12
13 REMEDIA GUINEENSIA, QUORUM COLLECTIONEM SEPTIMAM CONS. EXP. FAC. MED. UPS. PR.ES1DE ADAMO AFZELIO, PHIL. KT MED. DOCT. , MAT. MED. ET DTiET. PROF. R. ET E. O.» REG. ACAD. SC T EN T. STOCKH. , REG. SOC. SCIENT. UPS. , CjKSAR» AC AD. NAT. CURIOS. ERLANG. , REG. SOC. LON D.» ET REG. v' SOC. LINN. LOND, MEMBRO, P. P. JOHANNES ABRAH. FRESTADIUS, HOLMIENSIS. IN AüDIT. UOTANICQ DfE III MAJI MBCCCXV. H. P. M, S. U P S A t I M , EXCUDEB ANT STENHAMMAR ET PALMBLAD.

REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

13

REMEDIA GUINEENSIA,

QUORUM

COLLECTIONEM SEPTIMAM

CONS. EXP.FAC. MED. UPS.

PR.ES1DE

ADAMO AFZELIO,PHIL. KT MED. DOCT. , MAT. MED. ET DTiET. PROF. R. ET E. O.»REG. ACAD. SC T EN T. STOCKH. , REG. SOC. SCIENT. UPS. , CjKSAR»AC AD. NAT. CURIOS. ERLANG. , REG. SOC. LON D.» ET REG.v' SOC. LINN. LOND, MEMBRO,

P. P.

JOHANNES ABRAH. FRESTADIUS,HOLMIENSIS.

IN AüDIT. UOTANICQ DfE III MAJI MBCCCXV.

H. P. M, S.

U P S A t I M ,

EXCUDEB ANT STENHAMMAR ET PALMBLAD.

Page 2: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de
Page 3: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

Konungens

Trotjenare ,

Tjenstförkåttande Öfver »• Fältläkaren vid

istockholms Garnizon, professorn vid MfiDICO-Chirurgiska Institutet i Stockholm,

Hogådle oc,h Vidtberomde Doktorn

ms*R ERIC G ADELIUS

vördnadsfulll t i 1 I e g n a d t

J. A. Fkestadius.

Page 4: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

Konungens Trotjenare*

Rådmannen i Stockholm,

hogadle

Heer HANS jFRESTAJDIXTS?och

högadla

fru XJLRICA ELIS. FRESTABIUS- född ÅNGERMAN,

Hulldaste Förålldrar!

Då jag helgar åt Eder dessa blad, upfylles vål blott minskylldigliet, — ty fruckten bör tillhöra Odlarn; men måttejag "åfven därigenom aflågga ett svagt prof af den kårlekocli tacksamhet, som jag, för Eder, ömma Förålldrar, stån¬digt skall hysa.

Eder lydige SonJ o h a n.

Page 5: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

REMEDIORUM GU IN E ENS IUMcollectio septima.

v$, pavevta parviflora, glabra: foliis oblotigis acuminatis, ca-lycibus obfolete quadridenticulatis, üoribus axillaribusumbcJJato • coryinbolis.Timmenmflbus Abaek ?

Crefcit in montibus Sierrae Leone, et floret Aprili, Majo.Frutex mediocris ramofisfimus tofus glaber. — Rami ramuliqueoppofiti patentes tetragoni, brachiatim compresfiores,ad nodos dilatati.

Fotia ad aliquantulam diftantiain infra b;.fin ramulorum enata ,in petiolurn decurrentia, oblonga , acumine longo a-pice rotundato terminafa , fuper tantum nervofa, fub-tus aurem venöfo - nervoft.Petioli mediocres coni-presfi ftipula laterali brevi tenui acuta et interdum a-piculata utritnque connexi.

.Floret fupra - axillares umbellato - coryinbofi fubtilisfime hirti,foc idi nauleofi. —_ Pedunculi communes longiufeulicompresfi repetito - dichotomi, partiales pedicelliqucumbellati -conferti, hi ceterum teretes et cernui,

(CalyXs ininurus campanulatus inferne adhajrens fuperne liberuslaxus quadiidentatus, fubtilisfime hirtus ciliatusque, utvidetur falrim ad partem perfiftens. — Dentituli fereinobfervabiles et oon nifi anguli in niargine acuti.F C#~

Page 6: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

48-

Corolla parva monopetala'hyprocrateriformis pendula albo - lu¬tea. •— Tubus cylindricus, calyce plus quam duplolongior. — Faux bnrbata. — Limbus quadripartitus t -

' laciniis tubo brevioiibus oblongis acutiuiculis reflexisintus pubefcentibus.

Filamenta 4. brevia compresfo • filifprmia reflexa cryAWliina, cumiCorolla: laciniis alterna ipßque earum ßsibium finuLinferta. — Antherce oblong«- a[b« intrinfecus didymar.,

Gmmrk torbinatum, in fundo calycis reconditum illoque indu-tuni. —Stylus Corolla duplo longior cylindrico • at*tennatus fubllexuofus fubviridi«. — Stigma inagnuin

M oblongum obtufum»*FruSituu vidimus folum immaturutn, qui lubcjidymus erat atque

bilocularis & rudimenfa continebat feminum in quo-que loculamento folitariorum, intro planorum extraconvexorum..

iis, qui in ora Guinea' habitant, ßcpisßme accidit, ut eo-rum pedes usque ad genua ét interdum etiani ßjpra illa proprervarias causfas mifere tumeant et de quibus morbis mox infra plu-ra dicemus. Quando p-.xfertim in genibus fe tenet¥fixiis ejus-iliodi turnor, illis corticem applicant bujus Pavettiv contufum e-umque quotidie mutant» unde bonum feqpi t fit <51um intra pau-«os dies, certo contendunt.

f'

19. SCHMiDELiA racemofa?Timmtneußbur Jani?Crefcit in filvis Sierra: Leoneyßoret Martio,. Aprili,, et frudrus

maturefcit Augufio, Septembri:Arbufcula erefta ramofa; cortice verrucolb cinereo,. fed ramulo—rum.

Page 7: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

rum praefertim juniorum fere cinnamomeo et Üpegva-phce quadam vel etiam Verrucarict fpecie confertiutiparfoj — ligno modice duro flramineo; — ramirramulisque alternis patulis plus iniuusve flexuofis.

Folia alt erna petiolata ternata: foliolis glabris obfolete ferratk,brevi obtufoque acumine praeditis, fuper par-um nervo«fis viridi - nigricantibus badiisve faltiin fiecatis, fubtusvenofo • nerwofls dilute viridibus fufco quafi indutis,plus minusve oblongis; tcrminali majore pediceiiatoinferne maxitne anguflato, lateralibus fubfeslliibus bafiinscquabilibus. — Petioli commune« foliolis inultobre-viores intro canaliculati fubtiliter hirti, ut etiam pe-(iicelli, folioruin majores nervi, fupremi ramuli et to-tus racemus,

Injlorefcentia compoflto - racemofa: raemis folitariis axillaribusgracilibus longisfimis; racemttlis 1-3 patulis apice cer-ijuis; rächt tubereuiata} tuberculis fparfis üoriferisj flo*ribus 1-4 parvis confertis, luperioribus longius pe-d-icellatis prascocioribus. — Pedunculi communes ereclilongitudine racemorum admodum dimidia, partialesmulto breviores, immo brevisllmi.

Cclyx 4phyllus compresfus: foliolis rotundatis inaequalibus, utvidetur albidis: exterioribus duobus minoribus infe-rioribus concavis extra fubtiliter hirtis ut et pedicellis;interioribus duobus majoribus luperioribus planis .gla¬bris; omnibiu lub fruetu etiam maturo perfiflentibus re-motis divaricatis.

Corolla 4petala: petalis minutis eretflis cuneiformibus apiee den-ticulatis intus fuperne albo • barbaiw. . .

Fila-

Page 8: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

Filamente* 8« petalis duplo longiora filiform?« erefta apice cur-vata, rudimentis germinis fsepisfime abortientibus foci-ata. —» Antherce ovales incuinbentes.

Germen magnum didymum unumquodque fubrotundum cinereo-hirsutum, cintflum artfie ad bafin flaminibus plerum-que abortientibus, & paullulum infra illa glanriularumcompresfarum Corona, iub ftutfu etiam reinanenre. —Stylus fubbrevis crasfus eretfhis compresfiufculus, api-ci germinis medio dipresfo incertus, cum Stigmatibusperfiftens inter ipfas Drupas fi bin#, verum' ad bafinunius lateris fi foiitari#. —- Stigmata duo majufeula li-uearia patentia ex adhacrente polline quafi pubefeentia.

Dnipce vel bin# bafi coalit* vel f#pius folitariae ob germen al-terutrum abortiens, parvae fubfesfiles plerumque fpha>ric# rarius fubpyiiformes edules et avibus pnefertimcupide expetitae, epidermide rubella pulpani(]ue exi-guam dulcem includenre tetfl#. — Nux fubrotunda ycujus pars exteriör eil crußa membranacea tenuis te-naciulcula ochroleuca et interiör nucleus crufiae fundoafHxus atque conftans e tunicula ochracea et embryo-ne pificolore, cujuj lobi lato - lineares involuti et quo-rum inferne exteriör radicula papilliformi fed com*presla inlUuftus..

multo fufius accuratiusque quam alioquin e re fuisfet, hancarbufeulam ideo deferipfimus; qpod in adverlariis Cel. Präsidisexpresfe dicitur, eam esfe Schmidtliam racemofam nofiratis vonLiNNe, qualfc et in ejus et ßankfiano herbariis adlervata inve*nitur. Quod fi verum, male, pr«ter morem, hasc ipfa d-tfmitaefi et fine ullo dubio ad genus Commerfonianum Ornitkrophedi&um referenda. Ulteriorem vero hujus rei invefiigationem com*

mir-

Page 9: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

5r*nifcimus et cominendamui illis Botanicis, quibus ad herbariumLinneanum- accesfus parcbif, ut decidant, feparatane maneanr ge¬nera Schjuidelia et Ornithrophe, an in unum coalcfcant. F!o-res ceite noftrae Ilirpis vix nifi mafeulos vidimus et feparatiinfeinineos eosque pauciores, fed in ditrerfis folum ramulis an inalia arbore, non dixetimus.

al vi torminibus.« quse CoÜcam quadamtenus referunt, fre-quenter crucranrur, qui in Guinea habitant, indigena?. Aquaruminialubritati pigraruin mulrisque in locis inde pesfimarum hsecmala frne dubio debentur, tametfi artibus magrcis et incantamen-tis illa tribuunt homrnes in illa regione plerumque fnperflitigfi.His autem levandis remedia qu&runt in genere amara, et interalia arbufculac etiam fupra dtfcripcc folia, qqns aqua incoquuntet hoc decorflo poüea pro libito ufuntur, illud, donec effectusicquatur, bibentes.

20. CJESAlpinia pttlcherrima, Swartz, Willd.Poinciana pulcherrima , Linn.Colonis Barbadoes Pride«Crefcit in Sierra Leone ad pagos rarius, ibidem ut videfur cul-

ta,atque adeo uti um revera indigtna habcnda fit anpotius advecla, nouis non fatis conflat. — In pro-montorio, a Britannis Cape Coaß mendofe didlo, adci.Oellum eorum ibi exftruiflum illam inveneiunt lior-ticuitores Hove, Polonus, et Brass, Britannus.

Ftfjret Aprili & Majo, atque nutumnO inft-quente legumina pro-fert feminibus maturis rtferra,quac vero ad proxinitnnflorendi tepipus in ramis plerumque pendentia remå-uenf.

Fru-

Page 10: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

5*

Frutex magnus, floribus pulcherrimis fpeciofus, ramofus acuic-atus: aculeis ramorum ut plurimum binis fubcurvis.

Folia maxima, f«pe plus quam pedalia , alterna ere-fta glabraabrupte prnnata: pinnis pinnulisque oppofiris, Ulis adbafin triaculeatis, Iiis bafi iarecjualibus apice rotundatis,— Glandulas omnino nullas detegere riobis licuit.

Flores numerofi corymbofi terminales.Cahjx monopbyllus 5 partitus. — Tubus longiurculus infundb

buliformis fub frucftu perfifiens: ore extra verfus ob-liquo. — Latinice decidu«, quatuor interiores äqua¬les plan«, quinta exteriör major fornicata, inter pe-tala duo extrema fita.

Petala 5., quorum quatuor exteiiora majora patentia plana fla¬va media rubra , quintum interius five fupremum mi¬nus eredum fubcochleariforme, ungue longo- canali-culato infiruxftum, totum flavutn.

Filamenta petalis duplo lon^iora bafi villofa, collo annuliformifeparatim deciduo inferta.

Germen pedicellatum: pedicello parti marginique iuperiori tubicalycis adfixo.

ix Disfertatione: Planta: Surinamenfes, Upf. 1775 p. 8 &Amoen. Acad. Vol. $., Erlang. 17S5 p. 256. jam tum adnota-vit B:tus von LiNNe', fruticem hunc fpecioium et oculis arriden-tem in Surinamo esfe medicinalem atque vim habere emmena-gogam, fi videlicet tin<flur« ex herbas manipulis tribus et femi-nibus viginti preparat« uncia fumatur una. — Qui ex Americainfuiisque Amcricanis in Guineam trarisvedli erant, coloni fuosin ifia regione populäres nigros minusque eultos de vi purgandiCa-

Page 11: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

53

Ccesatpinice pulcherrimce ia India occidentaü probafa docuertint,quanno nempe ejus radicis flotumque et terruginis partes äqua¬les aqua coquunfur in dseodum, ex quo bene eolato, quantumad tffedum fufficiat, patiens bibpt.

>:: ' '

'21. spondias Myrobalamis, Linn. ' '

Timmerttnfibus Malip, B'ullomenßbiis DJ, Siifuenßbns Lukri,Britannis colonisque in genere omnibus Plumiree etfrudus ejus Mombins».

Creftit in montibus Surret Leone , planiVie Bullomenß, in fula Ba*nanas, regione Sufutnßum fluviis Pongas et Malghacircumjacentc atque alibi frequens.

Floret Aprili, Majo et frudus niaturefcit Augiifto, Septembri;Arbor alta: ligno molli et ad poAes in priinis uti Ii;Folia magna ftepe bipedalia er fupra, alrerna impari - pinnata

4juga: foliolis oppofitis pedicellatis bafi insequalibusotlongis acuniinatis infegerriinis fed margine undula-tis venofo - nervofis glabris paruin nitidis, faltim ficca-tis. — Petioli mollisAme pubefcentes conimnnet longiteretes, partiales- feu pediceili breves compresfi.

Inßor rfceiitia maxima, longitudine foliorum, fupra - axillaris etterminalis, paniculato - racemofa, fubtiliter pubefcens:ramis ramulbquc, fi etiam Iii adfint, diflichis divarica-tis; racemis multilioris *> ßoribus plerumque folitariis le-niter odoris.

Calijx minutus vix. nifi quinque denticulis conAans»Petala lanceolata plana apice intro uncina'a dellexa.Filamenta longitudine petalorum, difco glaudulofo quafi crifpo

extra ad bafin inferta.

Page 12: REMEDIA GUINEENSIA,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145196/FULLTEXT01.pdf · 2017. 9. 28. · 13 remedia guineensia, quorum collectionem septimam cons. fac.med.ups.exp. pr.es1de

54

Styli fifaiiienris multo breviores crasfi proximati. Stigmata ma¬gna ob:ufa extrorliim, ut ajunt, verfa,

Drupa obionga: epidenuide lutea, puipam fucculentam modicamet odore et fapore aromaticam atque vehementer feifimul oprime acidam includente. — Nux magna du*risfima inzcquabilis et ex tenuibus fibris quafi contexta^

hujus arboris et frublus et cortex et folia apud Guineen-its magni asflimantur et in varios ufos convertuntur. — FruBum,Prunis noftris cereis magnitudine forma et colore valde fituilem,bene maturuin avide comcdunt tum homines et indigexiae et ad-venar, quum fitim op'ime depellit fucci ejus acor, rum animaliabrura , in primis Simiae, Papiones <5c Cercopitheci, led ^nte ömmaSimia Troglodytes vel poiius Orang - Outang, Trs,, cujus pulluiu:ii Sierra Leone commorans Cel. Preses vivum p'uties doiniteuuit, quique vix ulla alia cfca quam prunis Spondict Myrobula-ni hui volebat.

tus sr vehementiore, cuin angina prxfWtiin inflammatoTia _

fuciata, quando laborant- Aethiopes, remediis ir. genere utunturiis > quas vel ut emetica operantur vel aliquam faltim nausleamfaciunt. Inier alia corticcm hujus eriam arboris in hunc finemadhibent, eum videlicet aqua incoquendo et hocce decodlum bi-beudo, quo vomi;us inträ breve temporis fpatium ceitisfime cre-atur. — Hoc etiam cortice minutisfime pulverifato, poll cir-cumcifionem pucrorum in Sierra Leone ejusque vicinirate vulgoufitaram, vulnus adfpergere foknr, nulloque a!io preterea mo¬do illud curartr.

de varia foliorum utilitate aliqua tandem nobis adferre Iiceat. -- Scilf-cet in Guinea fape accidit, ut inferiores corporis partes port repetitos febriun»accesfus et quoque port dyfenteriam debilitate intumefcant. In his calibus. oedematosis, ne fatales fiant, cujus rei cxempla dantur plura, efficacibus opus eftmedicamentis, et inter illa numerantur etiam folia Spondix Myrobalani, quaeftyptica funt et (imul faporis iucunde a cid i , quibus in olla ferrea calefadis pe-des aliqua vi deorfum fricant atque eomm cum aqua deooélo interdum quoquefomentant indigen«. — Dolenti collo, ubi Gen al mufeuli rigere fentiuntur,hxc prxterea folia aquå caiiolå macerata applicant eaquc cum a l i is idcmtidemcommutant, et hiac generatim cito dcpellitur cum dolor tum rigiditas irta. —Notari tandem meretur , hsec eadem folia apud Sufuenfes probatum esle medi-camentum anthelminthicum, et eorum infufum frigidum, colatum faleque ad

bibendum dar i infantibus , qui torminibus alvi cruciantur.