Upload
ruimte-voor-de-rivier
View
230
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
De kracht van storytelling in de communicatieaanpak van Ruimte voor de Rivier
Citation preview
RIVIER JUTTERS
De kracht van storytelling in de communicatieaanpak van Ruimte voor de Rivier
Foto omslag #Rob Meeuwsen
NijmegenaandeWaal,juni2015
RIVIER JUTTERS
De kracht van storytelling in de communicatieaanpak van Ruimte voor de Rivier
Voorwoord 4
RuimtevoordeRivieralskantelpunt 6Trendbreukindenkenoverwaterveiligheid
EenprogrammavanenvoorNederland 10Hetverbeterenvanwaterveiligheidenruimtelijkekwaliteit
Rivierjutters 16Vijfjuttersopzoeknaarmooieverhalen
INHOUD
#Arjo KleinhuisHattem.RuïneindeSchellerenOldenerBuitenwaarde,vanafdekantvanHattem
Vanideenaarpraktijk 28Anderenvertellenhetverhaal
Effectenvandecommunicatieaanpak 30Eenconstantestroomvangeloofwaardigecontent
Reflectiesdoorcommunicatieprofessionals 32Lessonslearnt
#Arjo KleinhuisHattem.RuïneindeSchellerenOldenerBuitenwaarde,vanafdekantvanHattem
NEDERLAND WATERVEILIG
Samenwerkenaaneenveiligerénaantrekkelijkerrivierengebied.DithebbenRijkswaterstaat,waterschappen,gemeentenenprovinciesdeafgelopenjarengedaanbinnenRuimtevoordeRivier.In2016zijndemeestevanruimdertigprojectenopgeleverd.Maar,hetverhaalvanRuimtevoordeRivierblijftooknadietijdhetdoorvertellenwaard.
Verhalen van betrokken bewonersWaarderiviermeerruimtekrijgt,heeftdatgevolgenvoordebewonersvanhetgebied.Ookheefthetcollectievebelangvanwater-veiligheidsomsopindividueelniveauimpactophetlevenvanmensen.Enwiekandiekantvanhetverhaalbetervertellendandemensendieermeetemakenkrijgen?
VOORWOORD
De Rivierjutters na een vaartocht over de Biesbosch. Rivierjutten doe je in de zomer én winter, daarom hebben ze allemaal een rivierjutter-ijsmuts op! oktober 2014
De Rivierjutters hebben de toon en kleur van de communicatie als geheel beïnvloed en verrijkt
4
Jos de Bont@BontJos14mei2014-OverdiepsePolder
VanoudnaarnieuwindeOverdiepsepolder,hetwordtmooi,maarsloopkanookemotiesteweegbrengen.#ruimtevdrivier
Arjo Kleinhuis20augustus2015-Zwolle
‘sAvondslijkthetgraafgebiedbijdedijkinZwolleopeensceneuithetboek‘AbandonedPlaces’.Alsofiedereenzonaarhuisisvertrokkenmetachterlatingvanallespullen:degraafmachinesstaanerverweesdbij,debotendrijvenroerloosinhetstillewater.
AangespoorddoorbetrokkenbewonersontstondhetideeominderealisatiefasevanRuimtevoordeRiviereennetwerkvanRivierjutterstevormen.
Storytelling als aanmoedigingDeRivierjutterszijntweejaarlangextraorenenogenopdeprojectlocatiesinhetrivieren-gebiedgeweest.Hunverhalen,foto’senberichtenhebbendetoonenkleurvandecommunicatiealsgeheelbeïnvloedenverrijkt.Dezeuitgaveisdanookeeneer-betoonaandeze‘juttersvanverhalen’,maaristegelijkertijdmeerdandat.Hetisookenvooraleenaanmoedigingomstorytellingintezetten,juistalsergrotemaatschappelijkebelangenspelen.
Het programma Ruimte voor de Rivier is in een aantal opzichten een groots project. Als je kijkt naar de omvang en investeringen, en zeker ook als je kijkt naar het maatschappelijk belang. Bovendien markeert Ruimte voor de Rivier een trendbreuk in het denken over water veiligheid: van dijkverhoging naar het water de ruimte geven.
OpmeerdandertigplekkenlangsdeRijn,IJssel,Lek,Waal,MerwedeenBergscheMaaszijnmaatregelenuitgevoerddieervoorzorgendatderivierengroterehoeveelhedenwaterveiligkunnenafvoerennaarzee.Bijvoorbeelddoordijkenteverleggenofhetgravenvangeulenindeuiterwaarden.Verderdedijkenverhogenzounamelijkonvoldoendezijnomhettoenemendeoverstromingsgevaartekeren.RuimtevoordeRiviermarkeertdaar-meeeenomslaginhoogwaterbescherming:naastdijkverhogingookrivierverruiming.
34 projecten De34projectenvanRuimtevoordeRivierzorgenvooreenveiligerrivierengebied.Indemeestesituatiesbetekentdateenverlagingvandewaterstandopderivierdoorruimtelijkeingrepen.Opplekkenwaardaarvoorgeenruimteis,wordenalleendedijkenversterkt.Naeenzorgvuldigevoorbereidingenbesluit-vormingisvanaf2012deschopindegrondgegaan.Indeloopvan2016zijndemeesteprojectenopgeleverd.Allesbijelkaarishetresultaatdathetwaterpeilinonsrivieren-gebiedbijhoogwatereenstuklageris,derivierkanwatersnellerafvoerennaarzee(ziepagina8).
RUIMTE VOOR DE RIVIER ALS KANTELPUNT
CONTEXT
6
Rob Meeuwsen @RobMeeuwsen24september2014-Nijmegen
Mijnblogjevoor#RuimtevdRivier #Nijmegenleverdegisteren9319hitsop!
Melanie Schultz @MelanieSvH9september2015-Overdiepsepolder
@BontJosdankvoordemooieOverdiepsepolderfoto’safgelopenwekenentotindeNoordwaard.
Erik Peek8oktober2015-HoogwatergeultussenVeessenenWapenveld
HetblijftindrukwekkendomdewerkzaamhedentezienvandeHoogwatergeulVeessen-Wapenveld.
Huizen werden gesloopt, bewoners verhuisden, bedrijven verplaatsten hun activiteiten
Een veiliger én mooier rivierengebiedOfhetnugaatomhetverleggenvaneendijk,verlagenvaneenkribofhetontpolderenvaneenstukland;steedszijndemaatregelenaangegrepenomhetrivierengebiedbehalveveiligerookmooiertemaken.ZolevertRuimtevoordeRiviereenimpulsaandekwaliteitvanhetlandschap,aanderecreatievefunctiesvanhetrivierengebied,enaandeeconomischewaarde.Nationaaleninter-nationaalblijktdatdezeaanpakoperkenningkanrekenenennavolgingkrijgt.
Maatschappelijk belang raakt mensenMeerruimtemakenvoorhetwaterdraagtinhogematebijaandeveiligheidvanviermiljoenmensendieinhetrivierengebiedwonenenwerken.Tegelijkertijdbetaalteendeelvanhenhiervooreenprijs,directofindirect.Vooreengroepbewonersenbedrijvengeldtdatzijvooringrijpendekeuzeswerdengesteld.Huizenwerdengesloopt,bewonersverhuisden,bedrijvenverplaatstenhunactiviteiten.Intotaalzijnhonderdtwintiggezinnenenzestigbedrijven‘geraakt’doordemaatregelenvanRuimtevoordeRivier.Hoezorgvuldigditprocesookisgetrachtintevullen,hetneemtnietwegdatvanvelemensenpersoonlijkeofferszijngevraagdomhetpubliekebelangvanwater-veiligheidtedienen.
nHagesteinse waarde n
Zoommeer
Nieuwe waterw
egNieuwe maas
PaNNerdeNsch
kaNaal
iJssel
BoveN-riJN
waal
NederriJN
lek
Nie
uwe
mer
wed
e
steu
r-
gat
merwede
No
ord
do
rd
tsc
he
k
il
sPui
oude maas
markermeer
ketelmeer
Bergsche maas
amer
hollaNdsch dieP
krammer/volkerak
hariNgvliet
UiterwaardvergravingKeizers-, stobben- en olsterwaarden
UiterwaardvergravingsCheller en oldeneler buitenwaarden
dijkverlegging westenholte
HoogwatergeUl Veessen- wapenVeld
Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard
dijkverleggingVoorsterKlei
dijkverbetering nederrijn / arnhemse- en VelpsebroeK
UiterwaardvergravinghuissensChe waarden
UiterwaardvergravingmillinGerwaard
obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard
kribverlagingwaalboChten
dijkverlegging hondsbroeKsChe pleij
dijkterUglegging lent
kribverlaging waal Fort st. andries
UiterwaardvergravingmunniKenland
rivierverrUimingoVerdiepse polder
dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena
kadeverlagingzuiderKlip
kadeverlagingbiesbosCh
waterbergingVolKeraK-zoommeer
dijkverbetering oude maas / Voorne putten
dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard
dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard
dijkverbeteringamer / donGe
dijkverbetering steurGat /land Van altena
ontpolderingnoordwaard
UiterwaardvergravingaVelinGen
kribverlagingbeneden-waal
dijkverbetering leK / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden
Uiterwaardvergravingbossenwaard, pontwaard en heerenwaard
obstakelverwijderingmaChinistensChool elst
Uiterwaardvergravingde tollewaard
Uiterwaardvergravingmiddelwaard
dijkverbetering nederrijn /GeldersChe Vallei
UiterwaardvergravingdoorwerthsChe waarden
Uiterwaard-vergravingmeinerswijK
dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
kribverlagingmidden-waal
dijkverleggingCortenoeVer
rUimte voor de rivierijsseldelta
Zwolle
Kampen
Deventer
Apeldoorn
Tiel
Utrecht
Amersfoort
Hilversum
Amsterdam
Almere
Lelystad
Haarlem
Culemborg
Nijmegen
’s-Hertogenbosch
Eindhoven
Rotterdam
Den Haag
Leiden
Dordrecht
Bergen op Zoom
Zutphen
Velp
Arnhem
actuele projecten
uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstanddaling bij omliggende projecten
nHagesteinse waarde n
Zoommeer
Nieuwe waterw
egNieuwe maas
PaNNerdeNsch
kaNaal
iJssel
BoveN-riJN
waal
NederriJN
lek
Nie
uwe
mer
wed
e
steu
r-
gat
merwede
No
ord
do
rd
tsc
he
k
il
sPui
oude maas
markermeer
ketelmeer
Bergsche maas
amer
hollaNdsch dieP
krammer/volkerak
hariNgvliet
UiterwaardvergravingKeizers-, stobben- en olsterwaarden
UiterwaardvergravingsCheller en oldeneler buitenwaarden
dijkverlegging westenholte
HoogwatergeUl Veessen- wapenVeld
Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard
dijkverleggingVoorsterKlei
dijkverbetering nederrijn / arnhemse- en VelpsebroeK
UiterwaardvergravinghuissensChe waarden
UiterwaardvergravingmillinGerwaard
obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard
kribverlagingwaalboChten
dijkverlegging hondsbroeKsChe pleij
dijkterUglegging lent
kribverlaging waal Fort st. andries
UiterwaardvergravingmunniKenland
rivierverrUimingoVerdiepse polder
dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena
kadeverlagingzuiderKlip
kadeverlagingbiesbosCh
waterbergingVolKeraK-zoommeer
dijkverbetering oude maas / Voorne putten
dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard
dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard
dijkverbeteringamer / donGe
dijkverbetering steurGat /land Van altena
ontpolderingnoordwaard
UiterwaardvergravingaVelinGen
kribverlagingbeneden-waal
dijkverbetering leK / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden
Uiterwaardvergravingbossenwaard, pontwaard en heerenwaard
obstakelverwijderingmaChinistensChool elst
Uiterwaardvergravingde tollewaard
Uiterwaardvergravingmiddelwaard
dijkverbetering nederrijn /GeldersChe Vallei
UiterwaardvergravingdoorwerthsChe waarden
Uiterwaard-vergravingmeinerswijK
dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
kribverlagingmidden-waal
dijkverleggingCortenoeVer
rUimte voor de rivierijsseldelta
Zwolle
Kampen
Deventer
Apeldoorn
Tiel
Utrecht
Amersfoort
Hilversum
Amsterdam
Almere
Lelystad
Haarlem
Culemborg
Nijmegen
’s-Hertogenbosch
Eindhoven
Rotterdam
Den Haag
Leiden
Dordrecht
Bergen op Zoom
Zutphen
Velp
Arnhem
actuele projecten
uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstanddaling bij omliggende projecten
PROJECTENKAART
uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstanddaling bij omliggende projecten
projecten in uitvoering
8
nHagesteinse waarde n
Zoommeer
Nieuwe waterw
egNieuwe maas
PaNNerdeNsch
kaNaal
iJssel
BoveN-riJN
waal
NederriJN
lek
Nie
uwe
mer
wed
e
steu
r-
gat
merwede
No
ord
do
rd
tsc
he
k
il
sPui
oude maas
markermeer
ketelmeer
Bergsche maas
amer
hollaNdsch dieP
krammer/volkerak
hariNgvliet
UiterwaardvergravingKeizers-, stobben- en olsterwaarden
UiterwaardvergravingsCheller en oldeneler buitenwaarden
dijkverlegging westenholte
HoogwatergeUl Veessen- wapenVeld
Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard
dijkverleggingVoorsterKlei
dijkverbetering nederrijn / arnhemse- en VelpsebroeK
UiterwaardvergravinghuissensChe waarden
UiterwaardvergravingmillinGerwaard
obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard
kribverlagingwaalboChten
dijkverlegging hondsbroeKsChe pleij
dijkterUglegging lent
kribverlaging waal Fort st. andries
UiterwaardvergravingmunniKenland
rivierverrUimingoVerdiepse polder
dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena
kadeverlagingzuiderKlip
kadeverlagingbiesbosCh
waterbergingVolKeraK-zoommeer
dijkverbetering oude maas / Voorne putten
dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard
dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard
dijkverbeteringamer / donGe
dijkverbetering steurGat /land Van altena
ontpolderingnoordwaard
UiterwaardvergravingaVelinGen
kribverlagingbeneden-waal
dijkverbetering leK / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden
Uiterwaardvergravingbossenwaard, pontwaard en heerenwaard
obstakelverwijderingmaChinistensChool elst
Uiterwaardvergravingde tollewaard
Uiterwaardvergravingmiddelwaard
dijkverbetering nederrijn /GeldersChe Vallei
UiterwaardvergravingdoorwerthsChe waarden
Uiterwaard-vergravingmeinerswijK
dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard
kribverlagingmidden-waal
dijkverleggingCortenoeVer
rUimte voor de rivierijsseldelta
Zwolle
Kampen
Deventer
Apeldoorn
Tiel
Utrecht
Amersfoort
Hilversum
Amsterdam
Almere
Lelystad
Haarlem
Culemborg
Nijmegen
’s-Hertogenbosch
Eindhoven
Rotterdam
Den Haag
Leiden
Dordrecht
Bergen op Zoom
Zutphen
Velp
Arnhem
actuele projecten
uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstanddaling bij omliggende projecten
Emmie Nuijen@emmienuijen1september2015-Tiel
Wateenmegaklus,aldiekribverlagingenindeWaal!#ruimtevdrivier #Tiel @WaalWeelde
Corné Versteeg@CorneVersteeg4oktober2015-Biesbosch
Varendoorde‘nieuwekreken’[email protected]!@ruimtevdrivier@Biesboswachter #Biesbosch
Rob Vendel@rob_vendel10november2014-Nijmegen
Wateengrootsenuitgestrekt“werkgebied”dieaanlegvandeNevengeulbijNijmegen
Uitgangspunt voor Ruimte voor de Rivier was het verbeteren van de waterveiligheid, in combinatie met andere functies zoals het creëren van kansen voor recreatie, economie en landbouw.
EEN PROGRAMMA VAN EN VOOR NEDERLAND
IndeopzetvanRuimtevoordeRivieriscommunicatievanafhetbeginaangemerktalseeninstrumentmetstrategischewaarde.Erwaseensterkgevoelvannoodzaakommeterstemakenvoorwaterveiligheid.Enerwaseenuitgesprokenambitieditooknogeenssnellertedoendanooiteerderwasgebeurd,laatstaanopdezeschaal.“Wewistendatheteenvoorwaardezouzijnomsamentewerkenalsoverheidenookzorg-vuldigbewonersuitdeomgevingtebetrek-kenbijdeprojecten.Anderszouditnietslagen”,verteltJorienDouma(HoofdafdelingCommunicatie&StrategieRuimtevoordeRivierbijRijkswaterstaat)dienauwbijditprocesbetrokkenwas.
Doelbewust een eigen labelZekerindeuitvoeringsfasewasduidelijkdatzorgvuldigenslimomgaanmetcommunicatieenomgevingsmanagementeenbepalendefactorzouzijnomdedoelstellingenvanhetprogrammaterealiseren.Daterisgekozenvooreengezamenlijk‘RuimtevoordeRivier’isveelzeggend.Desamenwerkendeover-hedenhebbenzovanmeetafaanwillenbenadrukken:ditisgeenprogrammavanRijkswaterstaat,ofvandewaterschappen,ditisvanenvoorheelNederland.
COMMUNICATIESTRATEGIE
#Arjo KleinhuisZwolle.Onderderodespoorbrug,indevolksmondookweldeHanzeboogofRodeLopergenoemd
10
Henk Tuinman@henk_tuinman25september2015-Schelle
#ruimtevdrivierInSchellefoto’sgemaaktenafscheidgenomenvanmachinistAnneKuipers.
Margreet Jellema15februari2015-Lent
“EnkelemaandenterugbaggerdengraafmachinesindenieuwegeulbijLentdriestukkenboomstamop,fossielerestenvaneenofmeerderegroteeiken.Zeliggennuophetdroge,buitenallehectiekvandedijkterugleggingbijNijmegen(…)Stilliggenddraagtheteenboodschapuit:weesbeduchtvoorhetgevaarvanderivierondanksdedijken(…).HetoudeBetuwselandschapiscompleetoverhoopgehaald.Maarnadeverbijsterendechaos–diepegrondafgravingenhierenbergenopgeworpengronddaar,steedsandersslingerendewegen–wordtlangzamerhandeennieuwewerkelijkheidzichtbaar.Dezezieterheelandersuitenisfascinerend.”
“Jekuntinjecommunicatienogzoveeluitdekasthalenomtevertellenwaardeprojectenovergaan–endathebbenwevanuitRuimtevoordeRivierookmetveelzorgenaandachtgedaan–alsheteropaankomtzijnhetdeervaringenvanmensenuitdeprojectomgevingdieduidelijkmakenwatdeimpactdaadwerkelijkis.Datisdekrachtvanstorytellingnaarmijnidee.DecasevandeRivierjutterslaatdatwelheelduidelijkzien.”
JorienDouma,HoofdafdelingCommunicatie
&StrategieRuimtevoordeRivier
Ruimte voor de Rivier is tot 2019 onderwerp van het
centraal eind examen voor leerlingen op havo en vwo
“Ikgebruikgraag‘deWaterloper’omhetconceptvandeRivierjuttersuitteleggen.DitmodelhebbenwebijRuimtevoordeRiviergemaaktomtelatenzien:ineeneigentijdsebenaderingvanoverheidscommunicatiegaathetnietomofhetperspectiefvandeoverheid,ofdatvandeburger.Hetwordtveelinteressanteralshetluktomdietweeperspectievenallebeieenpodiumtegeven,enomdieookmetelkaarincontacttebrengen.IkbenertrotsopalsikziehoehetideewaarmeewedeRivierjuttershebbenopgezetindepraktijkheeftuitgepakt.”
JadeWissink,CoördinatorcommunicatieRuimtevoordeRivier
Wat en hoe, maar ook: waaromDenormalegangvanzakenbijdeaanpakvaninfrastructureleprojectenisomdecommunicatieterichtenophetwat,‘ditgaanwedoen’.Enophethoe,‘zogaathetgebeuren’.Maarjuistaandachtvoorhetonderliggendewaaromkanvangroteinvloedzijnvoordevraaghoedebetrokkenendeingrepeninhunleefomgevingervaren.Ditgeldtalhelemaalalsjekijktnaardegezinnenenbedrijvendiedirectschadezoudenonder-vinden.Decommunicatiemoestdaaromóókgaanoverwathetbetekentvoordebewonersvandegebiedendiemetdeuitvoeringvanmaatregelentemakenzoudenkrijgen.
Storytelling in de praktijkTijdenseenbrainstormwaarbijookbewonersuithetrivierengebiedaantafelzaten,kwamvoorheteersthetideenaarvorenommensenactiefuittenodigenhuneigenverhalente‘jutten’.Ditzoudanzijnbeslagmoetenkrijgenineennetwerkvanvrijwilligeverslaggevers.Maaralsjedeverhalenvanmensenzelftoevoegt,loopjedanniethetrisicodatjevooraldenotoiretegenstandersmobiliseert?Datwaseenvraagdieookbinnendeproject-organisatieleefde.Coördinatorcommunicatie
COMMUNICATIESTRATEGIECommunicatie WaterloperWaterloper 1 Waterloper 2
Tweede kamer/Politiek
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Rivierjutters
4 mln. bewoners rivierengebied
Omgeving Project Bewoners
Issues
Signalen
OnsWater
Reorga-nisatie
TweetsCrisis
Deltaprogr.
Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten
Tweede kamer/Politiek
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Rivierjutters
4 mln. bewoners rivierengebied
Omgeving Project Bewoners
Signalen
TweetsCrisis
IssuesOns
Water
Reorga-nisatie
Deltaprogr.
Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten
Communicatie WaterloperWaterloper 1 Waterloper 2
Tweede kamer/Politiek
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Rivierjutters
4 mln. bewoners rivierengebied
Omgeving Project Bewoners
Issues
Signalen
OnsWater
Reorga-nisatie
TweetsCrisis
Deltaprogr.
Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten
Tweede kamer/Politiek
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Rivierjutters
4 mln. bewoners rivierengebied
Omgeving Project Bewoners
Signalen
TweetsCrisis
IssuesOns
Water
Reorga-nisatie
Deltaprogr.
Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten
Communicatie WaterloperWaterloper 1 Waterloper 2
Tweede kamer/Politiek
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Rivierjutters
4 mln. bewoners rivierengebied
Omgeving Project Bewoners
Issues
Signalen
OnsWater
Reorga-nisatie
TweetsCrisis
Deltaprogr.
Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten
Tweede kamer/Politiek
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Rivierjutters
4 mln. bewoners rivierengebied
Omgeving Project Bewoners
Signalen
TweetsCrisis
IssuesOns
Water
Reorga-nisatie
Deltaprogr.
Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten
Waterloper 1
Waterloper 2
12
Sabine Verbeek@sabineverbeek10november2014-Cortenoever
#Ruimtevdrivierblogbericht5.OpbezoekbijfamilieVanAgtmaal.MevrouwvanAgtmaallaatonsbinnenindekeuken....
Jeroen Boland16oktober-Meinerswijk
VanmiddagisdeoverdrachtvanuiterwaardenparkMeinerswijkdoorRijkswaterstaataandegemeenteArnhembeklonken.Eenreportage.
Marcel Bruinstroop @MBruinstroop6februari2014-Utrecht
DeeersteRivierjutters-bijeenkomstop6februari2014.
“AlsprakhetconceptvandeRivierjuttersmenogzoaan,ikvondhetookeenspannendexperiment.Maarikbegreeptegelijkertijddathetverhaalwintaangeloofwaardigheidalswemensenuitdedirecteomgevingeenrolgevenindecommunicatie.Daaromkonikervanharteachterstaan.”
BenBroens,ProgrammadirecteurRuimtevoordeRivier
RuimtevoordeRivierbijRijkswaterstaatJadeWissink:“Erislefvoornodig,maarwijzagenvooralheelveelmooisinditideeomstory-tellinginpraktijktebrengen.Mijnanalyseisdatjehiermeedestapmaaktvande‘com-municatieveorganisatie’naarhetfaciliterenvaneennetwerkvanbetrokkenendiejeinschakeltbijdecommunicatie.”
Afronden, waarborgen, overdragenDecommunicatiestrategievoorderealisatie-fasemoestbijdragenaaneengoedeafrondingvanhetprogramma.EenanderdoelwasomhetverhaaloverwatRuimtevoordeRiviervoorNederlanduniekmaakteenlangerehoudbaarheidtegeven.Datwasderedenomondermeereeneducatiefnetwerkoptezetten,enomteinvestereninderelatiesmetbijvoorbeelddekoepelvanaardrijkskunde-lerarenennatuurgidsen.DatheefterondermeertoegeleiddatRuimtevoordeRivieralsonderwerpisopgenomeninhetcentraaleindexamenvoorleerlingenophavoenvwo,endatvooreenperiodevanvijfjaar.Na2019blijftwaterveiligheideenbelangrijkthemainhetexamenenkomthetterugals‘integraalwaterveiligheidsbeleid’metRuimtevoordeRivieralsvoorbeeld.
Wilfred Brouwer14oktober-Gorinchem
EnmijnvrijedagverdergebruiktomookeensweerinhetMunnikenlandtegaankijkenwatdaartedoenis.Hiervorderendewerkzaamhedenookaardig.
‘In het begin wilde ik mij focussen op het dichtst bijzijnde project, maar doordat ieder project weer anders is wilde ik steeds meer zien.’
Wilfred Brouwer
‘Met projecten als Ruimte voor de Rivier kun je een gemeenschap echt in de kern raken. Het is mooi als je de mensen naast waterveiligheid ook hun community kunt teruggeven. Daar hebben we, denk ik, als Rivierjutters een rol in mogen hebben.’
Jeroen Boland
Corné Versteeg10januari2015-Biesbosch
Ruigweer...OokvoordemannenvanRijkswaterstaat.Weersomstandighedenwaarhethartvaneenrivierjuttersnellervangaatkloppen!
RIVIER JUTTERS
Hans Vermeulen11januari2015-Dordrecht
NieuweMerwede,Dordrecht,Kopvan‘tLand,dehaven.Hetiseenravagebijmijnboot.Deriviergeeft,derivierneemt.
Rob Meeuwsen @RobMeeuwsenmaart2014-Nijmegen
Fotoplusvermeldingin“Voortgangsrapportage#RuimtevdRivier”vanRijkswaterstaat.#trots
‘Mensen die binnendijks wonen hebben vaak geen weet van wat er buitendijks gebeurt. Door het rivierjutten verenig ik die twee werelden graag met elkaar.’
Anton de Kluys
‘Mede door mijn rol als Rivierjutter ben ik nu actief op Twitter op Facebook. Daar had ik voor die tijd niks mee.’
Jos de Bont
‘Het juttersschap gaf mij richting om ergens over te schrijven. Zo staan er eeuwenoude boerderijen en hoeves in mijn omgeving. Ik kom nu zelf op die plekken en heb een aanleiding om erover te schrijven.’
Sabine Verbeek
‘Ik maak professionele luchtopnames van projecten. Opdrachtgevers vertellen vaak maar een deel van het verhaal. Met mijn pet als Rivierjutter ga ik dan zelf op zoek naar de rest van het verhaal. Dat vergroot mijn binding met zo’n project en daarmee wordt het werk ook interessanter en leuker.’
Erik Peek
HobbyfotograafAntondeKluysisaltijdopzoeknaardemooisteplekkenenplaatjes,vaaksamenmetzijnvrouw.NetalsRivierjutterbegonnenwashijmeteenaltezienineenreportagebijOmroepGelderland.
RIVIERJUTTERS
‘ Het water blijft trekken’
Anton de Kluys, Huissen
#Anton de KluysNijmegen.HoogwaterbijNijmegen
16
“IkbenopgegroeidlangshetMaas-Waalkanaal.Alskindwasikalurenbijhetwatertevinden.Enmijnvrouwiseenschippersdochter,diemoetookwaterindebuurthebben.DatwasopeengegevenmomentvooronsderedenomweerterugtegaannaarHuissen.Hetwaterblijfttrekken.Samengaanwevrijweldagelijksoppad.
ZekerelkeweekbezoekikdewerkzaamhedenbijLent.Daargebeurtzoveel.Zegaandekomendetijdbezigmetdebeplanting,debomen.Ikhebaltijdindegroensectorgewerkt,dusditisvoormijechtdekersopdetaart.Danstaikdaardoorm’nlenste
Anton de Kluysseptember2015-Nijmegen
Desfeerdieontstaatalshetproject,nunogeenruwegrotebouwput,helemaalklaaris.Deopnameis
genomenvanafdeNevengeul,nuSpiegelwaalinLent.
Anton de Kluys2juni2015-Lent
VerlichtingwordtaangebrachtlangsdenevengeulinLent,opdeachtergronddekerkvanLent.
turen,steedsopzoeknaarhetmooistebeeld.Uitkijkenishetsomswel,vooralvoordiedumpersdieaf-en-aanrijdenmetladingenzand.
Alsikterugkomthuispopelikomm’nfoto’stekunnendelen,vooralviaTwitter.Daarkrijgikveelreactiesop.Zowelvanmensenuitmijneigenwoon-plaatsalsvandeanderejutters.Datikopderegio-naletelevisietezienwasheeftdaarnatuurlijkheelergbijgeholpen.Jehebtdaardoorhetgevoeldatjehetookechtergensnaartoestuurt.Ikhoopditnogheellangtekunnendoen.”
#Anton de KluysLent.Overlegophetwerk,nevengeulLent
Reportages,audio-opnamesendefotoserie‘HeldenvandeWaal’;KarinSwanenbergstorttezichmetovergaveophetjutten.SamenmetJoséIpingvormtze‘deWaterjuffers’.
‘ Verliefd op rivierenland’
Karin Swanenberg en José Iping, Beneden Leeuwen
RIVIERJUTTERS
#WaterjuffersBevestigenvanaanelkaargeknooptewilgentenenopgrotelappenecodoek
18
“MijnvrouwJoséenikzelf,wezijnverliefdoprivie-renland.Langhoefdenwedusnietnatedenkentoendekanszichvoordeedhiereenwoonboottelatenbouwen.Omdatikgraagschrijfbenikindietijdbegonnenmetcolumnsvoor‘deGelderlander’overwonenophetwater.Josémaaktfoto’sengingdaarsteedsmeermeedoen.WewarendirectenthousiasttoenwehoordenoverdeRivierjutters.
HierdichtbijishetlangsdammenprojecttussenOphemertenWameluitgevoerddoorRijkswater-staat.Daarzijnwehelemaalopgedoken:hoehetwaterbouwkundiggezienwerkt,watdeaannemeraanwerkzaamhedenuitvoert,eninwelkefasesdatgebeurt.Ja,inmiddelskennenzedaardeWaterjuffers
wel.AlsjedaneenvisitekaartjekuntlatenzienvanRuimtevoordeRivieren‘Rijkswaterstaat’roept,gaaneropeensdeurenopen.Zohebbenwevanbegintoteindverslagkunnendoenvanditproject.
Ikgeloofzekerdatheteenmooiemanierisomheeldirectmetburgerstecommunicerenoverwaterinhundirecteomgevinggebeurt.Weldenkikdathetbereikvanonzeverhalenenfoto’sbeperktisgeble-ventoteenvrijkleinegroep.Meteengerichtestrate-giezoujehetmeerkunnenlatenrondzingen.Inditverhaalhebikuiteindelijkmaarvanééndingspijt:datwenietveelmeerhebbenkunnendoen!Onssamenheefthetjuttenveelgoedsgebracht.”
Karin Swanenberg @KarinSwanenberg10mei2015-deWaaltussenOphemertenWamel
TweenieuweheldenvandeWaalinonzeserieportretten!OpWaterjuffersnatuurlijk,waaranders?
#WaterjuffersTiel,Ri4daagse
Alsfreelance-journalistenfotograafkomtArjoKleinhuisopveelverschillendeplekken.HetzwervendebestaanvanRivierjutterpasthemalseenjas.
‘ Gelukkig langs de IJssel’
Arjo Kleinhuis, Zwolle
RIVIERJUTTERS
#Arjo KleinhuisWijhe.Oranje-blauwekabelpontoverdeIJssel
20
deRivier,maarookinDeventer,Olst,Wijhe.Sporendieikzieindegrond,dingendieikvindopdeoever.Vaakontstaatervanzelfeenthema.
DevormdiebijdeRivierjuttersisgekozenisvolgensmijuniek.Jegeeftmensenheelveelruimteomvanuithunkijkopdewereldtevertellenwatzezien.Wieikspreekenwatikopdefotozet,ikmaghetvolledigzelfbepalen.Opmijnblogdoeikdaarverslagvan,metveelbeeld,aangevuldmetkorteimpressiesoverwatiktegenkom.Nuikdezeblogeenmaalheb,gaikerzekermeedoor.”
Arjo Kleinhuis 24januari2015
Lijneninhetzand
“OpeenijskoudeochtendinfebruarizomaareenbouwkeetlangsdeIJsselbinnenstappen.Eerstkijkendiemannendanwelevenvreemdop.Maaralsikeenmaalhebuitgelegddatikgraagwatrondloopomfoto’stemaken,danmagikmeestalmijnganggaan.Heerlijkisdat,danbenikechtgelukkig.
GeborenengetogenineendorplangsdeIJsseldachtikdirecttoenikvandeRivierjuttershoorde;datisietsvoormij.Meestalgaikergewoonopaf.Benikbijderivierdankomtdeinspiratievanzelf.IkbezoekvooralrondomZwolledeprojectenvanRuimtevoor
#Arjo KleinhuisFortmond.RuimtevoordeRiviertussenKoreaenKozakken
Mensenincontactbrengenmetdeschoonheidvanhetrivierengebied,datiswatEmmieNuijenalszelfstandigondernemerdrijft.Haarkennisoverderivierendeeltzegraagmetanderen.
‘ Er liggen hier zoveel verhalen’
Emmie Nuijen, Culemborg
RIVIERJUTTERS
#Emmie NuijenLopenlangsdeWaal
22
“Sindsdeextremewaterstandenin‘93en’95iserbijmijietsveranderd.Mijnouderswoondentoeninhetgetroffengebiedenikkwamerdusmetregelmaat.Ikweetnoggoeddatikopdedijkfietste.Heelindruk-wekkendomtezien:dieenormewatervlaktevanweleenkilometerbreed,enhoekleindiedijkendanopeenslijken.
DathetNederlandserivierenlandschapzoveeltebiedenheeft,hebikdeafgelopenjarenpasontdekt.AlsRivierjutterkanikmijnkennisdelen.Ookalshetjuttersprojectaflooptblijfikdatdoen.Deenekeerdoormeteverdiepenindegeschiedenisvaneen
bepaaldgebied,deanderekeerdooreenbuurtavondtebezoeken,ofdooreeninitiatiefalsdeRi4daagseteorganiseren.Erliggenhierzoveelverhalen.Laatmijzemaarvertellen,alseensoortregionalereporter.
IndeaanpakvanRuimtevoordeRivierzieikdewilendecreativiteitomhetrivierengebiedbehalveveiligerookaantrekkelijkertemaken.Datmaaktmeenthousiast.Iserbijvoorbeelddijkverzwaringnodig?Latenwedanmeteeneenextradoorgangnaarderiviermaken.Opdiemanierhersteljehetcontacttussenrivierenachterlandengeefjehetlandschapalshetwareterugaandemensen.”
Emmie Nuijen12april2015-Waal
Dynamiekisnatuurlijkéénvandekernkrachtenvanderivieren.Doorruimtevoorderivierprojectenwordenderivierenwatontteugeld.Dedynamiekwordtdaarnietmindervan!Dezefoto’szijngenomenophettrajectZaltbommel-Brakel,waardeWaalkribbenverlaagdzijn.Erontstaannieuweafslagranden,duinvormingenblootgelegdeboomwortels.Zoblijfthetrivierengebiedonsverrassen.
‘ Er liggen hier zoveel verhalen’
Emmie Nuijen, Culemborg
#Emmie NuijenZennewijnen,gelegenaandeWaal
JosdeBontweetwathetbetekentomletterlijkplaatstemakenvoorderivier.ZijnboerderijindeOverdiepsepolderwerdgesloopt,maardegrond,dieblijftindefamilie.
‘ Af en toe heimwee hoort erbij’
Jos de Bont, Waspik
RIVIERJUTTERS
#Jos de BontOverdiepsePolder.Indrukwekkendhoog,zesmeterendaarbovendannognieuwebedrijven
24
“Demooie,maarookdemindermooiedingenvol-gendieinhetgebiedgebeuren.ZohebikmijnrolalsRivierjutteringevuld.Jekuntzienhoehetisgewor-den,jekuntmetfoto’sindehandvertellenhoeheteerstwas.Maarhetiswatandersomtelatenzienhoedeovergangvanoudnaarnieuwzichvoltrekt.Diemomentenvangeninfoto’sentweetsenmetanderendelen,datvindikwaardevol.
Mijnbroerenikhebbenaltijdsameneenbedrijfgehad.Gaandeweggroeideiknaardebeslissingomtestoppen.Daterindepolderindenieuwesituatievoormijgeenruimtemeerwaswerdzo’nvierjaargeledenechtduidelijk.Ikbenblijdathetisgelukt
Jos de Bont@BontJosOverdiepsePolder
Koeienopeenterp,waarziejedat@MelanieSvH?Inde#Overdiepsepoldernatuurlijk#ruimtevdrivier #Brabantsedelta
omhierbijdegronddiemeerdanhonderdjaarinbezitvandefamilieisaanmijnbroertelatentoe-wijzen.ZoblijftonzeverbondenheidmetOverdiepbestaan.
Zelfkanikhetallemaalmeteenglimlachnavertellen.Nuikmetpensioenbenhebiktijdvooranderedingen,juistdoordatwenietmeeropdeboerderijwonen.Bijanderefamilieszieikdathetprocesookspanningheeftveroorzaakt,nunog.RuimtevoordeRivieriseenprachtigproject.Maarhoegoedjehetookregelt,mensenwordengeforceerdomeenbeslissingtenemen.Ookvoormijgeldt:daarhoortafentoeheimweebij.”
#Jos de BontOverdiepsePolder.Achterdepuinhopenverschijnendenieuweboerderijenopdeterpen
‘Ik heb als Rivierjutter meer lef gekregen. Ik was altijd al nieuwsgierig naar de verhalen van mensen en nu als Rivierjutter heb je een aanleiding om op mensen af te stappen.’
José Iping
‘Ik vind de functieverschuiving in het landschap interessant: soms van natuur naar landbouw, soms van natuur naar water, of andersom. Het gebied wordt als het ware opnieuw geprogrammeerd, en ik vind het mooi om dat verloop als jutter te volgen.’
Jeroen Boland
‘Ik vind het mooi dat mede door de Rivierjutters niet alleen de technische kant van projecten belicht wordt, maar ook de menselijke kant, de persoonlijke verhalen van mensen uit het gebied die direct of indirect door de projecten geraakt worden. Water verbindt.’
Harke Kuipers
Leo IJsvelt@LeoIJsvelt23juni2015-Nijmegen
#ruimtevdrivierBurgemeesterBrulsenJokeCuperusfeliciterenelkaarmetdeopeningvanDeVerlengdeWaalbrug.
Astrid Stokmei2014-Vorchten
Sabine Verbeek16december2014-Deventer
Leuk,erstaateenfotovanmijindeStentor.
‘De veranderlijkheid van het rivierenlandschap heeft iets magisch. We zijn ook echt onder de indruk geraakt van hoe groot Nederland is in de waterbouw. Wat een bezieling en vakmanschap.’
Karin Swanenberg
‘Ik dacht in eerste instantie dat de werkers op het project het niet leuk zouden vinden als ik bij ze langs zou komen om foto’s en verhalen te maken, dat ze ‘gewoon willen doorwerken’. Maar niets bleek minder waar: mensen vertellen graag over wat ze doen, wat ze bezig houdt. Ik vind het leuk dat ik zo gewaardeerd word als verhalenverteller in dit gebied.’
Henk Tuinman
Erik Peek30oktober2015-Nijmegen
Kannatuurlijknietachterblijven.Hierbijfoto’sgisterengemaaktinBeneden-Leeuwen.TeamKarinenJosebedankt!
Marjolein de Koning@MarjoleinAnker2januari2015-Noordwaard
Eenvoorspoedig2015watbetreftdewerkzaamheden!Eenbijzonderjaarwordthet.#ruimtevdrivier
VAN IDEE NAAR PRAKTIJK
MAKING OF
Spelregels en afsprakenBenBroensverzorgdealsprogrammadirecteurdeaftrapvanhetRivierjutters-project.Samenmetdedeel-nemersnamhijdespelregelsenafsprakendoor.Debelang-rijkste:Rivierjutterszijnhele-maalvrijindefoto’s,tweetsenverhalendiezewillendelen.Daarwordtnietopgetoetstofeenfiltertussengezet.Dealgemenesocialmediaregel‘don’tbestupid’goldnatuurlijkookvoordeRivierjutters.
Broensnodigdededeelnemersmetnadrukuitomdoorhuneigenbriltekijkenenzelfdetooneninhoudvanhunverhalentebepalen.Juistdatmaaktopeengeloof-waardigemanierduidelijkhoedeingrepenuitwerkenophetlandschapenopdeleef-omgevingvanbewoners.
Bijdestart-bijeenkomstinUtrechtkwaminfebruari2014eenenthousiastegroepvanzo’ndertigRivierjuttersinspévoorheteerstbijelkaar.Zewarenafgekomenopeenoproepin‘DeWaterstandkrant’.Viadezekrantkregendebewonersvanhetrivieren-gebiedindefasedieaandeuitvoeringvoorafginginformatieoverdegeplandemaatregelen.Uitmaarliefst50inzendersdiereageerdenwerdeenselectiegemaakt.
Twee jaar lang deelden de Rivierjutters hun ervaringen en verhalen met het publiek. Dat gebeurde via hun eigen social media en via de corporate kanalen van Ruimte voor de Rivier. Een gedurfde keuze? Misschien, maar zeker één van strategische betekenis.
Een oproep in ‘De Waterstandkrant’ om Rivierjutters te werven leverde zo’n 50 enthousiaste reacties op.
28
Bereik via corporate en eigen kanalenNaastdeeigentwitter,facebookentumblrkanalen,kregendeRivierjutterseenonderdeelopdewebsitevanRuimtevoordeRivieromhunervaringenmethetpubliektedelen.Daarmaaktenzevolopgebruikvan.Behalveeenkleinevrijwilligersvergoedingkregendeelnemersnietbetaaldvoorhunwerkzaamheden.Watzewelkregenistoegangtoteennetwerkeneenpodiumomhunverha-lentevertellen.Ookwaserondersteuningindevormvankennisuitwisselingentraining,enerwerdenvisitekaartjesgedrukt.IntweejaartijdwerdendeRivierjuttersuitgenodigdomaanverschillendebijeenkomstenencontact-momentendeeltenemen.
Tijd voor ontmoeting en uitwisselingDeelvandeformulewasomdriekeerperjaardeRivierjuttersalsgroepbijelkaartebrengen.Dieontmoetingwaseropgerichtdedeelnemersteondersteunenbijdeinvullingvanhunrol,praktischmeteigenvisitekaartjesbijvoorbeeld,maarookdoortraininginsocialmediaenjour-nalistiekevaardigheden,zoalsschrijvenvaneenberichtofsfeerverslag.DeRivierjuttersnodigdenelkaarookuitomdekennisoverhun‘eigen’projectmetdeanderentedelen.DatleverdeindeOverdiepsepoldereenrondleidingopbijdeboerderijvanJosdeBontdiegeslooptzouwor-den.BijwijzevanafsluitingwarendeRivierjut-tersinoktober2015tegastopdewoonbootvan‘dewaterjuffers’waarKarinSwanenbergenJoséIpingdeinsenoutsverteldenoverdeaanlegvanlangsdammentussenOphemertenWamel.
Elkegezamenlijkejuttersbijeenkomstbevatteeenmixvaningrediënten,metinelkgevaleeninformatievebriefingoverbelangrijkemijlpalenenopleveringen.Ookwasertijdvoordeontmoetingomhetnetwerktevoeden.DeRivierjutterskondenzoinspiratieopdoendoorideeënuittewisselenendoorzichondertedompeleninhetwerkdatopdeproject-locatiewerdverzet.Ditkreegeeneigendynamiek.“Hetwasbijzonderomtezienhoeerzoietsals‘eenfamiliegevoel’onderdeRivierjuttersontstond”,verteltJadeWissink.
Jorien Douma@JorienDouma
Wiegeeftwieeenworkshopfotografie@Niekdb?Mooieworkshopenbetrokkenheid.#rivierjutters #ruimtevdrivier
Karin Swanenberg@KarinSwanenberg29juni2015-OverdiepsePolder
#RivierjuttersontmoetenJosdeBontinOverdiep.NieuweblogWaterjuffersnavrivierjutterdag17-6#ruimtevdrivier
Rob Meeuwsen@RobMeeuwsen20mei2014-Nijmegen
Hoe#coolisdit?#Visitekaartjes #RivierjutterRobvia@Rijkswaterstaat@RuimtevdrivierThanks!#RuimtevdRivier
#Arjo KleinhuisZwolle.Onderderodespoorbrug,indevolksmondookweldeHanzeboogofRodeLopergenoemd
Hetresultaat:eenconstantestroomvangeloofwaardigecontent.Indeperiodevantweejaar–feb2014-feb2016deeldendeRivierjuttershunervaringen,observatiesenfoto’s.Doorhierbijdehashtag#ruimtevdri-viertegebruiken,wasditmakkelijkonlineterugtevinden.Hetresultaatiseenveelkleu-rigenrijkbeeldvandewerkzaamhedenopdeprojectlocaties,envandeimpactervanopzowelhetlandschapalsdebewoners.
Content over impactDankzijdeinspanningenvandeRivierjuttersbeschiktehetprogrammabureauvanRuimtevoordeRivierovereengrotehoeveelheidbeeldenenverhalendiedeimpactvanhetprogrammaoplokaalniveauvertellen.Over
hetgebruikwarenopvoorhandduidelijkeafsprakengemaakt.ZodrahetmateriaalvaneenRivierjutterbenutwerdinofficiëlemiddelenvanRuimtevoordeRivierstonddaareenvergoedingtegenover.
Juttersverhalen in de voortgangsrapportageInhetbijzonderdefoto’sdieopuiteen-lopendeprojectlocatieswerdengemaaktvondensteedsvakerhunwegnaarondermeerdewebsiteenbrochures.ZowerdindehalfjaarlijksevoortgangsrapportageaandeTweedeKamergebruikgemaaktvanRivierjutterfoto’s.Ookbleekhettijdensbestuurlijkeoverleggenwaardevolomberichtenvanjutterstekunnengebruiken.
EFFECTEN VAN DE COMMUNICATIEAANPAK
EFFECT
Het communicatierepertoire verbreden door bewoners zelf hun ervaringen en verhalen te laten vertellen. Met dat doel voor ogen is het netwerk van Rivierjutters in het leven geroepen.
30
Over de Rivierjutters als communicatieconcept•DeRivierjutterszijnals‘ogenenorenin
deregio’eenbelangrijkeinformatiebron.Loopterietsmisbijeenprojectdankomtdatberichtvaakalseersteviaeenjutterbijdeprogrammaorganisatie.
•DoorophuneigenmanierverslagtedoennemendeRivierjuttersanderenmee.HetverhaalvanRuimtevoordeRivierblijftzoleven,enkrijgteenper-soonlijkeduiding.
•DeverslagleggingvandeRivierjuttersisvoorhetpubliekzowelonafhankelijkalsherkenbaar.Datheefteenpositiefeffectopdegeloofwaardigheidvandecommu-nicatieoverhetprogrammaalsgeheel.
•EennetwerkzoalsdatvanRivierjuttersopzettenkosttijd,maarlevertooktijds-winstop:dedeelnemersbeantwoordenelkaarsvragenopsocialmediaenzorgenzodatookvragenwaarandereburgersmeerondlopenbeantwoordworden.
Jos de Bont@BontJos9september2015-Overdiepsepolder
Rivierjuttermeetsminister@MelanieSvHbijoplevering#Overdiepsepolderin#Waspik #ruimtevdrivier #brabantsedelta
Jeroen Bolandapril2015-Cortenoever
Hetiseenprachtigelandschapsopnamenaarhetlateaprillicht,waarindezebomentreffenduitkomen.LaterbegreepikdathiernabijdetoevoergeulvanhetgemaalbijLaagHelbergenwordtaangelegd,endatveelvegetatieisverwijderdomtoestromendwaterniettebelemmerenindenabijeoudegeulbijboerderijReuversweerd.HetweidselandschapvanCortenoeverisintrigerend;nuerenkeleboerderijenenhuizenzijnverdwenen,nogmeer.Enikmaaktenogmaaréénzwerf-tochtje,perautonotabene!
REFLECTIES DOOR COMMUNICATIEPROFESSIONALS
LESSONS LEARNT
“Ik zag een project van Ruimte voor de Rivier gestalte krijgen in mijn ‘achtertuin’, maar vond de verslaglegging nogal tech-nisch. Toen ik hierover contact zocht met de projectorganisatie kreeg ik – verrassend – de uitno-diging om mee te denken in een brainstorm. In die brainstorm vertelde ik dat ik rondliep met het idee van ‘rivierjutters’, en hoe ik hierin een kans zag om bewoners veel actiever te betrekken. Er waren direct enthousiaste reacties, maar er was zeker ook aarzeling. Een belangrijk punt was in hoeverre je mensen vrij kunt laten in wat ze vertellen, en in hoe ze dat doen. Mijn insteek is steeds geweest: ‘Probeer de jutters, in de geest van het project, niet in te dam-men, te beteugelen, maar geef ze de ruimte.’
Ik ben onder de indruk van de openheid van de projectorgani-satie om hierover te sparren en van het lef een onbekend pad in te slaan en je te laten verrassen door wat je onderweg tegen-komt. Die opstelling – in feite de houding van een jutter – is beloond; sneller dan ik kon ver-moeden werd het idee werkelijk-heid en trokken op allerlei plek-ken jutters langs de rivieroevers. Hun tweets, foto’s en verhalen kregen een steeds prominentere plek in de communicatie. Op de twee Rivierjuttersbijeenkomsten die ik heb bezocht, werd ik getroffen door de grote waarde-ring van Rijkswaterstaat voor de Rivierjutters en hun bijdragen én door de professionele wijze – strikt én losjes – waarop ze het hele proces hebben ingericht en begeleid.”
‘Betrokkenheidmoetjenietindammen,maarruimtegeven’MEDE-BEDENKER RIVIERJUTTERS HARKE KUIPERS, TEKSTSCHRIJVER HET WAAIT
‘ Hun tweets, foto’s en verhalen kregen een steeds prominentere plek’
32
“Het gaat helemaal niet om ‘communicatie’ in dit leven. En het gaat – hoe belangrijk ook – al helemaal niet over water-veiligheid, rivieren of delta’s. Daar is ons kostbare leven veel te kort voor. Het gaat ook niet over hoog water beschermings -programma’s, Rijkswaterstaat of risico beheersing. Het leven gaat over mensen. Echte mensen. Zoals u en ik.
Water maakt leven mogelijk, net als goede communicatie. Wie kan dat beter uitleggen dan iemand die leeft in het rivieren-gebied? Iemand die de kracht van water kent, en daar zelf over vertelt? Dat is wat Rivierjutters
bijzonder maakt: gewone men-sen die bereid zijn om hun gewone, alledaagse ervaringen met het water te delen met gewone mensen zoals u en ik. Gewone mensen bijzonder maken, dat is de kracht van goede communicatie. Dat maakt het leven (met water) mooier.”
‘Gewonemensenbijzondermaken’BARTHO BOER, HOOFD COMMUNICATIE, NS
“De communicatieaanpak van het programma Ruimte voor de Rivier is in alle opzichten ver-nieuwend. Door storytelling in te zetten stel je je als programma open voor álle verhalen, positief én kritisch. De kracht zit hem in het gebruiken van die verhalen om de communicatie tijdens het programma nog beter te maken. Je zou kunnen zeggen dat de Rivierjutters een heel belangrijke rol hebben gespeeld in de moni-
toring van het programma én de programmacommunicatie. Hun verhalen hebben een schat aan informatie opgeleverd. Voor de effectmeting van de programma-communicatie zijn de thema’s die uit de verhalen spreken cru-ciaal. Een mooie basis voor ver-der onderzoek waarmee we de ‘lessons learnt’ concreet kunnen maken!”
‘Eenschataaninformatie,ookvooreffectmonitoring’CATHELIJNE JANSSEN, ONDERZOEKER EN ORGANISATIEADVISEUR, CATEAU COMMUNICATIE
‘Gewone mensen bijzonder maken, dat is de kracht van
goede communicatie.’
33
“Wat ik bijzonder vind aan dit project, is dat verhalen hier op twee manieren zijn ingezet. Het gaat over storytelling maar ook over storycatching. Bij complexe bouwprojecten bestaat vaak de neiging om enkel positief over het project te berichten. Bij Ruimte voor de Rivier worden de mensen betrokken vanuit hun eigen verhaal. Het succes zit hem in de authenticiteit: in de verha-len van de Rivierjutters is ruimte voor onzekerheid, voor vragen, voor kritische noten, maar ook voor schoonheid en genieten, voor trots. De verhalen vinden vervolgens via sociale media hun weg naar andere betrokkenen.
Zo weten we hoe mensen het project ervaren en tegelijkertijd worden mensen betrokken bij het project. Ik vind het een absolute vondst.”
‘Storycatchingindezevormondersteuntdeauthenciteit’NOELLE AARTS, HOOGLERAAR STRATEGISCHE COMMUNICATIE, WAGENINGEN UNIVERSITEIT EN RESEARCH (WUR)
“Van het project Rivier jutters word ik heel enthousiast. Ze zijn erin geslaagd om relatief saaie overheidsinformatie over een abstract, en voor de betrokkenen ook lastig project zo dichtbij te brengen dat het de doelgroep echt raakt. Dat komt volgens mij doordat de verhalen klein, her-kenbaar en concreet zijn: de term Rivierjutters als verzamelaars van deze mooie ‘verhaaltjes en plaatjes’ vind ik daarom heel treffend. Wat ook
leuk is, is dat de verhalen niet alleen iets zeggen over het pro-ject zelf, maar ook over degenen die erbij betrokken zijn. Door je als opdrachtgever te verbinden aan dit soort persoonlijke verha-len, frame je jezelf als een groep betrokken, enthousiaste inves-teerders, in plaats van een stel afstandelijke ambtenaren. ik zie dit principe daarom zeker in de toekomst ook toegepast worden bij andere, soortgelijke projec-ten.”
‘Klein,herkenbaarenconcreetwinthetvanafstandelijkenabstract’SARAH GAGESTEIN, TAALSTRATEEG, TRAINER EN ADVISEUR, TAALSTRATEGIE
LESSONS LEARNT
‘In de verhalen is ruimte voor
onzekerheid, voor kritische
noten, maar ook voor trots.’
34
“De inzet van een netwerk van vrijwillige verhalenvertellers is een vernieuwende vorm van overheidsvoorlichting. Ruimte voor de Rivier is een ‘media-geniek’ waterveiligheids-programma: op mooie plekken in het rivierengebied wordt gewerkt aan technische oplos-singen in combinatie met ver betering van de kwaliteit van het landschap. Er is echt sprake van vernieuwing, van een duidelijk zichtbare verandering. En er zijn veel inwoners die verknocht zijn aan ‘hun’ rivieren en ‘hun’ rivieren landschap. Dat zijn volgens mij belangrijke succesfactoren voor het Rivier-juttersproject. En uiteraard hebben we het geluk gehad een leuke, gemotiveerde groep Rivierjutters bijeen te krijgen.
Het was een professioneel feestje om deze groep te mogen trainen en begeleiden. Belangrijkste les die ik ervan heb geleerd is dat ‘los laten loont’. Er zijn verhalen gemaakt die we van tevoren never nooit zelf hadden kunnen bedenken. Het feit dat er recht-streeks social-mediaverkeer plaatsvindt met de minister is ook zo’n onverwacht effect. De communicatie is ‘echt’, de verhalen over de impact van de maatregelen zijn ongefilterd weergegeven. Loslaten leidt tot vertrouwen. Het was een prachtig en wat mij betreft zeer geslaagd experiment waar we veel van hebben geleerd om ook bij andere programma’s toe te passen.”
‘Loslatenloont!’HARRY LOUWENAAR, ADVISEUR RIVIERJUTTERSCONCEPT MAATSCHAP VOOR COMMUNICATIE
“Als watersporter heb ik het programma Ruimte voor de Rivier met grote belangstelling gevolgd. Ik vind vooral dat er veel lef is getoond door de com-municatie op deze manier aan te pakken. De regie is voor een flink deel uit handen gegeven. Veel organisaties durven dit niet. Zijn bang voor reputatieschade. Hebben koudwatervrees. Het sterke aan de Rivierjutters vind
ik dat hieruit is gebleken dat die angst ongegrond is. En dat het uit eindelijk veel oplevert om de gebruikers aan het woord te laten. Daarnaast is binnen dit project op een creatieve en scherpe manier omgegaan met de communicatiestrategie. Het bestaande model is volledig omgedraaid, waardoor de gebruiker centraal kwam te staan en het initiatief mocht nemen.”
‘Degebruikerinitiatiefgeven,datlevertveelop’BETTEKE VAN RULER, EMERITUS HOOGLERAAR COMMUNICATIEWETENSCHAP UVA
35
Colofon
RivierjuttersStorytellingmetRivierjutters/WatdragenbetrokkenbewonersbijaanhetverhaalvanRuimtevoordeRivier?
Uitgave vanRijkswaterstaatRuimtevoordeRivierPostbus241033502MCUtrecht0887972900info@ruimtevoorderivier.nlwww.ruimtevoorderivier.nl
TekstLeeneCommunicatie,Gouda
Advies en concept MaatschapvoorCommunicatie,Utrecht
Concept & realisatieVormVijf,DenHaag
©januari2016
Is een uitgave van Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat
RIVIER JUTTERS
In de realisatiefase van het programma Ruimte voor de Rivier is een bijzondere rol weggelegd voor de Rivierjutters. Deze lokale ‘correspondenten’ hebben twee jaar lang als vrijwilligers verslag gedaan van hun ervaringen. Ze kregen hierbij volop ruimte om een eigen, persoonlijke insteek te kiezen. Want wat betekent het als de noodzakelijke maatregelen voor waterveiligheid zich afspelen in het gebied waar je woont, werkt en recreëert?
In deze uitgave laten we zien hoe de bijna dertig Rivierjutters hun rol hebben opgepakt en ingevuld. Uit de beelden en verhalen die hier gebundeld zijn, spreekt allereerst grote betrokkenheid bij en liefde voor het rivierengebied. Daarnaast delen we graag een aantal interessante inzichten. Over wat betrokken bewoners bijdragen aan het verhaal van Ruimte voor de Rivier. En over het belang om de communicatie over grote infrastructurele projecten óók een menselijk gezicht te geven.