PRESJECI Projekcije vidljivih i nevidljivih bridova objekta

često nedovoljne za jednoznačnu i preglednu predodžbu

Presjeci > točno očitavanje nevidljivih bridova Nastanak presjeka

predmet se na karakterističnim mjestima siječe pomoću jedne ili više imaginarnih ravnina

dio predmeta između ravnine sječenja i oka promatrača se odbacuje

na ravnini projekcija je prikaz onoga što se vidi na presječnoj ravnini po pravilima ortogonalnog projiciranja

Mogućnosti predodžbe nevidljivih bridova

Različiti presjeci ovisno o veličini odbačenog dijela objekta

a) puni b) polovični c) djelomični

Presjeci:1. Jednostavni > jedna presječna ravnina:

- vodoravni- okomiti- kosi presjeci- uzdužni > presječne ravnine uzduž l- poprečni > presječne ravnine okomite na l

2. Složeni > dvije ili više presječnih ravnina- stepenasti- izlomljeni

ovisno o položaju presječneravnine u odnosu na π1

Vodoravni presjek > presječna ravnina paralelna s π1

Presječeni dijelovi se u projekciji šrafiraju tankom punom crtom (0.1.1.5)

Uzdužni okomiti presjek

Uzdužni okomiti presjek

Poprečni okomiti presjek

Poprečni okomiti presjek

Uzdužni i poprečni okomiti presjek

Kosi presjek – ovisno o vezi s projekcijom

Projicira se na pomoćnu ravninu projiciranja koja je paralelna s presječnom i položena u ravninu crteža

Kosi presjek – neovisno o projekciji, ovisno o smjeru gledanja

Stepenasti presjek u nacrtu (frontalni)

Stepenasti presjek u N i T

Izlomljeni presjeci u tlocrtu i nacrtu

Izlomljeni presjek

Djelomični presjek

Posebna pravila kod djelomičnih presjeka

a) brid ne smije biti granica između presjeka i pogleda > inače privid dva predmeta

b) crta loma ne smije biti paralelna s bridom predmetac) kod simetričnih predmeta zorniji je polovični presjekd) nesimetrični predmeti > dopušten prikaz djelomičnim presjekom na

većem dijelu predmeta

Zaokrenuti presjek

Poprečni presjek zaokrenut (zakrenut) za 90° oko središnjice i nacrtan u promatranoj projekciji ili izvan nje

Zaokrenuti presjeci

zaokrenutim presjecima štedi se na broju projekcija za zaokrenute presjeke unutar promatraneprojekcije koristi se crta 01.1.6, a za one koji secrtaju izvan projekcija 01.2.1

Primjeri smještaja zaokrenutih presjeka izvan projekcije

Primjenom zaokrenutih presjeka postiže se jasnija slika u odnosu na projekcije

Usporedba zaokrenutog i poprečnog presjeka

Različita predodžba predmeta > zaokrenuti prikazuje samo konturu predmeta u presječnoj ravnini, a normalni poprečni i ostale dijelove koji se vide u pogledu > poprečni u sebi sadržava i zaokrenuti (šrafirano)

Označavanje presjeka

crta 04.2.2 istaknuto na krajevima i mjestima loma presječne ravnine

pokazuju pravac i smjer pogleda (01.2.8)

Vrste šrafura za pojedine vrste materijala (01.1.5)

a) šrafura pod 45° u odnosu na osnovni bridb) šrafura pod 45° u odnosu na simetraluc) šrafura pod 45° u odnosu na obrisd) iznimno šrafura pod 30° za bridove pod 45° ilie) iznimno šrafura pod 60° za bridove pod 45°f) način šrafiranja više graničnih presjekag) način šrafiranja velikih površina presjekah) i i) način šrafiranja uskih površina presjeka

Pravila šrafiranja

Crtanje presjeka - pravila

a) rebra ib) ramena > ne sijeku se iako presječna ravnina

prelazi preko njih

Nevidljivi bridovi se ne crtaju u presjeku

Crtanje presjeka - pravila

Ramena i zubi zupčanika se ne sijeku uzdužno

Profili i limovi > uzdužno ne, poprečno da

Osovine i vratila > uzdužno ne, samo poprečno

Crtanje presjeka - pravila

a) ojnice i b) poluge > uzdužno ne, samo

poprečno

Crtanje presjeka - pravila

Vijci se sijeku samo poprečnoa) vijak se crta kao da je presječen ispod matice, a

matica se pri pogledu odozgo ne crtab) uzdužni presjek vijka u spoju > on se ne crta u

presjeku

Crtanje presjeka - pravila

osovinica ručicane sijeku se uzdužno

Osovine, vratila, klinovi i pera u spojevima se ne sijeku

Crtanje presjeka - pravila

Crtanje presjeka - pravila

Zakovice > samo u poprečnom presjeku

Crtanje presjeka - pravila

Dva presjeka (simetrični likovi) se mogu crtati na jednom mjestu (projekciji) > ušteda na vremenu i prostoru

Crtanje presjeka - pravila

a) ista presječna ravnina za dva različita smjera gledanja > posebna mogućnost kod uobičajenih presjeka

b) prikaz dijela predmeta (između promatrača i presječneravnine) izravno u presjeku crtom 04.2.1 > iznimno zbogsmanjenja broja projekcija i pojednostavnjenja

Crtanje presjeka - pravila

Način prikaza presjeka s jednom kosom i dvije paralelne presječne ravnine