Rozwój kapitału intelektualnego z perspektywy raportu„Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”

Warszawa, 26 października 2009Polska 2030

Warszawa, 26 października 2009

Polska 2030 – o dokumencie

Nową busolą powinien być projekt cywilizacyjny adekwatny do wyzwa ń przyszło ści.

Dokument „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe ” stanowi podstawę dla Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju –Strategicznego Dokumentu Rządowego.

Polska 2030

Zawiera:

• diagnoz ę sytuacji Polski po dwóch dekadach transformacji,• opis 10 kluczowych wyzwa ń stojących przed naszym krajem,• sformułowanie głównych czynników długoterminowego rozwoju Polski,• zestaw spójnych rekomendacji kierunkowych stanowiących odpowied ź na wyzwania i wzmacniaj ących czynniki rozwoju.

Wyzwania rozwojowe

Potrzeba porozumienia co do tego, Ŝe przed Polską stoją wyzwania rozwojowe, wymagające ogólno-społecznego

zaangaŜowania i odpowiedzialności politycznej.

10 wyzwań ma charakter kluczowy.

1. STABILNY, WYSOKI 7. SOLIDARNOŚĆ4. ODPOWIEDNI

Polska 2030

1. STABILNY, WYSOKI WZROST GOSPODARCZY

2. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA

3. WYSOKA AKTYWNO ŚĆ ZAWODOWA ORAZ ADAPTACYJNO ŚĆ ZASOBÓW PRACY

7. SOLIDARNOŚĆI KONWERGENCJA REGIONALNA

8. POPRAWA SPÓJNOŚĆI SPOŁECZNEJ

9. SPRAWNE PAŃSTWO10. WZROST KAPITAŁU

SPOŁECZNEGO

4. ODPOWIEDNI POTENCJAŁ INFRASTRUKTURY

5. BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE

6. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Kluczowe czynniki rozwoju Polski w perspektywie 2030r.

1. Warunki dla szybkiego wzrostu inwestycji

2. Wzrost aktywno ści zawodowej i mobilno ści Polaków

Polska 2030

3. Rozwój produktywno ści i innowacyjno ści

4. Efektywna dyfuzja rozwoju w wymiarze regionalnym i społecznym

5. Wzmocnienie kapitału społecznego i sprawno ści państwa

Jaki model długookresowego rozwoju proponujemy?

Model zrównowaŜonego rozwoju Polski wymaga harmonijnego pogodzenia dwóch mechanizmów rozwoju : polaryzacji i dyfuzji.

Obszary o wysokim poziomie i dynamice rozwoju w Polsce

Afiliacje polskich autorów artykułów w bazie Web of Science w 2006 r.

Polska 2030

Polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwoju

LOKOMOTYWY ROZWOJU:

• nowoczesna infrastruktura

• wysoka stopa inwestycji

• rozwój kapitału intelektualnego

• wysoka aktywno ść zawodowa i równowaga praca -Ŝycie

• dost ępność transportowa i teleinformatyczna

• dost ępność kaŜdej ścieŜki edukacyjnej

• realokacja zasobów pracy do nowych sektorów gospodarczych

• ograniczenie nawyku Ŝycia z transferów

LOKOMOTYWY ROZWOJU: OBSZARY O NIśSZYM POTENCJALE:

Polska 2030

praca -Ŝycie

• premiowanie pracy (workfare state)

• przyjazne i sprawne pa ństwo

• zaufanie społeczne

KONKURENCYJNOŚĆ

• ograniczenie nawyku Ŝycia z transferów (od welfare do workfare)

• przyjazna administracja ka Ŝdego szczebla

• toŜsamość i siła wi ęzi lokalnych, wzrost zaufania i zdolno ści do współpracy

WYRÓWNYWANIE SZANSI POTENCJAŁÓW

POLARYZACJA DYFUZJA

Model długookresowego rozwoju „Polska 2030”

DobrajakośćŜycia

Wizja i oczekiwaniaobywateli

Polska 2030

Sprawne państwo

Potencjałdemograficzny

Polityka wzrostugospodarczego

Solidne fundamenty rozwoju Polski

ZrównowaŜonyrozwój

regionalny

Większa spójność

społeczna

Społeczny wymiar rozwoju

Rozwójkapitału społecznego

Nowoczesnainfrastruktura

Mikropolityki rozwoju

Wydajnyrynekpracy

Rozwójkapitału

intelektualnego

Bezpieczna energia,

czyste środowisko

Czym jest kapitał intelektualny?

KAPITAŁ INTELEKTUALNY POLSKIto ogół niematerialnych aktywów , które odpowiednio wykorzystane,

mogą być źródłem obecnego i przyszłego dobrostanu kraju

Kapitał Kapitał

Polska 2030

Kapitał Intelektualny

Kapitał Ludzki

Kapitał Społeczny

Kapitał Relacyjny

Kapitał Strukturalny

Źródło: Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, Bochniarz (red), KPRM, Warszawa 2008

Polska 20309

W Polsce powstaje mniej innowacji ni Ŝ innych krajach europejskich.

Patenty USPTO na 1 milion mieszkańców (Eurostat)

62,905

64,184

78,728

96,369

142,078

153,157

168,209

Belgia

Wielka Brytania

Austria

Holandia

Niemcy

Finlandia

Szwecja

Europejskie patenty wysokiej technologii na 1 milion mieszkańców (Eurostat)

22,816

26,273

33,12

44,945

48,672

104,103

Austria

Francja

Niemcy

Szwecja

Holandia

Finlandia

Polska 2030

0,743

1,236

1,589

3,424

6,184

8,046

33,04

42,501

62,152

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

Polska

Portugalia

Grecja

Czechy

Węgry

Hiszpania

Włochy

Irlandia

Francja

Belgia

0,305

0,592

1,087

1,534

2,404

2,672

7,199

10,722

18,526

19,517

0 20 40 60 80 100 120

Polska

Czechy

Portugalia

Grecja

Węgry

Hiszpania

Włochy

Irlandia

Wielka Brytania

Belgia

Źródło: Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, Bochniarz (red), KPRM, Warszawa 2008

Polska 2030

JeŜeli chcemy zbiera ć innowacje, musimy zasia ć wiedz ę

Polska 2030

Nakłady czasu na pracę i edukację w XX wieku

Liczba godzin przepracowanych przez zatrudnionych w sektorze przedsi ębiorstw (16+)

Polska 203013 1313Źródło: Ramey V.A., Francis N., A century of work and leisure, Cambridge 2006

śródło:Ramey V.A., Francis N.

Źródło: Ramey V.A., Francis N., A century of work and leisure, Cambridge 2006

Liczba godzin per capita sp ędzanych w szkołach (5-22 lata)

Life-long learning i Life-wide learning

Stopa zwrotu z edukacji

Wysokie korzy ści

Polska 203014 1414

Wiek0

Niskie korzy ści

Niskie uzdolnienia

Wysokie uzdolnienia

Zwrot z inwestycji w edukację nie koniecznie jest proporcjonalny do nakładów finansowych…

Switzerland

Austria

Denmark Iceland

Belgium

France Sweden

Japan Canada

Australia

Netherlands Finland

Germany Ireland

Korea

Czech Republic

Slovak Republic500

550

600

Performance on the mathematics scale

Polska 2030

United States

Italy

Norway

Portugal

Spain

Greece

Hungary Poland

Mexico

R2 = 0,15

350

400

450

500

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000 100000

Cumulative expenditure (US$ converted using PPPs)

Relacja pomi ędzy skumulowanymi nakładami na edukacj ę na ucznia w PPP (6-15 lat)a wynikami matematyki PISA (2003)

Źródło: za Prezentacja koncepcji „Narodowego Centrum Doskonałości w Edukacji Matematycznej i Informatycznej:, Kisielewicz et. Al, Warszawa 2008, na podst. danych OECD

…ani do nakładów czasu.

Węgry

Hiszpania

Finlandia

Austria

Holandia

Szwecja

% uczniów po świecaj ących tygodniowo 4 lub wi ęcej godzin lekcji na nauk ę matematyki

Polska 2030

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Polska

Czechy

Francja

Niemcy

Belgia

Włochy

Portugalia

Wielka …

Irlandia

Grecja

Źródło: za prezentacja koncepcji „Narodowego Centrum Doskonałości w Edukacji Matematycznej i Informatycznej:, Kisielewicz et. Al, Warszawa 08, na podst. danych OECD

Kluczowe jest podniesienie uŜyteczności edukacji

Polski system edukacyjny jest słabo dostosowany do potrzeb globalnie konkuruj ącej gospodarki

5,00

6,00

7,00

1 = n

ie o

dpow

iada

pot

rzeb

om k

onku

renc

yjne

j gos

poda

rki,

7 =

odpo

wia

da p

otrz

ebom

kon

kure

ncyjne

j gos

poda

rki

Polska 203017

Źródło: Światowe Forum Gospodarcze, 2008

Źródło: World Economic Forum

1,00

2,00

3,00

4,00

Fin

land

ia

Dan

ia

Bel

gia

Irlan

dia

Hola

ndia

Aust

ria

Szw

ecja

Nie

mcy

Cyp

r

Malta

Fra

ncja

Wie

lka

Cze

chy

Est

oni

a

Luks

em

burg

Łot

wa

Sło

wen

ia

Pols

ka

His

zpani

a

Rum

unia

Sło

wac

ja

Węgr

y

Por

tugal

ia

Buł

garia

Wło

chy

Gre

cja

1 = n

ie o

dpow

iada

pot

rzeb

om k

onku

renc

yjne

j gos

poda

rki,

7 =

odpo

wia

da p

otrz

ebom

kon

kure

ncyjne

j gos

poda

rki

02468

10121416

Odsetek dorosłej populacji zaangaŜowanej w prowadzenie własnej działalności gospodarczej

Będąc jednym z najbardziej przedsiębiorczych narodów świata, jednocześnie nie dostrzegamy potrzeby uczenia się przez całe Ŝycie

śródło: Global Entrepreneurship Monitor, 2005

Polska 203018

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Czy odczuwa Pan(i) potrzeb ę poszerzenia swojej wiedzy wdziedzinie umiej ętno ści osobistych? (Oserwatorium Zarz ądzania, 2007)

trudno powiedzieć4. zdecydowanie tak3. raczej tak2. raczej nie1. zdecydowanie nie

śródło: Fundacja Obserwatorium Zarządzania, obliczenia własne 2007

Jakie postawy studentów powinny rozwijać polskie uczelnie?

Orientacja na karierę naukową

Odsetek populacji w wieku 20-29 lat studiujący na studiach doktoranckich wynosił u nas w 2005 roku tylko 0,19%, co jest jednym z niŜszych współczynników w Europie. Dla porównania, w Finlandii współczynnik ten jest równy

Mobilność pracowników naukowych i studentów

Choć w 2007 roku blisko o 15%²wzrosła liczba zagranicznych studentów uczących się w Polsce, to nadal ich odsetek jest niewielki.

Promowanie mobilności studentów i młodej kadry naukowej oraz otwartości samych uczelni. Rotacja ludzi to obieg

Udział polskich studentów w wymianie mi ędzynarodowej jest minimalny

Finlandia

Portugalia

Łotwa

Włochy

Słowenia

Hiszpania

Litwa

Polska

Polska 203019

współczynnik ten jest równy 1,33%, zaś w Szwecji: 0,87%.

Brakuje równieŜ, w porównaniu z bardziej zaawansowanymi krajami Europy zachodniej, odpowiedniej oferty i zachęt dla studiów podoktorskich.

samych uczelni. Rotacja ludzi to obieg idei, pomysłów, źródło kompetencji, które powstają na styku róŜnych osobowości i kultur.

Niekompatybilny z zagranicznymi polski model kariery naukowej,

Zbyt skomplikowane procedury przyjazdowe dla studentów i pracowników naukowych z zagranicy.

Źródło: ¹ http://www.stat.gov.pl/gus/45_4291_PLK_HTML.htm

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Belgia

Niemcy

Wielka Brytania

Szwecja

Dania

Czechy

Holandia

Bułgaria

Francja

Grecja

Węgry

Estonia

Finlandia

% studentów z innych krajów UE uczących się w danym kraju 10,9

% studentów danego kraju uczących się w innym kraju UE % studentówdanego kraju uczących się w innym kraju UE 4,4

Jak zwiększyć sprawność uczelni w tworzeniu nowej wiedzy?

Polska, w stosunku do potencjału, jest jednym z najm niej innowacyjnych krajów świata . W większości wskaźników opisujących rozwój technologii i poziom innowacji Polska jest na ostatnich miejscach wśród 27 krajów UE. W rankingu stworzonym przez World Economic Forum na podstawie Executive OpinionSurvey Polska uplasowała się na 56 miejscu na świecie!¹

Pomiędzy nauk ą a gospodark ą wyrosła przepa ść. PrzewaŜająca obecnie postawa „nauka powinna mieć czystą formę i nie kalać się praktycznością” powinna być uznawana za największy grzech. Niechlubnym owocem takiego podejścia jest wzajemny brak zaufania przedsiębiorców do naukowców, który wzmagany jest ponadto przez brak efektywnych regulacji zabezpieczające prawa własności intelektualnej w przypadku wspólnych przedsięwzięć biznesu i uczelni. Nic dziwnego, Ŝe finansowanie badań i rozwoju sektora przedsiębiorstw (jako % PKB) w jest w tej sytuacji w Polsce najniŜsze

Współpraca pomi ędzy uczelniami i przedsi ębiorstwami

Ocena poziomu współpracy biznesowej z uczelniami w związku z działalno ścią badawczo-rozwojow ą

Ranking WEF Kraj

Wynik (% moŜliwych do

uzyskania punktów)

3 Szwecja 79%

4 Finlandia 78%

6 Niemcy 76%

Polska 203020

przedsiębiorstw (jako % PKB) w jest w tej sytuacji w Polsce najniŜsze wśród krajów UE i OECD.²

60,7

35,7

30,2

30,3

53,4

62,2

9

10,9

7,6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Polska

Unia Europejska

OECD

Polski biznes w zbyt małym stopniu uczestniczy w fi nansowaniu przedsi ęwzięć badawczo-rozwojowych

środki bud Ŝetowe środki z przedsiebiorstw inne źródła

śródło: ¹World Economic Forum Executive Opinion Survey 2006 2007² „Main Science and Technology Indicators” OECD, 2006

6 Niemcy 76%

10 Belgia 73%

11 Dania 72%

12 Wielka Brytania 72%

13 Holandia 71%

18 Irlandia 69%

19 Austria 68%

27 Czechy 58%

30 Francja 55%

39 Portugalia 51%

44 Hiszpania 49%

56 Polska 46%

70 Włochy 43%

80 Grecja 41%

Rekomendacje – jak rozwijać kapitał intelektualny Polski

2030

2015

Wizja Polski AD 2030

wzrost odsetka naukowców pracuj ących w sektorze prywatnym

z 8% do 40%

wzrost liczby polskich patentów

Polityki na rzecz zwiększenia % studentów na kierunkach in Ŝ/tech i

Modernizacja systemu kształcenia przez całe

Poprawa średnich wyn. PISA(mat/nauki przyrodnicze) do

wys. pierwszej 10. krajów OECD

Polska 2030dziś 2015 2030

Polityki na rzecz zapewnienia wszystkim

dzieciom dost ępu do dobrej wczesnej

edukacji

Polityki wspieraj ące integralno ść rodzin

wzrost liczby polskich patentów w EPO z 4 do 40 patentów

na 1 mln mieszka ńców

zwiększenie odsetka polskich prac naukowych w puli

cytowa ń do 3%

na kierunkach in Ŝ/tech i mat-inf. do około 20%

Zwiększenie publicznych nakładów na B+R do2%

PKB rocznie

Wprowadzenie nowych metod oceny, motywacji

i rozwoju nauczycieli

kształcenia przez całe Ŝycie

Otwarcie instytucji szkolnictwa wy Ŝszego i

nauki na sektor gospodarki i współprac ę

międzynarodow ą

Zmiana zasad finansowania jednostek

naukowych

Polityki wspieraj ące nawi ązywanie

współpracy przez sektor nauki z gospodark ą

Polityki na rzecz podniesienia jako ści współpracy na linii

szkoła-rodzina

Aktywne pozyskiwanie inwestycji zagranicznych w sektorach opartych na wiedzy

Zapraszamy na stronę poświęconą raportowi KIPhttp://www.innowacyjnosc.gpw.pl/kip

Polska 203022

ZESPÓŁ DORADCÓW STRATEGICZNYCH PREMIERA RP

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Polska 2030

WIĘCEJ INFO NA: WWW.ZDS.KPRM.GOV.PL