Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 2

2017/2018 – dla kl. II, 2018/2019 – dla kl. III 2017/2018 dla kl. I

Podstawa programowa 2014 r. Podstawa programowa 2017 r.

1. Edukacja polonistyczna2. Językobcynowożytny3. Edukacja muzyczna 4. Edukacja plastyczna 5. Edukacjaspołeczna6. Edukacja przyrodnicza7. Edukacjamatematyczna8. Zajęciakomputerowe9. Zajęciatechniczne10. Wychowaniefizycznei edukacjazdrowotna

1. Edukacja polonistyczna2. EdukacjajęzykowaJęzykobcynowożytny3. Edukacja muzyczna4. Edukacja plastyczna5. Edukacjaspołeczna6. Edukacja przyrodnicza7. Edukacjamatematyczna8. Edukacja informatyczna 9. Edukacjatechniczna10. Wychowaniefizyczne

Donajważniejszychumiejętnościzdobywanychprzezuczniaw trakciekształceniaogólnegow szkolepodstawowejnależą:

Najważniejsze umiejętności rozwijanew ramachkształceniaogólnegow szkolepodstawowejto:

1. czytanie–rozumianezarównojakoprostaczynność,jaki jakoumiejętnośćrozumienia,wykorzystywaniai przetwarzaniatekstóww zakresieumożliwiającymzdobywaniewiedzy,rozwójemocjonalny,intelektualnyi moralnyorazuczestnictwow życiuspołeczeństwa;

2. myśleniematematyczne–umiejętnośćkorzystaniaz podstawowychnarzędzimatematykiw życiucodziennymorazprowadzeniaelementarnychrozumowańmatematycznych;

3. myślenienaukowe–umiejętnośćformułowaniawnioskówopartychnaobserwacjachempi-rycznychdotyczącychprzyrodyi społeczeństwa;

4. umiejętnośćkomunikowaniasięw językuojczystymi w językuobcymzarównow mowie,jaki w piśmie;

5. umiejętnośćposługiwaniasięnowoczesnymitechnologiamiinformacyjno-komunikacyjny-mi,w tymtakżedlawyszukiwaniai korzystaniaz informacji;

6. umiejętnośćuczeniasięjakosposóbzaspokajanianaturalnejciekawościświata,odkrywaniaswoichzainteresowańi przygotowaniadodalszejedukacji;

7. umiejętnośćpracyzespołowej.

1. sprawnekomunikowaniesięw językupolskim,językachobcychnowożytnych;2. sprawnewykorzystywanienarzędzimatematykiw życiucodziennym,kształceniemyślenia

matematycznego;3. poszukiwanie,porządkowanie,krytycznaanalizaorazwykorzystanieinformacjiz różnych

źródeł;4. kreatywnerozwiązywanieproblemówz różnychdziedzinzeświadomymwykorzystaniem

metodi narzędziwywodzącychsięz informatyki,w tym programowanie; 5. rozwiązywanieproblemów,równieżz wykorzystaniemtechnikmediacyjnych;pracaw ze-

spolei społecznaaktywność;6. aktywnyudziałw życiukulturalnymszkoły,środowiskalokalnegoorazkraju.

Celem edukacji wczesnoszkolnejjestwspomaganiedzieckaw rozwojuintelektualnym,emocjo-nalnym,społecznym,etycznym,fizycznymi estetycznym

Dziecko,w miaręswoichmożliwości,byłoprzygotowywanedo:• życiaw zgodziez samymsobą,ludźmii przyrodą;• odróżnianiadobraodzła;• bybyłoświadomeprzynależnościspołecznej(dorodziny,grupyrówieśniczeji wspólnoty

narodowej);• rozumieniakoniecznościdbaniao przyrodę;• kształtowaniasystemuwiadomościi umiejętnościpotrzebnychmudopoznawaniai rozu-

mieniaświata;• radzeniasobiew codziennychsytuacjach;• kontynuowanianaukiw klasachIV–VIszkołypodstawowej.

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspieranie całościowegorozwojudziecka.

Proceswychowaniai kształceniaumożliwiadziecku:• odkrywaniewłasnychmożliwości;• odkrywaniesensudziałaniaorazgromadzeniedoświadczeńnadrodzeprowadzącejdo

prawdy;• odkrywaniedobrai piękna;• zaspokojenienaturalnychpotrzebrozwojowych,wsparciew osiągnięciudojrzałościdopod-

jęcianaukinaIIetapieedukacyjnym.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 3

1. EDUKACJA POLONISTYCZNA. UCZEŃ:

1) korzystaz informacji;2) analizujei interpretujetekstykultury;3) tworzywypowiedzi;4) wypowiadasięw małychformachteatralnych.

1. EDUKACJA POLONISTYCZNA

1) Osiągnięciaw zakresiesłuchania.2) Osiągnięciaw zakresiemówienia.3) Osiągnięciaw zakresieczytania.4) Osiągnięciaw zakresiepisania.5) Osiągnięciaw zakresiekształceniajęzykowego.6) Osiągnięciaw zakresiesamokształcenia.Uczeń: • podejmujepróbyzapisunowych,samodzielniepoznanychwyrazówi sprawdzapopraw-

nośćichzapisu,korzystajączesłownikaortograficznego • korzystaz różnychźródełinformacji,np.atlasów,czasopismdladzieci,słownikówi ency-

klopediiczyzasobówinternetui rozwijaswojezainteresowania; • wykorzystujenabyteumiejętnościdorozwiązywaniaproblemówi eksploracjiświata,

dbająco własnyrozwóji tworzącindywidualnestrategieuczeniasię. • Propozycjalekturdowspólnegoi indywidualnegoczytania.

2. EDUKACJA MATEMATYCZNA. UCZEŃ:

1) klasyfikujeobiekty;2) liczy(w przódi w tył);3) zapisujecyframii odczytujeliczbyw zakresie1000;4) ustalarównolicznośćporównywanychzestawówelementów;5) dodajei odejmujeliczbyw zakresie100,sprawdzawynikiodejmowaniazapomocądodawa-

nia;6) mnożyi dzieliliczbyw zakresietabliczkimnożenia(podajez pamięciiloczyny;sprawdza

wynikidzieleniazapomocąmnożenia;7) rozwiązujełatwerównaniajednodziałaniowez niewiadomąw postaciokienka(bezprzeno-

szenianadrugąstronę);8) rozwiązujeprostezadaniatekstowe(w tymzadanianaporównywanieróżnicowe,alebez

porównywaniailorazowego);9) wykonujełatweobliczeniapieniężne(cena,ilość,wartość)i radzisobiew sytuacjachco-

dziennychwymagającychtakichumiejętności;znabędącew obiegumonetyi banknoty;znawartośćnabywcząpieniędzy;rozumie,czymjestdług;

10) mierzyi zapisujewynikpomiarudługości,szerokościi wysokościprzedmiotóworazodległo-ści;używapojęciakilometrw sytuacjachżyciowych,np.jechaliśmyautobusem27kilome-trów(bezzamianynametry);

11) ważyprzedmioty,różnicujeprzedmiotycięższe,lżejsze;używaokreśleń:kilogram,półkilograma,dekagram,gram;wykonujełatweobliczenia(bezwyrażeńdwumianowanychi zamianyjednostekw obliczeniachformalnych);

12) odmierzapłynyróżnymimiarkami;używaokreśleń:litr,półlitra,ćwierćlitra;13) odczytujetemperaturę;14) odczytujei zapisujeliczbyw systemierzymskimodI doXII;15) podajei zapisujedaty;znakolejnośćdnitygodniai miesięcy;porządkujechronologicznie

daty;wykonujeobliczeniakalendarzowew sytuacjachżyciowych;odczytujewskazaniazegaróww systemach;

2. EDUKACJA MATEMATYCZNA

1) Osiągnięciaw zakresierozumieniastosunkówprzestrzennychi cechwielkościowych.2) Osiągnięciaw zakresierozumienialiczbi ichwłasności.3) Osiągnięciaw zakresieposługiwaniasięliczbami.4) Osiągnięciaw zakresieczytaniatekstówmatematycznych.Uczeń: • analizujei rozwiązujezadaniatekstoweprostei wybranezłożone, • dostrzegaproblemmatematycznyoraztworzywłasnąstrategięjegorozwiązania,odpo-

wiedniądowarunkówzadania, • układazadaniai jerozwiązuje,tworzyłamigłówkimatematyczne, • wykorzystujew tymprocesiewłasnąaktywnośćartystyczną,techniczną,konstrukcyjną, • wybranedziałaniarealizujezapomocąprostychaplikacjikomputerowych.5) Osiągnięciaw zakresierozumieniapojęćgeometrycznych.Uczeń: • rozpoznaje–w naturalnymotoczeniu(w tymnaścianachfigurprzestrzennych)i na

rysunkach–figurygeometryczne:prostokąt,kwadrat,trójkąt,koło, • wyodrębniatefiguryspośródinnychfigur;kreśliprzylinijceodcinkii łamane;rysuje

odręcznieprostokąty(w tymkwadraty),wykorzystującsiećkwadratową, • dostrzegasymetrięw środowiskuprzyrodniczym,w sztuceużytkoweji innychwytwo-

rachczłowiekaobecnychw otoczeniudziecka.6) Osiągnięciaw zakresiestosowaniamatematykiw sytuacjachżyciowychorazw innychob-

szarachedukacji.Uczeń: • klasyfikujeobiektyi różneelementyśrodowiskaspołeczno-przyrodniczegoz uwagina

wyodrębnionecechy, • dostrzegarytmw środowiskuprzyrodniczym,sztuceużytkoweji innychwytworachczło-

wieka,obecnychw jegośrodowisku, • posługujesięstoperem,aplikacjamitelefonu,tabletu,komputera;zapisujedaty,np.swo-

jegourodzenialubdatębieżącą,

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 4

16) rozpoznajei nazywakoła,prostokąty(w tymkwadraty)i trójkąty(równieżpołożonew różnysposóborazw sytuacji,gdyfiguryzachodząnasiebie);rysujeodcinkio podanejdługości;ob-liczaobwodytrójkątówi prostokątów(bezwyrażeńdwumianowanychi zamianyjednostekw obliczeniachformalnych);

17) wyprowadzakierunkiodsiebiei innychosób;określapołożenieobiektówwzględemobrane-goobiektu,używającokreśleń:góra,dół,przód,tył,w prawo,w lewoorazichkombinacji;

18) dostrzegasymetrię(np.w rysunkumotyla);rysujedrugąpołowęsymetrycznejfigury;19) zauważa,żejednafigurajestpowiększeniemlubpomniejszeniemdrugiej;rysujefiguryw po-

większeniui w pomniejszeniu.

• dokonujeobliczeńszacunkowychw różnychsytuacjachżyciowych, • wykorzystuje warcaby, szachy i inne gry planszowe lub logiczne do rozwijania umiejęt-

ności myślenia strategicznego, logicznego, rozumienia zasad itd., • przekształcagry,tworzącwłasnestrategiei zasadyorganizacyjne, • wykorzystujenabyteumiejętnościdorozwiązywaniaproblemów,działańtwórczych

i eksploracjiświata,dbająco własnyrozwóji tworzącindywidualnestrategieuczeniasię.

3. EDUKACJA SPOŁECZNA. UCZEŃ:

1) odróżnia,cojestdobre,a cozłew kontaktachz rówieśnikamii dorosłymi;2) odróżniadobroodzła,starasiębyćsprawiedliwymi prawdomównym;niekrzywdziinnych,

pomagasłabszymi potrzebującym;3) znapodstawowerelacjemiędzynajbliższymi;4) podejmujeobowiązkidomowei rzetelniejewypełnia;5) identyfikujesięzeswojąrodzinąi jejtradycjami;6) marozeznanie,żepieniądzeotrzymujesięzapracę;rozumie,cotojestsytuacjaekonomicz-

narodziny,i wie,żetrzebadoniejdostosowaćsweoczekiwania;7) współpracujez innymiw zabawie,w nauceszkolneji w sytuacjachżyciowych;8) przestrzegaregułobowiązującychw społecznościdziecięcejorazświeciedorosłych;wie,jak

należyzachowywaćsięw stosunkudodorosłychi rówieśników(formygrzecznościowe);9) rozumiepotrzebęutrzymywaniadobrychrelacjiz sąsiadamiw miejscuzamieszkania;10) jestchętnydopomocy,respektujeprawoinnychdopracyi wypoczynku;11) jesttolerancyjnywobecosóbinnejnarodowości,tradycjikulturowejitp.;wie,żewszyscy

ludziemająrówneprawa;12) znaprawauczniai jegoobowiązki(w tymzasadybyciadobrymkolegą),respektujeje;13) uczestniczyw szkolnychwydarzeniach;14) znanajbliższąokolicę,jejważniejszeobiekty,tradycje;15) potrafiwymienićstatusadministracyjnyswojejmiejscowości(wieś,miasto);wie,w jakim

regioniemieszka;uczestniczyw wydarzeniachorganizowanychprzezlokalnąspołeczność;16) wie,jakiejjestnarodowości;wie,żemieszkaw Polsce,a Polskaznajdujesięw Europie;zna

symbolenarodowe(barwy,godło,hymnnarodowy)i najważniejszewydarzeniahistoryczne;orientujesięw tym,żesąludzieszczególniezasłużenidlamiejscowości,w którejmieszka,dlaPolskii świata;rozpoznajeflagęi hymnUniiEuropejskiej;

17) wie,jakważnajestpracaw życiuczłowieka;wie,jakiezawodywykonująjegonajbliżsii zna-jomi;wie,czymzajmujesięnp.kolejarz,aptekarz,policjant,weterynarz;

18) wie,gdziemożnabezpiecznieorganizowaćzabawy,a gdzieniemożnai dlaczego;19) znazagrożeniazestronyludzi;potrafipowiadomićdorosłycho wypadku,zagrożeniu,nie-

bezpieczeństwie;znanumerytelefonów:pogotowiaratunkowego,strażypożarnej,policjiorazogólnopolskinumeralarmowy112.

3. EDUKACJA SPOŁECZNA

1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska społecznego. Uczeń: 1) identyfikujesięz grupąspołeczną,doktórejnależy:rodzina,klasaw szkole,drużynasporto-

wa,społecznośćlokalna,naród;respektujenormyi regułypostępowaniaw tychgrupach;2) wyjaśnia,żewszyscyludzieposiadająprawai obowiązki,wymieniawłasneprawai obowiąz-

ki,przestrzegaichi stosujejew codziennymżyciu; 3) przyjmujekonsekwencjeswojegouczestnictwaw grupiei własnegow niejpostępowania

w odniesieniudoprzyjętychnormi zasad;4) oceniapostępowanieswojei innychosób,odnoszącsiędopoznanychwartości,takichjak:

godność,honor,sprawiedliwość,obowiązkowość,odpowiedzialność,przyjaźń,życzliwość,umiar,powściągliwość,pomoc,zadośćuczynienie,przepraszanie,uznanie,uczciwość,wdzięcznośćorazinne,respektowaneprzezśrodowiskoszkolne;

5) przedstawiasiebiei grupę,doktórejnależy,zapisujeswójadres,adresszkoły,zawódi miej-scepracyrodziców;posługujesiędanymiosobistymiwyłączniew sytuacjachbezpiecznychdlasiebiei reprezentowanychosób;jestpowściągliwyw używaniutakichdanychw sytu-acjachnowychi wirtualnych;

6) rozpoznajei nazywawybranegrupyspołeczne,doktórychnienależy,a którewzbudzająjegozainteresowanie,np.drużynyi klubysportowe,zespołyartystyczne,a takżeinnenaro-dowości;

7) opowiadaciekawostkihistorycznedotycząceregionu,kraju,wyróżniającw nichpostacifikcyjnei realne;

8) stosujepojęcia:porozumienie,umowa;uczestniczyw wyborachsamorząduuczniowskie-gow klasie,w szkole;wymieniaprzykładypowstałychw efekcieporozumieńi umówgrupspołecznych,np.stowarzyszeniapomocychorymi niepełnosprawnymdzieciom,organizacjeekologiczne,a takżestowarzyszeniadużychgrupspołecznych,jakmiastai państwaczyUniaEuropejska;

9) szanujezwyczajei tradycjeróżnychgrupspołecznychi narodów,przedstawiai porównujezwyczajeludzi,np.dotycząceświątw różnychregionachPolski,a takżew różnychkrajach;

10) wykorzystujepracęzespołowąw procesieuczeniasię,w tymprzyjmującrolęliderazespołui komunikujesięzapomocąnowychtechnologii.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 5

2. Osiągnięcia w zakresie orientacji w czasie historycznym. Uczeń:

1) opowiadao legendarnympowstaniupaństwapolskiego,wyjaśniazwiązeklegendyz powsta-niemgodłai barwnarodowych,przedstawiawybranelegendydotycząceregionu,w którymmieszkalubinne;

2) rozpoznaje:godło,barwy,hymnnarodowy,mundurwojskowy,wybranestrojeludowe,np.związanez regionemPolski,w którymmieszka;

3) uczestniczyw świętachnarodowychi innychważnychdniachpamięcinarodowej;wykonujekokardęnarodową,biało-czerwonyproporczyk;zachowujesięgodniei z szacunkiempod-czasśpiewanialubsłuchaniahymnu,wciąganiaflaginamasztitp.;

4) rozpoznajei nazywapatronaszkoły,miejscowości,w którejmieszka,wyjaśniapojęcie„pa-tron”,wymieniaimionai nazwiska,np.pierwszegowładcyi królaPolski,obecnegoprezyden-taPolski,wymienianazwępierwszejstolicyPolski;

5) wyjaśniaznaczeniewybranychzwyczajówi tradycjipolskich;6) opisujeznaczeniedorobkuminionychepokw życiuczłowieka,jestświadomy,żestosuje

w swejaktywnościtendorobek,np.cyfryarabskiei rzymskie,papier,mydło,instrumentymuzyczneitp.;

7) opowiadahistorięwłasnejrodziny,przedstawiawybranepostaciei prezentujeinformacjeo wielkichPolakach:królowaJadwiga,królStefanBatory,astronomMikołajKopernik,no-blistkaMariaSkłodowska-Curie,alpinistkaWandaRutkiewicz,papieżJanPawełII.

4. EDUKACJA PRZYRODNICZA. UCZEŃ:

1) obserwujei prowadziprostedoświadczeniaprzyrodnicze,analizujejei wiążeprzyczynęzeskutkiem;

2) opisujeżyciew wybranychekosystemach: • w lesie,ogrodzie,parku,nałącei w zbiornikachwodnych, • wie,jakiewarunkisąkoniecznedorozwojuroślini zwierzątw gospodarstwiedomowym,

w szkolnychuprawachi hodowlachitp., • wie,jakipożytekprzynoszązwierzętaśrodowisku,i podajeprosteprzykłady;3) nazywacharakterystyczneelementytypowychkrajobrazówPolski:nadmorskiego,nizinne-

go,górskiego;4) nazywaorazwyróżniazwierzętai roślinytypowedlawybranychregionówPolski;rozpozna-

jei nazywaniektórezwierzętaegzotyczne;5) wyjaśniazależnośćzjawiskprzyrodyodpórroku;wie,jakzachowaćsięodpowiedniodo

warunkówatmosferycznych;6) podejmujedziałanianarzeczochronyprzyrodyw swoimśrodowisku: • wie,żenależysegregowaćśmieci,rozumiesensstosowaniaopakowańekologicznych, • wie,żenależyoszczędzaćwodę, • wie,jakiezniszczeniaw przyrodziepowodujeczłowiek(wypalaniełąk,zaśmiecanielasów,

nadmiernyhałas,kłusownictwo), • chroniprzyrodę:nieśmieci,szanujerośliny,zachowujeciszę,pomagazwierzętom;7) znawpływprzyrodynieożywionejnażycieludzi,zwierząti roślin;wpływświatłasłonecz-

negonacyklicznośćżycianaZiemi,znaczeniepowietrzai wodydlażyciaczłowieka,roślini zwierząt,znaczeniewybranychskałi minerałówdlaczłowieka(np.węglai gliny);

8) nazywapodstawoweczęściciałai organywewnętrznezwierząti ludzi(np.serce,płuca,żołądek);

9) znapodstawowezasadyracjonalnegoodżywianiasię;

4. EDUKACJA PRZYRODNICZA

1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego. Uczeń: 1) rozpoznajew swoimotoczeniupopularnegatunkiroślini zwierząt,w tymzwierząthodowla-

nych,a takżegatunkiobjęteochroną;2) rozpoznajei wyróżniacechyekosystemów,takichjak:łąka,jezioro,rzeka,morze,pole,staw,

las,lasgospodarczy;określaskładowei funkcjeekosystemunawybranymprzykładzie,np.las,warstwylasu,polany,torfowiska,martwedrzewow lesie;

3) rozpoznajewybranezwierzętai rośliny,którychw naturalnychwarunkachniespotykasięw polskimśrodowiskuprzyrodniczym;

4) odszukujew różnychdostępnychzasobach,w tyminternetowych,informacjedotycząceśrodowiskaprzyrodniczego,potrzebnedowykonaniazadania,ćwiczenia;

5) prowadziprostehodowleroślin,przedstawiazasadyopiekinadzwierzętami,domowymi,hodowlanymii innymi;

6) planuje,wykonujeprosteobserwacje,doświadczeniai eksperymentydotycząceobiektówi zjawiskprzyrodniczych,tworzynotatkiz obserwacji,wyjaśniaistotęobserwowanychzja-wiskwedługprocesuprzyczynowo-skutkowegoi czasowego;

7) chroniprzyrodę,wskazujewybranemiejscaochronyprzyrodyorazparkinarodowe,pomnikiprzyrodyw najbliższymotoczeniu–miejscowości,regionie;

8) segregujeodpadyi maświadomośćprzyczyni skutkówtakiegopostępowania.

2. Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku. Uczeń: 1) przedstawiacharakterystykęwybranychzajęći zawodówludziznanychz miejscazamiesz-

kaniaorazzawodówużytecznościpublicznej:nauczyciel,żołnierz,policjant,strażak,lekarz,pielęgniarzczyleśnik,a ponadtorozumieistotępracyw służbachmundurowychi medycz-nych;

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 6

10) rozumiekoniecznośćkontrolowaniastanuzdrowiai stosujesiędozaleceńlekarzai lekarzadentysty;

11) dbao zdrowiei bezpieczeństwoswojei innych(w miaręswoichmożliwości);12) orientujesięw zagrożeniachzestronyroślini zwierząt,a takżew zagrożeniachtypuburza,

huragan,śnieżyca,lawina,powódźitp.;wie,jaktrzebasięzachowaćw takichsytuacjach.

2) posługujesięnumeramitelefonówalarmowych,formułujekomunikat–wezwanieo pomoc:policji,PogotowiaRatunkowego,StrażyPożarnej;

3) posługujesiędanymiosobowymiw kontakciezesłużbamimundurowymii medycznymi,w sytuacjizagrożeniazdrowiai życia;

4) dbao higienęorazestetykęwłasnąi otoczenia;5) reagujestosownymzachowaniemw sytuacjizagrożeniabezpieczeństwa,zdrowiajegolub

innejosoby;6) wymieniawartościodżywczeproduktówżywnościowych; maświadomośćznaczeniaod-

powiedniejdietydlautrzymaniazdrowia,ograniczaspożywanieposiłkówo niskichwarto-ściachodżywczychi niezdrowych,zachowujeumiarw spożywaniuproduktówsłodzonych,znakonsekwencjezjadaniaichw nadmiarze;

7) przygotowujeposiłkisłużąceutrzymaniuzdrowia;8) ubierasięodpowiedniodostanupogody,poszukujeinformacjinatematpogody,wykorzy-

stującnp.internet;9) rozróżniapodstawoweznakidrogowe,stosujeprzepisybezpieczeństwaw ruchudrogowym

i miejscachpublicznych;przestrzegazasadzachowaniasięw środkachpublicznegotrans-portuzbiorowego;

10) stosujesiędozasadbezpieczeństwaw szkole,odnajdujedrogęewakuacyjną,rozpoznajeznakii symboleinformująceo różnychrodzajachniebezpieczeństworazzachowujesięzgod-niez informacjąw nichzawartą;stosujezasadybezpiecznejzabawyw różnychwarunkachi porachroku;

11) maświadomośćistnieniazagrożeńześrodowiskanaturalnego,np.nagłazmianapogody,huragan,ulewnedeszcze,burza,suszaorazichnastępstwa:powódź,pożar,piorun;określaodpowiedniesposobyzachowaniasięczłowiekaw takichsytuacjach;

12) maświadomośćobecnościnieprawdziwychinformacji,np.w przestrzeniwirtualnej,publicz-nej;sprawdzainformacje,zadającpytanianauczycielowi,rodzicom,policjantowi;

13) stosujezasadybezpieczeństwapodczaskorzystaniaz urządzeńcyfrowych,rozumiei re-spektujeograniczeniazwiązanez czasempracyz takimiurządzeniamiorazstosujezasadynetykiety(zbiórzasadprzyzwoitegozachowaniaw internecie,swoistaetykietaobowiązują-ca w sieci; Stosuj zasady netykiety, czyli w internecie nie obrażaj nikogo);

14) maświadomość,żenieodpowiedzialnekorzystaniez technologiimawpływnautratęzdro-wiaczłowieka;

15) maświadomośćpozytywnegoznaczeniatechnologiiw życiuczłowieka.

3. Osiągnięcia w zakresie rozumienia przestrzeni geograficznej. Uczeń:

1) określapołożeniei warunkinaturalneswojejmiejscowościorazokolicy,opisujecharakte-rystyczneformyterenu,składnikiprzyrody,charakterystycznemiejsca,np.miejscapamięcinarodowej,najważniejszezakładypracy,w tymważniejszeprzedsiębiorstwaprodukcyjnei usługowe,interesującezabytki,pomniki,terenyrekreacyjne,parkikrajobrazowe,parkinarodowe;

2) wskazujenamapiefizycznejPolskijejgranice,głównemiasta,rzeki,nazwykraingeograficz-nych;

3) czytaprosteplany,wskazujekierunkigłównenamapie,odczytujepodstawoweznakikartograficznemap,z którychkorzysta;zapomocąkomputera,wpisującpoprawnieadres,wyznaczanp.trasęprzejazdurowerem;

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 7

4) wymienianazwęstolicyPolskii charakterystyczneobiekty,wyjaśniaznaczeniestolicydlacałegokraju,wskazujenamapiejejpołożenie;

5) przedstawiacharakterystycznedlaPolskidyscyplinysportowe,gospodarczelubinne,np.artystycznądziałalnośćczłowieka,w którejPolskaodnosisukcesylubz niejsłynie;

6) wyznaczakierunkigłównew terenienapodstawiecienia,określa,z któregokierunkuwiejewiatr,rozpoznajecharakterystycznerodzajeopadów;

7) przedstawiapołożenieZiemiw UkładzieSłonecznym.

4. EDUKACJA PLASTYCZNA. UCZEŃ:

1. W zakresie percepcji sztuki: 1) określaswojąprzynależnośćkulturowąpoprzezkontaktz wybranymidziełamisztuki,zabyt-

kamii z tradycjąw środowiskurodzinnym,szkolnymi lokalnym;2) uczestniczyw życiukulturalnymtychśrodowisk,wieo istnieniuplacówekkulturydziałają-

cychnaichrzecz;3) korzystaz przekazówmedialnych;stosujeichwytworyw swojejdziałalnościtwórczej(zgod-

niez elementarnąwiedząo prawachautora).

2. W zakresieekspresjiprzezsztukę:1) ilustrujescenyi sytuacje(realnei fantastyczne)inspirowanewyobraźnią,baśnią,opowiada-

niem,muzyką,korzystaz narzędzimultimedialnych;2) podejmujedziałalnośćtwórczą,posługującsiętakimiśrodkamiwyrazuplastycznego,jak:

kształt,barwa,fakturaw kompozycjinapłaszczyźniei w przestrzeni(stosujeokreślonemateriały,narzędziai technikiplastyczne);

3) realizujeprosteprojektyw zakresieformużytkowych,w tymsłużącekształtowaniuwłasne-gowizerunkui otoczeniaorazupowszechnianiukulturyw środowiskuszkolnym(stosującokreślonenarzędziai wytworyprzekazówmedialnych);w zakresierecepcjisztuki;

4) rozróżniatakiedziedzinydziałalnościtwórczejczłowieka,jak:architektura,sztukiplastycz-neorazinneokreślonedyscyplinysztuki(fotografika,film)i przekazymedialne(telewizja,internet),a takżerzemiosłoartystycznei sztukęludową;

5) rozpoznajewybranedziełaarchitekturyi sztukplastycznychnależącedopolskiegoi euro-pejskiegodziedzictwakultury;opisujeichcechycharakterystyczne(posługującsięelemen-tarnymiterminamiwłaściwymidlatychdziedzindziałalnościtwórczej).

4. EDUKACJA PLASTYCZNA

Osiągnięcia w zakresie percepcji wizualnej, obserwacji i doświadczeń. Uczeń:1) wyróżniaw obrazach,ilustracjach,impresjachplastycznych,plakatach,nafotografiach

kształtyobiektów–nadajeimnazwęi znaczenie,podajeczęściskładowe,wielkościi pro-porcje,położenieobiektówi elementówzłożonych,różnicei podobieństwaw wyglądzietegosamegoprzedmiotuw zależnościodpołożeniai zmianystanowiskaosobypatrzącejnaobiekt,barwę,walorróżnychbarw,różnicewalorowew zakresiejednejbarwy,fakturę;

2) określacechycharakterystycznei indywidualneludziw zależnościodwieku,płci,typubudo-wy;cechycharakterystycznezwierząt,różnicew budowie,kształcie,ubarwieniu,sposobachporuszaniasię;

3) określaw swoimotoczeniukompozycjeobiektówi zjawisk,np.zamknięte(mozaikinadywa-nie,rytmynaprzedmiotachużytkowych),otwarte(chmury,papieryozdobne,pościel,firany),kompozycjeo budowiesymetrycznej.

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej. Uczeń: 1) rysujekredką,kredą,ołówkiem,patykiem(płaskimi okrągłym),piórem,węglem,mazakiem;2) malujefarbami,tuszamiprzyużyciupędzli(płaskich,okrągłych),palców,stempli;3) wydziera,wycina,składa,przylepia,wykorzystującgazetę,papierkolorowy,makulaturę,

karton,ścinkitekstylneitp.;4) modeluje(lepii konstruuje)z gliny,modeliny,plasteliny,maspapierowychi innych;zarówno

z materiałównaturalnych,jaki przemysłowych;5) powielazapomocąkalki,tuszu,farby,stemplawykonanego,np.z korkai innychtworzyw,

a takżeprzypomocyprostychprogramówkomputerowych;6) wykonujeprace,modele,rekwizyty,impresjeplastycznepotrzebnedoaktywnościartystycz-

neji naukowej; 7) wykonujepracei impresjeplastycznejakoformyprzekazywaniai przedstawianiauczuć,

nastrojówi zachowań(np.prezent,zaproszenie); 8) ilustrujescenyi sytuacje(realnei fantastyczne)inspirowanewyobraźnią,baśnią,opowiada-

niemi muzyką;korzystaz narzędzimultimedialnych;9) tworzyprzyużyciuprostejaplikacjikomputerowej,np.plakaty,ulotkii innewytwory.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 8

4. Osiągnięcia w zakresie recepcji sztuk plastycznych. Uczeń:1) nazywadziedzinysztukplastycznych,np.malarstwo,rzeźbę,w tymdziedzinysztukiużytko-

wej,np.meblarstwo,tkactwo,ceramikę,hafciarstwo,architekturę,grafikękomputerową; 2) rozpoznajei nazywapodstawowegatunkidziełmalarskichi graficznych:pejzaż,portret,

scenarodzajowa;nazywawybraneprzykładydziełznanychartystów:malarzy,rzeźbiarzy,architektówz regionuswegopochodzenialubinnych;

3) wyjaśniapojęcia:oryginałczykopiaobrazulubrzeźby;miniaturaobrazulubrzeźby;repro-dukcjaitp.;wskazujemiejscaprezentacjisztukplastycznych.

5. ZAJĘCIA TECHNICZNE. UCZEŃ:

1) znaśrodowiskotechnicznenatyle,że: • orientujesięw sposobachwytwarzaniaprzedmiotówcodziennegoużytku(„jaktozrobio-

no?”):meble,samochody,sprzętgospodarstwadomowego; • rozpoznajerodzajemaszyni urządzeń:transportowych(samochody,statki,samoloty),

wytwórczych(narzędzia,przyrządy),informatycznych(komputer,laptop,telefonkomór-kowy);

• orientujesięw rodzajachbudowli(budynkimieszkalne,biurowe,przemysłowe,mosty,tunele,wieże)i urządzeńelektrycznych(latarka,prądnicarowerowa);

• określawartośćurządzeńtechnicznychz punktuwidzeniacechużytkowych(łatwalubtrudnaobsługa),ekonomicznych(tanielubdrogiew zakupiei użytkowaniu),estetycznych(np.ładnelubbrzydkie);

2) realizuje„drogę”powstawaniaprzedmiotówodpomysłudowytworu:przedstawiapomysłyrozwiązańtechnicznych:planujekolejneczynności,dobieraodpowiedniemateriały(papier,drewno,metal,tworzywosztuczne,materiaływłókiennicze)oraznarzędzia,rozumiepotrze-bęorganizowaniadziałaniatechnicznego:pracyindywidualneji zespołowej;

3) posiadaumiejętności:odmierzaniapotrzebnejilościmateriału,cięciapapieru,tekturyitp.,montażumodelipapierowychi z tworzywsztucznych,korzystającz prostychinstrukcjii schematówrysunkowych,np.budujelatawce,makietydomów,mostów,modelesamocho-dów,samolotówi statków,w miaręmożliwości,montażuobwodówelektrycznych,szerego-wychi równoległychz wykorzystaniemgotowychzestawów;

4) dbao bezpieczeństwowłasnei innych:utrzymujeładi porządekwokółsiebie,w miejscupracy;sprzątaposobiei pomagainnymw utrzymaniuporządku,właściwieużywanarzędzii urządzeńtechnicznych,wie,jaknależybezpiecznieporuszaćsiępodrogach(w tymnaro-werze)i korzystaćześrodkówkomunikacji;wie,jaktrzebazachowaćsięw sytuacjiwypadku.

5. EDUKACJA TECHNICZNA

1. Osiągnięcia w zakresie organizacji pracy. Uczeń: 1) planujei realizujewłasneprojekty/prace;realizującteprojekty/prace,współdziaław grupie;2) wyjaśniaznaczenieorazkoniecznośćzachowaniaładu,porządkui dobrejorganizacjimiejsca

pracyzewzględówbezpieczeństwa;3) oceniaprojekty/prace,wykorzystującpoznanei zaakceptowanewartości:systematyczność

działania,pracowitość,konsekwencja,gospodarność,oszczędność,umiarw odniesieniudokorzystaniaz czasu,materiałów,narzędzii urządzeń;

4) organizujepracę,wykorzystujeurządzeniatechnicznei technologie;zwracauwagęnazdrowiei zachowaniebezpieczeństwa,z uwzględnieniemselekcjiinformacji,wykonywaniaczynnościużytecznychlubpotrzebnych.

2. Osiągnięcia w zakresie znajomości informacji technicznej, materiałów i technologii wytwa-rzania. Uczeń: 1) odczytujepodstawoweinformacjetechnicznei stosujew działaniusposobyużytkowania:

materiału,narzędzi,urządzeniazgodniez instrukcją,w tymmultimedialną;2) wykonujeprzedmiotyużytkowe,w tymdekoracyjnei modeletechniczne: • z zastosowaniempołączeńnierozłącznych:sklejanieklejem,wiązanie,szycielubzszywa-

niezszywkami,sklejanietaśmąitp., • używającpołączeńrozłącznych:spinaniespinaczamibiurowymi,wiązaniesznurkiemlub

wstążkąozdobną, • bezużyciakleju,taśm,zszywek,np.wybranemodeletechnikorigami,modelekartonowe

nacinane, • z wykorzystaniemprąduelektrycznego:lampion,dekoracjaświąteczna;3) stosujepoznanątechnologięprzywykonywaniuprzedmiotówużytkowychlubmontowaniu

wybranychmodeliurządzeńtechnicznych;4) wykonujeprzedmiot/model/pracęwedługwłasnegoplanui opracowanegosposobudziała-

nia.

3. Osiągnięcia w zakresie stosowania narzędzi i obsługi urządzeń technicznych. Uczeń: 1) wyjaśniadziałaniei funkcjęnarzędzii urządzeńwykorzystywanychw gospodarstwiedomo-

wymi w szkole;2) posługujesiębezpiecznieprostyminarzędziamipomiarowymi,urządzeniamiz gospodar-

stwadomowego,a takżeurządzeniamidostępnymiw szkole.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 9

6. ZAJĘCIA KOMPUTEROWE. UCZEŃ:

1) posługujesiękomputeremw podstawowymzakresie;2) posługujesięwybranymiprogramamii gramiedukacyjnymi,rozwijającswojezainteresowa-

nia;korzystaz opcjiw programach; 3) wyszukujeinformacjei korzystaz nich: • przeglądawybraneprzeznauczycielastronyinternetowe(np.stronęswojejszkoły), • dostrzegaelementyaktywnenastronieinternetowej,nawigujepostronachw określo-

nymzakresie, • odtwarzaanimacjei prezentacjemultimedialne; 4) tworzytekstyi rysunki: • wpisujezapomocąklawiaturylitery,cyfryi inneznaki,wyrazyi zdania; • wykonujerysunkizapomocąwybranegoedytoragrafiki,np.z gotowychfigur;5) znazagrożeniawynikającez korzystaniaz komputera,Internetui multimediów: • wie,żepracaprzykomputerzemęczywzrok,nadwerężakręgosłup,ograniczakontakty

społeczne;wie,jaktrzebakorzystaćz komputera,żebynienarażaćwłasnegozdrowia, • maświadomośćniebezpieczeństwwynikającychz anonimowościkontaktówi podawania

swojegoadresu, • stosujesiędoograniczeńdotyczącychkorzystaniaz komputera,internetui multimediów.

6. EDUKACJA INFORMATYCZNA

1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia, analizowania i rozwiązywania problemów. Uczeń: 1) układaw logicznymporządku:obrazki,teksty,polecenia(instrukcje)składającesięm.in.na

codzienneczynności; 2) tworzypolecenielubsekwencjepoleceńdlaokreślonegoplanudziałaniaprowadzącedo

osiągnięciacelu;3) rozwiązujezadania,zagadkii łamigłówkiprowadzącedoodkrywaniaalgorytmów.

2. Osiągnięcia w zakresie programowania i rozwiązywania problemów z wykorzystaniem kom-putera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń: 1) programujewizualnie:prostesytuacjelubhistoryjkiwedługpomysłówwłasnychi pomysłów

opracowanychwspólniez innymiuczniami,pojedynczepolecenia,a takżeichsekwencjesterująceobiektemnaekraniekomputerabądźinnegourządzeniacyfrowego;

2) tworzyprosterysunki,dokumentytekstowe,łącząctekstz grafiką,np.zaproszenia,dyplo-my,ulotki,ogłoszenia;powiększa,zmniejsza,kopiuje,wklejai usuwaelementygraficznei tekstowe–doskonaliprzytymumiejętnościpisania,czytania,rachowaniai prezentowaniaswoichpomysłów;

3) zapisujeefektyswojejpracywewskazanymmiejscu.

3. Osiągnięcia w zakresie posługiwania się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi. Uczeń: 1) posługujesiękomputeremlubinnymurządzeniemcyfrowymorazurządzeniamizewnętrz-

nymiprzywykonywaniuzadania;2) kojarzydziałaniekomputeralubinnegourządzeniacyfrowegoz efektamipracyz oprogra-

mowaniem; 3) korzystaz udostępnionychmustroni zasobówinternetowych.

4. Osiągnięcia w zakresie rozwijania kompetencji społecznych. Uczeń:1) współpracujez uczniami,wymieniasięz nimipomysłamii doświadczeniami,wykorzystując

technologię;2) wykorzystujemożliwościtechnologiidokomunikowaniasięw procesieuczeniasię.

5. Osiągnięcia w zakresie przestrzegania prawa i zasad bezpieczeństwa. Uczeń: 1) posługujesięudostępnionąmutechnologiązgodniez ustalonymizasadami;2) rozróżniapożądanei niepożądanezachowaniainnychosób(równieżuczniów)korzystają-

cychz technologii,zwłaszczaw sieciinternet; 3) przestrzegazasaddotyczącychkorzystaniaz efektówpracyinnychosóbi związanychz bez-

pieczeństwemw internecie.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 10

7. EDUKACJA MUZYCZNA. UCZEŃ:

1) w zakresie odbioru muzyki zna i stosuje następujące rodzaje aktywności muzycznej: • śpiewaprostemelodie,piosenkiz repertuarudziecięcego;wykonujeśpiewankii rymo-

wanki;śpiewaw zespolepiosenkizesłuchu(niemniejniż10utworóww rokuszkolnym);śpiewaz pamięcihymnnarodowy,

• odtwarzaprosterytmygłosem, • odtwarzai granainstrumentachperkusyjnychprosterytmyi wzoryrytmiczne, • odtwarzai granainstrumentachmelodycznychprostemelodiei akompaniamenty, • realizujesylabamirytmicznymi,gestemorazruchemprosterytmyi wzoryrytmiczne;re-

agujeruchemnapulsrytmicznyi jegozmiany,zmianytempa,metrumi dynamiki(masze-ruje,biega,podskakuje);realizujeprosteschematyrytmiczne(tataizacją,ruchemcałegociała),

• wyrażaruchemnastróji charaktermuzyki;tańczypodstawowekrokii figurykrakowiaka,polkiorazinnego,prostegotańcaludowego,

• rozróżniapodstawoweelementymuzyki(melodia,rytm,wysokośćdźwięku,akompania-ment,tempo,dynamika)i znakinotacjimuzycznej(wyrażaruchowoczastrwaniawartościrytmicznych,nuti pauz),świadomiei aktywniesłuchamuzyki(wyrażaswedoznaniawerbalniei niewerbalnie)orazokreślajejcechy,

• rozróżniai wyrażaśrodkamipozamuzycznymicharakteremocjonalnymuzyki,rozpoznajeutworywykonane:soloi zespołowo,nachóri orkiestrę;orientujesięw rodzajachgłosówludzkich(sopran,bas)orazw instrumentachmuzycznych(fortepian,gitara,skrzypce,trąbka,flet,perkusja),

• rozpoznajepodstawoweformymuzyczne–AB,ABA(wskazujeruchemlubgestemichkolejneczęści);

2) w zakresie tworzenia muzyki: • wie,żemuzykęmożnazapisaći odczytać, • tworzyprosteilustracjedźwiękowedotekstówi obrazóworazimprowizacjeruchowedo

muzyki, • improwizujegłosemi nainstrumentachwedługustalonychzasad,wykonujeprosteutwo-

ry,interpretujejezgodniez ichrodzajemi funkcją.

7. EDUKACJA MUZYCZNA

1. Osiągnięcia w zakresie słuchania muzyki. Uczeń: 1) słucha,poszukujeźródełdźwiękui jeidentyfikuje;2) słuchamuzykiw połączeniuz aktywnościąruchową,gestamidźwiękotwórczymi:klaskanie,

pstrykanie,tupanie,uderzanieo udaitp.orazz towarzyszeniemprostychopracowańinstru-mentalnych;

3) reagujenasygnałymuzycznew różnychsytuacjachzadaniowych;4) odróżniadźwiękimuzyki,np.wysokie–niskie,długie–krótkie,ciche–głośne,głosyludz-

kie:sopran,bas;odróżniai nazywawybraneinstrumentymuzyczne;5) rozróżniamuzykęwykonywanąprzezsolistę,chór,orkiestrę;6) rozróżnianapodstawiesłuchanegoutworumuzykę:smutną,wesołą,skoczną,marszową

itp.;7) słuchaw skupieniukrótkichutworówmuzycznych.

2. Osiągnięcia w zakresie ekspresji muzycznej. Śpiew. Uczeń: 1) śpiewaróżnezestawygłosek,sylaby,wykorzystujepoznanemelodiei tworzywłasne,naśla-

dujegłosyzwierząt;2) nucipoznanemelodie,śpiewapiosenkipodczaszabawy,nauki,uroczystościszkolnych,świąt

w tymświątnarodowych;3) śpiewaśpiewanki,piosenkii pieśnicharakterystycznedlatradycjii zwyczajówpolskich,kilka

utworówpatriotycznychi historycznych;4) śpiewa,dbająco prawidłowąpostawę,artykulacjęi oddech,przyzachowaniunaturalnej

skaligłosu;5) rozpoznajei śpiewahymnPolski;6) śpiewakilkawybranychkrótkichpiosenekw językuobcym.

3. Improwizacja ruchowa, rytmika i taniec. Uczeń: 1) przedstawiaruchemtreśćmuzyczną(np.dynamikę,nastrój,wysokośćdźwięku,tempo,

artykulację)oraztreśćpozamuzyczną(np.fabułę,odczucia,przekładznaczeniowysłów);2) interpretujeruchemschematyrytmiczne;3) tworzyimprowizacjeruchoweinspirowanewyliczankami,rymowankamii rytmizowanymi

tekstami;4) wykonujepląsy;5) poruszasięi tańczywedługutworzonychprzezsiebieukładówruchowych,z rekwizytem,

bezrekwizytudomuzykii przymuzyce;6) tworzysekwencjei układyporuszaniasiędoulubionychprzezsiebieutworówmuzycznych,

wykorzystujejedoanimacjii zabawyw grupie; 7) tańczywedługukładówruchowychcharakterystycznychdlawybranychtańców(w tym

integracyjnych,ludowychpolskichorazinnychkrajówEuropyi świata).

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 11

4. Gra na instrumentach muzycznych. Uczeń: 1) grazadaneprzeznauczycielai własneschematyrytmiczne;2) wykonujetematyrytmicznewybranych,znanychutworówmuzycznych(ludowych,popu-

larnych,dziecięcych,klasycznych,wokalnych,instrumentalnych,polskichi zagranicznych)z użycieminstrumentówperkusyjnych;

3) realizujeschematyi tematyrytmiczne,eksperymentujeprzyużyciunp.patyczków,pudełek,papieru,trawy,piszczałek,gwizdków,kogucikównawodę;

4) wykonujeinstrumentym.in.z materiałównaturalnychi innychorazwykorzystujetakpo-wstałeinstrumentydoakompaniamentu,realizacjidźwiękupodczaszabawi zadańeduka-cyjnych,organizacjikoncertówi przedstawieńteatralnych;

5) wykonujeakompaniamentdośpiewu,stosujegestydźwiękotwórcze(np.tupanie,klaskanie,pstrykanie,uderzanieo uda);eksperymentujei poszukujedźwięków,fragmentówznanychmelodiiprzyużyciunp.dzwonków,ksylofonu,fletupodłużnego,flażoletu–flecikapolskiego;

7) gramelodiepioseneki utworówinstrumentalnych,dowyboruna:dzwonkach,ksylofonie,fleciepodłużnym,flażolecie(flecikupolskim)lubinnych.

5. Osiągnięcia w zakresie znajomości form zapisu dźwięku. Uczeń: 1) wyjaśniaróżneformyzapisudźwięków,muzyki,np.nagranieprzypomocykomputera,dyk-

tafonu,telefonu,czyzapisprzypomocynotacjimuzycznej;2) zapisujew zabawiez instrumentamiperkusyjnymidźwiękinp.poprzezukładpiktogramów,

klockówrytmicznych,kolorów,liczb,czyobrazków;szyfruje,koduje,wykorzystujeutworzo-nyzapisw zabawie;

3) korzystaz wybranegozapisumelodiiw czasiegrynainstrumencie:dzwonkach,ksylofonie,fleciepodłużnym,flażolecie–flecikupolskim

8. WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA. UCZEŃ:

1) w zakresie sprawności fizycznej: • realizujemarszobiegtrwającyconajmniej15minut, • umiewykonaćpróbęsiłymięśnibrzuchaorazpróbęgibkościdolnegoodcinkakręgosłupa, • potrafipokonywaćprzeszkodynaturalnei sztuczne;2) w zakresie treningu zdrowotnego: • przyjmujepozycjewyjściowei ustawieniadoćwiczeńorazwykonujeprzewrótw przód, • skaczeprzezskakankę,wykonujeprzeskokijednonóżi obunóżnadniskimiprzeszkodami, • wykonujećwiczeniarównoważnebezprzyboru,z przyboremi naprzyrządzie;3) w zakresie sportów całego życia i wypoczynku: • posługujesiępiłką:rzuca,chwyta,kozłuje,odbijai jąprowadzi, • jeździnp.narowerze,wrotkach;przestrzegazasadporuszaniasiępodrogach, • bierzeudziałw zabawach,minigrachi grachterenowych,zawodachsportowych,respek-

tującregułyi podporządkowującsiędecyzjomsędziego, • wie,jaknależyzachowaćsięw sytuacjachzwycięstwai radzisobiez porażkamiw miarę

swoichmożliwości;4) w zakresie bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej: • dbao higienęosobistąi czystośćodzieży, • wie,jakieznaczeniedlazdrowiamawłaściweodżywianiesięorazaktywnośćfizyczna, • wie,żeniemożesamodzielniezażywaćlekarstwi stosowaćśrodkówchemicznychnie-

zgodniez przeznaczeniem,dbao prawidłowąpostawę,np.siedzącw ławce,przystole,

8. WYCHOWANIE FIZYCZNE

1. Osiągnięcia w zakresie utrzymania higieny osobistej i zdrowia. Uczeń: 1) utrzymujew czystościręcei całeciało,przebierasięprzedzajęciamiruchowymii poich

zakończeniu;wykonujeteczynnościsamodzielniei w stosownymmomencie;2) dostosowujestrójdorodzajupogodyi poryrokuw trakciezajęćruchowychodpowiedniona

świeżympowietrzui w pomieszczeniu;3) wyjaśniaznaczenieruchuw procesieutrzymaniazdrowia;4) przygotowujewewłaściwychsytuacjachi w odpowiednisposóbswojeciałodowykonywa-

niaruchu;5) maświadomośćznaczeniasystematycznościi wytrwałościw wykonywaniućwiczeń;6) uznaje,żekażdyczłowiekmainnemożliwościw zakresiesprawnościfizycznej,akceptuje

sytuacjędzieci,którez uwaginachorobęniemogąbyćsprawnew każdejformieruchu. 2. Osiągnięcia w zakresie sprawności motorycznych. Uczeń: 1) przyjmujepodstawowepozycjedoćwiczeń:postawazasadnicza,rozkrok,wykrok,zakrok,

staniejednonóż,klękpodparty,przysiadpodparty,podpórprzodem,podpórtyłem,siadklęczny,skrzyżny,skulony,prosty;

2) pokonujew bieguprzeszkodynaturalnei sztuczne,biegaz wysokimunoszeniemkolan,biegaw połączeniuzeskokiem,przenoszeniemprzyborównp.piłki,pałeczki,z rzutemdoceluruchomegoi nieruchomego,biegw różnymtempie,realizujemarszobieg;

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 12

• przestrzegazasadbezpiecznegozachowaniasięw trakciezajęćruchowych;posługujesięprzyboramisportowymizgodniez ichprzeznaczeniem,

• potrafiwybraćbezpiecznemiejscedozabawi gierruchowych;wie,dokogozwrócićsięo pomocw sytuacjizagrożeniazdrowialubżycia.

3) rzucai podajejednorącz,w miejscui ruchu,oburączdoprzodu,znadgłowy,piłkąmałąi dużą,rzucamałymiprzyboraminaodległośći docelu,skaczejednonóżi obunóżzezmianątempa,kierunku,pozycjiciała,skaczew daldowolnymsposobem,skaczeprzezskakankę,wykonujeprzeskokzawrotnyprzezławeczkę,naskokii zeskoki,skokizajęcze;

4) wykonujećwiczeniazwinnościowe: • skłony,skrętoskłony,przetoczenie,czołganie,podciąganie, • czworakowaniezezmianąkierunkui temparuchu, • wspinaniesię, • mocowaniew pozycjachniskichi wysokich, • podnoszeniei przenoszenieprzyborów,5) wykonujeprzewrótw przódz przysiadupodpartego,6) wykonujećwiczeniarównoważnebezprzyborui z przyboremnp.naławeczcegimnastycz-

nej,7) samodzielniewykonujećwiczeniaprowadzącedozapobieganiawadompostawy.

3. Osiągnięcia w zakresie różnych form rekreacyjno-sportowych. Uczeń:1) organizujezespołowązabawęlubgręruchowąz wykorzystaniemprzyborulubbez;2) zachowujepowściągliwośćw oceniesprawnościfizycznejkoleżaneki kolegów–uczestni-

kówzabawy,respektujeichprawodoindywidualnegotemparozwoju,radzisobiew sytuacjiprzegraneji akceptujezwycięstwo,np.drużynyprzeciwnej,gratulujedrużyniezwycięskiejsukcesu;

3) respektujeprzepisy,regułyzabawi gierruchowych,przepisyruchudrogowegow odnie-sieniudopieszych,rowerzystów,rolkarzy,biegaczyi innychosób,którychporuszaniesięw miejscupublicznymmożestwarzaćzagrożeniebezpieczeństwa;

4) uczestniczyw zabawachi grachzespołowych,z wykorzystaniemróżnychrodzajówpiłek;5) wykonujeprawidłowoelementycharakterystycznedlagierzespołowych:rzutyi chwyty

ringo,podaniapiłkidopartnerajednorączi oburączw miejsculubw ruchu,odbiciapiłki,kozłowaniew miejscui w ruchu,podaniapiłkiw miejscui w ruchu,prowadzeniepiłki,strzałdocelu;

6) układazespołowezabawyruchowei w nichuczestniczy,maświadomość,żesukcesw takiejzabawieodnosisiędziękisprawności,zaradnościi współdziałaniu;

7) jeździnadostępnymsprzęciesportowym,np.hulajnodze,rolkach,rowerze,sankach,łyż-wach.

9. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY. UCZEŃ:

1) wie,żeludzieposługująsięróżnymijęzykamii abysięz nimiporozumieć,trzebanauczyćsięichjęzyka;

2) reagujewerbalniei niewerbalnienaprostepolecenianauczyciela;rozumiewypowiedzizesłuchu:

• rozróżniaznaczeniewyrazówo podobnymbrzmieniu, • rozpoznajezwrotystosowanenacodzieńi potrafisięnimiposługiwać, • rozumieogólnysenskrótkichopowiadańi baśniprzedstawianychtakżezapomocąobra-

zów,gestów, • rozumiesensprostychdialogóww historyjkachobrazkowych(takżew nagraniachaudio

i wideo);3) czytazezrozumieniemwyrazyi prostezdania;

9. EDUKACJA JĘZYKOWA. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY

1. Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych dotyczących jego samego i jego najbliższego otoczenia, umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogól-nych w zakresie następujących tematów: 1) jai moibliscy(rodzina,przyjaciele);2) mojemiejscezamieszkania(mójdom,mojamiejscowość);3) mojaszkoła;4) popularnezawody;5) mójdzień,mojezabawy;6) jedzenie;7) sklep;8) mójczaswolnyi wakacje;

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 13

4) zadajepytaniai udzielaodpowiedziw ramachwyuczonychzwrotów,recytujewiersze,rymo-wankii śpiewapiosenki,nazywaobiektyz otoczeniai opisujeje,bierzeudziałw miniprzed-stawieniachteatralnych;

5) przepisujewyrazyi zdania;6) potrafikorzystaćzesłownikówobrazkowych,książeczek,środkówmultimedialnych;7) współpracujez rówieśnikamiw trakcienauki.

9) świętai tradycje,mójkraj;10) sport;11) mojesamopoczucie;12) przyrodawokółmnie;13) światbaśnii wyobraźni.

2. Uczeń rozumie bardzo proste wypowiedzi ustne, artykułowane wyraźnie i powoli, w stan-dardowej odmianie języka: 1) reagujenapolecenia;2) rozumiesenskrótkichwypowiedzi,opowiadań,bajeki historyjekorazprostychpiosenek

i wierszyków,szczególniegdysąwspieranenp.obrazkami,rekwizytami,ruchem,mimiką,gestami,dodatkowymidźwiękami;

3) znajdujew wypowiedziokreśloneinformacje.

3. Uczeń rozumie wyrazy oraz jedno- lub kilkuzdaniowe, bardzo proste wypowiedzi pisemne (np. historyjki obrazkowe z tekstem, opowiadania): 1) rozumieogólnysenstekstu,szczególniegdyjestonwspieranyobrazemlubdźwiękiem;2) znajdujew wypowiedziokreśloneinformacje.

4. W zakresie wypowiedzi ustnych uczeń: 1) powtarzawyrazyi prostezdania;2) tworzybardzoprostei krótkiewypowiedziwedługwzoru,np.nazywaobiektyz otoczenia

i opisujeje,nazywaczynności;3) recytujewiersze,rymowanki,odgrywadialogi,śpiewapiosenki–samodzielnielubw grupie,

np.w realizacjimałychformteatralnych;4) używapoznanychwyrazówi zwrotówpodczaszabawy.

5. W zakresie wypowiedzi pisemnych uczeń: 1) przepisujewyrazyi prostezdania;2) piszepojedynczewyrazyi zwroty;3) piszebardzoprostei krótkiezdaniawedługwzorui samodzielnie.

6. W zakresie reagowania uczeń: 1) reagujewerbalniei niewerbalnienapolecenia;2) przedstawiasiebiei inneosoby–mówinp.jaksięnazywa,ilemalat,skądpochodzi,copotra-

firobić;3) zadajepytaniai udzielaodpowiedziw ramachwyuczonychzwrotów;4) stosujepodstawowezwrotygrzecznościowe(np.witasięi żegna,dziękuje,prosi,przepra-

sza);5) wyrażaswojeupodobania.

7. W zakresie przetwarzania tekstu uczeń nazywa w języku obcym nowożytnym np. osoby, zwierzęta, przedmioty, czynności – z najbliższego otoczenia oraz przedstawione w materiałach wizualnych i audiowizualnych. Uczeń: 1) wie,żeludzieposługująsięróżnymijęzykamii abysięz nimiporozumieć,wartonauczyćsię

ichjęzyka;2) posiadapodstawoweinformacjeo krajach,w którychludzieposługująsiędanymjęzykiem

obcym.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 14

8. Uczeń potrafi określić, czego się nauczył, i wie, w jaki sposób może samodzielnie pracować nad językiem (np. przez oglądanie bajek w języku obcym nowożytnym, korzystanie ze słowni-ków obrazkowych i gier edukacyjnych).

10. Uczeń współpracuje z rówieśnikami w trakcie nauki.

11. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. ze słowników ob-razkowych, książeczek), również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.

ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI

1.Dlazapewnieniaciągłościwychowaniai kształcenia,nauczycieleuczącyw klasachI–IIIszkołypodstawowejpowinniznaćpodstawęprogramowąwychowaniaprzedszkolnego.

2.Należyzadbaćo adaptacjędziecidowarunkówszkolnych,w tymo ichpoczuciebezpieczeń-stwa.Czastrwaniaokresuadaptacyjnegookreślanauczyciel,biorącpoduwagępotrzebydzieci.

3.Czastrwaniazajęćedukacyjnychpowinienwynikaćz możliwościpsychofizycznychucznióworazzesposoburealizacjiposzczególnychtreścinauczania.

4.Oznaczato,żenauczycielnie powinienplanowaći przeprowadzaćzajęćedukacyjnychw sys-temie45-minutowychlekcji.

5.Ponadto,przyzachowaniuustalonegoz dyrektoremszkołytygodniowegoi dziennegoczasupracydanegooddziału,nauczycielpowinienkażdegodniaprzeprowadzaćróżnorodnezajęciaedukacyjne.

7.Edukacjaw klasachI–IIIszkołypodstawowejjestrealizowanaw formiekształceniazintegrowanego.

8.Zewzględunaprawidłowościrozwojuumysłowegodzieci,treścinauczaniapowinnynarastaći rozszerzaćsięw układzie spiralnym,tzn.w każdymnastępnymrokuedukacjiwiadomościi umiejętnościnabyteprzezuczniamająbyćpowtarzanei pogłębiane,a potemrozszerzane.

WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI

Edukacja wczesnoszkolna jako pierwszy etap kształcenia w systemie szkolnym obejmuje trzy lata nauki w klasach I–III. Charakteryzują ją: 1)spokóji systematycznośćprocesunauki;2)wielokierunkowość;3)dostosowanietempapracydomożliwościpsychoruchowychkażdegoucznia;4)dostosowaniepoznawanychzagadnieńdomożliwościpercepcyjnychucznia.Edukacjanatymetapiewyma-ganiezwykłejstarannościw doborzetreści,środków,strategii,metodkształcenia,abyukazaćuczniomscalonyobrazświatai ułatwićjegorozumienie.KształcenienaI etapieedukacyjnymkontynuujerozpoczętyw przedszkoluprocesadaptacjidowspółpracyw grupieorazprocesindywidualneji grupowejaktywnościpoznawczej.Edukacjaw klasachI–IIIrealizowanajestw postacikształceniazintegrowanego,obejmujeinte-gracje:czynnościową,metodyczną,organizacyjnąi treściową.

Podstawowąformąorganizowaniapracydzieckapowinienbyćdzieńjegowielokierunkowejaktywności,a nieklasycznalekcjaszkolna.

Kształceniezintegrowanetokoncepcjawieloaspektowejaktywizacjidzieckawrazz potrzebąstałegodiagnozowaniajegorozwoju,wspieraniefunkcjistymulującychrozwóji jednocześnieodrzuceniefunkcjiselektywnych.Elementemintegrującymkierunkiedukacjijestjęzykw swymaspekciesemiotycznym. (Semioty-katoogólnateoriaznaków).Uczeniesięjakoprocestwórczysamow sobiewykluczajednegowzoruorganizacyjnegoczymetodycznego.

Procesedukacjiprzybieraróżneformy:pracyz udziałemcałegozespołu,pracyw grupach,pracyindywidualnej,i jestwyprowadzanyz naturalnychsytuacjiedukacyjnych.Nauczyciele,organizujączajęcia,planująproceswychowania,w którymrealizowanezadaniapomagająuczniom:1)poznaćwartościi adekwatnedonichzachowania;2)osiągnąćsukcesbudującypoczuciewłasnejwartościorazrozwijającymotywacjęi zamiłowa-niedodalszejnauki.Procesedukacjiprzybieraróżneformy:pracyz udziałemcałegozespołu,pracyw grupach,pracyindywidualnej,i jestwyprowadzanyz naturalnychsytuacjiedukacyjnych.Nauczycieleorganizująedukacjędziecijakodynamicznyprocesnadawaniaosobistegosensui rozumieniaciąglezmieniającejsięrzeczywistości,a niejakoprzekazgotowychinformacji.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 15

Edukacja polonistycznaW początkowymokresienaukikontynuowanyjest–rozpoczętyw przedszkolu–proceskształ-towaniadojrzałościdziecidonaukiczytaniai pisania. W klasieI szkołypodstawowejprzezmniejwięcejpołowęilościczasuprzeznaczonegona

edukacjępolonistycznąuczniowiemogązajmowaćsięrysowaniemi pisaniem,siedzącprzystolikach.

Umiejętnościtesąintensywniekształtowanew klasieIIi III. Celemedukacjipolonistycznejjestrozwijanieu dziecizamiłowaniadoczytelnictwapoprzez

słuchaniepięknegoczytaniai rozmawianieo przeczytanychutworachorazkorzystaniez bibliotek(np.bibliotekiszkolnej).

Dziecipowinnyuczyćsięnapamięćwierszy,fragmentówprozy,tekstówpiosenekitp.

Edukacja matematyczna W centrumuwagijestwspomaganierozwojuczynnościumysłowychważnychdlauczenia

sięmatematykiorazbudowaniepodstawowychintuicjimatematycznych. Dominującąformązajęćsąw tymczasiezabawy,gryi sytuacjezadaniowe,w którychdzieci

manipulująspecjalniedobranymiprzedmiotami,np.liczmanami,klockami. Budowaniew umysłachdziecipojęćliczbowych,sprawnościrachunkowychi pojęćgeome-

trycznych. W klasieI szkołypodstawowejuczniowieprzezmniejwięcejjednątrzeciąilościczasuprze-

znaczonegonaedukacjęmatematycznąmogązajmowaćsięrysowaniemi pisaniem,siedzącprzystolikach.

Czaspoświęcanynapisaniei rysowaniemożebyćstopniowowydłużany,niepowinienjed-nakw całościwypełniaćczasuprzeznaczonegonaedukacjęmatematyczną.

Dziecirozwiązujązadaniamatematyczne,manipulującprzedmiotami,potemprzedstawiająrozwiązaniew dogodnydlasiebiesposób,np.ustnielubzapomocąrysunku,a podczaszajęćrozmawiająo proponowanychrozwiązaniachzadania.

Wiedzaprzyrodniczapowinnabyćrozwijanagłówniez wykorzystaniemaktywizującychmetodnauczaniai różnych,dostępnychźródełinformacjiorazw oparciuo obserwacje,badaniai dziecięceeksperymentowanie.

Edukacja przyrodnicza Powinnabyćrealizowanaprzedewszystkimw naturalnymśrodowiskupozaszkołą. W salilekcyjnejpowinnybyćkącikiprzyrody.Jeżeliw szkoleniemawarunkówdoprowadze-

niahodowliroślini zwierząt,trzebaorganizowaćdzieciomzajęciaw ogrodziebotanicznym,w gospodarstwierolnymitp.

Nauczycielew klasachI–IIIuwzględniają:1) trzynaturalnestrategieuczeniasiędzieci: • percepcyjno-odtwórczą(uczeńuczysięwedługprzedstawionegowzoru–naśladuje), • percepcyjno-wyjaśniającą(uczeńuczysięczęściowowedługwzoru,szukawyjaśnień

i podpowiedzi), • percepcyjno-innowacyjną(uczeńprzekształcainformacjei tworzyinnowacje,w tym

własnestrategiemyślenia);2) stosowanieróżnorodnychmetodkształcenia,w tymmetodorganizacyjnych(łączniez klasa-

miautorskimi).

Nadrzędną wartością edukacji polonistycznejstajesięzatemkomunikatywneposługiwaniesięprzezdziecijęzykiemojczystymw mowiei w piśmiepołączonez umiejętnościączytaniaw stopniuumożliwiającympłynneuczeniesięprzezdzieckotegojęzykanaI i kolejnychetapachedukacyjnych. Budowanieumiejętnościczytaniapowinnosięodbywaćprzezcodzienneczytanieprzezna-

uczycielafragmentówlekturorazwspólnerozmowyo nichtak,abykażdyuczeńmiałszansęnapolisensorycznąeksploracjętreściutworów.Takaformapozwalauniknąćzniechęceniadoczytania,a wprostprzeciwnie–zachęca,intrygujei poszerzazakrespercepcjitekstu.

Istota edukacji matematycznej prowadzidostopniowegoodkrywaniai poznaniapojęćpodsta-wowych,takichjakliczbaczydziałaniearytmetyczne.Procestenopartyjestnaintuicjimatema-tycznejdzieckaorazwłasnychstrategiachmyśleniadziecka. Nauczycielzobowiązanyjestzatemdotakiegozaplanowaniazajęć,abywiedzamatematycz-

nastopniowoukładałasięw logiczniepowiązanysystemprowadzącyodmyśleniakonkret-no-obrazowegodomyśleniapojęciowego.

Pomaga w tymspiralnyi liniowyukładtreści.

Istotą edukacji społeczneji jejrezultatemjestodkrycieistnieniaokreślonychprocesówzacho-dzącychw otoczeniuuczniów. Ichrozumieniejestzawszepochodnąobserwacjii doświadczeniajakowynikucelowego

spostrzegania. Nauczycieldbazatemo organizacjęprzestrzeni,w którejuczniowiemogąeksplorować,

obserwowaći doświadczać.Taprzestrzeńniezamykasięwyłączniew obrębieklasyczybudynkuszkoły.

Edukacja muzycznadoskonalipercepcjęsłuchową,sferęemocjonalną,wrażliwośćestetycznąi ekspresjętwórczą,w kształceniuzintegrowanymjestcodziennymelementemzajęć.

Muzykowaniewspieramotywacjędodziałańgrupowychorazwpływananastrójuczniów,comawielkieznaczeniew procesieorganizacjigrupy.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 16

Język obcy nowożytny Zalecanejestorganizowaniedzieciomrównieżpozalekcyjnychformnaukijęzykaobcegono-wożytnego,np.zajęćw szkolnymklubie,spotkańczytelniczychw bibliotece,seansówfilmowychw świetlicyszkolnej.

Edukacja muzyczna Opróczzajęćtypowomuzycznychzalecasięwłączaniemuzykidocodziennychzajęć

szkolnych,np.jakotłatematuprzyorganizacjiaktywnościruchowej,w celuwyciszenia,dlapobudzeniawyobraźni,koordynacjidziałańzespołowych.

Wychowanie fizyczne Zalecasię,abyzajęciaz dziećmibyłyprowadzonenaboisku,w saligimnastycznejitp. Czasrealizacjitegoobszarukształceniamabyćprzeznaczonynarozwijaniesprawności

fizycznejuczniów.

Zajęcia komputerowenależyrozumiećdosłowniejakozajęciaz komputerami,prowadzonew ko-relacjiz pozostałymiobszaramiedukacji.

1) Nieoznaczatojednakrezygnacjiz metodnauczaniazakładającychprezentowaniepoprzezzabawęi w sposóbprostydziałaniaurządzeńkomputerowych,bezichwykorzystywania.

2) Należyzadbaćo to,abyw salilekcyjnejbyłokilkakompletnychzestawówkomputerowychz oprogramowaniemodpowiednimdowieku,możliwościi potrzebuczniów.

3) Komputeryw klasachI–IIIszkołypodstawowejsąwykorzystywanejakourządzenia,którewzbogacająprocesnauczaniai uczeniasięo teksty,rysunkii animacjetworzoneprzezuczniów,kształtująichaktywność(gryi zabawy,w tymzabawylogiczne,mogące byćwstę-pemdonaukiprogramowania),utrwalająumiejętności(programyedukacyjnenapłytachi w sieci),rozwijajązainteresowaniaitp.

4) UczniomklasI–IIInależyumożliwićkorzystaniezeszkolnejpracownikomputerowej.

5) Zalecasię,abypodczaszajęćuczeńmiałdoswojejdyspozycjiosobnykomputerz dostępemdointernetu.

Istotą edukacji plastycznejjestumożliwieniepostrzeganiawartościwizualnych,którezawartesąw otoczeniuorazw naturze.

Uczeńprzezichprzeżywanierozwijaswojąsferęduchową.

Dzieci,mającnaturalnąpotrzebęwyrażaniaswychdoznańwewnętrznych,wykorzystujądotegotechnikiplastyczne,muzykowanieczydziałaniakonstrukcyjne.

Istotą edukacji technicznej jestpracadziecka,a podejmowaneprzezdzieckozadaniatechniczneprowadządokonstrukcjiformużytkowych.ukazującdzieciomichfunkcjonalność.

Procesedukacjiw klasachI–IIIopierasięnapodstawowychpotrzebachdzieci. Jedną z najważ-niejszych jest potrzeba ruchu.

Wskazanejest,abyconajmniejjednagodzinazajęćwychowaniafizycznegow tygodniuodbywałasięw saligimnastycznejz dostępemdowszelkichśrodkówi sprzętówsportowych.

Rozwijaniekompetencji w zakresie języka obcego nowożytnegonależyz założeniatraktowaćjakoproceswieloletni.WprowadzeniedotegoprocesustanowiI etapedukacyjnyi natymetapiejęzykobcynowożytnypowinienprzedewszystkimprzyczyniaćsiędowszechstronnegorozwojudziecka.

Należypomócuczniomrozbudzićw sobiepozytywnenastawieniedonaukijęzykaobcegonowożytnegoorazbudowaćpostawęotwartościi szacunkuwobecróżnorodnościjęzyków,kulturi narodowości,przyjednoczesnymwspieraniuuczniaw budowaniupoczuciawłasnejwartościi wiarywewłasnemożliwości.

Niezbędnejestzatem,abynauczycieljęzykaobcegonowożytnegozapoznałsięz całąpodstawąprogramowąkształceniaogólnegodlaszkołypodstawowejz zakresuedukacjiwczesnoszkolneji nabieżącośledziłjejrealizację,takabyedukacjaz zakresujęzykaobcegonowożytnegowspierałatreścinauczaniaokreślonedlapozostałychedukacjii byłaprzezniewspierana,przedewszystkimw zakresiekluczowychpojęći umiejętności,takichjaknp.liczenie,pisanie.

Stosowanieprzeznauczycielatechnikuwzględniającychmożliwościi potrzebyrozwojowedzieci,w tymprzedewszystkimtechnikodwołującychsiędomultisensoryczności(wykorzy-stującychruch,dźwięk,obraz),sprzyjającychkształtowaniutwórczegopodejściai pozytyw-negonastawieniadonaukijęzykaobcegonowożytnego.

Ważnejest,abysala,w którejodbywasięnaukajęzykaobcegonowożytnego,dawałamożli-wośćprzeprowadzaniaćwiczeńjęzykowychwymagającychruchu,w tymćwiczeńw parachi małychgrupachorazbyłaodpowiedniowyposażona,tj.z dostępemdosłowników,pomocywizualnych,odtwarzaczapłytCD/plikówdźwiękowych,komputerazestałymłączeminter-netowym.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 17

Językobcynowożytnypowinien–docelowo–staćsięgłównymnarzędziemkomunikacjipodczaszajęć,niewykluczatojednakużywaniapodczaszajęćjęzykarodzimego,np.doprze-kazaniaprzezuczniaw językupolskimogólnegosensusłuchanegotekstuw językuobcymnowożytnym.

Wykorzystywanieautentycznychmateriałówźródłowych(zdjęć,filmów,nagrańaudio,książeczek),w tymz użyciemnarzędzizwiązanychz technologiamiinformacyjno-komunika-cyjnymi,takichjaknp.tabliceinteraktywnez oprogramowaniem,urządzeniamobilne.

Nauczycielepowinnizachęcaćuczniówdopracywłasnejz wykorzystaniemfilmów(np.bajek),zasobówinternetui książek(np.książeczekz obrazkami),w odpowiednimzakresiei stosowniedowiekuuczniów.

W szkolepowinnybyćorganizowanewydarzeniazwiązanez językamiobcyminowożytnymi,np.konkursy,wystawy,dnijęzykówobcych,zajęciateatralne,udziałw programacheuropej-skichtypueTwinning.

1) Przygotowującuczniówdomyśleniaabstrakcyjnegow przyszłościi do rozwiązywania pro-blemów oraz do programowania,nauczycielwykorzystujetreściwszystkichedukacji.

2) W początkowejfazienauczycielprzeprowadzazajęcia informatyczne, wykorzystując prze-strzeń klasy, organizując aktywność dzieci z wykorzystaniem liczmanów,gierplanszowych,materiałunaturalnegoczyformplastycznych,technicznychwykonanychprzezdzieci,niezawszewykorzystująckomputeryczyinneurządzenia.

3) Edukacjainformatycznawprowadzaucznióww światjęzykainformatyki.Uczeńnp. układa-jąc sekwencje zdarzeń w logicznym porządku, poznaje intuicyjnie pojęcie „liniowa kolej-ność” formułując polecenia do wybranego obiektu i sterując nim poznaje znaczenie słowa „instrukcja”.

4) Nauczycielw pracyz uczniemwykorzystujezabawyi gry interakcyjne oraz planszowe, w tym strategiczne,wprowadzanesystematyczniei umiejętnie.

5) Pracaz urządzeniem,np.komputerem,powinna,w miaręmożliwości,dotyczyćwszelkichzadańi ćwiczeńwynikającychz programunauczaniaw zakresietreściwszystkichedukacji.

6) Jeżeli szkoła nie dysponuje możliwością organizacji kącika informatycznego w klasie, np. z dostępem do dwóch, trzech komputerów dla dzieci, nauczyciel powinien mieć dostęp do tzw. mobilnego sprzętu, który w razie potrzeby może sprawnie zainstalować w swojej klasie.

7) Istotnejest,abypracaz komputeremlubinnymurządzeniemcyfrowymłączonabyłaz róż-nymiformamiaktywnościpoznawczejuczniaw młodszymwiekuszkolnym.Ważnejest,abyw miaręmożliwościuczniowiemielidostępdopracownikomputerowej.

czerwony – zapisy nowe lub niepowtarzające się zielony – zapisy powtarzające się filetowy – zapisy ważne Różnice w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej 2014 vs. 2017 18

SALA DO ZAJĘĆ W NOWEJ PODSTAWIE PROGRAMOWEJ

1) Klasaw edukacjiwczesnoszkolnejpowinnabyćprzestrzeniąumożliwiającąswobodnyruch,pracęw różnorodnychgrupach,przystołach,a takżenaodpowiednioprzygotowanejpodło-dze(np.nadywanie,wykładzinie).

2) Wyposażenieklasyw meblepotrzebnedozajęćniepowinnoograniczaćuczniommożliwościprzyjmowaniaróżnorodnychpozycjiciaław trakcienaukii zabawy.

3) Krzesła,stołyi meble,a takżetablice,wykładzinyczydywanumożliwiająpracęzarównow pełnymzespole,jaki w małychgrupach,z możliwościąindywidualizacjii dostosowaniemzajęćtakżedlauczniówo specjalnychpotrzebachedukacyjnych.

4) Salapowinnabyćwyposażonatakżew narzędziai środkidydaktyczne,zeszczególnymuwzględnieniemdużejliczbyatrakcyjnychelementówmanipulacyjnychprzeznaczonychdosamodzielnegoeksperymentowaniai uczeniasięzgodniez preferowanymizdolnościamipoznawczymi.

5) Nauczycielmadostępdoróżnorodnychnarzędzii pomocyumożliwiającychprzeprowadza-niezajęćruchowych,muzycznych,plastycznychlubtechnicznych,sątonp.piłki,skakanki,woreczki,słupki,grzechotki.

6) W salidozajęćpowinnaznajdowaćsiętablicagładkaz liniaturąlubsieciąkwadratowąuła-twiającąnaukępisania.

7) Nauczycieldobieraśrodkii narzędziadydaktycznedosalizgodniez potrzebamioddziałui specyfikąstosowanychmetod.

8) Wyposażeniesaliumożliwiaprezentacjęwytworówpracyuczniów,np.sztalugi,parawany,instalacje,tablicekorkowe.

9) Nauczycielodpowiadazatakąaranżacjęsalidozajęć,któraumożliwiai zachęcadziecidosamodzielnegoposzukiwaniai odkrywaniawiedzy.

10) Wystrójsalimacharakterzmienny,odzwierciedlaaktualnątematykępracydzieci.Zawieraelementyprzygotowaneprzeznauczycielai uczniów.

11) Nauczycielusuwazbędneelementydekoracjisalii pomocedydaktyczne,któreaktualnieniesłużąrealizacjiprogramu.

12) Nauczycieldba,abywystrójsalistwarzałoptymalnewarunkiuczeniasię.Aranżacjawnętrza,począwszyodustawieniameblii elementówdekoracji,umożliwiapracęmetodąwybranąprzeznauczyciela.

13) DlazapewnieniaciągłościprocesuedukacjinauczycieleklasI–IIIpowinniznaćpodstawęprogramowąwychowaniaprzedszkolnegoorazzorganizowaćdostosowanydopotrzebdzieciokresichadaptacjiw szkole.