109

BD ARALIK 2018BilinçaltıUzm. Psk. Sedem Demir

Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hakkında

İzlenmesi Gereken 8 Film

Ruh sağlığı ve hastalıklarını konu alan birçok dizi ve film bulun-

maktadır ancak bunlar her zaman gerçeği yansıtmayabilir çünkü işin içine hayal gücü de girdiğinde daha heyecan verici ve ilgi çekici olması amacıyla hastalıkların ortaya çıkış şekilleri abartılabilir. Günümüzde

halen tabu olan ruh sağlığı konusu yanlış şekilde aktarıldığında, tabuları yıkmaktansa daha kalın duvarlar örebilir ve tedaviye ihtiyacı olanların gereken yardımı almaya kaçınmalarına sebep olabilir.

Ancak ruh sağlığı ve hastalıkla-rını doğru yönde ele alıp izleyicinin önyargılarını kıran ve bilgilendiren film örnekleri de vardır:

110

BD ARALIK 2018

psiklojik yolculuğunu konu alıyor. Nina filmin başlarında obsesif kompülsif bozukluk, anoreksiya ve bulimiya belirtileriyle karşımıza çıkıyor. Film ilerledikçe mükemmel olmaya çalışmanın baskısı altında kaldıkça anksiyete ve şizofreni belirtileri de izleyiciye kendini gösteriyor.

Bütün bunlar izleyiciye öyle bir aktarılmış ki nerede korku filminin başlayıp nerede Nina’nın halüsi-

nasyonlarına tanık olduğumuzu anlamak çok zor.

3. Akıl Defteri (Memento):

Kafasına aldığı bir darbe sonucu kısa süreli belleğinde yeni bilgi ve anıları tutamayan (anterograd amnezi), karısı hakkındaki gizemi çözmeye çalışan bir adamın hikayesini konu almaktadır.

Anterograd amnezi aynı zamanda “50 İlk Öpücük” (50 First Dates) ve “Kayıp Balık Nemo” (Finding Nemo) filmlerine de konu olmuştur.

1. Mary ve Max (Mary and Max):

Ailenin duygusal suistima-linden, travma, depresyon, anksi-yete, zorbalık, obezite ve otizmi konu alan kendini olduğun gibi kabul etmenin ve desteğin önemini vurgulayan iki iyi arkadaşın hika-yesi hakkında söylenebilecek tek şey mutlaka her yaştan insanın en az bir kere izlemesi gereken bir film olduğudur.

2. Siyah Kuğu (Black Swan):

Bu film Kuğu Gölü Balesi’nde baş dansçı olarak seçilen Nina’nın

Mary and Max filminden bir sahne

Natalie Portman Siyah Kuğu filminde

111

BD ARALIK 2018

4. Guguk Kuşu (One Flew Over the Cuckoo’s Nest):

“Akıl hastalığı” savunması yaparak işlediği suça karşılık cezasını akıl hastanesinde geçir-meye çeviren birinin hikayesini anlatmaktadır. Jack Nicholson’ın oynadığı Randy Patrick McMurphy hapis yerine hastanede daha rahat zaman geçireceğini düşünerek akıl hastalığı savunmasını seçmiştir. Film, 1960’lı yıllarda çoğu akıl hastanelerinin tedavi yöntemlerini (elektroşok ve sağlıklı olmayan grup terapileri) gözler önüne serer.

5. Hayatı Yakala (Reign over Me):

11 Eylül saldırılarında ailesini kaybetmiş birinin yaşadığı travma sonrası stres bozukluğunu, bu hasta-lığın bireyin kendisini ve çevre-sindekileri nasıl etkilediğini konu

alan bu film izleyiciyi güldürürken düşünmeye teşvik ediyor.

6. Deney (The Experiment): Philip Zimbardo’nun 1971

yılında “algılanan otorite ve bunun psikolojik etkilerini” araştırmak için Stanford Üniversite’sinde yaptığı deneyin, bazı gerçekler filmin daha çarpıcı olması için çarpıtılmış olsa da, etiksel ve insan hakları ihlalle-rini görmemiz açısından çok güzel görsel bir örnek.

Jack Nicholson ve Louis Fletcher Guguk Kuşu filminde

Deney filminin afişi

7. Kayıp Kız (Gone Girl): Gillian Flynn’in aynı isimli

kitabından uyarlanan bu film borderline (sınırda) ve narsisistik kişilik bozukluğunun belirtileri çok belirgin bir şekilde izleyicinin beğe-nisine sunulmuştur. “Mental Bozuk-lukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı”na göre ana karakterlerden

112

BD ARALIK 2018

edebilir. Filmler her ne

kadar tüm tabuları iki saatlik kısa bir sürede yıkmayacak olsa da tedaviye ihtiyacı olup gereken yerlere başvurmayan insanlara yalnız olmadıklarını anla-malarına yardımcı olabilir. Ruh sağlığı asla utanılacak, saklanacak veya göz

ardı edilecek bir konu olmadığı gibi ruh sağlığı rahatsızlıkları tedavi edildiği takdirde yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır. •sedemdemirbd@gmail.comKaynaklar• American Psychiatric Association. (2013). Task Force on DSM-5. American Psychiatric Press.• Hare, R. D. (1996). Psychopathy and antisocial persona-

lity disorder: A case of diagnostic confusion. Psychiatric Times, 13(2), 39-40.• Kreger, R. (2009). The essential family guide to borderline perso-nality disorder: New tools and techniques to stop walking on eggshells. Simon and Schuster.• Patrick, C. J. (Ed.). (2018). Hand-book of psychopathy. Guilford Publications.• Semple, D., & Smyth, R. (Eds.). (2013). Oxford handbook of psychiatry. OUP Oxford.• Squire, L. R., Stark, C. E., & Clark, R. E. (2004). The medial temporal lobe. Annu. Rev. • Neurosci., 27, 279-306.• Yang, Y., & Raine, A. (2009). Prefrontal structural and functional brain imaging findings in anti-social, violent, and psychopathic individuals: a meta-analysis. Psychiatry

•Research: Neuroimaging, 174(2), 81-88. Zimbardo, Philip. (2000).•The Psychology of Evil. Psi Chi, 5(1), 16-19. New Orleans, Louisiana.

biri olan Amy ayrıca anti sosyal kişilik bozukluğu (halk arasında sosyopati veya psikopati) belirtileri de göstermektedir.

8. Akıl Oyunları (A Beautiful Mind):

Matematik dehası John Nash’in hayatını anlatan bu film şizof-reniyle yaşamanın nasıl olduğuna ışık tutuyor. Akıl Oyun-ları ayrıca hastalığı yönetmenin zor ama imkansız olmayan yanlarını göstermekle beraber çevreden gelen yardımın hasta için ne kadar önemli olduğunu da vurgu-luyor.

Filmin ilk başla-rında tanı izleyiciye açıklanmamış olsa da izleyici hastalığın belirtile-rini filmin başlarından itibaren fark

Ben Affleck ve Rosamund Pike'ın canlandırdığı Kayıp Kız filminden bir sahne

Russel Crowe Akıl Oyunları filminin afişinde