Pitsnja za mogul iz informatike ( oblast: racunarske mree) 1. ta su raunarske mree ? 1. Raunarska mrea je sistem koji povezuje raunare i druge ureaje u jednu cjelinu s ciljemrazmjene podataka.

2. ta je potrebno za raunarsku mreu ? 2.komunikacioni ureajkomunikacioni kanal (medij za prenos podataka) odgovarajudi mreni softver

3. Koji je zadatak komunikacijskog uredjaja ? 3. Komunikacioni ureaj pretvara informacije iz raunara (bite i bajte) u signal pogodan zaprenos.

4. Koji je zadatak komunikacijskog kanala ? 4. Komunikacioni kanal je medij preko kojeg se prenosi informacija. To moe biti bakarnikabl, optiki kabl, telefonska linija, satelitski link, radio veza, itd.

5. Kakav digitalni prenos podataka moe biti (slika) ? 5.serijski i paralelan 6. Prednosti paralelnog prenosa, nedostatci i gdje se primjenjuje ? 6. Broj paralelni prenos koristi vedi broj vodia, ova vrsta digitalnog prenosamoe propustiti i vie podatka u jedinici vremena, pa je samim time ovaj nain prenosa i bri u odnosu na serijski. Meutim, potreba za velikim brojem vodia i interferencija (smetnje) izmeu vodia ograniavaju upotrebu, pa se koristi samo za prenos na malim udaljenostima, reda do nekoliko desetaka metara. Pri iole vedim udaljenostima, za prenos podataka koristi se iskljuivo serijski prenos.

7. Prednosti serijskog prenosa, nedostatci, podjela i gdje se primjenjuje ? 7. Kod serijskog prenosa podataka podaci za prenos se alju bit po bit du jednog vodia, dokse kod paralelnog prenosa istovremeno alje vie bita kroz vedi broj vodia1 (broj vodia n = 8,16, 32,..., k*8). Na prvi pogled izgleda da se serijski prenos moe realizirati koristedi iskljuivo jedan vodi. Meutim, ipak je neophodan i drugi vodi, tzv. masa, da bi se mogao zatvoriti strujni krug izmeu raunara koji vre razmjenu, tako da se serijski prenos realizira kroz par vodia.

8. Vrste komunikacije prema smjeru slanja podataka (slika) ! 8.jednosmjerni(simplex);dvosmjerni(half duplex);istovremeno dvosmjerni(full duplex) 9. Brzina prenosa ( u emu se izrazava ) ? 9.brzina prenosa se izrazava u baytima 10. Zato sluzi SYNC, i ta je ? 10. izmeu svaka dva bloka alje se specijalni karakter od 8 bita, tzv. sinhronizacijski bajt iliSNYC karakter (npr. 01111110)

11. Raunarske mreze podjela prema kriterijima ? 11.mrezna topologija;prema geografskom podrucju koje obuhvata;nacinu pruzanja usluga 12. Podjela raunarskih mrea prema mrenoj topologiji ? 12.zvijezda ili star;prsten ili ring;sabirnica 13. Podjela raunarskih mrea prema nainu pruanja usluga ?

13.centralizovana obrada;klijent-server okruzenje;mreza ravnopravnih racunara; 14. Podjela raunarskih mrea prema geografskom podruju koje obuhvataju ? 14.pan;lan;man;wan 15. Topologija zvijezda ( slika, prednosti i nedostatci ) ? 15. U ovoj topologiji (kada se tek pojavila) postojao je centralni raunar koji je upravljaomrenim saobradajem. Na ovaj centralni raunar bili su spojeni mreni raunari, a esto su to bili i terminali2. Upravljanje ovakvom mreom bilo je relativno jednostavno zbog toga to su sve poruke prolazile kroz centralni raunar. Takoer su se razliitim radnim stanicama mogle dodijeliti i razliiti nivoi pristupa.

16. Sta moze biti centralni uredjaj u topologiji zvijezda ? 16. Danas se umjesto centralnog raunara koriste mreni ureaji hub ili switch kojiomoguduju povezivanje do 24 raunara na jedan mreni ureaj.

17. Topologija prsten ( slika, prednosti i nedostatci ) . 17. Svaki mreni vor je spojen sa susjedna dva tako da se obrazuje

zatvorena kruna putanja ili prsten. Poruke se kredu od vora do vora i to samo u jednom smjeru (u nekim prstenastim mreama mogude je slati poruke u oba smjera ali ne i istovremeno). Prstenasta topologija omogudava provjeru prijema poruka. Kad vor primi poruku koja mu je namijenjena (vor takvu poruku raspoznaje prema adresi), on kopira takvu poruku u radnu memoriju i prosljeuje je dalje poiljaocu zajedno sa zastavicom koja oznaava prijem poruke (zastavica je bit u poruci koji oznaava da je poruka primljena ili nije). Za potrebe administriranja sistema jednoj radnoj stanici je dodijeljena uloga nadzornog vora mree.

18. Sabirnica ( slika, prednosti i nedostatci ) . 18. Jedna od najvanijih mrenih topologija je sabirnica (bus). Svi raunari su spojeni nasabirnicu. Sabirnica je nekada bila koaksijalni kabl na koji su se pomodu T konektora spajali ostali raunari. Sabirnica na jednom kraju ima terminator otpornik koji prespaja vodie kabla. Radne stanice prije nego to same poalju poruku, prvo provjeravaju da li putem (sabirnicom) dolazi neka nova poruka. Bududi da sve stanice dijele sabirnicu sve poruke prolaze kroz svaki vor dok ne dou do odredita. Svaka stanica provjerava adresu sadranu u poruci i provjerava da li je ta poruka namijenjena upravo njoj. Kopiju poruke koja joj je namijenjena pohranjuje u memoriju i nakon toga je obrauje.

19. Sta je terminator i zasto sluzi ? 19. Sabirnica na jednom kraju ima terminator otpornik koji prespaja vodie kabla. 20. Personalne mreze osnovne osobine ( koji se uredjaji koriste u personalnoj mrezi najcesce ) ? 20. mrea za povezivanje ureaja na raunar u blizini jedne osobe. Neki primjeri ureaja kojise koriste u PAN mreama su raunari, printeri, skeneri, telefoni, PDA ureaji, pa ak i televizori i igrake konzole.

21. Lokalne mreze osnovne osobine . 21. povezuju raunare smjetena na manjim udaljenostima (unutar prostorije, kude ili zgrade,tvornikog kruga ili blisko smjetenih zgrada). Karakterizira ih velika brzina prenosa ( 1 Gbps) i malo kanjenje.

22. Gradske mreze osnovne osobine . 22. raunarska mrea koja pokriva nekoliko gradskih naselja ili podruje jednog grada.Prema svojoj rasprostranjenosti spada izmeu LAN i WAN mrea na osnovu koje je i definisana osnovna namjena.

23. Regionalne mreze osnovne osobine . 23. povezuju raunare razmjetene na velikim udaljenostima, reda veliine 100 i vie km, ina velikom teritoriju, jedne ili vie drava, koje ne moraju biti na istom kontinentu.

24. Centralizovana obrada ( na koji nacin se vrsi pruzanje usluga ) ? 24. svi poslovi se izvravaju na jednom centralnom raunaru, dok se ostali vorovi koristesamo kao terminali za unos podataka i prikaz rezultata. Ovaj nain rada je bio svojstven za rane raunarske mree i vremena velikih centralnih raunara.

25. Klijent Server okruzenje ( na koji nacin se vrsi pruzanje usluga ? 25. Za administraciju, sigurnost, nadgledanje (engl. monitoring) rada i dijeljenje hardverskihresursa mree bolje performanse prua klijent-server okruenje koje se iz tih razloga najede koristi u poslovnim mreama gdje su navedeni kriteriji od krucijalne vanosti. Osim toga, serverske mree iako sloene, vrlo se lako nadograuju prema potencijalnim potrebama (povedanje saobradaja, broja usluga, itd..) jer savremeni alati za nadgledanje i upravljanje mreama omogudavaju da serverska mrea normalno funkcionie i sa ogromnim brojem korisnika.

26. Peer-To-Peer (P2P) ( na koji nacin se vrsi pruzanje usluga ) ? 26. raunari direktno komuniciraju jedan sa drugim, dijele podatke i hardverske resurse. Sviraunari su jednaki, odnosno ravnopravni. Svaki raunar funkcionie i kao klijent i kao server, pa ne postoji administrator koji bi bio odgovoran za cijelu mreu. Korisnik svakog raunara sm odreuje koji se resursi na njegovom raunaru mogu dijeliti preko mree.

27. Komunikacijski uredjaji su ? 27. 28. Mrezna kartica je sta ? 28. Mrena kartica predstavlja komunikacioni ureaj koji povezuje raunar saraunarskom mreom. Svaku mrenu karticu karakterie jedinstvena fizika (MAC) adresa duine 48 bita, kojom se ureaj jedinstveno identifikuje prilikom komunikacije.

29. Modem je ? 29. Modem je komunikacioni ureaj koji modulie nosedi signal da bi kodiraodigitalnu informaciju i demodulie nosedi signal da bi dekodirao prenesenu informaciju.

30. HUB je ? 30. Kao to samo ime govori, koncentrator (engl. concentrator, hub),predstavlja mreni ureaj koji povezuje vie raunara u jedinstvenu mreu.

31. SWITCH je ? 31. Switch predstavlja sljededu generaciju mrenih ureaja za povezivanjeraunara u LAN.

32. Router je ? 32. Routeri slue za usmjeravanje prometa prema logikim adresama (IP adrese). 33. Medij za prenos podataka ( podjela ) . 33.zicne i bezicne 34. Sta predstavlja fizicku karakteristiku komunikacijskog kanala i od cega ona zavisi?

34. Osnovna mjera kvaliteta komunikacionog kanala jeste brzina prenosa koja se mjeri ubroju bita koji se mogu prenijeti u jednoj sekundi (bps). Uzimajudi u obzir aktualne tehnologije prenosa u raunarskim mreama, ede se koristi jedinica megabit (milion bita) u sekundi Mbps, ili gigabit (milijarda bita) u sekundi Gbps. Brzina prenosa je fizika karakteristika komunikacionog kanala i zavisi od frekvencijskog opsega (engl. bandwidth) koji se moe propustiti kroz kanal bez gubitka signala.

35. Kabal sa upletenim paricama (slika, i od cega se sastoji) ? 35. Kabl sa upletenim paricama (engl. twisted pair cable) se sastoji od parovaizolovanih bakarnih vodia koji su upleteni (obmotani) jedan oko drugog. Upletanje se vri u cilju otklanjanja elektromagnetnih smetnji. Broj upletanja po metru ini dio specifikacije tipa,veda je otpornost kablana elektromagnetne smetnje.

36. UTP kablo ima koliko pari parica ? 36. Kategorija 1 (Cat 1) dizajnirana za primjenu u ranim telefonskimsistemima, gdje je prvenstveno bio neophodan prenos glasa. Nije namjenjen za prenos podataka. Kategorija 2 (Cat 2) pravljen za prenos podataka do 4 Mbps; danas se rijetko koristi. Kategorija 3 (Cat 3) za kvalitetne telefonske komunikacije, podrava LAN mree do 10 Mbps. Kategorija 4 (Cat 4) za prenos podataka brzinom do 16 Mbps; korisiti se u Token Ring mreama. Kategorija 5 (Cat 5) koristi se u dananjim LAN mreama gdje predstavlja standard za brzine prenosa do 100 Mbps na rastojanjima do 100 metara. Postoji i poboljana verzija ovog kabla (Cat 5e) za LAN brzine od 1 Gbps u opsegu od 100 metara za koju koristi etiri parice unutar kabla.

37. Koaxialni kabal (slika, i od cega se sastoji) ? 37. U svom najjednostavnijem obliku, koaksijalni kabl se sastoji od bakarnog vodia usredini, oko koje se nalazi najprije izolacija, a zatim sloj od upletene metalne kouljice (irm) i, na kraju, spoljanji zatitni omota. Svrha ovog oklopa je da apsorbuje elektromagnetne smetnje ili um, i time sprijei njihovo mijeanje sa podacima koji se prenose.

38.

38 .Opticko vlakno (slika, i od cega se sastoji ) ? 38. 39. Fenomen potpune unutrasnje refleksije sluzi za prenos informacija kod kojih medija za prenos ? 39.kod optickih vlakana tj.svjetlosti 40. Podjela optickog vlakna (prednosti optickog vlakna u odnosu na drugi, i njegovi nedostatci) . 40.monomodna i multimodnaBrojne su karakteristike koje ukazuju na prednosti optikog medija za prenos u odnosu na provodne metale (upletene parice i koaksijalni kablovi): vedi propusni opseg brzina je znaajno veda (10 i 100 Gbps), manje dimenzije i teina optiki kablovi su znaajno tanji i laki od kablova sa upletenim paricama i koaksijalnih kablova3, manje slabljenje slabljenje je znaajno manje kod optikih vlakana nego kod koaksijalnih kablova i upletenih parica i konstantno je u irokom opsegu, elektromagnetska izolacija na sisteme sa optikim vlaknima nemaju uticaja spoljanja elektromagnetska polja. To znai da sistem nije podloan interferenciji, i presluavanju.

41. Bezicni prenos podataka koristi koji medij za prenos podataka ? 41. Beini sistemi za prenos podataka ne koriste kablove ved se kao medij za prenos koristizrak odnosno vakuum.

42. Nabrojati neke od tehnologija bezicnog prenosa . 42.bluetooth,bezicni lan ,celijski sistemi, zemaljski talasi i sateliti(poruka za husica:ovo nije grupa sateliti ovo je uredjaj da znas) 43. Mrezni software ima koje nivoe ? 43. operativni sistem, mrene protokole i korisnike aplikacije. 44. Sta definise mrezni protokol ? 44. Protokol predstavlja standard (konvenciju) za ostvarivanje i kontrolu veze i prenosa informacija izmeu dvije krajnje take. Komunikacioni protokoli za raunarske mree nose naziv mreni protokoli 45. Koji je osnovni mrezni protokol na internetu ? 45.tcp/ip 46. Od cega se sastoji svaka IP adresa ? 46.svaka ip adresa se sastoji od dva dijela adrese mreze i adrese racunara 47. Ethernet (sta predstavlja ) ?

47. Ethernet predstavlja skup mrenih raunarskih tehnologija primjenjenih unutar lokalnihraunarskih mrea.

48. Sta je intranet ? 48. Intranet su privatne raunarske mree organizacija dostupne samo osobama koje u njimarade

49. Sta je Internet ? 49. Pojam internet mree izvorno potie od engleske rijei internetworking koja jeoznaavala povezivanje LAN mrea vie organizacija a u cilju kvalitetnije razmjene podataka.

50. Sta cini intranet ? 50.klijenti,aplikacijski serveri i server(i) 51. Sta je extranet ? 51. Na ekstranet moemo gledati kao na proirenje informacionog sistema kompanije napartnerske organizacije locirane izvan intranet mree.

52. Sta je paket ? 52. Jedinica prenosa podataka koja se sastoji od binarnih informacija koje predstavljaju ipodatke i zaglavlje (header) koji sadri identifikacioni broj, izvornu i ciljnu adresu i podatke za kontrolu greaka.

53. Sta je interface, i kakvi mogu biti ? 53. Granica preko koje dva odvojena sistema djeluju i komuniciraju izmeu sebe. Uraunarskoj tehnologiji postoji nekoliko tipova interfejsa.Mogu biti:korisnicki interfejs,sofverski I hardverski interfejs

54. Socket ? 54.Socket je jedinstveni identifikator za specifine servise (usluge, aplikacije) na vorovimamree. Socket ine IP adresa i broj porta meusobno razdvojenih dvotakom:, npr. ( 192.168.10.20:80 ).

55. Server ? 55. Server je raunar i/ili program koji daje neku uslugu na mrei, odnosno nudi mreniservis. Najjednostavniji oblik takvih usluga je dijeljenje resursa - najede datoteka i tampaa

56. Klijent ? 56. raunari/ili program koji je povezan (konektovan) i zahtjeva uslugu od drugog raunaraili programa. Klijent moe biti i softver koji omogudava raunaru ili programu da ostvari konekciju.

57. Nacin pristupa internetu . 57 . Da bi uopte mogli pristupiti Internetu kao mrei, potrebno je otvoriti korisniki raunkod odgovarajudeg ISPa(engl. Internet Service Provider)te putem iznajmljivanja njegove opreme ostvariti eljenu vezu sa Internet mreom.

58. Kakvo se ranije zvao internet ? 58.ARPANET 59. Sta predstavlja DNS ? 59. Kada u svom Web pretraivau otkucate adresu Web stranice koju elite da pogledate,va zahtjev se preko DNS servisa usmjerava na IP adresu raunara gdje se nalazi zahtjevana Web stranica.

60. Navesti jedan primjer URL-a ? 60. akronim za Uniform Resurce Locator (jedinstveni lokator resursa). To je adresa kojajedinstveno identificira World Wide Web stranicu ili druge resurse na Internetu. Na primjer, URL Microsoft-ove korporacijske Web stranice je http://www.microsoft.com

61. Sta je ISP, a sta WISP ? 61. 62. Sta je WWW, koji jezik koristi, a koji protokol ? 62. Danas najpopularniji servis Interneta je WWW - World Wide Web. Osnovni jezikpomodu kojih su ove stranice kreirane je HTML (engl. HyperText Markup Language) a mreni protokol je HTTP (engl. Hypertext Transfer Protocol).

63. Koji postoje internet servisi ? 63.www i e-mail 64. Elektronska posta ( koje protokole koristi za slanje podataka, koje za primanje ) ? 64.smtp i pop3 65. Od cega se sastoji e-mail adresa ? 65.mailbox-a i server-a