913
Páxina 1 de 913 Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Borrador Proxecto de Decreto polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia

Proxecto de Decreto Eso Bach v1!25!03-15

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Proxecto de Decreto Eso Bach v1!25!03-15

Citation preview

  • Pxina 1 de 913

    Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

    Borrador

    Proxecto de Decreto polo que se establece o currculo da educacin secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autnoma de Galicia

  • Pxina 2 de 913

  • Pxina 3 de 913

    ndice

    1. Borrador do Decreto ................................................................................................. 9

    2. Anexos ..................................................................................................................... 53

    2.1 Anexo I. Bloque de materias troncais ............................................................................ 53

    2.1.1 Artes Escnicas ............................................................................................................................ 53

    Introducin ........................................................................................................................................ 53 2 de bacharelato .............................................................................................................................. 54

    2.1.2 Bioloxa e Xeoloxa ....................................................................................................................... 58

    Introducin ........................................................................................................................................ 58 1 de ESO ......................................................................................................................................... 59 3 de ESO ......................................................................................................................................... 64 4 de ESO ......................................................................................................................................... 70 1 de bacharelato .............................................................................................................................. 76

    2.1.3 Bioloxa ......................................................................................................................................... 87

    Introducin ........................................................................................................................................ 87 2 de bacharelato .............................................................................................................................. 87

    2.1.4 Ciencias Aplicadas Actividade Profesional ................................................................................ 95

    Introducin ........................................................................................................................................ 95 4 de ESO ......................................................................................................................................... 95

    2.1.5 Cultura Audiovisual ..................................................................................................................... 100

    Introducin ...................................................................................................................................... 100 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 101 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 106

    2.1.6 Debuxo Tcnico .......................................................................................................................... 111

    Introducin ...................................................................................................................................... 111 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 112 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 116

    2.1.7 Deseo ....................................................................................................................................... 120

    Introducin ...................................................................................................................................... 120 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 121

    2.1.8 Economa da Empresa ............................................................................................................... 126

    Introducin ...................................................................................................................................... 126 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 126

    2.1.9 Economa ................................................................................................................................... 132

    Introducin ...................................................................................................................................... 132 4 de ESO ....................................................................................................................................... 133 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 137

    2.1.10 Filosofa ...................................................................................................................................... 142

    Introducin ...................................................................................................................................... 142 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 143

    2.1.11 Fsica e Qumica ......................................................................................................................... 154

    Introducin ...................................................................................................................................... 154 2 de ESO ....................................................................................................................................... 155 3 de ESO ....................................................................................................................................... 161 4 de ESO ....................................................................................................................................... 167 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 177

    2.1.12 Fsica .......................................................................................................................................... 187

    Introducin ...................................................................................................................................... 187 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 187

  • Pxina 4 de 913

    2.1.13 Fundamentos da Arte ................................................................................................................. 199

    Introducin ...................................................................................................................................... 199 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 199 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 219

    2.1.14 Grego ......................................................................................................................................... 247

    Introducin ...................................................................................................................................... 247 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 248 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 255

    2.1.15 Historia da Arte ........................................................................................................................... 260

    Introducin ...................................................................................................................................... 260 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 261

    2.1.16 Historia da Filosofa .................................................................................................................... 281

    Introducin ...................................................................................................................................... 281 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 281

    2.1.17 Historia de Espaa ..................................................................................................................... 289

    Introducin ...................................................................................................................................... 289 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 290

    2.1.18 Historia do Mundo Contemporneo ............................................................................................ 305

    Introducin ...................................................................................................................................... 305 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 306

    2.1.19 Iniciacin Actividade Emprendedora e Empresarial ................................................................ 321

    Introducin ...................................................................................................................................... 321 4 de ESO ....................................................................................................................................... 321

    2.1.20 Latn ........................................................................................................................................... 325

    Introducin ...................................................................................................................................... 325 4 de ESO ....................................................................................................................................... 326 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 332 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 340

    2.1.21 Literatura Universal .................................................................................................................... 344

    Introducin ...................................................................................................................................... 344 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 345

    2.1.22 Lingua Castel e Literatura ........................................................................................................ 347

    Introducin ...................................................................................................................................... 347 1 de ESO ....................................................................................................................................... 348 2 de ESO ....................................................................................................................................... 352 3 de ESO ....................................................................................................................................... 357 4 de ESO ....................................................................................................................................... 364 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 375 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 381

    2.1.23 Matemticas ............................................................................................................................... 388

    Introducin ...................................................................................................................................... 388 1 de Eso ........................................................................................................................................ 389 2 de ESO ....................................................................................................................................... 397 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 405 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 415

    2.1.24 Matemticas aplicadas s Ciencias Sociais ............................................................................... 423

    Introducin ...................................................................................................................................... 423 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 424 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 432

    2.1.25 Matemticas orientadas s ensinanzas acadmicas ................................................................. 440

    Introducin ...................................................................................................................................... 440 3 de ESO ....................................................................................................................................... 440

  • Pxina 5 de 913

    4 de ESO ....................................................................................................................................... 449

    2.1.26 Matemticas orientadas s ensinanzas aplicadas ..................................................................... 458

    Introducin ...................................................................................................................................... 458 3 de ESO ....................................................................................................................................... 458 4 de ESO ....................................................................................................................................... 467

    2.1.27 Primeira Lingua Estranxeira ....................................................................................................... 475

    Introducin ...................................................................................................................................... 475 1 de ESO ....................................................................................................................................... 477 2 de ESO ....................................................................................................................................... 485 3 de ESO ....................................................................................................................................... 494 4 de ESO ....................................................................................................................................... 504 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 514 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 525

    2.1.28 Qumica ...................................................................................................................................... 535

    Introducin ...................................................................................................................................... 535 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 536

    2.1.29 Tecnoloxa .................................................................................................................................. 543

    Introducin ...................................................................................................................................... 543 4 de ESO ....................................................................................................................................... 544

    2.1.30 Xeografa e Historia .................................................................................................................... 548

    Introducin ...................................................................................................................................... 548 1 de ESO ....................................................................................................................................... 548 2 de ESO ....................................................................................................................................... 553 3 de ESO ....................................................................................................................................... 559 4 de ESO ....................................................................................................................................... 565

    2.1.31 Xeografa .................................................................................................................................... 572

    Introducin ...................................................................................................................................... 572 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 573

    2.1.32 Xeoloxa...................................................................................................................................... 589

    Introducin ...................................................................................................................................... 589 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 590

    2.2 Anexo II. Bloque de materias especficas ................................................................... 600

    2.2.1 Anlise Musical ........................................................................................................................... 600

    Introducin ...................................................................................................................................... 600 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 600 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 602

    2.2.2 Anatoma aplicada ...................................................................................................................... 608

    Introducin ...................................................................................................................................... 608 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 609

    2.2.3 Artes Escnicas e Danza ........................................................................................................... 615

    Introducin ...................................................................................................................................... 615 4 da ESO ....................................................................................................................................... 615

    2.2.4 Ciencias da Terra e do Medio Ambiente .................................................................................... 618

    Introducin ...................................................................................................................................... 618 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 619

    2.2.5 Cultura Cientfica ........................................................................................................................ 626

    Introducin ...................................................................................................................................... 626 4 de ESO ....................................................................................................................................... 627 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 631

    2.2.6 Cultura Clsica ........................................................................................................................... 636

    Introducin ...................................................................................................................................... 636 1 ciclo de ESO (3 ou 4 curso) ..................................................................................................... 637

  • Pxina 6 de 913

    2.2.7 Debuxo Artstico ......................................................................................................................... 642

    Introducin ...................................................................................................................................... 642 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 642 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 645

    2.2.8 Educacin Fsica ........................................................................................................................ 648

    Introducin ...................................................................................................................................... 648 1 de ESO ....................................................................................................................................... 650 2 de ESO ....................................................................................................................................... 653 3 de ESO ....................................................................................................................................... 656 4 de ESO ....................................................................................................................................... 660 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 664

    2.2.9 Educacin Plstica, Visual e Audiovisual ................................................................................... 667

    Introducin ...................................................................................................................................... 667 1 de ESO ....................................................................................................................................... 668 3 de ESO ....................................................................................................................................... 672 4 de ESO ....................................................................................................................................... 677

    2.2.10 Filosofa ...................................................................................................................................... 681

    Introducin ...................................................................................................................................... 681 4 de ESO ....................................................................................................................................... 681

    2.2.11 Fundamentos de Administracin e Xestin ................................................................................ 689

    Introducin ...................................................................................................................................... 689 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 690

    2.2.12 Historia da Msica e da Danza ................................................................................................... 696

    Introducin ...................................................................................................................................... 696 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 696

    2.2.13 Imaxe e Son ............................................................................................................................... 703

    Introducin ...................................................................................................................................... 703 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 703

    2.2.14 Iniciacin Actividade Emprendedora e Empresarial ................................................................ 709

    Introducin ...................................................................................................................................... 709 1 ciclo ESO .................................................................................................................................... 709

    2.2.15 Linguaxe e Prctica Musical ....................................................................................................... 713

    Introducin ...................................................................................................................................... 713 1 de Bacharelato ........................................................................................................................... 714

    2.2.16 Msica ........................................................................................................................................ 718

    Introducin ...................................................................................................................................... 718 2 de ESO ....................................................................................................................................... 719 3 de ESO ....................................................................................................................................... 723 4 de ESO ....................................................................................................................................... 729

    2.2.17 Psicoloxa ................................................................................................................................... 733

    Introducin ...................................................................................................................................... 733 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 733

    2.2.18 Segunda Lingua Estranxeira ...................................................................................................... 743

    Introducin ...................................................................................................................................... 743 1 de ESO ....................................................................................................................................... 743 2 de ESO ....................................................................................................................................... 751 3 de ESO ....................................................................................................................................... 758 4 de ESO ....................................................................................................................................... 766 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 774 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 782

    2.2.19 Tcnicas de Expresin Grfico-plstica ..................................................................................... 791

    Introducin ...................................................................................................................................... 791

  • Pxina 7 de 913

    2 de bacharelato ............................................................................................................................ 792

    2.2.20 Tecnoloxa industrial ................................................................................................................... 794

    Introducin ...................................................................................................................................... 794 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 795 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 798

    2.2.21 Tecnoloxa .................................................................................................................................. 800

    Introducin ...................................................................................................................................... 800 2 de ESO ....................................................................................................................................... 801 3 de ESO ....................................................................................................................................... 804

    2.2.22 Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin ........................................................................ 807

    Introducin ...................................................................................................................................... 807 4 de ESO ....................................................................................................................................... 808 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 812 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 816

    2.2.23 Valores ticos ............................................................................................................................. 818

    Introducin ...................................................................................................................................... 818 1 de ESO ....................................................................................................................................... 819 2 de ESO ....................................................................................................................................... 825 3 de ESO ....................................................................................................................................... 830 4 de ESO ....................................................................................................................................... 834

    2.2.24 Volume ....................................................................................................................................... 840

    Introducin ...................................................................................................................................... 840 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 840

    2.3 Anexo III. Bloque de materias de libre configuracin autonmica ............................... 845

    2.3.1 Lingua Galega e Literatura ......................................................................................................... 845

    Introducin ...................................................................................................................................... 845 1 de ESO ....................................................................................................................................... 846 2 de ESO ....................................................................................................................................... 856 3 de ESO ....................................................................................................................................... 866 4 de ESO ....................................................................................................................................... 877 1 de bacharelato ............................................................................................................................ 889 2 de bacharelato ............................................................................................................................ 899

    2.4 Anexo IV. Cadro de distribucin horaria. Educacin Secundaria Obrigatoria ............. 910

    2.5 Anexo V. Cadro de distribucin horaria. Bacharelato .................................................. 911

    2.5.1 1 de Bacharelato ....................................................................................................................... 911

    Materias especficas de opcin e Libre Configuracin ................................................................... 911

    2.5.2 2 de Bacharelato ....................................................................................................................... 912

    Materias especficas de opcin ...................................................................................................... 913

  • Pxina 8 de 913

  • Pxina 9 de 913

    1. Borrador do Decreto

    Anteproxecto de Decreto ..../2015, do ..... de ........................., polo que se es-

    tablece o currculo da educacin secundaria obrigatoria e do bacharelato na

    Comunidade Autnoma de Galicia.

    A Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa,

    modificou a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, en distintos aspec-

    tos coa finalidade de desenvolver medidas que permitan seguir avanzando cara

    un sistema educativo de calidade, inclusivo, que garanta a igualdade de oportuni-

    dades e faga efectiva a posibilidade de que cada alumno e alumna desenvolva ao

    mximo as sas potencialidades.

    Coa finalidade de establecer as condicins propicias para afondar nos cambios

    metodolxicos necesarios para acadar os obxectivos propostos, a regulacin

    educativa aborda unha nova configuracin do currculo de Educacin Secundaria

    Obrigatoria e Bacharelato.

    A Lei Orgnica 8/2013, do 9 de decembro, lle deu unha nova redaccin ao artigo

    6 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio, de Educacin, para definir o currculo

    como a regulacin dos elementos que determinan os procesos de ensino e

    aprendizaxe para cada unha das ensinanzas. O currculo estar integrado polos

    obxectivos de cada ensino e etapa educativa; as competencias, ou capacidades

    para activar e aplicar de forma integrada os contidos propios de cada ensinanza e

    etapa educativa, para lograr a realizacin adecuada de actividades e a resolucin

    eficaz de problemas complexos; os contidos, ou conxuntos de coecementos,

    habilidades, destrezas e actitudes que contriben ao logro dos obxectivos de ca-

    da ensinanza e etapa educativa e adquisicin de competencias; a metodoloxa

    didctica, que comprende tanto a descricin das prcticas docentes como a or-

    ganizacin do traballo dos docentes; os estndares e resultados de aprendizaxe

    avaliables; e os criterios de avaliacin do grao de adquisicin das competencias e

    do logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa. Os contidos ord-

    nanse en disciplinas, que se clasifican en materias, mbitos, reas e mdulos en

    funcin das ensinanzas, as etapas educativas ou os programas nos que participe

    o alumnado.

    O novo artigo 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, define a distribucin de

    competencias entre as distintas administracins educativas e, mesmo, con res-

    pecto aos centros. Nesta distribucin competencial correspndelle ao Goberno do

    Estado, entre outras funcins, o deseo do currculo bsico. En exercicio desta

    competencia, ditouse o Real decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se

    establece o currculo bsico da Educacin Secundaria Obrigatoria e do Bachare-

    lato, no que desenvolve os aspectos do mesmo en atencin nova configuracin

    do currculo.

    O Estatuto de autonoma de Galicia, no seu artigo 31, establece que competen-

    cia plena da Comunidade Autnoma o regulamento e administracin do ensino

  • Pxina 10 de 913

    en toda a sa extensin, niveis e graos, modalidades e especialidades, sen pre-

    xuzo do disposto no artigo 27 da Constitucin e nas leis orgnicas que, conforme

    o pargrafo primeiro do seu artigo 81, o desenvolvan.

    Este decreto ten por obxecto establecer o currculo da Educacin Secundaria

    Obrigatoria e do Bacharelato no sistema educativo galego, dentro do marco de

    distribucin de competencias da Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, e en

    atencin nova configuracin curricular que establece o agrupamento de disci-

    plinas en tres bloques: troncais, especficas e de libre configuracin autonmica.

    O currculo, as mesmo, regula a relacin entre os obxectivos, os contidos, os cri-

    terios de avaliacin, os estndares de aprendizaxe avaliables e as competencias

    clave nas diferentes materias

    O primeiro bloque, correspondente s disciplinas troncais, trata de garantir os

    coecementos e as competencias que permitan adquirir unha formacin slida e

    continuar con aproveitamento as etapas posteriores naquelas disciplinas que de-

    ben ser comns a todo o alumnado, e que, en todo caso, deben ser avaliadas

    nas avaliacins finais de etapa. Neste bloque correspndenlle ao Goberno do

    Estado a determinacin dos contidos comns, os estndares de aprendizaxe ava-

    liables e os criterios de avaliacin, as como o horario mnimo. Pola sa banda,

    Comunidade Autnoma correspndelle completar e secuenciar en cursos os con-

    tidos, adaptndoos nosa realidade, realizar recomendacins metodolxicas,

    completar os criterios de avaliacin e fixar o horario lectivo mximo. Os centros

    podern completar contidos e desear e implantar mtodos pedagxicos e didc-

    ticos propios.

    O bloque de disciplinas especficas permite unha maior autonoma hora de fixar

    horarios e contidos das disciplinas. O Goberno do Estado determina os estnda-

    res de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, e correspndelle

    Comunidade Autnoma establecer os contidos, completar os criterios de avalia-

    cin, realizar recomendacins metodolxicas e fixar o horario correspondente. Os

    centros docentes podern completar os contidos e desear e implantar mtodos

    pedagxicos e didcticos propios.

    O bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica supn o maior nivel de

    autonoma. Nestas disciplinas a Comunidade Autnoma establece os contidos e

    os estndares de aprendizaxe avaliables, os criterios de avaliacin e o horario,

    as como as recomendacins metodolxicas. Os centros docentes podern com-

    pletar os contidos e configurar a sa oferta formativa, ademais de desear e im-

    plantar mtodos pedagxicos e didcticos propios e determinar a carga horaria.

    Neste bloque encdrase o desenvolvemento curricular da disciplina de Lingua

    Galega e Literatura, competencia exclusiva da Comunidade Autnoma, que lle

    corresponde un tratamento anlogo ao da disciplina de Lingua Castel e Literatu-

    ra, tratamento que se enmarca dentro do establecido no Decreto 79/2010, do 20

    de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario en Galicia.

    O desenvolvemento dos currculos das distintas linguas incorporan unha referen-

    cia expresa ao plurilingismo, na medida en que a competencia en cada lingua

    interacta e se enriquece co coecemento das outras linguas, e contribe a de-

    senvolver destrezas e capacidades que son a base da competencia en comuni-

  • Pxina 11 de 913

    cacin lingstica. Isto, e a alusin igualmente explcita a actitudes interculturais

    de respecto a diferentes xeitos de expresarse e actuar, promove o desenvolve-

    mento simultneo do plurilingismo e da interculturalidade.

    As, tanto na Educacin Secundaria Obrigatoria como no Bacharelato espe-

    cialmente salientable que as aprendizaxes de linguas establecidas no currculo

    destas etapas se traten de xeito integrado, e dean continuidade ao proceso de

    fomento do interese por outras linguas e culturas distintas da propia e promovan

    o respecto cara as persoas falantes desas linguas.

    En lia coa Recomendacin 2006/962/EC, do 18 de decembro de 2006, do Par-

    lamento Europeo e do Consello, sobre as competencias clave para a aprendizaxe

    permanente, neste decreto incorprase a clasificacin e denominacin das defi-

    nidas pola Unin Europea. Considrase que as competencias clave son aquelas

    que todas as persoas precisan para a sa realizacin e desenvolvemento perso-

    al, as como para a cidadana activa, a inclusin social e o emprego.

    Este decreto basase na potenciacin da aprendizaxe por competencias, inte-

    gradas nos elementos curriculares para propiciar unha renovacin na prctica

    docente e no proceso de ensino e aprendizaxe. Propense novos enfoques na

    aprendizaxe e na avaliacin, que van supoer un importante cambio nas tarefas

    que teen que resolver os alumnos e as alumnas, e propostas metodolxicas in-

    novadoras. Unha competencia supn a combinacin de habilidades prcticas,

    coecementos, motivacin, valores ticos, actitudes, emocins e outros compo-

    entes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr

    unha accin eficaz. Xa que logo, as competencias considranse como coece-

    mento na prctica, un coecemento adquirido a travs da participacin activa en

    prcticas sociais que, como tales, se poden desenvolver tanto no contexto educa-

    tivo formal, a travs do currculo, coma nos contextos educativos non formais e

    informais; conceptualzanse como un saber facer que se aplica a unha diversi-

    dade de contextos acadmicos, sociais e profesionais.

    A aprendizaxe baseada en competencias caracterzase pola sa transversalida-

    de, o seu dinamismo e o seu carcter integral. O proceso de ensino e aprendiza-

    xe competencial debe abordarse desde todas as materias de coecemento e por

    parte das diversas instancias que conforman a comunidade educativa, tanto nos

    mbitos formais coma nos non formais e informais; o seu dinamismo reflctese en

    que as competencias non se adquiren nun determinado momento e permanecen

    inalterables, senn que implican un proceso de desenvolvemento mediante o cal

    os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeo no seu uso.

    Para lograr este proceso de cambio curricular preciso favorecer unha visin in-

    terdisciplinaria e, de xeito especial, posibilitarlle unha maior autonoma funcin

    docente, de forma que permita satisfacer as demandas dunha maior personaliza-

    cin da educacin. O rol do persoal docente fundamental, pois debe ser quen

    de desear tarefas ou situacins de aprendizaxe que posibiliten a resolucin de

    problemas e a aplicacin dos coecementos aprendidos, xa que os contidos es-

    tn subordinados accin.

  • Pxina 12 de 913

    As concrecins curriculares para os distintos bloques de disciplinas, recollidas

    nos anexos I, II e III, constrense a partir dos criterios de avaliacin, ligndoos

    cos demais compoentes de cada materia. Os criterios de avaliacin relacinan-

    se directamente cos estndares de aprendizaxe avaliables, que non son mis

    que concrecins dos propios criterios, e eses estndares conctanse coas com-

    petencias clave. Por outra banda, os criterios de avaliacin describen o que se

    pretende lograr en cada disciplina, e, neste sentido, os contidos non son mis

    que os medios para acadalos.

    En cada materia os contidos agrpanse en bloques, o que non supn unha se-

    cuencia nin implica unha organizacin pechada, pola contra, permite organizar de

    diferentes formas os elementos curriculares e adoptar a metodoloxa mis axeita-

    da s caractersticas das aprendizaxes e do grupo de alumnos e alumnas aos

    que van dirixidos.

    As competencias clave estn ligadas a un desempeo eficaz nun contexto de-

    terminado. As situacins de aprendizaxe deseadas para o seu desenvolvemento

    debern incorporar tarefas que contextualicen as aprendizaxes e que permitan

    avanzar en mis dunha competencia ao mesmo tempo. O enfoque metodolxico

    deber sustentarse nas referidas situacins de aprendizaxe, coa finalidade de

    que os contidos se convertan en coecementos aplicables con eficacia. Neste

    deseo responsabilidade do centro e do profesorado a adecuada seleccin da

    metodoloxa, que deber ser variada e adecuada s caractersticas e aos ritmos

    de aprendizaxe dos alumnos e das alumnas.

    As actividades de aprendizaxe integradas poden inclur elementos curriculares

    procedentes de distintos bloques. sa vez, estes elementos podern formar

    parte de diferentes actividades e, co obxecto de mellorar os resultados, esas acti-

    vidades podern ter carcter interdisciplinario.

    O feito de tratar simultaneamente, nunha mesma actividade, contidos de bloques

    distintos e, mesmo, de disciplinas diferentes, permitiralle ao profesorado determi-

    nar a conveniencia de avaliar a totalidade ou s unha parte das competencias

    clave relacionadas con cada estndar de aprendizaxe. Corresponderalle ao cen-

    tro educativo velar por un tratamento equilibrado das distintas competencias cla-

    ve nas programacins didcticas.

    A implementacin do contido desta norma compltase coa regulacin que por

    Orden ECD/65/2015, de 21 de xaneiro, fai o Ministerio de Educacin, Cultura e

    Deporte, relativa a descricin das relacins entre as competencias e os contidos

    e criterios de avaliacin das diferentes ensinanzas.

    O referente para avaliar as aprendizaxes do alumnado son os criterios de avalia-

    cin e a sa concrecin nos estndares de aprendizaxe avaliables. No deseo

    das situacins de aprendizaxe tomaranse en consideracin todos os elementos

    do currculo, entre eles os procedementos e instrumentos de avaliacin, as como

    os criterios de cualificacin que permitan avaliar tanto os resultados da materia

    como o nivel competencial alcanzado polos alumnos e as alumnas.

    O recoecemento dunha maior autonoma dos centros educativos se establece

    neste decreto dun xeito efectivo, aumentando a sa capacidade de decisin na

  • Pxina 13 de 913

    definicin do currculo, coa posibilidade de definir, nas condicins que determina

    a administracin educativa, a oferta de materias do bloque de disciplinas de libre

    configuracin autonmica, e, deste xeito, adaptar a sa oferta educativa ao seu

    contexto socioeducativo.

    En consecuencia, por proposta do conselleiro de Cultura, Educacin e Ordena-

    cin Universitaria, no exercicio das facultades outorgadas polo artigo 34 da Lei

    1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xunta e da sa Presidencia, consultado

    o Consello Escolar de Galicia, logo do ditame do Consello Consultivo de Galicia e

    da deliberacin do Consello da Xunta de Galicia, na sa reunin do ___ de

    ___________ de dous mil quince,

    DISPOO:

    TTULO I

    Disposicins xerais

    Artigo 1. Obxecto e mbito de aplicacin

    1. Este decreto ten por obxecto establecer o currculo da Educacin Secundaria

    Obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autnoma de Galicia, de acordo co

    disposto nos artigos 6 e 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educa-

    cin, e no artigo 3 do Real decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se

    establece o currculo bsico da Educacin Secundaria Obrigatoria e do Bachare-

    lato.

    2. As mesmo, ten por obxecto regular a ordenacin de ditas etapas educativas,

    considerando a disposicin final sexta da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de

    educacin, e a disposicin final quinta da Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro,

    para a mellora da calidade educativa, polo que se establece o calendario de apli-

    cacin da nova ordenacin do sistema educativo establecida pola dita lei.

    3. Este decreto ser de aplicacin nos centros educativos correspondentes ao

    mbito de xestin da Comunidade Autnoma de Galicia.

    Artigo 2. Currculo

    1. Entndese por currculo a regulacin dos elementos que determinan os proce-

    sos de ensino e aprendizaxe para cada unha das ensinanzas e etapas educati-

    vas.

    2. O currculo est integrado por: os obxectivos, as competencias, os contidos, os

    criterios de avaliacin, os estndares e resultados de aprendizaxe avaliables, e a

    metodoloxa didctica.

    3. Para os efectos deste decreto entndese por:

    a) Obxectivos: son os referentes relativos aos logros que o alumnado debe al-

    canzar ao rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de en-

    sino e aprendizaxe intencionalmente planificadas para tal fin.

  • Pxina 14 de 913

    b) Competencias: son as capacidades para aplicar de forma integrada os conti-

    dos propios de cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realizacin

    axeitada de actividades e a resolucin eficaz de problemas complexos.

    c) Contidos: son o conxunto de coecementos, habilidades, destrezas e actitudes

    que contriben ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e

    adquisicin de competencias. Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasi-

    fican en materias, mbitos, reas e mdulos en funcin das ensinanzas, as eta-

    pas educativas ou os programas en que participe o alumnado.

    d) Criterios de avaliacin: son o referente especfico para avaliar a aprendizaxe

    do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lo-

    grar, tanto en coecementos coma en competencias, e responden ao que se pre-

    tende conseguir en cada disciplina.

    e) Estndares de aprendizaxe avaliables: son especificacins dos criterios de

    avaliacin que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o

    que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben

    ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o rendemento ou logro

    alcanzado. Deben contribur a facilitar o deseo de probas estandarizadas e

    comparables.

    f) Metodoloxa didctica: o conxunto de estratexias, procedementos e accins

    organizadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa

    finalidade de posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos sus-

    citados.

    4. O currculo da Educacin Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato nos centros

    educativos correspondentes ao mbito de xestin da Comunidade Autnoma de

    Galicia ser o que se recolle para as distintas disciplinas nos anexos I, II e III des-

    te decreto.

    Artigo 3. Competencias clave

    1. Para os efectos deste decreto, as competencias clave do currculo sern as

    seguintes:

    1 Comunicacin lingstica (CCL).

    2 Competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa

    (CMCCT).

    3 Competencia dixital (CD).

    4 Aprender a aprender (CAA).

    5 Competencias sociais e cvicas (CSC).

    6 Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE).

    7 Conciencia e expresins culturais (CCEC).

    2. A descricin das relacins entre as competencias, os contidos e os criterios de

    avaliacin na educacin secundaria e o bacharelato sern as establecidas de

    conformidade coa Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen

  • Pxina 15 de 913

    as relacins entre as competencias, os contidos e os criterios de avaliacin da

    educacin primaria, da educacin secundaria obrigatoria e o bacharelato.

    3. Potenciarase o desenvolvemento da competencia de comunicacin lingstica

    e da competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa.

    4. Para unha adquisicin eficaz das competencias e a sa integracin efectiva no

    currculo, debern desearse actividades de aprendizaxe integradas que permi-

    tan ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe en mis dunha

    competencia ao mesmo tempo.

    Artigo 4. Elementos transversais

    1. A expresin oral e escrita, a comunicacin audiovisual, as Tecnoloxas da In-

    formacin e a Comunicacin, o emprendemento e a educacin cvica e constitu-

    cional traballaranse en todas as materias; sen prexuzo do seu tratamento espe-

    cfico nalgunhas das materias de cada etapa.

    2. A consellera competente en materia educativa fomentar o desenvolvemento

    da igualdade efectiva entre homes e mulleres, a prevencin da violencia de xne-

    ro ou contra persoas con discapacidade e os valores inherentes ao principio de

    igualdade de trato e non discriminacin por calquera condicin ou circunstancia

    persoal ou social.

    Do mesmo xeito promover a aprendizaxe da prevencin e resolucin pacfica de

    conflitos en todos os mbitos da vida persoal, familiar e social, as como dos valo-

    res que sustentan a liberdade, a xustiza, a igualdade, o pluralismo poltico, a paz,

    a democracia, o respecto aos dereitos humanos, o respecto aos homes e mulle-

    res por igual, s persoas con discapacidade e o rexeitamento da violencia terro-

    rista, a pluralidade, o respecto ao Estado de dereito, o respecto e consideracin

    s vtimas do terrorismo e a prevencin do terrorismo e de calquera tipo de vio-

    lencia.

    A programacin docente debe comprender en todo caso a prevencin da violen-

    cia de xnero, da violencia contra as persoas con discapacidade, da violencia te-

    rrorista e de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, includo o estudo

    do Holocausto xudeu como feito histrico.

    Evitaranse os comportamentos e contidos sexistas e estereotipos que supoan

    discriminacin por razn da orientacin sexual ou da identidade de xnero, favo-

    recendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxnero

    e intersexual.

    Os currculos de Educacin Secundaria Obrigatoria e Bacharelato incorporarn

    elementos curriculares relacionados co desenvolvemento sustentable e o medio

    ambiente, os riscos de explotacin e abuso sexual, o abuso e malos tratos s

    persoas con discapacidade, as situacins de risco derivadas da inadecuada utili-

    zacin das Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin, as como a proteccin

    ante emerxencias e catstrofes.

    3. Os currculos de Educacin Secundaria Obrigatoria e Bacharelato incorporarn

    elementos curriculares orientados ao desenvolvemento e afianzamento do espri-

  • Pxina 16 de 913

    to emprendedor, adquisicin de competencias para a creacin e desenvolve-

    mento dos diversos modelos de empresas e ao fomento da igualdade de oportu-

    nidades e do respecto ao emprendedor e ao empresario, as como tica em-

    presarial. A consellera con competencias en materia de educacin fomentar as

    medidas para que o alumnado participe en actividades que lle permita afianzar o

    esprito emprendedor e a iniciativa empresarial a partir de aptitudes como a crea-

    tividade, a autonoma, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e

    o sentido crtico.

    4. No mbito da educacin e a seguridade viaria, incorporaranse elementos curri-

    culares e promovern accins para a mellora da convivencia e a prevencin dos

    accidentes de trfico, coa finalidade de que o alumnado coeza os seus dereitos

    e deberes como usuario das vas, en calidade de pen, viaxeiro e condutor de bi-

    cicletas ou vehculos a motor, respecte as normas e sinais, e se favoreza a con-

    vivencia, a tolerancia, a prudencia, o autocontrol, o dilogo e a empata con ac-

    tuacins adecuadas tendentes a evitar os accidentes de trfico e as sas secue-

    las.

    Artigo 5. Autonoma dos centros docentes

    1. Os centros docentes, dentro do marco establecido pola consellera con compe-

    tencias en materia de educacin, desenvolvern a sa autonoma pedagxica e

    organizativa, favorecern o traballo en equipo do profesorado e estimularn a ac-

    tividade investigadora a partir da sa prctica docente.

    2. Os centros docentes desenvolvern e complementarn, no seu caso, o currcu-

    lo e as medidas de atencin diversidade establecidas pola consellera compe-

    tente en materia educativa, adaptndoas s caractersticas do alumnado e sa

    realidade educativa coa finalidade de atender a todo o alumnado. As mesmo, ar-

    bitrarn mtodos que tean en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe do

    alumnado, favorezan a capacidade de aprender por si mesmos e promovan o

    traballo en equipo.

    3. O proxecto educativo do centro recoller os valores, obxectivos e prioridades

    de actuacin. As mesmo, incorporar a concrecin dos currculos establecidos

    pola consellera con competencias en materia de educacin que lle corresponde

    fixar e aprobar ao claustro, as como o tratamento transversal nas materias da

    educacin en valores e outras ensinanzas.

    Artigo 6. Participacin de pais, nais e titores legais no proceso educativo

    1. De conformidade co establecido no artigo 4.2.e) da Lei Orgnica 8/1985, do 3

    de xullo, reguladora do Dereito Educacin, os pais, nais ou titores legais debe-

    rn participar e apoiar a evolucin do proceso educativo dos seus fillos ou tutela-

    dos, as como coecer as decisins relativas avaliacin e promocin, e colabo-

    rar nas medidas de apoio ou reforzo que adopten os centros para facilitar o seu

    progreso educativo, e tern acceso aos documentos oficiais de avaliacin e aos

    exames e documentos das avaliacins que se realicen aos seus fillos ou tutela-

    dos, sen prexuzo do respecto s garantas establecidas na Lei Orgnica

  • Pxina 17 de 913

    15/1999, do 13 de decembro, de Proteccin de Datos de Carcter Persoal, e de-

    mais normativa aplicable en materia de proteccin de datos de carcter persoal.

    2. Os centros promovern compromisos coas familias e cos propios alumnos e

    alumnas nos que se especifiquen as actividades que uns e outros se comprome-

    ten a desenvolver para facilitar o progreso educativo.

    Artigo 7. Alumnado con necesidades especficas de apoio educativo

    1. Para que o alumnado con necesidades especficas de apoio educativo que re-

    quira unha atencin educativa diferente ordinaria por presentar necesidades

    educativas especiais, dificultades especficas de aprendizaxe, trastorno por dficit

    de atencin e hiperactividade (TDAH), altas capacidades intelectuais, por se in-

    corporar tarde ao sistema educativo ou por condicins persoais ou de historia es-

    colar poida alcanzar o mximo desenvolvemento das sas capacidades persoais

    e os obxectivos e as competencias da etapa, estableceranse as medidas curricu-

    lares e organizativas oportunas que aseguren o seu progreso axeitado, de con-

    formidade co disposto nos artigos 71 a 79 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de

    maio.

    2. Entre as medidas indicadas na epgrafe anterior considranse as que garantan

    que as condicins de realizacin das avaliacins se adapten s necesidades do

    alumnado con necesidades especficas de apoio educativo.

    3. A escolarizacin do alumnado con necesidades especficas de apoio educativo

    rexerase polos principios de normalizacin e inclusin e asegurar a sa non-

    discriminacin e a igualdade efectiva no acceso e permanencia no sistema edu-

    cativo.

    4. A identificacin e valoracin do alumnado con necesidades especficas de apo-

    io educativo e, de ser o caso, a intervencin educativa derivada desa valoracin,

    realizarase da forma mis temper posible, nos termos que determine a conselle-

    ra competente en materia de educacin. Os centros educativos debern adoptar

    as medidas necesarias para facer realidade esa identificacin, valoracin e inter-

    vencin.

    5. Correspndelle a consellera competente en materia de educacin establecer

    as condicins de accesibilidade e deseo universal e os recursos de apoio que

    favorezan o acceso ao currculo do alumnado con necesidades educativas espe-

    ciais e adaptar os instrumentos, e no seu caso, os tempos e apoios que asegu-

    ren unha correcta avaliacin deste alumnado.

    A consellera con competencias en materia educativa, coa finalidade de facilitar a

    accesibilidade ao currculo, establecer os procedementos oportunos cando sexa

    necesario realizar adaptacins significativas dos elementos do currculo, coa fina-

    lidade de atender ao alumnado con necesidades educativas especiais que as

    precise. Estas adaptacins realizaranse buscando o mximo desenvolvemento

    posible das competencias; a avaliacin continua e a promocin tomarn como re-

    ferente os elementos fixados nas devanditas adaptacins. En calquera caso os

    alumnos con adaptacins curriculares significativas debern superar a avaliacin

    final para poder obter o ttulo correspondente.

  • Pxina 18 de 913

    6. A escolarizacin do alumnado con altas capacidades intelectuais, identificado

    como tal segundo o procedemento e nos termos que estableza a consellera

    competente en materia de educacin, flexibilizarase nos termos que determine a

    normativa vixente. Esta flexibilizacin poder inclur tanto a imparticin de conti-

    dos e a adquisicin de competencias propias de cursos superiores como a am-

    pliacin de contidos e competencias do curso corrente, as como outras medidas.

    7. Os plans de actuacin, as como os programas de enriquecemento curricular

    adecuados s necesidades do alumnado con altas capacidades intelectuais, que

    lle corresponde adoptar consellera competente en materia de educacin, per-

    mitirn desenvolver ao mximo as capacidades deste alumnado e tern en con-

    sideracin o seu ritmo e o estilo de aprendizaxe, as como o daquel alumnado

    especialmente motivado pola aprendizaxe.

    TTULO II

    Educacin Secundaria Obrigatoria

    CAPTULO I

    Principios e obxectivos

    Artigo 8. Principios xerais

    1. A Educacin Secundaria Obrigatoria ten carcter obrigatorio e gratuto e cons-

    tite, xunto coa Educacin Primaria, a educacin bsica.

    2. Na Educacin Secundaria Obrigatoria prestarase especial atencin orienta-

    cin educativa e profesional do alumnado.

    3. A Educacin Secundaria Obrigatoria organzase de acordo cos principios de

    educacin comn e de atencin diversidade do alumnado. As medidas de aten-

    cin diversidade nesta etapa estarn orientadas a responder s necesidades

    educativas concretas do alumnado e ao logro dos obxectivos da Educacin Se-

    cundaria Obrigatoria e adquisicin das competencias correspondentes e non

    podern, en ningn caso, supoer unha discriminacin que lles impida acadar os

    devanditos obxectivos e competencias e a titulacin correspondente.

    Artigo 9. Finalidade

    A Educacin Secundaria Obrigatoria ten por finalidade lograr que os alumnos e

    alumnas adquiran os elementos bsicos da cultura, especialmente nos seus as-

    pectos humanstico, artstico, cientfico e tecnolxico; desenvolver e consolidar

    neles hbitos de estudo e de traballo; prepararlles para a sa incorporacin a es-

    tudos posteriores e para a sa insercin laboral e formalos para o exercicio dos

    seus dereitos e obrigas na vida como cidadns.

    Artigo 10. Obxectivos da Educacin Secundaria Obrigatoria

    A Educacin Secundaria Obrigatoria contribuir a desenvolver nos alumnos e as

    alumnas as capacidades que lles permitan:

  • Pxina 19 de 913

    a) Asumir responsablemente os seus deberes, coecer e exercer os seus derei-

    tos no respecto aos demais, practicar a tolerancia, a cooperacin e a solidarieda-

    de entre as persoas e grupos, exercitarse no dilogo afianzando os dereitos hu-

    manos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como

    valores comns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da cidada-

    na democrtica.

    b) Desenvolver e consolidar hbitos de disciplina, estudo e traballo individual e en

    equipo como condicin necesaria para unha realizacin eficaz das tarefas da

    aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

    c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportuni-

    dades entre eles. Rexeitar a discriminacin das persoas por razn de sexo ou por

    calquera outra condicin ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereo-

    tipos que supoan discriminacin entre homes e mulleres, as como calquera

    manifestacin de violencia contra a muller.

    d) Fortalecer as sas capacidades afectivas en todos os mbitos da personalida-

    de e nas sas relacins cos demais, as como rexeitar a violencia, os prexuzos

    de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver pacificamente os confli-

    tos.

    e) Desenvolver destrezas bsicas na utilizacin das fontes de informacin para,

    con sentido crtico, adquirir novos coecementos. Adquirir unha preparacin bsi-

    ca no campo das tecnoloxas, especialmente as da informacin e a comunica-

    cin.

    f) Concibir o coecemento cientfico como un saber integrado, que se estrutura

    en distintas disciplinas, as como coecer e aplicar os mtodos para identificar os

    problemas nos diversos campos do coecemento e da experiencia.

    g) Desenvolver o esprito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participa-

    cin, o sentido crtico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a apren-

    der, planificar, tomar decisins e asumir responsabilidades.

    h) Comprender e expresar con correccin, oralmente e por escrito, na lingua ga-

    lega e na lingua castel, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coece-

    mento, na lectura e no estudo da literatura.

    i) Comprender e expresarse nunha ou mis linguas estranxeiras de maneira

    apropiada.

    j) Coecer, valorar e respectar os aspectos bsicos da cultura e da historia pro-

    pias e das outras persoas , as como o patrimonio artstico e cultural, coecer mu-

    lleres e homes que realizaron achegas importantes a cultura e sociedade galega

    ou a outras culturas do mundo.

    k) Coecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar

    as diferenzas, afianzar os hbitos de coidado e sade corporais e incorporar a

    educacin fsica e a prctica do deporte para favorecer o desenvolvemento per-

    soal e social. Coecer e valorar a dimensin humana da sexualidade en toda a

    sa diversidade. Valorar criticamente os hbitos sociais relacionados coa sade,

  • Pxina 20 de 913

    o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribundo sa

    conservacin e mellora.

    l) Apreciar a creacin artstica e comprender a linguaxe das distintas manifesta-

    cins artsticas, utilizando diversos medios de expresin e representacin.

    m) Coecer e valorar os aspectos bsicos do patrimonio lingstico, cultural, his-

    trico e artstico de Galicia, participar na sa conservacin e mellora e respectar

    a diversidade lingstica e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desen-

    volvendo actitudes de interese e respecto cara o exercicio deste dereito.

    n) Coecer e valorar a importancia do uso do noso idioma como elemento fun-

    damental para o mantemento da nosa identidade. , e como medio de relacin in-

    terpersoal e expresin de riqueza cultural nun contexto plurilinge, que nos co-

    munica con outras linguas, en especial coas pertencentes a comunidade lusfo-

    na.

    Artigo 11. Principios metodolxicos

    1. Os centros elaborarn as sas propostas pedagxicas para esta etapa desde a

    consideracin da atencin diversidade e do acceso de todo o alumnado edu-

    cacin comn. As mesmo, arbitrarn mtodos que tean en conta os diferentes

    ritmos de aprendizaxe, favorezan a capacidade de aprender por si mesmos e

    promovan a aprendizaxe en equipo.

    2. A metodoloxa didctica neste etapa ser fundamentalmente activa e participa-

    tiva, favorecendo o traballo individual e cooperativo do alumnado as como o lo-

    gro dos obxectivos e das competencias correspondentes.

    3. Procurarase o traballo en equipo do profesorado co obxecto de proporcionar

    un enfoque multidisciplinar do proceso educativo, garantindo a coordinacin de

    todos os membros do equipo docente de cada grupo.

    4. No proxecto educativo e nas programacins didcticas fixarnse as estratexias

    a desenvolver polo profesorado para acadar os estndares de aprendizaxe ava-

    liables previstos en cada materia, e no seu caso mbito, as como a adquisicin

    das competencias.

    5. A intervencin educativa debe ter en conta como principio a diversidade do

    alumnado, entendendo que deste xeito se garante o desenvolvemento de todos

    eles e mais unha atencin personalizada en funcin das necesidades de cada un.

    Os mecanismos de reforzo que debern poerse en prctica tan pronto como se

    detecten dificultades de aprendizaxe podern ser tanto organizativos coma curri-

    culares.

    6. Prestarase unha atencin especial adquisicin e o desenvolvemento das

    competencias e fomentarase a correcta expresin oral e escrita e o uso das ma-

    temticas.

    7. A lectura constite un factor fundamental para o desenvolvemento das compe-

    tencias clave; de especial relevancia o desenvolvemento de estratexias de

    comprensin, utilizacin e avaliacin crtica de diferentes formas de informacin,

    de todo tipo de textos e imaxes, en todo tipo de soportes e formatos. Coa finali-

  • Pxina 21 de 913

    dade de promover a comprensin lectora e de uso da informacin, dedicarase un

    tempo a lectura na prctica docente de todas as materias.

    8. Promoverase a integracin e uso das Tecnoloxas da Informacin e a Comuni-

    cacin na aula, como recurso metodolxico eficaz para desenvolver as tarefas de

    ensino e aprendizaxe.

    9. Para unha adquisicin eficaz das competencias e a sa integracin efectiva no

    currculo, debern desearse actividades de aprendizaxe integradas que lle per-

    mitan ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de mis dunha

    competencia ao mesmo tempo. Para isto, aproveitarnse as posibilidades que

    ofrecen as metodoloxas de proxectos, entre outras, as como os recursos e acti-

    vidades da biblioteca escolar.

    10. Os centros impartirn de xeito integrado o currculo de todas as linguas da

    sa oferta educativa, co fin de favorecer que todos os coecementos e as expe-

    riencias lingsticas do alumnado contriban ao desenvolvemento da sa compe-

    tencia comunicativa plurilinge. No proxecto lingstico do centro concretaranse

    as medidas tomadas para a imparticin do currculo integrado das linguas. Estas

    medidas incluirn, polo menos, acordos sobre criterios metodolxicos bsicos de

    actuacin en todas as linguas, acordos sobre a terminoloxa que se vai empre-

    gar, e o tratamento que se lles dar aos contidos, aos criterios de avaliacin e

    aos estndares de aprendizaxe similares nas distintas materias lingsticas, de

    xeito que se evite a repeticin dos aspectos comns aprendizaxe de calquera

    lingua.

    CAPTULO II

    Organizacin

    Artigo 12. Organizacin xeral

    A etapa de Educacin Secundaria Obrigatoria comprende dous ciclos, o primeiro

    de tres cursos escolares e o segundo de un. Estes catro cursos seguiranse ordi-

    nariamente entre os doce e os dezaseis anos de idade.

    O segundo ciclo ou cuarto curso da Educacin Secundaria Obrigatoria ter un ca-

    rcter fundamentalmente propedutico.

    A etapa de Educacin Secundaria Obrigatoria organzase en materias que, a sa

    vez, organzanse en troncais, especficas e de libre configuracin autonmica.

    Artigo 13. Organizacin do primeiro ciclo de Educacin Secundaria Obrigatoria

    1. Os alumnos e alumnas deben cursar as seguintes materias xerais do bloque

    de materias troncais:

    Cursos primeiro e segundo:

    a) Bioloxa e Xeoloxa no primeiro curso.

    b) Fsica e Qumica no segundo curso.

    c) Xeografa e Historia en mbolos dous cursos.

  • Pxina 22 de 913

    d) Lingua Castel e Literatura en mbolos dous cursos.

    e) Matemticas en mbolos dous cursos.

    f) Primeira Lingua Estranxeira en mbolos dous cursos.

    Curso terceiro:

    a) Bioloxa e Xeoloxa.

    b) Fsica e Qumica.

    c) Xeografa e Historia.

    d) Lingua Castel e Literatura.

    e) Primeira Lingua Estranxeira.

    Ademais, como materia de opcin en terceiro curso, no bloque de materias tron-

    cais debern cursar, ben Matemticas orientadas as ensinanzas acadmicas, ou

    ben Matemticas orientadas as ensinanzas aplicadas, a eleccin dos pais, das

    nais ou dos titores legais ou, no seu caso, dos alumnos e alumnas.

    2. Os alumnos e alumnas deben cursar as seguintes materias do bloque de mate-

    rias especficas en cada un dos cursos:

    a) Educacin Fsica.

    b) Relixin, ou Valores ticos, a eleccin dos pais, das nais ou dos titores le-

    gais ou, no seu caso, dos alumnos ou alumnas.

    c) Ademais das materias indicadas nos apartados a) e b), os alumnos e alum-

    nas cursarn as seguintes materias do bloque de asignaturas especficas:

    1) Primeiro curso:

    Educacin Plstica, Visual e Audiovisual

    Segunda Lingua Estranxeira.

    2) Segundo curso:

    Msica,

    Tecnoloxa

    Segunda Lingua Estranxeira.

    3) Terceiro curso:

    Msica

    Tecnoloxa,

    Educacin Plstica, Visual e Audiovisual.

    Unha materia a elixir entre Segunda Lingua Estranxeira e Cultura Cl-

    sica.

    3. No bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica, os alumnos e as

    alumnas deben cursar a materia de Lingua galega e literatura, que ter un trata-

    mento no centro anlogo de Lingua castel e literatura, de xeito que se garanta

    a adquisicin das correspondentes competencias lingsticas e a adecuada dis-

  • Pxina 23 de 913

    tribucin segundo o establecido no artigo 6 do Decreto 79/2010, do 20 de maio,

    para o plurilingismo no ensino non universitario.

    4. Os centros educativos podern dedicar as horas de libre configuracin do cen-

    tro ao afondamento e/ou reforzo dalgunha das materias contempladas neste arti-

    go. As mesmo, podern optar por establecer outra ou outras materias que de-

    termine o centro, segundo o seu proxecto educativo e previa autorizacin da con-

    sellera competente en materia educativa. A consellera con competencias en ma-

    teria de educacin poder ofertar materias de libre configuracin autonmica eli-

    xibles polos centros no horario de libre configuracin. En todo caso, respectarase

    o tratamento anlogo das linguas cooficiais e os criterios de equilibrio estableci-

    dos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non uni-

    versitario.

    Artigo 14. Organizacin de cuarto curso de Educacin Secundaria Obrigatoria

    1. Os pais, nais ou titores legais ou, no seu caso, os alumnos e alumnas podern

    escoller cursar o cuarto curso da Educacin Secundaria Obrigatoria por unha das

    das seguintes opcins:

    a) Opcin de ensinanzas acadmicas para a iniciacin ao Bacharelato.

    b) Opcin de ensinanzas aplicadas para a iniciacin Formacin Profesional.

    Para estes efectos, non sern vinculantes as opcins cursadas en terceiro curso

    de Educacin Secundaria Obrigatoria.

    O alumnado deber poder lograr os obxectivos da etapa e alcanzar o grao de ad-

    quisicin das competencias correspondentes tanto pola opcin de ensinanzas

    acadmicas como pola de ensinanzas aplicadas.

    2. Na opcin de ensinanzas acadmicas, os alumnos e alumnas deben cursar as

    seguintes materias xerais do bloque de materias troncais:

    a) Xeografa e Historia.

    b) Lingua Castel e Literatura.

    c) Matemticas Orientadas s Ensinanzas Acadmicas.

    d) Primeira Lingua Estranxeira.

    e) Os alumnos e alumnas deben cursar das materias de entre as seguintes

    materias de opcin do bloque de materias troncais:

    1) Bioloxa e Xeoloxa.

    2) Economa.

    3) Fsica e Qumica.

    4) Latn.

    3. Na opcin de ensinanzas aplicadas, os alumnos e alumnas deben cursar as

    seguintes materias xerais do bloque de materias troncais:

    a) Xeografa e Historia.

  • Pxina 24 de 913

    b) Lingua Castel e Literatura.

    c) Matemticas Orientadas s Ensinanzas Aplicadas.

    d) Primeira Lingua Estranxeira.

    e) Os alumnos e alumnas deben cursar das materias de entre as seguintes

    materias de opcin do bloque de materias troncais:

    1) Ciencias Aplicadas Actividade Profesional.

    2) Iniciacin Actividade Emprendedora e Empresarial.

    3) Tecnoloxa.

    4. Os alumnos e alumnas deben cursar as seguintes materias do bloque de mate-

    rias especficas:

    a) Educacin Fsica.

    b) Relixin, ou Valores ticos, a eleccin dos pais, das nais ou dos titores le-

    gais ou no seu caso dos alumno ou alumnas.

    c) En funcin da regulacin e da programacin da oferta educativa que esta-

    bleza a consellera con competencias en materia educativa e no seu caso da

    oferta dos centros docentes, das materias das seguintes do bloque de mate-

    rias especficas:

    1) Artes Escnicas e Danza.

    2) Cultura Cientfica.

    3) Cultura Clsica.

    4) Educacin Plstica, Visual e Audiovisual.

    5) Filosofa.

    6) Msica.

    7) Segunda Lingua Estranxeira.

    8) Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin.

    9) Unha materia do bloque de materias troncais non cursada polo alumno

    ou alumna dentro das da sa opcin.

    5. No bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica, os alumnos e as

    alumnas deben cursar a materia de Lingua galega e literatura, que ter un trata-

    mento no centro anlogo de Lingua castel e literatura, de xeito que se garanta

    a adquisicin das correspondentes competencias lingsticas e a adecuada dis-

    tribucin segundo o establecido no artigo 6 do Decreto 79/2010, do 20 de maio,

    para o plurilingismo no ensino non universitario.

    6. A consellera competente en materia educativa e, no seu caso, os centros po-

    dern elaborar itinerarios para orientar ao alumnado na eleccin de materias

    troncais. S se poder limitar a eleccin de materias de opcin cando haxa un

  • Pxina 25 de 913

    nmero insuficiente de alumnos e alumnas segundo os criterios que determine a

    consellera con competencias en materia educativa.

    Artigo 15. Horario

    O nmero de sesins lectivas semanais de cada unha das materias da educacin

    secundaria obrigatoria o que figura no anexo IV deste decreto.

    CAPTULO III

    Orientacin e atencin a diversidade

    Artigo 16. Titora e orientacin

    1. A accin titorial e a orientacin acadmica e profesional tern un papel rele-

    vante en cada un dos cursos. Os centros informarn e orientarn ao alumnado na

    eleccin de materias, especficas e troncais, de opcin, tanto para favorecer a

    consolidacin da adquisicin das competencias clave como para facilitar a transi-

    cin ao mundo laboral ou acadmico ao finalizar o ensino obrigatorio, as como

    nos plans de acollida no centro.

    2. Cada grupo de alumnas e alumnos contar cunha persoa titora , designada po-

    la persoa directora do centro entre o profesorado que imparta docencia ao grupo.

    Ter a responsabilidade de coordinar o equipo docente que imparta clases nese

    grupo, tanto no relativo avaliacin como aos procesos de ensino e aprendizaxe.

    Ser responsable da orientacin en colaboracin co Departamento de Orienta-

    cin.

    3. A orientacin educativa garantir ao longo da etapa un axeitado asesoramento

    ao alumnado para favorecer a sa continuidade no sistema educativo ou unha

    orientacin profesional se for o caso. En todo caso, a orientacin educativa aten-

    der ao principio de igualdade entre homes e mulleres.

    Artigo 17. Medidas organizativas e curriculares para a atencin diversidade e

    organizacin flexible das ensinanzas

    1. Correspndelle a consellera con competencias en materia educativa regular

    as medidas de atencin diversidade, organizativas e curriculares, includas as

    medidas de atencin ao alumnado con necesidades especficas de apoio educa-

    tivo, que permitan aos centros, no exercicio da sa autonoma, unha organizacin

    flexible das ensinanzas.

    2. Entre as medidas indicadas no apartado anterior contemplaranse as adapta-

    cins do currculo, a integracin de materias en mbitos, os agrupamentos flexi-

    bles, o apoio en grupos ordinarios, os desdobramentos de grupos, a oferta de

    materias especficas, os programas de mellora da aprendizaxe e o rendemento e

    outros programas de tratamento personalizado para o alumnado con necesidades

    especficas de apoio educativo.

    Como consecuencia, os centros tern autonoma para organizar os grupos e as

    materias de maneira flexible e para adoptar as medidas de atencin diversidade

    mis adecuadas s caractersticas do seu alumnado e que permitan o mellor

    aproveitamento dos recursos de que dispoa. As medidas de atencin diversi-

  • Pxina 26 de 913

    dade que adopte cada centro formarn parte do seu proxecto educativo, de con-

    formidade co que establece o artigo 121.2 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio,

    de Educacin.

    3. A escolarizacin do alumnado con necesidades educativas especiais en cen-

    tros ordinarios poder prolongarse un ano mis, sen menoscabo do disposto no

    artigo 28.5 da devandita Lei Orgnica, segundo o cal, o alumno ou alumna pode-

    r repetir o mesmo curso unha soa vez e das veces como mximo dentro da

    etapa. Cando esta segunda repeticin deba producirse en terceiro ou cuarto cur-

    so, prolongarase un ano o lmite de idade ao que se refire o apartado 2 do artigo

    4 de a Lei Orgnica 2/2006, de 3 de maio. Excepcionalmente, un alumno ou

    alumna poder repetir unha segunda vez en cuarto curso se non repetiu nos cur-

    sos anteriores da etapa.

    Artigo 18. Integracin de materias en mbitos de coecemento

    Coa finalidade de facilitar o trnsito do alumnado entre a Educacin Primaria e o

    primeiro curso de Educacin Secundaria Obrigatoria, a consellera competente en

    materia educativa e, no seu caso, os centros docentes, podern agrupar as mate-

    rias do primeiro curso en mbitos de coecemento. Este tipo de agrupacin debe-

    r respectar os contidos, estndares de aprendizaxe avaliables e criterios de ava-

    liacin de todas as materias que se agrupan, as como o horario asignado ao

    conxunto delas. Esta agrupacin ter efectos na organizacin das ensinanzas pe-

    ro non as nas decisins asociadas avaliacin e promocin.

    Artigo 19. Alumnado que se incorpora de forma tarda ao sistema educativo

    1. A escolarizacin do alumnado que se incorpora de forma tarda ao sistema

    educativo ao que se refire o artigo 78 da Lei Orgnica 2/2006, do 3 de maio, rea-

    lizarase atendendo s sas circunstancias, coecementos, idade e historial aca-

    dmico; cando presente graves carencias na lingua galega e/ou na lingua castel

    recibir unha atencin especfica que ser, en todo caso, simultnea sa esco-

    larizacin nos grupos ordinarios, cos que compartir o maior tempo posible do

    horario semanal.

    O alumnado que presente un desfasamento no seu nivel de competencia curricu-

    lar de mis de dous anos podern ser escolarizados no curso inferior ao que lles

    correspondera por idade. Para este alumnado adoptaranse as medidas de refor-

    zo necesarias que faciliten a sa integracin escolar e a recuperacin do seu

    desfasamento e lle permitan continuar con aproveitamento os seus estudos. No

    caso de superar o devandito desfasamento, incorporaranse ao curso correspon-

    dente sa idade.

    Artigo 20. Programas de mellora da aprendizaxe e do rendemento

    1. O Programa de mellora da aprendizaxe e do rendemento constite unha me-

    dida de atencin a diversidade que pode desenvolverse a partir de segundo curso

    da Educacin Secundaria Obrigatoria segundo o procedemento establecido pola

    consellera competente en materia educativa.

  • Pxina 27 de 913

    2. Nos devanditos programas utilizarase unha metodoloxa especfica a travs da

    organizacin de contidos, actividades prcticas e, no seu caso, de materias dife-

    rentes s establecidas con carcter xeral, coa finalidade de que os alumnos e

    alumnas poidan cursar o cuarto curso pola va ordinaria e obtean o ttulo de

    Graduado en Educacin Secundaria Obrigatoria.

    3. Este