SVEUILITE U RIJECI
POMORSKI FAKULTET U RIJECI
TEA KOVAI
PRIJEVOZ OPASNIH TVARI U CESTOVNOM
PROMETU
DIPLOMSKI RAD
Rijeka, 2014.
SVEUILITE U RIJECI
POMORSKI FAKULTET U RIJECI
PRIJEVOZ OPASNIH TVARI U CESTOVNOM
PROMETU
DIPLOMSKI RAD
Predmet: Logistika u kopnenom prometu
Mentor: dr. sc. Hrvoje Barievi
Studentica: Tea Kovai
Matini broj: 0112019082
Studij: Tehnologija i organizacija prometa
Rijeka, rujan 2014.
SADRAJ
Stranica
1. UVOD ................................................................................................................................ 2
1.1. PROBLEM ISTRAIVANJA ......................................................................................... 2
1.2. SVRHA I CILJ ISTRAIVANJA ................................................................................... 2
1.3. OBJANJENJE RELEVANTNIH POJMOVA ............................................................... 2
1.4. METODE ISTRAIVANJA ............................................................................................ 3
1.5. GANTOGRAM ISTRAIVANJA .................................................................................. 3
1.6. STRUKTURA RADA...................................................................................................... 4
2. OPASNE TVARI I NJIHOVA SVOJSTVA .................................................................. 5
2.1. DJELOVANJE OPASNIH TVARI NA OVJEKA I OKOLI ...................................... 6
2.2. KLASIFIKACIJA OPASNIH TVARI ............................................................................. 9
2.2.1. Klasa 1 Eksplozivne tvari i predmeti ................................................................. 10
2.2.2. Klasa 2 - Plinovi ................................................................................................... 15
2.2.3. Klasa 3 Zapaljive tekuine ................................................................................. 18
2.2.4. Klasa 4 Zapaljive vrste tvari ............................................................................ 20
2.2.5. Klasa 5 Oksidirajue tvari i organski peroksidi ................................................. 22
2.2.6. Klasa 6 Otrovne i zarazne tvari .......................................................................... 23
2.2.7. Klasa 7 Radioaktivne tvari ................................................................................. 25
2.2.8. Klasa 8 Korozivne (nagrizajue) tvari ............................................................... 28
2.2.9. Klasa 9 Razliite opasne tvari i predmeti .......................................................... 29
3. PRIJEVOZ OPASNIH TVARI U CESTOVNOM PROMETU ................................. 31
3.1. PREUZIMANJE NA PRIJEVOZ, UVRIVANJE NA VLAK I
PRIJEVOZ VAGONA S OPASNIM TVARIMA ........................................................ 36
3.2. EUROPSKI SPORAZUM O MEUNARODNOM PRIJEVOZU
OPASNIH TVARI U CESTOVNOM PROMETU (ADR) ............................................ 38
3.3. OSPOSOBLJAVANJE VOZAA ZA PRIJEVOZ OPASNIH TVARI ....................... 41
3.4. DOKUMENTACIJA POTREBNA PRI PRIJEVOZU OPASNIH
TVARI U CISTERNAMA ............................................................................................. 44
3.5. UZROCI I POSLJEDICE NESREA PRI PRIJEVOZU OPASNIH TVARI............... 46
3.5.1. Preventivne mjere sigurnosti ............................................................................... 46
3.5.2. Postupci u sluaju nesree ili neeljenog dogaaja ............................................. 47
4. KRETANJE I OZNAAVANJE VOZILA KOJA PREVOZE
OPASNE TVARI .............................................................................................................. 48
4.1. PLOE I LISTICE OPASNOSTI .................................................................................. 49
4.2. OZNAAVANJE OPASNIH TVARI (OTROVA)................................... .................... 52
4.3. OZNAAVANJE KOTLA CISTERNE ........................................................................ 54
5. PAKIRANJE, SKLADITENJE I OZNAAVANJE OPASNIH TVARI ................ 57
5.1. PAKIRANJE OPASNIH TVARI .................................................................................. 58
5.1.1. Oznaavanje ambalae ......................................................................................... 60
5.1.2. Zahtjevi odabira ambalae i nain pakiranja ........................................................ 61
5.2. SKLADITENJE OPASNIH TVARI ............................................................................ 64
6. MJERE UNAPREENJA OPASNE ROBE U HRVATSKOJ .................................... 65
6.1. MJERE PREVENCIJE U PRIJEVOZU OPASNE ROBE ............................................. 71
6.2. PROMETNA INFRASTRUKTURA ZA PRIJEVOZ OPASNE ROBE ........................ 73
6.3. MJERE PRILAGODBE I UNAPRJEENJA PRIJEVOZA OPASNE ROBE .............. 76
6.4. SWOT ANALIZA PRIJEVOZA OPASNIH TVARI U
CESTOVNOM PRIJEVOZU .......................................................................................... 78
7. ZAKLJUAK .................................................................................................................. 80
LITERATURA .................................................................................................................... 82
POPIS SLIKA ..................................................................................................................... 84
POPIS TABLICA................................................................................................................ 84
1
1. UVOD
1.1. PREDMET ISTRAIVANJA
Predmet istraivanja u ovom diplomskom radu je prijevoz eksplozivnih tvari u cestovnom
prometu. Samim time iznijeti su glavni problemi koji se pojavljuju u prijevozu opasne robe
i metode za njihovo rjeavanje. U ovom radu nastoji se utvrditi i definirati sigurnost
prilikom prijevoza opasnih tvari, te svojstva i znaajke opasnih tvari. Prijevozu opasnih
tvari treba pridati posebnu pozornost, pomno odabirati prijevozna sredstva te tehniko-
tehnoloka sredstva manipulacije, izuavati prostor i okoli a ponajvie obrazovati osobe
koje se nalaze u neposrednom dodiru s opasnim tvarima.
1.2. SVRHA I CILJEVI ISTRAIVANJA
Ovaj diplomski rad ima za cilj upozoriti na kompleksnost problematike prijevoza opasnih
tvari koje svakodnevno susreemo u cestovnom prometu. Svrha i cilj kojemu se tei jest
upozoriti na mogue nesree te upoznati sudionike sa nainima postupanja u sluaju
nezgode jer one mogu imati katastrofalne posljedice za zdravlje ljudi i ostaviti tetno
djelovanje na prirodu. Prijevoz opasnih tvari u cestovnom prometu reguliran je Zakonom
o prijevozu opasnih tvari.
1.3. OBJANJENJE RELEVANTNIH POJMOVA
Radi boljeg razumijevanja pojmova pojedinih naziva s kojima se susreemo kada
govorimo o prijevozu opasnih tvari, bit e ih korisno ve na poetku prikazati i objasniti.
Stoga, opasne tvari su one tvari ili predmeti na koje se odnose odreene zabrane ili
ogranienja pri prijevozu. Opasnim tvarima mogu rukovati punoljetne osobe koje su za to
struno osposobljene. Ambalaa je svaka ambalana jedinica izraena po meunarodnim
propisima za ulaganje opasnih tvari (posude, vree, kante, mijeana ambalaa, IBC
spremnici, cisterne, kontejneri ili druge ambalane jedinice). Prijevoznik je onaj koji
2
obavlja prijevoz ili je kao takav naveden u ugovoru o prijevozu, odnosno ispravi o
prijevozu opasne tvari.
1.4. METODE ISTRAIVANJA
Koritene su induktivna i deduktivna metoda te metoda sinteze i metoda
konkretizacije. Prikupljeni su podaci i informacije na temelju kojih je napravljena analiza
te donijeti zakljuci o promatranom problemu istraivanja. Upotrijebljene su i metoda
klasifikacije te metoda mjerenja. Budui da su koriteni ve poznati podatci pojedinih
autora iz njihovih istraivanja upotrijebljena je i metoda kompilacije.
1.5. GANTOGRAM ISTRAIVANJA
Izvor: Izradila studentica
28.8.2013 30.8.2013 1.9.2013 3.9.2013 5.9.2013 7.9.2013 9.9.2013 11.9.2013 13.9.2013
Priprema dokumentacije
Ukrcaj robe
Prijevoz robe
Iskrcaj robe
Skladitenje
3
1.6. STRUKTURA RADA
U radu je opisana zakonska regulativa kojom se propisuju uvjeti i nain prijevoza opasnih
tvari, potrebna dokumentacija kod skladitenja, otpreme i prijevoza. Definirane su i
klasificirane opasne tvari prema ADR-u. Navedene su posebne mjere sigurnosti koje se
provode kod prijevoza odreenih vrsta opasnih tvari. Vano je oznaavanje i obiljeavanje
vozila za prijevoz opasnih tvari (ploe i listice opasnosti), pakiranje i oznaavanje
ambalae. Opisane su i sigurnosne mjere koje se provode na punilitima zapaljivih
tekuina, kao i mjesta posebno ureena za punjenje, zabrane i ogranienja, te potrebna
dokumentacija za prijevoz.
4
2. OPASNE TVARI I NJIHOVA SVOJSTVA
Opasnim tvarima sma
