Ligj. VIII

PROGRAMET E MENAXHIMIT

ETIK

Në këtë kapitull do të njiheni me:

- Hartimin e programit të menaxhimit

Hartimin e kodeve të etikës

Kodet e sjelljes

Politikat dhe procedurat

- Dilemat etike dhe zgjedhja e tyre

- Disa nga mitet e përfitimit që rrjedhin nga

menaxhimi i etikës së biznesit

Ndërmarrjet hartojnë dhe vënë në zbatim programe

të posaçme të cilat përfshijnë kodet dhe politkat që

drejtojnë vendimet dhe sjeljen.

Një program menaxhimit etik ndihmon në:

- përcaktimin e strukturave të përshtatshme për të

menaxhuar në mënyrë etike

- Vlerësoj vazhdimisht kërkesat etike

- Përcaktoj vlerat dhe sjelljet

- Integroj udhëzimet etike në procesin e vednimarrjes

- Vlerësoj programin etik

- Siguroj bindjen tek punëmarrësit idhur me

vëmendjen e etikës

HARTIMI I PROGRAMEVE Të MENAXHIMIT ETIK

Dilemat etike – Shmangia e ndodhjes së

tyre që në momentin kur ato lindin

Marrja e vendimeve etike duhet të

përfshije grupet e caktuara dhe duhet të

behen publike

Punonjësit duhet të ndjehen të përfshirë

në këto programe

PËRPJEKJA E VAZHDUESHME PËR TË

QENË ETIK

Senzibilizimi lidhur me niven e përgjegjësive

etike

Drejtuesi duhet të mbështesë programin

Krijimi i Komitetit të etikës

Krijimi i Komitetit për menaxhimin etik

Caktimi i përsoint përgjegjës për cështjet e

etikës

Rolet dhe përgjegjësitë bazë në

menaxhimin etik

Kodi ka vlerë

Dialogu vazhdueshëm lidhur me

vlerat etike

Të punësuarit reagojnë ndaj kodeve me

dyshim

Përdorimi i mjeteve – Kodet e

etikës dhe Kodet e sjelljes

Nevoja e hartimit të kodit të etikës

Organizatat mund të kenë kode të etikës të

njejtë

Gjatë hartimit është e nevojshme:

- Kultura organizative

- Planifikimi strategjik

- Identifikimi i vlerave të nevojshem (SWOT)

Hartimi i kodeve të etikës

(Six Pillars of Character )

a) Besueshmëria

b) Respekti

c) Përgjegjësia

d) Kujdesi

e) Drejtësia dhe ndershmëria

f) Virtyti qytetar dhe qytetaria

Prioritetet e disa vlerave

- Kodet e sjelljes specifikojnë në detaje

veprimet që duhet të kryhen në vendin e

punës,

- Kodi i etikës përfaqëson udhëzues të

përgjithshëm për vendimet që merren në

lidhje me veprimet

- Kodet e sjelljes në vete mbajnë shembuj të

sjelljeve të duhura

Kodet e sjelljes

Hartimi i kodit të sjelljes

- Madhësia e ndërmarrjes

- Nevoja për kodin e sjelljes

është i nevojshëm Identifikimi i sjelljeve

bazë ku përfshihen:

- vlerat etike që burojnë nga ligjet

- sjelljet etike që idhen me

veprimtarinë

- sjelljet që lidhen me gjendjen aktuale

të vendit

- Përshkrm i shkruar lidhur me veprimet

dhe sjelljet e të punësuarve,

- Rishkimi nga Drejtuesit kryesor dhe

departamenti përgjegjës për anën

juridiko-ligjore

- Kodi sjelljes:

- Stili i preferuar i veshjes

- Ndjekja e instruksioneve

të superiorëve

- Të qenurit e besueshem

dhe i gatshëm

- Konfidencialiteti

- Mospranimi dhuratave;

- Shmangia e diskriminmit gjinor

dhe racial;

- Mospërdorimi i pronës së

ndërmarrjes për përfitime

përsonale;

- Raportimi aktiviteteve ilegale.

Dilemat etike dhe zgjidhja

A duhet a nuk duhet të gënjejë

punëtori,

A duhet të mashtrojë,

Të shkel kushtet e kontratës etj

DILEMË ETKE

Metodat për zgjidhjen e

dilemave etike

- 10 teste: disa nga pyetjet:

- Përkatësia e informacionit – A është marë

infomacioni i nevojshëm lidhu me situatën?

- Testi i përfshirjes- A janë pëfshië të gjithë

individët që duhet të jenë pjesë e vendimit

- Testi i pasojave që rrjedhin - A janë

shqytuar pasojat e vendimit

- Testi i transparencës

Testi i vlerave të qëndrueshme

Testi univesal – ligj universal për të

gjitha situatat

Testi i lehtësimit të ditës

Metodat për zgjidhjen e

dilemave etike

- 10 teste: disa nga pyetjet:

- Metodën me 10 hapa të vendimarrjes

- Metodën që përdor 12 pyetje që

adresohen dilemave etike

- Disa nga mitet dhe përfitimet që rrjedhin

nga menaxhimi i etikës së biznesit

i) Etika e biznesit më shumë çështje e besimit fetar sesa

çështje e menaxhimit,

ii) Të punësuarit natyrshëm sillen në mënyrë etike dhe nuk

ka nëvojë për etkë në biznes,

iii) Etika e biznesit është disiplinë e pronësuar nga filozofët

akademikët etj

iv) Etika e biznesit është e tëpërt , ajo vetëm pohon faktin

që “veprimet duhet të bëhen mirë”

v) Etika e biznesit është cështje e njerëzve të mirë që ju

predikojën njerëzve të mirë

i) Etika fenomen i ri me natyrë policore

ii) Etika e biznesit nuk mund të

menaxhohet

iii) Etika e biznesit dhe përgjegjësia

sociale , e njejta gjë

iv) Programet etike ndhmojnë në

shmangien e veprimtarisë kriminale

v) Programet etike ndihmojnë në

menaxhimine vlerave,

vi) Programet etike promovojnë krijimin

e një imazhi më të mirë