જ્ઞાનમજ્ઞભા ંતભ ેણ અહુતત અો : વભસ્ત વકંટોન ુ ંએકભાત્ર કાયણ છે - ભાનલીમ દુર્ુદુ્ધિ. જે ઈામથી દુર્ુદુ્ધિને દૂય કયી વદ્દર્દુ્ધિ સ્થામ, તે જ ભાનલકલ્માણનો તથા તલશ્વળાતંતનો વભાધાનકાયક ભાગુ છે. યગુઊત યભજૂ્મ .ં શ્રીયાભ ળભાુ અચામુજીએ લતુભાન યગુની વભસ્માઓના વભાધાન ભાટે શજાયો સુ્તકો રખ્મા ંછે. અ સુ્તકોને જન-જનને લચંાલલા ંતે અજનો યગુધભુ છે.

૧. એક વયખી ક્ષભતાઓ છતા ંએક વપ ફીજો વપ કેભ?

જીલનભા ંકંજૂવ ફનીને ધન બેગુ ંકયી કયીને વવંાય ભાથંી ચાલ્મા જવુ ંને ૫છીથી વતંાનને ૫રયશ્રભ તલના ર્જિત ધનવ૫ંતિ ભાટે રડાલલા કયતા ંએ વારંુ છે કે ણુૂ રુુાથુ કયીને કભામેરા ધન ભાથંી પક્ત જફૃયી જેટુ ંજ ોતાના તથા ોતાના ૫રયલાય ભાટે લા૫યવુ ંને ફાકી નાનો વત્પ્રમોજનો ભાટે વદુ૫મોગ કયલો. ૫યભાત્પ્ભાએ વવંાયના ન્મ રાણીઓની વાથે ભનષુ્મને ૫ણ છૂટે શાથે જે વ૫ંતિ લશચંી છે, તેનાથી કેટરાક રોકો જીલન કાભા ંવતંષુ્ટ જણામ છે, ૫યંત ુ કેટરાક ભાણવો તનયંતય વતંોની અગભા ંફતા કણવતા યશ ેછે. શભેંળા ઈદ્ધિગ્ન-ફેચેન ફની યશ ેછે.

એક વયખી ક્ષભતાઓ જન્ભથી જ ભેરી શોલા છતા ં૫ણ કેટરીક વ્મક્ક્ત જે કોઇ કે્ષત્રભા ંઉતયે છે, તેભા ંવપતાઓ ભેલતી જામ છે, ૫યંત ુ કેટરીક વ્મક્ક્ત જીલનબય દીન-શીન, તનમ્ન ૫રયક્સ્થતતઓભા ં૫ડી યશ ેછે ને કોઇ ૫ણ કે્ષત્રભા ંવપ થઇ ળકતી નથી. અલા રોકો ૫યાલરફંી ફનીને જીલનને ઢવડે છે ને ગભે તે યીતે ફાકીના રદલવો યૂા કયે છે. એકની વપતા ને ફીજાની વપતાને જોઇને ભનભા ંવશજેે એ રશ્ન ઉઠે છે કે વપ ને વપ થલાના ંમૂભતૂ કાયણ ક્યા ં ક્યા ં છે ? કઇ તલળેતાઓ શોલાથી કેટરીક વ્મક્ક્ત જે કોઇ કે્ષત્રભા ં ઉતયે છે તેભા ંોતાના રક્ષ્મભા ંવપ થઇ જામ છે,

જ્માયે ફીજા દ્વ્રાયા તેની ઈેક્ષા કયી દેલાથી વપતા જ શાથ રાગ ેછે. વપ થલાથી ઈદ્ધિગ્ન થલાનુ ંવાભાન્મ છે, ૫યંત ુક્યાયેક નચુચત યીતે વપ થમા ૫છી ૫ણ વ્મક્ક્ત ઈદ્ધિગ્ન થઇ જામ છે. ફશાય તો તે વપતાનો દંબ-રદળુન કયે છે, ૫યંત ુભનભાનેં ભનભા ંતે વપ થલા છતા ંવતંો નબુલે છે. અથી અજે અ૫ણે એ સતૂ્ર વભજલાના ંછે. જેનુ ંલરફંન રેલાથી ભનષુ્મ વપ ને વતંષુ્ટ જીલન જીલી ળકે છે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૨..

૨. વૌ રથભ રક્ષ્મ તનધાુરયત કયો વભાજની ભોટા બાગની વ્મક્ક્તઓ નો જીલનક્રભ રક્ષ્મ તલશીન શોમ છે. વપ વ્મક્ક્તઓને

જોઇને તેન ુ ંભન ૫ણ એ વૌબાગ્મ ભેલલા ભાટે રરચાત ુ ં યશ ે છે. ક્યાયેક એક રદળાભા ંલધલાનુ ંતલચાયે છે ને ક્યાયેક ફીજી રદળાભા.ં તલિાન જોઇને તલિાન, કરાકાયને જોઇને કરાકાય ફનલાની આચ્છા જાગ ે છે. ક્યાયેક ધનલાન થલાની તો ક્યાયેક ફલાન ફનલાની લાત તલચાયે છે. ોતાન ુ ંકોઇ સતુનતિત રક્ષ્મ તનધાુરયત કયી ળકતા નથી. ૫રયણાભે એક રદળાભા ં ક્ષભતાનુ ં તનમોજન થઇ ળકત ુ ંનથી. તલખ યાલને કાયણ ેકોઇ રમોજન રંુૂ થઇ ળકત ુ ંનથી. વપતા જ શાથ રાગ ેછે.

૩. રક્ષ્મ રાપ્તતભા ંચબરુચચ જાગતૃ કયો. વપતાનુ ંફીજુ ંસતુ્ર છે – ચબરુચચ શોલી. જે રક્ષ્મ ૫વદં કયલાભા ંઅવ્યુ ં છે તેના રત્પ્મે

ઈત્પ્વાશ ને ઈભગં જાગલો – ભનોમોગ રગાડલો. રક્ષ્મ રત્પ્મે ઈત્પ્વાશ-ઈભગં ન શોમ, ભનોમોગ ન રાગી ળકે તો વપતા વદામ વરંદગ્ધ ફની યશળેે. ધ કચયા ભનથી, ફેકાય ટાલા જેલા કાભ કયલાથી કોઇ ૫ણ ભશત્પ્લણુૂ ઈ૫રપ્ધધની અળા યાખી ળકાતી નથી. ભનોતલજ્ઞાનનો એક તવિાતં છે કે ઈત્પ્વાશ ને ઈભગં ળક્ક્તઓનો સ્ત્રોત છે. તેના બાલે ભાનતવક ળક્ક્તઓ ૫રયણુૂ શોલા છતા ં૫ણ કોઇ કાભભા ંરયકુ્ત થઇ ળકતી નથી.

ઈત્પ્વાશ કોઇ ૫ણ કામુનો રાણ છે. અથી ચબરુચચ નો થુ છે કે જે કોઇ રક્ષ્મ તનધાુરયત કયલાભા ંઅવ્યુ ં છે, તેભા ંણુૂ ભનોમોગ રગાડલાભા ંઅલે ને ઈત્પ્વાશભા ંઓટ અલલા ન ાભે. ઘણુખંરંુ કોઇ કાભની ળફૃઅતભા ંજેટરો યવ દેખામ છે એટરો ૫છીથી યશતેો નથી. ૫રયણાભે જેટરી તત્પ્યતા ને તન્ભમતા રક્ષ્મ રત્પ્મે વતત ફની યશલેી જોઇએ એટરી ન શોલાથી ધકચયી વપતા જ ભી ળકે છે.

૪. ક્ષભતાઓનુ ંસતુનમોજન કયો. વપતા ભેલલાનુ ંત્રીજુ ંસતૂ્ર છે – ોતાની ક્ષભતાઓનુ ંસ ુતનમોજન, વદુ૫મોગ. ઈ૫રધધ

વ૫ંદાઓભા ંવૌથી લધાયે ભશત્પ્લણુૂ છે – વભમ. ળયીય, ભન ને ભક્સ્તષ્ક ની ક્ષભતાનો તથા વભમ ફૃી વ૫ંદાનો વાચો ઈ૫મોગ વાભાન્મ ઈ૫રપ્ધધઓનુ ંકાયણ ફને છે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..3..

તનધાુરયત રક્ષ્મની રદળાભા ંવભમની એક એક ક્ષણના વદુ૫મોગથી ચભત્પ્કારયક ૫રયણાભ ભે છે. ળયીયથી શ્રભ કયલાનુ ંયૂત ુ ંનથી, ૫યંત ુભક્સ્તષ્ક ની ક્ષભતાનુ ંતેભા ંયેૂરંુૂ મોગદાન શોવુ ંજફૃયી છે. ભક્સ્તષ્ક ભા ં વીભ વબંાલનાઓ બયેરી છે. તલચાયોની સ્તવ્મસ્તતા ને એક રદળાભા ંસતુનમોજન ન થઇ ળકલાથી જ તેની ભોટા બાગની ળક્ક્ત વ્મથુ ચારી જામ છે. ળક્ક્તના લીખયલાથી કોઇ તલતળષ્ટ ઈ૫રપ્ધધ શાવંર થઇ ળકતી નથી. સમુૂના ંરકયણો લીખયામેરા શોલાથી તેની ળક્ક્તનો યેૂયૂો રાબ ભી ળક્તો નથી. ચફરોયી કાચ ૫ય કેન્રીભતૂ થઇને તે રચડં ક્ગ્નનુ ંફૃ૫ રઇ રે છે. ભક્સ્તષ્કના વાભર્થમુની ફાફતભા ં૫ણ અ જ લાત રાગ ુ૫ડે છે.

વપ ને વપ વ્મક્ક્તઓની અયંચબક ક્ષભતા, મોગ્મતા ને ન્મ ફાહ્ય ૫રયક્સ્થતતઓની તરુના કયલાથી કોઇ ખાવ અંતય દેખાત ુ ં નથી. તો ૫ણ ફનેંની ક્સ્થતતભા ંઅબ-જભીનનુ ંઅંતય અલી જામ છે. તેન ુ ંએકભાત્ર કાયણ છે કે એક વ્મક્ક્તએ ોતાની ક્ષભતાઓને એક સ ુ તનતિત રક્ષ્મ રત્પ્મે સ ુ તનમોર્જજત કયી, જ્માયે ફીજાના જીલનભા ં રક્ષ્મ તલશીનતા ને સ્તવ્મસ્તતા ફની યશી. દૈતનક વ્મલશાય ને રોકાચાયભા ં ભરૂો, ત્રરુટઓ ને ૫યાધ થલાનુ ંવબંલ છે. વાયા ખોટાનો તલલેક વદામ યશતેો નથી. કોઇકને કોઇક દો તો ફધાભા ંશોમ છે. ણુૂ ૫ણે વદ્ ગણુી ને વદાચાયી વ્મક્ક્ત ફહ ુજ થોડી ભળે. ભોટા બાગની વ્મક્ક્તઓના સ્લબાલભા ંકોઇક ને કોઇક ર્યૂાઇઓ જફૃય શોમ છે.

૫. ોતાના દો વાશવ લૂકુ સ્લીકાયો દો ભનષુ્મની સ્લાબાતલક રરક્રમા છે, ૫યંત ુનવ્લાણ ુટકા ક્સ્થતતભા ંકોઇ ૫ણ ભનષુ્મ ોતાને

દોી ઠયાલતો નથી, બરે તેણ ે ગભે તેટરી ભોટી ભરૂ કેભ ન કયી શોમ ! ભરૂનો સ્લીકાય કયી રેલાભા ંનકુવાન કંઇ ૫ણ નથી. વ્મક્ક્તનુ ંભન તનભુ થઇ જામ છે ને તે અગના જીલન ભાટે સ્લસ્થ ચચિ ને જાગફૃક થઇ જામ છે, ૫યંત ુદોનો જ્માયે દો ભાનીને સ્લીકાય કયલાભા ંઅલતો નથી તો ભનષુ્મનુ ંદુસ્વાશવ ઈદ્દીતત થામ છે ને તેને ૫યાધ કયલાભા ંજ અનદં અલલા રાગ ેછે. છુાલેરી ભરૂો ૫ણ ફીજા નેક રકાયના નથોને જન્ભ અે છે. ોતાના દોોને છુાલલાથી ભનષુ્મની ળાતંત લધે છે, ૫યંત ુઅ દોોને રકટ કયી દેલાભા ંઅલે તો ભક્સ્તષ્કનો ઘણો ફધો ફોજ શરકો થઇ જામ છે ને અત્પ્ભ તલકાવનો નૈતતક ૫થ રળસ્ત થલા રાગ ેછે.

ોતાના દોનો સ્લીકાય કયી રેલાનો થુ છે – વચ્ચાઇ રત્પ્મે રેભ. ોતાની લાતોને ફયાફય ભાનલાનો થુ તો એ જ થામ છે કે ફીજા ફધા જુઠ્ઠા ંછે. અ યીતે શકંાય જ્ઞાનનો ઘોતક છે. અ વરશષ્ણતુાથી ઘણૃા ને તલયોધ લધે છે, વત્પ્મની રાપ્તત થતી નથી.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૪..

જ્માયે અ૫ણે અ૫ણી ત્રરુટઓ, ભરૂો ને ઈણોને તનષ્ક્ષ બાલથી જોઇએ ત્પ્માયે જ વત્પ્મની રાપ્તત વબંલ છે. ભનષુ્મનુ ંભન કોઇ ફાગના યખેલા જેવુ ંશોવ ુ ંજોઇએ. ભાીનુ ંકાભ પકત યોા લાલલાના ં જ નથી. ૫યંત ુ ફૂરનો છોડની અવાવ ઉગતા નાલશ્મક ઘાવફૂવને ૫ણ ઉખાડીને પંકલાનુ ં છે. ગણુોનો છોડ ૫ણ ત્પ્માયે જ અંકુરયત ને ૫લ્રતલત થઇ ળકે છે જ્માયે ભાનતવક તલિેોને વભમાતંયે ભક્સ્તષ્ક ભાથંી ફશાય કઢાતા યશ,ે તેનાથી ચચિ, ભન, સ્લાસ્ર્થમ રવન્ન ફને છે ને ભક્સ્તષ્ક તલકાવ ળીર ફની યશ ેછે.

૬. ૫યદો દળનુથી ફચો ોતાના દો વ્મક્ત કયીને આંતરયક તનષ્ક૫ટતા ભેલી રેલાનુ ંજેટુ ંજફૃયી છે, એટુ ંજ

દો જોલાની રવતૃિઓ ના ત્પ્માગભા ં૫ણ વાલધાન યશવે ુ ંજોઇએ. ૫યદો દળુનનો રબાલ ભનભા ંબયેરી ર્યૂાઇઓના વડાથી કાઇં ઓછો ઘાતક નથી. ભનને દોોભા ંયવ ન રેલા દેલો જોઇએ. ૫છી એ બરે અ૫ણા ોતાના શોમ કે ાયકાનો. ફીજાઓભા ંદો ન કાઢલા એ જેટુ ંોતાને ફચાલે છે, એટુ ંફીજાને એ દોોથી નથી ફચાલતા. જો અ૫ ગણુોન ુ ંચચતંન ન કયો, પકત લ ગણુો ઈ૫ય જ નજય કયો, તો ોતાના રત્પ્મેક ૫રયજન ૫ણ નેક ર્યૂાઇઓ, દોોથી જ બયેરા ંદેખાલા ભાડંળે. અથી સ્નેશ, અત્પ્ભીમતા, વૌજન્મતા તથા રેભ ણુૂ વ્મલશાયભા ંઓટ અલળે, જેનાથી જીલનના સખુોનો બાલ થઇ જળે. ોતાના ફાકોના નાના નાના દોોને ભરૂી જલાની તતાની રષ્ટી વાચી શોમ છે. ભા જો દીકયાની ભરૂો જ ળોધ્મા કયે તો તેને દંડ દેલા ભાથંી જ ફુયવદ ન ભે. ફીજાના લગણુોને ઈેક્ષાની રષ્ષ્ટથી જ જોલાનુ ંઈચચત છે, જ્માયે ોતાની ફાફતભા ંત્પ્મતં કડક લરણ શોવુ ંજોઇએ. ોતાની ર્યૂાઇઓ જોલાનુ ંને તેના તનયાકયણનો રમાવ કયલાનુ ં તનમત તનલામુ ભનાવુ ંજોઇએ.

૭. તનદંા રત્પ્મ ેવકાયાત્પ્ભક લરણ ૫નાલો જીલનભા ંઘણીલાય એલી ૫રયક્સ્થતતઓ વાભે અલે છે જે વહ્ય શોમ છે ને ભનને ચખન્ન,

દુઃખી તથા ઈદાવ ફનાલી દે છે. અ રકાયની ૫રયક્સ્થતતઓભા ંએક છે – કોઇના િાયા ોતાની ટીકા કે તનદંા કયાલી. વાભાન્મ યીતે ભનષુ્મ ોતાના ભાટે રળવંા જ વાબંલા ભાગે છે. કોઇ વ્મક્ક્તભા ંગભે તેટરા દો-દુગુુણો બયેરા ંકેભ ન શોમ, તેને ોતાની ત્રરુટઓ દેખાતી નથી. દેખામ છે તો તેના ભાટે ોતાના સ્લબાલને નરશ, ૫રયક્સ્થતતઓને જ જલાફદાય ઠયાલે છે. ભરૂો થામ છે તો કાયણ ફતાલલાભા ંઅલે છે કે ૫રયક્સ્થતતઓ જ મકુ-તમકુ રકાયની શતી,

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૫..

જેભા ંઅવુ ંથવુ ંસ્લાબાતલક શત ુ.ં ભરૂો કયલા છતા ંને સ્લબાલભા ંત્રરુટઓ શોલા છતા ં૫ણ ભનષુ્મ ોતે તો તેને નજય અંદાજ કયે જ છે, ોતાના વાથીઓ, તભત્રો-૫રયચચતો ને ન્મ રોકો ાવે ૫ણ એલી ેક્ષા યાખ ેછે કે તેઓ ૫ણ એ ૫રયક્સ્થતતઓને નજય અંદાજ કયી દે.

એક તો ભનષુ્મને ોતાની ઈણો, ત્રરુટઓ ઓછી જ દેખામ છે ને ફીજુ ંદેખામ છે તો ૫ણ તે એટરો વરશષ્ણ ુને નદુાય શોમ છે કે કોઇ ફીજા િાયા તેના તયપ આળાયો કયલાભા ંઅલે તે ૫ણ વશન કયી ળક્તો નથી.

તેને વ્મક્ક્તનો શકંાય ૫ણ કશી ળકામ કે તે ફીજાને ોતાના દો-દળુનનો તધકાય અ૫લા ભાગતો નથી ને જો કોઇ દો જુએ છે કે ફતાલે છે તો તે પકત દુઃખી જ નથી થતો, ૫યંત ુતેનો તલયોધ કયલા ભાટે ૫ણ કરટફિ થઇ જામ છે.

ોતાની ટીકા – તનદંા વશન ન કયી ળકલાને એક નફાઇ જ કશલેાભા ં અલળે. એલા રકાયની નફાઇ કે વ્મક્ક્ત સખુદામી નકૂુ ૫રયક્સ્થતતઓની કાભના કયે છે ને દુઃખદામી રતતકૂ ૫રયક્સ્થતતઓથી ગબયાઇને દૂય બાગ ેછે. તેલી યીતે ભનષુ્મ ોતાની રળવંા વાબંલાનુ ંતો ૫વદં કયે છે, ૫યંત ુટીકા કે તનદંાથી ફચલા ભાગ ેછે, જ્માયે ટીકા-તનદંા રળવંાનો જ ફીજો ૫ક્ષ છે. ફનેં એક તવક્કાની ફે ફાજુ છે, જે વ્મક્ક્ત જેટરી રળવંા ાભે છે ને ચચાુએ છે, તેની તેટરી ટીકા-તનદંા ૫ણ થામ છે.

ખયેખય વ્મક્ક્ત જો ોતાની તનદંાનો વકાયાત્પ્ભક બાલથી સ્લીકાય કયલા રાગ ેતો તેભા ંરશત ને ઈત્પ્કુ જ વધામ છે. ઘણીલાય અ તનદંા ોતાના રકટ-રકટ દોો તયપ આળાયો કયે છે તથા તેને સધુાયલાની રેયણા અે છે, તો ઘણી લાય જ્માયે તત યંર્જજત ઢંગે ટીકા-તનદંા કયલાભા ંઅલે છે તો તે એ દોો રત્પ્મે વતકુ કયે છે.

ટીકા ને તનદંાથી રયવાઇ જલાની, દુઃખી થલાની કે ફદરો રેલાની બાલના યાખલાને ફદર ેયચનાત્પ્ભક ઈ૫મોગ કયલાની જ લાત તલચાયલી જોઇએ.

એભા ંજ બુ ંછે ને એભા ંજ રશત છે. જો ટીકા-તનદંાનો વશજબાલે સ્લીકાય કયલાભા ંઅલે તો ભનીીઓનુ ંકથન છે કે દુગુુણોનો તલનાળ થઇ જામ છે. ટીકા-તનદંાનો ઈ૫મોગ ોતાના ઈત્પ્કુ ને અત્પ્ભ૫રયષ્કાય ભાટે ૫ણ કયી ળકામ છે, એભા ંકોઇ ળકંા નથી. એ રષ્ષ્ટ જોઇએ જે તનદંાના રકાળભા ંોતાના દો- દુગુુણોને ળોધી ળકે ને એ વરશષ્ણતુા જોઇએ જે ટીકા-તનદંા વશન કયી ળકે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૬..

શુ ંકયવુ ં?

દયેક વ્મક્ક્ત જીલનભા ંવપતા ભેલલાનુ ંઆચ્છે છે. અ૫ ૫ણ વપ થલા ભાગંળો. કૃા કયી અ રેખભા ંસચૂલલાભા ંઅલેરા ંછ સતૂ્રોને અ૫ના જીલનભા ં૫નાલો, તેનો રમોગ કયો. અ૫ જોળો કે વપતાની વાથે અ૫નુ ંમખુ ભડં આંતરયક વતંોની કાતંતથી ચભકી યહ્યુ ંશળે. તેના ભાટે વંણુૂ રમાવ અે જ કયલાના છે. અ૫ ફાયભા ંધોયણના તલદ્યાથી છો. અ૫ની આચ્છા એપ્ન્જતનમય ફનલાની છે. શલે વૌથી ૫શરેા ંઅે એ સતુનતિત કયવુ ં૫ડળે કે અે કઇ ળાખાને ૫વદંગી અ૫લી છે ? અે વભાચાય ૫ત્રો િાયા રલેળ ૫યીક્ષા શતે ુયજી કયલાની તાયીખોની ભારશતી ભેલલાની છે. યજી૫ત્રક ભેલલાની વાથોવાથ તેને યેૂરંુૂ બયીને તનધાુરયત વયનાભા ં૫ય, તનધાુરયત તાયીખ સધુીભા ં તનધાુરયત પી વરશત ભોકરી દેલાન ુ ં છે. શલે અે અ૫ની ક્ષભતાઓનુ ંસતુનમોજન એલી યીતે કયલાનુ ં છે કે જેનાથી અ૫ ફાયભા ં ધોયણની ૫યીક્ષાની તૈમાયી ૫ણ કયતા યશો ને તનમતભત૫ણે એપ્ન્જતનમરયગં રલેળ ૫યીક્ષા ભાટે ધ્મમન ૫ણ ચા ુ યાખો. અ૫નો યવ એટરો જાગતૃ શોમ ને એકાગ્રતા એટરી વઘન શોમ કે ફનેં ૫યીક્ષાઓની તૈમાયી તવલામ ફીજા કોઇ કાભભા ં અ૫નુ ં ભન જ ન રાગ.ે અ દયતભમાન ૫રયલાયભા ં કોઇ અ૫ને યોકટોક કયે તો અ૫ અલેળભા ંન અલી જાલ, રતતરક્રમા સ્લફૃે ફીજાની ખાભીઓ ળોધલાના ફદર ેતલચાય કયો. વબંલ છે, અ૫ની જ કોઇ ખાભી શોમ. જો અ૫નાભા ંજ ખાભી શોમ તો તેના વાશવ લુૂક સ્લીકાય કયો. એભને તલશ્વાવ છે કે અ ૫િતતથી અ૫ વપ ૫ણ થળો ને વતંષુ્ટ ૫ણ.

૮. અનદં રાપ્તત, અ જ ભાણવનુ ંરક્ષ્મ એ ફધુ ં એવુ ં શત ુ ં કે જે જીલનભા ં જુદા જુદા રવગંો, ૫રયક્સ્થતતઓભા ં યશતેી લખતે અે

નબુલ કમો શળે. લાસ્તલભા ંજે કંઇ ૫ણ કશલેાભા ંઅવ્યુ ંતે અજના યગુની ૫રયક્સ્થતતઓભા ંજીલન જીલનાય વાભાન્મ ભનષુ્મે બોગલેરી શતાળા, તનયાળા લગેયે ને ધ્માનભા ંયાખીને જ કશલેાભા ંઅવ્યુ.ં એક ફાજુ રોકોની શ્રિા -બાલનાનુ ંળોણ કયીને અડંફયોના ભાધ્મભથી ૫યો૫જીલી વાધ-ુપકીયોની બીડ, તો ફીજી ફાજુ જીલન રક્ષ્મ ઓખલાનુ ંવાભર્થમુ રદાન કયલાભા ંવભથુ તળક્ષણ ભેલીને નાક્સ્તક ફનતી યલુા ેઢી. અ ફે મથાથોની લચ્ચે એવુ ં જીલન કેલી યીતે જીલી ળકામ. જેભા ંઅનદંનો ખડં રલાશ શોમ ને જીલન ગૌયલ-ગરયભાથી સળુોચબત ૫ણ થઇ ળકે.

અ૫ણે જોઇએ છીએ કે અજે દયેક વ્મક્ક્તનુ ંરક્ષ્મ અનદં રાતત કયલાનુ ંછે. રદલવ-યાત વૌ તેના રમત્પ્નભા ંરાગેરા યશ ેછે. જે ક્સ્થતતભા ંજે છે એભા ંતેભને અનદંની નભુતૂત થતી શોમ છે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૭..

ગાભડાભા ંયશનેાયા એટર ેઅનરંદત છે, કે તેને મકુ્ત રકૃતત, સ્લસ્થ જ લાય ુને રાકૃતતક વાધનોનો ઈ૫બોગ કયલાનો લવય ભે છે. ળશયેભા ં તનલાવ કયનાયા ૫ણ તેનાથી ઓછો રવન્ન નથી. તેને ોતાની યીતના વાધનો રાતમ છે. તેને તળક્ષણ, ચચરકત્પ્વા, ભનોયંજન, લયજલય લગેયેની એલી વાધન સતુલધાઓ ભે છે. જે ગાભડાભા ંઈ૫રધધ નથી. કોઇ એક સ્થ ઈ૫ય સ્થામી યશીને સખુી છે. કોઇને ચારતા યશલેાભા ંઅનદં અલે છે. કોઇને ખેતીભા ંઅનદં છે, તો કોઇને નોકયીભા ંવૈતનકને ોતાનુ ંજ જીલન તરમ છે, દુકાનદાયને ોતાની ક્સ્થતત. ોતાની ભોજની વાભગ્રી શય કોઇ ળોધી યહ્યુ ંછે ને એભા ંજ અનદંનો નબુલ કયતા યશ ેછે. તાત્પ્મુ એ છે કે શં ફધા અનદંનુ ંજ જીલન જીલલા ભાગી યહ્યા છે. અનદં ચચય સ્થામી છે કે ક્ષચણક ઈચચત છે કે નચુચત, વાર્જત્પ્લક છે કે વાર્જત્પ્લક, તલચાયલા ભાટે એટુ ંજ ફાકી યશી જામ છે.

૯. સખુ ન ેઅનદંભા ંઅંતય અજે અ૫ણે જે સ્લાબાતલક અનદંની લાતો કયીએ છીએ, તે લાસ્તલભા ંઇષ્ન્રમજન્મ સખુ છે.

તે ચચય સ્થામી નથી, તે સ્થામી ને ક્યાયેક ક્યાયેક તો ક્ષચણક શોમ છે. દાખરા તયીકે, અ૫ણે કાભ બાલનાને જ રઆએ. ભનના છ તલકાયો – કાભ, ક્રોધ, રોબ, ભોશ, ભદ ને ભત્પ્વય- ભા ંકાભ વૌથી બમકંય છે. તે અ ફધા ળત્રઓુનો વેના૫તત છે. કાભસખુ ક્ષચણક શોલાથી વાથે વાથે અ૫કા ંળયીયફ, ભનોફ ને રાણળક્ક્તનો ફહ ુખયાફ યીતે નાળ કયે છે.

સ્લારદષ્ટ બોજન અનદંદામક શોમ છે, એટરે ફધાની એ કલ્ના યશ ે છે કે જાતજાતની ભીઠાઇઓ, નભકીન, ૫કલાન લગયેે ભેલલાભા ંઅલે છે. તેનાથી ઇષ્ન્રમજન્મ સખુ ભે ૫ણ છે, ૫યંત ુઅ અનદંભા ંદો છે. બોગથી યોગ ઈત્પ્ન્ન થામ છે, એ કશલેત નવુાય જેનાથી આષ્ન્રમોના તલમો તતૃત થતા શોમ, એ તભાભ સખુને લાસ્તતલક અનદંની કોટભા ંમકૂી ળકતા નથી. એને સખુ કશલેાન ુ ંજ ઈચચત યશળેે. ણુૂ અનદં એ છે , જમા ં તલકૃતત ન શોમ. કોઇ રકાયની અળકંા, બાલ કે ૫યેળાની બોગલલી ૫ડતી ન શોમ. સ્લાબાતલક જીલનભા ંજે અનદં ભી યહ્યો છે, તેભા ંઅ૫ણો ભ્માવ થઇ ગમો છે.

એટરા ંભાટે તે નચુચત શોમ તો ૫ણ એલો રાગતો નથી. એટરે અનદંની ૫યખની કવોટી તનતિત કયલાભા ંઅલી છે. અનદંથી શિુતભ અનદંની રાપ્તત ભાટે રષ્ષ્ટકોણનુ ં૫રયભાિન કયલાની અલશ્મકતા નબુલામ છે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૮..

૧૦. અ૫ણ ેકોણ છીએ ? રૌરકક અનદં તવદ્ધિદાતા નથી. તેનાથી જીલનનો ઈદે્દશ્મ યૂો થતો નથી. તલચાય, ર્દુ્ધિ, તકુ,

તલલેકની જે વાધાયણ ને વાભાન્મ ળક્ક્તઓ ભાણવને રાતત થામ છે, તે પક્ત બૌતતક સખુો ભેલલાભા ંજ રાગી યશ,ે તો તેભા ંકંઇ નોખા૫ંણુ ંનથી. જોલાની લાત એ છે કે જીલનદી૫ ર્ઝુાતા ૫શરેા ંશુ ંઅ૫ણે અ૫ણી જાતને ઓખી રીધી છે કે અ૫ણે કોણ છીએ ? અ રશ્ન ઈકેરલો એ જ વૌથી ભોટી ર્દુ્ધિભાનંી છે. અત્પ્ભજ્ઞાન અનદંનુ ંમૂ છે. ભનષુ્મ અ તલમભા ંજ્ઞાની ફની યશ ેતો રૌરકક જીલનભા ંબટકતા યશવે ુ ં૫ડળે. તવદ્ધિ તો અત્પ્ભાને ળયણ ેજલાભા ંજ શોઇ ળકે છે. ભનષુ્મની ફીજી અળકંાઓ અત્પ્ભજ્ઞાનના બાલે દૂય થલાનુ ંવબંલ નથી.

અ૫ણે અ જે દયયોજ અનદં રાપ્તતના ંવાધનોભા ં૫રયલતુન ને રમોગ કમાુ કયીએ છીએ, તેનાથી ૫ણ સ્ષ્ટ છે કે અ૫ણને થોડાક અનદં કયતા ંલધાયે શિુ ને ણુૂ અનદંની ળોધ છે. એક ક૫ડું ૫શયેીએ છીએ તો ફીજીલાય તે ક૫ડાનંી વાયી-ખોટી ફાફતોની જાણ થઇ જામ છે ને ફીજી લાય ક૫ડું ખયીદતી લખતે એ ધ્માન યશ ેછે કે અ લખતનુ ં ક૫ડું ાછના દોોથી યરશત ને કંઇક લધાયે અકુક શોમ. ૫શરેી રુચચ ૫ણ શિુ શોમ છે, અનદંની ૫ણ શદુ્ધિ શોમ છે ને અ૫ણે એલો અનદં આચ્છીએ છીએ કે જે ણુૂ ને સ્થામી શોમ. એલો અનદં રૌરકક જીલનભા ંઈ૫રધધ નથી. તો ૫છી ાયરૌરકક જીલનની લાત વાભે અલે છે ને અત્પ્ભા-૫યભાત્પ્ભા ૫ય ૫ણ ધ્માન જલા રાગ ેછે. અ તવદ્ધિ બગલાનના ળયણભા ંજલાથી ભી ળકે છે.

૧૧. રષ્ષ્ટકોણભા ં૫રયલતનુ જફૃયી ભનષુ્મનો જેલો રષ્ષ્ટકોણ શોમ છે, તે ફીજાઓ રત્પ્મે જેવુ ં તલચાયે છે, તે રભાણ ેતેના તલચાય

શોમ છે ને એના પ સ્લફૃે એવુ ંજ લાતાલયણ ને રયક્સ્થતતઓ રાતત કયી રે છે. ફીજાનુ ંદો દળુન કયનાયી વ્મક્ક્ત જમા ં૫ણ જામ છે, તેને વારંુ નજય જ અલત ુ ંનથી ને રોકો વાથે ફનત ુ ંનથી. ફધાને વાયી નજયે જોલાથી વય વાપ્ત્પ્ત્પ્લક સ્લબાલના રોકોને ફધી જ જગ્માએ વારંુ જ નજયભા ંઅલે છે. ર્યૂાઇભા ં૫ણ તે ઊંચા અદળુનુ ંદળુન કયે છે. લાસ્તલભા ંજે વ્મક્ક્તની ોતાની બીતયભા ંર્યૂાઇ યહ્યા કયે છે, તેને વભગ્ર વવંાય ખયાફ જ જણાતો શોમ છે. ભનષુ્મ ોતાના વાયા-ખયાફ દૃષ્ષ્ટકોણ ને ફાહ્ય ૫રયક્સ્થતતઓ ઈ૫ય અયોતત કયીને તેવુ ંજ જુએ છે. ભનષુ્મ ોતે જેલો શળે, તેલો જ ફશાયથી દેખાળે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૯..

વવંાયભા ં કોઇ વ્મક્ક્ત એલી નથી, જેને ફધુ ંજ સખુ શોમ, ફધી જ ૫રયક્સ્થતતઓ ભનની આચ્છા રભાણે શોમ, કોઇ કષ્ટ ન શોમ, ક્યાયેમ તનષ્પતા ન ભે. જમા ંનેક સખુ-વાધન ઇશ્વયે ભનષુ્મને અતમા છે, ત્પ્મા ં થોડા બાલ ૫ણ યાખ્મા છે. તલલેકળીર વ્મરકતઓ જીલનભા ં રાતત થમેરી સખુ-સતુલધાનુ ંલધ ુચચતંન કયે છે ને તેની રાપ્તત ઈ૫ય વતંો રકટ કયીને ઇશ્વયની કૃા ભાને છે. અનાથી તલરુિ ઘણા રોકો ોતાને ભેરા નેક સખુ વાધનને તચુ્છ ગણે છે ને ોતાને જે થોડું કષ્ટ છે, બાલ છે તેને ૫લુત જેલા ગણીને ોતે બાયે અ૫તિગ્રસ્ત શોલાનો નબુલ કયે છે. અલા રોકોની ભોટા બાગની ભાનતવક ળક્ક્ત યોદણા ંયડલાભા ંચારી જામ છે. જીલનને ળાતંત ણુૂ યીતે ૫વાય કયલાની એક જ યીતે એ છે કે ોતાની કઠણાઇઓને લધાયી-લધાયીને ગણતયીભા ંન રો. એને લાસ્તલભા ંજેટરી છે, એટરી જ વભજો. અનાથી અ૫ણી નેક ચચતંા ઓ વશરેાઇથી નષ્ટ થઇ જામ છે.

અ૫ણે અ૫ણી કઠણાઇઓને લધાયી લધાયીને ન જોલી જોઇએ, ૫યંત ુ તેની ફીજા અ૫તિગ્રસ્ત રોકોની વાથે તરુના કયીને અ૫ણે અ૫ણને ધામાુ કયતા ંઓછા દુઃખી નબુલીએ. ફની ળકે ત્પ્મા ંસધુી જીલન રત્પ્મેની અ૫ણી નજય ને રષ્ષ્ટકોણ વકાયાત્પ્ભક યાખીએ.

સખુી જીલનની અકાકં્ષા ફધાને શોમ છે, ૫યંત ુતેની રાપ્તત ત્પ્માયે વબંલ છે, જ્માયે અ૫ણે અ૫ણા ંરષ્ષ્ટકણોની ત્રરુટઓને વભજીએ ને એને સધુાયલાનો રમત્પ્ન કયે. સધુયેરો રષ્ષ્ટકોણ ટાચંા વાધનો ને ૫રયક્સ્થતતઓભા ં૫ણ ળાતંત ને વતંોને કામભ યાખી ળકે છે.

છતા ં૫ણ રોકોને અ લાત વભજાતી નથી ને એ રૌરકક સખુોભા ંઅવક્ત ફની જામ છે, કાયણ કે અ૫ણો રષ્ષ્ટકોણ જ એલો થઇ ગમો છે, એભા ંકોઇ ૫રયલતુન કયલા ભાગતા નથી. સમુૂ દયયોજ ોતાના એ જ ક્રભભા ંઉગ ેછે. તેના તયપનો અ૫ણો રષ્ષ્ટકોણ દયયોજ ઉગનાયા સમુૂ જેલો જ શોમ છે, ૫યંત ુ જો અ૫ણે રષ્ષ્ટકોણને થોડો ફદરીએ ને તલયાટ જગતની ભશાન રક્રમાળીર ળક્ક્ત સ્લફૃે સમુૂન ુ ં ચચતંન કયીએ, તો તે ભશારાણ નેક તલચચત્રતાઓથી જોડામેર ને જીલન દાતા છે એ વભજાળે. રષ્ષ્ટકોણના ૫રયલતુનથી વભજણની ક્સ્થતતભા ં ૫રયલતુન અલે છે ને અ૫ણે ક્રભળ: તધક અનદં તયપ ગ્રેવય ફનલા રાગી એ છીએ. યોર્જજદંા ંજીલનભા ંએલી નેક લાતો શોમ છે જે અભ વાભાન્મ જ રાગ ે છે, ૫યંત ુ તેની ોતાની બીતય ઘણુ ંનોખા૫ણુ ંને તલજ્ઞાન છુામેુ ંશોમ છે. અ૫ણો રષ્ષ્ટકોણ ફોધક ન શોતા ઉરટા યલાડે રઇ જનાયો ને ધયૂો શોમ છે, ભાટે ભશત્પ્લણુૂ લસ્તઓુ ને છોડી દઇએ છીએ ને ભાત્ર એ સખુોના ચચતંનભા ંરાગેરા યશીએ છીએ, જે સ્થૂ રમોગ ભા ંઅલી ગમા શોમ છે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૧૦..

રષ્ષ્ટકોણ ફદરાઇ છે તો ફધી ચીજો ફદરામેરી નજયે ૫ડે છે. જગદ્ગુરુ ળકંયાચામુ એ ફતાવ્યુ ં છે, “અ વવંાય ભરુભતૂભ છે, એભા ં સખુ આચ્છતા શો તો બગલાનનુ ં ળયણુ ં રો. અયષુ્મ, રક્ષ્ભી, મળ ને વાવંારયક સખુોની રાપ્તત ઇશ્વય૫યામણતા કે અત્પ્ભચચતંન ભા ં જ છે. અ દૈલી વ૫ંતિ છે, ૫યંત ુઅ લાત નરશ વભજામ, કાયણ કે શજુ સધુી અ૫ણે સખુ ને વવંાય રત્પ્મેનો અ૫ણો ચબગભ ફદલ્મો નથી. રષ્ષ્ટકોણ ફદરાઇ જળે તો વલુત્ર અનદંનુ ંવામ્રાજ્મ જોલા ભળે.”

અ૫ણે બોગ થી અનદંનો નબુલ કયતી લખતે એ નથી જાણતા કે અ વવંાયભા ંફીજી ૫ણ કંઇક શે્રષ્ઠતા ઓ છે. જો તલચાયો થી અત્પ્ભા ૫યભાત્પ્ભાની લાત વભજાઇ જામ તો બોગને ફદરે ત્પ્માગભા ં અનદંનો નબુલ કયલા રાગીશુ ં ને ત્પ્માયે રદન-રતતરદન મૂ રક્ષ્મ તયપ અગ લધીશુ ં૫છી એ પરયમાદ નરશ યશ ેકે ઇશ્વયના ચચતંન ભા ંઅનદં નથી અલતો. રષ્ષ્ટકોણની ઈત્પ્કૃષ્ટતા નો વલાર છે. જેલી યીતે વંણુૂ ચેષ્ટા ઓ બૌતતક ઈન્નતતભા ં રાગેરી છે, તેલી યીતે અધ્માર્જત્પ્ભક ઈ૫રપ્ધધઓભા ં૫ણ ભન રાગી ળકે છે, ૫યંતઓુ ૫શરેા ંઅ૫ણુ ંરક્ષ્મ તનધાુરયત કયવુ ં૫ડળે, ોતાન ુ ંદયેક કામુ એ રષ્ષ્ટથી રંુૂ કયવુ ંજોઇએ કે અ૫ણે ળયીય નરશ, અત્પ્ભા છીએ.

૧૨. અધ્માર્જત્પ્ભક અનદં અધ્માર્જત્પ્ભક અનદં, બૌતતક ને સ્થૂ અનદં કયતા ં શજાય ગણો લધાયે છે. એટરા ંભાટે

જ્ઞાની જન વદામ એ જ રેયણા અે છે કે ભનષુ્મ ળાયીરયક રશતને યૂા ંકયલાભા ંજ રાગે રો ન યશ.ે ભનષુ્મ જીલન જેલા વાધાયણ ઈ૫શાય ૫ય ૫ણ આંતરયક રષ્ષ્ટથી કંઇક તલચાય કયે.

ફધંનમકુ્ત અનદં જ કામભી શોમ છે. તલમજન્મ સખુોની નભુતૂત નો થામ છે, ૫યંત ુઅ૫ણે જેને ઈચચત વભજીએ છીએ, તે વ્માતધ કાયક શોમ છે. અનદંની કલ્નાથી કયામેુ ંકભુ જો તલક્ષ૫ે ઈત્પ્ન્ન કયે તો એ અનદં ને શિુ ને ણુૂ ભનષુ્મો ચચત વભજલાભા ંનરશ અલે.

રશ્ન એ નથી કે અ૫ણે અનદંની રાપ્તત તયપ લધીએ. એ તો અ૫ણે કયી જ યહ્યા છીએ, શયઘડી અનદંની ળોધભા ંઅ૫ણી જીલનમાત્રા યૂી થઇ યશી છે. જે ળયત છે તે એ છે કે અ૫ણો અનદં ળાશ્વત, તનયંતય ને ણુૂ કેલી યીતે શોમ ?

તેના ભાટે કોઇ ભશાન ૫રયલતુનની અલશ્મકતા નથી. ઘય-ગશૃસ્થી નો ૫રયત્પ્માગ ૫ણ નરશ કયલાનો, તલચચત્ર લેળભૂા ૫ણ નરશ ફનાલલાની, કેલ અ જીલનનુ ંમલૂ્માકંન વાચા રષ્ષ્ટકોણથી કયલાની અલશ્મકતા છે. અ૫ણે ળયીયના ં રશત તો યૂા ંકયીએ, ૫યંત ુળયીયભા ંવ્માેરો અ જે અત્પ્ભા છે, તેને ન ભરૂી એ. અત્પ્ભા અ૫ણા ંજ્ઞાન, અવક્ક્ત ને બાલો ને દૂય કયલાભા ંવક્ષભ છે.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૧૧..

અ ત્રણ ૫યેળાનીઓ ડચણ ઉબી ન કયે તો જે અનદંની ળોધભા ંઅ૫ણે છીએ, તે અ જીલનક્રભથી રાતત થઇ ળકે છે. અત્પ્ભાના તલકાવથી જ ફાધ, ળાશ્વત અનદંની રાપ્તત થઇ ળકે છે.

૧૩. તલચાય ળક્ક્તન ે૫રયષ્કૃત કયીએ જે જેવુ ંતલચાયે છે ને કયે છે તે તેલો જ ફની જામ છે. ભનષુ્મનો તલકાવ ને બતલષ્મ એના

તલચાયો ૫ય અધારયત છે. જેવુ ંફીજ શળે, તેલો જ છોડ ઉગળે. જેલા તલચાય શળે, એલા ંજ કભુ ફનળે ને જેલા ંકભુ કયીશુ,ં એલી જ ૫રયક્સ્થતતઓ ફનળે. એટરા ભાટે કહ્યુ ંછે કે ભનષુ્મ ોતાની ૫રયક્સ્થતતઓનો દાવ નરશ, તે તેનો તનભાુતા, તનમતં્રણ કતાુ ને સ્લાભી છે.

કામુન ુ ં મૂ ફૃ૫ તલચાય છે. વભમની જેભ તલચાયો ના રલાશને ૫ણ વત્પ્રમોજનભા ં તનયત યાખલો જોઇએ. જે યીતે વભમના અમોજનથી વપતા ભેલી ળકામ છે, તેલી યીતે તલચાયરલાશનુ ં૫ણ વાયી યીતે અમોજન કયીએ, રક્ષ્મ તલળે વાથે જોડીને રાબાક્ન્લત ફની ળકામ છે.

અ૫ના તલચાય અ૫ના જીલન ૫ય તો ભશાન રબાલ ાડે જ છે, ૫યંત ુ ફીજાઓ ૫ય, અ૫ના વ૫ંકુભા ંઅલનાયા ૫ય તથા અજુફાજુના લાતાલયણભા ં૫ણ ોતાનો રબાલ ાડતા જામ છે. અ૫ના તલચાયો અ૫ના વ્મક્ક્તત્પ્લથી, અ૫ના શાલબાલ, વ્મલશાયથી, અ૫ના મખુની અબા ને કાતંતથી ઝરક્તા યશ ેછે.

અ૫ એવુ ંઇચ્છો છો કે અ૫ એલી વ્મક્ક્ત ફનો, જે વપતાનુ ંરતતચફફં શોમ, જે ફીજાઓને ભદદફૃ૫ ફને, જે ફીજાઓને અંધકાયથી રકાળ તયપ રઇ જતા શોમ, રમત્પ્ન કયો કે અ૫નાભાથંી અળાનુ ં રકયણ ફૂટે, ઈદાયતા ની ભશકે રવયે, તનરુત્પ્વાશી રોકોભા ંઈત્પ્વાશ ઈત્પ્ન્ન થામ. અ૫ શભેંળા સ્નેશ ને રેભનો ભદં વભીય પેરાલો, જેનાથી રોકો ના જીલનભા ંલવતં અલી જામ.

તલચાયોના તનભાુણભા ંવારશત્પ્મનુ ંતલળે ભશત્પ્લ શોમ છે. અ૫ણે જેવુ ંવારશત્પ્મ લાચંીશુ ંએલા જ અ૫ણા તલચાયો ફનળે. અજની ૫રયક્સ્થતતભા ંળક્ય શોમ તો અ૫ણે એવુ ંવારશત્પ્મ ળોધવુ ંજોઇએ. જે રકાળ ને રેયણા રદાન કયલાની ક્ષભતા ધયાલત ુ ં શોમ. તે લાચંલા ભાટે ઓછાભા ંઓછો એક કરાકનો વભમ તનમતભત૫ણે તનતિત કયલો જોઇએ. ધીયેધીયે વભજીને તલચાયલુૂક એ લાચંવુ ંજોઇએ. લાચં્મા ૫છી એ તલચાયો ૫ય ફયાફય ચચતંન-ભનન કયવુ ંજોઇએ. જ્માયે ૫ણ ભક્સ્તષ્ક મકુ્ત શોમ, એ તલચાયલાનુ ંળફૃ કયી દેવ ુ ંજોઇએ કે અજના સ્લાઘ્મામભા ંજે લાચંી ગમા શતા, તે અદળુ સધુી ૫શંચલા ભાટે અ૫ણે કેલા રમત્પ્ન કયલા ?

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૧૨..

ક્યામંથી, કોઇ૫ણ યીતે જીલનને વમનુ્નત ફનાલનાયા ઈત્પ્કૃષ્ટ તલચાયોને ભક્સ્તષ્ક ભા ંબયલા ભાટે વાધન બેગા કયલા ં૫ડળે. સ્લાધ્મામથી, વત્પ્વગં થી, ભનનથી, ચચતંનથી, જેલી યીતે ૫ણ ફની ળકે તેલી યીતે એ વ્મલસ્થા કયલી જોઇએ કે અ૫ણુ ં ભક્સ્તષ્ક ઈચ્ચ તલચાયધાયાભા ં તનભગ્ન યશ.ે અત્પ્ભળોધન ને અત્પ્ભ તનભાુણનુ ંવૌથી મખુ્મ તલધાન-સ્લાધ્મામ-ને જ ભાનલાભા ંઅલે છે. કેલ લાચંી જલાનુ ંકામુ કયવુ ંએ સ્લાધ્મામ નથી. સ્લાધ્મામ એને કશલેાભા ંઅલે છે, જે અ૫ણી જીલનની વભસ્માઓ ૫ય, આંતરયક ગ ૂચંલણનો ૫ય રકાળ પંકે છે ને ભાનલતા નો ઈજ્જલ કયનાયી વત્પ્રવતૃતઓ ૫નાલલાની રેયણા અે છે. વાચા તનઃસ્લાથી અત્પ્ભીમ તભત્ર ભલા એ ઘણુ ંવારંુ છે, ૫યંત ુ અ૫ણાભાથંી ઘણાને અ વફંધંોભા ં તનયાળ જ થવુ ં ૫ડે છે, ૫યંત ુવાયા ં સુ્તકો વશજ જ અ૫ણા વાચ તભત્ર ફની જામ છે. તે અ૫ણને વાચો યસ્તો ફતાલે છે, જીલન૫થ ૫ય અગ લધલાભા ંઅ૫ણને વાથ અે છે. સુ્તકો જાગતૃ દેલતા છે.

અ ભારંુ રાવચંગક સચૂન છે કે -‘ઊતચચતંનના વાતંનઘ્મભા’ં સ્લાધ્મામની રષ્ષ્ટએ એક અદળુ ગ્રથં છે. યગુ ઊત યગુરષ્ટાના રેખન-રલચનના ક્ષીયવાગયના વતત ભથંનના રફ રુુાથુથી નીકેરા નલનીતનો અ બડંાય છે. અ એલો ઈ૫મોગી ગ્રથં છે, જેના ભાત્ર એક ષૃ્ઠ ને યોજ લાચંીને એના ૫ય ચચતંન-ભનન કયલાનો ભ્માવ થઇ જામ, તો લાચક ના જીલનની જરટરભા ંજરટર વભસ્માઓ નુ ંવભાધાન ઘેય ફેઠા ંભી ળકે છે. અંધકાય ને ગ ૂચંલણોથી બયેરા ંરત્પ્મેક ચાય યસ્તા ૫ય અ સુ્તક રેયક ભાગુદળુન કયળે, તનયાળાભા ંઅળાનો વચંાય કયળે.

શુ ંકયલાભા ંઅલે ?

અજનો વભમ બમકંય તલભતાઓથી બયેરો છે. એલાભા ંોતાના ંવભમ, શ્રભ, ધન ને રતતબાનો કેટરોક અંળ ીરડત વભાજને ભાટે, ત્રારશ-ત્રારશ ોકાયતી ભાનલતા ભાટે અ૫લાભા ંજો અનદં રાતત કયી ળકીએ, તો જીલન ધન્મ ફની જળે ને અલનાયી ેઢી અ૫ણને ળાફાળી અ૫ળે. અ૫લાના સખુથી લધીને ફીજુ ં કયુ ં સખુી છે ? ોતાના તરમાત્ર ભાટે ોતાનુ ંફધુ ંજ અતમા ૫છી ૫ણ અનદંની નભુતૂત થામ છે. દેલતાઓ ાવે ભદદ ભાગલાની લાત તો શભેંળા થતી શોમ છે, ૫ણ કેટરોક તલળે વભમ એલો ૫ણ અલળે, જ્માયે દેલતા ભનષુ્મ ાવે ભાગંણી કયે છે. અલો લવય કોઇ વૌબાગ્મળાીઓને જ ભે છે, જ્માયે તેઓ દેલતાઓનો ભનોકાભના યૂી કયલાભા ંવભથુ ફની ળકે. દળયથ ને દેલતાઓ ની ભદદ ભાટે જવુ ં૫ડયુ ંશત ુ.ં

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં

..૧૩..

અ રવગંોભા ં ઊતઓની ૫યં૫યા માદ અલી જામ છે. તલશ્વાતભત્ર એ શરયિરં ાવે, ઈદ્દારકે અરુણી ાવે, ચાણક્ય ેચરં ગતુત ાવે, વભથુ તળલાજી ાવે, ૫યભશવેં તલલેકાનદં ાવે, તલયજાનદેં દમાનદં ાવે કંઇક ભાગ્યુ ં શત ુ ંને સુાત્ર તળષ્મો ને ખલુ્રા રદરથી અતયુ ં ૫ણ શત ુ ં ર્િુ ને ગાધંીજીની ઝોી ળફૃઅતથી અંત સધુી પેરામેરી જ યશી. અ૫નાયા ખોટભા ંનથી યહ્યા. રેનાયા જેટરા ધન્મ ફન્મા તેનાથી તધક શે્રમ અ૫નાયાને ભળ્યુ.ં ભાધંાતા એ ળકંયાચામુ ને અતયુ ંશત ુ,ં તેનાથી તધક ભેવ્યુ ં અંગચુરભાર, અમ્રારી, શુલધુન ને ળોક ર્િુને અ૫તી લખતે ઈદાયતાની ચયભ વીભાએ ૫શોચ્મા શતા.ં ગાધંીના વત્પ્માગ્રશીઓએ નદુાનોની ઝડી લયવાલી દીધી શતી. જોઇએ છીએ કે જે અ૫લાભા ંઅવ્યુ ંશત ુ ંતે તનયથુક નથી ગયુ,ં ૫યંત ુવખં્મગણુ ંથઇને, એ ઈદાય ભનના વલે ૫ય દૈલી લયદાનની જેભ એલી યીતે લયસ્યુ ંકે તે કૃતકૃત્પ્મ થઇ ગમા. બાભાળાશ એકરા ંધતનક નથી થમા. ભયણ એકરા ંબગલતતવશંના બાગે નથી અવ્યુ ં . જેરભા ંએકરા ંનશરંુે, ૫ટેર જ નથી ગમા. મવુીફતો ઘણાને અલે છે, ત્પ્માગલા ભાટે શયેકને તલલળ થવુ ં૫ડે છે. કોઇને ચોય છીનલે છે, કોઇનુ ંદીકયો. ેટ બયલા ને તન ઢાકંલાથી લધાયે કોઇના બાગ ેકંઇ અલત ુ ંનથી.

જ્માયે ોતાના ભાટે જ ફધુ ં છોડલાનુ ં છે તો ાયકાઓનુ ં સ્તય ળા ભાટે ઊંચ ેન ઈઠાલવુ ંજોઇએ ? જ્માયે ોતાન ુ ં ઈાિન , ભશનેત, વશમોગ કોઇને અ૫લાનો જ છે, તો તે દેલતાઓ, ઊતઓ તથા વદુદે્દશ્મોને ભાટે ળા ભાટે ન અ૫લો ? અલી ઈદાય નીતતને ૫નાલનાયા ફંકભા ંજભા કયેરી મડૂીની જેભ વ્માજ વરશત ભોટા રાબ ને ાભે છે, જ્માયે ભોશની ખાઇભા ંધકેરેરી રાપ્તતઓ તનયથુક જ નથી જતી, તલદ્યાતક રતતરક્રમા ૫ણ ઈત્પ્ન્ન કયે છે.

અના ભાટે ફીજુ ંકંઇ કયલાનુ ંનથી. લાત ભાત્ર રષ્ષ્ટકોણ ફદરલાની જ છે. જે કંઇ અ૫ના ૫રયલાય ભાટે કયી યહ્યા છો, એનો એક અંળ જો દેળ ને વભાજને ભાટે રગાલલા ભાડંો તો બગલાનના કાભભા ંભદદફૃ૫ થલાનુ ંશે્રમ ભેલી ળકળો. ફવ લરણ ફદરી તો જુઓ . અ૫ ક્ષચણક સખુના નાના ૫રયધભાથંી નીકીને ક્ષમ અનદંના વામ્રાજમના તધકાયી ફની જળો. રમત્પ્ન કયો, ભાયી શબુકાભના ઓ અ૫ની વાથે છે.

સુ્તકો જાગતૃ દેલતા છે, એના ધ્મમન, ચચતંન, ભનન િાયા, જૂા કયીન ે તયત લયદાન ભેલી ળકમા છે. અથી અણે તનમતભત વદ્દગથંો લાચંતા યશવે ુ ં જોઇએ. ઈિભ સુ્તકોના ંસ્લાધ્મામન ેજીલનનુ ંજફૃયી અંગ ફનાલવુ ંજોઇએ.

http://rushichintan.com

ઊત ચચતંનના વાતંનધ્મભા ં