Upload
ngoduong
View
234
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
2017 ޖުލައި 03
ބިލު ގެ ޖަމްޢިއްޔާތަކު
ކޮޕީދެލި ދެވަނަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 1 ޞަފްޙާ
g ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
ފުރަތަމަ ބާބު
އިބްތިދާއީ މާއްދާތައް
)ށ( ވަނަ މާއްދާގެ 30މިއީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ )ހ( .1 ނަން އިތަޢާރުފާ
ނުންކުރާނެ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަާމޢަތްތައް ހަދައި ހިންގުމުގެ ޙަްއޤު ބޭން ލިބިދޭ
މިޤާނޫނުގައި ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތައް ގޮތުގެ ހަމަތައް ބަޔާންކުރާ ޤާނޫނެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ހިންގުމުގެ އިޖްރާއާތުތަކާއި، އުފެއްދުމާއި، ރަޖިސްޓަރީކުރުމާއި،
ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ، ކާއިކަށް ލިބިގެންވާ ޙައްޤުތަކާއި ސިފަތަޖަމާޢަތްތަ
ޤާމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކާއި ބާރުތަކާއި އިޚްތިޔާރުތައް މަގެ ރަޖިސްޓްރާރ
ވެ.ބަޔާންކުރުމެ
ޤާނޫނު' އެވެ. ުކގެމިޤާނޫނަށް ކިޔާނީ 'ޖަމްޢިއްޔާތ )ށ(
މިޤާނޫނުގެ ބޭނުމަކީ އަްނނަނިވި މަޤްޞަދުތައް ޙާޞިލުކުރުމެވެ. .2 މަޤްަޞދު
1ވަނަ މާއްދާގެ )ށ( ގެ 30ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ )ހ(
ވަނަ ނަންބަރުގައި، އިޤްިޠޞާދީ، އިޖްތިމާޢީ، ތަޢުީލމީ، ޘަޤާފީ
މަޤްޞަދުތަކަށްޓަކަިއ، ޖަމްޢިްއޔާ ނުވަތަ ޖަމާޢާތް އުފަްއދައި، އެފަދަ
ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތަކުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ޙައްޤު ފުރިހަމަ ގޮތުގައި
.ބަޔާންކުރުން ލިބިދެވޭނޭ އުޞޫުލތައް ޤާނޫނަުކން
ޖަމްޢިއްޔާ ނުވަތަ ޖަމާޢަތް އުފައްދައި، އެފަދަ ޖަމާޢަތްތަކުގަިއ ބައިވެރިވުމުގެ )ށ(
އިން ލިބިދޭ އަސާސީ ވަނަ މާއްދާ 68ޙައްޤަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ
ބަޔާންކުރެވުނު ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމުެގ ކީޙައްޤެއްކަމުގައިވެފައި، މިޤާނޫނަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 2 ޞަފްޙާ
ނޑައަޅާ ޤާނޫނުކަމުން، އުޞޫލުތަކާއި އެއާބެހޭ އިޖް ކޯޓަކުން ނުވަަތ ރާއާުތތައް ކަ
ނޑައަޅާފައިވާ އުޞޫލު ޓްރައިބިއުނަލަކުން ތަކުގެ ތެރެއިން މިާޤނޫނުގަިއ ކަ
މިޤާނޫނުގަިއ މާނަކުރަންވާނީ، ނަކުރަން ޖެހިއްެޖ ޙާލަތެއްގައިމާ އުޞޫލެއް
ޤާގުޅޭ ގޮތުން ބަޔާންކޮށްފައިވާ އުޞޫލުތަކާިއ، ޖަމްޢިއްޔާ ހަދައި ހިންގުމުގެ ޙައް
ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަާދތަކަްށ ރިޢާޔަތްކޮށް،
ޤާނޫނަކުން ަކނޑައެޅުން.ކަން، އެމުޢާޙަދާތަކާއި މުޢާހަދާތަކުގެ ރޫޙާ އެއްގޮތަށް
މަދަނީ އަދި ސިޔާސީ ޙައްޤުތަކުގެ ބައިނަލްއަޤްވާީމ މުޢާަހދާއިން ލިބިޭދ (ނ)
ދައި ހިންގުމުގެ ޙައްޤު ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިންތިޒާމުވެގެންވާނެ ގޮްތ ޖަމްޢިއްޔާ ހަ
ބަޔާންކުރުން.
ޖަމްޢިއްޔާތަކާޢި ޖަމާޢަތްތައް ހިންގަން ބޭުނންވާ މީހުންަންށ އެފުރުޞަތު (ރ)
ން.ލިބިދެވޭނެ މަގު ފަހިކުރު
(ބ)
ރު ގޮތެއްގައި ތަކުގެ ހަރަކާތްތައް ޒިންމާދާޓަރީކޮށްގެން ހިންގާ ޖަމްޢިއްޔާރަޖިސް
ގެ ފާގަތިކަމާއި ތަކުން މުޖްތަަމޢު ހިންގޭނެ ނިޒާމެއް ޤާއިމުކޮށް، ޖަމްޢިއްޔާ
ކުރިއެރުމަށް މަސައްކަތްކުރެވޭނެ މަގެއް، ޤާނޫނުގެ ތެރެއިން ފަހިޮކށްދިނުން.
ޖަމްޢިއްޔާތަކަކީ، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ކުރެވޭ މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީ )ޅ(
ވާ ނަމުގައި، މިޤާނޫނާ އެއްގޮތްާވ ގޮތުގެ މަތިން ރަޖިސްޓަރީވެފައި
އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ގަވާއިދުގައިވާ ކަންތައްތައް ހިންުގމާއި، ދަޢްވާ
ވާ ލިބިގަތުމާިއ، އުފުލޭ މުދަލާއި ނުއުފުލޭ މުދާ ހޯދުމާއި ކުރުމާއި، ދަޢު
އްޤު ލިބިގަތުމާއި، ދެމިގެންވާގޮަތްށ މުދާ ލިބިގަތުމާއި، މިކަންކަމުގެ ޙަ
ލިބިގެންވާ، ެމންބަރުްނނާ ވަކިން އުފެދިފައިވާ ޤާނޫނީ ޮގތުން އަމިއްަލ
ޝަޚްޞެއްކަން ބަޔާންކުރުން.
ސަރުކާރުގެ އެކި ދާއިރާތަކުން، އެދާއިރާތަކުގެ ސިޔާސަތު ކަނޑައެޅުމުގައާއި، (ކ)
ވިލަރެސް ކުރުމުގައާއި، ތަންފީޒުކުރުމުގައި، ރާއްޖޭގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތް
ކުރުމަށްޓަކައި ޙަރަކާތްތެރިވާ ހިލޭ ސާބަހަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި
ޖަމާޢަތްތަކުގެ ރައުޔާއި ޚިޔާލު ހޯދުމަށް ހިތްވަރު ލިޭބެނ އުޞޫލުތަކެއް
ޤާއިމުކުރުން.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 3 ޞަފްޙާ
ޖަމްޢިއްޔާތައް ރަޖިސްޓަރީކޮށްދީ، ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ހިންގުން ފަހިޮކށްދިނުމަށްޓަކަިއ (އ)
ގެ ތެރެއިން ހަމަޖައްސަންޖެހޭ ކަންކަން ހަމަޖެއްސުމަްށ ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ދައުލަތު
ރަޖިސްޓްރާރު ޢައްޔަންކުރާނެ ގޮތާއި އޭނާ މަސައްކަތްކުރަްނޖެހޭ އަސާސީ
އުޞޫލުތައް ބަޔާންކޮްށ، އޭނާ ނިންމާ ނިންުމންތަކާމެދު ިހތްަހމަ ނުޖެހޭނަަމ
ނޑައެޅުން. ޢަމަލުކުރާނެ ގޮތްތައް ކަ
ސްޓަރީވެފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލެވޭނެ އުޞޫލުތައް ބަޔާންުކރުން.ރަޖި (ވ)
މިޤާނޫނު ބިނާވެެގންވަނީ އަންަނނިވި އަސާސްތައް ނަގަހައްޓައި، ދެމެހެއްޓުމުގެ މައްޗަށެވެ. .3 ޤާނޫުނގެ ައސާސް
މިޤާނޫނުގެ ކޮންެމ މާއްދާއެއްމެ ކިޔަންވާނީ، އަދި އެމައްޗަްށ ޢަމަލުކުރަންވާނީ، އެއިން
ކޮންމެ އަސާސަކަށް ހަނިކަމެއް ނާންނާނޭ ގޮތުގެ ަމތިންނެވެ.
އިސްލާމްދީނުގެ އަޞްލަކާ ޚިލާފުނުވާނެ ގޮތުގެ މަިތން، އިްޤޠިާޞދީ، އިޖްތިމާޢީ، )ހ(
ރެވުމަށްޓަކައި އެއްވެ، ޖަމްޢިއްޔާ، ތަޢުލީމީ، ޘަޤާފީ މަޤްޞަދުތަެކއް ކުރިއެ
ނުއަސާސީންނާއި ދިވެހިރާއްޖެ ހިންގުމަކީ ޤާނޫ ޖަމާޢަތް ފަދަ ަތންތަްނ ހަދާ
ބައިވެރިވެފައިވާ މުޢާހަދާތަކުގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދިރިުއޅޭ މީހުންނަްށ
ލިބިދޭ އަސާސީ އިންސާނީ ޙައްޤެއްކަން ޤަބޫލުކުރުން.
ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތަަކކީ، ހިލޭ ސާަބހަްށ މަސައްކަތްކުރާ )ށ(
ޔާއަކުން ނުވަތަ ޖަމާޢަތަކުން ކުރާ މުއައްސަސާތަކެއްކަމާއި، ޖަމްޢިއް
ވިޔަފާރިއަކުން ނުވަތަ އެނޫންެވސް ގޮތަކުން އެތަނަކަށް ލިބޭ ަފއިސާއަކީ ނުވަތަ
އާމްދަނީއަކީ، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މެންބަރުންނާއި ޖަްމޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީެގ
އި ޖަމްޢިއްޔާގެ މުއައްސިސުންގެ މެދުގައި ބަހާލެވޭ ނުވަތަ މެންބަރުންނާ
ވެސް ޙައްޤެއް ލިބިގެންނުވާމިލްކުވެރިކަމުގެ އެއް މީހުންނަށް އެތަކެތީގެ މައްޗަށްއެ
.ޤަބޫލުކުރުންމުދަލާއި ފައިސާއާއި އާމްދަނީ ކަމަށް
ނޑައެޅިގެން އެެހން ގޮތަކަްށ ބަޔާންކޮށްފަިއ ުނވާހާ ހިނދަކު، )ނ( ޤާނޫނުގައި ކަ
ހެލިވުމަށްޓަކައި، މިޤާނޫނުގައި ނަތީޖާއަކުން ދުރުނުރަނގަޅު ނުވަތަ އާދަޔާ ޚިލާފު
،ޝަރްޢީ ކޯޓަކުން ނިންމާ ޮގތެއްގެ މަތިން ތުގެ މައްޗަށް ކޮށްފައިވާ ގޮބަޔާން
ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތައް ހަދައި ހިންގުމާއި، ،މެނުވީ އެމިންވަރަށް
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 4 ޞަފްޙާ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މެންބަރެއްގެ ގޮތުގައި ޙަރަކާތްތެރިވުމުގެ ޙައްޤު ހަނިކުރެވިގެން
ނުވާނެކަމަށް ޤަޫބލުކުރުން.
ޤާނޫުނގައި ިހމެނޭ ނޑު މަފްހޫުމތަކުގެ މަިއގަ
އަާސސް
ނޑު މަފްހޫމުތައް .4 ވަނަ 6ވަނަ މާއްދާއާއި 5މިޤާނޫނުގެ މިޤާނޫނު ިބނާވެގެންވާ މައިގަ
ބަޔާންކޮށްފައި އެވަނީ، މިޤާނޫނުގެ އަޞްލު އެޮގތުގައި ދެމެހެއްޓުމަށާއި، މާއްދާގައި
ޤްޞަދު އެންމެ ފުާޅ މިނުގައި ޙާޞިލުކުރުމަށް މަގުފަހިކުރުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. މިޤާނޫނުގެ މަ
މިޤާނޫނުގައި 'ޖަމްޢިއްޔާ' ނުވަަތ 'ޖަމާޢަތް' ކަމަށް ބުނެފައި އެވަީނ، މިޤާނޫނުގައިވާ ޮގތުގެ .5 ޖަމްިޢއްޔާ
ން، މަތިން ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން ދެީމހުން ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިަނ މީހުން ބައިވެރިވެގެ
ކުޅިވަރު، ނުވަތަ އަދި އިޤްޠިޞާދީ، އިްޖތިމާޢީ، ސިާޔސީ، ތަޢުލީމީ، ޘަޤާީފ، ދީީނ،
މަޤްޞަދެއް ނުވަތަ މަޤްޞަދުތަކެްއ ކޮންމެއެނޫންވެސް ޤާނޫނު ހުއްދަުކރާ
ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި، ހިލޭ ސާަބހަށް މަސައްކަތްކުރޖަމްޢިއްޔާއާއި ޖަމާޢަތްތަކަށެވެ.
ޖަމްިޢއްޔާތަކުގެ ސްޓްރާރު ރަޖި
'ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސްޓްރާރ' ކަމަށް ބުެނފައި އެވަނީ ަޖމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތައް .6
ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމާއި، މިޤާނޫނުެގ ދަށުން ކުރަންޖެޭހ ކަންކަން ުކރުމަށްޓަކައި، މިޤާޫނނުގެ
ރަށެވެ.ާބބުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިްނ ޢައްޔަނުކުރެވޭ ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސްޓްރާ ހަތްވަނަ
ޢިބާރާތްތަާކއި ކުގެ ާމނަ ލަފްޛުތަ
މިޤާނޫނުގައި އެނޫންޮގތަކަށް ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާ ހިނދަކު، ިމާޤނޫނުގެ މަޤްޞަަދށްޓަކައި .7
ތައް މާނަކުރާނީ ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށެވެ. ޛު އަންނަނިވި ޢިބާރާްތތަކާއި ލަފު
)ހ(
)ށ(
މިާމއްާދގައި މާނަކުަރން ޙިްނމު ލަފްޛުތަކަކީ މު
ފާަހގަކުުރމަށް ކޮބައިކަން މަށް. ސާފުކުރު/
)ނ(
)ރ(
)ބ(
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 5 ޞަފްޙާ
)ޅ(
ވަނަ ބާބު ދެ
ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ޙަރަކާތްތަކުގެ ހުދޫދު ޢިއްޔާތަކުގެ ބާވަތްތައް އަދި މް ޖަ
ހަަދއި ޖަމްިޢއްޔާ ހިންގުން
ތަްނ ޖަމްޢިއްޔާ، ޖަމާޢަތްފަދަ ތަން ( އިން ލިބިދޭށވަނަ މާއްދާގެ ) 30ޤާނޫނުއަސާސީގެ .8
މިާޤނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ހަދައި ހިންގުމުގެ ޙައްޤުގެ ބޭނުން ހިފުމުގައި،
ހިންގިދާނެއެވެ.ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެނ
ޖަމްިޢއްޔާތަކުން ހިްނގާ ޙަރަކާތްަތއް
އްޔާގެ މަޤްޞަދުތައް ރަޖިސްޓަރީވެގެން ހިންގާ ކޮންެމ ޖަމްޢިއްޔާއަކަށްވެސް އެޖަމްޢި .9
ޙާޞިލުކުރުމުގެ ގޮތުން، ޖަމްޢިއްޔާގެ ޙަރަކާތްތައް ހިންގުމަށް ފައިސާ ހޯދުމާއި، ވަކި
ޚިޔާލެއް ނުވަތަ ވަކި ވިސްނުމެއް ކުރިއަރުވައި، އެވިސްނުމަށް ތާއީދު ހޯދުމަށް
މަސައްކަތްކުރުމާއި، މަޢްލޫމާތު ހޯދާ ފެތުރުމާއި، ސަރުކާރުގެ ނުވަތަ ދައުލަތުގެ
ދާރާތަކުގެ މަސައްކަތްތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތައް އަދާކުރާ މިންވަރު ބަލައި ފާރަލުމާއި އި
ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާޢިދުތަކާއި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތުތައް ބަދަލުކުރުމަށް
ނުވަތަ އިތުރަށް ހަރުދަނާކުރުަމށް ވަކާލާތުކޮށް ހެދުން ހިމެޭނ ގޮތުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ތަކާއި ޤަވާިޢދުތައް ހުއްަދކުރާ ދާއިރާގެ ތެރޭގައި ކޮންމެ ޙަރަކާތެއްމެ ހިންގުމުގެ ޤާނޫނު
ޙައްޤު ލިބިގެންވެއެވެ.
ރަިޖސްޓަރީ ނުކޮށް ހިންގާ ަޖމްޢިއްޔާަތއް
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ނަމަވެސް، ގޮތަކަށް އެނޫންމިޤާނޫނުގެ އެހެން މާއްދާއެއްގައި (ހ) .10
ޮގތުގެ މަތިްނ ރަޖިސްޓަރީނުކޮށް ިހންގާ އެއްވެސް މިޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ނަމުގައި މުދާ މިލްކު ކުރުމާއި، އަމިއްލަ
ނަމުގައި ދަޢްވާ ކުރުމާއި، ދަޢްާވ ލިބިގަތުމާއި، ުއފުލޭ މުދަލާއި ނުއުފުލޭ މުދާ،
ދާ މިލްކުުކރުމުގެ ޙައްޤެއް މިގެންވާ ގޮތަށް މުދެނު ހުއްދަކުރާ ގޮތުގެ މަތިްނ ޤާނޫ
ލިބިގެނެއް ނުވެއެވެ.
ރަޖިސްޓަރީނުކޮށް ހިންގާ ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގުމާއި، މާލީ ކަންކަމާއި، )ށ(
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 6 ޞަފްޙާ
ޖަމްޢިއްޔާއިން ހިންގާ ޙަރަކާތްތަކާގުޅޭ ހުރިހާ ޒިންމާއެއް އުފުލާނީ
ރާތްތަކުގެ މެދުގައި އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މެމްބަރުން ފަރުދީ ޙައިޘިއްޔަތުން، އެފަ
އަިދ ޒިންމާއާގުޅޭގޮތުން ، ޤާނޫނު ހުއްދަކުރާ ފަދައަކުްނ ެއއްބަސްވެފައިވާ ގޮތަކަށް
އެއްބަސްވެފައިނުވާނަމަ، އެފަދަ ކޮންމެ ޒިންމާއެއްމެ މެމްބަރުން ވަކި ގޮތަކަށް
އުފުލަންވާނީ މެމްބަރުން ފަރުދީ ޙައިޘިއްޔަތުން، ހަމަހަމަ އުޞޫެލއްގެ ދަށުންނެވެ.
އެއްވެސް އިނާޔަތެއް ބޭމާއްދާއިން ޖަމްޢިއްޔާތަކަށް ލި 53މިޤާނޫނުގެ )ނ(
ރަޖިސްޓަރީނުކޮށް ހިންގާ އެއްވެސް ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ނުލިބޭނެއެވެ.
ރީކޮްށގެން ރަިޖސްޓަ ހިންގާ ަޖމްޢިއްޔާަތއް
ކޮންމެ މިޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޮގތުގެ މަތިން ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން ހިންގާ )ހ( .11
ޖަމްޢިއްޔާއަކީ، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ ނަމުގައި، މިޤާނޫާނ
އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން އެޖަްމިޢއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައިވާ ކަންތައްތައް
ހިންގުމާއި، ދަޢްވާ ކުރުމާއި، ދަޢްވާ ލިބިގަތުމާއި، އުފުލޭ ުމދަލާއި ނުއުފުލޭ
ގޮތުގެ މަތިން ހޯދުމާއި، ލިބިގަތުމާއި، ދެމިގެންވާ މުދާ، ޤާނޫނު ހުއްދަކުރާ
ައދި ޖަމްޢިއްޔާގެ ގެންވާ، ގޮތަށް މުދާ ލިބިަގތުމާއި، މިަކންކަމުގެ ޙައްޤު ލިބި
މުދަލުގެ މިލްކުވެރިކަން ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންނަށާއި މުއައްސިސުންނަށާއި
ރުންނާ ވަކިްނ މެްނބަހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެްނބަރުންނަްށ ނުލިބޭ ގޮަތށް ހިންާގ،
އުފެދިފައިވާ، ޤާނޫނީ ގޮުތން އަިމއްލަ ޝަޚްޞެކެވެ.
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙާލަތެއް މެދުވެރިވުމުން މާއްދާގައި ވަނަ 56މިޤާނޫނުގެ )ށ(
ފަރާުތން ކުރިކަމަކަށް ނުވަތަ ނުކޮްށޫދކޮށްލި ކަމެއްގެ މެނުވީ، ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ
ކަށް ޖަމްޢިއްޔާގެ ފަރުދީގޮތުން ނަގާ މެމްބަރުންއެކަމަށް ޒިންމާވާ ،ޒިންމާ
ނުޖެހެއެވެ.
ނޑައެޅިގެން އެހެން ގޮތަކަށް ބަޔާންކޮށްފައިުނވާހާ ހިނދަކު، )ނ( މިޤާނޫނުގައި ކަ
ގެ އަދި ޖަމްޢިއްޔާ މިޤާނޫނުގައި ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރުމާއި، ޖަމްޢިއްޔާ
ން ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙަރަކާތްތައް ހިންގުމާއި، ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލުން ހިމެނޭ ގޮތު
އުޞޫލުތައް ހިނގާނީ، މިޤާޫނނުެގ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ
މައްޗަށެވެ.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 7 ޞަފްޙާ
ޖަމްިޢއްޔާތަކުގެ ބާވަތްަތއް
މިޤާނޫނުގެ ބޭނުމަްށޓަކައި ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްގެން ހިންާގ ޖަްމޢިއްޔާތައް ބެހިގެންަވނީ .12
އަންނަނިވި ބާަވތްތަކަށެވެ.
- ކުލަބު )ހ(
ވަކި ޚާއްޞަ އިޖްތިމާޢީ މަސައްކަތެއް، ކުޅިވަރު ނުވަތަ މުނިފޫހިފިލުވުން ަފަދ
މަށްޓަކައި، ދާއިރާއެއްގައި ޙަރަކާތްތެރިވެ، އެދާއިރާއަކުން ކުރިއަށް ދިއު
މި ޤާނޫނުގައިވާ ހަނިކުރެވިފައިވާ، ޢާންމުކޮށް މެމްބަރުންނަށްވުމުެގ ފުރުޞަތު
ލާ ުނވަތަ ރަޖިސްޓަރީކޮށް ދިވެހިާރއްޖޭގައި ހިންގާ ގޮތުގެ މަތިން އެކުލަވާ
ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތައް.
-އޯގަނައިޒޭޝަން، ސޮސައިޓީ ، އެސޯސިއޭޝަން )ށ(
އިޤްޠިޞާީދ، ތަޢުލީމީ، ޘަޤާފީ، ކުޅިވަރު، ޢިލްމީ، ފަންީނ، ދީނީ، އިޖުތިމާޢީ،
މަޤްޞަދުތަކެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ޤާނޫނު ހުއްދަކުރާ މަޤްޞަދެއް ނުވަތަ
ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި، ޢާންމުކޮްށ މެމްބަރުންނަށްވުމުގެ ފުރުަޞތު ހުޅުވާލައިގެން،
މި ޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ުއފައްދާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތައް.
– ފައުންޑޭޝަން )ނ(
ފަރުުދންަނށާއި އެހެނިހެްނ ވަކިވަކި ފައިދާއަްށ ނުވަތަ އަދި ޖަމާޢަތުގެ
ދިނުމަށްޓަކަިއ، ވަކި ފަރުދަކު ނުވަތަ ވަކި ފޯރުޮކށް ތެރިކަންތްކަށް އެހީފަރާ
ޢަތްތައް.ފަރާތަކުން އުފައްދާ ޖަމާ
ފައުންޑޭޝަންގެ ދެ ބާވަތެއް މިާޤނޫނު ދަނެއެވެ. އެއީ:
ފައުންޑޭޝަން ހިންގުމަށާިއ –ޕްރައިވެޓް ފައުންޑޭޝަން (1)
އުފައްދާ ަފރާތުްނ ފައުންޑޭޝަންގެ ޙަރަކާތްތަކަްށ ފައުންޑޭޝަން
ތައް.ފައުންޑޭޝަންނުވަތަ ބަޔަކު ފައިސާ ހޯދާ
ފައުންޑޭޝަން ހިންގުަމށާއި -ޕަބްލިކް ފައުންޑޭޝަން (2)
ފައުންޑޭޝަންގެ ޙަރަކާތްތަކަްށ އެކި އަމިއްލަ ފަރުދުްނނާއި،
ކުންފުނިތަކާއި، އިދާރާތަކާއި، ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތަކާއި،
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 8 ޞަފްޙާ
އެނޫންވެސް ޤާނޫނީ ޝަޚްސަކުން ނުވަތަކުން ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަ
ތައް.ފައުންޑޭޝަންފައިސާ ހޯދާ
– ޗެރިޓީ )ރ(
ތަޢުލީމީ، ޘަޤާީފ، ޢިލްމީ، ަފންނީ، ނުވަތަ ދީނީ، އިޖުތިމާޢީ، އިޖްތިމާޢީ
އެނޫންވެސް ޤާނޫނު ހުއްދަކުރާ މަޤްޞަދެއް ނުވަތަ މަޤްޞަދުތަކެއް
ނޑައެޅޭ ވަކި އުޞޫލުތަކެއްގެ ކުރާ ފަރާތް މަސައްކަތް ޙާޞިލުކުރުމަށް ތަކަށް ކަ
ދަށުން އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަްށ މި ޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން އުފައްާދ
ޖަމްޢިއްޔާތައް.
- ފެޑަރޭޝަން )ބ(
ވަކި ފަންނެއް ނުވަތަ ވަކި ދާއިރާއެއްގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ޖަމްޢިއްޔާތައް ގުޅިގެން
ޤާނޫނު ހުއްދަ ކުރާ އަދި، މަންފާއަށް ނުވަތަ އެދާއިރާއެއްގެ އްއެފަންނެ
މި ޤާނޫނުގައިވާ ،މަޤްސަދެއް ނުވަތަ މަޤްޞަުދަތކެއް ޙާސިލްކުރުމަށްޓަކައި
ތައް.މްޢިއްޔާއުފައްދާ ޖަގޮތުގެ މަތިން
އިސްިތސްާނވާ ޖަމްިޢއްޔާތައް
ޢިއްޔާތައް އެކުލަވާލައިގެން ހިންގާ ޖަމްޢިްއޔާތަކުގެ ތެރެއިން އަންނަނިވި ބާވަތްތަކުގެ ޖަމް .13
މިޤާނޫނުން އިސްތިސްނާވެގެންވެެއވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ޤާނޫނަކުން އުފައްދާ ޖަމްޢިއްޔާަތއް. )ހ(
ދިވެހި ސަރުކާރާ ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވާ )ށ(
ގައި ހިންގާ ބޭރުގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާއެއްެގ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭ
ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތައް.
މަސައްކަތްތެރިްނގެ ގުރޫޕަކުން އަދި ދާއިރާތަކަްށ ނިސްބަތްވާ އެކި ފަންނު )ނ(
އެމީހުންގެ މަސައްކަތުގެ މާޙައުލު ރަނގަޅުކޮށް އެމީހުންެގ މަސްލަޙަތު
ޔޫނިއަން.ރައްކާތެރިކޮށް ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި އުފައްދާ
ދަރިވަރުން ނުވަތަ މުދައްރިސުން ނުަވަތ ބެލެނިވެރިްނ ތަޢުލީމީ މުއައްސަސާތަކުގެ ()ރ
ހިމެނިގެން އުފައްދާ ޖަމްޢިއްޔާތަްއ.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 9 ޞަފްޙާ
ތަކުން ކުރުން ޖަމްިޢއްޔާ މަނާ ކަންކަން
ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން އަދި ރަޖިސްޓަރީނުކޮށްވެސް، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ )ހ( .14
ަކްނކަން ކުރުމަށް އަންނަނިވި ޖަމާޢަތަކަށް ނުވަތަ އެއްޢިއްޔާމްއެއްވެސް ޖަ
މަނާކުރެއެވެ. ން މިޤާނޫނު ނުވަތަ ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުތަކުގައި ޖިނާއީ ކުށެއްކަމަށް ބަޔާންކޮްށފައިވާ (1)
ކަމެއް ކުރުން.
ަޢސްކަރީ ދިވެހި ދައުލަތުގެ ޭބނުމަކު ެމނުވީ، އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ (2)
ތަމްރީނެއް ލިބިިދނުން، ނުވަަތ ލިބިގަތުްނ ނުވަތަ އެއްވެސް ބާަވތެއްގެ
ޢަސްކަރީ ޙަރަކާތެއް ހިންގުން.
ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކާއި، (3)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާޢިދުތައް މަނާ ކުރާ ގޮތެއްގެ މަތިން،
ޔިތުންގެ ނުވަތަ ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ވަކި ބައެއްގެ ދިވެހި ރައް
ޙައްޤުތަކަށް އުނިކަން ދިނުން.
ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހިންގާ ޙަރަކާތަކީ ވަކި ސިޔާސީ ޕާޓީއަކަށް (4)
ތާޢީދުކުރުމުގެ ގޮތުން ނުވަތަ ެއފަދަ ޕާޓީއެއް ކުރިއެރުވުމަށް ުނވަތަ
ވަނަ 2ޤާނޫނު( ގެ )ސިޔާސީ ޕާޓީގެ 2013/4ޤާނޫނު ަނންބަރު
މާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކުރާ ދާއިރާގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ، އަދި
ވަނަ ނަންބަރާ ގުިޅގެން، 7ވަނަ މާއްދާގެ )ހ( ގެ 3އެޤާނޫނުގެ
ޤާނޫނުއަސާސީގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބާއްވާ އިންތިޚާބުތަކުގައި
މަޖެއްސުމަށް ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ ނަމުގައި ވާދަކުރެވޭނެ އިންތިޒާމު ހަ
ވުން.ހިންގާ ޙަރަކާތަކަށް
ޖަމްޢިއްޔާގެ ޙަރަކާތްތަކުގެ ތެރެއިން ޖަމްޢިއްޔާއަށް ނުވަތަ ޖަމްޢިއްޔާގެ (5)
މެމްބަރުންނަށް ނުވަތަ މުއަްއސަސުންނަށް ނުވަތަ ވަކި ފަރުދަކަށް
އެފަދަ މަންފާއެއް ނުވަތަ ފަރާތަކަށް މާލީ ނުަވތަ އެހެންވެސް
ދިނުން.ލިބި
މްޢިއްޔާގެ މެމްބަރުން، ޖަމްިޢއްޔާގެ މަޤްޞަދުތައް ޙާޟިލުކުރުމުގެ ޖަ (6)
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 10 ޞަފްޙާ
ގޮތުން ހިންގާ ޙަރަކާތްތަކުގެ ތެރެއިން އެކި ބާވަތްތަކުގެ އިނާމަށް
ނުވަތަ ޓްރޮފީ ހޯދުމަްށ، މެްމބަރުންގެ މެދުގައި ވާދަކުރާ ނުވަތަ
ވާދަކުރުން ހުއްދަ ޖަމްޢިއްޔާތައް.
ވަަތ މަސައްކަތްތަކަށް މިޤާނޫނުން ލިބިދޭ ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގުމަށް ނު (7)
ލުއި ހޯދުމަށް އެކުލަވާލާފައިވާ ަޖމްއިއްޔާތައް.
ގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަކުންކުރެ ކަމެއް ކުރުމަށް މިމާއްދާ )ށ(
ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ނިންމައިފިނަމަ، އެފަދަ ނިންމުމަކީ ބާޠިލު ިނންުމމެކެވެ.
އަކުން ޖަމްޢިއްޔާ އި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަކުންކުރެ ކަމެއްގެ )ހ( ގަމިމާއްދާ )ށ(
ވަނަ މާއްދާގައި 57ކޮށްފިނަމަ، އެފަދަ ޖަމްޢިއްާޔއަކާމެދު މިޤާނޫނުގެ
އެޅޭނެއެވެ.ބަޔަންކޮށްފައިވާ ފިޔަވަޅު
ކުޑަކުދިން ަޖމްޢިއްޔާ ހަދައި ހިްނގުން
ވާގޮތަށް ނުވަތަ ކުޑަކުދިން ކުޑަކުދިން އިސްނަގައިގެން ނުވަތަ ކުޑަކުދިން ޙިއްޞާ .15
ބައިވެރިވެގެން ޖަމްޢިއްޔާ ހަދާ ހިންގުމަށް މިޤާނޫުނން ހުރަހެއް ާނޅައެވެ.
ވަނަ ބާބު ތިން
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރ
ޖަމްިޢއްޔާގެ ރަިޖސްޓްރާރ
ނޑައަޅައިފައިވާ މަޤްޞަދުތައް )ހ( .16 ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަކީ، މިޤާނޫނުގައި ކަ
މަށްޓަކައާއި، މިާޤނޫނުގައި ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސްޓްރާރު ޙާޞިލުކުރު
ކުރަންޖެހޭކަމަށް ބަޔާންކޮށްފަިއވާ ކަންކަން ކުރުމަށްޓަކައި، އެމަޤާމަށް
އިޢުލާނުކުރުމުން، އެކަމަށް އެދި ކުރިމަތިލާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން، އެންމެ ޤާބިލު
ނޑައަޅާ ޔާދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްފަރާތް ކަމުގައި ސިޔާސީ ،ކަ
މީހެކެވެ.ފުރާ ނޫން މަޤާމެއް
ނޑައަޅާ ފަާރތަކީ އަންނަނިިވ ޖަ )ށ( މްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރުގެ މަޤާމަށް ކަ
ވާނެއެވެ.ވާންޝަރުޠުތައް ފުރިހަމަވާ ފަރާތެއްަކމުގައި
)ތިނެއް( ައހަރު 3މަޤާމަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ކުރިއަްށ ހިނގައިދިޔަ (1)
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 11 ޞަފްޙާ
ރޭގައި ސިޔާސީ ޕާޓީއެއްގެ މެންބަރެއްގެ ގޮތުގައި ދުވަހުގެ ތެ
ރަޖިސްޓަރީވެފައިނުވާ މީހެއްކަމުގައިވުން.
)ފަހެއް( އަހަުރ 5މަޤާމަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ކުރިއަށް ހިނގައިދިޔަ (2)
ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ސިޔާސީ ޕާޓީއެއްގެ ޢަމަލީ ޙަރަކާތެއްގައި
.މީހެއްކަމުގައިވުން ޙަރަކާތްތެރިވެފައިނުވާ
)ތިރީސް އަހަރު( ފުރިފައިވާ 30ބުއްދި ސަލާމަތުންހުރި، އުމުރުްނ (3)
ދިވެހި ރައްޔިތަކު ކަމުގައިވުން.
މަޤާމުގެ ޒިންމާއާ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލުމުގެ ތަޢުލީާމ ޤާބިުލކަމާ (4)
ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ މީހެއްކަމުގަިއވުން.
ޖަމްިޢއްޔާގެ ރަިޖސްޓްރާުރގެ ަމޤާުމގެ
ލިއްޔަތު މަްސއޫ
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރުގެ މަޤާމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކަކީ: .17
މިޤާނޫނު ތަންީފޛު ކުރުމުގެ ޒިންމާ އަދާކުރުމުގެ ގޮތުން، މިޤާނޫނު ނުވަަތ )ހ(
އެނޫންވެސް ޤާނޫނެއްގައި ރަޖިސްޓްރާރު އަދާކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ
3ވަނަ އަދި 2މަސައްކަތްތައް، މިޤާނޫނުގެ ޒިންމާތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތަކާއި
ކާއި އަސާސްތަކުގެ އަލީގައި މަޤްޞަދުތަވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
އަދާކުރުން.
ހަމަ ކޮންމެ ޙާލަތެއްގައިމެ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީން، )ށ(
ށް، އެޙައްޤު ލިބިދިުނން ޖަމްޢިއްޔާ ހަދައި ހިންގުމަށް ިލބޭ ޙައްޤު ކަށަވަރުކޮ
ފަހިކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްކުރުން.
މިޤާނޫނާއި ޚިލާފުވާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކާމެދު ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ގޮތުން )ނ(
ޢަމަލުކުރާން ގޮތުގެ ޤަވާޢިަދކާއި މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ
ންކަމުގައި ރަޖިސްޓްރާރުގެ ރަޖިސްޓްރާރުގެ އިޚްތިޔާރަށް ދޫކޮށްލެވިފައިވާ ކަ
އިޚްތިޔާރު ބޭނުންކުރުމާބެހޭ ޮގުތން ޢަމަލުކުރާނެ ެއންމެހާ އަާސސީ އުޞޫލުތަކާއި
ހަމަތައް ބަޔާންކުރާ ޤަވާޢިދެއް ޤާނޫނަށް ޢަަމލުކުރަންފަށާ ތާރީުޚން ފެށިގެްނ،
)ހައެއް( މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހަދައި ހިންގަން ފެށުން. 6ގިނަވެގެން
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 12 ޞަފްޙާ
ވަނަ މާއްދާއިން ޤާއިމުކުރާ ކޮމިޓީގެ ލަފާ ހެޔޮނިޔަތުގައި 21މިޤާނޫނުގެ )ރ(
ވާފަދަ އެކަށޭނަ ސަބަެބއް ނެތި، އެ ނު އަޑުއެހުމާއެކު، މިޤާނޫނާއި ތަާޢރުޛު
ކޮމިޓީގެ ލަފާ ޤަބޫލުކޮްށ، ޢަމަލީ ސިފަ ގެނައުމުގެ މަސައްކަތްކުރުން.
)ތިނެއް( މަސްދުވަހުގެ 3ަފށާ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިވަވެެގން މިޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން .18 ކޯޑް އޮފް ކޮންޑަކްޓް
ތެރޭގައި، ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށާއި ރަޖިސްޓްރާރުގެ ދަށުން މަސައްކަތްކުރާ
މުވައްޒަފުން އެމައްޗަށް ޢަަމލުކުރަންޖެހޭ ކޯޑް އޮފް ކޮންޑަކްޓް އެކުލަވާލާ،
ޑް އޮފް ކޮންޑަކްޓަށް އުނިއިތުރެއް ޢާންމުކުރަންވާނެއެވެ. މިފަދައިްނ އެކުލަވާލާ ކޯ
ގެންނަންޖެހިއްޖެ ޙާލަތެއްގައި އެ ހިނދަށް ބޭުނންވާ މިންވަރަަކށް ކޯޑް އޮފް ކޮންޑަކްޓް
އިސްލާޙުކުރުމުގެ އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ. މިގޮތުން އެކުލަވާލާ ކޯޑް އޮފް
ރާރުގެ ދަށުން މަސައްކަތްކުރާ ކޮންޑަކްޓްގައިވާ ފަދައިން ރަޖިސްޓްރާރާއި ރަޖިސްޓް
މުވައްޒަފުން ޢަމަލުކުރަންވާނެއެވެ.
ރަިޖސްޓްރާުރގެ މުަވއްޒަފުން
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް މިޤާނޫނުން މަތިކޮްށފައިވާ ޒިންމާއާއި މަސްއޫލިއްޔަތު .19
އަދާކުރުމުގައި އެހީތެރިވެދިނުމަށް ބޭނުންވާ އެކަށޭނަ ޢަދަދަަކށް ސިވިލް ސަރވިސް
ވައްޒަފުން ދައުލަތުގެ ަފރާތުން ރަޖިސްޓްރުގެ ދަުށން މަސައްކަތްކުރުމަށް މު
ހަމަޖައްސަންވާނެއެވެ.
ރަިޖސްޓްރާރު މަާޤމުން ވަކިުވން
ގޮުތގެ މަތިން ޢައްޔަނުކުރެވޭ ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަކު މިޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ .20
ޙާލަތެއް މެދުވެރިވެއްެޖނަމައެވެ.މަޤާމުން ވަކިވާނީ އަންނަނިވި ާޙލަތްތަކުން
މަޤާމުން އިސްތިއުފާ ދިނުން. (ހ)
މަޤާމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމުގައި އިހުމާލުވާކަމުގެ ނުަވތަ މިޤާނޫނާިއ (ށ)
ފުށުއަރާ ފަދައިން ޢަމަލުކުރާކަމުގެ ޝަކުވާ ހުށަހެޅުމުްނ ުކރެވޭ ތަޙްޤީޤުގެ
ރައީުސލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް އިވާކަމަށް ނަތީޖާއިން އެފަދައިްނ ކަްނ ހިނގާފަ
. ޤަބޫލުކުރެވިގެން މަޤާޟުން ވަކިުކރުން
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 13 ޞަފްޙާ
30މަޤާމާ ގުޅޭ ޗުއްޓީ ނުހިމެނޭޮގުތން، އެއްވެސް ސަބަބަކާހުރެ ިވދިވިދިގެން (ނ)
)ތިރީސް( ދުވަހަށްވުރެ ގިނަުދވަހު މަޤާމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމަށް
އުޛުރުވެރިވުން.
ށެއް ޘާބިތުުވން.ޖިނާޢީ ކު (ރ)
ނިޔާވުން. (ބ)
ރަިޖސްޓްރާރަށް ލަާފދޭ ކޮމިޓީ
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ ކޮމިޓީއަކީ މިޤާނޫނުގެ ދަށުްނ )ހ( .21
ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން ހިނގާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢާތްތަކުގެ ތެރެއިން އިންތިޚާބުކުރެވޭ
ވެ. މެމްބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލަވާލެވޭ ކޮމިޓީއެކެ
)ހައެއް( 6ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ ކޮމިޓީ މަދުވެގެްނ އަހަރަކު )ށ(
ފަހަރު ބައްދަލުކުރަންވާނެއެވެ. ައދި މިފަދައިން ބާއްވާ ދެބައްދަލުުވމުގެ ދޭތެރޭގައި
)ތިނެއް( މަސްދުވަހަށް ވުރެ ދިގު މުއްދަތެއް ފާއިތުވެގެން ނުާވނެއެވެ. 3
ތެއް ނުވަތަ އެނޫންވެސް ސަބަބެއް މެދުވެރިވެގެން މިމާއްދާގެ )ށ( ކުއްލި ޙާލަ )ނ(
ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތަްށވުރެ އަވަހަށް ނުވުތަ ބައްދަލުުވން ބާއްވަންޖެޭހ
މިންވަރަށް ވުރެ އިތުރަށް ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ ކޮމިީޓ
ޅައެވެ.ބައްދަލުކުރުމަށް މިމާއްދާގެ )ށ( އިން ހުރަހެއް ނާ
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ ކޮމިޓީ އެކުލެވިގެންވަނީ މިާޤނޫނުގެ ދަށުްނ )ރ(
ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކުން ހުށަހަޅާ އެޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތް
ތަމްސީލުކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެިއން ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ ކޮމިީޓއަށް ޖަމްޢިއްޔާ
)އެގާރަ( މެމްބަރުންގެ މައްޗަށެވެ. 11ތްތަކުންދޭ ވޯޓަުކން ހޮވޭ ޖަމާޢަ
މިމާއްދާގެ )ރ( ގައި ބަޔާންކުރާ އިންތިޚާބަށް ކުރިމަތިލާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން )ބ(
އަންނަނިވި ކޮންމެ ބާވަތެއްގެ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތް ތަމްސީލުުކރާ މެމްބަރުން
ހިމެނެންވާނެއެވެ.
)ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ މިމާއްދާގެ )ޅ(
ކޮމިޓީގެ ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓާނީ އެކޮމިޓީގެ މެމްބަރުންގެ ތެރެއިން ނަގާ ވޯޓަކުން
ހޮވާ މެމްބަރެކެވެ. އަދި އެކޮމިޓީގެ އިދާރީ ކަންކަން ބަލަހައްޓާީނ ރަޖިސްޓްރާރުގެ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 14 ޞަފްޙާ
ތެރެއިން އެކަމަށް ރަޖިސްޓްރާރު ދަށުން މަސައްކަތްކުރާ މުވައްޒަފުންގެ
ނޑައަޅާ ބައެކެވެ. ކަ
ޖަމްިޢއްޔާގެ ރަިޖސްޓްރާރަށް ލަާފދޭ
ކޮމިޓީގެ ަމސައްކަތް
ނޑު މަސައްކަތްތަކަކީ: .22 ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލަފާދޭ ކޮމިޓީގެ މައިގަ
މިޓީގެ މިޤާނޫނު ތަންީފޛުކުރުމާގުޅޭ ކަންކަމުގައި ރަޖިސްޓްރާރުގެ ފަރަތުން ކޮ )ހ(
ލަފައަކަށް އެދިއްޖެނަމަ، އެކަމަކާގުޅޭ ލަފާ ރަޖިސްޓްރާރަށް ދިނުން.
މިޤާނޫނު ތަންފީޛުކުރުމާގުޅުްނ ހުރި ކަންކަމުގައި، މިޤާނޫނުގެ ދަށުްނ (ށ)
ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކުގެ ކަންބޮޑުވުންަތކާއި ކުރިމަތިވާ
ށްދިނުމާއެކު، އެކަންކަމަްށ މިޤާނޫނުގެ ހުރަސްތައް ރަޖިސްޓްރާރަށް ފޯރުކޮ
ނޑުގެ ތެރެއިން ލިބިދެވިާދނެ ޙައްލު ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅުން. އޮނިގަ
މިޤާނޫނާ އެއްގޮތަށް ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކުން ޢަމަލުކުރުމަށް އެހީވެދީ ހިތްވަރު (ނ)
ޢުލޫމާތު ދިނުމުގެ ގޮތުން އެކި ބާވަތްަތކުގެ ތަމްރީނު ޕްރޮގްރާމްތަކާއި މަ
ދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ފަރުމާކުރުން.
މިޤާނޫނުގެ ދަުށން ރަޖިސްޓްރާރު އެކުލަވާލާ ޤަވާޢިދުތަކާިއ އުޞޫލުތައް )ރ(
މުރާޖަޢާކޮށް، އިސްލާޙު ހުށަހެޅުން.
ރަިޖސްޓްރާރގެ އިޚްތިާޔރު
ބޭނުންުކރުާމބެހޭ ަޤވާޢިދު
ރުގެ އިޚްތިޔާރަށް ދޫކޮށްލެވިފައިވާ މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ޖަްމޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސްޓްރާ .23
ކަންކަމުގައި ރަޖިސްޓްރާރުގެ އިޚްތިޔާރު ބޭނުންކުރުމާބެހޭ ގޮތުްނ ޢަމަލުކުރާނެ އެންމެހާ
މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ަޤވާޢިދުަގއި ހިމަނަންވާނެއެވެ.އަސާސީ އުޞޫލުތަކާއި ހަމަތައް
ވަނަ ބާބު ހަތަރު
ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރުން
ޓަރީ ކުރަން ރަިޖސް ހުށަހެޅުން
ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދޭ މަދުވެގެން ދެމީހަކު ނުވަތަ ދެ ޤާނޫނީ ޞަޚްސަކު، .24
ތިރީގައިމިވާ ލިޔެކިޔުމާއެކު ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދި ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 15 ޞަފްޙާ
ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅިދާނެއެވެ.
ޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްަފއިވާ ޖަމްޢިއްޔާ މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ހަާދ ޤަވާ )ހ(
ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދޭ ފޯމު.
ވަަނ މާއްދާަގއި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަްނ ހިމެނޭ ގޮތަށް 35މިޤާނޫނުގެ )ށ(
ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގެ ދެކޮޕީ.
އްޔާ ހިންގުމުގެ ހުއްދަ ޖަމްޢިއްޔާގެ އެޑްރެހާއި، އެއެޑްރެހުގައި ޖަމްޢި )ނ(
ލިބިފައިވާކަން އެނޭގނޭ )އެއެޑްރެހުގައި ދިރިއުޅުމުގެ ނުވަތަ ބޭނުންކުރުމުެގ
ޙައްޤު ލިބިފައިވާ މީހަކު ދޭ( ލިޔުމެއް.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންޮކށްފައިވާ ފޯމުގައި ހުރި މަޢްޫލމާތުތަކީ ތެދު )ރ(
ރަޖިސްޓަރީ ކުރަން އެދި ހުށަހަާޅ މަޢްލޫމާތުތަކެއްކަން ބަޔާންކޮށް، ޖަމްޢިއްޔާ
މީހުން ވެފައިވާ އިޤުރާރެއް.
ވަނަ މާއްދާގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމަށް އެދި 24މިޤާނޫނުގެ )ހ( .25 ރަިޖސްޓަރީ ކޮށްދިުނން
ނާއި މި ޤާނޫނުެގ ދަށުން ަހދާ ގަވާއިދުގައި ހުށަހަޅާ ހުށަހެޅުމުގައި މިާޤނޫ
ފުިރހަމަވާނަމަ، ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދި ތައްތައްކަންބަޔާންކޮށްފައިވާ
)ފަނަރަ( 15ހުށަހަޅާ ފޯމު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބޭ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން
ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްދިނުމާބެހޭ ގޮތުްނ
ރަޖިސްޓްރާރު ގޮތެއް ނިންމަންވާނެއެވެ.
ގެ )ހ( ގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމަށް އެދި ހުށަހަޅާ މިމާއްދާ )ށ(
ހުށަހެޅުން ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިޭބ ތާރީޚު އެނގޭ ރަސްމީ ލިޔުމެއް، އެހުށަހެޅުން
ބަލައިގަންނަ އިދާރާއަކުން ުހަށހެޅުން ހުށަހެޅި ފަރާތަށް ޭދްނވާނެއެވެ. އަދި
ން ހުށަހެޅި ތާރީޚާމެދު ޚުޞޫމަތެއް މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްަފއިވާ ހުށަހެޅު
އުފެދިއްޖެ ހިނދެއްގައި، މިޤާޫނނުގެ ބޭނުމަށް، މިއަކުރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
ރަސްމީ ލިޔުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތާރީޚަކީ، އެޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމަށް
މާބެހޭ އެދި ހުށަހެޅި ހުށަހެޅުން ބަލައިގަތް ޞައްޙަ ތާރީޚުކަމަށް، ސަރުކާރުގެ ކަ
އިދާރާތަކާއި ޝަރްޢީ ކޯޓުތަކުން ބަލަންވާނެއެވެ.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 16 ޞަފްޙާ
ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދި ހުށަަހޅާ ޖަމްޢިއްޔާގައި އަންނަނިިވ ކަންތައްތަކުގެ )ނ(
ތެރެއިން ކަމެއް ފުރިހަމަނުވާނަމަ، އެކަމެއް ނުވަތަ ކަންތައްތަކެއް
ޚުން ފެށިގެން އިޞްލާޙުކުރުމަށް ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދި ހުށަހަޅާ ތާރީ
)ދިހައެއް( ދުވަުހގެ ތެރޭގައި ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ ކުރަން އެދި 10ގިނަވެގެން
ހުށަހެޅި ފަރާތަށް އަންގަންާވނެއެެވ.
ަވނަ 35އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި މިޤާނޫނުގެ (1)
ތަމާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަޢްޫލމާތު ފުރިހަމަވެފައި ނެތުްނ؛ ނުވަ
ވަނަ 31ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދޭ ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަމަކީ، މިޤާނޫނުގެ (2)
ނަމަކަށްވުން؛ ނުަވތަ ފަދަމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފަިއވާ
ބަޔާންކުރާ ގެ )ހ( ގައިވަނަ މާއްދާ 31މިޤާނޫނުގެ ޖަމްޢިއްޔާއަކީ، (3)
އުފައްދާ ޖަމްޢިއްޔާއަކަށްވުން. ކަމެއް ކުރުމަށް
މާއްދާގެ )ނ( ގައި ބަޔާންޮކށްފައިވާގޮތުގެ މަިތން އިޞްލާޙުކުރަން އަންގާ މި )ރ(
ފޯމުތައް އިޞްލާޙު ކުރުމަށްފަުހ އަލުން ހުށަހަޅައިިފނަމަ، އެުހށަެހޅުން ހުށަހަޅާތާ
)ދިހައެއް( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ 10ގިނަވެގެން
ގޮތެއް ނިންމަންވާނެއެވެ. ކޮށްދިނުމާބެހޭ ގޮުތން ރަޖިސްޓްރާރު
މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދި ހުށަހަޅާ ޖަމްޢިއްޔާއެއް މިމާއްދާގެ )ބ(
)ނ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ަސބަބަކުންކުރެ ސަބަބަކާހުރެ ރަިޖސްޓަރީކޮށްދެވެން
ނެތްކަމަށް ރަޖިސްޓްރާރަށް ފެނިއްޖެނަމަ، ރަޖިސްޓަރީކޮށްުނދިން ސަބަުބ
ލުކޮށް ބަޔާންކޮށް ލިޔުމަކުން އެކަން، ޖަްމޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދި ތަފްޞީ
މިމާއްާދގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފަިއވާ މުއްދަތުގައި ، ހުށަހެޅި މީހުންނަށް
އަންގަންވާނެއެވެ.
އޮޓޮމެޓިކުން ރަިޖސްޓަީރވުން
ޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ ަމތިން ަރޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދި ހުށަހަޅާ ޖަމް .26
ވަނަ މާއްދާގެ )ހ( ގައި ނުވަތަ އެމާއްދާގެ )ރ( ގައި 25ކުރުމާމެދު، މިޤާނޫނުގެ
ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތުގަިއ ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރު ގޮތެއް ނުނިންމަިއފިނަމަ،
މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަިތްނ އެޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ ކުރެވުނީކަމަށް މިޤާނޫނު
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 17 ޞަފްޙާ
ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ 28ޤަބޫލުކުރެއެވެ. އަދި މިޤާނޫނުގެ
ރަޖިސްޓަރީކޮށްދީފިކަން ބަޔާންުކރާ ސެޓްފިކެޓު އެޖަމްޢިއްޔާއަށް ދިނުން ޖަމްޢިއްޔާގެ
ރަޖިސްޓްރާރަށް މިޤާނޫނުން ލާިޒމުކުރެއެވެ.
ހުށަހަޅާ ހުށަހެޅުމުން އެ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް އެދި .27 ރަިޖސްޓަރީކޮށްދޭ ގޮތް
ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށްޓަކައި ފުރިހަމަކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ިމޤާނޫނުގައިވާ ފަދައިން
ވަނަ މާއްދާގެ )ހ( ނުަވތަ އެމާއްދާގެ )ރ( ގައިވާ 25ފުރިހަމަވެއްޖެކަމުގައި މިޤާނޫނުެގ
ނޑައަޅައިފިނަމަ، ނުވަތަ މިާޤނޫނު ވަނަ މާއްދާގައިވާ 26ެގ ފަދައިން ރަޖިސްޓަރާރ ކަ
ފަދައިން ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީވެއްޖެނަމަ، ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސްޓްރާރ އަންނަނިވި
ކަންކަން ފުރިހަމަ ކުރަންވާނެއެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާއާބެހޭ ތަފްޞީލު ޖަމްިޢއްޔާތަކުގެ ދަފުތަރުގައި ހިމެނުން؛ )ހ(
މެ ޖަމްޢިއްޔާއަކަށްމެ ޚާއްޞަ ނަންބަރެއް ރަޖިސްޓަރީ ނަންބަރުގެ ގޮތުގަިއ ކޮން )ށ(
ދިނުން؛ އަދި
ވަނަ މާއްާދގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިްއޔާ ރަޖިސްޓަރީ 28މިޤާނޫނުގެ )ނ(
ކޮށްދީފިކަން ބަޔާންކުރާ ސެޓްފިެކޓެއް ޖަމްޢިއްޔާއަށް ދޫކުރުން.
ރަިޖސްޓަރީކޮށްދީފިަކން ބަޔާންކުރާ ސެޓްފިކެޓު
ބަޔާންކޮްށފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ޖަމްޢިއްޔާެއއް ރަޖިސްޓަރީ މިޤާނޫނުގައި )ހ( .28
ކޮށްދިނުމާ ގުޅިގެން އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްދީފިކަން ބަޔާންކޮށް ދޫކުރާ
ސެޓްފިކެޓުގައި ރަޖިސްޓްރާރުގެ ފަރާތުން އަންނަނިިވ މަޢުލޫމާތު
ހިމަނަންވާނެއެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަމާއި، ބާވަތް. (1)
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓަރީ ނަންބަރު. (2)
ރީޚް.ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރެވުނު ތާ (3)
ނޑައެޅިފައިވާ (4) ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ މިންވަރު ކަ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްނަމަ، އެމިންވަރު.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 18 ޞަފްޙާ
ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްދީފިކަން ބަޔާންކޮށް ދޫކުާރ ސެޓްފިކެޓަކީ )ށ(
ނިވި ކަންކަން ާޘބިތުކުރުަމށް އެކަށޭނަ ހެކި ކަމުގައި ބަލަްނވާނެއެވެ.އަންނަ
މިޤާނޫނުގައިވާ ފަދައިން ޖަްމޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށްޓަކައި (1)
ފުރިހަމަކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ފުިރހަމަވެފައިވާކަން؛
ޖަމްޢިއްޔާވަނީ މިޤާނޫނުގެ ދަށުްނ ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިކަން؛ އަދި (2)
ޖަމްޢިއްޔާ އެކުލަވާލާފައިވަނީ އެ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ (3)
ކޮށްދީފިކަން ބަޔާންކޮށް ދޫކުާރ ސެޓްފިކެޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
ދުވަހުކަން.
މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީވުމުން، އެ ޖަމްޢިއްޔާއަކީ، .29 ރަިޖސްޓަީރވުުމގެ ނަތީޖާ
އްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ ނަމުގައި، މިޤާނޫނާ ެއއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން އެޖަމްޢި
އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައިވާ ކަންތައްތައް ހިންގުމާިއ، ދަޢްވާ ކުރުމާއި، ދަޢްވާ
ލިބިގަތުމާއި، ުއފުލޭ މުދަލާއި ުނއުފުލޭ މުދާ، ާޤނޫނު ހުއްދަކުރާ ގޮތުގެ މަތިން ހޯދުމާއި،
މާއި، ދެމިެގންވާ ގޮތަްށ މުދާ ލިބިގަތުމާއި، މިކަންަކމުގެ ޙައްޤު ލިބގެންވާ، ލިބިގަތު
މެންބަރުންނާ ވަކިން އުފެދިފައިާވ، ޤާނޫނީ ގޮތުން އަމިއްލަ ޝަްޚޞެކެވެ.
ރާްއޖެއިން ބޭުރގައި ރަިޖސްޓަރީ ކޮށްފަިއވާ
ޖަމްިޢއްޔާ
އްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތަކުްނ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ރަޖިސްޓަރީ ވެފައިވާ ޖަމްޢި )ހ( .30
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޙަރަކާތްތައް ހިންގުމަށް ބޭނުންވެއްޖެނަަމ، މިޤާނޫނުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ އުޞޫލުތަކާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން އެޖަމްޢިއްޔާގެ ޙަރަކާތްތައް
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގިދާނެއެވެ.
ލްއަޤްވާމީ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތަކާއި، ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ ަބއިނަ )ށ(
ދިވެހި ސަރުކާރާ ވެވޭ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ނުވަތަ ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވާ
ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާއެއްެގ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގާ ބޭރުގެ
އުފައްދާފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާތަކާއި ޖަމާޢަތްތައް ފިޔަވައި، ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި
ނުވަތަ ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގަންވާނީ،
މިޤާނޫނާއި މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާފައިވާ ޤަވާޢިދުގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 19 ޞަފްޙާ
އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމަށްފަހުއެވެ.
މަށް އެދި ހުށަހަޅާ ޖަމްޢިއްޔާތަކުން، މިމާއްދާގެ )ށ( ގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީވު )ނ(
މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ޤަާވޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި
ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދޭ ޯފމުގެ އިތުރުން،
ތިރީގައިމިވާ މަޢްލޫމާތު ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ.
ޔާއެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމަށް އެޖަމްޢިއްޔާގެ އެޖަމްޢިއް (1)
ހިންގާ ކޮމިޓީން ނުވަތަ އެޖަމްޢިއްޔާގެ މަސައްކަތްތައް ދުވަހުްނ
ދުވަހަށް ކުރުމަށް ޙަވާލުވެފައިވާ މީހާ ނުވަތަ ފަރާތްކަމަްށ
ނޑައަޅައިފައިވާ މީހާ ުނވަތަ އެޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި ކަ
ސްކޮށްފައިވާ ޤަރާރުގެ ކޮޕީ.ފަރާތުން ފާ
ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްފައިވާ ޤައުމުގައި އެޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަީރ (2)
ކޮށްފައިވާކަން އެނގޭނޭ ެއޤައުމެއްގެ ރަސްމީ އިދާރާއަކުްނ
ދޫކޮށްފައިވާ ރަޖިސްޓްރޭޝަން ސެޓްފިކެޓާއި އެކަމާގުޅޭ ރަސްމީ
ލިޔުންތައް.
ޓަރީ ކޮށްފައިވާ ޤައުމުގައި ރަޖިސްޓަރީ އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސް (3)
ކޮށްފައިވާ އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދާއި ހިންގާ ޤަާވޢިދު
ނުވަތަ އެޖަމްޢިއްޔާ ހިނގާނެގޮތް އެނގޭ، އެޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ
ކޮށްފައިވާ ޤައުމުގައި ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްފައިވާ ލިޔުމުގެ ކޮޕީ.
ކޮށްފައިވާ ޤައުމުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީ (4)
އެޑްރެސް.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމަށްޓަކައި، މިޤާޫނނުގެ (5)
ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަޢްލޫމާތު ހިމެނޭ ޮގތަްށ 35
ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ހިންގާނެ ގޮތުގެ
އަސާސީ ޤަވާޢިދު.
އެޖަމްޢިއްޔާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ތަމްސީލުކުރުމަށް، އެޖަމްޢިއްޔާއިން (6)
ނޑައަޅާފައިވާ މީހާ ނުވަތަ ޤާނޫނީ ޝަޚްޞަކަށް، އެމަސަްއކަތް ކަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 20 ޞަފްޙާ
ކުރަން ޙަވާލުކޮށްފައިވާކަން އެނގޭގޮތަށް، އެޖަމްޢިއްޔާގެ ިހންގާ
ދުވަހުން ދުވަހަްށ ކޮމިޓީން ނުވަތަ އެޖަމްޢިއްޔާގެ މަސައްކަތްތައް
ކުރުމަށް ޙަވާލުވެފައިވާ މީހާ ނުވަތަ ފަރާތްކަމަށް އެޖަމްޢިްއޔާގެ
ނޑައަޅައިފައިވާ މީހާ ނުވަތަ ފަރާތުްނ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި ކަ
ފާސްކޮށްފައިވާ ޤަރާރުގެ ކޮޕީ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓަރީ ކުރަން އެދި ހުށަހަޅާ ޖަމްޢިއްޔާއަކީ (7)
ތަ ޗާޓަރެއްގެ ދަށުން އުފައްދާފައިާވ ޤާނޫނަކުން ނުވަ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްނަމަ، އެޤާނޫނެްއގެ ނުވަތަ ޗާޓަރެއްގެ )އަޞްާލ
އެއްގޮތްކަމަށް ސަރޓިފައި ކޮށްފައިވާ( ކޮޕީއެއް.
އެއް ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ރަޖިސްޓަރީ ވެފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާ (8)
އްޭޖގައި ދިވެހިރާމިމާއްދާގެ )ށ( ގައި ބަޔާންކުރާ ފަދައިން
ކަަމށް، ންވާރަޖިސްޓްރީކުރުމަށް ބޭނުޙަރަކާތްތެރިވުމަށްޓަކައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތަކެތި. މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ަޤވާޢިދުަގއި
ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ުއފައްދާފައިވާ ނުވަތަ ރަޖިސްަޓރީ ކޮށްފައިވާ )ރ(
ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްދިނުންއެދި، ޖަމްޢިއްޔާއަކުން އެ ޖަމްޢިއްޔާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
މިމާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތަކެތި ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅައިފިނަމަ، މިބާބުގަިއ
ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީ ކުރުމާބެހޭގޮތުން ބަޔާންކޮށްފައިވާ އިޖްރާއަތާއެއްގޮތަްށ
އް އެފަދަ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީކޮށްދިނުމާ ބެހޭގޮތުން ރަޖިސްޓްރާރު ގޮތެ
ނިންމަންވާނެއެވެ.
ކީ ކިޔުމަށް އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހުށަހަޅާ ނަމަ ވެސްޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ކޮންމެ )ހ( .31 ޖަމްިޢއްޔާގެ ނަން
އަންނަނިވި ބާަވތްތަކުގެ ތެެރއިން ބާވަތެއްގެ ނަމެއްކަމުަގއި ނުވާނަމަ،
ޔާއަށް ޖަމްޢިއްޔާއަށް ކިޔުމަށް އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހުށަހަޅާ ނަމެއް އެޖަމްޢިއް
.ކިޔުމަށް ރަޖިސްޓްރާރު ހުއްދަކުރަންވާނެއެވެ
ޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ ަމތިން ުނވަތަ އެނޫންވެސް ޤާޫނނު ހުއްަދކުރާ (1)
ގޮތަކަށް، އެހެން ޖަމްޢިއްޔާައކަށް، ޖަމާޢަތަކަްށ، ކުންފުންަޏކަށް
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 21 ޞަފްޙާ
ނުވަތަ އެހެންވެސް ޤާނޫނީ ަޝޚްސަކަށް ނުވަތަ ތަނަކަށް ކިޔާފައިވާ
ން ނުަވތަ އެފަަދ ނަމަކާ އޮޅުންއަރާފަދަ ނުވަަތ ނަމަކަށްވު
އެއްވައްތަރުގެ ނަމަކަށްވުން.
ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި މަޝްހޫރު ނަމަކަށްވެފައި، އެނަން ރާްއޖޭގެ (2)
ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ބޭނުންކޮށްެގްނ ކުރާ މުޢާމަލާތަކީ ރާއްޖެއިން
ބޭރުގައި މަޝްހޫރުކަން ލިބިފައިވާ ފަރާތަކުން ކޮށްަފއިވާ
މުޢާމަލާތެއްކަމަށް އޮޅުންއަރާފާނެަފދަ ނަމަކަށްވުން.
ޣައިރުޤާނޫނީ ޙަރަކާތަކަށް ުނވަތަ ޢަމަލަކަށް ނުވަތަ ކަަމކަށް (3)
އިޝާރާތްކުރާ، ނުވަތަ ވާގިދޭ ުނވަތަ ހިތްވަރުދޭ ނަމަކަށްުވން، ުނވަަތ
އެނަމަކީ ދާޚިލީ ގޮތުން ނުވަތަ ޚާރިޖީ ގޮތުން ޙަރަކާތްތެރިވާ ކުށްކުރާ
މާޢަތެއް ރަމްޒުކޮށްދޭ ނަމަކަށްުވން.ޖަ
މީހުންގެ މެދުގައި ނަފްރަތު އުފެއްދޭ ބާވަތުގެ ނަމެއް ނުވަތަ ވަކި (4)
ނަސްލަކަށް ނުވަތަ ޤައުމަކަށް ނުވަތަ ކުލަޔަށް ނުވަތަ ޖިންސަށް
ނުވަތަ ޢުމުރުފުރާއަކަށް ނުވަަތ ވަކި ދީނަކަށް ނުވަތަ ޖިސްމާނީ
ކަމަކަށް ނިކަމެތިކަމެއް ުނވަތަ ނުވަތަ ނަފްސާނީ ނުކުޅެދުްނތެރި
ދެރައެއް ނުވަތަ ކުޑައިމީސް ބަހެއް ރައްދުވާ ޒާތުގެ ނަމަކަށްވުން.
ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ޓްރޭޑް މާރކަކަށްވުން. (5)
އެ ޖަމްޢިއްޔާއާއި ދިވެހި ސަރުކާރާއި ނުވަތަ ދައުލަތާއި ގުޅިފައިާވކަން (6)
ދައްކުވާދޭ ނަމަކަށްވުން.
ފްޒެއް ބޭނުންކުރުމަކާ ނުލާ ހަމައެކަނި ކަމެއް ނުވަތަ ަތނެއް އިތުރު ލަ (7)
ނުވަތަ އެއްޗެއް ނުވަތަ ޢަދަދެއް ނުވަތަ އަކުރެއް ބަޔާންކޮށްދޭ، ވަކި
ފަރާތަކަށް އެނަމެއްގެ މިލްކުވެރިކަން ލިބިނުގަނެޭވނެ ނަމަކަށްވުން.
ނޑާއި ޚިލާފު ނަމަކަށްވުން. (8) މުޖްތަމަޢުގެ އަޚްލާޤީ މިންގަ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ނަމެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށްގެން ނުވާނެ ަނމެއް (9)
ނޑައަޅާފައިވާ ނަމަކަށްވުން. ކަމުގައި ޝަރްޢީ ކޯޓެއްގެ ޙުކުމެއްގައި ކަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 22 ޞަފްޙާ
ގޮތް ގުޅޭ ކަންކަމުގައި ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ކިޔުމަށް އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހުށަހަޅާ ނަމާ )ށ(
ޓަރާރ ހިފަހައްޓާނޭ އުޞޫލުަތއް، މިޤާނޫނުގެ ނިންމުމަށް ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސް
ދަށުން ހަދާ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންުކރަންވާނެއެވެ.
)ހ( ގައި ރަޖިސްޓަރީކުރަން ހުށަހަޅާ ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ކިޔާ ނަމަކީ، މިމާއްދާގެ )ނ(
ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ކިޔުމަށް ހުއްދަނުކުރެވޭނެ ހަވާލާދީފައިވާ އުޞޫލުގެ ދަުށން
ށް ރަޖިސްޓްރާރަށް ޤަބޫލުކުރެވިއްޖެނަމަ، އެކަން ސަބަބާއެކު މިޤާނޫނުގެ ނަމެއްކަމަ
ވަނަ މާއްދާގެ )ނ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި، ޖަމްޢިއްޔާ 25
ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދި ހުށަހެޅި މީހުންނަށް ލިޔުމުން އަންގަންާވެނއެވެ.
މެއްގައި ޖަމްޢިއްޔާއެއް ރަޖިސްޓަރީވުމުން، މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ަވކި ނަ )ރ(
ޖަމްޢިއްޔާގެ ލެޓަރހެޑާއި، ސިޓީއާއި، ޖަމްޢިއްޔާއިން އެކި ފަރާތްތަކާ ކުރާ
މުޢާމަލާތުތަކާއި، ޖަމްޢިއްޔާއިްނ ކުރާ އިޢުލާނުތަކާއި ފައިސާގެ ރަސީދުތަކާއި
ތަނުގައި މިނޫންވެސް އެންމެހާ ލިޔެކިޔުންތަކާއި، ޖަމްޢިއްޔާގެ މަޤައްރު ހުންނަ
ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަމާއި ރަޖިސްޓަރީ ނަންބަރު ސާފުކޮށް ެފންނާޭނހެން ލިޔެފައި
އޮންނަންވާނެއެވެ.
ޖަމްިޢއްޔާގެ ނަން ބަދަލުކުުރން
ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ކޮންމެ ޖަްމޢިއްޔާއަކަށްވެސް )ހ( .32
ޔާގެ ނަން ބަދަލު ކުރެވިދާނެއެވެ. އެޖަމްޢިއް
ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއަކުން އެޖަމްޢިއްޔާގެ ނަމަށް ގެންނަ ބަދަލު، )ށ(
)ފަނަރަ( 15އެބަދަލެއް ގެނައުމަށް ފާސްކުާރ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިނަވެެގްނ
ވާނެއެވެ. ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ނަން ފާސްކޮްށދިނުން އެދި ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅަން
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ނަން ބަދަލުކުރުމަށް ނިންމުމަށްފަހު، އެޖަމްޢިްއޔާއަށް ކިޔުމަށް )ނ(
އެދޭ އާ ނަން ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅުމުން، ެއނަމަކީ މިޤާނޫުނ
ހުއްދަކުރާ ނަމެއްކަމަށް ރަިޖސްޓްރާރަށް ޤަބޫލުކުރެވިއްޖެނަަމ، އެނަމުގައި
ޖިސްޓަރީއެއް ހަދައިދޭން ވާނެއެވެ. ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަން ބަދަލުކުރި ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަ
ތާރީޚު ކަމުގައި ބަލާނީ، އެނަުމގައި އެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ރަޖިސްޓަރީ ހަދައިދޭ
ތާރީޚެވެ.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 23 ޞަފްޙާ
އްގެ މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަިތން ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަން ބަދަލުކުރުަމކުން، އެޖަމްޢިއްޔާއެ .33 ނަން ބަދަުލވުުމގެ ނަީތޖާ
އެއްވެސް ޙައްޤަކަށް، ވާޖިބަކަށް، އަދި އިލްތިޒާމަކަށް ނުވަތަ ެއ ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ކުރާ،
ނުވަތަ ކޮށްފައިވާ، ނުވަތަ ެއ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މައްޗަށް ކުރެވޭ ނުވަތަ ކޮށްފައިވާ
ދަޢުވާއަކަށް ބަދަލެއް ނާްނނާނެެއވެ.
ވަނަ ބާބު ފަސް
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގުން
މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްްޓރީކޮށްގެން ހިންގާ ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްމެ )ހ( .34 ޔާގެ ހިްނގުން ޖަމްިޢއް
ެއޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ދާއިޤަވާޢިމި ާޤޫނނުގެ ދަށުން ހަދާ ހިންގަންވާނީ މިާޤނޫނާއި
އަސާސީ ޤަވާއިދުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ.
އެއްގެ ހިންގުން ަހރުދަނާ ކުރުމުގެ ޖަމްޢިއްޔާކޮންމެ ޖަމްއިއްޔާއަކަށްވެސް، އެ )ށ(
ހިންާގ ގޮތުން، ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދާ ޚިލާފުނުވާ ގޮތެއްެގ މަތިން
ޤަވާޢިދެއް އެކުލަވާލެވިދާނެއެވެ.
ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދި ހުށަހަޅާ ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގައިވެސް، ޖަމްޢިއްޔާ )ހ( .35 އަާސސީ ަގވާިއދު
ނޑު އުޞޫލުތައް ބަޔާންކުރާ އަސާސީ ޤަވާޢިދެއް ހިންގުމުގެ މައިގަ
އޮންނަންވާނެއެވެ.
ވަނަ މާއްދާގައިވާ ގޮތުގެ މަތިްނ 24ރަޖިސްޓަރީކުރަން އެދި މިޤާނޫނުގެ )ށ(
ހުށަހަޅާ ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި އަންނަނިވި މަޢްލޫާމތާއި ބައިތައް
ހިމެނެންވާނެއެވެ.
ޢިއްޔާގެ ބާވަތް އަިދ ޖަމްޢިއްޔާގެ ަނމާއި ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަމާއި ޖަމް (1)
ބާވަތް ބަދަލު ކުރެވޭނެ ގޮތް.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ޙަރަކާތްތަކަށް ކުލައެއް ނުވަތަ މޮޓޯއެއް ނުވަތަ ދިަދއެއް (2)
ނުވަތަ ނިޝާނެއް ޭބނުންކުރަްނ ބޭނުންނަމަ، އެއެއްޗަކާއި، ކުލަ،
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 24 ޞަފްޙާ
މޮޓޯ، ދިދަ ނުވަތަ ިނޝާނަށް ަބދަލު ގެނެވޭނެ ގޮތް.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓަރީ ކުރެވިފައިވާ އެޑްރެހާއި އެއެޑްރެސް (3)
ބަދަލުކުރެވޭނެ ގޮތް.
ޖަމްޢިއްޔާގެ މަޤްޞަދު ނުވަތަ މަޤްޞަދުތައް. (4)
ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންނަށް ވެޭވގޮތާއި، މެންބަރުންގެ ިގންތިތައް. (5)
ރެވޭގޮތް.ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުކަމުން ވަކިވެވޭގޮތާއި ވަކިކު (6)
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީއާއި ިހންގާ ކޮމިޓީގައި ހިެމނޭ މަޤާމުތަާކއި، (7)
އެމަޤާމުތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ޢުމުރު ނުވަތަ ޢުމުރު ކަނޑައަޅާނެ (8)
ގޮތް.
ނޑައެޅޭ ޮގތާއި (9) ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީއަްށ މެންބަރުން ކަ
ވަކިކުރެވޭ ގޮތް.
ޖަމްޢިއްޔާގެ އަހަރީ ޢާންމު ޖަލްސާއާއި، ޢާންމު ޖަލްސާތަކާއި، (10)
ޚާއްޞަ ޢާންމު ޖަލްސާތަކާއި، އެޖަލްސާތައް ބޭއްވުމާއި،
އެޖަލްސާތަކުގެ ޤާނޫނީ ޢަދަދާއި އެޖަލްސާތަކުގެ ރިޔާސަތު
ބެލެހެއްޓުމާއި، އެޖަލްސާތަކުެގ ޔައުމިއްޔާ ލިޔެ ބެލެހެއްުޓމާބެހޭ
އުޞޫލު.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ޖަލްސާތަކާއި، އެޖަލްސާތައް ބޭއްވުމާއި، (11)
އެޖަލްސާތަކުގެ ޤާނޫނީ ޢަަދދާއި، އެޖަލްސާތަކުގެ ރިޔާސަތު
ބެލެހެއްޓުމާއި، އެޖަލްސާތަކުެގ ޔައުމިއްޔާ ލިޔެ ބެލެހެއްުޓމާބެހޭ
އުޞޫލު.
ގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ޖަމްޢިއްޔާގެ ޢާންމު ޖަލްސާތަކާއި ޖަމްޢިއްޔާ (12)
ޖަލްސާތަކުގައި ވޯޓުދެވޭ ގޮތާއި، އެޖަލްސާތަކުގައި ކަންކަްނ
ފާސްކުރެވޭގޮތް.
ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދަށް ބަދަލު ގެނެވޭނެ ޮގތާއި، އެބަަދލެއް (13)
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 25 ޞަފްޙާ
ގެނައުމުގެ ކަންކަން ހިންގާނެ ޮގތުގެ އިޖުރާއާތު.
ނޑައެޅޭނެ ގޮތް (14) ތަކާއި، ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލެވޭ ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލުމަށް ކަ
ޙާލަތެއްގައި ޖަމްޢިއްޔާގެ ދަރަނި އަދާކުރާނެ ގޮތާއި، ދަރަނި އަދާ
ކުރުމަށްފަހު ޖަމްޢިއްޔާގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ މިލްކުވެރިކަން، ހިޭލ
ސާބަހަށް މަސައްކަތްކުރާ ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ނުވަތަ ސަރުކާރު ޤަބޫުލކުރާ
ގައި ޢަމަލުކުރާނެ ގޮތް.ޚައިރާތު ފަންޑަކަށް ބަދަލުކުރުމު
ނޑައެޅިފައިވާ (15) އެޖަމްޢިއްޔާއަކީ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ މިންވަރު ކަ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްނަމަ އެކަން، އަިދ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ މިންަވރަށް
ބަދަލު ގެންަނނަމަ ޢަމަލުކުރަންެޖހޭނެ ގޮތް.
އަާސސީ ަޤވާޢިދަށް ގެންނަ ަބދަލު
ރަިޖސްޓްރާރަށް އެްނގުން
އެއްވެސް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން، އެ ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދަށް އެއްވެސް )ހ( .36
ބަދަލެއް ގެނައުމަށް އެދޭނަަމ، އެބަދަލެއް ގެނައުމަށް ޖަމްިޢއްޔާގެ ފަރާތުން
)ފަނަަރ( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެބަދަލެއް އެނގޭނޭ ގޮތަށް 15ނިންމާތާ ގިނަވެގެން
ރަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ. އައު އަސާސީ ޤަވާޢިދު ރަޖިސްޓްރާ
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން އައު އަސާސީ ޤަވާޢިދު )ށ(
ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅުމުން، މިޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮްށފައިވާ ސަބަބުތަކުންކުރެ
ސަބަބަކަށްޓަކައި، ހުށަހަޅާ ަބދަލުތަކާ އެއްގޮތަށް ޖަްމޢިއްޔާގެ ފަރާތުން
މަކީ މިޤާނޫނު ހުއްދަކުރާ ކަމެއްކަމަށް ރަޖިސްޓްރާރަށް ޢަމަލުކުރު
ޤަބޫލުކުރެވިއްޖެނަމަ، އައު އަސާސީ ޤަވާޢިދު ބަލައިގަތްފިކަން ރަޖިސްޓްރާރުގެ
ފަރާތުން ޖަމްޢިއްޔާއަށް ލިޔުމުން އަންގަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން އައު އަސާސީ ޤަވާޢިދު )ނ(
ޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅުމުން، ުހށަހަޅާފައިވާ ބަދަުލތަކާ އެއްގޮތަްށ ޢަމަލުކުރުމަކީ، ރަ
މިޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮްށފައިވާ ސަބަބުތަކުންކުރެ ސަބަބަަކްށޓަކައި ކުރެވޭނެ
ކަމެއްނޫންކަމަށް ރަޖިސްޓްރާރަށް ފެނިއްޖެނަމަ، ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާއިދަށް
)ދިހައެއް( 10ށް އަންގާ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގެންނަ ބަދަުލ ރަޖިސްޓްރާރަ
ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، ެއބަދަުލ އެގޮތަށް ނުެގނެވޭނެކަމަްށ، ސަބަބާއެކު
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 26 ޞަފްޙާ
އެޖަމްޢިއްޔާއަކަށް އެންގުމުގެ ބާރު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދު ބަދަލުކުރި ތާރީޚު ކަމުގައި ަބލާނީ، އައު )ރ(
ސީ ޤަވާޢިދު ބަލައިގަތްފިކަން ރަޖިސްޓްރާރުގެ ފަރާތުން ޖަމްޢިއްޔާއަށް އަސާ
ލިޔުމުން އަންގާ ތާރީޚެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާގެ މަޤްޞަދުތައް ޙާޞިލުކުރުމުގެ ގޮތުން، ދުވަހުން ދުވަހަށް ޖަމްޢިއްޔާ )ހ( .37 ހިންގާ ަގާވއިދު
ޖަމްޢިއްޔާ ހިންގުމުގެ ގޮތުން ކުރަންޖެޭހ ކަންކަން އިންތިޒާމު ކުރުަމށާއި،
އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައި ހިނގުްނ ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި، ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ
ޤަވާޢިދާ ޚިލާފުނުވާ ގޮތެއްގެ މަތިން އެކުލަވާލާފައިވާ ހިންގާ ަޤވާޢިދެއް ކޮންމެ
ޖަމްޢިއްޔާއަކަށްވެސް އެކުލަވާލައި، އެއަށް ޢަމަލު ކުރެވިދާނެއެވެ.
ޤަވާޢިދު އެކުލަވާލައި، އެއަށް ބަދަލު ގެނެސް، އެއާ ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ )ށ(
އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރާކަން ކަަށވަރު ކުރުމަކީ، ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީެގ
ޒިންމާއެކެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ޤަވާޢިދުެގ އެއްވެސް މާއްދާއެއް، ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ )ނ(
މިންވަރެއް ބާޠިލުވާނެއެވެ. އަދި އަސާސީ ޤަވާޢިދާ ފުށުއަރައިފިނަަމ، އެފުުށއެރި
ޤަވާޢިދާ ޚިލާފަށް އޮތް ހިންާގ ޤަވާޢިދުގެ އެއްވެސް މާއްދާއަކަށް ޢަމަލެއް
ނުކުރެވޭނެއެވެ.
ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުންވެސް، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ޤަވާޢިދު ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ )ރ(
ޤަވާޢިދަށް އަންނަ ކޮންމެ ބަދަލެއް، ރަޖިސްޓްރާރަށް ފޮނުވަންވާނެއެވެ. އަދި އެ
)ފަނަރަ( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި 15އެބަދަލެއް ގެނެވޭ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން
ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެެވ.
ޤަވާިޢދަށް ެގނެވޭ ބަދަލު ބެލެހެއްޓުން
ނުވަތަ ހިންގާ ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުންވެސް އެޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދަށް އަދި / .38
ޤަވާޢިދަށް ގެނެޭވ ބަދަުލތައް، ެއބަދަލެއް ގެނެުވނު ތާރީޚު ސާފުކޮށް އެނގޭގޮތަްށ ރެކޯޑުކޮށް
ބަލަހައްޓަންާވނެއެވެ.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 27 ޞަފްޙާ
ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގައިވެސް އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި )ހ( .39 މެންަބރުްނގެ ރަިޖސްޓަރީ
ްމޢިއްޔާއެއްގެ މެންބަރުކަން ލިިބަފއިވާ މީހުންގެ ބުނެފައިވާ ގޮތުެގ މަތިން އެޖަ
ނަމާއި އެޑްރެހާއި ކާކުކަން އަންގައިދޭ ކާޑު )އައިޑީ ކާޑު ނުވަތަ ޕާސްޕޯޓު(
ނަންބަރު އެނގޭޮގތަށް ެމްނބަރުންގެ ރަޖިސްޓަރީއެއް ޮއންނަންވާނެއެވެ.
ރަކަށް މިރަޖިސްޓަރީގައި، އެމެންބަރެއްގެ މެންބަރުކަމުގެ ގިންތިއާއި، އެމެންބަ
މެންބަރުކަން ލިބުނު ތާރީޚާއި، މެންބަރުކަމުގެ ގިންތި ބަދަލުވެްއޖެނަމަ ގިންތި
ބަދަލުވި ތާރީޚާއި، މެންބަރުކަުމން ވަކިވެއްޖެނަމަ ނުވަތަ ވަކި ކުރެވިއްޖެނަމަ،
އެކަން ސަބަބާ ތާރީޚާއެކު ބަޔާންކޮށްފައި އޮންނަންވާނެއެވެ.
ޖެ ހިނދެއްގައި، ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންެގ ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރ އެދިއް )ށ(
ރަޖިސްޓަރީގެ ނަކަލެއް ނުވަތަ ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންގެ ލިސްޓެއް
އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ދޭންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ށ( ގެ ދަުށން ަޖމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންގެ ރަޖިްސޓަރީގެ ނަކަލެއް )ނ(
މްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންގެ ލިސްޓެއް ހޯދުމަށް ރަޖިސްޓްރާރަށް އެދެވޭނެ ނުވަތަ ޖަ
ޙާލަތުތައް، މިޤާނޫނުެގ ަދށުން ހަދާ ޤަވާއިދުގަިއ ބަޔާންކޮށްފައި
އޮންނަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ ދަށުން ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބޭ މަޢްލޫމާތެއް، ޤާނޫނެއްގައި )ރ(
ތަ ޝަރްޢީ ކޯޓެއްގެ ައމުރަކުން ހުއްދަ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަިތން، ނުވަ
ލިބިގެން މެނުީވ، އެހެން އެއްެވސް މީހަކަށް ދީ، ޙިއްސާކޮށް ނުވަތަ ދައްކާ
ހަދައިގެނެއް ނުވާނެއެވެ.
ކޮންމެ ޖަމްޢިޔާއެއްގައި އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގުމުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް )ހ( .40 ހިންގާ ކޮމިޓީ
ސީ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ިހންގާ ކޮމިޓީއެއް އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާ
އޮންނަންވާނެއެވެ.
ޤާނޫނަކުން ނުަވތަ ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުން ޖަމްޢިއްޔާގެ ޢާންމު )ށ(
ނޑައަޅާގައިވާ ކަންކަން ފިޔަވާ، ޖަމްޢިއްޔާގެ ޖަލްސާއިން ނިންމުމަށް ކަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 28 ޞަފްޙާ
ހާ ާބރުތައް ކޮންމެ މަޤްޞަދުތައް ހާސިލުކުރުމަށް ބޭނުންވާ އެންމެ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ާބރުތައް އެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުން )ނ(
ހަނިކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮތްނަމަެވސް، ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ދައުރު އަދާކުރުމަށްޓަކައި
ރެްއ އަސާސީ ޤަވާޢިދަށް ގެންނަ ބަދަލަކުން ކޮންމެހެން ބޭުނންވާ ބާ
ހަނިނުކުރެވޭނެއެވެ.
ނޑައަޅާފައިނުވާނަމަ، ކޮންމެ )ރ( ޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުން އެނޫން ގޮތަކަށް ކަ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެމްބަރުންަނށް އަންަނނިވި ބާރުތަްއ
ލިބިގެންވެއެވެ.
ނޑައަޅާ،ޖަމްޢިއްޔާ ހިންގާނެގޮ (1) އެނިންމުންތައް ތަްނފީޛުކުުރން. ތް ކަ
ޖަމްޢިއްޔާގެ ޢާންމު ޖަލްސާގައި ޖަމްޢިއްޔާގެ މެމްބަރުންނަށް (2)
ޖަމްޢިއްޔާއިން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކާއި ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންުގމާބެޭހ
މަޢުލޫމާތު ހިއްސާކުރުން.
ދާކުރާނެފަރާތެްއ ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިސާބުތައް ބެލެހެއްޓުމުގެ ޒިންމާ އަ (3)
ސަރުންފަދަ މަޤާމުތަކަްށ ފިނުވަތަ އޯޑިޓަރުން ނުވަތަ އެގްޒެކެޓިވް އޮ
ނޑައަޅާ ހަމަޖެއްސުން. މީހުން ކަ
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގުން ހަރުދަނާުކރުމަށްޓަކައި ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގުމުގެ (4)
ނޑައަޅާ، އެނިޒާމު ނިޒާމު )ގަވަރނަންސް ސިސްޓަމް( ކަ
ރުޝާދު ދިުނން.ތަންފީޛުކުރުމަށް އި
ޒިންާމ ޖަމްޢިއްޔާގެ ފައިސާ އާއި މިލްކިއްޔާތު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ (5)
އުފުލުން.
ޖަމްޢިއްޔާ އޯޑިޓު ކުރުމާބެހޭ ކަންކަން ބަލާ މޮނިޓަރކުރުން. (6)
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ކޮންމެ މެންބަރެއްގައިމެ، އަްނނިވި ޝަރުުތ )ބ(
.ހުންނަންވާނެއެވެ
އަހަރު ފުރިފައިވާ އެޖަމްޢިްއޔާގެ 16މީލާދީ ގޮތުން ޢުމުުރން (1)
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 29 ޞަފްޙާ
މެންބަރަކު ކަމުގައިވާ މީހެއްކަމުގައިވުން، ނުވަތަ ެމންބަރަކީ އެއްެވސް
ބާވަތެއްގެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްނަމަ، އެމެންބަރު އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގައި
ޢައްޔަން ކޮށްފައިވާ މްިޢއްޔާއަކުންތަމްސީލުކުރުމަށް އެޖަ
ހެއްކަމުގައިވުން.މީ
ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި މީހެއްކަމުގައިވުން. (2)
އެހެން ޖަމްޢިއްޔާގެއެއްގެ މެމްބަރެއް ކަމުގައިނުވުން. (3)
ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެންބަރުކަމަށް ޢައްޔަނުކުުރމުގެ (4)
)ހައެއް( މަސްދުވަހުގެ ކުރިން، އެހެން ޖަމްޢިއްޔާގެއެއް 6މަދުވެގެން
ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެމްބަރުކަން އަާދކޮށްފައި ނުވުން.
ަދކާއި ނޫުނެގ ދަށުން ހަދާފައިވާ ޤަވާޢިމިޤާނޫނާއި ނުވަތަ މިޤާ (5)
ތަކުރާރުކޮށް ޚިލާފުވެފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީެގ
ަފއިވާ ށްމެމްބަރުކަން، އެފަދަ ޚިލާފުވުެމއް ހިނގި މުއްދަތެއްގައި ކޮ
އި ނުވުން.ފަރާތެއްކަމުގަ
އެއްވެސް ޤާނޫނަކުން ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެންބަރުކަމުްނ (6)
ދުރުކޮށްފައިވާ މީހެއްކަމުގައި ނުވުން.
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީައށް އަންނަ ޮކންމެ ބަަދލެއް، ެއބަދަލެއް ގެްނނަ )ޅ(
ގެ ތެރޭގައި )ދިހައެއް( ދުަވހު 10ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިނަވެެގން
އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިޔުމުން އަންގަންވާނެއެވެ.
މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިްނ ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއަކުން، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް .41 ފުރަތަމަ ޢާްނމު ޖަލްސާ
އްޔާގެ )ހައެއް( މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި، އެޖަމްޢި 6ރަޖިސްޓަރީވާ ތާރީޚުން ފެށިގެްނ
ފުރަތަމަ ޢާންމު ޖަލްސާ ބާއްަވއި، އެޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ
މަތިން، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީ އެކުލަވާލައި، އެމަޢްލޫމާތު، އެޖަލްސާ ބާއްވާ
)ތިރީސް( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް 30ތާރީޚުން ފެށިގެން
ންވާނެއެވެ. އަންގަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 30 ޞަފްޙާ
ޤާނޫނުން ލާިޒމުކުރާ ޢާންމު ޖަލްސާ
މިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަިތން ަރޖިސްޓަރީވެފައިވާ ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުންވެސް، )ހ( .42
ޖަމްޢިއްޔާގެ ޢާންމު ޖަލްސާ ބާއްވަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައިވާ ޮގތުގެ މަތިން ބާއްވާ ާޢންުމ ޖަލްސާގައި، )ށ(
އްޔާއެއްގެ އެންމެ ފަހު ޢާންމު ޖަލްސާގެ ފަހުން، ޖަމްޢިއްޔާ ހިނގި އެޖަމްޢި
ގޮތާއި ޖަމްޢިއްޔާގެ މަސައްކަތް ހިނގާދިޔަ ގޮތުގެ ރިޕޯޓާއި، އެޖަމްޢިއްޔާގެ
އާމްދަނީއާއި ޚަރަދު ބަޔާންކުރާ ޖަމްޢިއްޔާގެ ފައިސާގެ ރިޕޯޓާއި، ޖަމްޢިއްޔާގެ
ދި އެންމެ ފަހުން ރިޕޯޓު ނަމުގައި ހުރި އުފުލޭ އަދު ނުއުފުލޭ މުދާ، އަ
ހުށަހެޅިފަހުން މުދަލެއްގެ މިލްކުވެރިކަން ބަލަދުވެފައިވާނަމަ، އެބަދަލެއް، ޢާންުމ
ޖަލްސާއަށް ހުށަހަޅައި ފާސްކުރަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކުރާ ޖަލްސާ ބާއްވާ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން )ނ(
ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުންވެސް، ޢާންމު ، )ތިރީސް( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި 30
ޖަލްސާއިން ފާސްކޮށްފައިވާ އަހަރީ ރިޕޯޓާއި އަހަރީ ފައިސާގެ ރިޕޯޓު އަދި
ޖަމްޢިއްޔާގެ ނަމުގައި ހުރި ހުރިހާ އުފުލޭ އަދި ނުއުފުލޭ މުދާ، އަދި އެންމެ
ފަހުން ރިޕޯޓު ހުށަހެޅިފަހުން މުދަލެއްގެ މިލްކުވެރިކަން ބަަލދުވެފައިވާނަމަ،
އެބަދަލެއްގެ ލިސްޓު ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާްނކޮށްފައިވާ ޖަލްސާ ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ފަރާތުން )ރ(
ބޭއްވުމަށް މިޤާނޫުނން ލާޒިމުކުރަނީ އަންނަނިވި މުއްދަތުތަކުގައެވެ.
ޢިއްޔާއަކަށްވެފައި، ދަރަންޏަށް ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ ޖަމް (1)
ރ. )އެއްމިލިއަން ދިވެހި 1،000،000.00ޒިންމާވާ މިންވަރަކީ
)ދޭއް( އަހަރުން އެއްފަަހރު. 2ރުފިޔާ( އަށްވުރެ ދަށް ޢަދަދެއްނަމަ،
ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ ޖަމްޢިއްޔާއަކަށްވެފައި، ދަރަންޏަށް (2)
ރ. )އެއްމިލިއަން ދިވެހި 1،000،000.00ޒިންމާވާ މިންވަރަކީ
ރުފިޔާ( އަށްވުރެ މަތީ ޢަދަދެއްނަމަ، ކޮންމެ އަހަރަކު އެއްފަހަރު.
ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ނޫންނަމަ، ކޮންެމ (3)
އަހަރަކު އެއްފަހަރު.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 31 ޞަފްޙާ
ޖަލްސާގެ އިތުރުން، ޖަމްޢިއްޔާގެ ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޢާންމު 42މިޤާނޫނުގެ .43 ޢާންމު ޖަލްސާ
އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން އިތުރު ޢާންމު ޖަލްސާތައް ބޭއްވުން
މިމާއްދާ ހުރަހެއް ނާޅައެވެ.
)ތެއްތިރީސް( އަށްވުރެ ގިނަ 33ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންގެ ތެެރއިން % )ހ( .44 ޚާްއޞަ ޢާންމު ޖަލްސާ
ޖަލްސާއެއް ބާއްވައިދިނުން އެދި ލިޔެ ސޮއިކޮށް ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުން، ޢާންމު
30ހިންގާ ކޮމިޓީއަށް ހުށަހަޅައިފިަނމަ، އެހުށަހެޅުމެއް ހުށަހަޅާތާ ގިނަވެގެން
)ތިރީސް( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޚާއްޞަ ޢާންމު ޖަލްސާއެއް ބާއްވަްނވާނެއެވެ.
ގެ ަމތިން ބާއްާވ ބައްދަލުވުމުގެ މިމާއްދާގެ )ހ( ގަިއ ބަޔާންޮކށްފައިވާ ގޮތު )ށ(
)ހަތެއް( ުދވަހުގެ ތެރޭގަިއ 7ނޯޓިސް، ބައްަދލުވުން ބޭއްވުމުގެ މަދުވަގެން
ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންނަށް ދޭްނވާނެއެވެ.
ވަނަ ބާބު ހަ
ފައިސާގެ ކަންކަން
ޖަމްިޢއްޔާގެ ަނމުަގއި ވިޔަފާރި ކުުރން
ފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި މިޤާނޫނުގެ ދަުށން ރަޖިސްޓަރީ ކޮށް )ހ( .45
ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަޤްޞަދުތައް ޙާޞިލު ކުރުމަށްޓަކައި ފައިސާ ހޯދުމުގެ ގޮތުން،
އެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މެންބަރުންަނށް ނުވަތަ މުއައްސިސުންނަށް އާމްދަނީ ހޯދުމަށް
ވިޔަފާރި ފައިދާ އެ ކުރެވޭ ކަމަކަށް ނުވާ ގޮތަށް، އަދި އެ ކުރެވޭ މުޢާމަލާތެއްގެ
ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މެންބަރުންނަށް ނުލިބޭގޮތަށް، ދިވެހިރާއްޭޖގެ ޤާނޫނާއި
ޤަވާޢިދުތަކާއި އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދާއި ހިންގާ ޤަވާޢިދާ އެއްގޮތްވާ
ގޮތުގެ މަތިން، އެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ވިޔަފާރީގެ އެކިއެކި މުޢާމަލާތު ހިންގުމަީކ
ކެވެ. ހުއްދަ ކަމެ
ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހިންގާ މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިާވަފދަ ވިޔަފާރީގެ )ށ(
މުޢާމަލާތުތައް، އެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ފަރާތުންކުރާ އެހެނިހެން މަސައްކަތްތަކާއި
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 32 ޞަފްޙާ
ޙަރަކާތްތަކަށްވުރެ އިތުރުވެ ނުަވތަ ފުޅާވެގެން ނުވާނެއެވެ. އަިދ އެފަދަ ކޮންމެ
އަބަދުވެސް ާވްނޖެހޭނީ، އެޖަމްޢިއްޔާގެ އަާސސީ ޤަވާޢިދުގައި މުޢާމަލާތެއް
ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަޤްޞަދުތައް ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި އެޖަމްޢިއްޔާއަށް ފައިސާ
ހޯދުމަށް ހިންގޭ ވަކި މުޢާމަލާތަަކށެވެ.
ރަޖިސްޓަރީ ކުރެވިފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ މިންވަރު )ނ(
ނޑައެޅި ފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއްނަމަ، އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހިންގާ ވިޔަފާރީގެ ކަ
ނޑައަޅާފައިވާ ދަރަނީގެ ޒިންމާވާ މުޢާމަލާތްތައް އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ކަ
މިންވަރަށްވުރެ އިތުރުވެ ފުޅާވެގެން ނުވާނެއެވެ. ޖަމްޢިްއޔާއަކުން ކުރާ
ގާ އެހެނިހެްނ ވިޔަފާރިއެއްގެ ރައުސްމާލު ނުވަތަ އެއްވަގުތެއްގައި ހިން
މުޢާމަލާތެއްގެ ނުވަަތ މުޢާމަާލތްތަކެއްގެ ޖުމްލަ އަގު، ެއޖަމްޢިއްޔާއަކުން
ނޑައަޅާފައިވާ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރުވާނަމަ، ޖަމްޢިއްޔާގެ ކަ
އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަިތން، ދަަރންޏަށް ޒިންމާވާ
އެކަްނ ރަޖިސްޓްރާރަށް އަންގައި، ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ، މިންވަރު އިތުރުކޮށް
ދަފްތަރުގައި އެކަން ރަޖިސްޓަރީކުރަންވާނެއެވެ.
އެއްވެސް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން އެއްވެސް ދަރަންޏެއް ނުވަތަ އެފަދަ ޒިންމާއެއް )ހ( .46 ޖަމްިޢއްޔާގެ ދަރަނި
ންޏެއް ނެގޭނީ، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ކޮމިޓީން ފާސްކޮށް، އެދަރަ
ނޑައަޅައި ހަމަޖެއްސުމަށްފަހު، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ އަދާކުރާނެގޮތް ކަ
ގަވާއިދުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ.
އެއްވެސް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މިލްކުގައިވާ ފައިސާއާއި މުދަލުގެ )ށ(
ނެގޭނީ، މިޤާނޫނުެގ ޖުމްލަ އަގަށްވުރެ ބޮޑު ދަރަންޏެއް ނުވަތަ މާލީ ޒިންމާއެއް
ގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން، ( ވަނަ ނަްނބަރ15ުެގ )( ށވަނަ މާއްދާގެ ) 24
ނޑައެޅިފައިވާ މިންވަރަްށ އެޖަމްޢިއްޔާގެ ދަރަންޏަށް ޒިންމާވާ މިންވަރުކަމަށް ކަ
ބަދަލުގެނެސް، އެމިންވަރަށްވުރެ އިތުރު ނުވާނޭ ގޮތެއްގެ މަތިންެނވެ.
ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުންވެސް، އެޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ލިބޭ އާމްދަނީއާިއ، ފައިސާއާއި، ޚަރަދުކުރާ .47 ހިސާބުަތއް ބެލެެހއްޓުން
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 33 ޞަފްޙާ
ފައިސާގެ ތަފްޞީލާއި، ޖަމްޢިްއޔާގެ މުދަލާއި، ދަރަންޏާއި، އެހެނިހެން ޒިންާމތަކާބެޭހ
ތަފްޞީލު ސާފުކޮށް އެނގޭނޭެހްނ، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިސާބުތައް ބަލަހައްޓަންާވނެއެވެ.
ހިސާބުަތއް އެކުެލވޭ ލިޔުންތައް ހުންނަްނވީ
ތަނާއި ުމއްދަތު
ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެވެސް ހިސާބުތައް އެކުލެވޭ ލިޔުންތައް އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މަސައްކަތް .48
ހިންގާ މަޤައްރުގައި، ޖަްމޢިއްޔާގެ މެންބަރަކު އެދިއްޖެނަމަ، ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންާގ
ނޑައެޅިފައިވާ ގޮތެއްގެ މަތިން އެލިޔުންތައް އެކަމަށް އެދޭ މެންބަރުންނާ ގަވާއިދުގައި ކަ
)ފަހެއް( އަހަރު 5ޙިއްސާ ކުރެވޭ ގޮތަކަށް، އެހިސާބުތައް ތައްޔާރުކުރާ ތާރީޚުން ފެިށގެން
ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ބަހަްއޓަންވާެނއެވެ.
ނީއާއި ޚަރަދުގެ އަހަރީ ކޮންމެ ޖަމްޢިއްޔާއަކުންވެސް، އެޖަމްޢިއްޔާގެ އާމްދަ )ހ( .49 ފައިާސގެ ރިޕޯޓު
ހިސާބާއި، އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ވިޔަފާރިއެއް ކުރާނަމަ، ވިޔަފާރީގެ ރައުސްމާލާއި
ޚަރަދުވި ފައިސާއާއި ލިބުނު ފައިސާއާއި، ލޯނެއް ނަގާފައިވާނަމަ، ލޯނުގެ ޢަދަދާއި
އެލޯނަށް ފައިސާ ދައްކާފައިވާނަމަ، ނުވަތަ ފައިސާ ދައްކަމުންދާނަމަ، އެހާތަނަށް
އްކިފައިވާ ފައިސާގެ ޢަދަދު އެނގޭނޭ އަހަރީ ފައިސާގެ ރިޕޯޓެއް ތައްޔާރުކޮށް، ދެ
ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޢާންމު ޖަލްސާއަށް 42މިޤާނޫނުގެ
ހުށަހެޅުމަށްޓަކައި، ހިންގާ ކޮމިީޓން ކޮންމެ އަހަރަކުމެ، އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަހަރީ
ފައިސާގެ ރިޕޯޓު ފާސްކުރަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައިވާ ގޮތުގެ ަމތިން ފާސްކުރާ ފައިސާގެ ރިޕޯޓު، މިޤާނޫނުގެ )ށ(
ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޢާންމު ޖަލްސާއަށް ހުށަހަޅާ ތާރީޚުން 42
)ތިރީސް( ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޖަމްޢިއްޔާގެ 30ފެށިގެން ގިނަވެގެން
ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެެވ.
އަންނަނިވި ގިންތިތަކުގެ ޖަމްިޢއްޔާތައް، މިމާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ )ހ( .50 ޑިޓުކުރުން އޮ
މަތިން އޮޑިޓުކޮށް، އޮޑިޓަރުންެގ ރިޕޯޓު، ފައިސާގެ ރިޕޯޓާއެކު ޖަމްޢިއްޔާގެ
ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހަޅަންވާނެއެެވ.
އަގަކީ ޖަމްޢިއްޔާއިން ހިންގާ މާލީ މުޢާމަލާތުތަކުގެ ޖުމްލަ (1)
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 34 ޞަފްޙާ
ރ. )ފަސްލައްކަ އެކެއް ދިވެހި ރުފިޔާ( އާއި 500،001.00
އާދެެމދުގެ ރ. )އެއް ިމލިއަން ދިވެހި ރުފިޔާ( 1،000،000.00
އޮޑިޓުކުރުމުގެ ދާއިރާއިން ޑިގްރީއެއް ޙާޞިލުކޮށްފައިވާ، ޢަދަދެއްނަމަ،
)ދޭއް( އަހަރު ދުވަހުގެ ތަުޖރިާބ 2އޮޑިޓު ކުރުމުގެ މަދުވެގެން
މީހަކު ނުވަތަ ފަރާތެއް. ލިބިފައިވާ
އެއްވެސް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން، އެޖަމްޢިއްޔާއިން ހިންގާ މާލީ (2)
ރ. )އެއް މިިލއަން 1،000،001.00މުޢާމަލާތުތަކުގެ ޖުމްލަ އަގު،
އެކެއް ދިވެހި ރުފިޔާ( އަށްުވރެ އިތުރުނަމަ، ދިވެިހ ސަރުކާރު
ނުވަތަ ފަރާތެއް. ޤަބޫލުކުރާ އޮޑިޓުކުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވާ މީހަކު
ވަނަ މާއްދާަގއިވާ ގޮތުގެ މަތިން ޖަމްޢިއްާޔއިން ހުށަހަޅާ 49މިޤާނޫނުގެ )ށ(
ނަމަ، އެކަމެއް ފައިސާގެ ރިޕޯޓު ފުރިހަމަ ނޫންކަމަށް ރަޖިސްޓްރާރަށް ފެނިއްޖެ
)ތިރީސް( ދުވަހުގެ މުއްދަތެއް ދިނުމަށްފަހުެވސް އެކަންތައް 30 ރަނގަޅުކުރުމަށް
ށްފިނަމަ، ނުވަތަ ފައިސާގެ ރިޕޯޓު، ޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ރަނގަޅު ނުކޮ
ހުށަހަޅާފައިނުވާނަަމ، އޮޑިޓު ިރޕޯޓު ހުށަހަޅަން އަންާގ ސަބަުބ ބަޔާންކޮށް،
އެޖަމްޢިއްޔާއެއް އޮޑިޓު ކުރުމަށްފަހު، އޮޑިޓު ރިޕޯޓެއް ހުށަހެޅުމަށް އެންގުމުގެ
އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ށ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙާލަތުގައި، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް އޮޑިޓު )ނ(
ކުރަންވާނީ އެޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރަކު ކަމުގައިނުވާ، އެވަގުތަކު ޖަމްޢިއްޔާ
ހިންގުމުގެ ކަންކަމާ ޙަވާލުވެބި ހިންގާ ކޮމިޓީގެ ނުވަތަ ޖަމްޢިއްޔާގެ
އަކު، ނުވަތަ ދަރިއަކު ނުވަތަ މަންމަ، މުއައްސިސުންގެ އަންބަކު، ނުަވތަ ފިރި
ނުވަތަ ބައްޕަ ނުަވތަ ތިމާގެކަުމގެ ގުޅުން ދެ ދަރަޖަ ގާތް މީުހންގެ ތެރެއިްނ
މީހަކު ކަމުގައިނުވާ މީހަކެވެ.
މިމާއްދާގެ )ށ( ގެ ދަށުން އޮޑިޓުކުރަން އެންގޭނެ ޙާލަތުތަކާއި، މިމާއްދާގެ )ރ(
ޖެހޭ އިތުުރ މަޢްލޫމާުތ، ިމޤާނޫނުގެ ަދށުން ދަށުން ކުރާ އޮޑިޓުތަކުގަިއ ހިެމނެން
ހަދާ ޤަވާޢިދުގައި ތަފްޞީލުކޮށް ބަޔާންކުރަންވާނެއެވެ.
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 35 ޞަފްޙާ
އެއްވެސް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން އެޖަމްޢިއްޔާގެ ޙަރަކާތްތައް ނުވަތަ ޙަރަކާތެއް )ހ( .51 އެހީ ހޯދުން
ރ. )ފަސްލައްކަ އެކެއް ދިވެހި 500،001.00ހިންގުމަށްޓަކައި އެހީގެ ގޮތުގަިއ
ރުފިޔާ( އަށްވުރެ އިތުރު ަޢދަދެއް ހޯދައިފިނަމަ، އެއެހީެއއް ހޯދީ ކޮން
ފަރާތަކުންތޯއާއި އެއެހީއެއްގެ ަޢދަދާއި، އެއެހީއެއްގެ ދަށުން ކުަރން ޤަޞްދުކުރާ
ކަންތައް އެނގޭ ގޮތަށް، އެޙަރަކާތެއް ހިންގަން ފެށުމުގެ ކުރިން ރަޖިސްޓްރާރުގެ
ވެ. މަޢުލޫމާތަށްޓަކައި އަންަގންވާނެއެ
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާގޮތަށް އެހީއެއްގެ ދަށުން ކޮންމެ އަހަރަކު )ށ(
ހިންގާ ޙަރަކާތްތަކުގެ ތަްފޞީުލ އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ އަހަރީ ރިޕޯޓުގައި ވަކިން
ހިމަނަންވާނެއެވެ.
ރޒްގެ ފަރާތުން ޖަމްޢިއްޔާތަކަށް ކޮންމެ އަހަރަކުމެ މިނިސްޓްރީ އޮފް ހޯމް އެފެއަ )ހ( .52 ދައުލަތުން އެހީިދނުން
ހިލޭ އެހީ ފޯރުވުމަށްޓަކައި، އެއާވިދިގެން ދިޔަ އަހަރު އެމިނިސްޓްރީގެ ބަޖެޓުގައި
އެކަމަށް ހިމަނާފައިވާ ޢަދަދަށްވުރެ ކުޑަނޫން ޢަދަދެއް، މިނިސްޓްރީ އޮފް ހޯމް
ރޒްގެ ބަޖެޓުގައި ހިމެނެްނވާނެއެވެ. އެފެއަ
ޔާންކޮށްފައިވާ ފައިސާ ބޭނުންކުރަންވާނީ ޖަމްޢިއްޔާތަކުން މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަ )ށ(
ނޑައަަތކެއެހީ ލިބޭނެ ފަރާތްހުށަހަޅާ މަޝްރޫޢުތައް ވަޒަންކުރުމަށްފަހު ޅާ އް ކަ
ށް، އެުއޞޫލުގެ ދަށުން އެހީ ލިޭބެނ ޖަމްޢިއްޔާތަށް ޢާންމުކޮ އުޞޫލެއް
ނޑައަޅައި އެފަރާތްތަކަށް ހިލޭ އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ. ކަ
މިމާއްދާގެ )ށ( ގައި ުބނެފައިާވ އުޞޫލުގެ ދަށުން އެހީ ިލބޭެނ ޖަމްޢިއްޔާތަށް )ނ(
ނޑައެޅުމާބެހޭ، އަދި އެޖަމްިޢއްޔާތަކުން ހިލޭ އެހީ ބޭނުންކުާރގޮތް ބެލުާމބެހޭ ކަ
ގޮްތ، މިޤާނުނުެގ ދަށުން ހަާދ ޤަވާޢިދުގައި ކަންކަން ތަރުީތބުކުރާނެ
ތަފްޞީލުކުރަންވާނެއެވެ.
ދައުަލތުގެ އެއްވެސް މާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކުރާ ފައިސާ ނުހިމެނޭގޮތަށް މި )ރ(
މުއައްސަސާއަކުން ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް އެހީ ފޯރުކޮށްދޭންވާނީ، ެއފަދަ އެހީއެއް
ނޑައެޅޭނެ ގޮތް ޢާންމުކޮށް ދިނުމުގެ ކުރިން، އެހީ ލިބޭނެ ފަރާތެއް ކަ
ހޯދުމަށް ހުށަހެުޅމުގެ ފުރުޞަތު ބަޔާންކޮށް، ާޢންމުކޮށް ޖަމްޢިްއޔާތަކަށް އެހީ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 36 ޞަފްޙާ
ހުޅުވާލައިގެންނެވެ.
މަދަނީ ޖަމްޢިއްޔާތަކުން މުޖްަތމަޢުގެ ޢާންމު މަންފާއަށް ކުާރ ކަންތައްތަކަށް ިހތްވަރު .53 ޓެކުހުން ލުއި ލިބުން
ދިނުމަށާއި، ޤައުމުގެ ތަރައްޤީގަިއ މަދަނީ ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ބައިެވރިވުން އިތުރުވާނެ ގޮތެއް
މަށާއި، ޖަމްޢިއްޔާ ަހދައި ހިންގުމަށް ިހތްވަރު ދިުނމުގެ ގޮތުން، ިމޤާނޫނުެގ ފަހި ކުރު
ދަށުން ރަޖިސްޓަރީވެގެން ހިންގާ ޖަމްޢިއްޔާތަކަށާއި، އެފަދަ ޖަމްޢިއްޔާތަކަށް އެހީތެރިވެދޭ
)ވިޔަފާރީގެ ފައިދާއިން ޓެކްސް ނެގުމުގެ 2011/5ވިޔަފާރިތަކަށް ޤާނޫނު ނަންބަުރ
ޓެކުހުން ލުއި ިލބޭނޭ ގޮތްަތއް ކޮމިޝަނަރ ޖެނެރަލް ޞޫލުތަކުގެ ަދށުން ( ގައިވާ އުޤާނޫނު
އޮފް ޓެކްސޭޝަން ހަދައި ހިންަގންވާނެއެވެ.
ވަނަ ބާބު ތް ހަ
ޝަކުވާގެ ނަޒާމާއި ފިޔަވަޅު އެޅުން
މެްމބަރުން ހުށަަހޅާ ޝަކުވާ
އިފިނަމަ، އެއްގެ މެމްބަރަކު އެޖަމްއިއްޔާއަކާމެދު ޝަކުވާ އުފުލަޖަމްޢިއްޔާ )ހ( .54
އެޝަކުވާއަކާ ގުޅޭ ކަންކަން ބަާލނީ އެޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ޤަވާޢިުދގައިވާ ގޮތެއްގެ
މަތިންނެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގަިއ ބަޔާންކޮށްަފއިވާ ގޮތަށް ުހށަހަޅާ ޝަކުވާ، ނިމުނު ގޮތާމެުދ )ށ(
ާވ ހިތްހަމަ ނުޖެޭހނަމަ، ިމޤާނޫުނގެ ދަށުން ަހދާ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކޮށފައި
ގޮތުގެ މަތިން، އެކަން ރަޖިސްްޓރާރަށް ހުށަހެޅިދާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ނ( ގެ ދަުށން ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅޭ ޝަކުވާއާމެދު، އެއިްނ )ނ(
)ތިރީސް( ުދވަހުގެ ތެރޭގައި 30ޝަކުވާއެއް ހުށަހެޅޭ ދުވަހުްނ ފެށިގެން
ރަޖިސްޓްރާރު ގޮތެއް ނިންމަންވާނެއެވެ.
ން ހުށަަހޅާ ޖަމްިޢއްޔާތަކު ޝަކުވާ
މިޤާނޫނުގެ މަޤްޞަދުތަކާއި، މިޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިާވ އުޞޫލުތަކާއި )ހ( .55
މަފްހޫމްތަކާ ޚިލާފަށް ޢަމަލުކުެރވޭ ކަމުގައި ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ޤަބޫލުކުރެވޭނަމަ،
އެކަމެއް ނުވަތަ އެކަންކަްނ ރަޖިސްރާރުގެ ސަމާލުކަމަށް ގެނެސް، އެކަންކަްނ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 37 ޞަފްޙާ
މަށް ފިޔަވަޅު އަޅާދިނުންއެދި، ކޮންެމ ޖަމްިޢއްޔާއަކަށްވެސް، ރަނގަޅުކުރު
މިޤާނޫނުގެ ަދށުން ހަާދ ޤަވާިޢދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޮގތުގެ މަތިން، އެކަްނ
ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅިދާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގެ ދަށުން ރަޖިސްޓްރާރަށް ހުށަހެޅޭ ޝަކުވާތަކާބެހޭ މަޢުލޫމާތު )ށ(
ކުރުމަށްފަހު، އެކަމާ ގުޅިގެން ދައުލަތުގެ ނުވަތަ އެހެްނވެސް އަމިއްލަ އެއް
ފަރާތްތަކާއި މަޝްވަރާކުރަންޖެޭހނަމަ، އެފަދައިން މަޝްވަރާޮކށް، އެކަމެއް
ރަގަޅުކުރެވެން ހުރިގޮތްތައް ބަލާ، ޝަކުވާ ހުށަހެޅުނު ދުވަހުން ފެށިގެން
ށޭނަ ޙައްލެްއ ހޯދާދިނުމުގެ )ސާޅީސް( ދުަވހުގެ ތެރޭގައި، އެކަ 40ގިނަވެގެން
މަސައްކަތް ރަޖިސްޓްރާރު ކުރަންވާނެއެވެ. އަދި އެކަމުގެ ނަތީޖާ ލިޔުމުން
ޝަކުވާ ހުށަހެޅި ޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ލިޔުމުން ރައްދުކުރަންވާނެއެވެ.
ޖަމްިޢއްޔާ ނޑެްއގެ ނިވާފަްތގަ
ގޮތުަގއި ޭބނުންކުުރން
ޢިއްޔާއެއް ހިންގަނީ ޤާނޫނާ ޚިލާފު މަޤްޞަދެއް މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީެވފައިވާ ޖަމް .56
ނޑެއްެގ ގޮތުގައި ބޭުނންކޮށްގެން ، ޙާޞިލުކުރުމަށް ކަމަށް ނުަވަތ ޖަމްޢިއްޔާ ނިވާފަތްގަ
ޤާނޫނާ ޚިލާފު މަޤްޞަދުތަކެއް ނުވަތަ ކަންތައްތަކެއް ކުރާކަމަށް ރަޖިސްޓްރާރަށް
ާދ ޤަވާޢިުދގައި ބަޔާންކުރާ ގޮތެއްގެ މިޤާނޫނުގެ ދަުށން ހަޤަބޫލުކުރެވޭފަދަ ކަމެއްވާނަަމ،
އެޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލުމުގެ އަމުރެއް ނެރެދިނުން އެދި ޝަރްޢީ ކޯޓަކަށް މަތިން،
ހުށަހެޅުމުގެ އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
ޖަމްިޢއްޔާތަކާެމދު ފިޔަވަުޅއެުޅން
ޢިދުގެ ދަުށން ޖަމްޢިއްޔާއަކުން މިޤާނޫނުގައި ނުަވތަ މިޤާޫނނުގެ ދަށުން ހަދާ ޤަވާ )ހ( .57
ކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ނުކޮށްފިނަމަ، ނުވަތަ މިާޤނޫނުން ކުރުން
މަނާކަމެއް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ކޮށްފިނަމަ، ނުވަތަ ރަޖިސްޓްރާރަށް މިޤާނޫނުގެ
ދަށުން ލިބޭ އިޚްތިޔާރުގެ ދަށުން އަންގާ އެންގުމަކާ އެއްގޮތަށް ޢަަމލުނުކުރިނަމަ،
އެފަދަ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މައްޗަށް އަންނަނިވި ފިޔަވަޅުތަކުން ފިަޔވަޅެއް އެޅުމުގެ
އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
ލިޔުމުން ނަސޭހަތް ދިނުން. (1)
ލިޔުމުން އިންޒާރު ދިނުން. (2)
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 38 ޞަފްޙާ
ރ. -/20,000ރ. )ފަސްހާސް ރުފިޔާ( އާ -/5,000ޖަމްޢިއްޔާ (3)
ޔާ( އާދެމެދު ޢަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުން.)ވިހިހާސް ރުފި
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފިޔަވަޅުތައް ޖަމްޢިއްޔާތަކާމެދު އެޅުމުގައި، )ށ(
)ތިރީސް( ދުވަުހގެ މުހުލަތެއް 30ދެ ފިޔަވަޅު ދޭތެރޭގައި މަދުވެގެން
ދޭންވާނެއެވެ.
ވަޅުތައް އެޅުމުގެ ކުރިން މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަާޔންކޮށްފައިވާ ފިޔަ )ނ(
ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ރަނގަޅުކުރަންވީ ކަންކަން އެންގުމުގެ ބާރު ރަޖިސްޓްރާރު
އި، ޖަމްއިއްޔާތަކަށް ޖަވާބުދާރީވާނެ ގޮތުގެ ފުރުޞަތުދޭނެ ގޮްތ ބޭނުންކުރާނެ ގޮތާ
އަދި މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމުގައި
އުސޫލުތައް މިޤާނޫނުެގ ދަށުން ހަާދ އްޗަށް ޢަމަލުކުރާންރަޖިސްޓަރާރ އެމަ
ޤަވާޢިދުގައި ތަފްޞީލުކޮށް ބަޔާްނކުރަންވާނެއެވެ.
ވަނަ ބާބު އަށް
ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލުން
ޖަމްިޢއްޔާއަކުން އެަޖމްޢިއްާޔއެއް އުވާލުން
ނޑައެޅޭނީ، އެޖަމްޢިއް )ހ( .58 ޔާއެއް ޖަމްޢިއްޔާއަކުން އެޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލުމަށް ކަ
އުވާލުމަށްޓަކައި އެޖަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދާއި ހިންގާ ޤަވާޢިދުގައި
ނޑައަޅާފައިވާ ގޮތުގެ މަތިންނެއެވެ. ކަ
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލުމަށް އެ )ށ(
ނޑައެޅުމާއެކު، އެކަން ޢާންމުކޮްށ އި ޢުލާނުކޮށް، ޖަމްޢިއްޔާއަކުން ކަ
އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ދަރަންޏެއް ނުވަތަ ދަްޢވާއެއް އޮތްތޯ
ބެލުމަށްފަުހ، އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ދައްކަންޖެހޭ ދަރަންޏެއް
ނުވަތަ އެ ޖަމްޢިއްޔާގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ފަރާތަކުން ހުށަހަޅާ ދަޢްވާއެއް
ޤާނޫނުެގ ދަށުން ހަދާ ޤަވާޢިދުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިްނ އޮތްނަމަ، އެކަމެއް، މި
ހަމަޖެއްސުމަށްފަހު، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލުމަށްއެދި ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް
ހުށަހެޅުމުން، ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލުަމށްޓަކައި، މިޤާޫނނާއި މިޤާނޫނުެގ ދަށުން ހަދާ
ށުން ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް ޤަވާއިދާއި އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ހިންގާ ޤަވާޢިދުގެ ދަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 39 ޞަފްޙާ
ކޮށްފައިވާކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށްަފހު، ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރު އެޖަމްޢިއްޔާއެއް
އުވާލަންވާނެއެވެ.
ޙަރަކާތްެތރިުނވާ ޖަމްިޢއްޔާތައް އުވާލުން
ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގެ )ނ( ވަނަ މާއްދާ 42ޖަމްޢިއްޔާއަކުން، މިޤާނޫނުގެ )ހ( .59
ގެ )ރ( ގައިށަހަޅަންޖެހޭކަމަށް އެމާއްދާ އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ހު ތަކެތި،
2ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތުގައި ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ވިދިވިދިގެން
)ތިނެއް( ފަހަރު ހުށަހަޅާފައިނުވާނަމަ، 3)ދޭއް( ފަހަރު ނުވަތަ އެކު ޖުމްލަ
ންވީ ކަންކަން އެންގުމުގެ ބާރު އެކަން ފާހަގަކޮށް އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ރަނގަޅުކުރަ
ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އެންގުން ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓަރީ )ށ(
)ފަސްދޮޅަސް( 60ކުރެވިފައިވާ އެޑްރެހަށް ލިބޭ ތާރީޚުން ފެށިގެން ގިނަވެގެން
އި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ކަންކަން ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، ރަޖިސްޓްރާރުގެ އެންގުމުގަ
ރަނގަޅުކުރުމަށް ކުރާނެ ކަންކަމާއި އެކަންކަން ކުރާނެ ގޮތެއް ރަޖިސްޓްރާރަށް
އަންގަންވާނެއެވެ.
މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްަފއިވާ އެންގުން ލިބުުމން، މިމާއްާދގެ )ށ( ގަިއ )ނ(
އް ނުދީފިނަމަ، ނުވަތަ ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތުގައި ޖަމްޢިއްޔާއިން ޖަވާބެ
މިމާއްދާގެ )ށ( ގެ ދަށުްނ ފޮނުވާ ޖަވާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށް
ަވނަ މާއްދާގައި 60މިާޤނޫނުގެ އެޖަމްޢިއްޔާއަކުން ޢަމަލުނުކޮްށފިނަމަ،
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިްނ އެފަދަ ޖަމްޢިއްޔާއަކާމެދު ރަޖިސްޓްރާރ
ޢަމަލުކުރަންވާނެއެވެ.
ޢިއްޔާއަކުން ރަނގަޅުކުރަންވީ ކަންކަން އެންގުމުގެ ބާރު ރަޖިސްޓްރާރު ޖަމް )ރ(
ބޭނުންކުރާނެ ޮގތާއި ރަޖިސްޓްރާރުގެ އިސްނެގުމަކަށް ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލުމުގެ
ނޯޓިސް ދިނުމުގެ އުސޫލުތައް ަބޔާންކޮށް، މިޤާނޫނުގެ ަދށުން ަހދާ ޤަވާޢިދުގައި
ތަފްޞީލުކޮށް ބަޔާންކުރަންާވނެެއވެ.
މިމާއްދާގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ޖަމްޢިއްޔާ އުވާލުމުގެ ނޯޓިސް ނެރޭ ޙާލަތުގައި، )ބ(
އެނޯޓިސްގެ ސަބަބުްނ އަސަރު ކޮށްފި ހަމަ ކޮންެމ މީހަކަށް، އެމައްސަލައެއް
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 40 ޞަފްޙާ
ޝަރްޢީ ކޯޓަކަށް ހުށަހެޅުމުގެ ޙައްޤު ލިބިގެންވެއެވެ.
ދަފުތަރުން އުނިކޮށް ޖަމްިޢއްޔާ
ރަިޖސްޓަރީކޮށްދީފިަކން ޔާންކުރާ ސެޓިފިކެޓު ބަ
ބާޠިލުކުރުން
ގަިއ ބަޔާންކޮށްފައިާވ ުހރިހާ ފިޔަވަޅެއް ެގ )ހ( ަވނަ މާއްދާ 57މިޤާނޫނުގެ )ހ( .60
އެޅުމަށްފަހުވެސް، ޖަމްޢިއްޔާގެ ފަރާތުން ާޤނޫނުގައި ބަޔާްނކޮށްފައިވާ ގޮތަްށ
ގެ ނުވަތަ ރަޖިސްޓްރާރުގެ އެންގުމާ އެއްގޮތަށް ޢަމަލުނުކޮށްފިަނމަ، މިޤާނޫނު
ދަށުން ހަދާ ޤަވާޢިދުގައިވާ ފަދަިއން، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ދަފުތަރުން
އުނިކޮށް، އެޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ދޫކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީކޮށްދީފިކަން
ބަޔާންކުރާ ސެޓިފިކެޓު ބާޠިލުކުުރމުގެ އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
ބޭނުންކުރުމުގެ ގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮްށފައިވާ އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓަރާރު މިމާއްދާ )ށ(
ޯނޓިސް، ސަރުކާރުގެ ކުރިން، އެފަދައިން ޢަމަލުކުރުމަށް ނިންމައިިފނަމުގެ
ގެޒެޓުގައި ޝާއިޢުކުރަންވާނެއެވެ. އަދި އެނޯޓިސްގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ޖަމްޢިއްޔާ
ގެންދަންވާނެއެވެ. އުވާލުމުގެ ކަންތައް ރަޖިސްޓްރާރު ކުރިއަށް
ބޭނުންކުރުމުގައި މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އިޚްތިޔާރު ރަޖިސްޓަރާރު )ނ(
މިޤާޫނުނގެ ދަށުން ހަދާ ޤަާވޢިދުގަިއ ތަފްޞީލުކޮށް ޢަމަލުކުރާނެ އުޞޫލު
ބަޔާންކުރަންވާނެއެވެ.
ޖަމްިޢއްޔާ ުއވާލާނެ މީހަކު ޢައްޔަނުުކރުން
ވަަނ މާއްދާގެ )ހ( އަށް ޙަވާލާދީ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ 60މިޤާނޫނުގެ (ހ) .61
ދަފުތަރުން އުނިކޮށް، އެޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ދޫކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާ
ރަޖިސްޓަރީކޮށްދީފިކަން ބަޔާންކުރާ ސެޓިފިކެޓު ބާޠިލުކުރުމަްށ ރަޖިސްޓްރާރު
ޖަމްޢިއްޔާއެއް ނުވަތަ ކޯުޓން ކުރާ އަމުރެއްގެ ދަށުންނިންމައިފިނަމަ،
އުވާލުމުގެ ކަންކަން ހިންގައި، އުވާލާނަމަ، އެފަދަ ޖަމްިއއްޔާއެއް
އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ މުދަލާއި ދަރަނީގެ ކަންކަން ހަމަޖެްއސުމަށް މީހަކު
ނޑައެޅުމުގެ އިޚްތިޔާރު ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބިގެންވެއެވެ. ކަ
ޢައްޔަނުކުރާ މީާހއާށް ދޭންޖެޭހ ދައިން މިމާއްދާގެ )ހ( ގައި ބަޔާންކުރާ ފަ )ށ(
އުޖޫރައާއި ފީ ހަމަޖައްސާނީ، އެޖަމްޢިއްޔާގެ މުދަލާއި ފައިސާ، އެޖަމްޢިއްޔާގެ
އަސާސީ ޤަވާއިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޗެރިޓީއަކަށް ޖަމާކުރުމުގެ ކުރިން،
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 41 ޞަފްޙާ
.އެޖަމްޢިއްޔާގެ މިލްކިއްޔާތުގައި ހުރި ފައިސާއަކުންނެވެ
ދަުށން ޖަމްޢިއްޔާެއއް އުވާލުމަށް މީހަކު ޢައްޔަްނކުރާ ވަގުތުން މިޤާނޫނުގެ )ނ(
ފެށިގެން، އެޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލުމުގެ މަރްޙަލާގައި އެޖަމްޢިއްޔާގެ މުދަލާބެހޭ
ގޮތުން ޢަމަލުކުރުމަށް އެޖަމްިޢއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
މްޢިއްޔާ އުވާލުމަށް ޢައްޔަންކުރެވޭ ގޮތުގެ މަތިން ޢަމަލުކުރުމުގެ ިއޚްތިޔާރު ޖަ
މީހާއަށް ލިބިގެންވެއެވެ. އަދި އެޖަމްޢިއްޔާގެ ދަރަންޏާއި އެޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ
، މައްޗަށް އުފުލިފައިވާ ދަޢްވާތަުކގެ އެންމެހާ ކަމެއް ނިމުމަކަށް ގެންނައިރު
ޖަމްޢިއްޔާގެ މިލްކުގައި އެއްވެސް ފައިސާއެއް ހުރިނަމަ، އެފައިސާއެއް
ކަށް ޖަމާކުރާނީއެެވ.ފަރާތަމްޢިއްޔާގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުގައި ބުނާ އެޖަ
މިމާއްދާގެ ދަށުން ވަކި މީހަކާ ނުވަތަ ބަޔަކާ ޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާލުމުގެ ކަންކަން )ރ(
ޙަވާލުކޮށްފިނަމަ، އެ މަސައްކަްތ ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ގޮތުގެ ރިޕޯެޓއް އެޖަމްޢިއްޔާ
މީާހ، އޭނާގެ މަސައްކަތް ނިމޭ ާތރީޚުން ފެށިގެން އުވާލުމަށް ޢައްޔަންކުރެވުނު
)ތިރީސް( ދުވަހުެގ ތެރޭގައި ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް 30
ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ. މިޮގތުން ޖަްމޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރަށް ލިބޭ ިރޕޯޓު، އުވާލެވޭ
ޔާގެ ޖަމްޢިއްޔާއެއް އެންމެ ފަހުން ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާ އެޑްރެހަށް ޖަމްޢިއް
ރަޖިސްޓްރާރު ފޮނުވަންވާނެއެވެ.
ޖަމްިޢއްޔާ ުއވާލުުމގެ ނަތީޖާ
އެޖަްމޢިއްޔާ ، ލުމުން ނުވަތަމިޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުެގ މަތިްނ ޖަމްޢިއްޔާއެއް އުވާ .62
އެޖަމްޢިއްޔާއަކަށް ށް ސެޓިފިކެޓު ބާޠިލުކުރުމުން، ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ ރަޖިސްޓަރީން އުނިކޮ
ގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީވުމުން ލިބުނު އެންމެހައި ޙައްޤުތަކާއި އެޖަމްޢިއްޔާއެއް މި ޤާނޫނު
އިމްތިޔާޒުތައް ނިމުމަކަށް އައިސް، ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާއެއްގެ ގޮތުގައި
އެޖަމްޢިއްޔާ ޤާނޫނީ ގޮތުން ޙަރަކާތްތެރިވުމުގެ ޙައްޤު ނިމުމަކަށް އައީއެވެ.
ވަނަ ބާބު ނުވަ
އެހެނިހެން ކަންކަން
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 42 ޞަފްޙާ
ޔާގެ އާްމދަނީާއއި ޖަމްިޢއްމުދަުލގެ މައްަޗށް އޮންނަ
މިލްކުވެރިަކން
ޖަމްޢިއްޔާގެ މެންބަރުންނާއި، ަޖމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެންބަރުންނާއި، ޖަމްޢިއްޔާގެ .63
މުއައްސިސުންނަށް ޖަމްޢިއްޔާގެ މުދަލާއި ފައިސާގެ މައްޗަށް މިލްކުވެރިކަމުގެ އެއްވެސް
. އަދި ޖަމްޢިއްޔާގެ އާމްދަނީއާއި މުދަލަކީ ޖަމްޢިއްޔާގެ ޙައްޤެއް ލިބިފައެއް ނުވެއެވެ
މެންބަރުންނާއި މުއައްސިސުންނާއި ޖަމްޢިއްޔާގެ ހިންގާ ކޮމިޓީގެ މެންބަރުންގެ މެދުގައި
ބަހާލެވޭނެ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ަޖމްޢިއްޔާ ހިންގުމަށް ޚަރަދު ކުރުމަށްފަހު ބާީކ އެއްވެސް
ޖަމްޢިއްޔާގެ މިލްކެކެވެ. ފައިސާއެއް ހުރިނަމަ، އެފައިސާއަކީ
މިޤާނޫނުގެ ަދށުން ޖަމްޢިއްޔާއަަކށް ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓްރާރު ފޮނުވަންޖެހޭ ލިޔުންތަކާއި .64 ލިޔެކިޔުން ފޮނުވުން
އެންގުންތައް މިާޤނޫނުގެ ަދުށން ޖަމްޢިއްޔާ ރަޖިސްޓަރީވެފައިވާ އެޑްރެސްކަމަށް،
އިވާ އެޑްރެހަށް ފޮނުވުމުން، މިޤާނޫނުެގ ޖަމްޢިއްޔާގެ ރަޖިސްޓަރީގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފަ
މަޤްޞަދަށްޓަކައި އެފަރާތަށް ޮފުނވުނީކަމަށް ބެލެވޭނެއެވެ.
ަމއްސަލަ ޝަރީޢަތަށް ަޙްއޤު ހުށަހެުޅމުގެ
ނިންމެވި ނިންމެވުމަކާމެދު ހިތްހަމަނުޖެހޭ ފަރާތެއް މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓްރާރު .65
ހުށަހެޅުމުގެ ޙައްޤު، އެނިްނމުމަކުން އަސަރުކުރާ ހަމަ ހުރިނަމަ، އެކަމެއް ޝަރްޢީ ކޯަޓކަށް
ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިގެންވެއެވެ.
މިޤާޫނނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށިއިރު
ރަިޖސްޓަރީކޮށްފަިއވާ ޖަމްިޢއްޔާ
ރޒުގައި، ޤާނޫުނ )ހ( .66 މިޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ަފށާއިރު މިނިސްޓްރީ އޮފް ހޯމްއެފެއަ
އްޔާަތކާބެހޭ ޤާނޫނު( ގެ ަދށުން ރަޖިސްޓަރީކޮށްގެން )ޖަމްޢި 1/2003ނަންބަރު
ހިނގަމުންދާ ޖަމްޢިއްޔާ ޖަމާަޢތްތައް، މިޤާޫނނަށް ޢަމަލުކުަރން ފެށުމާއެކު
މިޤާނޫނުގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީ ުކރެވުނީ ކަމުގައި ބެލޭނެއެވެ.
ރޒުގައި މިޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުމުެގ ކުރިން، މިނިސްޓްރީ އޮފް ހޯމްއެފެއަ )ށ(
ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްފައިވާ ޖަމްޢިއްޔާތަކުގެ އަސާސީ ޤަވާޢިދުތަކަށް، މިޤާނޫާނ
އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން ބަަދލު ގެނައުމަށްފަުހ، މި ޤާޫނަނށް ޢަމަލުކުރަން
)އެކެއް( އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެޤަވާޢިދުތަްއ 1ފަށާތާރީޚުން ފެށިގެން މީލާދީ
ށް ހުށަހަޅަންވާނެއެވެ.ޖަމްޢިއްޔާގެ ރެޖިސްޓްރާރަ
ދެލިކޮޕީ ދެވަނަ – ބިލު ކުގެޖަމްޢިއްޔާތަ
44 ގެ 43 ޞަފްޙާ
__________________________
ގެ ދަުށން ހަަދންޖެހޭ ޤަާވޢިދުތައް ހަދަިއ ްށ، މިާޤނޫނުތަންފީޒުކޮ މިޤާނޫނު (ހ) .67 ޤަވާިޢދު ހެުދން
ރޒް އިންނެވެ.ހިންގާނީ މިނިސްޓްރީ އޮފް ހޯމް އެފެއާ
މިމާއްދާގެ ދަށުން ހަދައި ހިންަގންޖެހޭ ޤަވާޢިދުތަްއ، މިޤާޫނނަްށ ޢަމަލުކުރަން (ށ)
)ހަތަެރއް( މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހަދައި، ދިވެހި 4ތާ ގިނަވެގެން ފަށާ
ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި ޝާއިޢުކުރަންވާނެއެވެ.
މިޤާނޫނުގެ ދަުށން ހަދާ ޤަވާޢިުދގައި، މިޤާނޫނުެގ މަޤްޞަދުތައްަކމަށް މިޤާނޫނުެގ )ނ(
ވަނަ މާއްދާގައި 3ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފަިއވާ އުޞޫލުތަކާއި މިޤާނޫނުގެ 2
ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަސާސްތަކާ ޚިލާފުވެގެން ނުވާނެއެވެ.
ޤާނޫނަށް ޢަމަލުުކރަން ފެށުން
މިޤާނޫނަށް ޢަމަލުކުރަން ފަާށީނ މިޤާނޫނު ފާސްވެ، ތަޞްދީުޤކޮށް، ދިވެހި ސަރުކާރުގެ .68
ގެޒެޓުގައި ޝާއިޢުކުރާ ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ.
)ޖަމްޢިއްޔާތަކާބެހޭ 1/2003ނަށް ޢަމަލުކުރަން ފެުށމުން، ޤާނޫނު ަނންބަރު މި ޤާނޫ .69 އުވާެލވޭ ޤާޫނނު
ޤާނޫނު( އުވުނީއެވެ.