Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
PALAESTRALATINA
S o m m a r i n mCommercium Spistulare
Smmanueli ‘Jové(*J. 7Aateccci).
palaestra Satina Martyres Celebrat(TA. fiópes de Xubirta).
Sollemnia Vellisbonae celebrata(Ti. TAartija).
Oe TAartyrio Sm. Sové<ft. Sarmiento).
<R. p . Seander Sanio(A. 54errera).
Conloquia in Schola(6m. ‘Jové).
Suavis recordatio(5C. Surribas),
Sn memoriam p. ‘Julii Seache(7A. Êôpe* de Xubtria).
Victimis Hispanis(*!. A. Velasco).
©e civili apud hispanos dissensioneTortitudo Sm. Sové
(A. /fvenarius).
Sonus miles Christi(G. Cabeílo)
Mirifica portenta
Bibliographie(ß. TAarcos).
(Ti. 7Aartija).
www.culturaclasica.com
( 1 )con tiE R C iu n episto lareRaymnndus Sarmiento, C. M. F. Andreae Avenarlo, $. V. D. s. d.
M o e r o r e o p p r e s s u s a c e r b u m tibi n u n l i u m a c f u n e s t i s s i m u m d e f e r o ; m u l t i s i l le b o n i s f l eb i l i s o c c id i t , M a g i s t e r n o s t e r , q u o c u m i p s e f a m i l i a r i s s i m e u t e b a r i s , h u m i l i s a c s a p i e n s , p i u s e t a l a c e r o m n i u m q u e r e l i g i o s a r u m v i r t u t u m c u s t o s i n d e f e s s u s , P a l a e s t r a e L a t i n a e c o n d i t o r a c m o d e r a t o r s o l e r s , P a t e r i n q u a m E m m a n u e l j o v é p l u m b i s c o m r n u n i s t a r u m e s t i n t e r f e c t u s .
P l u m b i s d ix i c o m r n u n i s t a r u m , g e n u s e n i m m o r t i s q u a m ip s i i n t u l e r u n t i m m a n e s r e l i g i o n i s h o s t e s a d h u c n o b i s i g n o t u m m a n e b a t . N u p e r q u i d a m ex p r o f u g i s I t a l i a e s o lu m a d v e c t u s , P a t r e m c r u c i a f f i x u m a c p o s t e a , r o g o a c c e n s o , v i v u m c o m b u s t u m f u i s s e c u m a l i i s 14 m e i s in D o m i n o s o c i i s et c o n d i s c i p u l i s , n a r r a t . M o r s q u i d e m c e r t i s s i m a ; s e d a d j u n c t a m o r t i s s e d u l o e x p l o r a r e o p o r t e b i t .
C l a r u m i l lud l a t in i t a t i s l u m e n n a t u m e r a t V a l l b o n a e , l l e r d e n s i s p r o v i n c i a e o p p i d i , d i e 14 S e p t e m b r i s 1895, Vici p r i m a v o t a n u n c u p a v e r a t 15 A u g u s t i 1912, s a c e r d o s in i t i a t u s 29 Ma j i 1920; a b s o l v e r e n o n v a lu i t q u o d e x a r a b a t to t i u s l a t in i t a t i s l e x i c o n e t a l i a q u a e p r a e m a n i b u s h a b e b a t o n e r a .
Die 21 Juli i u n i u s h o r a e s p a t i o U n i v e r s i t a t e m d e s e r e r e , c o a c t i s t i p a n t e n o b i s s c e l e r a t o r u m m a n u h a u d l e v i t e r a r m a t o r u m , i n d e q u e mi l l e p e r f u n c t i per icul is . , n o s c i v e s e x ter i , H i s p a n i a e f ines r e l i n q u e r e , Dei b e n e f i c io , c o n s e c u t i s u m u s . O m n i b u s de s t i tu t i , I tal i a m p e t i m u s , n u n c v e r o c a e l i s p i r i t u m d u c i m u s n o b i l i s A u s o n i a e .
F ax i t D e u s et B e a t a V i r g o ut H i s p a n i a e t e r r i s q u a n t o c i u s s o l p r o s p e r i t a t i s et p a c i s i t e r u m a f f u lg e a t . V a l e .
D a b a m T u s c u l i in I tal ia Vil k a l . O c t . a . M C M X X X V I .
Andreas Avenarius presto- $. V. D. Raymundo Sarmiento fratri sal.P e r a c e r b u m s a n e f u n e s t u m q u e m i s i s t i n u n t i u m . Q u i s c r e d e r e t e a s f e r i a s q u a s
E m m a n u e l m e u s f a u s t a s e t s e c u n d a s o p t a v e r a t , i p s u m n o n a b s o l u t u r u m in te r m o r t a l e s e s s e ? p r a e s e r t i m qu i s e n u n q u a m a e g r o t a s s e g l o r i a r e t u r . N u n c i l le m e n s e m O c t o b r e m , q u o n o b i s n o v u m P a l a e s t r a e a n n u m o r s u r u s e ra t , in a u l a c a e l e s t i i n c o h a v i t i n t e r s a n c t o r u m m a r t y r u m a g m i n a et i p s e p u r p u r a i n s i g n i s et p a l m a , u t p o t e qu i v e n e r i t ex m a g n a t r i b u l a t i o n e .
A c c e p t o n u n t i o , s t a t i m d e c r e v i s a c r a a l t a r i s f a c e r e p r o a m i c o et l i c u i s s e t n i g r i s ; s e d n o n s u m a u s u s p r o t e s t e C h r i s t i , q u e m o m n e s n o s c u m tot f r a t r i b u s a p u d D e u m e s s e p l a n e s e n t i r e m u s . I t a q u e A n g e l o r u m c u s t o d u m m i s s a m , n a m fuit i s d i e s a . d . VI N o n . , c e l e b r a v i n o n t a m p r o a m i c o , s e d p r o il l is c o n g r e g a t i o n i s C l a r e t i a n a e s o d a l i b u s , qu i ve l a d e x t e r a s n a t i o n e s e j ec t i d e f l e n t a m i s s u m to t f r u c t u m l a b o r u m , ve l s i c u t f e r a e in i p s a H i s p a n i a a d h u c m u t a r e c o g u n t u r s e d e s . Q u a n t a i s t e s o v i e t i c u s f u r o r d a m n a i n tuli t E c c l e s i a e ! Q u o t s a c e r d o t e s et r e l i g i o s o s v i r o s et s a c r a s Dei v i r g i n e s a b s u m p s i t ! Q u o t m o n u m e n t a i n g e n i o r u m ve l d e le v i t ve l d e le t i s a u c t o r i b u s f u tu r i s s a e c u l i s i n t e r c e pit! Q u i s t a m c i to a p p a r a b i t i l l ud l e x i c o n t o t i u s l a t in i t a t i s , q u o d s c r i b i s , J o v a e u m m o l i ri c o e p i s s e ? E s t ut n u p e r in e p h e m e r i d e q u a d a m d i s p u t a v i t q u i d a m p h i l o s o p h u s h i s p a - n u s : f u r i a t a m m u l t i t u d i n e m c l a m a r e p a n e m , s e d d e s t r u e r e p i s t r i n u m u n d e c o q u a n t u r p a n e s . F le b i l i s e r g o a m i c u s o c c id i t . Q u i d M a r t i j a ? Q u i d J i m é n e z ? U t e r q u e g y m n a s i i C e r v a r i e n s i s p r o f e s s o r , q u a e u t r i u s q u e s o r s e s t ?
S e d mi h i p r a t s a g i a b a t a n i m u s h o c q u o d f a c t u m e s t f u t u r u m e s s e . I t a q u e c u m a u d i s s e m e t i a m r e g i o n e m I l e r d e n s e m q u a t i r u b r o i m p e t u , t i m e r e c o e p i q u i d a m i c i s m e i s f iere t . E t s p e r a b a m q u o n i a m f e r i a e e r a n t ve l C e r v a r i a e n o n e s s e , ve l o c c a s i o n e a l i q u a f u g i e n d i u s o s . N u n c t a m a t r o x g e n u s m o r t i s et r o b u s t i s p e r a e t a t e m v i r i s ! G r a t i s s i m u m e t i a m fec i s t i q u o d d o c u i s t i , q u o d ie n a t u s , q u o d ie C o r d i s M a r i a e F i l i u s , q u o d ie s a c e r d o s f a c t u s e s s e t E m m a n u e l . E r g o s e x d e c i m a n n o s e x p l e v e r a t s a c e r d o t i i ! T u v e r o f ac q u o d e s p o l l i c i t u s ut c u m u l t i m a fa t a p a t r i s i n n o t u e r i n t , d i l i g e n t e r h u c s c r i b a s o m n i a . Q u i d ? P a r e n t e s e j u s a d h u c s u p e r s t i t e s s u n t a n e o s s e c u t u s e s t ? E s t a n t e o c u l o s m e o s l u c i g e n a i m a g o , q u a m mi h i a n t e n o n n u l l o s a n n o s m is i t . H a n c n u n c c u m m a j o r e a d s p i c i o r e v e r e n t i a , c u m e j u s r e f e r r e i n t e l l e g a m f a c i e m , q u e m p r o C h r i s t o i n t e r f e c t u m f u t u r i s s a e c u l i s n o m i n a n d u m p u t e m in m a r t y r o l o g i o . J o v a e u s m e u s in p o s t r e m a P a l a e s t r a e e l u c u b r a t a n e h o n o r i f i c e c o m m e m o r a v i t e t i a m A v e n a r i u m et p a t r o n i me i i m a g i n e m m e i s o r n a t a m v e r s i b u s in b r e v i a r i o h a b e b a t s u o . N u n c i l l i s d e d i t J e s u s p e r S p i r i t u m P a t r i s A n d r e a n a m o r i f ide , im i t a r i P o l i c a r p u m et L a u r e n t i u m et J a p o n i a e m a r t y r e s et i n n u m e r a b i l e s a l i o s , qu i p e r i g n e m e d u c t i s u n t in r e f r i g e r i u m . N e q u e d u b i t o e q u i d e m , q u i n e t i a m c a e l i t u s f a v e a t r e i L a t i n a e , cu i h i c v i r e s et s t u d i u m d e d e r a t . N o s f a c ia t e u m et f r a t r e s D e u s o p t i m u s in a e t e r n a e c l a r i t a t i s g a u d i o v i d e r e , e t c u m i l l is p o s t b r e v e s v i t a e a n n o s c o n j u n g a m u r fel ici tat i S a n c t o r u m !
E x S . P e t r i m i s s i o n a r i a d o m o , q u a e e s t in u r b e T i r s c h e n r e u t h , III N o n a s O c t o b r e s a n n o 1956.
(1) Occasione m arty rii R. P. Emtn. Jové, C. M. F. ju v a t has epistulas, anno 1936 scriptas, ju r is publici facere.
www.culturaclasica.com
Annus S chol. IX.—N úm. 56 Mens. Julio et Augusto MCMXXXIX
P alaestra L a t i n aPretium subnotationis annuae, solutione antelata, est 10 pesetarum in Hispania et Lusitania, 11 pes. in America et Philippinis Insulis, et 12 pes. in reliquis civitatibus - Pretium mittatur oportet
ad Administratorem: Aiagón (Zaragoza) Misloneros-España.
✓
EMM AN VELI. JOVE
MISSIONARIO. CLARETIANO. PERILLVSTRI
LITTERARVM. LATINARVM. EXIMIO. FAVTORI
TERTIO. RECVRRENTE. ANNO
AB. IPSIVS. GLORIOSO. MARTYRIOi
PRO. CHRISTI. NOMINE
PATIENTISSIME. PERPESSO
PALAESTRA. LATINA
INSTTTVTORI. SVO. OLMO.
ATQVE. EJVSDEM. REDACTOR!BVS
OMNIBVSQVE. HISPANIAE. MARTYRI BVS
OBSEQVIVM. AMOREM. REVERENTIAM
TESTATVR
AC. BENEDICTIONEM
AB. IPSIS. DEPOSCIT
www.culturaclasica.com
TM
EMMANUELI JO V Ellllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll̂
A niCO DESIDERATISSIMO NEFARIE IN HISPANIA INTEREMPTO
Quis furor heu dirus permiscet pectora Iberûm Et patrium misere quassat ubique solum!
Qua rabie effrena exardescunt corda, et in altum Effertur, signum mortis, iniqua manus!
Frater ut iratus tigris ferus impetit ipsum Fratrem, et fraterno terra cruore calet!
Mater flet natos immani morte peremptos Combustosque tenet cruribus ipse pater!
Clauditur, heu, caelum horrescens ipsaeque tenebrae Attonita tanto funere mente pavent.
Parce, Deus, sanctûmque tuorum, Christe, memento Et pacem misso crimine redde pius.
Quo plausuque hominum ac musarum numine faustus Doctorum electo major in orbe virûm
2
www.culturaclasica.com
Certavit noster studio ingenioque ¡o va eusPraestant atque novis viribus usque valens;
Laudandumque avidis folium dare tempore alumnis Curabat, vigili paria labore opera.
Qua et juvenis viresque aususque probare Palaestra Majorumque armis ludere nobilibus.
Sic Larium alma et relligiosa pace colebat Sermonis, felix, grammaticaeque decus.
Ast turbo patriae miseras qui corripit oras Abstulit et tecti limine abegit eum.
Non veneratijam pacem praestare penatesPossunt, non superom caelica tecta domus.
Ut fera sub montis latebras compellitur atras Confugere et gressus condere signa miser,
Secta tusque nimis, lucem vitare dieiInfestam, et tenebras noctis amare nigras.
Aufugere a recta, dubiarnque gravemque periclis Quaerere per valles, per nemus omne viam.
Sicque subire domum, sic fatum arcere studebat.Incassum! Fallax nigruit ecce manus,
Et matris jam jam cernentem lumina natum E vivis aufert ipsa sub ora patris.
Quo, torvisque feris indigno, funere caesus Qui reus et Christi et fratris amoris erat.
Arripitur, rogitatur, suppliciique repertum Fit gladius; signum quod pietatis erat
Afficitur probris. Christo maledicere, Sanctis Cogitur, et Fidei temnere signa pede.
Nequicquam. Tumida tunc clamant voce: * Vorabis!»( Arreptaque premunt gutturis arcta cruce.
Dilacerantque diu. jam dentibus, ore genisque,Horret defluxo sanguine; pallor obit.
Expleta tandem rabie miserabile plumbo Placatur corpus, corpore vita fugit.
Et sic humano meritus cultu atque Camoenis,Non fractus, Fidei serta suprema tulit.
Solare, o patria! Infelix si luctibus horres Hac nati fama tempus in omne nites!
Albani ad Romam.J o s b p h u s M a t t e o c c i , C . M. F
i
www.culturaclasica.com
Palaestra Latina MARTYRES CelebratIntuemini, lectores humanissimi, intuemini caram Emmanuelis effi
giem. Quis credet? Dulcissimus ille nosler Palaestrae Latinae Conditor et Moderator, Litterarum Latinarum Professor, ac Parisiensis Societatis Studiorum Latinorum Membrum eheu! a communistis occisus est. Hilarem ejus vultum suavitatem atque innocentiam usquequaque redolentem aspicere nobis in posterum non licebit, ejus suavi ac simplici sermone jam non fruemur, neque oculi nostri scriptis classicam Latinitatem spirantibus delectabuntur.
MAGISTER SAPIENS, RELIGIOSUS FERVENS ATQUE VIRTUTUM EXEMPLAR, FILIUS INMACULATI CORDIS B. M. VIRGINIS FIDELISSIMUS AC AMANTISSIMUS, SACERDOS TOTIS VIRIBUS DEO DEDITUS MORTUUS EST. Mortuus est? Minime. Immo vivit et in aevum nobiscum vivet cujus memoria, labentibus annis, non delebitur. Martyris exempla nobis imitanda fulgentissime offerentur, ejus lectiones in mentibus atque cordibus nostris sculptae constanter permanebunt.
Palaestra Latina eximium Conditorem ac Moderatorem magna prose- quetur reverentia atque honore ejusque vestigia sequetur impavida. Strenue Christi martyr! ad nos benigne oculos verte, et tuae carissimae Palaestrae Latinae, cui te totum vivens dedidisti in Dei gloriam, benedic piissime ut vita fruatur potenti fructusque colligat uberrimos in SUPREMI REGIS laudem animarumque salutem.
Multis abhinc mensibus jam constitueramus primum Palaestrae Latinae post instaurationem fasciculum clarissimo ipsius Conditori dicare, neque fecimus donec ejus mors certis argumentis confirmata plenissime pateret. Nulla jam spes eum in terra iterum videndi effulget. Occubuit, occubuit miles fortis, litterarum decus. Vitam exemplarem sanguine effuso testatus est. Gaude et laetare, mi dulcissime Emmanuel, diademate coruscante ornatus. Gaude et pro Palaestritis precare.
Hunc quoque fasciculum JULIO LEACHE ET LEANDRO FANLO, Palaestrae Latmae redactoribus, ceterFque Christianae Religionis PURPURATIS TESTIBUS a communistis in Hhpania saevissime vexatis atque i- terfectis offerimus libentes. Omnes hi ceciderunt sed gloria obruti. Cecideru it ut milites strenui, non victi sed triumphatores. Terra hispana, milies claru, novum terrarum orbi exhibet diadema sanguine filiorum purpuratum. Martyres invicti Deo animam tradiderunt oculos manusque in cue>um rendentes atque voce clamantes: «VIVAT CHRISTUS REX», «V VAT COR INMACULATUM B. M. VIRGINIS», «VIVAT HISPANIA MATER», «CHRISTUS HERI, ET HODIE ET IN SAECULA».
Coronam pulcherrimis hujus fasciculi floribus contextam texere eaque frontem Palaestrae Latinae Conditoris ceterorumque Hispaniae martyrum, qui gloriosissime pro Deo et pro patria occiderunt, circumdare volumus. Faxit Deus ut clarissima HEROUM exempla et miremur et sequamur semper
M acarius L ó p e z de Z ubiria , C. M. F.
4
www.culturaclasica.com
Sollem nia in honorem P. Em m anuelis Jové Vallisbonae celebrata
Die XXIX t r a n s a c t i m e n s i s Maj i p o p u l u s V a l l i s b o n e n s i s ( V a l l b o n a ) in I le*da, ubi p r i m a m l u c e m a s p e x e r a t P . E m . J o v é , h o n o r e s r e d d i d i t f u n e r e o s cl! fi l io et m a r t y r i e g r e g i o .
J a m d i u f e s t u m e x t r a o r d i n a r i u m p a r a b a t u r in q u a t t u o r m a r t y r e s V a l l i s b o n e n s e s , a c o m m u n i s t i s o c c i s o s , in q u i b u s e m i n e b a t s o d a l i s n o s t e r c a r i s s i m u s et P A L A E S T R A E L A T I N A E c o n d i t o r P. E m m a n u e l .
Hic a d l l e r d e n s e m c iv i t a t e m a d d u c t u s , in t e r f e c t u s e s t , m i r ab i l i a n im i f o r t i tu d in e , u n a c u m q u a t t u o r d e c i m C o n g r e g a t i o n i s C o r d i s B M V i r g i n i s a l u m n i s , in c o e m e t e r io e j u s d e m c iv i t a t i s , d i e 25 m. Julii, S a n c i J a c o b i H i s p a n i a e P a t r o n fe s to , a n n o 1936
C o m m e m o r a t i o v e r e s p l e n d i d a e v a s i t , p r a e s e r t i m G u b e r n a t o r i s c iv i l i s et P r a e s i t is P r o v i n c i a l i s P h a l a n g i s p r a e s e n t i a .
P r a e t e r a l i o s m a g i s t r a t u s a b a u c t o r i t a t e civi l i et mi l i tar i d i p ú t e l o s , a d s t u ^ r e d u o d e c i m s a c e r d o t e s ex c l e r o s a e c u l a r i , ei 1res ex n o s t r a C o n g r e g t i o n e C l a r e t i a n a , P E d u a r d u s F a b r e g a t , n o m i n e G u b e r n i i P r o v i n c i a l i s , P . A l o i s i u s P u jo l ex U n i v e r s i t à te C e r v a r i e n s i , et i n f r a s c r i p l u s Palaestrae Latinae legatus.
P r i m o m a n e M i s s a C o m m u n i o n i s G e n e r a l i s e s t c e l e b r a t a , in q u a P . F a b r e g a t f e r v e n t e m m u l t i t u d in e m in t e m p l o c o n g r e g a t a m h o r t a t u s e s t a d d i g n e s u s c i p i e n d u m p a n e m c a e l e s t e m ; t e n t u s q u e fuit c o m m u n i c a n t i u m f ide l ium c o n c u r s u s ut s a c r a e p a r t i c u l a e p a e n e d e f i c e r e n t . ,
D e in d e in p l a t e a M o n a s t e r i i h a b i t a e s t M i s s a S o l l e m n i s de R e q u ie a b u n i v e r s o p o p u l o d e c a n t a t a , cui a d e r a n t corp* r a t i o n e s P h a l a n g i s ex f ini t imis p o p u l i s , c u m vex i l l i s s i n g u l a r u m p r o p r i i s , n u m e r u m q u a d r a g e s i m u m e x c e d e n t i b u s , a d e o ut p l a t e a u s q u e in r e m o t i o r i b u s a n g u l i s o c c u p a t a t r ia mil l ia h o m i n u m u t r i u s q u e s e x u s f aci le c o n t i n e r e t . F in i t a M i s s a . R P. F a b r e g a t ea e l o q u e n t i a , c o n c i n n i t a t e et m a j e s t a t e q u a s o l e t , o r a t i o n e m f u n e b r e m p r o n u n t i a v i t , in q u a g l o r i a s m a r t y r u m extul i t . C o n t i n u o il la P h a l a n g i t a r u m c o h o r s , o r d i n a t i m p r o c e d e n s , m u s i c i s c o m i t a t a c o n c e n t i b u s , in c o e m e t e r i u m s e s e co n t u l i t , ubi u n i u s m a r t y r u m e x u v i a e s u n t d e p o s i t a e , S e s s i o q u e N e c r o l o g i c a p e r a c t a , b r e v i t e r d i s s e r e n t e in e l o g i u m n o s t r i m a r t y r i s P a l a e s t r a e L a t i n a e l e g a t o , qui e t i a m a d h a e s i o n e m leg i t P . J im én ez , e j u s d e m c o m m e n t a r i i M o d e r a t o r i s qu i m i l i t a r ib u s m u n i i s d i s t e n t u s , i n t e r e s s e n o n va lu i t .
H o r a ter t ia p o s t m e r id ie m , p r a e s i d e n t i b u s m a g i s t r a t i b u s c iv i l i bu s et m i l i t a r ib u s , in p l a t e a m c o n v e n i t u n i v e r s a p o p u l o r u m f r e q u e n t i a , ubi p r a e t e r o r a t i o n e s P r a e s i d i s P h a l a n g i s V a l l i s b o n e n s i s a l i o r u m q u e o r a t o r u m , e x c e l l u e r e a d l o c u t i o n e s a P r a e s i d e P r o v inc ia l i et G u b e r n a t o r i civil i p r o n u n t i a t a e . S o l l e m n i s h a e c c o m m e m o r a t i o f inem a c c e pit, ut m o s es t , i n t e r h y m n o r u m n a t i o n a l i u m c o n c e n t u s et a c c l a m a t i o n e s in M a r t y r e s , in H i s p a n i a m , cet .
N o n d e le b i t u r u n q u a m a V a l l i s b o n e n s i u m m e m o r i a n o m e n E m m . J o v é , l a p id e m a r m o r e o pu b l i c e i n s c r i p t u m ; n o s t r o a u t e m c o r d e s o d a l i s d e s i d e r a t i s s i m u s p e r p e t u o m a ne b i t : t e s t e e n im P r u d e n t i o , « sc r i p t a s u n t c a e l o , a u r e i s e x p r e s s a s i g n i s , M a r t y r u m v o c a b u l a » .
H enr ic us Martija, C M. F.
5
www.culturaclasica.com
C. M. FDE MARTYRIO P. EM M . JOVAEI,T r i b u s f e r e a n n i s m a n s i î i l lud p o s i h o m i n u m m e m o r i a m m a x i m u m in le r H i s p a n o s
c r u d e l i s s i m u m q u e b e l l u m q u a l e n u l l a u n q u a m b a r b a r i a c u m s u a g e n t e g e s s i t . Re s a n e v e r a , q u i s r u b r o r u m f a c i n o r a n u m e r a v e r i t n e f a r i e p a t r i a e ex i t i u m o m n i r a t i o n e m a c h i n a n d u m ? Q u o t h u j u s b a r b a r i a e f a c e s m a j o r u m m o n u m e n t a , c o m m u n e o m n i u m g e n t i u m d e c u s , a d o l u e r u n t ! Q u o t v i r o s h u m a n i t a t e , i n g e n i o , l i t te r i s p r a e s t a n t e s i s t i u s s a e v i t i a e e f f r e n a t u s m a c t a v i t f u r o r ; Q u o c u m q u e a s p i c i a s n ihi l n i s i c a e d e s , i n c e n d i a et r a p i n a s i n v e n i e s in h o c in c r e d i b i l i r e r u m o m n i u m n a u f r a g i o , q u o d n o n m o d o v i r o s e g r e g i e e x c u l t o s c o n s o r t i o a b s t u l i t a m i c o r u m , v e r u m e t i a m p r a e c l a r i s l i t t e r a r u m s t u d i i s m u l t u m a t tu li t j a c t u r a e in te r i tu P . E m m a n u e l i s J o v é , C . M. F . , P a l a e s t r a e L a t i n a e c o n d i t o r i s , c u j u s a c e r b u m a t q u e e t i a m m i s e r r i m u m c a s u m i n i q u i s s i m e f e r u n t p a l a e s t r i t a e o m n e i .
F a c t o r u m m e m o r i a m , p a r t i m u t t e s t i s o c u l a t u s , q u o r u m p a r s m i n i m a q u i d e m i p s e fui, p a r t i m ut a b i d o n e i s a c c e p i a u c t o r i b u s r e f e r a m .
Die 21 Juli i u n i u s h o r a e s p a t i o c o a c t i s u m u s U n i v e r s i t a t e m r e l i n q u e r e . S u p e r i o r i b u s d i e b u s j a m i n d e a d ie q u o r e s c o m m o v e r i s u n t c o e p t a e , a e d e s n o s t r a s d ie n o c t u - q u e d i s c e s s u m p r o h i b e n t e s p e r f r i c a t a e f r o n t i s h o m i n e s a d v i g i l a b a n t a t q u e i id e r r , o m n i a , in d i s c e s s u a p e d i b u s a d c a p u t s u m m u m p e r q u i r u n t . O m n i b u s d es t i tu t i , q u o n o s c o n v e r t e r e m u s , i g n o r a b a m u s p e n i t u s . T a n d e m p o s t q u i n q u e h o r a s m a x i m a e e x p e c t a - t i o n i s c o n c e d u n t u r a u t o m o l i c u r r u s t r e s et C e l s o n a m ( S o l s o n a ) v e r s u s r a p i m u r ; m e d i o a u t e m i t ine re , p r a e t e r o m n i u m o p i n i o n e m , s i s t i m u r et r c d u c t u i c o g i m u r , p o s t m o d u m m u l t u m j a m tu n c n o c t i s p r o c e s s e r a t in q u o d a m i n c l u d i m u r c o e n o b i o P a t r e s et s c h o l a s tici et p u e r i n a t u m in im i a d n u m e r u m c e n t u m et s e x a g i n t a .
H ic b i d u u m , ut in c u s t o d i a m d a t i , p e r m a n s i m u s ; c u m q u e r e r u m c o p i a s u p p e t e r e t n u l l a , h o s t i u m p e r i c u l u m p r o p u l s a n t e s qui f e r r o ve l f l a m m i s n o s a s s i d u e m i n i t a b a n t u r , a d v i l l a m o p i s n o s t r a e q u a t t u o r h o r a r u m p e d e s t r e i te r d i s t a n t e m o c c u l t o s p e r t r a m i e s c o n f u g i m u s . H ic q u o n i a m f a m a e r a t u l t r o c i l r o q u e v a g a t i b o t c h i c o s , f e r v e n t e m i l l ius m e n s i s c a l o r i b u s n o c t e m in c u j u s d a m m o n t i s r e c e s s i b u s d u x i m u s t r a n s i g e n d a m . P r i m o d i l u c u l o , a d v i l l a m u s q u e d e c u r r i m u s , s e d e h e u ! v ix S a c r o l i ta to , e c c e i p s e C e r v a r i a e p r a e s e s p r a e c l a r a m h a b e n s c o h o r t e m p r a e t o r i a m n e c o p i n a t o s n o s i n v a d i t , o f f i c io f u n g e n s cu i e r a t p r a e p o s i t u s , p e r l u s t r a t u r u s . . .
U s q u e d u m J o v a e u s n o s t e r h i s p e r e g r i n a t i o n i b u s a f u e r a t ; f e r i a r u m e n im ini t io in l é x ic o l a t in i t a t i s i m p e n s i u s a d l a b o r a n d i g r a t i a , a d v i l l a m s e r e c e p e r a t , i b i q u e t e m p e s t a t i s p r o c e l l a e s t o p p r e s s u s .
E r g o e x i m i u s il le rei p u b l i c a e p r a e s e s g r a v i s s i m i s v e r b i s e t i a m n e c e s s a r i o r u m i n h ibu i t u s u m i d e m q u e n e q u i c q u a m d e f i c e r e t s e o m n e m o p e r a m p r a e s t i t u r u m s p o p o n d i t ; a t , v e r b a et v o c e s p r a e t e r e a q u e n ih i l . . .
H a e c d u m g e r e b a n t u r , u n o e t i a m ex m i l i t i b u s qu i q u a d a m a n i m i l e n i t a t e e m i n e b a t , s u a d e n t e ut f u g a s a l u t i c o n s u l e r e m u s , s t a t u t u m e s t ut s c h o l a s t i c i in p r i m i s h i s p a n i in p r o x i m o s v i c o s d i s c e d e r e n t . D u a e f a c t a e s u n t p a r t e s , q u a r u m a l t e ra , E m m a n u e l e d u c e , m a g n i s i t i n e r i b u s in u r b e m J o v a e i n a t a l e m , V ö l l b o n a e n o m e n , p e r r e x i t i g n a r i p r o r s u s h o m i n u m l o c o r u m q u e , i t a q u e p r o p e m e r i d i e m diei 24, i t iner i s e c o m m i t e n t e s v o l i s o m n i b u s p r o s e q u e b a m u r : in c a e l o d e m u m u n a e r i m u s d e n u o !
R e s q u a m f u t u r a m t i m e b a m u s e v e n i t . J a m q u e u r b i a p p r o p i n q u a b a n t p r o f u g i , c u m in t u r b a m i n c i d u n t m i l i tu m qu i s t a t i m v i o l e n t a s m i s e r i s m a n u s in j i c iu n t v a r i i s q u e o b r u u n t c o n t u m e l i i s i n e r m e s j u v e n e s e x a g i t a n t q u e u t i m p i a s in D e u m v o c e s j a c te n t n i
fi
www.culturaclasica.com
h i l q u e in te n ta tu m r e l i q u e n t e s ut a n i m o s f r a n g a n t m a r t y r u m a t q u e v i r tu te m , qu i o m n e s i n a u d i t a n o v a a n i m i m a g n i t u d i n e , l i b e r t a t i s c o n d i c i o n i b u s s p r e t i s , c o n s t a n t e r s e f ac tu - t u r o s n e g a b a n t . De in , E m m a n u e l e e x t o r q u e n t C h r i s t i c ruci f ix i i m a g i n e m ex e j u s p e n d e n t e m c o l l o e a m q u e o s t e n d u n t v i r o p e t u l a n t e r q u e in c i t a n t ut p ro j i c i a t in t e r r a m p e d i b u s q u e c a l c e t ; q u a m r e m h a u d i n d i g n e p e r n e g a v i t J o v a e u s ; tu n c f u r o r e c o r r e p t i mi l i t e s c o n t u n d u n t c r u c e et o s e t c a p u t m i s e r i , d e n t e s q u e e i i a m p e r f r i n g u n t : t a n d e m , s a n g u i n e c o n s p e r s u s , s e d s i n g u l a r i c o n s t a n t i a v i c t o r , s c e l e r a t o r u m p l u m b i s t r a j e c t u s c u m q u a t t u o r d e c i m j u v e n i b u s e s t i n t e r e m p t u s .
S i c J o v a e u s o cc id i t . S i c g l o r i a m s t r e n u e a g e n t i b u s p r o p o s i t a m , p u l c r a m p e t e n s p e r v u l n e r a m o r t e m . . . a d s e c u t u s e s t ; h u j u s m o d i f in em d e d i t E m m a n u e l v i t a e in L i b e r a l i b u s d i s c i p l i n i s t r a d u c t a e . S i q u i d e m , a n n o 1928 i n t e r n u n e d e r e c o m m e n t a r i u m a d g r e s - s u s p r o a l u m n o r u m in p r i m i s C o n g r e g a t i o n i s C l a r e t i a n a e e m o l u m e n t o , a b a n n o 1950 P A L A E S T R A M L A T IN A M a d e x t e r o s q u o q u e v u l g a r e incep i t q u a m s e x a n n o s d i l i g e n t i s s i m e m o d e r a v i t . D o l e n d u m p a r i t e r e s t q u o d s a e p e l u g e m u s in i n o p i n a t o v i t a e e x c e s s u p r o b a t o r u m v i r o r u m : p e n d e n t o p e r a i n t e r r u p t a . . . ; et q u i d e m , i m p o l i t u m re l iqui t l a t in i t a t i s l e x i c o n cu i e x t r e m a m a d m o v e r e m a n u m t a n t o p e r e in c o r d e ips i e ra t ; a b l a t a m m e d i i s i n c u d i b u s q u a m d u d u m p a r a b a t Livii e d i t i o n e m , n o t i s a c c o m m e n t a r i i s i n s t r u c t a m , q u a e vel f l a m m i s a b s u m p t a ve l c o n c i s a a u t d e p e r d i t a c r e d a s . J u r e e u m a d e m p t u m déf i en t qu i et a m ic i t i a et s e n s i b u s c u m e o c o n j u n c t i e r a n t ; p a l a e s t r i t a e o m n e s c a r i s s i m i d e s i d e r i o M a g i s t r i co n f i c iu n tu r ! s e d n e m o m a g i s q u a m qu i d u o s a n t e d i e s q u a m r u s s o r u m o p e r a s a t e l l i t u m e u m n o b i s a b l a t u m l u g e r e m u s p r o r e l i g i o n e et p a t r i a e s a l u t e c a p u t v o v e n t e m s u u m a u d i v e r a t !
Q u o d s i de jec t i m a l i c a u s a s q u i s p i a m p e r q u i s i v e r i t in e o s i t a s r a t i o n e s in v e n ie t q u o n e m o u n q u a m r a t i o n e u t e n s i re inf i t i as a u d e b i t : N u l l a m a d v e r s u s D e u m p ie ta t e m , i r r e l i g i o n e m , i n q u a m (h in c p r i m a ma l i l ab es ) , q u a m h o d i e r n i vu lg i t u r b a t o r e s , s a t a n i c o q u o d a m du c t i sp i r i t u , p o p u l o r u m m e n t i b u s i n g e r e r e o m n i o p e r e c o n a n t u r . Re c t e a p u d P l a t o n e m s c r i p t u m r e p e r i m u s : V er i Dei v e r i q u e b o n i i g n o r a n t i a i n n u m e r a b i l i u m tum p r i v a t o r u m tu m p u b l i c a r u m c a l a m i t a t u m p e s s i m o r u m q u e c o n s i l i o r u m in r e p u b l i c a f o n s e s t et o r i g o . S i c b e l l u m h i s p a n i c u m exa r s i t . S i n g u l a r e q u i d e m c e r t a m e n ex h a c e n im p a r t e , ut i p s i u s C i c e r o n i s v e r b i s u ta r , p u d o r p u g n a t , i l l inc f r a u d a t i o ; h in c p ie t a s , i l l inc s c e l u s ; h i n c c o n s t a n t i a , fo r t i t u d o , p r u d e n t i a , v i r tu te s o m n e s c e r t a n t c u m iniqu i t a t e , l u x u r i a , i g n a v i a , t e m er i t a t e , c u m vi t i i s o m n i b u s , p o s t r e m o .
Faxit quoque Deus, sanguis tot martyrum qui ob nominis Christiani odium morte acerbissima mulctati sunt, totque virorum qui ob patriam pugnando veterumque memoriam strenue occubuere, semen sit longe fecundissimum majoris erga Deum religionis ampliorisque cunctarum artium progressus atque incrementi futurum!
R aymundus S a r m ien t o , C . M. F.
7
www.culturaclasica.com
F u e rte s
ln s u m m a H i s p a n i a - r u m r e r u m p e r t u r b a t i o n e q u a m p l u r i m i m a r t y r e s m o r u m p a t r i a e l u e s s a n g u i n e e l u e r u n t ; ibi c a e l u m c o n s p i c a t a s , h a c u n a v o c e v i c t i m a s c o n c l a m a n t e s a u d i r e s : « o v e t a l m a H i s p a n i a , v i v a t C h r i s t u s R e x » .
H o s in te r s u a v i s s i m u m a m i c u m et r e l i g i o s a p r o f e s s i o n e f r a t r e m R. P . L e a n d r u m F a n i o F u e r t e s , t a n t o n o m i n e d i g n u m , c o m m e m o r a r e j u v a b i t , q u o d P a l a e s t r a e L a t i n a e l e c i o r i b u s g r a t i s s i m u m f o r e p u t a m u s . U nca s te l l« in A r a g o n i a e f i n i b u s h o n e s t o g e n e r e n a i u s a t e n e r i s j a m a n n i s ea , q u a m a j o r e s p i e t a t e a c r e l i g i o n e in D e u m a t q u e in p a r e n t e s eni tu i t , n o n m o d o v i r t u t i b u s in t e r a e q u a l e s f l o r e r e v e r u m e t i n g e n i o a d b o n a s a r t e s p r a e c i p u e e x c e l l e r e v i s u s e s t , q u o d M u s a r u m cu l tu et a s s i d u i t a t e e x e r c i t a t i o n i s ju g i t e r e x c o l u i t .
C u m u n d e c i m u m < r n u m a g e r e t , a D e o d i v i n o i n s t i n c t u in C o n g r e g a t i o n e m M i s s i o - n a r i o r u m l . C i » r d i s B . M. V . F i l i o r u m v o c a t u s , j a m t u n c u s q u e a d e x t r e m u m v i t a e t e m p u s c a e l e s t e m v o c a t i o n e m s e r v a r e a c tue r i e n i x u s es* q u i n i m r .o m o n e m o p p e t e r e p a r a t u s p r o D ^ o p r o q u e D«-i G m e t r i c e q u a m Matrem, a p p e l l a r a t . M u l t i s a n i m i f a c u l t a . i b u s i n s i g n i t u s n o n m o d o sr i e n l i a s s e d e t a m a r t e s et in p r i m i s m u s i c e m c o lu i t uii d iv in i c u l t u s p r e t i o s u m a d m i n i c u l u m q u o d , l a b e n t i b u s a n n i s , m a x i m o fo re t c o m m o d o . P r a e t e r a s s i d u a m P a l a e s t r a e c o n s c r i p t i o n e m , in f o h o !'L a F i e s t a S a n t i f i c a d a ” i n s c r i p t o m u l l a m o p e r a m i m p e n d i t ut i p s i u s M o d e r a t o r T o t u s d u m i n c u m b i t p e r p e t u i s s c r i n t o r i s et d o c - t o r i s l a b o r i b u s in C e ' v a r í e n s i U n i v e r s i t a t e , u n d i q u e p a t r i a m j a c t a r i a n i m a d v e r t e n s B a r c i n o n e m peti t et in d i v e r s o r i o a f a m i l i a r i b u s e x c i p i m r u b i a d N o v e m b r e m u s q u e m e n s e m l a t u i s s e f e r tu r n e c e m n ih i l v e r i t u s q u in p o t i u s e x o p t a n s u t s a e p e n u m e r o c o m p r o b a v e r a t . C o m m u n i s t e e ex D u r r u t i o c c i s i o n e o c c a s i o n e m c a p i u t e t f r e q u e n t i s s i m o s in v i n c u l a c o n j e c t o s t o r q u e r e a t q u e t r u c i d a r e d e c e r n u n t . P r a e c e t e r i s p r i m u m l o c u m t e n e t t e t e r r i m u s i l l e c a r c e r ’*de S c n E l i a s ” d i c t u s in q u e m p l u r i m i i n g r e d i u n t u r e t ex q u o p a u c i e g r e d i u n t u r . A l i q u o t e m p o r e ibi L e a n d e r n o s t e r m a n s i t i n c l u s u s at,* n o n m u l l o p e s i , a d n e c e m r a p i t u r q u in ex f a m i l i a r i u m t e s t i m o n i o c o n f i c i a m u s q u i b u s s u b j i c i a tu r c r u c i a t i b u s . A c o n c i v e p r o d i t u s q u o c u m p u e r l u d i s i n d u l s e r a t et in " C h e k a ” o d d j c î u s , a d m a t r e m d i l e c t i s s i m a m v a s c r y s t a l l i n u m q u o n o n s e m e l l i t a v e r a t c u m p r o p r i a p h o t o g r a p h i c a i m a g i n e et q u i d q u i d p a u p e r c u l o ex j a c t u r a s u p e r e r a t in s u p r e m u m p i e ta t i s p i g n u s r e m i s i t .
D u m l a e ta e r g o d e s a ’u ie e j u s e x s p e c t a b a m u s n u n t i a , n o b i s r e n u n t i a t u r P . L e a n d r u m o c c u b u i s s e m o r t e q u i d e m p r a e c l a r i s s i m a s e d l u g e n d a n o b i s q u i t a m m u l t o s j a m e o s q u e d u l c i s s i m o s a m i s e r a m u s a m i c o s .
C e t e r a a u t e m o m n i a a d h u c i n f a u s t e p r a e t e r e u n t . In m a r t y r u m c o e t u m e x c e p t u m , to t f r a t r u m t u r m a c i r c u m d a t u m , h i s v e r b i s p i i s s i m a C o n g r e g a t i o r e v e r e n t e r c e l e b r a t . " M a r t y r i n v ic te , p r o n o b i s e x o r a . ”
R. P. L ean d er Fanio
ÀKDBEAS H e BBEBA, C . M. F.
www.culturaclasica.com
CONLOQUIA IN SCHOLAUt e x e r c i t a t i o l i n g u a e L a t i n a e j u c u n d i o r p u e r i s e v a d e r e t s i m u l et f r u c t u o s i o r , J o -
v a e u s n o s t e r d i s c i p u l i s c o n l o q u i a m e m o r i t e r e d i s c e n d a e a q u e in s c h o l a r e p e t e n d a p r o p o n e b a t .
L i n g u a e L a t i n a e p r o f e s s o r i b u s a t q u e a u d i t o r i b u s h o d i e o f f e r i m u s c o n l o q u i u m cui n o m e n e s t « D e a m b u l a t i o » . Vici in H i s p a n i a s c r i b e b a t l o v a e u s m e n s e Ju l io a n . M C M X X V , p a u l l o a n t e q u a m C e r v a r i a m p e te re t . P e r s o n a e d i s c i p u l i s r e s p o n d e n t qu i tu n c t e m p o r i s i p s i u s l e c t i o n i b u s a d e r a n t . L o c o r u m a d j u n c t a a d p r i m e d e s c r i b u n t u r .
DEAMBULATIOA prandio saltitant pueri per domus cavaedium; sonat Praefectus tintinnabulum,
et paullo post fit silentium. Ilie manu innuit ut ad se accedant omnes, dum Petrushaec murmurat ver ba:
j H e u '5, h e u s a r c e s s i m u r !Amatus Q u i d ig i tu r er i t n o v i ?Joannes G r a t u m certe n u n t i u m h a
riolor.P r a e f e c t u s H o d i e s u d u m es t , q u o d v i d e -
' t i s ; p i a c e r n e d e a m b u l a t u mp e t e r e ?(Alii aliter) l o , be l l e , p u lc re , b e n e , r ecte!Q u i d c a u s a e e s t , P r a e f e c t e ?Q u i d a d e o l ibe ra l i t e r n o b i s - c u m a g i t u r ?
P r a e f e c t u s D ic a m . Q u a t t u o r a b h i n c d i e s r e c t o r i s n o s t r i d u x i m u s n o m i n a l e m . . .Q u i d j a m , i t e ru m d u c e m u s ?Inepte , t ac e , s i s ; a u s c u l t a .E o v e r o die , ut s c i t i s , c o n le - gii s t a t u t a , p r a e t e r ce te ra , d i u t i n a m c o n c e d u n t d e a m b u l a t i o n e m .N e c d u m e q u i d e m i l l am h a b u i m u s . . .S i l e m o d o , et tu, i n c o m i s .P r a e i n c o m m o d a c a e l i t e m p e s t a t e a d h u c n o b i s i n t e g r u m n o n fu e r a t f o r a s ex i re H o d i e ig i tu r h u n c s p l e n d i d u m c a r p e m u s s o l e m .V u l g a r e m g e s t a m u s v e s t e m ,P r a e f e c t e .
P r a e f e c t u s Nihi l refer t . N u n c i p s u m s i l e n te r d o r m i t o r i a a s c e n d i t e , a t q u e ind u i t e v o s m e d i o c r e m , n o n a u t e m o p t i m a m , ne p o s t ea in l u d e n d o s i t v o b i s iir p e d i m e n t o .Q u i d d e c a l c e a m e n t o ?Q u a s fer t i s n u n c l u s o r i a s s p a r t e a s exui te , et m u n d o s v o b i s c a l c e a t e c a l c e o s .A d p o r t a b i m u s n o b i s c u m m e r e n d a s ?
P r a b f e c t u s C e r t o e q u i d e m , q u o d m e fug ie b a t .
Jacobus Ergo bulgis erit opus.
O m nes
R aymundusF r a n c is c u s
J o s e p hC eter iP r a e f e c t u s
R o b b rtu s
A velinusP r a e f e c t u s
J a c o b u s
P r a e f e c t u s
Jo a n n esA matus
Jo? EPH
AmatusA ntoniusP r a e f e c t u s
F r anciscu s
P etr us
l ube l ,
q u e mfa l lo r ,
X averiusP r a e f e c t u s
A n to nius
P r a e f e c t u sO mnesJo a n n es
Jo s e p hJ oan n esA matus
P r a efectu sR ob b rtu s
P r a e f e c t u s
Q u i s q u e s u a m a d m e r e n d a m c a p ie t b u l g a m , d u m J o a n n e s d e ip sa o e c o n o m u m a d m o nebi tC o n v e n i t .Q u o t a n d e m i ter f a c i e m u s ? N a m nis i d e a m b u l a t i o n i s t e r m i n o f o n s p r o x i m e a ds i t , m i n u s j u c u n d e m e r e n d a m s u m e m u s .{ad auris Amati). N e c u r a d e fon te , m e l i n a s {cfr. Plaut. /, /. 20) n a m q u e g e s t a b i m u s t u r g i d u l a s d u l c i s s i m o m e r o . Ain v e r o ?S i c e n i m v e r o .Q u e m a d f o n te m ire p u e r i ?A d f o n te m p a r a d i s i , d i c i m u s . O m n i b u s ni fue r i t j u c u n d u m .Q u o d a d m e at t ine l , nihil ita j u c u n d u m a c c i d e r e p o te s t , lbl e n im l u d e r e p o t e r i m u s ; e s t n a m q t e illic p r o x i m e c a m p u s l a t u s et a d l u d e n d u m m i r u m in m o d u m c o m m o d u s . P l a c e t n e c u n c t i s ?{ad unum) P la c e t ve re !S i t a m e n l u d e n d u m eri t , ludi a p p a r a t u s r u s a d d u c e r e n e - c e s s e h a b e m u s .Q u i n p i l a s q u a e s i t u m c u r r i s ? ö e d p i l a s t a n t u m ?E f fe r t o q u o q u e c l a v u l a s , ut c l a v u l a e l u d o , q u e m u n ic e v o l u m u s , lu d e r e p o s s i m u s . N u n q u i d a m p l i u s ?Q u a t a n d e m p r o c e d e m u s v i a ?S c ie t i s p o s t e a . M o d o au te m q u i n q u e h a b e t i s m in u ta , ut d e a m b u l a t i o n i v o s a c c i n g a mini .
9
www.culturaclasica.com
Hac illae silentes dilabuntur omnes discipuli galerum, collareque atque omnem ad jocos et merendam assumpturi apparatum\ brevi temporis intervallo, ad januam praesto adsfanr.)P r a e f e c t u s T e r n i c o n s o c i a m i n i s i c u t e s
t i s d e s i g n a t i in c o m i t u m c l a v i c u l a r i o .
Jo s e p h (qui ductor est.) Q u a m v i a m a d r i p i e m u s , mi P r a e f e c t e ?
A n t o n iu s N is i p e r s t r a t a m v a d a m u s , lu t u m a l t u m r e p e r i e m u s .
P r a e f e c t u s B e n e a d m o n e s , A n t o n i . A u d i , J o s e p h , i t i n e r a r i u m . C u m a b j a n u a d i s c e s s e r i s , p r a e t e r i t o E c c l e s i a m , et i n d e p e r g i t o a d d e x t e r a m . Ub i a d s t r a t a m v e n e r i s , f lect i to a d l a e v a m u s q u e a d T h e r e s i a n a s s a n c t i m o n i a l e s . T u n c c l i v u s e s t a d
d e x t e r a m ; h a c te p r a e c i p i t a t o q u o a d u s q u e t r a n s i e r i s O u r r i i p o n t e m . S e c u n d u m i l lu m in c o m p i l o c o n s i s t i t e p a r u m p e r . T e n e s n e ?
J o s e p h T e n e o m a x i m e . A u d i n u n c , P r a e f e c t e . C u m d o m o e g r e d i m u r , P e t r u s h ic s e m p e r c a m p a n u l a m m o v e r e c o n t e n di t a u t t a x i l l u m t y m p a n i d e p r i m e r e .
P r a e f e c t u s S a e p e m o n u i , P e t r e , i s tu c c u j a in t e r s i t . A g i t e j a m , p r o ced i t e .
f Emm. Jové, C. M. F.
SUAVIS RECORDATIO <’>S c r i b e n d i in a u r e a e p h e m e r i d e ' ' P a l a e s t r a L a t i n a ” m a x i m e i n u r o r .P l u r i m i s q u i d e m c a u s i s , q u a e m e u m a d id p r o p e l l u n t a n i m u m , h a u d p a r v i m o m e n
ti e s t s u a v i s r e c o r d a t i o a e t a t i s t r a n q u i l l a e C i c e r o n i a n o s e r m o n i p e n i t u s d i c a t a e , s u b m o d e r a m i n e c a r i s s i m i m a g i s t r i E m m a n u e l i s J o v é .
N u n c m e n t e f e r o r in L e v i t i c a m A u s o n i a m r e l i g i o s i s c i r c u m d a t a m a e d i b u s , q u a s in t e r d o m u m F i l i o r u m 1. C . B . V . M. in p l a t e a v u l g o " d e la M e r c e d ” s i l a m d i s c r i m i n o . P r a e v i a s a l u t a t i o n e d o m u m t a n t a d i g n a m v e n e r a t i o n e i n g r e d i o r .
M e m o r i a me n t i p o r r i g i t a l a s et u t r a q u e f a c u l t a s m e a m a d u l e s c e n t u l i ref ici t v i t a m . E n p r e s s i s v e r b i s h i s t o r i a m . D u o d e c i m u m fe re a g e b a m a n n u m c u m T u l l i a n a l i n g u a in a u l i s V i c e n s i s P o s t u l a t u s e r u d i e b a r ; s t u d i u m et a r d o r l i t t e r a r u m L a t i n a r u m a d e o v e h e m e n t e r m e a c u e b a t ut ex e i s f e l i c i t a s n o n p a r v a mih i m a n a r e t ; p u t a b a m ut i q u e n u l l a n i n v e n i r i p o s s e in o r b e t e r r a r u m ( p r a e t e r Dei a m o r e m ) b e a t i t u d i n e m t a m d e l e c t a b i l i f lu e n te m v o l u p t a t e , q u a m s i q u i s o p e r a m h u i c i d i o m a t i n a v a r e t . H o d in c i t a m e n t u m m i r i f i ce c r e v i t c u m t o t u m l i n g u a e L a t i n a e m e t r a d i d i , q u a n d o s c i l i c e t t r e d e - c i m e r a m a n n o r u m . T u n c t e m p o r i s g a u d i o g a u d e b a m s o l a c o g i t a t i o n e L a t i n e d i s c e n d i .
N u n c v e r o e t r a t i o n e m h u j u s c e rei v o b i s a p e r i o . C u i n a m i s a m o r m e u s in Lati i l i ng u a m ? H u n c a c c e p t u m r e f e r o m e o L a t in i t a t i s p r a e c e p t o r i d i l e c t i s s i m o P. J o v é qui , d u x e x p e r t u s a c s c o p u l o r u m c o n s c i u s , mih i et c o n d i s c i p u l i s s t i m u l o s c o t t i d i e a d d e b a t , a t q u e c o n a t u s ; c u r a a c s e d u l i t a s i l l i u s f a c e r e n o n p o t e r a n t , q u i n n o s a c q u i s i t i o n i L a t i n a e l i n g u a e s u a v i t e r s i m u l et i m p e n s e v a c a r e m u s .
Q u a ex re , n u l l u s c o n d i s c i p u l o r u m a d e s t qu i g r a t a n t e r t e m p o r a b e a t a h u i c s t u d i o d e d i t a n o n r e c o l a t , q u a e ut i u m b r a l e v i s s i m a t r a n s i e r u n t , s e d t a m e n v o l u p t a t e p le n a . Q u o t i e n s l a b e b a t u r ex o c u l i s g u t t a , n u m q u a m t a m e n a m a r a ! N u n c a u t e m v e n i o c u m e x u l t a t i c n e p o r t a n s m a n i p u l u m m e u m .
f X a v e r i u s M. S u r r i b a s , C . M. F .
(1) P aucos ante hos annos hacc ingenuitate quadam scripta reliquit carissim us P. Surribas. Jpse quoque, ut bonus miles Christi, martyrii palmam ad stationem llerdensem promeruit.
10
www.culturaclasica.com
In Memoriam R. P. Julii Leache
Infer h i s p a n o s m a r l y r e s qui s a n g u i n e m p r o D eo *et p a t r i a g l o r i o s i s s i m e f u d e r u n i r e c e n s e a m u s o p o r t e t R P . Ju l ium L e a c h e , c l a r u m P a l a e s t r a e L a t i n a e r e d a c t o r e m e r u d i t u m q u e p r o f e s s o r e m .
N a t u s e s t d i l e c t i s s i m u s n o s t e r J u l i u s M o n t e R e g io ( M o n r e a l ) in p r o v i n c i a n a v a r r e n -
si d i e 20 dee . a n n o 1908. P u e r a d h u c a D o m i n o v o c a t u s in C o n l e g i u m i n g r e d i e b a tu r A l a b o n e n s e q u o d p r o j u v e n i b u s fu tu r i s M i s s i o n a r i i s C l a r e t i a n i in illa c iv i t a t e p o s s i den t . C u r s i b u s H u m a n i o r u m L i t t e ra ru m m a x i m o p ro fe c tu A l a b o n a e p e r s o l u t i s Vicum pet ivi t ubi p r o f e s s u s e s t d i e 15 m. a u g . a n n o 1925. S c i e n t i i s p h i ' o s o p h i c i s a c t h e o l o g i c i s in L y c e o c e l s o n e n s i a t q u e in c e r v a r i e n s i U n iv e r s i t a t e o p t i m i s c e n s u r i s v a c a v i t . S a c e r d o t i o a u c t u s e s t d i e 21 m. ma j i a n n o 1952. P a u c i s e l a p s i s m e n s i b u s C e l s o n a m p e r g e b a t ubi M a t h e s i s ac Q u a e s t i o n u m m e t a p h y n c a r u m c a t h e d r a m a x i m a c u m l a u d e f u n c t u s e s t o m n i u m d i s c i p u l o r u m p l a u s u . A n n o 1955 c e r v a r i e n s e m p r o f i c i s c e b a t u r U n i v e r s i t a t e m T h e o l o g i a m F u r d a m e n t a l e m i n t e r p r e t a t u r u s . Q u a n t a m in j u v e n e s i n s t i t u e n d o s o p e r a m d i l i g e n s m a g i s t e r im p e n d e r i t v ix dici p o t e s t . S e m p e r v id e re s . - e g o C e l s o n a eP. Julii c o m p r o f e s s o r t e s t i s s u m - m a g i s t r u m d i s c i p u l i s to tu m d e d i t u m o m n i b u s q u e r a t i o n i b u s i p s o r u m p r o f e c t u m q u a e r e n t e m .
C e r v a r i a e m o r a b a t u r c u m to ta c o n t r e m u i t H i s p a n i a . Q u i d n o v i ? P a t r i a c a r i s s i m a c u m m o r i s e se n t i r e t e x p e r r e c t a e s t h i s p a n i e x e r c i t u s v o c i b u s , d u c e F r a n c o , e j u s s a l u tem s e c t a n t i s . In C a t a l a u n i a p e r t u r b a t i o b o l c h i c a im p e r a v i t . U n iv e r s i t a t i s c i v e s , pii a t q u e s a p i e n t e s , d o m u m i l lam s c ie n t i a e et v i r tu t i s s e d e m d e r e l i n q u e r e c o a c t i s u n t d ie 21 m. Julii a n n o 1956 S a p i e n s T h e o l o g i a e p r o f e s s o r q u a s i s o c i e t a t i s p u t a r e t u r in im i c u s m o r t i s q u e d i g n u s h u c i l luc g r a d i t u r p l u r e s d i e s . D e n i q u e a n g o r i b u s l a b o r i b u s q u e q u a m p lu r im is to l e r a t i s f a m e s i t iq u e c o n s u m p t u s ve n i t d i e 2 m. a u g . c u m d u o b u s a l i i s c o m i t i b u s , R. P . R ibé et F r a t r e C a m p o , in q u a n d a m v i l l am q u a e C l a r e t i a n u m a p p e l l a t u r . U n d e v i g i n t i M is s i o n a r i i in i l lo f u n d o to t o t e m p o r e a e s t i v o j u s s i s u n t m a n e r e . Q u o t m o l e s t i a e o b l a t a e sun t ! Q u a n t a e d e f a t i g a t i o n e s ! Q u a n t a e a n x ie ta t e s ! N o n u n u m s e d p lu r a d e b e n t u r m a r ty r i a . D i es c u r r e b a n t t a rd i , m e n s e s l a b e b a n t u r a m a r i . Q u i d m l i tur f era p e s s i m a ? N o n c o g i t a t nis i d e i l l o r u m v i r o r u m n e c e et e x t in c t i o n e . N o s t e r Ju l ius , p e r i c u l i s n o n o b s t a n t i b u s , s e m e l a t q u e i t e ru m m a g n a a n im i fo r t i t u d in e s a c r u m facit . M ul to l i e n s c u i d a m co mi t i d ix e r a t ut hic mihi t e s t a t u s e s t - s e in e x t r e m o v i t a e d i s c r i m i n e a b s o l u t i o n e m o m n i b u s im p e r t i r e ve l l e . A c c e d i t jani h o r a s u p r e m a . Ven i t d i e s 19 m . o c t o b r i s a n n o 1956. C u s t o d u m j u s s u o m n e s M i s s i o n a r i i in u n u m c o n g r e g a n t u r l o c u m ut f ac ie s i p s o r u m f i e re t - s i c a i e b a n t h o m i n e s per f idi a c b a r b a r i . O m n i b u s c o n g r e g a t i s a r m a s o n a n t , g lo b i fer re i e x p l o d u n t u r in a g n o s i n n o c e n t e s . Q u i d h o r r i b i l i u s ? Q u i d s a e v i u s ? Q u i d c a l l i d i u s ? U n d e v ig in t i viri j ace n t s a n g u i n e tincti . U n d e v ig in t i h o s t i a e . D o m i n o g r a t i s s i m a e , s u a v e m e f f u n d e b a n t o d o r e m . Q u i d s u b l i m i u s ? Q u i d m i r a b i l i u s ? V e s t i b u s indu t i v i c t r i c e s q u e p a l m a s m a n i b u s t e n d e n t e s in c a e l u m e v o l a r u n t .
C e c id i t , ce c id i t c l a r u s P R O F E S S O R c u m d u o d e t r i g i n t a a n n o s n a t u s e s s e t . Li t ter a e v i r u m l u g e n t s a p i e n t e m , d i s c ip u l i m a g i s t r u m l a b o r i o s u m , c o m i t e s c o m p r o f e s s o r e m c a r i s s i m u m o m n e s q u e R E L I G I O S U M p ium f i rma p r a e d i t u m v o l u n t a t e d o t i b u s q u e a c i n g e n i o p r a e s ta n t i . V i v a s , v i v a s , c a r i s s i m e JULI, m a r t y r u m c o r o n a c i r c u m d a t u s , d u m n o s , v i t ae m u n e r i b u s r ec te f u n g e n t i b u s , te a l i q u a n d i u a m p l e x u r u m s p e r a m u s .
M . Z ubiria , C . M. F.
11
www.culturaclasica.com
VICTIMIS HISPANIS“ S A L V E T E , F L O R E S M A R T Y R U M “
Lil i i s n i t e n t i b u sr o s i s q u e v e s t r o s c i n g e r e m c a p i l l o s ,
v i c t i m a e t y r a n n i d i s D e u s s e d i p a e v o s m a n u c o r o n a t !
A t t a m e n s i l e n t i on e f a s p u d e n d u m n o n d e c e t l a t e r e ,
q u o c a t e r v a s o r d i d a t e r r a s i b e r a s i r r i g a t c r u o r e .
Q u i p p e c a s t r a d e d i t a M o s c h i s i n iq u i s , d a e m o n u m m i n i s t r i s ,
c r i m i n o s a s a n g u i n e m n o t a c a r e n t e m l a r g i t e r p r o f u n d u n t ,
i g n i b u s q u e d e s t i n a n t d o m o s s u p r e m o N u m i n i d i c a t a s ;
p l u m b e o q u e g r a n d i n e a g r o s et u r b e s c o n t e g u n t r u in i s :
n a m q u e c o l l i g u n t p r o b o s a g u n t q u e , et u n c t o s p e i r e o l i q u o r e
c o n c r e m a n t , e t a d r o g o s f r e m u n t et a e t h r a m p l a u s ' b u s f a t ig a n t .
M a r t y r u m n e c e m g r a v a n t p r o b r i s a m a r i s , l a c r i m a s q u e r i d e n t .
Q u o d p u e r p i a c u l u m p u e l l a q u e a g i t ? P a t r i a m f i d e m q u e
d i l i g u n t , n e c i n t e g r o v i g o r e f o r t e s e m o r i v i d e n t u r .
V i c t i m is s a c r i s d a t e f l o r e s r u b e n t e s p u r p u r a c r u o r i s !
Q u i d t a m e n , q u i d i m p r o b o s m o v e t t y r a n n o s ut c r u e n t a s u m a n t
a r m a et i n p e t a n t feri s i c i n n o c e n t e s , c o n c i t i f u r o r e ?
T u r p e d e d e c u s ! D e u m n e g a n t , s e q u e n t e s S a r m a t a s a g r e s t e s ;
o m n e p e r n e f a s r u u n t , l u p o r u m a d i n s t a r q u o s f a m e s a d u r g e t .
N u m e n , c m n i u m s a t o r , r e p e l l e in i quo s» s u s c i t a p h a l a n g e s
q u a e s a l u t e m I b e r i a e r e f e r r e p o s s i n t p r o s p e r a m q u e r e d d a n t !
Ni p o t e n s j u v e s , D e u s , b o n o d u e l l u m t e r m i n o c a r e b i t !
q u o t q u o t exp e t u r t t d e c u s H i s p a n i a r u m g l o r i a m q u e v o t i s
te p r e c a n t u r , o p t i m i s v i r i s ut a d s i s o p p r i m a s q u e p r a v o s ,
p a t r i u m q u e n o b i l el a b e n t e m u n d o , s t e m m a s i c h o n o r e s
ut v i d e r e g a u d e a n t m a r e i n c o l e n t e s d i s s i t a s q u e t e r r a s .
Jo s e p h A l o is iu s V e l a s c o , S . J.
12
www.culturaclasica.com
Quanta animi fortitudine mortem filiorum parentes ferantLuquini in Navarra, die 13 Junii anno 1937.
Dilectissime frater: Calamum iterum adripio ut alterum triste nuntium tibi referam; sed tantum prima facie triste et lamentabile. Die nona currentis Junii, hora secunda ante matutinum. Constantius noster, cum in propugnaculo hostium motus vigilaret, globo quodam explodente, ut videtur, contactus, et in XX metrorum spatium ejectus, ibi continuo ex piravit. Commilito quidam Constantii socius atque Aurelii nostri levir, ubi eum expirantem animadvertit, statim superstiti fratri nuntiat, qui ut cadaver fratris susciperet, cucurrit ipseque testimonium nobis attulit Constantium Mariae nomen reverenter protulisse, eique fiducialiter sese obtulisse eodem nempe momento quo vitan amitteret. Albo signabimus lapillo Malendas Majas et IV Idus Junii: dies enim sunt magnae affectionis sed et gaudii. Etgau dium quidem superat... Die IX, puncto decimo post horam secundam matutinam, Constantii horologium stetit; eadem nempe hora qua cor ipsius a motu cessasse credimus Meridie a González militum praefecto, sub cujus potestate Constantius noster erat certiores facti sumusi et continuo duobus vehiculis ducebamur in castra Basconiae; prope Limonam, ubi filii cadaver jacebat. Post XX horas domi erant exubiae Constantii. Corpus integrum permanserat, unde potius ex asphisia explosionis quam fragmentorum globi contusione mortuum esse judicamus. Populus universus domi erat, et mortem filii lugebat; sed nos, ego et mater (soror tua) magna erga Deum submissione Ei gratias agebamus, quia corpus filii, juvaminiset deliciarum • nostrarum, domum portare concesserat. .. Cum cadaver filii domum ferebatur, soror tua ac strenui militis mater comitatui obviam festivo more processit atque laudibus et praeconiis magnificabat filium. Ipsaque ut vidit filium umeris quorumdam honorifice delatum: « Sinite, ait, ut ego etiam umeris meis ca daver filii deferam.* Quae cum dixisset ipsa firmo viri lique pectore hoc idem fecit. Domi in sacello fune
bri exubiae jacuerunt quo multitudo magna venerationis ac deprecationis causa se contulit. Si tunc videres sororem eamque audivisses cum ipsa fere soia cum filio mortuo permansisset, non dubito quin et tu fuisses commotus. Ipsa enim supra corpus defuncti filii se provolvens, haec fere dicebat; « Fili mi, quis te occidit? Inimicus Dei certo certius tibi vitam ademit! At vita corporis tantum, nom animae adempta est. Jam vero tu
cum fratre Samuele vita aeterna perfrueris: ignosce ergo, fili mi, ignosce occisori Nos quoque tui parentes ei ex imo corde ignoscimus. Tu vero de caelo ubi felix semper eris pro inimicis tuis exora ut toto corde ad Deum convertantur, neque aeterna puniantur damnatione...
Magna felicitate gaudemus quod duorum martyrum parentes esse meruimus. Ex litterarum tracto me immutatum esse dignosces: hoc vero non dolori sed potius maximo gaudio, quo repleor, tribuito...
Exequias prosecuti sunt Phalangis et Traditionis milites, qui supremos honores fi Ho tribuerunt. Pompae funebri universus populus ade-at. Paymundus filius et Samuel, Claretiani Sodales vocati, pervenerunt Tumulatione facta, ad populum contionem habuit praefectus phalangis qui ex Stella (Esfe/Ia) venerat exequiasque fuerat prosecutus. Deinde Samuel duorum martyrum memoriam ac virtutes honori ficavi t. Facinora militum, qui in castris forti animo pugnant, ! audivit et parentum merita qui longe a castris precibus et laboribus assiduis contra hostes quoque pugnant Denique universo coetu damante in martyres, in milites in parentes et in Francum summum ducem protuiit
Atque jam litteris nostris finem imposuimus.Tui addic 'issimi
B ernardinus et F r a n c is c a .___ ____ (Pro versione J Jiménez, C. M F.) (1)
(1) Carissimus noster, P. Jiménez, hactenus toga indutus militari, a Palaestra Latina vixit, licet invitus, segregatus. Nunc vero, militiae curis derelictis, speramus Commentarii Latini habenas citissime sumpturum ipsiusque sequentes fasciculos jam paraturum.
13
www.culturaclasica.com
Maxima animi fortitudo R. P. Im m . Jove, C. M. F.Raymundus Sarmiento ex Claret ia -
na familia sodalis, natione Argen tinus, qui et ipse Cervariae Lacetanorum, studiorum causa commorabatur ■um motus ille ingruit bolchicus, de exitu Patris Kmm. Jovaei diligenter haec fere perscripsit.
Dio X X I mensis Julii, qui in illo coniugio et universitate erant, abire sunt jussi. Dantur digae i. e. automoli currus tres, jussi ascendere rapti sunt versus urbem Celsonam; deinde reducti in quodam includuntur coenobio. Post' spatium bidui, venia custodum data, in quandam fugiunt villam suam, quae «Claretianum» nomen audiebat; sed quod fama erat in ea regione vagari hostes, noctem in propinqui montis recessibus transigendam ducunt. Postridie mane ad sacellum viTae decurrunt et rem Divinam faciunt. Versus meridiem Cervariae praeses, decem hominibus nova et inusitata specie comitatus, gravissimis verbis interdicat rebus etiam ad victum necessariis, in tanta rerum iniquitate uno etiam ex communistis, qui mitiore esse videbatur natura, suadente visum est fuga petere salutem, ut scholastici saltem Hispani in proxima oppida vicosque discederent.
Duo facti greges. Alterius dux creatus Jovaeus, cui additi quattuordecim scholastici, quos ille in natalem urbem suam cui Vallbonae nomen apud Ilerdam, satis longo itinere deduceret. Discedentibus Dei et Deiparae praesidia ce teri ominabajntur et ad extremum dixerunt: «In caelo igitur una erimus denuo».
De fine Jovaei'et eorum adulescentulorum comitum haec ab uno ex carnificibus narrata ferunt: Appropinquantes Vallbonae in turbam
inciderunt militum, a quibus statim comprehensi sunt. Cum magnis vocibus incitarentur ut impia in Deum verba jactarent, contempta spe libertatis, constanter se facturos negabant. Deinde perquirentes Jovaei vestem invenerunt crucem cum Cruoifixi imagine. Hanc indigna loquentes ostendunt sacerdoti, ut projiceret in terram. Cum nihil impetrarent, arrepta cruce contundunt caput misero et os frangentes etiam dentes, donec manans sanguine, sed invicta constantia victor militum ab his, cum quattuordecim pueris trajectus globulis occisus est.
Talem igitur habuit finem P. Emmanuel JovC C. M. F., cpn invictus rei Latinae propugnator, cum 1895 natus, anno 1920 sacerdos factus esset, anno 1928 «Candidatum Latinum» edere coepit e! ex anno 1933 «Palaestram Latinam» administravit sex integros annos. In postremo fasciculo scribens m. Junio, «lectoribus usque mensem Octobrem vàie dicimus omnia fausta et secunda per aesfivas ferias exoptantes» non est suspicatus se non m Octobrem usque sed in perpetuum vale dicere lectoribus, se post mensem futurum esse Ecclesiae martyrem, ereptum suis sodalibus, suis amicis, suis discipulis, ereptum lugenti Latinitati.
Quae amicitia ei per «ALMAM ROMAM» cum Avcnaro juncta erat ad extremum fasciculum «PALAESTRAE», permansit cujus amicitiae non pauca vestigia invenies in fasciculis omnium sex annorum.
Sed revera nescimus utrum magis lugeamus casum an gratulemur palmam martyrii.A. HABERL (Avenarius), S. V. D.
14
www.culturaclasica.com
BONUS MILES CHRISTIIn m em oriam R. P a tr is EM M ANUELIS JOVE, C. M» F.
F a c e r e n o n p o s s u m q u i n g r a t i s s i m e a c c e d a m in v i t a t io n i n o v i P A L A E S T R A E L A T I N A E M O D E R A T O R I S a l i q u a s c r i b e n d i in m e m o r i a m et l a u d e m a n t iq u j e j u s d e m p e r i l lu s t r i s D i r e c t o r i s f o e d e p e re m pt i , s e d s t r e n u e a t q u e fe l i c i te r t r i u m p h a n t i s . T a n t u m e u m q u i d e m p e r l i t te ra r i a s c r i p t a et e p i s l u l a r e c o m m e r c i u m c c g n o v i ; a t t a m e n i l l i u s m e n t i s c e l s i t u d i n e m a n i m i q u e b o n i t a t e m , i n n o c e n t i a m a t q u e c a n d o re m n o n s e m e l mihi a p e r u i t . E x h o c m e r i t o in m e e x s u r r e x i t m a g n a e r g a e u m d e m a e s t i m a t i o , a t q u e ex h a c a e s t i m a t i o n e m o e s l i s s i m u s a c v i v i d i s s i m u s d o l o r , d u m a c e r b i s s i m a i l l i us nex c o g n i t a et p e r v u l g a t a fuit. N o s t r a m t a m e n a e g r i m o n i a m s u ' t r iu m ph i s p l e n d i d i s s i m i n u n t i u m t e m p e r a vit . «Non est enim gloriosa victoria nisi ubi fuerint laboriosa certamina» ait S. Ambrosius.
C e r t a m e n u t iq ue d u r i s s i m u m i p s e s u s t i nui t , q u a p r o p t e r s e r t o v i c t o r i a e a c i n m o r - t a l i ia t i s , c i r c u m d a t o cap i t e , o b o c u l o s n o s t r a e n u n c a t t o n i t a e m e n t i s g l o r i o s i s s i m u s o v a n s q u e p e r t r a n s i t . Q u i b u s e r g o a l i i s p r o p r i i s s i m i s v e r b i s in c ip e re , m a r t y re m l a u d a r e d e b e m u s q u a m i i s d e m q u a e a d h i b e b a n t s p e c t a t o r e s c i r c e n s e s in v ic to" r i a c e l e b r a n d a s t r e n u i a c p r a e v a l e n t i s g l a d i a t o r i s ? ¡Victor! ¡Victor! a p o p u l o c i r c u m s p e c t a n t e a c c l a m e t u r , qui , h o s t e s u p e r a t o , c l a r i s s i m a m g l o r i a m a d e p t u s e s t . S e d g l o r i a fo r t i s s i m i P a t r i s J o v é , g l o r i a n o s t r a n o s t r a q u e laet i t ia e s t .
*Magnaque dat nobis tantum solatia victor (D
** *
, N o n e q u i d e m p e r d i d i m u s a m i c u m , s e d c o r a m D e o s u m u s i n t e r c e s s o r e m c o n s e c u ti. N a m si jux ta A q u i n a t e n s i s d o c t r i n a m , (2) s u b i r e m o r t e m , a u t s a l t e m le t a l e v u l n u s
(1) Ov. Metamorph. IX. 7(2) Summa Theol. II.a II.ac Quaesi. 124.
a c c i p e r e in o d i u m fidei C h r i s t i a n a e a u t v e r a e r e l i g i o n i s , v e r u m m a r t y r i u m c o m p u t a tu r ; n o n n e v e r u m m a r t y r i u m c o m p u t a n d a e s t P a t r i s E m m a n u e l i s inv ic ia m o r s , qui , ut m e m o r i a e p r o d i t u m es t , in o d i u m re l i g i o n i s , c u j u s m i n i s t e r s a c e r fue ra t , v i t a m a m i s i t ? E te n im et a d b l a s p h e m a n d u m et a d e f f igiem C h r i s t i c ruci f ix i c o n c u l c a n d a m a d a c t u s , n o n t a n t u m a s e n e f a r iu m p r o p o s i t u m i n d i g n a n t e r r ejeci t , s e d p o t i u s o m n i a s u s c i p e r e t o r m e n t a q u a m i m m a n i a et impia i s ta s c e l e r a p a t r a r e v o lu e r i t . H o c d e m u m q u o d c u m q u e es t , a d c e r t i s s i m u m E c c l e s i a e M a g i s t e r i u m r e l i n q u i m u s , q u o d def in ia t ct u l t i m u m v e r b u m de h u j u s m o d i q u a e s t i o n e p r o n u n t i e t .
A m u n d o f o r t a s s i s , q u o n i a m si t m o r t e a c e r b i s s i m a m u l c t a t u s , m i s e r a c infelix d ic e t u r ; s e d n e u l i q u a m , n a m «saeculi homines, ait divus Augustinus, infeliciter felices sunt, martyres autem feliciter infelices erant.» ^
Q u a m p u lc r e a t q u e a d p o s i t e ce c in i t p e r e g r e g i u s B o e t h i u s , q u i p p e qui a d v e r s a e f o r t u n a e l a c e r a t i o n e s n i m i u m p e r v i t a m e x p e r t u s , f e l i c i s s i m a m i l l ius s o r t e m s e q u e n t i b u s v e r s i b u s c e le b r a v i t . ^
«Felix qui potuit fontem visere lucidum, felix qui potuit gravis terrae solvere vincula»
E r g o e t i a m a t q u e e t i a m b e a t u s a c f o r tu n a t u s d i l e c tu s n o b i s P a t e r j o v é , s e m p e r h a b e b i t u r q u ia d u r a m c o r p o r i s c a t e n a m q u a d e t i n e b a t u r et fa l l ac i et m i s e r o et i n h o s p i t o m u n d o r e l i g a b a t u r , a r c t a m q u e i s t i u s t e r r a e v i n c u l a c o n f r e g i t , ubi t a n tu m b e a t i o r e s a l i q u a t e n u s d u l c o r a t a s c o m m e n t i t iae v o l u p t a t i s g u t t u l a s d e g u s t a r e v i d e m u r , p l e r u m q u e v e r o a m a r i t u d i n e ac t a ed i i f e l l ib us , m n g n i s h a u s t i b u s , s a t u r a m u r .
(3) Aug. Super Psalm.(4) Boëth. De consolatione Philos. Lib. Ili; me.
trum 12
15
www.culturaclasica.com
«iVo/7 est nostrum, a i t D . A u g u s t i n u s , mortem adripere, sed inlatam ab aìiis libenter accipere. « Q u o d s i d i l e c t i s s i m u s n o b i s P . E m m a n u e l J o v é in s u p r e m a h o r a a c e r b i s s i m a s a e r u m n a s a c c e p i t ; m o r s illi p ' a c i d i s s i m a et g l o r i o s i s s i m a fuit, m i n i m e t e r r i b i l i s ; n a m ut a d s e r i t T u l l i u s , s o l u m *mors terribilis est iis, quorum cum vita omnia exstinguuntur, non iis, quorum laus emori non potest.» (5)
I t a q u e n u l l u s a u d e a t d i c e r e quam citius a caritate nostra, a commercio nostro, a pulcris litteris praepropera morte ablatus est»; q u o n i a m e i d e m S t u s . A u g u s t i n u s r e s p o n d e b i t : « Vocantur ante tempus boni ne diutius vexentur a noxiis.»
E m m a n u e l n o s t e r q u i d e m m o r t u u s e s t et h o r r i b i l i s s i m a m o r t e a n o s t r o f r a t e r n o a m o r e c o r r e p t u s , r e l i q u e n s , a t p r o h d o l o r ! i n n o m i n a t o l o c o c o r p u s s u u m p r o p r i o p u r i s s i m o m a d e n s c r u o r e ; ' s e d felix il le qu i p r o C h r i s t o v i t a m p o s u i t . S i n o b i s i g n o t u s e s t l o c u s , e j u s q u i o s s a r e c o n d a t , c o g n o s c i m u s t a m e n q u o a n i m a e j u s p e r v e n e r i t ; q u a m o b r e m p o s s u m u s r e c t e c u m S e n e c a h a e c d ic e r e : <Nihil interest quo loco desinas; desine quocumque voles, tantum bonam clausulam impone.» (6)
At i p s e o p t i m a m q u i d e m i m p o s u i t , fo rt i - t e r a c p ie p r o D e o o c c u m b e n s . I p s a q u e fe r r a q u a e o s s u u m a p e r i e n s , e j u s d e m s a n g u i n e m e b i b i t , p e r l a e t a t a n t a q u e i n e b r i a t a d u l c e d i n e h a e c v e r b a p r o f e r r e v i d e tu r : « Gloriose ac fortunate Christi miles! Ut tuae necis et victoriae testis fui, sic nunc et tuum magnifìcum triumphum per orbem testificor. Hic siquidem horribiliter cruciabaris, illuc jam ineffa- biliter gaudes; tunc pessumda/us es, nunc exultas; in mundo cunctis spoliatus, in patria omnibus ditatus ac splendore coronatus; satiatus hic es faece tormentorum, divina in caelo inebriaris dulcedine; opprobrium et ignominia memoriam tuam delere voluerunt, at nunc aureis litteris in libro vitae tuum hono' rabile nomen inscribitur et gloria sempiterna coram angelis indutus incedis,»(5) Cic. Parad. II.(6) Senec . Epist. 78.
E a t a n d e m G r e g o r i i v e r b a r e m e m o r a n s i l l iu s a d j u n c t a m o r t i s , ut o c u l a t u s t e s t i s , a p e r i t et o s t e n d i t : *Erectus namque animus virtutis culmine, tormenta derisit, praemia calcavit, ante armatos... ductus, imperterritus stetit, feriente robustior, indicante sublimior. »
** *
J a m e r g o qu i fo n te in d e f i c i e n t i s l u m i n i s , fo n te p e r e n n i s b o n i , fo n te f e l i c i t a t i s a e t e r n a e s u b m e r s u s e s a t q u e a b o m n i p a r t e in s e m p i t e r n a s a e c u l a b e a t u s e r i s , p r o n o b i s
\ e x o r a in c a e l o , n a m in t e r r a n o b i s p r o te e x o r a r e n e f a s e s t . I n ju r i a m p r o f e c t o libi i n f e r r e m u f , a j e n í e D. A u g u s t i n o : «Injuria est pro Martyre orare, cujus debemus orationibus commendari. »
G a u d e , g a u d e a c p e r f r u e i e b e a t i t u d i n e t a n t a q u a e a t e r r a n o s t r a e x u la t . In t er m o r t a l e s e n i m n o n e s m a g n a fe l i c i t a s , q u ia s i c u t et i p s e s t o i c u s p h i l o s o p h u s E p i c t e t u s p ro tu l i t , *beatitudo hac in vita nec est, nec esse potest ante obitum.» Q u o d i d e m et A u s o n i u s p o e t a c o n c i n e n s r e p e te b a t :
«Dico hanc vitam beatam, cum peracta fata sunt.»
S i c j a m s t r e n u u s il le C h r i s t i m i l e s , R. P . E m m . J o v é , b e a t i f i c a tu r , q u i a e s t in s t a t u i l lo o m n i u m b o n o r u m a g g r e g a t i o n e p e r f e c t o c o n s t i t u t u s . N o n e n i m ip s i o m n i a f inita s u n t ; s e d n u n c in c ip iu n t , n a m ut p o e t a C l a u d i a n u s d e c a n t a v i t . (7J
«Amissum ne crede diem sunt altera nobis sidera, sunt orbes alii lumenque videbis purius. Elysiosque magis mirabere campos, cultoresque pios. Illic pretiosior aetas:Aurea progenies habitat, sempcrque tenemus quod superi meruere semel; nec mollia desunt prata tibi, Zephyris illic melioribus halant perpetui fiores, quos nec tua protulit Aetna.Est etiam lucis arbor praedives opacis fulgentes viridi ram os curvata metallo.
A e t e r n a e d e n i q u e b e a l i t u d i n i s q u a s e m - p e r in c a e l o p o t i r i s , s u a v i s s i m e J o v é fac n o s l u o o r a t u p a r t i c i p e s , s i c u l i s u m u s tui t r i u m p h i J u r e ig i tu r t u a m n e c e m n o n c a l i d i s l a c r i m i s d e p l o r a n d a m , s e d s u m m i s l a u d i b u s c e l e b r a n d a m c e n s e m u s .
G rego riu s M ARTINEZ CABELLO. C. M . F .(7) C laud . De Rapti Proserp. lib. II.
16
www.culturaclasica.com
in Latinum translata a R. P. LudovicoM A R C O S
C. M. F.Villae Rosarii in Argentina litt. Lat.
Professore
XI
M a g n o u t r i u s q u e an im i a n g o r e s e s e id c a e l u m intul i t a p e r t u m a l e s a e n e u s , et a d i g n o t a s p r o r s u s d iv e r t i t p l a g a s .
XII
V el u t f u l m e n p ro jec t i , s u p e r v i c o s et u r b e s f e r e b a n t u r v e n a t o r et c a n i s a r c t i u s o b m e t u m a m b o c o e u n t e s .
XIII
J a m q u e N e p t u n i a l o n g e l a t e - q u e p a te n t a e q u o r a , et l i t us et u r b e s r e c e d u n t , o b s t u p e n t e T i to , qu in a e r i u s c u r r u s ce le r i v o l u m i ne d e s i s t a t .
( S e q u e t u r ) .
www.culturaclasica.com
B I B L I O G R A P H I AJosep h u s Morabito Mcssancnsis.
Epigrammatum Liber. Excudebatur Napocae, cura St. Bezdechi. 1938.
N o n d e s u n t h o d i e r n i s t e m p o r i b u s qui M a r t i a l i s et C a t u l l i M u s a m n o n s i n e m a g n o ex i tu e x c o l e r e s t u d e a n t , p r a e s e r - t im a p u d I t a lo s . H ic l i b e l l u s t r ig in ta e p i g r a m m a l i b u s c o a l e s c i t , d i s t i c h i s v e r s i b u s e x a r a t i s , q u a s i p e r j o c u m , ut ai t a u c t o r ” t e m p o r a f a l l e n s v ig i l , h a e c t a n t i l la e p i g r a m m a t a s c r i b e n s , c u m s o m n u s n o c t i s a b e s t . ’’S a l e et l e p o r e g a u d e n t , a d e o q u e i n g e n i o s a s u n t q u a e d a m , ut ea B i l b i l i t a n u s p o e t a n o n d e d i g n a r e l . D o l e n d u m t a m e n q u o d n o n n u l l a m e n d a t y p o g r a p h i s i r r e p s e r i n t .
H. Pinard de la Boullaye. S. J.—Jésus vivant dans l’Eglise. Conférences de Notre-Dame de Paris (a. 1937) Editions Spes. Paris.
H o c v o l u m i ne c l a u d i t u r s e r i e s c o n l a t i o n u m P a r i s i n a r u m q u i b u s P . B u l l a y e , S . J. a q u a d r a g e s i m a 1929 a d q u a d r a g e s i m a m 1937 t o t a m d o c t r i n a m M e s s i a n i c a m e x p o s u i t . S e x p o s t r e m i s c o n l a t i o n i b u s ag i t d e C h r i s t o v i v e n t e in E c c l e s i a , s i v e d e C h r i s t i et E c c l e s i a e r e l a t i o n i b u s . In p r i m a c o n l a t i o n e d o c t r i n a P a u l i n a ” d e c o r p o r e C h r i s t i m y s t i c o ” g e n e r a t i m e x p o n i t u r . C h r i s t u s in f i d e l i u m c o r d i b u s o p e r a t u r m e d i a n t e E c c l e s i a e a u c t o r i t a t e ( c o n l a t i o s e c u n d a et t e r t i a ) ; e o r u m q u e a n i m a s s a n c t i f i c a t s a c r a m e n t i s ( c o n l a t i o q u a r t a ) , p r a e s e r t i m E u c h a r i s t i a ( c o n l a t i o q u i n
ta ) . E c c l e s i a e m a c u l a e e t d e f e c t u s v e n e , r a t i o n e m n o s t r a m e r g a i l l a m p o t i u s a u g e r e q u a m t o l l e r e d e b e n t ( c o n l a t i o s e x t a ) . S i n g u l a e c o n l a t i o n e s a d n o t a t i o - n e s t h e o l o g i c a s m a g n i m o m e n t i c o n t i n e n t , ex S a n c t i s P a t r i b u s , T h e o l o g i s , C o n c i l i o r u m R o m a n o r u m q u e P o n t i f r c u m d o c u m e n t i s d e s u m p t a s .
Carmina Horatii selecta, in usum juventutis studiosae ad modos aptata. Modos partim collegit, partim composuit Josephus Wagner. Buda- pestini, 1934.
E c c e o p u s v e r e o r i g i n a l e , o c c a s i o n e b imi - l l e na r i i H o r a t i a n i c o m p o s i t u m , et a S o c ie t a t e H u n g a r i c a L i t t e r a r u m H u m a n a r u m e d i t u m . E t s i c e r t u m e s t , ut T h e o d o r u s B i r t p l a n e d e m o n s t r a v i t (Horaz1 Lieder, p á g . 139, L e ip z ig , 1925) c a r m i n a H o r a t i a n a n o n a d c a n t a n d u m s e d a d r e c i t a n d u m e s s e d e s t i n a t a , e x c e p t i s a l i q u i b u s c h o r i s in q u i b u s d e c u l tu d e o r u m a g i t u r , et Carmine Saeculari, n i h i l o m i n u s n o n d e f u e r u n t o m n i t e m p o r e q u i l y r a H o r a t i a n a c o m m o t i , Ia l ini lyr i ci c a r m i n a m u s i c i s m o d i s v o l u e r i n t a p t a r i , in q u i b u s e m i n e n t c e l e b e r i l le O r l a n d u s L a s s u s , C a r o l u s L e n e , F e r d i n a n d u s F l e m i n g , a l i i q u e p o l i p h o n i a e m u s i c a l i s m a g i s t r i , p r a e s e r t i m h u n g a r i c i , q u o r u m m e l o d í a s c o l l e g i t , s u i s q u e p r o p r i i s c o m p o s i t i o n i b u s a u x i t J o s e p h u s W a g n e r F e r e o m n e s m e l o d i a e q u a t t u o r v o c i b u s c o n s t a n t , a l i q u a e e t i a m c l a v i c h o r d i o c o m i t a t a e . I n t e r p r e t a t i o m e l o d i a e Leni i a d c a r m e n 111, 29 q u o d inc ip i ! ‘ ,0 f o n s B a n d u s i a e “ , e t i a m i m p e r a t o r i F r i d e r i c o G u l i e l m o IV m a x i m e p la c u i t .
O p u s c u l u m c o n l e g i i s g y m a s i a l i b u s et l y c a e a l i b u s m a x i m o e r i t e m o l u m e n t o in v ig i l i i s l i t t e r a r i i s et m u s i c a l i b u s q u i b u s a l u m n i a l i q u a m e x h i s m e l o d i i s e x e q u e n - t e s , m u s i c a e s i m u l et h u m a n i t a t i c o n s u l e n t .
P e r i t i s q u o q u e in a r t e m u s i c a n o n p a r u m a d f e r e t u t i l i t a t i s h i c l i b e l l u s .
Hbnricus Martija, C. M. F.
Imp. Octavio y Fêler. Marina Moreno, 8, Zaragoza
www.culturaclasica.com