SABİT DİSKLER

Verileri kalıcı olarak depolayan hafıza birimidir. Bu nedenle en önemli

donanım birimidir. Arızalandığında mali kaybının yanı sıra veri kaybına da neden

olur. Günümüzde sabit disk teknolojileri harici ve dahili olarak kullanılmaktadır.

Yaygın sabit disk

üreticilerinden Seagate(Maxtor( Quantum)),Hitachi(IBM), Toshiba,Wester

Digital, Samsung, ve sayılabilir.

Çalıştırılacak programa ait kodlar sabit diskten okunarak Ram hafıza üzerine

alınırlar .Kodlar burada çalıştırılarak , görevleri icra edilir. İşlenilecek verilerde

aynı şekilde Ram üzerinden alınarak işlenir. Eğer bu belleklerde yer kalmamışsa

Ram de veri boşaltma yoluna gidilir. Ramın bu geçici kodları depoladığı alana swap

alan (sanal bellek )

denmektedir. Swap alan sıkça kullanılıyorsa o sistemde yavaşlama meydana gelir.

3 farklı yapıda sabit disk vardır.

1)HDD(Hard Disc Driver)

2)SSD(Solid State Driver

3)HHD(Hybrid Hard Driver

HDD =HARD DİSK DRİVE

Verileri bir eksen etrafında dönebilen manyetik disk üzerinde tutan yapıya

sahiptirler. Yapısında elektronik ve elektrik bileşenlerin yanında mekanik

bileşenler de vardır.

Mekanik yapı sabit disklerin bant genişliğini sınırlamaktadır. Çünkü dönüş

hızları ve eksensel hareket kabiliyetleri, elektronik yapılara göre oldukça

düşüktür. Fakat veri kurtarma kabiliyeti en iyi sabit disk modellerdir. Manyetik

yüzeye sahip genelde alüminyum veya seramik katkılı cam malzemeden oluşan

disklere sahiptirler. Bu diskler sabit bir hızla döner. Okuma/yazma kafası dönen

disk üzerindeki dosya sistemine göre hareket ederek verilen komutları icra

etmeye çalışır. Manyetik yüzey eski disklerde demir oksit, şimdiki disklerde ise

kobalt denilen malzeme ile kaplanır. Veriler hızla dönen diskler üzerinde arkalı

önlü olarak, dijital formatta tutulmaktadır.

DİSK BİLEŞENLERİ 1) Disk Plakaları(Platters): Aliminyum veya seramik katkılı camdan üretilmiş

sert malzeme üzerine manyetik özelliğe sahip çeşitli tabakaların eklenmesi ile

oluşturulmuş yapılardır. Her bir diskin iki yüzü de veri saklamak amaçlı olarak

kullanılır. Her bir disk için iki adet (birisi diskin alt diğeri üst yüzeyinde oü iki )

okuma/yazma kafası (head) vardır. Disk üzerinde veriler iç içe dairesel hakalara

(iz)

Kaydedilirler. Her bir iz üzerinde belirli büyüklüklerde sektör denilen mantıksal

veri alanları plakalar üzerinde yer alır.

Verilerin tutulduğu manyetik ortamlar, demir, oksit, kobalt demir karışımı veya

diğer kobalt karışımları kullanılarak elde edilirler.

Disk Plakalarında yapıyı oluşturan katmanlar;

Disk üzerine veriler yazılırken sayılar 1 ve 0 ifade edilerek yazılır. Bir ve sıfırlar

disk üzerinde iç içe geçmiş halka üzerine manyetik olarak sıra ile yazılır. Disk

üzerindeki herhangi bir dosyaya ait verilerin adreslenebilmesi için, disk üzerinde

iz, sektör ve küme oluşturmaya ihtiyaç vardır. Bu işleme disk

formatlama(biçimlendirme) denilebilmektedir.

İz(Track): Verilerin kaydedilmesi amacıyla iç içe halkalar şeklinde disk

üzerinde

oluşturulmuş veri kayıt bölümleridir. Merkeze aynı uzaklıkta iç içe dairesel

halkalardan oluşur.

Bir iz üzerinde ardışık sektör parçaları yan yana dizilmişlerdir. Okuma yazma

kafası bir iz

üzerine konumlanarak istediği sektörleri okuyup yazabilir.

Sektör: 256, 512Byte gibi büyüklüklere sahip ardışık veri depolama

kümeleridir.

Kümeler(Cluster): Disk üzerinde varsayılan bir büyüklüktür. İşletim sisteminin

disk yönetimi

ile alakalıdır. Dosya ve dizinlerin yerleştirildiği en küçük disk alanına denir. Bu

değer birçok Windows sürümlerinde 4096 bayttır.Boyutu dosya

sistemine göre değişir.

2)Silindir(Cylinder): Birden fazla disk tabakası için düşeyde aynı hizadaki

tüm izleri içine alan silindir şeklindeki tanımlamadır. Okuma yazma kafaları hep

birlikte hareket ederler. Bir okuma yazma kafası 4. iz üzerinde ise diğerleri de

aynı iz üzerindedir. Okuma yazma kafasının konumunu değiştirmeden, okuma

yazma yapabildiği tüm izler silindir yapıyı oluşturur. Eğer sabit disk tek bir disk

tabakasından oluşsaydı silindir ve track aynı anlama gelecekti.

3) Okuma/Yazma Kafası: Disklerin üzerinde değmeden gezen ve istenen

adrese verileri yazıp, istenen adresten de verileri okuyan kafadır. Günümüzde bu

kafa üzerinde okuma ve yazma kısımları birbirinden ayrı yapıya sahiptirler. Eski

disklerde okuma ve yazma kafası aynı olup“C” şeklinde demir yapıdan

oluşmaktaydı. Bu disklerde okuma yazma kafası okuma işleminde manyetik işareti

elektrik işaretine, yazma işleminde ise elektrik işareti manyetik işarete

çevirerek okuma yazma yapardı. Günümüzde yazma işlemi için aynı yapı kullanılır.

Bu kafanın sargılarının üzerinden geçen akımın yönüne göre oluşan farklı

yönlerdeki manyetik alanın etkisi ile veriler disk üzerine yazılır. Veriler

okunurken ise manyetik koruyucu içerinde yer alan GMR(Giant

magnetoresistance) denilen sensor yardımıyla bitlerin manyetik durumu algılanır.

GMR manyetik alanın durumuna göre direnci değişen bir algılayıcıdır.

2)SSD (Solid State Drive)

Yapısında disk, motor ve okuma yazma kafası bulunmayan elektronık

karttan ibaret veri depolama aracıdır. Verileri SDRAM, DRAM veya Flash

hafızalarında tutarlar. SDRAM ve DRAM bellek modülleri bilindiği üzere

üzerlerinde verileri tutmak için elektrik enerjisine ihtiyaç duyarlar . Kalıcı veri

depolama amaçlı kullanılan RAM modüllerinde enerji sağlayan bir kaynak olarak

pil kullanılmaktadır. Bu tip Ram hafızalara NV-RAM (Non-Volatile RAM = Kalıcı

Ram) denilebilmektedir. NV RAM ler yapısındakı Ram hızında çalışırlar ve hızları

Flash hafızalardan daha iyidir. SSD lerin mekanik parçaları olmadığı için

performansı daha iyi ve güç gereksinimi daha düşüktür. Veri kurtarma olanakları

HDD ye göre daha düşüktür. Mekanik yapıları olmadığı için sessiz çalışırlar . Test

sonuçlarına göre HDD lerden %30-45 arasında bir performans fazlalığı vardır.

HDD disklerin yerini almaya başlayan kayıt birimidir. Mekanik bileşenler

yapısında olmadığı için arama ve bekleme gibi mekaniksel gecikmeler burada

görülmezler. Veriye ulaşım daha hızlıdır. Avantajlarına rağmen harddisklere göre

istenen taleplere ulaşılamamıştır.

Özellikler SSD HDD

Hazırlık Süresi Yok Birkaç saniye

Rasgele Erişim 0.1 ms 5-10 ms

Okuma Gecikmesi Genelde düşük Genelde yüksek

Okuma Performansı Değişmez Parçalı dosyalarda

performans düşmektedir.

Disk Birleştirme Gerekmez Gerekli

Ses Yok Var

Güç Gereksinimi(Aynı

Tip)

Az Çok(>15 Watt)

Mekanik Süreklilik Söz konusu değil Gerekli

Sıcaklık, Darbe Dayanımı Çok Az

Manyetik Hassasiyet Yok Çok

Ağırlık Hacim Az Çok

Paralel Çalışma Bazılar aynı anda farklı

çipleri okuma/yazma

yapabilir.

Aynı silindir üzerinde

mümkün

Yazma Ömrü Flash tanlılar sınırlı ,

fakat DRAM tabanlılar

sınırsızdır.

Sınırsız

Kapasite Şu an HDD den daha az SDD den daha çok

Okuma/Yazma süreleri Bazılarında farklı Aynı

3)HHD(HYBRID HARD DRIVER)

Fiziksel olarak HDD’ ye benzerler. Hem disk hem de flash hafızaya

sahiptirler. Dolayısıyla SSD ve HDD karışımı melez yapıya sahiptirler. Flash

hafıza içeren yüksek boyutta tampon belleğe sahiptirler. Böylece mekanik

sisteme göre daha hızlı olan flash yapı kullanılarak disk erişimlerindeki bekleme

süreleri azaltılır. Böylece performans(boot gibi) ve hız artırılmış olur. Windows

Vista tarafından yazılımla Ready Drive ile adlandırılan yapıyla desteklenmektedir.

HHD sürücülerde manyetik disk iki durumda çalışmak zorundadır. Birincisi

üzerindeki flash bellek dolduğunda diğeri ise flash bellekte olmayan bir veriye

ulaşılmak istendiğinde. Dolayısıyla birim zamanda diskin dönme gereksinimi

azaltılarak performans artırılır. Bu durum güç gereksinimi de azaltmaktadır.

DİSK PARAMETRELERİ

1)Boyut; Masaüstü bilgisayarlardaki kullanılan disk boyutu ile diz üstü bir

bilgisayar için kullanılan disk boyutu farklıdır. Günümüzde daha çok 3.5” ile 2.5”

boyuta sahip sabit diskler kullanılmaktadır.

Form Faktör Genişlik Yükseklik Max.

Kapasite

Max. Disk

Sayısı

3.5” 102 mm 25.4 mm 3 TB 5

2.5” 69.9 mm 7-15 mm 1.5 TB 4

1.8” 54 mm 8 mm 320 GB 3

2)Disk dönüş hızı(RPM=Rotate Per Minute); HDD ve HHD için geçerli bir

parametredir. Diskin kendi ekseni etrafında dakikada dönüş sayısın gösteren bir

parametredir. Günümüzde 15.000, 10.000, 7200, 5400rpm değerlere sahip

diskler

bulunmaktadır.7200rpm değeri diskin dakikada 7200 defa döndüğünü gösterir.

3) Tampon Bellek(Cache veya Buffer): Disk erişimi bellek erişiminden daha

yavaş olduğu için disk performansını artırmak için HDD üzerine bellek hafıza

birimleri yerleştirilmiştir. Amaç erişilmesi öngörülen verileri bellekte hazır

bekletmektir. Eğer istenen veri bellekte varsa disk erişimi olmadan veriler

doğrudan bellek üzerinden gönderilir. Günümüzde 8,16,32,64 MB büyüklüğünde

tampon bellekler vardır.

4) Konumlanma Süresi(Seek Time): Disk üzerinde okuma yazma kafasının,

istenen adrese yazma veya okuma amaçlı ulaşmak için harcadığı süredir. Kafanın

disk üzerindeki konumuna göre bu süre kısalıp uzayabilir. Bunun için ortalama

konumlanma süresinden(average seek time) bahsedilir. Kısa olması diskin okuma

ve yazma performansının daha iyi olduğunu gösterir.

5) Kapasite: Depolayacağı veri miktarını gösterir. Günümüzde 750 GB, 1TB ve

hatta 4TB kapasiteli diskler bulunmaktadır.

SABİT DİSK ARABİRİM ÇEŞİTLERİ

Sabit disklerin anakarta bağlandığı veriyolu tipleri günümüzde 4 çeşittir. Bunlar

PATA

SATA

SCSI

SAS

Fiziksel olarak tüm sabit diskler birbirine benzerler ve yakın

boyutlardadır. Bir sabit diskin desteklediği arabirimi belirlemek için bağlantı

soketlerine bakmak yeterlidir. Arabirimlerin bant genişliği, kablo yapısı, kablo

uzunluğu, kanal başına düşen sürücü sayısı gibi belirleyici özellikler vardır.

PATA

PATA(IDE): Paralel ileri teknoloji eklentisi anlamına gelmektedir. Bu kelime ATA,

IDE, ATAPI olarak ta birçok yerde geçmektedir. Paralel olarak veri iletimine

sahiptir. Sahip olunan arabirim CDROM, DVDROM ve HDD ler içinde aynıdır. 40

ve 80 iletkenli kablo(ribbon kablo) ile anakarta bağlanır.

SATA(Serial ATA)

SATA(Serial ATA): Seri olarak veri alışverişine imkan veren PATA’dan

sonra çıkartılan bir arabirimdir. İletişim için ATA komut setini kullanmaktadır.

Haberleşme tek yönlü yapıdadır. Seri iletimi yapısından dolayı kablo iletken sayısı

azdır. Band genişliği daha fazla ve kablo boyutları uzun ve incedir.

SATA disk kullanımının diğer bir avantajı da kablonun az yer kaplaması dolayısı

ile hava sirkülasyonun daha az engel olmasıdır.

SATA larda kendi aralarında ayrılmaktadır. SATA2 hard diskinin SATA

1’hard diskine göre anakart ve sistem ile haberleşme yolu teorik olarak iki kat

fazladır. Ama bu performansın da 2 kat fazla olduğu anlamına gelmez çünkü bu

noktadaki en büyük kısıt hard diskinin dönme ve hard diskin kafasının okuma

hızıdır.

SATA ve PATA disklerin arasında seçim yaparken dikkat edilecek bir

husus kasa güç soket yapısı olacaktır. Kasamızı PATA uyumlu seçip disk ve DVD

sürücüleri SATA seçtiğimizde güç kabloları konusunda sıkıntı yaşayabiliriz.

SCSI

SCSI Daha çok sunucularda kullanılan disklerdir. Disklerinin dönüş hızları

ve performansları çok yüksektir. Bu yüzden fiyatları ev kullanımı için uygun

değildir. SCSI arabirimi disklerin dışında birçok farklı donanım (tarayıcı,

DVDROM…) ile de beraber çalışabilir. Seri ve paralel çalışan tipleri vardır.

SAS

SAS: Paralel SCSI yapısının seri versiyonudur. Dört ve daha fazla kanalı

birlikte kontrol edebilen noktadan noktaya iletişim mimarisine sahiptir. Çift yönlü

iletişim kanallarına sahiptir. SAS yapısı SATA diskleri desteklemektedir fakat

tersi yani SATA kanallar SAS disklerini desteklememektedir. Kablo iletken sayısı

ve konektör yapıları paralel SCSI ya göre oldukça düşüktür.

DİSKLERİN MONTAJI

PATA disklerin montajını yaparken önce Master/Slave ayarı gerekiyorsa

yapılmalıdır. SATA disklerde bu ayara gerek yoktur.

1.Sabitdisk kasadaki yuvasına vida ile her iki taraftan sıkıca tutturulmalıdır.

2.Veri kablosunun bir ucu sabit diske diğer ucu anakarta bağlanmalıdır.

3.Güç kablosu sabit diske bağlanmalıdır.

PATA disklerde veri kablosunun bir kenarında kablo boyunca genelde

kırmızı renkte bir şerit bulunur. Kablo disk üzerine bağlanırken, bu renkli şerit

tarafı mutlaka güç kablolarına bakmalıdır.

MASTER/SLAVE AYARI

Diskler anakart üzerine kendilerine has data ve güç kablosu ile bağlanırlar.

IDE HDD’ ler için, anakart üstündeki tek bir IDE sokete iki adet HDD

bağlanabilir. Bu bağlantı şekline paralel bağlantı denir. Günümüz anakartlarında iki

adet IDE yuvası vardır. Dolayısıyla bir bilgisayara en fazla 4 adet (IDE)PATA

disk bağlanabilir. SATA diskler için ise anakart üzerinde kaç adet soket varsa o

kadar disk bağlanabilir. Bunlarda paralel bağlantı(aynı kabloya iki adet) söz

konusu değildir.

Bir IDE kablosuna iki adet HDD bağlanabilir. İkisi de birbirine paralel

bağlandığı için birisi için gelen veri ve okuma yazma komutu, diğerine de

gelecektir. Bu durumda gelen veriler ve komutlar hangi disk için olduğu

anlaşılamaz. Bu kargaşayı önlemek için disklerden birisi birincil(master), diğeri

ikincil(slave) olarak ayarlanmalıdır. Master slave ayarı disk üzerinde veri ve güç

kablolarının ortasında bulunan pinlerin jumperlarla kısa devre yapılması ile

halledilir.

Her PATA diskin üzerinde master/slave ayarının nasıl yapılacağına ilişkin bir

tablo vardır. Bu tabloya bakarak jumper denilen iletken birleştiricileri uygun

pinlere takarız. Her IDE kablosuna bağlanan iki HDD den biri master diğeri slave

olmak zorundadır. Eğer master/slave ayarı yapılmazsa diskler sistem tarafından

görülmezler.

DİSK BİÇİMLENDİRME

Disk biçimlendirme 2 farklı şekilde olur.

1.Fiziksel biçimlendirme: Disk üzerinde iz ve sektör yapılarının oluşturulması

işlemidir.

2.Mantıksal Biçimlendirme: İz ve sektörlerin oluşturulduğu diskin, işletim

sistemine ait dosya sistemine uyumlu hale getirilme işlemidir.

DİSK BİRLEŞTİRME

Harddiskler hızlı döndükleri için kayıt yaparken ilk boş buldukları yere

yapar. Bazen buldukları yer kayıt için küçük gelebilir. Birazını ilk bulduğu yere

gerisini başka yere kaydeder. Zamanla bu bilgiler çoğaldıkça dosyalar

parçalanmaya başlar. Disk birleştirme, bu dosyalarını birleştirir. Zaman kaybını

önler.

DİSK BÖLÜMLEME

Tek bir sabit diski sanal olarak birkaç alt sabit diske ayırma işlemine disk

bölümleme denir. Amaç kişisel dosyaları, işletim sistemi dosyalarından uzak

tutarak bozulmalarına rahat müdahale imkanı sağlamak ve aynı diske farklı işletim

sistemleri kurabilmektir.

TAŞINABİLİR DİSK NEDİR?

“Taşınabilir Disk” diğer söylemleri “harici disk”, “harici harddisk”, “harici

HDD”, “external disk”, “external HDD” olarak da telaffuz edilebilir.

Bilgisayarımız kapalı iken verilerimizin depolandığı ve saklandığı cihazlara “disk”

denir. Bilgasayarın içinde sabit olanlara kısaca “HDD” yani “Sabit Disk” diyoruz.

Teknolojinin gelişmesiyle ve bileşenlerin küçülmesiyle bu disklerin “taşınabilir”

olanları üretildi. İlk başlarda çok hantal olan bu cihazlar zamanla daha da küçüldü

ve cebe girebilir hale geldi. Bunu takiben sonraki yıllarda ise kapasiteleri ciddi

anlamlarda büyüdü. Şu an 2TB (2 terabayt= 2048 gigbayt = 2097152 megabayt)

boyutundaki harici diskler en çok kullanlan boyutlar arasında.

Bilgilerimizi depolamak ve yedeklemek için harici taşınabilir disklere

ihtiyacımız var. Harici bir disk aldığımızda onu uzun süre kullanmak üzere alırız.

Diskimiz bozulana kadar veya kaybolana kadar kullanırız. Kaybolma riskini bir

kenara bırakırsak bozulana kadar oldukça vaktimiz var. Bu sebeple taşınabilir disk

alırken iyi karar vermemiz gerekiyor. Aksi halde uzunca bir süre pişmanlık

yaşabilir veya çok da ihtiyaç değilken bir başkasına tekrar para harcayabiliriz.

ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?

İhtiyacımızı tam olarak anlamadan alacağımız diskler bizi memnun

etmeyebilir. Paramız boşa gidebilir bu da bizim canımızı sıkabilir. Bu konuda yol

gösterici olmak üzere “taşınabilir disk seçerken hangi kriterlere bakılır”, “nasıl

karar vermeliyiz” sorularını ele aldım ve tek tek yorumladım. Aşağıdaki maddeler

harici disklerde bulunan standart veya seçimlik özelliklerdir. Satın alırken bunları

bilmemizde fayda var…

MARKA SEÇİMİ

Western Digital, Samsung, Toshiba ve Seagate en çok satılan markalar. Biri

diğerine göre çok üstündür diye bir şey duymadım ama Seagate ve WD bu

konuda en geniş ürün yelpazesine sahip.

DİSK DÖNÜŞ HIZI

5400 rpm, 7200 rpm gibi rakamlar görebilirsiniz. Bundan disk plakasının

dakikadaki dönüş hızını gösterir. Eğer diskte saklayacağınız bilgiue çok hızlı

ulaşmanız gerekiyorsa o zaman yüksek olanları, eğer böyle bir gereksinim

yoksa daha düşük hızları da tercih edebilirsiniz. Bu konuda çok fazla seçenek

yoktur.

FİZİKSEL BOYUT

Boyut olarak da genellikle 2.5” veya 3.5” (inç) değerler gözünüze çarpar.

Bunlar diskin büyüklüğünü ifade eder. 3.5” olanlar ayrıca elektriğe ihtiyaç

duyup “cepte taşıma” için pek ideal değildirler ama kapasiteleri daha

geniştir. Bunun yanında 2.5” olan diskler cepte taşınır ve sadece USB

bağlantısıyla çalışabilir. Siz diskinizi yanınızda mı taşıyacaksınız yoksa ev

veya işyerinde sabit mi duracak? Buna karar verirseniz bu konudaki seçimi

de yapmış olursunuz.

ÖNBELLEK

8/16/32 MB seçeneklerini görebilirsiniz. Artık önbelleği olmayan disk

kalmadı. Önbellek, disk okuma/yazma işlemi yaparken aynı anda birden fazla

istek geldiğinde o isteklere cevap verirken kullandığı yardımcı hafızadır.

Yüksek olması elbette iyidir. Fakat fiyatı çok etkiler. Eğer çok profesyonel

amaçlar için almayacaksanız 8 veya 16 tercih edebilirsiniz.

MEDYA ÖZELLİĞİ

Günümüzde artık TV altına DVD-Oynatıcı değil de “medya oynatıcı” olarak

bilinen bu cihazlar tercih ediliyor. Bunlar aslında kapasitesi yüksek ve çok

bilinen medya formalarını gösterebilen bir yazılımı da içinde bulunduran

ürünlerdir. Bu özellik tek başına bir seçim unsurudur. Eğer filmlerimi içine

atayım ve televizyonuma bağlayıp izleyeyim diyorsanız doğru seçim. Aksi

halde hiç gerek yok.

FİREWİRE GİRİŞİ

“FireWire” patenti Apple firmasına ait bir veri aktarım metodunun adıdır.

Standartlarda “IEEE 1394” olarak da bilinir. Yüksek hızda veri transferi

sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Özellikle ses ve görüntü aktarımlarında

kullanılmaktadır. Cihazlarda FireWire girişleri USB girişine benzer ama

farklıdır. Bunu destekleyen cihazları birbirine bağlayabilirsiniz. Daha hızlı

veri transferine ihtiyacınız varsa bu olmazsa olmaz.

E-SATA ÖZELLİĞİ

“External Serial Advanced Technology Attachment” ifadesinin kısaltması

olan E-Sata, “Sata” teknolojisinin harici olarak kullanılan versiyonudur. Temel

“Sata” olarak diskin veri alışverişi sağlayan ve dahili disklerin anakart ile

haberleşmesinde kullanılan bir teknolojidir. E-Sata’nın özelliği daha uzun

(2metreye kadar) kabloya sahip olabilmesi ve kablosunun daha ince

olmasıdır. Fakat bu arabirim harici güç desteği gerektirdiğinden bu

disklerde ayrıca prize ihtiyaç duyulur. Genellikle bilgisayar ve donanım

konusunda uzman kişilerin tercih edeceği bir özelliktir.

USB 2.0/3.0 DESTEĞİ

“Universal Serial Bus” ifadesinin kısaltmasıdır. Harici cihazların bilgisayar

gibi cihazlara bağlantısında kullanılan en yaygın standarttır. Örneğin klavye,

fare, yazıcılar, flash bellekler USB arabirimini kullanılan (çok daha eskiden

daha farklı arabirimler vardı elbette). Harici disklerin gördüğüm kadarıyla

hepsi USB arabirimini destekler ve biz de %99 cihazlarımızı USB ile

bilgisayarımıza bağlarız. Son günlerde yeni bir USB versiyonu çıktı “USB 3.0”

adı verilen bu tip USB 2.0′a göre yaklaşık 10 kat daha hızlı veri aktarımı

sağlayabiliyor. Ayrıca elektrik tüketimi de daha az. Artık işletim sistemleri

USB 3.0 destekliyorlar. Fakat günümüzde hala 3.0 destekleyen cihazlar

pahalı olduğundan disk fiyatını çok etkiliyor. İleride elbette ucuzlayacaktır

ama şimdi disk seçimi yaparken şuna dikkat edin; eğer GB’lerce verileri

düzenli kopyalamak ihtiyacınız varsa işte o kopyalamayı 10 kat daha hızlı

yapabilmek için USB 3.0′ı seçebilirsiniz. Aksi halde 2.0 sizin için ideal.

ETHERNET DESTEĞİ

“Ethernet Kartı” bir cihazın yerel bir ağa fiziksel olarak bağlanmasını

sağlayan kartlardır. Bilgisayarınız bir ağa bir kabloyla bağlıysa bu kablonun

takıldığı kart “ethernet kartı” dır. Bir diskte ethernet kartının olması demek

o diskin yerel ağa dahil edilip sonra paylaşıma açılarak ağdaki diğer

cihazlardan da erişebilir olması demektir. Örneğin şirketinizde ortak bir

doküman diski istiyorsanız ve harici bir disk ile bunu desteklemeye karar

verdiyseniz mutlaka bu desteğin olması gerekiyor. Yok eğer evinizde genel

amaçlı bir disk alacaksanız bu özellik size lüks gelir ve fiyatı da bir miktar

yükseltir hiç gerek yok.

HARİCİ DİSKLER Harici Harddisk, taşınabilir harddisk demektir. Bilgisayarın dahili

harddiskinden hiç bir farkı yoktur. Aynı işlevleri harici harddisklede yapabiliriz.

Bir nevi usb bellek bile diyebiliriz. Harici hardissklerde kendi aralarında 2.5" ve

3.5" olmak üzere ikiye ayrılır.

Peki 2.5" ve 3.5" Harici Diskler arasındaki fark nedir?

Harici diskler boyut olarak iki şekilde katagorilendirilirler: 2.5" ve 3.5"

2.5" harici diskler ve 3.5" harici diskler birbirlerinden, hem boyut olarak hem de

kullanışlılık olarak farklıdır.

Öncelikle, harici disklerde hızı bağlantı şekilleri belirler.. Ön bellek oranı ve RPM

oranı da hız üzerinde etkilidir ancak bağlantı birimi, hız üzerinde çok daha

önemlidir. USB-firewire-esata..vs bağlantı birimlerini bu şekilde sıralayabiliriz.

RPM diskin dönüş hızıdır. 2.5" lik Harici disklerdeki yaygın RPM 5400 dür. 3.5"

lerde ise RPM 7200dür.

2.5" diskler güçlerini USB üzerinden aldıkları için adaptör kullanmazlar.

3.5" diskler de ise usb den gelen güç yeterli olmadığı için, adaptör kullanırlar.

2.5" lik disklerin boyutları 3.5"lere göre çok daha küçüktür. Bu nedenle bir

gömlek cebinde rahatlıkla taşıyabilirsiniz. 3.5" lerin ise taşınabilirlikleri kısıtlıdır.

2.5" diskler USB, firewire ve esata bağlantı birimlerini kullanırlar. Modellere

göre bu bağlantı şekilleri tek tek de olabilir, beraberde olabilir. Yani hem

firewire ile bağlanan hem de USB ile bağlanan 2.5" harici diskler de vardır. Ancak

fiyatları, sadece USB ile bağlanan disklere göre daha, fazladır.

RAID(Redundant Array of Independent Disks) “Bağımsız disklerin artıklı dizisi” anlamına gelmektedir. Aynı veriyi farklı

disklerde saklama teknolojisidir. Artıklı kelimesi ise veri güvenliğini ifade

etmektedir. Yani farklı diskler birbirlerindeki verilerin parametre artıklarını

tutuyor anlamına gelmektedir. Bu teknoloji disk bozulmalarına, hatalı kodlamalara,

büyük disk boyutları elde etmeye ve performansa pozitif

etkisinden dolayı özellikle sunucularda sıkça kullanılan bir yöntemdir. İşletim

sistemi RAID arayüzü ile birbirine bağlanmış diskleri tek disk gibi görmektedir.

Yedekleme işlemi işletim sisteminin çoğunlukla haberi olmadan donanım bazında

yedeklenmektedir. RAID teknolojisinde

SATA, PATA ve SCSI diskler kullanılabilmektedir. Çeşitli RAID konfigürasyon

seviyeleri aşağıda verilmiştir. PATA disklerle yapılan RAID seviyeleri RAID0,

RAID1 ve RAID0+1 dir.

Raid seviyeleri:

RAID 0: Eşlik biti(hata toleransı için) olmaksızın performansı artırıcı özelliğe

sahip RAID türüdür. Hata düzeltme etkisi yoktur. Herhangi bir diskin bozulması

tüm diskleri kullanılmaz

yapar. Bilgi bloklara ayrılarak her bloğun farklı disklere yazılması sağlanır. Bağlı

disklerin boyutları toplanarak diskin kapasitesini oluşturur. Örneğin 360GB lık iki

adet disk RAID0 konfigürasyonunda toplamda 720GB lık bir kapasite

sağlayacaktır. Bu seviye için en az iki disk

gereklidir.

RAID 1: Burada performans yerine veri güvenliği esas alınmıştır. Disklerdeki

veriler birbirinin aynısıdır(mirrorng=aynalama). Toplam disk boyutu en küçük disk

kadardır. Bu seviyede disk okuma hızı artar fakat yazma hızı tek disk hızı

kadardır. Veri güvenliği çok çok önemli olduğu durumlarda kullanılır. Disklerden

birinin bozulması sistemin çalışmasını etkilemez. Bozulan diskin yerine yenisi

takılarak yedekleme işlemi diğer disk üzerinden yeniden yapılabilir. Bu seviye için

en az iki disk gereklidir.

RAID 2: Bit seviyesinde her bir diske yayılmış veri bloklarına karşılık birden

fazla ECC(hata bulma & düzeltme) sürücüleri kullanılarak oluşan yapıdır. Burada

disk performansı ve güvenlik orta seviyede olsa da veri boyutunun düşük olması

verimi azaltmaktadır. Ayrıca diskten okuma yaparken her bir veri ECC

disklerindeki eşlik bitlerine bakılarak kontrol edilmesi gerekir.

RAID3’e göre bir avantajı yoktur ve ticari anlamda kullanım yeri hemen hiç

yoktur. Rasgele okuma ve yazma hızları düşüktür. Bu seviye için en az 10+4 veya

32+7 disk gereklidir. 10+4 yapıda 10 disk veriyi 4 diskte ECC kodlarını

tutmaktadır.

RAID 3: Burada veriler byte büyüklüğünde farklı disklere yazılır. Veriye ait ECC

kodları ayrı bir

diske yazılır. Bir anda tüm sürücüler aynı adreste olmak zorundadır. Sıralı yazma

ve okuma performansı oldukça yüksektir. Rasgele okuma hızı iyi fakat yazma hızı

düşüktür. Ayrı disk üzerine eşlik bitlerinin yazılması yazma işlemi sırasında

darboğaz oluşturur. Yüklü tek parça

dosya(video) uygulamaları için çok uygun bir çözümdür. Bu seviye için en az üç

disk gereklidir.

RAID 4: RAID3’e göre verilerin boyutu artırılmıştır ve RAID ile sıkça

karıştırılır. Veriler bloklar halinde ayrı ayrı disklere yazılır. Sıralı ve rasgele

okuma performansı RAID3 e yakındır. RAID3’e göre tek avantajı veriler bloklara

ayrıldığı için uygulamaya göre bloktaki veri miktarının yüksek performans için

ayarlanabilmesidir. RAID3 teki gibi ayrı disk üzerine eşlik bitlerinin yazılması

yazma işlemi sırasında darboğaz oluşturur. İyi bir performans ve hata

düzeltmeye sahiptir. Bu seviye için en az üç disk gereklidir.

RAID 5: RAID seviyelerinin en çok kullanılan popüler seviyesidir. Veriler farklı

disklere bloklar halinde yazılırlar. Fakat ECC kodları için ayrı bir disk bulunmaz

ve her bir veri diskine veriye ait ECC kod parçaları yazılır. Bu seviyede RAID3 ve

4 seviyelerindeki yazma işleminde meydana gelen darboğaz en aza indirilmiştir.

Veritabanı ve sunucu uygulamalarında sıkça kullanılır. Bu seviye için en az üç disk

gereklidir.

RAID

Açıklama Min

Gere

kli

Sürüc

ü

Arızalanma Durumu

Değerlendirme

0

Ayrı her bir veri parçası

disklere dağıtılır.

2

Bir disk bozulursa tüm veri

gider.

0 veri güvenliği fakat

en iyi performans

Film üretim

1

Kullanılan diskler ikişerli kopyadır

2

Bir disk bozulursa veri

gitmez

ama aynı gruptaki iki disk

bozulursa veri bozulur.

Orta performans %100

veri güvenliği

Bankacılık ve finans 2

Ayrı herbir veri parçası

bit seviyesinde ayrı

disklere yazılarak ayrı

disklerde ECC kodu tutulur.

14,

39…

Bir disk bozulursa sistem

durmadan hata onarılır.

Sistem çalışırken

hata düzeltme fakat

yüksek fiyat Ticari

değildir 3

Ayrı herbir veri parçası

byte seviyesinde ayrı

disklere yazılarak ayrı

disk üzerinde ECC kodu

tutulur.

3

Birden fazla disk bozulsa dahi

sistem kendini eski haline

getirir.

Yüksek okuma yazma

veri transferi

Resim ve film hazırlama

4

Ayrı herbir veri parçası

blok seviyesinde ayrı

disklere yazılarak ayrı

disk üzerinde ECC kodu

tutulur.

3

Birden fazla disk bozulsa dahi

sistem kendini eski haline

getirir.

Yüksek okuma düşük

yazma hızı

Genel amaçlı

5

Ayrı herbir veri parçası

bit seviyesinde ayrı

disklere yazılarak veri

diskleri üzerinde ECC kodu

tutulur.

3

Birden fazla disk bozulsa dahi

sistem kendini eski haline

getirir.

Yüksek okuma düşük

yazma hızı

Web, veritabanı ve

sunucu hizmetleri

NAS(Network Attached Storage):

Ağla ilişkilendirilmiş depolama birimi anlamına gelmektedir. Kısaca ağa bağlı dosya

sunucusudur.

NAS dosya erişim ve yönetim işlemlerini üzerine alarak sunucuya yardımcı

olmaktadır. NAS yapıda kullanılabilecek disk arayüzleri SATA,SAS,USB,FC

yapılarıdır.

NAS sistemleri bir bilgisayarın ihtiyaç duyduğu klavye ekran gibi donanımlara

ihtiyaç duymadan web arayüzü ile konfigürasyonları yapılabilir. Kendilerine has

bir işletim sistemleri vardır. Kullanılan yaygın işletim sistemlerinden Free NAS,

NASLite, NexentaOS sayılabilir.

NAS ağ üzerinde kendisine ait bir IP ile ağ cihazı (node) olarak görülür. NAS

sistemlerde kullanıcı yüküne karşı alınacak önlemler sınırlı olduğundan bu durumun

planlanma aşamasında göz önüne alınması gerekmektedir. NAS larda dosya

sistemini NAS yönetir. Tek bir NAS sistemi farklı işletim sistemlerine hizmet

verebilir. Yaygın NAS üreticileri HP,DELL, NetApp ve Sun gibi firmalarda

TAŞINABİLİR DİSK FOTOĞRAFLARI

KAYNAKÇALAR

1) A’DAN Z’YE BİLGİSAYAR DONANIMI

2) DONANIM KİTABI

3) MEGEP MODÜLLERİ