1. Definicija tipologije? Tipologija je disciplina kojoj je kona ni cilj definisati i razvstati umska stani ta u jasno ograni ene cjeline (tipove) prema postoje im ili potencijalnim produktivnim sposobnostima, radi lak eg i racionalnijeg gospodarenja 2. Zadatak tipologije? Zadatak tipologije uma je da izdvoji i prou i vegetacijsko stani ne jedinice, relativno homogene u pogledu stani nih uvjeta, sastava u sloju drve a i produkcije drvne mase, a za koji se propisuju isti proizvodni ciljevi i uzgojni postupci 3. umarska podjela,?

4. Tipologija se temelji prema? Tipologija se temelji na vi e umarskih disciplina, prije svega ekolo kih: fitocenologije, pedologije i klimatologije. 5. Tipolo ka klasifikacija Cajandera? Finska tipolo ka kola ima naglasak na prizemnoj vegetaciji koja je poslu ila karakteriziranje klasifikacijske eme. Finski sistem se aplicira u tri nivoa: a. Stani no-tipske klase. Finske ume su podjeljene u pet takvih klasa na bazi irih osobina stani ta: vla nosti i fertilnosti - stani te suho i siroma no hranivima (planinske tundre) - stani te svje e i umjereno snadbdjeveno hranivima ( ume sa mahovinom) - stani te svje e i bogato hranivima (listopadne ume) - stani te mokro i bogato hranivima (poplavne ume) - stani te mokro i siroma no hranivima ( ume na treseti tima) b. Stani ni tipovi. Oni su generalno identificirani na bazi odgovaraju e prizemne flore (mada se za imenovanje koristi jedna ili dvije dominantne vrste) c. Tipovi uma. Razli iti uvjeti vla nosti i hranjivosti mogu odre enom stani nom tipu omogu iti pojavu razli itih vrsta drve a ili razli itu proporciju u e a pojedinih vrsta drve a

6. Diferencijalne vrste? Metod Zlatnika (metod biv e SSR tipolo ke kole) se zasniva na indikaciji sredine preko biljaka. Na temelju dugostajnih istra ivanja na trajnim eksperimentalnim plohama Zlatnik je uspostavio Difkom diferencijalne kombinacije vrsta (skupine biljaka jednakih ekolo kih karakteristika i jednake identifikacione vrijednosti koje su poslu ile za izdvajanje skupina tipova uma) Difspec diferencijalne vrste, (koje su poslu ile kao kriterij za izdvajanje tipova uma unuar svake skupine tipova) 7. Edafotopi? Te i te Ukrajinske kole je u klasifikaciji edafskih uslova. S toga su izdvojene ekolo ke jedinice, edafotopi koje su karakterisane sa i sa proizvodnog stanovi ta. Osnovu ini edafska mre a u vidu koordinatnog sistema, gdje su prikazani: a) Na apscisi stepen trofi nosti (A-D) (npr.: A- ekstremno neplodna zemlji ta D plodna zemlji ta) b) Na ordinati stepen vla nosti (1-5) (npr.: 1 suhi tip 5 tresetni tip) 8. Ekolosko-proizvodni metod ? Osnovna odlika tipolo kih postupaka ove grupe je da se i ekolo ke karakteristike umskih stani ta i proizvodne karakteristike sastojina ustanovljuju metodama neposrednog mjerenja na reprezentativnim ili sistematski raspore enim primjernim povr inama.Ovi tipolo ki sistemi su dvo ili vi efazni, s tim da se u prvoj fazi kreiranja tipolo kih jedinica vr i klasifikacija na osnovu karakteristika vegetacije i ekolo kih inilaca (tzv. ekolo ka faza podjele uma). U drugoj fazi se vr i objedinjavanje ekolo kih i razvojno proizvodnih karakteistika te formiraju ekolo ko-proizvodne jedinice. Osim ekolo kih, vegetacijskih i proizvodnih karakteristika, pri kreiranju tipolo kih jedinica u pojedinim metodama se uzimaju i uzgojne karakteristike, a na odre eni na in se uva avaju i tehnolo ki i ekonomski uslovi poslovanja. U BiH kao kriterij za formiranje ekolo kih- osnovnih tipolo kih jedinica uzeti su edifikatori i subedifikatori i tip tla.

9. Tipolo ki metod Fabijanica i Burlice? Ovo je drugi sistem koji se razvio u BiH.Ovi autori su smatrali da kod tipolo ke klasifikacije treba imati na umu sljede e: da klasifikacioni sistemi moraju prikazati sada nje i potenciajlne ekolo ke i proizvodne sposobnosti stani ta; da se ove osobine itaju iz samog sistema, a ne iz opisa pojednih jedinica; da sistem (kriteriji) moraju ostati ne promjenjeni pri primjeni klasifikacije na vrlo razli itim podru jima da na to jednostavniji na in ukazuju na stanje stani ta i rje enja koja tom stanju odgovaraju.

-

-

Postupak klasifikacije se odvijao u III faze. I faza klasifikacije a. Tip ume se defini e sastojinama koje pripadaju jednoj fitocenolo koj jedinici koja u datom podru ju predstavlja potencijalnu vegetaciju, dakle klimatogenu zajednicu ili trajni stadij koje rastu na ekolo ki jednaki zemlji nim jednicama. Dalje se defini e podtip. b. Podtipu ume pripadaju sastojine osnovnog tipa koje predstavljaju istu jedinicu sindinamskog razvoja fitocenoze, npr.: inicijalna , optimalna, terminalna, progresivna, regresivna i sl.. c. Edafsko stani na klasa predstavlja posljednju etapu ekolo kog klasifikovanja i predstavlja grupu osnovnih tipova u odre enom dijapazanu vla nosti i trofi nosti. Za razliku od Ukrajinske kole (indikatorske vrste) u ovoj metodi se predvi a direktno mjerenje ovih osobina zemlji ta. II faza klasifikacije Predstavlja grupisanje osnovnih tipova prema uzgojno-proizvodnom tretmanu. najvi a jedinica ove faze klasifikacije je uzgojno-proizvodna klasa. Prelo eno je izdavjanje 3 uzgojno proizvodne klase: 1. stani ta sopsobna za intenzivnu proizvodnju 2. stani ta zadovoljavaju ih proizvodnih sposobnosti 3. stani ta za titnog karaktera

Unutar svake uzgojne klase grupi u se osnovni tipovi (objedinjavanje stani ta) koja odgovaraju odre enim vrstama ili vrsti drve a koje na tom stani tu ostvaruje maksimalnu proizvodnju. Za svaki tip, odnosno podtip uma u okviru jedne uzgojne klase propisuje se odre ena uzgojna tehnika i konkretniji ciljevi gazdovanja. III faza klasifikacije Predstavlja klasifikaciju tipova uma prema prinosnim mogu nostima stani ta. Ova klasifikacija nije izvr ena, zbog nedovoljnog broja taksacionih podataka u to vrijeme. Osnovna zamjerka ovom sistemu je to je prekomplikovan i iziskuje izvanredno poznavanje fitocenologije, to je za umara prekti ara te ak zadatak. 10. Metod Bertovic i Cestar? Hrvatska tipolp ka kla (Metoda Bertovi a i Cestara) Hrvatska tipolo ka kola zadr ala je u biti fitocenolo ku podjelu, s tim da se fitocenolo ke jedinice defini u pedolo ki, mikroklimatski i fenolo ki, imaju i pri tomu vidu i proizvodne momente. Rje avanje tipolo kih zadataka na ovaj na in te ko se mogu obaviti bez istra ivanja koja treba da obuhvate: I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. Fitocenolo ko istra ivanje i kartiranje Pedolo ko istra ivanje i kartiranje Klimatska mjerenja i opa anja Miroklimatska mjerenja i istra ivanja Fenolo ka istra ivanja i opa anja Specifi na umarska istra ivanja (uzgojni tipovi, drvna masa, prirast...) Sinteza ekolo kih i gospodarskih istra ivanja te ekonomske elementi Davanje Preciznih uputstava za formirane jedinice.

Prema ovoj klasifikaciji ustanovljene su sljede e tipolo ke jedinice: podru je, zone (regije), tip i podtip.

Podru je je tipolo ka jedinica najvi eg ranga, koja karakteri u odre ene makroklimatske i geolo ke karakteristike zna ajne za rast i razvoj odre enih vrsta drve a. Cijela Hrvatska je podjeljena na III podru ja: I dinarsko II panonsko III eumediteransko sa submediteranskim Zone (regije) predstavljaju odre ene cjeline unutar podru ja, koja se odlikuju sli nim ekolo kim i gospodarskim karakteristikama, va nim za uspjevanje pojedih vrsta drve a. Na osnovu prirodne rasprostranjenosti pojedinih vrsta drve a, ustanovljeno je 11 zona. Tip ume (Ekolo ko-gospodarski tip ume) ozna ava se arapskim brojem i obuhvata odre enu povr inu uma ili umskog zemlji ta podjednakih ekolo ko-biolo kih i gospodarsko-ekonomskih karakteristika od kojih zavisi na in gospodarenja Podtip ume (ozna ava se malim slovom abecede) je dio tipa a izdvojen je na osnovu nekih, za gazdovanje naro ito v nih, ekolo kih ili gospodarskih karakteristika. Podtipovi naj e e odgovaraju subasocijacijama, varijantama ili facijesima Za svaku ekolo ko-vegetacijsku jedinicu na oglednim povr inama se utvr uju uzgojne, proizvodne i ekonomske karakteristike. 11. proizvodna faza? 12. Gazdinske klase? Nakon to je zavr ena proizvodna faza tipolo ke podjele, radi se karta proizvodnih tipova. Na osnovu ove karte radi se perliminarni spisak gazdinskih klasa. Gazdinska klasa to je skup sastojina istog proizvodnog tipa ume za koji se propisuje isti tehni ki cilj, koji iziskuju jedinsktven uzgojni tretman iz kojeg se po mogu nosti obezbjedjuje potrajnost prinosa, tj. ekonomi nost gazdovanja. Gazdinske klase se mogu formirati iz jednog ili vi e proizvodnih tipova uma zavisno od porijekla, zate enog stanja i osnovnog stanja. Naj e e se gazdinska klasa podudara sa proizvodnim tipom, jer su cilj gazdovanja i uzgojne mjere jednaki za sve sastojine proizvodnog tipa.

13. Tipolo ki sistem bih? Ovaj tipolo ki sistem intentzivno se koristi u BiH. Ovaj sistem se zasniva na: -Iskustvima evropskih tipolo kih kola (prije svega njema koj i austrijskoj) podacima inventure uma na velikim povr inama 1964-1968 o uvanosti na ih uma i njihovoj dobroj fitocenolo koj istra enostih

S obzirom na navedeno predlo ene su sljede e kategorije: a) Regionalna biljna zajednica b) Osnovni tip uma c) Proizvodni tip uma Regionalna biljna zajednica je skup asocijacija karakteristi an za odre eno u makroklimatskom smislu ujedna eno geogrefsko podru je (region) ili visinski pojas.(Sli i njema koj klasifkacionoj podjeli vegetacijsko podru je i vegetacijski region ). Jedna regionalna zajednica mo e biti npr.: montana uma bukve ili uma bukve, jele i smr e, koja ve svojim prisustvom pokazuje amplitudu klimatskih karakteristika. Osnovni tip uma je skup sastojina u okviru jedne regionalne zajednice koje imaju pribli no jednak sastav vrsta drve a i pribli no jednaka svojstva zemlji ta i ostale uslove stani ta npr.: osnovni tip uma bora na dolomitu, osnovni tip uma kitnjaka na distri nim kambisolima, osnovni tip uma bukve i jele na kalkomelanosolu,... Proizvodni tip uma je skup osnovnih tipova uma koji imaju pribli no jednake ekolo ke i proizvodne karakteristike. Npr.: Proizvodni tip uma bukve na kalkomelanosolima i pjeskovitim dolomitnim rendzinama U biti ovaj se metod nadovezuje na njema ku i austrijsku tipolo ku kolu. Manji nedostatak (prema pojedinim autorima) mo e se uzeti nepotpuna primjena vegetacijske komponente. Ovo treba svatiti uslovno jer smo govorili o dopunskoj indikatorskoj vrijednosti prizemne flore 14. Primjer proizvodnog tipa ume? Proizvodni tip uma je skup osnovnih tipova uma koji imaju pribli no jednake ekolo ke i proizvodne karakteristike. Npr.: Proizvodni tip uma bukve na kalkomelanosolima i pjeskovitim dolomitnim rendzinama

15. Prema braun blanketu nabroji 6 sistema za klasifikaciju? Fizionomski,ekolo ki,fizionomsko-ekolo ki,horolo ki, dinami ko-geneti ki, floristi ki 16. Tipolo ke klasifikacije na e vegetacije? A. regionalna biljna zajednica-je skup asocijacija karakteristi an za odre eno u makroklimatskom smislu ujedna eno geogrefsko podru je (region) ili visinski pojas.( B. osnovni tip ume - je skup sastojina u okviru jedne regionalne zajednice koje imaju pribli no jednak sastav vrsta drve a i pribli no jednaka svojstva zemlji ta i ostale uslove stani ta C. proizvodni tip ume- je skup osnovnih tipova uma koji imaju pribli no jednake ekolo ke i proizvodne karakteristike. 17. Zajednice odlike tipolo kih sistema? U svim tipolo kim klasifikacijama postoji faza ekolo ke podjele, koja je polazna osnova. Ona prethodi ostalim fazama ili se obavlja uporedo sa njima. Gotovo u svim klasifikacijama ekolo ka podjela se vr i na osnovu vegetacije (drve a) i svojstava zemlji ta, kao osnovnih kriterijuma. Definicija osnovne klasifikacione jedinice (stani ne jedinice, osnovnog tipa uma, tipa uma,...) u su tini je ista u svim klasifikacijama i defini e se ekolo kim i razvojnoproizvodnim karakteristikama umskog ekosistema. Klasifikacija je ograni enog regionalnog zna enja (nema univerzalni zna aj) Stepen detaljisanja u tipolo kim klasifikacijama ovisi od namjene. 18. Formiranje ekoloskih grupa kako se vrsi i na koliko nacina? Postoje 3 na ina formiranja: Posmatranje rasporstranjenosti vrsta u jednom podru ju, te njihove zastupljenosti i pona anja u odnosu na odredjene stani ne uslove Na osnovu ispitivanja ekolo kih svojstava vi e vrsta prema pojednim stani nim faktorima (reakcija zemlji ta,koli ina vlage..) Na osnovu ra unske obrade I tabelarnih sinteti kih radnji grupisanjemonih vrsta koje,sa visokim koeficijentom, obrazuju jednu grupu

19. Sta se snima na plohama? Na plohama se snimanju sljede i elementi: a. b. c. d. orografski podaci (nadmorska visina, ekspozicija,nagib) , edafski (tip zemlji ta . susptrat, dubina ..) vegetacijski (fitocenolo ki snimak,tri osnovna indikatora prizemen flore) taksacioni podaci (sklop, bonitet,prirast,zapremina,podmladak)

20. Sta je osnovni tip sume? Osnovni tip uma je skup sastojina u okviru jedne regionalne zajednice koje imaju pribli no jednak sastav vrsta drve a i pribli no jednaka svojstva zemlji ta i ostale uslove stani ta npr.: osnovni tip uma bora na dolomitu, osnovni tip uma kitnjaka na distri nim kambisolima, osnovni tip uma bukve i jele na kalkomelanosolu,... 21. Sta prestavlja proizvodni tip sume? Proizvodni tip ume predstavlja skup osnovnih tipova uma koji imaju pribli no jednake ekolo ko vegetacijske karekteristike i proizvodnu sposobnost, a koji isto reaguju na uzgojne mjere. Osnovni tip ume (1),2,3,..) + proizvodne karakteristike = Proizvodni tip ume Snimanja se zanivaju na osnovu metoda koji je propisan i koji se striktno provodi.