Upload
trinhduong
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
W Y K O N A L I :
M O N I K A F R A C H
K I N G A K A R A S I Ń S K A
F I L I P A N S Z P E R G E R
M A R I A B I N D A S
P A U L I N A P A Ł E C Z
E L I Z A S U K I E N N I K
J U L I A M U S K A Ł A
P A T R Y C J A K R A W C Z Y K O W S K A
P A U L I N A K Ą T N A
D O M I N I K A W O J E W O D A
M A G D A L E N A M U S K A Ł A
Projekt edukacyjny: Mniejszości narodowe i religijne w Polsce
Judaizm
Judaizm to najstarsza monoteistyczna religia, prekursor chrześcijaństwa i islamu, narodowa religia Żydów.
Równocześnie judaizm jest zespołem wartości, norm i postaw etycznych wynikających z tradycji, obyczaju i religii
Żydów. Za założyciela religii judaistycznej, uznającej za jedynego Boga Jahwe (przy czym imienia Jahwe Żydzi nie wymawiają), uważa się Mojżesza (Mose). Od jego imienia
judaizm jest także nazywany religią mojżeszową lub „mozaizmem”. Mojżesz dał ludowi Torę, obejmującą pięć
ksiąg Mojżeszowych (Pięcioksiąg). Będąc założycielem religii był równocześnie prawodawcą, kapłanem i
przywódcą swojego ludu. Został uznany przez chrześcijaństwo i islam za nosiciela Objawienia.
Współczesne odłamy judaizmu
Judaizm ortodoksyjny
Judaizm konserwatywny
Judaizm rekonstrukcjonistyczny
Judaizm świecki i humanistyczny
Judaizm mesjanistyczny
Felaszowie
Judaizm karaicki
Symbole judaizm
Magen David - gwiazda Dawida, zwana także Tarczą Dawida. Jest
to sześcioramienna gwiazda utworzona przez dwa
przeplatające się trójkąty (heksametr)
Menora - świecznik siedmioramienny wykonany z
jednej bryły metalu, który już w pierwotnej chacie służył do
oświetlania świętego miejsca (współcześnie również
podstawowy element herbu państwa Izrael).
Żydzi w Polsce
Żydzi to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i
mieszkań zadeklarowało 7 353 obywateli polskich (wedle danych poprzedniego Narodowego spisu powszechnego z 2002 r. liczebność
mniejszości żydowskiej wynosiła 1 055 osób). Żydzi mieszkają w rozproszeniu, przede wszystkim w dużych miastach. Pierwsze wzmianki o Żydach na terenach polskich pochodzą z X wieku, a pierwszym oficjalnym polskim dokumentem nadającym Żydom przywileje i autonomię był statut kaliski z XIII wieku. Żydzi napływali do Polski ze względu na stosunkowo najlepsze (na tle nieustannych pogromów w Europie Zachodniej) warunki
bezpiecznego życia i rozwoju własnej kultury oraz gwarantowaną przywilejami królewskimi autonomię gmin wyznaniowych. Liczba Żydów w
Polsce tradycyjnie oscylowała w okolicach 10% populacji (najwięcej w Europie). Rozwój żydowskiego życia w Polsce został brutalnie przerwany
przez II wojnę światową i hitlerowską politykę Endlösung (tzw. „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”). Z ok. 3,5 miliona polskich
Żydów wojnę przeżyło ok. 300 tys. W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w kilku falach emigracyjnych, wyjechała większość polskich
Żydów. Po roku 1989 nastąpiło odrodzenie życia żydowskiego w Polsce. Wiele osób powróciło do swoich żydowskich korzeni. Powstały nowe
organizacje działające na rzecz rozwoju życia społeczności żydowskiej w Polsce. Żydzi to wyznawcy religii mojżeszowej. Istotne znaczenie w życiu
mniejszości żydowskiej odgrywa działalność Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zrzeszonych w nim gmin.
Synagoga Stara w Krakowie
Synagoga znajdująca się na Kazimierzu w Krakowie, przy ulicy Szerokiej 24. Jest jedną z najstarszych zachowanych
synagog w Polsce oraz jednym z najcenniejszych
zabytków żydowskiej architektury sakralnej w Europie. Do 1939 roku
odgrywała rolę centralnej synagogi, głównego ośrodka
religijnego, kulturalnego, socjalnego oraz
organizacyjnego krakowskiej
gminy żydowskiej.
Cmentarze żydowskie
Z wojennej pożogi ocalały nieliczne synagogi, mykwy i inne budynki różnego przeznaczenia.
Zachowało się też stosunkowo wiele żydowskich cmentarzy. Los dla cmentarzy żydowskich okazał się tragiczny. Były niszczone przez okupanta, po
wojnie często wykorzystywane jako źródło budulca, a przez komunistyczne władze skazane
na zapomnienie. Niestety, wciąż trwa proces dewastacji cmentarzy. Kirkuty to miejsca
szczególne. Ukryte gdzieś na uboczu, porośnięte wysoką trawą intrygują swą atmosferą i
zachwycają finezją wykonania hebrajskich inskrypcji, pracowicie wykutych w kamieniu przez nieznanych rzemieślników – artystów. Warto pamiętać, że cmentarze żydowskie to
nierzadko najstarsze zabytki kultury materialnej w danej miejscowości czy rejonie. Przede
wszystkim są to miejsca pochówku tysięcy ludzi i dlatego należy im się szacunek.
Jewish Community Center (JCC)
JCC to żydowskie centrum edukacyjno-kulturalne znajdujące
się na Kazimierzu w Krakowie, przy ulicy Miodowej. Budynek stoi
na terenie ogrodu na tyłach synagogi Tempel, w części przystającej do sąsiednich kamienic. Głównym celem Centrum jest budowanie
żydowskiej społeczności w Krakowie. JCC skupia osoby
pochodzenia żydowskiego oraz ludzi zainteresowanych kulturą, religią i tradycją żydowską. W
Centrum prowadzone są różnorodne zajęcia, kursy,
warsztaty i nauka języków obcych.
Plac Bohaterów Getta
Plac w krakowskiej dzielnicy Podgórze, w latach 1941–
1943 leżący na terenie getta. Wówczas miejsce
koncentracji ludności żydowskiej przed
transportem do obozów koncentracyjnych. Pod numerem 18. działała Apteka „Pod Orłem”
Tadeusza Pankiewicza, jedynego nieżydowskiego
mieszkańca getta.
Fabryka Emalia Oskara Schindlera
Fabryka założona w 1937 jako miejsce produkcji wyrobów emaliowanych i blaszanych. Wydzierżawiona, a potem przejęta przez niemieckiego przedsiębiorcę Oskara Schindlera w 1939, jako Niemiecka Fabryka Wyrobów Emaliowanych – Deutsche
Emailwarenfabrik (DEF), prowadzona przez Schindlera do roku 1945. Po II wojnie światowej fabrykę przejął skarb
państwa, a w 2005 roku miasto Kraków. Od 2007 fabryka została podzielona między dwie instytucje: Muzeum
Historyczne Miasta Krakowa (które utworzyło tu wystawę stałą Kraków – czas okupacji 1939–1945) i Muzeum Sztuki
Współczesnej. Wśród zatrudnionych początkowo przeważali Polacy, lecz z czasem coraz większą siłę roboczą stanowili
Żydzi. Kiedy w marcu 1943 r. przeprowadzono akcję likwidacji getta krakowskiego, część ocalałych Żydów została ulokowana w obozie Płaszów i tam zmuszana do nieludzkiej pracy. Dzięki staraniom Schindlera jego pracownicy umieszczeni zostali w
barakach obozowych na Zabłociu, na przyległej do fabryki parceli. Liczba pracowników w 1944 wynosiła ok. 1100. Kiedy Niemcy na skutek zbliżania się frontu wschodniego przystąpili
do likwidacji obozów i więzień, Schindler ewakuował swoją fabrykę zbrojeniową do Brünnlitz (dziś Brněnec) w czeskich Sudetach. Aby ratować więźniów, wraz ze swym księgowym
Itzhakiem Sternem, opracował słynną "Listę Schindlera", dzięki której wykupił i przewiózł do nowej fabryki ponad 1100
osób - ocalając im tym samym życie. Więźniowie pracowali tam aż do 8 maja 1945 r. kiedy to obóz został wyzwolony.
Kuchnia żydowska
Kuchnia żydowska – narodowa kuchnia Żydów charakteryzująca się skrupulatnym przestrzeganiem koszerności. Najważniejszą cechą kuchni
żydowskiej, obecną we wszystkich jej odmianach, jest ścisłe przestrzeganie koszerności, tj. religijnego podziału pokarmów na koszerne – czyste
(dozwolone) i trefne – nieczyste (zakazane). Podział ten oparty jest na Biblii, na nakazach Pięcioksięgu Mojżesza (Tory) oraz późniejszych interpretacjach
tych praw przez rabinów. Głównymi zasadami jest wykluczenie mięsa niektórych zwierząt (m.in. świń), krwi, łączenia mięsa z mlekiem, niektórych
ryb (tych, które nie mają łusek), skorupiaków i owadów. Mięso dozwolone musi pochodzić ze specjalnego, rytualnego uboju zwanego szechitą. Kuchnia
żydowska, zwłaszcza bliskowschodnia, posiada wiele cech wspólnych z kuchnią arabską. Wynika to i ze stosowania tych samych regionalnych
produktów, i podobieństwa nakazów religijnych, opartych na tym samym źródle. Charakterystyczne dla kuchni żydowskich są specjalne potrawy
przygotowywane przed szabatem, w czasie którego ortodoksyjnemu Żydowi nie wolno gotować ani rozpalać w piecu. Stąd powstały różnego rodzaju zimne
przekąski, a także potrawy duszone przez kilkanaście godzin w stygnących piecach chlebowych (np. czulent).
Najważniejsze święta żydowskie
Szabat Pesach - Pascha i Święto Przaśników
Szawuot - Święto Tygodni, Pięćdziesiątnica Tamurz - Pomiędzy nieszczęściami
Tisza be-Aw - Dziewiąty dzień miesiąca aw Rosz ha-Szana - Nowy Rok, Święto Trąbek
Jom Kippur - Dzień Pojednania Sukkot - Święto Szałasów Chanuka - Święto Świateł Tu bi-szwat - 15 szwat
Purim - Losy
Główne organizacje żydowskie w Polsce
Towarzystwo Społeczno - Kulturalne Żydów w Polsce
Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny
Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej
Stowarzyszenie „Dzieci Holokaustu” w Polsce
Żydowska Ogólnopolska Organizacja Młodzieżowa
Fundacja „Shalom”
Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
Najważniejsze tytuły prasy żydowskiej
„Dos Jidisze Wort - Słowo Żydowskie" - miesięcznik,
„Midrasz" – dwumiesięcznik.
Największe imprezy kulturalne
Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”
Dni Książki Żydowskiej w Warszawie
Obchody Rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim
Spotkania z Kulturą Żydowską Simha we Wrocławiu
Prawosławie, inaczej nazywane wschodnio-bizantyjskim chrześcijaństwem, jest dosłownym tłumaczeniem z języka
grackiego słowa ortodoksja, czyli prawowierność.
PRAWOSŁAWIE
HISTORIAPrawosławie pojawiło się na ziemiach polskich już w IX w. jako
konsekwencja działań misyjnych świętych braci Cyryla i Metodego. Pierwsze ślady kultu w obrządku słowiańskim
znaleziono m.in. w Krakowie, Wiślicy i Przemyślu. Ośrodki te nie były jeszcze pod kontrolą Kościoła łacińskiego i pozostawały pod
wpływem cywilizacji bizantyjskiej. Sytuacja uległa zmianie po przyjęciu chrztu przez Mieszka I w 966 roku. Wówczas Polska znalazła się w gronie państw cywilizacji łacińskiej, a Kościół
metodiański, funkcjonujący na południowych obszarach ziem
polskich, zaczął zanikać.
BIAŁORUSINIBiałorusini to mniejszość narodowa tradycyjnie zamieszkała na południowo-
wschodnich terenach województwa podlaskiego. Narodowość białoruską zadeklarowało 43.880 obywateli polskich. Zdecydowana większość
przedstawicieli mniejszości białoruskiej należy do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
RELIGIAWiększość Białorusinów to
wyznawcy prawosławia. Jest ich około 70%. Drugą religią na
Białorusi jest katolicyzm 15%. W Polsce znajduje się dość dużo
cerkwi, tak więc Białorusini nie mają raczej problemów z
wyznawaniem swojej religii i przestrzeganiem nakazów ich
obrządku religijnego. Dla białoruskich katolików
organizowane są najczęściej raz w tygodniu Msze Święte w ich
ojczystym języku.
GŁÓWNE ORGANIZACJE•Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne,
•Stowarzyszenie „Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej” w Hajnówce,
•Związek Białoruski w Rzeczypospolitej Polskiej Związek Młodzieży Białoruskiej,
•Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Uczących się Jezyka Białoruskiego „AB-BA”,
•Towarzystwo Kultury Białoruskiej,
•Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach.
ZABYTKI„Stowarzyszenie Muzeum i Ośrodek
Kultury Białoruskiej w Hajnówce” jest niezależną organizacją pozarządową.
Powstało z inicjatywy białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce.
Budowa Muzeum trwała dwadzieścia lat – od początku lat osiemdziesiątych
XX wieku
Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne. Rozwijanie białoruskiej świadomości narodowej.
Umacnianie więzi przyjaznego współżycia Białorusinów i Polaków. Kształtowanie postaw
zaangażowania w rozwój kraju. Popularyzowanie wiedzy o kulturze białoruskiej i Republice Białorusi. Inspirowanie i organizowanie rozwoju białoruskiej
twórczości artystycznej, kulturalnej, naukowej, literackiej i wydawniczej.
ROSJANIE
Rosjanie to mniejszość narodowa, którą zadeklarowało 8.796 polskich obywateli. Rosjanie
mieszkający w Polsce wywodzą się głównie z kolejnych fal migracyjnych, w ramach których przybywali do Polski: w okresie rozbiorów, po rewolucji październikowej, w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz po rozpadzie
Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
RELIGIAZdecydowana większość przedstawicieli mniejszości rosyjskiej
należy do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Staroobrzędowcy należą do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego oraz Staroprawosławnej Cerkwi
Staroobrzędowców. W Polsce czynne są cztery cerkwie (molenny) staroobrzędowe w Gabowych Grądach, Suwałkach,
Wodziłkach i Wojnowie.
GŁÓWNE ORGANIZACJE
Główne organizacje:
•Stowarzyszenie „Rosyjski Dom” z siedzibą w Warszawie,
•Stowarzyszenie „Wspólnota Rosyjska" z siedzibą w Warszawie,
• Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe z siedzibą w Białymstoku,
•Stowarzyszenie Staroobrzędowców w Polsce z siedzibą w Borze koło Augustowa.
UKRAIŃCYUkraińcy to mniejszość
narodowa, do której zadeklarowało się 38 797
polskich obywateli. Ukraińcy w Polsce należą w większości do dwóch
kościołów: Kościoła Katolickiego Obrządku
Bizantyńsko-Ukraińskiego i Polskiego
Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
GŁÓWNE ORGANIZACJE
•Związek Ukraińców w Polsce,
•Związek Ukraińców Podlasia
•Towarzystwo Ukraińskie,
•Ukraińskie Towarzystwo Nauczycielskie w Polsce,
•Organizacja Młodzieży Ukraińskiej „PŁAST”,
•Ukraińskie Towarzystwo Historyczne.
Stan liczebny Niemców w Polsce
Niemcy to najliczniejsza mniejszość narodowa zamieszkująca Polskę. Podczas przeprowadzonego w 2011 r. narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań, narodowość niemiecką zadeklarowało 144 238 obywateli polskich w tym: w województwie opolskim – 78 157 osób, śląskim – 34 799, warmińsko-mazurskim – 4 645 Na terenie 19 gmin województwa opolskiego i 3 gmin województwa śląskiego przedstawiciele mniejszości niemieckiej stanowią ponad 20% mieszkańców gminy.
Przedstawiciele mniejszości niemieckiej we władzach państwowych oraz samorządowych
W Parlamencie zasiada przedstawiciel
mniejszości niemieckiej wybrany z listy komitetu wyborczego mniejszości niemieckiej. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej pełnią także funkcje starostów i wicestarostów w niektórych powiatach zamieszkanych przez zwarte skupiska osób należących do tej mniejszości.
Główne organizacje
W roku szkolnym 2012/2013 języka niemieckiego uczyło się w 589placówkach oświatowych 38 783 uczniów należących do tejmniejszości.Przedstawiciele mniejszości niemieckiej są w większościkatolikami, a tylko nieliczni (głównie zamieszkujący województwaPolski północnej) deklarują przynależność do KościołaEwangelicko – AugsburskiegoGłówne organizacje:• Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych
w Polsce· Niemiecka Wspólnota „Pojednanie i Przyszłość",· Stowarzyszenie Mazurskie,· Śląskie Stowarzyszenie Samorządowe.
Kilka dodatkowych informacji
Niepubliczne media:
· Polsko-Niemieckie Radio Internetowe „Mittendrin” – nadające audycje w języku niemieckim,
· Radio Vanessa z Raciborza – nadające audycję w języku niemieckim „Die deutsche Simme”,
· Radio Park FM w Kędzierzynie-Koźlu – nadające audycję w języku niemieckim „Kaffeeklatsch”,
· Telewizja Satelitarna TVS – emitująca niemieckojęzyczny magazyn „Schlesien Journal”.
Największe imprezy kulturalne:
· Festiwal Kultury Mniejszości Niemieckiej w Polsce,
· Dni Kultury Niemieckiej na Śląsku Opolskim,
· Konkurs Recytatorski w Języku Niemieckim „Młodzież Recytuje Poezję”,
· Festyn Letni „Sommerfest” w Olsztynie,
· Przegląd Orkiestr i Kapel Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy,
· Przegląd Zespołów Dziecięcych i Młodzieżowych Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy,
· Festiwal Chórów i Zespołów Śpiewaczych Mniejszości Niemieckiej w Walcach.
Ewangelicyzm
Nazwą tą od XVI wieku określa się w Polsce protestantów z najstarszych Kościołów reformacji, czyli luteran, kalwinów oraz od ponad dwudziestu lat metodystów.
Nazwa „ewangelicy” ma na celu uwypuklenie głębokiego zakorzenienia ich wiary w Biblii, a zwłaszcza w Ewangelii, jako jedynym źródle prawdy objawionej. Potwierdzono ją prawnie w 1653 roku, kiedy to założony został Corpus Evangelicorum –ciało reprezentujące protestantów Rzeszy w parlamencie cesarskim.
Przedstawiciele mniejszości niemieckiej w Polsce:
P. Ryszard Galla – polski polityk, działacz mniejszości niemieckiej, poseł na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji.
P. Rafał Bartek – przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim.
P. Bernard Gaida – Przewodniczący Zarządu Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce
Historia
Tatarzy osiedlali się w Wielkim Księstwie Litewskim od końca XIV wieku, głównie w
okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, a od XVII wieku także w Koronie, głównie na
Wołyniu i Podolu, a u schyłku wieku na Suwalszczyźnie. Nazywano ich Lipkami lub
Muślimami. Nazwa Lipki pochodziła od tureckiej nazwy Litwy. Najczęściej byli to
uchodźcy polityczni należący do starszyzny tatarskiej Złotej Ordy i Krymu,
przyjmowani szczególnie chętnie przez księcia Witolda i osadzani na ziemi jako
ludność zobowiązana do służby wojskowej. W wyniku wypraw Witolda na Krym na
Litwie osiedlono wielu Tatarów, sojuszników i jeńców, którzy zamieszkali wokół Trok
oraz nad rzeką Waką. Ostatnie grupy emigrantów politycznych z Tatarszczyzny
przybyły do Wielkiego Księstwa na początku XVI wieku. Otrzymywane przez Tatarów
hospodarskich, czyli pochodzących z arystokracji tatarskiej, liczne przywileje
zapewniły im zachowanie pewnej autonomii i muzułmańskiej religii, rody (np. Glińscy,
Szyryńscy, Barancewicze) otrzymywały herby i nadania ziemskie w zamian za służbę
wojskową. Wraz ze starszyzną przybywali na Litwę tzw. Tatarzy-kozacy nie należący
do rodów arystokratycznych, którzy parali się rolnictwem. Kolejną grupą społeczną
byli płacący pogłówne tzw. Tatarzy miejscy, osiedleni na przedmieściach miast,
których nie obejmowały królewskie i sejmowe przywileje. Według obliczeń historyków
w XVI wieku ziemie Wielkiego Księstwa zamieszkiwało 3000–4000 Tatarów.
Tatarzy w Polsce
Współczesne osadnictwo tatarskie w Polsce związane jest z masowymi
migracjami tej ludności w 1945 z terenów ZSRR. Tatarzy polscy
osiedlili się w kilku rejonach. Jednym z nich było Pomorze Gdańskie,
zwłaszcza sam Gdańsk – w 1959 roku powołano w nim odrębną gminę
wyznaniową (obecnie liczy około 300 osób), a w 1990 roku zakończono
budowę meczetu. Drugi obszar to Pomorze Zachodnie, zwłaszcza
Szczecin, Gorzów Wielkopolski i Trzcianka (większość Tatarów
wyemigrowała jednak z niego ponownie w latach 60-tych, tym razem w
okolice Białegostoku). Trzeci rejon to Dolny Śląsk, głównie Wrocław, tu
jednak środowisko tatarskie uległo w latach pięćdziesiątych znacznemu
rozproszeniu. I wreszcie miejsce czwarte, najważniejsze –
Białostocczyzna, przede wszystkim wsie Bohoniki i Kruszyniany,
jedyne miejscowości posiadające tradycyjne meczety i mizary
(muzułmańskie cmentarze), które po 1945 roku znalazły się w Polsce, w
związku z czym urosły do rangi miejsc kultu religijnego.
Święta Tatarów
Jednym z najważniejszych świąt, obchodzonych przez Tatarów polskich, jest zakończenie ramadanu. Ramadan znaczy „palący” i nazwany jest tak od
dokuczliwych upałów. Jest to dziewiąty miesiąc kalendarza muzułmańskiego, w całości uważany za święty, ponieważ w tym właśnie miesiącu według tradycji
rozpoczęło się objawianie Koranu. Przez wszystkie dni ramadanu, od świtu aż do zmierzchu obowiązuje wiernych zakaz jedzenia, palenia, nadmiernej gadatliwości i picia wszelkich płynów oraz nakaz modlitwy i jałmużny. W ramadanie muzułmanie zwykle spożywają dwa posiłki – jeden przed świtem i drugi po zachodzie słońca. Z
postu zwolnieni są podróżni będący w drodze dłużej niż trzy dni, osoby chore, ludzie w podeszłym wieku oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. Tatarzy polscy raczej nie przestrzegają postu w czasie ramadanu, natomiast hucznie świętują jego trzydniowe zakończenie, zwane Ramadan Bajram. Jest to. uczta dla podkreślenia końca postu,
wynikająca bardziej z tradycji, niż z nakazu religijnego. W tym dniu odprawiane są zbiorowe modły w meczetach i domach modlitw, tak że licznie zgromadzeni
wyznawcy nie mieszczą się w świątyniach. Nabożeństwa rozpoczynają się godzinę po wschodzie słońca i trwają do południa.
Historia
Mahomet, prorok i twórca islamu, żył w latach 570–632. Urodził się w Mekce.
Mahomet zajmował się handlem do czasu, gdy zaczął twierdzić, że podczas
kontemplacji doznał wizji i zaczął głosić zasady nowej religii. Objawienie
miało miejsce w 610 r. n.e w jaskini Hira. Przeciwnicy zmusili go jednak do
ucieczki z Mekki do Medyny. Data tej ucieczki, zwanej hidżrą, przypadająca
na 622 r. ery chrześcijańskiej, przyjęta została za pierwszy rok ery
muzułmańskiej. Począwszy od niej liczone są kolejne lata islamskiego
kalendarza. Ucieczkę Mahometa do Medyny poprzedziła mała hidżra do
Etiopii. Liczba zwolenników Mahometa szybko rosła. Zgromadzeni w
Medynie rozpoczęli podboje, podporządkowując prorokowi kolejne plemiona
arabskie. Pod koniec życia Mahometa pod jego zwierzchnictwem znalazła się
Mekka i większość Półwyspu Arabskiego. Gdy Mahomet zmarł, na czele
muzułmanów stanął jego teść, Abu Bakr, który przyjął tytuł kalifa, czyli
następcy, zastępcy Proroka. Religia islamska wyzwoliła w Arabach wielką
energię i ekspansywność.
Podboje
W ciągu następnych dziesięcioleci VII i VIII w. podbili oni ogromne obszary: na Bliskim Wschodzie – Palestynę i Syrię; w Afryce – całą jej część północną, od Egiptu po Maghreb (czyli dzisiejsze Maroko i Algierię); na Bliskim Wschodzie i w Azji
Środkowej – tereny Mezopotamii i Persji, a następnie obszary do Turkiestanu i granic Indii. Oblegali nawet Konstantynopol, ale go nie zdobyli. Jednocześnie z podbojami na wschodzie prowadzili je w kierunku zachodnim. W 711 przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i zajęli Półwysep Iberyjski. Powstrzymani zostali
dopiero przez Franków w bitwie pod Poitiers (732). W VIII i IX w. przejściowo opanowali Sycylię, Sardynie i atakowali Półwysep
Apeniński. W kolejnych wiekach podboje Arabów kontynuowali z sukcesami
Turcy Osmańscy oraz Tatarzy Krymscy.
Islam w Polsce
Historia Islamu na ziemiach polskich sięga XIV w. Pierwszymi
wyznawcami islamu byli Tatarzy polscy pochodzący pierwotnie
ze Złotej Ordy i Krymu. Aż do XX w. byli niemalże jedyną grupą
w Polsce wyznającą islam. Kolejną niewielką grupą byli kupcy i
dyplomaci z krajów arabskich osiedlający się w Polsce na
przełomie XVIII i XIX w. Ostatnią większą grupą byli studenci z
krajów muzułmańskich przybywających na studia głównie w
drugiej połowie XX wieku. W 2010 roku liczba muzułmanów w
Polsce szacowana była na około 20 000 wyznawców.
W Polsce istnieje 11 czynnych meczetów. Znajdują się one w:
Katowicach, Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie, Białymstoku,
Gdańsku, Kruszynianach, Bohonikach, Krakowie, Łodzi,
Warszawie.
Znaczenie kulturowe
Z powodu zakazu przedstawiania w sztuce zwierząt i ludzi rozwinęła się ornamentyka,
wykorzystująca kaligrafię i motywy roślinne, której przykładem jest arabeska. Zakaz lichwy
doprowadził do powstania szeregu alternatywnych rozwiązań, które miały na celu uniknięcie konieczności pobierania odsetek w
transakcjach finansowych (bankowość islamska).
Linki :
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Tatarzy_w_Polscehttp://www.tc.ciechanow.pl/aktualnosc-4338-o_tatarach_polskich.html
http://mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl/mne/mniejszosci/charakterystyka-mniejs/6480,Charakterystyka-mniejszosci-narodowych-i-etnicznych-w-Polsce.html