SƠ CỨU CHẤN THƯƠNG CƠ QUAN VẬN ĐỘNG

Bộ môn CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH – PHCN

MỤC TIÊU

Trình bày nguyên tắc cố định xương gãy và vận chuyển an toàn

Thực hiện đúng kỹ thuật bất động xương gãy

Thực hiện đúng kỹ thuật vận chuyển người bệnh an toàn

SƠ CỨU

NGUYÊN TẮC

Preserve life

Promote

recovery

Prevent

further harm

Cứu sống nạn nhân

Ngăn tình trạng xấu đi Tạo thuận lợi quá trình hồi phục

Danger

Respond

Send for help

Airway

Breathing

CPR (CardioPulmonary Resusciation)

Defibrillator

DRSABCD

ĐÁNH GIÁ BAN ĐẦU

•nguy hiểm !!!

• Phải chắc rằng vùng sơ cứu

an toàn cho :

+ Bạn

+ Nạn nhân

DANGER

•Phản ứng của bệnh nhân!!!

• Hỏi tên, kích thích đau

• Nếu không đáp ứng, gọi hỗ trợ (Send for help), thực hiện

bước tiếp theo.

• Nếu đáp ứng, đặt tư thế thoải mái và theo dõi nhịp thở

RESPONSE

•Gọi trợ giúp!!!

• Gọi những người xung quanh

• Gọi 115

SEND FOR HELP

•kiểm tra đường thở!!!

• Mở miệng nạn nhân kiểm tra có dị vật hay không

• Nếu có dị vật : đặt nạn nhân ở tư thế phục hồi và dùng tay lấy dị

vật ra

• Nếu không có dị vật, đặt nạn nhân tư thế nằm, nâng cằm và cổ

ngửa nhẹ ra sau

AIRWAY

•Hô hấp!!!

• Kiểm tra hô hấp bằng nhìn, nghe hoặc sờ sự di động của lồng

ngực trong 10 giây liên tục

• Nếu không bình thường: đảm bảo đã gọi cấp cứu, tiến hành hồi

sức tim phổi (CPR)

• Nếu bình thường : Đặt nạn nhân ở tư thế phục hồi và theo dõi

nhịp thở

BREATHING

•Hồi sức tim phổi!!!

• Ấn ngực 30 nhát

• Hà hơi thổi ngạt 2 cái

• Tiếp tục thực hiện tới khi cấp cứu

đến hoặc bệnh nhân hồi phục.

CPR

•Khử rung!!!

Defibrillator

Kiểm tra

đường thở, các

chấn thương

ngực, bụng, cột

sống trước

ĐẶT TƯ THẾ HỒI PHỤC

SƠ CỨU GÃY XƯƠNG

CÁC

BƯỚC

TIẾN

HÀNH

Add text in here

Add text in here

Add text in here

Add text in here

DRSABCD

Cầm máu và che phủ vết thương

Kiểm tra xương gãy: kín hay hở

Yêu cầu BN ít cử động

Bất động xương gãy

Kiểm tra dấu hiệu máu nuôi đến bàn tay, bàn chân

Đảm bảo đã gọi trợ giúp y tế cấp cứu

• Nguyên tắc cầm máu: Phương tiện cầm máu phải đảm bảo kiểm

soát nơi chảy máu nhưng không ảnh hưởng đến tưới máu chi

• Nguyên tắc che phủ vết thương :

+ Vết thương phải được che phủ

+ Vật liệu che phủ càng sạch càng tốt

+ Không cần thiết xối rửa vết thương trước khi che phủ

Cầm máu và che phủ vết thương

• Cởi hoặc cắt quần áo bộc lộ VT

• Nâng chi bị thương lên cao hơn tim

• Dùng băng gạc sạch ép mạnh trực tiếp vào VT

• Cố định bằng băng cuộn /băng thun

• Nếu vẫn còn chảy máu, đặt thêm 1 miếng gạc khác lên trên và băng chặt lại

• Kiểm tra máu tuần hoàn ở phần chi dưới VT

Nghĩ đến gãy xương hở khi:

• Đầu xương gãy lộ ra ngoài

• Vết thương gần chỗ gãy

• Máu chảy từ VT có váng mỡ

Kiểm tra xương gãy: kín hay hở

• Chi biến dạng tư thế nào thì bất động tư thế đó

• Bất động qua 2 khớp: trên và dưới ổ gãy

• Bất động không được gây chèn ép hay cản trở tuần hoàn chi

+ Đặt nẹp có độn lót dọc theo trục chi

+ Sử dụng băng bản rộng (nếu có) để buộc cố định

+ Độn lót giữa nẹp và những nơi xương nhô dưới da

Bất động xương gãy

• Nếu nghi ngờ , luôn sơ cứu như gãy xương

• KHÔNG NÊN thử hoặc tìm cách nắn, ép

xương gãy vào vị trí

DỤNG CỤ

•Băng cuộn

•Gạc

•Nẹp

•Kéo

•Gòn

Nẹp gỗ

Tận dụng các dụng cụ sẵn có

Sử dụng thân người

• Bất động bằng nẹp đặt bên dưới gối

• Độn lót vùng khoeo và gót chân

• Cố định trên và dưới gối

• Kiểm tra mạch mu chân và chày sau

Đặt nẹp chấn thương vùng gối

Chấn thương cột sống

• Không được biến các chấn thương cột sống không liệt thành

liệt hoặc ảnh hưởng đến hô hấp, tuần hoàn

• Luôn cực kz cẩn thận giữ đầu, cổ và cột sống thẳng hàng

• Nếu bệnh nhân bị bất tỉnh vì chấn thương đầu, luôn xử trí

như chấn thương cột sống

Trấn an BN

Bn tỉnh BN bất tỉnh

Chấn thương cột sống

Không di dời trừ khi nguy hiểm

Luôn giữ đầu- cổ-cột sống tư thế thẳng và thành 1 khối

Đặt nẹp cổ

Đảm bảo đã gọi hỗ trợ cấp cứu

Duy trì thông thoáng đường thở và hô hấp

Tháo nón bảo hiểm

Chỉ tháo khi thật sự cần thiết:

• nạn nhân thở không hiệu quả

• đánh giá đường thở khó khăn

• nạn nhân nôn ói

Di chuyển nạn nhân

• Không tổn thương thêm

• Chỉ di chuyển khi cần thiết

• Di chuyển càng ít càng tốt

• Di chuyển cơ thể như 1 khối

• Sử dụng kỹ thuật vận chuyển phù hợp

• Chỉ một người ra hiệu lệnh

Kỹ thuật với 1 người sơ cứu

Kỹ thuật với 2 người sơ cứu

Take-home message

• Nguyên tắc của việc sơ cứu là : cứu sống nạn nhân, ngăn

không cho tình trạng xấu đi, tạo thuận lợi quá trình hồi phục.

• Thực hiện các nguyên tắc cốt lõi khi sơ cứu

• Tận dụng các vật liệu và phương tiện sẵn có cho việc sơ cứu