SADRŽAJ

OKVIRI VIKTIMOLOGIJE .................................................................................. 9Uvod ....................................................................................................................... 9

1. PREDSTAVLJANJE VIKTIMOLOGIJE ......................................................... 131.1. Šta je viktimologija? .....................................................................................131.2. Ilustracija problema, ili izbor viktimoloških tema u uporednoj literaturi

kao indikator savremenog stanja viktimološke misli ...............................201.3. Osnovni pojmovi ili kratki rečnik viktimologije ......................................25

1.3.1. Osnovni pojam: žrtva .......................................................................251.3.2. Izvedeni viktimološki pojmovi – mali rečnikviktimoloških

pojmova ..............................................................................................29

2. NAUČNI PRISTUP U VIKTIMOLOGIJI ...................................................... 332.1. Odnos kriminologije i viktimologije

kao naučnih disciplina – odnos paralelnog i komplementarnog ...........35

3. ISTORIJSKI RAZVOJ VIKTIMOLOGIJE ..................................................... 41

4. GENERACIJE U RAZVOJU VIKTIMOLOGIJE ........................................... 454.1. Prva generacija – interakcionistička viktimologija,

ili kriminološka, ili nesamostalna viktimologija ......................................454.2. Druga generacija – podrška i pomoć žrtvama ..........................................514.3. Treća generacija, ili utopistička generacija viktimologije,

ili“Druga viktimologija” ...............................................................................574.4. Četvrta generacija .........................................................................................63

4.4.1. Konsolidacija teorijske viktimologijena osnovu provere polaznih osnova ...............................................63

Mali zaključak ...............................................................................................664.4.2. Zloupotreba političke moći – nova kriminalna viktimologija ....67

5. PRAVNI OKVIR – PRAVO I PRAVA ŽRTVE ............................................... 715.1. Renesansa pojma žrtve u savremenoj krivičnopravnoj teoriji ................715.2. Procesni položaj žrtve ..................................................................................81

5.2.1 Međunarodna krivičnopravna zaštita žrtve ili uticaj međunarodnog krivičnog prava na razvoj prava žrtava ..............81

5.2.2. Pojam i uloga žrtve u krivičnoprocesnom pravui ideja restorativne pravde....................................................................91

5.3. Kritika pravosudnog sistema kao zaštitnika prava žrtve .........................965.4. Uticaj promene pravnog položaja žrtve

na pojam tranzicione pravde – politika i žrtve .........................................98

6. SOCIOLOŠKI OKVIR ...................................................................................107

U potrazi za mestom žrtveu opštoj sociološkoj literaturi o fenomenu kriminaliteta ................................107

7. Empirijski okvir:MAKROVIKTIMOLOGIJA ILI ANKETE VIKTIMIZACIJE .......................115

7.1. Međunarodne ankete viktimizacije ..........................................................121

8. POSLEDICE – MERENJE VIKTIMIZACIJE ..............................................125Učinak viktimizacije ..........................................................................................125

9. AUTENTIČNI VIKTIMOLOŠKI POJMOVI: ..............................................129Strah od zločina (fear of crime) – ranjivost (vulnerability), ili socijalni barometar kriminaliteta ....................................................................................129

9.1. Strah od zločina ..........................................................................................1299.2. Ranjivost ......................................................................................................134

10. PARADOKSI VIKTIMOLOGIJE ...............................................................14310.1. Izvori predrasuda o viktimologiji .............................................................14410.2. Žrtva i protivpravnost krivičnog dela,

ili kako krivično pravo vidi ulogu žrtve u proceni krivičnog dela .......14610.3. Ideja promocije naoružane žrtve u cilju samoodbrane .........................149

11. ZAKLJUČAKNove ideje i nerešeni stari problemi ....................................15311.1. (Ne)zaslužena loša reputacija viktimologije, ili viktimologija

dvadesetprvog veka – od “Pokreta žrtava” do “Viktimizma” ................15311.2. Strah od zločina (kasnije promišljanje)

ili kultura straha i kultura rizika ...............................................................15511.3. Politika straha i zloupotreba vlasti (kasnije promišljanje) ...................15711.4. Makroviktimologija ....................................................................................15711.5. Konačno, zašto su žrtva i viktimologija postale važne? .........................159

Rezime ................................................................................................................161

Summary ............................................................................................................164

12. LITERATURA ..............................................................................................169