8/17/2019 Proposalku 3 (2)

1/43

SISTEM KENDALI PH DAN SUHU AIR 

PADA TANAMAN HIDROPONIK SAWI

BERBASIS ARDUINO

PROPOSAL LAPORAN AKHIR 

 oleh

Novriza Arizki

NIM E32131559

PROGRAM STUDI TEKNIK KOMPUTER 

URUSAN TEKNOLOGI IN!ORMASI

POLITEKNIK NEGERI EMBER 

2"15

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

2/43

KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDA#AAN

POLITEKNIK NEGERI JEMBER 

JURUSAN PRODUKSI PERTANIAN

HALAMAN PENGESAHAN PROPOSAL

1. Judul : Sistem Ked!li P" d! Suhu Ai#  

P!d! T!!m! "id#o$oi% S!&i Be#'!sis

A#duio

(. Idetit!s Pel!%s!! :

!. N!m! Le)%!$ : No*#i+! A#i+%i '. NIM: E,(1,1--

/. Ju#us!0P#o)#!m Studi : Te%olo)i

Io#m!si0Te%i% Kom$ute# 

,. Lo%!si : Polite%i% Ne)e#i Jem'e# 

2. Idetit!s Dose Pem'im'i) :

Dose Pem'im'i) I

!. N!m! Le)%!$ : Ell3 Ati%!4 ST4

M.Kom

 '. NIP : 1561711 (77-71 ( 77(

/. Ju#us!0P#o)#!m Studi : Te%olo)i

Io#m!si0Te%i% Kom$ute# Dose Pem'im'i) II

!. N!m! Le)%!$ : I%! 8idi!stuti4 S.ST4 MT

 '. NIP : 156761 (77-7( ( 771

/. Ju#us!0P#o)#!m Studi : Te%olo)i Io#m!si0Te%i% Kom$ute# 

-. L!m! Ke)i!t! : 9 e!m; 'ul!

Jem'e#4 71 Juli (71-

Me3etu

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

3/43

"!#i3oo R!%hm!d4 S.Pd4 M.Kom

 NIP 15711(6 (77,1( 1 771

DA!TAR ISI

"!l!m!

"ALAMAN PENGESA"AN PROPOSAL............................................................ii

DA=TAR ISI...........................................................................................................iii

DA=TAR GAMBAR..............................................................................................*i

DA=TAR TABEL..................................................................................................*ii

BAB 1. PENDA"ULUAN......................................................................................(

1.1. L!t!# Bel!%!)..........................................................................................(

1.(. Rumus! M!s!l!h.....................................................................................,

1.,. B!t!s! M!s!l!h........................................................................................2

1.2. Tu!) Med!hului.....................................................(

BAB ,. METODE KEGIATAN.............................................................................,(

,.1. Tem$!t d! 8!%tu Pel!%s!!!..............................................................,(

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

4/43

,.(. Al!t d! B!h!........................................................................................,(

,.,. Metode Peeliti!....................................................................................,,

DA=TAR PUSTAKA.............................................................................................,9

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

5/43

DA=TAR GAMBAR 

"!l!m!

G!m'!# 1.1 Kose$ Ke/e#d!s! Bu!t!..................................................................(

G!m'!# 1.( =oto Al! Tu#i)..................................................................................,

G!m'!# (.1 ?otoh G#!$h d!#i J!#i)! Sem!ti%...............................................17

G!m'!# (.( ?otoh $e#lu!s!

G!m'!# (., ?otoh K!sus 1...................................................................................11

G!m'!# (.2 ?otoh K!sus (..................................................................................1(

G!m'!# (.- =#!me utu% %!m!# "otel...................................................................1,

G!m'!# (.9 Slot d! Su'slot..................................................................................12

G!m'!# ,.1 @isu!lis!si Kose$ %NN...................................................................16

G!m'!# 2.1 St#u%tu# Neu#o S!#! M!usi!..........................................................(,

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

6/43

DA!TAR TABEL

"!l!m!

T!'el 1.1 Pe#'ed!! !t!#! Ke/e#d!s! Bu!t! d! $#o)#!m Ko*esio!l..........(

T!'el (.1 Pe))!'u)! $#o$osisi...........................................................................9

T!'el (.( Pe))!'u)! $#o$osisi...........................................................................6

T!'el (., O'

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

7/43

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

8/43

BAB 1$ PENDAHULUAN

1$1$ La%ar B&'aka()

"id#o$oi% 'e#!s!l d!#i %!t! hydro 3!) 'e#!#ti !i# d! ponos 3!) 'e#!#ti

d!3!. De)! demi%i! hid#o$oi% d!$!t di!#ti%! se'!)!i mem'e#d!3!%! !i# 

Sutioso4 (772;. "id#o$oi% di%e!l se'!)!i  soilless culture !t!u 'udi d!3!

t!!m! t!$! t!!h. Istil!h hid#o$oi% di)u!%! utu% me

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

9/43

D!l!m 'udid!3! t!!m! se/!#! hid#o$oi%4 te#d!$!t 'e'e#!$! !%to# 

 $eti) 3!) mem$e)!#uhi $e#tum'uh! t!!m!4 se$e#ti E?  (!lectrical 

"onducti#ity), %oset#!si l!#ut! ut#isi ,  suhu4 d! $". Suhu d! $" $e#lu

di$e#t!h!%! $!d! ti)%!t te#tetu utu% mem!%sim!l%! $e#tum'uh! t!!m!.

Suhu 3!) te#l!lu #ed!h d!$!t me3e'!'%! 'e#%u#!)3! $e3e#!$! !i# d!

io ut#isi. Utu% t!!m! s!3u#! suhu 3!) o$tim!l di !t!#! -(-o?

Istiom!h4 (775;. P" di$e#lu%! utu% $e#tum'uh! t!!m! %!#e! 'e#d!m$!% 

l!)su) $!d! %ete#sedi!! h!#! m!%#o !t!u$u h!#! mi%#o. D!3! se#!$ o$timum

te#d!$!t $!d! il!i P" !t!#! 9 s!m$!i 5 "!#3!to d%%.4 (779;. Ji%! $" sem!%i

ti))i m!%! %ete#sedi!! h!#! mi%#o !%! sem!%i %e/il "!si'u!4 (717;. Tet!$i

 

m!%! $" !t!u suhu !i# !%! dit!m'!h4 sed!)%!

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

10/43

1$3$ Ba%a,a( Ma,a'a-

Pem'!t!s! m!s!l!h $!d! tu)!s !%hi# ii !d!l!h se'!)!i 'e#i%ut :

1. T!!m! s!&i dit!!m se/!#! hid#o$oi% de)! te%i%  Deep Flow

Technique D=T;

(. Seso# suhu 3!) !%! di)u!%! 3!itu seso# suhu LM,-.

,. Mi%#o%ot#ole# me))u!%! A#duio Uo R,.

1$.$ T*/*a(

Tu

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

11/43

BAB 2$ TINAUAN PUSTAKA

2$1$ Si,%&+ K&(a'i

Sistem %ed!li  %ot#ol; !d!l!h se'u!h %um$ul! !t!u susu!

%om$oeA%om$oe !l!t 3!) s!li) te#hu'u) d! mem'etu% s!tu %es!tu!

utu% me)ed!li%!4 me)!tu#4 d! meme#it!h %e!d!! d!#i su!tu me%!isme

te#tetu. D!l!m dui! idust#i4 sistem %ot#ol me#u$!%! se'u!h sistem 3!)

meli$uti  $e)ot#ol! *!#i!'el*!#i!'el se$e#ti tem$e#!tu# (temperature)4

te%!! (pressure)4 !li#! (flow)4 ti)%!t (le#el)4 d! %e/e$!t! (speed).

@!#i!'el*!#i!'el ii me#u$!%! %elu!#! 3!) h!#us di

%ei)i! 3!) tel!h ditet!$%! te#le'ih d!hulu oleh o$e#!to# 3!) dise'ut

de)!  setpoint #es$o sistem 3!) dii)i%!; d!  plant o'3e% 3!)

di%ot#ol;. Utu% me)im$lemet!si%! te%i% sistem %ot#ol ($ystem "ontrol 

 !ngineering) d!l!m idust#i di$e#lu%!  '!3!% %e!hli! !t!u %eilmu! se$e#ti

di'id!) te%olo)i me%!i% (mechanical engineering)4 te%i% list#i% (electrical 

engineering)4 ele%t#oi% (electronics) d! sistem $eum!ti% (pneumatic

 system). Se/!#! umum sistem %ot#ol di'!)i me

%ot#ol open loop d! sistem %ot#ol close loop.

2$1$1$ Si,%&+ Ko(%ro' Open  Loop

Sistem %ot#ol lu$ te#'u%! !d!l!h su!tu sistem 3!) %elu!#!3! tid!% 

mem$u3!i $e)!#uh te#h!d!$ !%si %ot#ol. A#ti3!4 sistem %ot#ol %elu!#!3!

tid!% d!$!t di)u!%! se'!)!i um$! '!li% (no  feed%ack) d!l!m m!su%!

d! %ete$!t! h!sil 'e#)!tu) $!d! %!li'#!si. Be#i%ut !d!l!h )!m'!# 

di!)#!m 'lo% sistem3!:

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

12/43

G!m'!# (.1 Di!)#!m Blo% Sistem Kot#ol &pen 'oop

D!#i )!m'!# di!)#!m 'lo% di!t!s4 'e#i%ut !d!l!h $e

?s; C Rs;.G/s;.Gs; d! ?s;0Rs;CG/s;.Gs;

D!l!m su!tu sistem %ot#ol te#'u%!4 %elu!#! tid!% d!$!t di'!di)%!

de)! m!su%! !/u!. J!di4 utu% seti!$ m!su%! !/u!  'e#hu'u)!

de)! o$e#!si te#tetu4 se'!)!i !%i'!t %etet!$! d!#i sistem te#)!tu) %!li'#!si.

De)! !d!3! 'e'e#!$! )!))u! (error)4 sistem ii tid!% d!$!t mel!%s!!%!

tu)!s sesu!i 3!) dih!#!$%!. Sistem ii h!3! d!$!t di)u!%!

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

13/43

G!m'!# (.( Di!)#!m Blo% Sistem ?lose Loo$

D!#i )!m'!# di!)#!m 'lo% di!t!s4 'e#i%ut !d!l!h $e

sistem m!%! seso# !%! mel!%u%! l!)%!hl!)%!h !&!l  $e)!tu#! sehi))!

sistem %em'!li 'e%e#

"!l iil!h 3!) mem'ed!%! de)! sistem %ot#ol lu$ te#'u%! 3!)

%elu!#!3! tid!% 'e#$e)!#uh $!d! !%si $e)ot#ol!4 dim!! %elu!#!

tid!% diu%u# !t!u dium$!'!li%%! utu% di'!di)%! de)! m!su%!.

Sistem %ot#ol lu$ te#tutu$ mem$u3!i %ele'ih! d!#i sistem %ot#ol lu$

te#'u%! 3!itu $e))u!! um$!'!li% 3!) mem'u!t #es$o sistem #el!ti 

%u#!) $e%! te#h!d!$ )!))u! e%ste#!l d! $e#u'!h! ite#!l $!d! $!#!mete# 

sistem d! mud!h utu% med!$!t%! $e)ot#ol!  plant de)! teliti4

mes%i$u sistem lu$ te#'u%! mem$u3!i %ele'ih! 3!itu %est!'il! 3!) t!% 

dimili%i $!d! sistem lu$ te#tutu$4 %om'i!si %edu!3! d!$!t mem'e#i%!

 $e#o#m!si 3!) sem$u#! $!d! sistem N!d!#4 (711;.

2$2$ Hiroo(ik 

Istil!h "id#o$oi% 'e#!s!l d!#i '!h!s! l!ti Hhydro !i#; d! H ponous

%e#

istil!h hid#o$oi% d!$!t di!#ti%! se/!#! ilmi!h 3!itu su!tu 'udid!3! t!!m!

t!$! me))u!%! t!!h tet!$i d!$!t me))u!%! medi! se$e#ti $!si# %#i%il4

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

14/43

 $e/!h! )ete) 3!) di'e#i l!#ut! ut#isi me)!du) semu! eleme esesi!l

3!) di$e#lu%! utu% $e#tum'u!h d! h!sil t!!m!.

Budid!3! de)! sistem hid#o$oi% memili%i %ele'ih! te#sedi#i m!%!

d!$!t 'e#%em'!) le'ih /e$!t. Kele'ih! 3!) ut!m! !d!l!h %e'e#h!sil!

t!!m! utu% tum'uh d! 'e#$#odu%si le'ih te#

le'ih hem!t4 t!!m! le'ih hi)ieis4 h!sil $#odu%si le'ih %otiu d! memili%i

h!sil 3!) le'ih '!i% di'!di)%! se/!#! %o*esio!l4 d!$!t di$e#'udid!3!%!

di lu!# musim4 d! d!$!t dil!%u%! $!d! #u!)! 3!) sem$it Li))!4 (77-;.

2$3$ T&k(o'o)i Hiroo(ik Si,%&+ Deep Flow Technique D!T4

Sistem "id#o$oi%  Deep Flow Technique  me#u$!%! metode 'udid!3!

t!!m! hid#o$oi% de)! melet!%%! !%!# t!!m! $!d! l!$is! !i# 3!)

d!l!m. Ked!l!m! l!$is! 'e#%is!# !t!#! 29 /m. P#isi$ %e#

D=T 3!itu mesi#%ul!si%! l!#ut! ut#isi t!!m! se/!#! te#us mee#us sel!m!

(2

d!u d! s!3u#! 'u!h ?h!di#i4 (775;.

P!d! te%i% D=T sistem $i$!4 !li#! ut#isi de)! %ed!l!m! (, /m

me)!li# $!d! $i$! P@? 'e#di!m!ete# 17 /m d! $!d! $i$! te#se'ut di%let!%%!

t!!m! d!l!m $ot $l!sti/4 sehi))! t!!m! !%! mee#im! utisi 3!) me)!li# 

te#se'ut. Pot $l!sti/ te#se'ut me)!du) m!te#i!l se$e#ti !#!) se%!m se'!)!i

tum$u! !%!# d! '!)i! '!&!h d!#i m!te#i!l te#se'ut me3etuh l!#ut! ut#isi

3!) me)!li#. Pi$! P@? d!$!t di#!)%!i d!l!m s!tu 'id!) !t!u +i) +!)4

te#)!tu) $!d!

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

15/43

G!m'!# (., Ilust#!si R!)%!i! sistem +i) +!) $!d! D=T

Ru!!si! =oud!tio4 (717;

T!!m! dilet!%%! d!l!m $ot $l!sti% d! dilet!%%! se/!#! te$!t $!d!

lu'!) 3!) tel!h di'u!t dise$!

 $!d! '!)i! '!&!h d! s!m$i)4 se'!)!i $e3e#!$! ut#isi. Pi$! P@? di$!s!)

 $!d! slo$ 1 i/h $e# ,7274 utu% mem'u!t !li#! ut#isi me)!li#. Ae#!si ut#isi

te#

se'!)!i $e))!ti t!!h dim!! t!!m! mee#im! o%si)e d! semu!

%om$oe mie#!l $eti) d!l!m %om$osisi 3!) tid!% me#!/ui. Te#d!$!t 19

eleme $eti) 3!) di'utuh%! d!l!m $e#tum'uh! d! $e#%em'!)! t!!m!.

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

16/43

Ti)! 'el!s usu# u)sio!l di$e#oleh t!!m! d!l!m t!!h !t!#! l!i it#o)e

N;4 oso# P;4 %!lium K;4 %!lsium ?!;4 m!)esium M);4 d! sulu# S;. usu#

usu# te#se'ut di$e#lu%! d!l!m

did!l!m t!!h4 !%tiit!s %ehidu$!

di'e#i%! %e d!l!m t!!h. Pe!m'!h! $u$u% %e d!l!m t!!h se/!#!

l!)su) !%! mem$e)!#uhi si!t %em!s!m!3!4 %!#e! d!$!t

meim'ul%! #e!%si m!s!m4 et#!l !t!u$u '!s!4 3!) se/!#! l!)su)

!t!u$u tid!% d!$!t mem$e)!#uhi %ete#sedi!! h!#! m!%#o !t!u h!#!

mi%#o. Kete#sedi!! usu# h!#! mi%#o le'ih ti))i $!d! $" #ed!h. Sem!%i

ti))i $" t!!h %ete#sedi!! h!#! mi%#o sem!%i %e/il "!si'u!4 (717;.

P!d! $" t!!h 3!) #ed!h !%! me3e'!'%! te#

 $e3e#!$! h!#! oleh t!!m! sehi))! se/!#! me3elu#uh t!!m! !%!

te#)!))u $e#tum'uh!3!. Di s!m$i) itu4 %odisi t!!h 3!) m!s!m %u#!)

d!#i -4-;4 me3e'!'%! 'e'e#!$! usu# h!#! 4 se$e#ti m!)esium4 'o#o B;4

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

17/43

d! mol'deium Mo;4 me

 'esi =e;4 !lumuium Al;4 d! m!)! M; d!$!t me

te#l!lu m!s!m4 t!!m! !%! mede#it! $e3!%it %lo#osis de)! meud!u 'e#u%u#! %e/il d! '!)i! te$i d!u 'e#%e#ut ?!h3oo4 (77,;.

2$.$2$ S*-*

D!l!m 'udid!3! t!!m! s!&i4 usu# h!#! ut#isi; d! %odisi i%lim mi%#o

me#u$!%! h!l 3!) s!)!t 'e#$e)!#uh. Usu# h!#! 3!) te#sedi! /u%u$ !%!

dise#!$ oleh t!!m! utu% $e#tum'uh!3!4 sed!)%! i%lim  'e#%!it! de)!

!%to# di lu!# t!!m! d!l!m medu%u) $e#tum'uh!3!. Utu% itu h!#us

di%et!hui si!tsi!t t!!m! te#%!it de)! i%lim 3!) sesu!i

de)! $e#tum'uh!3!. T!!m! s!&i le'ih sesu!i

(. S!&i hi

met!h. Utu% me)hil!)%! #!s! $!hit se#i)%!li s!&i ii di!si%!.

U%u#! s!&i hi

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

18/43

s!&i $utih4 t!$i &!#! hi

,. S!&i hum! tum'uh di te)!l! !t!u hum!4 memili%i d!u 3!) sem$it

de)! &!#! hi

t!)%!i 3!) 'e#s!3!$.

2. S!&i '!%so !t!u s!&i /!isim !t!u s!&i /i! %!#e! se#i) di$!%!i utu% 

m!s!%! /i!. D!u3! le'!# mem!

9. S!&i moume tum'uh te)!% se#t! 'e#d!u %om$!% me3e#u$!i moume

!t!u tu)u4 $!li) 'es!# d! 'e#!t di'!di)

moume4 t!$i le'ih )emu%4 'ul!t4 d! &!#!3! le'ih $u/!t %ui) %e$utih!;.

S!&i me)!du) *it!mi A d!l!m

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

19/43

d!#i su!tu /!i#!. Pe)u%u#! $" dil!%u%! de)! me))u!%! ele%t#od!

 $otesiomet#i%. Ele%t#od! ii memoito# $e#u'!h! *olt!se 3!) dise'!'%! oleh

 $e#u'!h! !%ti*it!s io hid#o)e "; d!l!m l!#ut!. Ele%t#od! $" 3!)  $!li)

mode# te#di#i d!#i %om'i!si tu))!l ele%t#od! #ee#esi reference electrode;

d! ele%t#od! seso#  sensing electrode; 3!) le'ih mud!h d! le'ih mu#!h

d!#i$!d! ele%t#od! te$is!h. Ele%t#od! %om'i!si ii mem$u3!i u)si 3!) s!m!

de)! ele%t#od! $!s!)!. Kelu!#! d!#i $" mete# sud!h di%!li'#!si d!l!m m@

d! %odisi ide!l d!#i ele%t#od! $" $!d! suhu (-?. De)! memoito# 

 $e#u'!h! te)!)! 3!) dise'!'%! oleh $e#u'!h! !%tiit!s io hid#o)e ";

d!l!m l!#ut! m!%! $" l!#ut! d!$!t di%et!hui. Te)!)! %elu!#! d!#i ele%t#od!

!%! meu

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

20/43

2$8$ Ar*i(o

A#duio me#u$!%! mi%#o%ot#ole# 3!) mem!) di#!/!) utu% 'is!

di)u!%! de)! mud!h oleh $!#! seim! d! des!ie#. De)! demi%i!4

t!$! me)et!hui '!h!s! $em#o)#!m!4 A#duio 'is! di)u!%! utu% 

me)h!sil%! %!#3! /!))ih Mi%e4 (711;

A#duio me#u$!%! se'u!h $l!to#m hardware open source 3!)

mem$u3!i inoutoutput I0O; 3!) sede#h!! B!+i4 (711;.

Me))u!%! A#duio s!)!t mem'!tu d!l!m mem'u!t su!tu  prototyping 

!t!u$u utu% mel!%u%! $em'u!t! $#o3e%. A#duio mem'e#i%! I0O 3!)

sud!h fi* d! 'is! di)u!%! de)! mud!h. Sehi))! $#oses $e#!%it!

#!/!)! "0D 3!) !d!. $oftware 

S!!t ii A#duio s!)!t mud!h di

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

21/43

2. Gi!lu/! M!#tio To#io4 It!l3

-. D!*id A. Mellis Bosto4 MA4 USA

P#oil me)e!i !))ot! tim te#se'ut d! %ot#i'usi3! 'is! di!%ses

l!)su) $!d! situs &e' :

htt$:00&&&.!#duio.//0$l!3)#oud0M!i0Peo$le

Se/!#! umum4 A#duio te#di#i !t!s du! '!)i! ut!m!4 3!itu :

1. B!)i! "0D

Be#u$! $!$! 3!) 'e#isi I0O.

G!m'!# (.2 Bo!#d A#duio

(. B!)i! sot&!#e

Be#u$! software A#duio 3!) meli$uti  ntegrated De#elopment 

 !n#ironment IDE; utu% meulis $#o)#!m. A#duio meme#lu%! ist!l!si

d#i*e# utu% me)hu'u)%! de)! %om$ute#. P!d! IDE te#d!$!t /otoh

 $#o)#!m d! li%rary utu% $e)em'!)! $#o)#!m. IDE  software A#duio

3!) di)u!%! di'e#i !m! sketch.

2$8$1$ Ti& Ar*i(o

T!'le (.1 Ti$e A#duio :

Ti$e G!m'!# Kete#!)!

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

22/43

A#dui

o

A#dui

o USB

Me))u!%!

interface USB se'!)!i

!t!#mu%!

 $em#o)#!m! !t!u

%omui%!si %om$ute#.

?otoh: A#duio 3!)

me))u!%!

interface  USB utu% 

download   %ode

 $#o)#!m4 3!itu:

1. A#duio Uo

(. A#duio

Duemil!o*e

,. A#duio

Die/imil!

2. A#duio NG

Re*. ?

-. A#duio NG

Nuo*!

Gee#!+ioe;

9. A#duio

EQt#eme d!A#duio

EQt#eme *(

5. A#duio USB

d! A#duio

USB *(.7

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

23/43

A#dui

o Se#i!l

Me))u!%! RS(,(

se'!)!i !t!#mu%!

 $em#o)#!m! !t!u

%omui%!si %om$ute#.

?otoh: A#duio

Se#i!l d! A#duio

Se#i!l *(.7

A#dui

o Me)!

A#duio

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

24/43

A#dui

o

L3l3$!d

A#duio ii 'etu%3!

se$e#ti u!) %oi d!

 'e#u%u#! s!)!t

%e/il. De)! u%u#!

te#se'ut4 d!$!t

di)u!%! se/!#!

le%si'el.

?otoh:

1. L3l3$!d

A#duio 774

L3l3$!d

A#duio 71

(. L3l3$!d

A#duio 7(4

L3l3$!d

A#duio 7,4

L3l3$!d

A#duio 72

A#dui

o BT

A#duio me)!du)

modul %luetooth utu% 

%omui%!si i#%!'el

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

25/43

A#dui

o N!o

d!

A#dui

o Mii

A#duio ii 'e#'etu% 

%om$!% d!

di)u!%! $!d! '#e!d

 'o!#d.

?otoh:

1. A#duio N!o

,.7

(. A#duio N!o

(.Q

,. A#duio N!o

72

2. A#duio N!o

7,

-. A#duio

St!m$ 7(

2$8$2$ P&()&(a'a( Harar& Ar*i(o

 'ayout  d!#i "0D A#duio 'is! dilih!t $!d! G!m'!# (.-. Sed!)%! utu% 

des%#i$si ti!$ $i 'is! dilih!t $!d! t!'el.

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

26/43

G!m'!# (.- L!3out A#duio

T!'le (.( Des%#i$si $i A#duio :

 No. Pi Kete#!)! Pi

12 $i inputoutput digital  71,; Be#u)si :

1. Se'!)!i inputoutput 4 d!$!t di!tu# 

oleh $#o)#!m

(. Khusus utu% 9 'u!h $i ,4 -4 94 4

17 d! 11. D!$!t

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

27/43

 

me)h!sil%! det!%det!% 3!) di%i#im

%e mi%#o%ot#ole# !)!# mel!%u%!

se'u!h o$e#!si utu% seti!$ det!%3!.

K#ist!l ii di$ilih 3!) 'e#det!% 19

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

28/43

dri#er  d! IDE4 &!l!u$u m!sih !d! 'e'e#!$! software l!i 3!) s!)!t 'e#)u!

sel!m! $e)em'!)! A#duio. Sot&!#e d!$!t didownload  $!d! !l!m!t 'e#i%ut

htt$:00!#duio.//0e0M!i0Sot&!#e4 %emudi! $ilihl!h A#duio 1.7.-.

IDE A#duio !d!l!h  software 3!) s!)!t /!))ih4 ditulis me))u!%!

J!*!. IDE A#duio te#di#i !t!s :

1.  !ditor   rogram4 se'u!h &ido& 3!) memu)%i%! $e))u! meulis

d! me)edit program d!l!m '!h!s! rocessing .

(. "ompiler 4 se'u!h modul 3!) me)u'!h %ode program '!h!s! rocessing ;

me!) 'is! di$!h!mi oleh mi%#o%ot#ole# 

!d!l!h %ode 'ie# d!#i %om$ute# %e d!l!m memory di d!l!m $!$! A#duio.

T!m$il! IDE A#duio d!$!t dilih!t $!d! G!m'!# (.9.

G!m'!# (.9 T!m$il! IDE

Setel!h %it! me)e!l e*i#omet IDE m!%! !d! ti)! l!)%!h $eti)

3!) h!#us dil!%u%!4 3!itu :

1. Med!$!t%!  software  A#duio mel!lui !l!m!t

htt$:00!#duio.//0e0M!i0Sot&!#e.

(. Me)ist!l dri#er  A#duio.

,. Me)u

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

29/43

=ile ist!l!si ii 'e#'etu% %om$#esi. Utu% me

A#duio m!%! file te#se'ut h!#us die%st#!% %e d!l!m se'u!h di#e%to#i. Be'e#!$!

 software A#duio ditulis me))u!%! '!h!s! $em#o)#!m! J!*! te#m!su% IDE

3!4 sehi))! $#o)#!m tid!% $e#lu diist!l se$e#ti software $!d! umum3!4 tet!$i

d!$!t l!)su) di

 'is! l!)su) di)u!%! utu% mem'u!t $#o)#!m4 !mu utu% s!!t ii 'elum

 'is! di$!%!i utu% 'e#%omui%!si de)! $!$! A#duio %!#e! dri#er   h!#us

diist!l te#le'ih d!hulu.

2$8$.$ I(,%a'a,i Driv&r

L!)%!hl!)%! $e)ist!l! d#i*e# $!d! &ido&s 5 se'!)!i

 'e#i%ut :

1. S!m'u)%! $!$! A#duio de)! se'u!h %om$ute# mel!lui %!'el

USB. Umum3! 8ido&s tid!% 'e#e!%si !$!!$! s!!t $!$! A#duio

tel!h te#hu'u) &!l!u$u se'etul3! 8ido&s tel!h medete%si

%eh!di#! se'u!h $e#!)%!t '!#u. Utu% memul!i ist!l!si d#i*e#4

sil!%! me

&vi;&, a( ri(%&r,.

G!m'!# (.5 ?ot#ol P!el @ie& de*i/es !d $#ite#s

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

30/43

(. P!$! A#duio !%! t!m$!% $!d! d!t!# $e#!)%!t !mu %!#e! i!

 'elum di%oi)u#!si de)! 'e!# m!%! i! !%! mu/ul di d!t!#

unspecified d! di de%!t3! t!m$!% se'u!h l!m'!) $e#i)!t!

se)iti)! %ui) de)! t!d! se#u; 3!) !#ti3! $e#!)%!t ii 'elum

 'e%e#

Kli% %!! $!d! i/o A#duio %emudi! $ilih meu Pro&r%i&,.

,. P!d! t!' Harar& %li% tom'ol Pro&r%i&,.

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

31/43

G!m'!# (. Meu "0D P#o$e#ties

2. Mu/ul se'u!h &ido& '!#u. P!d! t!' G&(&ra' %li% tom'ol H-a()&

,&%%i(),.

G!m'!# (.17 ?h!)e Setti)s

-. P!d! t!' 3!) s!m!4 %li% tom'ol HUa%& Driv&r.

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

32/43

G!m'!# (.11 U$d!te D#i*e# 

9. Kli% HBro,& +< ;o+*%&r 0or riv&r ,o0%ar& utu% meetu%!

sedi#i lo%!si d#i*e# A#duio.

G!m'!# (.1( B#o&se utu% lo%!si D#i*e#3!

5. Tetu%! lo%!si dim!! sot&!#e A#duio ditem$!t%! $!d! %om$ute#4

 $!d! /otoh )!m'!# di '!&!h ii !d!l!h ?:A#duio!#duio77((.

Sil!%! sesu!i%! lo%!si3! sesu!i de)! h!sil e%st#!% sot&!#e

A#duio $!d! %om$ute# Ad!. Di d!l!m lo%!si te#se'ut te#d!$!t se'u!h

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

33/43

di#e%to#i 'e#!m! riv&r,4 !#!h%! utu% me/!#i d#i*e# di d!l!m

di#e%to#i te#se'ut.

G!m'!# (.1, Lo%!si D#i*e# 

Kli% N&=% utu% mel!

6. Ji%! d#i*e# A#duio seles!i diist!l $!d! %om$ute# m!%! $!d! !%hi#

 $#oses !%! t!m$il se'u!h $es! 'e#h!sil se$e#ti 'e#i%ut ii.

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

34/43

G!m'!# (.1- =i!l Ist!ll!tio

. Ji%! Ad! %em'!li %e ?ot#ol P!el m!%! t!m$!% )!m'!# se)it! %ui)

tel!h hil!) d! &ido&s tel!h d!$!t me)e!l $!$! A#duio.

G!m'!# (.19 T!d! "0D A#duio tel!h te#ist!l

2$9$ Kar

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

35/43

2$9$1$ >P&()*k*ra( S*-* a( H Air Ta+?ak T&ri(%&)ra,i &()a(

Da%a Lo))&r@$ S-ii a( Ra-ar/o *r(a' EEIS 2""84

Se'u!h !l!t $e)u%u# suhu d! $" !i# t!m'!% te#ite)#!si de)! d!t!

lo))e# 3!) di#!/!) utu% ditem$!t%! te#us mee#us di l!$!)!. Pe)u%u# 

suhu me))u!%! seso# LM,-4 $e)u%u# $" me))u!%! $" mete# "!!

Ist#umet4 m!si)m!si) mem$u3!i #esolusi $e)u%u#! 1o? d! 741. Uit

d!t! lo))e# me))u!%! %om$oe mi%#o%ot#ole# ATMEGA 6-,- de)!

t#!se# d!t! %e P? me))u!%! USB. De)! me))u!%! EEPROM e%te#!l

3!) memili%i %!$!sit!s 6K '3te4 !l!t ii m!m$u me3im$! d!t! h!sil

 $e)u%u#! seso#seso#4 d!t! &!%tu d! t!))!l $e)u%u#! s!m$!i 61( d!t!.

De)! Si,%&+ K&(a'i S*-* K&'&+?a?a( a( L&v&' Air Paa

P&r%a(ia( Po'a Hiroo(ik@$ Sa*%ra kk$ U(iv&r,i%a, Ta(/*()*ra

2"154

Sistem %ed!li suhu4 %elem'!'! d! le*el !i# ii me))u!%!

mi%#o%ot#ole# A@R Atme)!19. Mi%#o%ot#ole# 'e#u)si mem$#oses si3!l

m!su%! d!#i seso# suhu4 %elem'!'! d! ult#!soi% se'!)!i %om$oe um$!

 '!li%4 %emudi! me)h!sil%! %elu!#! 3!) ditu

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

36/43

2$9$3$ >P&()a%*ra( S*-* K&'&+?a?a( Wak%* P&+?&ria( N*%ri,i

a( Wak%* P&+?*a()a( Air U(%*k Po'a o;ok Ta(a+ Hiroo(ik

B&r?a,i, Mikroko(%ro'&r A:R ATMEGA 8535@$

Dia(,ari U(iv&r,i%a, I(o(&,ia 2""74

Sistem $e)!tu#! suhu4 %elem'!'!4 &!%tu $em'e#i! ut#isi d! &!%tu

 $em'u!)! !i# utu% $ol! /o/o% t!!m hid#o$oi% se/!#! otom!tis ii

me))u!%! mi%#o%ot#ole# A@R Atme)! 6-,-. P!d! s!!t sistem di!%ti%!

m!%! sistem !%! me!m$il!%

dii)i%! 'e#!$! meit $om$! ut#isi !%ti; d!#i #!) 11- meit !)!# $om$!

ut#isi 'e%e#

d!#i (9o?. Sed!)%! utu% %elem'!'! 954 m!%! sistem me3!l!%! $om$!

 sprinkler 3!) !%! me3em$#ot%! !i# %e t!!h sel!m! 1 meit.

2$9$.$ S%a%& O0 T-& Ar%

Be#d!s!#%! isi d!#i %!#3! tulis 3!) tel!h med!hului 3!itu : Pe)u%u#!

Suhu d! $" Ai# T!m'!% Te#ite)#!si de)! D!t! Lo))e#. Shidi d! R!h!#d

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

37/43

Pe)!tu#! Suhu4 Kelem'!'!4 8!%tu Pem'e#i! Nut#isi d! 8!%tu Pem'u!)!

Ai# Utu% Pol! ?o/o% T!!m "id#o$oi% Be#'!sis Mi%#o%ot#ole# A@R 

ATMEGA 6-,-. Di!s!#i4 Ui*e#sit!s Idoesi!4 (775; m!%! )!m'!#! tu)!s

!%hi# 3!) 'e#

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

38/43

BAB 3$ METODE KEGIATAN

3$1$ T&+a% a( Wak%* P&'ak,a(aa(

3$1$1$ T&+a% P&'ak,a(aa(

Tem$!t $el!%s!!! $eeliti! $e#!/!)! tu)!s !%hi# ii di Polite%i% 

 Ne)e#i Jem'e#.

3$1$2$ Wak%* P&'ak,a(aa(

A%tiit!s $eeliti! ii se/!#! %eselu#uh! dil!%s!!%! sel!m! 9 E!m;

Bul! se

3$2$ A'a% a( Ba-a(

Al!t d! '!h! !d!l!h %om$oe $eti) d!l!m su!tu $eeliti!. Be#i%ut

me#u$!%! %om$oe%om$oe 3!) di'utuh%! d!l!m $e#!/!)! Sistem

Ked!li P" d! Suhu Ai# P!d! T!!m! "id#o$oi% S!&i Be#'!sis A#duio.

3$2$1$ A'a%

Al!t!l!t 3!) di'utuh%! d!l!m $e)e#

d $olenoid 0al#e

e !lectric 1eater 

 f Seso# suhu LM,-

 g Seso# P"

h Solde# 

i Sedot Tim!h

 - 2read 2oard 

k 3lphanumeric '"D 45*6

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

39/43

(. Pe#!)%!t Lu!% 3!) di)u!%! !d!l!h :

!. Sistem o$e#!si &ido&s 5 ultim!te 92 'it '. A$li%!si Pem#o)#!m! A#duio 1.9.1

/. A$li%!si EQ$#essP?B 5.7.1

d. A$li%!si P#oteus 5. P#oessio!l

3$2$2$ Ba-a(

B!h!'!h! 3!) di$e#lu%! d!l!m me)e#

se'!)!i 'e#i%ut :

!. Tim!h

 '. M!t! Bo# 

c "2 =i'e# (7 Q 97 /m

3$3$ M&%o& P&(&'i%ia(

G!m'!# ,.1 T!h!$! Metode Peeliti!

Pem'u!t!

Pe)u

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

40/43

3$3$1$ S%*i P*,%aka

P!d! metode ii $eulis me)um$ul%! d!t! d! io#m!si de)! /!#!

mem'!/! #ee#esi4 'u%u $ust!%!4

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

41/43

3$3$3$ I+'&+&(%a,i

P!d! metode ii4 $eulis !%! me)%oi)u#!si !l!t se/!#! l!)su) sesu!i

de)! #!/!)! sistem 3!) tel!h di'u!t se'elum3!. Peulis !%! mel!%u%!

%oi)u#!si 3!) tel!h di#!/!) se'elum3! hi))! sistem d!$!t 'e#u)si

de)! '!i% d! sesu!i de)! 3!) dii)i%!.

P!d! metode ii !%! dimul!i de)! me)ist!ll $#o)#!m A#duio $!d!

l!$to$. D! mel!%u%! l!)%!h se'!)!i 'e#i%ut :

1 Me)hu'u)%! A#duio Uo R, de)! seso# $" d! seso# suhu.

( Me)hu'u)%! !l!t!l!t 3!) !%! di %ot#ol $!d! $i A#duio Uo R,.

3 Mem$#o)#!m A#duio Uo R,

3$3$.$ P&()*/ia(

Pe)u

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

42/43

3$3$6$ Ga+?ara( Si,%&+

Kete#!)! :

A : Seso# P"

B : Seso# Suhu LM,-

? : A#duio

D : Rel!3

E : $olenoid 0al#e

= : 3lphanumeric '"D 45*6

G : !lectric 1eater 

A B

D?

E = G

8/17/2019 Proposalku 3 (2)

43/43

DA!TAR PUSTAKA

Ree#esi 1

Ree#esi (