1
PEGUAM SYARIE DI MALAYSIA : REALITI SEMASA & PROSPEK KE ARAH PENGGUBALAN AKTA PROFESION GUAMAN SYARIE
Oleh Tuan Musa Bin Awang, P.P.NPresiden, Persatuan Peguam Syarie Malaysia (PGSM)
Seminar Kebangsaan Mahkamah Syariah 2017 - 60 Tahun PascaKemerdekaan: Menelusuri Cabaran, Melestari Masa Hadapan
29 Ogos 2017
Wakil ZAMAN RASULULLAH S.A.W
ZAMAN SAHABAT
TANAH MELAYU
(sebelum Merdeka)
MALAYSIA
(Selepas Merdeka)
SEJARAH KEPEGUAMAN DALAM ISLAM
2
3
WAKIL DI ZAMAN RASULULLAH S.A.W
Wakilkan Jabir Bin Abdullah r.a keKhaibar untuk ambil 15 gantang
gandum.
Wakilkan al-Suat r.a untuk kutipzakat.
Wakilkan Amru bin Umaiyyah al-Damiri untuk menikahkan Ummu
Habibah binti Abu Sufyan.
Wakilkan Abu Rafii untuk terimapernikahan Maimunah binti al-Harith.
Wakilkan Urwah al-Bariqi r.a untukmembeli seekor kambing kibas.
4
PEGUAM SYARIE DI ZAMAN SAHABAT
Sy Ali r.a membantu Sy Umar r.a dalam kesseorang wanita membuat iqrar melakukan
zina (diperkosa)
Sy Ali r.a membantu Sy Umar r.amenyelesaikan kes seorang lelaki dituduh
mencabul kehormatan seorang wanita.
Kaab bin Thur al-Azdi membantu Sy Umar r.amenyelesaikan kes seorang isteri mengadu perihal
suaminya yang tidak menunaikan nafkah batin.
Abdullah bin Jafar menjadi wakil kepada SyAli r.a vs Talhah bin Ubaidullah dalam kes
empangan air antara tanah keduanya.
Abdullah bin Abbas r.a menjadi wakil kepadaHasan bin Thabit (penyair terkenal).
5
Peguam Syarie adalah SEBAHAGIAN daripadasistem perundangan dan keadilan Islam, sejak
zaman Nabi S.A.W, dan diperkukuhkan lagidengan peranan pada sahabat membantu
Khalifah/Hakim dalam menghukumkan denganadil dan sebenar-benarnya. Peranan ini
berterusan sehinggake hari ini.
Artikel 1516, Majallah Ahkam Johor 1331H
Enactment No. 3 Of 1952, Administration Of Muslim Law Enactment, Selangor 1952
(Seksyen 50) Peguambela/Peguamcara
Enactment No. 4 Of 1955, Administration Of Muslim Law Enactment, (Terengganu) 1955
(1374H) (Seksyen 30) Peguambela/Peguamcara
Enactment No. 5 Of 1956, Administration Of The Law Of The Religion Of Islam Enactment (Pahang) 1956 ; Enactment No. 1 Of 1959,
Melaka Administration Of Muslim Law ; Enactment No. 9 Of 1962, Kedah Administration Of Muslim Law Enactment ; Enactment No. 1 Of 1966, Kelantan Shar'iyah Courts And Muslim Matrimonial Causes
Enactment, 1966. Section 43 dan 44
PEGUAM SYARIE DI TANAH MELAYU
6
Seksyen 51, Enakmen Pentadbiran Ugama Islam (Perak) 1965
(Enakmen No. 11 Tahun 1965) Peguam Shariah
(1) Peguam Shar'iah boleh-lah mengambil bahagian dalam mana2 Mahkamah bagi satu pehak dalam perbicharaan.
(2) Majlis hendak-lah menyediakan daftar nama pada tiap2 tahun bagiorang2 yang di-dapati layak dan berkemahiran dalam hukum Shara' supayaboleh menjadi pembela dalam Mahkamah yang di-tubohkan di-bawahUndang2 ini. Orang2 itu akan di-kenali sa-bagai Peguam Shar'iah.
(3) Peguam Shar'iah tidak boleh hadhir dalam mana2 Mahkamah bagimana2 pehak dalam satu2 perbicharaan melainkan dengan lesen bertulisyang di-keluarkan oleh Majlis dengan menjelaskan bayaran yang di-tetapkan. Lesen yang demikian hendak-lah di-keluarkan tiap2 tahun danditanda tangani oleh Yang di-Pertua.
SEJARAH PEGUAM SYARIE DI MALAYSIA
7
REALITI SEMASA PEGUAM SYARIE
8
9
14 Seksyen berbezaberhubung Peguam Syariedalam EPAI/EMS
14 Definsi/Tafsiran berbezaberhubung Peguam Syariedalam EPAI/EMS
REALITI SEMASA PEGUAM SYARIE
Senarai Enakmen/Ordinan/AktaBerhubung Peruntukan Peguam Syarie Mengikut Negeri
10
NEGERI SEKSYEN ENAKMEN/AKTA
JOHOR Seksyen 80 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Johor) 2003.
KEDAH Seksyen 46 Enakmen Mahkamah Syariah (Kedah) 2008.
KELANTAN Seksyen 18 Enakmen Pentadbiran Mahkamah Syariah (Kelantan) 1982.
MELAKA Seksyen 68 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Melaka) 2002.
N.SEMBILAN Seksyen 80 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Sembilan) 2003.
PAHANG Seksyen 66 Enakmen Undang-Undang Islam (Pahang) 1991.
PERAK Seksyen 69 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Perak) 2004 (Pindaan 2009).
PERLIS Seksyen 80 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Perlis) 2006.
P.PINANG Seksyen 80 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Pulau Pinang) 2004.
SABAH Seksyen 32 Enakmen Mahkamah Syariah (Sabah) 2004.
SARAWAK Seksyen 28 Ordinan Mahkamah Syariah (Sarawak) 2001.
SELANGOR Seksyen 80 Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Selangor) 2003.
TGANU Seksyen 57 Enakmen Pentadbiran Hal Ehwal Agama Islam (Terengganu) 2001.
W.P Seksyen 59 Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah Persekutuan) 1993.
11
13 Kaedah-kaedah Peguam Syarieberbeza
REALITI SEMASA PEGUAM SYARIE
Senarai Kaedah/Peraturan Peguam Syarie Mengikut Negeri
12
NEGERI KAEDAH/PERATURAN
JOHOR Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Negeri Johor), 2015.
KEDAH Peraturan-Peraturan Peguam Syarie (Kedah Darul Aman), 2016.
KELANTAN Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Kelantan), 2000.
MELAKA Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Melaka), 1989.
N.SEMBILAN Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Negeri Sembilan), 2012.
PAHANG Peraturan-Peraturan Peguam Syarie (Pahang), 1995.
PERAK Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Perak), 2003. (Pindaan 2015)
PERLIS Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Perlis), 1995.
P.PINANG Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Negeri Pulau Pinang), 1997.
SABAH Tiada
SARAWAK Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Sarawak), 1992.
SELANGOR Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Selangor), 2008.
TGANU Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Terengganu), 2015.
W.P Kaedah-Kaedah Peguam Syarie (Wilayah-Wilayah Persekutuan), 1993.
13
Permohonan kepada 14 buah Negeri
Perbezaan KELAYAKAN & SYARAT Penerimaan Masuk
Perbezaan PROSES PenerimaanMasuk (peperiksaan/ujian/tampalan)
REALITI SEMASA PEGUAM SYARIE
PERBEZAAN KELAYAKAN & SYARAT PENERIMAAN MASUK PEGUAM SYARIE
14
PER
BEZ
AA
N K
ELA
YAK
AN
& S
YAR
AT KELAYAKAN DAN SYARAT
PENERIMAAN MASUK
JOHOR
KEDAH
KLANTAN
MELAKA
N.SMBLN
PAHANG
PERAK
PERLIS
P.PNG
SABAH
SARAWAK
SNGOR
TGANU
W.P
Islam - - - -
Warganegara Malaysia -
Tidak Bankrap
Ijazah Sarjana Muda Syariah - -
Peguambela & Peguamcara -
Lulus ujian bertulis/temuduga - - -
Diploma lepasan Ijazah
undang-undang Syariah
- - - - -
Sarjana Muda Undang-Undang &
Sarjana Muda Syariah (LLB.S)
- - - - - - -
Latihan dalam kamar - - - - - - - - -
Umur (18 tahun, 21 tahun) - - - - - - - -
Pemastautin tetap - - - - - - - -
15
CABARAN : BUKAN ISLAM SEBAGAI PEGUAM SYARIE
PERBEZAAN TEMPOH LATIHAN DALAM KAMAR
16
PER
BEZ
AA
N K
ELA
YAK
AN
& S
YAR
AT
Negeri Kelulusan Tempoh Latihan Dalam Kamar
Syarat Penyelia(Pengalaman)
N. SEMBILAN Sarjana Muda Syariah 6 bulan 5 tahun
Peguambela & Peguamcara Tiada -
Sarjana Muda Undang-undang dan Syariah (Double Degree)
Tiada -
SELANGOR Sarjana Muda Syariah 9 bulan 7 tahun
Peguambela & Peguamcara 3 bulan 7 tahun
Sarjana Muda Undang-undang dan Syariah(Double Degree)
9 bulan 7 tahun
KEDAH Sarjana Muda Syariah 9 bulan 7 tahun
Peguambela & Peguamcara 3 bulan 7 tahun
Sarjana Muda Undang-undang dan Syariah (Double Degree)
9 bulan 7 tahun
JOHOR Sarjana Muda Syariah 6 bulan 5 tahun
Peguambela & Peguamcara Tiada -
Sarjana Muda Undang-undang dan Syariah (Double Degree)
Tiada -
17
Penubuhan, Keanggotaan, SyaratLantikan Jawatankuasa Peguam Syarieyang berbeza
Kadar FI, Pendaftaran & Sijil Amalanyang berbeza
Prosiding Tatatertib/Disiplin mengikutnegeri.
REALITI SEMASA PEGUAM SYARIE
Jadual Bayaran Fi Permohonan, Pendaftaran & PerbaharuiSijil Peguam Syarie Mengikut Negeri
18
PER
BEZ
AA
AN
FEE
NEGERI Fee Permohonan(RM)
Fee Pendaftaran(RM)
Fee Sijil Amalan/Perbaharui
(RM)
JOHOR - 30.00 30.00
KEDAH - 500.00 250.00
KELANTAN 20.00 10.00 250.00
MELAKA 50.00 - 100.00
N.SEMBILAN - 500.00 100.00
PAHANG 10.00 100.00 50.00
PERAK 10.00 - 100.00
PERLIS - - 100.00
P.PINANG - - 100.00
SABAH - - NIL
SARAWAK - 100.00 50.00
SELANGOR - 500.00 100.00
TGANU 50.00 - 100.00
W.P 10.00 100.00 100.00
19
KESAN PERBEZAAN UNDANG-UNDANG PEGUAM SYARIE
MA
SYA
RA
KA
T Tindakan tatatertibdi satu negeri, masihboleh beramal di negeri lain.
Tidak perbaharuiSijil Amalan tetapimemberi nasihat.
Mengiklankan diri.
Masalah Ulat. MA
HK
AM
AH Sukar kenalpasti
Peguam Syarie yang perbaharui SijilAmalan.
Sukar mengambiltindakan disiplin.
Masalah Ulat.
PROSPEK
20
21
PEGUAM SYARIE MEMAINKAN PERANAN BESAR/PENTING
MENGIMBANGI ANTARA PIHAK-
PIHAK YANG BERTELAGAH
NASIHAT HUKUM SYARAK -
MUNAKAHAT, MUAMALAT, JINAYAH DLL.
KHIDMAT NASIHAT DAN KAUNSELING KEPADA
ANAK GUAMNYA, MEREDAKAN TEKANAN.
PENDAMAI DAN MENCARI JALAN
PENYELESAIAN DI LUAR MAHKAMAH
