Raport Roczny Muzeum Narodowego w Warszawie

Raport Roczny Muzeum Narodowego w Warszawie

2012

2012

3 M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e2 M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e

Wystawa „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”→ s . 48—49


Wystawa „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów”Sacra Conversazione: Maria z Dzieciątkiem oraz święte Felicyta i Perpetua, Wielkopolska, ok. 1520–1525, MNW

→ s . 50—51


Wernisaż wystawy „Sara Lipska. W cieniu mistrza”→ s . 55—56


23. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Muzeum Plakatu w Wilanowie→ s . 59— 60


Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem, 1878, MNW, obraz po konserwacjiwrzesień 2012

→ s . 112—114


Aleksander Gierymski, Żydówka z pomarańczami (Pomarańczarka), ok. 1880–1881, MNW, po konserwacji→ s . 115—116


Noc Muzeów w Muzeum Narodowym w Warszawie 19 maja 2012

→ s . 166


Pamiątkowe zdjęcie ze spotkania z Prezydentem RPw Muzeum Narodowym w Warszawie12 listopada 2012

→ s . 173


Dziedziniec im. Stanisława Lorentza


Agnieszka Morawińska i Piotr Rypson wśród gości obchodów 100-lecia Muzeum Narodowego w Pekinielipiec 2012


Wielkie otwarcie17 maja 2012

Raport Roczny Muzeum Narodowego w Warszawie

2012

Warszawa 2013

2012/2013 Rok Jubileuszowy 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawiepod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej PolskiejBronisława Komorowskiego

Muzeum Narodowe w Warszawiedziękuje Panu Wojciechowi Pawłowskiemu za wsparcie okazywane naszej instytucji

Spis treściVIII. Działalność naukowa 127 1. Wydawnictwa MNW 130 2. Sesje naukowe 131 a. sesje organizowane przez MNW 131 b. udział pracowników MNW w sesjach i konferencjach naukowych w innych ośrodkach 131 3. Projekty badawcze 136 a. udział pracowników MNW w misjach archeologicznych i w międzyinstytucjonalnych projektach badawczych 136 b. projekty własne pracowników MNW 141 4. Udział w specjalistycznych seminariach, panelach dyskusyjnych i obradach; działalność dydaktyczna i popularyzatorska pracowników MNW 143 5. Publikacje pracowników MNW 144 6. Goście zagraniczni w Muzeum Narodowym w Warszawie 151 7. Uczestnictwo w pracach organizacji międzynarodowych 152 8. Współpraca naukowa z zagranicą 153 9. Staże, szkolenia i pobyty studyjne 154

IX. Nagrody i wyróżnienia 155

X. Kampanie marketingowe i działalność PR 161 1. Przeprowadzone kampanie promocyjne i wydarzenia koordynowane w MNW 163 2. Pozyskane fundusze i dotacje z państwowych i instytucjonalnych źródeł w 2012 roku 175 3. Obecność MNW w mediach w 2012 roku 176

XI. Raport finansowy 177

XII. Sponsorzy i patroni medialni 181

XIII. Pracownicy Muzeum Narodowego 187 1. Pracownicy MNW 189 2. Wolontariat 198

I. Muzeum Narodowe w Warszawie 29 1. Rada Powiernicza MNW 31 2. Dyrekcja 31 3. Struktura Muzeum Narodowego w Warszawie 32 4. Oddziały Muzeum Narodowego w Warszawie 33

II. Wstęp 35 1. Wstęp Dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie 37 2. Rearanżacja galerii stałych 39 3. Nowa identyfikacja wizualna MNW 43

III. Jubileuszowe wystawy w Muzeum Narodowym 45 1. Frekwencja w MNW 47 2. Wystawy w Gmachu Głównym MNW 48 3. Wystawy w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni 52 4. Wystawy w Muzeum Plakatu w Wilanowie 58 5. Wystawy w Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim 62 6. Wystawy w Muzeum Nieborowie i Arkadii 63 7. Wystawy w Muzeum Policji 66 8. Wystawy i pokazy MNW prezentowane w innych ośrodkach 68

IV. Edukacja i popularyzacja 75 1. Programy własne zrealizowane przez Dział Edukacji 78 2. Programy zrealizowane w ramach programów międzyinstytucjonalnych 84

V. Gromadzenie zbiorów 89 1. Muzealia 91 2. Zbiory biblioteczne 92 3. Archiwum MNW 92 4. Najcenniejsze nabytki 93 a. odzyskane straty wojenne 93 b. zakupy 94 c. dary 100

VI. Udostępnianie zbiorów 103 1. Wypożyczenia 105 2. Digitalizacja 105

VII. Konserwacja 109 1. Programy konserwatorskie i badawcze 112 2. Realizacja zadań konserwatorskich 118 3. Laboratorium MNW 124

Muzeum Narodowew Warszawie

I

31 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e

Przewodniczący: prof. Jack Lohman Jan Krzysztof BieleckiHenryka Bochniarzprof. Marek Budzyński prof. Andrzej BukoPaweł JaskanisAndrzej Klesykprof. Karol Myśliwiecprof. Witold M. Orłowskiprof. Andrzej Rottermund prof. Stanisław J. Sołtysińskiprof. Wojciech SuchockiAldona WejchertTomasz Wróblewski

1. Rada Powiernicza MNW

2. Dyrekcja

Dyrektor: dr Agnieszka Morawińska

z-ca Dyrektora ds. Naukowych: dr Piotr Rypson

z-ca Dyrektora ds. Zarządzania: Elżbieta Sobiecka

z-ca Dyrektora ds. Komunikacji i Spraw Publicznych: Mateusz Labuda

32 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 33 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e

Muzeum Narodowe w Warszawie ma następujące Zbiory i Gabinety (kierowane przez kuratorów):

Zbiory Sztuki Starożytnej i WschodniochrześcijańskiejZbiory Dawnej Sztuki EuropejskiejZbiory Sztuki Polskiej do 1914 r.Zbiory Sztuki NowoczesnejGabinet Rycin i RysunkówZbiory Sztuki ZdobniczejZbiory Sztuki OrientalnejZbiory Ikonograficzne i FotograficzneGabinet Monet i Medali

W muzeum znajdują się następujące komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska pracy:

Dział Spraw PracowniczychKancelaria NiejawnaBibliotekaMagazyn MalarstwaSekretariat i KancelariaDział Administracji i InwestycjiDział Organizacji WystawDział IT i MultimediówDział Wewnętrznej Służby Ochrony i EkspozycjiDział Zamówień PublicznychDział Pozyskiwania Funduszy i MarketinguDział EdukacjiDział Wydawnictw Dział Komunikacji i Programów PublicznychDział FinansowyDział KsięgowościRachuba PłacDział InwentarzyDział Digitalizacji i Dokumentacji WizualnejDział WypożyczeńArchiwumDział KonserwacjiStanowisko ds. prawnychStanowisko ds. audytu wewnętrznegoPełnomocnik ds. Ochrony Zabytków i Informacji NiejawnychPełnomocnik Dyrektora ds. Ewidencji i Digitalizacji Zbiorów

3. Struktura Muzeum Narodowego w Warszawie

Muzeum w Nieborowie i ArkadiiMuzeum Plakatu w WilanowieMuzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w KrólikarniMuzeum Wnętrz w Otwocku WielkimMuzeum Policji w Pałacu MostowskichMuzeum Fotografii

4. Oddziały Muzeum Narodowego w Warszawie

Wstęp

II

36 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 37 I I . Ws t ę p

1. Wstęp Dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie

Szanowni Państwo,

Po dziesięciu miesiącach niezwykle intensywnych prac, 17 maja 2012 roku, nastąpiła inauguracja Jubileuszu 150-lecia Muzeum Narodo-wego w Warszawie. Pod Honorowym Patronatem Pana Prezydenta Rze-czypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego i w jego obecno-ści, z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Panem Bogdanem Zdrojewskim, z udziałem blisko 1500 znakomitych gości otworzyliśmy odmienione Muzeum. Największą przemianę przeszedł sam gmach, któremu w konsultacji z dr Jarosławem Trybusiem przywróciliśmy czy-stość stylową, usuwając wszelkie naleciałości wynikające z wielolet-niej eksploatacji, i wyeksponowaliśmy jego architekturę w pejzażu mia-sta dzięki oświetleniu zewnętrznemu fasad. Otworzyliśmy niedostępny dotąd dla publiczności dziedziniec Muzeum, stwarzając piękny miejski ogródek poświęcony wieloletniemu dyrektorowi Muzeum, Stanisławowi Lorentzowi, którego imię nosi również coraz popularniejsza muzealna kawiarnia Café Lorentz. W galeriach Muzeum, którym kształt i kolor nadał Robert Rumas, wpro-wadziliśmy profesjonalne oświetlenie o regulowanej mocy i barwie, co zasadniczo zmieniło warunki percepcji dzieł sztuki. W koncepcji pokazu odeszliśmy od podziału na sztukę polską i sztukę obcą i zaprezentowa-liśmy trzy wielkie galerie stałe: Galerię Sztuki XIX Wieku, Galerię Daw-nego Malarstwa Europejskiego oraz Galerię Portretu Staropolskiego i Europejskiego, gdzie we wspólnej przestrzeni sąsiadują obrazy bli-skie sobie tematem czy momentem stylistycznego rozwoju. Dzięki in-nej dyspozycji pomieszczeń udało się wygospodarować i odpowiednio wyposażyć przestrzeń na wystawy czasowe, która spełnia międzynaro-dowe standardy muzealne. Otwieraliśmy ją problemową wystawą „Wy-wyższeni. Od faraona do Lady Gagi”, poświęconą zagadnieniom hierar-chii społecznych w różnych okresach historii. Jesienią pokazywaliśmy tam wystawę „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów” — wynik międzynarodowej współ-pracy. Bezprecedensowa zmiana Muzeum Narodowego w Warszawie widoczna jest także w nowej identyfikacji wizualnej, obejmującej strony www Gmachu Głównego i Oddziałów, system informacji wewnętrznej, wydawnictwa muzealne, druki promocyjne i inne. Rytm prac przy udostępnianiu kolejnych galerii został zakłócony przez — jak to się czasem zdarza — sukces przychodzący nie w porę. Otrzyma-liśmy pozytywną odpowiedź na dawno złożony wniosek Muzeum o fun-dusze na termomodernizację gmachu. Ze względu na nieprzekraczalne terminy realizacji prac termomodernizacyjnych musieliśmy odłożyć ter-miny opracowania i udostępniania kolejnych wystaw stałych z powodu wymiany okien, wymiany grzejników, udrożniania wentylacji, ocieplania

Agnieszka Morawińska,Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie

39 I I . Ws t ę p38 I I . Ws t ę p

2. Rearanżacja galerii stałych

dachów i innych prac prowadzonych w całym gmachu Muzeum. Prace te muszą być zakończone do końca maja 2013 roku. Na zapleczu tych robót nieprzerwanie trwała codzienna muzealna dzia-łalność: digitalizacja zbiorów, przekładanie na system elektroniczny ka-talogu bibliotecznego, kwerendy, wypożyczenia, konserwacja, prace nad zaplanowanymi wystawami oraz badanie proweniencji zbiorów. Intensywnie pracowały również Oddziały Muzeum, zwłaszcza Królikar-nia, Muzeum Plakatu i Nieborów, pod nowym kierownictwem Pani Kura-tor Anny Czerwińskiej. Muzeum włączyło się w program międzynarodowej promocji polskiej sztuki za granicą. Jesteśmy liderem projektu wielkiej wystawy polskiej sztuki w Muzeum Narodowym w Pekinie w roku 2015, a wcześniej — w 2014 roku — organizatorami dwóch wystaw w Stambule, towarzy-szących obchodom 600-lecia nawiązania polsko-tureckich kontaktów dyplomatycznych. Udało się również nadrobić wielką lukę powstałą w działalności Mu-zeum z powodu zaniechania publikacji czasopism specjalistycznych. W 2012 roku ukazuje się pierwszy numer nowej serii „Rocznika Muzeum Narodowego w Warszawie”, który kontynuuje najlepsze tradycje swo-ich poprzedników: „Rocznika MNW” i „Bulletin du Musée National de Varsovie”. Dokonanie tylu i tak wielkich zmian w bardzo krótkim czasie było moż-liwe dzięki zrozumieniu i przychylności Pana Ministra Zdrojewskiego i jego współpracowników. Plan reformy Muzeum został sfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a zrealizowany przez zespół pracowników Muzeum Narodowego w Warszawie. Moim najbliższym współpracownikom, a także wszystkim kolegom, którzy włą-czyli się w proces przemian, wyrażam swoją głęboką wdzięczność. Uczyniliśmy w ten sposób pierwszy krok na drodze do stworzenia w pełni nowoczesnego i funkcjonalnego Muzeum. Następnymi krokami na tej drodze będą: modernizacja kolejnych muzealnych galerii stałych, pozyskanie przestrzeni na magazyny i ekspozycję rzemiosła artystycz-nego i wzornictwa. Na końcu tej drogi jest nasz cel: budowa nowego gmachu Muzeum od strony ul. Książęcej i adaptacja przestrzeni zajmo-wanej obecnie przez Muzeum Wojska Polskiego. To jest wielkie zadanie i wielkie zobowiązanie w stosunku do przeszłych i przyszłych pokoleń.

dr Agnieszka MorawińskaDyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie

W roku 2012 zakończono przebudowę i rearanżację oraz udostępniono zwiedzającym następujące przestrzenie ekspozycyjne:a) Galerię Sztuki XIX Wieku oraz Galerię Portretu Staropolskiego i Euro-pejskiego, b) Galerię Wystaw Czasowych, c) Galerię Dawnego Malarstwa Europejskiego II — na drugim piętrze skrzydła nr 6 i 7 gmachu MNW, d) Galerię Dawnego Malarstwa Europejskiego I i III — w Dolnym i Górnym Ryzalicie.Nowa aranżacja galerii stałych ma na celu powiązanie wielu dotychcza-sowych narracji w jedną uniwersalną panoramę sztuki i kultury — od ar-cheologicznego studium starożytności i klasycznego antyku przez śred-niowiecze po czasy nowe i najnowsze. Celem nowego układu galerii jest ukazanie wspólnego dziedzictwa cywilizacji europejskiej, przy jedno-czesnym zachowaniu różnic epok i regionów. Intencją przewodnią było stworzenie spójnej opowieści o sztuce polskiej, europejskiej i świato-wej. Przestrzenie ekspozycyjne zostały dostosowane do współczesnych standardów, między innymi galerie zmieniły kolorystykę, wyposażono je w profesjonalne oświetlenie, powstał system wewnętrznej komunikacji wizualnej. Ulokowana w Dolnym i Górnym Ryzalicie Galeria Dawnego Malarstwa Europejskiego prezentuje obrazy europejskie zestawione tematycznie, ale z zachowaniem niektórych tradycyjnych podziałów chronologiczno--geograficznych. Eksponowane jest tu malarstwo rodzajowe i martwe natury, pejzaże, obrazy biblijne i mitologiczne, akty, a także ołtarze. W Galerii Portretu Staropolskiego i Europejskiego została zderzona panorama portretowego malarstwa Europy z portretem staropol-skim w różnych jego wydaniach. Portret polski pokazano jako część

Inauguracja Jubileuszu 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie, 17 maja 2012


portretowej sztuki europejskiej. Nowe zestawienie ukazuje wielorakie funkcje sztuki: społeczne, polityczne i prywatne. Trzon nowej Galerii Sztuki XIX Wieku stanowi twórczość malarzy i rzeź-biarzy polskich, przedstawiona w kontekście wybranych prac repre-zentantów innych narodowości. Konfrontacja dzieł twórców polskich

z przykładami dzieł artystów z różnych krajów Europy pozwala uka-zać podobieństwa doświadczeń, eksperymentów warsztatowych i we-wnętrznego imperatywu odwoływania się do tych samych, uniwersal-nych idei lub symboli, a także pomaga uwypuklić zarówno te cechy, które decydowały o europejskim uniwersalizmie, jak i o narodowej od-rębności osiągnięć twórczych. W ten interesujący sposób pokazywane są dzieła twórców polskiego klasycyzmu i romantyzmu: Antoniego Bro-dowskiego, Wincentego Kasprzyckiego, Kazimierza Michałowskiego; historyzmu, m.in.: Józefa Simmlera, Henryka Rodakowskiego i Jana Matejki; realizmu: Józefa Chełmońskiego, Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, a także modernizmu, m.in.: Olgi Boznańskiej, Konrada Krzyżanowskiego, Jacka Malczewskiego, Józefa Mehoffera, Ferdynanda Ruszczyca, Witolda Wojtkiewicza i Stanisława Wyspiańskiego. Przestronna (800 m2) galeria wystaw czasowych pozwala na projekto-wanie dużych wystaw tak, by widzowie mogli poruszać się w jednorod-nym ciągu przestrzeni. Galeria wyposażona jest w klimatyzację, dzięki czemu spełnia normy wymagane przy wypożyczeniach dzieł sztuki. Partnerem Rearanżacji Galerii Stałych jest producent farb — marka Tikkurila.

Galeria Dawnego Malarstwa Europejskiego po rearanżacji, maj 2012

Gabinet Monet i Medali, MNW

Galeria Sztuki XIX Wieku (dawna Galeria Malarstwa Polskiego) po rearanżacji, maj 2012

Galeria Malarstwa Polskiego przed rearanżacją


3. Nowa identyfikacja wizualna MNW

W związku z wprowadzanymi w Muzeum zmianami oraz Jubileuszem 150-lecia MNW przeprowadzono otwarty konkurs na identyfikację wi-zualną i informacyjną MNW, którego celem było opracowanie nowego logo oraz zbioru spójnych, nowoczesnych standardów identyfikujących i wzmacniających markę MNW. Laureaci konkursu — Antonina Benedek i Rafał Benedek tworzący stu-dio Mesmer Center — opracowali nowe logo MNW we współpracy z Re-search Studios — firmą, która ma na koncie realizacje projektów graficz-nych m.in. dla BBC, „The Times”, Design Museum czy Barbican Center w Londynie. Nowy logotyp MNW to ligatura, czyli połączenie kilku liter — w tym przypadku inicjałów Muzeum: „MNW”. Dynamiczny, geome-tryczny kształt znaku został wyprowadzony poprzez zestawienie form nawiązujących do architektury Gmachu Głównego MNW z klasycznym liternictwem. Nowa identyfikacja została wprowadzona w Gmachu Głównym i w Mu-zeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, w dalszej kolej-ności w pozostałych oddziałach.Najważniejszym elementem uobecnienia nowego wizerunku Muzeum w sieci był zapoczątkowany wiosną 2012 roku proces budowy nowego serwisu internetowego MNW. W maju, w związku z inauguracją Roku

Zmianie uległo przeznaczenie pomieszczenia Magazynu Ceramiki i Szkła na I piętrze w skrzydle nr 2 Gmachu Głównego Muzeum, któremu przywrócono funkcję galerii (powiększenie Galerii Sztuki XX i XXI Wieku). Przeprowadzono również prace rewitalizacyjne w holu głównym, holu szatniowym i na podestach oraz w sali kinowej, którą zmodernizowano i wyposażono w nowy sprzęt projekcyjny, ekran i system nagłośnienia, spełniające standardy XXI wieku. W toku są nadal prace rearanżacyjne w Galerii Sztuki XX i XXI Wieku, Galerii Sztuki Średniowiecznej, Galerii Faras i Galerii Sztuki Starożytnej (ich udostępnienie jest planowane w 2013 i 2014 roku).

Galeria Portretu Europejskiego i Staropolskiego po rearanżacji, maj 2012

Zestawienie ilustrujące pracę nad nową identyfikacją wizualną Muzeum Narodowego w Warszawie


Jubileuszowe wystawy w Muzeum Narodowym

IIIJubileuszowego, zostały uruchomione tymczasowe serwisy internetowe dla Gmachu Głównego i Królikarni — zgodne z nowo powstałą identyfi-kacją wizualną, choć nie w pełni odwzorowujące zawartość informacyjną serwisów istniejących przed zmianą CI. Jesienią 2012 roku rozpoczęły się prace mające na celu uruchomienie docelowego serwisu interne-towego dla Gmachu Głównego i Oddziałów MNW. Serwis ten będzie zatem jednym wirtualnym bytem w pięciu odsłonach. Grafiki serwisów wszystkich oddziałów wchodzących w skład serwisu będą oparte na tym samym szablonie, co oznacza, że nowa identyfikacja wizualna zostanie skutecznie wdrożona w każdym z nich.Zgodnie z kierunkiem tych zmian, naczelnymi wartościami i funkcjami Muzeum pozostają szerzenie wiedzy, rozumienia i satysfakcji z obcowa-nia ze sztuką.

Warsztaty familijne i plenerowy pokaz filmowy na Dziedzińcu im. Stanisława Lorentza w MNW

47 I I I . J u b i l e u s z o w e w y s taw y w M u z e u m N a ro d o w y m46 I I . Ws t ę p

1. Frekwencja w MNW

Oddział

Frekwencja

OgółemGrupy

polskojęzyczneGrupy

obcojęzyczneWystawy

stałeWystawy czasowe

Muzeum Narodowe w Warszawieod 17 maja 2012

105 589

914 grup (w tym 760 lekcji

muzealnych) — ok. 22 850 osób

27 grup —ok. 675 osób

66 371 39 218

Muzeum w Nieborowie i Arkadii

91 862210 grup —

6 266 osób39 grup —

1 263 osoby91 742 120

Muzeum Plakatu w Wilanowie

27 893Brak

danychok. 600 osób

Brak stałych wystaw

27 893

Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni

47 901208 grup —

ok. 4 300 osób1 grupa —23 osoby

24 800 23 101

Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim

4 976Brak

danychBrak

danychBrak

danychBrak

danych

Muzeum Policji 9 48666 grup — 1 318 osób

13 grup — 105 osób

9 273 8 013

RAZEM: 287 707 ok. 34 734 ok. 2 666 192 186 98 345

Liczba wejść na stronę internetową

166 478 unikalnych

odwiedzających na mnw.art.pl

74 776 uni-kalnych dla old.

mnw.art.pl

49 I I I . J u b i l e u s z o w e w y s taw y w M u z e u m N a ro d o w y m48 I I I . J u b i l e u s z o w e w y s taw y w M u z e u m N a ro d o w y m

„Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”17 maja — 23 września 2012Przygotowanie wystawy: zespół kuratorów, kustoszy, adiunktów i asystentów naukowych MNW pod kierunkiem prof. Krzysztofa Pomiana, prof. Antoniego Ziemby i dr Grażyny Bastek, z udziałem Aleksandry JaniszewskiejOpiekun naukowy: prof. Krzysztof Pomian, Dyrektor Muzeum Europy w Brukseli

Otwierająca obchody Roku Jubileuszowego MNW wystawa była poświę-cona mechanizmom i ikonografii władzy. Ukazywała wszechobecność hierarchii od starożytności po współczesność, różne sposoby wywyż-szenia poprzez pozycję społeczną, intelektualną, pieniądz czy manipu-lacje opinią publiczną.Tytułowa Lady Gaga to symulakrum, stworzony przez mass media znak bez treści. Obecny we współczesnej kulturze wizualnej spektakl i kult wizerunków celebrytów przyćmiewa ich umiejętności, poglądy czy ce-chy. Tworzy to nowy rodzaj wywyższenia — poprzez władzę nad masową wyobraźnią.Na wystawie marmurowe głowy i popiersia z dawnych epok zostały zestawione z wizerunkami współczesnych celebrytów i osobistości ze świata kultury, polityki, sportu. Portrety te, autorstwa wybitnych fo-tografów, prezentowane były w zmieniających się sekwencjach na

nowoczesnych tabletach firmy Samsung, podkreślając migawkowość i ulotność współczesnej sławy. Zaprezentowano różnorodne obiekty z wielu epok — od starożytnego Egiptu (np. sarkofag i kartonaż mumii fa-raona) przez atrybuty władzy monarszej (strój koronacyjny), aż po współ-czesne przedmioty najwyższego luksusu, jak zegarek Vacheron czy telefon komórkowy ze złota. Przedstawieni zostali dawni i współcześni „wywyższeni” oraz sposoby, jakimi podkreślają swoją pozycję, zazna-czają wyjątkowość czy budują wizerunek.Frekwencja: 29 059 osób

„Pokaz dzieł odzyskanych”18 maja — 10 czerwca 2012

Unikatowy pokaz dzieł malarstwa i rysunku polskiego, zrabowanych z muzealnej kolekcji w czasie II wojny światowej i szczęśliwie odzyska-nych w ciągu ostatniego roku. W specjalnie zaaranżowanej sali Mu-zeum prezentowanych było siedem obrazów: Żydówka z pomarańczami Aleksandra Gierymskiego, Murzynka Anny Bilińskiej, Przed polowa-niem w Rytwianach i Nagonka na polowaniu w Nieświeżu Juliana Fałata,

2. Wystawy w Gmachu Głównym MNW

Łuk triumfalny Konstantyna, model, ok. 1820, MNW

Wystawa „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”


Portret Jana III Sobieskiego nieznanego malarza z XIX wieku, W pra-cowni malarza Leona Wyczółkowskiego oraz Orszak Witolda Wojtkiewi-cza. Pokazowi towarzyszyły multimedialne prezentacje dokumentujące powrót dzieł do MNW oraz proces prac konserwatorskich nad obrazami.Wszystkie pokazywane na wystawie dzieła powróciły do Muzeum Na-rodowego w Warszawie dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dzie-dzictwa Narodowego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dzięki wsparciu Darczyńców: Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń SA, Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy, Wydawnictwa Wiedza i Praktyka.

„Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów” 10 listopada 2012 — 27 stycznia 2013Kuratorzy: Małgorzata Kochanowska, Muzeum Narodowe w Warszawie,Artur Badach, Zamek Królewski w WarszawieAsystent kuratora: Zofia Herman, Muzeum Narodowe w WarszawieAutor koncepcji: Jiří Fajt, przy współpracy Susanne Jaeger, Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas an der Universität Leipzig Partnerzy, współpraca: Galerie Středočeského kraje, Kutná Hora, Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas an der Universität Leipzig, Haus der Brandenburgisch-Preußischen Geschichte, Poczdam, Muzeum Narodowe w Warszawie, Zamek Królewski w Warszawie

To międzynarodowa wystawa poświęcona dynastii Jagiellonów i jej dzia-łalności w dziedzinie sztuki, kultury, nauki, ekonomii i powiązań dyna-stycznych. Jej celem było zaprezentowanie tych zagadnień poprzez artystyczne świadectwa epoki: zabytki malarstwa, rzeźby, grafiki, złotni-ctwa ze wszystkich ziem Europy Jagiellońskiej — od Litwy, Polski, Czech, Węgier, Niemiec po Chorwację. Polska edycja wystawy (organizacja: Muzeum Narodowe w Warszawie i Zamek Królewski w Warszawie) była elementem wspólnego projektu realizowanego w Czechach od maja do września 2012 roku (Galerie Středočeského kraje, Kutná Hora) oraz w Niemczech od marca do czerwca 2013 roku (Haus der Brandenburgisch-Preußischen Geschi-chte, Poczdam). Ekspozycja w Zamku Królewskim w Warszawie opowiadała o historii dy-nastii oraz władców z domu Jagiellonów, osobistościach z ich otoczenia, a także o ceremoniale dworskim. W Muzeum Narodowym w Warszawie przedstawiono dorobek cywilizacyjny Europy Jagiellońskiej, akcentując zwłaszcza takie zjawiska jak: bogactwo twórczości artystycznej, dzia-łalność uniwersytetów, wzorce religijności, społeczne przemiany sztuki.

Wystawie towarzyszył przewodnik w języku polskim. Frekwencja w MNW: 17 110 osóbFrekwencja w ZKW: 12 000 osób

Wystawa „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów”, Zwiastowanie Marii, Wrocław, ok. 1500, MNW

Wystawa „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów”, Jakob Beinhart, Święty Łukasz malujący wizerunek Marii, Wrocław, 1506 (?), MNW


„SKONTRUM” 4 grudnia 2011 — 18 maja 2012Kurator: Agnieszka TarasiukWspółpraca: Aleksandra Janiszewska, Michał Suchora

Wystawa prezentująca kolekcję ponad 400 rzeźb ze zbiorów Mu-zeum Narodowego w Warszawie oraz prace Nicolasa Grospierre’a, Agnieszki Polskiej i Jana Szewczyka. Ekspozycja w zamyśle jej auto-rów zwraca uwagę na funkcjonowanie instytucji muzeum i wystawia na światło dzienne „sekretne życie zabytków”, ukrytych dotychczas w magazynach.Frekwencja: 10 891 osób

„KoLekcja”21 października 2011 — 3 czerwca 2012Kuratorzy: dr Grażyna Bastek, Renata Higersberger, Maciej Monkiewicz, dr Joanna Sikorska, Agnieszka TarasiukKoordynacja wystawy: Przemysław Głowacki, Barbara Tichy i Ośrodek Oświatowy

Cel wystawy zawierał się w haśle: „Jak patrzeć?”, a jej układ został pomyślany tak, by nie ograniczać inwencji widzów, lecz zachęcać do poszukiwania indywidualnych skojarzeń i tworzenia nieoczekiwanych spostrzeżeń. Wystawie towarzyszył bogaty program edukacyjny, obej-mujący wykłady, warsztaty dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych.Frekwencja: 7697 osób

„SKONTRUM Ewolucje”18 maja — 4 grudnia 2012Kuratorzy: Aleksandra Janiszewska, Michał Suchora, Agnieszka Tarasiuk

„SKONTRUM Ewolucje” to druga odsłona wystawy otwartej w grudniu 2011 roku. Dotychczasową ekspozycję uzupełniono o dzieła polskich ar-tystów tworzących w ostatnim dwudziestoleciu. Prace zostały wypoży-czone od autorów i kolekcjonerów prywatnych, gdyż reprezentacji tego okresu brakuje w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.Frekwencja: 14 005 osób

3. Wystawy w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni

Wystawa „SKONTRUM”

„Camera Obscura” w Królikarni, projekt Katarzyny Korzenieckiej i Szymona Rogońskiego


„Dinozaury — prace z kolekcji Muzeum Sztuki Dziecka”17—28 czerwca 2012 Kurator: Agnieszka TarasiukProdukcja wystawy: Maria Ostaszewska-Cichocka

Tytułowe dinozaury to rzeźby wykonane przez małych artystów z papier mâché. Prezentowane prace powstały na przestrzeni wielu lat w słynnej żoliborskiej pracowni prowadzonej przez artystkę Barbarę Szydelską od 1965 roku do dziś.Frekwencja: 100 osób

„Agnieszka Kalinowska — Myszy i szczury”1—14 lipca 2012Kurator: Agnieszka Tarasiuk

To akcja artystyczna Agnieszki Kalinowskiej, która spędziła w Muzeum 48 godzin z młodzieżą z warszawskich ośrodków wychowawczych. W szacownej instytucji Muzeum stworzyła wyjątkową przestrzeń wolno-ści i aktywności twórczej. Młodzi ludzie, ubrani w białe kombinezony i zwierzęce maski, zostali za-proszeni do opowiedzenia historii swojego życia poprzez obrazy. Dzięki całkowitej anonimowości mogli uwolnić się spod rygorów, którym są poddani na co dzień. Efektem warsztatów był dokumentujący je film.Frekwencja: 121 osób

„Piotr Wysocki, Zikr — wspominanie”22 lipca — 26 sierpnia 2012Kurator: Agnieszka Tarasiuk

W ramach projektu „SKONTRUM Ewolucje” Piotr Wysocki zaproponował pochodzącemu z Inguszetii Mavłatowi-Giri Cherkievowi zorganizowanie islamskiej ceremonii odprawianej tradycyjnie na Kaukazie. Zikr to mi-styczna, transowa modlitwa w kręgu. Po arabsku oznacza wspominanie, w islamie — rozmyślanie o Allahu. Instalacja Piotra Wysockiego to dźwię-kowy zapis tej ceremonii wspominania, ślad pozostawiony przez uczest-ników obrzędu. Frekwencja: 456 osób

„Sara Lipska. W cieniu mistrza” 19 sierpnia — 4 listopada 2012 Kurator: Ewa Ziembińska

Przekrojowa wystawa prezentująca twórczość Sary Lipskiej (1882–1973), polskiej artystki mieszkającej w Paryżu, muzy Xawerego Dunikowskiego. Działała na różnych polach: rzeźby portretowej i dekoracyjnej, malar-stwa, scenografii i kostiumów, designu i mody. Projektowała m.in. dla

„Piotr Wysocki, Zikr — wspominanie” w ramach projektu „SKONTRUM Ewolucje”

„Myszy i szczury” w Królikarni, akcja artystyczna Agnieszki Kalinowskiej, 1 lipca 2012


Heleny Rubinstein, Sergiusza Diagilewa i Antoine’a Cierplikowskiego, portretowała najsłynniejsze postaci życia artystycznego Paryża. Z okazji wystawy wydano katalog — pierwszą monograficzną publikację na temat życia i twórczości Sary Lipskiej. Znalazły się w nim eseje prof. Xaviera Derynga, kuratorki wystawy Ewy Ziembińskiej oraz wspomnienia znają-cych Lipską Jeana-Luca Graniera i Luca-François Graniera. Dzieła ar-tystki sprowadzono z muzeów i kolekcji prywatnych we Francji. Wysta-wie towarzyszyły działania inspirowane twórczością artystki w dziedzinie mody. Dział Edukacji MNW przygotował program lekcji muzealnych i oprowadzań. Odbyło się 15 takich zajęć, w których wzięło udział około 300 osób.Ekspozycji sprzyjało LOTTO, które od lat, razem z graczami, wspiera pol-ską kulturę i sport, przekazując 19 groszy z każdej złotówki wydanej na gry liczbowe LOTTO.Frekwencja: 7591 osób

„Władek Klamerus — w dwudziestą rocznicę śmierci” 17—18 listopada 2012Kurator: Agnieszka Pindera

Wystawa i koncert poświęcone pamięci Władka Klamerusa — artysty rzeźbiarza, malarza i scenografa, współautora Pomnika Umschlagplatz w Warszawie. W latach 1978–1992 prezentował swoje prace na blisko pięćdziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych.Frekwencja: ok. 800 osób

„Porcelandia — pokaz figurek Maurycego Gomulickiego” 6—9 grudnia 2012Kurator: Agnieszka Tarasiuk

Pokaz porcelanowych figurek autorstwa Maurycego Gomulickiego. Towarzyszyła mu instalacja artystyczna wykorzystująca oryginalną por-celanę z kolekcji Tomasza i Izabeli Dziewickich, Leszka Kuśmierskiego oraz ze zbiorów artysty. Premierowo została zaprezentowana seria ko-laży cyfrowych wykonanych na podstawie zdjęć porcelany z kolekcji Maurycego Gomulickiego. Frekwencja: ok. 250 osób

„Koszyk & Kocyk”, czyli Majówka na Skarpie w MNW, 27 maja 2012

Wernisaż wystawy „Sara Lipska. W cieniu mistrza”


„Tworzymy bezpieczny Internet”11—31 stycznia 2012 Organizatorzy: Muzeum Plakatu w Wilanowie, ASP w Warszawie, ADAH AdvertisingKuratorzy: ze strony Muzeum Plakatu w Wilanowie Maria Kurpik, ze strony ADAH Advertising Grzegorz Adach

Wystawa pokonkursowa prezentowała projekty plakatów dotyczących szeroko pojętych zagrożeń i problemów związanych z korzystaniem z Internetu. Ekspozycja została objęta patronatem małżonki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Anny Komorowskiej.Frekwencja: 583 osoby

„The Faces of Racism Revealed” 12 kwietnia — 7 maja 2012, Galeria GłównaOrganizatorzy: Muzeum Plakatu w Wilanowie, ASP WarszawaKuratorzy ze strony Muzeum Plakatu w Wilanowie: Maria Kurpik, Jacek Szelegejd

Wystawa obejmowała 250 plakatowych prac powstałych wokół głów-nego tematu ujętego w tytule prezentacji. Materiał podzielono na dwie części — „mistrzowie” i „uczniowie”. W części „mistrzowskiej” poka-zano klasyczne już dziś plakaty społeczne o tematyce antyrasistow-skiej — dzieła znanych i uznanych artystów z całego świata. W części „uczniowie” zaprezentowano najlepsze prace studentów z czterech

europejskich akademii sztuk plastycznych (w Paryżu, Gröningen, War-szawie i Ljubljanie) wyłonione w konkursie organizowanym w Słowenii w Ljubljanie. Frekwencja: 1166 osób

„All that Jazz” 30 kwietnia — 6 maja 2012, Galeria NowaOrganizatorzy: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Polskie Stowarzyszenie JazzoweKurator: Jacek Szelegejd

Prezentacja związana z obchodzonym po raz pierwszy w 2012 roku Światowym Dniem Muzyki Jazzowej. Materiał obejmował 77 prac ar-tystów polskich i zagranicznych poświęconych rozmaitym aspektom jazzu. Ponadto zaprezentowano kilkadziesiąt okładek analogowych płyt jazzowych zaprojektowanych przez polskich grafików — Lecha Majew-skiego i Macieja Buszewicza — oraz fotografika Marka Karewicza, le-gendy środowiska jazzowego. Prace plakatowe przypomniały widzom kilka ważniejszych międzynarodowych festiwali jazzowych organizowa-nych w naszym kraju oraz w innych ośrodkach europejskich. Odrębną grupę stanowiła seria prac Waldemara Świerzego zatytułowana Jazz Greats, poświęcona najwybitniejszy muzykom i wokalistom jazzowym. Wernisażowi towarzyszył koncert muzyki jazzowej.Frekwencja: 518 osób

23. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie2 czerwca — 16 września 2012, Galeria Główna i Galeria NowaOrganizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator wystawy konkursowej: Maria Kurpik

Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie jest najstarszym z ist-niejących i najbardziej prestiżowym przeglądem sztuki plakatu na świe-

cie; jego zasięg, poziom artystyczny oraz znaczenie nie mają sobie równych: na kon-kurs nadsyłają swoje prace artyści zawo-dowi i debiutanci z całego świata. Ponadto Biennale w szeroki sposób promuje polską sztukę plakatu na świecie, a międzynaro-dowy charakter tej wielkiej imprezy umoż-liwia zbliżenie pomiędzy artystami i naro-dami, wzajemne poznanie sztuki i kultury państw z całego świata. Na 23. Międzyna-rodowe Biennale Plakatu 2012 zgłoszono

4. Wystawy w Muzeum Plakatu w Wilanowie

Wystawa „The Faces of Racism Revealed”

Wystawa „All that Jazz”

Obrady jury 23. Między-narodowego Biennale Plakatu w Warszawie, Muzeum Plakatu w Wilanowie


2165 prac (w tym 1727 plakatów profesjonalistów i 360 plakatów debiu-tantów oraz 78 plakatów w kategorii Euro 2012). Plakaty nadesłało 915 artystów z 49 krajów.Komisja Kwalifikacyjna wybrała na wystawę konkursową 23. Międzyna-rodowego Biennale Plakatu 675 plakatów — we wszystkich kategoriach konkursu.Frekwencja: 8170 osób

„Plakat i projektowa grafika współczesna”20—30 września 2012, Galeria GłównaOrganizator: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania w WarszawieKuratorzy: Anna Kłos, Maria Kurpik

Na wystawie zostały pokazane prace wykładowców i absolwentów kie-runku grafiki w Wyższej Szkole Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie (WIT). Wśród autorów znalazło się wielu wybitnych polskich artystów różnych generacji, m.in. Mieczysław Wasilewski, Rafał Strent, Adam Styka, Grzegorz Pabel, Zdzisława Ludwiniak, Jan Bokiewicz, Grze-gorz Rogala, Maciej Stępiński, Joanna Górska, Jerzy Skakun, Ryszard Kajzer, Wojciech Freudenreich, Maja Wolna, i wielu innych. Prezenta-cja ta to pewnego rodzaju artystyczny dialog pokoleń. Swoje prace po-kazali absolwenci dokonujący pierwszych prób w zawodzie i ich mi-strzowie, wielokrotnie nagradzani za swoje dokonania podczas polskich i światowych konkursów. Oprócz grafiki i plakatu na wystawie można było zobaczyć prace typograficzne, rysunek, publikacje książkowe, a nawet instalacje multimedialne. Podczas trwania ekspozycji odbyła się także uroczysta inauguracja roku akademickiego w Wyższej Szkole

Informatyki Stosowanej i Zarządzania. Z tej okazji wykład inauguracyjny pt. Arystokratyzm ducha wygłosił Krzysztof Zanussi — wybitny reżyser filmowy i teatralny, członek Europejskiej Akademii Filmowej.Frekwencja: 728 osób

„Sztuka poza czasem. Stefan Norblin (1892–1952)”12 października 2012 — 31 stycznia 2013, Galeria Główna i Galeria NowaOrganizatorzy: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Okręgowe w Stalowej WoliKurator wystawy ze strony Muzeum Plakatu w Wilanowie: Aleksandra Jatczak

Wystawa zgromadziła prace autorstwa Stefana Norblina z kolekcji pol-skich i zagranicznych. Pokazane zostały dziesiątki plakatów (w tym nie-znane dotąd wielkoformatowe plakaty filmowe, które Muzeum Plakatu pozyskało kilka lat temu), portrety wybitnych osobistości z ówczes-nego świata biznesu, sztuki i polityki, grafikę użytkową, drobne ilustra-cje, książki, czasopisma, projekty strojów teatralnych, a nawet wyjątkowy obraz religijny Luter przed sądem. Twórczość z Indii reprezentowana była przez bogaty materiał dokumentacyjny, na który składały się liczne fotografie oraz wyświetlane prezentacje multimedialne. Ekspozycja po-wstała przy wsparciu finansowym MKiDN, we współpracy z Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli. Pozwoliła przypomnieć wszechstronną działalność artystyczną Stefana Norblina, jednego z najwybitniejszych twórców okresu międzywojnia. Frekwencja: 3528 osób (do 31.12.2012 r.)

23. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

Wystawa „Sztuka poza czasem. Stefan Norblin (1892–1952)”


Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim prezentuje stałą ekspozycję XVIII-wiecznych wnętrz w różnych stylach od baroku po klasycyzm, co jest podyktowane charakterem tej rezydencji. Stałe wyposaże-nie co roku wzbogaca się o nowe elementy. W ubiegłym roku pokaz mebli ozdobnych prezentowany w salach freskowych został uzupeł-niony o kilka polskich pultynków, malowaną włoską miniaturę sekretery do przechowywania biżuterii, jak również o kilka skrzyń i szkatuł wyko-nanych w różnych technikach. Uzupełnień dokonuje się po konsultacji z osobami z różnych działów muzealnych. Często na wystawę trafiają obiekty niespotykane w innych zbiorach, unikatowe. Dopełnieniem pre-zentacji mebli dekorowanych jest pokaz plakiet porcelanowych z minia-turami portretowymi pochodzącymi z pierwszej połowy XIX wieku. W sezonie letnim w pałacu odbywają się koncerty współorganizowane z Towarzystwem Śpiewaczym „Harfa”. W ubiegłym roku w sali jadalni stanął, do tej pory przechowywany w magazynie, fortepian firmy Erard, pochodzący z połowy XIX wieku, który został podarowany Ignacemu Padarewskiemu, w Sali Balowej natomiast znajduje się fortepian firmy Blüthner z początku XX wieku, wykorzystywany podczas koncertów.

5. Wystawy w Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim

Fortepian firmy Erard w sali jadalnej Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim, podarowany Ignacemu Paderewskiemu

6. Wystawy w Muzeum w Nieborowie i Arkadii

Ekspozycje stałe

a. Pałac Radziwiłłów oraz Park w Nieborowie Ekspozycja wnętrz rezydencji pałacowej z XVII–XIX wieku, oparta na ocalałym wyposażeniu pałacu i jego kolekcjach (rzeźba, obrazy, gra-fika, meble, brązy, porcelana i szkło, srebra, zegary, tkaniny, zbiory biblioteczne).Ogród barokowy w stylu regularnym (francuskim) w Nieborowie zo-stał założony w latach 70. XVIII wieku przez Szymona Bogumiła Zuga. W jego części zachodniej, położonej za kanałem, znajduje się ogród krajobrazowy, zaś po stronie wschodniej zabudowania gospodar-cze, oranżerie, stajnie i wozownia, zbudowane w końcu XVIII wieku. Od strony południowej, na głównej osi kompozycyjnej (północ-południe) za-łożono pierwotny ogród zwany później kardynalskim. Zamknięty szpa-lerami, zakończony kolistymi altanami w narożnikach (według stylu ho-lenderskiego), ściśle wiązał się swoim układem z pałacem. Symetryczny, posiadał 3 elementy charakterystyczne dla francuskich ogrodów re-gularnych: płaskie partery kwiatowe, gabinety szpalerowe i boskiety. Po wschodniej stronie bindażu grabowego (Perso) powstaje amfiteatr

Świątynia Diany w parku w Arkadii, XVIII/XIX w., Muzeum w Nieborowie i Arkadii, maj 2012


i szpalerowe gabineciki stanowiące jego kulisy. Po zachodniej stronie kanału powstaje „dzika promenada”. Wschodnia część ogrodu to tzw. ogródek francuski, przeznaczony do hodowli roślin leczniczych, przypra-wowych i ozdobnych, także karłowatych drzew owocowych i roślin jago-dowych. Ozdobą ogrodu są liczne rzeźby. Pochodzą one z kolekcji He-leny Radziwiłłowej. W XIX wieku, kiedy park w Arkadii został sprzedany, rzeźby te przewieziono do Nieborowa i część z nich tu pozostała. Feno-men założenia polegał na umiejętnym połączeniu siedziby rodu z oto-czeniem — ogrodem, który przenikał do wnętrza i żył życiem mieszkań-ców pałacu.

b. Park w ArkadiiSentymentalno-romantyczny park w Arkadii, pochodzący z XVIII/XIX wieku, to jeden z najlepiej zachowanych w Polsce, czytelnych przy-kładów koncepcji programowo-przestrzennej i architektonicznej tego okresu. Zgodnie z ówczesnymi wymaganiami i modą podzielony był alejkami, które tworzyły zamknięte, ustronne wnętrza parkowe, otwie-rając bliskie i dalekie perspektywy. Architektoniczną i ogrodową kon-cepcję opracował Szymon Bogumił Zug, przy dużym osobistym zaan-gażowaniu i udziale Heleny Radziwiłłowej. Ideowo-filozoficzny program ogrodu, opar ty na skojarzeniach mitologicznych, literackich, a nawet na rytach masońskich, od początku istnienia ogrodu był zdominowany przez symbolikę znaczeń zaszyfrowanych w kompozycji założeń archi-tektonicznych, także w małych formach ogrodowych, w sentencjach umieszczanych na budowlach, tablicach i głazach, a nawet w ukształto-waniu nasadzeń zieleni i kwiatów. Do dziś zachowały się budowle ogro-dowe: Świątynia Diany, Przybytek Arcykapłana, Domek Murgrabiego z Łukiem Kamiennym, Domek Gotycki z Jaskinią Sybilli, Akwedukt i re-likty dawnego Cyrku. W Arkadii zgromadzona została kolekcja antyków grecko-rzymskich, która obok zbiorów Izabeli Czartoryskiej w Puławach i Stanisława Kostki Potockiego w Warszawie stanowi jedną z pierwszych inicjatyw urządzania muzeów na ziemiach polskich. Oprócz rzeźb i la-pidariów antycznych Księżna Helena Radziwiłłowa pozyskała do swojej kolekcji rzeźby renesansowe Jana Michałowicza z Urzędowa, z moder-nizowanej w tym czasie kaplicy św. Wiktorii w kolegiacie łowickiej. Nieco później Helena, na fali uniesień patriotycznych urządziła w Domku Goty-ckim muzeum pamiątek, które poświęciła swojemu synowi, generałowi napoleońskiemu, Michałowi Gedeonowi Radziwiłłowi. Bogata kolekcja Heleny Radziwiłłowej obejmuje antyczne rzeźby greckie, dekoracyjną, mitologiczną, sepulkralną oraz architektoniczną rzeźbę rzymską, a także wiele zabytków antykizujących, średniowiecznych oraz nowożytnych.

c. Wystawa „Manufaktury majoliki nieborowskiej” Manufaktura została założona w 1881 roku przez Michała Piotra Radzi-wiłła. We wrześniu 1982 roku, w sto lat po uruchomieniu I manufaktury, działalność wytwórni ceramiki artystycznej w Nieborowie została po-nownie uruchomiona. Obecnie oprócz majoliki artystycznej z manufak-tury Michała Piotra Radziwiłła, na ekspozycji znajdują się wyroby sece-syjne ceramiki Stanisława Jagmina oraz wybrane wyroby współczesnej wytwórni ceramiki artystycznej w Nieborowie.

Ekspozycje czasowe

a. Poplenerowa wystawa „Syros Art 2011”Prezentacja prac polskich artystów, którzy we wrześniu 2011 roku uczestniczyli w malarskim plenerze w Grecji, na przepięknej wyspie Syros w archipelagu Cyklad na Morzu Egejskim.Uczestnikami byli między innymi: prof. Stanisław Baj, prorektor ASP w Warszawie, Franciszek Maśluszczak, prof. Stanisław Białogłowicz z Rzeszowa, dr hab. Krzysztof Bartnik, wykładowca z Lublina. Wrocław reprezentowali prof. Piotr Błażejewski oraz dr hab. Waldemar Kuczma. Organizatorem pleneru był ksiądz Stanisław Głaz z Krakowa.

Warsztaty ceramiczne z fundacją „Na Dobre”, Muzeum w Nieborowie i Arkadii, 18 listopada 2012

Noc Kupały w Muzeum w Nieborowie i Arkadii, 23 czerwca 2012

Świątynia Diany w parku w Arkadii, XVIII/XIX wiek, Muzeum w Nieborowie i Arkadii, maj 2012


Wystawa stała

„Policja — Milicja — Policja w dokumentach, fotografii, publikacjach, modelarstwie i gadżetach” 18 stycznia — 31 grudnia 2012

Prezentacja wybranych dokumentów, zdjęć grupowych i indywidual-nych, publikacji, modeli sprzętu policyjnego i pojazdów oraz różnego rodzaju mniejszych eksponatów. Frekwencja: 9273 osoby

Wystawy czasowe

„Policja — Policja. Uzbrojenie, sprzęt i umundurowanie”3 stycznia — 18 maja 2012

Pokaz uzbrojenia policji polskiej w okresie międzywojennym i po 1990 roku oraz elementów umundurowania i sprzętu operacyjnego służb porządkowych. Frekwencja: 2024 osoby

„Policja RP w misjach pokojowych na Bałkanach”18 stycznia — 9 listopada 2012

Prezentacja mundurów, akcesoriów mundurowych, dokumentów i fo-tografii ilustrujących działalność polskiego kontyngentu policyjnego w Bośni i Hercegowinie oraz Kosowie. Frekwencja: 7300 osób

„Policja w ochronie zabytków sakralnych i zbiorów publicznych”7 lutego — 21 marca 2012

Wystawa planszowa ilustrująca zagrożenia obiektów muzealnych, profi-laktykę ochrony zbiorów muzealnych, włamania i kradzieże oraz działal-ność policji w kwestii odzyskiwania zrabowanych dzieł sztuki.Frekwencja: 898 osób

„Polskie Służby Porządkowe w latach 1919–2011”18 lutego — 31 grudnia 2012

Ekspozycja uzbrojenia, wyposażenia i elementów umundurowania pol-skich służb porządkowych. Frekwencja: 8013 osób

„Pejzaże mazowieckie. Malarstwo Hanny Kozak i Włodzimierza Starościaka”18 maja — 4 grudnia 2012

Wystawa poświęcona krajobrazom oraz zabytkom architektury drewnia-nej z obszaru Mazowsza. Frekwencja: 7765 osób

7. Wystawy w Muzeum Policji

Noc Muzeów w Muzeum Policji, 19 maja 2012


„Forward! Polish social realism 1945–1955”26 maja — 2 września 2012, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Holandia

„Chcemy być nowocześni. Polski design 1955–1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie”27 maja — 2 września 2012, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, HolandiaKuratorki: Anna Maga, Anna Frąckiewicz, Anna Demska

Wystawa prezentowała jeden z najciekawszych okresów w polskim wzornictwie, architekturze wnętrz i sztuce użytkowej. Znalazły się na niej zarówno modele i prototypy, jak i ich realizacje przemysłowe. Ekspozy-cję wzbogaciły plakaty z kolekcji Muzeum Plakatu w Wilanowie. Celem ekspozycji było przedstawienie polskiego designu lat 1955–1968 i jego specyficznego stylu, nazywanego często stylem form organicz-nych. Estetyka ta wywodziła się od Alvara Aalto, Eero Saarinena oraz Charlesa i Ray Eamesów. Po odejściu od doktryny realizmu socjalistycz-nego najbardziej pożądaną cechą dzieła sztuki i najważniejszym po-jęciem stała się nowoczesność. We wzornictwie pojawiły się wówczas formy o miękkich, asymetrycznych konturach, przypominające świat oglądany pod mikroskopem. Kolejnym ważnym odniesieniem dla desig-nerów była sztuka abstrakcyjna, która znalazła swoje odzwierciedlenie w dekoracjach ceramiki, deseniach tkanin, architekturze wnętrz. Na wystawie zaprezentowano ok. 180 przedmiotów, m.in. meble, tka-niny, ceramikę, szkło i plakaty. Abstrakcyjne desenie geometryczne i niegeometryczne można było zobaczyć na tkaninach drukowanych, a także w unikatowej ceramice z tzw. szkoły sopockiej i wrocławskiej, której niejednolite szkliwa naciekowe przywodzą na myśl grubo kła-dzione farby na obrazach.Wystawie towarzyszyła polsko-angielska ilustrowana publikacja. Ekspo-zycja została zorganizowana we współpracy z Young Creative Poland, która jest inicjatywą Miśki Miller-Lovegrove i Anny Pietrzyk-Simone, ma-jącą na celu promocję polskiego designu.

„Demokracja na plakacie. Solidarność i Rewolucja goździków w grafice”20–29 kwietnia 2012, Casa de Serralves, Porto, PortugaliaOrganizator: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Ambasada RP w PortoKuratorzy: Aleksandra Jatczak (Muzeum Plakatu w Wilanowie), João Fernandes (Casa de Serralves, Porto)Wystawa w ramach Dni Kultury Polskiej w Porto (Portugalia)

Ekspozycja dokumentowała ekspresję artystyczną procesu przemian demokratycznych w Polsce i w Portugalii. W jej skład weszło 60 pla-katów związanych z polską i 40 związanych z portugalską walką o de-mokrację. Wśród polskich plakatów znalazły się dzieła autorstwa m.in. Jerzego Janiszewskiego, Piotra Młodożeńca, Tomasza Sarneckiego czy Henryka Tomaszewskiego. Wystawę, którą zainaugurowali Prezydent RP Bronisław Komorowski (wraz z żoną) i Prezydent Portugalii Anibale Cavaco Silva (z żoną), odwiedziło ponad dwa tysiące zwiedzających. Frekwencja: ponad 2000 osób

„Plakat na sportowo” 9 maja — 30 czerwca 2012, Galeria na Lotnisku Chopina w WarszawieOrganizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator: Maria Kurpik

Prezentowane na wystawie prace powstawały w latach 1920–1970. Ich twórcami są najwięksi mistrzowie plakatu, m.in. Edmund Bartłomiejczyk, Tadeusz Gronowski, Stefan Osiecki, Jerzy Skolimowski, Henryk Toma-szewski, Waldemar Świerzy, Eryk Lipiński, Marek Freudenreich. W celu urozmaicenia ekspozycji prace o tematyce sportowej skonfrontowano z plakatami turystycznymi, zachęcającymi do odwiedzin w Polsce i zwie-dzania najbardziej urokliwych jej zakątków. Aby utrzymać jednolity cha-rakter ekspozycji, plakaty turystyczne dobrano z tego samego okresu co prezentowane plakaty sportowe.Wystawa „Plakat na sportowo” realizowana jest w ramach projektu Galeria sztuki na Lotnisku Chopina. Inicjatorem przedsięwzięcia jest Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, które do współpracy zaprosiło dwie instytucje — Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Za-chętę Narodową Galerię Sztuki. Cel projektu to promocja polskiej sztuki, możliwość jej zaprezentowania szerokiemu gronu odbiorców. Ekspo-zycja stanowiła zapowiedź Jubileuszu 150-lecia MNW, nad którym Ho-norowy Patronat objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski.

„Laureaci 22. Międzynarodowego Biennale Plakatu”2 czerwca — 1 lipca 2012, Galeria Muzeum Drukarstwa w budowie, ul. Marszałkowska 3/5, WarszawaOrganizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator: Aleksandra Oleksiak

Muzeum Plakatu w Wilanowie tradycyjnie od początku swego istnienia organizuje wystawę zwycięzcom poprzedniej edycji Międzynarodowego Biennale Plakatu.

8. Wystawy i pokazy MNW prezentowane w innych ośrodkach

Wystawa „Demokracja na plakacie. Solidarność i Rewolucja goździków w grafice”, ze zbiorów MNW


Tegoroczna wystawa pokazywała wybrane przez samych autorów pla-katy z różnego okresu ich twórczości. Zaprezentowano prace autorów, którzy zdobyli złote medale na 22. Międzynarodowym Biennale Plakatu: W kategorii plakatów promujących kulturę: Michel QuarezW kategorii plakatów ideowych: Maja Wolna W kategorii plakatów reklamowych: Sagmeister Inc.W kategorii specjalnej — Konkurs Chopinowski: Nancy Skolos i Thomas WedellFrekwencja: 600 osób

„Jurorzy 23. Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie”1 czerwca — 30 sierpnia 2012, siedziba Orkiestry Sinfonia Varsovia, Warszawa, ul. Grochowska 272 Organizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator: Aleksandra Oleksiak

Wystawa prac poszczególnych członków zespołu jurorów oceniającego plakaty zakwalifikowane do udziału w wystawie konkursowej 23. Między-narodowego Biennale Plakatu. W skład jury weszli: Alain Weill (Francja), Anthon Beeke (Holandia), Marta Granados (Kolumbia), Igor Gurowicz (Rosja), Takashi Akiyama (Japonia), Bojidar Ikonomov (Bułgaria), Michał Batory (Francja), Piotr Kunce (Pol-ska). Na wystawie zaprezentowano 105 plakatów.Frekwencja: 1600 osób

„Złoty Debiut im. Henryka Tomaszewskiego”1 czerwca — 30 sierpnia 2012, siedziba Orkiestry Sinfonia Varsovia, WarszawaOrganizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator: Aleksandra Jatczak

Wystawa konkursowa 23. Międzynarodowego Biennale Plakatu w War-szawie. Wystawa obejmowała 154 plakaty młodych twórców z 11 krajów, zakwalifikowane do tej kategorii konkursu. Wyeksponowane w prze-strzeniach siedziby Orkiestry Sinfonia Varsovia plakaty, stały się świetną panoramą problemów nurtujących najmłodsze pokolenie plakacistów. Stanowiły też wspaniałą okazję dla młodych twórców do zaistnienia w doborowym gronie mistrzów, przy okazji najstarszego biennale pla-katu na świecie.Frekwencja: 1600 osób

„Euro 2012”1 czerwca — 30 sierpnia 2012, siedziba Orkiestry Sinfonia Varsovia, WarszawaOrganizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator: Jacek Szelegejd

Pokaz prac zakwalifikowanych w ramach kategorii specjalnej 23. Mię-dzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie. Prezentacja obejmo-wała 57 prac wyłonionych spośród materiału nadesłanego na konkurs pod nazwą „Euro 2012”, będącym kategorią specjalną w tej edycji Mię-dzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie. Konkurs poświęcony tematyce sportowej miał oczywisty związek z rozpoczynającymi się tydzień po festiwalu sztuki plakatowej Mistrzostwami Europy w piłce nożnej.Frekwencja: 1600 osób

„Druki i wydawnictwa towarzyszące Międzynarodowemu Biennale Plakatu w Warszawie”1 czerwca — 15 września 2012, Magazyn Praga — Soho Factory, WarszawaOrganizator: Muzeum Plakatu w WilanowieKurator: Rafał Nowakowski

Wystawa druków towarzyszących Międzynarodowemu Biennale Pla-katu pokazała 40 plakatów przewodnich, reklamujących wystawę od po-czątku jej istnienia, tj. od 1966 roku. Jako że plakaty te wykonywali lau-reaci poprzednich konkursów, siłą rzeczy wystawa obejmowała prace najbardziej znanych polskich i zagranicznych twórców sztuki plakatu, jak Wojciech Zamecznik, Waldemar Świerzy czy Maciej Urbaniec. To jed-nocześnie bardzo ciekawy przegląd ewolucji estetycznej znaku graficz-nego Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie.Frekwencja: 700 osób

„Złoty Debiut im. Henryka Tomaszewskiego” — wystawa nagrodzonych podczas poprzednich edycji Międzynarodowego Biennale Plakatu6 czerwca — 6 lipca 2012, Centrum Promocji Młodych Częstochowa Organizatorzy: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Centrum Promocji Młodych CzęstochowaKoordynacja ze strony Muzeum Plakatu w Wilanowie: Aleksandra JatczakKoordynacja ze strony Centrum Promocji Młodych: Tomasz Kosiński

Wystawa towarzysząca 23. Międzynarodowemu Biennale Plakatu w Warszawie. Prezentowała twórczość zwycięzców 5. edycji w kategorii

Wystawa „Laureaci 22. Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie”, ze zbiorów MNW, 2 czerwca — 1 lipca 2012, Galeria Muzeum Drukarstwa w budowie, ul. Marszałkowska 3/5, Warszawa


Złoty Debiut im. Henryka Tomaszewskiego: Dominiki Różańskiej (2002), Franza Scholza (2004), Aleksandra Czyża (2006), Anity Wasik (2008) oraz Boba Lei (2010). Wszystkie 60 plakatów zaprezentowanych na eks-pozycji pochodziło z kolekcji Muzeum Plakatu w Wilanowie. Frekwencja: 1200 osób

„Polish Poster 50.–60.”3 listopada — 3 grudnia 2102, Yokohama — Creative City Center12 grudnia 2012 — 6 stycznia 2013, Nagoya — International Design Center Kurator wystawy ze strony Muzeum Plakatu w Wilanowie: Maria Kurpik

Wystawa prezentowała osiągnięcia polskiej sztuki plakatu, na tle historii rozwoju tej dziedziny w Polsce. Ekspozycja składała się z dwóch części. W pierwszej zadbano o ukazanie historii polskiej sztuki plakatu od mię-dzywojnia do dziś, ze szczególnym akcentem na lata 50. i 60. XX wieku. W drugiej za pomocą miniprezentacji zwrócono uwagę na indywidu-alny charakter twórczości artystów, określanych mianem przedstawicieli „polskiej szkoły plakatu”. Można było zobaczyć m.in. prace Romana Cie-ślewicza, Wojciecha Fangora, Jana Młodożeńca, Franciszka Starowiey-skiego, Waldemara Świerzego, Henryka Tomaszewskiego, Wojciecha Zamecznika i innych. Ekspozycja powstała przy wsparciu Ambasady RP i Instytutu Polskiego w Tokio oraz Fundacji Promocji Kultury Yoko-hama DNP.Frekwencja: 4700 osób

„Józef Chełmoński — na wielkich łowach natury. Malarstwo artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz kolekcji prywatnych” 9 kwietnia 2012 — 31 grudnia 2013, Dom Pracy Twórczej w Radziejowicach Komisarz, autor scenariusza i koncepcji ekspozycji: Renata HigersbergerWspółpraca merytoryczna przy organizacji wystawy: Ewa Micke-Broniarek

Pokaz 48 obrazów Chełmońskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz kilku kolekcji prywatnych, reprezentatywnych dla ko-lejnych okresów jego twórczości, poczynając od czasu nauki u Wojcie-cha Gersona w warszawskiej Klasie Rysunkowej, po ostatnie lata życia spędzone w Kuklówce, nieopodal Radziejowic. Wystawie towarzyszył katalog oraz audioprzewodnik w języku polskim i angielskim.

„Przez okna życia. Zespół XVIII-wiecznych portretów darczyńców Domu Podrzutków ks. Baudouina” 19 grudnia 2012 — 16 stycznia 2013, Narodowe Centrum Kultury, Galeria KordegardaKomisarz i scenariusz oraz koncepcja katalogu: Renata Higersberger

Prezentacja 27 barokowych portretów ze zbiorów Domu Dziecka im. ks. Baudouina, wzbogacona o wypożyczone z MNW portrety ks. Bau-douina i faksymile litografii i akwareli Zygmunta Vogla. Wystawa pokazała postaci założyciela i fundatorów największego w Warszawie XVIII i XIX wieku Szpitala Dzieciątka Jezus. Dzięki ocalałemu zespołowi XVIII-wiecz-nych portretów, poddanemu gruntownej konserwacji pod kierunkiem prof. Joanny Szpor z ASP, zaprezentowana została historia prężnej pla-cówki dobroczynnej powstałej 280 lat temu, która przetrwała do dzisiaj.Wystawa przygotowana we współpracy z Biurem Stołecznego Konser-watora Zabytków.

Pokaz: „Sport w sztuce greckiej — wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie w fotografii”2 czerwca 2012, Pałac Staszica, WarszawaKomisarze: Aleksandra Mińkowska, Andrzej Szczepaniak, Anna Szczepańska

Prezentacja dokumentacji fotograficznej wystawy poświęconej sztuce greckiej, którą zorganizowało MNW z okazji Euro 2012. Pokaz towarzy-szył III Piknikowi Archiwalnemu (w ramach obchodzonego w tym czasie Międzynarodowego Dnia Archiwów).

Wystawa „Polish Poster 50.–60.”, ze zbiorów MNW, 3 listopada – 3 grudnia 2012, Yokohama – Creative City Center

Wystawa „Przez okna życia. Zespół XVIII-wiecznych portretów darczyńców Domu Podrzutków ks. Baudouina”

75 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e74 I I I . J u b i l e u s z o w e w y s taw y w M u z e u m N a ro d o w y m

Edukacja i popularyzacja

IV„Antyczna kuchnia Bosporu (Tyritake III—IV w. po Chr.)”2–16 sierpnia 2012, Galeria pod Wielkim Świetlikiem, BUWKurator: Alfred Twardecki

Wystawa fotograficzna zorganizowana we współpracy z Międzywydzia-łowym Towarzystwem Naukowym Badań i Ochrony Światowego Dziedzi-ctwa Kulturowego „Humanica” (UW). Frekwencja: ok. 3500 osób

„Tyritake 2008–2012. 5 lat wykopalisk Muzeum Narodowego w Warszawie na Krymie”14 września — 1 października 2012, Pałac Kazimierzowski UWKurator: Alfred Twardecki

Wystawa fotograficzna ilustrująca 5 lat pracy ekspedycji archeologicz-nej MNW w Tyritake (Kercz, Ukraina). Frekwencja: 1500 osób

76 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 77 I V. E d u k ac j a i p o p u l a ry z ac j a

Dział Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie prowadzi różnorodną działalność o charakterze edukacyjnym i popularyzatorskim. Oferta skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: dzieci, młodzieży i do-rosłych, grup szkolnych, rodzin, osób z dysfunkcjami i zagrożonych wy-kluczeniem. Zajęcia odbywają się w galeriach stałych, na wystawach czasowych oraz podczas licznych wydarzeń plenerowych, pikników, a także w siedzibach instytucji, które zapraszają muzealnych edukato-rów. Do maja 2012 roku, w związku z zamknięciem Gmachu Głównego na czas rearanżacji, Dział Edukacji MNW prowadził zajęcia w Królikarni. Od 18 maja zajęcia odbywają się głównie w Gmachu Głównym MNW. W roku 2012 przeprowadzono łącznie 1002 lekcje muzealne, w których wzięło udział 25 000 uczniów, i zrealizowano 181 usług przewodnickich — uczestniczyło w nich ponad 4500 osób dorosłych. Do każdej wystawy czasowej przygotowano i przeprowadzono specjalne programy eduka-cyjne kierowane do wszystkich grup odbiorców. Dział Edukacji wspiera programy realizowane również przez inne organizacje, stowarzyszenia i instytucje kultury oraz prowadzi działania mające na celu popularyza-cję sztuki wśród osób z dysfunkcjami i zagrożonych wykluczeniem. Wy-kłady, spotkania, warsztaty, debaty i inne wydarzenia, które organizuje i koordynuje Dział Edukacji MNW, prowadzone są przez pracowników i współpracowników Działu, specjalistów z zakresu m.in. historii sztuki, archeologii i konserwacji, mających predyspozycje i doświadczenie w pracy edukacyjnej. Prelegentami są często wybitni przedstawiciele świata kultury i nauki.

Spotkanie na wystawie „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”, 20 maja 2012

79 I V. E d u k ac j a i p o p u l a ry z ac j a78 I V. E d u k ac j a i p o p u l a ry z ac j a

Nowy program lekcji muzealnych prowadzonych w galeriach stałych W związku ze zmianą ekspozycji w galeriach stałych Dział Edukacji przy-gotował i wdrożył nową ofertę lekcji muzealnych adresowaną do przed-szkoli i uczniów szkół na wszystkich poziomach nauczania. Wśród lekcji są zarówno bezpośrednio powiązane z podstawą programową, jak rów-nież wykraczające poza program szkolny. Wraz z otwieraniem kolejnych galerii stałych oferta lekcyjna MNW będzie wzbogacana o nowe tematy. Propozycja z dnia 31 grudnia uwzględniała 32 różne lekcje muzealne w galeriach stałych podzielone ze względu na wiek odbiorców:a) dla przedszkoli i klas I–III szkoły podstawowej,b) dla klas IV–VI szkoły podstawowej i gimnazjum,c) dla szkół ponadgimnazjalnych.

Program: „Poznajemy zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie”

To cykl spotkań w galeriach muzealnych dla osób dorosłych i młodzieży, mających na celu zapoznanie uczestników z historią i ze zbiorami Mu-zeum Narodowego w Warszawie i jego oddziałów. W roku 2012 odbyły się trzy spotkania, w każdym uczestniczyło ok. 30 osób.

1. Programy własne zrealizowane przez Dział Edukacji

Kurs historii sztuki: „Od piramid do abstrakcji”

Jest to cykl wykładów popularnonaukowych skierowany do młodzieży i dorosłych, realizowany zgodnie z rytmem roku szkolnego (2011/2012 i 2012/2013). Wykłady w ramach edycji 2011/2102 w związku z remontem Gmachu Głównego Muzeum odbywały się na Wydziale Pedagogicz-nym Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 2012 przeprowadzono tam 18 wykładów. Rozpoczęty w 2012 roku cykl 2012/2013 obejmuje 24 wykłady, które od-bywają się w sali kinowej Muzeum Narodowego. W związku z ogrom-nym zainteresowaniem publiczności wykłady są powtarzane dwukrotnie i w każdym terminie odbywają się o godzinie 15.30 i 17.30. W roku 2012 w kursie wzięło udział 670 osób.

Program dla rodzin

Cykliczne warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–10 lat. W 2012 roku przeprowadzono sześć spotkań. W czasie edycji 2011/2012 — z powodu zamknięcia Gmachu Głównego warsztaty odbywały się w oddziałach MNW. W roku 2012 miały miejsce trzy spotkania w oddziałach MNW — w Królikarni i Muzeum Plakatu w Wilanowie, każdorazowo wzięło w nich udział ok. 50 dzieci i 50 opiekunów.W edycji 2012/2013, w ramach cyklu Rodzina w akcji — odbyły się trzy spotkania w Gmachu Głównym MNW. W każdym z nich wzięło udział ok. 60 dzieci i 50 rodziców.

Muzealne studium dziejów sztuki

Muzealne studium dziejów sztuki to program wykładów i spotkań w ga-leriach dla zorganizowanych grup osób dorosłych (domy kultury, uni-wersytety trzeciego wieku itp.). Są to cykliczne spotkania umożliwia-jące gruntowne poznanie wybranych zagadnień z historii sztuki. W roku 2012 odbywały się one we współpracy m.in. z Uniwersytetem Otwartym III Wieku, Europejskim Centrum Uniwersytetów II i III Wieku, Uniwersyte-tem Trzeciego Wieku działającym przy AWF, Ursynowskim Uniwersyte-tem Trzeciego Wieku. W 2012 odbyło się 11 spotkań w galeriach stałych (każdorazowo ok. 30 osób) i 7 wykładów z historii sztuki (każdorazowo ok. 100 osób).

Widzowie w Sali Matejkowskiej przy odrestaurowanej Bitwie pod Grunwaldem, MNW

Warsztaty Rodzina w akcji ogląda i odkrywa w galeriach stałych, MNW, 28 października 2012


Warsztaty dla rodzin z dziećmi: „Zima w mieście”

W 2012 roku w czasie ferii zimowych przeprowadzono w Królikarni, od-dziale MNW, 16 zajęć dla dzieci w wieku 6–12 lat z opiekunami. Zajęcia były prowadzone z podziałem na dwie grupy wiekowe. Z oferty tej sko-rzystało łącznie 250 dzieci i opiekunów.

Warsztaty dla rodzin z dziećmi: „Muzeum na wakacje”

W 2012 roku przeprowadzono 36 zajęć dla dzieci i ich opiekunów, które odbyły się na wystawie czasowej „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi” oraz w galeriach stałych. Wzięło w nich udział 1500 dzieci i opie-kunów. Zajęcia odbywały się z podziałem na grupy wiekowe.

Programy edukacyjne towarzyszące wystawom czasowym

Program edukacyjny do wystawy „KoLekcja” w Królikarni

Od 22 października 2011 do 3 czerwca 2012 w Królikarni można było oglądać wystawę „KoLekcja”. Dział Edukacji przygotował bogaty pro-gram edukacyjny, na który składały się spotkania i warsztaty:a) To lubię… — 7 niedzielnych spotkań z dziełem sztuki dla młodzieży i dorosłych (łącznie ok. 195 osób),b) Spojrzenia na dzieło sztuki — 5 wykładów czwartkowych dla młodzieży i dorosłych (ok. 100 osób), c) „Rozbieramy” obrazy — 2 warsztaty dla dorosłych i młodzieży (łącznie 40 osób),d) KoLekcja na lekcji — warsztat dla nauczycieli (wzięły w im udział 24 osoby),e) Rodzina w akcji! — 7 niedzielnych warsztatów familijnych dla dzieci w wieku 5–12 lat (łącznie uczestniczyło w nich ok. 280 dzieci),f) 16 zajęć w czasie ferii z cyklu „Zima w mieście” dla rodzin z dziećmi,g) 184 lekcje muzealne (łącznie ok. 3500 osób) dla grup przedszkolnych i szkolnych.

Program edukacyjny do wystawy „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”

Od 17 maja do 23 września 2012 w Gmachu Głównym trwała wystawa „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”.W ramach programu edukacyjnego towarzyszącego wystawie odbyło się:

a) 17 wykładów niedzielnych dla młodzieży i dorosłych wprowadzających w tematykę wystawy (łącznie ok. 540 osób),b) 6 wykładów czwartkowych dla dorosłych i młodzieży towarzyszących wystawie (łącznie ok. 180 osób),c) 3 spotkania dla dorosłych i młodzieży na wystawie z kuratorem prof. dr hab. Antonim Ziembą (łącznie ok. 40 osób),d) 1 warsztat projektowy dla dorosłych i młodzieży Wyróżnij się (łącznie 10 osób),e) 9 niedzielnych warsztatów dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat (łącz-nie ok. 120 dzieci + opiekunowie),f) 2 debaty (łącznie ok. 80 osób): 3 czerwca — Równość i wywyższenie w sporcie i poprzez sport, 23 września — Jak to się robi. O mechani-zmach kreowania wizerunku we współczesnym społeczeństwie,g) 36 zajęć w formie warsztatowej z cyklu „Muzeum na wakacje”, adre-sowanych do rodzin z dziećmi, wzięło w nich udział ok. 1500 dzieci i opiekunów,h) 61 lekcji muzealnych,i) 10 usług przewodnickich w języku polskim,j) 23 września, podczas finisażu wystawy „Dołącz do wywyższonych” odbyły się warsztaty tworzenia atrybutów wywyższenia. Jacek Poremba opowiadał o warsztacie pracy fotografika wczoraj i dziś, miały miejsce spotkania na wystawie oraz sesja fotograficzna, podczas której w spe-cjalnie zaaranżowanym atelier Jacek Poremba wykonał 150 portretów osób uczestniczących w finisażu,k) wydana została książeczka dla dzieci pt. Król na medal,

Spotkanie na wystawie „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”, 20 maja 2012


l) wystawie towarzyszyły 2 druki edukacyjne, które zostały rozdane w ilo-ści ok. 2000 egzemplarzy, oraz druki dla młodzieży i dorosłych rozdane w ilości ok. 2500 egzemplarzy.

Lekcje muzealne i oprowadzania przewodnickie towarzyszące wystawie: „Sara Lipska. W cieniu mistrza”

Dział Edukacji MNW przygotował program lekcji muzealnych i zwiedzań z przewodnikiem po wystawie „Sara Lipska. W cieniu mistrza”, odbywa-jącej się w Królikarni. Przeprowadzono 15 zajęć, w których wzięło udział około 300 osób.Tematy lekcji muzealnych: Podróż do świata sztuki, Artystką być!, Arty-styczne klimaty Paryża.

Program edukacyjny do wystawy „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów”

Wystawa „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Euro-pie Środkowej za panowania Jagiellonów” została otwarta 9 listopada

w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Warszawie. W roku 2012 Dział Edukacji przygotował i zrealizował następujące wydarzenia:a) 7 wykładów niedzielnych dla młodzieży i dorosłych Sztuka i kultura w czasach Jagiellonów wprowadzających w tematykę wystawy (łącznie ok. 520 osób),b) 5 wykładów czwartkowych dla młodzieży i dorosłych towarzyszących wystawie (łącznie ok. 200 osób),c) 1 oprowadzanie kuratorskie dla młodzieży i dorosłych z p. Małgorzatą Kochanowską,d) 3 spotkania tematyczne dla młodzieży i dorosłych na wystawie (łącz-nie ok. 60 osób),e) 3 niedzielne warsztaty dla rodzin z dziećmi towarzyszące wystawie (łącznie ok. 200 dzieci + opiekunowie),f) 20 lekcji muzealnych,g) 15 usług przewodnickich w języku polskim.

Piknik rodzinny: Poznaj nowe Narodowe

W 2012 roku Muzeum Narodowe udostępniło warszawiakom Dziedzi-niec im. Stanisława Lorentza. Z tej okazji 18 maja 2012 odbył się tam piknik, podczas którego współpracownicy Działu Edukacji przepro-wadzili następujące warsztaty plastyczne: Zatopiona galeria, Muze-alne domino, Regulamin dziedzińca, Lorentz w koszyku, Dziedziniec i kropka. W warsztatach uczestniczyło łącznie około 40 osób.

Wolontariat: „Talenty na podwieczorek”

W czerwcu 2012 roku Dział Edukacji Muzeum Narodowego nawiązał współpracę z 25 wolontariuszami. Działają oni na kilku obszarach: asy-stent edukatora muzealnego, dokumentacja fotograficzna działalno-ści Działu Edukacji, pomoc w opracowaniu graficznym druków eduka-cyjnych wykorzystywanych podczas zajęć i warsztatów prowadzonych przez Dział Edukacji. W wakacje wolontariusze przygotowali i przepro-wadzili cykl warsztatów na Dziedzińcu im. Stanisława Lorentza „Talenty na podwieczorek”, łącznie wzięło w nich udział ok. 150 osób.

Warsztaty Na Włoszkę, Turczynkę, Hiszpana – o modzie na dworze królewskim towarzyszące wystawie „Europa Jagellonica”, MNW, 18 listopada 2012

Zajęcia na wystawie „Sara Lipska. W cieniu mistrza” w Królikarni, 31 sierpnia 2012


Zima w muzeum

W okresie ferii zimowych (17–26 lutego) odbyło się 28 zajęć dla grup zor-ganizowanych (ogółem 700 uczestników) w ramach akcji „Zima w mie-ście 2012” przygotowanej przez Miasto Stołeczne Warszawa. Zajęcia były prowadzone na wystawie „KoLekcja” w Królikarni.

Lato w mieście

We współpracy z Miastem Stołecznym Warszawa między 3 lipca a 31 sierpnia przeprowadzono 72 zajęcia dla grup zorganizowanych w ramach akcji „Lato w mieście 2012”. Zajęcia odbywały się w gale-riach stałych Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Warszawie oraz na wystawie czasowej „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”. W spotkaniach uczestniczyło ponad 1800 uczniów szkół podstawowych i gimnazjów.

Noc Muzeów

Muzeum Narodowe w Warszawie po raz kolejny włączyło się w działania podczas Nocy Muzeów. W nocy z 18 na 19 maja Dział Edukacji zapropo-nował najmłodszej publiczności warsztaty, a młodzieży i dorosłym spot-kania tematyczne w nowych galeriach MNW:a) „Wieczorynka w muzeum” — zajęcia Nowe Narodowe dla dzieci w wieku 5–12 lat i ich opiekunów (150 dzieci + 100 opiekunów),b) „Spotkanie z dziełem sztuki” — 6 spotkań tematycznych dla młodzieży i dorosłych w galeriach stałych (ok. 120 osób).

Festiwal Nauki

Między 21 a 30 września 2012 w lekcjach festiwalowych wzięło udział ok. 200 uczniów. Frekwencja na wykładach wyniosła ok. 260 osób. W ramach XVI Festiwalu Nauki przeprowadzono:a) 5 wykładów w sali kinowej MNW, b) 8 lekcji festiwalowych.Festiwal Nauki jest organizowany we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim.

Światowy Dzień Osób Niepełnosprawnych i ich Opiekunów

Dnia 3 grudnia 2013 roku odbyło się 36 zajęć w galeriach stałych dla grup zorganizowanych, w których uczestniczyło ok. 470 osób.

Współpraca z Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego

Realizacja zajęć w ramach programu Podyplomowych Studiów „Sztuka”: 15 godzin wykładów, 25 godzin ćwiczeń dla dwóch grup.

Letni Uniwersytet Nauczyciela Polonisty

W dniu 2 lipca w Muzeum Narodowym w Warszawie odbyła się inaugu-racja Letniego Uniwersytetu Nauczyciela Polonisty. Są to trwające cztery dni warsztaty i spotkania w instytucjach kultury znajdujących się na tere-nie Warszawy. V edycja LUNP-a organizowana była przez Warszawskie Centrum Inno-wacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz Mazowieckie Samorzą-dowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli.Uczestnicy piątej już edycji LUNP-a wysłuchali wykładu Sztuka dla elit. Wywyższenie w sztuce i przez sztukę prof. dr hab. Antoniego Ziemby (kuratora Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej MNW) oraz wykładu Pa-pierowe muzeum. Arcydzieła, których na co dzień nie widać, wygło-szonego przez dr Joannę Sikorską (kuratora Gabinetu Rycin i Rysunków MNW). Pracownicy Działu Edukacji zapoznali nauczycieli z nową aran-żacją galerii muzealnych. W wykładach i warsztatach zorganizowanych przez Dział Edukacji wzięło udział 150 osób.

„Muzeum na wynos”

W październiku 2012 roku Dział Edukacji przeprowadził dwa warsztaty W pracowni malarza w ramach projektu Mała Gioconda, czyli przed-szkolak w świecie obrazów, realizowanego przez Przedszkole Integra-cyjne nr 86 przy Centrum Zdrowia Dziecka. W tym samym miesiącu „Muzeum na wynos” prezentowane było podczas Labiryntu Edukacyj-nego na warszawskiej Starówce. Zaprezentowaliśmy warsztat W pra-cowni malarza. Z możliwości samodzielnego zrobienia farb skorzystało ok. 160 osób.

2. Programy zrealizowane w ramach programów międzyinstytucjonalnych

Warsztaty dla nauczycieli w ramach Letniego Uniwersytetu Nauczyciela Polonisty, MNW, 2 lipca 2012

Dzień Otwarty dla Osób Niepełnosprawnych i ich Opiekunów w Muzeum Narodowym w Warszawie, 3 grudnia 2012


Współpraca z Forum Edukatorów Muzealnych

Od września do grudnia 2012 Dział Edukacji MNW uczestniczył w orga-nizacji cyklu seminariów poświęconych wynikom oraz rekomendacjom Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce, których podstawę sta-nowiły badania przeprowadzone przez Forum Edukatorów Muzealnych w latach 2009–2011. Na ich podstawie powstała publikacja Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, perspektywy rozwoju, wydana przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów w Warszawie. 10 grudnia została zorganizowana konferencja podsumowująca Raport i prezentująca wyniki seminariów terenowych.

Majówka na Skarpie: „Koszyk & Kocyk”

27 maja 2012 akcją „Koszyk & Kocyk” Dział Edukacji MNW przyłączył się do Majówki na Skarpie organizowanej przez Fundację Culture Shock i Warszawską Drogę Kultury. Przez cały dzień na Dziedzińcu im. Stani-sława Lorentza dostępne były koszyki piknikowe pełne gier, zabaw i ko-lorowanek. Ponieważ akcja „Koszyk & Kocyk” spotkała się z uznaniem gości dziedzińca, kontynuowano ją przez całe wakacje.

Poznajmy bliżej arcydzieła Muzeum Narodowego w Warszawie

Między 6 a 14 czerwca przeprowadzono zajęcia przygotowane przez Dział Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie dla 150 uczniów ZS nr 27 w Warszawie, objęte programem „Uczyć się, aby działać”, finanso-wanym ze środków Unii Europejskiej.

Współpraca z XXXV LO im. Bolesława Prusa i Gimnazjum nr 19

W roku 100. rocznicy śmierci i 165. urodzin Aleksandra Głowackiego Mu-zeum Narodowe w Warszawie objęło patronat merytoryczny nad inicja-tywą szkolnej społeczności XXXV LO i Gimnazjum nr 19 — Warszawskim Rokiem Bolesława Prusa. W ramach współpracy Dział Edukacji w maju i czerwcu 2012 poprowadził dla uczniów liceum sześć zajęć poświęco-nych związkom twórczości Bolesława Prusa z malarstwem XIX wieku, w których każdorazowo uczestniczyło ok. 30 osób.

Współpraca z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń

W ramach kursu dla nauczycieli „Warszawa w powstaniu styczniowym” w Muzeum Narodowym w Warszawie odbyły się zajęcia prezentujące różnorodne sposoby przedstawiania wydarzeń związanych z powsta-niem 1863 roku w sztuce. W wyniku dużego zainteresowania środowiska nauczycielskiego tą tematyką, do oferty Działu Edukacji włączona zo-stała lekcja Mit czy dokument — powstanie styczniowe w sztuce.

Piknik „Gazety Wyborczej”

Podczas pikniku „Gazety Wyborczej”, który odbył się 2 czerwca 2012 roku w Królikarni, Dział Edukacji MNW prowadził spotkania na wystawie „KoLekcja” oraz warsztaty kreatywne (np. rzeźbienie w mydle, zabawa detektywistyczna Pod lupą). Z oferty tej skorzystało ok. 1000 osób.

Międzynarodowe Targi Turystyczne TT Warsaw

W dniach 28–29 września 2012 Dział Edukacji MNW uczestniczył w Międzynarodowych Targach Turystycznych TT Warsaw. Zajęcia były

Warsztaty w Galerii Dawnego Malarstwa Europejskiego, MNW, sierpień 2012

89 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e88 I V. E d u k ac j a i p o p u l a ry z ac j a

prowadzone na stanowisku Miasta Stołecznego Warszawy, łącznie wzięło w nich udział około 500 osób.

Quizy i galerie do warszawskiego metra

Przygotowanie zestawu pytań dotyczących MNW oraz ilustracji prezen-tujących Muzeum i jego zbiory w tematycznych galeriach (np. dzieła od-zyskane, konserwacja Pomarańczarki, dawne siedziby Muzeum). Pyta-nia oraz galerie wyświetlane są w warszawskim metrze na telewizorach CityInfoTV.

Gromadzenie zbiorów

V

90 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 91 V. G ro m a d z e n i e z b i o ró w

Oddział Nabytki w 2012

MNW Gmach Główny

zakupy 163

dary 343

przekazy 68

depozyty 21

Muzeum Plakatu — Wilanów

zakupy 1

dary 0

przekazy 978

depozyty 0

Królikarnia

zakupy 1

dary 0

przekazy 0

depozyty 0

Muzeum w Nieborowie i Arkadii

zakupy 0

dary 0

przekazy 3

depozyty 1

RAZEM 1 579

1. Muzealia

93 V. G ro m a d z e n i e z b i o ró w92 V. G ro m a d z e n i e z b i o ró w

a. odzyskane straty wojenne

Józef Brandt (1841–1915)Czaty, ok. 1900Olej, płótno, 29 × 21 cmSygnatura po lewej u dołu: Józef BrandtNr inw. MP 5532 MNW

W 1913 roku obraz został podarowany z zespołem jedenastu innych dzieł do zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (nr inw. 455), zapisem testamentowym Stanisława Hassewicza (1842–1912), le-karza i działacza społecznego z Warszawy. Zrabowany w czasie II wojny światowej w nieznanych okolicznościach, w maju 2012 pojawił się w domu aukcyjnym Grogan & Company w Dedham pod Bostonem. Po interwencji polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych został wycofany z aukcji. W re-kordowo krótkim czasie przekazano go do Zbiorów Sztuki Polskiej do 1914 roku Muzeum Narodowego w Warszawie.

Książki Czasopisma

woluminy tytuły

Zakupy 167 197 50

Wymiana 643 260 102

Dary 542 38 10

Inne (w tym publikacje MNW) 46 – –

RAZEM: 1 398 495 162

2. Zbiory biblioteczne

3. Archiwum MNW

W 2012 roku Archiwum MNW przyjęło 1521 jednostek archiwalnych (w tym 260 jednostek archiwalnych w formie darów i przekazów).

4. Najcenniejsze nabytki

Józef Brandt, Czaty, ok. 1900


Jan Ciągliński (1858–1913)Portret młodej kobiety, studium głowy Marii Potockiej, 1893/1894Olej, płótno, 64,5 × 53 cmNr inw. MP 5533 MNW

Portret ten jest jednym z kilku szkiców do zaginionego obrazu Potocka w Bachczysaraju (1894–1895), które znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Temat kompozycji nawiązuje do popularnej w połowie XVIII wieku legendy o pięknej Polce, Marii Potockiej, uprowa-dzonej przez tatarskiego wodza, Kerim Giraja. Obraz pochodzi z daru pośmiertnego artysty dla Państwowych Zbiorów Sztuki (PZS 2727), zło-żonego w Muzeum Narodowym w Warszawie 15 XII 1935 (nr inw. 35927) jako depozyt wieczysty PZS. Zaginiony w latach II wojny światowej, zo-stał odnaleziony na rynku antykwarycznym w 2010. Do MNW powrócił w 2012 na podstawie wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli.

b. zakupy

Wincenty Wodzinowski (1866–1940)Zespół fotografii, pocztówek, rysunków i wizytówek (72 obiekty) z archiwum rodzinnego malarza Wincentego WodzinowskiegoNr inw. DI 128036 — DI 128107 MNWZakup

Fotografie ukazują wnętrze pracowni artysty z obrazami na sztalugach, malarza przy pracy, a także członków jego rodziny. Zbiór zawiera również reprodukcje mało znanych prac Wodzinowskiego, zarówno w odbitkach fotograficznych, jak i drukowanych barwnych pocztówkach. Jest to ty-powy zespół o charakterze ikonograficznym o dużej wartości poznawczej, niezbędny przy pracy nad monografią artysty, i znakomite uzupełnienie ikonograficznej kolekcji MNW, ukierunkowanej na dokumentowanie pol-skiego życia artystycznego. Zakup sfinansowany ze środków własnych MNW został włączony do Zbiorów Ikonograficznych i Fotograficznych.

Album AleksandryjskoMaryjskiego Instytutu Wychowania Panien w Warszawie przy ulicy Wiejskiej z 1897 roku, zawierający 72 fotografie autorstwa Maurycego Puscha Nr inw. DI 127942/1-72 MNWZakup

Zabytek stanowi cenne uzupełnienie ikonografii architektury Warszawy, a także wzbogaca zbiór fotografii wybitnego warszawskiego fotografa

Maurycego Puscha. Gmach Instytutu jest jednym z najważniejszych za-bytków stolicy, gdyż stał się siedzibą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Zakup został sfinansowany ze środków własnych MNW i włączony do Zbiorów Ikonograficznych i Fotograficznych.

Kapa kościelna wyprodukowana w manufakturze lyońskiej w latach 80. XIX wiekuNr inw. SZT 3430 MNWZakup

Ten ciekawy przykład rzemiosła z okresu historyzmu uzupełni zbiór tka-nin lyońskich gromadzony w Kolekcji Tkanin Zbiorów Sztuki Zdobni-czej naszego Muzeum. Zakup został zrealizowany ze środków własnych MNW.

Album Pamiątkowy. Wojskowe Więzienie Śledcze Dowództwa Okręgu Korpusu N III w Wilnie, zorganizowane dnia 15 marca 1921 roku, z fotografiami Jana Bułhaka Nr inw. DI 128192 MNWZakup ze środków pozyskanych od sponsora — PKO Banku Polskiego

Album zawiera 44 sygnowane odbitki fotograficzne z objaśnieniami. Ten niezwykły zabytek nie był dotychczas notowany w literaturze przed-miotu, a temat podjęty przez Bułhaka stanowi rzadkość wśród zacho-wanych prac fotografa. Album „więzienny” jest nie tylko cennym wizual-nym przekazem dotyczącym barokowego pałacu Słuszków jako siedziby Wojskowego Więzienia Śledczego. Przede wszystkim posiada wartość unikatowego reportażu z codziennego życia więźniów, pokazanych pod-czas pracy i wypoczynku w takich wnętrzach jak: sala szkolna, kuźnia, introligatornia, stolarnia, warsztat szewski i krawiecki, biblioteka, sala teatralna, muzeum więzienne, fryzjernia, łaźnia oraz kaplica. Bułhak uwiecznił także postać organizatora i pierwszego komendanta tego więzienia majora Maksymiliana Ossowskiego. Album podnosi wartość kolekcji polskiej fotografii, w której wyjątkowo reprezentatywny i doce-niany zbiór stanowią Vilniana. Wzbogaca także wiedzę o twórczości Jana Bułhaka zbyt jednoznacznie kojarzonego przede wszystkim z fotografią piktorialną. Ponadto „nowy” album zawiera interesujący potencjał ba-dawczy dla nauk historycznych i społecznych.

Jan Bułhak, Izba chorych, Gabinet dentystyczny w: Album Pamiątkowy…


Olga Boznańska (1865–1940)Japonka, 1889Olej, deska, 31 × 21 cmNr inw. MP 5534 MNWZakup

Obraz złożony do zbiorów MNW w latach 90. jako depozyt. Środki na wy-kupienie dzieła z depozytu pochodziły z dofinansowania przyznanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

PierreJacques Volaire (1729—1799)Wybuch Wezuwiusza, 1771Olej, płótno, 95 × 140 cmNr inw. M.Ob.2762 MNWZakup do Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej MNW od Andrzeja Grzędzielskiego

Obraz pierwotnie mylnie przypisany Claude’owi-Josephowi Verne-towi, w rzeczywistości został namalowany przez jego ucznia Pierre--Jacques’a Volaire’a, który od ok. 1769 roku osiadł w Neapolu, zyskując europejską renomę wybitnego interpretatora erupcji wulkanicznych. Volaire pokazał wybuch Wezuwiusza od strony Atrio del Cavallo, najbliż-szego punktu widokowego pozwalającego bezpiecznie obserwować wypływ lawy. Napis na obrazie informuje, że kompozycja została nama-lowana z natury w 1771 roku. Obraz ten jest pomniejszą i nieco zmie-nioną wersją Wybuchu Wezuwiusza w zbiorach Ermitażu i w Art Institute w Chicago. We wszystkich tych dziełach malarz ukazał erupcję wulkanu z 14 maja 1771 roku. Zbieżne są również sylwetki postaci na pierwszym planie: artysta siedzący na skale, ze szkicownikiem na kolanach, trzech mężczyzn z psem i para wspinająca się na urwisty brzeg, z którego bez-piecznie można podziwiać przerażające i jednocześnie zachwycające zjawisko.

Sasza Blonder (1909–1949)Więzienie, 1934Dykta, olej, 109 × 90 cmNr inw. MPW 4138 MNW

Zakup obrazu pozostającego w zbiorach MNW od połowy lat 50. jako depozyt osoby prywatnej. Dzieło zostało wykupione z depozytu dzięki dofinansowaniu z MKiDN, w ramach Funduszu Promocji Kultury — pro-gram/priorytet „Kolekcje/Kolekcje muzealne”.

Album Jana Bułhaka Moja ZiemiaNr inw. DI 128329 MNW

W 2012 MNW zakupiło poemat wierszem Moja Ziemia napisany przez Jana Bułhaka w 1918 roku, a wydany drukiem w Wilnie w 1919. Ze względu na brak środków finansowych wydrukowano tylko tekst poematu, a nie zamieszczono ilustracji, które zdobiły oryginalną rękopiśmienną pracę Bułhaka. Wyjątkowość zakupionego egzemplarza polega na tym, że za-wiera on wklejone oryginalne, sygnowane odbitki fotograficzne artysty,

Olga Boznańska, Japonka, 1889

Jan Bułhak, Malwy w: Moja Ziemia, Wilno 1919


w liczbie 16 sztuk. Wśród zamieszczonych zdjęć znajdują się fotografie wykonane w najwcześniejszym, przedwileńskim okresie twórczości arty-sty. Widoki dworu w rodzinnej Peresiece i okoliczne pejzaże nie były do-tąd reprezentowane w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Za-bytek ten jest unikatem, którego pozyskanie do muzealnej kolekcji prac Jana Bułhaka stanowi cenne jej wzbogacenie.

„XI Biuletyn Towarzystwa Fotograficznego” towarzyszący „Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Krajoznawczej” na II Festiwalu Plastyki w SopocieNr inw. DI 128414 MNW

„XI Biuletyn Polskiego Towarzystwa Fotograficznego”, oddział w Gdań-sku, został wydany w 1949 roku w limitowanej serii 60 egzemplarzy. Album, który towarzyszył „Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Krajo-znawczej” na II Festiwalu Plastyki w Sopocie, został ozdobiony 41 ory-ginalnymi odbitkami różnych autorów, wykonanymi w rozmaitych technikach fotograficznych. Wśród vintage prints znajdują się prace niereprezentowanych do tej pory w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie fotografików, takich jak: Tadeusz Wański, Antoni Wieczo-rek, Maksymilian Jankowski, Zygmunt Obrąpalski, Henryk Zwierzchow-ski. Wiele odbitek pochodzi od autorów, których pojedyncze prace no-towane są już w zbiorach MNW, np.: Eugeniusza Hanemana, Tadeusza Cypriana, Edwarda Falkowskiego, Edwarda Hartwiga, Kazimierza Lele-wicza, Bożeny Michalik, Witolda Romera.Mecenasem tego zakupu jest Bank Gospodarstwa Krajowego.

Trzy fotografie Widoki miasta Sambor autorstwa Edwarda Fei Nr inw. DI 128326 — DI 128328 MNW

Unikalne zdjęcia miasta leżącego nad Dniestrem, które w wyniku roz-biorów Rzeczypospolitej znalazło się na terenie zaboru austriackiego, a po I wojnie światowej powróciło w granice Polski jako miasto powia-towe. Pejzaże fotograficzne polskich miasteczek kresowych z 3. ćwierci XIX wieku są ogromną rzadkością na rynku antykwarycznym, dlatego MNW stara się uzupełniać narodowe zbiory o te cenne zabytki.

Jan Kurzątkowski (1899–1975) 4 MebleNr inw. Wzr.d.1526 — Wzr.d.1529 MNW

Fotele – unikatowy zbiór prototypów wykonanych w latach 60. ubiegłego wieku; ilustruje poszukiwania doskonałej formy mebla oraz ekspery-menty autora z różnymi tworzywami, od sklejki po metal i winidur.

Izabela Gustowska (1948–)Ofiara II, 1990Relief, 232 × 191 × 12 cmNr inw. RZ.W.1025 MNWZakup dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Zabytek od lat 90. był depozytem artystki w Kolekcji Rzeźby Współczes-nej. Wykupiony z depozytu.

Cztery studia rysunkowe Wojciecha Gersona (1831–1901) z cyklu „Dusze ludzkie”, ok. 1868: Rogata dusza Kredka, sepia, kreda, papier, 53,7 × 39,8 cm, nr inw. Rys.Pol.8841 MNW; Czarna dusza Kredka, sepia, kreda, papier, 53,8 × 41,7 cm, nr inw. Rys.Pol.8842 MNW; Duszka Kredka, sepia, kreda, papier, 50 × 35,5 cm, nr inw. Rys.Pol.8843 MNW; Śpi dusza Kredka, sepia, kreda, papier, 56,2 × 45,8 cm, nr inw. Rys.Pol.8844 MNW

Rysunki są znane z reprodukcji (drzeworyty sztorcowe odwrócone w stosunku do oryginałów) zamieszczonych w „Tygodniku Ilustrowa-nym” (1868, t. I, nr 10, s. 122) w tekście samego Gersona Typy i postacie

Maksymilian Jankowski, fragment „Ogólnopolskiej Wystawy Fotografii Krajoznawczej”, „XI Biuletyn Towarzystwa Fotograficznego” 1949


ludowe (Rysował Wojciech Gerson). Kilka cyfr do fizyognomii społecz-nej. Artykuł powstał w ramach szeroko zakrojonej i przez długi czas pro-wadzonej inicjatywy periodyku, polegającej na przedstawianiu typów ludowych reprezentujących różne regiony dawnych ziem polskich. Za-kupione studia „typów” są dobrym przykładem zarówno ilustracyjnej i popularyzatorskiej, jak i pedagogicznej działalności Gersona. Warto podkreślić, że wśród licznych prac, których bohaterami artysta uczynił postacie z ludu, rysunki przedstawiające cechy fizjonomiczne zależne od rodzaju charakteru „typów” są bardzo ciekawym przykładem metody pracy i sposobu nauczania malarza.

Aleksander Orłowski (1777–1832)Dwa rysunki: Autoportret z czaszką, 1809, oraz Rozmowa, 1815Zakup

Rysunki pochodzą ze znanej kolekcji polonijnej i stanowią cenne uzu-pełnienie muzealnego zbioru prac Orłowskiego, liczącego ponad 500 rycin i rysunków.

c. dary

Zofia Stryjeńska (1894–1976)Szczęśliwa rodzina, ok. 1954Tempera, płótno na sklejce, 89 × 71 cmNr inw. MPW 4137 MNWDar

Obraz jest doskonałym uzupełnieniem prac artystki, które znajdują się już w Zbiorach Sztuki Nowoczesnej MNW. Jest też tematyczne i styli-styczne nawiązanie do posiadanej przez Muzeum kompozycji Prządka (Żółta spódnica). Obie prace pochodzą z podobnego okresu twórczo-ści i poruszają analogiczny temat, jakim jest życie rodzinne. Dzieło zo-stało włączone do Zbiorów Sztuki Nowoczesnej Kolekcji Malarstwa po 1914 roku.

Ofiarowanie w świątyniAkwaforta, kopia lustrzana nieznanego rytownika wg Rembrandta, XVIII w.Nr inw. Gr.Ob.Nid.5034 MNWDar

Odbitka graficzna przedstawiająca Ofiarowanie w świątyni, będącą osiemnastowieczną kopią według Rembrandta. Zabytek ten stanowi

ciekawe uzupełnienie zgromadzonej w Muzeum kolekcji rycin obcych w zakresie kopii najpopularniejszych dzieł sztuki służących za znakomity materiał porównawczy dla celów naukowych.

Stanisław Wyspiański (1869–1907) Macierzyństwo (żona karmiąca Stasia), 1902Pastel, papier żeberkowy z filigranem na tekturze, 63 × 48,2 cmNr inw. Dep.11425 MNWDepozyt

Jan Kurzątkowski (1899–1975) 27 obiektówNr inw. Wzr.d.1530 — Wzr.d.1553 MNWNr inw. Wzr.v.401/1–2 MNWDar

Dar Anny Kurzątkowskiej, córki Jana Kurzątkowskiego jest zbiorem 27 obiektów: głównie mebli oraz innych elementów wyposażenia wnętrz. To bogaty i oryginalny zbiór modeli i prototypów wykonanych w latach 1960–1975. Stanowi cenne dopełnienie kolekcji prac Jana Kurzątkow-skiego – jednego z najciekawszych projektantów XX wieku.


Udostępnianie zbiorów

VI

104 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 105 V I . U d o s t ę p n i a n i e z b i o ró w

1. Wypożyczenia

W roku 2012 z Muzeum Narodowego w Warszawie wypożyczonych zostało 1178 zabytków na 68 wystaw.

2. Digitalizacja

W 2012 roku Muzeum Narodowe w Warszawie kontynuowało realizację projektu „Budowa Cyfrowego MNW” w ramach Wieloletniego Programu Rządowego Kultura+. Celem projektu jest digitalizacja zbiorów Muzeum i udostępnienie ich szerokiej publiczności poprzez stronę internetową Cyfrowego MNW. Dzięki uzyskanej dotacji zakupiono m.in. profesjo-nalne oprogramowanie do zarządzania zdjęciami, umożliwiające m.in. łatwy dostęp do plików wzorcowych, wykonano 4920 zdjęć cyfrowych zabytków, w tym kolekcji malarstwa, numizmatyki, obiektów sztuki zdob-niczej, zakupiono 5 nowych zestawów komputerowych. Prowadzono również intensywne prace nad projektem zmiany interfejsu oraz funkcjonalności serwisu Cyfrowe MNW (cyfrowe.mnw.art.pl). Pre-miera strony w nowej odsłonie ma się odbyć wiosną 2013 roku.

Partage Plus Od 2012 roku Muzeum uczestniczy również w międzynarodowym pro-jekcie Partage Plus, którego celem jest digitalizacja i publikacja w In-ternecie, m.in. na stronie Europeany, 75 000 obiektów dziedzictwa kul-tury z okresu ok. 1900 roku, reprezentujących szeroko pojęty styl art nouveau, w tym 5000 obiektów ze zbiorów Muzeum. W ramach Partage Plus w 2012 roku opracowano procedurę publika-cji danych obiektów ze zbiorów MNW do Europeany, z uwzględnieniem eksportu do formatu LIDO, oraz wdrożono procedury wzbogacania da-nych przechowywanych w muzealnej bazie. Zdigitalizowano 265 obiek-tów i opracowano dane 292 obiektów. W ramach promocji projektu wy-głoszono 3 referaty na konferencjach krajowych.W przedsięwzięciu tym uczestniczy kilkanaście osób z różnych dzia-łów Muzeum. W okresie luty 2012 — czerwiec 2012 dokonano wyboru prac, stworzono listę obiektów dla koordynatorów projektu, rozstrzyg-nięto formy digitalizacji obiektów, zaproponowano dzieła do stworze-nia logotypu projektu (Jan Toorop, De Zaaier, Peter Behrens, Der Kuss). W drugim kwartale rozpoczęto digitalizację obiektów oraz ich meryto-ryczne opracowywanie — weryfikację atrybucji, proweniencji etc. i przy-gotowanie rekordów w bazie danych MONA, według zasad ustalonych w ramach projektu SYNAT (opracowane „Dobre praktyki”). Uczestnictwo w pracach i zebraniach roboczych związanych z Partage Plus — m.in. opracowywanie kontrolowanych słowników terminologicznych (np. tłu-maczenia odpowiedników z języka angielskiego — Getty Art & Architec-ture Thesaurus). Zgłoszono także propozycję międzynarodowej konfe-rencji naukowej towarzyszącej projektowi (koordynacja: Ewa Frąckowiak, Marcin Romeyko-Hurko).

107 V I . U d o s t ę p n i a n i e z b i o ró w106 V I . U d o s t ę p n i a n i e z b i o ró w

Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie (CMNW)Cyfrowe Muzeum działa opierając się na przeznaczonym do publikacji zbiorów muzealnych online programie dMuseion, stworzonym w wyniku współpracy z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym. Strona umożliwia udostępnianie publiczności m.in. tych zbiorów, które z uwagi na brak wystarczającej powierzchni ekspozycyjnej nigdy nie były prezentowane.Liczba zabytków z wizerunkiem dodanych do CMNW w 2012 roku: 3571,liczba zabytków bez wizerunku zmodyfikowanych w 2012 roku: 2199, liczba pokazów tematycznych udostępnionych w CMNW w 2012 roku: 13.

Prace nad udostępnianiem zbiorów online w ramach Cyfrowego MNW — w rezultacie opublikowano wraz z glossami i podstawową literaturą 1482 obiekty. W tym przygotowano następujące pokazy:Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi. Dawne ryciny i rysunki (XVI w. — początek XX w.) prezentowane na wystawie — pokaz 67 dzieł: Piotr Borusowski — 1 nota, Piotr Czyż — 32 noty, Anna Grochala — 16 not, Piotr Kibort — 6 not, Marcin Romeyko-Hurko — 3 noty, Joanna Sikorska — 5 not, Joanna Tomicka — 3 noty);„W darze zdruzgotanej Warszawie”: kolekcja gen. S. Dembińskiego (38 rycin): Joanna Tomicka;Goya w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie (23 ryciny): Joanna Sikorska;Emil Orlik i jego impresje z Bliskiego i Dalekiego Wschodu (15 rycin): Ewa Frąckowiak.

FinansowanieW 2012 roku Muzeum ponownie uzyskało dotację na kontynuację pro-jektu w ramach „WPR Kultura+”. Wysokość dotacji na ten rok wyniosła 476 008 zł na wydatki inwestycyjne i bieżące. Projekt „Budowa Cyfro-wego MNW — etap II” jest realizowany od drugiego półrocza 2012 roku do 31 lipca 2013 roku. Dotychczas zakupiono profesjonalne oprogramo-wanie do zarządzania zdjęciami, które umożliwia łatwy dostęp do plików wzorcowych i zarządzanie zdjęciami z możliwością udostępnienia ich nieograniczonej liczbie użytkowników, oraz program do obróbki zdjęć. Nabyto także sprzęt do pracowni digitalizacyjnych: pracowni fotogra-ficznej i pracowni skanera, w tym m.in.: oświetlenie, statywy, karty sza-rości, filtry polaryzacyjne, kurtyny, urządzenie służące do kalibracji ko-lorystycznej wraz z oprogramowaniem, umożliwiające profesjonalne zarządzanie barwą, które ma prowadzić do uzyskania jak najwyższej wiarygodności odwzorowania. Przed zakupem nowego sprzętu do pra-cowni fotograficznej Muzeum we własnym zakresie przystosowało do tego celu nowe pomieszczenie, zakupiono statywy do aparatów, wypo-sażenie pracowni, w tym ładowarkę, akumulator, oprogramowanie do sterowania aparatem, wizjer kątowy, filtry, wózek systemowy do trans-portu sprzętu w Muzeum, klipsy, tła i sprzęt do fotografii bezcieniowej, kufry do lamp, stół bezcieniowy, panel odbijający, pamięć do komputera w pracowni, filtr polaryzacyjny. Zakupiono również specjalistyczne szafy do przepakowywanych, digitalizowanych szklanych negatywów — szafy zostały zainstalowane w dotychczasowym starym magazynie, w dalszej kolejności będzie możliwe rozpoczęcie pracy nad dalszym przepakowy-waniem negatywów do zakupionych pudełek i kopert z atestem PAT. Wy-konano 3804 zdjęcia cyfrowe muzealiów, a także wprowadzono 3000 nowych rekordów opisów zabytków do muzealnej bazy danych m.in. w Gabinecie Rycin i Rysunków.

Dokumentacja wizualna zbiorówW 2012 roku zrobiono łącznie 24 125 nowych zdjęć cyfrowych, w tym 16 237 skanów w nowej pracowni skanera oraz 8724 zdjęcia cyfrowe m.in. kolekcji malarstwa, numizmatyki oraz obiektów sztuki zdobniczej, wykonanych dzięki środkom z programu Kultura+ (4920 zdjęć — pro-jekt „Budowa Cyfrowego MNW”, 3804 zdjęcia — projekt „Budowa Cyfro-wego MNW — etap II”).

Inwentarz elektronicznyPowstająca w MNW od początku lat 90. XX wieku wewnętrzna baza danych zawierała pod koniec 2012 roku 461 443 rekordy, a więc obej-mowała ok. 60% zbiorów (Gmach Główny MNW). W 2012 roku do bazy wprowadzono 23 163 rekordy, z czego 3000 rekordów wprowadzonych zostało przez pracowników zewnętrznych, zatrudnionych dzięki progra-mowi „WPR Kultura+”. Pracownia fotograficzna


Konserwacja

VII

110 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 111 V I I . Ko n s e rwac j a

Działalność pionu konserwatorskiego obejmuje przede wszystkim przeprowadzanie prac konserwatorskich w pełnym i częściowym za-kresie oraz profilaktykę muzealną związaną ze środowiskiem (zagad-nienia prawidłowego oświetlenia, temperatury, wilgotności względnej), a także udział w przygotowaniu wystaw i misjach archeologicznych. Ze-spół konserwatorów liczy 45 osób. Dział Konserwacji składa się z sied-miu specjalistycznych pracowni oraz Laboratorium, które współpracując z pracowniami konserwatorskimi i działami merytorycznymi, wykonuje badania materiałowe, analizy mikrochemiczne, weryfikuje materiały sto-sowane do konserwacji oraz ustala właściwe warunki ekspozycji i prze-chowywania dzieł sztuki. Laboratorium prowadzi pełną analizę środowi-ska muzealnego, w aspekcie badań biologicznych i fizycznych.Pracownicy Działu Konserwacji biorą udział w różnych projektach, m.in. Nocy Muzeów, Dniu Niepełnosprawnych oraz innych spotkaniach z pub-licznością. Opiekują się również praktykantami (w 2012 r. 17 studentów), prowadzą szkolenia, staże, wykłady (w 2012 roku 9 wykładów dla grup studenckich), dyplomy, a także konsultacje merytoryczne dla innych ośrodków muzealnych. W 2012 roku ukończono prace konserwatorskie przy 669 obiektach. Zabezpieczającym zabiegom poddano 687 obiektów. Oprawiono 349 obiektów w passe-partout. Wykonano 6822 opinie konserwatorskie. W trakcie konserwacji znajduje się 119 obiektów. Poza tym 34 razy kon-wojowano obiekty na terenie kraju oraz 19 razy za granicę, a 140 razy nadzorowano pakowanie i rozpakowywanie wystaw.

113 V I I . Ko n s e rwac j a112 V I I . Ko n s e rwac j a

Zakończenie projektu: „Konserwacja obrazu Bitwa pod Grunwaldem Jana Matejki (1878)”W sierpniu 2012 roku, po ponad dwóch latach prac, zakończyła się kon-serwacja Bitwy pod Grunwaldem. Przeprowadzono prace konserwator-sko-restauratorskie obrazu, wykonano badania konserwatorskie i za-kupiono aparaturę badawczą. Część prac odbywała się we współpracy z instytutami naukowymi (m.in. z Uniwersytetem Warszawskim).

I etap: Prace na podobraziuW połowie czerwca 2010 roku wykonano szczegółowe badania, dzięki którym wstępnie określono stopień degradacji materiałów organicznych i stan mikrobiologiczny obrazu. W dniach 6–13 lipca Bitwa pod Grunwaldem, po zaklejeniu lica bibułą zabezpieczającą, została zdjęta ze ściany i położona na specjalnie w tym celu zbudowanym drewnianym podeście. Następnie zdemonto-wano ramę i usunięto metalowy blejtram. W kolejnej fazie prac usunięto zespolone z oryginałem masą woskowo-żywiczną płótno dublujące, które wzmacniało obraz w latach 1948–2010. 22 listopada 2010 roku zainstalowano przenośne pochłaniacze par rozpuszczalników, co umożliwiło realizację następnego etapu prac. Po mechanicznym i chemicznym usunięciu resztek masy dublującej oraz zlikwidowaniu dawnych reperacji uszkodzeń płótna wykonano impre-gnację. W czasie dalszych prac zreperowano ponowne uszkodzenia mechaniczne płótna (rozdarcia i ubytki). W 2011 roku wykonano nowy dublaż przy zastosowaniu techniki wyko-rzystującej żywice syntetyczne (Beva-Film, Beva 371). Wybór ten podyk-towany był m.in. większą niż w przypadku masy woskowo-żywicznej siłą klejenia, mniejszym ciężarem spoiwa łączącego oba płótna i jego dużo większą elastycznością.

1. Programy konserwatorskie i badawcze

Obrócenie Bitwy pod Grunwaldem warstwą malarską do góry nastą-piło we wrześniu 2011 roku. W wyniku wypreparowania i wyrównania zniekształconych krawędzi obrazu powierzchnia płótna powiększyła się o 0,7 m2 (w wysokości o 4 cm, w szerokości o 3 cm).Pierwszy etap prac trwał 284 dni. W tym czasie konserwatorzy zużyli 2500 ostrzy skalpeli chirurgicznych oraz ok. 1501 różnych rozpuszczalników.

II etap: Prace na warstwie malarskiej W październiku 2011 roku rozpoczął się drugi etap konserwacji, w cza-sie którego m.in. oczyszczono warstwę malarską. Przystępując do prac na licu, usunięto bibułkę japońską, zabezpieczającą i chroniącą je przed najdrobniejszymi wykruszeniami. Wykonano niezbędne badania fizyko-chemiczne identyfikujące spoiwa pierwotnie i wtórnie użyte w obrazie. Usunięto pochodzące z kilku wcześniejszych konserwacji wtórne

Konferencja prasowa dotycząca „Zakończenia konserwacji Bitwy pod Grunwaldem”, z udziałem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego i Prezesa Zarządu PKO Banku Polskiego Zbigniewa Jagiełły, 19.09.2012

Montaż fragmentów nowej ramy do obrazu, sierpień 2012


werniksy, retusze oraz kity wypełniające ubytki warstwy malarskiej. Prace prowadzono dwutorowo: chemicznie — przy użyciu rozpuszczal-ników i mechanicznie — za pomocą skalpeli. Stare kity zastąpiono no-wymi, wiernie naśladującymi fakturę warstwy malarskiej. Przed przystą-pieniem do retuszu obraz zawerniksowano. Krosno obrazu wymieniono na nowe aluminiowe i samonaprężające, zapewniające obrazowi rów-nomierny naciąg. Specjalny stelaż stanowi konstrukcję nośną zarówno obrazu, jak i ciężkiej drewnianej ramy. Konstrukcja i krosno zostały za-projektowane przez Henryka Arendarskiego. 30 marca 2012 roku Bitwę pod Grunwaldem ponownie zainstalowano na specjalnej konstrukcji w ścianie Sali Matejkowskiej MNW. Końcowym etapem prac konserwatorskich było wykonanie nowych retuszy i ich zawerniksowanie. To największe w zbiorach MNW dzieło konserwował zespół Pracowni Konserwacji Malarstwa na Płótnie: Dorota Pliś (kierownik pracowni), Ka-tarzyna Jastrzębska, Barbara Kurzyk-Soudah, Anna Lewandowska, Piotr Lisowski, Małgorzata Pawłowska, Magdalena Wesołowska oraz konser-watorzy z zewnątrz: Barbara Drobińska-Sowula, Ksenia Zdzieszyńska--Demolin i Zofia Datko. Nadzór nad całością prac sprawowała Dorota Ignatowicz-Woźniakowska — Główny Konserwator MNW.Po ukończonej konserwacji przystąpiono do oprawienia obrazu w nową ramę projektu Grzegorza Janczarskiego. Elementy szkieletowej kon-strukcji wykonano w firmie Stanisława Marchewki „Marchewka”. Pro-file drewniane zostały zrobione w stolarni Muzeum Narodowego, pod kierownictwem Wiesława Anuszewskiego. Wszystkie złocenia i drobną sztukaterię ramy wykonał zespół pozłotników Pracowni Konserwa-cji Rzeźby i Malarstwa na Drewnie pod kierunkiem Agnieszki Czubak: Anna Bielecka, Piotr Grochowski i Ewa Lechowska. Pozostałe elementy dekoracyjne wykonał zespół Pracowni Konserwacji Sztuki Starożytnej i Rzeźby Kamiennej pod kierunkiem Zbigniewa Godziejewskiego: An-drzej Karolczak, Joanna Lis, Ewa Radziejowska-Parandowska. Środ-kowa część ramy została obita jedwabiem współgrającym z kolorystyką obrazu. Konserwacja obrazu zakończyła się 8 sierpnia 2012 roku, konferencja prasowa z udziałem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bog-dana Zdrojewskiego i Prezesa PKO Banku Polskiego Zbigniewa Ja-giełły odbyła się wraz z publiczną prezentacją Bitwy pod Grunwaldem 19 września 2012 roku. Wygląd dzieła nie zmienił się w sposób zasad-niczy, różnica jest subtelna, natomiast barwy odzyskały głębię, wyrazi-stość i intensywność. Najważniejszym jednak osiągnięciem jest prze-dłużenie życia obrazu.Środki finansowe na konserwację obrazu zapewniło MKiDN oraz PKO Bank Polski, który sfinansował także stworzenie nowej ramy Bitwy pod Grunwaldem.

Zakończenie projektu: „Konserwacja obrazu Żydówka z pomarańczami Aleksandra Gierymskiego (ok. 1880–1881)”W listopadzie 2012 roku zakończyła się konserwacja odzyskanego po la-tach obrazu Aleksandra Gierymskiego Żydówka z pomarańczami. Przy-wracanie Pomarańczarce jej dawnej świetności trwało 14 miesięcy (do-kładnie 440 dni) i zakończyło się pełnym sukcesem, choć nie brakowało bardzo trudnych momentów.Przeprowadzono prace konserwatorsko-restauratorskie oraz wykonano badania konserwatorskie, częściowo we współpracy z instytutami na-ukowymi (m.in. Uniwersytetem Warszawskim, Laboratorium Analiz i Nie-niszczących Badań Obiektów Zabytkowych przy MNK w Krakowie). Działania konserwatorskie w 2012 roku obejmowały kilkakrotną impre-gnację całości. Oczyszczono lico obrazu z wcześniejszych ingeren-cji konserwatorskich — bardzo rozległych przemalowań oraz wosków. Prace prowadzono zarówno mechanicznie, jak i chemicznie, na bardzo małych przestrzeniach, ze względu na wrażliwość warstwy malarskiej na działanie rozpuszczalników. Obraz został zdublowany na cienką tka-ninę z włókna szklanego, mocną, nierozciągliwą, półprzezroczystą, co pozwala zobaczyć oryginalne płótno ze starym numerem inwentarzo-wym. Po założeniu dodatkowo cienkich pasów szyfonowych obraz został naciągnięty na aluminiowe krosno samonaprężające, zapewniające mu równomierny i stabilny naciąg. Założono kity wypełniające ubytki war-stwy malarskiej oraz precyzyjnie opracowano ich powierzchnię, dopa-sowując ją do otaczających faktur warstwy malarskiej. Następnie wy-konano retusz naśladowczy i zakończono pracę, zakładając werniks końcowy.5 grudnia obraz został zawieszony w Galerii Sztuki XIX Wieku, czyli w dawnej Galerii Malarstwa Polskiego, gdzie był prezentowany przed wojną.

Wizyta przedstawicieli PZU SA w trakcie konserwacji Pomarańczarki, 21.02.2012


Obraz Żydówka z pomarańczami to jedno z największych arcydzieł ma-larstwa polskiego. Został zrabowany prawdopodobnie w 1944 roku, po upadku powstania warszawskiego. Od tego momentu aż do roku 2010, kiedy to pojawił się na rynku an-tykwarycznym w północnych Niemczech, uchodził za zaginiony, a jego losy w tym okresie pozostają nieznane. Do Muzeum Naro-dowego w Warszawie Pomarańczarka powróciła 15 lipca 2011 roku dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przy wsparciu PZU.

Kontynuacja projektu: „Opracowanie nowej masowej metody dezynfekcji obiektów zabytkowych, opierającej się na nanocząsteczkach metali szlachetnych”Realizacja projektu we współpracy z firmą Instal Warszawa (z wykorzy-staniem środków unijnych).

Kontynuacja projektu: „Collaborative study and treatment of Ecce Homo Triptych by Maerten van Heemskerck from the Warsaw Museum Collection” Projekt realizowany we współpracy z Conservation Partnership, Getty Museum, Los Angeles, USA. Pobyt konserwatora z Pracowni Konserwa-cji Rzeźby i Malarstwa na Drewnie MNW, w I kwartale 2012 roku.

Udział w misjach archeologicznokonserwatorskich — Sakkara (Egipt)Polsko-egipska misja archeologiczna w Sakkarze (Egipt), kierowana przez prof. Karola Myśliwca; nadzór nad pracami badawczo-konser-watorskimi – Zbigniew Godziejewski, kierownik Pracowni Konserwacji Sztuki Starożytnej MNW. W trakcie sezonu jesiennego przeprowadzono konserwację nowo odsłoniętej fasady grobowca dowódcy floty Me-riego (VI dynastia Starego Państwa, XXIV–XXII wiek p.n.e.), jej dekoracji

reliefowej i malarskiej oraz kamieniarki, a także kontrolę stanu zachowa-nia grobowców Merefnebefa i Ni-anch-Nefertuma.

Nadzór nad pracami badawczokonserwatorskimi oraz konserwatorskorestauratorskimi nagrobków z bazyliki św. Antoniego w PadwieProjekt realizowany w ramach dotacji celowej MKiDN na zadanie: Pol-skie ślady w Padwie i Veneto. Dotyczył wapiennej obudowy nagrobka Erazma Kretkowskiego, eksponowanego na dziedzińcu przyklasztornym zwanym Orto del Paradiso, oraz dwóch wieloelementowych monumen-tów nagrobnych Adama Żalińskiego i Mikołaja Ponętowskiego we wnę-trzu bazyliki.Nadzór konserwatorski z ramienia Muzeum Narodowego w Warsza-wie pełniła Ewa Radziejowska-Parandowska. Zakres jej czynności obej-mował szczegółowe oględziny stanu zachowania wszystkich trzech obiektów i uzgodnienie zakresu badań laboratoryjnych, doboru metod i materiałów konserwatorskich, zatwierdzenie proponowanego przez wykonawcę programu prac oraz odbiór dokumentacji powykonawczej. Na podstawie przeprowadzonych przez nią studiów opracowano gra-ficzny projekt rekonstrukcji nagrobka Erazma Kretkowskiego — opie-rając się na trójwymiarowych, specjalistycznych fotografiach, przygo-towano plansze przedstawiające oryginalny wygląd pomnika, gdzie połączono brązowe popiersie i marmurową płytę epitafijną — ekspono-wane we wnętrzu bazyliki, z wirtualną rekonstrukcją uszkodzonych ele-mentów wapiennej obudowy.Ostateczny odbiór prac zatwierdził Główny Konserwator MNW Dorota Ignatowicz-Woźniakowska. Prace konserwatorskie nagrobków przepro-wadziła Elżbieta Barbara Lenart.

Etapy prac Anny Lewandowskiej nad Pomarańczarką, lipiec 2011 i grudzień 2012


2. Realizacja zadań konserwatorskich

Ogółem Duże konserwacje

ukończone

Małe konserwacje ukończone

Zabiegi zabezpieczające

Konserwacje w trakcie prac

Konserwacje wykon. nieujęte

w planie

Liczba opinii konserwatorskich

1. Pracownia Konserwacji Malarstwa naPłótnie

na wystawy MNW 13 7 1 5 – – 98

użyczane na wystawy

51 3 14 34 – 3 803

galerie stałe 48 20 22 6 15 1 80

magazyny 7 – – 7 18 1 1 415

Razem 119 30 37 52 33 5 2 396

2. Pracownia KonserwacjiRzeźby i Malarstwa na DrewnieDrewnie

na wystawy MNW 86 29 11 46 11 79 46


85 8 41 36 2 88 143

galerie stałe 323 67 79 177 5 149 16

magazyny 19 3 4 12 2 18 3

Razem 513 107 135 271 20 334 208

3. P

raco

wni

a K

onse

rwac

ji

Obi

ektó

w n

a Pa

pier

ze

passe- -partout na wystawy MNW 30 21 7 – – 1 218

119

62 użyczane na wystawy

39 28 6 – – 3 921

9 galerie stałe 32 18 6 5 – 20 19

38 magazyny 233 44 5 5 3 60 79

349 Razem 334 111 24 10 3 84 1 237

4. Pracownia KonserwacjiCeramikiSzkła i Metalu

na wystawy MNW 69 5 28 36 38 70 73


71 – 58 13 – 71 1 589

galerie stałe 47 – 9 38 2 20 2

magazyny 35 1 9 25 5 22 290

Razem 222 6 104 112 45 183 1 954


5. Pracownia Konserwacji MebliZabytkowych

na wystawy MNW 14 13 – 1 1 3 –


15 6 7 2 – 2 62

galerie stałe 9 9 – – – – –

magazyny 10 4 4 2 – 8 –

Razem 48 32 11 5 1 13 62

6. Pracownia Konserwacji Tkanin

na wystawy MNW 3 2 – 1 – 1 22


8 2 5 1 – 1 260

galerie stałe 1 – – 1 4 1 –

magazyny 33 2 3 28 – 2 121

Razem 45 6 8 31 4 5 403

7. Pracownia KonserwacjiSztuki Starożytneji Rzeźby Kamiennej

na wystawy MNW 15 9 – 6 – – 41


2 – 2 – – – 376

galerie stałe 14 8 – 6 6 4 30

magazyny 44 9 30 5 7 16 115

Razem 75 26 32 17 13 20 562

RAZEM

na wystawy MNW 230 86 47 97 50 154 498


271 47 133 91 2 168 4 154

galerie stałe 474 122 116 236 32 195 147

magazyny 381 63 55 263 35 127 2 023

OGÓŁEM KONSERWACJA

1 356 318 351 687 119 644 6 822

Opracowała: Anna Bogdańska


INNE

PracowniaKonserwacji

Wyjazdy służbowe Transport obiektów

Komisje i narady konserwatorskie

Zajęcia dydaktyczne

Nadzór konserwatorski

pakowanie i rozpakowywanie

wystaw

Inne

krajowe zagranicznew kraju —

cała wystawa

w kraju — wybrane obiekty

za granicą praktykancigrupy

studenckie

1. Malarstwa na Płótnie

4 5 – 5 15 4 2 3 27

2. Rzeźby i Malarstwa na Drewnie

9 5 – 12 1 27 2 3 34

3. Obiektówna Papierze

– – – 1 – 1 4 – 7

4. Ceramiki,Szkła i Metalu

5 1 1 5 2 7 2 – 30

5. MebliZabytkowych

3 – – 3 – 4 5 1 3

6. Tkanin 2 1 1 – – - 1 – 10

7. Sztuki Starożytneji Rzeźby Kamiennej

5 2 – 6 – 27 1 2 28

Gabinet GłównegoKonserwatora

– 1 – – 1 jw. – – 1

RAZEM 28 15 2 32 19 70 17 9 140

Opracowała: Anna Bogdańska


W Laboratorium MNW przeprowadzono 510 hodowli mikrobiologicz-nych z identyfikacją mikroorganizmów (365 badań mikrobiologicznych obiektów i innych zakażonych powierzchni w MNW, 12 badań czystości mikrobiologicznej powietrza, służących do oceny skażenia mikrobio-logicznego środowiska muzealnego, oraz 133 badania dla podmiotów zewnętrznych). Dokonano kontroli i pomiarów klimatu w pomieszcze-niach MNW według istniejących potrzeb, kontroli parametrów środowi-skowych w oddziałach Muzeum Narodowego i innych miejscach, gdzie znajdują się obiekty z Muzeum Narodowego — 17.Przeprowadzono dezynfekcję obiektów i pomieszczeń muzealnych — oprysk preparatem Lichenicide 264 (ok. 95 obiektów, 10 mat filtracyj-nych i 3 pomieszczenia; w parach PCMC — 45 obiektów) oraz lampą UV (w 2 pomieszczeniach). W ramach badań chemicznych pobrano 99 próbek i przeprowadzono następujące badania: 105 identyfikacji pigmentów, 42 stratygrafie, 3 identyfikacje spoiw, 3 identyfikacje gruntu, 11 identyfikacji materiału, 63 mikrofotografie, 38 mikrofotografii VIS i UV, 30 analiz widm SEM/EDS, 10 pomiarów nanosrebra, pomiary pH płótna, 8 pomiarów metodą sedymentacyjną, 2 pomiary aparatem Mercka, 1 interpretację widm

3. Laboratorium MNW

w podczerwieni, 10 oznaczeń stężenia srebra, 21 wzorcowych odczynni-ków, 11 pomiarów temperatury płynięcia. Pracownicy Laboratorium przetestowali też skuteczność preparatów bazujących na nanocząsteczkach srebra, produkowanych przez firmę Grafmet HT, przygotowali prezentację i wykład na temat palety malar-skiej w świetle badań technologicznych z cyklu wykładów jubileuszo-wych w MNW, wzięli udział w komisji konserwatorskiej likwidującej za-wartość Magazynu Ram w podziemiach Gmachu Głównego MNW, przygotowali prezentację i wygłosili wykład pt. Mikrobiologia w muzeal-nictwie. Prewencja i dezynfekcja, w ramach cyklu wykładów jubileuszo-wych w MNW.

Wzrost grzybni na zabytkowej drewnianej ramie

Rozwój kolonii grzybów z rodzaju Cladosporium na próbce farby


Działalność naukowa

VIII

128 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 129 V I I I . D z i a ł a l n o ś ć n au ko wa

Zespół pracowników merytorycznych MNW liczy 147 osób. Są to hi-storycy sztuki, archeolodzy, orientaliści, archiwiści i bibliotekarze opie-kujący się zbiorami, łączący opracowywanie i udostępnianie zbiorów z działalnością naukową. Jej efektem są nie tylko wystawy czasowe or-ganizowane w MNW i w innych ośrodkach, lecz także wystąpienia oraz liczne publikacje. Pracownicy merytoryczni biorą udział w specjalistycz-nych sesjach naukowych w kraju i za granicą, a także przygotowują wy-kłady i referaty przeznaczone dla szerszej publiczności. Prowadzą za-jęcia dla studentów różnych kierunków oraz opiekują się praktykantami na stażach. Są autorami książek, licznych artykułów, zarówno specja-listycznych, jak i popularnonaukowych. Publikowane w katalogach wy-staw hasła dotyczące dzieł sztuki ze zbiorów MNW są wynikiem wnikli-wych badań prowadzonych nad zbiorami.

Kolegium Kuratorów Kolegium Kuratorów, działające na podstawie zapisów zawartych w Sta-tucie Muzeum Narodowego w Warszawie, jest ciałem doradczym Dyrek-tora, wypowiadającym się na temat działalności merytorycznej Muzeum.W roku 2012 do kluczowych kwestii dyskutowanych na spotkaniach Kolegium należały propozycje i działania merytoryczne związane z ob-chodami 150-lecia istnienia Muzeum (wystawy, wykłady, programy edu-kacyjne, projekty konserwatorskie etc.). Kuratorzy przedstawili także koncepcje i projekty nowych aranżacji galerii stałych Muzeum.Na spotkaniach Kolegium prezentowano uwagi i postulaty dotyczące zadań statutowych instytucji — dyskutowano o kwestiach regulaminu wypożyczania muzealiów, trybie wykonywania kwerend, poszerzania zbiorów o depozyty i zakupy. Wiele uwagi poświęcono także problema-tyce związanej z informowaniem społeczeństwa o merytorycznych do-konaniach Muzeum, prezentując oczekiwania dotyczące strony interne-towej i Cyfrowego Muzeum Narodowego w Warszawie.W związku z inauguracją Jubileuszu 150-lecia MNW w maju rozpoczął się cykl cotygodniowych wykładów jubileuszowych „Jak powstawało Mu-zeum i jego zbiory”, prowadzonych przez pracowników MNW. Do końca 2012 roku odbyły się 32 wykłady. 29 maja miała miejsce debata Przy-szłość Biennale Plakatu poprowadzona przez Piotra Rypsona z udzia-łem wybitnych grafików oraz przedstawicieli środowiska projektantów graficznych (STGU, Fundacja Bęc Zmiana, magazyn „2+3 D”). Muzeum Narodowe w Warszawie było współorganizatorem międzynarodowej ju-bileuszowej konferencji naukowej Józef Ignacy Kraszewski 1812–2012. Pisarz — Myśliciel — Autorytet (Warszawa, Białystok, Romanów, 14–16 listopada) oraz organizatorem spotkania z artystą holenderskim Wille-mem de Rooijem Ptaki, pióra, twarze — czyli o tolerancji i nietoleran-cji w mentalności współczesnego Europejczyka (17 listopada), będącego okazją do poznania napięć i sprzeczności pomiędzy praktyką muzealni-czą, dyskursem historii sztuki i ideologiami współczesnej sztuki.

131 V I I I . D z i a ł a l n o ś ć n au ko wa130 V I I I . D z i a ł a l n o ś ć n au ko wa

1. Wydawnictwa MNW

Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi, książka towarzysząca wysta-wie, red. Krzysztof Pomian, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2012, s. 344, nakład: 1000 egzemplarzy.

Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów. Przewodnik po wystawie, red. Jiří Fajt, Muzeum Narodowe w Warszawie, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2012, s. 240, nakład: 1000 egzemplarzy.

Międzynarodowe Biennale Plakatu Warszawa 2012, katalog wystawy w Muzeum Plakatu w Wilanowie, red. Maria Kurpik, opracowanie gra-ficzne J. Czerniakowska, wyd. Muzeum Narodowe w Warszawie, War-szawa 2012, s. 340, nakład: 1500 egzemplarzy.

Wizje nowoczesności. Lata 50. i 60. — wzornictwo, estetyka, styl życia. Materiały z sesji towarzyszącej wystawie „Chcemy być nowocześni…”, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2012, s. 174, nakład: 1000 egzemplarzy.

Sara Lipska. W cieniu mistrza / Sarah Lipska. Dans l’ombre du maître, katalog wystawy w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, red. Ewa Ziembińska, opracowanie graficzne Jakub Jezier-ski, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2012, s. 232, nakład: 1000 egzemplarzy.

D. Jackiewicz, Karol Beyer 1818–1877, z serii Fotografowie Warszawy, Muzeum Narodowe w Warszawie i Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2012, s. 136, nakład: 1000 egzemplarzy.Pierwszy tom z serii, którą poświęcono fotografii w Warszawie, ilustro-wany w całości zbiorami Muzeum Narodowego w Warszawie.

J. Trybuś, Warszawa niezaistniała, Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Narodowe w Warszawie, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2012, nakład: 1000 egzemplarzy.

Raport Roczny Muzeum Narodowego w Warszawie 2011, Muzeum Na-rodowe w Warszawie, Warszawa 2012, s. 192, nakład: 1000 egzemplarzy.

„Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie. Nowa Seria / Journal of the National Museum in Warsaw. New Series” 2012, 1(37), s. 368, nakład: 1000 egzemplarzy.

Foldery (wersja także w j. angielskim*): G. Bastek, A. Ziemba, Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi*

2. Sesje naukowe

a. sesje organizowane przez MNW

Konserwacja rzeźby Aliny Szapocznikow: etyka, idea, technologia 3 grudnia 2012 Sesja naukowa poświęcona problemowi przygotowania programu kon-serwatorskiego rzeźby Aliny Szapocznikow Pnąca (1960), wykonanej w odlewie betonowym na konstrukcji metalowej, a znajdującej się dziś w krytycznym stanie.Udział wzięli: prof. Agata Jakubowska (UAM), prof. Janusz Smaza, prof. Iwona Szmelter (Wydział Konserwacji ASP w Warszawie), dr Jola Gola (Muzeum Akademii).

Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce. Suplement10 grudnia 2012Podsumowanie cyklu seminariów problemowych poświęconych eduka-cji muzealnej w Polsce, których podstawę stanowiły badania przeprowa-dzone przez Forum Edukatorów Muzealnych w latach 2009–2011, oraz przygotowana na ich bazie publikacja Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, perspektywy rozwoju. W czasie konferencji zapre-zentowano opinie i oczekiwania środowiska muzealników oraz przedsta-wiono tzw. rekomendacje dla rozwiązań systemowych dotyczących kie-runków rozwoju edukacji muzealnej i muzeów w Polsce.W konferencji uczestniczyli: prof. Małgorzata Omilanowska, Podsekre-tarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Dy-rektor Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów dr hab. Piotr Majewski i zaproszeni przedstawiciele muzeów z całej Polski.Organizacja i koordynacja: Katarzyna Rokosz

H. Benesz, J. Kilian, Galeria Dawnego Malarstwa Europejskiego*I. Danielewicz, Galeria Sztuki XIX Wieku*W. Górecki, A. Tarasiuk, Zikr. Wystawa Piotra WysockiegoM. Jakubiak, E. Ziembińska, Haute couture dla każdegoJ. Lubiak, A. Tarasiuk, Myszy i szczury. Wystawa Agnieszki KalinowskiejA. Romanowski, Gabinet Monet i Medali*A. Tarasiuk, M. Suchora, Skontrum. EwolucjeA. Ziemba, Galeria Portretu Staropolskiego i Europejskiego*E. Ziembińska, Sara Lipska. W cieniu mistrzaMuzeum Narodowe w Warszawie [folder jubileuszowy z okazji 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie], Warszawa 2012


b. udział pracowników MNW w sesjach i konferencjach naukowych w innych ośrodkach

Życie codzienne romantyków Muzeum Literatury 29 lutego — 2 marca 2012Referat: Katarzyna Wakuła — Polityczne uwarunkowania „stroju staro-niemieckiego” w malarstwie Caspara Davida Friedricha

Conserving the Arts: the task of the curator and the conservator?CODART VIJFTIEN, Bruksela18–20 marca 2012 Referat: Hanna Benesz — A mixed or a national school presentation in the permanent galleries? The Warsaw exampleUdział: Piotr Borusowski, spotkanie Web Commitee, koncepcja i prowa-dzenie panelu dyskusyjnego Defining priorities: cooperation between curator and conservator in the process of research and conservation of works on paperJoanna A. Tomicka, panele dyskusyjne: Loans, collection mobility and (non-) insurance oraz A museum: more than the keeper of its own collection?

Polacy nad Nilem Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego4–6 czerwca 2012Referat: Monika Dolińska — Misja Totmesa III w Deir el-Bahari. Sezon 2011

Polacy nad Nilem. Sezon 2011–2012Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego5 czerwca 2012Referat: Tomasz Górecki — Do czego mogła służyć taka ogromna ilość garnków...? Trudno to wytłumaczyć i zrozumieć

XIV Congressus Internationalis Epigraphiae Graecae et Latinae, Berlin27–31 sierpnia 2012Referat: Alfred Twardecki — Epigraphy of the Bosporan Kingdom

Międzynarodowa NaukowoPraktyczna Konferencja Parki Dionizego MikleraMinisterstwo Kultury Ukrainy, Ministerstwo Ekologii i Zasobów Przyrod-niczych Ukrainy, Narodowy Rezerwat „Zamki Tarnopolszczyzny”, Krze-mieniecki Ogród Botaniczny Zbaraż — Krzemieniec (Ukraina)

13–14 września 2012Publikacja: Piotr Kibort, Ogrody w majątkach Mniszchów w końcu XVIII i na początku XIX wieku: Dęblin, Tatary, Gródek Podolski, Wiśnio-wiec Nowy [w:] Паркі Діонісія Міклера. Матеріали міжнародної науково – практичної конференції присвяченої 250-ій річниці з дня народження видатного ландшафтного дизайнера, а також формуванню та розвитку садово – паркового мистецтва на землях Східної Європи, Збараж — Вишневець — Кременець 2012.

Znaleziska monet od antyku do nowożytności (III) / Nálezy mincí od antiku po raný novotěk (III)Czeski Krumlow (Czechy)11–14 września 2012Wydział Filozoficzny i Centrum Badań Mediewistycznych Czeskiej Aka-demii Nauk w Pradze oraz Uniwersytet Karola w Pradze Referat: Andrzej Romanowski — Barbarzyńskie naśladownictwo dru-gowiecznego denara rzymskiego z miejscowości Osiny, gm. Baranów, pow. Grodzisk Mazowiecki

The vernacular revival and the universal language of visual formInstytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Internationalism and Cultural Exchange 1870–1920 (ICE)17 września 2012, KrakówReferat: Piotr Kopszak — Henri Gaudier-Brzeska and his French-Ger-man-Polish-English interests

Pierwszy rok nowej podstawy programowej w II etapie kształcenia Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń 18 września 2012 Referaty: Bożena Pysiewicz, Emilia Maryniak

Pieniądz i systemy monetarne — wspólne dziedzictwo Europy, Augustów Polskie Towarzystwo Numizmatyczne 19–22 września 2012Referat: Eliza Walczak — Pieniądz i system monetarny Pantikapaionu w 2. połowie VI i V w. p.n.e.

Kontynuacja i zmiana w procesie chrystianizacji starożytnego świata Katolicki Uniwersytet LubelskiKazimierz Dolny, 28–30 września 2012Referat: Tomasz Górecki — Chrystianizacja czy zasiedlenie nekropolii i świątyń tebańskich przez mnichów w V–VII wieku


Miniatury portretowe w Europie Centrum Badań nad Miniaturą Portretową, Paryż, Fundacja Simone i Cino del Duca11–12 października 2012Referat: Izabela Wiercińska — Twórczość Wincentego Lesseura

Historyczna rezydencja we współczesnym mieście Muzeum Łazienki Królewskie12–14 października 2012Referat: Agnieszka Tarasiuk — Polowanie na Króliki

Wielość w jedności. Techniki wklęsłodruku w Polsce po 1900 roku Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy18–19 października 2012 Referat: Piotr Czyż — „Szkoła Łopieńskiego” — Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Graficznych, czyli warszawscy akwaforciści pierwszych dwóch dekad XX wieku

Ikona. Tradycja i współczesnośćMuzeum Warmii i Mazur w Olsztynie 18–19 października 2012Referat: Aleksandra Sulikowska — Cudowne ikony dzisiaj

Józef Ignacy Kraszewski 1812—2012. Pisarz — Myśliciel — Autorytet14–16 listopada 2012 (Warszawa, Białystok, Romanów)Referat: Anna Grochala — Kolekcja grafiki i rysunków Józefa Ignacego Kraszewskiego a ikonografia w „Wizerunkach książąt i królów polskich”

Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy w Białymstoku i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie14–16 listopada 2012 Referaty: Anna Feliks — XVII-wieczny kabinet antwerpski ze zbiorów Lubomir-skich ze LwowaDorota Gutkowska, Monika Janisz — Zbiór tkanin zabytkowych z daw-nego Muzeum im. króla Jana III we Lwowie. Inwentaryzacja i prace nad katalogiem przygotowywanym w ramach serii wydawniczej Departa-mentu Dziedzictwa Kulturowego „Poza krajem”Aleksandra J. Kasprzak, Stanisław Stefan Mieleszkiewicz — Johann Her — stolarz książąt RadziwiłłówStanisław Stefan Mieleszkiewicz — Stolarnia ordynacji nieświeskiej książąt Radziwiłłów w Łachwie

Magical gems in the Visegrad countries Uniwersytet w Trnawie (Słowacja)14–16 listopada 2012Alfred Twardecki — Magical gems in the collection of National Museum in Warsaw

Reprodukcja cyfrowa zabytku — metody, wiarygodność, trwałość. 5. konferencja z cyklu „Cyfrowe spotkania z zabytkami” Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytut Informatyki Politechniki Łódzkiej, Wrocławskie Centrum Transferu Technologii, Politechnika Wrocławska,Wrocław, 19–20 listopada 2012Referat: Mikołaj Machowski — Digitalizacja kolekcji szklanych negaty-wów w Muzeum Narodowym w Warszawie jako przykład digitalizacji historycznej dokumentacji zbioru

VII Konferencja Forum Edukatorów Muzealnych Rodzina w muzeum — muzeum dla rodzin27 listopada Referaty: Anna Knapek, Bożena Pysiewicz

O miejsce książki w historii sztuki Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe w Krakowie, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie5–7 grudnia 2012Referaty:Ewa Frąckowiak — Buchkunstbewegung. Batalia o piękną książkę w Niemczech po 1900 roku na wybranych przykładach ze zbiorów Ga-binetu Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w WarszawieAnna Grochala — „Śpiewy historyczne” Juliana Ursyna Niemcewicza i ich rola w kształtowaniu wizji dziejów narodowych PolakówKamilla Pijanowska — Wytworność i taniość. O „Albumie malarzy pol-skich w sztychach z tekstem objaśniającym prof. Henryka Struvego”Joanna A. Tomicka — Liber pulcher. O przykładach paryskiej i lyońskiej typografii wytwornej XVI w.Aleksandra Sulikowska — Księgi i ikony a problem wzorów ikonograficz-nych: zachodnia Ruś i Mołdawia w XV–XVI wieku

W kręgu Wyczóła Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy13–14 grudnia 2012Referat: Renata Higersberger — „W pracowni malarza” przy Długiej w Warszawie — odnaleziony wczesny obraz Wyczółkowskiego ze zbio-rów Muzeum Narodowego w Warszawie


a. udział pracowników MNW w misjach archeologicznych i w międzyinstytucjonalnych projektach badawczych

Odtworzenie programu ikonograficznego i kształtu architektonicznego świątyni Totmesa III w Deir el-Bahari21 października — 17 grudnia 2012 Projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki i we współpracy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, poświę-cony badaniom nad programem ikonograficznym oraz analizie detali architektonicznych świątyni Totmesa III w Deir el-Bahari (Egipt). W ra-mach projektu w 2012 roku odbyła się Misja Totmesa III w Deir el-Bahari, w której ze strony muzeum wzięli udział Janina Wiercińska (drugi główny wykonawca projektu) i Zbigniew Doliński (fotograf misji).Kierownik misji i projektu: dr Monika DolińskaUdział: konserwatorzy MNW

3. Projekty badawcze

Studium funkcjonowania eremu w grobowcu 1152 w Gurna (Luksor) w świetle danych archeologicznych i tekstowychBadania sfinansowane z grantu Gr-2901 (na Wydziale Historycznym UW), poświęcone eksploracji eremu koptyjskiego w grobowcu Śred-niego Państwa.Kierownik wykopalisk i główny wykonawca grantu: Tomasz Górecki (od 2003)

Ratunkowe badania wykopaliskowe na stanowisku Bahra 1 w Kuwejcie Misja archeologiczna zrealizowana w okresie 26 października — 5 grud-nia 2012 we współpracy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Udział w projekcie: Andrzej Reiche

Polska Misja Archeologiczna działająca na stanowisku Kom El-Dikka w Aleksandrii 11 lipca — 24 sierpnia 2012Badania objęły monochromatyczną ceramikę arabską z Egiptu, od VIII do końca XV wieku.Udział w badaniach: Małgorzata Redlak

Wirtualne Muzeum Drzeworytów Ludowych (www.drzeworyt.eu)Od 2011 rokuPortal zaprojektowany i prowadzony przez Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dzie-dzictwa Narodowego.Wybór i wstępne opracowanie drzeworytów ludowych z Kolekcji Grafiki Polskiej MNW dla portalu.Współpraca: Anna Grochala

Badania nad Memlingiem: tryptyk Sądu Ostatecznego w Gdańsku Współpraca z Muzeum Narodowym w Gdańsku, Groeningemuseum w Brugii, Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Mikołaja Koper-nika w Toruniu, Wydziałami Konserwacji ASP w Warszawie i Krakowie.Kierownik projektu: Antoni ZiembaGłówny konsultant: Grażyna Bastek

Badania i konserwacja tryptyku Maertena van Heemskercka Ecce Homo J. Paul Getty Center, Los Angeles 2011–2012Tryptyk Ecce Homo to chyba najsłynniejsze dzieło niderlandzkiego re-nesansu w Polsce. Jego autor, haarlemski malarz Maerten van Heem-skerck (1498–1574) spędził w Rzymie cztery lata, studiując starożytne

Komputerowy fotomontaż ściany wejściowej pomieszczenia G w świątyni Totmesa III w Deir el-Bahari (Z. Doliński na bazie rysunku M. Puszkarskiego)


ruiny i rzeźby oraz dzieła współczesnych mu artystów — przede wszyst-kim Michała Anioła i Francesco Salviatiego. Po powrocie konsekwentnie wzbogacał rodzimą twórczość o wątki italianizujące i antyczne. Powstały w 1544 roku tryptyk Ecce Homo jest niezwykle harmonijną syntezą tego nowego stylu: recepcję sztuki włoskiej dokumentuje scena środkowa, zaś realistyczną tradycję niderlandzką można podziwiać w mistrzow-skich portretach donatorów na skrzydłach bocznych.Prowadzenie i nadzór projektu: Hanna Benesz, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba Udział: Iwona Stefańska (konserwator MNW)

Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów w literaturze, języku i sztuce od średniowiecza do współczesnościProjekt we współpracy z Instytutem Badań Literackich PAN.Kierownik projektu: Iwona Danielewicz

Bizancjum a renesansy. Dialog kultur, dziedzictwo antyku — tradycja i współczesnośćProgram prowadzony w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.W ramach programu odbyła się debata metodologiczna oraz międzyna-rodowa konferencja interdyscyplinarna, które dotyczyły zagadnień kon-taktów międzykulturowych Wschodu i Zachodu w kontekście dziedzi-ctwa starożytnego w Europie. Efektem projektu było wydanie materiałów związanych z powyższymi konferencjami w tomie zatytułowanym Bizan-cjum a renesansy. Dialog kultur, dziedzictwo antyku — tradycja i współ-czesność (Warszawa 2012).Udział w projekcie: Aleksandra Sulikowska

Zabytki Bosporu KimmeryjskiegoPolsko-ukraiński program muzealnej współpracy naukowo-badawczej, w którym uczestniczą: Muzeum Narodowe w Warszawie, Kerczeńskie Muzeum Historyczno-Kulturalne (Krym, Ukraina), Fundacja „Deme-tra” (Kercz, Krym, Ukraina), Państwowy Uniwersytet w Biełgorodzie, Na-rodowy Uniwersytet Badawczy (Biełgorod, Rosja), Politechnika Warszaw-ska, Wydział Inżynierii Lądowej (Warszawa, Polska), Ministerstwo Kultury Autonomicznej Republiki Krymu (Ukraina), Instytut Archeologii Narodo-wej Akademii Nauk Ukrainy. W jego ramach prowadzone są pierwsze od kilkudziesięciu lat wykopaliska MNW w Tyritake (Krym, Ukraina), a także wydawane są wspólne, polsko-ukraińskie publikacje naukowe. Kierownik projektu: Alfred Twardecki

Magical gems in the Visegrad countriesInternetowa baza danych antycznych gemm magicznych, projekt wspie-rany przez International Visegrad Fund (www.visegradfund.org), zakoń-czony w grudniu 2012 roku. Instytucja wiodąca: Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie Udział w projekcie: Alfred Twardecki

Ceramika egipska w zbiorach Muzeum Narodowego w WarszawieCelem programu było kompleksowe opracowanie i opublikowanie zbiorów ceramiki egipskiej znajdujących się w Muzeum Narodowym w Warszawie. Udział w projekcie: Małgorzata Korzeniowska

Znaleziska monet rzymskich z ziem polskich i z Polską związanych / Fundmünzen der römischen Zeit in Polen (FMRPL)Projekt realizowany przez Uniwersytet Warszawski (Instytut Archeolo-gii) we współpracy z Niemieckim Instytutem Archeologii (Deutsches Archäologisches Institut), Uniwersytetem im. Johanna Wolfganga Goe-thego (Johann Wolfgang Goethe-Universität), Instytutem Informatyki, Baz Danych i Systemów Informatycznych JWGU (Fachbereich 12, Institut für Informatik, Datenbanken und Informationssysteme)Kierownik projektu: Andrzej Romanowski

Polskie Skarby Wczesnośredniowieczne — Inwentarz. Rejestracja znalezisk monet wczesnośredniowiecznych z obszaru Polski (VI w. — połowa XII w.)Opracowanie skarbu z ZakrzewaJednostka prowadząca projekt: Ośrodek Archeologii Krajów Nadbałty-ckich IAE PAN, Szczecin–WarszawaUdział w projekcie: Andrzej RomanowskiŹródło finansowania projektu: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyż-szego — Narodowy Program Rozwoju Humanistyki

Międzynarodowy projekt badawczy realizowany w latach 2011—2012Miał na celu rozpoznanie i publikację kolekcji japońskiej sztuki buddyj-skiej w publicznych zbiorach europejskich. Projekt prowadzony przez Uniwersytet w Zurychu i Uniwersytet Hosei w Tokio, przy współpracy Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Udział w projekcie: Anna Katarzyna Maleszko

Naukowe opracowanie rękopisu Wacława Rzewuskiego Sur les chevaux orientaux ze zbiorów Biblioteki NarodowejKoordynator naukowy projektu i autor tekstów: Tadeusz Majda


Prace badawcze nad wpływem twórczości Tadeusza Peipera na kulturę dwudziestolecia międzywojennegoProwadzenie projektu: Piotr Rypson z zespołem Zbiorów Sztuki Nowoczesnej

Kolekcje fotografii autorstwa Karola Beyera w zbiorach MNWKierownik projektu: Danuta Jackiewicz

Porcelana miśnieńska dla polskiej szlachty, arystokracji i duchowieństwa w XVIII w. Projekt polsko-niemiecki, realizowany we współpracy polskich muzeów z Porzellansammlung w Dreźnie oraz archiwami polskimi i niemieckimi, koordynowany przez Muzeum Pałac w Wilanowie (od października 2009 do roku 2013). Udział w projekcie: Wanda Załęska

Polskie ślady w Padwie Projekt badawczy realizowany we współpracy z Accademia dei Ram-panti, poświęcony zagadnieniu obecności polskiej w Padwie i relacjom polsko-padewskim, finansowany przez MKiDN. W ramach projektu zo-stał zorganizowany pobyt studyjny delegacji MNW w Padwie, podczas którego zapoznano się ze stanem zachowania poloników znajdujących się na terenie bazyliki św. Antoniego w Padwie, a także z przebiegiem prac konserwatorskich tych dzieł i dalszymi potrzebami w tym zakre-sie. Odbyły się także wizyty i rozmowy na temat wspomnianego projektu

w instytucjach padewskich, które są potencjalnymi partnerami do jego realizacji: Musei Civici agli Eremitani, Archivio Antico dell’Università de-gli Studi di Padova, Veneranda Arca di Sant’Antonio.Koordynacja projektu: Piotr Rypson, Joanna Kilian, Joanna Sikorska

Pracownie Konserwacji i Laboratorium MNW(zob. punkt VII. Konserwacja)Opracowanie nowej masowej metody dezynfekcji obiektów zabytko-wych, opierającej się na nanocząsteczkach metali szlachetnych — reali-zacja projektu we współpracy z firmą Instal Warszawa (środki unijne).

Nadzór nad pracami badawczo-konserwatorskimi oraz konserwator-sko-restauratorskimi nagrobków z bazyliki św. Antoniego w Padwie — w ramach dotacji celowej MKiDN na zadanie: Polskie ślady w Padwie i Veneto. Projekt dotyczył wapiennej obudowy nagrobka Erazma Kretkow-skiego, eksponowanego na dziedzińcu przyklasztornym zwanym Orto del Paradiso oraz dwóch wieloelementowych monumentów nagrobnych Adama Żalińskiego i Mikołaja Ponętowskiego we wnętrzu bazyliki.

b. projekty własne pracowników MNW

Gabinet Rycin i Rysunków Wirtualna rekonstrukcja albumów Desseins OriginauxCelem projektu jest wirtualne odtworzenie dwóch XVIII-wiecznych albu-mów zawierających blisko 1100 rysunków różnych szkół, od ok. 1550 do ok. 1750 roku. Kolekcja należąca pierwotnie do wrocławskiego burmi-strza Albrechta von Sebischa jest największą zachowaną dawną kolek-cją patrycjuszowską na Śląsku.Piotr Borusowski

W poszukiwaniu belle-épreuveCelem projektu jest przedstawienie technologicznych i materiałowych uwarunkowań odrodzenia grafiki autorskiej w 2. połowie XIX i na po-czątku XX wieku.Ewa Frąckowiak wraz z Ewą Milicer

Prace nad katalogiem rozumowanym rysunków francuskich 1500–1900 w zbiorach Muzeum Narodowego w WarszawieJustyna Guze

Opera HopferianaCelem projektu jest kompleksowa analiza zespołu wczesnych akwafort Daniela Hopfera, uwzględniająca badanie papieru, składu farb, a także ich reakcji z historycznymi oprawami.Joanna Sikorska

Nagrobek Adama Żalińskiego w bazylice św. Antoniego, Padwa, Włochy

Tadeusz Popiel, fresk (scena cudownego zrośnięcia się ciała św. Stanisława) w Kaplicy Polskiej w bazylice św. Antoniego, Padwa, Włochy

Pomnik Jana III Sobieskiego na Prato della Valle, Padwa, Włochy


Grafika i typografia francuska XVI w. Celem projektu jest analiza wybranych przykładów najwcześniejszych rycin i starodruków francuskich ze zbiorów MNW. Projekt uwzględnia prace w zakresie typografii lyońskiej i paryskiej.Joanna A. Tomicka

Prace nad katalogiem kolekcji ekslibrisów obcych z przełomu XIX/XX w.Marcin Romeyko-Hurko

Zbiory Sztuki Zdobniczej(zob. punkt VIII.3a: udział pracowników MNW w misjach archeologicz-nych i międzyinstytucjonalnych projektach badawczych)

Zbiory Sztuki Orientalnej Naukowe opracowanie rękopisu Wacława Rzewuskiego Sur les chevaux orientaux ze zbiorów Biblioteki NarodowejTadeusz Majda

Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne(zob. punkt VIII.1 Wydawnictwa MNW oraz punkt VIII.3a: udział pracowni-ków MNW w misjach archeologicznych i międzyinstytucjonalnych pro-jektach badawczych)

Fotoreporterzy tygodnika ilustrowanego „Świat” 1951–1969, praca ba-dawcza i projekt scenariusza wystawyDanuta Jackiewicz, Anna Masłowska

Kolekcja fotografii malarza Józefa Brandta w zbiorach MNWAnna Masłowska

Kolekcje fotografii autorstwa Karola Beyera w zbiorach MNWDanuta Jackiewicz

Kolekcja fotografii malarza Józefa Brandta w zbiorach MNWAnna Masłowska

4. Udział w specjalistycznych seminariach, panelach dyskusyjnych i obradach; działalność dydaktyczna i popularyzatorska pracowników MNW

W 2012 roku pracownicy MNW wzięli udział w kilkudziesięciu sympo-zjach, seminariach i panelach, w tym m.in.: Japanese Buddhist Obje-cts in European collections and their impact on the European image of Japan, Łochów, 4–6 czerwca (Anna Katarzyna Maleszko), Miniatury portretowe w Europie, Centrum Badań nad Miniaturą Portretową, Paryż, Fundacja Simone i Cino del Duca, 11–12 październiku 2012 (Izabela Wiercińska).Oprócz licznych wystąpień na konferencjach naukowych pracownicy MNW wygłosili kilkadziesiąt wykładów, w tym m.in. w Musashino Art Uni-versity Tokio (Maria Kurpik), w Pokrajinski Muzej w Mariborze (Stefan Mieleszkiewicz, Dorota Gutkowska), w Domu Spotkań z Historią (Danuta Jackiewicz) oraz na uczelniach wyższych (m.in. na Wydziale Archeolo-gii UW, Wydziale Polonistyki UW, Wydziale Informacji i Kultury Amba-sady Japonii w Warszawie, Grafiki ASP w Warszawie, w Instytucie Historii Sztuki UW, w Katedrze Mody ASP w Warszawie, w Zakładzie Papirolo-gii UW). Brali też udział w pracach zespołu ds. standaryzacji opisu mu-zealiów („Dobrych praktyk MNW”, Marcin Romeyko-Hurko, Piotr Czyż), Grupy Ekspertów ds. Digitalizacji powołanej przez Narodowy Instytut Muzealnictwa (Karolina Tabak — grupa ds. Metadanych) oraz Komitetu Głównego i jury Olimpiady Artystycznej (Joanna Sikorska). Opracowywali i uczestniczyli w programach edukacyjno-promocyjnych, jak: „Dawni Mistrzowie — Współcześni Widzowie”, cykl „Niezwykli goście — nie-zwykłe obrazy” oraz w spotkaniach z publicznością, jak również w ze-braniach i pracach zespołu pod kierunkiem Dyrektora Piotra Rypsona, dotyczących rozwoju Cyfrowego Muzeum Narodowego w Warszawie (luty — wrzesień 2012).


Publikacje autorskie(zob. punkt VIII.1. Wydawnictwa MNW)

A. J. Kasprzak, Złotnicy lubelscy. Mistrzowie, czeladnicy i uczniowie wzmiankowani w aktach cechowych od XVI do 1. połowy XVIII wieku, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2011.

E. Micke-Broniarek, Józef Chełmoński. Na wielkich łowach natury. Ma-larstwo artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz kolekcji prywatnych, Dom Pracy Twórczej w Radziejowicach 2012.

D. Jackiewicz, Karol Beyer 1818–1877, seria Fotografowie Warszawy, Dom Spotkań z Historią, Muzeum Narodowe w Warszawie, War-szawa 2012; D. Jackiewicz, Karol Beyer 1818–1877, series Photo-graphers of Warsaw, History Meeting House, National Museum in Warsaw, Warsaw 2012.

A. Sulikowska, współredakcja książki Bizancjum a renesansy. Dialog kul-tur, dziedzictwo antyku. Tradycja i współczesność, Warszawa 2012.

Artykuły w pracach zbiorowych

A. Biały, Od starożytnego xenodochium do warszawskiego Szpitala Dzieciątka Jezus [w:] Przez okna życia. Zespół XVIII-wiecznych portretów darczyńców Domu Podrzutków ks. Baudouina, katalog wystawy zorganizowanej przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, Galeria Kordegarda, Warszawa 2012, s. 11–14.

R. Bobrow, Złotnicy kaliscy XIX w. [w:] Całe srebro Rzeczypospolitej. Księga Pamiątkowa Michała Gradowskiego, Muzeum Pałac w Wila-nowie, Warszawa 2012.

P. Borusowski, Tehnilised uuringud ja päritolu selgitamine Albrecht von Sebischi (1685–1748) joonistuste kogu rekonstreerimisel / Tech-nical examination and provenance research in the reconstruc-tion of the drawing collection of Albrecht von Sebisch (1685–1748) [w:] Eesti Kunstimuuseumi Toimetised / Proceedings of the Art Museum of Estonia, 2(7) 2012 (Techniline kunstiajalugu – kunstia-jaloo tehnikad? / Technical Art History – Technics of Art History?), s. 107–132.

A. Frąckiewicz, Spółdzielnia Artystów „Ład” [w:] Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944, red. Jola Gola, Maryla Sitkowska, Agnieszka Szewczyk, Warszawa 2012.

5. Publikacje pracowników MNW

A. Frąckiewicz, „Ład” — wnętrza mieszkalne [w:] Sztuka wszędzie. Aka-demia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944, red. Jola Gola, Ma-ryla Sitkowska, Agnieszka Szewczyk, Warszawa 2012.

A. Frąckiewicz, Piękno na co dzień i dla wszystkich. Biżuteria z lat 1945–1950 w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie [w:] Bursztyn nie tylko nad Bałtykiem, praca zbiorowa, MCT/Muzeum Ziemi PAN w Warszawie 2012.

E. Gajewska-Prorok, A. Kasprzak, Szklarstwo na Śląsku w 2. poł. XVII i 1. poł. XVIII wieku. Mocodawcy, hutnicy i zdobnicy szkła [w:] Wokół Karkonoszy i Gór Izerskich. Sztuka na śląsko-czesko-łużyckim po-graniczu, red. Andrzej Kozieł, Jelenia Góra 2012, s. 197–218.

D. Gutkowska, M. Janisz, Zbiór tkanin zabytkowych z dawnego Muzeum im. króla Jana III we Lwowie. Inwentaryzacja i prace nad katalogiem przygotowywanym w ramach serii wydawniczej Departamentu Dziedzictwa Kulturowego „Poza krajem” [w:] Stan badań nad wie-lokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, konferencja naukowa zorganizowana przez Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy w Białymstoku i Ministerstwo Kultury i Dziedzi-ctwa Narodowego w Warszawie, 14–16 listopada 2012 r.

R. Higersberger, „Dziwnie silny jest człowiek, gdy o sobie zapomni...” — dzieło ks. G.P. Baudouina [w:] Przez okna życia. Zespół XVIII-wiecz-nych portretów darczyńców Domu Podrzutków ks. Baudouina, kata-log wystawy zorganizowanej przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, Galeria Kordegarda, Warszawa 2012, s. 4–10.

A. Janiszewska, Wstęp o Muzeum Królikarni [w:] Arcydzieła sztuki, Arkady, Warszawa 2012.

A. Jatczak, Plakat polski z Kolekcji Muzeum Plakatu w Wilanowie [w:] Demokracja na plakacie. Solidarność i Rewolucja goździków w gra-fice, polsko-portugalski katalog wystawy w Casa de Serralves w Porto, tłumaczenie T. Fernandes-Świątkiewicz, opracowanie gra-ficzne Felis Fidelis, Lizbona 2012, s. 2–7.

A. Kasprzak, Stefan Mieleszkiewicz, Johann Her — stolarz książąt Ra-dziwiłłów [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 14–16 listopada 2012, Insty-tut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2012, s. 157–158.


P. Kibort, Fabrica ecclesiae — historia prac nad kościołem Opatrzności Bożej na Polu Mokotowskim [w:] Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944, katalog wystawy, Warszawa 2012, s. 4.

P. Kibort, Ogrody w majątkach Mniszchów w końcu XVIII i na początku XIX wieku: Dęblin, Tatary, Gródek Podolski, Wiśniowiec Nowy [w:] Паркі Діонісія Міклепа. Матеріали міжнародної науково – практичної конференції присвяченої 250-ій річниці з дня народження видатного ландшафтного дизайнера, а також формуванню та розвитку садово – паркового мистецтва на землях Східної Європи, Збараж – Вишневець – Кременець 2012.

J. Kilian, „Accademia al Naturale”. Il naturalisto nella pittura Italiana del XVII secolo. Fonti, definizioni, correnti [w:] Da Vermeer a Kandinsky. Capolavori dai musei del mondo a Rimini, katalog wystawy, Rimini, Castel Sismondo 21.01 – 3.06.2012, Rimini 2012, s. 33–39.

M. Kuhnke, A. Feliks, Wyposażenie polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych [w:] Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–44, Warszawa 2012, s. 200–207.

A. Maga, Modzelewski na nowo, „Kwartalnik 2+3 D” 2012, nr 44, s. 86–89.

A. K. Maleszko, A Collection of the Japanese cloisonné enamels in the National Museum, Warsaw [w:] Art of Japan, Japanisms and Polish-Japanese Art Relations, red. Agnieszka Kluczewska-Wójcik i Jerzy Malinowski, Polish Institute of World Art Studies & Tako Pub-lishing House, Toruń 2012.

A. Manicka, Ulica Miła [w:] Broniewski. Próba portretu, Muzeum Litera-tury im. Adama Mickiewicza w Warszawie [katalog wystawy], War-szawa 2012.

A. Manicka, Inna epoka, inne widzenie, „Nowe Książki” 2012, nr 3.

A. Manicka, Inny świat. Inna rzeczywistość [w:] Inny świat. Inna rzeczy-wistość [katalog wystawy], Muzeum Górnictwa Węglowego w Za-brzu, Zabrze 2012.

S. Mieleszkiewicz, Meble z wystawy światowej w Nowym Jorku w 1939 roku w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie [w:] Wystawa nowojorska 1939, red. Joanna Sosnowska, Warszawa 2012, s. 207–212.

E. Orlińska-Mianowska, Po sarmacku — strój „narodowy” kontra „cudzo ziemski” [w:] Pod wspólnym niebem, katalog wystawy Muzeum Historii Polski, Warszawa 2012, s. 211–219.

A. Pindera, Aktywność chleba i elegancji [w:] Praktyczny poradnik dla artystów, red. A. Pindera, Stowarzyszenie SZTUKA CIĘ SZUKA, Toruń 2012.

A. Pindera, Sztuka przydrożnych obserwacji [w:] Przystanki polskie. Element infrastruktury punktowej systemu transportu zbiorowego, Maciej Rawluk, Bęc Zmiana, Warszawa 2012.

A. Pindera, Prace na papierze [w:] Honza Zamojski. Anakonda, Galeria Arsenał, Białystok 2012.

A. Romanowski, Możliwości interpretacyjne znalezisk monet rzymskich z osad (na przykładzie osady kultury przeworskiej w Kaliszu-Piwoni-cach), „Numismatický Sborník”, 26/1, 2011 (2012), s. 81–90.

A. Romanowski, Znaleziska monet rzymskich na ziemi dobrzyńskiej [w:] „Rocznik Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie”, t. 2, Rypin 2011 (2012).

A. Rudzińska, Teofila Kwiatkowskiego Polonez. Rêve de Frédéric Cho-pin pianiste [w:] Epoka Chopina. Kultura romantyczna we Francji i w Polsce, Wydawnictwo Universitas, 2012.

P. Rypson, Hit them with a mag! [w:] Self Publishing in Times of Free-dom and Resistance, The Centre for Visual Introspection, Bucarest 2012, s. 11.

P. Rypson, Around the Proteus Poem [w:] Poesis Artificiosa: between Theory and Practice, Peter Lang, Frankfurt am Main 2012 [w druku].

A. Sulikowska, Modele antyczne a kultura bizantyńska i ruska [w:] Bi-zancjum a renesansy. Dialog kultur, dziedzictwo antyku. Tradycja i współczesność, Warszawa 2012, s. 61–68.

A. Sulikowska, Presence of Idols. Memory of Antiquity In Ruthenian Cul-ture [w:] Bizancjum a renesansy. Dialog kultur, dziedzictwo antyku. Tradycja i współczesność, Warszawa 2012, s. 333–340.

A. Twardecki, Greek metric inscription about fountain construction (KL 1279=CIRB 913) [w:] Bosporan readings XIII, Kercz 2012, s. 501–507.


W. Załęska, recenzja wydawnicza katalogu zbiorów Majolika z Ćmielowa i Nieborowa w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie Bożeny Kostuch.

K. Znojewska, Straty wojenne. Malarstwo polskie. Obrazy olejne, pa-stele, akwarele utracone w latach 1939–1945, 297 pozycja katalo-gowana, korekta 2. tomu, wyd. MKiDN (współautor Anna Tyczyńska).

A. Ziemba, Bosch bizzare. Jheronimus Bosch w dworskiej kulturze cie-kawości [w:] Manieryzm, maniera, manieryczność. Materiały Ogól-nopolskiej Sesji SHS, Gdańsk 2011, Gdańsk–Warszawa 2012.

A. Żakiewicz, O Grafice Warszawskiej i nie tylko [w:] Grafika Warszaw-ska 2011 [katalog wystawy], Galeria Test, Warszawa, styczeń–luty 2012.

Artykuły w wydawnictwach ciągłych

G. Bastek, Kunszt przeciw marności, „Art & Business” 2012, nr 4 (256), s. 104–106.

H. Benesz, Nieznane arcydzieła. Sibilla w Sanoku [w:] „Art & Business” 2012, nr 1 (254), s. 102–103.

I. Danielewicz, Proust and Chardin, „Ikonotheka” 2012, nr 23, s. 219–225.A. Feliks, M. Matejak, Beitrag zur Geschichte der Produktion eiserner

Betten in Zentraleuropa um die Jahrhundertwende 19./20. Jh. unter besonderer Berücksichtigung der Warschauer Fabriken [w:] Annals Warsaw University of Life Sciences. Forestry and Wood Technology, Warsaw 2012, No 78, s. 7–27.

R. Higersberger, Powrót w wielkim stylu, „cenne, bezcenne / utracone” 2012, nr 2 (71), s. 4–7.

R. Higersberger, Piękna, skradziona/odzyskana, „cenne, bezcenne / utracone” 2012, nr 2 (71), s. 4–7.

D. Jackiewicz, Koza nad Wilią, „Karta. Kwartalnik historyczny” 2012, nr 73, s. 130–143.

A. Manicka, Ósmy, dziewiąty, „Nowe Książki” 2012, nr 10. M. Redlak, Ornaments on Funerary Stelae of the 9th–12th Centuries from

Egypt — Josef Strzygowski’s Publication Anew [w:] PAM („Polish Ar-chaeology of Mediterranean”), nr 20/2012, Warsaw University Press, s. 561–574.

A. Romanowski, The Department of Coins and Medals of the National Museum in Warsaw, „International Numismatic e-Newsletter” 2012, nr 13, s. 3–4.

A. Romanowski, Arkadiusz Dymowski, Znaleziska monet rzymskich z terenu Polski rejestrowane w pierwszych latach XXI wieku.

Aspekty źródłoznawcze, wyd. Eternum, Zielona Góra 2011, s. 252, mapa, „Notae Numismaticae” 2012, t. 7, s. 260–264.

P. Rypson, Historia dizajnu. Pierwsze tanie serie, „Kwartalnik 2+3 D” 2012, nr 1, s. 36–43. Artykuł poświęcony grafice pierwszych popular-nych serii wydawniczych w Polsce lat 20.

P. Rypson, Pogięte miasto, „Notes” 2012, nr 78, s. 170–175.A. Sulikowska, O dwóch miniaturach Tetraewangeliarza Suczawskiego,

„Krakowsko-Wileńskie Studia Slawistyczne” 2011, nr 6, s. 189–218. A. Tarasiuk, Granica, krzyż, przejście [w:] Piotr Wysocki. Kamery skiero-

wane do wewnątrz, Bytom 2012, Centrum Sztuki Współczesnej Kro-nika, s. 64–66.

A. Tarasiuk, Skontrum, czyli afirmacja zrodzona z krytyki, „Orońsko. Kwartalnik Rzeźby” 2012, nr 1–2, Centrum Rzeźby Polskiej w Oroń-sku, s. 31–36.

A. Tarasiuk, Wystawa rzeźby w Centrum Sztuki Współczesnej, „Tran-zystor CSWZU” 2012, nr 4, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, s. 2–5.

A. Tarasiuk, Motorem jest ciekawość. Rozmowa z Magdaleną Roszkow-ską, „Notes” 2012, nr 78, s. 86–99, wyd. Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

J. Wiercińska, Dr Aleksandra Krzyżanowska (1928–2012), „Biule-tyn Numizmatyczny” 2012, nr 2 (366), s. 136–137. Wspomnienie pośmiertne.

A. Ziemba, Jan Białostocki, „Rocznik Historii Sztuki”, nr 36, 2011 (2012).A. Żakiewicz, Witkacowskie odkrycia w bibliotece warszawskiej Szkoły

Głównej Handlowej, „cenne / bezcenne utracone” 2012, nr 1.A. Żakiewicz, Ostatni autoportret Witkacego — utracony?, „cenne /

bezcenne utracone” 2012, nr 2.

Inne

Cyfrowe Muzeum Narodowe (liczba opublikowanych obiektów): a) 306 w Kolekcji Rycin Obcych (E. Frąckowiak, M. Romeyko-Hurko,

J. Sikorska, J. A. Tomicka); b) 59 w Kolekcji Rysunków Obcych (P. Borusowski, J. Guze); 154 ryciny

Jeana-Baptiste’a Le Prince’a (E. Milicer); 96 rysunków Arcydzieła ry-sunku polskiego (A. Rudzińska).

R. Bobrow, recenzja książki J. Paprockiej-Gajek Platery warszawskie w latach 1822–1914. Asortyment, odbiorca i obyczaj, Warszawa 2010 [w:] „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2012, nr 1.

D. Jackiewicz, trzecia edycja serii znaczków Poczty Polskiej Historia pol-skiej fotografii, zatytułowana Konrad Brandel (1838–1920). W serii kolekcjonerskiej Poczty Polskiej kontynuacja cyklu: Historia polskiej fotografii.


Trzecia edycja wydana w 2012 r. dotyczy Konrada Brandla (1838–1920). Są to 4 znaczki i 2 koperty z fotografiami ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

E. Orlińska-Mianowska, Armenika w Muzeum Narodowym w Warsza-wie, „Ormiańska Warszawa”, Warszawa 2012.

E. Orlińska-Mianowska, recenzja pracy „Katalog judaików, część I: Tkaniny”, Kraków 2008.

A. Twardecki, Szkoła aleksandryjska w Muzeum Narodowym w Warsza-wie (folder).

W. Załęska, recenzja wydawnicza katalogu zbiorów Majolika z Ćmielowa i Nieborowa w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie Bożeny Kostuch.

Wizyta członków Zarządu International Numismatic Council:dr Carmen Arnold-Biucchi — Harvard University Art Museums, Arthur M. Sackler Museum, dr Donal Bateson — Coin Cabinet, Hunterian Mu-seum, Glasgow University, Benedikt Zäch — Münzkabinett und Antiken-sammlung der Stadt Winterthur, HR dr Michael Alram — Münzkabinett, Kunsthistorisches Museum Wien, dr Tuukka Talvio — Coin Cabinet, Na-tional Museum of Finland, prof. Maria Caccamo Caltabiano — Cattedra di numismatica greca e romana, Facoltà di Lettere e Filosofia, Univer-sità degli Studi di Messina, dr Sylviane Estiot — Histoire et Sources des Mondes antiques, Maison de l’Orient et de la Méditerranée, dr Bernward Ziegaus — Archäologische Staatssammlung München.Podczas wizyty Zarządu INC w Warszawie, Gabinet Monet i Medali MNW przyjęto do International Numismatic Council.

Wizyta Oleny Plakidy, Minister Kultury Autonomicznej Republiki Krymu, profesora Gleba Iwakina, zastępcy Dyrektora ds. Naukowych Insty-tutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, profesora Wiktora Zińko z Filii Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy na Krymie, Dyrektora Fundacji „Demetra” (Kercz, Krym, Ukraina), dr Eleny Zińko, Dyrektora Naukowego Fundacji „Demetra” (Kercz, Krym, Ukraina) — wizyta w związku z podpisaniem umowy o współpracy kulturalnej mię-dzy Ministerstwem Kultury Autonomicznej Republiki Krymu a Muzeum Narodowym w Warszawie oraz o współpracy kulturalnej i archeologicz-nej między Instytutem Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy i Muzeum Narodowym w Warszawie.

Wizyta Dalii Tarandaite z Muzeum Sztuki Litwy z Wilna i dr Ruty Jano-niene z Instytutu Historii Sztuki ASP w Wilnie w związku z planowaną wy-stawą Jana Rustema z okazji 250. rocznicy urodzin artysty: Anna Gro-chala, Anna Rudzińska.

Delegacja chińska muzealników.

Wizyta dra Luboš Polansky, Tomasa Smely’ego (Narodowe Muzeum w Pradze), Dagmary Grossmanovej (Muzeum Morawskie w Brnie), dr Romana Zaorala (Uniwersytet Karola w Pradze).

Wizyty w Muzeum w Nieborowie i Arkadii: dwóch grup pracowników Mu-zeum w Wersalu, ambasadora Rosji, ambasadora Francji, prof. Zinaidy Zraziuk z Muzeum Narodowego Ukrainy, konsula Chińskiej Republiki Lu-dowej, ambasadora Portugalii, delegacji Senatu Republiki Jemeńskiej.

6. Goście zagraniczni w Muzeum Narodowym w Warszawie


7. Uczestnictwo w pracach organizacji między narodowych

Prof. Tadeusz Majda — sekretarz Stałego Międzynarodowego Komitetu Kongresów Sztuki Tureckiej oraz członek w komitecie organizacyjnym obchodów 600-lecia stosunków polsko-tureckich przypadających na 2014 rok; przygotowania do wystawy „Polska–Turcja 1414–2014. Sześć-set lat kontaktów politycznych i kulturalnych” w Muzeum Sakip Sabanci w Stambule, organizowanej w ramach obchodów.

8. Współpraca naukowa z zagranicą

Kontynuacja współpracy z Frits Lugt Collection, Fondation Custodia (Paryż) przy opracowywaniu elektronicznej wersji słownika znaków ko-lekcyjnych Les Marques de Collections de Dessins & d’Estampes.Udział w projekcie: Marcin Romeyko-Hurko

Kontynuacja współpracy z The New Hollstein Dutch & Flemish Etchings, Engravings and Woodcuts 1450–1700 — prace nad kolejnymi tomami kompendium tworzonego przez międzynarodowy zespół specjalistów, poświęconego rytownikom szkół niderlandzkiej, flamandzkiej i holender-skiej (aktualnie tomy poświęcone Rembrandtowi i Nicolaesowi de Bruyn) i określenie nieznanych stanów rycin i nienotowanych kompozycji.Udział w projekcie: Joanna A. Tomicka

Misja wykopaliskowa Sheikh Abd el-Gurna (erem w grobowcu 1152) w Egipcie8 stycznia — 9 marca 2012 Projekt w ramach współpracy z Centrum Archeologii UW (Grant 2901) i z Egipską Służbą Starożytności.Kierownik misji: Tomasz Górecki

Zabytki Bosporu KimmeryjskiegoDotychczasowy „Program współpracy z Muzeum Kerczeńskim” rozsze-rzono o Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy oraz Mi-nisterstwo Kultury Autonomicznej Republiki Krymu (podpisano umowy 6 czerwca 2012 r.), co pociągnęło za sobą nie tylko podniesienie kontak-tów międzyinstytucjonalnych na wyższy poziom, ale także modyfikację celów programu i co za tym idzie jego nazwy. Obecnie w obszarze zain-teresowania uczestników programu leżą zabytki z terenu całego Króle-stwa Bosporańskiego, a nie jedynie z kolekcji Muzeum Kerczeńskiego. Podpisane w 2012 roku umowy otwierają możliwość nawiązania przez MNW współpracy z kolejnymi instytucjami kultury i nauki na Krymie. W ramach projektu prowadzono w 2012 roku prace nad publikacją gre-ckich inskrypcji ze zbiorów Republikańskiego Kerczeńskiego Muzeum Historyczno-Kulturalnego w Kerczu (Krym, projekt przewidziany jest na jeszcze co najmniej 3 lata) oraz nad wykopaliskami w Tyritake (5 rok współpracy). Prowadzenie wykopalisk przewidziano co najmniej do 2018 roku. Kierownik projektu: Alfred Twardecki

„Magical gems in the Visegrad countries” — internetowa baza danych antycznych gemm magicznych.Jednoroczny projekt wspierany przez International Visegrad Fund (www.visegradfund.org). Udział: Alfred Twardecki

155 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e154 V I I I . D z i a ł a l n o ś ć n au ko wa

Piotr Borusowski, 15–25 marca 2012; pobyt studyjny powiązany z kwe-rendą naukową w Królewskim Instytucie ds. Dziedzictwa Kulturowego i Gabinecie Rysunków Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (Bruk-sela) oraz bibliotece Museum Plantin Moretus (Antwerpia)

Piotr Borusowski, wrzesień 2012; pobyt studyjny w Paryżu w ramach grantu Fondation Custodia, poświęcony na badania porównawcze ry-sunków szkół północnych w zbiorach Frits Lugt Collection i w zbiorach Luwru, w ramach opracowywania katalogu rysunków niderlandzkich, holenderskich i flamandzkich ze zbiorów MNW; konsultacje w zakresie proweniencji ze specjalistami z Les Marques de Collections de Dessins et d’Estampes

Piotr Kibort, 13–14 września; pobyt w Wiśniowcu połączony z badaniami terenowymi, związanymi z rysunkami architektonicznymi ze zbiorów Mniszchów

Bożena Pysiewicz, marzec–maj 2012; Szkolenie Warszawskiej Akade-mii Wolontariatu w ramach Stołecznego Centrum Współpracy Obywa-telskiej, którego efektem było uzyskanie certyfikatu i rozpoczęcie pro-gramu wolontariatu w MNW

Renata Higersberger, lipiec 2012; pobyt studyjny: Anna Bilińska w zaso-bach Biblioteki Polskiej w Paryżu

Nagrody i wyróżnienia

IX9. Staże, szkolenia i pobyty studyjne

Aneta Biały — współpraca z Bar Ilan University (Izrael) dotycząca twór-czości Samuela Hirszenberga i jego środowiska artystycznego The He-brew University, Jerozolima.

156 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 157 I X . N ag ro d y i w y ró ż n i e n i a

21 maja — zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie wy-stawa „Chcemy być nowocześni. Polski design 1955–1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie” (4 lutego — 17 kwietnia 2011) zwyciężyła w ogólnopolskim konkursie na „Wydarzenie Muzealne Roku — SYBILLA 2011” w kategorii: wystawa sztuki.

12 listopada — Odznaczenie Dyrektor Agnieszki Morawińskiej przez Pre-zydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury pol-skiej i osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju muzealnictwa.

19 listopada — Przyznanie przez marszałka województwa mazowie-ckiego Adama Struzika Muzeum Narodowemu w Warszawie Odznaki Honorowej „Zasłużony dla Mazowsza”. MNW jest pierwszą instytucją, która otrzymała to szczególne wyróżnienie. Pamiątkowy dyplom oraz odznaczenie odebrano podczas wieczornej gali XIII edycji konkursu „Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego”.

29 listopada — Nagroda KLIO w kategorii Varsaviana dla p. Danuty Jackiewicz oraz Muzeum Narodowego w Warszawie za książkę Karol Beyer 1818–1877, otwierającą nową serię wydawniczą DSH Fotografo-wie Warszawy.

12 grudnia — Nagroda Clio Rektora Uniwersytetu Warszawskiego w za-kresie nauk historycznych dla prof. dr hab. Antoniego Ziemby za na-ukową książkę historyczną Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1430–1500 (Warszawa 2011).

158 I X . N ag ro d y i w y ró ż n i e n i a 159 I X . N ag ro d y i w y ró ż n i e n i a

Nagroda I stopnia Nagroda II stopnia Nagrody specjalne zbiorowe

Antoni Ziemba Hanna Benesz Dział Administracji i Inwestycji –7 osób Wiesław DanielukJerzy GrabowskiBogusław RekStefan LudwiniakHenryk NasiadkoKrzysztof SzlendakJerzy Kubicki

Iwona Danielewicz- -Włodarczyk

Renata Higersberger

Grażyna Bastek Andrzej Romanowski

Karolina Młynarz Piotr Borusowski

Joanna Sikorska Mikołaj Machowski

Wanda Załęska Marcin Romeyko-Hurko

Tamara Richter Piotr Czyż

Agnieszka Tarasiuk-Sutryk Aleksandra Janiszewska

Dorota Ignatowicz- -Woźniakowska

Anna Kiełczewska Dział IT i Multimediów — 2 osoby Łukasz Zaborowski Konrad Fedorczyk

Anna Lewandowska Eleonora Rybicka

Karolina Tabak Jakub Domagalski

Marta Bienias Krystyna Kawalec Dział Pozyskiwania Funduszy i Marketingu oraz Dział Komunikacji i Programów Publicznych — 3 osoby Marcin KoszelaKarolina Wojtaś-KudonBartłomiej Podlewski

Izabella Wiercińska Mariusz Smolak

Antoni Gryboś Janusz Gontarczyk

Zuzanna Jamrozik Anna Barańska-Pęczek

Robert Błaszczyk Dział WSO — 5 osób Bogdan AntosiewiczEdward MichałekLeszek OstolskiDariusz ŚwiątekMirosław Wiśniewski

Sławomir Tychmanowicz

Małgorzata Kochanowska

Samanta Popow

Agnieszka Czubak

Katarzyna Latosińska

Dział Organizacji Wystaw — 3 osoby Robert KesnerCezariusz KesnerŁukasz Ładziak

Nagroda I stopnia Nagroda II stopnia Nagrody specjalne zbiorowe

Dział Organizacji Wystaw — Stolarnia — 6 osób Piotr JarmochDariusz JanusZenon SeremakPaweł BabikJanusz MikołajczukKrzysztof Piórecki

Działy: Finansowy, Księgowości i Rachuba Płac — 3 osoby Renata JaroszBarbara KochanowskaBożena Piotrowska

Zbiory Sztuki Zdobniczej — Kolekcja Ceramiki i Szkła — 4 osoby Jadwiga GajewskaKatarzyna Węglowska-MarasekAleksandra KasprzakEwa Świetlicka

Pracownia Konserwacji Malarstwa na Płótnie — 6 osób Dorota PliśPiotr LisowskiBarbara Kurzyk-SoudahMałgorzata PawłowskaMagdalena Wesołowska Katarzyna Jastrzębska

Pracownia Konserwacji Rzeźby i Malarstwa na Drewnie — 2 osoby Ewa LechowskaPiotr Grochowski

Zbiory Sztuki Polskiej do 1914 r. — 3 osoby Ewa Micke-BroniarekAnetta Błaszczyk-BiałyKrystyna Znojewska-Prokop

Dział Inwentarzy — 2 osobyAneta KołodziejczukJolanta Tracka

W 2012 roku Dyrekcja MNW przyznała 15 nagród I stopnia, 21 nagród II stopnia i 46 nagród zbiorowych z czternastu działów:


Kampanie marketingowe i działalność PR

X

162 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 163 X . K a m pa n i e m a r k e t i n g o w e i d z i a ł a l n o ś ć P R

Nadrzędnym celem przeprowadzonych w 2012 roku kampanii promo-cyjno-marketingowych było wzmocnienie marki Muzeum i zbudowa-nie pozytywnego wizerunku instytucji. Promowano zarówno działalność naukowo-wystawienniczą, jak i edukacyjną. Narzędzia marketingowe i działania PR były dostosowane do wymagań nowej identyfikacji wizu-alnej i charakteru danej wystawy czasowej czy wydarzenia artystyczno--kulturalnego. Działania w ramach poszczególnych kampanii każdora-zowo prowadzono w następujących obszarach:a) strona główna MNW: www.mnw.art.pl;b) Internet: newsletter, e-mailing do środowisk akademickich, szkół, muzeów, mediów i adresatów indywidualnych;c) portale społecznościowe (Facebook, YouTube);d) media ogólnopolskie i zagraniczne z branży kultura i sztuka (Prasa, Radio, Telewizja, Internet);e) outdoor: plakaty, citylighty, skrolle, spoty TV wyświetlane w środkach komunikacji miejskiej, flagi;f) druki promocyjne: ulotki, foldery, plakaty (druk i kolportaż);g) reklama prasowa; h) tematyczne pamiątki muzealne (pocztówki, długopisy, ołówki, gry planszowe, karty, puzzle, torby etc.);i) warszawskie biura podróży i tour-operatorzy.W ramach działalności promocyjnej MNW we współpracy z Narodo-wym Bankiem Polskim wydane zostały dwie monety jubileuszowe, a we współpracy z Pocztą Polską — znaczek, koperta i datownik.

Kampania: Powrót Murzynki Anny Bilińskiej (1884)Konferencja prasowa: 21 marca 2012

Po blisko 70 latach, skradziony w czasie II wojny światowej obraz powró-cił do MNW. Murzynka należy do modnych pod koniec XIX wieku stu-diów portretowych rozmaitych typów etnicznych. Do 1933 roku obraz znajdował się w zbiorach zasłużonego warszawskiego kolekcjonera Dominika Witke-Jeżewskiego. W sierpniu 1933 roku został przekazany w depozyt Muzeum Narodowemu w Warszawie, a następnie wykupiony przez MNW w czerwcu 1939 roku. Dzieło skradziono w czasie II wojny światowej. Sprzedany w latach 50. na aukcji w monachijskim antykwa-riacie, trafił do prywatnej kolekcji na terenie południowych Niemiec. W 2011 roku pojawił się w domu aukcyjnym Villa Grisebach w Berlinie. Odzyskanie zaginionego przed laty dzieła było możliwe dzięki natych-miastowym działaniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wsparciu Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy. Wydarzenie było jednym z najgłośniej komentowanych w ogólnopolskich mediach.

1. Przeprowadzone kampanie promocyjne i wydarzenia koordynowane w MNW

165 X . K a m pa n i e m a r k e t i n g o w e i d z i a ł a l n o ś ć P R164 X . K a m pa n i e m a r k e t i n g o w e i d z i a ł a l n o ś ć P R

Obiad z Prezydentem RP7 marca 2012

Uroczysty obiad z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Bronisławem Komorowskim oraz przedstawicielami świata biznesu.

Kampania: Inauguracja Jubileuszu MNW17 maja 2012

Kampania promująca otwarcie MNW po okresie przygotowań do Jubi-leuszu obejmowała: outdoor, media (konferencje prasowe i działania PR, spoty radiowe, spoty w środkach komunikacji miejskiej, w salonach Empik), kampanię kontentową w CityInfoTV, druki promocyjne (zapro-szenie, ulotki, plakaty), konkurs na spot promujący Muzeum Nowe Na-rodowe we współpracy z portalem MillionYou. Promowano też cykl coty-godniowych wykładów jubileuszowych „Jak powstawało Muzeum i jego zbiory?”.Patroni medialni: Polskie Radio S.A., Telewizja Polska S.A., „Gazeta Wy-borcza”, AMS, „Art & Business”, „Exklusiv”, „Warsaw Insider”, Onet.pl, Empik — Patron Muzeum.

Uzyskano dotację celową „Otwarcie Muzeum oraz organizacja Roku Ju-bileuszowego” na wydatki bieżące ze środków Ministra Kultury i Dziedzi-ctwa Narodowego: kwota dofinansowania: I transza (maj) 505 441 zł, II transza (czerwiec) 500 000 zł.Dotacja została spożytkowana na zadania związane z ponownym otwar-ciem budynku Muzeum po rocznym okresie rearanżacji galerii stałych oraz na działania promocyjne i wydawnicze związane z Rokiem Jubile-uszowym. Wśród nich znajdują się działania promocyjne, remont sali kinowej, działania edukacyjne (do wystaw czasowych „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”, „Sara Lipska. W cieniu mistrza” i „Europa Jagel-lonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów” oraz organizacja ceremonii inauguracyjnej z 17 maja 2012 r.

Kampania do wystawy jubileuszowej: „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”17 maja 2012 — 23 września 2012

Zadanie realizowane w ramach programu „Dziedzictwo kultury” z priory-tetu „Wspieranie działań muzealnych” ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.Kwota dofinansowania: 200 000 zł bruttoMecenas wystawy: Gamesa

Sponsor wystawy: SamsungPatroni medialni: Polskie Radio S.A., Telewizja Polska S.A., „Gazeta Wy-borcza”, AMS, „Art & Business”, „Exklusiv”, „Warsaw Insider”, Onet.pl, Empik – Patron Muzeum

W prasie, radiu i telewizji ukazało się 195 materiałów prasowych na te-mat ekspozycji.

„Wywyższeni…” PRASA RADIO TV RAZEM

Liczba wycinkówprasowych

81 65 49 195

Liczba wycinków prasowych nt. wystawy „Wywyższeni...” w okresie: 1.01 — 23.09.2012 Opracowanie: Katarzyna Wakuła

Zrealizowane działania marketingowe

Lp. Nośnik Ilość Format Czas Lokalizacja

1. Plakat w maszcie MNW

1 szt. 55 × 82 cm 17.05 – 23.09.2012

MNW

2. Plakat w gablocie MNW

2 szt. 69 × 54 cm 17.05 – 23.09.2012

MNW

3. Autobusy 20 szt. tył 01.06 – 30.06.2012

cała Warszawa

4. Reklama 1 szt. 1/2 strony 144 × 102 mm

czerwiec 2012

„Warsaw Insider”

5. Słup ogłoszeniowy

4 szt. 12 szt. B11 słup

02.07 – 19.08.2012

centrum, obok MNW

6. Citylight MNW 2 szt. 1,185 x 1,75 m 25.07 – 24.09.2012

ogrodzenie MNW

7. Słup ogłoszeniowy

2 szt. 6 szt. B11 słup

20.08 – 23.09.2012

centrum, obok MNW

8. Spot 1 szt. 30 s 14.09 – 23.09.2012

PKP Intercity

Kampania: Otwarcie Dziedzińca im. Stanisława Lorentza18 maja 2012

Podczas otwarcia dziedzińca dla szerokiej publiczności odbywał się pik-nik rodzinny z warsztatami dla dzieci. Wieczorem wystąpił zespół Son de Cuba, a ostatnim punktem programu było kino letnie z projekcją filmu Bert Stern. Prawdziwy Madman.


Kampania: Noc Muzeów w Muzeum Narodowym w Warszawie 18/19 maja 2012, godz. 19.00–3.00

W Noc Muzeów w MNW można było zwiedzać nowo otwarte galerie oraz wystawę „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”. Muzeum pokazało arcydzieła malarstwa i rysunku polskiego zaginione podczas II wojny światowej, a odzyskane w ostatnim czasie. Pokazowi dzieł odzyskanych towarzyszyły spotkania przy Żydówce z pomarańczami Aleksandra Gie-rymskiego z konserwatorem Anną Lewandowską oraz prezentacja mul-timedialna projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzi-ctwa Narodowego „Muzeum Utracone”. Dzieci brały udział w „Wieczo-rynce w muzeum”, a dorośli w „Spotkaniach z dziełem sztuki” w nowo otwartych galeriach stałych poświęconych wybranym tematom z dzie-jów sztuki. Podczas Nocy Muzeów odbywała się zamiana okolicznościo-wych monet dwuzłotowych wyemitowanych przez NBP z okazji 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie. Dodatkową atrakcją były koncerty towarzyszące w wykonaniu Warszawskiej Opery Kameralnej. Frekwencja: 8200 osób

Majówka na Skarpie! 27 maja 2012

W ramach największej miejskiej majówki – Majówki na Skarpie, w róż-nych częściach Skarpy Warszawskiej funkcjonowało kilkanaście stref piknikowych, a na nich różnorodne atrakcje.Jedna ze stref piknikowych znajdowała się w Muzeum na Dziedzińcu im. Stanisława Lorentza. Atrakcje tego miejsca to: strefa relaksu, dzie-dziniec z fontanną, leżaki, koce i kosze piknikowe pełne zadań.

Dzień Dziecka w Muzeum Narodowym w Warszawie1–3 czerwca 2012

Atrakcje dla dzieci rozpoczęły się 1 czerwca na Dziedzińcu im. Stani-sława Lorentza w MNW. W sobotę 2 czerwca w Królikarni miały miejsce spotkania dla dzieci i dorosłych na wystawie „SKONTRUM Ewolucje”. W parku przed pałacem można było wziąć udział w warsztatach krea-tywnych z zastosowaniem różnych technik plastycznych oraz w grze de-tektywistycznej. W niedzielę 3 czerwca, w Muzeum Plakatu w Wilanowie, miała miejsce premiera najnowszej książki dla dzieci Cyrk. W Muzeum w Nieborowie i Arkadii 3 czerwca można było wziąć udział w wydarzeniu muzealnym Akademia Pana Kleksa.

Promocja książki Wizje nowoczesności. Lata 50. i 60. – wzornictwo, estetyka, styl życia 26 czerwca 2012

Spotkanie promujące książkę Wizje nowoczesności. Lata 50. i 60. – wzornictwo, estetyka, styl życia odbyło się w holu głównym MNW. W książce zamieszczono 13 esejów napisanych przez historyków sztuki z różnych ośrodków uniwersyteckich i muzeów. Poruszone zostały w nich tematy związane z architekturą, wzornictwem, projektowaniem graficznym i sztuką przedmiotu tamtej epoki. O publikacji opowiadali: prof. Irena Huml, dr Józef Mrozek i Krystian Kowalski ze Studia Kompott. W dyskusji wzięli również udział: Anna Maga z Ośrodka Wzornictwa oraz dr Piotr Rypson, z-ca Dyrektora ds. Naukowych MNW.

Kampania do wystawy jubileuszowej: „Sara Lipska. W cieniu mistrza”, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni19 sierpnia – 4 listopada 2012Konferencja prasowa: 17 sierpnia 2012, 13 dziennikarzyWernisaż wystawy: 18 sierpnia 2012Patroni medialni: Polskie Radio S.A., Telewizja Polska S.A., „Gazeta Wy-borcza”, AMS, Przewodnik „The Visitor”, „Zwierciadło”, „Viva!” „Moda”, „Exklusiv”, „Warsaw Insider”, Onet.pl.

Kampania promująca wystawę „Sara Lipska. W cieniu mistrza” w Kró-likarni: kampania outdoorowa, druki promocyjne (zaproszenie, ulotki, plakaty), kampania spotowa w środkach komunikacji miejskiej, w salonach Empik, w TVP, kampania kontentowa w CityInfoTV.Informacje na temat ekspozycji ukazały się w 22 magazynach prasowych, 13 stacjach radiowych, 5 stacjach telewizyjnych i na 36 portalach www.

Projekcja filmu Mandarin Ducks 30 września 2012

Pokaz towarzyszący spotkaniu z holenderskim artystą Willemem de Rooijem i kuratorami Muzeum. Spotkanie Ptaki, pióra, twarze – czyli o tolerancji i nietolerancji w mentalności współczesnego Europejczyka (17 listopada 2012) odbyło się w ramach Warsaw Gallery Weekend i było okazją do poznania napięć i sprzeczności pomiędzy praktyką muzealni-czą, dyskursem historii sztuki i ideologiami współczesnej sztuki.


Kampania do wystawy jubileuszowej: „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów”26 października 2012 – 27 stycznia 2013Konferencja prasowa: 6 listopada 2012, Zamek Królewski w WarszawieWernisaż wystawy: 9 listopada 2012, Muzeum Narodowe w Warszawie Patroni medialni: Polskie Radio S.A., Telewizja Polska S.A., „Gazeta Wy-borcza”, AMS, „Exklusiv”, „Warsaw Insider”, Przewodnik „The Visitor”, „Stolica”, Onet.plZadanie realizowane w ramach programu „Dziedzictwo kultury” z prio-rytetu „Wspieranie działań muzealnych”. Kwota dofinansowania: 351 000 zł brutto. Dofinansowanie z Programu Culture 2007–2013 z Komisji Europejskiej w wysokości 77 000 zł. „Dofinansowanie przewodnika do wystawy” z Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w wysokości 10 000 zł.

W okresie: 1 października 2012 – 31 stycznia 2013 w mediach opubliko-wano m.in. 102 artykuły prasowe na temat polskiej edycji ekspozycji.

PRASA RADIO TV INTERNET RAZEM

Liczba wycinków prasowych dotyczących wystawy „Europa Jagellonica…”

17 10 18 57 102

Działania i reklama w Internecie

Nośnik Ilość Format Czas Lokalizacja

www MNW 30 + 30

1) aktualności (strona główna)2) wydarzenia (kalendarium)

9.11.2012 – 27.01.2013

1) http://www.mnw.art.pl/2) http://www.mnw.art.pl/index.php/pl/kalendarium

Newsletter 13 nr 45/2012– 54/2012nr 01/2013– 03/2013 6.11.2012 – 27.01.2013

cotygodniowy e-mailing wysyłany do subskrybentów

Facebook 44 posty

44 posty na osi czasu, w tym 29 wydarzeń

9.11.2012 – 27.01.2013

1) http://www.facebook.com/ MuzeumNarodowe

2) http://www.facebook.com/ MuzeumNarodowe/events

Onet.pl e-mailing grudzień 2012

Onet.pl baner grudzień 2012

„Exklusiv” baner listopad i grudzień 2012

Reklama w prasie

Lp. Nośnik Ilość Format Czas Zasięg

1. Reklama „GW Stołeczna”

1 20 modułów 17.09 – 15.12.2012

mazowiecki

2. Reklama „GW” 1 10 modułów 17.09 – 15.12.2012

ogólnokrajowy

3. Wkładka do „GW” 1 4 strony 10–11.11.2012 ogólnokrajowy

4. Reklama „Exklusiv” 1 1/4 strony listopad 2012 ogólnokrajowy

5. Reklama „Warsaw Insider”

1 1/2 strony listopad 2012

6. „Stolica” 2 1 strona listopad i gru-dzień 2012

Warszawa

7. „Warsaw Voice” 2 1/3 strony listopad i gru-dzień 2012

ogólnopolski

8. „Focus Historia” 1 1 strona styczeń 2013 ogólnopolski

9. „Kaleidoscope” 1 1/2 strony styczeń 2013 we wszystkich samolotach LOT-u

10. „Skarpa Warszawska”

1 1 strona numer po-dwójny gru-dzień/styczeń

Warszawa

Outdoor


1. Citylighty MNW 6 1185 × 1759 mm 9.11.2012 – 27.01.2013

ogrodzenie MNW

2. Słupy Warexpo w okolicy MNW

4 12 plakatów B1 12.11.2012 – 27.01.2013

w Centrum Warszawy, obok MNW

3. Plakat w maszcie MNW

2 55 × 82 cm 9.11.2012 – 27.11.2012


4. Monitor 1 9.11.2012 – 27.01.2013

prezentacja na monitorze w holu MNW

5. Citylight CCP 2 szt. 120 × 180 cm 15.11.2012 – 31.01.2013


6. PBP AMS 16 szt. 100 × 150 cm 16.11 – 30.11.2012

cała Warszawa


7. PBP AMS 20 szt. 100 × 150 cm 1.12 – 31.12.2012

cała Warszawa

8. PBP AMS 24 szt. 100 × 150 cm 1.01 – 15.01.2013

cała Warszawa

9. Citylight AMS 4–5 szt.

120 × 180 cm 15.11.2012 – 31.01.2013

wiaty przy-stankowe „Muzeum Narodowe” w Centrum Warszawy, obok MNW

10. Plakat 200 szt.

A3+ 20.12.2012 – 20.01.2013

wagony PKP Intercity

11. Spot 1 12 s 2 × 1 godz. 5.11 – 10.11.2012

CityInfo w me-trze

12. Spot 1 12 s 2 × 1 godz. 19.11 – 23.11.2012

CityInfo w wagonach metra

13. Spot 31 ekra-nów

łącznie 15 500 emisji po 15 s

24– 28.12.2012

Infoscreen na stacjach metra



31.12.2012 – 4.01.2013




7.01 – 11.01.2013


16. Spot 1 12 s 2 × 1 godz. 5.11 – 10.11.2012

CityInfo w autobusach

17. Spot 1 12 s 2 × 1 godz. 19.11 – 23.11.2012

CityInfo w autobusach

18. Baner 1 wieża Zamku Królewskiego

Inne działania

Lp. Nośnik Opis

1. Empik dystrybucja ulotekekspozycja plakatów B1

2. Gadżety Serenissima:gadżety zakupioneszklanki z motywemołówkietui na smartfon i tabletmagnesypocztówkikredkigumki

Dystrybucja materiałów drukowanych


1. Zapro-szenie

1 500 szt. A4 falcowa-ne do A5

wysyłka, sponsorzy

2. Ulotki (PL; EN)

po 1 000 szt.

1/3 A4 (9,9 × 21 cm)

09.11.2012 – 27.01.2013

Punkty Informacji Turystycznej:1. Rynek Starego Miasta 19/21/21a2. Pałac Kultury i Nauki – wejście od ul. Emilii Plater3. Dworzec Zachodni PKS, w Centrum Po-dróży Aura4. Lotnisko Cho-pina, nowy Termi-nal – box na hali przylotów. Instytucje kultury: MNW, ZKUczelnie: Instytut Historii Sztuki UW, Wy-dział Polonistyki UW

3. Folder 4-modu-łowy

10 000 szt. 41 × 22,7 cm; 3 × falco-wane

9.11.2012 – 27.01.2013

kasy MNW i ZK

4. Plakat B1 500 szt. 680 × 980 mm

sprzedaż; Dwo-rzec Centralny; kampania out-doorowa, cele promocyjne

5. Ulotka (PL; EN)

20 000 szt. 1/3 A4 (9,9 × 21 cm)

6. Ulotka z pro-gramem eduka-cyjnym

hol MNW

7. Katalog 2 000 szt. sprzedaż w MNW i ZK; cele promo-cyjne

8. Etui na bilety

15 000 szt. 21 × 18 cm; 1 × falcowane

kasy MNW i ZK


Kampania: Zakończenie konserwacji Bitwy pod GrunwaldemKonferencja prasowa: 19 września 2012Piknik Grunwaldzki: 22 września 2012

Od momentu ukończenia konserwacji Bitwa pod Grunwaldem budzi olbrzymie zainteresowanie publiczności. W pierwszym tygodniu tuż po renowacji prezentowany w Sali Matejkowskiej MNW obraz obejrzało 2500 osób. Do końca grudnia 2012 roku ok. 45 000 widzów.W sumie w prasie, radiu i telewizji ukazało się 210 wzmianek na temat wydarzenia (21 w prasie, 111 w radiu, 44 w telewizji i 34 w Internecie).

Mecenasem programu konserwacji obrazu Bitwa pod Grunwaldem był PKO Bank Polski.

VII Aukcja Charytatywna Dzieł Sztuki i Przedmiotów Kolekcjonerskich „ziarno Sztuki – ogród Nadziei” 17 października 2012

Aukcja mająca na celu pomoc osobom zmagającym się z chorobą no-wotworową odbyła się w holu głównym Muzeum Narodowego w War-szawie. Licytację poprzedziła 5-dniowa wystawa na parterze Centrum Giełdowego.

Koncert jubileuszowy Chóru Żeńskiego „Harfa” 27 października 2012

Koncert Warszawskiego Chóru Żeńskiego „Harfa” pod dyrekcją Janusza Dąbrowskiego zorganizowany z okazji jubileuszu 40-lecia działalności chóru. Wstęp na koncert był bezpłatny.

Narodowe Święto Niepodległości w MNW i MWP 11 listopada 2012

Specjalnie na ten dzień instytucje „połączyły” swoje ekspozycje i wspól-nie prezentowały zbiory. Z bezpłatnego biletu wstępu upoważniającego do zwiedzania obu muzeów skorzystało 4860 widzów w MNW i 4700 widzów w MWP.

Spotkanie przedstawicieli biznesu z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Bronisławem Komorowskim12 listopada 2012

Rozmowa o działalności Muzeum, aktualnych projektach, w tym o wy-stawie „Europa Jagellonica 1386–1572. Sztuka i kultura w Europie Środ-kowej za panowania Jagiellonów” i konserwacji obrazu Żydówka z po-marańczami Aleksandra Gierymskiego.

„Józef Ignacy Kraszewski 1812–2012. Pisarz – Myśliciel – Autorytet”Jubileuszowa Międzynarodowa Konferencja Naukowa14 listopada 2012Współorganizator: MNW

Plateaux Festival w MNW 16–18 listopada 2012

W Muzeum Narodowym w Warszawie odbył się międzynarodowy festi-wal form audiowizualnych Plateaux Festival. Uznane nazwiska sceny elektronicznej, bogaty program audiowizualny i liczne działania podej-mujące temat przestrzeni miejskiej – to motywy przewodnie trzeciej edycji festiwalu. Dwie poprzednie odbyły się w Toruniu i Bydgoszczy, od 2012 roku wydarzenie gości w stolicy. Muzeum Narodowe w Warszawie było jednym z gospodarzy festiwalu – obok Cafe Kulturalna i Centrum Działań Twórczych 1500 m² do Wynajęcia.

„Ptaki, pióra, twarze – czyli o tolerancji i nietolerancji w mentalności współczesnego Europejczyka”17 listopada 2012

Spotkanie z holenderskim artystą – Willemem de Rooijem i kuratorami Muzeum było wyjątkową okazją poznania napięć i sprzeczności pomię-dzy praktyką muzealniczą, dyskursem historii sztuki i ideologiami współ-czesnej sztuki. Wstęp na spotkanie był bezpłatny. Było ono w całości za-rejestrowane cyfrowo.


Kampania: Dzień Otwarty dla Osób Niepełnosprawnych i ich Opiekunów w Muzeum Narodowym w Warszawie3 grudnia 2012

Muzeum Narodowe w Warszawie już po raz szósty włączyło się w or-ganizację Dnia Otwartego dla Osób Niepełnosprawnych i ich Opie-kunów, organizowanego w ramach Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych. W Muzeum Narodowym w Warszawie można było uczestniczyć w spot-kaniach tematycznych prowadzonych przez muzealnych edukatorów w galeriach stałych. Dzień Otwarty zainaugurował pokaz artystyczny pary tańczącej na wózku oraz występ wokalny. Specjalny spektakl przy-gotował Teatrzyk Balonik.

Festiwal filmowy „Filmy zamiast” 14–15 grudnia 2012

Przegląd filmów wyselekcjonowanych przez krytyka filmowego Tadeu-sza Lubelskiego. Pokazom towarzyszyła wystawa plakatów autorstwa Ja-kuba Sowińskiego, będących integralną częścią publikacji Historia nie-była kina PRL wydanej przez wydawnictwo ZNAK. Autorem monografii jest Tadeusz Lubelski.

„Dawni Mistrzowie – Współcześni Widzowie”25 listopada 2012 – 24 stycznia 2013

Cykl biletowanych spotkań z publicznością przybliżał widzom ideę opra-cowanej w Roku Jubileuszowym MNW Galerii Dawnego Malarstwa Eu-ropejskiego oraz prezentowane w niej dzieła sztuki. Spotkania odbywały się w salach Galerii, w wybrane czwartki o godz. 19.00 oraz niedziele o godz. 16.00.

Kampania: Zakończenie konserwacji Pomarańczarki Aleksandra Gierymskiego5 grudnia 2012

Konferencja prasowa z udziałem Ministra Kultury i Dziedzictwa Na-rodowego Bogdana Zdrojewskiego oraz Prezesa Zarządu Powszech-nego Zakładu Ubezpieczeń SA Andrzeja Klesyka. W ciągu trzech dni (4–6 grudnia 2012) w prasie, radiu, telewizji i Internecie ukazało się 125 przekazów na temat wydarzenia.

PRASA RADIO TV INTERNET RAZEM

Pomarańczarka – liczba wzmianek prasowych w okresie 4–6.12.2012

16 74 21 14 125

Zakup obrazu pt. Więzienie autorstwa Aleksandra Saszy Blondera do Galerii XX i XXI wieku w Muzeum Narodowym w WarszawieW ramach programu „Kolekcje” – priorytet: „Kolekcje muzealne”Wnioskowana kwota: 40 800 zł

Budowa Cyfrowego Muzeum Narodowego w WarszawieZadanie realizowane w ramach „Programu Wieloletniego Kultura+” z priorytetu „Digitalizacja”.Całkowita kwota dofinansowania: 1 158 438,03 zł brutto (dofinansowanie w 2011 r.), 395 068 zł brutto (dofinansowanie w 2012 r.)

Przygotowanie fragmentu dokumentacji technicznej dotyczącego zabezpieczenia przeciwwilgociowego Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w WarszawieW ramach programu MKiDN „Rozwój infrastruktury kultury” z priorytetu „Infrastruktura kultury”.Kwota dofinansowania: 45 000 zł brutto

„Rewitalizacja Parku w Królikarni przy Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego w Warszawie”Dofinansowanie prac rewitalizacyjnych Parku z Programu „Ochrona przyrody” z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które przyznało na ten cel 294 490 zł. Dofinansowanie pro-jektu Partage Plus – digitalizacja muzealnych zbiorów sztuki z okresu ok. 1900. Dofinansowanie przyznane przez Komisję Europejską za

2. Pozyskane fundusze i dotacje z państwowych i instytucjonalnych źródeł w 2012 roku

177 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e176 X . K a m pa n i e m a r k e t i n g o w e i d z i a ł a l n o ś ć P R

pośrednictwem Collection Trust EC Projects Natural History Museum w Londynie w wysokości 149 462,68 zł (pierwsza transza w 2012 roku).

Współpraca barterowa z prywatnymi sponsorami przy muzealnych projektach specjalnych:a) 30 szt. rowerów firmy Medano, wyceniane na ok. 30 000 zł – projekt niezrealizowany;b) kostka brukowa firmy Libet S.A., wyceniana na ok. 40 000 zł – projekt niezrealizowany;c) De’Longhi, Staedtler, Makteshim, PKP Intercity – projekty zrealizowane;d) współpraca z firmą GDD sp. z o.o. sp. k., dystrybutorem i przedsta-wicielem firmy Staedtler; firma GDD przekazała MNW materiały pla-styczne o łącznej wartości 30 000 zł wykorzystywane do działalności edukacyjnej.

W 2012 roku w Gmachu Głównym i Oddziałach kompleksowo zorgani-zowano 29 spotkań dla prasy (konferencje, briefingi, dni prasowe), w któ-rych uczestniczyło ok. 2000 dziennikarzy i przedstawicieli mediów zaj-mujących się tematyką społeczno-kulturalną.W okresie: 1 stycznia 2012 – 31 grudnia 2012 liczba artykułów i wzmianek prasowych na temat wydarzeń MNW w prasie, radiu, telewizji i Interne-cie wyniosła 4822.

Prasa Radio TV Internet RAZEM

Liczba wzmianek prasowych na temat MNW w 2012

1 253 990 479 2 100 4 822

Źródło: Instytut Monitorowania Mediów

Raport finansowy

XI

3. Obecność MNW w mediach w 2012 roku

178 I . M u z e u m N a ro d o w e w Wa r s z aw i e 179 X I . R a p o r t f i n a n s o w y

W chwili oddawania do druku Raportu Rocznego MNW za rok 2012 sprawozdania finansowe Muzeum Narodowego za okres 1.01 – 31.12.2012 podlegały badaniu na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29.04.1994 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

181 X I I . S p o n s o r z y i pat ro n i m e d i a l n i

XIISponsorzy i patroni medialni

183 X I I . S p o n s o r z y i pat ro n i m e d i a l n i182 X I I . S p o n s o r z y i pat ro n i m e d i a l n i

Podziękowania

SPONSORZY MUZEUM

Minął niespełna rok od uroczystości inauguracji Roku Jubileuszowego 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie i otwarcia Muzeum. Każ-dego dnia przekonujemy się, jak bardzo potrzebne jest ono społeczeń-stwu i jak wielkie zadania przed nami stoją. Jesteśmy wdzięczni Radzie Powierniczej Muzeum za wspieranie naszych działań. Dzięki tym wspól-nym staraniom, rozumiejącemu nasze potrzeby Ministrowi Bogdanowi Zdrojewskiemu i wielkiej życzliwości Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-skiej Bronisława Komorowskiego rozrasta się też krąg przyjaciół Mu-zeum, w tym przedstawicieli światłego, odpowiedzialnego społecznie biznesu, którzy wspierają nasze wystawy i programy, co pozwala konty-nuować proces transformacji Muzeum Narodowego w Warszawie w no-woczesną i atrakcyjną instytucję kultury. Wszystkim zaangażowanym w sprawę Muzeum pragnę wyrazić swą wdzięczność.Agnieszka Morawińska Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie

Sponsor Muzeum

Mecenas Galerii Sztuki XX i XXI Wieku

Partner Muzeum

Partner Technologiczny

Mecenas Zbiorów Numizmatycznych

Ministerstwa Za pomoc w odzyskiwaniu i sprowadzaniu dzieł sztuki do Polski


Przewodnik po Wystawie „Europa Jagellonica...” wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej

Doradca Prawny przy Wystawie „Europa Jagellonica...”

Patron Wystawy „Sara Lipska. W cieniu mistrza”

Koncepcja i koordynacja wystawy „Europa Jagellonica...”

Współpraca przy Wystawie „Europa Jagellonica...”

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

WSPÓŁPRACA

SPONSORZY WYSTAW

Mecenas konserwacji obrazu Aleksandra Gierymskiego Żydówka z pomarańczami

Sponsor zakupu „XI Biuletynu Polskiego Towarzystwa Fotograficznego”

Sponsor wydania

Partner Rearanżacji Galerii Stałych

Patron Roku Jubileuszowego

Mecenas Wystawy „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”

Partner Wystawy „Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi”

Partner Wystawy „Sara Lipska. W cieniu mistrza”

Wyłączny Mecenas Wystawy „Europa Jagellonica...”

Partner Wystawy „Europa Jagellonica...”

Unia EuropejskaFUNDACJA

WSPÓŁPRACA

Doradca Prawny

Mecenas Programu Konserwacji obrazu Bitwa pod Grunwaldem; Fundator Albumu Pamiątkowego Jana Bułhaka

CMS_LawTax_Positive_Black_from101.eps


PATRONI MEDIALNI

XIIIPracownicy Muzeum Narodowego

Fundacja Gessel

Darczyńca obrazu

Współorganizacja Wystawy „Europa Jagellonica...”

Koncepcja i koordynacja Wystawy „Europa Jagellonica...”

Tramwaje Warszawskie

Stołeczne Biuro Turystyki

Stowarzyszenie Klub Przyjaciół Muzeum Narodowego w Warszawie

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka

Zamek Królewski w Warszawie

Patron Muzeum



189 X I I I . P r ac o w n i c y M u z e u m N a ro d o w e g o188 X I I . S p o n s o r z y i pat ro n i m e d i a l n i

Antoni Gryboś

Bogusław Rek Wiesław Danieluk Jerzy Kubicki Stefan Ludwiniak Włodzimierz Mikołajewski Henryk Nasiadko Krzysztof Szlandak

Hanna Lorent Beata Frydrych-HiniewiczMałgorzata GawrylukJanusz GontarczykJerzy GrabowskiWaldemar Kosz Maria Skoczylas Anna Wojdalska Paweł Zomkowski

Robert Nieborek

Urszula Popławska

Henryk ŻmudzkiDaniel AndrzejewskiDariusz Kawalec Artur NapłoszekTomasz Niewiadomski Marek Pęczek Krzysztof Sobolewski

Jarosław Chmielewski Teresa Tchórzewska

Andrzej Szczepaniak Wiesława Florczak Aleksandra Mińkowska Anna Szczepańska

Dział Administracji i Inwestycji

Sekcja ds. Eksploatacji Budynków

Sekcja ds. Administracyjno- -Gospodarczych

Sekcja ds. Systemów Zabezpieczeń

Sekcja ds. Dokumentacji

Sekcja ds. Transportu

Sekcja ds. BHP

Archiwum

1. Pracownicy MNW

191 X I I I . P r ac o w n i c y M u z e u m N a ro d o w e g o190 X I I I . P r ac o w n i c y M u z e u m N a ro d o w e g o

Robert Pacek Sławomir Piotrowski Włodzimierz Poleski Janusz Reda Grzegorz Siuchta Ilona Skwiecińska Jolanta Sułek Józef Szczepański Andrzej Szymankiewicz Dariusz Świątek Zdzisław Waśniewski Mirosław Wiśniewski Zbigniew Wojda Irena Wojtaś Waldemar Zawada Wojciech Zbrzeźniak

Ireneusz PogorzelskiTeresa AntosiewiczBożena Chaber Maria Filutowska Kazimierz Filutowski Małgorzata Mączyńska Krystyna Munduć Elżbieta ŚwięcickaAgnieszka Włodarczyk

Lucyna Prabudzka Elżbieta Firlej Renata Jarosz Iwona Zomkowska

Barbara Kochanowska Anna Paluch

Marta Bienias Włodzimierz Kobryń Aneta KołodziejczukRoman Olkowski Jolanta Tracka

Mariusz Smolak Konrad FedorczykŁukasz Zaborowski

Sekcja ekspozycji

Dział Finansowy

Rachuba Płac

Dział Inwentarzy

Dział IT i Multimediów

Agnieszka Gizińska Krystyna Kawalec Kazimierz Mazan Joanna RolczykKatarzyna Supryn Ilona Świderska

Karolina TabakBarbara Aumer Zbigniew Doliński Eliza Kasprzyk Piotr Kopszak Joanna Krasińska Małgorzata Kwiatkowska Aleksandra Łukasiewicz-Buczek Mikołaj Machowski Magdalena Orlińska-Rosiak Krzysztof Tywonek Cyprian Zbróg

Artur Pobikrowski

Edward Michałek Krzysztof Abramowski Przemysław Abramowski Bogdan Antosiewicz Sławomir Banek Kazimierz Bieniewicz Sławomir Bloch Artur Bodzon Jacek Boruc Roman Chrust Kazimierz Cybin Zbigniew Czmoch Krzysztof Góral Piotr Halladin Waldemar Janusz Leszek Jarzębski Jacek Kosiorowski Daniel KubiakFranciszek Kuśpit Krzysztof Majewski Sławomir Nowotka Leszek Ostolski

Dział Digitalizacji i Dokumentacji Wizualnej

Dział WSO i Ekspozycji

Sekcja WSO

Sekretariat i Kancelaria


Katarzyna Latosińska Dorota Karlak Izabella Szymanowska

Elżbieta Czyżewska Anna Kiełczewska Eleonora Wanda Rybicka

Filip Szadkowski Anna Pawlak Tomasz Zborowski

Zbigniew Święcicki

Agnieszka Tarasiuk-SutrykMariusz Grzelak Monika Janicka Aleksandra Janiszewska Małgorzata Kowalczuk Anna Maciąga Anna Marjańska Maria Ostaszewska-Cichocka Janina Pietrzak Agnieszka PinderaAldona Sieradzka Joanna Torchała Andrzej UrbaniakEwa Ziembińska

Maria Kurpik Aleksandra Jatczak Danuta Kanafa Sławomir Krym Monika Lebiedzińska Anna Moszczyńska Rafał NowakowskiAleksandra Oleksiak Małgorzata Rosak Dobrosława Sochacka Bogdan Szelegejd Anna Torończyk Maciej Wasiak Krzysztof Wierzchowski Piotr Wojnowski

Dział Spraw Pracowniczych

Dział Wydawnictw

Dział Wypożyczeń

Muzeum Policji

Muzeum Rzeźby w Królikarni

Muzeum Plakatu w Wilanowie

Jadwiga Błędowska Iwona Ciesielska Bożena Piotrowska

Karolina MłynarzMagdalena MajchrzakKatarzyna Wakuła Karolina Wojtaś-Kudon

Katarzyna Rokosz Przemysław Głowacki Anna Knapek Bożena Pysiewicz Edyta Rubka-Kostyra Zofia Szlenkier Barbara Tichy Katarzyna Wesołowska-Eisl

Sławomir Tychmanowicz Wiesław AnuszewskiPaweł Babik Robert Błaszczyk Zuzanna Jamrozik Dariusz Janus Piotr Jarmoch Cezariusz KesnerRobert Kesner Łukasz ŁadziakJanusz Mikołajczuk Krzysztof Piórecki Andrzej Płomiński Samanta PopowBarbara Radzimirska Zenon Seremak Konrad Waśniewski

Karolina Młynarz Marcin Koszela Dominika Mroczkowska-Rusiniak Bartłomiej Podlewski

Dorota Wrońska-Dąbrowska Bożena Pobikrowska

Dział Komunikacji i Programów Publicznych

Dział Edukacji

Dział Organizacji Wystaw

Dział Pozyskiwania Funduszy i Marketingu

Dział Zamówień Publicznych

Dział Księgowości


Joanna Lis Katarzyna Rachuta-Wierniewska

Agnieszka CzubakMarta Bielicka-Koncewicz Piotr Grochowski Bogusław Janczak Ewa Lechowska Karolina Lechowska Jolanta Meder-Kois Elżbieta Pilecka-Pietrusińska Iwona Stefańska Teresa Świątek Antoni Święcki Marek Święcki

Henryk Morawski Anna Mistewicz Hanna Moczorodyńska Piotr Zalewski

Dorota Nowak Dorota Dzik-Kruszelnicka Ewa Wadowska

Marcin Draniak Hanna Rejniak Elżbieta Rosłoniec

Alfred Twardecki Monika Dolińska Tomasz Górecki Małgorzata Korzeniowska Bożena Mierzejewska Andrzej Reiche Magdalena Stelmach Aleksandra Sulikowska-Gąska

Antoni Ziemba Justyna Aniołek Grażyna Bastek Hanna Benesz Zofia Herman Joanna Kilian-Michieletti

Pracownia Konserwacji Rzeźby i Malarstwa na Drewnie

Pracownia Konserwacji Ceramiki, Szkła i Metalu

Pracownia Konserwacji Obiektów na Papierze

Laboratorium

Zbiory Sztuki Starożytnej i Wschodnio chrześcijańskiej

Zbiory Dawnej Sztuki Europejskiej

Mirosław Budzyński Katarzyna Bansleben-Wojciechowska Piotr Bąbik Anna Feliks Jerzy Frankowski Wiesław Pytka Marlena Strzyżewska Patrycja Warchał-Marciniak Mariusz Zakrzewski

Agnieszka Morawińska Katarzyna Dziechciarz Mateusz Labuda Piotr RypsonElżbieta Sobiecka-Mindak

Lidia Karecka

Dorota Ignatowicz-Woźniakowska

Dorota Pliś Katarzyna Jastrzębska Barbara Kurzyk-Soudah Anna Lewandowska Piotr Lisowski Małgorzata Pawłowska Magdalena Wesołowska

Jolanta Latkowska-Romaniuk Wanda Antos Grażyna Kowalska Mirosława Machulak Anna Szczypka Aleksandra Wróbel

Marian Mieleszkiewicz Anna Bogdańska Arkadiusz Kłosowski Maria Łada

Zbigniew Godziejewski Andrzej Karolczak Agnieszka Kijowska

Dyrekcja

Pełnomocnik Dyrektora ds. Ewidencji Zbiorów

Główny Konserwator

Pracownia Konserwacji Malarstwa na Płótnie

Pracownia Konserwacji Tkanin

Pracownia Konserwacji Mebli Zabytkowych

Pracownia Konserwacji Sztuki Starożytnej i Rzeźby Kamiennej

Muzeum Wnętrz w Otwocku


Ewa Martyna Stanisław Mieleszkiewicz Ewa Orlińska-Mianowska Monika Piórkowska Ewa Świetlicka Robert Tyc Katarzyna Węglowska-Marasek Wanda Załęska Olaf Żakowski

Tadeusz Majda Katarzyna Maleszko Joanna Popkowska Małgorzata Redlak-Zając Magdalena Szpindler

Danuta Jackiewicz-Król Magdalena Bajbor Anna Masłowska

Andrzej Romanowski Iwona Adaszewska Danuta Miehle Jerzy Rekucki Liliana Ring Eliza WalczakJanina Wiercińska

Małgorzata Polakowska Barbara Grzymska Elżbieta Lewczuk Monika MakowskaPaulina Miś Elżbieta Sobolewska-Sierżęga Monika Warzywoda

Tamara Richter Piotr Adamiak Anna Dudziak Tomasz Piórkowski

Agnieszka Strąk

Jakub Domagalski

Zbiory Sztuki Orientalnej

Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne

Gabinet Monet i Medali

Biblioteka

Magazyn Malarstwa

Audytor

Stanowisko ds. prawnych

Małgorzata Kochanowska Ewa Manikowska Hanna Zdunek

Iwona Danielewicz-Włodarczyk Anetta Błaszczyk-Biały Renata Higersberger Ewa Micke-Broniarek Izabella Wiercińska Krystyna Znojewska-Prokop

Piotr Rypson Anna Demska Anna Frąckiewicz Tomasz Jeziorowski Ewa Kapuścińska Anna Maga Anna Manicka Marzena Markiewicz Izabela Mościcka Magdalena Nowak Agnieszka OtroszczenkoAnna Żakiewicz-Machowska

Joanna Sikorska Piotr Borusowski Piotr Czyż Andrzej Dzięciołowski Ewa Frąckowiak Anna Grochala Justyna Guze Anna Jastrzębska Piotr KibortDanuta Kucicka Kamilla Pijanowska Marcin Romeyko-Hurko Anna Rudzińska Joanna Tomicka

Ryszard Bobrow Anna Barańska-Pęczek Dorota Gutkowska Monika Janisz Aleksandra Kasprzak

Zbiory Sztuki Polskiej do 1914 r.

Zbiory Sztuki Nowoczesnej

Gabinet Rycin i Rysunków

Zbiory Sztuki Zdobniczej

198 X I I I . P r ac o w n i c y M u z e u m N a ro d o w e g o

Aleksandra BrzozowskaMarta CabanAneta DąbrowskaBarbara GórzyńskaMaria JanuchataMaria KamińskaEmiliana Katarzyna KonopkaJoanna KowalskaMonika KozonKatarzyna KozyraIzabela KrawczykEleonora KwiatkowskaAnna ŁadnaMałgorzata MazurukEwa MilicerWojciech NastajJustyna Konstancja NowakMonika OchnioMaciej Przemysław OlszewskiAdam SafaryjskiAgnieszka SkiepkoEwa SzałwińskaMarlena TalunasEdyta UrbaniakAlina WerbanowskaEdyta WociałWeronika ŻakAgnieszka Żuber

2. Wolontariat

Wydawca: Muzeum Narodowe w Warszawie Aleje Jerozolimskie 3, 00-495 Warszawa

Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie: dr Agnieszka Morawińska

Opracowała: Katarzyna Wakuła na podstawie materiałów przygotowanych przez Zespół Muzeum Narodowego w Warszawie

Projekt graficzny i realizacja raportu: Grzegorz Laszuk K+S

Anna Hegman K+S

Redakcja: Anna Nalikowska

Korekta techniczna: Eleonora W. Rybicka

Nadzór edytorski: Michał Warda

Fotografie: B. Bajerski, A. Brzozowska, B. Górzyńska, N. Grospierre, I. Krawczyk, A. Lewandowska, P. Ligier, E. Maryniak, M. Michalak, K. Młynarz, R. Motyl, W. Nastaj, M. Talunas, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Policji, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Mesmer Studio (www.mesmercenter.com), Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim, Muzeum w Nieborowie i Arkadii

Na okładce: Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem, 1878 (fragment), fot. Piotr Ligier

© Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2013

www.mnw.art.pl

ISBN 978-83-7100-947-1

Druk: Argraf Sp. z o.o., Warszawa

Documents

Raport Roczny Muzeum Narodowego w Warszawie