Rasional Mengapa Etika Profesional Sangat Ditekankan Dalam Perkhidmatan

7/25/2019 Rasional Mengapa Etika Profesional Sangat Ditekankan Dalam Perkhidmatan

1/7

Rasional mengapa etika profesional sangat ditekankan dalam

perkhidmatan kaunseling

1.0 Pengenalan

Secara umunya etika adalah merupakan satu garis panduan yang digunakan bagi

membantu seseorang ahli profesional menjalankan tugasnya mengikut peraturan

yang telah ditetapkan. Pada dasarnya istilah etika berasal daripada istilah Yunani

iaitu ethos yang bermaksud hukum, adat resam, budi pekerti dan kebiasaan.

Secara umumnya terdapat tiga ciri utama etika iaitu bertindak sebagai peraturan,

manual kerja atau prosedur kerja, dan nilai-nilai murni yang perlu dipatuhi

Professional !ounseling, "#$#%. &tika memainkan peranan penting dalam

menjalankan tugas dan peranan dalam pekerjaan, matlamat utama etika digubal

adalah untuk membimbing ke arah tahap profesional yang lebih tinggi 'rancis,

"##(%. &tika dalam kaunseling adalah merupakan salah satu contoh etika yang

ditekankan dalam bidang perkhidmatan kaunseling yang perlu dipatuhi oleh

kaunselor bagi mengukuhkan lagi tahap profesional mereka.

)alam perkhidmatan kaunseling terdapat beberapa kod etika yang boleh dijadikan

sebagai panduan dan rujukan, antaranya ialah seperti kod etika yang digariskan

oleh Persatuan *aunseling +merika +!+%. aimnya setiap negara mempunyai kod

etika dalam amalan kaunseling yang dijalankan dalam negara tersebut, sebagai

contohnya di malaysia badan yang bertanggungjaab mengeluarkan kod etika dan

prinsip-prinsip kaunseling dijalankan oleh Persatuan *aunseling /alaysia

P&R*+/+%. Secara amnya kesemua kod etika yang digariskan oleh persatuan-

persatuan kaunseling tersebut mempunyai persamaan iaitu menitikberatkan

amalan profesionalisme kaunselor dan hal ehal kebajikan klien. /atlamat utama

etika ini digubal adalah untuk menjamin perkhidmatan kaunseling agar menjadilebih cekap, telus, amanah, serta menjamin keselamatan dan kerahsiaan klien.

0erdapat pelbagai etika yang ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling, secara

ringkasnya etika profesional yang ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling dapat

dibahagikan kepada empat prinsip etika yang utama iaitu yang pertama ialah

autonomi, merujuk kepada syarat yang membenarkan klien untuk bebas membuat

pilihan. Prinsip kedua ialah bukan berbentuk kejahatan nonmalefcence%, iaitu

merujuk kepada tindakan kaunselor untuk mengelak daripada perkara-perkara yang

membaa mudarat kepada klien. Prinsip ketiga ialah kepatuhan yang merujuk

kepada persetujuan limitasi perhubungan di antara kaunselor dengan klien.

Seterusnya prinsip yang keempat ialah kebajikan yang merujuk kepada tindakan

kaunselor untuk memberikan hasil yang positif kepada klien Pack-1ron 2

3illiams, "##4%. 5uraian dalam perbincangan kertas kerja ini akan memfokuskan

kepada rasional penekanan etika profesional dalam perkhidmatan kaunseling.

2.0 Rasional penekanan etika profesional dalam perkhidmatan kaunseling


2/7

)alam profesion menolong, etika adalah merupakan panduan yang dapat

memastikan tugas kaunselor dapat dijalankan dengan lebih cekap selari dengan

matlamat kaunseling yang ingin dicapai. +ntara tujuan utama etika profesional

sangat ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling adalah untuk menjadikan

kaunselor menjadi lebih cekap dimana sebarang kesilapan yang dilakukan oleh

kaunselor dapat diminimakan. Selain itu, etika yang ditekankan akan dapatmeningkatkan keberkesanan perkhidmatan kaunseling yang dijalankan Sapora

Sipon, +hmad 6aimin 6usoh 2 5apsah /d. Yusof, "##"%.

)ari segi rasionalnya, etika profesional ini dapat membantu seseorang kaunselor

dapat menjalankan tugas dan peranan mereka dengan lebih baik. )ari sudut

pandangan masyarakat, kaunselor dilihat sebagai seorang model sosial yang baik

kerana mereka terlibat dengan profesion menolong, oleh itu jika berlaku perkara-

perkara seperti ketidakcekapan yang dilakukan oleh kaunselor maka tanggapan

masyarakat mungkin akan berubah terhadap kaunselor dan ahli-ahli profesional

yang lainnya. )alam hal ini, ketidakcekapan seorang kaunselor laimnya akan

digeneralisasikan secara keseluruhannya oleh segelintir indi7idu terhadap profesion

kaunseling. Sebagai contohnya disini segilintir indi7idu dalam masyarakat tentu

akan memandang serong terhadap profesion seorang kaunselor apabila mereka

mendengar kes-kes dimana kaunselor yang melanggar etika seperti melakukan

akti7iti seksual dengan klien mereka atau cubaan mencabul kehormatan klien

mereka. *esannya masyarakat akan sentiasa memberi kritikan sehingga

membentuk stereotaip secara keseluruhannya ke atas mereka yang berada dalam

bidang profesion kaunseling. 8leh sebab itulah mengapa etika profesional dalam

perkhidmatan kaunseling sangat ditekankan untuk mengelak kaunselor bertindak di

luar daripada etika yang digariskan, jika etika profesional dipatuhi oleh kaunselor

maka perkhidmatan kaunseling akan dapat dijalankan dengan cekap dan baik.

Satu lagi faktor yang menyebabkan etika sangat ditekankan dalam perkhidmatan

kaunseling ialah menggalakkan kaunselor mengarah ke arah tahap profesional.

)alam profesion kaunseling, profesionalisme membantu membaa kepada nama

baik good will% kepada mereka yang yang mengamalkan kod etika dengan baik

'rancis, "##(%. Secara rasionalnya apabila seseorang kaunselor mempunyai nama

baik maka ini tentu akan mengekalkan reputasi baik mereka dan boleh membaa

manfaat yang lain kepada mereka. Sebagai contohnya bagi kaunselor profesional

yang mempunyai reputasi yang baik, hal ini akan menyebabkan mereka mudah

mendapatkan klien untuk menerima perkhidmatan kaunseling daripada mereka

kerana klien biasanya akan lebih yakin dengan kaunselor-kaunselor yangmempunyai nama baik dan rekod reputasi yang baik dalam menjalankan

perkhidmatan kaunseling mereka.

3.0 Rasional penekanan prinsip etika persetujuan termaklum (informed

consent)


3/7

Salah satu etika profesional utama yang ditekankan dalam perkhidmatan

kaunseling ialah persetujuan termaklum. /enurut 'isher "##4%, persetujuan

termaklum adalah merupakan perjanjian utama bagi melindungi hak-hak pri7asi

klien yang dilakukan pada aal sebelum perkhidmatan kaunseling dijalankan.

Prinsip etika ini menekankan kepada keperluan seseorang kaunselor untuk

memberikan penerangan yang secukupnya kepada klien tentang perkara-perkaraberkaitan matlamat kaunseling, teknik dan prosedur dalam perkhidmatan

kaunseling, kerahsiaan, limitasi dan risiko tertentu serta hal-hal penting lain yang

melibatkan kaunselor dan juga klien. )alam hal ini kaunselor juga seharusnya

menjelaskan dengan lebih mendalam kepada klien terhadap perkara-perkara seperti

implikasi daripada proses kaunseling, penarikan diri daripada terus menerima

perkhidmatan, pengunaan ujian dan laporan serta jumlah bayaran bagi khidmat

kaunseling yang dijalankan tersebut.

Secara rasionalnya dengan adanya etika ini, klien dapat mengetahui dengan lebih

mendalam dan dapat memberi gambaran secara kasar tentang proses-proses yang

akan berlaku pada keseluruhan khidmat kaunseling yang diterima oleh mereka.

*lien juga akan dapat menilai sejauhmana keberkesanan daripada khidmat

kaunseling yang bakal dijalankan di samping mempunyai kebebasan untuk menarik

diri jika syarat-syarat yang dijelaskan seperti mana yang dijelaskan oleh kaunselor

tidak dipatuhi. Selain itu, melalui makluman dan penjelasan yang diberikan juga

membantu klien untuk mengelak daripada sebarang penipuan dalam aspek-aspek

tertentu seperti bayaran bagi khidmat kaunseling yang dijalankan, klien juga dapat

mengetahui hak-hak mereka dalam undang-undang. 1agi kaunselor pula, perkara-

perkara yang dijelaskan dalam etika persetujuan termaklum ini berperanan sebagai

panduan kepada mereka untuk menjalankan perkhidmatan kaunseling secara cekap

dan telus sesuai dengan prinsip profesional yang dipegang oleh mereka. )enganerti kata lainnya kaunselor akan melaksanakan tugas berdasarkan kepada apa yang

telah dijelaskan dan dimaklumkan kepada klien.

4.0 Rasional penekanan prinsip etika kerahsiaan.

Seterusnya etika profesional yang sangat ditekankan dalam perkhidmatan

kaunseling ialah prinsip kerahsiaan. 1erdasarkan etika yang digariskan, seseorang

kaunselor tidak boleh mendedahkan maklumat sulit tanpa persetujuan daripada

klien. *aunselor juga harus memastikan bahaa setiap rekod maklumat berkaitan

klien seperti laporan, rakaman kaset dan 7ideo disimpan di tempat yang selamat

dan hanya pihak yang mempunyai kuasa tertentu sahaja boleh mendapatkan rekodmaklumat tersebut +!+, "##9%. Prinsip kerahsiaan dalam etika kaunseling ini

sangat penting dan perlu diterangkan kepada klien pada setiap sesi kaunseling

yang dijalankan.

0erdapat beberapa perkara yang menyebabkan prinsip etika ini sangat rasional

ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling. Salah satu di antaranya ialah untuk

mengelakkan klien daripada menerima keaiban daripada orang lain, sebagai


4/7

contohnya klien tersebut mungkin terlibat dengan isu-isu sensitif atau peristia

trauma yang berlaku dalam dirinya seperti penderaan, menjadi mangsa rogol,

masalah seksual, terlibat dengan penyalahgunaan dadah, mempunyai keinginan

untuk membunuh diri, menyertai kumpulan haram dan sebagainya. Setiap klien

yang menerima perkhidmatan kaunseling tidak akan dapat mengelak daripada

meluahkan pengalaman tidak kira pahit atau pun manis terhadap kaunselor. 8lehitu prinsip kerahsiaan dalam bidang kaunseling ini sangat rasional ditekankan agar

menjadikan klien lebih yakin, percaya dan berasa selamat dengan maklumat yang

mereka dedahkan. klien juga dapat meluahkan masalah yang dihadapinya dengan

rasa bebas tanpa ujud perasaan ragu-ragu. *esannya hal ini akan menyebabkan

kaunselor mudah mengenalpasti masalah yang dihadapi oleh klien. )engan adanya

prinsip kerahsiaan ini, kaunselor akan dapat menonjolkan diri sebagai indi7idu yang

boleh dipercayai, amanah dan bertanggungjaab untuk menjaga hak dan

kepentingan pri7asi klien.

5.0 Rasional penekanan prinsip etika keadilan

Satu lagi prinsip utama dalam etika profesional perkhidmatan kaunseling ialah

keadilan. Prinsip etika ini menekankan kaunselor bersikap adil secara sama rata

terhadap klien yang datang mendapatkan bantuan kaunseling. /engikut etika ini,

kaunselor tidak boleh mengamalkan atau melakukan diskriminasi terhadap

perbeaan manusia dari segi aspek-aspek seperti budaya, umur, gender, bangsa,

etnik, agama, kepercayaan, ketidakupayaan :ikal dan mental, orientasi seksual,

bahasa yang digunakan, status perkahinan, status sosioekonomi dan apa-apa

sahaja yang membeakan di antara klien dengan kaunselor ;!)+, "##


5/7

membuktikan kepada kita bahaa etika keadilan dalam perkhidmatan kaunseling

sangat penting, ia juga menjadi garis panduan kepada kaunselor agar tidak

bersikap prejudis kepada klien dan melayan klien secara sama rata tanpa

mengimbilkira perbeaan yang ada pada manusia.

.0 Rasional penekanan prinsip etika kesejahteraan (!ellness)

*od etika profesional juga mengariskan bahaa dalam perkhidmatan kaunseling,

kaunselor seharusnya menjaga kesejahteraan klien yang datang mendapatkan

khidmat kaunseling. &tika ini menekankan seseorang kaunselor perlu menggalakkan

pertumbuhan dan perkembangan klien dengan cara memelihara minat dan

kesejahteraan klien Pack-1ron 2 3illiams, "##4%. *esejahteraan klien tersebut

termasuklah memberi perlindungan kepada klien dari segi :ikal, emosi dan juga

trauma psikologikal. Selain itu, etika ini juga menggariskan bahaa klien tidak boleh

diperalatkan untuk kepentingan diri kaunselor bagi tujuan keangan, emosi,

seksual dan sebagainya. Seseorang kaunselor tidak boleh menyalahgunakan hasil

penilaian dan intrepretasi dalam kaunseling dan mereka juga bertanggungjaabuntuk menghalang orang lain daripada menggunakan maklumat tersebut. 1agi

menjaga perasaan klien, kaunselor juga perlu menghormati hak klien yang mana

klien berhak untuk mengetahui keputusan sesi yang dijalankan, intrepretasi,

kesimpulan dan cadangan-cadangan yang dibuat oleh kaunselor +!+, "##9%.

Secara rasionalnya etika ini ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling adalah agar

memastikan bahaa kebajikan dan kepentingan klien dapat dijaga sepanjang

mereka menerima khidmat kaunseling. 1ayangkanlah jika terjadi perkara-perkara

yang tidak diingini dalam sesi kaunseling sehingga menyebabkan emosi dan mental

klien terganggu disebabkan oleh kaunselor, maka perkara ini boleh menyebabkan

matlamat kaunseling yang dibina di antara klien dan kaunselor tidak akan dapattercapai. /atlamat utama perkhidmatan kaunseling adalah untuk membimbing

klien dalam mencari penyelesaian masalah dan bukannya untuk lebih

memudaratkan lagi keadaan klien dengan menyebabkan emosi dan mental mereka

terganggu. 8leh yang demikian, etika untuk menjaga kesejahteraan klien ini sangat

ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling bagi mengelak kaunselor bertindak

yang tidak sepatutnya dilakukan. &tika ini juga membantu ke arah proses menolong

secara profesional dimana dengan adanya sikap untuk melindungi klien dan

menjaga kesejahteraan mereka dari aspek :ikal, emosi dan juga psikologikal maka

perkhidmatan kaunseling yang dijalankan akan dapat dilaksanakan dengan baik dan

lebih berkesan.

".0 Rasional penekanan prinsip etika perhu#ungan kaunselor dan klien

dalam kaunseling

Satu lagi aspek yang ditekankan dalam perkhidmatan kaunseling adalah etika

berkaitan dengan perhubungan kaunselor dengan klien dan juga ahli profesional

yang lain. &tika profesional ini menggariskan bahaa seseorang kaunselor tidak


6/7

boleh menjalankan perkhidmatan kaunseling dengan klien yang mempunyai

pertalian atau hubungan tertentu dengan kaunselor, jika perkara itu berlaku

kaunselor hendaklah merujuk klien tersebut kepada ahli profesional yang lain.

selain itu, kaunselor juga harus mengelak hubungan hubungan dua hala dual

relationship% dengan klien yang boleh mempengaruhi penilaian profesional ataupun

apa-apa yang boleh menyebabkan risiko kemudaratan kepada klien Pack-1ron 23illiams, "##4%. Sebagai contohnya disini kaunselor terlibat dengan perhubungan

intimasi dan seksual dengan klien. )alam etika profesional seseorang kaunselor

tidak boleh mengadakan sebarang interaksi dan hubungan peribadi dengan klien

ataupun mana-mana ahli keluarga klien dalam jangka masa selama lima tahun

selepas perkhidmatan kaunseling terakhir dilakukan. Selain itu terdapat juga etika

lain yang melibatkan perhubungan di antara kaunselor dengan klien, antaranya

ialah kaunselor tidak boleh terlibat dengan akti7iti yang memberi kepentingan

kepada mereka seperti terlibat dengan perniagaan atau akti7iti-akti7iti yang

dilakukan oleh klien.

)alam hal ini terdapat rasional mengapa etika ini ditekankan oleh kaunselor dalam

perkhidmatan kaunseling. Salah satu perkara yang menyebabkan etika ini rasional

ditekankan ialah jika klien yang datang mendapatkan perkhidmatan kaunseling

tersebut adalah merupakan ahli keluarga, saudara mara dan orang-orang yang

dikenali seperti sahabat handai maka hal ini sudah tentu akan mempengaruhi

pertimbangan kaunselor secara profesional ketika melakukan sesi kaunseling.

1egitu juga halnya pertimbangan ajar sebagai seorang kaunselor juga akan

terganggu jika mereka terlibat dengan sebarang perhubungan emosi percintaan%

dan seksual dengan klien, apabila keadaan seperti ini berlaku sesi kaunseling yang

dijalankan cenderung akan berubah kepada suasana romantik yang mana ia boleh

mempengaruhi pemikiran dan emosi kaunselor. *eadaan seperti ini boleh laridaripada prinsip profesionalisme yang dipegang oleh seseorang kaunselor, sebagai

akibatnya perkara-perkara seperti ini boleh menjejaskan matlamat proses

kaunseling.

$.0 Penutup

Secara kesimpulannya dapatlah dijelaskan bahaa penekanan etika profesional

dalam perkhidmatan kaunseling boleh membaa kepada manfaat penting kepada

pihak-pihak yang terlibat dalam proses kaunseling iaitu kaunselor, klien mahupun

kepada ahli-ahli profesional lain yang berada dalam bidang profesion kaunseling.

&tika yang digariskan dalam kaunseling secara amnya bertujuan untuk memastikanperkhidmatan kaunseling dapat dilaksanakan dengan baik seperti mana matlamat

kaunseling yang sepatutnya yang ingin dicapai. Selain itu, etika profesional yang

ditekankan juga adalah bertujuan untuk mengurangkan kesilapan-kesilapan biasa

yang dilakukan oleh kaunselor yang mana ianya boleh menggangu proses

perjalanan dalam memberikan perkhidmatan yang dilakukan secara profesional.

8leh sebab itulah terdapat rasionalnya mengapa etika-etika profesional ini perlu

diberi perhatian oleh pihak-pihak yang terlibat dalam perkhidmatan kaunseling.


7/7

Rujukan

+merican !ounseling +ssociation +!+%. "##9%.ACA Code o Ethics. )iterima pada

= 'ebruari "#$$, daripada http>??.counseling.org.pdf

'isher, !. 1. "##4%. Decoding Ethics Code. @td. States> Sage Publications, Anc.

'rancis, R. ). "##(%. Ethics or Psychologists. "nd ed%. @nited *ingdom> 1PS

1lackell.

;ational !areer )e7elopment +ssociation ;!)+%. "##

Documents

Rasional Mengapa Etika Profesional Sangat Ditekankan Dalam Perkhidmatan