24. SARAJEVSKE VEČERI MUZIKE 2018S r i jeda, 09.05.2018. – Petak , 18.05.2018 .

PROGRAMSKA KNJIŽICA

Poštovani ljubitelji muzike,SVEM nastavlja tradiciju i u svom 24. izdanju donosi pregršt vrijednih muzičkih događaja koji će u deset festivalskih dana našu prijestolnicu ponovo približiti evropskim kulturnim centrima. Muzika kojoj je Festival u potpunosti posvećen tu je da oplemenjuje, da ne ostavi ravnodušnim, da potakne na razmišljanje, ali i na djelovanje. S željom da svi festivalski sadržaji ostave trag, SVEM s ponosom predstavlja 7 koncerata i muzičku radionicu koji će našu publiku povesti na uzbudljivo muzičko putovanje od španske i argentinske muzike, preko kamernih ostvarenja zapadnoevropske tradicije, do muzike Petra Iljiča Čajkovskog kojom se Festival pridružuje globalnom obilježavanju 125. godišnjice smrti ovog velikog ruskog kompozitora.Vrhunski umjetnici su i ove godine pristali podijeliti djeliće svoje umjetnosti i na sarajevskoj pozornici. Mladi pijanista Aljoša Jurinić počastit će nas izvedbom Koncerta za klavir i orkestar br. 2 Sergeja Prokoeva; svestrani Antonio Serrano na usnoj harmonici zvukom će nas odvesti u jedan drugačiji svijet; Beogradski kamerni hor uz dirigenta Vladimira Markovića otkrivat će zvučne dimenzije duhovnosti; hornista Boštjan Lipovšek udružit će snage s prijateljima i kolegama i podijeliti zadovoljstvo kamernog muziciranja; gitarista Petrit Çeku provest će nas kroz različite epohe muzičkog stvaralaštva, dok će violinista Sergej Krylov veličansvenim Koncertom za violinu i orkestar u D duru Petra Iljiča Čajkovskog dati svoj doprinos obilježavanju jednog značajnog jubileja. Ne zaboravimo i one iznimno talentovane mlade umjetnike, Saru Čano i Nikolu Pajanovića, koji će na koncertu “U susret SVEM-u” nastupiti kao potomci nekadašnjih generacija studenata Muzičke akademije u Sarajevu. Sve u SVEM-u, iznimno vrijedni muzički sadržaji su pred Vama koje zaista ne smijete propustiti!

Dobrodošli na 24. SVEM! Ninoslav Verber

Srijeda, 09. maj 2018, 20:00 Bošnjački institut

KONCERT: U susret SVEM-u

PROGRAM:Frédéric Chopin (1810-1849) – Aleksandar Glazunov (1865-1936)Etida za violončelo i klavir, op. 25, br. 7Sara Čano, violončeloTea Andrijić, klavir

Dmitri Dmitrijevič Šostakovič (1906-1975)Četiri preludija za violinu i klavir, op. 34Preludij br. 10Preludij br. 15Preludij br. 16Preludij br. 24Nikola Pajanović, violinaTea Andrijić, klavir

David Popper (1843-1913)Fantazija na malorusku temu, op. 43Sara Čano, violončeloTea Andrijić, klavir

Henryk Wieniawski (1835-1880)Varijacije na originalnu temu, op. 15Nikola Pajanović, violinaTea Andrijić, klavir

Gaspar Cassadó (1897-1966)Suita za violončelo solo, Intermezzo e danza �nale – a JotaSara Čano, violončelo

Eugène Ysaÿe (1858-1931)Sonata za violinu solo, op. 27, br. 3, d mol BalladeNikola Pajanović, violina

Rodion Ščedrin (r. 1932)Quadrille za violončelo i klavir iz opere Ne samo ljubavSara Čano, violončeloTea Andrijić, klavir

Fritz Kreisler (1875-1962)Tambourin chinois za violinu i klavir, op. 3Nikola Pajanović, violinaTea Andrijić, klavir

Violončelistica SARA ČANO svoje muzičko obrazovanje započela je u Glazbenoj školi Ljubljana Moste-Polje u klasi svoje mame, profesorice Aleksandre Čano Muharemović. Usavršavala se na majstorskim radionicama i ljetnim školama kod Thorleifa Thedeena, Dragana Đorđevića, na beogradskom Cello fest uz Denisa Shapovalova, na SOAK (Sommerakademie) Mozarteum sa Clemensom Hagenom, uz Claudia Bohorqueza na prestižnoj Cello akademiji Rutesheim u Njemačkoj, te na majstorskoj radionici 17. glazbenog foruma Trenta pod vođstvom profesora Roberta Nagya, soliste Bečke �lharmonije uz nastup u čuvenom Musikvereinu u Beču. Trenutno pohađa četvrti razred Konservatorija za glasbo in balet u Ljubljani u klasi profesora Miloša Mlejnika. Do sada je osvojila brojna priznanja i nagrade na međunarodnim i domaćim takmičenja, među kojima su: priznanje laureata na X. međunarodnom natjecanju Čajkovski za mlade muzičare u Astani u Kazahstanu, prva nagrada u Liezenu – Austrija, prvu nagrada i 100 bodova na nacionalnom takmičenju TEMSIG u Novoj Gorici, prva nagrada na XXIII. Heranovom takmičenju violončelista u Češkoj, druga nagrada na VI. međunarodnom takmičenju David Popper u Varpaloti (Mađarska), druga nagrada na takmičenju A. Janigro u Hrvatskoj, prva nagrada i specijalna nagrada za izvođenje Dotzauerova djela na VII. takmičenju violončelista J. J. F. Dotzauer u Dresdenu u Njemačkoj. Održala je dva solistička recitala u organizaciji Muzičke omladine Ljubljane; u okviru festivala Strings i ljetne škole u Leskovcu (Srbija) imala je solistički recital i nastupila je kao solistica s orkestrom. Kao �nalistica i laureat takmičenja Čajkovski izvela je Koncert za violončelo i orkestar Edouarda Laloa u d molu uz pratnju Euroazijskog simfonijskog orkestra iz Astane, Kazahstan. U duetu sa Nikolom Pajanovićem (violina-violončelo) osvojila je nagrade na tri međunarodna takmičenja: prva nagrada, apsolutna prva nagrada i apsolutni pobjednici cjelokupnog takmičenja Ars nova Trst, pokal Paolo Spincich (2013); prva nagrada i apsolutna prva nagrada na 1. međunarodnom takmičenju G. Tartini u Piranu (2013), treća nagrada na međunarodnom takmičenju Ohridski biser, Ohrid, Makedonija (2014).

Violinista NIKOLA PAJANOVIĆ student je treće godine na Akademiji za glasbo u Ljubljani, te istovremeno pohađa četvrti razred gimnazijskog programa na Konservatoriju za Glasbo in Balet Ljubljana. Violinu je počeo svirati 2006. godine u klasi profesora Igora Ulokina, a potom u klasi profesorice Plamenke Dražil. Od 2010. sarađuje i sa profesorom Gorjanom Košutom, dugogodišnjim Redovnim profesorom na Akademiji u Kölnu i na Akademiji u Ljubljani. Kao osmogodišnjak osvojio je Zlatno priznanje i drugu nagradu na Međunarodnom takmičenju Euritmia u Povolettu. Od tada uspešno uc�estvuje na mnogim takmičenjima i dobitnik je brojnih prestižnih nagrada među kojima su tri prve i dvije apsolutne prve nagrade na Međunarodnom takmičenju Ars Nova u Trstu, prva i specijalna nagrada na Međunarodnom takmičenju Euritmia u Povolettu, dvije prve i jedna druga nagrada na Državnom takmičenju Slovenije TEMSIG, apsolutna prva nagrada na Međunarodnom takmičenju Petar Konjović u Beogradu, dvije prve nagrade na takmičenju Leon Pfeifer, specijalna nagrada na Jeunesses International Competition Dinu Lipati u Bukureštu, te prva nagrada i priznanje laureata cjelokupnog takmičenja Jaroslav Kocian. Za izuzetne uspjehe pri promociji Konservatorija za glasbo in balet Ljubljana 2015. osvojio je Škerjančevu nagradu. Nastupio je i kao �nalista izbora za slovenačkog predstavnika na Evroviziji mladih klasičnih muzičara 2016. godine uz Simfonijski orkestar RTV-Slovenije. Kao solista nastupao je i sa Kamernim orkestrom Slovenačke �lharmonije, Simfonijskim orkestrom Opere i Baleta SNG Maribor, sa Simfonijskim kamernim orkestrom Pardubice i sa Simfonijskim orkestrom RTV Slovenija. Sa bratom Stefanom nastupao je na brojnim koncertima u Sloveniji, Italiji i Srbiji. Od 2010. godine Nikola redovno pohađa ljetne škole i majstorske radionice sa priznatim pedagozima kao što su Vesna Stanković, Zakhar Bron, Ana Chumachenko, Stefan Milenković, Ning Feng, Igor Ozim, Viktor Tretyakov, Roman Simović i Gordan Nikolić. Od septembra 2014. stipendista je Grada Ljubljane. U duetu sa Sarom Čano (violina-violončelo) osvojio je nagrade na tri međunarodna natjecanja: prva nagrada, apsolutna prva nagrada i apsolutni pobjednici cjelokupnog takmičenja Ars nova Trst, pokal Paolo Spincich (2013); prva nagrada i apsolutna prva nagrada na 1. međunarodnom takmičenju G. Tartini u Piranu (2013), te treća nagrada na međunarodnom takmičenju Ohridski biser, Ohrid, Makedonija (2014).

Pijanistica TEA ANDRIJIĆ diplomirala je 2008. godine na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu u klasi profesora Ninoslava Živkovića kao najbolji student svoje generacije. Tokom studija i srednje škole nastupala je na mnogobrojnim koncertima kao i na međunarodnim takmičenjima. Dobitnica je stipendije Emil Hajek za najboljeg studenta na FMU kao i Yamaha stipendije. Usavršavala se u zemlji i inostranstvu uz renomirane pedagoge i pijaniste kao što su Jenö Jandó, Jean-François Antonioli, Pavel Nersessjan, Aleksandar Serdar, Aleksandar Madžar, Boris Kraljević. Već osam godina radi kao korepetitor od kojih šest godina u školi za muzičke talente u Ćupriji. Tokom svoje karijere osvojila je priznanja najuspješnijeg klavirskog saradnika na međunarodnim violinističkim takmičenjima Bravo u Belgiji 2013. godine, Jaroslav Kocian u Češkoj 2014. i Stringfest u Sremskoj Mitrovici 2017. Trenutno je angažovana i kao korepetitor na Akademiji za glasbo u Ljubljani.

O DJELIMA:

Koncertom »U susret SVEM-u« već godinama se nastoji graditi kutak posebne umjetničke svježine, dinamike, radoznalosti i inventivnosti. I stoga je, posve prirodno, posvećen isključivo mladim umjetnicima, u službi njihovih entuzijazmom ispunjenih muzičkih interpretacija. Ove godine koncept je nešto proširen, a pozornica prepuštena uspješnom mladom dvojcu iz Slovenije, violončelistici Sari Čano i violinisti Nikoli Pajanoviću, čija je jedna od brojnih odrednica i ta da su potomci nekadašnjih studenata Muzičke akademije u Sarajevu. Kako se jedan takav utjecaj, posebno u muzici, revnosno prenosi sa generacije na generaciju, trag njihove muzikom protkane sarajevske poveznice zasigurno se može naći i u njihovim izvedbama. Koncertni program koji su odabrali pršti od raznolikosti, hrabrosti, razigranosti, ali ne i naivnosti. Širok spektar muzike koji obuhvata većinom uključuje djela kompozitora koje su se proslavili opusima gotovo u cjelosti, ili barem u velikoj mjeri posvećenim komponovanju za violinu i violončelo, te su tako, pored Chopina, Šostakoviča i Ščedrina, svi ostali djelovali i kao izvođači upravo na tim instrumentima. Koncert otvara poznata Etida za klavir op. 25, br. 7 Frédérica Chopina u verziji za violončelo ruskog kompozitora Aleksandra Glazunova. Za razliku od ostalih etida za klavir koje su u Chopinovom stvaralaštvu obično okarakterisane kao tehnički iznimno virtuozne, ovo djelo u cis molu nastalo 1934. godine istražuje posve drugačije dimenzije zvuka poput kvaliteta tona i fraziranja u lijevoj ruci klavira. Upravo je ova njegova karakteristika bila i inicijalni impuls za violončelističku inačicu Glazunova, učinivši je time posve prirodnom i logičnom reakcijom na originalno djelo. Sličnu situaciju pronalazimo i u kontekstu Preludija Dmitrija Šostakoviča. Set od 24 preludija za klavir Šostakovič komponuje između 1932. i 1933. godine, nakon kontroverzne opere Lady Macbeth mcenskog okruga, u kojem, slijedeći kvintni krug, piše preludije u svim durskim i molskim tonalitetima. Nedugo po nastanku djela, violinista Dmitri Tsiganov, član Beethoven kvarteta koji je premijerno izveo mnoga Šostakovičeva djela za ovaj kamerni sastav, piše aranžmane njegovih preludija upravo za violinu. Koncertni slijed počinje melanholičnim preludijem br. 10 u cis molu kojeg naslijeđuje razigrani Allegretto u D duru u br. 15, nakon čega u br. 16 transformacija u marš u b molu evocira muziku Schuberta. Zaključak stiže u d molu, posljednjim preludijem u kojem dominira pomalo ekscentrična igra zvučnim bojama.

Igru s elementima folklora otvara djelo češkog violončeliste i kompozitora Davida Poppera. Ovog umjetnika i virtuoza iznimno je cijenio dirigent Hans von Bülow, pa je pod njegovom palicom Popper nastupao i kao solista uz Berlinsku �lharmoniju 60-tih godina 19. stoljeća. Njegova Fantazija na malorusku temu, op. 43 jedno je od mnoštva djela posvećenih upravo violončelu uz pratnju klavira. Popperov poljski savremenik, violinista-virtuoz i kompozitor Henryk Wieniawski slijedi jednaku zamisao, te u namjeri da doprinese postojećem violinističkom repertoaru, komponuje isključivo za ovaj instrument. Tako, 1854. godine piše Varijacije na originalnu temu, op. 15 karakteristične po vrlo speci�čnom tretmanu forme, kao i visokim interpretativnim zahtjevima kroz upotrebu mnoštva violinističkih efekata i tehnika. Svita za violončelo solo djelo je nastalo 1926. godine iz pera čuvenog španskog umjetnika, violončeliste i kompozitora prve polovine 20. stoljeća Gaspara Cassada, te je jedno od njegovih najpopularnijih ostvarenja. Nastala u njegovom iznimno produktivnom periodu uz Koncert za violončelo i orkestar i Klavirski trio, Svita u svoja tri stavka kombinira različite utjecaje. Tako, prvi stavak, Preludio-Fantasia – a Zarabanda donosi citat Kodályeve Sonate za violončelo solo, kao i citat čuvenog �autističkog sola iz opere Daphnis et Chloé Maurice Ravela. Plesni treći stavak Intermezzo e Danza �nale - a Jota dio je večerašnjeg koncertnog programa, koji se potom nastavlja još jednim djelom pisanim za solo instrument. Ovaj put riječ je o Sonati za solo violinu jednog od najznačajnijih violinističkih virtuoza Eugène Ysaÿea. Ovaj belgijski umjetnik, cijenjen kao izvođač, kompozitor, ali i kao dirigent, posebno se proslavio svojim djelima za violinu. U neka od najizvođenijih spada njegovih 6 Sonata za solo violinu, op. 27 nastalih u julu 1923. godine, s namjerom da muzikom kreira portrete šest najznačajnijih violinista, ujedno svojih savremenika, i njihovih upečatljivih interpretatorskih stilova. Djela su zasnovana na različitim savremenim kompozitorskim tehnikama, te istovremeno postavljaju visoke interpretativne zahtjeve, kako u pogledu izvođačke tehnike, tako i u pogledu muzičke ekspresije. Pored sonata posvećenih Josephu Szigetiju (br. 1), Jacquesu Thibaudu (br. 2), Fritzu Kreisleru (br. 4), Mathieu Crickboomu

(br. 5) i Manuelu Quirogi (br. 6), Sonata za solo violinu, op. 27, br. 3 nosi posvetu violinisti i kompozitoru Georgesu Enescu, te je struktuirana kao balada podijeljena na dva odsjeka. Jedna od najpopularnijih melodija iz opere Ne samo ljubav ruskog kompozitora i pijaniste Rodiona Ščedrina svakako je Quadrille. Ovaj humoristični plesni odsjek javlja se u drugom činu opere, u sceni dolaska glavne junakinje Varvare Vasilijevne. Sastavljena iz tri čina i epiloga, opera nastaje 1961. godine, kada biva premijerno izvedena u Boljšoj teatru u Moskvi. Originalno pisan u orkestarskoj verziji, Quadrille se javlja i u inačici za violončelo i klavir. Za koncertnu završnicu rezervisano je ostvarenje proslavljenog austrijskog violiniste i kompozitora Fritza Kreislera. Jednom prilikom kada je prisustvovao izvedbi u kineskom pozorištu u San Franciscu, Kreisler dobiva inspiraciju da iskoristi neke od egzotičnih muzičkih elemenata koje je tom prilikom čuo i kreira slobodnu fantaziju koja, iako ne koristi niti jednu speci�čno kinesku temu, nastoji evocirati ugođaj kineske muzike (barem one kojoj je sam kompozitor bio izložen). Tako 1910. godine nastaje Tambourin chinois za violinu i klavir, čiju izvedbu kompozitor uz pijanistu Georga Falkensteina iste godine snima za diskografsku kuću Victor koja je djelu obezbijedila iznimnu popularnost.

Četvrtak, 10. maj 2018, 20:00 Narodno pozorište Sarajevo

KONCERT:Aljoša Jurinić, klavirIvo Lipanović, dirigentSarajevska �lharmonija

PROGRAM:Sergej Prokoev (1891-1953)Koncert za klavir i orkestar br. 2, op.16, g molAndantino-AllegrettoScherzo: VivaceIntermezzo: Allegro moderatoFinale: Allegro tempestoso

Pjotr Iljič Čajkovski (1840-1893)Simfonija br. 4, op. 36, f molAndante sostenuto – Moderato con anima – Moderato assai, quasi Andante – Allegro vivoAndantino in modo di canzonaScherzo: Pizzicato ostinato – AllegroFinale: Allegro con fuoco

ALJOŠA JURINIĆ hrvatski je pijanista. Svoj najveći uspjeh ostvario je 2012. godine pobijedivši na uglednom pijanističkom takmičenju Robert Schumann u kompozitorovom rodnom gradu Zwickauu. Godine 2015. bio je �nalista 17. Međunarodnog pijanističkog takmičenja Fryderyk Chopin u Varšavi. Laureat je Takmičenja kraljice Elizabete 2016. godine, te pobjednik brojnih ostalih takmičenja, među kojima su i tri u Italiji: 3. Međunarodno pijanističko takmičenja Encore! Shura Cherkassky u Milanu, 4. Međunarodno pijanističko takmičenje Luciano Luciani u Cosenzi i 5. Međunarodno pijanističko takmičenja u Massarosi 2014. Dobitnik je svih vodećih nagrada za mlade muzičare u Hrvatskoj, od kojih se ističu Mladi glazbenik godine po izboru Zagrebačke �lharmonije (2012) i Nagrada Ivo Vuljević (2010); pobjednik je Međunarodnog takmičenja mladih muzičara Ferdo Livadić u Samoboru (2013) i Tribine Darko Lukić (2015). Nastupa solistički i uz pratnju orkestra u zemlji i inostranstvu, te na festivalima kao što su: Splitsko ljeto, Osorske glazbene večeri, Zagrebačke ljetne večeri, Festival Puccini (Torre del Lago, Italiji), Festival Nohant (Francuska), From Easter to Ascension (Tbilisi, Gruzija), Kijevske ljetne večeri (Ukrajina), Serate Musicali (Milano) i drugi. U Londonu je debitirao u 2007, a u februaru 2015. održao je debitanski recital u njujorškom Carnegie Hallu. Aljoša Jurinić na Hochschule für Musik Franz Liszt u Weimaru trenutno pohađa program najvišeg stupnja postdiplomske koncertne izobrazbe u klasi profesora Grigoryja Gruzmana. Diplomirao je na Muzičkoj akademiji u Zagrebu u klasi profesora Rubena Dalibaltayana. Dvije godine studija proveo je na Universität für Musik und darstellende Kunst u Beču u klasi profesora Noela Floresa, a potom i tri godine usavršavanja na Scuola di Musica di Fiesole u Italiji u klasi Eliso Virsaladze.

IVO LIPANOVIĆ istaknuti je hrvatski dirigent. Dirigovanje je studirao na Muzičkoj akademiji u Zagrebu u klasi Igora Gjadrova, te kod Lovre pl. Matačića. Dirigentsku karijeru započinje 1986. godine osvajanjem prve nagrade na takmičenju mladih dirigenata u Zagrebu, a potom i angažmanom u Operi Hrvatskog narodnog kazališta u Splitu od 1992. do 1998. godine. Osim Opere, maestro Lipanović u Splitu djeluje i kao umjetnički direktor festivala Splitsko ljeto, te vrlo često diriguje brojnim koncertima, baletima i opernim izvedbama uz orkestre kao što su orkestar Opere HNK Zagreb, Opere HNK Ivana pl. Zajca u Rijeci, Zagrebačka �lharmonija, Simfonijski orkestar HRT-a, Dubrovački simfonijski orkestar, te Varaždinski komorni orkestar. Od 1995. aktivno nastupa kao dirigent i van granica Hrvatske. Tu se ističu nastupi u Seoulu (Verdijev Don Carlos), Državnoj operi u Ankari (Orffova Carmina burana, Bizetova Carmen i dr), u Cagliariju, u Nici (Evgenij Onjegin Čajkovskog), u Njemačkoj operi u Berlinu (Orffova Carmina burana, Verdijev Falstaff), u Bresciji (Puccinijeva Madame Butter�y), te nastupi sa Simfonijskim orkestrom Beneventa, MDR simfonijskim orkestrom iz Leipziga, Slovenskom �lharmonijom, Simfonijskim orkestrom Slovenske radio televizije, te Sarajevskom �lharmonijom. Sarađivao je sa

mnogim istaknutim umjetnicima poput pijaniste Alde Ciccolinija (1996. godine u Veroni), sopranistice Barbare Hendricks, te opernih zvijezda Denyce Graves, José Carrerasa i Inve Mule, s kojima je nastupio na koncertima Zagrebačke �lharmonije. U martu 2000. godine diriguje premijerom Evgenija Onjegina u Opera de Nice sa velikim opernim zvijezdama Barbarom Hendricks, Vladimirom Chernovim, Zoranom Todorovichem i Matti Salminenom, dok nakon uspješnog debuta u oktobru 1999. u Deutsche Oper u Berlinu s Orffovom Carminom buranom, biva ponovno angažiran, te s velikim uspjehom, na dan Verdijeve smrti, 27. januara 2001. godine, diriguje svečanom predstavom Falstaffa u toj poznatoj opernoj kući. U periodu od 2001. do 2003. djelovao je kao muzički rukovodilac Državne opere u Ankari i festivala u Aspendosu. Dobitnik je nagrade Milka Trnina Hrvatskog društva glazbenih umjetnika za 2003. godinu. Među značajna umjetnička postignuća spadaju i nastupi u Bresci 2004. gdje diriguje operom Madama Butter�y povodom 100-te obljetnice konačne verzije te Puccinijeve partiture s ansamblima veronske Arene, a u Teatro Filarmonico u Veroni, 2005. godine postavlja novu produkciju Verdijeve Traviate. Godine 2009. u Teatro Vittorio Emanuelle u Messini diriguje premijernom izvedbom Bizetove Carmen, a u Rijeci praizvodi novu domaću operu Al�ja Kabilja Casanova u Istri. U julu 2010. premijerno diriguje simfonijskim koncertima i operama Cavalleria rusticana i Pagliacci na festivalu Luglio musicale Trapanese na Siciliji, da bi slijedeće godine dirigovao premijerom Puccinijeve Tosce. Za Muzički Bienale Zagreb, praizvodi operu Maršal hrvatskog kompozitora Silvija Foretića. Zajedno sa Invom Mulom i Zagrebačkom �lharmonijom snimio je i CD Il bel sogno sa arijama Gounoda, Masseneta, Puccinija i Verdija za Virgin records. Djeluje kao docent i stalni gost-dirigent u Teatro Lirico Sperimentale u Spoletu. U posljednje vrijeme često nastupa u hrvatskim opernim kućama, te u Operi Narodnog pozorišta u Sarajevu, dirigujući brojne operne premijere. Meastro Lipanović trenutno djeluje kao vršilac dužnosti ravnatelja Opere Hrvatskog narodnog kazališta u Splitu.

SARAJEVSKA FILHARMONIJA prvi je profesionalno organizovan simfonijski orkestar na području Bosne i Hercegovine, a svoje je korijene imala već u ansamblima koji su se formirali tokom austrougarske vladavine na tlu naše države. Prve ideje o formiranju jednog profesionalnog ansambla u bosanskohercegovačkoj prijestolnici koji bi izvodio umjetničku muziku zapadnoevropskog tipa potekle su iz Oblasne muzičke škole. Tako je formiran Kvartet Filharmoničnog udruženja, koji je uglavnom bio sastavljen od nastavnika Oblasne muzičke škole. Prvi koncert održan je 15.04.1920. godine u dvorani sarajevskog kina Imperijal. Ovi mali, ali značajni koraci vodili su do održavanja osnivačke skupštine Sarajevske �lharmonije koja se desila 6. jula 1923. Prvi koncert održan je 24. oktobra 1923. godine. Solist na klaviru bio je Klemens Menšik, a dirigovali su Aleksandar Lukinić i Josip Rožđalovski. U periodu od 1941. godine, orkestrom su dirigovali Beluš Jungić, Maks Unger, Aleksandar Lukinić, Josip Rožđalovski, Edo Křenek i Oskar Danon. Zbog ratnih dešavanja, u periodu od 1941. do 1945. godine, Filharmonija je obustavila rad i 1948. godine ponovo nastavlja sa svojim aktivnostima. Prvi koncert Sarajevske �lharmonije poslije Drugog svjetskog rata održan je 20. oktobra 1948. godine, dirigovao je Oskar Danon, a solist je bio Antonio Janigro, violončelista iz Zagreba.Direktori Filharmonije u ovom periodu su bili: Tihomir Mirić (1948 – 1973), Teodor Romanić (1974 –1 976), Mirko Janjčić (1976 – 1984), Vladimir Maunagić (1984 – 1988), Miroslav Homen (1988 – 1989) i

Ninoslav Verber (1989 – 1992). Sarajevskom �lharmonijom su dirigovali Ivan Štajcer, Mladen Pozajić, Teodor Romanić, Miroslav Homen, Oskar Danon, Julio Marić, Dragiša Savić, Radivoj Spasić, Boris Papandopulo i brojni drugi. U odnosu na period djelovanja prije 1941. godine, Sarajevska �lharmonija je značajno proširila svoj repertoar izvodeći djela ne samo stranih, već i jugoslavenskih i bosanskohercegovačkih kompozitora. Godina 1992. označila je početak agresije na Bosnu i Hercegovinu, te samim time i destrukciju svega što je građeno prethodnih decenija. Tako je i Sarajevska �lharmonija prekinula sa radom dvije godine i pri tome pretrpjela velike materijalne, ali i ljudske gubitke. Svojevrsnu prekretnicu u radu Filharmonije predstavljao je koncert održan 19. juna 1994. godine kada su pod dirigentskom palicom velikog Zubina Mehte u razrušenoj Vijećnici izveli Mozartov Requiem. Kao solisti nastupili su Jose Carreras, Ruggero Raimondi, Cecilia Gasdia i Ildiko Komlosi. Iste godine Sarajevska �lharmonija održava koncerte u Italiji, a narednih godina nižu se gostovanja u Austriji, Turskoj, Češkoj, Francuskoj, Švicarskoj i Italiji. Nakon završetka rata, Sarajevska �lharmonija se u kadrovskom smislu obnavlja, a nastojanjima uprave na čijem su čelu bili Emir Nuhanović (1994 –2008), potom Samra Gulamović (2008 – 2016), te Samir Lokvančić kao vršilac dužnosti direktora (od 2016), ostvareni su značajni nastupi u zemlji i inozemstvu. Koncertom u olimpijskoj dvorani Zetra 11. oktobra 2008. godine, Sarajevska �lharmonija je obilježila 85

O DJELIMA:

Večer u cjelosti posvećena ruskoj muzici koja pritom obilježava i 125. godišnjicu od smrti Petra Iljiča Čajkovskog čini se idealnim izborom za svečano otvaranje 24. SVEM-a spajajući dva najznačajnija područja ruskog majstorstva kada je instrumentalna muzika u pitanju. Prokoevljeva neosporna ekpertiza na području klavirske muzike uz simfonijsko umijeće Čajkovskog kao da sublimiraju suštinu ruskog muzičkog duha, te svakako djeluju kao dinamičan i vrlo kompatibilan dvojac. No, Koncert za klavir i orkestar br. 2 Sergeja Prokoeva interesantan je i kao poseban muzički kuriozitet. Naime, nastao je kao posve drugačije djelo 1913. godine, koje je sam kompozitor iste godine premijerno izveo u Pavlovsku. Međutim, izgubljena (vrlo vjerovatno spaljena) partitura djela posvećenog Prokoevljevom dobrom prijatelju, pijanisti Maximilianu Schmidtu koji je iste godine počinio samoubistvo, navela je kompozitora da 1923. godine prione na posao prisjećanja i rekonstrukcije. Taj proces je na kraju ipak rezultirao značajnijim razlikama i novinama u odnosu na prvu verziju, pa je i sam kompozitor jednom prilikom naveo da bi možda bilo preciznije djelo nazvati Četvrtim klavirskim koncertom. No, redni broj je ipak zadržan, a koncert je ostvario veliki uspjeh upravo kao Drugi. Djelo je i u njegovoj obnovljenoj verziji izveo sam kompozitor, ovaj put u Parizu 1824. godine. Nakon što svojim Prvim klavirskim koncertom 1912. godine Prokoev stiče reputaciju muzičkog enfant terrible svoga doba zbog iznimne pijanističke virtuoznosti neophodne za realizaciju djela, njegov Drugi koncert doprinosi učvršćavanju iste kroz postavljanje još viših zahtjeva pred izvođača, naročito kada se uzme u obzir njegova ozbiljnost, te duboko promišljeni pristup izradi njegove dramaturgije realizirane kroz četiri stavka. Prvi, Andantino - Allegretto odiše lirikom koja se ponovno vraća u �nalnom stavku, te jednom od najzahtjevnijih i najdužih solističkih kadenci u historiji koncertantne muzike. Posebno upečatljivu,

te vrlo mračnu atmosferu donosi treći stavak, Intermezzo: Allegro moderato, zasigurno najmanje melodičan stavak koncerta. Povratkom lirike u posljednjem stavku, Prokoev djelo objedinjuje ponavljanjem početne teme koncerta na samom kraju, vrativši se time svom ishodištu.Kada je 1877. godine Petar Iljič Čajkovski intenzivno radio na svojoj operi Evgenij Onjegin, pažnju mu je s gotovo jednakom žarom zaokupio paralelni rad na još jednom značajnom djelu, Četvrtoj simfoniji. Dovršena u decembru iste godine, samo mjesec dana prije Onjegina, simfonija pored neosporno bliske veze sa pomenutim opernim ostvarenjem po mnogočemu predstavlja jedinstveno djelo čiji karakter nesumnjivo navodi na insinuacije o njenoj autobiografskoj uvjetovanosti i prirodi. Posvećena “mom najboljem prijatelju”, Nadeždi von Meck, simfonija je premijerno izvedena 10. februara 1878. u Moskvi pod dirigentskom palicom Nikolaja Rubinsteina, ali bez prisustva samog kompozitora koji je u tom periodu boravio u Italiji. Uprkos tome, on biva detaljno obaviješten o uspjehu izvedbe kroz pismo/izvještaj von Meckove, kojoj naknadno dostavlja tekst o dramaturgiji djela kao paraboli o životnim nadanjima i razočarenjima. Djelo karakteriše svojevrsni muzički moto, koji se poput Berliozove idée-�xe provlači od prvog do posljednjeg stava dajući mu svojevrstan programski karakter koji Čajkovski u pismu Sergeju Tanjejevu opisuje kao imitaciju Beethovenove Pete simfonije, gdje kompozitor nastoji imitirati „ne muzičke misli, već njenu osnovnu ideju“. Čuveni fanfarni motiv je, prema riječima kompozitora, muzički portret same sudbine. Drugi stavak, Andantino in modo di canzone počiva na temi u dionici oboe u b molu čiji melanholični prizvuk stavak približava ideji intimne muzičke ispovijesti. Njemu se karakterno suprotstavlja Scherzo koji kompozitor gotovo u cjelosti gradi na pizzicato-tehnici iscrpljenoj u dionicama gudača kojoj kontrastira odsjek povjeren duvačkim instrumentima. Posljednji stavak u već razvijenu mrežu tematskog materijala uključuje još jedan, ovaj put nacionalni muzički idiom, kroz citat ruske tradicionalne pjesme „Na polju stajaše breza“ (poznatu i iz Balakirjeve verzije u Uvertiri na tri ruske narodne teme) koju Čajkovski koristi kao temu za seriju muzičkih varijacija. Pred sami kraj ponovna pojava muzičkog mota sa početka djela najavljuje �nalnu apoteozu u kojoj nadanje u odnosu na razočarenja ipak odnosi pobjedu.

godina postojanja i rada. Tom prilikom je izvedena popularna Carmina burana Carla Orffa pod dirigentskom palicom Julia Marića. Proslavljajući svoju 90 - godišnjicu 2013. godine, Sarajevska �lharmonija nastavila je težiti ka ciljevima postavljenim u začetku svoje djelatnosti, ostavši tako jedan od svjetionika bh. kulturne scene i svakako jedna od najvažnijih karika u lancu sarajevskog i bosanskohercegovačkog muzičkog života.dr. Fatima Hadžić

Petak, 11. maj 2018, 20:00 Bošnjački institut

Ciklus DoReMi&Vi: Muzika španskih i argentinskih kompozitoraAntonio Serrano, usna harmonikaConstanza Lechner, klavir

PROGRAM: Francisco Tárrega (1852–1909)Recuerdos de la Alhambra

Manuel de Falla (1876–1946)Danza Española br. 1 iz La vida breve

Manuel de Falla (1876–1946)Danza Ritual del Fuego iz Del Amor Brujo

Enrique Granados (1867–1916)Danza Española br. 5, Andaluza

Pablo de Sarasate (1844–1908)Španski plesovi op. 23PlayeraZapateado

Carlos Gustavino (1912–2000)EncantamientoEn los Surcos del AmorSe Equivocó la Paloma

Astor Piazzolla (1921–1992)Adios NoninoFracanapaObliviónLibertango

ANTONIO SERRANO španski je virtuoz na usnoj harmonici koji je svoje muzičko obrazovanje stekao radom sa čuvenim Larryjem Adlerom. Njegove impresivne tehničke sposobnosti na hromatskoj usnoj harmonici omogućile su mu istraživanje različitih stilova, od klasične muzike i jazza do tanga i �amenka. Pažnju šire javnosti stekao je kao trinaestogodišnjak koncertom u Parizu u duetu sa Larryjem Adlerom, s kojim je od tada zabilježio mnogobrojne nastupe. Istraživanje različitih muzičkih stilova u Španiji donijelo mu je titulu jednog od najvažnijih improvizatora svoje generacije, a njegova umjetnička svestranost zabilježena je na više nosača zvuka. Sve veća popularnost omogućila mu je saradnju i sa jednim od najznačajnijih španskih muzičara uopće, čuvenim �amenko gitaristom Paco de Luciom. Tokom svoje doasadašnje karijere uspješno je sarađivao i sa umjetnicima kao što su: Toots Thielemans, Wynton Marsalis, Jerry Gonzalez, Chano Dominguez, Lou Bennett, Jorge Pardo, Vicente Amigo, Tomatito, Armando Manzanero, Luis Salinas, Javier Colina i dr. Nastupao je sa simfonijskim orkestrima u Venezueli (Simón Bolivar), Belgiji, Njemačkoj i Turskoj, izvodeći koncerte za usnu harmoniku iz pera H. Villa-Lobosa, Malcolm Arnolda, te aranžmane Enescua, Gershwina, Piazzolle i mnogih drugih. Kao studijski muzičar, Antonio Serrano imao je priliku sarađivati i sa nekim od najznačajnijih pop i rock muzičara u Španiji, kao i snimati muziku za �lmove Pedra Almodovara. Njegova diskografska zbirka broji čak 11 vlastitih nosača zvuka.

CONSTANZA LECHNER prvi kontakt sa klavirom ostvaruje već kao dvogodišnjakinja uz svoju majku, muzičku pedagoginju Lolitu Lechner. Svoj studij klasičnog klavira završila je na San Lorenzo del Escorial Conservatorium, paralelno pohađajući studije čembala, stare muzike, modernog klavira i jazza na Escuela de Musica Creativa u Madridu. Ovakav svestrani pristup muzici omogućio joj je nastupe sa različitim simfonijskim orkestrima kao što su Orquesta Filarmònica de España, Orquesta Sinfònica de Cordoba, Orquesta Sinfònica de Murcia i drugi, kao i kamerno muziciranje, te snimanja uz umjetnike poput Fernanda Egozcua, Are Malikian, Javiera Ruibal, Pabla Carbonella ili Javiera Krahe. Nastupala je u Francuskoj, Grčkoj, Jordanu, Švicarskoj, SAD-u, Kanadi (Montreal Jazz Festival), Turskoj, Kipru, Bahreinu, Omanu i Njemačkoj. Sarađivala je i sa skupinom Ibèrica de Danza, a kao pijanistica redovno prati i Nacionalni balet Španije. Svoj nosač zvuka INFANCIA snimila je 2015. godine s ciljem da muziku velikih kompozitora klasične muzike približi djeci. Album je prepoznat od strane stručne javnosti, kako kroz individualne reakcije pedagoga, tako i kroz muzički magazin Scherzo. Njeni predstojeći projekti uključuju snimanje nosača zvuka sa Antoniomm Serranom, te nastupe u različitim koncertnim dvoranama kao što su: Teatros del Canal, Fundaciòn Juan March, Teatro de la Zarzuela i Teatro Real u Madrid.

O DJELIMA:

U okviru koncertnog ciklusa DoReMi&Vi, Fondacija za muzičke umjetnosti pripremila je posve nesvakidašnji muzički događaj uz jednog od najznačajnijih izvođača na usnoj harmonici danas, koncert Antonia Serrana. Osim što koncertni program uključuje popularna djela umjetničke muzike koja nisu pisana za usnu harmoniku, njegova zanimljivost očituje se i u nesvakidašnjoj instrumentalnoj kolaboraciji, kroz koju se usna harmonika zvučno sjedinjuje s klavirom. A, program i sam balansira između dva uvijek ponešto egzotična muzička idioma, španskog i argentinskog, koji počivaju na nepresušnom izvoru bogate muzičke tradicije. Koncert je samim tim vrlo jasno podijeljen u dva dijela; prvi dio posvećen je djelima proslavljenih španskih kompozitora, a drugi se igra sa nezaobilaznom tematikom argentinskog tanga kroz dva najistaknutija argentinska kompozitora. No, Serrano ne samo da bira djela upečatljivog i prepoznatljivog folklornog prizvuka, već bira ona djela koja već dugo zaokupljaju uši publike širom svijeta, stičući svojevrstan epitet komercijalnog u umjetničkoj muzici. Tako, na primjer, koncert počinje čuvenim djelom za klasičnu gitaru Francisca Tarrege, jednog od predvodnika gitarističke muzike uopće. No, Recuerdos de la Alhambra karakterističan po tremolo tehnici za originalni instrument, u verziji za usnu harmoniku postaje posve novo, svježe djelo, koje postaje moguće slušati nekim novim ušima. Nastalo 1896. godine, ovo djelo se na 24. SVEM-u javlja još(e) jednom u svojoj originalnoj verziji na koncertu gitariste Petrita Çekua. Značajan segment španskog programa posvećen je i jednom od najvećih španskih kompozitora ikada, Manuelu de Falli. U njegovom stvaralaštvu Serrano se okreće popularnim muzičkim brojevima, plesovima koji se originalno javljaju u znatno kompleksnijim ozvučjima od Tarreginog gitarističkog ostvarenja, u scenskim djelima. Tako, La vida breve, opera premijerno izvedena 1913. na libreto Carlosa Fernández -Shawa, posvećena tragičnoj ljubavnoj priči, kombinuje sredstva verizma i impresionizma uz dominantan utjecaj folklora koji je posebno izražen u najpoznatijem njenom odlomku, Danza Española br. 1. Sličan topos se javlja i u Danza Ritual del Fuego, popularnom muzičkom broju baleta Del amor brujo nastalog između 1914. i 1915.

godine. Djelo postoji u različitim verzijama, od orkestarske do klavirske, nastalim iz pera samog kompozitora. Nešto stariji de Fallin savremenik, Enrique Granados, slavu stiče djelima za klavir u kojima ni on ne izbjegava folklor, već naprotiv, njegovu umjetničku eksploataciju vidi i svojom misijom. Svojih 12 Španskih plesova za klavir piše najvjerovatnije u periodu između 1887. i 1889. u Parizu, a dovršava potom u Barceloni, stičući brojne pohvale svojih starijih kolega. Danza Española br. 5, poznat i kao Andaluza, kroz direktne zvučne reference, djelo je koje počiva na bogatoj tradiciji �amenka. Španski dio programa Serrano zaokružuje svojim posljednjim povratkom španskom plesu kao glavnoj odrednici i poveznici, ovaj put kroz čuvene Španske plesove op. 23 jednog od najistaknutijih violinističkih virtuoza, te kompozotora za ovaj instrument, Pabla de Sarasatea. Inicijativu za objavljivanje jednog ovakvog djela pokrenula je izdavačka kuća Simrock, koja je nakon objavljivanja Brahmsovih Mađarskih, te Dvořákovih Slavenskih plesova, sa zadovoljstvom dočekala Sarasateovo djelo za violinu i klavir. Treća knjiga ovih plesova donosi dva zanimljiva i karakterno suprotstavljena plesa, sporiji Playera speci�čan po gotovo improvizacijskom karakteru dionice violine, te brzi, virtuozni Zapateado, koji muzički nastoji dočarati brze noge plesača �amenka. Najistaknutiji nosioci argentinskog folklora u svojoj muzici su bez ikakve sumnje Carlos Gustavino i Astor Piazzolla. Poput svoji španskih prethodnika, u tipično argentinskom zvuku pronalazili su sredstvo, cilj, ali najprije misiju, kroz koju su nastojali te zvučne speci�čnosti predstaviti i podijeliti sa ostatkom svijeta. No, djelujući intenzivno tokom druge polovine 20. stoljeća, njihova sredstva su nešto drugačija, znatno više i češće zalazeći i u idiom popularne muzike. Iznimno produktivni Gustavino iza sebe je ostavio preko 500 djela, međutim, slavu su mu donijele ipak njegove pjesme. Kompozitorska sposobnost da upravo u maloj formi kakva je pjesma (obično pisana uz klavirsku pratnju) sažme sav intenzitet jednog speci�čnog trenutka, jasno je izražena i u Encantamiento i u En los Surcos del Amor. Pjesma Se Equivocó la Paloma nastala 1941. godine na tekst pjesme La Paloma pjesnika Rafaela Albertija zadržava sličan ugođaj, koji Gustavino dodatno proširuje uvrstivši je i u svoj kratki balet Suite Argentina. Za koncertnu završnicu Serrano bira muziku

kompozitora koji je u tretmanu folklora otišao još jedan korak dalje, miješanjem argentinskog tanga, ne samo sa klasičnom muzikom, već i sa jazzom, kreiravši jedan posve novi hibridni stil poznat kao tango nuevo. Mnoga njegova popularna djela potvrda su ovog koncepta. Izbor djela na programu na neki način uspijeva dočarati Piazzollino neprekidno �uktuiranje između standardnog tanga i novog stila. Tako na primjer, Adios nonino, nastao 1959. godine tokom kompozitorove turneje u New Yorku kao omaž netom preminulom ocu, poznatom kao Nonino, te Oblivion, nastao mnogo kasnije, 1984. kao muzika za �lm Henry IV Marca Bellocchija, portretiraju argentinski tango u njegovoj vrlo standardnoj formi. Na sličan način se i Fracanapa, nastala 1963. poziva na stariju tradiciju, miješajući različite utjecaje, od milonge do Puglieseove La Yumbe. No, Libertango, nastao 1974. u Milanu, javlja se s druge strane kao svakako najprepoznatljivi predstavnik stila tango nuevo, u kojem se elementi tanga u miješanom instrumentalnom ansamblu modi�ciraju, te „oblače“ u jedan posve novi zvuk.

Subota, 12. maj 2018, 20:00 Crkva Sv. Josipa, Marijin dvor

KONCERT:Beogradski kamerni horVladimir Marković, dirigent

PROGRAM:Nikolaj Nikolajevič Kedrov (1871 – 1940)Otče naš

N. N.Vaskršnja stihira

Petar Iljič Čajkovski (1840 – 1893)Tebje pojem

Kornelije Stanković (1831 – 1865)Oktoih:Gospodi vozvahDa ispravitsja molitva moja

Vojislav Simić (r. 1924)Skaži mi Gospodi

Aleksej Fjodorovič Ljvov (1798 – 1870)Večeri tvojeja tajnija

Stevan Stojanović Mokranjac (1855 – 1914)Svjati Bože

Pavel Grigorjevič Česnokov (1877 – 1944)Soviet prevečniji – Blagovestna stihirasolist: Aleksandar Novaković, bariton

N. N.Ne imami inija pomošči

Vladimir Sokolov (1830 – 1890)Veličit duša moja Gospodasolistica: Radmila Vladetić Ivanišević, sopran

Pavel Grigorjevič Česnokov (1877 – 1944)Spasenije sodjelal

Apostol Nikolaev-Strumski (1886 – 1971)Velikoe slavosloviesolist: Aleksandar Novaković, bariton

Vladimir Milosavljević (r. 1951)Molitva Davidovasolistica: Radmila Vladetić Ivanišević, sopran

Pavel Grigorjevič Česnokov (1877 – 1944)Spasi Bože ljudi tvojasolist: Goran Krneta, bas

Vladimir Marković (r. 1950)Hristos voskrese – Vaskršnji antifoni

BEOGRADSKI KAMERNI HOR osnovan je 1996. godine. Članovi ovog ansambla su istaknuti profesionalni umjetnici. Već kroz svoje prve nastupe hor je u umjetničkom svijetu stekao ugled veoma kvalitetnog ansambla. Održao je značajan broj koncerata u zemlji i inostranstvu. Na BEMUS-u 1997. premijerno je izveo elektro-voko-vizuelno djelo Constellations istaknutog savremenog kompozitora Vladana Radovanovića. Hor je nastupao i na Međunarodnoj tribini kompozitora, Festivalu Mokranjčevi dani, kao i na koncertu kojim je otvoren festival BELEF sa Triom Janka Nilovića (Francuska) i Big Bendom RTS. Pored brojnih nastupa u zemlji, BKH je nastupao i u Rusiji, Nemačkoj, Češkoj, Grčkoj, Mađarskoj, Belorusiji, kao i u Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori. Među najvažnije nastupe ansambla spadaju koncerti na čuvenom Moskovskom Pashalnom festivalu 2004. godine gdje su nastupili kao prvi hor iz Srbije ikada pozvan da učestvuje na takvom događaju. Hor je održao i dva koncerta u Atini, u okviru Sebiarta, Dana srpske kulture u prijestolnici Grčke, sedam koncerata u

Belorusiji, koncert na Berlinskom jazz festivalu 1998. godine (sa Kvintetom Dejana Terzića), te brojne nastupe sa Big Bendom RTS. U sezoni 2014, Hor je s izvanrednim uspjehom nastupio i na renomiranom Uskršnjem Festivalu u Brnu, koncertom u Katedrali Sv. Petra i Pavla. Nastupio je i na BEMUS-u 2016. godine koncertom kojim je obilježio 20 godina rada. U prethodnoj sezoni održao je i dva koncerta u kripti Hrama Svetog Save, kao i koncert Sjećanje na žrtve Velikog rata u Svečanoj sali Skupštine Grada Beograda. U novembru 2014. godine objavljen je i njihov treći nosač zvuka Duhovna muzika savremenih srpskih kompozitora. Hor je 1997. održao prvi vaskršnji koncert u Beogradu i tu tradiciju održao do danas sa ukupno 20 vaskršnjih koncerata. Ovom ansamblu je 2009. godine pripala i čast da održi prvi koncert u kripti Patrijaraha u Hramu Svetog Save. Na repertoaru Beogradskog kamernog hora nalazi se veliki broj kompozicija duhovne muzike, vokalna i vokalno-instrumentalna djela evropskog naslijeđa, kao i djela savremenih kompozitora.

VLADIMIR MARKOVIĆ dirigent je Beogradskog kamernog hora od njegovog osnivanja 1996. godine. Diplomirao je na Fakultetu muzičke umjetnosti u Beogradu. U svojoj 47 godina dugoj profesionalnoj karijeri, postigao je značajne rezultate u mnogim oblastima muzike kojima se bavio gotovo istovremeno: 1970-tih i 1980-tih godina, kao instrumentalista i vokalni solista u ansamblima za ranu muziku Renesans i Ars Nova, kao solista Hora Branko Krsmanović i dugogodišnji član profesionalnog Hora RTS, te kao autor, muzički producent, aranžer i dirigent u pop muzici. Od 1986. godine bavi se i pisanjem muzike za �lm, televiziju i pozorište. Sarađuje sa mnogim pozorištima u Beogradu. Dugogodišnji je saradnik Dušana Kovačevića, jednog od najvećih dramskih pisaca ovih prostora, kao i značajnih režisera Dejana Mijača, Darka Bajića, Branka Pleše, Dragana Marinkovića, Bobe Đurovića. Bio je direktor, te glavni i odgovorni urednik PGP RTS, glavni urednik za muzička snimanja u Muzičkoj produkciji RTS-a i urednik Simfonijskog orkestra RTS. Nastupao je u mnogim zemljama Evrope, te u SAD-u i Kanadi. Vladimir Marković dobitnik je više nagrada i priznanja za svoje muzičko stvaralaštvo.

O DJELIMA:

Muzički program Beogradskog kamernog hora jedan je od onih u cjelosti posvećenih istraživanju zvučnih dimenzija duhovnosti. No, duhovnost koju oni ispituju, svakim djelom produbljuju, ili evociraju i podstiču upravo je ona univerzalna, bliska svakom ljudskom biću, bez obzira što je u njihovim interpretacijama prezentirana kroz pravoslavni zvučni idiom. Upravo ovo područje umjetničke duhovne muzike dodaje mnoštvo skrivenih dimenzija iskustvu muzike, čineći ga tako uvijek novim, svježim i potpuno neočekivanim. Hor koncertni program otvara riječima jedne od najznačajnijih molitvi u verziji Nikolaja Nikolajeviča Kedrova. Ovaj ruski kompozitor, muzičku karijeru započeo je kao bariton, školujući se na Sanktpeterburškom konzervatoriju, a potom i kao muzički pedagog na svojoj alma mater, a kasnije i na Konzervatoriju Rahmanjinov u Parizu. Otče naš jedno je od njegovih najpoznatijih horskih djela. Slava Bogu se potom nastavlja kroz slavljenje uskrsnuća u Vaskršnjoj stihiri nepoznatog autora, koju prati Tebje pojem Petra Iljiča Čajkovskog. To je ujedno i

odlomak iz njegove poznate Liturgije sv. Jovana Zlatoustog, op. 41, komponovane 1878. godine. Tokom svog života kompozitor je više puta istakao kako upravo pravoslavna duhovna muzika ima mnogo poetskog šarma, čak i više od drugih muzičkih žanrova koje je znatno češće komponovao. Tebje pojem, inače homofoni odlomak liturgije, karakteriše inovacija u pristupu komponovanju ovakvog oblika. Još jedan muzički omaž slavlju uskrsnuća predstavlja i Oktoih ili Osmoglasnik u verziji čuvenog srpskog kompozitora, dirigenta i muzičkog pisca Kornelija Stankovića. Ovaj umjetnik studije muzike završava u Beču, a tokom svog kratkog života (samo 34 godine) ostavlja iznimno bogat opus, te mnoštvo dragocjenih rezultata njegovih melografskih aktivnosti. Njegov Osmoglasnik vjerovatno nastaje u Beču između 1858. i 1859. godine, a posebno su značajna prva dva odlomka, Gospodi vozvah i Da ispravitsja molitva moja. Kao osnivač amaterskog jazz orkestra „Dinamo“, autor i aranžer muzike za pozorište i radio, te dugogodišnji akter muzičkog života Beograda, Vojislav Simić cijeli je svoj život bio posebno posvećen jazz muzici. No, tako dominantni a�niteti nisu ga spriječili i da se okuša u duhovnoj muzici, koja mu je vjerovatno bila bliska kroz horsko djelovanje. Tako nastaje njegov Skaži mi Gospodi, koji upravo poput Večeri tvojejatajnija Alekseja Fjodoroviča Ljvova djeluje poput jednog duboko intimnog izraza duhovnosti. Iako je većina njegove kompozitorske djelatnost bila usmjerena na scenska djela (uglavnom operu), Ljvov je bio aktivan sudionik ruske muzičke scene i kao izvođač-violinista, te kao autor ruske nacionalne himne posvećene caru.

Stevan Stojanović Mokranjac s pravom se naziva ocem srpske muzike, osobito srpskog muzičkog romantizma, te istinskim majstorom horske muzike, vokalnih pravoslavnih i svjetovnih djela. Njegov doprinos njegovanju horske muzike je nemjerljiv, posebno kada se uzme u obzir i činjenica da je, pored komponovanja horskih djela, značajan dio svoje karijere proveo i kao horovođa, te rukovodilac najvećih srpskih pjevačkih društava tog vremena. Posebni spokojem odiše njegov Svjati Bože iz Liturgije sv. Jovana Zlatoustog nastale između 1894. i 1895. godine. Baš poput Mokranjca, istaknuti ruski kompozitor, horovođa i muzički pedagog Pavel Česnokov svoju je muzičku karijeru gotovo u cjelosti

posvetio muzici za hor. Bivši student, a kasnije i profesor Horskog dirigovanja na Moskovskom konzervatoriju, Česnokov je vodio brojne istaknute horove u Rusiji. Među njima posebno se ističu Rusko horsko društvo, hor Boljšoj teatra, Akademski moskovski hor, a djelovao je i kao horovođa u čuvenom Hramu Hrista Spasitelja. Do svoje tridesete godine napisao je oko 400 crkvenih horskih kompozicija koje su centralni i najznačajniji dio njegovog opusa. Među njima posebno se ističe Soviet prevečniji – Blagovestna stihira, op. 40, br. 2, gdje kompozitor muzikom nastoji dočarati čudo ukazanja anđela Gabrijela i naviještanja Djevici. Spasenije sodjelal, op. 25, br. 5 jedno od njegovih najpoznatijih horskih djela nastalo 1912. godine, a pridružuje mu se i Spasi Bože ljudi tvoja. Ne imami mi inija pomošči za ženski hor nepoznatog autora kao svojevrsno duhovno pitanje nadovezuje se na odgovor Vladimira Sokolova, ruskog pjevača i kompozitora 19. stoljeća, oblikovan u djelo Veličit duša moja Gospoda, apsolutno duhovno slavlje. S druge strane, slava Bogu se nastavlja izražena i stihovima koje je uglazbio otac bugarske ruske muzike, Apostol Nikolaev-Strumski. Njegova velika doksologija, ili Velikoe slavoslovie zasigurno je njegovo najizvođenije djelo. Molitva Davidova – Psalam 86 djelo je srpskog kompozitora Vladimira Milosavljevića, nekadašnjeg dirigenta čuvenog Prvog srpskog pjevačkog društva. Danas djeluje u Njemačkoj kao horovođa više istaknutih horova, među kojima se posebno ističe mješoviti hor “Singidunum”. Ovaj duboko molitveni psalam komponovan za solistu i hor, u kojem solist artikulira svijest hora u iskrenoj molitvenoj predanosti i sjedinjenju, zasigurno spada u vrhunce muzičke duhovnosti. Koncertna završnica ponovo se vraća slavlju uskrsnuća i to kroz djelo dirigenta i voditelja hora, Vladimira Markovića. Hristos voskrese – Vaskršnji antifoni je premijerno izveo upravo Beogradski kamerni hor.

Srijeda, 16. maj 2018, 20:00 Bošnjački institut

KONCERT:Boštjan Lipovšek&prijateljiBoštjan Lipovšek, hornaMilena Lipovšek, �autaGudački kvartet: Kana Matsui, violinaGea Pantner Volfand, violaJožef Bisak, violaMaruša Bogataj, violončelo

PROGRAM:Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)Kvintet za hornu, violinu, dvije viole i violončelo, KV 407, Es durAllegroAndanteRondo. Allegro

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)Kvartet za �autu, violinu, violu i violončelo br. 1, KV 285, D durAllegroAdagioRondo

Leone Sinigaglia (1868-1944)Romansa za hornu i gudački kvartet, op. 3

Eric Ewazen (r. 1954) / arr. za gudački kvartet S. FegušBallade, Pastorale & Dance za �autu, hornu i klavir

BOŠTJAN LIPOVŠEK je svoje prve muzičke lekcije dobio od svog oca i brata, obojice hornista. Obrazovanje je potom nastavio na Srednjoj muzičkoj i baletnoj školi, a zatim i na Akademiji za glasbo u Ljubljani u klasi profesora Jožeta Falouta. Tu stiče i diplomu, te završava i postdiplomski studij. Usavršavao se uz Radovana Vlatkovića na Mozarteumu u Salzburgu. Tokom studija u Ljubljani bio je dobitnik studentske Prešernove nagrade za izvedbu Straussovog Koncerta za hornu i orkestar br. 1 sa Simfonijskim orkestrom RTV Slovenija. U tom orkestru djelovao je i na mjestu solo horniste. Kao solista redovno nastupa sa brojnim orkestrima među kojima su pored matičnog orkestra Slovenske radiotelevizije i brojni orkestri u inostranstvu. Sarađivao je sa dirigentima kao što su: Anton Nanut, Uroš Lajovic, Marko Letonja, En Shao, David de Villiers, S. Pelegrino Amato, Gary Brain, Amy Anderson, Yakov Kreizberg, Sian Edwards, Pavle Dešpalj. Kao orkestarski solista gostovao je u nacionalnom orkestru opere La Monnaie u Briselu, Berlinskom simfonijskom orkestru, Kamernom orkestru Gustava Mahlera, Izraelskoj �lharmoniji, Simfonijskom orkestru iz Melbourna, Festivalskom orkestru Budimpešte, Australskom kamernom orkestru, a u zadnje vrijeme intenzivno i u Camerati Salzburg, te Škotskom kamernom orkestru. Na međunarodnom takmičenju Citta di Porcia pobijedio je 2001. godine. Djeluje kao redovni profesor na Akademiji za glasbo u Ljubljani, a od 2005. kao gostujući profesor na Muzičkoj akademiji u Zagrebu. Za umjetnička dostignuća na području muzičke umjetnosti 2008. godine primio je nagradu Prešernovoga sklada. Objavio je i više nosača zvuka u produkciji ZKP RTV Slovenije samostalno i kao član kamernih ansambala. Njemačka diskografska kuća Pro�l objavila je i nosač zvuka Salzburški rariteti uz Juvavum Brass ansambl. Sa Simfonijskim orkestrom RTV Slovenije, čiji je član od 1995. godine, snimio je izvedbe koncerata za hornu i orkestar R. Straussa, W. A. Mozarta, R. Gliera, J. Pauera. Posebno treba istaći i njegove premijerne izvedbe i snimke djela L. Lebiča, I. Petrića, T. Habea i U. Kreka

MILENA LIPOVŠEK diplomirala je 1998. godine na Akademiji za glasbo u Ljubljani, gdje je 2004. godine izvedbom Francaixovog Koncerta za �autu i orkestar uz Simfonijski orkestar RTV Slovenije uspješno zaključila i svoj postdiplomski specijalistički studij. Od 1999. djeluje kao solo �autistica Simfonijskog orkestra RTV Slovenija. Usavršavala se na majstorskim radionicama uz mnoge renomirane profesore. Dobitnica je više prvih nagrada na državnim takmičenjima. Sarađivala je sa brojnim orkestrima u zemlji i inostranstvu kao što su: Nacionalna Opera Lyon, Mahler Chamber Orchestra, Državni �lharmonijski orkestar OSESP Sao Paolo i Australski kamerni orkestar (Australian Chamber Orchestra). Kao solistica nastupala je više puta uz Simfonijski orkestar RTV Slovenija, te snimila brojna solistička i kamerna djela za potrebe arhiva Radio-televizije. Njen prvi nosač zvuka objavljen je 2006. godine sa snimcima djela ruskih kompozitora za �autu i klavir. Kao solistica i kao članica kamernih ansambala premijerno je izvela više djela domaćih i stranih kompozitora, te nastupala na više različitih muzičkih festivala u Sloveniji, Italiji, Austriji, Hrvatskoj, Belgiji, Velikoj Britaniji, Brazilu, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini, Srbiji, SAD-u i Australiji. Vodi više majstorskih radionica u Sloveniji, Brazilu, Crnoj Gori, Srbiji i Njemačkoj. Djeluje kao profesorica na Konservatoriju za glasbo u Ljubljani, te na Muzičkoj gimnaziji u Celju, gdje ostvaruje impresivne rezultate u radu sa učenicima koji postižu velike uspjehe na državnim i međunarodnim takmičenjima. Paralelno sa muzičkom karijerom studirala je i psihoterapiju. U toj oblasti završila je i doktorski studij, i time stekla titulu doktora nauka u oblasti porodične i bračne terapije, te postala integrativna psihoterapeutkinja.

KANA MATSUI studirala je violinu u klasi profesora Azusa Tachita i Shizuko Ishii na Visokoj školi za muziku u Tohu (Japan), te Pierra Amoyala na Conservatoire HEM u Lausanni (Švicarska), gdje je uz posebna priznanja diplomirala 2007. godine. Postdiplomski studij nastavlja na Bečkom konzervatoriju, gdje studira uz Wernerja Hinka i Antona Sorokowa. Tokom 2009. i 2010. godine bila je angažovana kao četvrta koncert-majstorica Bečkih simfoničara, od 2011. nastupa kao koncert-majstorica Simfonijskog orkestra RTV Slovenija, a od 2012. i kao članica Camerate Salzburg. Nastupala je kao solistica, a održala je i niz muzičkih radionica i kurseva u okviru socijalnog projekta za djecu u Kolumbiji, gdje je koncertirala i kao gostujuća koncert-majstorica Nacionalnog

simfonijskog orkestra Kolumbije.

GEA PANTNER VOLFAND svoj postdiplomski studij završila je na Akademiji za glasbo u Ljubljani u klasi docenta Mileta Kosija. Više puta učestvovala je na Takmičenju mladih slovenskih muzičara, gdje je 2009. i 2012. godine osvojila i zlatnu plaketu, te prvu nagradu. Kao solistica nastupala je sa Simfonijskom orkestrom Akademije za glasbo u Ljubljani (2010), Celjskim gudačkim orkestrom (2011. i 2008), orkestrom Mladi ljubljanski solisti (2010) i Simfonijskim orkestrom Muzičke škole Celje (2007). Održala je i niz recitala u okviru ciklusa Mladi virtuozi, te Muzičke omladine u Ljubljani. Dobitnica je i Škerjančeve nagrade Konzervatorija za glasbo in balet u Ljubljani 2010. godine, a za koncertna ostvarenja sa kvartetom Accademia tokom akademske 2010/2011. godine osvojila je i Prešernovu nagradu. Kao solistica sa orkestrom Slovenske �lharmonije nastupila je 2013. godine. Za taj nastup je u akademskoj 2012/2013. osvojila Prešernovu nagradu Akademije za glasbo. Od oktobra 2012. redovna je članica Simfonijskog orkestra RTV Slovenija, a nastupa i kao članica orkestara Young Euro Classic, EUYO i GMJO.

Violista JOŽEF BISAK svoje muzičko obrazovanje započinje u rodnom Novom Sadu. Usavršava se na mnogim majstorskim radionicama renomiranih umjetnika i pedagoga kao što su: Pierre Henri Xuereb (Paris Conservatoire National Supérieur), Gerard Causse (Escuela Superieur de Musica Reina So�a Madrid), te Felix Schwartz (Staatskapere Berlin). Kao solo violista nastupao je kao član Narodnog pozorišta u Novom Sadu, Vojvođanske �lharmonije, te kamernog orkestra Camerata Academica. Trenutno djeluje kao solo violista Simfonijskog orkestra RTV Slovenija. Kao solista i kamerni muzičar nastupa na brojnim muzičkim festivalima u zemlji i inostranstvu.

MARUŠA BOGATAJ svoje muzičko obrazovanje započinje kao šestogodišnjakinja u Kranjskoj muzičkoj školi pod mentorstvom Zdenke Kristl-Marinič. Studij muzike nastavlja na Akademiji za glasbo u Ljubljani u klasi Cirila Škerjanca i Miloša Mlejnika. Diplomu stiče već kao dvanaestogodišnjakinja, te usavršavanje nastavlja u Minhenu, gdje u klasi profesora Wen-Sinn Yanga na Hochschule für Musik und Theater sa odličnim uspjehom završava solistički i kamerni postdiplomski studij. Tokom 2014. nastupala je kao članica prestižne Minhenske

opere, a od 2015. djeluje kao solo violončelistica Simfonijskog orkestra RTV Slovenija. Tokom studija osvojila je niz prvih nagrada na državnim i međunarodnim takmičenjima, te je nastupala i kao članica različitih omladinskih i profesionalnih orkestara, među kojima je četiri godine provela u Gustav Mahler Jugendorchester, gdje je koncertirala i kao solo violončelistica. Kao solistica predstavila se koncertima sa slovenskim orkestrima kao što su: Slovenska �lharmonija, Simfonijski orkestar RTV-a, Operni orkestar SNG Ljubljana, Orkestar Gimnazije Kranj, kamerni orkestar Carnium i dr. Usavršavala se i na majstorskim radionicama uz umjetnike kao što su: Wolfgang Boettcher, Wolfgang Herzer, Natalia Gutman, Anner Bylsma, Rudolf Leopold, Susane Basler, Ana Chumachenko, Volkhard Steude, Hatto Beyerle, Petr Prause. Članica je mnogih kamernih sastava, a od 2012. nastupa i sa svojim klavirskim triom Munich ARTISTrio uz brata Matjaža, s kojim je 2013. na takmičenju ACM Trio di Trieste osvojila drugu nagradu. S ovim ansamblom nastupa širom Evrope, te snima za mnogobrojne radijske kuće.

O DJELIMA: U kamernom stvaralštvu Wolfganga Amadeusa Mozarta posebno mjesto zauzimaju kvarteti i kvinteti za duvački instrument i gudače, iako ne čine nužno jednu konzistentnu grupu unutar njegovog opusa. Naime, ukupno sedam djela napisanih za ovakve kamerne sastave mnogo se logičnije može svesti na djela komponovana za muzičare-amatere i ona pisana za profesionalce što je u značajnoj mjeri utjecalo i na samu strukturu i tretman muzičkog materijala u njima korišten. Tako, na primjer, Kvartet s oboom (KV 370), Kvintet s hornom (KV 407) i Kvintet s klarinetom (KV 581), pisani za profesionalne muzičare od izvođača zahtijevaju znatno viši stepen virtuoziteta, što u četiri kvarteta za �autu i gudače koji pripadaju skupini djela pisanih za muzičare-amatere, vidljivo nedostaje (uz izuzetak prvog, Kvarteta za �autu i gudače u D duru, KV 285). Kvintet za hornu, violinu, 2 viole i volončelo u Es duru, KV 407 vrlo vjerovatno nastaje krajem 1782. godine u Beču. Njegov autograf nije sačuvan, međutim posve je jasno da je kompozitor djelo napisao za profesionalnog umjetnika, hornistu Ignaza Leutgeba, člana Salcburške Hofkapelle, koji je dugo prijateljevao sa Mozartovom porodicom. Da je njihov odnos bio i kompozitoru posebno važan, svjedoči i činjenica da je upravo Leutgebu Mozart posvetio Koncert za hornu u D duru (KV 412) nastao iste godine, kao i dodatna tri koncerta za hornu pisana u periodu od 1783. do 1786. godine. Kvintet kao trostavačno djelo posebno je karakteristično po istom glavnom motivu drugog i trećeg stavka, koji se u fragmentima pojavljuje već i u prvom, time ostvarujući koherentnost i uvezanost segmenata djela u jedinstvenu cjelinu. Zanimljiva je i Mozartova upotreba dvije viole koja djelu daje posebnu zvučnu boju, ali i interesantne mogućnosti kombinacije instrumenata. Prvi stavak, Allegro, karakteriše uvodna naizmjenična muzička igra horne i violine, koja se potom razvija u raskošan kamerni zvuk koji na momente sugeriše znatno veći ansambl. Drugi stavak, Andante, u svom gotovo nokturnalnom ugođaju posebno ističe liričnost dionice horne, te njeno stapanje sa zvukom gudača, što kompozitor potom transformiše u razigrani Rondo, koji uspijeva zadržati eleganciju i odmjerenost kroz delikatnost imitativne tehnike, ali i virtuozitet čija svrha je ipak muzika. Pet godina prije nastanka Kvinteta s hornom, Mozart boravi u Mannheimu gdje susreće, kako sam opisuje, »rijetkog čovjeka«, muzičara-amatera, moguće Ferdinanda Dejeana koji

od kompozitora tada, sudeći prema Mozartovom pismu upućenom njegovom ocu 10. decembra 1777. godine, naručuje »3 mala, jednostavna, i kratka koncerta i par kvarteta za �autu«. Mozart ipak na kraju komponuje četiri kvarteta s �autom, od kojih je prvi, Kvartet za �autu i gudače u D duru, KV 285, svjetlo dana najvjerovatnije ugledao već na Božić iste godine. Poput kvinteta za hornu, i ovaj kvartet zadržava trostavačnu koncertantnu formu čiji karakter u određenoj mjeri dolazi do izražaja u prvom stavku, Allegro, uz solističku ulogu dionice �aute koja se kroz razvojni dio postepeno stapa sa ostatkom ansambla u kamerni zvuk. Drugi stavak, Adagio, donosi ekspresivni kantilenu koja u prvi plan ponovo stavlja �autu, dok treći stavak, Rondo, baš poput Kvinteta s hornom, počiva na formi sastavljenoj iz tri kupleta i četiri refrena, uz prožimanje čestih dijaloga �aute i violine.Romansa za hornu i gudački kvartet, op. 3 jedno je od prvih djela uopće talijanskog kompozitora Leonea Sinigaglie, nastalo 1889. godine dok je još uvijek boravio u rodnom Torinu. Ovaj kompozitor potom provodi i nekoliko godina u Beču gdje stupa u kontakt sa istaknutim kompozitorima tog doba poput Johannesa Brahmsa i Gustava Mahlera, a postaje i blizak prijatelj Antonina Dvořáka tokom boravka u Pragu. Nakon povratka u Torino 1901. godine, pored rada u oblasti kompozicije, Sinigaglia započinje istraživanja lokalnog folklora, te prikuplja i bilježi mnoštvo pjesama, koje potom pretače u vlastite aranžmane najčešće pisane za glas i klavir. Svoje veliko interesovanje za kamernu muziku posebno u kombinaciji sa duvačkim instrumentima u svojim djelima pokazao je i savremeni američki kompozitor Eric Ewazen. Stekavši svoje muzičko obrazovanje kroz rad sa istaknutim umjetnicima na Julliardu i Eastman School of Music, Ewazen se posvećuje komponovanju i pedagogiji, pa kroz mnoštvo narudžbi gradi svoj impresivan opus. Jedno od takvih djela, nastalo po narudžbi Davida Wake�elda i Barlija Nugenta, je i Ballade, Pastoral & Dance za �autu, hornu i klavir. Kritičari upućuju na njegov posebno zanimljiv i ekspresivan prvi odsjek, Ballade. Inačica ovog djela za �autu, hornu i gudački kvartet Simona Feguša bit će predstavljena na 24. SVEM-u.

Četvrtak, 17. maj 2018, 13:00 Narodno pozorište Sarajevo

Radionica za studente horne sa Boštjanom Lipovšekom

Četvrtak, 17. maj 2018, 20:00 Crkva Sv. Josipa, Marijin dvor

KONCERT:Petrit Çeku, gitara

PROGRAM:Johann Sebastian Bach (1685 – 1750) / arr. Valter DešpaljSuita za violončelo br. 3, BWV 1009PréludeAllemandeCouranteSarabandeBourrée I, IIGigue Franz Schubert (1797–1828) / arr. Johann Kaspar MertzLob der Thränen, D. 711Liebesbothschaft (Labuđi pjev, D. 957)Aufenthalt (Labuđi pjev, D. 957)Ständchen (Labuđi pjev, D. 957)Die Post (Zimsko putovanje, D. 911)Das Fischermädchen (Labuđi pjev, D. 957) Dionisio Aguado (1784–1849)Fandango, op. 16 Francisco Tarrega (1852–1909)Recuerdos de la AlhambraCapricho Arabe

PETRIT ÇEKU svoje muzičko obrazovanje započeo je u rodnom gradu Prizrenu saradnjom sa Luanom Sapunxijem. Od 2002. godine naobrazbu nastavlja u Zagrebu u klasi Xhevdeta Sahatxhije, a potom u klasi Darka Petrinjaka na Muzičkoj akademiji u Zagrebu, gdje 2008. godine stiče diplomu. Težnja za daljim muzičkim usavršavanjem odvodi ga na konzervatorij Peabody u Baltimore (SAD) u klasu gitariste Manuela Barrueca gdje boravi od 2009. do 2013. godine. Petrit Çeku nastupao je diljem Europe i Sjeverne Amerike na solističkim recitalima, te kao solista na simfonijskim koncertima s orkestrima poput Simfonijskog orkestra iz Allentowna, Simfonijskog orkestra iz Baltimorea, Kamernog orkestra Češke �lharmonije, State Hermitage orkestra u Sankt Peterburgu i Simfonijskog orkestra Albanske radiotelevizije. Sarađivao je i sa najvažnijim orkestrima u Hrvatskoj, a redovno nastupa sa poznatim ansamblom Zagrebački solisti i gitarskim triom Elogio. Tokom bogate karijere osvojio je devet prvih nagrada na međunarodnim gitarističkim takmičenjima. Prvu je studijsku ploču objavio 2008. godine u produkciji američke diskografske kuće Naxos, dok je španska izdavačka kuća Eudora 2016. godine objavila njegove snimke svih Bachovih suita za violončelo u obradama Valtera Dešpalja. Dobitnik je Nagrade Ivo Vuljević (2005) Hrvatske glazbene mladeži, a nagrađen je i godišnjom nagradom Mladi glazbenik godine Zagrebačke �lharmonije i Hrvatske poštanske banke (2008). Svira na gitari američkoga graditelja Rossa Gutmeiera.

O DJELIMA:

Uprkos dominantnoj purističkoj težnji da se monumentalna djela muzičke prošlosti moraju izvoditi isključivo u svom originalnom obliku, sklonost savremenih klasičnih gitarista ka transkripcijama muzike Johanna Sebastiana Bacha uobičajna je globalna pojava, posebno kada se uzmu u obzir i kompozitorove aktivnosti na polju aranžiranja vlastitih djela. S jedne strane kompozitorova muzika zahvalna za takve i slične zahvate, s druge strane moderan instrument zahvalan za izvođenje Bachove polifonije, omogućili su da cijeli niz djela originalno pisanih u verzijama za �autu, violončelo, violinu ili lutnju ponovo zvučno zaživi i u inačicama za klasičnu gitaru. U tu skupinu svakako spada i čuvenih šest Svita za violončelo (BWV 1007-1012) nastalih u periodu od 1717. do 1723. tokom Bachovog boravka i djelovanja u Köthenu. Svita za violončelo br. 3 u C duru, BWV 1009 jedno je od najčešće izvođenih djela skupine, a zasniva se na sedam stavaka, od Preludija, preko Alemande, Courante i Sarabande, do Bourrée 1 i 2 i završne Gigue. Uz Svitu br. 4, ovo je jedina iz skupine u kojoj se nakon Sarabande javlja Bourrée. Preludij zadržava svoj improvizacijski karakter uz dominantni pedalni ton koji doprinosi postupnoj gradnji i razvoju napetosti do konačnog razrješenja. Posebno karakteristična je i Sarabande koja izvođaču, pored prostora za ekspresivnost, nudi i priliku za ra�nirani tretman polifonije. Galantni Bourrée 1 i 2 na trenutak uvode promjenu raspoloženja, koje se ponovo u svoj svojoj lakoći vraća u posljednjem stavku, Gigue. Inačica za klasičnu gitaru djelo je hrvatskog violončeliste Valtera Dešpalja. No, aranžmani za klasičnu gitaru znatno češće su radovi samih gitarista, poput Johanna Kaspara Mertza. U svom istraživanju klasične muzike Mertz se okušao u aranžiranju nekih od najpoznatijih solo pjesama Franza Schuberta poput Lob der Thränen i Die Post (iz čuvenog ciklusa Zimsko putovanje), kao i pjesama iz ciklusa Labuđi pjev. Lob der Thränen, D. 711 nastala je kao samostalno djelo 1818. godine prema istoimenoj pjesmi Augusta von Schlegela iz 1807. godine. No, za razliku od pjesnika koji svoje djelo oslikava melanholičnim, turobnim bojama, Schubertova muzika odražava znatno više optimizma i nadanja u odnosu na tekstualni predložak oslikavajući tipično schubertijanski balans između dura i mola. Solo pjesma Die Post, dio Schubertovog ciklusa Zimsko putovanje, kao i ostatak ciklusa nastala je na tekst pjesnika Wilhelma Müllera, te ispituje emocije koje u glavnom protagonisti budi zvuk poštanske trube, i vijesti koje

mu mogu stići o njegovoj ljubljenoj. Ciklus Labuđi pjev D 957, sastavljen iz 14 solo pjesama na tekstove istaknutih pjesnika Ludwiga Rellstaba, Heinricha Heinea i Johanna Gabriela Seidla, nastao je 1828. godine, ali je objavljen tek nakon kompozitorove smrti 1829. Kako neki smatraju, ideja zbirke pjesama vjerovatno ne potiče od samog kompozitora, već je produkt inicijative Schubertovog izdavača Tobiasa Haslingera da, nakon kompozitorove smrti, sakupi sva njegova posljednja neobjavljena djela u oblasti solo-pjesme. Izbor pjesama za koncert u okviru SVEM-a sadrži tri pjesme na tekstove Ludwiga Rellstaba, Liebesbothschaft, Aufenthalt i Ständchen “Leise �ehen meine Lieder”, te Heineovu Das Fischermädchen. Drugi dio koncertnog programa donosi tri djela originalno pisana za gitaru iz pera dvojice španskih kompozitora, Dionisija Aguada i Francisca Tarrege. Aguadovu smrt i Tarregino rođenje dijele tri godine, pa tako i njihove stilske karakteristike u značajnoj mjeri ocrtavaju razliku vremena u kojima su živjeli i djelovali. No, kao zajednička poveznica ipak je primijetan španski folklorni element koji njihova djela dodatno povezuje i približava. Aguadov Fandango op. 16 upravo je jedan takav primjer, gdje kompozitor, inače prijatelj i savremenik Fernanda Sora, koristi folklor kao osnovni materijal koji potom kroz seriju varijacija modi�cira s željom da prezentuje različite mogućnosti instrumenta kojem je posvetio svoj cjelokupni opus i djelo Escuela de Gitarra iz 1825. godine. Na sličan način i Francisco Tarrega već u samim nazivima djela iznosi reference na speci�čan melos podneblja iz kojeg potiče. Kao uspješan gitarista i pedagog, Tarrega uspijeva ostvariti impresivnu karijeru tokom druge polovine 19. stoljeća, kojoj pridodaje i aktivnosti kompozitora i aranžera (naročito klavirskih djela). Jedno od njegovih najizvođenijih djela je svakako Recuerdos de la Alhambra, nastalo 1896. u Granadi, karakteristično po ekstenzivnoj upotrebi tehnike tremola, na osnovu koje je i steklo svoju veliku popularnost. Četiri godine prije ove uspješnice, Tarrega 1892. komponuje i Capricho arabe, kao jedno od ukupno oko 80 djela napisanih za ovaj instrument, što mu je donijelo reputaciju jednog od najznačajnijih kompozitora za klasičnu gitaru uopće.

Petak, 18. maj 2018, 20:00 Narodno pozorište Sarajevo

KONCERT:Sergej Krilov, violinaSamra Gulamović, dirigentSarajevska �lharmonija

PROGRAM:

Georges Bizet (1838 – 1875)Simfonija u C duruAllegro vivoAndante. AdagioAllegro vivaceFinale. Allegro vivace

Maurice Ravel (1875 – 1937)Pavana za preminulu infantkinju

Pjotr Iljič Čajkovski (1840 -1893)Koncert za violinu i orkestar op. 35, D durAllegro moderatoCanzonetta: AndanteFinale: Allegro vivacissimo

SERGEJ KRYLOV jedan je od istaknutih umjetnika današnjice. Njegove impresivne tehničke sposobnosti upotpunjene su dubokim poznavanjem djela, te iznimnom izražajnošću s kojom izvodi svako od brojnih djela na svom repertoaru. Ovaj umjetnik svoje muzičko obrazovanje započinje kao petogodišnjak pri Moskovskoj centralnoj muzičkoj školi. Međunarodno priznanje stiče osvajanjem prvih nagrada na Međunarodnom violinističkom takmičenju Rodolfo Lipizer, na Stradivarius međunarodnom violinističkom takmičenju, kao i na takmičenju Fritz Kreisler. Tokom svoje bogate muzičke karijere sarađivao je sa brojnim orkestrima kao što su: Dresden Staatskapelle, Sanktpeterburška �lharmonija, Londonska �lharmonija i Royal Philharmonic orchestra, Ruski nacionalni orkestar, Orkestar Mariinsky teatra, Filarmonica della Scala, Accademia di Santa Cecilia, Orchestre Philharmonique de Radio France, DSO Berlin, Konzerthaus Orchester Berlin, Budapest Festival Orchestra, NHK Symphony Tokyo i Atlanta Symphony Orchestra. Među brojnim istaknutim ličnostima sa kojima je imao priliku sarađivati posebno se ističe saradnja i prijateljstvo sa Mstislavom Rostropovičem. Do sada je koncertirao uz brojne renomirane dirigente među kojima su: Dmitri Kitayenko, Mikhail Pletnev, Valery Gergiev, Andrey Boreyko, Vasily Petrenko, Vladimir Jurowski, Fabio Luisi, Roberto Abbado, Yuri Temirkanov, Vladimir Ashkenazy, Dmitry Liss, Yuri Bashmet i Michał Nesterowicz. Od 2008. Krylov djeluje i kao muzički direktor Litvanskog kamernog orkestra, gdje se često pojavljuje u ulogama soliste i dirigenta izvodeći širok spektar djela od baroka do savremene muzike. Mnogo vremena posvjećuje i kamernoj muzici sarađujući sa umjetnicima kao što su: Denis Matsuev, Nikolai Lugansky, Itamar Golan, Michail Li�ts, Bruno Canino i Boris Berezovsky, te nastupajući u većim kamernim ansamblima zajedno sa Elenom Bashkirovom, Yuri Bashmetom, Maximom Rysanovim, Alexandrom Kniazevim. Pored ranih snimaka za Melodiyu i EMI, Krylova diskogra�ja uključuje i dva nosača zvuka objavljena za Deutsche Grammophon: jedan posvećen djelu Četiri godišnja doba Antonija Vivaldija uz Litvanski kamerni orkestar, a drugi posvećen Paganiniju uz izvedbu njegova 24 Capriccia. Nedavno je premijerno izveo i Koncert za violinu i orkestar Ezia Bossa uz Orchestra Filarmonica della Fenice koji je snimljen i objavljen u produkciji Sony Classic. Njegov snimak Koncerta za violinu Metamorfoze Krysztofa Pendereckog uvršten je u projekat čiji je cilj snimiti cjelokupan opus ovog kompozitora.

�lharmoniji kao asistent dirigenta. Časopis Žena 21 ju je proglasio najuspješnijom ženom u oblasti umjetnosti za 2001. godinu, a 2008. godine bila je dobitnica nagrade Sloboda koju dodjeljuje Centar za mir Sarajevo. Do sada bilježi brojne koncerte sa orkestrom Sarajevske �lharmonije u Bosni i Hercegovini, kao i koncerte sa drugim orkestrima u Turskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Švicarskoj i Italiji. Od 2009. godine angažovana je i kao dirigent Baleta Narodnog pozorišta u Sarajevu. Od 2008. do 2016. godine obavljala je funkciju direktorice Sarajevske �lharmonije.

SAMRA GULAMOVIĆ rođena je u Sarajevu. Diplomirala je i magistrirala na Muzičkoj akademiji u Sarajevu na Odsjeku za kompoziciju i dirigovanje u klasi profesora Teodora Romanića i profesora Julija Marića. Od 1995. godine je umjetnički rukovodilac Sarajevskog vokalnog okteta Preporod, a osnivač je i dirigent Ženskog vokalnog ansambla Allegro sa kojim je postigla veliki uspjeh i osvojila mnogobrojne nagrade na internacionalnim takmičenjima i festivalima. Pohađala je ljetnu školu dirigovanja 1997. godine u Baselu (Švicarska) i 1999. u Lionu (Francuska) i tada po prvi put, van granica BiH, održava koncerte sa Internacionalnim simfonijskim orkestrom Aidimos. Još kao student predvodila je Hor Opere Narodnog pozorišta Sarajevo, a 1998. godine počinje sa radom u Sarajevskoj

one na Velsaquezovoj slici, izvodi na španskom dvoru. Tokom 1878. godine Petar Iljič Čajkovski u pismima Nadeždi von Meck ushićeno piše da je Koncert za violinu i orkestar u D duru, na kojem je u tom periodu radio, jedno od rijetkih djela u koje uopće ne sumnja, djelo čiji proces nastanka ne vidi kao rad, već kao čisto zadovoljstvo. U samo nekoliko dana kompozitor kreira skicu, a u narednih par i kompletnu orkestraciju, inspirisan violinistom Josifom Kotekom, studentom čuvenog Josepha Joachima u Berlinu. Njegova pomoć kompozitoru u pogledu tehnike i mogućnosti instrumenta doprinijela je da opus 35 Čajkovskog stekne reputaciju jednog od najzahtjevnijih violinističkih koncerata uopće. Takvom mišljenju pridonijela je i činjenica da je premijerno izvođenje predviđeno za 10. mart 1879. godine moralo biti odgođeno, jer su Leopold Auer, violinistički virtuoz i tadašnji profesor na Sanktpeterburškom konzervatoriju, kao i dirigent Karl Dawydow djelo proglasili iznimno kompliciranim i prezahtjevnim za izvođenje. Premijera je morala sačekati još dvije godine, pa je Koncert 4. decembra 1881. izveo Adolf Brodsky (kasnije profesor violine u Leipzigu) u Beču, kojem je kompozitor iz zahvalnosti za veliko zalaganje u promociji djela isto i posvetio. Mnoštvo zahtjevnih tehničkih elemenata uz virtuozne pasaže sugeriše da su Kotek, kao i kasnije Brodsky, morali biti istinski violinistički virtuozi, a upravo mješavina, kako Hanslick navodi, “originalnosti i sirovosti, sretnih trenutaka i turobne ra�niranosti”, daje još jednu dodatnu, kompozitorovu dimenziju koja prevazilazi puke tehničke komplikacije, već od interpretatora zahtjeva iznimno majstorstvo u svim segmentima izvođačke umjetnosti. Prvi stavak Allegro moderato u standardnoj formi sonatnog Allegra uz kontrastiranje dviju tema dosljedno portretira virtuozni karakter cjelokupnog djela što do izražaja posebno dolazi u solističkoj kadenci. Drugi stavak, ekspresivna Canzonetta direktno se vezuje za posljednji, Rondo-Finale u kojem, kreirajući posve novu atmosferu, kompozitor uspjeva virtuozitetom protkati i folklorne elemente izražene u plesnoj temi.

O DJELIMA:

Francuski dio programa posljednje festivalske večeri u prvi plan stavlja dva muzička velikana, Georgesa Bizeta i Mauricea Ravela, čija orkestarska djela čine zanimljiv zvučni pandan i svojevrsnu introdukciju remek-djelu violinističke literature, Koncertu za violinu i orkestar u D duru Čajkovskog. Kao već priznati i proslavljeni kompozitor, Georges Bizet nije često spominjao, niti na bilo koji način promovisao svoju Simfoniju u C duru. To djelo pripadalo je njegovoj prošlosti, periodu kompozitorske mladosti i naivnosti, i tamo ga je sam kompozitor želio i ostaviti. Sudbina je htjela da se kompozitorova želja ispuni, pa djelo biva zaboravljeno sve do 1935. godine kada otkrićem rukopisa na Pariškom konzervatoriju započinje njegova renesansa. Činjenica da je Simfonija nastala iz pera sedamnaestogodišnjeg kompozitora 1855. godine u samo mjesec dana tokom njegovog studija, svjedoči da je riječ o važnom ostvarenju koje opisuje zanimljivo fazu kompozitorskog stvaralaštva, ali i jedan od rijetkih općenito francuskih pokušaja na polju simfonijske muzike. Djelo prikazuje vrlo jasan utjecaj kompozitorskog stila Charlesa Gounoda, kao i primijetne elemente klasičke simfonijske tradicije naročito kada je dramaturgija djela u pitanju. Tako, na primjer, prvi stavak Allegro vivo standardno suprotstavlja dvije teme, gdje prva zasnovana na upečatljivoj ritmičkoj �guri priziva beethovenovsku atmosferu. Njome kompozitor ostvaruje i koherentnost cjelokupnog djela, koristeći upravo taj muzički materijal kao poveznicu i podsjetnik kako u lirskom drugom, tako i u energičnom trećem stavku, Scherzu. Virtuozni četvrti stav Finale. Allegro vivace, sublimira suštinu simfonije, te u velikoj festivnoj završnici teži prezentovati zvučnu monumentalnost kroz svečani karakter. Još jedan studentski rad, ovaj put Mauricea Ravela, doživio je veliku popularnost. Nastala kao djelo za klavir posvećeno Winnaretti Singer tokom Ravelovih studentskih dana, Pavana za preminulu infatkinju ujedno je i jedno od kompozitorovih prvih objavljenih djela. Iako napisano 1899, djelo se u verziji za orkestar pojavljuje tek 1910. godine. No, upravo kao i Bizet, već 1912. godine Ravel se počinje postepeno distancirati od svog ranog djela kritikujući njegovu formu i, kako mu se tada činilo, jasan utjecaj Chabrierovog stila. Pavana se direktno referira na istoimeni ples, koji i kompozitor spominje u jednom od vlastitih opisa kao ples koji jedna mala princeza, baš poput

FONDACIJA ZA MUZIČKE UMJETNOSTIMUSIC ARTS FOUNDATION

Upravni odbor1. Josip Muselimović, predsjednik2. dr. Milorad Kenjalović, član3. Irfan Kamenjašević, član

PredsjednikNinoslav Verber

XXIV. SVEMNinoslav Verber, umjetnički direktorMinka Skenderagić, sekretaricaEsma Sulejmanagić, glasnogovornicaAida Palinić, odnos s medijimaAlmin Berbić, box officeAlmin Zrno, o�cijelni fotograf

IzdavačFondacija za muzičke umjetnostiMusic Arts Foundation

Za izdavačaNinoslav Verber

TekstoviEsma Sulejmanagić

Dizajn i DTPMirsad Festa

ŠtampaBlicdruk d.o.o. Sarajevo

Tiraž1000

Music Arts FoundationFondacija za muzičke umjetnostiTrg Barcelone 371000 SarajevoBosna i Hercegovina

www.maf.ba

Pokrovitelji:

Partneri:

Medijski pokrovitelji:

25. SARAJEVSKE VEČERI MUZIKE 2019

9.5.2019. – 17.5.2019.

Trg Barcelone, 71000 Sarajevo; +387 61 358 000, +387 61 312 080; info@maf.ba; www.maf.ba