1. Deputy Director of NMCHC, 2. Chief of International relation committee of SCGO 3. Lecturer at University of Health Science

Prof. Pech Sothy

1

មាតកា1) ការសវែងយលអពបញហា វខភាពរបវមតា យ ងងាររ 2) ការររៀបចសែការយ បតរ ងងអាហាររបរថមភ3) ការតាមដាតររពង ងរយវខភាពផែៃរ ោះ

2

Introduction

The time when the fetus grows in the womb is the most important phase in human life, because this can impact health, not only in the early life but also throughout life.

កងវះមកកសារជាត

លលើសកលលលោក លេបានបរមាណថាមានបរហែល២លានលកោដនាកហដលមានកងវះ មបកសាតា មលហេត• អាែាតខវះេណភាព• ក តាទលនៀមទលារ• ខវះវា • ឈ មានរងកលតោេ • កាតតកបនចណលទៅ ាមតដវកាល• បមវកាតខពសលពលលកើនកាតល លាសនងលពលមានេភចលពោះសរសតមានេភនងកមាត ច កងវះ មបកសាតា លពលមានេភ លបចើនមានាមយនងកាតលកើនល ើងែានភយលលើលទឋផលមនលអ ននកលណើ នងលនៅាមយកមាត ច លបចើនមាន កាតល លលើស សខភាព នងកាតអភវឌឍមនបនលអ

អតរាមរណភាពមាា 1990-2014, SDG 2030

បញហា សខភាពរបសមាា យ

CDHS, 20145

អប ាមតណភាពទាតកអប ាមតណភាពភាេលបចើនលកើ ល ើងកនងឆនាដរងននវ អប ាមតណភាពកនងហខដរងឬមតណភាពទាតកលទើរលកើ មាន ១៨ កនង ១០០០ កលណើ តស។ខណៈលពលទាតកលបកោយសបមាល (តវាង ១ ហខ លទៅ ១ ឆនា) េ ១៧ កនង ១០០០ កលណើ តស

អប ាមតណភាពទាតកេ ២៨ សលារកនង ១០០០ កលណើ តស អប ាមតណភាពទាតកតវាង ១ នង ៥ឆនា េ ៧ កនង ១០០០ កលណើ តស

មលហេតនៃមរណភាពរបសទារកចៃៃ3.1លាៃ នាកកនង193 បរហេសកនង ន 2010

7

Educational Workshop – Cebu – November 9-10, 2013

plvi)akénkarsMralmunEx

bBaðaepSg²eTotrbs;Tark

PaBminRbRktIrbs;Tark

TarkmanCMgWqøg

plvi)akkñúgkMLúgeBlkMeNItrbs;Tark

អតតាផជង ងែោះឈាមត ហមចរ ោះសតវា ម ា

សត រកមពជាបរមាណជា 45% បរវបានរកឃ ើញថាមាន ជងកងវះឈាមបកហម។ កនងឃ ះដែរ 38% ននសត រទងឃ ះមានជងកងវះឈាមបកហមកបមរបាល

បាល មធយម ធងនធងរ

38.4%

6.7%

0.2%

Adopted from: Table 3, CDHS2014

8

ផលប ះពាលនៃភាពហលេកហពលមាៃគភ

មាា យ

ទារក

• អសកមលាង• លកើនែានភយពរញហាធលាកឈាមលបកោយសបមាល• លកើនែានភយពរញហារងកលតោេ• លកើនែានភយពរញហាសបមាលកនមនបេរហខ

• កនលកើ មានទមងនទារ កន ចលធៀរលទៅនងអាយនផពលពោះ• លកើនែានភយដលលបេោះឈនងលបេោះសលារវកលណើ • លកើនែានភយពរញហាឈលរះដង ទកលនោមហផអមលទៅនថងលបកោយ

47 44 45

1

3537 38

0

107 7

0

Total Mild Moderate Severe

per

cen

tage

CDHS 2005 CDHS 2010

Anemia – 45% of Cambodian women

The prevalence is higher among rural women (47%) than urban women (39%)

Anemia prevalence is higher among women who smoke (52%) than among women who do not smoke (45%)

49% of women had received iron/folate supplements in the six week period following the delivery

94% of PW reported that they had taken iron tablets and 76% indicated that they took the supplements for 90days or more as recommended.

Cambodia Demographic and Health Survey, 2014

10

72% of women age 15-49 took deworming medication during their pregnancy (>20 weeks)

ដណ ោះសរាយ

Anemia among Cambodian women is still the most concerns, CDHS 2014

សថា ៃភាពនៃបញហា កងវះកាលសយម

ការទទលទនកាលយមររបរជាជនឃៅអាអាឃននយមានកររទរ– ទទលទនជាមធយម 400-600mg/នងង– ទរជាងការដណ (1000mg/នងង) នងបរជាជនឃោកខាងលច

មានភ រតាង ននការ ងយចះ កាលយម ឃោយការវាដវងឃោយ ែង ឃរឆអង ជាពឃចឃ ះ សត រ មាននទៃឃ ះ ឃបចើនែង នង រ ៃ រពការ រឃដឃោះកន

មលឃហរ ទរក បរវការកាលយម ពមារ យ, ឃហើយបរនឃរើ សត រ មាននទៃឃ ះ មនអាចទទលទន ជារកាលយមបនរបាន ទរក នងបរព ឆអង ររមារ យ

ឆអងររសត ររឃដ បរវបានចះឃសោយ 1% កនងមយដស ឃែើមបទរលជារកាលយមឃៅកនង ទកឃោះ 11

របបអាហារលកមាបសរលា ហៅកមពជា

មតាយចនន ៧៨% ពន យទកលនោម មានខវះា អ យ កងវះអ យ ធងនធងតអ ងលពលមាននផពលពោះរណតាលឱយនផពលពោះអាចតល ឬ ប រងសមាត ។ • កងវះខា ធងនធងតមនសវមានលទ ហ កងវះខា កបម បសាលនងមធយមលនៅហ រនតារញហា។

សតរណេផទោះ៦៩% បានណសររើសរបាអរលដដលមានអ យ ត

ឥេធពលនៃអាហារបតាមភសបមាបមាា យ ៃងទារក

វទាាសត ររចចរបននបានរងហា ញថាមានដរ 20% ននសភាពររឃយើងអាច

បរវកណរឃោយដហែនតាងពកនងឃ ះមារ យ ឃហើយជាង 80% ទទល

ឥទធពលែចមបងពកតារ ររាា នខាងឃបៅ

13

មរពលមតផែៃរ ោះ៖-អាហារសែលមតរលយភាព-ររបៀបរវរៅលអ

រពលមតផែៃរ ោះ

រពលបរៅរដាោះ

វយ មតរភាព

ឥេវពលនៃអាហារបតាមភសបមាបមាា យៃងទារក

14

មាភាគចណអាហារនងរាងកាយM

Glucose, energy substrates

Micronutrients: folate, B12, B6, etc.

Macronutrient balance Metabolic status

ការណលើយតរជាការ ន ពលននoocyte/embryo

Epigenetic modifications and gene expression changes

Altered intracellular signaling

Metabolic stress Apoptosis Altered cell

differentiation and proliferation

លទធផលជាការ ន ពលណលើកនកនងនផទ

Epigenetic modifications and gene expression changes

Altered fetal growth rate

Altered setting of neuroendocrine axis

Abnormal birth weight

លទធផលជាការ ន ពលយអដងែង

Stunting Impaired

neurodevelopment Obesity Cardiovascular and

metabolic disorders

ររដឋា នេ នរងកកណណើត/កនងនផទ ការអភវឌឍនរររាង ណវែណ ទរ

ឥទធពលណលើអនកជនានណសរកាយ

ឥទធពលននររដឋា នេ នរងកកណណើតនងកនងនផទណលើ ខភាពណវែណ ទរររកននង ខភាពណៅអនាគត

Fetal Programming

• Permanent structural changes• Organ exposure to sub-

optional nutrient/hormone levels could permanently alter structure/ function of tissue

• Epigenetic programming of gene expression• Persistent alteration in

epigenetic modification leading to changes in gene expression

• Accelerated cellular aging• Oxidative stress may lead to

molecular damage resulting in cellular senescence

16

Inter-generational Fetal Programming

If the child is a female, she is at risk of becoming diabetic in pregnancy, leading to fuel-mediated teratogenesis, and exposing the fetus to another route to later cardio-

metabolic risk (right-hand circle).

If maternal under-nutrition and poor

fetal development recur across generations (left-hand circle), the

children are at risk of developing adult cardio-metabolic disease, especially if

they become overweight or obese post-natally (‘small becoming big’).

Caroline H. D. Fall. Indian J Pediatr DOI 10.1007/s12098-012-0834-5

17

Obesity in Pregnant Women

Risk for mothers• Gestational

diabetes• Preeclampsia• Sleep apnea

Risk for babies• Pregnancy loss• Still birth• Birth defects• Preterm births• Macrosomia

NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adults. Lancet. 2017 Dec 16;390(10113):2627-2642.

From 1975 to 2016, mean BMI increased globally.

https://www.acog.org/Patients/FAQs/Obesity-and-Pregnancy

18

Infants at Risk of Later Life NCDs

ObesogenicEnvironment

MaternalGDM

MaternalObesity

LGA SGA Preterm

LargeAt 1 yr

IncreasedAdiposity

UnbalancedGrowth 0-12 mo

Stuning, Wasting& malnutrition

POST NATAL

GROWTH

INCREASED RISK : (CHILDHOOD) OBESITY, CARDIO-METABOLIC DISEASE, NEUROLOGICAL DISEASE

FIGO ណ េពរថាអាហាររតថេភររយ វវយ េ នណពលរងកកណណើត នងររមាតា

សរតវដតជាដផនកេយននដណ ោះសរាយកនងជវតរណៅ

ការដែទ រងដឋសរតវដឋករញចលឲយដលអនកផរលណវាទងអណែើការជាេយគនន ណដឋយ

ងកតងនណលើ ខភាព

អាហាររតថេភនងរណរៀររណៅកនង

ដ កកាលយ វវយ នងកនងជវត

រនរពជនងណពលណសរកាយណទៀត

អន ានសរមារអាហាររតថេភេសររកនងវដរននជវត

ហតើហៅហពលណាដែលគរញឲយមាៃសខភាពលអតររពទយជនាញសែនាថាបាតបព ធាពងរវវសតវាសែលមតបែងយ បតរររទទលារឲយបាលអយា ងរហាចណាវ3 សខម ចាបរែាើមមត

បែងយ បតរ

បចចបប នមតភវាតាងវ ងទាសាសតវាតរបតាបាបងហា ញថាការទទលាររបបអាហារតរមតរវម រពលសែលអន អាចមតរភអាចជយ៖1. ឱកាវផការមតផែៃរ ោះ2. ការមតផែៃរ ោះរដាយវវរថងភាពងងមតវខភាពលអ3. ការរ ាវទមង រាងកាយសែលមតវខភាពលអងងឱកាវខ វ នងការមតរភ4. ធានាបាវវខភាព នារពលអនាររការប ថយហាងភយរពញមយជវ ងរ

21

ហោលការណដណនាដននករបបអាហារសបមាបអាហារបតាមភខពសវធសាមញញ រែើមបទទលារអាហារសែលមតវខភាពលអររតបើ

តបាវវរបបអាហាររាងពរាា មរ

ទទលាររែេងៗាន ៖ការទទលារអាហារខវៗាន នងចរណាម

ត មអាហារារងអវ

រលយភាព៖ការទទលារអាហារសែលបាសែនាាររៀង

រាលផងង

មធយម៖ការរតបើតបាវរបបអាហារែតរមតរវរ

មង រតចើ រព ឬរងចរព 22

មៃហពលមាៃននៃហ ះ

23

មៃហពលមាៃននៃហ ះ

24

“ ហពក “ ទា ាង៧ បណតា លឲយមាៃហាៃភយខពល

• ចាសលពក អាយលលើសព៣៥ ឆនា• លកមងលពក អាយលបកោម ១៦ ឆនា• លបចើនលពក កនលលើសព ៥• កលពក ចាង ២ឆនា• ឈលបចើនលពក លសលក ឈលរះដង លអដស• លនៅឆងាយពលសវាលពក នរទ ឬ ដាចបសយាល• ងាយតងលបេោះសងគមលពក បកលពក លកមងលពក តកសផលវលភទ

តសលនៅាមយលអដស

ការបតតពៃតយ ៃងដែទាសខភាពមៃហពលមាៃគភ

ការបររពនរយសភាពជាបរច ការឃធវើលហារបបាណ ទមងនដែលមបរបមារអនកដែលមានដទនការយករបរ ពចរណាឃៅឃលើរឃរៀរននការរឃៅ ការពាបាលជមងឃទែងៗ បរវទទលទនជារអាែហវលច(៤០០ម.បក កនង១នងង)ជាបរចយា ងឃហាចណាឲយបាន ១ដស មនឃពលមាននទៃឃ ះឃែើមបជយ រងហា រជងពការភាពពកឃណើ រ

25

បតតពៃតយរហបៀបរបបនៃការរសហៅឃពលដែលអនកមាននឃបមាងថាយករបរ ឃ ះអនកទងពរបរវ: ការរនាយទមាា ររឃៅដែលមានទលរាះ លែលការរងា កឃណើ រ នង លទធទលនននភ

ឃបនឿងបវងឃបចើនហ អាចរាះ លែលការរងា កឃណើ រ ទងររនងសត រចឃ ះសតរ : រែវមនបរបករ ឬអវររមានននការមានរែវ រដនាមកាឡរដែលមនបរវការ រឃងាើនហានភយននការរលរកន

26

ការកណតេងៃរាងកាយដែលមាៃសខភាពលអ

BMI ទមងន(ន.បក)កមព(ម២) ទមងនដែលឃឡើង ការឃឡើងឃៅបរមាទ១ ការឃឡើងបរច បារ ហ

ឃៅបរមាទ២ នងទ៣នៃែនននរាងកាយដែលមនបនរទមងន

BMI < ១៨.៥១២ -១៨ ន.បក ២.៣ន.បក ០.៥ន.បក

នៃែនននរាងកាយដែលមានទមងនធមមតា

BMI ១៩-២៤.៩១១ -១៦ ន.បក ១.៦ន.បក ០.៤ន.បក

នៃែនននរាងកាយដែលឃលើទមងនBMI ២៥-២៩.៩

៧-១១ ន.បក ០.៩ន.បក ០.៣ន.បក

នៃែនននរាងកាយដែលធារបជល

BMI > ៣០៦ ន.បក ទងអឃៅកនងបរមាទ៣

27វទាាថ នឪែ - ការណ ើងទេងនកនងណពលមាននផទណ ោះ- National Academy Press. ១៩៩៩

ការបាររែវ

ពង ងរយររវាទ រនាម

ពង ងរយរអ សាសតវា

ហតើអនកបតវហវើែចហមាចហេើបែងថាមាៃននៃហ ះ?

28

អៃសថសៃ របសបកសងសខាភបាលតារាងហពលហវលានៃការពៃតយននៃហ ះៃងពៃតយហបកាយសបមាល

29

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

ពៃតយហលើកទ១កតមាលទ១• ារោះសររណោជនននការមាននផទណ ោះ• ការចាកថាន ណតតាណ • ណៀវណៅ ខភាពមាតានងឯការណផេងៗ• ការលតលាររទរក• អាហាររតថេភ• រណរៀររណៅសររចានែង នងអនាេយខលន

សរបាណ• ញញា ណសរគនោះថាន ក• ការណែើណតរឈាេ

30

កតមាលទ២ៃងកតមាលទ៣• ញញា ណសរគនោះថាន ក• ការវវតរនននការឈណ ោះសរមាល• ការណរៀរចមាភ រោះសរមាល• ណៅណពលឈណ ោះសរមាល

• ចលនាណដឋយណរណៅណពលឈណ ោះសរមាល• ការផលល រររាថ នភាពណៅណពលសរមាល

• ការរណៅកនណដឋយទកណដឋោះមារ យ• ពនាកណណើត

ថនា កអបរ ាលខភាព

នលលបាកហនេងៗអឡងហពលមាៃគភ ឃរានញញា ដែលសត រអាចឃកើរមាន រកការ នងកអរចឃងហអ រ ឆអល/ឃៅរ ចងែឃងាើម ទលោមក ឃ មញកញារ

ររារវញហញ រតាោះថាន សែលសតវាតរវម កាមៃររពទយ បននឃៅរ /ឃៅរ សាន ធាា ក /ធាា កឈាម/ ច រ ោះ ញររះែង មនវែកែឃងាើម/ែឃងាើមយរឃៅឃពលបមាក ឃហើមឃពញរាងកាយ ទកឃ មរច ទរកមនវកឃរ ើក 31

32

មកកសារជាតលកមាបសរលា មាៃនផៃហពាះ

ររវការារងសែ

NIH Office of Dietary Supplementshttps://ods.od.nih.gov/factsheets/Iron-HealthProfessional/

(accessed: Sept 2015)

ារៈបរឃយជនចឃ ះមារ យ ជយ ែលការរឃងាើនបារឈាមបកហមការ រជងឃ ាកាា ង នងសវះបារឈាមការរនាយទលរាះ លឃទែងៗកឡងឃពលមាននភ

ារៈបរឃយជនចឃ ះទរក ជយ រឃងាើរឃកាកាឈាម ជយ ែលមសងហរ នងការអភវឌឍនននសរកាល

33

ារៈបរឃយជនចឃ ះមារ យ បមារការអភវឌឍ ន នង ការរឃងាើរឃឡើងវញននឃកាកា បមារការរដរក នងឃយនបរឃរអនងម ជយ ការរនាយ អបតាននការ រលរកន , ឃកើរមនដស នងទរក ឃកើរមនបនរទមងន

ារៈបរឃយជនចឃ ះទរក ជបមញ ការលរោ នងការអភវឌឍនររទរក ធា នវ ការរឃងាើរនន សរកាល នង សរឆអងសនង បានបរមបរវ ការ រ ទរក ដែលមនទនឃកើរ បរឆងនង ជង រពង រនបរាទ

MRC Vitamin Research Group, Lancet 1991Reference: Acs S et al, Birth Defects Res A Clin Mol, 2005, Dec1.Reference: Grosse SD et al. Birth Defects Res A Clin Mol Teratol. 2007 Nov; 79(11): 737-42

អាវរហែលង ងងអរថតបរយជចរ ោះាររ

សត រមាននភបរវការ ររមាណអារហវលក បរដហល 600 mcgកនងមយនងង នឃបចើនជាងរបមវការធមមតា 50%។

34

ារៈបរឃយជនចឃ ះមារ យ ជយ ឲយឆងងរងមាការរនាយជងពកឆអងការរនាយជង ធឈាម

ារៈបរឃយជនចឃ ះទរក ជយ ការលរោឆអង រឃងាើនមារភាពននកណកឈាម ជយ ការលរោសភាពឃរះែង

សារៈតបរយជផកាលវយម

NIH Office of Dietary Supplements (https://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-HealthProfessional/ ) accessed: Sept 2015

35

វតាមៃស (អាសតអាសកប ច): មខងារ ការ រ ើរ ឡាសហេសែលតរវការវតមតបការលរលាវងការសងរ ាឆអង& រធេញ ងងការពាបាលែរៅ

អាវររៅ នងការតវបយ ារងសែ រែើររាអងទអ វរ មេ: ពតងងតបព ធភាពសា វតមតបបងហា រជងមហារ - ជយបាបារងពលសែលអាចបងាជងមហារ

36

សថរធាតចញច មសខាៃៗ : DHAវតមតប ៈវតមតបការអភងវឌឍ ងងមខងហរផខរ ាលវរផវតបសាទ ងងសភន វតមតបមតា យៈ អាចរធែើឲយតបរវើររ ើងផរភ

ជយការ រតបឆងងការវតមតល មង តរបសខ ងងមង តរបទមង

ការប ថយជងធាា ទ ចងរារតកាយវតមតលជងត យត ឡារភាើង

តមរវការ DHAចាបផតើរផ ើនខល ាងផៅមតមាស ទ ៣

37

Key Vitamins and Minerals During Pregnancy

38

Key Vitamins and Minerals During Pregnancy

39

អាហារបតាមភមាតា ៃងេមងៃកហណើ តទារក

40

អាហារររាមភររមាតា

អាហារររាមភបជលឃពក

អាហារររាមភមនបនរបាន

អាហារររាមភដែលបរករឃោយសភាព

ទមងនឃពលឃកើរររទរក

ទរកដែលមានទមងនឃលើព៤០០០បកាមការមានឃកាកាជារខាា ញឃបចើន

ឃៅកនងទរកភាព

ទមងនកឃណើ រទរ(ទរកដែលមានទមងន<២៥០០បកាម)

ទមងនដែលបរករឃោយសភាព

ណោង: គណកមាា ការ រពាថ នភាពអាហាររតថេភកនងណពលមាននផទណ ោះ នងណពលមានទកណដឋោះ-វទាាថ នឪែ-អាហាររតថេភ

កនងណពលមាននផទណ ោះ : ភាគ១: ការណ ើងទេងន ភាគ២: អាហារររ នររតថេភ ឆន ១៩៩០។

លញញា ឈហពាះហពលលកមាល

កបការគរហ ៀលវាងហកកាយលកមាល

• សរា ថន ឬ េ ៗ• ហា • ថន ប រាណ ែ ដ ឬ ផកា ខ

• ថន ប រាណ • អ អ ោ ប ែ ត ខល

ការថែទា ាហកកាយលកមាលរនពារពសបមាលកន ទាតកលទើរលកើ នងមតាយប វលនៅសបមាកលនៅមលដឋានសខាភបល តយះលពលយ ាែ ច ២៤ លម ោង

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

ការពៃាក ាហ ើ ត

ដ ាហណតះកសាយ

• លលើសកពសេណភាពនងរតមាណននលសវាហថទាមនសបមាល• ាមដានសថានភាពមា ានងទាតកកនងនផព• លលើកកពសេណភាពកាតហថទាលបកោយសបមាល• កាតអរតសខភាព តកសញញាលបេោះថនាក អាែាតរ ថមភ នងកាតអនវ ត រតាណមានលបេោះថនាក

47

j }

48

49

50

ទកលដោះមតាយផតលថាមពលនងសាតា ចញចម

ទាងអសហដលកមាត ចប វកាតលនៅ៦ហខដរងននវ .

ាកាតលអបរលសើតសបមារកាតតសលតៀន

ល លាស នងកាតអភវឌឍនតរសកមាត

ការបបៅប ោះកនតែមយមខគែបៅ៦តខដបងននជវែ

• តររអាែាតសបមារសរសតកមពាមនទានបរលសើតរផ លទ នងអាចនាឱយមានផលរ ះពាលលដោយផពាលលទៅលលើវ មានសខភាព នងអនាេ កន។

• អាែាតរ ថមភនងសខភាពតរសសរសតអាចលដើត សខាននង នតនាន• ធនសខភាពមនសសធានាដលសខភាពសរបាយតកតាយ អាយហវងនងវឌឍនភាពលសដឋកចចនា

លពលអនាេ ។• ាទលទៅសថានភាពអាែាតរ ថមភនងកងវះមបកសាតធា ចញចម កពងលធវើលអោយបរលសើតល ើង

លដោយកាតចលតមនងកាតយកច តទកដាកពសែេមន។

លរបៃងលៃាដឋា ៃ

Recommendation

Towards an even healthier diet and achieve the following before, during, and after pregnancy :

• Ideal pre-pregnancy weight– Increase intake nuts and fatty fish, olive oil, fiber

– Recommendation fruits and vegetable high intake

– Reduce intake salt (sodium), moderate red wine or beer, red meat and processed meat, carbohydrate and sweet drink

– Avoid smoking/ second hand smoke exposure

– Manage stress well

• Ideal gestational weight gain

• Exclusive breast feeding for the first 6 months and the right food to the right time

53

54

សមអតេណThank you for your patient

listening