Upload
others
View
14
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
2013Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
Ulusal ToplantıTNSA-2013 Sonuçları
Doç. Dr. A. Sinan TürkyılmazDoç. Dr. Alanur Çavlin
2 Aralık 2014, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara
Sunuş Planı
2
• Hanehalkı nüfusunun ve kadınların temel özellikleri
• Doğurganlık ve doğurganlık tercihleri• Gebeliği önleyici yöntem kullanımı• Düşükler ve ölü doğumlar• Doğum öncesi ve sonrası bakım• Erken yaş ölüm hızları• Aşılanma• Emzirme• Beslenme yetersizliği-beslenme bozukluğu
Hanehalkları ve Hanehalkı Nüfusu
3
Yerleşim yeri ve bölgeye göre hanehalklarının ve hanehalkı nüfusunun yüzde dağılımı, TNSA-2013 (de jure)
Hanehalkları Hanehalkı Nüfusu
Temel Özellikler Ağırlıklı
Yüzde Ağırlıklı
Sayı Ağırlıksız
Sayı Ağırlıklı
Yüzde Ağırlıklı
Sayı Ağırlıksız
Sayı
Yerleşim Yeri
Kent 79.1 9,325 8,482 78.1 32,391 30,239
Kır 20.9 2,469 3,312 21.9 9,085 12,612
Bölge
Batı 45.1 5,314 3,473 41.5 17,231 10,835
Güney 12.4 1,457 1,649 12.5 5,191 5,845
Orta 21.8 2,566 2,480 20.0 8,297 8,356
Kuzey 7.4 869 1,776 7.1 2,957 6,023
Doğu 13.5 1,588 2,416 18.8 7,801 11,792
Toplam 100.0 11,794 11,794 100.0 41,476 42,851
Hanehalkı Nüfusunun Yaş Yapısı
4
6 4 2 0 2 4 6
0-45-9
10-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-79
80+
Yüzde
Yaş
Erkek Kadın
Hanehalkı Nüfusunun Yaş Yapısı
5
25,9 27,2 26,2 24,6
67,5 59,9 65,8 67,7
6,612,8 7,9 7,7
Kent Kır Türkiye ADNKS 2013
0-14 15-64 65+
Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü
6
5,3
4,84,5
4,34,1
3,93,6
0
1
2
3
4
5
6
1983 1988 1993 1998 2003 2008 2013
Hanehalkı Nüfusunun Eğitim Durumu(6 ve üzeri yaşlar)
7
16
34
20
2928
36
15
21
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Eğitimi yok/ilkokulu bitirmemiş
İlkokul Ortaokul Lise ve Üzeri
Erkek Kadın
Okullaşma Oranları
8
94 95 94101
77 76 76
98
0
20
40
60
80
100
120
Erkek Kadın Toplam Cinsiyet Farklılığı Endeksi
Erkek Kadın Toplam Cinsiyet Farklılığı Endeksi
ilkokul ve ortaokul lise
Cinsiyet farklılığı endeksi :
• Kırda 0,83, Doğu Bölgesinde 0,80, en düşük refah düzeyinde 0,72
Kadınların Temel Özellikleri
9
16
14
1516
16
13
11
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
81
19
43
13
21
7
17
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu
Eğitimi yok/ilkokulbitirmemiş
12
İlkokul35Ortaokul
22
Lise ve üzeri31
Halen evli 68
Dul 1
Boşanmış/Ayrıyaşıyor
3
Hiç evlenmemiş 28
Çalışma Durumu ve Sosyal Güvence
10
29
41
31
9
75
24
17
6
14
74
20
61
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
Kent Kır Toplam
Halen çalışıyor Tarım Sanayi Hizmet
%60
%17
%50
DOĞURGANLIK
11
• Toplam Doğurganlık Hızı
Günümüzdeki yaşa özel doğurganlık hızlarına göre beklenen kadın başına düşen ortalama canlı doğum sayısıdır.
• TNSA-2013’de tüm doğurganlık hızları araştırmadan önceki 3 yıl için hesaplanmıştır.
• Doğurganlık hızlarının yaklaşık referans tarihi Mayıs 2012’dir.
Toplam Doğurganlık Hızı
12
2,16
2,73
1,93
2,48
1,892,08
3,41
2,26
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Toplam Doğurganlık Hızı (Eğitime Göre)
13
3,76
2,75
2,45
1,66
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
Eğitim yok/ilkokulu bitirmemiş
İlkokul Ortaokul Lise ve üzeri
Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler
14
0
1
2
3
4
5
6
7
1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013
Top
lam
Do
ğurg
anlık
Hız
ı
TNSA 1978-2008 Sayımlar Sayıma dayalı tahminler TNSA 2013
Toplam Doğurganlık Hızı
15
4,334,04
3,02
2,65 2,61
2,23 2,16 2,26
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
TNSA 1978
TNSA 1983
TNSA 1988
TNSA 1993
TNSA 1998
TNSA 2003
TNSA 2008
TNSA 2013
Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler: Kır-Kent
16
2,37
3,10
2,39
3,08
2,06
2,65
2,00
2,67
2,16
2,73
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
Kent Kır
TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013
Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler: Bölgeler
17
2,03
2,372,44
3,15
4,4
2,03
2,55 2,562,68
4,19
1,88
2,3
1,861,94
3,65
1,73
2,092,2
2,08
3,26
1,93
2,48
1,89
2,08
3,41
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
Batı Güney Orta Kuzey Doğu
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Yaşa Özel Doğurganlık Hızları, Kent/Kır
18
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
Kent Kır Toplam
Yaşa Özel Doğurganlık Hızları
19
0
50
100
150
200
250
300
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
TDA 1978 TNSA 1988 TNSA 1993 TNSA 1998
TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013
Ortanca İlk Evlenme ve Doğum Yaşı (25-49 yaş)
20
19,0 19,5 20,0 20,8 21,020,8 21,3 21,8 22,3 22,9
0
5
10
15
20
25
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
İlk evlenme yaşı İlk doğum yaşı
Kadınların:
15-19 yaş grubunda %7’si, 15-49 yaş grubunda %73’ü, 45-49 yaş grubunda %97’si evlenmiş
Adölesan Annelik
21
10,2
9,3
7,5
5,9
4,6
0
2
4
6
8
10
12
1993 1998 2003 2008 2013
Doğurganlık Tercihleri, 2003-2013
22
TNSA-2013
Hemen istiyor 10
Daha sonra istiyor 14
İstiyor, zamanı bilmiyor
1
Kararsız 3
Başka istemiyor 63
Tüpleri bağlanmış 6
Gebe kalması
mümkün değil 3
Cevapsız 0
TNSA-2003
Hemen istiyor 12
Daha sonra istiyor 14
İstiyor, zamanı bilmiyor 1
Kararsız 3
Başka istemiyor 59
Tüpleri bağlanmış 8
Gebe kalması
mümkün değil 4 Cevapsız 0
TNSA-2008
Hemen istiyor 14
Daha sonra istiyor 18
İstiyor, zamanı bilmiyor 1
Kararsız 3
Başka istemiyor 47
Tüpleri bağlanmış 9
Gebe kalması
mümkün değil 7
Cevapsız 0
TNSA-2013
İdeal Çocuk Sayısı (Evli Kadınlar)
23
2,42,5 2,5 2,5
2,9
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013
İstenen ve Toplam Doğurganlık
24
1,8
2,2
1,7
2,1
1,6
1,9
2,5
1,9
2,2
2,7
1,9
2,5
1,92,1
3,4
2,3
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Total
İstenen doğurganlık hızı Toplam doğurganlık hızı
GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER
25
• Modern YöntemlerTüplerin bağlanması, Hap, RİA, Kondom, Enjeksiyon, İmplant, Diyafram / Köpük/ Jel, Kadın kondomu, Erkeğin kanallarının bağlanması, Vajinal halka, Emzirme ve Acil korunma hapı
• Geleneksel YöntemlerGeri çekme ve Takvim
Yöntem Duyma ve Kullanma
26
100
92
74
100
77
47
95
66
26
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Yöntem biliyor Yöntem Kullanmış Halen yöntem kullanıyorHerhangi bir yöntem Modern yöntem Geleneksel yöntem
Yöntem Kullanımı
27
4940
47 4856
42 3947
25
29
29 23
22
33
23
26
2532
2429
21 25
3827
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Modern yöntem Geleneksel yöntem Yöntem kullanmıyor
Yöntem Kullanımındaki Değişimler, 1993-2013
28
28,1 26,2 28,5 27,1 26
34,5 37,742,5 46 47,4
37,4 36,129 26,9 26,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Geleneksel yöntem Modern yöntem Yöntem kullanmıyor
Yöntem Kullanımındaki Değişimler: Bölgeler, 2008 ve 2013
29
28 25 2734
24 29 23 2233
23
4846
4941
38
4748
5642
39
2430 25 24
39
24 2921 25
38
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Batı Güney Orta Kuzey Doğu Batı Güney Orta Kuzey Doğu
2008 2013
Geleneksel yöntem Modern yöntem Yöntem kullanmıyor
Yöntem Kullanımındaki Değişimler, 1993-2013
30
2,9
4,9
18,8
6,6
26,2
4,2 4,4
19,8
8,2
24,4
5,74,7
20,2
10,8
26,4
8,3
5,3
16,9
14,3
26,2
9,4
4,6
16,815,8
25,5
0
5
10
15
20
25
30
Tüplerin bağlanması
Hap RİA Kondom Geri çekme
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Yöntemlerin Temin Edildiği Kaynak, 2008-2013
31
TNSA-2008 TNSA-2013
Devlethastanesi
17
Doğumevi 8
AÇSAP 2
Sağlık ocağı/evi 24
Diğer kamu 6
Özel hastane /poliklinik 12
Doktormuayene-hanesi 2
Eczane 23
Diğer 1
Market/dükkan 7
Devlet hastanesi 15
Doğumevi 7 AÇSAP 3
Sağlık ocağı/evi 33
Diğer kamu 4
Özel hastane /poliklinik 7
Doktormuayenehanesi
4
Eczane 23
Diğer 1
Market/dükkan4
Gelecekte Yöntem Kullanımı
32
26
21
25
45
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
12 ay içinde kullanmak
istiyor
Daha sonra kullanmak
istiyor
İstiyor, zamanı konusunda
kararsız
Kullanmak konusunda
kararsız
Kullanmak istemiyor
Gelecekte kullanmak için en çok tercih edilen yöntemler sırası ile: RİA, kondom ve geri çekme
Karşılanmamış Aile Planlaması İhtiyacında Değişimler (1993-2013)
33
1514
10
8
6
0
2
4
6
8
10
12
14
16
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Düşükler ve Ölü Doğumlar
• Kendiliğinde düşük
• İsteyerek düşük
• Ölü doğum
34
Düşükler ve Ölü Doğumlar (Yaşam Boyu))
35
24
28
6
21
27
5
21
24
4
2022
4
23
14
3
0
5
10
15
20
25
30
Kendiliğinden Düşük İsteyerek Düşük Ölü Doğum
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Düşükler ve Ölü Doğumlar (100 Gebelikte))
36
8,9
18,0
1,9
8,7
14,5
1,5
10,0
11,3
1,3
10,5 10,0
1,1
14,0
4,7
0,9
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
16,0
18,0
20,0
Kendiliğinden Düşük İsteyerek Düşük Ölü Doğum
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Toplam Düşük Hızı (Kadın Başına İsteyerek Düşük Sayısı)
37
0,84
0,64
0,38
0,29
0,14
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
İsteyerek Düşüğün Yapıldığı Yer
38
27,4
67,4
0,94,3
22,4
74,1
1,4 2,2
18,8
77,4
1,9 2,0
25,8
70,2
1,1 2,9
31,7
61,9
1,94,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Kamu sağlık kurumu
Özel sağlık kurumu Üniversite hastanesi
Diğer/bilinmiyor
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
39
DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI BAKIM
• Doğum Öncesi Bakım
TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen sondoğumlar temel alınarak hesaplanmıştır.
• Doğum Sırasında Yardım
TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen tümdoğumlar temel alınarak hesaplanmıştır.
• Doğumun Yapıldığı Yer
TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen tümdoğumlar temel alınarak hesaplanmıştır.
• Doğum Sonrası Bakım
TNSA-2013 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen sondoğumlar temel alınmıştır. Doğumdan sonraki kırkbir gün içinde bakım alınıp alınmadığı sorulmuştur.
Gebelik ve Doğumda Bakım
40
95
3
79
19
97
20
20
40
60
80
100
120
Doktor Ebe/Hemşire Doktor Ebe/Hemşire Sağlık kuruluşu
Ev
Doğum öncesi bakım Doğumda yardım Doğumun yapıldığı yer
Doğum Öncesi Bakım
41
95,888,9
97,7 95,7 95,5 91,6 88,394,5
2,33,8
1,3 2,7 1,6 4,34,9
2,5
1,77,0 1,0 1,6 2,7 3,8 5,9 2,7
0
20
40
60
80
100
120
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Doktor Hemşire/Ebe Bakım almamış
Yeterli Sayıda (4+)Doğum Öncesi Bakım Alan Kadınlar
42
36
42
54
74
89
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Doğumun Yapıldığı Yer
43
98,791,7
99,8 97,9 99,1 98,891,7
97,2
1,0 6,9 0,2 2,0 0,4 0,9 6,9 2,3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Sağlık kuruluşu Ev
Doğum Sırasında Yardım
44
82,2
65,6
0
89,177,8
84,179,2
61,1
0
78,7
16,6
26,7
10,8
20,414,5 19,9
31,3
18,7
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Doktor Hemşire/Ebe
Doğum Öncesi Bakım, Doğuma Yardımcı Olan SağlıkPersoneli ve Doğumun Yapıldığı Sağlık Kurumu
Oranlarındaki Değişimler, 1993-2013
45
62
76
60
6873 73
81 8378
92 91 90
97 97 97
0
20
40
60
80
100
120
Doğum öncesi bakım Doğuma yardımcı olan Doğumun yapıldığı yer
TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013
Doğum Sonrası Bakım
46
9489
96 96 95 94
85
9395
87
98 95 9693
85
94
0
20
40
60
80
100
120
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Anne Bebek
Doğum Sonrası Bakımda Değişimler –Anneler, 2008-2013
47
91
84
9286
68
85
96 96 95 94
85
93
0
20
40
60
80
100
120
Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
TNSA 2008 TNSA 2013
Doğum Sonrası Bakımda Değişimler –Bebekler, 2008-2013
48
96
8995 96
73
90
98 95 9693
85
94
0
20
40
60
80
100
120
Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
TNSA 2008 TNSA 2013
Sezaryen Doğumlar, 1993-2013
49
7
14
21
37
48
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
50
ERKEN YAŞ ÖLÜM HIZLARI
• TNSA-2013’deki ölüm hızları araştırmadan önceki beş yıllık ve on yıllık dönemler için hesaplanmıştır.
• Ölüm hızlarının (ilk beş yıllık) yaklaşık referans tarihi Mayıs 2011’dır.
– Neonatal Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir ay içinde ölme olasılığı
– Postneonatal Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir aydan sonra ancak 1 yıldan önce ölme olasılığı
– Bebek Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir yıl içinde ölme olasılığı
– Çocuk Ölüm Hızı, birinci ve beşinci doğum günleri arasında ölme olasılığı
– Beş-Yaş altı Ölüm Hızı, doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığı
Araştırmadan Önceki Dönemler İçin Ölüm Hızları
51
26
5
32
22
4
25
13
2
15
0
5
10
15
20
25
30
35
Bebek ölüm hızı Çocuk ölüm hızı 5 yaş altı ölüm hızı
Araştırmadan önceki 10-14 yıl Araştırmadan önceki 5-9 yıl
Araştırmadan önceki 0-4 yıl
Bebek Ölüm Hızları (10 yıllık)
52
16
22
13
21
15
13
24
17
0
5
10
15
20
25
30
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Bebek Ölüm Hızındaki Değişimler
53
0
50
100
150
200
250
300
1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010
Araştırmalar Dolaylı tahminler (Macura)
Dolaylı tahminler (Hancıoğlu) TNSA-2013
Erken Yaş Ölüm Hızlarında Değişimler, 1993-2013
54
53
9
61
43
10
52
29
9
37
18
6
24
13
2
15
0
10
20
30
40
50
60
70
Bebek ölüm hızı Çocuk ölüm hızı Beş yaş altı ölüm hızı
TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013
Perinatal Ölüm Hızında Değişimler, 1993-2013
55
43
39
24
19
11
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
56
ÇOCUKLARIN AŞILANMASI
• TNSA-2013’te aşılanma bilgisi 2010-2013 yıllarında doğan tüm çocuklar için toplanmıştır.
• Aşılanma bilgisi iki kaynaktan toplanmıştır: Aşı kartı ve annenin beyanı
• Aşılanma hızları araştırma tarihinde 12-23 ve 15-26 aylık olan çocuklar için hesaplanmıştır.
• Tam aşılılık: 1 doz BCG, 3 doz DTaP-IPV-Hib, 1 doz KKK, 3 doz Hepatit B ve 3 doz KPA
Aşı Kartı Görülen Çocukların Yüzdesi (15-26 aylık)
57
77
7072
8486
7168
75
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Aşılanma Oranları (15-26 aylık)
58
94
94
89
86
90
96
92
87
90
85
82
74
3
BCG
DBT 1
DBT 2
DBT 3
Kızamık
Hepatit 1
Hepatit 2
Hepatit 3
Pnömokok 1
Pnömokok 2
Pnömokok 3
Tam aşılı
Aşısız
59
EMZİRME
• TNSA-2013 kapsamında beş yaş altındaki çocuklar için annelerinden;
– Emzirmeye başlamanın zamanlaması
– Emzirme süresi ve
– Ek gıdaya başlama ve zamanlamasına ilişkin bilgiler toplanmıştır.
• Analizlerde üç yaşın altındaki çocuklar ve özellikle de 6 aylıktan küçük çocuklar temel alınmıştır.
Emzirmeye Başlama (Beş yaş altı)
60
26
70
50
96
0 20 40 60 80 100
Anne sütünden önce başka gıda alan emzirilmiş çocuklar
Doğumdan sonraki 1 gün içinde emzirilen çocuklar
Doğumdan sonraki 1 saat içinde emzirilen çocuklar
Bir süre emzirilen çocuklar
Yaşa Göre Emzirme Durumu (Son 24 saat)
61
92,7 94,089,4
82,8
72,167,0 68,2
47,5
33,9
14,1
7,82,3
57,9
35,4
9,54,7
0,0 0,0 0,2 0,6 0,0 0,0 0,0 0,00
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
<2 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-15 16-19 20-23 24-27 28-31 32-35
Emzirilen Sadece anne sütü
• Ortanca sadece anne sütü ile beslenme süresi 1,2 ay;
• Ortanca emzirme süresi ise 16,7 ay
Emzirme ve Ek Gıda
62
39,7
12,2
0,6
26,3
22,6
30,1
8,1
62,8
61,9
0,6
6,1
6,6
2,4
22,5
0 10 20 30 40 50 60 70
Biberon kullanan
Anne sütü ve ek gıdalar
Anne sütü ve diğer sıvılar
Anne sütü ve diğer süt
Anne sütü ve su
Sadece anne sütü
Emzirilmeyen
6-9 ay
<6 ay
Emzirme ve Ek Gıda
63
40,4
30,1
1,7 2,4
17,8
22,6
2,66,6
0
10
20
30
40
50
60
70
TNSA-2008 TNSA-2013 TNSA-2008 TNSA-2013
< 6 Aylık 6-9 Aylık
Sadece anne sütü Anne sütü ve su
64
BESLENME YETERSİZLİĞİBESLENME BOZUKLUĞU
• Görüşme yapılan tüm kadınların ve bu kadınların beş yıl içinde doğan çocuklarının boy ve kilo ölçümleri yapılmıştır.
• Çocuklar için toplanan antropometrik veriler en yeni uluslararası referans olan 2006 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çocuk Büyüme Standartları ile karşılaştırılmıştır.
• Referansın ortanca değerinden -2, -3 ve +2 standart sapma (SD) gösterme temel alınarak 3 endeks hesaplanmıştır:
– Yaşa Göre Boy Endeksi, yetersiz beslenmenin kronik etkilerini gösterir. Yaşına göre kısa (-2 SD) ya da çok kısa (-3 SD)
– Boya Göre Ağırlık Endeksi, yetersiz beslenmenin akut etkilerini gösterir. Boyuna göre zayıf (-2 SD), çok zayıf (-3 SD) ya da fazla kilolu/şişman, boyuna göre kilolu (+2 SD)
– Yaşa Göre Ağırlık Endeksi, yetersiz beslenmenin kronik ve akut etkilerini birlikte gösterir. Yaşına göre düşük kilolu (-2 SD) ya da çok düşük kilolu (-3 SD), yaşına göre kilolu (+2 SD)
• Kadınlar için Beden Kitle Endeksi hesaplanmıştır.
Çocukların Beslenme Durumu
65
10
3
2
0,4
11
2
0,4
0
2
4
6
8
10
12
-2 SD'nin altındaki
yüzde
-3 SD'nin altındaki
yüzde
-2 SD'nin altındaki
yüzde
-3 SD'nin altındaki
yüzde
+2 SD'nin üstündeki
yüzde
-2 SD'nin altındaki
yüzde
-3 SD'nin altındaki
yüzde
Yaşa Göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa Göre Ağırlık
Çocukların Beslenme Durumunda Değişimler (NCHS/CDC/WHO)
66
18,9
5,9
3
0,4
9,5
1,8
16
6,1
1,9
0,4
8,3
1,4
12,2
3,6
0,7 0,3
3,9
0,6
10,3
3,2
0,90
2,8
0,3
7,1
2,11,2
0,1
2,6
0,3
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
-2 SD'nin altındaki yüzde
-3 SD'nin altındaki yüzde
-2 SD'nin altındaki yüzde
-3 SD'nin altındaki yüzde
-2 SD'nin altındaki yüzde
-3 SD'nin altındaki yüzde
Yaşa Göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa Göre Ağırlık
TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-2008 TNSA-2013
Kadınların Beslenme Durumu(Beden Kitle Endeksine Göre)
67
40
2
35
24
41
4
2927
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Normal Zayıf Kilolu Şişman
TNSA-2008 TNSA-2013
Sonuçlardan öne çıkanlar...
68
• Türkiye halen genç bir nüfus yapısına sahip…
• Bununla birlikte 65 yaş ve üstü oranı ilk kez %8 oldu…
• Hanehalkı büyüklüğü azalmaya devam ediyor...
• Nüfusa kayıtlı olmayan çocukların oranı çok azaldı...
• Eğitim seviyesinde iyileşmeler var ancak erkek-kadın farkı lise eğitimde ve kırsal yerleşim yerlerinde devam
ediyor…
Sonuçlardan öne çıkanlar...
69
• Evlenme yaşı değişmiyor...
• Bebek ölümlüğü azalmaya devam ediyor...
• Doğurganlık yenilenme düzeyinin üzerinde durağanlaştı...
• Gebeliği önleyici yöntem kullanım düzeyi sabitlendi...
• Doğum öncesi ve sonrası bakım hizmetleri yaygınlaşmaya devam ediyor…
• Hastane doğumları artarken sezaryen yaygınlaşıyor…
• İsteyerek düşük azalıyor…
Sonuçlardan Öne Çıkanlar...
70
• Çocukların yüzde 10’unun boyu yaşına göre kısa...
• Kadınlar arasında obezite artmaya devam ediyor...
• Kadın istihdamı düşük, sosyal güvenliksiz çalışma yaygın, kadınlar çocuk bakımı ve ailenin engel olması nedenleri ile istihdam dışında…
2013Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
Ulusal ToplantıTNSA-2013 Sonuçları
Doç. Dr. A. Sinan TürkyılmazDoç. Dr. Alanur Çavlin
2 Aralık 2014, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara