54
Poradnik metodologiczny dla nauczyciela Człowiek – Najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Katarzyna Jadczak Program nauczania dla klas 1-3 z uwzględnieniem specyfiki wybranych obszarów miejskich i terenów wiejskich – Wczesnoszkolne innowacje Poznań 2014

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela - wiip.paip.pl · 1.rganizacja pracy dydaktyczno-wychowawczej w O klasie I 4 2. Plan dydaktyczny dla klasy I 10 3. Tok metodyczny wprowadzania

  • Upload
    buithuy

  • View
    223

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Człowiek – Najlepsza inwestycja

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Katarzyna Jadczak

Program nauczania dla klas 1-3 z uwzględnieniem specyfiki

wybranych obszarów miejskich i terenów wiejskich – Wczesnoszkolne innowacje

Poznań 2014

Spis treści

1. Organizacja pracy dydaktyczno-wychowawczej w klasie I 4

2. Plan dydaktyczny dla klasy I 10

3. Tok metodyczny wprowadzania litery 38

4. Tok metodyczny wprowadzenia liczby-przykład 41

5. Optymalny algorytm pracy z zadaniem tekstowym 44

6. Konspekt zajęć z wychowania fizycznego 45

7. Przykłady oceny opisowej z wykorzystaniem założeń oceniania kształtującego 49

8. Bibliografia 52

4

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

1. Organizacja pracy

dydaktyczno-wychowawczej

w klasie I

Określenie celów i metod pracy

Rozpoczynając prace zintegrowaną należy jasno zdać sobie sprawę z tego, jaki jest obszar samodzielności nauczyciela, w jakim zakresie może on pozwolić sobie na twórcze podejście do zadań edukacyjnych, a w jakim jest inspirowany przez oczekiwania społeczne (rodzice uczniów, środowisko lokalne), ustawodawcze czy władze szkolne. Nauczyciel jest kreatorem procesu pedagogicznego, w planowaniu którego uwzględni możliwości i potrzeby uczniów oraz indywidualne predyspozycje (wyniki diagnozy).

Niewątpliwie obowiązkiem nauczyciela jest osiąganie efektów zawartych w podstawie programowej, zrealizowanie celów określonych w programie. Natomiast od jego wyboru zależy, w jaki sposób do tego doprowadzi, jak wykorzysta materiał i w jaki sposób go zaprezentuje.

Zgodnie z ideą oceniania kształtującego zadaniem nauczyciela jest omówić (a czasami ustalić wspólnie) planowane do osiągniecia efekty. Planowanie i analiza skuteczności realizacji planu to ważne założenie, metodyczne proponowane nauczycielom.

Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej może korzystać z następujących materiałów edu-kacyjnych, stosując je zgodnie z potrzebami dydaktycznymi:

■■ scenariuszy zajęć zintegrowanych, opracowanie jako przykłady rozwiązań metodycz-nych, które mogą być modyfikowane lub/i wzbogacone przez nauczycieli; na przykład można skorzystać z utworów muzycznych, filmów/filmików proponowanych przez autorki obudowy dydaktycznej, bądź wykorzystać dostępne i znane nauczycielom materiały edukacyjne;

■■ kart pracy, zsynchronizowanych z tematyką scenariusza i kręgu/bloku tematycznego; pełniących funkcję systematyzującą, utrwalającą, sprawdzającą i aktywizującą uczniów;

■■ zeszytu ćwiczeń dla ucznia, służącego do samodzielnego wykonywania zadań przez uczniów; w zeszytach są zadania o różnym stopniu trudności;

■■ ćwiczeń z zakresu edukacji komputerowej, o zróżnicowanym poziomie trudności, ad-resowanych dla uczniów z trudnościami w uczeniu się i uczniów uzdolnionych; uczniów o szybkim tempie pracy;

■■ ćwiczeń dodatkowych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;■■ skryptu dla ucznia;■■ gier edukacyjnych i animacji o charakterze ogólnoedukacyjnym;

5

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■ kart ewaluacyjnych uczniów;■■ skryptów dla nauczyciela (przykłady projektów edukacyjnych oraz formy i me-

tody – propozycje współpracy z rodzicami).

Wprowadzenie w tematykę kręgu/bloku tematycznego i stworzenie nastroju

Nauczyciel może uzyskać lepsze efekty pracy i skierować zainteresowania uczniów na treści edukacyjne, jeśli w dowolnej postaci przedstawi program pracy na najbliższy czas (godzinę, dzień, tydzień). Pobudzi tym samym uczniów do działania, wyzwoli inicjatywę.

Może to przybrać formę, np. plakatu czy ogłoszenia, które pojawi się niespodziewanie w „oknie informacyjnym”. Ponadto uczniowie mogą śledzić realizację zaplanowanych zadań.

Uwagę uczniów i ich zainteresowanie tematyka zajęć wzmagają także techniki rozgrzewające:

■■ zabawa z muzyka lub śpiewem,■■ zbierania pytań, wywiad,■■ fantazjowanie,■■ metafora,■■ zgadywanki i zagadki, krzyżówki,■■ wymiana myśli z sąsiadem,■■ wybór rysunków,■■ termometr sukcesu.

Praca systemem zintegrowanym daje istotna oszczędność czasu, ponieważ wymaga od nauczyciela przygotowania tylko jednego wprowadzenia (w temat dnia), zamiast kilku sytu-acji wprowadzających do każdej edukacji. Techniką słoneczka mogą uczniowie współtworzyć projekt okazji edukacyjnych w danym dniu.

Gromadzenie materiału i opracowanie tematu

Bazowanie w procesie edukacji tylko na podręczniku dałoby niewielkie efekty. Warto organi-zować wycieczki, obserwacje i takie sytuacje, by uczniowie w sposób bezpośredni gromadzili różnorodne doświadczenia. Skutek tej sytuacji jest taki, że nauczyciel i uczniowie dobierają ćwiczenia, książki, szukając powiązań, łącząc treści w większą całość. W programie naucza-nia jest wiele zagadnień, dla realizacji których trzeba skomponować materiały z obudowy dydaktycznej. Poszukiwanie i gromadzenie materiałów jest przejawem planowej działalności nauczyciela, który co najmniej w przeddzień zajęć musi poświęcić czas na to, by przygotować materiały na następny dzień.

Dobre efekty w opracowaniu i kształtowaniu tematu daje zaskoczenie uczniów jego treścią, sposobem wprowadzenia (np. zaproszenie do klasy gościa, eksperta, wycieczka itp.). Uczniowie pamiętają bodźce dziwne, do niczego nie pasujące, a jednocześnie bliskie ich zain-teresowaniom (drama, inscenizacje, przedmioty-symbole, wizje, niestandardowe scenariusze, projekty, przedstawicieli różnych zawodów, gości w klasie, zabawy).

6

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Podczas organizowania zajęć i planowania zadań należy stworzyć także warunki, by uczniowie mogli skończyć pracę w szkole i nie musieli zabierać jej do domu. Istnieje obawa, że nie będzie to już praca samodzielna, a więc nie ukaże nam faktycznych możliwości ucznia. Niedokończone zadania powinny czekać na realizacje w dniu następnym w szkole (indywidualizacja pracy domowej). Stawiamy na samodzielność. Jest to istotna sugestia w odniesieniu do dzieci 6-letnich, którym powinno się stworzyć warunki adekwatne do ich tempa rozwoju, zaplanować czas na .

Zastosowanie różnorodnych środków dydaktycznych

Opracowanie każdego tematu wymaga przygotowania i zastosowanie różnorodnych środków dydaktycznych (prostych i złożonych). Korzystamy z różnych źródeł wiedzy, uczymy tego również dzieci. Zastosowanie pomocy dydaktycznych powinno być dla uczniów impulsem do sięgania po nie w przyszłości, wskazówką, skąd czerpać wiedzę, w jaki sposób postępo-wać w sytuacji niewiedzy, jak sobie radzić, jak być bardziej samodzielnym. Niektóre środki dydaktyczne, propozycje utworów muzycznych można traktować opcjonalnie (do wyboru w zależności od potrzeb i możliwości).

Poszukiwanie rozwiązań problemów, czyli w jaki sposób rozwijać kreatywność

Przygoda z nauką to znajdowanie rozwiązań problemów. Istnieją pewne sposoby dydaktyczne, które można określić mianem strategii, metod i technik aktywizujących. Do nich należy m. in. nauczanie przez rozwiązywanie problemów, wymagające od ucznia inicjatywy i kreatywności, zwiększające jego szanse edukacyjne i życiowe.

W niniejszej koncepcji pracy zastosowano przy planowaniu działań edukacyjnych uczniów następujące metody/formy:

■■ metodę przygotowywania i realizowania projektów, np. „Od bukietu do żakietu”, ■■ wymyślanie dalszego ciągu opowiadań,■■ zabawy,■■ doświadczenia i obserwacje,■■ tworzenie książeczek i albumów, składanek,■■ przygotowanie ankiety, wywiadu,■■ pisanie i drukowanie swobodnych tekstów,■■ karty pracy,■■ prace plastyczne w dużym formacie wymagające współdziałania kilku uczniów (praca

zespołowa),■■ integrowanie poszczególnych edukacji, naturalne włączenie nauki języka obcego,■■ pracę zespołową,■■ wczesnoszkolną orientację zawodową ■■ i wiele innych działań.

7

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Organizacja nauki i pracy oraz zabawy

Zanim pozwoli się uczniom działać, należy zapewnić im miejsce pracy i odpowiednio (inspi-rująco) je wyposażyć . Myślę tu o sali dydaktycznej, w której pojawią się różnorodne kąciki tematyczne, stworzone przez uczniów, nauczyciela oraz rodziców.

W klasie przeznaczonej dla najmłodszych uczniów warto zaplanować następujące kąciki (z uwagi na dojrzałość emocjonalną 6-latków):

■■ rekreacyjny (dywanik, wykładzina),■■ zabawowy (zabawki, gry edukacyjne), ■■ czytelniczy (lektury, wydawnictwa popularnonaukowe, teatrzyk, pacynki),■■ tematyczny (zmieniany w zależności od omawianej tematyki, np. językowy, mała firma,

skarby wakacyjne, las, ogród, jesień itp.),■■ artystyczny (galeria, wystawka prac, farby, papier),■■ hodowlany, przyrodniczy (hodowla roślin lub zwierząt),■■ medialny (urządzenia techniczne, cyfrowe)■■ oraz inne według indywidualnych pomysłów i potrzeb (inspiracją jest teoria inteligencji

wielorakich H. Gardnera i potrzeby środowiskowe uczniów).

Często stosowaną formą pracy powinna być wycieczka. Uczniowie z nauczycielem wybierają się do lasu, sadu, ogrodu, do gospodarstwa rolnego, muzeum, instytucji kultury, rzemieślnika itp. Wychodzę z założenia, że nie można uczyć tylko zza biurka, ani zdobywać wiedzy wyłącznie w ławce szkolnej. Poprzez wycieczki realizowane w swojej miejscowości uczniowie lepiej ja poznają, wiedzą jakie sprawy można załatwić w poszczególnych insty-tucjach/zakładach pracy.

Wyrażanie emocji

Wyrażanie własnych przeżyć i myśli ułatwia nie tylko wzajemne porozumiewanie się, lecz także przyswajanie przeżywanych treści. Jest to umożliwiane, pogłębiane i poszerzane przez zastosowanie różnorodnych działań twórczych, oddziałujących na różne zmysły. Uczące się dzieci powinny każdą nową rzecz poznawać wielozmysłowo. Powinny je dotknąć, słuchać i mówić o niej, obserwować ją, w miarę możliwości – wąchać i smakować. Takie stanowisko prezentuje Wincenty Okoń w teorii wielostronnego kształcenia.

Oto proponowane metody autoekspresji:

■■ malowanie i rysowanie,■■ wyklejanki i plakaty,■■ ruch i taniec,■■ muzyka, dźwięk i śpiew,■■ słuchanie i tworzenie muzyki,■■ teksty i wiersze,■■ wykonywanie scenografii,■■ fotografowanie,

8

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■ przedmioty, symbole,■■ fantazjowanie i wizualizowanie,■■ wideo,■■ inscenizowanie, drama,■■ zmiana miejsca (cielesność) ruchliwość,■■ interesująca (inspirująca) aranżacja przestrzeni dydaktycznej.

Nauczanie wczesnoszkolne próbuje uwzględnić i stymulować wszystkie wymiary ludzkiej działalności:■■ odtwarzanie i tworzenie,■■ inicjatywność i przedsiębiorczość,■■ aktywność i koncentrację,■■ postrzeganie i pojmowanie,■■ wczuwanie się i identyfikację,■■ przedstawianie i ucieleśnianie,■■ wyrażanie i kształtowanie,■■ refleksje i wartościowanie,■■ komunikacje i współpracę,■■ kreatywność.

W ten sposób przyswajane treści nauczania odbywa się na różnych poziomach repre-zentacji rzeczywistości, dzięki czemu jest bardziej trwałe i głębsze, bardziej interesujące, wyzwalające motywację.

Powtarzanie materiału, sprawdzanie umiejętności i wiadomości

W projektowanej edukacji zintegrowanej warto zaplanować zajęcia poświęcone powtórkom, sprawdzianom, które są nieodzownym elementem procesu edukacyjnego, dostarczającym informacji zwrotnej o efektach nauczania, o tym, na ile skuteczny jest nauczyciel i zapla-nowany przez niego system pracy. Mowa o ewaluacji…

Proponuję wykorzystanie sprawdzianów, kart pracy, dodatkowych ćwiczeń (na-rzędzi ewaluacji), postulując, by dla tematów kręgu nauczyciele podali uczniom i ich rodzicom na spotkaniach informacyjnych przewidywane efekty. Świadomość celów (efektów) ułatwia ich osiąganie i sprawdzanie (weryfikowanie). Aby zaś uchronić uczniów przed stereotypową powtórką materiału, można zastosować formę konkursu, turnieju, quizu, zabaw typu: grupy pytają grupy, skrzynka z pytaniami, ankieta na temat oraz wiele technik autoewaluacji podanych w scenariuszach zajęć.

Każdy nauczyciel ma swoją wizję edukacji oraz zasad, którymi się kieruje. Zachęcam do przemyślenia następujących zasad:

1. Szanuję godność każdego ucznia.2. Nie straszę.3. Rozbudzam zainteresowania.

9

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

4. Uczę wiedzy praktycznej, rozwijam umiejętności.5. Kształcę całościowo, ale bazuję na zdolnościach kierunkowych (mocnych stronach).6. Proponuję wiele metod aktywizujących.7. Organizuję proces dydaktyczno-wychowawczy także poza szkołą.8. Zachęcam do korzystania z różnych źródeł wiedzy.9. Ustalam kryteria oceniania, o których informuje uczniów i rodziców.10. Nagradzam uczniów na bieżąco (natychmiast).11. Pozwalam na samoocenę (autoewaluację).12. Reaguję na objawy zmęczenia uczniów; zwłaszcza 6-latków.13. Pamiętam o swoich emocjach.14. Nigdy nie podważam autorytetu rodziny.15. Organizuję pracę w grupach; troszczę się o przebieg procesu socjalizacji.16. Informuje uczniów o celach/efektach planowanych do osiągnięcia podczas realizacji

kręgu/bloku tematycznego.

Wszystkie materiały metodyczne stanowią propozycję obudowy dydaktycznej, którą nauczyciele mogą zmieniać, wzbogacać, biorąc pod uwagę tempo pracy uczniów, ich zdolności i zainteresowania, a także aspiracje. W Bibliografii zamieszczono źródła zawierające wskazówki metodyczne z poszczególnych edukacji.

10

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia

e duk

acyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

2.

Plan

dyd

aktyczny

dla klasy I

■■

Wyp

owiada

się na temat w

ła-

snyc

h pr

zeży

ć, w

ydar

zeń, c

zyta-

nych

i słuch

anyc

h teks

tów.

■■

Rozm

awia w

kultura

lny sp

osób

i stosuje zw

roty grzec

znościow

e.■

■Ko

rzys

ta pod

kieru

n-kiem

nau

czyc

iela z pom

ocy

dyda

ktyc

znyc

h.■

■Naw

iązuje pozytyw

ne kon

takty

w gru

pie.

■■

Wsp

ółprac

uje z inny

mi; stosuje

imiona

dziec

i z grup

y w rela-

cjac

h ko

leżeńs

kich

.■

■Po

sług

uje się ta

kimi środ

kami

wyraz

u plas

tycz

nego

jak

kresk

a,

kształt, bar

wa.

■■

Określa po

łożenie pr

zedm

io-

tów w

przestrzeni i na ka

rtce

pa

pieru.

■■

Rozp

ozna

je figur

y ge

ometry

czne

.■

■Wyb

rzmiewa głoski w

słowac

h ozna

czając

ych im

iona

dziec

i (o pisow

ni zgo

dnej z brzmieniem

, np

. Ala, O

la, Igor, An

tek, K

acpe

r).

Jesteśmy uc

zniami

■■

Słuc

hanie i mów

ienie.

■■

Udział w

zab

awac

h i pr

zestrze-

ganie regu

ł.■

■Fu

nkcjon

owan

ie w

spo

łecz

nośc

i szko

lnej i umiejętność ko

mun

iko-

wan

ia się.

■■

Zgo

dne wsp

ółdz

iała

nie z rówie-

śnikam

i i do

rosłym

i.■

■Ak

tywno

ść ruc

howa i plas

tycz

na

oraz

muz

yczn

a.■

■Sp

rawno

ść fizyc

zna.

■■

Zaw

ody prac

ownikó

w szk

oły.

Tarcze szk

olne

, szta

ndar, pa

tron

szko

ły, zdjęcia i płyta DV

D z pr

zed-

szko

la, piłki, mas

kotki, gą

bka, kar

ta

prac

y, w

izytów

ki z imiona

mi uc

zniów,

zeszyt ćwiczeń.

1.

Jaka

jest na

sza

szko

ła?

11

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Wyróżnia głoski w

nag

łosie,

śród

głosie i w

ygłosie.

■■

Słuc

ha uważ

nie wierszy o szk

ole.

Teks

ty w

ierszy i zag

adki o ruc

hu

drog

owym

, wiersz „Trójkątna

bajka

” D. W

awiłow

. Wiersze i piose

nki o

szko

le, blok

rys

unko

wy, nożyc

zki,

nakrętki, klej, plas

telin

a, patyc

zki

lub wyk

ałac

zki, pa

pier kolorow

y,

przedm

ioty odb

lask

owe, figur

y ge

o-metry

czne

, film

y pr

zeds

tawiające

ru

ch ulic

zny, ulic

ę, drogę

i skr

zy-

żowan

ie, plan

owan

a wizyta ek

sperta

– po

licjanta.

Plik M

S Pa

int za

wierający

sym

bo-

liczn

e sy

gnalizatory św

ietlne

.

Jesteśmy uc

zestnika

mi

ruch

u dr

ogow

ego

■■

Bezp

iecz

eństwo ko

mun

ikac

yjne

.■

■Wys

zukiwan

ie i korzy

stan

ie

z info

rmac

ji.■

■Dz

iałalność ko

nstruk

cyjna

uczn

iów.

■■

Słuc

hanie i wyp

owiada

nie się.

■■

Prac

a ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

polic

jant.

■■

Nar

zędz

ie W

ypełnian

ie kolorem

i zm

iana

koloru w edy

torze

graf

iczn

ym M

S Pa

int

2. Co

to zn

aczy bez-

piec

zna dr

oga do

i ze szk

oły?

■■

Czyta ze zrozu

mieniem

sym

bole,

piktog

ramy i zn

aki info

rmac

yjne

;■

■ W

ie, jak be

zpiecz

nie po

ruszać

się po

droga

ch;

■■

Wyk

onuje prac

e plas

tycz

ne

zgod

nie z po

daną

ins

truk

cją

(wyc

ina, zag

ina, skleja);

■■

Utrzym

uje po

rząd

ek w

okół

sieb

ie;

■■

Śpiewa piosen

ki z rep

ertuar

u dz

iecięc

ego;

■■

Oce

nia własn

e za

chow

anie;

■■

Doko

nuje pom

iarów dow

olnie

obra

ną m

iarą i porów

nuje w

yniki;

■■

Recy

tuje fra

gmen

ty w

iersza

;■

■Pr

zeks

ztałca

treść

wiersza

.■

■St

osuje na

rzęd

zie Wyp

ełnian

ie

kolorem i zmienia ko

lor w edy

-torze graf

iczn

ym M

S Pa

int.

■■

Czytan

ie, słuc

hanie i prac

a z teks

tem

■■

Wyraż

anie m

yśli

i pr

zeży

ć■

■Ok

reślan

ie położen

ia przed

mio-

tów (na

, po

d, obo

k, za, przed

, wyż

ej, niżej, bliżej, da

lej itd.)

■■

Wyp

owiedz

i plas

tycz

ne w

tec

h-nika

ch pła

skich.

■■

Prac

a ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

ratownik.

3. Ja

k by

ło na

wak

acjach

?Wak

acyjne

wsp

omnien

iaPa

miątki z wak

acji, w

iersze, kloc

ki

– figu

ry geo

metry

czne

dla każ

dego

dz

ieck

a, kredk

i św

ieco

we lub fa

rby

plak

atow

e, blok ry

sunk

owy, kar

ta

prac

y, zdjęc

ia przed

staw

iające

różne

krajob

razy P

olsk

i, film

y, kar

ty

z widok

ami różn

ych miejsc z Po

lski

(krajobraz

y), ka

rty prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

■■

Słuc

ha w

sku

pien

iu c

zyta

ne

teks

ty literac

kie.

■■

Udziela od

powiedz

i na

posta

wione

py

tania.

■■

Zna

określenia: głosk

a, litera,

sylaba

, wyraz

.■

■Do

konu

je a

naliz

y i sy

ntezy

głosko

wej.

■■

Orientuje się na

kar

tce pa

pieru

i w przestrzeni klasy

.

12

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Zna

litery a, A

; o, O

i estetyc

z-nie je pisze.

■■

Rozp

ozna

je roślin

y rosn

ące

w par

ku (w ogrod

zie).

■■

Obse

rwuje po

godę

i w

ypo-

wiada

się na temat swoich

sp

ostrzeżeń.

■■

Potraf

i za

stosow

ać linijk

ę po

d-cz

as rys

owan

ia.

■■

Pode

jmuje dz

iałalność tw

órcz

ą tw

orzą

c prac

ę plas

tycz

ną.

■■

Wyk

onuje prac

ę pr

zestrzeg

ając

pr

zyjętych

zas

ad.

■■

Stosuje materiały przyrod

nicz

e w praca

ch plastyc

znyc

h.■

■Zna

określenia: głosk

a, litera,

sylaba

, wyraz

, słow

o.■

■Ilu

struje piose

nki ru

chem

; bierze

udział w

zab

awac

h pr

zy m

uzyc

e.■

■Ud

ziela prec

yzyjny

ch odp

o-wiedz

i na

pytan

ia nau

czyc

iela

i uc

zniów.

■■

Rozu

mienie i po

szan

owan

ie świa-

ta roślin

i zwierząt

.■

■Ek

spresja pr

zez sztukę

; wyp

o-wiedz

i plas

tycz

ne w

formac

h płas

kich

; ru

ch przy muz

yce.

■■

Wsp

omag

anie rozwoju um

ysło-

weg

o w zak

resie um

iejętności

społec

znyc

h, w

arun

kujący

ch

porozu

miewan

ie się i kulturę

języ

ka.

■■

Czytan

ie i praca

■■

z tek

stem

(wyraz

y po

dsta

wow

e,

proste zda

nia).

■■

Prac

a ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

malar

z (artys

ta plastyk

).

Kolorowe na

kryw

ki białe i c

zer-

won

e do

ozn

acza

nia sa

mog

łose

k,

alfa

bet, piose

nka „Jesienn

e liś

cie”,

instru

men

ty perku

syjne, liście dr

zew

i kr

zewów

, zdjęcia pr

zeds

tawiające

pr

zyrodę

w różny

ch porac

h roku

, ap

arat fotog

raficz

ny, albu

m, wiersz

Ryszarda

Mar

ka G

rońs

kieg

o pt. „O”,

kube

czek

i słomka

dla każ

dego

dz

ieck

a, w

oda myd

lana

, ka

rton

y du

żych

formatów

, fa

rby plak

ato-

we, kredk

i św

ieco

we, flamas

try,

karton

iki z lit

erą A

a, O

o, ka

rton

iki

z ob

razk

ami i na

pisa

mi Olek

, Ola,

okno

, osa, ogó

rek, oku

lar, ka

rton

z na

pisa

ną literą A

a, O

o.,

Kaszta

ny, orzech

y, żołęd

zie.

Karta prac

y w M

S Pa

int za

wiera-

jąca

sch

ematy ok

ienk

owe wyraz

ów

z lit

erą a.

4. Dlac

zego

jesień jest

złota?

Obse

rwujem

y jesien

przy

rodę

■■

Usta

wia przed

mioty zgo

dnie

z po

dany

mi war

unka

mi (tworzy

kolekc

je).

■■

Wyp

owiada

się w

różny

ch tec

h-nika

ch plastyc

znyc

h.■

■Po

sług

uje się ta

kimi środ

ka-

mi wyraz

u jak ks

ztałt, bar

wa,

kreska

.■

■Wsk

azuje i na

zywa ba

rwy.

13

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Mów

i o sw

oich

odc

zuciac

h,

spostrzeżeniac

h;■

■Do

biera słow

nictwo do

wsk

aza-

nych

sytua

cji;

■■

Uczestnicz

y w rozmow

ach na

ar

anżowan

e tematy;

■■

Rozw

iązuje zag

adki;

■■

Pisze star

annie po

znan

e lit

ery

i cy

fry;

■■

Rozp

ozna

je w

ybra

ne ins

tru-

men

ty m

uzyc

zne po

wyg

lądz

ie

i brzm

ieniu;

■■

Uważ

nie słuc

ha utw

orów

muz

yczn

ych;

■■

Układa

wyraz

y z po

znan

ych

liter (rozsyp

anka

literow

a i sy

labo

wa);

■■

Stosuje lic

zebn

iki głów

ne

i po

rząd

kowe;

■■

Spra

wdz

a prak

tycz

nie równo

-lic

zność zb

iorów;

■■

Zgo

dnie ucz

estniczy w

zab

awie;

■■

Ocen

ia zac

howan

ie lal z w

iersza

.

■■

Kształtowan

ie umiejętności m

ó-wienia na

pod

any temat.

■■

Wyp

owiada

nie się w sce

nkac

h dr

amow

ych.

■■

Posług

iwan

ie się w

iedz

ą o języ

ku.

■■

Aktywne

słuch

anie m

uzyk

i i utworów

literac

kich

.■

■Im

prow

izac

je m

uzyc

zne.

■■

Aktywne

słuch

anie m

uzyk

i i ok

reślan

ie jej cec

h.■

■As

pekty liczb

y.■

■Wyc

howan

ie do zgod

nego

wsp

ół-

działa

nia z rówieśn

ikam

i.

Zab

awki przyn

iesion

e pr

zez

uczn

iów, piosen

ki, za

gadk

i, wiersz

W. Ba

dalskiej „Ala i lale”, lal-

ki, alfa

bet ru

chom

y, obraz

ek lali,

scho

dki, dr

abinka

, wyc

ięte z kar

tonu

lub na

ryso

wan

e na

tab

licy, patyc

zki

rytm

iczn

e, kar

ta pracy

, na

gran

ia

utworów

muz

yczn

ych, kom

putery

, frag

men

t teks

tu (z mak

ulatur

y) do

zazn

acza

nia wprow

adza

nej lit

ery,

zeszyt ćwiczeń.

■■

Koloruje w

edy

torze Pa

int

sche

maty ok

ienk

owe wyraz

ów

zawierający

ch literę a.

5. Za co

lub

imy

szko

łę?

Nas

ze ulubion

e za

bawy

6. Co

to zn

aczy dom

rodz

inny

?Mój dom

rod

zinn

y■

■Cz

ytan

ie i praca

z tek

stem

.■

■Ks

ztałtowan

ie umiejętności ko-

rzys

tania z info

rmac

ji i wyp

o-wiada

nia się.

■■

Słuc

hanie cz

ytan

ych utworów

.■

■Pisa

nie.

■■

Licz

enie; sp

rawno

ść rac

hunk

owa.

Kloc

ki ,,Liczb

y w kolorac

h", do

mki

wyc

ięte z kar

tonu

z nap

isem

: Ala,

Ola, plastelina, m

ałe pu

dełka, alfa-

bet ru

chom

y, m

onety 1

zł, 2

zł, 1

gr, 2

gr, ta

rcza

zeg

arow

a z pe

łnym

i go

dzinam

i, zdjęcia rodz

iny, dom

ów,

karta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń, przy-

kład

y arch

itek

tury

.

■■

Zna

litery d, D

; t,T

; łącz

y je

z inny

mi lit

eram

i, pisze sy

laby

i proste w

yraz

y■

■Cz

yta ze zrozu

mieniem

sym

bole,

piktog

ramy.

■■

Rozp

ozna

je litery alfa

betu

(wielkie i m

ałe).

14

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Czyta i rozu

mie proste, krótkie

teks

ty w

yraz

owo-

obra

zkow

e; .

■■

Przepisuje litery i w

yraz

y, dba

o estetykę

pisma.

■■

Rozu

mie pojęc

ia „pa

ra”.

■■

Rozu

mie pojęc

ie liczb

y w a

spek

-cie głów

nym, po

rząd

kowym

i miarowym

.■

■Wyk

aże się inwen

cją tw

órcz

ą (projektow

anie num

erów

, projek

-towan

ie w

yposaż

enia pok

oju).

■■

Koloruje rys

unku

dom

u z wy-

korzys

taniem

nar

zędz

i ed

ytora

graf

iczn

ego.

■■

Działalność ko

nstruk

cyjna i or-

ganiza

cja war

sztatu pracy

.■

■Pr

zeds

tawianie po

mys

łów i or-

ganiza

cja war

sztatu pracy

.■

■Ks

ztałtowan

ie spraw

no-

ści fizy

cznej (rzu

ty piłką

, worec

zkiem).

■■

Korzys

tanie z po

dsta

wow

ych

narzęd

zi edy

tora graficz

nego

(W

ypełnian

ie kolorem

, Za

znac

z).

Plik M

S Pa

int z ry

sunk

iem dom

u.

Nie boimy się zw

ierząt

hodo

wan

ych na

wsi

7.

Dlac

zego

opiek

ujem

y się zw

ierzętam

i?■

■Słuc

hanie, czy

tanie teks

tów.

■■

Korzys

tanie z info

rmac

ji.■

■Wyp

owiada

nie się na

pod

any

temat.

■■

Pojęcia ge

ometry

czne

, figu

ry

geom

etry

czne

.■

■Po

jęcia wielkościow

e (duż

y –

mały, m

niejszy – więks

zy).

■■

Tworzenie prac

w tec

hnikac

h pr

zestrzen

nych

.■

■Oc

ena i sa

moo

cena

.■

■Od

biór m

uzyk

i; ak

tywne

słuch

a-nie muz

yki i ok

reślan

ie jej cec

h.■

■Pr

aca ludz

i w różny

ch róż-

nych

zaw

odac

h: leśnik, lek

arz

weteryn

arii

■■

Słuc

ha tek

stów

czy

tany

ch przez

nauc

zyciela.

■■

Rozu

mie w

ypow

iedz

i inny

ch.

■■

Wyp

owiada

się na tematy bliskie

jego

doświadc

zeniom

.■

■Do

konu

je a

naliz

y i sy

ntezy

słuc

howej, słuc

howo-

wzrok

owej

słów

/wyraz

ów.

■■

Klas

yfikuje ob

iekty wed

ług

poda

nej ce

chy.

■■

Wyp

owiada

się w

różny

ch tec

h-nika

ch (np

. mod

elow

anie w

pla-

stelinie),

wyk

azuje się inwen

cją

twórcz

ą.■

■Do

konu

je oce

ny i sam

ooce

ny.

Zag

adka

, ka

rton

iki z dr

ukow

any-

mi lit

eram

i, kloc

ki D

iene

sa, teks

ty

wierszy o zwierzętac

h, pętle, sy

l-wety figu

r do

porzą

dkow

ania, ka

rty

prac

y, plastelina, zdjęc

ia zwierząt

domow

ych (obraz

ki).

Plan

owan

y ud

ział eks

perta: leśnika

, leka

rz

weteryn

arii.

Plik M

S Pa

int do

klasy

fiko

wan

ia

figu

r ge

ometry

czny

ch.

15

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Rozróżnia ch

arak

ter em

ocjona

l-ny

muz

yki.

■■

Zgo

dnie w

spółprac

uje w gru

pie.

■■

Słuc

hanie ba

śni i op

owiada

ń.■

■Figu

ry geo

metry

czne

.■

■Dz

iałalność ko

nstruk

cyjna.

■■

Kształtowan

ie spraw

nośc

i fizy

cznej.

■■

Czytan

ie i pisan

ie pozna

nych

lit

er (wyraz

ów i prostyc

h zd

ań).

■■

Pojęcie ko

lejnej lic

zby; liczb

a ….

we wszys

tkich jej as

pektac

h.■

■Pr

aca ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

dzienn

ikar

z, spike

r, reda

ktor,

sprzed

awca

.

H.Ch

. An

dersen

,,Calinec

zka”, figu

ry

geom

etry

czne

, pa

pier kolorow

y,

kred

ki, flam

astry, książ

ki o zwie-

rzętac

h, ław

eczk

a gimna

styc

zna,

obra

zki, ka

rtki z pod

pisa

mi, ka

rta

prac

y.Pliku MS

Paint za

wierający

postać

Calin

eczk

i.

8. Ja

kie prog

ra-

my og

ląda

my

w telew

izji?

Projek

tujemy ra

mów

prog

ramu dla dz

ieci

■■

Zna

literę e,E; pop

rawnie łącz

y z inny

mi po

znan

ymi lit

eram

i.■

■Bu

duje m

odele dź

więko

we

wyraz

ów o pisow

ni zgo

dnej

z brzm

ieniem

, w który

ch ,,e”

wys

tępu

je w

nag

łosie, śródg

łosie

i w w

ygłosie.

■■

Słuc

ha i rozum

ie w

ypow

iedz

i inny

ch, teks

ty c

zyta

ne przez

nauc

zyciela.

■■

Bada

wła

sności kwad

ratu i pro-

stok

ąta; porów

nuje i odr

óżnia.

■■

Wyk

onuje prac

e pa

pierow

e zgod

-nie z po

daną

ins

truk

cją (w

ycina,

zagina

, sk

leja).

■■

Czyta i pisze po

znan

e lit

ery

(wyraz

y i proste zda

nia).

■■

Uczestnicz

y w zajęc

iach

roz-

wijający

ch spraw

ność

fizyc

zną,

zgod

nie z regu

łami.

■■

Projek

tuje „ra

mów

kę” prog

ramu

dla dz

ieci.

■■

Dory

sowuje brak

ując

e elem

enty

rysu

nku z Ca

linec

zką.

9. W jak

i sp

osób

można

obserwow

pogo

dę i przyrod

ę?

Robimy mak

ietę las

u■

■Wyc

howan

ie do rozu

mienia i po

-szan

owan

ia przyrod

y.■

■Słuc

hanie; m

ówienie; w

ypow

iada

-nie się.

■■

Rozu

mienie i po

szan

owan

ie świa-

ta roślin

i zwierząt

.

■■

Rozp

ozna

je roślin

y i zw

ierzęta

leśn

e.■

■Pr

zestrzeg

a za

sad po

praw

nego

i be

zpiecz

nego

zac

howan

ie się

podc

zas wyc

iecz

ki do lasu

.

Kloc

ki ,,Liczb

y w kolorac

h”, ilu

stra-

cje roś1

in i zwierząt 1

eśny

ch, ok

azy

natura

lne pr

zyniesione

z w

yciecz

ki

do las

u, pas

ki pap

ieru, pa

tycz

ki.

sznu

rki różn

ej długo

ści, pa

tycz

ki

rytm

iczn

e, ins

trum

enty perku

syjne,

16

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Słuc

ha uważ

nie wyp

owiedz

i inny

ch.

■■

Udziela od

powiedz

i na

posta

wione

py

tania; bierze ud

ział w

dys

kusji.

■■

Rozu

mie pojęc

ia: dr

zewo, krzew

, roślina zielna

; po

daje przyk

łady

tych

roślin

.■

■Ro

zumie pojęc

ia: ssak

, ptak

, ow

ad; po

daje przyk

łady

tyc

h zw

ierząt.

■■

Odtw

arza

proste ry

tmy; określa

i wys

tuku

je rytm.

■■

Śpiewa piosen

ki z rep

ertuar

u klas

oweg

o.■

■Gr

a na

ins

trum

entach

perku

-syjnyc

h proste rytmy wzory

rytm

iczn

e.■

■Ro

zpozna

je m

elod

ie w

ybra

nych

piosen

ek.

■■

Rozu

mie pojęc

ia w

ielkościow

e;

porząd

kuje obiek

ty pod

wzglę-

dem w

ielkości, stosując

terminy:

nisk

i – wys

oki, krótki – długi,

najniższy – na

jwyż

szy itd.

■■

Odbiór i tworzenie muz

yki.

■■

Rozróżnian

ie pod

staw

owyc

h elem

entów m

uzyk

i.

karta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń,

,,Najmils

i”, E

. Sz

elbu

rg-Z

arem

bina

.

10. K

to i dlacz

ego robi

zapa

sy na zimę?

Pies Ł

atek

przed

zim

ą■

■Wyp

owiada

się na temat w

ła-

snyc

h pr

zeży

ć, ilustracji, cz

yta-

nych

i słuch

anyc

h teks

tów.

■■

Wym

ienia war

unki skład

ając

e się na

opiek

ę na

d psem

(inny

m

wyb

rany

m zwierzęc

iem).

■■

Słuc

hanie, czy

tanie, praca

z teks

tem.

■■

Rozu

mienie i po

szan

owan

ie świa-

ta zwierząt.

■■

Aktywne

słuch

anie m

uzyk

i i ok

reślan

ie jej cec

h.

Ilustracje pr

zeds

tawiające

różno

rod-

ne zwierzęta oraz

psy

różny

ch ras

, piosen

ka „Ku

ndel bur

y”, ka

rta prac

y,

zeszyt ćwiczeń.

Karta prac

y MS

Paint do

wsk

azy-

wan

ia różnic w obraz

kach

17

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Zna

zag

rożenia wyn

ikając

e z niew

łaśc

iwej posta

wy wob

ec

psa.

■■

Rozp

ozna

je w

prow

adzone

litery

(małe i wielkie, dr

ukow

ane

i pisa

ne).

■■

Zna

i rozum

ie określenia: głosk

a,

litera, sylab

a, w

yraz

, zd

anie.

■■

Korzys

ta z obu

dowy dy

daktyc

z-nej po

d kierun

kiem

nau

czyc

iela.

■■

Świado

mie i a

ktyw

nie słuc

ha

muz

yki; wyraż

a sw

oje do

-zn

ania w

formie w

erba

lnej

i niew

erba

lnej.

■■

Zau

waż

a zw

iązk

i międz

y do

da-

wan

iem i ode

jmow

aniem tyc

h sa

myc

h ob

iektów

(lic

zb).

■■

Wsk

azuje różn

ice po

międz

y ob

razk

ami z wyk

orzy

stan

iem

możliw

ości edy

tora graficz

nego

.

■■

Związk

i międz

y do

dawan

iem

i od

ejmow

aniem jak

o dz

iała

niam

i wzajemnie od

wrotnym

i.■

■Po

dsta

wow

e na

rzęd

zia

Przy

bornika w edy

torze

graf

iczn

ym.

Zdjęcia ka

nape

k, owoc

ów, sk

ładn

iki

na sałatkę

: ug

otow

ane na

twardo

jaja, groszek z pu

szki, kiszon

y og

ó-rek, m

ajon

ez; jajko su

rowe, nac

zynie

z wod

ą, ilustracje pr

zeds

tawiające

ptak

i wys

iadu

jące

jaja, plans

za

matem

atyc

zna z ilu

stracją lic

zby 0,

karta prac

y, kar

ta pracy

, materiały

do bud

owan

ia ,,lą

dowiska

” dla jajka.

Plan

owan

y ud

ział eks

perta: kuc

ha-

rza, dietetyka

lub

lek

arza

.Plik M

S Word z rozsyp

anką

wyraz

ową.

Co m

ożna

zrobić

z jajek?

11. D

l acz

ego war

to jeść

zdrowo, smac

znie

i ko

lorowo?

■■

Zna

i pisze litery : j, J oraz

praw

idłowo łącz

y je z inn

ymi

pozn

anym

i .

■■

Zna

pod

staw

owe za

sady

rac

jo-

nalneg

o od

żywiania się.

■■

Wie c

zym różnią się ptak

i od

ssak

ów.

■■

Potraf

i po

wiedz

ieć jak rozm

na-

żają się pta

ki.

■■

Obse

rwuje i prow

adzi proste

dośw

iadc

zenia.

■■

Utrzym

uje po

rząd

ek w

okół

sieb

ie.

■■

Rozu

mienie i po

szan

owan

ie

zdrowia.

■■

Licz

enie i spraw

ność

rac

hunk

o-wa; pojęc

ie liczb

y.■

■Ro

zumienie i po

szan

owan

ie świa-

ta zwierząt.

■■

Orga

niza

cja war

sztatu pracy

.■

■Po

sług

iwan

ie się nar

zędz

iami

i ur

ządz

eniami (pod

nad

zorem

osób

dorosłych

(na

uczy

ciela lub

rodz

ica).

■■

Kształtowan

ie umiejętności

komun

ikac

yjny

ch.

18

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Sprząta po

sob

ie i pom

aga inny

m

w utrzy

man

iu porzą

dku.

■■

Ostrożnie ob

chod

zi się z nar

zę-

dziami po

dcza

s realizac

ji za

dań

prak

tycz

nych

.■

■Cz

yta ze zrozu

mieniem

wyraz

y i proste zda

nia.

■■

Przepisuje proste zd

ania

z wyk

orzy

stan

iem edy

tora

teks

toweg

o.■

■Do

paso

wuje ob

razk

i pr

zeds

tawia-

jące

produ

kty sp

ożyw

cze z ich

zapise

m graficz

nym w

język

u an

gielsk

im.

■■

Zap

isuje zd

ania w

język

u

angielsk

im.

■■

Słuc

ha w

sku

pien

iu w

ypow

iedz

i rówieśn

ików

i dorosłych

.■

■Pr

zeprow

adza

bad

ania,

eksp

erym

entuje.

■■

Praca

lud

zi w

różny

ch zaw

o-da

ch: ku

char

z, dietetyk, lek

arz.

■■

Przepisuje tek

st z w

ykorzy

sta-

niem

edy

tora tek

stow

ego MS

Word.

■■

-Czy

tanie ze zrozu

mieniem

wy-

razów i prostyc

h zd

ań w

język

u an

gielsk

im.

Karty ob

razk

owe pr

zeds

tawiające

jedz

enie i nap

oje.

■■

Słuc

hanie.

■■

Mów

ienie.

■■

Dosk

onalen

ia uwag

i.■

■Interp

retacja werba

lna i niew

er-

balna teks

tu.

■■

Pozn

aje słow

nictwo zw

iąza

ne ze

Święta

mi w język

u an

gielsk

im.

12. Kim

był Ś

więty

Mikołaj?

Czek

amy na

Mikołaja

■■

Słuc

hanie.

■■

Mów

ienie.

■■

Dosk

onalen

ia uwag

i.■

■Interp

retacja werba

lna i niew

er-

balna teks

tu.

■■

Mów

ienie i pisa

nie w język

u an

gielsk

im.

Wiersz M. Te

rlikow

skiej „M

ikołajko

wy

worek

”, ku

kiełka

Mikołaja, tam

bu-

ryno

, blok

i, fa

rby, kredk

i, no

życz

-ki, klej, pa

pier kolorow

y, pas

tele,

flam

astry , ka

rta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

Karty ob

razk

owe pr

zeds

tawiające

: Mikołaja, c

hoinkę

, bo

mbk

i, ka

rty

świątecz

ne, św

iece

, prezen

ty, sa

nie

Mikołaja z renife

rami, sk

arpe

ty na

prezen

ty.

19

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Zna

i pisze litery: n, N ora

z po

-praw

nie łącz

y z inny

mi lit

eram

i.■

■Ilu

struje sce

ny i sytua

cje realne

oraz

literac

kie.

■■

Słuc

ha z uwag

ą utworów

lite-

rack

ich i muz

yczn

ych.

■■

Dba o zd

rowie i higienę

oso

bistą.

■■

Rozm

awia na temat przyg

otow

a-ne

go utw

oru lit

erac

kieg

o; dzieli

się do

świadc

zeniem

wła

snym

.■

■Interesuje się a

strono

mią; po

tra-

fi w

ymienić na

zwy kilku plan

et.

■■

Rozu

mie pojęc

ie liczb

y w po-

znan

ym zak

resie we wszys

tkich

aspe

ktac

h.■

■Do

strzeg

a po

rząd

ek ułożenia

liczb na osi lic

zbow

ej i linijc

e.■

■Wsp

ółprac

uje w gru

pie.

■■

Estetycz

nie wyk

onuje prac

e.

■■

Słuc

hanie utworów

literac

kich

.■

■Ko

rzys

tanie z do

świadc

zeń wła-

snyc

h oraz

tek

stów

literac

kich

.■

■An

aliza i interp

retacja (w

er-

balna i niew

erba

lna) słu-

chan

ych utworów

literac

kich

i muz

yczn

ych.

■■

Zdrowie i spraw

ność

fizyc

zna

(higiena

snu

).■

■Pr

ezen

towan

ie zainteresow

ań:

hobb

y, pasja.

Płyty z na

gran

iem dow

olny

ch ko-

łysa

nek, ilustracje pr

zeds

tawiające

pojazd

y ko

smiczn

e i ko

smon

autów,

materiały na plas

tykę

w zależno

ści

od w

ybra

nej tech

niki, oś liczb

owa

w klasie, linijk

i, ka

rton

iki z cy

fram

i, kloc

ki ,,Liczb

y w kolorac

h”, ka

rta

prac

y, zas

oby multimed

ialne, A

. Ba

hdaj, ,,P

ilot i ja”.

Plik M

S Pa

int – po

rząd

kowan

ie liczb

na osi.

13. Jak

ie pasje m

ają

członk

owie rod

ziny

?Lu

bimy po

znaw

ać świat

14. J

ak (cz

ym) pa

chną

św

ięta?

Lubimy Św

ięta

■■

Wyp

owiada

nie się.

■■

Czytan

ie.

■■

Rytm

y.■

■Licz

enie.

■■

Wyraż

anie emoc

ji.■

■Tr

adyc

je i zwyc

zaje.

■■

Przegląd

a prezen

tacje multime-

dialne

w program

ie P

owerPo

int.

■■

Odcz

ytuje wła

sne im

ię i rozpo

zna-

je je wśród

inn

ych .

■■

Dok

onuje an

alizy i sy

ntezy.

■■

Kontyn

uuje rytmy.

■■

Klas

yfikuje pr

zedm

ioty w

edług

jedn

ej z cec

h.■

■Dz

ieli

wyraz

y na

sylab

y.■

■Pr

zelic

za ilośc

i i po

równu

ją.

■■

Odcz

ytuje glob

alnie na

zwy ozdó

b ch

oink

owyc

h.■

■Ro

zróżnia błęd

ne liczenie od

po

praw

nego

.■

■Do

skon

ali małą motoryk

ę: odr

yso-

wuje od

sza

blon

u, w

ycina, ozd

abia,

przy

kleja.

List od św

iętego

Mikołaja z wierszem

o ch

oinc

e, kop

erty z nad

ruko

wan

ymi

imiona

mi, pa

cynk

a, literki w

chod

zące

w skład

imion (w

ewną

trz ko

pert),

bombk

i (różne

kolory – wew

nątrz

kope

rt),

kartec

zki z cy

ferk

ami, ka

rty

do gry (ilu

stracja i na

pis), ob

razk

i do

rytmów

, instru

men

ty m

uzyc

z-ne

, szab

lon ch

oink

i, maz

aki, wyc

ięte

z pa

pieru ozdo

by na ch

oink

ę, gwiazd

ki,

oklejona

bibułą ru

rka, nożyc

zki, klej,

naklejki za do

brą prac

ę – med

ale,

karta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

Prezen

tacja Po

werPo

int.

20

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Odpo

wiada

na za

dawan

e pr

zez

nauc

zyciela py

tania.

■■

Kontyn

uuje trady

cje św

iątecz

ne.

■■

Przegląd

a prezen

tację

PowerPo

int.

■■

Słuc

hanie.

■■

Czytan

ie.

■■

Kompe

tenc

je kom

unikac

yjne

.■

■Ko

nstruo

wan

ie zad

matem

atyc

znyc

h.■

■Ut

rwalen

ie dod

awan

ia i ode

jmo-

wan

ia w

pozna

nym za

kresie .

■■

Ustne reda

gowan

ie życ

zeń.

Wiersz L. J. Ke

rna „Bajka

o S

tary

m

i Now

ym R

oku”, blok

rys

unko

-wy, far

by, kred

ki, wiersz M.

Terlikow

skiej „Życ

zenia no

woroc

z-ne

”, różn

e ka

lend

arze, od

twar

zacz

, na

gran

ia z m

uzyk

ą rozryw

kową

i piosen

ki dla dziec

i, ka

rta prac

y,

zeszyt ćwiczeń.

15. C

o pr

zyniesie now

y rok?

Powitajmy Now

y Ro

k.■

■Słuc

ha z uwag

a utworów

cz

ytan

ych pr

zez do

rosłyc

h i rówieśn

ików

.■

■Ro

zumie pojęc

ia „ży

czen

ia”.

■■

Potraf

i złożyć

życ

zenia

noworoc

zne.

■■

Nau

czy się na

pam

ięć wiersza

.■

■Zap

isze datę dz

ienn

ą.■

■Uc

zestnicz

y w zab

awac

h pr

zy

muz

yce.

■■

Słuc

hanie.

■■

Czytan

ie.

■■

Kompe

tenc

je kom

unikac

yjne

.■

■Ko

nstruo

wan

ie zad

matem

atyc

znyc

h.■

■Ut

rwalen

ie dod

awan

ia i ode

jmo-

wan

ia w

za

kresie ind

ywidua

lnie

opan

owan

ym przez ucz

niów

.■

■Us

tne reda

gowan

ie życ

zeń.

■■

Obda

rza szac

unkiem

lud

zi

star

szyc

h.■

■Wyp

owiada

się na temat dziad

-kó

w i ich

zainteresow

ań.

■■

Rozu

mie pojęc

ie „dr

zewo

gene

alog

iczn

e”.

■■

Słuc

ha z uwag

ą utworów

cz

ytan

ych pr

zez do

rosłyc

h i rówieśn

ików

.■

■Do

daje i ode

jmuje w zak

resie

dziesięc

iu.

■■

Układa

zad

ania tek

stow

e o za

kupa

ch.

Składa

my ży

czen

ia

Dziadk

om16

. Jak

oka

zać miłość

Dziadk

om?

Fotograf

ie rod

zinn

e (dziad

kowie,

wnu

ki),

plan

sza ze sch

ematem

dr

zewa ge

nealog

iczn

ego z miejsce

m

na dop

isan

ie imion, w

iersz „Koc

hana

ba

bciu”, mon

ety, ban

knoty, kar

ta

prac

y.

21

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Wyp

owiada

się na ok

reślon

y temat.

■■

Układa

zda

nia z rozsyp

anki

wyraz

owej.

■■

Bierze udz

iał w zab

awac

h na

śn

iegu

– lep

ienie ku

l, zrob

ienie

bałw

ana.

■■

Naz

ywa cz

ynno

ści.

■■

Plan

uje ry

sune

k na

pła

szcz

yźnie.

■■

Posług

uje się lic

zebn

ikam

i po

-rząd

kowym

i i głów

nymi.

■■

Zna

liczb

y dr

ugiej dz

iesiąt

ki.

■■

Bezp

iecz

nie ba

wi się na

śnieg

u.■

■Uk

łada

zda

nia op

isując

e ba

łwan

ka.

■■

Słuc

ha w

ypow

iedz

i inny

ch.

■■

Zap

amiętuje cec

hy ins

trum

entu

muz

yczn

ego.

■■

Potraf

i na

ślad

ować

głos

skrzyp

iec.

■■

Rozu

mie pojęc

ia: lic

zba, cy-

fra, liczb

a dw

ucyf

rowa, liczb

a jedn

ocyf

rowa.

■■

Rozu

mie pojęc

ie liczb

y dw

ucy-

frow

ej w

asp

ekcie głów

nym,

porząd

kowym

i m

iarowym

ora

z inny

ch a

spek

tach

, dostępn

ych

indy

widua

lnie ucz

niom

.■

■Po

traf

i wsp

ółdz

iałać w gru

pie

w celu wyk

onan

ia pracy

.

■■

Bezp

iecz

eństwo za

baw.

■■

War

unki atm

osfe

rycz

ne w

róż-

nych

porac

h roku

.■

■Ro

zszerzen

ie zak

resu liczb

oweg

o do

20; np. 1

0+1; 1+10

; 11+

0;

0+11; 11-1; 11-1; 11-10

; 11-

0;■

■np

. 10

+2; 2+

10, 12-

2; 1

2-10

; 12-

12; 1

1+1; 1+11; 12-

11; 12-

1 itp.

Teks

ty w

ierszy o zim

ie, za

gadk

i, ilu

stracje pr

zeds

tawiające

zab

awy

na śnieg

u i lodz

ie, ka

rton

, wata, klej,

noży

czki, kloc

ki „Ko

lorowe lic

zby”,

liczm

any, lizak

i matem

atyc

zne,

karta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

17. Ja

k się ba

wić zim

ą be

zpiecz

nie?

Opow

iada

my o zimow

ych

zaba

wac

h

18. W

jak

i sp

osób

pom

óc

zwierzętom

przetrw

zimę?

Zac

howan

ie zwierząt

w c

zasie zimy.

■■

Zac

howan

ie zwierząt w

różny

ch

porach

rok

u.■

■Po

moc

zwierzętom

w przetrw

aniu

zimy.

■■

Naz

wy zw

ierząt i roślin

.

■■

Rozp

ozna

je zwierzęta leśn

e pr

zeds

tawione

na ilu

stracjac

h i cz

yta glob

alnie ich na

zwy.

■■

Dzieli

wyraz

y na

sylab

y i głoski.

■■

Pisze po

praw

nie po

znan

e lit

ery.

Rebu

sy, ko

lorowe pa

ski z bibu

-ły, ka

rtki ze zw

ierzętam

i, ka

rtki

z pr

zykład

ami zimow

ego po

żywie-

nia zw

ierząt

, du

ży a

rkus

z pa

pieru,

kolorowe ka

rtki (B5

), kred

ki, pisa

ki,

22

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Wie, w jak

i sp

osób

zwierzę-

ta i roślin

y pr

zygo

towuje się

do przetrw

ania zim

y i w jak

i sp

osób

lud

zie mog

ą im

pom

óc.

■■

Spra

wnie do

daje i ode

jmuje

w zna

nym zak

resie.

■■

Porównu

je liczb

y w zna

nym

zakresie.

■■

Czytan

ie.

■■

Zab

awy na

ślad

owcz

e (ilus

trow

a-nie ru

chem

).■

■Słuc

hanie.

klej, ka

rta prac

y indy

widua

lnej

ze zwierzętam

i i mod

elam

i na

zw,

duże ilustracje ka

rmnika

i paś

nika

, ilu

stracje zw

ierząt

, na

krętki, ko

sze,

opas

ki na oc

zy, pa

tycz

ki, ko

perty,

kartki z m

onetam

i, ko

stki do gry,

karty z po

znan

ymi lit

eram

i, ka

rtki

nieb

iesk

ie i czerw

one, kar

ta pracy

, zeszyt ćwiczeń.

■■

Słuc

hanie.

■■

Mów

ienie.

■■

Dosk

onalen

ia uwag

i.■

■Interp

retacja werba

lna i niew

er-

balna teks

tu.

■■

Reda

gowan

ie pytań

do teks

tu

i sy

tuac

ji.■

■An

aliza i sy

nteza (głosk

owa,

sylabo

wa).

■■

Prac

a ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

pisa

rz, ba

jkop

isar

z.

■■

Aktywnie i zgod

nie uc

zestnicz

y w zajęc

iach

.■

■Śp

iewa w zespo

le klaso

wym

po

znan

a piosen

kę.

■■

Wyp

owiada

się na temat: ry

sun-

ku, ilu

stracji, treści c

zyta

nki.

■■

Udziela od

powiedz

i na

pytan

ia

dotycz

ące ilu

stracji i treści

czytan

ki.

■■

Doko

nuje a

naliz

y słu-

chow

o-wzrok

owej w

yraz

u po

dsta

wow

ego.

■■

Zna

litery k, K

ora

z ich po

praw

-ne

połąc

zenia.

■■

Czyta teks

t z po

znan

ymi

literam

i.■

■Dz

ieli

wyraz

y na

sylab

y, rozróż-

nia sa

mog

łosk

i i sp

ółgłoski.

■■

Budu

je struk

turę dźw

ięko

wyraz

u po

dsta

wow

ego.

■■

Rysuje kotka

.

19. O

czy

m m

oże-

my pr

zecz

ytać

w książ

kach

?

Opieku

jemy się ko

tem

Rozsyp

anka

literow

a, m

odel w

yraz

u po

dsta

wow

ego, w

zory do pisa

nia „po

ślad

zie”, mod

el w

yraz

u do

zaw

iesze-

nia na

tab

licy, niebieskie i cz

erwon

e prostoką

ty do bu

dowy mod

eli wyra-

zów, wiersz St

anisława Ja

chow

icza

pt.: „Pan

kotek

był c

hory”, ka

rtki

z blok

u, kredk

i, maz

aki, plas

telin

a,

prac

e dz

ieci, piosen

ki o zwierzętac

h.

23

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Samod

zielnie po

równu

je liczeb-

ność

zbiorów

.■

■Słuc

ha czy

tany

przez nau

czy-

ciela wiersz i po

traf

i od

powie-

dzieć na

proste py

tania.

■■

Zna

bud

owę ko

ta.

■■

Rozp

ozna

je kilk

a ra

s ko

tów.

■■

Wie, jak op

ieko

wać

się kotem

.■

■Po

traf

i za

śpiewać

piose

nkę

„Wlazł kotek

na płotek

”.■

■Wyraż

a ciałem

ruc

hy i zac

ho-

wan

ie kota.

■■

Umie ulepić z plas

telin

y po

stać

ko

ta.

■■

Licz

enie i spraw

ność

rach

unko

wa.

■■

Przestrzeg

anie w

ażny

ch w

arto-

ści etyc

znyc

h.■

■Um

iejętność fu

nkcjon

owan

ia

w spo

łecz

nośc

i szko

lnej.

■■

Postaw

y sp

ołec

zne.

■■

Czytan

ie i praca

z tek

stem

.■

■Tr

oska

o bezpiec

zeńs

two wła

sne

i inny

ch.

■■

Zdrowy tryb

życ

ia.

■■

Prac

a ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

druk

arz, księg

arz.

Wiersze J. Tu

wim

a pt. „Dyz

io

Mar

zyciel„ i „Cud

a i dz

iwy”, A.

Bahd

aj ,,Pilo

t i ja”, ka

rta prac

y,

artyku

ły spo

żywcz

e po

trzebn

e do

zrob

ienia ka

nape

k, nóż, talerzy-

ki, se

rwetki, kar

ta pracy

, zeszyt

ćwiczeń.

■■

Uważ

nie słuc

ha tek

stów

czy

ta-

nych

przez nau

czyc

iela.

■■

Wys

zuku

je w

tek

stac

h wsk

aza-

nych

fra

gmen

tów.

■■

Wie, że nie należy kłam

ać.

■■

Wie, że nie należy kłam

ać, ale

można

mar

zyć i fa

ntazjować

.■

■Op

owiada

o swoich

mar

zeniac

h i pr

zeży

ciac

h.■

■Zap

isuje po

praw

nie krótkie

zdan

ia.

■■

Uczestnicz

y ak

tywnie w ćwicze-

niac

h relaks

acyjny

ch.

■■

Potraf

i zrob

ić kan

apkę

.■

■Zna

zas

ady racjon

alne

go odż

y-wiania się.

■■

Kulturalnie za

chow

uje się po

d-cz

as spo

żywan

ia posiłkó

w.

■■

Śmieje się z żar

tów

sytuac

yjny

ch.

20. J

akie są mar

zenia

dzieci i dorosłych

?Po

znajem

y utwory

o mar

zeniac

h

24

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Rozw

iązuje zad

ania nietypo

we.

■■

Układa

zad

ania nietypo

we.

■■

Doda

je i ode

jmuje w sytua

cjac

h prob

lemow

ych.

■■

Czytan

ie i praca

z tek

stem

.■

■Ud

ział w

rozmow

ach na

te-

mat doświadc

zeń, przeżyć

i lit

eratur

y.■

■Ko

rzys

tanie z różn

ych źród

wiedz

y.■

■Ro

zpozna

wan

ie w

ybra

nych

zw

ierząt.

■■

Wsp

ółprac

a w zespo

le.

■■

Zaw

ody (nau

kowiec, bad

acz).

■■

Pisa

nie prostych

tek

stów

.

21. C

zym zajmują się

nauk

owcy

?Ur

ządz

amy wyp

rawę na

Gr

enland

ię■

■Sa

mod

zielnie zd

obyw

a info

rma-

cje o Ar

ktyc

e, w

ypra

wac

h ba

-da

wcz

ych i zn

anyc

h po

larnikac

h,

przeds

tawia je inny

m w

postaci

wyp

owiedz

i us

tnej.

■■

Wsp

ółprac

uje tw

órcz

o w zespo

-le, plan

uje po

dróż do Ar

ktyk

i, ok

reśla jej ce

l.■

■Or

ganizuje i przep

rowad

za

zaba

wę tematyc

zną zgod

nie

z wcz

eśniej ustalon

ym projektem

i plan

em.

■■

Przeds

tawia pozna

ne w

cze-

śniej wiado

mości o zwierzętac

h z Ar

ktyk

i w formie w

ywiadu

z bo

haterem.

■■

Czyta w m

irę możliw

ość utwory

poetyc

kie.

■■

Bawi się zgod

nie, twórcz

o wy-

korzys

tuje w

zab

awie zdo

byte

wiado

mości.

■■

Uzup

ełnia luki w

zda

niac

h o zw

ierzętac

h – pisze proste

teks

ty przy uż

yciu kom

putera

.

Materiały o odk

ryciac

h i wyp

rawac

h ba

dawcz

ych do

Ark

tyki, ilu

stracje

zwierząt A

rktyki, ks

iążk

i, en

cyklop

e-die o zw

ierzętac

h pó

łnoc

y, a

rkus

ze

papieru, pap

ier ko

lorowy, kredk

i, flam

astry, zas

zyfrow

ane wiado

mo-

ści, ko

nturow

a map

a Ar

ktyk

i, płyta

CD z m

uzyk

a Van

gelis

a „Voice

s”.

25

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Wyp

owiada

się na temat w

ła-

snyc

h pr

zeży

ć zw

iąza

nych

z ob-

chod

ami Św

iąt Wielkan

ocny

ch.

■■

Słuc

ha w

sku

pien

iu c

zyta

nych

teks

tów literac

kich

.■

■Ok

reśla ilo

ść głose

k i sy

lab

w w

yraz

ie.

■■

Doko

nuje a

naliz

y słuc

howej

wyraz

u.■

■Sp

rawnie do

daje i ode

jmuje

w pozna

nym zak

resie , po

praw

nie

zapisuje te dz

iała

nia.

■■

Porząd

kuje w

yniki ob

liczeń

rosn

ąco.

■■

Uzup

ełnia zd

ania korzy

stając

z ilu

strowan

ego słow

nicz

ka.

■■

Kształtowan

ie umiejętności

w zak

resie an

alizow

ania i inter-

pretow

ania czy

tane

go tek

stu.

■■

Kształtowan

ie umiejętności sa

-mod

zielne

go w

ypow

iada

nia się.

■■

Tworzenie więzi emoc

jona

lnyc

h w rod

zinie.

■■

Przy

gotowan

ie do ko

rzys

tania

z med

ialnyc

h środ

ków przek

azu.

■■

Licz

enie i spraw

ność

rac

hunk

owa

(liczb

y dr

ugiej dz

iesiątki).

■■

Wdr

ażan

ie do plan

owan

ia

zaku

pów.

■■

Improw

izac

je ruc

howe.

■■

Projek

towan

ie (ka

rty

świątecz

ne).

Plik M

S Word – zd

ania z luk

ami

o zw

ierzętac

h.Zd

jęcia i plan

sze ze zjawiska

mi

atmosfe

rycz

nymi (bur

za, trąb

a po

wietrzn

a, tęc

za, śn

ieży

ca, za

mieć,

szad

ź, m

gła, krą

żenie wod

y w przy-

rodz

ie i top

nien

ie lod

u), za

gadk

i o po

godz

ie, ilu

stracje i historyjki

obra

zkow

e o za

chow

aniu się pod

czas

niek

orzy

stny

ch w

arun

ków pog

odo-

wyc

h, przys

łowia związa

ne z pog

odą,

przy

bory do ry

sowan

ia i m

alow

ania,

apar

at fotog

raficz

ny, ka

mera, kar

ty

prac

y, zeszy

t ćw

iczeń, plano

wan

y ud

ział gości (ek

spertów) – prezen

-ter po

gody

, na

uczy

ciel geo

graf

ii, prac

ownik stac

ji meteo

rologicz

ne,

karta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

22. S

kąd wiado

mo jaka

dzie pog

oda?

■■

Obse

rwac

je pog

ody.

■■

Kalend

arz.

■■

Kons

truo

wan

ie z różny

ch

materiałów.

■■

Wsp

ółprac

a z grup

ie.

■■

Twórcz

ość werba

lna

i niewerba

lna.

■■

Ochron

a środ

owiska

.■

■Ko

mpe

tenc

je spo

łecz

ne.

■■

Zaw

ody: (meteo

rolog, prezenter

pogo

dy).

■■

Rozu

mie pojęc

ia: ob

serw

acja

pogo

dy, ka

lend

arz, kon

stru

-ow

anie z różny

ch m

ateriałów,

wsp

ółprac

a z grup

ie, tw

órcz

ość

werba

lna i niew

erba

lna, och

ro-

na środo

wiska

, ko

mpe

tenc

je

społec

zne.

■■

Stosuje wyż

ej w

ymienion

e pojęcia

podc

zas wyp

owiedz

i.■

■St

osuje własn

e rozw

iąza

nia.

■■

Reag

uje na

syg

nały a

kustyc

zne.

■■

Prow

adzi kalen

darz pog

odow

y.■

■Fo

rmułuje py

tania.

Obse

rwujem

y po

godę

; za

bawa w prezentera

pogo

dy.

Pisa

nki, kras

zank

i, pa

lma wielka-

nocn

a, bar

anek

, ku

rcza

k, m

onety,

bank

not 10

zł, teks

ty w

ierszy

, teks

t piosen

ki, pu

zzle, ka

rta prac

y,

info

rmac

je o zaw

odac

h – etno

graf,

kustosz (plano

wan

y ud

ział eks

per-

tów lub

wyc

iecz

ka do muz

eum).

Plik M

S Pa

int pr

zeds

tawiający

ko-

szyc

zek wielkan

ocny

.

23. C

o to jest trad

ycja?

Przy

gotowan

ia do Św

iąt

Wielkan

ocny

ch

26

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Wzb

ogac

a sw

oje słow

nictwo

o ta

kie słow

a jak: pisan

ka, kra-

szan

ka, rezu

rekc

ja.

■■

Insp

iruje ru

chem

prace

związa

ne

ze święta

mi.

■■

Rozw

iązuje zad

ania tek

stow

e zw

iąza

ne z zak

upam

i.■

■Zna

war

tość

pieniąd

za; rozu

mie

pojęcie reszty.

■■

Powta

rza prostą m

elod

ię.

■■

Wyraż

a na

strój i ch

arak

ter mu-

zyki, pląs

ając

i tań

cząc

(reag

uje

na zmianę

tem

pa i dyn

amikę).

■■

Tańc

zy układ

do piosen

ki „Z

jaj-

kiem

i zając

em”.

■■

Ozda

bia elem

enty puz

zli i uk

łada

je w

całość.

■■

Odcz

ytuje ha

sło tw

orzą

ce ży-

czen

ia świątecz

ne.

■■

Rysuje zaw

artość

koszy

czka

wielkan

ocne

go w

MS

Paint.

■■

Zna

status ad

ministrac

yjny

sw

ojej m

iejsco

wości.

■■

Wie, jakiej jest na

rodo

wości,

że m

ieszka

w P

olsc

e, a P

olsk

a zn

ajdu

je się w

Europ

ie.

■■

Korzys

ta z inf

ormac

ji za

war

tych

w tek

stac

h lit

erac

kich

.■

■Ro

zumie w

yraż

enie „moja mała

ojcz

yzna

”.

24. C

o war

to w

iedz

ieć

o na

szej dzielnicy

?Moja miejsco

wość, m

oje

podw

órko

■■

Prac

a ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

etno

graf, ku

stosz.

■■

Tworzenie ry

sunk

ów z w

ykorzy

-stan

iem w

ybra

nych

nar

zędz

ia

edytora graf

iczn

ego.

■■

Kształtowan

ie umiejętno-

ści w zak

resie ko

rzys

tania

z info

rmac

ji.■

■Wła

sna tożsam

ość.

■■

Wyraż

anie w

łasn

ych myś

li i uc

zuć w różno

rodn

ych fo

rmac

h plas

tycz

nych

.■

■Ks

ztałtowan

ie umiejętności sa-

mod

zielne

go w

ypow

iada

nia się.

Teks

t wiersza

Lud

wika Je

rzeg

o Ke

rna „N

asze pod

wórko

”, teks

t op

owiada

nia Ba

rbar

y Le

wan

dowsk

iej

„Nas

ze pod

wórko

”, glob

us, map

a Eu

ropy

, map

a ad

ministrac

yjna

Po

lski, figu

ry geo

metry

czne

, ka

rta

prac

y, kredk

i, blok

rys

unko

wy.

Plik M

S Pa

int za

wierający

rys

unek

do

kolorow

ania w

g szyf

ru.

27

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Jest świado

mym

człon

kiem

spo

-łecz

nośc

i loka

lnej.

■■

Określa po

łożenie ob

iektów

względe

m obran

ego ob

iektu.

■■

Num

eruje ob

iekty wed

ług po

da-

nej za

sady

.■

■Po

równu

je liczb

y w zna

nym

zakresie.

■■

Korzys

ta ze zgromad

zone

go

słow

nictwa.

■■

Traf

nie do

biera zd

ania opisujące

wsk

azan

y ob

iekt.

■■

Zgo

dnie baw

i się w gru

pie.

■■

Rozp

ozna

je pod

staw

owe figu

ry

geom

etry

czne

.■

■Wyk

onuje prac

ę plas

tycz

-ną

z w

ykorzy

stan

iem figur

geom

etry

czny

ch.

■■

Koloruje rys

unek

utw

orzony

z figu

r ge

ometry

czny

ch w

g po

dane

go szy

fru.

■■

Zap

isuje ef

ekty swojej pracy

.

■■

Rozu

mie zna

czen

ie pojęc

ia

ojczyz

na.

■■

Zna

polsk

ie sym

bole nar

o-do

we i ok

azuje im

odp

owiedn

i szac

unek

.■

■Od

czytuje proste inf

ormac

je

z map

y krajob

razowej P

olsk

i.■

■Ilu

struje dod

awan

ie kilk

u sk

ładn

ików

.■

■Pisze wyraz

y rozp

oczy

nające

się wielką lit

erą i ze zna

kami

diak

rytycz

nymi.

25. C

o to zna

czy by

ć do

brym

Polak

iem?

Polska

to moja

Ojcz

yzna

■■

Czyn

nośc

i um

ysłowe waż

ne dla

uczenia się matem

atyk

i.■

■Wsp

omag

anie rozwoju um

ysło-

weg

o oraz

kształtow

anie w

ia-

domości i umiejętności m

atem

a-tycz

nych

dziec

i.■

■Zak

łady

usług

owe w nas

zej

miejsco

wości (dz

ielnicy).

■■

Pods

tawow

e na

rzęd

zia

Przy

bornika w edy

torze graf

icz-

nym P

aint.

■■

Zap

isyw

anie i odt

war

zanie wyn

i-kó

w swojej pracy

.

Stroje lud

owe z różn

ych stron

Polski, fizy

czna

map

a Po

lski,

godło Po

lski, flag

a Po

lski, mun

dur

żołnierza po

lskieg

o, w

izerun

ek J.

Piłsud

skiego

, ko

stka

do gry, ścien

na

map

a Po

lski, duż

e na

pisy

miast

do globa

lneg

o cz

ytan

ia: Zak

opan

e,

Krak

ów, Po

znań

, War

szaw

a, Toruń

, Gd

ańsk

, oraz

ilustracje i ob

razk

i – widok

ówki tyc

h miast, mus

zelki,

kamyk

i, widok

ówki, pa

tycz

ki, szar

fy,

worec

zki gimna

styc

zne, pac

hołki lub

■■

Korzys

tanie z info

rmac

ji.■

■Ks

ztałtowan

ie cec

h moto-

ryki (zw

inno

ści, sk

oczn

ości,

zręc

zności).

■■

Wła

sna tożsam

ość.

■■

Postaw

y sp

ołec

zne.

■■

Tworzenie więzi emoc

jona

lnyc

h.■

■Sy

mbo

le nar

odow

e i ich

poszan

owan

ie.

■■

Doda

wan

ie i rozwiązy

wan

ie

zada

ń (w

pozna

nym zak

resie

liczb

owym

).

28

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Zmienia ko

lor cz

cion

ki.

■■

Ćwiczy zwinno

ść i zręcz

ność

oraz

przestrzega

reg

uł pod

czas

gier i zab

aw.

tycz

ki do slalom

u, kosz, dra

bin-

ki gim

nastyc

zne, ław

eczk

a, piłka

, materac

, kilka ba

lonó

w. Wiersz

W. Be

łzy „Katec

hizm

polsk

iego

dz

ieck

a”, map

ka kon

turowa Po

lski,

plas

telin

a, eks

pona

ty do ką

cika

pa

triotycz

nego

.Ka

rta prac

y MS

Word.

■■

Lege

ndy do

tycz

ące po

wstan

ia

wyb

rany

ch m

iast P

olsk

i.■

■Pr

aca ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

fotograf.

■■

Pisa

nie lit

er w

ielkich i ze zna

ka-

mi diak

rytycz

nymi.

■■

Stosow

anie różny

ch kolorów

cz

cion

ki.

26. C

o wiemy o historii

naszej Ojczy

zny?

Kartki z kalen

darza –

dawniej i dziś.

■■

Kalend

arz.

■■

Wyd

arzenia historyc

zne

(wyb

rane

).■

■Sy

mbo

le nar

odow

e.■

■Pr

ojek

towan

ie.

■■

Licz

by dru

giej dziesiątki.

Teks

t wiersza

„ba

rwy ojcz

yste”, na

-gran

ie pieśn

i legion

owyc

h i „M

azur

ka

Dąbrow

skiego”, flag

a ka

lend

arze,

teks

t z lik

ami, ilu

stracje ks

iążk

i pr

zeds

tawiające

żołnierzy z okresu

Legion

ów J. Piłsud

skiego

, sc

enog

rafia

do urocz

ystośc

i szko

lnej. Wiersz W.

Bełzy „Kto ty jesteś?

Polak mały!”,

wiersz Cz

. Ja

ncza

rskieg

o „Co to jest

Polska

?”, teks

t na

tab

licy, ilustra-

cje i widok

ówki, dz

iurk

acz, kar

ton,

wstąż

ka, na

pisy

, „M

yślę i liczę”,

kloc

ki „Licz

by w

kolorac

h”, mon

ety,

oś liczb

owa, M

irka

kra

wieck

a, guz

iki

z sy

lwetką

orła, c

zapk

a żołnierska

lub wojsk

owa.

■■

Zna

sym

bole nar

odow

e i wie, jak

się za

chow

ać w

obec

nich.

■■

Śpiewa po

lski hym

n na

rodo

wy

(fra

gmen

ty)

■■

Pisze z pa

mięci w

yraz

y i proste

zdan

ia.

■■

Recy

tuje z pam

ięci w

iersz

„Bar

wy ojcz

yste”.

■■

Rozp

ozna

je m

apę ko

nturow

ą Po

lski.

■■

Wyk

onuje ob

liczenia typu

: 10

+1;10+

2; 1

0+3; 1

0+4;10

+5; itd.

oraz

11-1;12-

2;13-

3;14

-4;15-

5;itd. (nu

merac

yjne

przyp

adki

doda

wan

ia i ode

jmow

ania);

zakres ustalon

y indy

widua

lnie

dla uc

znia.

27. Dlac

zego

dorośli

prac

ują?

Zaw

ody moich

blis

kich

■■

Prac

a z teks

tem.

■■

Zab

awa w tea

tr.

■■

Słuc

hanie.

■■

Czytan

ie.

■■

Pisa

nie.

■■

Wyp

owiada

się na temat w

ybra-

nych

zaw

odów

i zaw

odów

swoich

rodz

iców

.■

■Uw

ażnie słuc

ha tek

stów

czy

ta-

nych

przez nau

czyc

iela.

Cz. Ja

ncza

rski ,,Jak

Wojtek został

stra

żakiem

”, rozsyp

anki w

yraz

owo-

sy-

labo

we, obraz

ki ilustrujące

ode

jmow

a-nie, zna

ki i cyf

ry na ta

blicę mag

ne-

tycz

ną, zn

aki i cy

fry dla ka

żdeg

o

29

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Wie, że zda

nie rozp

oczy

na się

wielką lit

erą a ko

ńczy kropk

ą.■

■Cz

yta sy

laby

i w

yraz

y.■

■Db

a o po

ziom

graficz

ny pisma.

■■

Rozw

iązuje proste za

dania na

ko

nkretach

, po

sług

ując

się

zapise

m a

rytm

etyc

znym

na

odejmow

anie.

■■

Uczestnicz

y w kon

kursie nt wie-

dzy o prac

y stra

ży pożar

nej.

dzieck

a, kredk

i, pa

tycz

ki, do

wolne

lic

zman

y, m

ałe ob

ręcz

e gimna

styc

zne,

kartki. Plan

owan

y ud

ział eks

per-

tów (np

.pieka

rz, lis

tono

sz, leka

rz,

stra

żak,…)

Prezen

tacja multimed

ialna, kar

ta

prac

y, m

agne

tofo

n, tek

st piose

n-ki, ko

mpu

ter, map

a św

iata

, glob

us

polit

yczn

y, ilustracje z krajob

razem

morsk

im i górsk

im, różn

e pr

zedm

io-

ty które m

ożna

zab

rać na

d morze

i w góry, m

agne

tofo

n, nag

rania

piosen

ek związa

nych

z pod

różowa-

niem

, teks

ty w

ierszy Juliana

Tuw

ima

„Lok

omotyw

a”, ka

rtec

zki ew

alua

cyj-

ne, sp

otka

nie z ek

spertem w

biu-

rze po

dróży, kar

ta pracy

, zeszyt

ćwiczeń.

■■

Pozn

a różn

e krajob

razy świata

.■

■Po

równu

je w

ygląd tego

sam

ego

miejsca

w czterec

h po

rach

roku

.■

■Wyk

orzy

stuje info

rmac

je z pre-

zentac

ji multimed

ialnej.

■■

Słuc

ha w

ypow

iedz

i dz

ieci

i do

rosłyc

h.■

■Uk

łada

zda

nia z rozsyp

anki

wyraz

owej.

■■

Dobiera właśc

iwe ok

reślen

ia do

poda

nych

wyraz

ów.

■■

Zna

różne

środk

i tran

sportu.

■■

Wła

ściwe reag

uje na

sy-

gnały alar

mow

e, sytua

cje

nieb

ezpiec

zne.

■■

Przestrzeg

a pr

zepisó

w i zas

ad

bezp

iecz

eństwa po

dcza

s po

bytu

na w

yciecz

ce.

■■

Opisuje sw

oje mar

zenia.

■■

Śpiewa piosen

ki jed

nogłosow

e z repe

rtua

ru dziec

ięce

go ind

ywi-

dualnie i zb

iorowo.

■■

Przepisuje proste za

dnia.

■■

Oblic

zenia matem

atyc

zne w za-

kresie dru

giej dziesiątki, (ode

jmo-

wan

ie typ

u: 1

5-1;14-

3; 1

6-1).

■■

Prac

a za

wod

owa ludz

i-piek

arz,

fryzjer, cu

kiernik, listono

sz, stra-

żak, straż

ak-r

atow

nik.

Podc

zas po

dróży po

-zn

ajem

y jak św

iat się

zmienia.

28. D

lacz

ego lubimy

podr

óżow

ać?

■■

Aktywno

ść m

uzyc

zna i ru

chow

a;

zaba

wy ze śpiew

am.

■■

Słuc

hanie.

■■

Postaw

y sp

ołec

zne.

■■

Przy

gotowan

ie do ko

rzys

tania

z med

ialnyc

h środ

ków przek

azu.

■■

Licz

enie i spraw

ność

rac

hunk

owa

(liczb

y dr

ugiej dz

iesiątki).

■■

Troska

o bezpiec

zeńs

two wła

sne

i inny

ch.

■■

Ilustrowan

ie piose

nek ru

chem

.■

■Pr

zygo

towan

ie do wizyty w biu-

rze po

dróży.

30

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Rozu

mie pojęc

ie liczb

y w a

spek

-cie głów

nym i porzą

dkow

ym.

■■

Wie, co

zab

rać na

wyc

iecz

kę nad

morze i w

góry.

■■

Rozp

ozna

je krajobraz

nad

morsk

i i gó

rski.

■■

Popraw

nie za

pisuje pod

wzglę-

dem ortog

raficz

nym w

yraz

morze i góry.

■■

Spra

wnie do

daje i ode

jmuje

w zak

resie dr

ugiej dz

iesiąt

ki,

zapisuje obliczenia.

■■

Rozw

iązuje zad

ania tek

stow

e.

■■

Wyp

owiada

się pełny

mi zd

aniami

na określony

tem

at.

■■

Doko

nuje a

naliz

y i sy

ntezy słu-

chow

ej w

yraz

ów.

■■

Praw

idłowo pr

zelic

za elemen

ty.

■■

Wie, do

czego

służy kalen

darz.

■■

Wys

zuku

je dat w

kalen

darzu.

■■

Odcz

ytuje info

rmac

je z ilustracji.

■■

Wym

ienia dz

iały han

dlow

e w su-

perm

arke

tach

i zna

jdując

y się

w nich as

ortymen

t.■

■Ro

zróżnia pojęcia pa

rter i piętro.

■■

Rozw

iązuje zda

nia z treścią

o za

kupa

ch.

■■

Rysuje szlac

zek wg wzoru.

■■

Uzup

ełnia ry

sune

k wed

ług osi

symetrii.

29. J

ak m

ądrze za

pla-

nować

zak

upy?

Urod

zino

we za

kupy

Karta prac

y, różne

kalen

darze,

balony

, ko

mpu

ter, różn

e ar

tyku

ły

potrzebn

e do

zorga

nizowan

ia m

ini –

sklepu

, ba

nkno

ty 1

0 zł i 2

0 zł ora

z mon

ety.

■■

Kształtowan

ie umiejętności sa-

mod

zielne

go w

ypow

iada

nia się.

■■

Tworzenie więzi emoc

jona

lnyc

h w rod

zinie.

■■

Czyn

nośc

i um

ysłowe waż

ne dla

uczenia się matem

atyk

i.■

■Ob

liczenia pien

iężn

e (liczb

y dr

u-giej dziesiątki).

■■

Pojęcie reszty i długu

.■

■Pr

aca ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

eksp

edientka

.■

■Zad

awan

ie i udz

ielanie od

po-

wiedz

i w ram

ach wyu

czon

ych

zwrotów w

język

u an

gielsk

im.

31

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Odcz

ytuje wyraz

y ułożon

e z sy

lab.

■■

Przepisuje w

yraz

y na

ko

mpu

terze.

■■

Zgo

dnie baw

i się w gru

pie.

■■

Zad

aje py

tania i ud

ziela od

-po

wiedz

i w ram

ach zw

rotów

dotycz

ącyc

h za

kupó

w w

język

u an

gielsk

im.

■■

Wsp

omag

anie rozwoju um

ysło-

weg

o w zak

resie um

iejętności

społec

znyc

h.■

■Wyc

howan

ie do zgod

nego

wsp

ół-

działa

nia z rówieśn

ikam

i.■

■Ks

ztałtowan

ie w

artośc

i w pro-

cesie wyc

howan

ia – umiejęt-

ność

rozróżn

iania war

tośc

i un

iwersa

lnyc

h.■

■Licz

enie i spraw

ność

rach

unko

wa.

Puzzle, ka

rta prac

y, globu

s po

li-tycz

ny, map

a po

lityc

zna św

iata

, wiersz Bo

gdan

a Os

trom

ęckieg

o pt.

„Poran

ek na ku

li ziem

skiej”, płyta

CD, pa

pier ścierny

, maz

aki, fa

r-ba

akr

ylow

a, w

stąż

ka, projek

tor,

kompu

ter, ka

lend

arze, ilu

stracje

przeds

tawiające

rad

osne

i smutne

tw

arze dziec

i, ka

rta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

30. C

zy w

szys

tkie dziec

i ob

chod

zą swoje

święto?

Święto dziec

i w różny

ch

krajac

h■

■Do

strzeg

a info

rmac

je ukr

yte na

ob

razk

u.■

■Ko

rzys

ta z inf

ormac

ji.■

■Pr

awidłowo lic

zy w

pozna

nym

zakresie.

■■

Układa

miesiąc

e w kolejno

ści ich

wys

tępo

wan

ia.

■■

Słuc

ha ze zrozum

ieniem

treśc

i wiersza

.■

■Wys

zuku

je w

treśc

i wiersza

na

zwy krajów

.■

■Z pom

ocą na

uczy

ciela wys

zuku

je

nazw

krajów na glob

usie i m

apie.

■■

Uzup

ełnia brak

ując

e da

ty na

kartka

ch kalen

darza.

■■

Dobiera wyraz

y o zn

aczeniu

przeciwny

m.

■■

Poka

zuje różne

sta

ny emoc

jo-

nalne za

pom

ocą mim

iki tw

arzy

i gry ciała.

■■

Wyk

onuje prac

e plas

tycz

zgod

nie z po

daną

ins

truk

cją.

31. J

ak się zmienia

przy

roda

, gd

y na

d-ch

odzi lato?

Letnie obserwac

je■

■Do

kony

wan

ie pom

iaru cza

su.

■■

Eksp

resja pr

zez sztukę

.■

■Słuc

ha w

sku

pien

iu c

zyta

nych

teks

tów literac

kich

.Du

że kar

tony

, fa

rby, kredk

i, teks

ty

literac

kie wierszy

, ilu

stracje dr

zew

32

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Czyta i rozu

mie proste, krótkie

teks

ty literac

kie.

■■

Przepisuje w

yraz

y i proste

zdan

ia zap

isan

e za

pom

ocą lit

er

druk

owan

ych.

■■

Dostrzeg

a pięk

no w

przyrod

zie.

■■

Bierze udz

iał w grach

i zab

a-wac

h ru

chow

ych.

■■

Wyraż

a na

strój i ch

arak

ter

muz

yki , pląs

ając

i tań

cząc

.■

■Ro

zróżnia dr

zewa iglaste

i liś

cias

te.

■■

Naz

ywa zjaw

iska

atm

osfe

rycz

ne

char

aktery

styc

zne dla po

szcz

e-gó

lnyc

h pó

r roku

.■

■Po

dejm

uje rozsąd

ne dec

yzje i nie

nara

ża się na nieb

ezpiec

zeńs

two

wyn

ikając

e z po

gody

.■

■Ro

zpozna

je i naz

ywa figu

ry

geom

etry

czne

.■

■Od

różn

ia pra

wą i lewą stronę

wed

ług wsk

azan

ego ob

iektu.

■■

Posług

uje się ta

kimi środ

ka-

mi wyraz

u plas

tycz

nego

, jak

kształt i ba

rwa.

liścias

tych

i iglas

tych

, ow

oce róż-

nych

drzew

, różn

e ub

rania, kar

tki

z ry

sunk

iem bur

zy, ch

mur

y, krople

deszcz

u, tęc

za ), kar

ta pracy

do

obse

rwac

ji fe

nologicz

nych

(ten sa

m

obiekt -

drzewo-

w różny

ch porac

h roku

), gaz

ety, nag

rania muz

ycz-

ne, od

twar

zacz

, no

życe

, klei, ka

rta

prac

y.

Plan

owan

y ud

ział eks

perta (stra-

żaka

) lub wyc

iecz

ka do stra

ży

poża

rnej.

■■

Słuc

hanie.

■■

Czytan

ie i praca

z tek

stem

.■

■Wyp

owiada

nie się w m

ałyc

h fo

rmac

h teatra

lnyc

h.■

■Wyc

howan

ie do tw

orzenia

muz

yki.

■■

Rozu

mienie war

unkó

w

atmosfe

rycz

nych

.■

■Cz

ynno

ści um

ysłowe waż

ne dla

nauc

zania matem

atyk

i.■

■Pr

aca ludz

i w różny

ch zaw

odac

h:

stra

żak, ratow

nik.

32. G

dzie jed

ziem

y na

wak

acje?

Plan

ujem

y wak

acje

■■

Orientuje się, do cz

ego słu-

ży kalen

darz i potrafi z niego

ko

rzys

tać.

■■

Czyta frag

men

ty tek

stów

z wła

ściwą intona

cją.

Kalend

arz, kar

ta pracy

, mag

nesy

, frag

men

ty tek

stów

literac

kich

, po

ziom

ki, jogu

rt, liś

cie mięty, mikse

r, miark

a do

płynó

w, wag

a, kub

ki na

koktajl,

listewki, gw

oźdz

iki, mło-

tek, szn

urek

, bibu

ła do ozdo

bien

ia

■■

Kształtowan

ie umiejętności

w zak

resie ko

rzys

tania z info

r-mac

ji, a

naliz

owan

ia i interpreto-

wan

ia czy

tane

go tek

stu.

■■

Kształtowan

ie umiejętności sa-

mod

zielne

go w

ypow

iada

nia się.

33

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Czyta wyb

rane

fra

gmen

ty

utworów

literac

kich

z pod

ziałem

na

role.

■■

Resp

ektuje zna

ki przesta

nkow

e.■

■Wie, co

wyn

ika z pr

zyna

leżn

ości

do rod

ziny

.■

■Po

znaje tajniki pr

zyrody

.■

■Ro

zpozna

je roślin

y i zw

ierzęta

żyjące

w tak

ich środ

owiska

ch

jak: par

k, las

, po

le , łąk

a.■

■Sp

rawnie do

daje i ode

jmuje

w opa

nowan

ym zak

resie, po-

praw

nie za

pisuje te dz

iała

nia.

■■

Pisze w edy

torze teks

towym

.■

■Do

pisuje zmiany

w dok

umen

cie

elek

tron

iczn

ym.

■■

Rozw

iązuje proste za

dania

z treścią.

■■

Radz

i so

bie w sytua

cjac

h ży

ciow

ych.

■■

Przy

gotuje zdr

owy ko

ktajl

owoc

owy.

■■

Majsterku

je w

ykon

ując

lataw

ca.

■■

Zna

num

ery telefo

nów

alar

mow

ych.

■■

Tworzenie więzi emoc

jona

lnyc

h w rod

zinie.

■■

Rozu

mienie i po

szan

owan

ie świa-

ta roślin

i zwierząt

.■

■Cz

ynno

ści um

ysłowe waż

ne dla

uczenia się matem

atyk

i.■

■Do

kony

wan

ie pom

iaru.

■■

Doda

wan

ie i ode

jmow

anie w

za-

kresie dru

giej dziesiątki; rozw

ią-

zywan

ie zad

ań z treśc

ią.

■■

Działalność ko

nstruk

cyjna dz

ieci.

■■

Pisa

nie w edy

torze teks

towym

.■

■Do

pisy

wan

ie zmian w dok

umen

cie.

33. Dlac

zego

odw

ie-

dzam

y instytuc

je

kulturalne

?

Jak można

zostać

aktorem?

lata

wca

, liz

aki matem

atyc

zne, kar

ta

prac

y, zeszy

t ćw

iczeń.

Plik M

S Word za

wierający

tek

st

z luka

mi o wak

acjach

.

Układa

nka z pu

zzli, prezentac

ja

multimed

ialna, kom

puter, projek

tor,

papierow

e ptas

zki, węże na

nitce

, nieb

iesk

i ka

rto i pa

pierow

e ża

bki,

lusterka

, słom

ka, ku

bek, w

ykałac

z-ki, plas

telin

a, far

by, kred

ki, szar

y pa

pier, mag

nesy

, ka

rta prac

y, piłka

, graf

iczn

y za

pis pa

rtytur

y, gaz

ety.

Plan

owan

y ud

ział eks

perta (aktor,

logo

peda

).

■■

Poszerza

zak

res słow

nictwa

związa

nego

z tea

trem

.■

■Cz

yta proste tek

sty z po

dzia-

łem na role, z uw

zględn

ieniem

intona

cji głosow

ej.

■■

Słuc

ha inn

ych uc

zniów od-

twar

zający

ch role bo

haterów

literac

kich

.

■■

Wsp

omag

anie rozwoju um

ysło-

weg

o w zak

resie um

iejętności

społec

znyc

h war

unku

jący

ch

porozu

miewan

ie się i kulturę

języ

ka.

■■

Uczestnicz

enie w

zab

awac

h teatra

lnyc

h insp

irow

anyc

h utwo-

rami lit

erac

kimi.

34

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Umie pra

widłowo od

dych

(wde

ch nosem

, wyd

ech us

tami).

■■

Potraf

i praw

idłowo mod

elow

głos na po

trzeby

odg

rywan

ej

roli.

■■

Poka

zuje sta

n em

ocjona

lny

mim

iką tw

arzy i grą c

iała

.■

■Zap

amiętuje proste sc

hematy

i od

twar

za je.

■■

Zap

amiętuje c

iągi w

yraz

owe.

■■

Wsp

ółprac

uje z inny

mi

w zab

awie.

■■

Realizuje proste sch

ematy

rytm

iczn

e.■

■Ok

reśla i wys

tuku

je rytm.

■■

Wyk

onuje proste rek

wizyty.

■■

Orientuje się na

kar

tce pa

pieru.

■■

Dba o sp

rawno

ść fizyc

zną.

■■

Podk

reśla po

trzebę

wsp

ólne

go

spęd

zania cz

asu w rod

zinie.

Piłka, kar

tki z ra

mką

zna

czka

, kred

ki, ka

rta prac

y, portrety sław

-ny

ch P

olak

ów, ka

rton

iki z wyraz

ami

(łyż

wy, piłka

, ks

iążk

a, pióro, wiersz,

pędz

el, pa

leta bar

w, fa

rba, skr

zypk

i, mikrofo

n, sce

na, mas

ka, ku

kiełka

, op

era, fortepian

, gita

ra, bieg

, nu

ty,

melod

ia, ko

mpu

ter, ko

stium, ba

rwa,

pisa

rz, ka

łamar

z), pa

ski z na

pisa

-mi: malar

stwo, m

uzyk

a, a

ktorstwo,

sport, literatura, m

agne

sy; „List do

■■

Uczestnicz

y w rozmow

ach na

tematy do

tycz

ące za

intereso

-wań

, plan

ów na pr

zyszłość

.■

■Pr

zegląd

a za

soby

Interne

tu

i wyk

orzy

stuje po

znan

e info

rmac

je.

■■

Oblic

za koszt zak

upów

na po

d-staw

ie ilośc

i i ce

ny tow

arów

.■

■Ra

dzi so

bie w sytua

cji ku

pna

i sp

rzed

aży.

■■

Działalność kon

stru

kcyjna

dziec

i.■

■Wyc

howan

ie do zgod

nego

wsp

ółdz

iała

nia z rówieśn

ikam

i i do

rosłym

i.■

■Ko

rzys

tanie z info

rmac

ji.■

■Zab

awy słow

em (za

wód

aktora,

logo

pedy

).

Dowod

y pa

mięci o sław-

nych

Polak

ach

34. K

im byli i są

sław

ni P

olac

y,

Wielkop

olan

ie?

■■

Obsług

a ko

mpu

tera

,■

■Ob

liczenia pien

iężn

e,■

■Db

ałość o po

praw

ność

ortograf

iczn

ą,■

■Wła

sna tożsam

ość,

■■

Słuc

hanie.

■■

Wsp

ółprac

a w gru

pie.

■■

Korzys

tanie z różn

ych źród

info

rmac

ji.

35

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■

Zap

isuje wielką lit

erą im

iona

i na

zwiska

.■

■Ro

zpozna

je tek

st uży

tkow

y – lis

t.■

■Słuc

ha czy

tane

przez nau

czy-

ciela teks

ty literac

kie.

■■

Wym

ienia sław

nych

Polak

ów

(Wielkop

olan

).■

■Wie, że lud

zie żyją w

różny

ch

war

unka

ch i dlatego

nie należy

chwalić się swoim bog

ac-

twem

ani nie należy do

kucz

dzieciom

, które wyc

howują się

w tru

dniejszy

ch sytua

cjac

h.■

■Klas

yfikuje pr

zedm

ioty w

edług

poda

nych

kateg

orii.

■■

Tworzy zdr

obnien

ia do po

dany

ch

imion.

■■

Wyk

onuje prac

ę plas

tycz

ną.

■■

Rozw

ija swoje za

intereso

wan

ia

i pa

sje.

■■

Zgo

dnie w

spółprac

uje w gru

pie.

■■

Jest świado

my, że dz

ięki w

y-trwałej pracy

można

zrealizo-

wać

swoje plan

y i mar

zenia.

■■

Opan

owuje pa

mięciow

o wiersz W.

Bełzy ,, Kt

o ty jesteś?

Polak

mały?

”.

dzieci” Ja

na P

awła II, wła

sne ko

lek-

cje i zb

iory

, zn

aczk

i, klas

ery, album

y , broszu

ry, za

soby

Interne

tu, zeszyt

ćwiczeń, wiersz W. Be

łzy ,,Kto ty

jesteś?

Polak mały?

”.

■■

Korzys

tanie z różn

ych źród

info

rmac

ji.■

■Ro

zumienie prostych

sym

boli

(piktogram

ów).

■■

Rozw

iązy

wan

ie zag

adek

, rebu

sów.

■■

Rozu

mie, że zna

ki pisma są

um

owny

mi sy

mbo

lami.

■■

Dostrzeg

a różn

icę w piśmie daw

-ny

m i w

spółcz

esny

m.

■■

Zau

waż

a, że ludz

ie posługują się

różn

ymi języ

kami.

Ilustracje i ob

razk

i pr

zeds

tawia-

jące

różne

rod

zaje pisma: polsk

ie,

japo

ńskie, egipskie, gotyc

kie, klin

owe,

pism

o Br

aill’a; na

rzęd

zia pisa

rskie

(pióra

, ołów

ki, stalów

ki, atra

men

t,

patyk, kreda

, kred

ki itp.), rożne

35. D

lacz

ego war

to

uczy

ć się języ

ków?

Języ

k, litery i pism

o.

36

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tygo

dniowy

krąg

te

mat

yczn

yTe

mat

y dn

ia

Realizow

ane

treś

ci p

rogr

amow

e Pr

zewidyw

ane

osiągn

ięcia ed

u-ka

cyjne

(wiedz

a, u

miejętn

ości,

post

awy)

Środ

ki d

ydak

tycz

ne

■■

Rozw

ija zainteresow

ania język

ami

obcy

mi.

■■

Wie, że pod

staw

ą ko

mun

ika-

cji jest rozum

ienie dr

ugiego

cz

łowieka

.■

■Je

st w

rażliwy na

potrzeb

y osób

niep

ełno

spra

wny

ch.

■■

Wie, jakiej jest na

rodo

wości.

■■

Zna

i rozum

ie termin E

urop

a.■

■Wie, że P

olsk

a jest c

złon

kiem

UE

.■

■Ro

zpozna

je ze słuc

hu hym

n UE

oraz

flagę

.■

■Pa

mięta

, że 5

maja jest D

niem

Eu

ropy

a 9

maja to Ś

więto U

nii

Europejskiej.

■■

Odróżn

ia imiona

polsk

ie od im

ion

rówieśn

ików

z inn

ych krajów

.■

■Uk

łada

i rozwiązuje zad

ania

teks

towe w pozna

nym zak

resie

liczb

owym

.■

■Licz

y dz

iesiąt

kami do

stu.

■■

Doda

je i ode

jmuje dz

iesiąt

kami

(w zak

resie 10

0).

36. C

o to zna

czy,

że jesteśm

y Eu

ropejczy

kami?

Co to jest E

urop

a?

■■

Rodz

aje pism

a i na

rzęd

zi

pisa

rskich

.■

■Zaw

ód (tłum

acz, pilo

t,

przewod

nik).

■■

Uczenie się języ

ków obc

ych.

■■

Wdr

ażan

ie do sa

moo

ceny

■■

Lege

ndy.

■■

Wła

sna tożsam

ość.

■■

Postaw

y sp

ołec

zne.

■■

Polska

krajem człon

kowsk

im U

E.■

■Flag

a i hy

mn UE

.■

■Uk

łada

nie i rozw

iązy

wan

ie zad

teks

towyc

h z info

rmac

jami

z zajęć.

■■

Licz

enie dziesiątkam

i do

100

; grup

owan

ie obiek

tów/liczm

anów

po

10

■■

Spra

wdz

enie swoich

osiąg

nięć

matem

atyc

znyc

h (całoroc

znyc

h)

,dok

onan

ie sa

moo

ceny

rodz

aje pa

pieru, glin

a, w

osk, Tus

z,

pióra, atram

ent, ołówki, cien

kopisy

, mar

kery

, flam

astry, reb

usy ry

sun-

kowe, piktogram

y i ob

razk

i pr

zeds

ta-

wiające

rek

lamy wizua

lne, kom

puter,

druk

arka

, wiersz, zag

adki. Plan

owan

y ud

ział gości (ek

spertów) – prac

ow-

nik dr

ukar

ni lub

age

ncji reklam

owej,

karta prac

y, zeszy

t ćw

iczeń

Kred

ki, flam

astry po

trzebn

e do

stw

o-rzen

ia rek

lamy w lok

alnej ga

zecie

Map

a Eu

ropy

, zdjęcia wyb

rany

ch

flag

krajów U

E, puz

zle (flagi),

walu-

ta U

E (euro).

37

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

37. Co

to zn

aczy

, że

z telewizorem

trze-

ba ostrożn

ie?

blok

i/kręgi ruc

home; m

ożna

je do

stosow

ać do ka

lend

arza

(12, 2

3, 2

5., 26

, 37

)

Ogląda

my telewizję

■■

Spęd

zanie cz

asu wolne

go.

■■

Wyp

oczy

nek.

■■

Korzys

tanie z med

iów.

■■

Projek

towan

ie.

■■

Czytan

ie/słuch

anie ze

zrozum

ieniem

.■

■Do

dawan

ie i ode

jmow

anie dz

ie-

siątek

(w zak

resie op

anow

anym

indy

widua

lnie przez ucz

niów

).■

■Be

zpiecz

ne korzy

stan

ie z kom

-pu

tera i telew

izora.

■■

Kopiow

anie i w

klejan

ie obraz

ków

w dok

umen

cie teks

towym

.

■■

Poda

je kilk

a ar

gumen

tów na

temat w

ad lub

zalet telew

izji.

■■

Wsk

azuje w w

ierszu cytat

info

rmując

y, jak

korzy

stać

z telewizora.

■■

Odpo

wiada

na py

tania od

nosząc

e się do

treśc

i wiersza

.■

■Ry

suje plaka

t i wym

yśla has

ło

zach

ęcając

e do

spę

dzan

ia

wolne

go cza

su na św

ieży

m

powietrzu.

■■

Prac

uje w zespo

le; us

tala, ne

go-

cjuje, dys

kutuje.

■■

Doda

je i ode

jmuje dz

iesiąt

kami

(w zak

resie 10

0).

■■

Kopiuje i wkleja pr

zygo

towan

e ob

razk

i w tek

ście w

iersza

.

Wiersz S. G

roch

owiaka

„Te

lewizor”,

pude

łko po

telew

izorze i tek

tu-

rowy telewizor, lis

t od

niezn

aneg

o na

dawcy

, ka

rtki A

3, kredk

i, fa

rby,

mag

netofo

n i płyta CD

z m

uzyk

ą relaks

acyjną

.Plik M

S Word z treścią wiersza

M.

Jędr

zejek „W

ynalaz

ki”.

38

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

3. Tok metodyczny

wprowadzania literyJednym z wiodących zadań nauczyciela klasy I jest wprowadzenie uczniów w świat liter i znaków matematycznych, kształtowanie umiejętności czytania, pisania i liczenia oraz rozwiązywania zadań z treścią. Wprowadzanie liter, monograficzne opracowanie pojęcia licz-by- to czynności przewijające się przez całą klasę pierwszą. Warto przywołać wskazówki metodyczne do tych ważnych sytuacji edukacyjnych. Jeżeli chodzi o naukę czytania i pisania istnieje wiele metod kształtowania tych podstawowych umiejętności, a nauczyciel może dokonać wyboru, biorąc pod uwagę indywidualne możliwości i predyspozycje uczniów(por.: R.Więckowski, Życie Szkoły; 1997/7, I. Majchrzak, 1995).

Wprowadzanie litery-przykład

1. Stworzenie sytuacji do ćwiczeń w mówieniu: rozmowa na temat ilustracji lub tekstu przedstawiającego przedmioty, osoby, elementy – w ich nazwach jest głoska, której znak graficzny (litera) będzie wprowadzany.Stworzenie w klasie (na wycieczce ) praktycznej sytuacji, będącej pretekstem do po-

jawienia się nazw (zawierających planowaną do wprowadzenia literę); to może być zabawa, drama, obserwacja, praca plastyczna i inna interesująca dla uczniów sytuacja dydaktyczna,

■■ wyszukiwanie na ilustracji obiektów, których nazwy zawierają daną głoskę,■■ układanie pytań do ilustracji,■■ pogadanka na temat ilustracji z odwołaniem się do posiadanych doświadczeń uczniów,

ich wiedzy osobistej.

2. Wyeksponowanie przez nauczyciela wyrazu podstawowego (wyrazu o pisowni zgodnej z brzmieniem) oraz ilustracji lub przedmiotu, który jest desygnatem tego wyrazu.

3. Analiza i synteza słuchowa wyrazu podstawowego.■■ Wypowiadanie całego wyrazu, wybrzmiewanie sylab, głosek;■■ Wypowiadanie kolejnych sylab połączone z klaskaniem – liczenie sylab;■■ Wypowiadanie kolejnych głosek (spółgłoska – klaśnięcie, samogłoska – rozłożenie rąk);■■ Liczenie głosek w wyrazie podstawowym;■■ Określenie położenia głoski odpowiadającej wprowadzanej literze;■■ Podawanie przykładowych wyrazów z taką samą głoską w nagłosie – jak w wyrazie

podstawowym;■■ Podawanie przykładowych wyrazów z głoską odpowiadającą wprowadzanej literze w in-

nych pozycjach: w śródgłosie i wygłosie.

39

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

W klasie I, podczas wprowadzania liter, nie podajemy wyrazów z głoską w wygłosie, jeżeli następuje ubezdźwięcznienie, to znaczy np. przy wprowadzaniu g nie podajemy wyrazów typu róg. Jeżeli dla niektórych uczniów słuchowa analiza i synteza są zadaniem zbyt trudnym, należy zastosować analizę i syntezę słuchowo-wzrokową (zob.: I. Majchrzak, 1995).■■ Określenie rodzaju głoski odpowiadającej wprowadzanej literze (samogłoska, spółgłoska).■■ wybrzmiewanie sylab połączone z tupaniem, uderzaniem o uda, z odkładaniem patyczków,■■ wybrzmiewanie i wyśpiewywanie głosek ze zróżnicowaną dynamiką (głośno, cicho), długo –

samogłoski, krótko – spółgłoski, (krótko wypowiadamy jedynie samogłoski nosowe – ą, ę)

4. Analiza i synteza wzrokowa wyrazu podstawowego.■■ Budowanie struktury dźwiękowej wyrazu z wykorzystaniem kartoników (czerwonych

i niebieskich);■■ Liczenie samogłosek i spółgłosek; podział wyrazu na sylaby;■■ Zastępowanie kartoników znanymi, wcześniej wprowadzonymi literami;■■ Wskazanie miejsca nowej litery w wyrazie i określenie rodzaju określanej przez nią

głoski (samogłoska, spółgłoska).

5. Prezentacja nowej litery drukowanej małej i wielkiej.■■ Alfabet demonstracyjny.■■ Wyszukiwanie imion dzieci z klasy rozpoczynających się wprowadzaną literą i podanie

informacji o rozpoczynaniu ich pisowni wielką literą (zwłaszcza w przypadku pierwszych wprowadzanych liter).

6. Zastąpienie nową literą (drukowaną) odpowiedniego kartonika w modelu głoskowym wyrazu podstawowego.

7. Demonstracja nowej litery pisanej małej i wielkiej – porównanie jej z literą drukowaną.■■ Pokaz pisania litery – na tablicy, bez liniatury, zwrócenie uwagi na kierunek pisania.

Omówienie miejsca zapisu litery małej i wielkiej w liniaturze. Posługiwanie się pojęciami: pole górne, środkowe, dolne.

■■ Analiza kształtu litery■■ ćwiczenia małej motoryki przygotowującej do pisania (gimnastyka rąk),■■ kojarzenie kształtu litery z przedmiotem z otoczenia,■■ układanie liter z własnego ciała (ćwiczenia w grupach),■■ formowanie liter ze sznurka, z giętkiego drutu, z plasteliny, obrysowywanie szablonu

liter, układanie z puzzli i inne ćwiczenia.

8. Nauka pisania litery z przestrzeganiem zasady-od formatu dużego do małego, pisania w liniaturze zeszytowej.

■■ Ćwiczenia w pisaniu bezśladowym: palcem w powietrzu, na blacie ławki, w pudełku z piaskiem lub kaszą manną, na płaszczyźnie poziomej i pionowej, w pozycji siedzącej i stojącej np.

■■ Ćwiczenia w pisaniu na foliogramie: pisanie w znormalizowanej liniaturze;

40

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■ Ćwiczenia w pisaniu na papierze: pisanie w poszerzonej liniaturze po śladzie i samodziel-nie, pisanie małej i wielkiej litery w izolacji po śladzie i samodzielnie w znormalizowanej liniaturze;

W miarę nabywania przez dzieci coraz większej sprawności grafomotorycznej nauczy-ciel może eliminować poszczególne etapy pisania i przejść np. od pisania na foliogramie do pisania bezśladowego.■■ Pisanie nowej litery małej i wielkiej w połączeniu z innymi literami (pisanie sylab);■■ Pisanie wyrazów z nową literą – przepisywanie wyrazów (wzorów). Zwrócenie uwagi na

pisownię wielką literą.■■ modelowanie wprowadzanych liter z drucika kreatywnego, modeliny lub plasteliny,■■ wspólne (każde dziecko podchodzi i maluje jedną literę), wykonanie dywanu literowego

farbami plakatowymi na dużym arkuszu papieru zawieszonym pionowo na ścianie lub położonym na złączonych stolikach,

■■ pisanie liter klejem na kartce i wysypywanie śladu np. kaszą,■■ układanie liter z włóczki (przyklejanie jej),■■ układanie liter ze skakanek lub liny na podłodze, ■■ wyskakiwanie nowo poznanej litery obunóż na podłodze,■■ wyszukiwanie nowo poznanych liter ukrytych na rysunku,■■ rysunki kreatywne (,,czarowanie litery”, przekształcanie w inne obiekty) na bazie kształtu

poznanej litery, np. parasol – litera l, okulary – litera o.

9. Pisanie zdań z wyrazami zawierającymi nową literę. Zwrócenie uwagi na rozpoczynanie zdania wielką literą i kończenie kropką

■■ pisanie po śladzie, przepisywanie, pisanie samodzielnie (w zależności od zdolności gra-fomotorycznych uczniów).

10. Czytanie tekstu z podręcznika, rozmowa na temat przeczytanego tekstu. Wyszukiwanie w tekście wyrazów z nową literą

■■ wiązanie ilustracji z tekstem,■■ odpowiedzi na pytania związane z tekstem,■■ układanie pytań do tekstu.

11. Ćwiczenia analityczno-syntetyczne z wykorzystaniem nowej litery – układanie wyrazów z liter i sylab, przekształcanie wyrazów, rozwiązywanie rebusów, krzyżówek, zagadek--zabawy słowne.

■■ nauczyciel wymawia wyrazy sylabami, a w dalszym etapie pracy (po początkowej fazie wprowadzenia litery) również głoskami, a dzieci dokonują ich syntezy,

■■ jedno dziecko wymawia wyraz głoskami lub sylabami – drugie dokonuje jego syntezy,■■ jedno dziecko wymawia wyraz – drugie dokonuje jego analizy głoskowej lub sylabowej,■■ wyszukiwanie wyrazów ukrytych w innych wyrazach (np. Katarzyna, kotlet),■■ układanie wyrazów na bazie liter podanego wyrazu (plama-palma, lampa),■■ tworzenie nowych wyrazów poprzez zamianę jednej z liter na inną (np. mama – mata,

lis - las, bok - bak) lub poprzez dodanie litery/liter (np. lama - plama, lis – list).

41

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

4. Tok metodyczny wprowa-

dzenia liczby-przykład1. Sytuacje przygotowujące do monograficznego opracowania liczby, ze zwróceniem uwagi

na aspekty liczby, np.:■■ liczenie przedmiotów i stwierdzenie, że liczba elementów w zbiorze nie zależy od ich

wielkości, sposobu, ułożenia i kierunku liczenia,■■ doliczanie (dokładanie) i odliczanie(zabieranie, odsuwanie obiektów),■■ porównywanie liczebności kolekcji (zbiorów) przez łączenie ich elementów w pary lub

przeliczanie,■■ porównywanie wielkości elementów i porządkowanie ich w kolejności rosnącej i malejącej,■■ ukazanie kardynalnego i porządkowego aspektu liczby.■■ tworzenie zbiorów z wykorzystaniem klocków do ćwiczenia logicznego myślenia,■■ tworzenie kolekcji (zbiorów) z naturalnych obiektów lub liczmanów na podstawie po-

danego warunku,■■ zabawy matematyczne pt. mam…., zgadnij, ile brakuje do….. .

2. Wprowadzenie i utrwalenie liczby■■ poznanie danej (nowej) liczby przez powiększenie znanej już liczby o jeden (doliczanie

i odliczanie jedności),■■ ukazanie wszystkich aspektów liczby (kardynalnego, porządkowego, miarowego, aryt-

metycznego, algebraicznego i wartościowego-w zależności od tempa pracy uczniów i ich możliwości poznawczych).

Ćwiczenia na konkretach:

■■ tworzenie na konkretach zbioru o podanej (znanej już) liczbie elementów, umieszczenie obok pętli otaczającej zbiór kartonika z cyfrą – znakiem poznanej wcześniej liczby,

■■ dołożenie do zbioru jednego elementu, przeliczanie liczebności zbioru, omówienie wyko-nywanych czynności,

■■ prezentacja znaku nowej liczby,■■ wyszukanie wśród kartoników z cyframi kartonika z nowo poznaną cyfrą i umieszczenie

go obok zbioru,■■ ponowne przeliczanie elementów zbioru i zastąpienie poprzedniego kartonika nowym,■■ tworzenie kolekcji (zbiorów) z wykorzystaniem fasolek, koralików, żetonów itp. wkłada-

nych do niskich kubków, pudełeczek lub pętelek.

Ćwiczenia z wykorzystaniem symbolicznych rysunków:

■■ kolorowanie na wybrany kolor lub przeliczanie już pokolorowanych elementów ilustru-jących liczbę wcześniej poznaną,

■■ przeliczanie, omówienie wykonywanych czynności.

42

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Rozwiązywanie prostego zadania:

■■ ustalenie różnych sposobów rozwiązywania, przedstawienie ich na konkretach lub graficznie

Wprowadzenie cyfry, czyli znaku liczby:

■■ wyszukiwanie poznanej cyfry na linijce, centymetrze krawieckim, zegarze, wśród etykiet z cenami itp.

■■ Wyodrębnianie zbiorów o określonej liczbie elementów, dostrzeganie liczby jako wspól-nej cechy zbiorów równolicznych, określającej liczebność zbioru (liczba w aspekcie kardynalnym)

■■ wskazywanie w klasie zbiorów o określonej liczbie elementów,■■ przeliczanie elementów zbioru i odkładanie tyle samo patyczków lub rysowanie tyle

samo kresek (odpowiedniość wzajemnie jednoznaczna) itp.,■■ kolorowanie wskazanej liczby elementów.■■ Określanie miejsca liczby w ciągu liczbowym, jej związku z liczbami sąsiednimi oraz pozna-

wanie własności porządku w zbiorze liczb naturalnych (liczba w aspekcie porządkowym)■■ ustawianie krzeseł w rzędach – numerowanie miejsc i rzędów na przykład podczas

zabawy w teatr,■■ numerowanie, wskazywanie i kolorowanie określonych elementów w szeregu pionowym

i poziomym, od lewej do prawej i odwrotnie oraz od góry do dołu i odwrotnie,■■ wskazywanie miejsca w rzędach i zajętego w wyścigach (np. wyścig numerów) lub grach.■■ Określanie, ile razy w danej liczbie mieści się wielkość jednostkowa (liczba w aspekcie

miarowym – wskazane wykorzystanie liczb w kolorach, taśmy liczbowej lub miarki krawieckiej, następnie pomiary czasu, ciężaru, pojemności itd.)

■■ układanie pod lub nad klockiem oznaczającym wprowadzaną liczbę klocków oznacza-jących liczbę 1,

■■ zaznaczanie spinaczem na taśmie liczbowej lub centymetrze krawieckim każdego jed-nostkowego centymetra mieszczącego się we wprowadzanej liczbie.

■■ Pisanie cyfry jako znaku graficznego danej liczby – pokaz na tablicy sposobu pisania z uwzględnieniem miejsca rozpoczęcia kreślenia, kierunku kreślenia i rozmieszczenia poszczególnych elementów cyfr w kratkach.

■■ pokaz zapisywania w kratkach szeregu cyfr z uwzględnieniem odległości między nimi.■■ Ćwiczenia w pisaniu cyfry■■ kreślenie bezśladowe (palcem w powietrzu, na blacie stołu, na płaszczyźnie poziomej

i pionowej, siedząc i stojąc),■■ kreślenie na foliogramie po śladzie i bezśladowe, w kratkach poszerzonych

i znormalizowanych■■ kreślenie w zeszycie po śladzie w kratkach poszerzonych i znormalizowanych,■■ samodzielne pisanie cyfry w kratkach poszerzonych i znormalizowanych,■■ pisanie poznanej cyfry na plecach sąsiada z ławki,■■ układanie np. cyfr 1, 4 ,7 z patyczków,■■ lepienie cyfry z plasteliny,■■ modelowanie cyfry z drucika kreatywnego,■■ malowanie cyfry pędzlem i farbami,

43

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

■■ układanie cyfry ze skakanki lub liny/sznurka,■■ obrysowywanie sylwety cyfry,■■ pisanie cyfr w kratkach ze zwróceniem uwagi na odległość między zapisywanymi zna-

kami graficznymi liczb.

3. Rozkład liczby na dwa i więcej składników (liczba w aspekcie arytmetycznym)■■ układanie dywaników z kolorowych liczb,■■ tworzenie danej liczby z wykorzystaniem poznanych monet,■■ układanie kolorowych patyczków,■■ ustalanie, ile brakuje do….., gdy jest….. (aspekt algebraiczny).

4. Zastosowanie liczby w praktyce i w zadaniach tekstowych (aspekt wartościowy i kodowy)■■ rozwiązywanie zadań różnymi metodami,■■ układanie zadań do ilustracji,■■ zabawa w sklep połączona z płaceniem i wydawaniem z wykorzystaniem poznanych

monet i banknotów (z wyprawki ucznia),■■ odczytywanie wskazań zegara,■■ mierzenie długości,■■ gry i zabawy dydaktyczne,■■ konstruowanie prostych gier planszowych,■■ wymyślanie kodów do skarbca, numerów telefonów komórkowych, łatwych do zapamiętania.

44

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

5. Optymalny algorytm pracy

z zadaniem tekstowym

I. Według Edmunda Stuckiego:

1. Dobór zadania, jego tematyki i struktury.2. Zapoznanie Ucznia z treścią zadania.3. Analiza treści połączona z serią pytań i ćwiczeń rozwijających zdolności matematyczne

(głównie myślenie).4. Matematyczny zapis treści zadania.5. Rozbiór zadania metodą analityczną, analityczną–syntetyczną lub syntetyczną z zasto-

sowaniem graficznych schematów i sposobów rozwiązań.6. Ułożenie planu rozwiązania według jednej z metod.7. Rozwiązania zadania wybranymi sposobami, z doprowadzeniem zawsze do wzoru w jednym

zapisie i równania (tam gdzie to możliwe).8. Sprawdzenie wyniku z treścią zadania.9. Sformułowanie odpowiedzi i jej zapis.10. Ćwiczenia z zadaniami (przekształcanie zadań, problematyzowanie struktury zadań).

II. Według Henryka Moroza:

1. Zaznajomienie uczniów z treścią zadania.2. Odpowiedzi na pytania dotyczące niezrozumiałych wyrazów, sytuacji, problemów.3. Samodzielne lub zespołowe próby rozwiązania problemu.4. Dyskusje na tematy wyników, trudności i błędów.5. Prezentacja różnych sposobów rozwiązań i ustalenie najbardziej racjonalnego, najcie-

kawszego i oryginalnego.6. Samodzielne poprawienie błędów.

45

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

6. Konspekt zajęć

z wychowania fizycznego

Przykłady osnowy lekcyjnej dla klasy I

Przykład nr 1

Miejsce ćwiczeń: teren trawiasty lub sala gimnastycznaPrzybory: 4 chorągiewki w podstawowych kolorach, szarfy, 4 obręcze.Zadania lekcji:

1. Nauka poprawnego poruszania się po ulicy.2. Umiejętność stosowania 5 zasad ruchu pieszego.3. Kształtowanie spostrzegawczości, uwagi oraz reakcji na sygnały słuchowe i wzrokowe.

Przebieg zajęć

Tok lekcji Treść oraz sposób realizacji ćwiczenia Uwagi

I. Część

1. Zorganizowanie grupy do zajęć.

1. Zbiórka, przywitanie, podanie zadań lekcji. Rozmowa, zachęcenie dzieci do aktywnego udziału w lekcji, pod-kreślenie jej wartości.

Ustawienie w dwuszeregu.

Dowolna zabawa ze śpiewem znana dzieciom. Przypomnienie.

2. Rozgrzewka – aktywizacja psychomotoryczna.

2. Zabawa bieżnia „Zaprzęgi”. Dzieci dobierają się parami wg zapowiedzianych kolorów szarf i przez podanie ich końców partnerowi tworzą zaprzęg. Zaprzęgi porusza-ją się w dowolnych kierunkach omijając się zręcznie i umykając zderzeń.

Rozdanie szarf przez czterech dy-żurnych, poruszanie się prawą stroną.Współzawodnictwo między zespołami.

3. Zabawa z elementem czworakowania „Pieski przechodzą przez płotek”. Dzieci dwóch kolorów szarf tworzą jeden zespół (a. zielone-czerwone, b. niebieskie-żółte). Jeden kolor szarf każdego zespołu, przez podanie wyciągnię-tych rąk w szeregu tworzy płotek, drugi – to pieski ustawione przed płotkiem. Na sygnał dzieci (pieski) bie-gną na czworakach slalomem omijając „żerdki” w pło-cie. Wygrywa zespół, który pierwszy ukończy wyścig.

Bieg na czwora-kach wykonujących strumieniem.

4. Rzuty i chwyty. Dzieci przewiązuje przez środek (supeł) i wykonują dowolne rzuty w górę i chwyty. W drugiej części zabawy dzieci tworzą koła wg kolorów szarf, w środku których leży obręcz. Na sygnał wszyscy rzucają prawą, (lewą) ręka szarfę do swojej obręczy. Wygrywa zespól, który uzyska więcej rzutów celnych.

Przestrzegać w czasie rzutu jednakowych odle-głości od obręczy.

46

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tok lekcji Treść oraz sposób realizacji ćwiczenia Uwagi

5. Oprzeć stopę o środek szarfy trzymanej oburącz i przeciągając ja w górę – podskoki jednonóż w różnych kierunkach (skakać na lewej i prawej nodze).

Podskoki lekkie na palcach.

II. Część

3. Kształtowanie umiejętności prze-chodzenia przez ulicę.

1. Zabawa orientacyjno-porządkowa „Mijanie”. Na sygnał dźwiękowy – gwizdek lub wzrokowy – chorągiewka, dzieci zamieniają się na miejsca prawa stroną.

2. nauka przechodzenie przez jezdnię za słowami wierszyka:Nim przez jezdnię przejdziesz żwawo spojrzyj w lewo, spojrzyj w prawo.Popatrz w lewo jeszcze raz i przez jezdnię przechodź wraz.

3. Zabawa „Ruch drogowy”.Podział dzieci na grupy: przechodniów i prowadzących pojazdy (samochody). Kierowanie na skrzyżowaniu ruchem.

Wykorzystanie chorągiewek i gwizdka.

III. Część

4. Uspokojenie organizmu.

1. Zabawa uspokajająca „Skąd słychać gwizdek?”Dzieci spacerują po wyznaczonym terenie, przymy-kają oczy i zasłaniają je jedna ręką, a drugą wycią-gają w przód, ażeby uchronić się przed zderzeniem. Prowadzący gwiżdże, a wszyscy posuwają się w stronę sygnału. Prowadzący często zmienia miejsce.

Kierowanie się za podanym sygnałem wyrabia orientację w przestrzeni.

5. Czynności porządkowe.

2. Zbiórka, zebranie przyborów, uporządkowanie terenu.

3. Omówienie lekcji z powtórzeniem 5-ciu zasad: spójrz w lewo, w prawo, jeszcze raz w lewo i w prawo – idź!

4. Pożegnanie.

Źródło: K. Wlaźnik, Wychowanie fizyczne w klasach 1-3. Przewodnik metodyczny dla na-uczyciela. Wyd. Juka, Warszawa 1998; 73-75

Przykład nr 2 osnowy lekcyjnej dla klasy I

Miejsce ćwiczeń: sala gimnastyczna lub boisko szkolnePrzybory: piłeczka palantowa (kasztany, szyszki), laska gimnastyczna.Zadania lekcji:

1. Zabawy orientacyjno-porzadkowe2. Zabawy rzutne3. Zabawy skoczne4. Ćwiczenia równoważne bez przyrządów

Przebieg zajęć

Tok lekcji Treść oraz sposób realizacji ćwiczenia Uwagi

I. Część

47

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tok lekcji Treść oraz sposób realizacji ćwiczenia Uwagi

1. Zorganizowanie grupy do zajęć

1. Zbiórka, przywitanie, podanie zadań zajęć. Rozmowa, zachę-cenie dzieci do aktywnego udziału w zajęciach, podkreślenie znaczenia ruchu.

Ustawienie w dwuszeregu.

2. Rozgrzewka – aktywizacja psychomotoryczna

Zabawa ze śpiewem - Gimnastyka.

Nauka zabawy bieżnej Gąski

1. Marsz gęsiego z klaskaniem przed sobą i w górze.

2. Kształtowanie orientacji. Dziecko wykonuje 5 obrotów do-okoła własnej osi, po czym ma jak najbardziej przejść po narysowanej linii.

3. Kto potrafi: krążyć jednym ramieniem w przód a drugim w tył, w leżeniu tyłem dotknąć stopami podłogi za głową?.

4. Zabawa bieżna GąskiW zabawie udział biorą: gospodyni, lis, gąski.- Gąski, gąski do domu!- Boimy się!- Czego?- Lisa rudego!- Gdzie on jest?- Za płotem!- Co robi?- Szczerzy kły!- Na kogo?- Na nas!- U – cie – kaj – cie! …Gdy gąski uciekają, lis je goni. Schwytane doprowadza za płot. Zabawa kończy się, gdy wszystkie gąski przybiegną do gospodyni. (zabawę można powtórzyć)

5. Rzut do celuKto szybciej 5 razy trafi do celu?Każdy uczeń ma piłeczkę palantową (kasztan, szyszkę). Na jednej linii ustawione są cele (drzewa, słupki, kręgle). Na drugiej linii stoją dzieci z piłeczkami.Na sygnał, dzieci starają się trafić w słupek. Po wykonaniu rzutu biegną za swoją piłeczką i wracają na linię startu. Kto pięć razy trafi w słupek, biegnie do nauczyciela.

6. Zabawa w Skoki zajączkaDzieci naśladują zajączki, skacząc najpierw w miejscu, a później z miejsca. Na początku wykonują przysiad podparty, układając dłonie na podłożu między kolanami, przenosząc cały ciężar ciała na ręce i unosząc pośladki w górę przez silne odepchniecie się obunóż. Nogi pozostają przy tym ugię-te w kolanach. Dzieci przechodzą do krótkotrwałego stanie na rękach bez wymachu nogi, a tylko pracą w stawach bio-drowych. Po stójce wracają zaraz do postawy. W ten sposób wykonują z kolei skoki zajęcze z przysiadu, ze złączonymi kolanami, opierając dłonie przed sobą na podłożu. Zajączki na sygnał stają słupka, po czym skaczą dalej.

7. Ćwiczenia równoważne bez przyrządów. Przejście po na-rysowanej linii, trzymając w rękach nad głową laski gimnastyczne.

48

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Tok lekcji Treść oraz sposób realizacji ćwiczenia Uwagi

8. Zabawa z mocowaniem WążSzeregi dzieci – wąż – posuwa się w różnych kierunkach, szybko je zmieniając. Prowadzi pierwszy z szeregu – głowa, za nią idzie ogon – przebywa trudna drogę w szybkim pędzie. Jeśli urozmaicimy zabawę w en sposób, że ogon stara się chwycić uciekającą nieustannie głowę, wówczas należy pa-miętać o częstszej zmianie ról, a więc prowadzić będzie na zmianę lewe skrzydło szeregu – ogon, lub też ci uczestnicy zabawy, którzy byli dotąd w środku.

9. Marsz na palcach i pietach z lekkim krążeniem ramion.

III. Część

3. Uspokojenie organizmu.

1. Zabawa uspokajająca, marsz na palcach i piętach z lekkim krążeniem ramionami

Kierowanie się podanym komunikatem nauczyciela

4. Czynności porządkowe.

2. Zbiórka, zebranie przyborów, uporządkowanie.

3. Pożegnanie.

Źródło: Z. Rejniak, Szkoła marzeń; klasa I; scenariusze zintegrowanych jednostek tema-tycznych, MAC EDUKACJA S. A., Kielce 2001

49

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

7. Przykłady oceny opisowej

z wykorzystaniem założeń

oceniania kształtującegoPoniżej przykładowe oceny opisowe i listy (gratulacyjne) dla uczniów klasy I. Kształt graficzny oceny opisowej odzwierciedla zapis na świadectwie szkolnym i w arkuszu ocen. Edukacja społeczna uczniów (postawy, gotowość do zachowania zgodnie z regułami, prze-strzeganie umów,…) powinny być opisane w części ,,Zachowanie”.

WYNIKI KLASYFIKACJI KOŃCOWOROCZNEJ

Zachowanie

Uczennica zachowuje się kulturalnie, używa form grzecznościowych. Jest koleżeńska, uczyn-na, sumienna, pomaga innym. Zna i stosuje zasady bezpieczeństwa w czasie zabaw i zajęć, przestrzega zawartych umów. W miarę możliwości stara się wywiązywać ze swoich obowiąz-ków. Jest uczciwa, prawdomówna, potrafi ocenić własne postępowanie. Utrzymuje poprawne stosunki z rówieśnikami i dorosłymi. Zgodnie współpracuje w zespole.

Zajęcia edukacyjne

Uczennica wypowiada się swobodnie w formie kilkuzdaniowej wypowiedzi. Ma bogaty zasób słownictwa. Pisze, zachowując właściwy kształt, proporcje, połączenie i pochylenie liter. Samodzielnie tworzy kilkuzdaniowe wypowiedzi pisemne na dany temat. Zna i stosuje w prak-tyce poznane zasady ortograficzne. Czyta głośno ze zrozumieniem teksty – wyraziście i biegle. Biegle dodaje i odejmuje w zakresie 20. Sprawnie dodaje i odejmuje pełne dziesiątki w zakresie 100. Rozwiązuje i przekształca zadania tekstowe o różnym stopniu trudności. Przejawia zainteresowania otaczającą rzeczywistością. Ma duży zasób wiadomości, prowadzi obserwacje przyrodnicze. Twórczo rozwiązuje zadania plastyczno-techniczne. Chętnie śpiewa, tańczy, improwizuje przy muzyce. Poprawnie wykonuje zadania na zajęciach komputerowych. Wykorzystuje różne formy ruchu. Zna wiele nazw i zwrotów w języku angielskim. Warto rozwijać zainteresowania matematyczne uczennicy.

Szczególne osiągnięcia

Uczennica zdobyła pierwsze miejsce w miejskim konkursie ortograficznym dla klas pierwszych.

50

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Przykład 2 WYNIKI KLASYFIKACJI KOŃCOWOROCZNEJ

Zachowanie

Uczeń jest obowiązkowy, systematycznie uczestniczy w zajęciach szkolnych. Łatwo nawiązuje kontakty z rówieśnikami, akceptuje zasady współdziałania w grupie.

Zajęcia edukacyjne

Uczeń wypowiada się pełnymi zdaniami, prawidłowo odpowiada na pytania nauczyciela i in-nych osób. Czyta sylabami. Przeczytaną treść potrafi opowiedzieć ukierunkowany pytaniami nauczyciela. Pisze estetycznie, zna wszystkie litery i znaki matematyczne. Wykonuje proste działania arytmetyczne w zakresie 10, jedynie w oparciu o konkrety. Zna nazwy miesięcy i pór roku, rozpoznaje wybrane gatunki roślin i zwierząt. Wykazuje zainteresowania przyrodą. Prace plastyczne wykonuje w sposób estetyczny, prawidłowo rozpoznaje kolory. Zna kilka słów w języku angielskim. Śpiewa w grupie wybrane piosenki. Chętnie wykonuje prace na komputerze i bierze udział w zajęciach z wychowania fizycznego. Wskazane doskonalenie umiejętności liczenia w zakresie pierwsze i drugiej dziesiątki oraz rozwijanie motywacji do nauki języka angielskiego.

Przykład 3 WYNIKI KLASYFIKACJI KOŃCOWOROCZNEJ

Zachowanie

Uczennica nie sprawia kłopotów wychowawczych. Jej kultura bycia i słownictwo nie budzi zastrzeżeń. Łatwo nawiązuje kontakt z rówieśnikami. Jest koleżeńska, empatyczna, realizuje w pełni obowiązki szkolne. Zna i przestrzega zasad bezpieczeństwa.

Zajęcia edukacyjne

Uczennica posiada bogaty zasób słownictwa. Chętnie włącza się do rozmowy. Zadaje zasadne pytania. Zachowuje właściwe tempo pisania. Poprawnie odwzorowuje litery. Czyta płynnie, ze zrozumieniem. Zna znaki graficzne liczb ……… . Dodaje i odejmuje w zakresie……. . Rozwiązuje proste zadania tekstowe i samodzielnie formułuje odpowiedzi. Interesuje się światem przyrody. Wyraża w formie plastycznej i ruchowej treść poznawanych utworów oraz własne przeży-cia. Chętnie uczestniczy w grach i zabawach muzycznych, komputerowych oraz językowych. Wskazane ćwiczenie…………………….

51

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Szczególne osiągnięcia

Uczennica zajęła II miejsce w konkursie plastycznym (międzyszkolnym) pt : „Moja miejscowość”.

Przykład 4 Przykłady „Listów do ucznia”

a. Bardzo pięknie malujesz. Twoje prace plastyczne wyróżniają się spośród innych. Są cie-kawe i starannie wykonane. Potrafisz sprawnie posługiwać się kreską i plamą. Starannie prowadzisz zeszyty. Gdybyś jeszcze więcej poćwiczył czytanie, byłabym/byłbym bardzo zadowolona/ny. Gratuluję Ci pomysłu na naszą gazetkę o wiośnie. Myślę, że w klasie II po-wierzę Ci ilustrowanie kroniki klasowej.b. Bardzo szybko i bezbłędnie obliczasz przykłady działań na odejmowanie i dodawanie. Samodzielnie rozwiązujesz i układasz zadania tekstowe. Cieszę się, że chętnie rozwiązujesz dodatkowe zadania – nawet te bardzo trudne. Możesz już rodzicom pomagać w planowaniu i robieniu zakupów. Bardzo ładnie czytasz tekst wyuczony, ale niezbyt starannie piszesz. Nie wszystkie literki mają kształt prawidłowy. Warto poćwiczyć.

Ogromne znaczenie w procesie oceniania postępów edukacyjnych uczniów; zwłaszcza młodszych, ma systematyczne motywowanie ich do wytrwałej pracy.

Przykładem takich oddziaływań są między innymi zaprezentowane listy nauczyciela do ucznia, które obok oceny opisowej na świadectwie szkolnym, wyrażają mniej formalną postawę osoby oceniającej - nauczyciela, a jednocześnie upewniają ucznia i jego rodziców w tym, że ma on pewne sukcesy. Zgodnie z ideą oceniania kształtującego stanowią precyzyjną informację o mocnych i słabych stronach ucznia/dziecka, a to z kolei stanowi przesłanki do dalszych ćwiczeń, ukierunkowuje oddziaływania wspomagające kształtowanie kluczowych umiejętności.

Motywowanie to także ciągłe podkreślanie nawet niewielkich sukcesów ucznia. Nauczyciel może motywować ucznia słowem (pochwała), gestem, wizualnie, proponując umieszczenie jego pracy na wystawce klasowej, szkolnej, w domu kultury, zachęcając do udziału w konkursie, przydzielając rolę podczas pracy zespołowej.

Zachęcam również do systematycznego stosowania samooceny (w scenariuszach za-proponowano wiele rozwiązań z tego zakresu).

52

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Bibliografia Cydzik Z., Nauczanie matematyki w klasie pierwszej i drugiej. WSiP, Warszawa 1990

Dix P., Jak oceniać postępy uczniów. Wskazówki dla nauczycieli. WN PWN SA, Warszawa 2014

Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli. WSiP, Warszawa 1997

Gruszczyk-Kolczyńska E. (red.), O dzieciach matematycznie uzdolnionych. Książka dla rodziców i nauczycieli. Wyd. Nowa Era, Warszawa 2012

Gutowska H. (red.), Środowisko społeczno-przyrodnicze w klasach 1-3. Książka przed-miotowo-metodyczna. WSiP, Warszawa 1989

Hajnicz W., Konieczna A. (red.), Diagnozowanie kompetencji dzieci w procesie edukacyjnym. Wyd. APS, Warszawa 2013

Janicka-Panek T., Stanowienie celów dydaktyczno-wychowawczych w zintegrowanej edu-kacji uczniów. ITeE, Radom-Skierniewice, 2007

Języki obce w szkole. Nauczanie wczesnoszkolne. Wyd. CODN, Warszawa 2000/6

Lipska E., Przychodzińska M., Muzyka w nauczaniu początkowym. Metodyka WSiP, Warszawa 1991

Łukasik S. (red.), Język polski w klasie 1. Przewodnik metodyczny. WSiP, Warszawa 1990

Majchrzak I., Wprowadzenie dziecka w świat pisma. WSiP, Warszawa 1995

Oszwa U., Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych. Problem diagnozy i terapii. Impuls, Kraków 2006

Pamuła M., Sikora –Banasik D., Inteligencje wielorakie na zajęciach języka angielskiego, Wyd. CODN, Warszawa 2008

Rejniak Z., Szkoła marzeń; klasa I; scenariusze zintegrowanych jednostek tematycznych, MAC EDUKACJA S. A., Kielce 2001

Rocławska-Daniluk M., Czytanie i pisanie. Metodyka zajęć korekcyjno-wyrównawczych. Wyd. UG, Gdańsk 2009

Semadeni Z. (red.), nauczanie początkowe matematyki. T.1-5, WSiP, Warszawa1981

53

Poradnik metodologiczny dla nauczyciela

Stępień M., Muzyka w nauczaniu zintegrowanym w klasach I – III. Przewodnik metodyczny do serii podręczników „Z Ekoludkiem w szkole”. Wyd. Edukacyjne „Żak”, Warszawa 2003

Strzelec W., Plastyka w klasach 1-3. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Wyd. Juka; Warszawa1998

Wieszczerzyńska E., Obraz graficzny w nauce języków obcych w okresie wczesnoszkolnym. Języki Obce w Szkole. Nauczanie wczesnoszkolne. Wyd. CODN, Warszawa 2000/6

Więckowski R., Początkowa nauka czytania i pisania. Życie Szkoły, 1997/7

Wlaźnik K., wychowanie fizyczne w klasach 1-3. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Wyd. Juka, Warszawa 1998

Wróbel T., Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym. WSiP, 1980

NOTATKI