Projekt „Prawa pacjenta – Twoje prawa” - IPPEZ · przynajmniej jednego prawa pacjenta. Mi ędzy 20% a 23% wymieniło spontanicznie prawo do prywatno ści i poufno ści, do wyra

Projekt „Prawa pacjenta – Twoje prawa”

PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ

www.twojeprawapacjenta.pl

Wyniki badania świadomości istnienia praw pacjenta wśród społeczeństwa polskiego w roku 2013 oraz analiza porównawcza z wynikami badania

z 2008 r. Oba badania przeprowadził Millward Brown.

www.twojeprawapacjenta.pl 2

Cele badania

Głównym celem badania było poznanie poziomu świadomo ści związanej z prawami pacjenta

Badanie obj ęło m. in. nast ępujące obszary tematyczne:

� Wiedza o istnieniu praw pacjenta� Źródła wiedzy o prawach pacjenta� Znajomość (spontaniczna i wspomagana) wybranych praw pacjenta� Opinie o przestrzeganiu praw pacjenta� Intencja pogłębienia wiedzy o prawach pacjenta


Metodologia badania

Rodzaj badania� Niniejszy Raport przedstawia wyniki badania zrealizowanego za pomocą

sondażu Capibus, przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown nazamówienie Fundacji Ius Medicinae.

� Sondaż Capibus przeprowadza się za pomocą bezpośrednich wywiadówankieterskich prowadzonych w domach respondentów, w oparciu ostandardowy komputerowy kwestionariusz, z zastosowaniem metodyCAPI (Computer Assisted Personal Interview).

� Badanie przeprowadzono w listopadzie 2013 r.

Charakter próby� Ogólnopolska, losowo-kwotowa, imienna próba osób, reprezentatywna

dla dorosłej (15-75 lat) populacji Polaków.� Wielkość próby N=1000

Powtórny pomiar� Badanie było powtórzeniem pomiaru z 2008 roku. Wyjątkiem było pytanie

Q5a, którego nie zadano w poprzedniej fali.


Główne wnioski� Odnotowano wyra źny deficyt wiedzy o prawach pacjenta dotycz ący

zarówno: świadomo ści ich istnienia, znajomo ści poszczególnych praworaz źródeł informacji o tych prawach.

� Poziom wiedzy o prawach pacjenta jest niski. Zaledwie 53% ogółu wie, że takieprawa istnieją. Znajomość poszczególnych praw jest na zdecydowanie niższympoziomie – zaledwie 11% spontanicznie wymieniło (najczęściej wskazywane)„prawo do opieki medycznej”. W porównaniu z rokiem 2013 poziom wiedzy oprawach pacjenta spada.

� Niezależnie od poziomu wiedzy o prawach pacjenta zdecydowanie przeważaopinia, że są one stosunkowo rzadko przestrzegane w praktyce.

� W świadomości badanych nie istnieje powszechne (tzn. wykorzystywane przezwiększość) źródło wiedzy o prawach pacjenta – ani instytucjonalne anipozainstytucjonalne. Najczęściej źródłem wiedzy o prawach pacjenta sąznajomi/rodzina i lekarz. W porównaniu z poprzednim pomiarem wyraźniewzrosła rola Internetu.

� Zdecydowana większość badanych (¾) chciałaby dowiedzieć się więcej (lub czegokolwiek) o obowiązujących prawach pacjenta. A ponad 90% pozytywnie ocenia pomysł kampanii informacyjnej o prawach pacjenta.


Poszukiwanie informacji o chorobach i sposobach ich leczenia

Q1. Gdy zdarzy si ę, że Pan(i) zachoruje, czy szuka Pan(i) informacji o swoi ch chorobach i sposobach ich leczenia?

Podstawa: wszyscy respondenci

4% 5%6% 6%6% 9%

11%10%

13% 12%

8% 7%

10% 7%

16%16%

25%26%

2013 [N=1000] 2008 [N=1004]

Nigdy nie choruję

Nie wiem \ trudno powiedzieć

Zawsze

Prawie zawsze

W większości przypadków

Mniej więcej w połowie przypadków

W mniejszości przypadków

Prawie nigdy

Nigdy


� Około 55% respondentów, którym zdarzają się choroby szuka informacji o swoich schorzeniach i metodach ich leczenia. Stanowi to ok. połowy wszystkich respondentów.

� Jest to wynik analogiczny do uzyskanego w poprzednim pomiarze.


Źródła informacji o chorobachQ2. Gdzie szuka Pan(i) takich informacji ? Podstawa: respondenci poszukujący

informacji o swoich chorobach i sposobach ich leczenia

61%

32%

28%

20%

12%

10%

4%

3%

0%

59%

19%

25%

16%

12%

20%

2%

3%

1%

Pytam lekarza

W Internecie

Pytam znajomych, rodzinę

Pytam farmaceutę

W czasopismach

W książkach

Pytam pielęgniarki

W programach telewizyjnych i…

Inne2013[N=489]


� Zdecydowanie najczęściej wymienianym źródłami informacji ochorobach i metodach ich leczenia są lekarze. Kolejne miejsca wrankingu zajmuje Internet, znajomi i rodzina oraz farmaceuta –wskazane przez 20% - 32% osób szukających tego typu informacji.

�W porównaniu z poprzednim pomiarem istotnie wzrosła rolaInternetu a spadła rola książek jako źródła informacji.


Świadomo ść istnienia praw pacjentaQ3. Czy kiedykolwiek słyszał(a) Pan(i) o prawach przysługuj ących pacjentom?Q4. Czy zna Pan(i) jakie ś prawa pacjenta?

Podstawa: respondenci poszukujący informacji o swoich chorobach i sposobach ich leczenia

Świadomość istnienia praw pacjenta

Podstawa: wszyscy respondenci Podstawa– respondenci, którzy słyszeli o prawach pacjenta

53% 50%

37% 42%

10% 8%

2013 [N=1000] 2008 [N=1004]

Nie wiem \ trudnopowiedzieć

Nie

Tak 38% 38%

46% 46%

16% 16%

2013 [N=533] 2008 [N=500]Różnice istotne statystycznie na poziomie 95% w porównaniu do 2008

Znajomość jakichkolwiek praw pacjenta


� Około połowy wszystkich respondentów słyszało o istnieniu praw pacjenta, a 20% uważa, że zna przynajmniej jedno z nich

� Poziom świadomości dotyczącej istnienia praw pacjenta jest istotnie wyższy u: kobiet, osób w wieku 25 – 29 lat oraz osób z wykształceniem wyższym niż średnie:

� Poziom znajomości przynajmniej jednego z praw pacjenta jest istotnie wyższa u osób z wykształceniem wyższym niż średnie.

� Jest to wynik nie różniący się istotnie od uzyskanego w poprzednim pomiarze.


Znajomo ść poszczególnych praw pacjenta - 2013Q5. Prosz ę wymieni ć prawa pacjenta, Które Pan(i) zna?Q5a. Nie zawsze od razu mo żna sobie wszystko przypomnie ć. Prosz ę spojrze ć na kart ę i wybra ć spośród te opisy obowi ązujących w Polsce praw pacjenta, które Pan(i) zna?

Podstawa: respondenci, którzy znają jakieś prawa pacjenta [N=201]

80% 78%

55%

64% 62%

46%

31%23%

29%23%

19% 21%15%

8%1%57% 41% 23% 22% 20% 15% 12% 7% 6% 5% 4% 4% 1% 0% 1%

... dostępu do opiekim

edycznej

... do informacji

... do profilaktyki

... do wyrażenia zgody

... do prywatności i

poufności

... do wolnego w

yboru

... do zażaleń

... do unikanianiepotrzebnego cierpienia…

... do bezpieczeństwa

... do leczeniadostosow

anego do potrzeb

... do rekompensaty

... do poszanowaniu czasu

pacjenta

... o przestrzeganiu normjakościow

ych

... do innowacji

Inne

ze wspomaganiem

spontanicznie


� Prawa pacjenta są słabo znane. Lidera wymieniło spontanicznie niespełna 60% badanych, którzy stwierdzili wcześniej, że znają przynajmniej jedno z praw pacjenta – co daje ok. 11% całej dorosłej populacji.� Najczęściej wymienianymi spontanicznie prawami pacjenta okazały się: prawo do dostępu do opieki medycznej i prawo do informacji, na które wskazało ponad 40% badanych deklarujących znajomość przynajmniej jednego prawa pacjenta.� Między 20% a 23% wymieniło spontanicznie prawo do prywatności i poufności, do wyrażania zgody oraz do profilaktyki.� Zdecydowanie najsłabiej znane prawa pacjenta dotyczą : leczenia dostosowanego do potrzeb, do rekompensaty, poszanowania czasu pacjenta, przestrzegania norm jakościowych oraz do innowacji –poniżej 6% wskazań spontanicznych i poniżej 25% wskazań wspomaganych.� Warto zaznaczyć, że istnieje istotna różnica pomiędzy znajomością spontaniczną i wspomaganą poszczególnych praw pacjenta.


Źródła wiedzy o prawach pacjenta - 2013

Podstawa: respondenci, którzy znają jakieś prawa pacjenta [N=201]

Q6. Skąd dowiedział(a) si ę Pan(i) o prawach pacjenta? Prosz ę wymieni ć wszystkie źródła informacji. Q6a. Zdarza si ę, że nie od razu mo żna sobie wszystko przypomnie ć. Prosz ę spojrze ć na kart ę i jeszcze raz powiedzie ć, skąd dowiedział(a) si ę Pan(i) o prawach pacjenta?

44%39%

33% 32%29%

13% 12%8% 8%

4%31% 30% 24% 23% 19% 7% 5% 4% 8% 9%

Od znajom

ych, rodziny

Od lekarza

Z Internetu

z programów

telewizyjnych

i radiowych

Z czasopism

od pielęgniarki

Z książek

Od farm

aceuty

Inne

Nie pam

iętam \ trudno

powiedzieć

ze wspomaganiem

spontanicznie


� Źródła wiedzy o prawach pacjenta są rozproszone i żadne z nich nie ma znaczenia powszechnego - nie istnieje źródło wiedzy o prawach pacjenta, na które wskazałaby większość badanych.

� Najczęściej źródłami wiedzy o prawach pacjenta są znajomi/rodzina oraz lekarz – wymienione spontanicznie przez ok. 30% znających prawa pacjenta. Warto zwrócić uwagę na fakt, że na pierwszym miejscu znalazło się pozainstytucjonalne źródła wiedzy - lekarz.


Spontaniczna znajomo ść poszczególnych praw pacjenta 2013 vs. 2008

Podstawa: respondenci, którzy znają jakieś prawa pacjenta

Q5. Prosz ę wymieni ć prawa pacjenta, Które Pan(i) zna?

Prawo…

57%

41%

23%

22%

20% 15%

12% 7% 6% 5% 4% 4% 1% 0%

1%

56%

36%

37%

23%

21%

33%

16%

8%

16%

18% 14%

12%

10% 5% 2%

... dostępu do opiekim

edycznej

... do informacji

... do profilaktyki

... do wyrażenia zgody

... do prywatności i poufności

... do wolnego w

yboru

... do zażaleń

... do unikanianiepotrzebnego cierpienia…

... do bezpieczeństwa

... do leczeniadostosow

anego do potrzeb

... do rekompensaty

... do poszanowaniu czasu

pacjenta

... o przestrzeganiu normjakościow

ych

... do innowacji

Inne

2013 [N=201]

2008 [N=189]

Różnice istotne statystycznie na

poziomie 95% w porównaniu do

2008


� Porównując wyniki uzyskane w obu falach badania można stwierdzić, że poziom wiedzy pacjentów obniża się. W przypadku żadnego z praw nie odnotowano zwiększenia poziomu wiedzy, a w przypadku większości z nich odnotowano spadek świadomości.


Źródła wiedzy o prawach pacjenta (znajomo ść spontaniczna ) 2013 vs. 2008


Q6. Skąd dowiedział(a) si ę Pan(i) o prawach pacjenta? Prosz ę wymieni ć wszystkie źródła informacji.31% 30%

24%

23% 19%

7% 5% 4%

8%

9%

26%

25%

12%

26%

33%

4%

11%

4%

7%

9%

Od znajom

ych, rodziny

Od lekarza

Z Internetu

z programów

telewizyjnych i

radiowych

Z czasopism

od pielęgniarki

Z książek

Od farm

aceuty

Inne

Nie pam

iętam \ trudno pow

iedzieć

2013 [N=201]

2008 [N=189]

Różnice istotne statystycznie na poziomie 95% w porównaniu do

2008


� Zdecydowanie wzrosła rola Internetu jako źródła wiedzy o prawach pacjenta.

� Natomiast znaczenie pozostałych źródeł wiedzy pozostało bez zmian lub spadło – spadek jest najbardziej zauważalny w przypadku czasopism.


Źródła wiedzy o prawach pacjenta(znajomo ść wymagana) 2013 vs. 2008


Q6a. Zdarza si ę, że nie od razu mo żna sobie wszystko przypomnie ć. Prosz ę spojrze ć na kart ę i jeszcze raz powiedzie ć, skąd dowiedział(a) si ę Pan(i) o prawach pacjenta?

44% 39% 33%

32% 29%

13%

12% 8%

8% 4%

38%

37%

17%

39%

42%

9%

17%

8% 8%

3%

Od znajom

ych, rodziny

Od lekarza

Z Internetu

z programów

telewizyjnych

i radiowych

Z czasopism

od pielęgniarki

Z książek

Od farm

aceuty

Inne

Nie pam

iętam \ trudno

powiedzieć

2013 [N=201]

2008 [N=189]

Różnice istotne statystycznie na poziomie 95% w porównaniu do

2008


Opinia o przestrzeganiu praw pacjentaPodstawa: respondenci, którzy znają jakieś prawa pacjenta

Q7. Czy Pana(i) zdaniem prawa pacjenta s ą w Polsce przestrzegane?

5%

6%

17%

17%

31%

33%

35%

31%

4%

8%

8%

5%

2013 [N=201]

2008 [N=189]

Zawsze Często

Mniej więcej w połowie przypadków Rzadko

Różnice istotne statystycznie na poziomie 95% w porównaniu do 2008


� Opinia o przestrzeganiu praw pacjenta jest zdecydowaniepesymistyczna. Tylko 22% uważa, że prawa pacjenta są respektowanezawsze lub często. Ponad to, prawie dwa razy więcej badanych uważa,że prawa pacjenta nie są przestrzegane w ogóle lub są przestrzeganerzadko w porównaniu z badanymi, którzy uważają, że prawa pacjentasą przestrzegane zawsze lub często.

� Brak istotnych różnic w porównaniu z poprzednim pomiarem.


Chęć pogł ębienia wiedzy o prawach pacjenta


Q8. Czy chciałby Pan(i) dowiedzie ć się więcej o prawach pacjenta?


34%

35%

43%

41%

12%

12%

2%

3%

10%

9%

2013 [N=1000]

2008 [N=1004]

Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem \ trudno powiedzieć


� Zdecydowana większość wszystkich respondentów deklaruje chęćpogłębienia wiedzy o prawach pacjenta – ok. ¾. Pozostali nie majątakiej potrzeby (przyjęto założenie, że brak konkretnej deklaracji w tejkwestii lokuje respondenta w grupie nie zainteresowanejposzerzeniem wiedzy).

� Brak istotnych różnic w porównaniu z poprzednim pomiarem.


Ocena pomysłu społecznej kampanii informacyjnej dotycz ącej praw pacjenta


Q9. Jak Pan(i) ocenia pomysł społecznej kampanii, której celem będzie informowanie społeczeństwa o prawach pacjenta.


46%

48%

46%

41%

4%

3%

0%

1%

4%

7%

2013 [N=1000]

2008 [N=1004]

Jest to bardzo dobry pomysł Jest to dobry pomysłJest to zły pomysł Jest to bardzo zły pomysłNie wiem \ trudno powiedzieć


� Ponad 90% badanych pozytywnie ocenia pomysł kampanii, którejcelem będzie informowanie o prawach pacjenta.

� W porównaniu z poprzednią falą badania odnotowano niewielki (cozrozumiałe przy tak wysokim poziomie deklaracji), ale istotny wzrostpoparcia dla idei kampanii informacyjnej.

www.twojeprawapacjenta.pl

Dziękujemy za uwagę.Zapraszamy ponownie.

27

PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ

Fundacja Ius MedicinaeAdres do korespondencji:ul. Nowogrodzka 62 A lok 31502-002 Warszawa

Documents

Projekt „Prawa pacjenta – Twoje prawa” - IPPEZ · przynajmniej jednego prawa pacjenta. Mi ędzy 20% a 23% wymieniło spontanicznie prawo do prywatno ści i poufno ści, do wyra