2

P r z y k ł a d y d o b r e j p r a k t y k i

w p r o g r a m i e

uCZE

NIE

SIĘ P

RZEZ

CAŁE ŻYCIE

Dialog międzykulturowyw projektach współpracy europejskiej

Program „Uczenie się przez całe życie”Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Warszawa 2008

Zesz

yt te

mat

yczn

y

P r z y k ł a d y d o b r e j p r a k t y k i w p rog r amie

uCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Zeszyt tematyczny

Dialog międzykulturowyw projektach współpracy europejskiej

Program „Uczenie się przez całe życie”Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Warszawa 2008

Koncepcja i redakcja Ewa Kolasińska Biuro Studiów i Analiz

Wybór i prezentacja przykładów dobrej praktyki:

Comenius Anna Klimowicz eTwinning Monika BikLeonardo da Vinci Dagmara WieczorkowskaErasmus Renata SmolarczykGrundtvig Michał ChodniewiczEuropean Language Label Gracjana Więckowska

Projekt okładki Monika Wojkowska

Opracowanie graficzne Monika Wojkowska

Skład i łamanie Monika Wojkowska

Korekta Agnieszka Pawłowiec Ewa Kolasińska

Druk ARP Studio

ISBN xxx

W opracowaniu wykorzystano zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu.

Spis treści

Wprowadzenie

COMENIUSPIEDI – Parcours d’Immigration comme Espace de Dialogue InterculturelWspólne dziedzictwo – dialog odmiennych kultur. Strategie i metody w nauczaniu interkulturowymKultura jako droga wzajemnego poznania i zrozumieniaKulturowe różnice między Europejczykami – sztuka – tradycja – kuchnia – sportMy Culture, Your Culture, Our CultureIntegracja różnych kultur i tradycji jako środek tworzenia kultury i tożsamości europejskiejTradycyjna muzyka: podobieństwa i różnice w tożsamościach europejskichBohaterowie i tożsamość kulturowa – Heroes and Cultural IdentityRóżne kultury – wspólna europejska przyszłość

eTWINNINGOur ancestors – charm of old-fashioned photographsE-Exploring of New HorizonsWithout Borders

LEONARDO DA VINCILIVING-ROOM. Wymiana doświadczeń w zakresie kształcenia kulturowego Program edukacji i reedukacji przez praktykę w dziedzinie animacji kultury – ANIMATORStaż dla animatorów polsko-niemieckiej wymiany młodzieżyWymiana Doświadczeń – Inwestycja w kadry rzemieślniczeKonserwacja – Restauracja w EuropieFestiwal Kuchni Francuskiej – podniesienie i certyfikacja umiejętności zawodowych kucharzy

ERASMUSWorkshop on Cultural Adaptation for International and Polish Students. How to make use of cross-cultural psychology in everyday life abroad?

GRUNDTVIGŻydowskie tradycje edukacyjne w Europie

EUROPEAN LANGUAGE LABELŚladami Żydów w Polsce i w NiemczechKocham Kraków. Z Gliwic do KrakowaLaboratorium – Belgia frankofońska

53

55

54

53

46

43

46

40

3735

34

32

32

29

3031

29

27

25

23

2018

16

14

1199

8

5151

Wstęp 7

ESEJ MIĘDZYKULTUROWY wyłoniony w konkursie FRSE 57

6

7

Szanowni Państwo,

Kompetencja międzykulturowa, czy po prostu świadomość kulturowa, jest jedną z ośmiu kompetencji kluczowych, obok znajomości języka ojczystego, języka obcego, umiejętności matematycznych, komu-nikacyjno-informatycznych, przedsiębiorczości, kompetencji interpersonalnej oraz umiejętności uczenia się, które zdaniem Komisji Europejskiej są niezbędne do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i gos-podarczym Europy.

Zgodnie z założeniami strategii lizbońskiej nasz kontynent ma być najbardziej konkurencyjnym obszarem gospodarczym na świecie. Jednak, żeby tak się stało, obywatele Unii Europejskiej muszą być wyposażeni w odpowiednią wiedzę i kompetencje, aby funkcjonować bez przeszkód na rynku pracy. W gospodarce opartej na wiedzy, to właśnie rynek pracy wyznacza potrzebę dostępu do takiej edukacji, która może w efektywny sposób wyposażyć uczących się w wyżej wymienione kompetencje.

Należy tu z całą mocą podkreślić, że kompetencja międzykulturowa nie jest jakimś pośrednim stanem świadomości na granicy dwóch różnych kultur lub ponad nimi. Jest to przede wszystkim znajomość in-nych kultur przy jednoczesnej pełnej świadomości swojej własnej kultury i tożsamości, co ma prowadzić do zrozumienia i tolerancji. Bardzo dobrze widać to na przykładzie definicji zaproponowanej przez Radę Europy. Definicja ta opisuje kompetencję międzykulturową za pomocą następujących parametrów: (1) umiejętności dostrzegania związku między kulturą własną a obcą; (2) wrażliwości i umiejętności w do-konywaniu odpowiednich wyborów strategii i ich użycia w kontaktach z osobami pochodzącymi z innych obszarów kulturowych; (3) umiejętności pośredniczenia między kulturą własną a obcą i radzenia sobie z międzykulturowymi nieporozumieniami i wynikającymi z nich sytuacjami konfliktowymi; (4) umiejętności przezwyciężania stereotypów.

Gorąco zachęcam Państwa do lektury niniejszej broszury i refleksji nad zawartymi w niej przykładami dobrej praktyki, które naszym zdaniem wyznaczają kierunek nowoczesnej edukacji we wszystkich jej obszarach i na różnych poziomach oraz są ze wszech miar godne pochwały i naśladowania. Jednocześnie gratuluję autorom projektów osiągnięcia wspaniałych efektów. Mam nadzieję, że Wasze inicjatywy, kreatywność i wielki entuzjazm wyzwolą kolejne pokłady społecznej energii, która jest nam tak niezbędna do właściwego rozwoju i postępu cywilizacyjnego.

dr Paweł Poszytekdyrektor programu „Uczenie się przez całe życie”

8

Szanowni Państwo,

Oddajemy do rąk Państwa drugi zeszyt tematyczny zawierający wybór przykładów dobrej praktyki w europejskim programie edukacyjnym „Uczenie się przez całe życie”.

Niniejszy zeszyt poświęcony jest tematyce dialogu międzykulturowego, stanowiącego istotę współpracy w projektach realizowanych przez polskie placówki edukacyjne wspólnie z europejskimi partnerami. Pra-ca z zagranicznymi partnerami umożliwia poznanie drugiego człowieka, wywodzącego się z innej kultury, innego środowiska. W ślad za poznaniem idzie zrozumienie, a od zrozumienia „innego” jest już tylko krok do akceptacji różnorodności kulturowej. Bez akceptacji tej różnorodności praca w międzynarodowym środowisku kulturowym czy praca w zróżnicowanym kulturowo środowisku byłaby po prostu niemożliwa. Tego też uczą projekty programu „Uczenie się przez całe życie”. Uczą aktywnej tolerancji, dostrzegania wartości w innym człowieku, w innych grupach społeczno-kulturowych i w innych narodach.

Wiele z tych projektów, poza samym faktem pracy w międzynarodowym zespole, obrało sobie za temat edukację międzykulturową. Dzięki wymianie doświadczeń i nowatorskim inicjatywom przyczyniają się poprzez pogłębioną refleksję i wypracowane produkty końcowe, do rozwoju dialogu międzykulturowego w Europie. Proponujemy Państwu zapoznanie się z wybranymi projektami realizowanymi przez placówki edukacyjne na wszystkich poziomach nauczania – od szkół podstawowych po edukację dorosłych, a także nagrodzonymi w europejskim konkursie European Language Label.

Zeszyt powstał z myślą o organizowanej przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji tegorocznej konfe-rencji waloryzacyjnej, która postawiła sobie za cel upowszechnienie i wdrażanie osiągnięć programów edukacyjnych UE „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu” w dziedzinie wielokulturowości. Konferencja nawiązuje do Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego, ogłoszonego przez Parlament Europejski i Radę.

Od redakcji

Wprowadzenie

Program COMENIuS– edukacja szkolna

Tytuł projektu:PIEDI – Parcours d’Immigration comme Espace de Dialogue InterculturelEmigracja przestrzenią dialogu międzykulturowego

Numer umowy: 06/JPC/06-00016-1Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół nr 5 im. Hetmana Stefana Czarnieckiego22-630 Tyszowceul. Kościelna 27tel. (+48 84) 661 93 51; 661 91 59Adres strony internetowej: http://www.zs5-tyszowce.strefa.pl/Historia/Wspolne_spojrzenie.jpgNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Maria Feja

Kraje uczestniczące w projekcie: Francja, PolskaKwota grantu: 7 789 euro

Cele projektu: l umożliwienie odkrycia kraju partnerskiego poprzez przedstawienie przez polską emigrantkę jej drogi z Polski do aktualnego miejsca zamieszkania we Francji;l zmodyfikowanie poglądów uczniów, nauczycieli i rodziców na problemy emigrantów; l walka ze stereotypami i uprzedzeniami;l nawiązanie trwałej więzi między młodymi Polakami i Francuzami, zaprezentowanie swojego regionu i jego kultury partnerowi; l udoskonalenie umiejętności posługiwania się językiem francuskim; l danie impulsu uczniom francuskim do nauki języka polskiego;l otwarcie obydwu szkół – naszych uczniów i kadry nauczającej – na kulturę europejską.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Uczniowie zdobyli informacje na temat kraju i regionu partnerów projektu w dostępnych źródłach, do-konywali selekcji materiałów w celu przygotowania wystawy, pracowali przy redagowaniu tekstów do kalendarza, przy opracowaniu „portretu” Francji, wyborze zdjęć do kalendarza, redakcji gazety „Spacerkiem po Zamościu”, poszukiwali członków rodziny świadka w projekcie, przygotowali program artystyczny na wyjazd do Francji, zamieszczali na stronie internetowej szkoły materiały związane z projektem. Z pomocą nauczycieli tłumaczyli prostsze teksty dla potrzeb projektu. Nauczyciele przydzielali uczniom zada-nia i systematycznie kontrolowali ich wykonanie, organizowali wideokonferencje ze szkołą partnerską, nawiązywali kontakt z dziennikarzami i instytucjami współpracującymi, zorganizowali pobyt grupy fran-cuskiej w Polsce.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Przedstawiciele władz w obu miastach – Tyszowcach i Biache – podpisali umowę o współpracy. Nauczy-ciele, uczniowie i ich rodzice lepiej poznali kulturę i obyczajowość francuską dzięki francuskim uczniom i ich rodzinom. Nastąpił znaczny wzrost motywacji do nauki języka partnera oraz poszerzyły się kom-petencje językowe uczniów. U młodzieży zaobserwowano wzrost tolerancji i szacunku dla innych, większe poczucie odpowiedzialności za wykonaną pracę, wzrost umiejętności pracy w zespole i korzystania z technologii informatycznej oraz umiejętności selekcji materiału i jego prezentacji, samooceny, wykształcenie postawy badawczej, otwarcie na Europę i jej wartości. Nasza młodzież nawiązała trwałe kontakty

9

Uczniowie ze sztandarem Francuskiego Ruchu Oporu

10

z rówieśnikami z Francji, owocujące wizytami całych rodzin. Nauczyciele rozwinęli swoje umiejętnościw zakresie posługiwania się technologiami informacyjnymi, poszerzyli wiedzę na temat jej wykorzysta-nia w praktyce szkolnej. Wzrosły też ich umiejętności związane z planowaniem i realizacją projektu, organizacją pobytu grupy partnerskiej w szkole. Wymiana doświadczeń z kolegami z Francji pozwoliła nauczycielom wzbogacić warsztat pracy. Wzrosła świadomość korzyści wynikających z pracy w grupach międzynarodowych.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: l Biografia świadka – „Droga emigracji przestrzenią dialogu interkulturowego”;l Kalendarz formatu A3 przedstawiający dziedzictwo kulturowe naszych krajów;l Broszura „Wspólne spojrzenie na historię Polski”;l Broszura „Spacerkiem po Zamościu”;l Broszura „ Muzeum – Miejsce pamięci w Bełżcu”;l CD-ROM przedstawiający wystawy oraz spotkania oficjalne w Polsce i Francji.

Sposoby upowszechniania projektu:Nawiązano kontakt z lokalną prasą, która na bieżąco informowała o wydarzeniach związanych z projek-tem. Informacje na temat projektu zostały zamieszczone na stronie internetowej szkoły, Urzędu Miasta i Gminy w Tyszowcach, Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Lubelskim. W lokalnej telewizji przed-stawiono informacje na temat projektu i jego realizacji. Na spotkaniu z władzami miasta obecna była li-czna grupa mieszkańców. Projekt propagowano na spotkaniach grupy w starostwie oraz w miejscowym gimnazjum i Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Zamościu. Produkty końcowe przekazano do insty-tucji wspierających realizację projektu i takich, które wykorzystają je do dalszej pracy: biblioteka miejska, szkolna, Muzeum w Bełżcu, Urząd Miejski w Zamościu, Fundacja Kultury i Przyjaźni Polsko-Francuskiej.

11

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Istnieje spore zainteresowanie innych szkół i instytucji taką formą współpracy, jaką jest realizacja pro-jektu Comeniusa. Dzielenie się swoimi doświadczeniami. Wszystkie zdobyte podczas realizacji pro-jektu materiały są wykorzystywane na lekcjach historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie i godzinach wychowawczych.

Tytuł projektu:Wspólne dziedzictwo – dialog odmiennych kultur Strategie i metody w nauczaniu interkulturowym

Numer umowy: 06/SPC-00004-2Czas trwania projektu: 1.08.2005 – 31.07.2008

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Szkoła Podstawowa nr 25 im. Prymasa Tysiąclecia35-508 Rzeszówul. Starzyńskiego 17tel. (+48 17) 748 35 60e-mail: dyr@sp25rzeszow.x.pl; alas11@poczta.onet.plAdres strony internetowej: http://www.sp25rzeszow.x.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Alina Stadnik

Kraje uczestniczące w projekcie: Grecja, Włochy, Wielka Brytania, Hiszpania, PolskaKwota grantu: 5 580 euro

Cele projektu: l integracja szkół, nauczycieli i uczniów;l poznanie dziedzictwa kulturowego współpracujących krajów;l doskonalenie metod w edukacji interkulturowej;l opracowanie materiałów dydaktycznych do edukacji interkulturowej;l doskonalenie procesu uczenia się w edukacji interkulturowej;l przełamywanie barier kulturowych i stereotypów;l uczenie postawy tolerancji i otwartości w odniesieniu do odmiennych kultur, rozwijanie ciekawości świata; l kontynuacja europejskiego wymiaru nauczania w programie szkoły;l aktywizacja uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Uczestnicy projektu w drodze do kopalni-muzeum Lewarde

12

„Dzień brytyjski” w rzeszowskiej szkole

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu: l utworzenie i stała aktualizacja wspólnej strony projektu http://www.villiers.ealing.sch.uk/Socrates/index.html;l wspólna praca nad broszurą-katalogiem stron internetowych dotyczących dziedzictwa kulturowego

w partnerskich krajach (materiał dydaktyczny);l dodatkowe zajęcia dla uczniów w ramach Klubu Europejskiego oraz Edukacji Interkulturowej (1 godzina

w tygodniu przez cały rok szkolny);l wspólne zaprojektowanie i wykonanie małego słownika z podstawowym słownictwem dotyczącym kul-

tury (materiał dydaktyczny);l opracowanie multimedialne na temat chrześcijańskich, hinduskich, sikhijskich i muzułmańskich świąt

religijnych (materiał dydaktyczny);l wspólna praca nad planami lekcji dotyczącymi dziedzictwa kulturowego – metodą WebQuest (materiał

dydaktyczny);l organizacja wystaw w szkole w celu prezentacji dziedzictwa kulturowego współpracujących krajów;l badanie dziedzictwa kulturowego współpracujących krajów, przygotowanie regularnie organizowanej

imprezy szkolnej poświęconej dziedzictwu kulturowemu (Dzień Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Grecji);l organizacja dodatkowych działań dla uczniów (interaktywne lekcje europejskie w Regionalnym Centrum

Informacji Europejskiej w Rzeszowie – edukacja europejska) oraz organizacja Centrum Informacji Eu-ropejskiej w szkole;l stała wymiana informacji i doświadczeń pomiędzy partnerami (dzielenie się i rozpowszechnianie strate-

gii uczenia się i nauczania);l zaprojektowanie plakatów wspólnie z uczniami ze specjalnymi potrzebami redukcyjnymi: 5 stolic

współpracujących krajów (Londyn, Ateny, Warszawa, Berlin, Rzym);l organizacja szkolnych wyjazdów do historycznych miejsc w naszych krajach w celu zebrania materiałów

do promocji dziedzictwa kulturowego wśród partnerów (edukacja regionalna);l stworzenie dla nauczycieli możliwości szerokiego dostępu do ICT i wyposażenie ich w dostępne odpo-

wiednie materiały;l organizacja spotkań roboczych i wizyt studyjnych w Wielkiej Brytanii, Grecji, Włoszech i Polsce;l kontakty z regionalnymi i lokalnymi władzami, mediami w celu promocji projektu;l autoewaluacja w każdym uczestniczącym kraju w celu analizy dokumentacji, metod pracy;l praca nad CD prezentującym realizację projektu w drugim roku;l oficjalne spotkanie wszystkich partnerów w British Council (International School Award) w Londynie

(maj 2007 r.) z p. Johnem Rolfem w celu promocji projektu oraz nawiązania bliższych oficjalnych kontak-tów z pracownikami British Council dla wsparcia i uzyskania możliwości innych wariantów współpracy międzynarodowej.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Projekt Comeniusa to integralna część programu wychowawczo-dydaktycznego szkoły. Tematyka europej-ska, dziedzictwo kulturowe partnerskich krajów zajęły ważną rolę w życiu zarówno uczniów, jak i nauczy-

Obchody Dnia Hiszpanii

13

cieli. Tematy zajęć realizowane w ramach ścieżki międzyprzedmiotowej na przedmiotach takich jak: histo-ria, j. polski, geografia, j. angielski, j. niemiecki, muzyka, sztuka, informatyka pozwoliły na korelację wielu aspektów nauczania interkulturowego. Różnorodność tematyki (geografia, tożsamość narodowa, kultura, religia) wpłynęła na kształtowanie postawy „obywatela Europy”. Znacznie zwiększył się poziom motywacji uczniów do rozwijania rozmaitych twórczych aktywności, do doskonalenia komunikacji w języku ojczystym, angielskim i niemieckim. Uczniowie pogłębili umiejętność współpracy w grupie zadaniowej, wzrosła ich samoocena, jak również poczucie własnej wartości oraz odpowiedzialności za powierzone zadania. Wielu uczniów nabyło umiejętność autoprezentacji, jak też rozwinęło umiejętności w zakresie aplikacji biurowych i pozyskiwania informacji ze źródeł internetowych. Projekt przyczynił się do częstszego stosowania przez nauczycieli metod aktywizujących: metody projektu, prezentacji multimedialnej, projektów autorskich na niektóre zadania Comeniusa np. Dni Krajów Europejskich. Nauczyciele nauczyli się zarządzania pro-jektem, wypełniania formularzy, planowania pracy oraz współpracy międzynarodowej, poszerzyli wiedzę o krajach partnerskich, doskonalili znajomość języka angielskiego (kursy), zwiększyli wykorzystywanie ICT, poznali interaktywną metodę nauczania WebQuest w nauczaniu interkulturowym, wymienili doświadczenia i opinie na temat stosowanych metod nauczania.Rodzice wyrażali aprobatę dla możliwości, jakie stworzył projekt w zajęciach pozalekcyjnych (Klub Europej-ski, Edukacja Interkulturowa, jak również wyrażali zadowolenie z uczestnictwa swoich dzieci w takich im-prezach, jak np. Dni Krajów Europejskich; wspierali działania uczniów i nauczycieli w innych zadaniach Comeniusa, np. współfinansowali i pomagali w organizacji wyjazdów do miejsc dziedzictwa kulturowego.Wzrósł prestiż szkoły w środowisku lokalnym, ze względu na bogatszą ofertę edukacyjną i współpracę międzynarodową. Zaczęto postrzegać szkołę jako lidera programów europejskich – był to dla pracujących w niej nauczycieli pozytywny wyróżnik wśród szkół konkurujących o uczniów, nastąpiła większa integracja środowiska lokalnego ze szkołą. W ten sposób Comenius stał się doskonałym elementem promocji szkoły w środowisku lokalnym.

14

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: l wspólna strona internetowa http://www.villiers.ealing.sch.uk/Socrates/index.html prezentująca przykłady pracy

uczniów i nauczycieli;l broszura: Katalog stron internetowych (wspólna praca szkół), zawierający wyselekcjonowane i użyteczne strony

poświęcone dziedzictwu kulturowemu współpracujących krajów. Dobre źródło informacji do wirtualnych doś-wiadczeń z historycznymi i naturalnymi skarbami partnerskich krajów (CD);

l broszura: Wspólny słownik (wielojęzykowa praca – 5 języków obcych) – materiał dydaktyczny dla uczniów i nau-czycieli z terminologią dotyczącą kultury;

l wspólna multimedialna prezentacja na DVD, przedstawiająca chrześcijańskie, sikhijskie, hinduskie i muzułmań-skie święta. DVD zawiera opisy Bożego Narodzenia, hinduskich świąt Eid i Diwali, przepisy kulinarne, prezentację Jasełek, fotografie szopek, świąteczne dekoracje, iluminacje itd. – materiał dydaktyczny do interkulturowego dia-logu wśród partnerskich szkół;

l wspólna broszura „Plany lekcji metodą WebQuest dotyczące dziedzictwa kulturowego” (CD); l wspólna multimedialna prezentacja na DVD z najbardziej atrakcyjnymi działaniami i produktami projektu;l plakaty 5 europejskich stolic prezentujące dziedzictwo kulturowe (szkolna wystawa Comeniusa);l dni Narodowe (Brytyjski, Hiszpański i Grecki) w polskiej szkole (dokumentacja fotograficzna);l plakaty prezentujące kulturę Wielkiej Brytanii i Grecji;l wystawy w szkole, fotografie z oficjalnych wizyt, artykuły w prasie.

Sposoby upowszechniania projektu: Strona WWW projektu, sprawozdania w semestralnych biuletynach szkolnych (w dużych nakładach), dostępnych dla każdego nauczyciela, szkolna gazetka „Figielek”, relacje w szkolnym radiu, wystawy w szkole, informacje dla rodziców podczas wywiadówek, ulotki o projekcie, informacje do innych szkół, publikacje w prasie regionalnej i zagranicznej, współpraca z Biurem Promocji Miasta Rzeszowa, Urzędem Marszałkowskim, informacje dla lokalnego Przedszkola nr 37 (cichy partner), współpraca z lokalnym bizne-sem (sklep Społem, Pizzeria Skorpion).

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Multimedialne prezentacje, broszury opracowane wspólnie przez partnerów są dostępne w bibliotece do ponownego wykorzystania przez większą grupę polskich nauczycieli. Opracowana metoda WebQuest oraz plany lekcji wykorzystano we wszystkich europejskich szkołach. Produkty finalne są dostępne do wykorzystania w edukacji interkulturowej przez nauczycieli w wielu europejskich krajach, część z nich na stronie WWW. Niektóre lekcje oraz zajęcia zostały przeprowadzone wg konspektów opracowanych przez partnerów, multimedialne prezentacje wykorzystano na forum całej szkoły.

Tytuł projektu:Kultura jako droga wzajemnego poznania i zrozumienia

Numer umowy: 06/SPC/06-00025/P1Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2009

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół GimnazjalnychZawiercie-Kromołówul. Kościelna 27tel. (+48 32) 672 43 61e-mail: gimn13@poczta.onet.plAdres strony internetowej: www.gimn13.republika.pl

15

Nauczyciel koordynator w polskiej szkole: Justyna Kukułka

Kraje uczestniczące w projekcie: Francja, PolskaKwota grantu: 15 624,16 euro

Cele projektu: l motywowanie uczniów do nauki języka angielskiego; l doskonalenie znajomości języka angielskiego w zakresie słownictwa związanego z kulturą oraz spraw- ności językowych wykorzystywanych w codziennej komunikacji; l efektywne wykorzystanie nowoczesnych technologii komputerowych w nauce języka angielskiego;l poznawanie kultury kraju szkoły partnerskiej;l pogłębianie wiedzy o własnym kraju i regionie poprzez samodzielne wyszukiwanie i gromadzenie informacji; l wytworzenie u uczniów poczucia tolerancji i akceptacji wobec innych kultur i wyznań; l poznanie podstawowych zwrotów w języku ojczystym partnera; l rozwijanie umiejętności współpracy w grupie;l dzielenie się przez nauczycieli wiedzą z zakresu stosowanych metod nauczania.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Uczniowie uczestniczyli w dodatkowych zajęciach z języka angielskiego, które odbywały się dwa razy w tygodniu i były prowadzone przez nauczyciela języka angielskiego. Brali też udział w zajęciach pozalek-cyjnych z języka francuskiego, prowadzonych przez studentki Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych z Sosnowca. W lutym 2007 r. przeprowadzono wśród uczniów gimnazjum konkurs wiedzy o Francji. W kwietniu 2007 r. zorganizowano Dzień Kultury Francuskiej, wykonano specjalną dekorację oraz za-proszenia dla gości. W grudniu 2006 r. odbyła się wystawa prac uczniów pt.: „Kultura polska widziana moimi oczami”, po każdej wymianie przygotowano wystawę zdjęć. W czasie trwania projektu nauczy-ciele organizowali specjalne zebrania międzyprzedmiotowe, w trakcie których dyskutowali i podejmowa-li decyzje dotyczące zadań realizowanych w ramach projektu. W czerwcu 2007 r. odbyła się konferencja podsumowująca projekt z udziałem uczniów, rodziców, nauczycieli i przedstawicieli władz lokalnych, na której w formie prezentacji multimedialnej omówiono wszystkie działania i przedstawiono produk-ty końcowe zrealizowane w ramach projektu. W trakcie wymian międzynarodowych uczniowie zostali podzieleni na grupy polsko-francuskie. Współpracując w tych grupach, stworzyli trójjęzyczny słownik podstawowych słów i zwrotów (angielsko-polsko-francuski). Wzięli udział we wspólnych warsztatach plastycznych, muzycznych, tanecznych, fotograficznych i sportowych. Nauczyli się śpiewać dwie pio-senki w języku ojczystym partnera. Polscy uczniowie nauczyli francuskich kolegów tańczyć poloneza. Wspólnie wykonali prace plastyczne pt.: „Kultura polska i francuska widziana moimi oczami”, rysunki na muszlach, kompozycje z kolorowego piasku, kolorowe wazoniki. Polska młodzież zaprezentowała francuskim uczniom w formie dramy fragment dramatu Adama Mickiewicza pt.: „Dziady. Część II”. Ucznio-wie razem brali udział w zajęciach w sali komputerowej. Opracowywali materiały na stronę internetową projektu. Wspólnie przygotowali potrawy na uroczysty „euroobiad”. Nauczyciele mieli okazję poznać inny system edukacyjny, przyjrzeć się pracy innych nauczycieli oraz sposobom prowadzenia zajęć.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):l poprawa znajomości języka angielskiego wśród uczniów, rodziców i nauczycieli;l podwyższenie umiejętności komunikacyjnych uczniów w dziedzinie języka angielskiego; l nawiązanie nowych przyjaźni i zwiększenie wzajemnego szacunku między uczniami z różnych krajów;l wykształcenie u uczniów szacunku dla kultury kraju partnerskiego;l zainteresowanie uczniów i rodziców językiem szkoły partnerskiej;l zbliżenie młodych obywateli Europy;

16

l porównanie i udoskonalenie stosowanych przez nauczycieli metod nauczania;l promocja szkoły w środowisku lokalnym;l podniesienie prestiżu szkół i uczestniczących instytucji w środowiskach lokalnych; l wzrost znaczenia szkoły i regionu na arenie międzynarodowej.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu:Wspólna strona internetowa projektu www.zs13socrates.republika.pl; trójjęzyczny minisłownik zawiera- jący najczęściej używane słowa i zwroty (angielsko-polsko-francuski) oraz foldery prezentujące oby-dwie szkoły; prezentacje multimedialne prezentujące szkoły, a także wystawa zdjęć po każdej wymianie uczniów; CD-ROM z nagranymi piosenkami: polską i francuską; prace plastyczne uczniów nt.: „Kultura polska widziana moimi oczami” oraz „Kultura francuska widziana moimi oczami”; prace przedstawiające sceny z polskiego dzieła literackiego, malowane muszle i butelki wypełnione kolorowym piaskiem; krótkie opisy w języku angielskim: zabytków polskich i francuskich, wybranego dzieła polskiego malarza, fran-cuskich obiektów związanych z morzem; zdjęcia z przeprowadzonych Dni Kultury: „Dnia Francuskiego” w Polsce i „Dnia Polskiego” we Francji oraz prezentacja multimedialna wszystkich działań i produktów końcowych zrealizowanych w ramach projektu; wystawa produktów końcowych projektu dla społeczności lokalnej w lokalnym Domu Kultury.

Sposoby upowszechniania projektu:Wydana została publikacja z informacjami o przebiegu projektu i jego rezultatach, ukazały się artykuły w lokalnej prasie. Promowano projekt na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Zawierciu. Informacje o przebiegu projektu zamieszczono na stronach internetowych szkół i stronie internetowej projektu; przed-stawiono tam wszystkie produkty końcowe projektu. W szkole został zorganizowany „Dzień Kultury” kraju partnerskiego, na który zaproszeni zostali rodzice i władze lokalne. Podczas wizyt przygotowano euro- obiady dla uczniów zaangażowanych w projekt i ich rodziców. Zorganizowano konferencje podsumowujące projekt dla uczniów, rodziców, nauczycieli oraz przedstawicieli władz lokalnych.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu): Materiały wypracowane przez uczestników projektu wykorzystywane są na lekcjach. Dzięki stworzeniu archiwum projektu w kolejnych latach uczniowie i nauczyciele będą mogli zapoznawać się z publikacjami i materiałami, które powstały w czasie projektu oraz wykorzystywać je w trakcie zajęć.

Tytuł projektu:Kulturowe różnice między Europejczykami – sztuka – tradycja – kuchnia – sport

Numer umowy: 06/SPC/06-00156-1Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2009

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Gimnazjum nr 50 im. Janusza Korczaka31-950 KrakówOsiedle Zgody 13tel. (+48 12) 644 33 19e-mail: gimn50@op.plAdres strony www: www.republika.pl/gimn50Nauczyciel koordynator w polskiej szkole: Jadwiga Dąbrowska

Kraje uczestniczące w projekcie: Niemcy, Finlandia, Słowacja, Polska

17

Kwota grantu: 6 049,40 euro

Cele projektu: Autorzy projektu założyli, że będzie on dla uczniów okazją do poszerzenia wiedzy na temat kultury, trady-cji, historii i polityki krajów partnerskich, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego dla społeczności szkolnej regionu. Przy okazji uczniowie poznają życie codzienne rodzin z krajów partnerskich, a to przełoży się na: ich rozwój intelektualny, emocjonalny, w tym rozwój kreatywnego myślenia; doskonale-nie umiejętności językowych oraz wykorzystanie w praktyce technologii komputerowych; kształtowanie odpowiedzialności, poszanowania dla własnej i cudzej pracy, tolerancji oraz szacunku dla odmienności; pobudzenie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym środowiska lokalnego, europej-skiego; zaspokajanie potrzeb ekspresji własnej i samokształcenia; kształcenie umiejętności pracy zespołowej, współdziałania w rozwiązywaniu problemów, kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia. Natomiast celem kadry pedagogicznej była wymiana doświadczeń na temat systemów wychowawczych i sposobów rozwiązywania problemów w szkole wielonarodowościowej.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Stała komunikacja między partnerami za pomocą różnych środków przekazu. Został w tym celu zre-dagowany tzw. Paszport Europejczyka, w którym partnerzy z poszczególnych krajów przygotowują informacje o sobie. Utworzono wspólną stronę internetową. Przygotowano folder regionalny w języku niemieckim i angielskim, w którym zostały zawarte informacje o mieście oraz najbliższej okolicy każdej z partnerskich szkół. Ucznio-wie opracowali projekty logo symbolizującego partnerstwo czterech szkół – w wyniku konkursu wybrano jedno, wspólne dla wszystkich logo – dzieło polskich uczniów. W Finlandii przeprowadzono warsztaty ta-neczne i kulinarne, podczas których młodzież w mieszanych grupach przygotowywała typowe dla swego regionu potrawy i prezentowała sposoby nakrycia stołu. Finałem tych działań stało się wydanie wspólnej książki kucharskiej. Uczniowie zaprezentowali dla całej społeczności szkoły fińskiej tańce i piosenki ze swego regionu. Ustalono także, że na kończącą projekt olimpiadę sportową zostaną wykonane specjalne stroje sportowe dla drużyn (z logo projektu i elementami regionalnymi i narodowymi), a młodzież wystąpi w mieszanych drużynach sportowych. Odśpiewanie kolejnych zwrotek hymnu przez poszczególnych part-nerów będzie początkiem tego sportowego spotkania.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne): Regularne spotkania partnerów były okazją do przekazywania informacji o przebiegu działań. Wszystkie podejmowane zadania były dokumentowane. Prowadzono analizę porównawczą materiałów nadesłanych przez szkoły partnerskie, uczniowie sporządzali też dokumentację fotograficzną, raporty z wycieczek, wyjazdów szkolnych. W ramach koła Comeniusa prowadzona była analiza aktywności uczniów na wielu płaszczyznach: kulinarnej, regionalnej, tanecznej. Elementy projektu włączono do programu wychowaw-czego i dydaktycznego szkoły. W programie rozwoju szkoły uwzględniono metody kształcenia i wychow-ania oparte na doświadczeniach krajów partnerskich. Wiedza o krajach partnerskich oraz o ich systemie edukacji jest wykorzystywana podczas realizacji ścieżki międzyprzedmiotowej – edukacja europejska i regionalna. Realizacja projektu wpływa także na poszerzenie wiedzy i umiejętności metodycznych oraz merytorycznych nauczycieli, wzbogacenie metod nauczania interdyscyplinarnego, rozwój umiejętności komunikacyjnych i wiedzy w zakresie języków obcych.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Zorganizowano konkurs plastyczny na opracowanie wspólnego dla czterech partnerów logo projektu Co-meniusa. Wydano ilustrowaną książkę kucharską z płytą CD oraz folder regionalny o szkole i jej otoczeniu, w języku niemieckim i angielskim. Zredagowano „Paszport Europejczyka” służący prowadzeniu korespon-dencji. Przeprowadzono warsztaty kulinarne i taneczne w Finlandii. Zorganizowano debatę w środowisku na

18

temat wykorzystania funduszy unijnych, w tym programu Comenius, w dzielnicy Nowa Huta. Przygotowano w języku polskim i niemieckim prezentację multimedialną „Okolice naszego gimnazjum”. Zawiera ona filmy i fotografie wykonane samodzielnie przez uczniów, opis rejonu gimnazjum oraz najciekawszych zabytków z najbliższego otoczenia szkoły. Opracowano też folder o gimnazjum zawierający informacje o tradycjach szkoły na tle tradycji kraju i regionu. Publikacja wspólnych osiągnięć znajduje się na stronie internetowej. Przygotowano „Dzień lokacji w naszej szkole“ w nawiązaniu do obchodów 750 rocznicy lokacji Krakowa. Pamiątką z tej uroczystości został album wykonany przez uczniow.

Sposoby upowszechniania projektu: Projekt został nagłośniony poprzez publikowanie artykułów w prasie lokalnej, upowszechnianie informacji o rozwoju projektu w gazecie szkolnej. Uczniom i rodzicom prezentowano dorobek szkoły. Środowisku lokalnemu, społeczności uczniowskiej, partnerom zagranicznym, instytucjom wspierającym pracę szkoły, władzom oświatowym i samorządowym przedstawiono prezentacje multimedialne. W szkole zorgani-zowano również serię sesji popularno-naukowych oraz odegrano kilka przedstawień teatralnych. Wy-pracowane podczas realizacji projektu materiały są udostępniane nauczycielom, uczniom i rodzicom w zbiorach biblioteki szkolnej, a informacje o realizowanym projekcie umieszczono na stronie internetowej szkoły oraz w folderze informacyjnym.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Opracowane dokumenty np. książka kucharska, folder, prezentacje multimedialne, prace plastyczne, opracowania graficzne wykorzystywane są podczas zajęć dydaktycznych różnych przedmiotów oraz kół zainteresowań. Realizacja międzynarodowego projektu wpływa korzystnie na rozwój aktywności społeczności szkolnej. Dzięki poznaniu systemów edukacyjnych i wychowawczych krajów partnerskich następuje wymiana myśli pedagogicznej oraz rozwój metodyki kształcenia. Wzrasta umiejętność pra-cy zespołowej nauczycieli, samodzielność uczniów oraz ich odpowiedzialność za wykonywaną pracę. Kształtowana u uczniów umiejętność autoprezentacji, wyrażania własnych opinii i wyciągania wniosków będzie procentować w dalszej edukacji oraz życiu zawodowym.

Tytuł projektu:My Culture, Your Culture, Our Culture

Numer umowy: 06/SPC/06-01239-2Czas trwania projektu: 01.08.2005 – 31.07.2008

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Szkoła Podstawowa w Zabłociu 43-246 Strumieńul. Bielska 36e-mail: spzablocie@poczta.onet.plAdres strony www: http://spzablocie.scholaris.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Ewa Homa

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, Niemcy, Wielka Brytania i HiszpaniaKwota grantu: 3 390,74 euro

Cele projektu: Poszerzenie kulturalnej świadomości między szkołami partnerskimi, pokonywanie barier i stereotypów na temat krajów partnerskich. Podnoszenie poziomu osiągnięć szkolnych uczniów i zapewnienie im

19

możliwości zdobywania nowej wiedzy, pokazanie perspektyw i podniesienie poziomu umiejętności, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozwijanie umiejętności językowych i wykorzystanie technologii infor-macyjnej. Doskonalenie warsztatu pracy nauczycieli poprzez wymianę doświadczeń, dzielenie się wiedzą na temat metod i form pracy z dzieckiem, współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:W pierwszym roku współpracy uczniowie nawiązali korespondencję z rówieśnikami z zaprzyjaźnionych szkół. Wymieniali się informacjami nt. „Jak to jest dorastać w Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Polsce?”, jak wygląda ich życie szkolne, rodzinne; czym się interesują i jak najchętniej spędzają czas wolny. Dzieci rozszerzały swoją wiedzę o krajach europejskich – poznawały zwyczaje i tradycje świąteczne. W następnym roku poznawały tradycje ludowe krajów – pieśni i tańce regionalne oraz baśnie i legendy. W bieżącym – ostatnim roku współpracy uczniowie prezentują biografię słynnych ludzi: królów, naukowców, artystów.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Szkoła znajduje się na wsi, gdzie coraz bardziej odczuwane są zagrożenia wynikające z bezrobocia, braku perspektyw, braku funduszy na rozwój infrastruktury wsi. Udział w projekcie wpłynął na upo-wszechnienie znajomości języków państw członkowskich, podniesienie jakości nauczania, rozwijanie współpracy między szkołami europejskimi. Pozwolił na pełniejsze upowszechnianie takich prioryteto-wych wartości, jak: poszanowanie praw dziecka, tolerancja, szacunek i zrozumienie dla różnic kulturowych w Europie. Wzrósł poziom świadomości dzieci i rodziców w zakresie politycznej, społecznej i kultu- ralnej tożsamości krajów europejskich. Dla małych społeczności, jak Zabłocie, program ukazał realne możliwości i korzyści wynikające z przynależności do Unii Europejskiej. Wpłynął na podniesienie prestiżu szkoły i miejscowości w środowisku lokalnym, stał się wspaniałym narzędziem promującym szkołę oraz jej możliwości i osiągnięcia.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Przygotowując produkty końcowe, brano pod uwagę ich użyteczność także po zakończeniu programu. Powstał czterojęzyczny słownik skupiający słownictwo wokół tematów; „Dom”, „Szkoła”, „Miasto”, „Wakacje”. Nagrane zostały płyty DVD zawierające ulubioną grę zespołową, piosenki i tańce ludowe, inscenizacje baśni i legend oraz program prezentujący wiadomości o krajach europejskich. Powstały także opracowania na temat systemów edukacyjnych w poszczególnych krajach i prezentacje multime-dialne dotyczące świąt i życia szkół. Ponadto uczniowie nawiązali stałą korespondencję z rówieśnikami z zaprzyjaźnionych szkół. Nauczyciele zgromadzili zestaw pomocy, który wykorzystują w swojej pracy.

Sposoby upowszechniania projektu: Informacje na temat działań realizowanych w ramach programu zamieszczane są na szkolnej stronie www.spzablocie.scholaris.pl oraz gminnej stronie www.strumien.pl. W lokalnej prasie „Nowa Formacja” oraz w „Gazetce Szkolnego Małolata” zamieszczane są artykuły dotyczące programu oraz przygoto-wywanych w związku z tym imprez i uroczystości. Dyrektor szkoły i przedstawiciele współpracujących szkół udzielili wywiadu do lokalnego „Radia 90”. Na prezentacje realizowanych zadań zapraszani są rodzice oraz przedstawiciele władz lokalnych. O bieżących działaniach informuje także gazetka znajdująca się na szkolnym korytarzu.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Zgromadzone materiały w postaci: nagrań DVD, słowników i pomocy dydaktycznych wykorzystywane są w czasie zajęć przedmiotowych oraz zajęć dodatkowych, czyli kółek i zajęć świetlicowych lub lekcji biblio-tecznych. Uczniowie biorący udział w programie i korespondujący z rówieśnikami ze szkół partnerskich mogą kontynuować znajomość po zakończeniu programu. Poszerzone umiejętności językowe i informaty-

Na łonie natury

20

czne ułatwią im kształcenie na następnych etapach edukacji. Nauczyciele wzbogacili swój warsztat pracy, rozwinęli zdolności językowe oraz umiejętności z zakresu technologii informacyjnej, częściej podejmowali działania związane z promocją szkoły w regionie.Udział w programie wpłynął w znacznym stopniu na integrację społeczności szkolnej, pobudził do wspól-nych działań, uaktywnił kreatywność uczniów i nauczycieli.

Tytuł projektu:Integracja różnych kultur i tradycji jako środek tworzenia kultury i tożsamości europejskiej

Numer umowy: 06/SPC/ 06-0129/P3Czas trwania projektu: 01.08.2004 – 31.07.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi 45-048 Opoleul. Pułaskiego 3tel. (+48 77) 454 22 86; 402 18 87e-mail: sekr@lo2.opole.pl; iwgos@interia.plAdres strony www: www.lo2.opole.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Małgorzata Podraza

Kraje uczestniczące w projekcie: Polska, Włochy, Francja, NiemcyKwota grantu: 6 180 euroCele projektu:

21

Uczestnicy projektu – pełna integracja

Projekt umożliwił wzajemne poznanie się poprzez odkrywanie kultur i tradycji krajów partnerskich, a także przyczynił się do budowy tożsamości europejskiej. Temat ten, o podłożu kulturowym, umożliwił studio-wanie i wymianę materiałów w zakresie ważnych aspektów kultur krajów uczestniczących, w przeszłości i teraźniejszości. Czy antagonizmy już zniknęły? W jaki sposób nasze święta i zwyczaje miejscowe, regio-nalne i narodowe, nasze języki i religie mogą przyczynić się do budowy wspólnej tożsamości? Czy istnieją jakieś przeszkody? Jakie mogą być dzisiaj cechy charakterystyczne młodego Europejczyka? Czy działalność kulturalna taka jak: sport, muzyka, sztuka, sprzyjają tworzeniu wspólnej kultury europejskiej? Czy roz- szerzenie Unii Europejskiej zmienia tę konstrukcję wspólnej tożsamości? Co oznacza dla młodego człowieka dzisiaj dewiza Europy „Połączone w/z różnorodności”? Czy Europa jest rzeczywistością kulturową? W jaki sposób uwzględnia ona różne kultury i tradycje pochodzące z zewnątrz (imigracje)? Pytania te były rozpa-trywane w każdym z państw, a następnie nastąpiła ich wymiana z państwami uczestniczącymi, tak aby tym samym doprowadzić do lepszego poznania i zrozumienia rzeczywistości europejskiej oraz do otwarcia się młodych ludzi na świat, tolerancję i wzajemne poszanowanie kultur i tradycji.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Zorganizowano szereg spotkań z uczniami w celu zapoznania ich z tematyką projektu i sposobami jego realizacji. W listopadzie 2006 r. odbyło się spotkanie koordynatorów w Beaupreau we Francji, na którym podsumowano i omówiono działania w poprzednim roku trwania projektu, a następnie podjęto decyzje dotyczące kierunku nowych badań i sposobów realizacji tematu. Przez następne miesiące młodzież realizowała swoje pomysły, tworząc plakaty, filmy, albumy, prace plastyczne i przygotowując występ taneczny na wspólne spotkanie młodzieży. W maju 2007 r. wszyscy uczniowie i nauczy-ciele z czterech partnerskich szkół spotkali się w Materze we Włoszech, gdzie przez tydzień uczest-nicy prezentowali swoje osiągnięcia, organizowali wystawy, przedstawiali swój repertuar muzyczno- wokalny, jak również uczestniczyli we wspólnych warsztatach i wspaniale się integrowali. Po spotkaniu każda ze szkół zorganizowała u siebie wystawy prezentujące realizację projektu, aby podzielić się swoimi doświadczeniami z szerszą społecznością szkolną (pozostali uczniowie, nauczyciele, rodzice).

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Projekt został umieszczony w planie dydaktyczno-wychowawczym szkoły, co oznacza, że współpraca uczniów i nauczycieli ze szkołami europejskimi oraz międzynarodowe spotkania młodzieży zaistniały jako stały element procesu dydaktycznego w szkole. Większość rezultatów powstała na lekcjach wychowaw-czych, języka angielskiego, informatyki oraz na zajęciach pozalekcyjnych. Na początku i pod koniec roku szkolnego zorganizowano wystawę szkolną prezentującą rezultaty prac nad projektem. Na korytarzach szkolnych i w niektórych salach dydaktycznych prezentowana jest stała wystawa działalności szkoły w ramach projektu. Projekt, spotkania w ramach projektu oraz osiągnięte rezultaty są omawiane na radach pedagogicznych. Dzięki realizacji projektu na lekcjach młodzież zapoznała się z treściami przybliżającymi kulturę innych narodów oraz uczyła się tolerancji wobec innych zwyczajów. Tematyka projektu wzbudziła zaintere-sowanie tematami, które wybiegają poza szkolny program nauczania, a których realizacja motywuje uczniów do samodzielnego myślenia, twórczej aktywności, zainteresowania się własną kulturą i trady- cjami oraz do nawiązania kontaktów z rówieśnikami z innych krajów (poprzez forum internetowe), co z kolei zachęciło i zmotywowało młodzież do uczenia się języków obcych. Do inicjatyw kształtujących postawy

22

Warsztaty taneczne

uczniów z pewnością można zaliczyć wszystkie prace „społeczne”, takie jak: organizacja wystaw szkol-nych, prezentacja swoich prac na wystawach informacyjnych o projektach Comeniusa. W celu usprawnienia prac nad projektami multimedialnymi łączono lekcje informatyki z językiem angielskim. Uczniowie opraco- wywali i tworzyli projekty, uczyli się je zapisywać w odpowiednim formacie, zgrywali je na dyskietki, a następnie na CD. Tworzyli również formę graficzną okładek na płyty i okładki oraz kontaktowali się z uczest-nikami projektu z partnerskich szkół (na Forum znajdującym się na stronie internetowej szkoły) w ramach tych lekcji. Tworzenie prac w języku angielskim i korespodencja z partnerami, często w innych językach, zmotywowały ucznów do nauki języków obcych. Młodzież udoskonaliła również swoje umiejętności posługiwania się komputerem przy opracowywaniu prezentacji, nagrywaniu filmu, samodzielnym wyszukiwaniu i przetwarzaniu informacji i komunikacji. Na spotkaniu międzynarodowym uczniowie nauczyli się prezentować publicznie swoje prace. Projekt przyczynił się do rozszerzenia ich wiedzy o innych kulturach. Uczniowie z różnych klas dobro-wolnie zgłaszali się do udziału w projekcie, zgłaszali swoje pomysły projektów a następnie wykonywali je samodzielnie (projekty multimedialne, rejestracja imprez miejskich) lub zespołowo (prace artystyczne, taniec). Perspektywa wzięcia udziału w spotkaniu międzynarodowym i zaprezentowania swoich prac na forum szkół partnerskich przyczyniła się do dużej rywalizacji oraz do zaangażowania uczniów w wykony-wane prace. Słaba znajomość języka angielskiego wśród Francuzów i Włochów zmobilizowała nauczycieli uczestniczących w projekcie do nauki języka francuskiego i włoskiego. Udoskonalono metody pracy nad projektami multimedialnymi o charakterze interdyscyplinarnym. Przedmioty, na których projekt był rea-lizowany, zostały wzbogacone o treści zawarte w temacie projektu. Nauczyciele i uczniowie realizujący projekt tworzyli zgraną grupę, która spotykała się regularnie, wymieniając się doświadczeniami i pomagając sobie wzajemnie. Z partnerami z pozostałych szkół za-pewniono stały kontakt za pomocą internetu. Konkretne aspekty projektu zostały podzielone między po-szczególnych nauczycieli (administracja projektu, tworzenie forum internetowego, strony internetowej, koordynacja realizacji prac uczniowskich). Wszyscy wykazali bardzo duże zaangażowanie. Szkoła współpracowala także z Bractwem Rycerskim prężnie działającym w mieście, a efektem tej współpracy jest jeden z filmów przygotowanych przez uczniów. Rodzice zachęcali dzieci do udziału w projekcie, pomagając im w zdobywaniu informacji i w wyko-naniu prac oraz służąc transportem.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: l prezentacje multimedialne: Święta Narodowe w Polsce, Imprezy w Opolu, Polskie Symbole Narodowe,

Demokracja w historii, Prawa Kobiet, Taniec Ognia, Święta Rodzinne, Dzień Wiosny, Bractwo Rycerskie; l nagranie zawierające reportaż o najważniejszych świętach narodowych i miejscach pamięci; l wywiady: Co polska młodzież sądzi o demokracji;l prace plastyczne: Mapa Polski ze wskazaniem miejsc związanych ze świętami narodowymi, Postać ko-

biety zawierająca opis historii Dnia Kobiet, Plakat przedstawiający obchody Dnia Wiosny w szkole, Album artystyczny przedstawiający wszystkie święta rodzinne;l spotkanie końcowe, na którym wszyscy uczestnicy przedstawili i omówili swoje prace, jak również szu-

23

kali podobieństw i różnic w swoich tradycjach i kulturze; wszyscy partnerzy zaprezentowali muzykę i tańce ze swoich krajów;l strona internetowa zawierająca dokumentację projektu, umieszczona na stronie polskiej szkoły:

www.lo2.opole.pl;l album-kronika zawierająca wszystkie informacje o projekcie i jego przebiegu;l ankieta wypełniona przez wszystkich uczestników projektu, dotycząca oceny jego przebiegu;l forum ułatwiające młodzieży szybki kontakt z partnerami w innych szkołach;l osobne projekty multimedialne: Wróżby Andrzejkowe, Przesądy, Halloween, Prima Aprilis, Noc Świę-

tojańska, Walentynki, Tradycje i święta; l film wideo zawierający quiz przeprowadzony wśród uczniów dotyczący przesądów; l film przedstawiający etapy pieczenia pączków na Tłusty Czwartek;l plakaty: Dni Opola, Juvenalia, Palmy Wielkanocne, Wieś Opolska, Tłusty Czwartek, Obrzędy i tradycje

rodzinne, Komiks obrazujący przesądy polskie;l forma przestrzenna – dom, w którym przedstawiono wszystkie najważniejsze etapy w życiu człowieka

– w poszczególnych pokojach, wraz z opisami; parawan zawierający opisy wszystkich polskich tańców ludowych;l Marzanna – symbol pierwszego dnia wiosny.

Sposoby upowszechniania projektu: Ukazały się dwa artykuły o udziale szkoły w projekcie w „Gazecie Wyborczej” (w dodatku „Opole”) oraz w „Nowej Trybunie Opolskiej” pod koniec 2006 r., skierowane do mieszkańców woj. opolskiego. Podobne artykuły ukazały się w tym samym czasie w prasie francuskiej („Ouest France”). W szkole zorganizowano wystawy dla społeczności szkolnej, a podczas Dni Otwartych dla przyszłych uczniów, ich nauczycieli i rodziców. Wszystkie placówki uczestniczące w projekcie upowszechniają, organizują i ułatwiają prezentacje prac uczniów łączących różne dziedziny (literaturę, historię, języki obce, sztuki plastyczne, muzykę…), udostępniając nowo-czesne technologie komunikacyjne, sale multimedialne oraz umożliwiając korzystanie z poczty elektronicznej. Udogodnienia te są stosowane na wszystkich poziomach nauczania, tak aby polepszyć relacje międzyklasowe i wymianę między uczniami z klas o profilach humanistycznych, ścisłych i ekonomicznych.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Przeprowadzenie lekcji języka angielskiego poświęconych tematyce obyczajów i tradycji, na których zostały wykorzystane wszystkie programy multimedialne oraz prace plastyczne wykonane w ramach pro-jektu. Opracowane materiały będą wykorzystywane na lekcjach języka angielskiego oraz informatyki.

Tytuł projektu:Tradycyjna muzyka: podobieństwa i różnice w tożsamościach europejskich

Numer umowy: 06/SPC/06-00293-1Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2009

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Gimnazjum im. Ks. Walentego44-264 Jankowiceul. Równoległa 5e-mail: gimn.1.ks.walentego@wp.plAdres strony www: www.traditionalsongs.euNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Beata Nogły

24

Kraje uczestniczące w projekcie: Hiszpania, Niemcy, PolskaKwota grantu: 5 878,20 euro

Cele projektu: l poznanie kultury, historii i geografii krajów partnerskich; l rozwijanie umiejętności posługiwania się językami obcymi;l kształtowanie postawy tolerancji, poszanowania inności i ciekawości w poznawaniu świata.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Nawiązanie kontaktów pomiędzy uczniami poprzez korespondencję e-mailową oraz wyjazdy zagranicz-ne, pogłębienie wiedzy dotyczącej każdego z krajów, mobilizacja uczniów i nauczycieli do nauki języka angielskiego. Co roku uczniowie ze szkół partnerskich zbierali regionalne piosenki, aby następnie przetłumaczyć je na język angielski, zanalizować ich treść, zapisać nuty oraz zaprezentować na koncer-cie. Co roku wybierany był inny temat przewodni; w pierwszym roku była to praca, w drugim – czas wolny, w trzecim – kobiety i mężczyźni.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Uczniowie i nauczyciele otrzymali możliwość pracy w nowych, międzynarodowych warunkach. Zaanga-żowanie uczniów w projekt zagospodarowuje im czas wolny i jednocześnie chroni przed zachowaniami patologicznymi. Obcując z ludźmi z innych krajów i kultur, uczniowie kształtują w sobie postawę dia-logu i tolerancji. Ponadto rozwijają dociekliwość poznawczą i mają świadomość użyteczności zdobytej w szkole wiedzy. Podczas pracy nad projektem uczniowie nabywają wiele nowych umiejętności: samo-oceny, pracy w grupie, efektywnej komunikacji interpersonalnej. Zdobywają także wiedzę z wielu dziedzin: socjologii, informatyki. Wykorzystują język obcy w praktyce. Ponadto poszerzają swoją wiedzę z zakresu muzyki regionalnej i lepiej poznają swoje środowisko lokalne. Praca nad projektem bardzo mobilizuje uczniów do nauki języka angielskiego Dzięki stałej komunikacji z uczniami z zagranicy oraz wyjazdom zagranicznym kompetencje językowe, a w szczególności umiejętność swobodnej komunikacji w języku angielskim, znacznie się polepszyły. Uczniowie stali się bardziej tolerancyjni, otwarci i pewni siebie. Nauczyciele mają możliwość nabycia nowych doświadczeń i zaobserwowania nowych metod pracy, które z pewnością wykorzystają w praktyce.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Zbiór tekstów piosenek regionalnych z Galicji, Saksonii i Śląska wraz z nutami i analizami tekstów w orygi-nalnej wersji językowej każdego z krajów oraz wersji angielskiej. Prezentacje PowerPoint prezentujące regiony, z których pochodzą szkoły partnerskie. Film prezentujący polskie gimnazjum. Strona internetowa. Plakaty, zdjęcia, wystawy.

Sposoby upowszechniania projektu: Uczniowie oraz nauczyciele niebiorący udziału w projekcie byli informowani o przebiegu projektu. W trak-cie wizyt roboczych w szkołach partnerskich odbyły się koncerty, podczas których uczniowie wykonywali wybrane utwory. Na koncerty zaproszeni zostali przedstawiciele władz lokalnych, społeczności lokalnej oraz prasa.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Jednym z produktów końcowych projektu jest zbiór piosenek regionalnych wraz z nutami i analizami teks-tów. Materiał ten można wykorzystać na zajęciach muzyki, jak również na zajęciach języka ojczystego oraz języka angielskiego. Ponadto zbiór ten, jak i płytę z nagraniami regionalnych piosenek oraz film można wykorzystać jako materiał promocyjny każdej ze szkół.

Prezentacja państw uczestniczących w projekcie – Turcja

25

Tytuł projektu:Bohaterowie i tożsamość kulturowa – Heroes and Cultural Identity

Numer umowy: 06/SPC/06-00016-1Czas trwania projektu: 01.08.2006 – 31.07.2009

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Gimnazjum nr 1 w Gdyni im. Gdyńskich Harcerzy II Rzeczypospolitej 81-364 Gdyniaul. 10 Lutego 26tel. (+48 58) 620 33 16e-mail: jedynagazetka@wp.plAdres strony www: www.bohaterowiejedynki.republika.pl i www.ourheroes.euNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Oktawia Gorzeńska

Kraje uczestniczące w projekcie: Wielka Brytania (Szkocja), Polska, Słowacja, Norwegia, Włochy, Turcja

Cele projektu: Jednym z celów operacyjnych projektu „Bohaterowie i tożsamość kulturowa” było uaktywnienie młodzieży i zaangażowanie do realizacji zadań projektowych jak największej liczby uczniów. Nauczycielom zależało na tym, aby młodzi ludzie zdobyli doświadczenie w różnych obszarach życia społecznego i w przyszłości chcieli angażować się w demokratyczne podejmowanie decyzji. Pozostałymi celami było: rozwijanie swoich zainteresowań i umiejętności oraz poznawanie kultury innych europejskich krajów.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu: W realizację projektu zaangażowało się ponad 450 uczniów, zainteresowanie tematem przerosło oczekiwa-nia nauczycieli. Działania związane z projektem miały szeroki zasięg – obejmowały prace badawcze, przed-stawienia, wizyty w muzeach, wybory najlepszego z kandydatów na bohatera, organizację konkursów, wy-staw oraz przygotowanie tekstów, prezentacji. W dużym stopniu wykorzystywano multimedia i technologię komputerowo-informacyjną. Dzięki systemowi głosowania młodzież uczyła się zasad demokracji. Ważne dla kształtowania postaw młodych ludzi były spotkania z odmienną kulturą, możliwość podziwiania prac

26

uczniów z innych krajów oraz prezentowanie własnej kultury poza granicami kraju. Temat i założenia projektu zapewniały elastyczność, zarówno w sposobie realizacji, jak i liczbie pracujących nad nim uczniów i nauczycieli.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Projekt odegrał niebagatelną rolę w życiu szkoły. Stał się częścią planów: dydaktycznego i wychow-awczego. Swoim zasięgiem objął wszystkich chętnych do działania uczniów. Dzięki realizowanym w projekcie zadaniom młodzież poznała odmienne zwyczaje, historię, styl życia w innych krajach. Udoskonaliła również swoje umiejętności w posługiwaniu się nowoczesną technologią informacyjno-komunikacyjną, a także uczyła się zasad demokracji i pracy w grupie. Projekt z pewnością zmotywował społeczność szkolną do nauki języków, szczególnie języka angielskiego. Warto wspomnieć o ogrom-nym zaangażowaniu Szkolnego Klubu Europejskiego, powołaniu punktu konsultacyjno-informacyjnego w bibliotece oraz stworzeniu strony internetowej www.bohaterowiejedynki.republika.pl. W realizację pro-jektu włączyli się także rodzice, którzy wspierali uczniów i nauczycieli. Ważnym rezultatem Comeniusa w naszej szkole była możliwość wyjazdów zagranicznych – forma nagrody dla uczniów. Projekt zmobilizował również grupę nauczycieli do nauki języka angielskiego.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Głównymi produktami końcowymi były: prezentacje multimedialne, filmy, albumy, blogi i przedstawienia poświęcone bohaterom. Łącznie uczniowie z 6 szkół partnerskich pracowali nad blisko 200 wybranymi in-dywidualnie bohaterami. Każdy kraj wybrał 2 bohaterów promowanych w międzynarodowym głosowaniu, oto przykłady: Leonardo da Vinci, Florence Nightgale, Jan Paweł II, Ataturk. Wspólny rezultat końcowy osiągnęliśmy poprzez proces międzynarodowego głosowania. Uczniowie poddali ocenie prezentacje z innych szkół i głosowali na te, które najbardziej przypadły im do gustu. Dodatkowo uczniowie korzystali z forum dyskusyjnego.

Sposoby upowszechniania projektu: Promocji i rozpowszechnianiu działań służyły: tablice ogłoszeń, strony internetowe, plakaty, wystawy, biuletyny oraz listy elektroniczne. Ogromną rolę w nagłośnieniu projektu odegrało samo głosowanie na bohatera.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Projekt wzbogacił programy nauczania, np. języków, WoS-u, historii. Powstałe filmy, albumy i wystawy można wykorzystać w czasie zajęć. Najważniejszym efektem jest rozwój uczniów, poszerzanie ich hory-zontów, uwrażliwienie na problemy współczesnego świata, otwarcie się na ludzi odmiennych kulturowo. Projekt przyczynił się również do rozwoju umiejętności językowych (język angielski) i ICT.

Prezentacja państw uczestniczących w projekcie – Słowacja

27

Tytuł projektu:Różne kultury – wspólna europejska przyszłość

Numer umowy: 06/SPC/06-00077-2Czas trwania projektu: 01.08.2005 – 31.07.2008

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Szkoła Podstawowa nr 2 im. ks. Jana Trzopińskiego34-236 Sidzina Sidzina 205tel. (+48 18) 267 31 91 e-mail: matyasik@wp.pl ; kikid351@poczta.onet.plAdres strony www: http://bystra.info/comenius/Nauczyciel koordynator w polskiej szkole: Zofia Bylica

Kraje uczestniczące w projekcie: Hiszpania, Słowacja, Turcja, Polska

Cele projektu: l przygotowanie uczniów do włączenia się do wspólnej Europy;l ustalenie zasad współpracy pomiędzy szkołami europejskimi i promowanie edukacji na odległość;l pomaganie uczniom w odkrywaniu, dzieleniu się doświadczeniami i uczeniu się od innych kultur;l zachęcenie uczniów oraz nauczycieli do zapoznania się i używania nowych technologii w komunikacji;l włączenie społeczności szkolnej do rozwoju projektu;l zwrócenie uwagi uczniów na różne potrzeby edukacyjne (mniejszości narodowe itp.);l nauczenie interdyscyplinarnego spojrzenia na projekt;l rozwinięcie umiejętności językowych w czasie praktycznej komunikacji;l zwiększenie jakości edukacji w szkole.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:l uczniowie wykonali wystawy, plakaty, rysunki przeznaczone dla wszystkich członków szkolnej społeczności;l powstały gazetki, broszury i ulotki związane z realizacją projektu;l uczniowie przygotowali prezentacje o ginących zawodach;l wymienili się przepisami kulinarnymi ze swoich regionów;l uczniowie przygotowywali potrawy wg otrzymanych przepisów oraz wydali wspólną książkę kucharską;l nauczyli się 3 tańców regionalnych, które zostały nagrane na wideo;l młodsi uczniowie wykonali plakaty prezentujące różne stroje regionalne;l starsi uczniowie prezentowali stroje regionalne, wykonywali zdjęcia oraz wymieniali się nimi ze swoimi kolegami z partnerskich szkół;l uczniowie wykonali albumy ze zdjęciami swoich rodzin: rodziców, dziadków, rodzeństwa itp.;l uczniowie brali udział we wspólnej zabawie ze swoimi dziadkami, uczyli się dawnych zabaw i gier;l nauczyciele podczas regularnych spotkań z uczniami omawiali, wdrażali i ewaluowali działania.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):W pracy nad projektem wykorzystywano komputery. Dla wielu uczniów było to wprowadzenie do obsługi Internetu, zapoznali się z językiem HTML. Pisząc e-maile do kolegów ze szkół partnerskich, doskonali-li swoje umiejętności obsługi komputera, jak również rozwijali umiejętności językowe w czasie prakty-cznej komunikacji (wideokonferencje, spotkania z rówieśnikami, pisanie e-maili, opisywanie siebie, swojej miejscowości, rodziny, podawanie przepisów).

28

Projekt dał również nauczycielom możliwości udoskonalenia umiejętności komunikowania się przez Inter-net, praktycznego posługiwania się językiem angielskim, poznania i porównania systemów edukacyjnych w partnerskich krajach, wzbogacania swojego warsztatu pracy o nowe doświadczenia.Z dużym zaangażowaniem w realizację projektu włączyli się rodzice. Gościli u siebie dzieci z partnerskich szkół, pomagali w realizacji Dni Otwartych. Przygotowali potrawy z opracowanych przez dzieci książek kucharskich. Dzięki tym kontaktom wzbogacili swoją wiedzę na temat innych krajów, bliżej poznali wa-runki życia dzieci z Turcji, Hiszpanii, Słowacji. Dzięki kontaktom z partnerami projektu, lokalnymi władzami i stowarzyszeniami kulturalnymi pojawiła się możliwość tworzenia ducha współpracy, przyjaźni, respek-towania innych kultur, a także zaznajamiania zarówno uczniów, jak i nauczycieli z nowymi technologiami. Umożliwiło to stworzenie międzynarodowej platformy współpracy dla młodych ludzi z różnych krajów.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: W wyniku realizacji projektu uzyskano następujące rezultaty materialne i produkty końcowe:l wspólna strona internetowa, na której zostały opublikowane wszystkie materiały i projekty;l filmy wideo z tradycyjnymi tańcami, zabawami i grami;l albumy ze zdjęciami przedstawiającymi przedmioty codziennego użytku;l wszystkie materiały zostaną przedstawione w prezentacji uzyskanych produktów końcowych.

Sposoby upowszechniania projektu: Na zakończenie roku w każdej szkole odbywały się Dni Otwarte, w czasie których były prezentowane ze-brane materiały. Uczniowie wykonywali tańce, zabawy, których nauczyli się od swoich rodziców. Przy wejściu do szkoły umieszczono „Europejskie Okna”. W tych oknach przedstawiano ważne informacje, pro-jekty, prace uczniów z partnerskich szkół. Dzięki tym oknom uczniowie poznawali swoich rówieśników, oglądali zdjęcia, mapy, obrazy. Jest to sposób informowania jak również motywowania rodziców i innych osób odwiedzających szkołę do współpracy nad projektem. Każda szkoła partnerska miała swoje okno. Na początku realizacji programu stworzono wspólne logo projektu. W szkolnej gazetce „Wesołe Smutki” uczniowie opisywali realizację poszczególnych zadań, jak również pisali artykuły o partnerskich krajach. Systematycznie odbywały się spotkania z rodzicami, podczas których byli oni informowani o zadaniach realizowanych w ramach projektu. W „Gazecie Krakowskiej” i „Kronice Beskidzkiej” zostały opublikowane reportaże z wizyty roboczej w Polsce.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Informacje zdobyte przez uczniów na temat ginących zawodów, strojów regionalnych, tańców posłużyły jako materiały dydaktyczne podczas realizacji ścieżki regionalnej. W ramach projektu powstała książka kucharska, która została rozpowszechniona wśród rodziców. Zarejestrowane na DVD tańce są wykorzysty-wane w trakcie zajęć klas I-III.

29

Program eTWINNING– współpraca szkół za pośrednictwem

mediów elektronicznych

Tytuł projektu:Our ancestors – charm of old-fashioned photographs

Czas trwania projektu: 05.10.2005 – 30.06.2006

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Katolickie Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki71-242 SzczecinPlac św. Ottona 1a e-mail: gimnazjum@katgim.pl Adres strony www: www.katgim.plNauczyciel koordynator w polskiej szkole: Paulina Kuźmo-Biwan, Alicja Krystosiuk

Kraje uczestniczące w projekcie: Austria, Litwa, Polska, Słowacja

Cele projektu: l zainteresowanie uczniów historią, zarówno Europy, własnego kraju, jak i własnej rodziny;l zdobycie i poszerzenie wiedzy z zakresu geografii, tradycji partnerskich krajów;l nawiązanie nowych znajomości i poznanie życia codziennego partnerów;l rozwijanie kompetencji językowych i technicznych poprzez kontakt z obcojęzycznymi partnerami, wspól- ną pracę z użyciem technologii informacyjno-komunikacyjnej.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Uczniowie z pomocą nauczycieli przygotowywali materiały dotyczące określonych tematów (zagadnień z życia codziennego, historii, geografii), pracując w grupach, rozmawiając ze starszymi krewnymi. Zebrane informacje w postaci prezentacji PowerPoint, artykułów, wypracowań, reportaży ze zdjęciami (często starymi fotografiami z albumów rodzinnych) wysyłali do partnerskiej szkoły. Prace były wspólnie omawiane na czacie, forum, drogą e-mailową. Przygotowując materiały dla kolegów z partnerskiej szkoły, uczniowie odkrywali wiele interesujących faktów z historii i tradycji własnego kraju i własnej rodziny.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Uczniowie poznali kraj partnera zarówno od strony historii i geografii, jak i aspektów życia codziennego. Wzbogacili wiedzę na temat własnego kraju, przeszłości własnej rodziny, rozwinęli zdolności językowe i umiejętności korzystania z ICT. Stali się bardziej otwarci, tolerancyjni i zainteresowani przedmiotami, które wchodziły w treść projektu.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Powstała strona internetowa projektu: http://etwinning.ovh.org, na której umieszczone są materiały zebrane podczas pracy nad projektem.

Sposoby upowszechniania projektu:Strona internetowa projektu.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Projekt zachęca uczniów do nauki języków obcych, uczy otwartości, tolerancji.

30

Tytuł projektu:E-Exploring of New Horizons

Czas trwania projektu: 05.10.2005 – nadal trwa

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Szkoła Podstawowa nr 11 im. Stefana Batorego 88-100 Inowrocławul. Jana Sobieskiego 5/7 tel. (+48 52) 357 56 83e-mail: sp11ino@poczta.onet.pl Adres strony www: http://sp11ino.republika.pl/ Nauczyciel koordynator w polskiej szkole: Katarzyna Sopolińska

Kraje uczestniczące w projekcie: Cypr, Polska

Cele projektu: l zapoznanie uczniów z historią i tradycją kraju partnerskiego oraz jego życiem codziennym poprzez porównywanie poszczególnych aspektów, odkrywanie różnic i podobieństw pomiędzy Polską a Cyprem;l rozwijanie kompetencji językowych;l doskonalenie umiejętności technicznych.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:W oparciu o mitologię Cypru, polskie legendy i baśnie, opowieści partnerów oraz fakty dzieci stworzyły sobie obraz przeszłości i życia codziennego swoich partnerów. Uczniowie przygotowywali liczne prezentacje PowerPoint, które następnie wysyłali do partnerów. Prace były wspólnie omawiane poprzez e-maile, czat, forum. Wspólnie opraco-wywano i rozwiązywano quizy, krzyżówki, uczono się typowych dla obu krajów gier, wspólnie przygotowywano komiks.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Uczniowie poznali zarówno partnerski, jak i swój kraj od strony historii, geografii, literatury. Stali się bardziej otwarci i tolerancyjni oraz rozwinęli swoje umiejętności językowe i techniczne.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Powstała strona projektu, liczne prezentacje multimedialne, krzyżówki, quizy, gry, komiks.

Sposoby upowszechniania projektu:Na stronie szkoły utworzono „podstronę” zawierającą materiały powstałe podczas realizacji projektu, zdjęcia.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Zgromadzone podczas projektu materiały służą jako źródło informacji na temat kraju partnerskiego. Sam projekt zachęca uczniów do nauki historii, geografii. Uczy otwartości, tolerancji. Pozwala uczestnikom nabyć pewności siebie w posługiwaniu się językiem obcym oraz narzędziami technologii komunikacyjno-informacyjnej.

31

Tytuł projektu:Without Borders

Czas trwania projektu: 26.12.2006 – 30.06.2007

Nazwa, adres, tel. polskiej szkoły: Zespół Szkół Zawodowych nr 1 25-378 Kielceul. Zgoda 31 tel. (+48 41) 361 27 06e-mail: zsz1.kielce@wp.pl Adres strony www: www.zsz1.kielce.pl Nauczyciel koordynator w polskiej szkole: Monika Mądrawska

Kraje uczestniczące w projekcie: Grecja, Polska, Słowacja

Cele projektu: l zachęcenie uczniów do nauki geografii i języków obcych;l doskonalenie umiejętności posługiwania się narzędziami technologii informacyjno-komunikacyjnej;l rozwijanie kompetencji językowych – wykształcenie u uczniów swobody i pewności siebie w posługiwaniu się językiem angielskim;l poznanie tradycji, kultury i życia codziennego partnera – uświadomienie uczniom, że istnieje wiele podo- bieństw pomiędzy nimi a rówieśnikami z innych krajów – zlikwidowanie granic i barier pomiędzy nimi.

Zadania zrealizowane przez uczniów i nauczycieli w ramach projektu:Uczniowie przygotowywali materiały z określonych zagadnień (najczęściej w postaci prezentacji PowerPoint – tekst, wykonane samodzielnie zdjęcia) i wysyłali je do szkół partnerskich. Prace były później omawiane drogą e-mailową i z wykorzystaniem komunikatorów internetowych. Uczniowie korzystali z licznych programów, m.in. do obróbki zdjęć.

Osiągnięte rezultaty, czyli wpływ projektu na szkołę (nauczycieli, uczniów, rodziców, środowisko lokalne):Uczniowie i nauczyciele poznali aspekty codziennego życia szkoły i swoich partnerów a także geografię i historię wszystkich zaangażowanych w partnerstwo krajów. Ponadto rozwinęli swoje zdolności językowe i techniczne.

Produkty końcowe powstałe w wyniku realizacji projektu: Liczne prezentacje, strony internetowe z fotografiami oraz angielsko-grecko-polsko-słowacki słownik podstawowych zwrotów.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób można wykorzystać rezultaty projektu (waloryzacja projektu):Poprzez wymianę informacji na temat planu zajęć, przedmiotów, zajęć pozalekcyjnych, sposobu spędzania wolnego czasu uczniowie mogą sobie wyobrazić, jak wygląda zwykły dzień ich kolegów z egzotycznego dla nich samych kraju, a nauczycielom pozwala porównać system edukacji, metody i warunki pracy. Przedstawienie miast, interesujących miejsc i charakterystycznych krajobrazów danego kraju przybliża uczestnikom projektu odległe niekiedy rejony Europy i emocjonalnie angażuje w naukę geografii, historii, wzbudzając zwyczajną ciekawość. Uczniowie stają się bardziej otwarci i tolerancyjni. Łatwiej nawiązują kontakty, nawet te wymagające komunikacji w języku obcym.

32

Program LEONARDO DA VINCI– kształcenie i szkolenie zawodowe

Tytuł projektu:LIVING-ROOM. Wymiana doświadczeń w zakresie kształcenia kulturowego

Numer projektu: PL/07/LLP-LdV/VETPRO/140408

Partnerzy projektu: Associazione WID; Università per Stranieri di Perugia

Beneficjent: Fundacja Cracovitalia Kraków

Rola partnera polskiego: l rola organizacji wysyłającej; l obowiązek rekrutacji uczestników Wymian; l odpowiedzialność za zarządzanie, monitoring i ewaluację projektu; l współodpowiedzialność za przygotowanie kulturowe, pedagogiczne i językowe uczestników;lprzygotowanie programu i harmonogramu Wymian oraz dbałość o jego prawidłową realizację.

Cele projektu: Najważniejszym celem projektu jest rozwój zawodowy i wymiana doświadczeń, metod kształcenia oraz umiejętności związanych z obszarem przygotowania kulturowego osób odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenie zawodowe. Zawartość projektu to przede wszystkim budowanie płaszczyzny (tytułowego „LIVING-ROOM”), trwałej i wykraczającej poza czas trwania projektu współpracy pomiędzy partnerami pro-jektu, której celem będzie wypracowanie programów/metodologii w dziedzinie kształcenia kulturowego. Ponadto projektowi zostały wytyczone następujące cele:l wypracowywanie wspólnych kryteriów jakościowych i kwalifikacyjnych dotyczących specjalistów, tren-

erów, nauczycieli, itp. w dziedzinie kształcenia kulturowego;l próba ujednolicenia nazewnictwa oraz zdefiniowania pojęć dotyczących podjętej w projekcie prob-

lematyki (wiele terminów na to samo: „mulitkulturowość”, „wielokulturowość”, „interkulturowość”, „międzykulturowość”);

l określenie i zdefiniowanie nowych zjawisk oraz kierunków rozwoju europejskiego rynku edukacji za-wodowej w kontekście kształcenia kulturowego;

l wypracowywanie nowatorskich rozwiązań, praktyk i narzędzi, umożliwiających rozwój zawodowy oraz sprawne przekazywanie wiedzy;

l zwalczanie istniejących stereotypów i uprzedzeń związanymi z różnicami kulturowymi;l zapewnienie innowacyjności i wysokiej jakości kształcenia jako podstawy kompetentnie opracowanych

materiałów szkoleniowych z dziedziny edukacji kulturowej;l określenie roli i przydatności oraz wskazanie narzędzi informatycznych przydatnych przy kształceniu

zawodowym w organizacjach.

Opis projektu: Projekt skierowany jest do osób odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenie zawodowe w dziedzinie różnic międzykulturowych. Potrzeby tych osób podlegają nieustannemu rozwojowi wraz ze zmieniającym się pol-skim i europejskim rynkiem edukacji zawodowej. Z jednej strony ciągle jest obecna potrzeba podstawowego kształcenia pracowników MŚP z kulturowości, a z drugiej już – potrzeba kreowania europejskiej przestrzeni współpracy, wolnej od uprzedzeń i ksenofobicznych zachowań. Celem projektu jest więc przekazanie uczest-nikom takiej wiedzy i doświadczeń z włoskiego wielokulturowego środowiska, która wpłynie na wzbogace-nie metodologii kształcenia uczestników, a ponadto pozwoli wprowadzać wysokie standardy jakościowe.

33

Mobilni pracownicy MŚP z Polski są konstruktywną siłą zawodową w UE, dlatego warto zadbać o ich ro-zwój w obszarze objętym projektem. W LIVING-ROOM chodzi nie tyle o potwierdzenie tezy, iż odmien-ne środowiska się różnią, co o kulturę koegzystencji i integrację osób z różnych przestrzeni kulturowych. Obecność wielokulturowości w otoczeniu to przecież nie problem, a wartość dodana.

Rezultaty/wyniki: l wymiana doświadczeń zawodowych i skorzystanie z praktycznych osiągnięć partnerów;l nawiązanie stałej i trwającej również po zakończeniu projektu współpracy z partnerami, umożliwiającej

wspólne wypracowywanie metod, narzędzi oraz kryteriów jakościowych w kształceniu kulturowym;l samodzielna analiza i definiowanie nowych zjawisk zachodzących na europejskim rynku pracy, związanych

z przemianami kulturowymi;l nabycie umiejętności przygotowania programów edukacyjnych oferty szkoleniowej w oparciu o specyficzne

potrzeby grup pracowniczych MŚP, aktywnych w środowiskach wielokulturowych;l stworzenie pakietu sprawdzonych materiałów dydaktycznych, metod, zasad przygotowania oferty szkole-

niowej dla kadry zajmującej się kształceniem zawodowym w zakresie kulturowym w instytucjach szkolenio-wych, organizacjach MŚP oraz NGOs.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Branża szkoleń i kształcenia kulturowego jest dziedziną ukierunkowaną przede wszystkim na działalność biznesową oraz na zysk. Mniejszy nacisk kładzie się na wszechstronne kształcenie pracowników w rozumieniu, akceptacji i poznawaniu odmienności kulturowych, w celu uzyskania nowej jakości społecznej. Nie wystarczy tylko kształcić umiejętności poprawnego zachowywania się w środowisku wielokulturowym, aby osiągać biz-nesowe powodzenie. W ten sposób można ledwie zapewnić poprawne funkcjonowanie pracowników z różnych środowisk kulturowych. W swoich celach realizatorzy projektu zmierzają do zmiany w tym zakresie, również na poziomie krajowym i europejskim. Dzięki realizacji projektu europejscy partnerzy dowiedzą się, w jaki sposób odbywa się integracja polskich pracowników na europejskim rynku zawodowym. Na poziomie krajo- wym pojawi się nowa jakość związana z wiedzą i doświadczeniami przekazanymi od włoskich partnerów. Dzięki temu polscy specjaliści będą przygotowani na istotne zmiany zachodzące na polskim rynku kształcenia i będą mogli odpowiednio sprawnie reagować na nowe potrzeby tego rynku. Projekt wzbogaci ofertę kształcenia zawodowego o innowacyjne elementy definiowania i rozumienia procesów międzykulturowych. Podnie-sie również jakość oferty szkoleniowej poprzez wykorzystanie nowych metod i narzędzi, a także podniesie jakość analizy problematyki związanej z edukacją kulturową. Celem projektu jest kreowanie takiej wspólnej przestrzeni w kształceniu zawodowym, w którym rozumienie odmiennych grup i środowisk kulturowych od-bywa się na równych prawach.

Nazwa i dane kontaktowe polskiego partnera projektu:Fundacja Cracovitalia31-580 Kraków ul. Nowohucka 3/27tel. (+48 12) 394 59 88; fax (+48 12) 397 31 93e-mail: info@cracovitalia.orgkoordynator: Artur Wawryszuk

Okres realizacji projektu: 03.03.2008 – 30.09.2008

34

Tytuł projektu:Program edukacji i reedukacji przez praktykę w dziedzinie animacji kultury – ANIMATOR

Numer projektu: PL/06/B/P/PP/174050

Partnerzy projektu: l The Society of Richelieu (Stowarzyszenie Studentów, Absolwentów i Przyjaciół DAMU), Czechyl Uniwersytet im. Witolda Wielkiego w Kownie, Litwal Stowarzyszenie „Katedra Kultury”, Polska (SKK)l Laundry, Wielka Brytania

Beneficjent: Instytut Kultury Polskiej Uniwersytet Warszawski (IKP UW)

Rola partnera polskiego: IKP UW pełni rolę koordynatora, w związku z tym odpowiada za całość prac w ramach projektu. Od strony merytorycznej przede wszystkim jest ekspertem w dziedzinie kształcenia animatorów kultury na szczeblu akademickim; praktyka animacyjna jest w tym przypadku wyprowadzona z myślenia antropologicznego – które ujmuje człowieka (potencjalnego beneficjenta działań animacyjnych) jako całość i zawsze zaczyna się od rozpoznania środowiska kulturowego, w którym człowiek żyje.SKK to stowarzyszenie absolwentów i współpracowników specjalizacji Animacja kultury prowadzonej przez IKP UW. Jego zadanie to poszerzanie sieci absolwentów oraz współpraca przy tworzeniu modelu „inkuba-tora”, czyli modelu skutecznego wprowadzania absolwentów w rzeczywistą praktykę w dziedzinie kultury.

Cele projektu: l promocja i rozwój kształcenia zawodowego w dziedzinie animacji kultury;l budowa pomostu między kształceniem uniwersyteckim a samodzielną pracą w dziedzinie kultury,

wiążącego teorię z praktyką i zapewniającego transfer wiedzy i umiejętności; l współpraca praktyków kultury oraz studentów starszych lat/młodych absolwentów animacji kultury

z różnych środowisk kulturowych;l kształcenie dorosłych: aktywnych praktyków kultury;l opracowanie modelu „inkubatora” ułatwiającego start zawodowy.

Opis projektu: W kontekście tych celów partnerstwo zostało tak pomyślane, by obejmować zarówno praktyków (Laundry), jak i stowarzyszenia absolwentów (The Society of Richelieu oraz Stowarzyszenie „Katedra Kultury” ściśle współpracujące z Instytutem Kultury Polskiej UW) oraz instytucje prowadzące kształcenie na poziomie aka-demickim (IKP UW, Uniwersytet im. Witolda Wielkiego). Działania w ramach projektu dotyczyły z jednej strony skierowania programu animacji do nowych grup doce-lowych, w tym opracowania programów kształcenia dla praktyków kultury (w różnych systemach kształcenia), oraz realizację projektu animacji kultury – modelu „inkubatora” – praktyki, która łączy kształcenie akademic-kie z działaniem i pozwala rozpocząć samodzielną pracę zawodową. Ten drugi aspekt działań realizowany był w ramach dwóch modeli: pracy animacyjnej w środowisku lokalnym (małej miejscowości) oraz pracy anima-cyjnej w środowisku miejskim – w obu przypadkach kluczowe było rozpoznanie cech kultury tych środowisk. Podczas projektu prowadzono również liczne prace nad rozpoznaniem sieci istniejących instytucji kultury z uwzględnieniem zróżnicowań w obrębie partnerstwa.

35

Rezultaty/wyniki: l program studiów podyplomowych w dziedzinie animacji kultury (uniwersytecki kurs podyplomowy);l wprowadzenie elementów kształcenia animacyjnego do systemu edukacji na Litwie;l wszczęcie debaty na temat kształcenia animacyjnego w Czechach i Wielkiej Brytanii;l model „inkubatora” – działania animacyjnego bezpiecznego i monitorowanego, a jednocześnie umożliwia-

jącego rozpoczęcie pracy zawodowej; model został sprawdzony z jednej strony w ramach społeczności lokalnej (miejsce: Gozdowo), z drugiej – w przestrzeni miejskiej, w ramach scenariusza „7 cudów”;

l mapa tradycyjnych ośrodków kultury wraz z katalogiem innowacyjnych projektów i działań w kulturze możliwych do wykorzystania w tych instytucjach;

l „targi inicjatyw animacyjnych” – formuła spotkania umożliwiającego wymianę idei oraz doświadczeń w sektorze kulturalnym (zamknięcie projektu w kwietniu 2008 roku);

l strona www otwarta dla osób, grup nieformalnych i instytucji pracujących w dziedzinie animacji kultury, stanowiąca platformę wymiany programów, idei, kontaktów, narzędzi i metod kształcenia w tej dziedzinie; www.culturalanimation.com.

Wartość, użyteczność projektu – w jaki sposób są lub mogą być wykorzystane rezultaty projektu:Rezultaty projektu mogą być wykorzystane w całości (curricula, modele projektów, przykłady działań) i w części (poszczególne programy zajęć) przez wszystkie instytucje prowadzące kształcenie w dziedzinie animacji kultury lub przez praktyków na tym polu (zarówno indywidualnych, jak i instytucjonalnych).

Nazwa i dane kontaktowe polskiego partnera projektu:Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski00-927 Warszawaul. Krakowskie Przedmieście 26/28 e-mail: animacja@uw.edu.pl

Stowarzyszenie Katedra Kultury00-927 Warszawaul. Krakowskie Przedmieście 26/28 e-mail: katedrakultury