Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Patentli Ürün Geliştirme
2 1 2 – 3 4 1 1 7 9 5
K o r d i n a t . c o m . t r
H a z i r a n 2 0 1 4
Yepyeni Bir Rekabet Avantajı Patentli ürün, Şubat 2014’te Yayınlanan 6518 Nolu Kanun İle Gelir Vergisinden %50 Muafiyet Getiriyor.
Bu kanun ile patentli ürün veya üretim yapan firmalar rakiplerine göre %50 daha az vergi vererek büyük bir rekabet avantajı kazanmaktadır.
Her firma patentli üretim yapabilir mi?
Her patent başvurusu patentli üretim anlamına mı gelir?
Patentli üretim nasıl yapılır?
Vergi avantajlarından nasıl faydalanılır?
Patentli üretim ile rakipler nasıl engellenir?
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 1
PATENTLİ ÜRÜNDEN ÖNCE, ÜRÜN GELİŞTİRME NEDİR?
Ürün geliştirme işi teknik, görsel veya sadece pazarlama açısından olabilir. Eğer bir ürünün
geliştirilmesinde teknik veya mühendislik ağırlıklı çalışmalar yapılıyorsa, burada teknik veya
teknolojik ürün geliştirmeden, hatta araştırma ve geliştirmeden (Ar-Ge) bahsedilebilir. Örneğin alış
veriş merkezlerinde veya sokakta kullanılabilecek bir geri dönüşüm makinesi yapılıyorsa, veya bir süt
içeriğindeki doğal maddelere zarar vermeden daha uzun süre dayanabilecek bir proses geliştiriliyorsa
burada teknik ürün geliştirmeden bahsedilebilir. Ancak bir ürün üzerinde teknik veya mühendislik
açısından bir değişiklik yapmayıp sadece görünümü değiştiriliyorsa , örneğin bir elektrik süpürgesinde
sadece görünüm daha çekici bir modele dönüştürülüyorsa, burada teknik değil görsel bir ürün
geliştirmeden bahsedilebilir. Veya tüm bunların dışında ürünün üzerinde hiçbir teknik veya görsel
iyileştirme yapılmadan, sadece pazarlama odaklı olarak ambalajında, markasında, sunumunda vb
geliştirmeler yapılıyorsa, burada pazarlama açısından ürün geliştirmeden bahsedilebilir. Örneğin
yıllardır tüketilen bir karadeniz çayının farklı bir ambalajla, yeni bir marka ile piyasaya sürülmesi
pazarlama açısından bir ürün geliştirme olarak kabul edilebilir. Tüm bu örneklemelere rağmen
piyasada ürün geliştirme denince teknik, görsel veya pazarlama açısından yapılan geliştirmelerin
hepsi veya bir kaçı olabilir. Dolayısı ile teknik, görsel veya pazarlama diye kavramlarla ürün geliştirme
sınıflandırılmaz. Önemli olan firmaların rakiplerinin önüne geçmek, daha çok satış yapmak veya
kârlarını yükseltmek için devamlı ürün geliştirme faaliyetleri içinde olmak durumunda kalmalarıdır. Bu
nedenle ürün geliştirme faaliyetleri firmaların büyük çoğunluğunda profesyonel yöntemlerle veya
amatör çalışmalarla zaten yapılmaktadır denebilir.
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME NEDİR?
Bir ürün üzerinde teknik bir iyileştirme yapılıyorsa ve bu teknik iyileştirme patentlenebilir bir teknik
iyileştirme ise burada patentli ürün geliştirmeden bahsedilebilir. Patentli ürün geliştirmene örnek
olarak I-phone telefonlarının geliştirilmesi ve patent alınması gibi meşhur örnekler verilebileceği gibi
bir çikolatalı kek üretimi prosesinde ozon kabarcıkları kullanılarak ağızda hoş bir tat bırakan yeni bir
kek üretilmesi de söz konusu olabilir. Önemli olan teknik iyileştirmenin büyüklüğü veya ne kadar
sansasyonel olduğu değil patent kriterleri açısından kabul edilebilir şartları sağlamasıdır.
İnsanlar ürün geliştirirken onları motive eden bir çok unsur bulunabilir. Eğer bir ürün geliştiriliyor ve
pazarda etkili sonuçlar alınıyorsa bu durum kuşkusuz arzu edilen bir durumdur. Buna ilave olarak eğer
bir ürün geliştiriliyor, bu ürün pazarda başarılı oluyor ve bu yeni ürüne patent başvuru yapılmış ise bu
durum beklenenin ötesinde çok üstün bir rekabet avantajı getirir. SONY firmasının Playstation ürünü
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 2
ile piyasada tekel oluşu, APPLE firmasının I-phone ve I-tab ürünü ile piyasada uzun süre liderliği
oynaması verebilecek çok ünlü örnekler olabileceği gibi yurt içinden veya dışından binlerce patentli
ürünlerle rekabet avantajı elde edilen firma örnekleri verilebilir. Patentli ürün ile firmalar devlet
tarafından kendilerine verilmiş bir “tekel hakkı” elde ederler. Patent, bu nedenle pazarlamanın 5.
P’si olarak kabul edilir. Eğer firmalar patenti rekabette etkin olarak kullanabilirlerse gerçekten
büyük kazançlar elde edebilirler.
NEDEN PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME GEREKLİDİR?
Dünyada her ay binlerce yeni ürün piyasaya sürülmektedir. Firmalar yeni ürünleri kuşkusuz piyasada
daha öne geçmek, cirolarını ve kârlarını arttırmak için geliştirirler. Bu geliştirmeleri yaparken
kimisinde az, kimisinde çok Ar-Ge ve pazarlama çalışmaları yaparlar. Bir çok yeni ürün geliştirme
projesi için önemli parasal kaynaklar ayrılır. Bu çalışmalar sonucunda bir kısım yeni ürünler firmaları
arzu ettikleri hedeflere ulaştırırlar. Bir kısmı da başarısız olur. Ancak firmalar yeni ürünlerini piyasaya
sürdükten çok kısa bir süre sonra “birebir taklitle” veya “esinlenerek “ benzer yeni ürünler piyasaya
çıkar. İşte, yeni ürünleri ilk çıkaran firmalar haklı olarak harcadıkları zaman, para ve personeli
korumak için geliştirdikleri yeni ürünler için patent, marka veya tasarım korumaları alırlar. Patent,
marka ve tasarım tescilleri sadece yatırımları korumak için değil, piyasadan elde edilecek kârların
rakipler tarafından paylaşılmaması için de yapılır. Bu nedenle günümüzde başta patent olmak üzere
fikrî mülkiyet hakları yeni ürünlerin başarısını arttıran çok önemli bir unsurdur. Ürünlerin ve
hizmetlerin bir birine gittikçe daha çok benzediği bir rekabet ortamında “farklılaşmak” en önemli
stratejilerden biridir. Farklılaşma adına yapılan tüm çalışmalar eğer patentler ve diğer fikri mülkiyet
hakları ile korunabiliyorsa bu daha etkili bir rekabet stratejisidir.
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME İÇİN DEVLET AYRICA TEŞVİK VERİYOR
Patentli ürün geliştirme temelde rakipleri engelleyerek piyasada daha etkili bir rekabet stratejisi
uygulamak için yapılmaktadır. Türk sanayisinin daha etkili bir rekabet stratejisi uygulaması için
inovasyon ve Ar-Ge ile ilgili çalışmalara ağırlık vermesi ve katma değerli ürün ve hizmetleri ortaya
çıkarması gereklidir. Devlet, bu faaliyetlerin özendirilmesi için son yıllarda verdiği teşvikleri
arttırmıştır. Bunun yanında yeni inovasyon ve Ar-Ge ile ilgili teşvikler çıkartmıştır. İnovasyon ve Ar-Ge
yapmak kuşkusuz firmalara önemli üstünlükler getirir.
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 3
Etkili rekabet stratejilerinin uygulanabilmesi için patentli ürün geliştirme faaliyetlerinin de yapılması
gereklidir. Türkiye bununla ilgili olarak devrim niteliğinde olabilecek, iyi uygulandığında firmaları
sıçratabilecek bir patentli üretimi teşvik yasası çıkarılmıştır. 06 Şubat 2014 tarihli 6518 nolu
kanunun 82. Maddesi ile değiştirilen 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun
5/A maddesi gereği patentli üretim yapan Türkiye’deki şirketler %50 daha az vergi ödeyecektir.
06 Şubat 2014 tarihli 6518 nolu kanunun 82. Maddesi ile değiştirilen 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/A maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Sınai mülkiyet haklarında istisna MADDE 5/B – (1) Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve
yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların;
a) Kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların,
b) Devri veya satışı neticesinde elde edilen kazançların,
c) Türkiye’de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları hâlinde elde edilen kazançların,
ç) Türkiye’de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin
satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen
kısmının, % 50’si kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu istisna, buluşa yönelik hakların ihlal
edilmesi neticesinde elde edilen gelirler ile buluş nedeniyle alınan sigorta veya diğer
tazminatlar için de uygulanır.
Bu vergi teşviği ile Türkiye’de üretim yapan, bu üretimi ile ilgili Türkiye’de patent almış olan bir
firma otomatik olarak rakiplerine göre %50 daha az vergi ödeyecektir. Bu, doğrudan patentli
üretimi teşviktir. Teşvikten öte İnovasyon ve Ar-Ge stratejilerini uygulayan, bu stratejiler ile yeni
ürün ve üretim yöntemleri ortaya çıkaran firmalar için altın tepside sunulan bir imtiyazdır.
PATENTLİ ÜRETİM İLE İLGİLİ TEŞVİKTEN FİRMALAR NASIL FAYDALANABİLİR?
Firmaların patentli üretim ile ilgili %50 vergi teşviğinden faydalanması için öncelikle ürettikleri
mamüllerin veya üretim yöntemleri ile ilgili en az bir patente sahip olması gerekir. Bu şart temelde
“kolay yerine getirilebilir bir şart” gibi gözükse de uygulamada zor bir iştir. Özellikle Türk firmaları için
çok zordur. Çünkü patentli bir ürün veya üretim yöntemi geliştirmek demek aslında senelerdir yaptığı
üretimin dışına çıkıp teknik olarak daha üstün bir ürün veya üretim yöntemi geliştirmek demektir.
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 4
Veya başka bir değişle patent almanın şartlarını sağlamak gerekir. Hatırlamak gerekirse nedir patent
almanın şartları;
1) Yapılan yeniliğin (veya buluşun) sadece Türkiye’de değil dünyada yeni olması gerekir.
2) Sanayiye uygulanabilir, veya başka bir değişle pratiğe dökülebilir olması gereklidir.
3) Tekniğin bilinen durumunu aşar nitelikte olması gerekir.
Yukarıda belirtilen üç şart hemen hemen tüm dünyada patent almak için gerekli olan şartlardır.
Aslında bu şartlar ürün veya üretim yöntemlerinde katma değer elde etmek için gerekli olan teknik
şartlardır. Aslında devletler patentli üretimi teşvik ederek, sanayilerinin katma değer üretmelerini
de teşvik olmaktadırlar.
Firmalar patentli üretim geliştirmeyi öncelikle rakiplerine karşı rekabet avantajı elde etmek için
yapmalıdırlar. Çünkü patent almak demek her zaman patentli olan ürünün iyi satılması ve yüksek
kârlar elde edilmesi anlamına gelmemektedir. Dolayısı ile firmalar öncelikle “patent alıp teşviği
kapmayı” değil, rakiplerine üstünlük sağlayacak ürün veya üretim yöntemleri geliştirmeyi
başarmalıdırlar. Bunun yaparken de her zaman patenti gözden kaçırmamalıdırlar. Türkiye’de yirmi yıl
öncesine göre patent sahibi olan firmaların sayısı azımsanmayacak ölçüde artmıştır. Ancak bu firmalar
“benim patentim var, bu teşvikten yararlanmak istiyorum” dediğinde büyük çoğunluğu bu teşvikten
yararlanamayacaktır. Çünkü bir çoğu satış yapıyor ama satış yaptığı ürün patentli ürün değil veya
patent alınan konu ile ürün arasında doğrudan bir örtüşme yok.
Patenti olan veya patent alacak firmaların yeni teşvik sisteminden yararlanabilmesi için şu ana
unsurları gözden geçirmesi gereklidir;
Patent alınan veya alınacak konu ile ürün aynı mı? Yani, bir uzman ürünü ve patenti
incelediğinde “patentte bahsedilen unsurlar bu üründe vardır!” diyebilmelidir.
Patentli olduğu iddia edilen ürün ile satış kayıtları tutarlı olmalıdır. Yani patentli olmayan
ürünün satışı ile oluşturulan faturada patentli ürün bilgisi olmamalı veya başka bir değişle
patentsiz ürün faturası patentli imiş gibi gösterilmemelidir. Bu aynı zamanda nitelikli
dolandırıcılığa girebilir.
Patentli ürün gerçekten patenti işaret etmelidir. Bir çok faydalı model sahibi patentim var
diye düşünür, ancak elinde gerçek bir patent koruması yoktur.
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 5
KORDİNAT FİRMALARA PATENTLİ ÜRETİM KONUSUNDA NASIL DESTEK VERİYOR
KORDINAT vekilleri, Türkiye’deki sanayinin uluslararası arenada rekabet edebilmesi için fikir
üretiminden patent tesciline kadar tüm hizmetleri sunmaktadır. Bu kapsamda İnovasyon ve Ar-Ge
projelerinin oluşturulması, proje yönetimi, teknolojik rekabet analizi, projeler sonucunda ortaya çıkan
yeni ürünlerin başta patent olmak üzere fikri mülkiyet hakları ile korunması gibi çok geniş bir
yelpazede çalışmaktadır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5/A maddesi gereği patentli üretim yapan Türkiye’deki
şirketlerin %50 daha az vergi ödemesi konusunda şu tip hizmetleri sunmaktadır;
Patent Almış Firmalara Sunulan Hizmetler;
Firmaların ellerinde eğer patent varsa patent porföylerinin incelenmesi ve analizi. Varsa
burada güçlü patentlerin tespiti, yoksa güçlü patent elde edilmesi için “patentli ürün
geliştirme önerilerinin” sunulması.
Mevcut ürünlerin ve üretim yöntemlerinin incelenmesi ve varsa ellerindeki patentlerle
karşılaştırılması. Eğer patentler, ürünler ile eşdeğer değilse, yani patentte korunan unsurların
üründe bulunmadığı tespit ediliyorsa bu problemin çözüm önerisi ve çözümü.
Patentli olduğu iddia edilen ürünlerin teşvik kapsamına alınabilmesi için üretim, ürün ve
faturalama sistemlerinin incelenmesi ve gerekli revizyonların yapılması.
Bunlarla ilgili uzman değerlendirme raporlarının (Patent Audit) çıkarılması
Patenti Olmayan Firmalara Sunulan Hizmetler;
Firmaların ürün ve üretim yöntemlerinin incelenmesi muhtemel patent fırsatlarının tespiti.
Firmaların patent alacak şekilde ürün veya üretim geliştirme faaliyetlerinin dizaynı ve
uygulanması
Sistematik olarak patentli ürün geliştirme ve güçlü patentlerin elde edilmesi
KORDINAT vekillerinin sunduğu patentli ürün geliştirmenin temel odağı firmaların piyasada öne
geçmelerini sağlayacak patent stratejilerine dayalı hızlı ürün geliştirmedir.
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 6
KLASİK ÜRÜN GELİŞTİRME VE PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME KARŞILAŞTIRILMASI
Klasik Ürün Geliştirme Patentli Ürün Geliştirme
Ürün Geliştirme ihtiyacı
Genellikle müşteri talebi ile veya rakiplerin başarılı ürünlerine karşı yapılır
Rekabet üstünlüğü ve sektörde liderlik hedefi ile ortaya çıkar
Beanchmaking Genellikle ürünler alınıp karşılaştırılır Teknolojiler ve patentler karşılaştırılır.
Hedef Hedef satış yapacak ürünler geliştirmektir Hedef satış yapacak, patentlenebilir ürünler geliştirmektir.
Rakiplere karşı eylem Rakiplere karşı hızlı olmak bir avantajdır. Patentli ürünler ile rakipler engellenir ve
uzun süreli liderlik korunur.
Başarı ölçme Satış haricinde ölçülemez Satış, kârlılık, patent sayıları, marka gücü ve vergi indirimleri
KORDİNAT NE YAPAR?
KORDİNAT, firmaların fikrî değerler üretmelerini, onları etkin olarak korumalarını ve bu değerlerini
maksimum finansal sonuçlara dönüştürerek rekabet etmelerini sağlayan bir şirkettir.
Temel Hizmetleri Arasında; İnovasyon, Ar-Ge, Yeni Ürün Geliştirme, Marka, Patent, Tasarım, Telif
Hakları ve Teknoloji Transferidir.
Genel çalışma şekli olarak sadece tescil yapmak değil, firmaların inovatif fikir üretmelerinden tescile
ulaşıncaya kadarki süreci sistematik olarak yönetmek ve arzu edilen kâra ulaşmaya yardımcı
olmaktadır.
KORDINAT’IN DİĞER ÖZEL HİZMETLERİ
Ar-Ge Bölümlerinde Patent Stratejileri,
Patent Engeli Aşma ve Patent Kırma,
Kazandıran Ar-GE
Patent Riski Olmadan
Tüm Dünyada Etkili Patent Koruması
PATENTLİ ÜRÜN GELİŞTİRME
© Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi kordinat.com.tr 7
KORDINAT REFERANSLARI
KORDINAT İNOVASYON VE FİKRÎ MÜLKİYET YÖNETİMİ LTD. ŞTİ.
BEŞİKTAŞ İSTANBUL
TEL: 212 341 17 95 FAX: 212 341 17 96
Kordinat.com.tr
TELİF BİLDİRİMİ ©
Bu dokümanda açıklanan tim bilgiler ve belgeler Kordinat Inovasyon ve Fikrî Mülkiyet Yönetimi Ltd.
Şti’nin maddi ve manevi malıdır. Ancak izin alınmak sureti ile kullanılabilir.