DENTAL TRIBUNEThe World's Dental Newspaper - Netherlands Edition

WWW.DENTAL-TRIBUNE.NL JAARGANG 6 - AUGUSTUS 2016 - NUMMER 6

Nieuwe richtlijnGeen antibiotica profylaxe bij patiënt met gewrichts­prothese

Pagina 4

DENTALMAN.COM IT‘S A PLEASURE – ALL DAY LONG

Op DENTALMAN.com vindt u naast materialen en kleine apparaten voor de tandartspraktijk ook veel interessante lifestyle-ideeën.

Hierbij mogen de exclusieve verzorgings- producten van L:A Bruket niet ontbreken. Het Zweedse label onderscheidt zich met biologisch gecertificeerde natuurcosmetica van hoge kwaliteit. Kruidenextracten en geurende oliën geven uw huid een gevoel van frisheid en vitaliteit.

Ontdek nu de wereld van L:A Bruket op DENTALMAN.com

NORDIC SKIN CAREInfo: (0347) 37 88 84www.miele-professional.nl* Bij aankoop van een Miele thermodesinfector.

De nieuwe norm in reiniging en desinfectie!Betere hygiëne, meer capaciteit, meer zekerheid

De nieuwe generatiestaat garant voormaximale hygiëne enveiligheid tijdens deverwerking van uwkostbare instrumenten.

GRATISstarterskit

MieleProCare Dent*

0416 - 675 000www.arseus-dental.nl

Er is al eenautoclaaf vanaf € 2.999,-

20160076 1/16 adv arseus autoclaaf2.indd 1 26-04-16 13:38

Albert Heijn verlaagt suikergehalte huismerkproductenZAANDAM Supermarkt Albert Heijn gaat tussen de 10 en 40 procent minder suiker toevoegen aan zo’n honderd producten van het eigen merk. Dit komt neer op 250 miljoen suikerklontjes minder. Vanaf eind

“Zie die patiënt maar in de stoel te krijgen”VAN DE REDACTIE

AMSTERDAM Normaal gesproken komt een patiënt de behandel­kamer binnen, gaat zitten en laat zich gewillig behandelen. Maar elke tandarts zal voorbeelden ken­nen waarbij het anders liep. Wat te denken van een patiënt die in de wachtkamer achterblijft, die plot­seling de praktijk rennend verlaat of zijn mond stijf dichthoudt van angst? Of een patiënt die pas een röntgenfoto wil als hij zijn haar netjes heeft gedaan?

Jan Elhorst en Erik Algra weten door hun jarenlange ervaring bij onder andere de Stichting Bijzon­dere Tandheelkunde bij ACTA als geen ander hoe het is om ‘bijzon­dere patiënten’ te behandelen. In deze editie van Dental Tribune de­len zij ervaringen en adviezen over een stoornis die hun bijzondere aandacht heeft: autisme (zie pagina

6­9). “Mensen met autisme hebben vaak moeite om overzicht te krij­gen,” verklaart orthopedagoog Al­gra. “Ze kunnen al van slag raken als de tandartsstoel een andere kleur heeft. Als tandarts wil je zo snel mogelijk beginnen met behande­len, maar zie soms eerst die patiënt maar eens in de stoel te krijgen.”

Elhorst en Algra zetten zich de afgelopen tijd veel in voor de Werk­groep Autismevriendelijke Tand­heelkunde. Een begrijpelijk initia­tief, aangezien bij meer dan 5000 Nederlandse kinderen en jongeren autisme is vastgesteld en zij dus re­gelmatig in tandartspraktijken ver­schijnen, ook in de algemene prak­tijk. Rekenen we volwassenen mee, dan is het aantal nog veel groter. Elhorst, gepensioneerd tandarts: “Veel patiënten met autisme kun­nen prima in de algemene praktijk behandeld worden, maar de net af­gestudeerde algemeen practicus is

onvoldoende toegerust op de meer complexe gevallen. Als je affiniteit met deze groep hebt, is het goed je er verder in te bekwamen. Maar het is geen schande om door te ver­wijzen naar een CBT. Immers: de patiënt zal zich niet aanpassen, de tandarts moet dat wel.”

In het interview komen diverse tips naar voren bij het behande­len van patiënten bij autisme. Heldere diagnostiek van de klacht is belangrijk, net als je realiseren dat voor elke patiënt andere aan­dachtspunten gelden. Cruciaal daarbij is dat de tandarts bereid is de tijd te nemen: ongeduld werkt zelden bevorderlijk.

In een fragment uit het boek Als mondzorg een puzzel is (zie pagina 10­11) leest u over de behandeling van patiënten met het downsyndroom, waarvan een deel in de algemene praktijk wordt behandeld. Vaak wordt bij deze patiëntengroep pa­

rodontitis geconstateerd en is de werkwijze van tandarts en mond­hygiënist mede afhankelijk van de

kwaliteit van de mondhygiëne bij de patiënt. Ook hier blijkt: elke bij­zondere patiënt is maatwerk.

Digital Smile DesignInterview met grondlegger dr. Christian Coachman

Pagina 16

ForumGrondslagen voor goede samenwerking in de praktijk

Pagina 18

Poetsgedrag digitaalPhilips lanceert ‘slimme tandenborstel’ voor volwassenen

Pagina 23

Henk Algra (links) en Jan Elhorst zetten zich al vele jaren in voor de mondzorg aan patiënten met autisme. FOTO: MEREL WAAGMEESTER

13690_CB12_mini_ad.indd 1 02-08-16 14:09

dit jaar liggen deze producten in de schappen, meldt de NOS. Albert Heijn wil consumenten hiermee inspireren gezonder te eten.

Naast dat er minder suiker aan de producten wordt toegevoegd,

komt er ook een informatiewijzer bij de frisdranken. Hierop kunnen mensen zien hoeveel calorieën en suiker er in een drankje zitten. “We willen mensen inspireren gezonder te eten. Suiker is een grote verleider en zit in enorm veel producten zo­als ketchup, yoghurt, tomatensoep en koekjes,” zegt een woordvoerster van de grootgrutter.

AH neemt deze maatregelen omdat steeds meer mensen met overgewicht en tanderosie kam­pen. De supermarkt wil consumen­ten geleidelijk laten wennen aan minder suiker. In sommige geval­len zal de suiker daarom vervangen worden door andere zoetstoffen. (bron: Nationale Zorggids/NOS)

Topklinische nascholing voor de tandarts van nu

www.qualitypractice.nl

Programma 2016/2017

Lifestyle en MondgezondheidZaterdag 5 november 2016, Utrecht

Acute TandheelkundeZaterdag 26 november 2016 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 3 december 2016 (ACTA Amsterdam)

Orthodontie in de praktijkZaterdag 28 januari 2017 (Utrecht)

Zaterdag 4 februari 2017 (ACTA Amsterdam)

Restaureren Zaterdag 1 april 2017 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 8 april 2017 (ACTA Amsterdam)

De praktijk van de toekomst – Bent u er klaar voor?Zaterdag 13 mei 2017 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 20 mei 2017 (ACTA Amsterdam)

Levensloopbestendige mondzorg Zaterdag 17 juni 2017 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 24 juni 2017 (Utrecht)

Heeft u vragen? Bel dan met Quality Practice op

020-59 80 308 of stuur een e-mail naar qp@acta.nl.

Word nu lid en ontvang een compleet

nascholingspakket voor € 1.145,-,

bestaande uit:

Keuze uit 3 van de 6 themadagen

6 nascholingstijdschriften

6 kennistoetsen

2 uur nascholing via webtv/e-learning

Totaal: 35 KRT-punten per jaar

Schrijf u in via www.qualitypractice.nl

Actueler en praktijkgerichter dan ooit!

Adv-A3-QPTMA-PROG-2016-2.indd 1 09-08-16 11:00

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 BINNENLANDS NIEuWS 3

Dental Tribune verschijnt tienmaal per jaar en is een uitgave van Albion Press BV, onder licentie van Dental Tribune International

Hoofdredacteur/uitgever Ben Adriaanse, MSc

Redactie Marieke Epping, MScJoann Hebben, MALoes Raats

MedewerkersAnne Doeleman, MAGerrit Jan Logt, MA

CartoonsMark van Eijk

Redactieadres Redactie Dental Tribune Postbus 545, 3990 GH HoutenE­mail: redactie@dental­tribune.nl. De Nederlandse editie van Dental Tribune kent een onafhankelijke redac­tie en richt zich op professionals in de volle breedte van het mondzorgvak.

AanmeldenDe doelgroep van Dental Tribune (bestaande uit tandartsen­algemeen­ practici, MKA­chirurgen, orthodon­tisten, gedifferentieerde tandartsen, mondhygiënisten, tandtechnici, tand­prothetici, assisterenden en diege­nen die werkzaam zijn in de dentale industrie) komt in aanmerking voor een kosteloos abonnement. Behoort u tot de doelgroep en ontvangt u het maandblad nog niet? Meld u dan aan via het inschrijfformulier op www.albionpress.nl.

AdvertentieverkoopHarry Velthuis, accountmana­ger. Postbus 545, 3990 GH Houten. Telefoon: 06­531 55 262. E­mail: velthuis@dental­tribune.nl.Laura Bogaers, medewerker mediaorder. Telefoon: 030­63 55 070.Fax: 030­63 55 069.E­mail: adverteren@dental­tribune.nl

Colofon

© 2016 Albion Press BV. Redactioneel materiaal van Dental Tribune International, Duitsland, dat is vertaald en in dit nummer is opgenomen, is auteursrechtelijk beschermd door Dental Tribune International GmbH. Alle rechten voorbehouden. Gepubliceerd met toestemming van Dental Tribune International GmbH, Holbeinstr 29, 04229 Leipzig, Duitsland. Reproductie op welke manier en in welke taal dan ook, gedeeltelijk of volledig, zonder de voorafgaande schrif­telijke toestemming van Dental Tribune International GmbH, is uitdrukkelijk verboden. Dental Tribune is een handelsmerk van Dental Tribune International GmbH.

Topklinische nascholing voor de tandarts van nu

www.qualitypractice.nl

Programma 2016/2017

Lifestyle en MondgezondheidZaterdag 5 november 2016, Utrecht

Acute TandheelkundeZaterdag 26 november 2016 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 3 december 2016 (ACTA Amsterdam)

Orthodontie in de praktijkZaterdag 28 januari 2017 (Utrecht)

Zaterdag 4 februari 2017 (ACTA Amsterdam)

Restaureren Zaterdag 1 april 2017 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 8 april 2017 (ACTA Amsterdam)

De praktijk van de toekomst – Bent u er klaar voor?Zaterdag 13 mei 2017 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 20 mei 2017 (ACTA Amsterdam)

Levensloopbestendige mondzorg Zaterdag 17 juni 2017 (ACTA Amsterdam)

Zaterdag 24 juni 2017 (Utrecht)

Heeft u vragen? Bel dan met Quality Practice op

020-59 80 308 of stuur een e-mail naar qp@acta.nl.

Word nu lid en ontvang een compleet

nascholingspakket voor € 1.145,-,

bestaande uit:

Keuze uit 3 van de 6 themadagen

6 nascholingstijdschriften

6 kennistoetsen

2 uur nascholing via webtv/e-learning

Totaal: 35 KRT-punten per jaar

Schrijf u in via www.qualitypractice.nl

Actueler en praktijkgerichter dan ooit!

Adv-A3-QPTMA-PROG-2016-2.indd 1 09-08-16 11:00

ROODENT HYGIËNEPROTOCOL

www.roodent.nl info@roodent.nl 020 - 3306184

Met Roodent ziet u geen stap over het hoofd!

Een hygiëneprotocol in een paar muisklikken!

Bent u géén schrijver? U heeft in no-time een protocol

dat er goed uitziet specifiek is voor úw praktijk én…….voldoet aan de WIP-richtlijnen 2016!

Download het programma óf vraag een gratis CD-Rom aan

“NZa zet tandarts weg als graaier”UTRECHT De Nederlandse Zorg­autoriteit (NZa) roept patiënten op “de tandartsrekening goed te con­troleren,” omdat tandartsen mo­gelijk kortingen op inkoopprijzen niet zouden doorberekenen aan patiënten. De zorgautoriteit start een onderzoek naar aanleiding van enkele “signalen” in deze richting. Tandartsorganisatie ANT ageert tegen deze nieuwe “imagoschade” voor de beroepsgroep.

In een persbericht zegt de NZa signalen te hebben ontvangen dat tandartsen hun patiënten soms te hoge materiaal­ en techniek­kosten in rekening brengen. Door nationale maar ook internatio­nale constructies met bijvoorbeeld ‘papieren’ tussen­BV’s of inkoop­combinaties steken deze mond­zorgaanbieders (bulk)kortingen in eigen zak, aldus de NZa. Een andere methode, zo stelt de toe­zichthouder, is het via soortgelijke constructies verhogen van de prijs van ingekochte bruggen en kro­nen zonder dat daar reële kosten tegenover staan. “De consument is daarvan de dupe: die loopt de in­koopkorting mis en betaalt te veel.”

De NZa wil mondzorgaanbie­ders erop wijzen dat zij gebonden zijn aan de één­op­één­regel, die inhoudt dat zij techniek en mate­rialen tegen de inkoopprijs bij de patiënt in rekening moeten bren­gen. In een nieuw gepubliceerde factsheet wordt dit aan patiënten nogmaals uitgelegd. Ook raadt de NZa patiënten aan hun tandarts om de inkoopfactuur van gebruik­te technieken te vragen, zodat zij deze kunnen vergelijken met het bij hen in rekening gebrachte be­drag. Patiënten die een ‘mogelijke misstand’ constateren, worden op­geroepen dit bij de zorgautoriteit te melden.

De ANT is not amused met het door de NZa verspreide bericht. In een reactie stelt de vereniging dat het inderdaad de taak van de zorgautoriteit is om te controleren op naleving van de regels, en op te treden indien er aanwijzingen zijn dat deze niet worden nage­leefd. Maar de regelgeving op dit gebied is allerminst consistent: zodra de tandartsenpraktijk eigen­dom van een of meerdere inves­teerders is (private equity) of als

bedrijf c.q. investeringsobject kan worden aangemerkt, kan de één­op­één­beleidsregel tot geheel an­dere uitkomsten leiden. Zo kunnen bijvoorbeeld tandtechnische labo­ratoria tandartspraktijken kopen, waarna de tandtechnicus/produ­cent zelf de prijs voor de techniek­kosten kan bepalen. Andersom zou dit ook voor de tandarts moeten gelden, maar dat is niet het geval. Hierdoor wordt volgens de ANT “met twee maten gemeten.” Ook zorgt de beleidsregel voor een om­slachtige verhoging van de admi­nistratieve last voor de tandarts.

Het grootste bezwaar maakt de ANT tegen de berichtgeving over deze problematiek. “Berichtgeving door middel van een persbericht richting de nationale media waar­bij de patiënt/consument opge­roepen wordt de tandartsrekening

Zorgverleners vragen aandacht voor gezondheids­zorg vluchtelingen DEN HAAG Elkaars taal niet spre­ken en elkaars cultuur niet ken­nen. Patiënten die de weg in de Nederlandse zorg niet weten en een zorgstelsel dat niet overal even goed aansluit op de situatie van patiënten. Het is een greep uit de problemen die zorgverleners in de eerste lijn dagelijks tegenkomen als zij met vluchtelingen te maken krijgen. In het EerstelijnsCafé wer­ken zeven belangenorganisaties in de zorg samen om ervaringen uit te wisselen en de medische zorg voor asielzoekers op de kaart te zetten.

Het EerstelijnsCafé wordt ge­organiseerd door de gezamenlijke belangenorganisaties in de eerste­lijn: Actiz, InEen, KNGF, KNMP, KNMT, LHV en NHG. Volgens Lodi Hennink, voorzitter van deze Eer­stelijnsPartners, is er vanuit de rijksoverheid, gemeenten en sa­menleving veel aandacht voor huisvesting en veiligheid, maar veel minder voor goede zorg aan vluchtelingen. Terwijl ook dit een essentieel onderwerp is voor vluch­telingen en hun zorgverleners. “Goede zorg is een basisvoorwaar­de voor het kunnen functioneren in Nederland – of je nu uiteindelijk blijft of weer vertrekt.”

Tijdens de eerste ‘café­avond’ vertelden zes zorgverleners in de eerste lijn over hun ervaringen. Naar schatting hebben ongeveer 50.000 vluchtelingen in 2015 asiel

aangevraagd in Nederland. Veel gemeenten hebben te maken met een verhoogde toestroom van vluchtelingen, die sneller vanuit de opvang in de gemeente komen wonen. Zorgverleners willen deze nieuwkomers de zorg kunnen bie­den die zij verdienen. Dat kan nu niet altijd, bijvoorbeeld door het ontbreken van een tolkentelefoon, tijdgebrek of ingewikkelde regel­geving. Tijdens het café riepen de sprekers nadrukkelijk op tot een ruimere vergoedingsregeling voor de inzet van een tolkentelefoon. Ook werd specifiek aandacht ge­vraagd voor alleenstaande jonge vluchte lingen die soms tussen wal en schip raken.

GGZ­consulent bij het Gezond­heidscentrum Asielzoekers Gwenda Pelupessy deelde haar verhaal. “Veel vluchtelingen staan bij aankomst in Nederland in de overlevingsmodus. Het kan daardoor een tijdje duren voor hun gezondheidsproblemen aan de oppervlakte komen; bijvoor­beeld pas nadat ze gehuisvest zijn.” Wanneer de vluchteling wat meer zekerheid heeft, komen vaak pas de stress, trauma’s of onderdrukte fysieke problemen naar boven. Het is belangrijk om daar rekening mee te houden, aldus Pelupessy. “Want juist als je je leven in een nieuw, on­bekend land wilt opbouwen, moet je stevig in je schoenen staan.” (bron: KNMT)

De eerste editie van het EerstelijnsCafé, gehouden in Den Haag.

ANT eist en krijgt opheldering minister na “belediging tandartsen”HOUTEN De ANT heeft in een brief aan minister Schippers van VWS opheldering gevraagd over haar motivatie voor taakherschik­king in de mondzorg. Aanleiding

is een brief aan de Tweede Kamer, waarin de minister schrijft dat ze wil nagaan of het experiment

taakherschikking zal leiden “tot kwaliteits verbetering in de indivi­duele gezondheidszorg.” De ANT zegt geschokt en ontsteld te zijn door deze – in de ogen van de tand­artsenorganisatie – beledigende suggestie. In een reactie gaf de mi­nister aan met “kwaliteitsverbete­ringen” te doelen op “een doelma­tiger inzet van een hoogwaardige beroepscapaciteit,” waarbij elke professional binnen de mondzorg zich op de eigen specialismen kan focussen.

De ANT stelt: “Tandartsen zijn zowel juridisch als zorginhoude­lijk verantwoordelijk voor de kwa­liteit van de geleverde (mond)zorg aan individuele patiënten. Uit de

brief van de minister zou kunnen worden afgeleid dat zij die zorg onder de maat vindt en dat die zorg kwaliteitsverbetering behoeft. Een verbetering die de minister tracht te bereiken door zelfstandi­ge bevoegdheid toe te kennen aan mondhygiënisten op het gebied van, onder andere, verdoven en bo­ren van primaire cariës.” Volgens de ANT zou Schippers hiermee, nota bene in het kader van kwali­teitsverbetering, verantwoordelijk­heden van universitair geschool­de tandartsen overhevelen aan een beroepsgroep met een lager scholingsniveau en relatief weinig of geen ervaring met bijvoorbeeld boren.

goed te controleren schaadt het imago van onze beroepsgroep,” stelt de tandartsorganisatie. De NZa baseert de oproep op een on­bekend aantal signalen. Volgens de ANT “wordt de tandarts (wederom) weggezet als een potentiële graaier die er niet voor terugschrikt dubi­eus te declareren.”

De NZa heeft niet op het com­mentaar van de ANT gereageerd.

“Aanleiding voor taakherschikking zou kwaliteitsverbetering

zijn”

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 20164 BINNENLANDS NIEuWS

“Stille stelselwijziging voorkomen door tandartsen”TEKST: BEN ADRIAANSE

HOUTEN In juni uitten de beroeps­verenigingen van tandartsen in de landelijke media hun zorgen over de gevolgen van de voorgenomen taakherschikking in de mondzorg. Zowel ANT (met een ‘brandbrief’) als KNMT drongen er bij minister Schippers van VWS op aan de voor­genomen stelselwijziging te her­overwegen. De acties bleven niet zonder effect: de kwestie zal pas na het zomerreces in de Tweede Kamer worden besproken en stake­holders zijn nu uitgenodigd voor een rondetafeloverleg in septem­ber.

De afgelopen maanden bereidde het ministerie van VWS een veel­besproken aanpassing van de Wet BIG voor. Mondhygiënisten zou­den daarbij formeel de bevoegd­heid krijgen om zelfstandig, dus zonder opdracht van een tandarts, handelingen te verrichten op het gebied van verdoven, het boren van primaire cariës en het indiceren en diagnosticeren van röntgenfoto’s. Volgens de ANT was sprake van een “stille wetswijziging,” aangezien branche­ en beroepsorganisaties onvoldoende geconsulteerd zou­den zijn.

De beroepsverenigingen voor tandartsen zijn tevreden met het uitstel. “Met deze maatregelen wordt de deur wagenwijd openge­zet voor ontwikkelingen die niet in het belang van de mondzorg en de Nederlandse consument zijn, zoals stijgende kosten op macroni­veau, overbehandeling, nadruk op herstel in plaats van preventie en verwarring bij patiënten. De orga­nisatie van de mondzorg onder één dak is essentieel voor de kwaliteit,” aldus de ANT.

De KNMT uit vergelijkbare be­zwaren en onderstreept tevens de belangrijke rol die de mond­

hygiënist op andere terreinen speelt. Toenmalig waarnemend voorzitter Hendrike van Drie: “Wij vinden dat de regie over de mond­zorg bij de tandarts moet blijven. Mondhygiënisten moeten zich blijven toeleggen op het voorko­men van problemen in de mond. Juist daar is gezondheidswinst te boeken: bij het voorkomen van gaatjes in plaats van het behande­len ervan.”

Niet iedereen is gelukkig met het uitstel. De Nederlandse Vereni­ging van Mondhygiënisten (NVM) noemt het in het NOS Journaal “jammer” dat de ANT een brand­brief naar de Kamer heeft gestuurd en herkent zich niet in het beeld dat de taakherschikking de mond­zorg plotseling en ‘in stilte’ door de strot worden geduwd. “Mond­hygiënisten worden al sinds 2006 opgeleid om primaire cariës te be­handelen en zijn daarmee functi­oneel zelfstandig bevoegd, al is er tot op heden een opdracht van de tandarts nodig,” aldus Ellen Bol­van den Hil, directeur van de NVM.

Tweede Kamerlid Henk van Gerven (SP) nam het initiatief tot het rondetafelgesprek dat kort na afloop van het zomerreces zal plaatsvinden. Hij zal samen met VVD­Kamerlid Arno Rutte een uit­gewerkt voorstel voor het gesprek indienen. De ANT verwacht sa­men met een aantal experts uit de mondzorg aan dit gesprek te zullen deelnemen. Tevens zal de brief die minister Schippers onder druk van de ANT aan de Tweede Kamer heeft geschreven onderwerp zijn van een Algemeen Overleg tussen de Vaste Kamercommissie voor VWS en de minister. Naast taakherschikking zijn buitenlandse tandartsen in Nederland, innovatie en mond­zorg voor jeugd en ouderen on­derwerpen die mogelijk besproken worden.

Nieuwe richtlijn: geen antibioticaprofylaxe bij tandartspatiënt met gewrichtsprothese UTRECHT Patiënten die een ge­wrichtsprothese hebben en een mond­ of tandheelkundige ingreep ondergaan, hoeven géén antibio­tische profylaxe te krijgen om een infectie aan de prothese te voorko­men. Dit is de belangrijkste bood­schap van een richtlijn die ortho­peden en tandartsen gezamenlijk hebben opgesteld, meldt Medisch Contact.

Het was al jaren een punt van discussie: is het nu wel of niet zin­vol om antibiotica te geven voordat iemand met een gewrichtspro­these in de tandartsstoel gaat zit­ten? In 2013 laaide de discussie fel op, toen huisarts Monique van Montfort en orthopeed San Oei in Medisch Contact schreven over de regionale richtlijn die ze hadden opgesteld. Zij vonden de bestaande adviezen, in de consensus Totale Heup-prothese, niet eenduidig. Door meer­dere tandartsen en orthopeden werd bij de Nederlandse Orthopae­dische Vereniging aangedrongen op een nieuwe richtlijn, specifiek gericht op antibioticaprofylaxe bij

tandheelkundige ingrepen bij pati­enten met een gewrichtsprothese.

Die richtlijn is er nu, en de con­clusie is helder: niet doen, die an­tibiotica. Hoogleraar orthopedie Geert Walenkamp was betrokken bij het opstellen. Allereerst werd gezocht naar het bewijs voor het effect van antibiotica bij het voor­komen van hematogene prothese­infecties. Er zijn echter geen goede vergelijkende trials gedaan om hierover een conclusie te kunnen trekken. Walenkamp: “Er zijn wel wat observationele studies, en het enige wat we daaruit kunnen con­cluderen is dat het niet bewezen is dat antibiotica geven zinvol is. Maar daarmee is nog niet bewezen dat het níet zinvol is.”

De commissie besloot daarom de richtlijn onder andere te base­ren op wat er bekend is over pa­thofysiologie. Dat er bij tandheel­kundige behandelingen bacteriën in de bloedbaan komen, is bijvoor­beeld een feit. Maar dat gebeurt net zo goed bij flossen of kauwen. Het is onwaarschijnlijk dat de hoe­

veelheid bacteriën bij een ingreep zoveel groter is, dat deze tot een infectie zou leiden. Daarvoor is vol­gens de opstellers van de richtlijn een sepsis nodig. Ook twee risico­factoren die vaak genoemd werden als reden om toch antibiotica te geven, namelijk bloedverlies bij de behandeling en een protheseleef­tijd van minder dan twee jaar, zijn dat volgens de opstellers eigenlijk niet. Walenkamp: “Voor beide fac­toren geldt dat ze ooit zonder enige bewijsvoering zijn geïntroduceerd, en het staat niet vast dat ze de kans op een infectie vergroten.”

Zelfs voor patiënten met een verlaagde afweer zijn antibiotica niet zonder meer nodig. Walen­kamp: “Patiënten die onder behan­deling staan vanwege bijvoorbeeld een ernstige granulocytopenie, lopen bij invasieve ingrepen mo­gelijk wel een verhoogde kans op infecties, maar niet alleen van de gewrichtsprothese. Bij hen is het aan de oncoloog, als behandelaar van de granulocytopenie, om wel of geen profylaxe voor te schrijven.”

Is het wel verstandig om vooraf­gaand aan het plaatsen van een ge­wrichtsprothese het gebit te sane­ren? “Dat is nog een lastige vraag,” aldus Walenkamp. “We weten dat er een verband bestaat tussen de staat van het gebit en de algehele gezondheid. Er is te weinig bewijs om een sanering te verplichten, maar wij vinden het wel verstandig om mensen op het belang van goe­de mondhygiëne en tandheelkun­dige controle te wijzen. We kunnen niet bewijzen dat we daarmee in­fecties voorkomen, maar het kost weinig en kan alleen maar gunstig uitpakken.”

De volledige richtlijn is terug te lezen in de Richtlijnendatabase, onder ‘Antibioticaprofylaxe bij ge­wrichtsprothese’. (bron: Medisch Contact) NZa kent declaratiecodes toe aan

preventieve diagnostiek met QLFUTRECHT De Nederlandse Zorg­autoriteit (NZa) heeft haar goed­keuring gegeven aan het declare­ren van de toepassing van QLF voor cariësdiagnostiek. Dit kan onder de codes M01 of F724 voor preventieve mondzorg. Nederland is daarmee het eerste land ter wereld dat deze op preventie gerichte diagnostiek formeel toelaat in de tandheel­kundige zorg, zo meldt tandarts­organisatie ANT.

QLF staat voor Quantitative Light­induced Fluorescence. Door het gebit met blauw licht op een golflengte van 405nm te bestra­len, vangt een speciale camera rode fluorescentie op de plekken van bacteriële activiteit in het gebit. Zo lichten bacteriën in bijvoorbeeld tandplaque, beginnende caviteiten of rondom vullingen op. Hiermee kan beginnende cariës in beeld worden gebracht en kan het effect van een behandeling of verbeterde mondhygiëne gevolgd worden. Het gebruik van QLF heeft daardoor een positieve invloed op de betrokken­heid en therapietrouw van patiën­ten. De afgelopen jaren is deze in Nederland ontwikkelde techniek uitgegroeid tot de nieuwe interna­tionale standaard voor fundamen­teel klinisch onderzoek naar cariës

en mondgezondheid. Het ontbre­ken van een declaratiecode zorgde er echter voor dat gebruik in de kliniek nog achterbleef.

Op verzoek van de fabrikant van het systeem, Inspektor Research Systems, heeft de Zorgautoriteit onderzocht of er een nieuwe decla­ratiecode nodig was. De NZa is ech­ter tot de conclusie gekomen dat het niet nodig is een nieuwe ver­richting toe te voegen, aangezien het gebruik van QLF onder de noe­mer preventieve mondzorg valt. Na consultering van de beroeps­organisaties, verzekeraars en con­sumentenorganisaties heeft de NZa besloten dat het gebruik van QLF­apparatuur declarabel is onder code M01 (preventieve voorlichting en/of instructie) of – bij orthodon­tische behandeling – code F724. Daarbij gaat het om de tijdsinves­tering die nodig is voor “het maken, vastleggen en analyseren van QLF­opnamen in combinatie met het bespreken hiervan met de patiënt of diens ouder(s)/verzorgers(s),” aldus de NZa in een toelichting. In de huidige toelichting bij verrich­ting M01 en F724 wordt een aantal voorbeelden genoemd. De NZa zal QLF­diagnostiek daar als voorbeeld aan toevoegen. (bron: ANT)

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 BINNENLANDS NIEuWS 5

SDR® vultechniek: eenvoudig, snel en efficiënt- Laagste krimpstress- Uitstekende hechting- Tot 4 mm dik in één laag appliceren- Uniek zelfnivellerend karakter- Chemisch compatibel met uw adhesief *

* Chemisch compatibel met op methylacrylaat gebaseerde adhesieven en composieten

Het ongeëvenaardebulkvulmateriaal

Voor meer informatie bezoekt u www.dentsply.nl

6176_DENTS_SDR_Adv_210x297_NL-B.indd 1 17-05-16 10:29

Mensen met laag inkomen gaan minder naar tandartsHOUTEN Mensen met een laag inkomen gaan minder vaak naar de tandarts dan mensen met een hoog inkomen. Dit inzicht is niet nieuw, maar de onderbouwing met recent cijfermateriaal door www.tandarts.nl is dat wel. Gemiddeld heeft 79% van de bevolking mini­maal eenmaal per jaar contact met de tandarts. Van de mensen die in de laagste inkomensgroep vallen, is dat slechts 71%. Dit blijkt uit de door tandarts.nl opgevraagde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statis­tiek (CBS). Van de mensen die in de hoogste inkomensgroep vallen gaat meer dan 85% minimaal een­maal naar de tandarts, zo wezen de cijfers uit 2013 uit.

Tegelijkertijd blijkt uit de CBS­cijfers dat de kosten voor mondzorg voor wie elk jaar op controle gaat, gemiddeld lager liggen dan voor wie niet geregeld naar de tandarts gaat. De meeste bezoeken aan de tandarts zijn immers preventief. De gemiddelde mondzorgkosten, die door zorgverzekeraars zijn ver­goed in het kader van de basisver­zekering, zijn lager bij mensen met een hoog inkomen: 44 euro voor de laagste 10% van de inkomens versus 29 euro voor de hoogste 10%. Gemid­deld geeft de Nederlander elk jaar ongeveer 180 euro uit aan mond­zorg, waarvan 139 euro niet vergoed wordt door de basisverzekering.

“Als iedereen jaarlijks zijn gebit zou laten controleren, zou dat een besparing kunnen betekenen voor veel mensen. Tandartsen, zorgver­zekeraars en het ministerie van Volksgezondheid zouden nog meer kunnen inzetten op preventie,” al­dus Kune Burgers van www.tand arts.nl. (bron: www.tandarts.nl)

NPCF: patiënten erg tevreden over tandartsHOUTEN Patiënten zijn over het algemeen erg tevreden over hun tandarts. Ze geven de tandarts en de tandartspraktijk gemiddeld een 8,2 als rapportcijfer. Mondhygië­nisten scoren met een 8,1 ook erg hoog. Dat blijkt uit onderzoek van patiëntenfederatie NPCF.

Slechts 2% van de respondenten geeft de eigen tandarts een cijfer la­ger dan een 6 en meer dan 10% van de respondenten geeft zelfs een 10. Hendrike van Drie, waarnemend voorzitter van de KNMT, is erg blij met deze cijfers: “Het geeft aan dat patiënten zich bij hun tandarts, die ze vaak meerdere keren per jaar zien, in zeer vertrouwde handen weten.”

Uit het onderzoek van de NPCF komen ook verbeterpunten naar voren. Met name in de informatie­voorziening vinden patiënten dat tandartsen en mondhygiënisten zich moeten verbeteren. Zo is bij een behandeling die meer dan 250 euro gaat kosten een prijsopgave wettelijk verplicht, maar de helft van de tandartsen geeft deze des­ondanks niet. “We gaan onze leden daar nogmaals uitdrukkelijk op wijzen,” belooft Van Drie. Ook wil­len patiënten graag meer overleg over voor­ en nadelen van behan­delingen en over alternatieven.

Patiënten die van tandarts wis­selen geven aan soms met onver­wachte behandelingen te worden geconfronteerd. Dat komt deels door verschil van aanpak tussen tandartsen onderling. Van Drie: “De oprichting van een richt­lijneninstituut voor de mondzorg gaat deze behandelvariatie tussen tandartsen verkleinen. In richtlij­nen wordt vastgelegd wat de best bewezen behandeling is.”

De NPCF constateert daarnaast

dat lager opgeleiden minder vaak de tandarts bezoeken dan hoger opgeleiden. Ook wijst de federatie erop dat kwetsbare mensen steeds langer thuis blijven wonen, wat be­tekent dat (mond)zorgverleners bij deze groep extra alert moeten zijn. De KNMT herkent de problematiek bij ouderen en sociaaleconomisch zwakkere groepen en steekt daar­om extra energie in het aankaar­ten en helpen oplossen van deze problemen. (bron: KNMT)

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 20166 INTERVIEW

Lees verder op pagina 8

TEKST: MARIEKE EPPING / FOTO’S: MEREL WAAGMEESTER

Veertig jaar geleden werkten ze al in dezelfde instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Jan Elhorst kwam net uit de collegebanken en Henk Algra ging tijdens zijn studie alvast praktijkervaring opdoen. Nu, jaren later, werken ze samen om mond­zorg aan patiënten met een verstandelijke beperking en/of autisme te verbeteren. Algra werkt voor de Stichting Bijzondere Tandheelkunde op ACTA, Elhorst is gepensioneerd maar onder meer nog nauw betrokken bij de werkgroep Autismevriendelijke Mondzorg. Dental Tribune sprak Elhorst en Algra over de uitdaging van een autistische patiënt in de praktijk, het visualiseren van behandelingen en het vermijden van narcose of dwang. “Niet elke autistische patiënt hoeft naar het CBT.”

Waarom is een tandarts­bezoek lastig voor iemand met autisme?Henk Algra: Mensen met autisme of een autismespectrumstoornis hebben vaak moeite om overzicht te krijgen. Wij weten dat het er elke keer ongeveer hetzelfde aan toegaat bij de tandarts: vanuit de wachtkamer naar de behandel­kamer, in de stoel zitten, een con­trole krijgen, en weer naar huis. Maar iemand met autisme heeft moeite dat grotere geheel te zien, en kan al ontregeld raken als de stoel van de tandarts een andere kleur heeft. De drempel voor het tandartsbezoek hoeft dus niet eens de tandheelkunde zelf te zijn, maar kan in veel randzaken liggen.

Jan Elhorst: Een patiënt met autisme komt misschien niet eens over de drempel van de behandel­

kamer. Of hij komt langs de muur binnenlopen en blijft daar, of gaat op de grond liggen schreeuwen. Wat moet je als tandarts? Wij als tandartsen zijn ‘vastgeroest’ in het

willen behandelen, dat gaatje wil­len vullen. Maar zie eerst dat kind maar in een stoel te krijgen. Daar­om wordt bij een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) soms eerst elke maand of zes we­ken een afspraak gemaakt, zodat de patiënt vertrouwd kan raken met het fenomeen ‘tandarts’ en de omgeving van behandelkamer en praktijk.

Dat vraagt nogal wat geduld…JE: Precies. Begin daar maar eens aan als algemeen practicus, terwijl je op een verrichtingentarief werkt. Dat is bijna niet te doen! Bij het CBT kunnen we op uurtarief wer­ken, dat maakt het gemakkelijker om de tijd uit te trekken die deze patiënten nodig hebben. En ook al heb ik ruim veertig jaar ervaring met bijzondere zorggroepen, toch denk ik dat bij autisme een ge­dragsdeskundige in de behandel­kamer nodig is die meedenkt hoe de behandeling aan te pakken.

Geduld, tijd, extra ‘wen­af spraken’, een gedrags­deskundige: kan de patiënt met autisme überhaupt terecht bij de algemeen practicus?JE: Een groot deel van de mensen met autisme kan gewoon naar de algemene tandartspraktijk. Autis­me bestaat immers in verschil­lende gradaties. Ook geldt vaak dat hoe ouder een patiënt is, hoe beter hij met zijn stoornis om kan gaan en hoe ‘gemakkelijker’ hij bij de tandarts terecht kan.

HA: Veel volwassen mensen met autisme kennen geen problemen met ‘functioneel’ contact. Als ze van jongs af aan geleerd hebben: zo gaat het bij de tandarts, dan gaat het meestal goed. Sterker nog: dan

hoef je helemaal niet te merken dat iemand autisme heeft. Doorverwij­zen naar het CBT hoeft alleen als je er in de algemene praktijk niet uitkomt.

Welke mondproblemen komen vaak voor bij deze patiëntengroep? JE: Er is veel onderzoek gedaan naar de mate van tandbederf, maar die is bij mensen met autisme of een verstandelijke beperking ver­gelijkbaar aan de totale populatie. Zeker in Nederland, omdat bijzon­dere tandheelkunde en mondzorg onder achttien jaar in de basisver­zekering zitten.

HA: Er zijn wel syndromen die gepaard gaan met autisme én mondproblemen, of waarbij medi­catie nodig is die mondproblemen geeft. Hiervoor zijn de Dental Alerts geschreven: beknopt omschreven aandachtspunten per syndroom qua tandheelkundige problemen. Ook is vaker sprake van multi­pro­blematiek (comorbiditeit), zoals de veelvoorkomende combinatie van autisme en epilepsie, waarbij anti­epileptica voor problemen in de mond kunnen zorgen.

Bruxisme komt bij autistische personen veel voor. Door de con­tinue stress knarsen veel van hen ernstig, wat flinke slijtage kan ge­ven. Daarnaast zien we soms ern­

stige gevolgen van een eentonig voedingspatroon, zoals het drinken van ontzettend veel frisdrank. Voor een gewone patiënt is het al moei­lijk om van zo’n slechte gewoonte af te komen, maar voor een autist, die hecht aan structuur en regel­maat, is dat nog veel lastiger.

Verder is er een kleine groep pa­tiënten, vooral patiënten met een

verstandelijke beperking, die au­tomutileert: zij trekken soms zelfs hun tanden of kiezen eruit. Geluk­kig zijn dit echt uitzonderingen.

Heeft de gemiddelde tandarts voldoende kennis om een patiënt met autisme te kunnen helpen?JE: De nieuwe generatie gespeciali­seerde tandartsen­pedodontologen en tandartsen­gehandicaptenzorg wordt zeker opgeleid om kinderen met autisme en/of verstandelijke beperking te kunnen behandelen.

Jan Elhorst (tandarts­gehandicaptenzorg) en Henk Algra (orthopedagoog en GZ­psycholoog) over patiënten met autisme

“Het doel is een veilige stoel”

“Je moet informatie heel gestructureerd

aanbieden”

“Het kind moet zelf, zonder dwang, in de

stoel gaan zitten”

Online Advanced Mentoring and Clinical Programin PeriodonticsAdvanced clinical online learning with the Masters

This course includes a variety of live-patient dental procedures and on-demand lectures that will enhance your distance learning experience.

Learn from the Masters of Periodontics:

Advanced clinical online training with the Masters

Curriculum fee: €995Online Access at any time from any of your web enabled devices.

Registration information:

contact us at tel.: +49-341-484-74134email: request@tribunecme.com

Details on www.TribuneCME.com

Tribune Group GmbH is an ADA CERP provider. ADA CERP is a service of the American Dental Association to assist dental professionals in identifying quality providers of continuing dental education. ADA CERP does not approve or endorse individual courses or instructors, nor does it imply acceptance of credit hours by boards of dentistry.

Tribune Group GmbH is designated as an Approved PACE Program Provider by the Academy of General Dentistry. The formal continuing dental education programs of this program provider are accepted by AGD for Fellowship, Mastership and membership maintenance credit. Approval does not imply acceptance by a state or province board of dentistry or AGD endorsement. The current term of approval extends from 7/1/2014 to 6/30/2016. Provider ID# 355051.

Collaborate on your casesand access hours of premium video training and live webinars

Online access to our library of Lectures & Clinical Videos

São LeopoldoMandicthis course is created incollaboration with São Leopoldo Mandic University of Campinas

C.E.CREDITS15 Certificates will be

awarded upon completion

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 20168 INTERVIEW

Vervolg van pagina 6

De algemeen practicus is er, vers uit de opleiding, niet volledig voor toegerust. In ieder geval niet voor patiënten bij wie de mondzorg complex is.

HA: Er is wel interesse van al­gemeen practici. De nieuwsgierig­heid wordt gewekt doordat ze zich bij een autistische patiënt afvra­gen: hoe kan het dat mijn patiënt zo reageert? En hoe ga ik daarmee om? Als je affiniteit met deze pa­tiëntengroep hebt, kun je je in de aanpak verder bekwamen. De al­gemeen practicus moet zich reali­seren: ik hoef niet iedere patiënt te kunnen helpen, en dat ik deze pati­ent niet kan helpen maakt mij niet een slechte tandarts.

JE: Als je geen affiniteit hebt met deze patiëntengroep, en geen expertise, adviseer ik de patiënt zo snel mogelijk door te sturen naar

het CBT of een kindertandarts­praktijk. Want de patiënt veran­dert niet, de tandarts moet zich aanpassen. Zonder affiniteit kun je die verandering niet maken en je aanpak niet wezenlijk veranderen.

Welke stappen moet een tandarts nemen om een jonge patiënt met autisme goed te kunnen behandelen?JE: De diagnostiek is heel belang­rijk. Niet van de stoornis, maar van de klacht: waar heeft de patiënt last van? Maak eerst een afspraak met de ouders, zonder het kind, zodat zij kunnen vertellen waar het kind last van heeft en wat aandachts­punten zijn voor en tijdens het bezoek. Kan het kind bijvoorbeeld moeilijk tegen (harde) geluiden, wat bij een tandarts problematisch is, kun je oordoppen regelen of muziek? Zijn felle lichten een pro­bleem, dan kun je daar rekening mee houden. Ook kun je een eerste

bezoek van het kind voorbereiden, bijvoorbeeld door foto’s te maken van het gebouw, de wachtkamer, de tandarts, etc.

HA: Pas bij het tweede bezoek komt het kind mee, maar hoeft hij niet meteen in de stoel te zitten als dat nog te spannend is. Misschien komt hij niet eens de auto uit, of durft hij wel de kamer in, maar niet

in de stoel. Waar het ons om gaat, is dat het kind op een gegeven mo­ment zelf in de stoel durft te gaan zitten. Wij hebben hier een jongen die eerst veel rondjes liep door de behandelkamer. Langzaam kwam hij dichter bij de stoel. Tot hij naast de tandarts ging staan en af en toe opzij keek. Op dat moment consta­teerde ik dat hij zich veilig voelde, en kon de tandarts vragen of hij in de stoel wilde zitten. Pas dus het tempo aan het kind aan. Het uit­eindelijke doel is een veilige stoel.

Wat helaas regelmatig gebeurt, is dat het kind wordt opgepakt en in de stoel gezet, of de deur wordt op slot gedraaid zodat het kind niet weg kan. Dat gebeurt vanuit een positieve gedachte, namelijk ons idee dat het ‘met even doorzetten sneller voorbij is’. Maar daarmee maak je het kind eerder meer over­stuur. We richten ons bij de Stich­ting Bijzondere Tandheelkunde (SBT) op het behandelen zonder dwang, dus dat de patiënt uit zich­zelf gaat zitten. Daarbij dienen ook de ouders terughoudend te zijn, hoewel zij uit schaamte vaak ge­neigd zijn hun kind zelf in de stoel te zetten. Behalve dat dit trauma­tisch kan zijn, is het ook maar een tijdelijke oplossing: het lukt nog bij een klein kind, maar als hij straks

Jan Elhorst.

twintig is, heb je drie man nodig. Dus als we het nú veilig en zonder dwang aanleren, lukt dat later vaak ook.

Toch worden ook veel patiënten met autisme of een verstandelijke beperking onder narcose behandeld. Een goede optie?JE: Ik zie het als een nederlaag als we de behandeling onder narcose uitvoeren. Het mondprobleem wordt verholpen, maar we helpen de patiënt niet met zijn angst of problemen met de tandarts. Al snap ik ook goed waarom ouders het prettig vinden: er is geen strijd of paniek, hun kind raakt niet overstuur. Ik hoop dat mondzorg­verleners door meer kennis en on­dersteuning de behandeling onder algehele anesthesie kunnen terug­dringen, of beter kunnen inzetten.

“Een behandeling onder narcose zie ik als een

nederlaag”

Zijn er meer manieren waarop de tandarts een gevoel van veiligheid kan helpen ontstaan, of moet het geheel vanuit het kind zelf komen?HA: Je moet zorgen dat er contact ontstaat. Vanuit de Werkgroep Autismevriendelijke Mondzorg (zie kader, red.) geven we als richtlijn: contact maken – contact houden – contact herstellen. Naast het gunnen van voldoende tijd is joinen een manier om contact te creëren. Hierbij ga je meedoen aan een acti­viteit die de persoon met autisme uitvoert, zodat er vertrouwen ont­staat. Een voorbeeld is het kind dat gek is op water en daarom de kraan van de unit opendraait. Dan is joinen dat ook de tandarts zijn handen onder de kraan steekt, zo­dat je samen met die kraan bezig bent. Een ander mooi voorbeeld is tellen, wat veel kinderen met autisme leuk vinden. Dan kun je samen tanden gaan tellen: “Hoe­veel tanden heb jij? En papa?” Op deze manier kregen we laatst toch een jongetje in de stoel.

JE: Ik gaf mijn kinderpatiënten vaak eerst een voet in plaats van een hand. Daar moeten ze over na­denken en daardoor denken ze niet aan de angst of stress. Je moet een beetje buiten de box denken.

Als het contact er is, hoe leg je vervolgens de behandeling uit?HA: Allereerst moet je de behande­ling visualiseren. Tandartsen – en wij mensen in het algemeen – zijn geneigd veel met woorden uit te leggen, terwijl voor mensen met autisme beeld beter werkt. Op de website van het SBT staan foto­series van praktisch alle behan­delingen die de tandarts hiervoor kan gebruiken, wat steeds vaker gedaan wordt.

De fotoseries leverden in eer­ste instantie een probleem op: we hadden wel foto’s van hoe iemand binnenkomt bij de tandarts, maar niet hoe hij weggaat. Sommige patiënten werden daar heel angstig van, zij dachten dat je nooit meer wegging! Dit is een voorbeeld van hoe letterlijk iemand met autisme met informatie omgaat. Ze denken zó logisch, dat wij het niet kunnen verzinnen!

JE: Verder is het bij het geven van uitleg goed om de ‘Geef me de

One Visit Crown (OVC)

Molaar/Premolaar

“U indiceert een kroon, maar fi nancieel niet haalbaar voor de patiënt. Herkenbaar?” “Er wordt vaak gekozen voor een grote composietrestauratie. Een goed alternatief?”“Wij bieden u nu de perfecte oplossing: One Visit Crown.“

• De betaalbare kroon in max. 45 minuten geplaatst. One Visit!• Lab-waardig hybride keramiek met 74% Zirconia. • Esthetisch en zeer sterk! Volwaardig alternatief voor volledige kroon of onlay.• Géén; afdruk, tandtechnisch laboratorium, investering in apparatuur.• Voor iedere molaar of premolaar de juiste maat in ieder kwadrant.• Tijdwinst.

One Visit Crown van Rhondium

Ontwikkeld door de uitvinders van het revolutionaire V3 sectionele matrixsysteem!

T +31 (0) 10 4163193 I www.matrix-dental.comMatrix-Dental is exclusief Benelux dealer voor OVC.

Eenvoudig, effi ciënt, betrouwbaar en betaalbaar!

Meer weten? Bel ons voor een cursus in uw praktijk. Iedere maand is er een uitgebreide cursus door tandarts Wilco van der Groep of een andere OVC specialist. Schrijf u nu in op www.matrix-dental.com of via info@matrix-dental.com of bel 010 4163193.

1. Voorbereiden

2. Plaatsen

3. Afwerken

OVC in 3 stappen:

Drs. Wilco van de Groep, tandarts te Bunschoten

Spakenburg: “Ik plaats een kroon nu in één behandeling.

Patiënt blij en ik ook”

“Geweldig!”

MD Rhondium adv DT 210x148_V4.indd 1 01-06-16 15:14

Henk Algra.

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 INTERVIEW 9

Topklinische nascholing voor de mondhygiënist van nu

www.qualitypractice.nl

Word nu lid en ontvang een compleet

nascholingspakket voor € 535,-,

bestaande uit:

Keuze van 2 van de 4 themadagen

4 nascholingstijdschriften

4 kennistoetsen

2 uur nascholing via webtv/e-learning

Totaal: 20 KRM-punten per jaar

Schrijf je in via www.qualitypractice.nl

Programma 2016/2017

Mondhygiëne en MKA-chirurgie – samenwerking in de algemene praktijkVrijdag 18 november 2016 (Utrecht)

Orale Implantologie: voor en naZaterdag 25 maart 2017 (ACTA Amsterdam)

Specifi eke patiëntengroepen: een uitdaging voor de mondhygiënistVrijdag 12 mei 2017 (Utrecht)

Up-to-date 2017Zaterdag 24 juni 2017 (ACTA Amsterdam)

Heb je vragen? Bel dan met Quality Practice op

020-59 80 308 of stuur een e-mail naar qp@acta.nl.

Flexibel en praktijkgericht!

Adv-A4-QPTMA-PROG-2016.indd 2 14-07-16 17:28

Werkgroep Autisme­vriendelijke MondzorgIn 2013 hebben de Vereniging tot Bevordering der Tandheel­kundige Gezondheid voor Gehandicapten (VBTGG) en de Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde (NVK) het initiatief genomen om een werkgroep ‘autismevriendelijke tandheelkunde’ te starten. De werkgroep – inmiddels omge­doopt tot Werkgroep Autisme­vriendelijke Mondzorg – is gericht op het combineren van kennis en kunde over autisme tot praktische handvatten voor mondzorgverleners. Er zitten zo­wel tandartsen en mondhygië­nisten als psychologen, orthope­dagogen en een anesthesioloog in de werkgroep. Ook stimuleert en ondersteunt de werkgroep onderzoek naar de ervaringen van (de ouders van) autistische patiënten en mondzorgverle­ners, en wordt er gewerkt aan een (uitbreiding) van het cursus­programma voor de mondzorg. Jan Elhorst is sinds de start van de werkgroep betrokken, Henk Algra is later aangesloten bij de werkgroep. Zie voor meer informatie www.autismevriendelijketand­heelkunde.nl.

vijf’­methode te gebruiken. Hierbij bied je de informatie gestructu­reerd aan als antwoord op de vijf vragen Wat, Wanneer, Waar, Wie en Hoe. Bij een tandartsbehande­ling komt daar nog de vraag ‘Tot wanneer’ bij: de duur van de be­handeling en de verschillende han­delingen binnen een ingreep. Dat doe je ook tijdens de behandeling, door steeds te tellen en dan weer te

stoppen. Zo maak je een lange be­handeling behapbaar.

HA: Het is belangrijk dat je ein­digt met iets positiefs. We zijn ge­neigd de moeilijkheidsgraad steeds iets op te voeren en te stoppen als het niet meer gaat. Iemand met au­tisme onthoudt vaak het laatste, en onthoudt daardoor een tandarts­bezoek als negatief. Eindig daarom met iets wat de patiënt goed kan. Dat kan iets heel kleins zijn, bij­voorbeeld nog een keer de tanden tellen, of op het knopje drukken om de stoel omlaag te doen. Of overleg met de ouders over een ‘beloning’: bellenblazen, een complimentje ge­ven of, zoals één van Jans patiëntjes, even bij de vlaggenmast gaan staan.

We hebben het nu vooral over het autistische kind. Wat adviseert u bij volwassenen met autisme?HA: Ook bij de volwassene met autisme moet je de informatie heel gestructureerd aanbieden. Leg

alles stapsgewijs uit, maar kijk te­gelijk uit dat je niet kinderachtig gaat doen. Dat is lastig als degene die tegenover je zit een proefschrift heeft geschreven, maar niet snapt hoe hij zijn tanden moet poetsen.

JE: Bij een volwassen patiënt kun je goed zelf vragen wat hij moeilijk vindt aan een tandarts­bezoek en wat hij nodig heeft om de behandeling vol te houden. Die vraag wordt te vaak overgeslagen. Daarbij helpt het als je de vraag in gesloten vorm stelt – in tegenstel­ling tot wat we als zorgverlener hebben geleerd – dus bijvoorbeeld:

helpt het als ik muziek opzet, of als u oordoppen draagt?

Bij een volwassen patiënt moet de tandarts de voorlich ting over preventie en mond hygiëne aan de patiënt zelf geven, niet aan de ouders. Vraagt dat ook een andere aanpak? HA: Je moet je realiseren dat een autistische patiënt niet moeiteloos wat hij in de praktijk leert, thuis kan toepassen. Pragmatiek noe­men we dat. Zo was er een patiënte die hier altijd fantastisch poetste en dat thuis niet bleek te doen.

Toen bleek dat ze in de praktijk voor de spiegel poetste, maar thuis geen spiegel boven de wasbak had hangen. Daardoor lukte het haar thuis niet. Het is dus belangrijk om de instructies, het voordoen in de praktijk, zo veel mogelijk te la­ten zijn zoals thuis. Bij een lager intelligentieniveau betekent dat bijvoorbeeld ook dat een patiënt de eigen tandenborstel meeneemt voor de uitleg.

Al met al is de mondzorg voor patiënten met autisme geen licht karwei…

JE: Het blijft altijd spannend: lukt het wel of niet met deze patiënt vandaag? Op een goede dag kun je zo vijf patiënten helpen, op een slechte dag lukt het maar bij één.

HA: Wil je het volhouden, blijf dan altijd nieuwsgierig naar je pa­tiënten. Je moet in het hoofd van iemand met autisme kruipen, en proberen de wereld te zien zoals hij. Ik verwonder me af en toe nog, hoe kan het dat mijn patiënt dit zo bedacht heeft? Het kan een zware dobber op je trekken, deze zorg, maar die verwondering houdt het leuk!

“Een patiënt heeft een proefschrift geschreven, maar snapt niet hoe z’n

tanden te poetsen”

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201610 ExCERPT

Gebitsproblemen bij een patiënt met het downsyndroomParodontitis, geïmpacteerde cuspidaten en een verlate doorbraak

Dit is een fragment uit het boek Als mondzorg een puzzel is. Casuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheel-kunde (Prelum, 2010; ISBN: 978 90 8562 096 9). De auteur van dit hoofdstuk is M. van Staveren, de redactie bestond uit J.H. Vermaire, dr. M.M. Bildt, M. Hoff, C.M.H.H. van Houtem en M.J. Jonker. Gepubliceerd met toestemming van Prelum.

InleidingAndrea, een 42­jarige vrouw met het downsyndroom, wordt door de huistandarts verwezen, omdat hij niet meer weet wat hij moet doen. Als patiënte voor consult en behandeling bij de nieuwe tandarts komt, zijn de premolaren en cuspidaten in de onderkaak nog in doorbraak; uit de anamnese blijkt dat ongeveer vijf jaar eerder het wisselen is begonnen. De blij­vende onderfrontelementen zijn als gevolg van parodontitis al niet meer te behouden. De cuspidaten in de bovenkaak lig­gen geïmpacteerd. De M3’s zijn niet aangelegd.

Bij het downsyndroom komt een aantal afwijkingen in het tandkaakstelsel vaak voor; zo wordt vaak parodontitis gezien. Het niveau van de mondhygiëne, open mondademhaling, de tandmorfologie, de samenstelling van de bacteriën in de plaque en de verminderde afweer kunnen medebepalend zijn voor de ernst van de parodontitis.

Naast het verhoogde risico op parodontitis komen in deze casus ook de verlate wisseling, geïmpacteerde cuspidaten in de bovenkaak en agenesie van de M3’s aan bod.1­3

Anamnese - Medische anamnese ASA I; de medische anamnese laat geen bijzonderheden zien. Er worden geen medicijnen gebruikt en er zijn geen allergie­en bekend. Patiënte is niet onder behandeling van een huis­arts of specialist. Gezien de verlate wisseling zou er mogelijk sprake kunnen zijn van een hypothyreoïdie, maar dit bleek bij navraag bij de huisarts niet het geval.

- Sociale anamneseAndrea heeft een licht verstandelijke beperking. Ze woont en werkt op de boerderij van haar broer. Samen verzorgen zij daar de dieren. Ze vindt dit erg leuk. Verder leest ze ge­regeld avontuurlijke kinderboeken en werkt ze met de com­puter. De algemene dagelijkse verzorging doet ze helemaal zelf met een enkele keer een beetje hulp van haar broer. Er is verder geen begeleiding op afstand. Zij gaat niet naar een dag activiteitencentrum.

- Tandheelkundige anamneseAndrea is altijd voor halfjaarlijkse controles bij de tandarts geweest, maar er hebben nooit behandelingen plaatsgevon­den. Ze geeft aan bang te zijn voor de tandarts.

- Reden van haar komstAndrea wordt door de huistandarts ingestuurd, omdat hij de tandheelkundige situatie van zijn patiënte niet meer onder controle heeft. Andrea heeft met het eten last van haar on­dertanden en de tandarts weet niet goed wat hieraan te doen. Wensen patiënt: Andrea wil stokbrood graag goed kunnen eten en dat gaat nu niet, omdat het eten pijn doet.

Inspectie- MondhygiëneDe mondhygiëne is sterk onvoldoende. De gingiva is flink ontstoken en er zijn als gevolg van parodontitis al enkele mobiele elementen in het onder­ en bovenfront. Vooral het onderfront is erg ontstoken. Andrea poetst zelf, zonder hulp van haar broer. Zij doet dit heel zorgvuldig, maar het lukt haar niet goed overal bij te komen. Haar broer vindt dat zij dit soort handelingen zelf moet kunnen.

- IntraoraalEr is sprake van een ernstige gingivitis en parodontitis, voor­al bij het onder­ en bovenfront. In de onderkaak zijn de 36 tot 46 aanwezig. De premolaren en cuspidaten zijn nog niet volledig doorgebroken. Het onderfront en bovenfront zijn in verhoogde mate mobiel. In de bovenkaak zijn de melkmola­ren en cuspidaten nog in situ, alleen de 25 is doorgebroken. De 53 is verhoogd mobiel. Wortelresten van waarschijnlijk de 74 en 84 zijn aanwezig.

Aanvullend onderzoekRöntgenfoto’s: Het is niet mogelijk om een röntgenstatus te maken. Ook een OPT lukt in eerste instantie niet.Diagnostiek in narcose: In narcose werden een röntgenstatus, pocketstatus en gebitsmodellen gemaakt (figuur 1 en 2).Diagnose: semi­gegeneraliseerde matige tot ernstige juveniele

parodontitis met geïmpacteerde cuspidaten in de bovenkaak, wortelresten van melkelementen (waarschijnlijk 74 en 84). In de onderkaak, geïmpacteerde tweede molaren in de on­derkaak en extreem verlate wisseling passend bij het down­syndroom. Agenesie van de M3’s.Probleemstelling: Andrea is door de tandarts verwezen in ver­band met de extreem late wisseling in de zijdelingse delen en de slechte prognose van het onderfront. Tevens gaf Andrea al enkele malen pijn aan de voortanden aan. Zij wil graag weer zonder pijn stokbrood kunnen eten. De prognose van de onderincisieven is slecht, die van de bovenincisieven dubi­eus. Alle elementen, behalve de M3’s zijn aanwezig, maar de wisseling laat op zich wachten. De 13, 23, 37 en 47 zijn geïm­pacteerd. Agenesie van de M3’s wordt niet als een probleem gezien.

Methode en resultaatAangezien er bij Andrea in het verleden behalve controles nooit tandheelkundige behandelingen hebben plaatsgevon­den, is ervoor gekozen om het eerste diagnostisch onderzoek en de extracties van de wortelresten van de 74 en 84 in nar­cose te laten plaatsvinden. Bij de behandeling in narcose zijn de 35 en 55 gerestaureerd; er is een pocketstatus gemaakt, het gebit is uitgebreid schoongemaakt, de wortelresten van waarschijnlijk de 74 en 84 zijn verwijderd en er zijn afdrukken gemaakt voor studiemodellen. De broer, die tevens curator is,

Figuur 2 a en b Gebitsmodellen; afdrukken gemaakt tijdens behandeling onder narcose.

Figuur 1 a t/m f Röntgenstatus gemaakt tijdens behandeling in narcose.

a b

a

d

b

e

c

f

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 ExCERPT 11

wilde geen extractie van de onderfrontelementen, waardoor dit helaas niet tijdens de narcose heeft kunnen plaatsvinden.

Na de narcose is de toestand van het gebit besproken met Andrea en haar broer. Er is nogmaals uitgelegd dat er sprake is van een ernstige parodontitis bij het onderfront en boven­front en wat de gevolgen daarvan zijn voor iemand met het downsyndroom. Er is toen besloten om eerst de onderkaak te saneren. Er zijn afdrukken gemaakt voor een partiële pro­these in de onderkaak met immediaat vervanging van het onderfront. Deze behandeling is met lokale anesthesie goed verlopen. Met de partiële plaatprothese kon Andrea niet goed overweg. Na vijf maanden is dan ook begonnen met het ver­vaardigen van een frameprothese in de onderkaak en hier­mee kan zij goed omgaan.

Omdat Andrea nu alles weer kan doen, is zij tevreden met het resultaat en heeft momenteel geen wensen meer. Tand­heelkundig gezien zal er echter in de bovenkaak ook nog het een en ander moeten gebeuren. In de tussentijd is de mond­hygiëne door zowel de tandarts als de mondhygiënist bijge­stuurd en goed in de gaten gehouden. De mondhygiëne is nu van goed niveau. Uit de literatuur blijkt dat er bij het down­syndroom veelvuldig elementen vroegtijdig verloren gaan als gevolg van parodontitis. Bij 58­96% van de personen onder de 35 jaar met het downsyndroom is al sprake van parodontitis. Dit wordt niet alleen veroorzaakt door een slechte mondver­zorging.4 Uit de meest besproken casereports wordt voorna­melijk geattendeerd op een goede mondverzorging.4­6 Met een goede mondverzorging wordt het parodontitisprobleem verholpen. Ook bij mensen met het downsyndroom is er zon­der plaque geen parodontitis.2 De mate van tandvleesontste­king blijkt te correleren met effecten van parodontitis op de kwaliteit van leven.7

Om de ligging van de 13 en 23 ten opzichte van de 11 en 21 helder te krijgen wordt een cone beam CT­scan gemaakt. Met behulp van deze scan zal gekeken worden of het een optie is om de parodontaal verzwakte bovenincisieven te extraheren en de 13 en 23 op die plaats te laten doorbreken. Deze kunnen dan met composiet bijgewerkt worden om een esthetisch ge­wenst resultaat te verkrijgen. Bij 15% van de mensen met het downsyndroom is er sprake van geïmpacteerde cuspidaten in de bovenkaak; in de normale bevolking komt een percentage van 1­3% voor.2

BeschouwingHet niveau waarop mensen met het downsyndroom functi­oneren verschilt van een zeer ernstige verstandelijke beper­king tot een licht verstandelijke beperking/zwakbegaafdheid. Wat het behandelplan wordt, hangt erg af van het niveau van functioneren; daar moet het behandelplan op aangepast worden.2 Andrea heeft een lichte verstandelijke beperking. Door een aantal wensessies en wat uitleg kan zij de meeste behandelingen goed aan. Zij kan zelf haar gebitselementen goed schoonhouden. Het niveau van mondhygiëne bepaalt mede het behandelplan; preventie ten aanzien van zowel pa­rodontitis als cariës is essentieel.2,4­6 Gezien de goede mond­hygiëne waarvan bij Andrea nu sprake is, is gekozen om zo veel mogelijk gebitselementen te behouden.

Het bovenfront en de 53 – in verband met verhoogde mo­biliteit – zullen te zijner tijd waarschijnlijk wel geëxtraheerd moeten worden. Dit dient echter met enige terughoudend­

Figuur 3 Orthopantomogram na narcosebehandeling en extractie van het onderfront. Opvallend: geïmpacteerde 13 en 23. Verlate wisseling van de 15, 14, 13, 23, 24. Verlate doorbraak van de 17, 27, 37 en 47.

heid te geschieden, aangezien er nog onvoldoende blijvende elementen zijn doorgebroken om een eventueel frame aan te bevestigen. In het verleden waren er problemen met het ac­cepteren van een partiële prothese in de onderkaak. Mocht ze een partiële plaatprothese in de bovenkaak ook niet accepte­ren terwijl een frame (nog) niet kan, dan zal zij zonder voor­tanden moeten functioneren. Dit is esthetisch niet wenselijk.

Over geïmpacteerde cuspidaten bij het downsyndroom is weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan. Bij patiënten met een hoog niveau en goede mondhygiëne is het mogelijk de cuspidaten vrij te prepareren en orthodontisch te ‘halen’. Dit is echter wel een belastende behandeling en de mond­hygiëne zal zeer nauwkeurig begeleid moeten worden.

Ook over de verlate doorbraak van de blijvende elemen­ten is weinig bekend. Mogelijke oorzaken zouden de trage groeisnelheid van de cellen bij trisomiecellen en het conse­quent verminderd aantal cellen kunnen zijn.3 Er zijn geen pa­tiëntenbeschrijvingen gevonden, waarbij zo veel elementen verlaat zijn doorgebroken. Vooral de laterale incisieven, de cuspidaten en de 24 in de bovenkaak en de 31, laterale incisie­ven, de cuspidaten en de 45 in de onderkaak zijn bekend met verlate doorbraak bij kinderen met het downsyndroom.8 Bij Andrea waren echter alle frontelementen wel gewoon door­gebroken.

Besloten is de 37 en 47 in situ te laten, omdat deze symp­toomloos zijn en omdat hun radices interfereren met de nervus mandibularis. Door middel van OPT’s zal de verdere ontwikkeling van deze elementen gevolgd worden (figuur 3).

Aangezien ook de onderpremolaren uiteindelijk toch nog doorgebroken zijn, de curator erg terughoudend is als het om behandelen gaat en er momenteel geen klachten zijn, zal afgewacht worden hoe de doorbraak van de premolaren en doorbraak van de M2’s in de bovenkaak zal verlopen.

De vertraagde doorbraak, de geïmpacteerde cuspidaten en de agenesie van de M3’s kunnen gezien worden als geasso­cieerde fenomenen, veroorzaakt door de langzame groei van de cellen en het consequent gereduceerde aantal cellen dat karakteristiek is voor het downsyndroom.3 Dit zou alle afwij­kingen in deze casus in ieder geval goed kunnen verklaren. Er is niet alleen sprake van verlate wisseling, maar ook van geïmpacteerde cuspidaten en agenesie van de M3’s.

Literatuur1 Ordanza A, Jara L, Munoz P, Blanco R. Sequence of eruption of de-

ciduous dentition in a Chilean sample with Downs syndrome. Archs Oral Biol 1997; 42(5): 401-6.

2 Reuland-Bosma W. Patiënten met het syndroom van Down. Nederlands Tandartsenblad 2008; 63(18): 46-51.

3 Shapira J, Chaushu S, Becker A. Prevalence of tooth transposition, third molar agenesis, and canine impaction in individuals with Down syndrome. Angle Orthodontist 2000; 70(4): 290-96.

4 Morgan J. Why is periodontal disease more prevalent and more severe in people with Down syndrome? Spec Care Dentist 2007; 27(5): 196-201.

5 Sasaki Y, Sumi Y, Miyazaki Y, Hamachi T, Nakata M. Periodontal management of an adolescent with Down’s syndrome; a case report. Int J Paediatr Dentistr 2004; 14: 127-35.

6 Zigmond M, Stabholtz A, Shapira J, Bachrach G, Chaushu G, Becker A, et al. The outcome of a preventive dental care programme on the prevalence of localized aggressive periodontitis in Down’s syndrome individuals. J Intellect Disabil Res 2006; 50(7): 492-500.

7 Amaral Loureiro AC, Oliveira Costa F, Eustáquio de Costa J. The im-pact of periodontal disease on the quality of life of individuals with Down syndrome. Down Syndr Res and Pract 2007; 12(1): 50-54.

8 Ordanza A, Jara L, Munoz P, Blanco R. Sequence of eruption of de-ciduous dentition in a Chilean sample with Down’s syndrome. Archs Oral Biol 1997; 42: 401-6.

Aan de totstandkoming van Als mondzorg een puzzel is, werd gewerkt door tientallen tandartsen. Zij schreven hun casus onder leiding van de redactie, bestaande uit Erik Vermaire, Miriam Bildt, Margriet Hoff, Caroline van Houtem en Marjon Jonker.

Onder redactie van: J.H. Vermaire

M.M. BildtM. Hoff

C.M.H.H. van HoutemM.J. Jonker

Als mondzorg een puzzel isCasuïstiek angstbegeleiding en gehandicapten zorg in de tandheelkunde

Vermaire | Bildt | H

off | van Houtem

| Jonker

Extreme angst, psychopathologie, lichamelijke en verstandelijke beperkingen zijn uitdagingen die voor het hele behandelteam, zowel in de algemene tandartspraktijk als in een centrum voor bijzondere tandheelkunde, extra vaardigheden vergen. Ondanks het feit dat de behandelend tandarts heeft geleerd hoe met lastige patiënten om te gaan, doen zich toch regelmatig situaties voor die net nog wat moeilijker en uitzonderlijker zijn. Het is dan aan de behandelaar om zich daarin vast te bijten en uit te zoeken wat de hindernissen en mogelijke oplossingen zijn in de aanpak van juist dat specifieke probleem bij die ene patiënt.

In de loop der jaren is door bevlogen collega-tandartsen een schat aan kennis opgedaan op het gebied van angstbegeleiding en gehandicaptenzorg. Deze kennis is met de start van de gelijknamige differentiatie en postdoctorale opleiding steeds meer tot wasdom gekomen en heeft geleid tot een toename van ‘evidence based’ denken en handelen.

In dit boek, Als mondzorg een puzzel is, werd kennis op het gebied van angstbegeleiding en gehandicaptenzorg voor het eerst gebundeld en toegankelijk gemaakt voor zowel de gedifferentieerde tandarts als de tandarts algemeen practicus. Ook voor andere behandelaars die beroepshalve te maken krijgen met deze patiëntengroepen, zoals huisartsen, psychologen of gedragsdeskundigen, is dit boek zeer geschikt als leerboek of naslagwerk.

Met een grote diversiteit aan zowel klinisch-tandheel kundige als gedragsmatige probleemoplossingen, uit gewerkt in zestien geïllustreerde casusbeschrijvingen, draagt dit boek bij tot een vergroting van kennis en inzicht bij angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de mondzorg.

Als mondzorg een puzzel isCasuïstiek angstbegeleiding en gehandicapten zorg in de tandheelkunde

ISBN 978-90-8562-096-9

9 789085 620969

Als mondzorg een puzzel is

Omslag_Mondzorg_v10.indd 1 21-10-10 16:22

Extreme angst, psychopathologie, lichamelijke en verstandelijke beperkingen zijn uitdagingen die voor het hele behandelteam, zowel in de algemene tandartspraktijk als in een centrum voor bijzondere tandheelkunde, extra vaardigheden vergen. Ondanks het feit dat de behandelend tandarts heeft geleerd hoe met lastige patiënten om te gaan, doen zich toch regelmatig situaties voor die net nog wat moeilijker en uitzonderlijker zijn. Het is dan aan de behandelaar om zich daarin vast te bijten en uit te zoeken wat de hindernissen en mogelijke oplossingen zijn in de aanpak van juist dat specifieke probleem bij die ene patiënt.Met een grote diversiteit aan zowel klinisch-tandheelkundige als gedragsmatige probleemoplossingen, uitgewerkt in zestien geïllustreerde casusbeschrijvingen, draagt dit boek bij tot een vergroting van kennis en inzicht bij angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de mondzorg.

Redactie: J.H. Vermaire, M.M. Bildt, M. Hoff, C.M.H.H. van Houtem, M.J. JonkerOmvang: 132 pagina’sOnze prijs: € 69,50

Als mondzorg een puzzel isCasuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheelkunde

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201612 BuITENLANDS NIEuWS

Nu nog beter dankzijde GOLD technologie• Resistenter tegen cyclische vermoeidheid• Verbeterde flexibiliteit• De eenvoud van WAVEONE®

Voor meer informatie neemt u contact op met uwdealer of uw Dentsply Sirona area manager.

WWW.DENTSPLYMAILLEFER.COM

Surf vol vertrouwen door het wortelkanaal met

6192_DENTS_WOG_ADV_210x297_NL-B.indd 1 17-05-16 10:26

Dentsply Sirona neemt Israëlische MIS Implants over Brexit slecht nieuws voor Britse tand­artsLONDEN Onverwacht kozen de Britten in juni voor een vertrek uit de Europese Unie. Ook Britse tand­artsen volgden de uitslag van het referendum met spanning. Hoewel de nu min of meer onafwendbare Brexit administratieve lasten voor tandartspraktijken kan verminde­ren, zeggen experts dat een vertrek uit de EU voor tandartsen vermoe­delijk negatief zal uitpakken.

In de afgelopen jaren is de tand­heelkundige beroepsbevolking in het Verenigd Koninkrijk vooral ver­sterkt met tandartsen uit de EU, en niet door afgestudeerden uit de eigen gelederen. Als het VK de EU verlaat, zou striktere regelgeving op het gebied van immigratie en arbeid kunnen leiden tot tekorten die vergelijkbaar zijn met de late jaren ’90 en de vroege jaren ’00, zo suggereert een recent rapport in het British Dental Journal. Er ontstaan daarentegen wel mogelijkheden voor het gelijktrekken van nor­men, aangezien Britse tandartsen weer in de meerderheid zullen zijn. Ongeacht welke wetten worden toegepast, voorspelt het rapport een ingrijpende verandering in de tandheelkundige arbeidsmarkt na een Brexit.

Tandheelkundige professio­nals uit EU­lidstaten mogen in het kader van de EU­richtlijn Er­kenning van Beroepskwalificaties (2005/36/EG) momenteel vrij wer­ken in het VK, indien goedgekeurd door de General Dental Council. In 2015 werkten bijna 7.000 EEA­gekwalificeerde tandartsen van buiten het Verenigd Koninkrijk on­der deze richtlijn, bijna 20 procent meer dan in 2007, wat resulteerde in een overschot in vooral stedelijke gebieden. De meerderheid van deze tandheelkundige professionals was geëmigreerd uit nieuwe lidstaten zoals Polen, Bulgarije, Roemenië en Hongarije.

Zowel tegenstanders als voor­standers hebben doemscenario’s geschetst van de economische ge­volgen van een Brexit of Bremain. Tegenstanders van een Brexit waarschuwden dat de werkloos­heid zal stijgen wanneer het VK de EU de rug toekeert, maar volgens de voorstanders zouden juist hor­den migranten hun banen inne­men als het VK EU­lid zou blijven.

Er is nog veel onduidelijkheid over wat er rond en na de Brexit zal gebeuren. Om de EU te verlaten zou artikel 50 van het Verdrag van Lissabon, waarin de vertrekpro­cedure staat beschreven, in wer­king moeten treden. Dan zullen de onderhandelingen starten om de economische en politieke be­trekkingen opnieuw te reguleren. Gedurende deze periode van mi­nimaal twee jaar zal het V erenigd Koninkrijk de huidige verdragen en wetten blijven volgen, waar­door tandartsen uit EEA­lidstaten in het land mogen blijven en wer­ken. Uiterlijk in 2020 moet het vertrek definitief zijn afgerond en moet er een handelsakkoord met de EU liggen. (bron: Dental Tribune International)

SALZBURG, OOSTENRIJK Interna­tionale dentale fabrikant Dentsply Sirona heeft aangekondigd de Israëlische fabrikant van implan­taten MIS Implants Technologies over te nemen. Met de overname is een bedrag van 375 miljoen dol­lar (341,5 miljoen euro) gemoeid. Volgens beide bedrijven biedt het samengaan veel nieuwe kansen voor groei en dienstverlening, wat klanten en patiënten over de hele wereld ten goede zal komen.

MIS (Make It Simple) is in 1995 opgericht in Shlomi, Israël. Het be­drijf richt zich voornamelijk op het goedkopere segment en verkoopt haar producten in meer dan 65 lan­den wereldwijd. MIS heeft zich tot doel gesteld de dentale industrie te versimpelen door innovatie en klinische educatie. Het MIS­merk biedt een gevarieerd assortiment, van implantaten en protheses tot graftingmaterialen en guided surgery-diensten. De nieuwste in­

novatie van MIS is het V3­implan­taatsysteem met een unieke gepa­tenteerde driehoekvorm.

“MIS is uniek gepositioneerd om het goedkopere segment van de im­plantaatmarkt te bedienen, zowel in het thuisland als in de rest van de wereld,” aldus Jeffrey T. Slovin, CEO van Dentsply Sirona. “Het is voor Dentsply Sirona van strategisch be­lang alle segmenten van de implan­taatmarkt te kunnen bedienen. Met een verscheidenheid aan bedrijven,

portfolio’s en merken kunnen wij zowel het hoge als het lagere seg­ment van dienst zijn. MIS vormt daarom een goede aanvulling op ons assortiment,” aldus Slovin.

Vier maanden geleden rond­den Dentsply en Sirona hun fusie af, waardoor het nieuwe Dentsply Sirona wereldwijd de grootste fa­brikant en leverancier van produc­ten en diensten voor alle stadia van een implantaatbehandeling werd. Met de overname van MIS zal Dentsply Sirona een nog groter deel van de markt bedienen. (bron: Dental Tribune International)

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 BuITENLANDS NIEuWS 13

HET EERSTE KERAMISCH VULMATERIAAL!

Admira Fusion

• Wereldwijd het eerste op puur keramiek gebaseerde vulmateriaal

• Met afstand de laagste polymerisatiekrimp (1,25 vol-%) en bijzonder lage krimpspanning**

• Inert, dus hoog biocompatible en uiterst kleurvast

• Voldoet aan de hoogste eisen voor zowel posterior als anterior gebruik

• Uitstekend te verwerken. Eenvoudige hoogglans polijstbaarheid en hoge oppervlaktehardheid garanderen eersteklas lange termijn resultaat

• Te gebruiken in combinatie met alle conventionele bondingsystemen

De ware evolutie!

VOCO GmbH · Anton-Flettner-Straße 1-3 · 27472 Cuxhaven · Duitsland · Tel. +49 4721 719-0 · www.voco.com

* Alle actuele aanbiedingen vindt u onder www.voco.com of neem contact op met uw lokale VOCO dental Consultant.** in vergelijking met alle conventionele composieten

Doe uw voordeel met

de huidige aanbiedingen!*

Nieuw ookals Flow!

E

XC E L L E N T

NO C L A S S I C

MONOMERS

B

I O C O M P A T I B

IL

IT

Y

VOCO_DT-NL_0716_AdmiraFusionFlow_210x297.indd 1 27.07.2016 13:54:40

Invisalign effectief bij overbeet­correctieSTOCKHOLM Voor orthodontisten kan het een uitdaging zijn om de curve van Spee af te vlakken en te­gelijkertijd een complete en effec­tieve afwerking te krijgen bij een overbeetcorrectie. Behandeling van een overbeet met de transpa­rante aligners van Invisalign la­ten veelbelovende resultaten zien. Dit bleek tijdens een zeer populair satellietsymposium op het con­gres van de European Orthodontic Society in Stockholm begin juni.

De sessie werd gepresenteerd door orthodontist en Invisalign­gebruiker dr. Jean­François Chaza­lon uit Nîmes. Hij focuste op hoe het gebruik van Invisalign G5 zijn benadering van de overbeetcorrec­tie door de jaren heen heeft veran­derd. Tijdens het één uur durende symposium, dat een groot publiek trok, werden verschillende geval­len van overbeet, van mild tot ern­stig, gepresenteerd.

Met Invisalign kunnen clinici de overbeetcorrectie benaderen met posterieure extrusie, anterieu­re intrusie of anterieure proclina­tie. Terwijl het, volgens Chazalon, voorheen soms moeilijk was om de Spee­curve effectief af te vlakken, is dat probleem nu aangepakt met nieuwe overbeetfuncties. Deze ver­beteren onder andere de controle van het verticale aspect. Bovendien is er geen vertraging in het afvlak­ken van de Spee­curve met man­dibulaire anterieure intrusie, zo­als wegens overlap van de tanden soms het geval is met beugels.

Malocclusie, gedefinieerd als een toegenomen verticale overlap van de maxillaire over de man­dibulaire incisieven wanneer de posterieure tanden in occlusie zijn, komt zeer vaak voor. Het wordt ge­associeerd met een aantal aandoe­ningen, waaronder palataal impin­gement en anterieure tandslijtage. Invisalign introduceerde de trans­parante aligner als oplossing voor overbeetcorrectie voor het eerst in 2013. Sindsdien zijn meer dan een half miljoen patiënten met milde tot ernstige overbeet behandeld met het systeem. Volgens het be­drijf laat het daarmee zien een haalbare behandeloptie te zijn voor alle gradaties van overbeet. (bron: Dental Tribune International)

Succesvolle gezichtsreconstructie na ongeluk met kettingzaagMELBOURNE Een 68­jarige man uit Australië heeft de onderste helft van zijn gezicht doorgesne­den nadat hij bij het houthakken de controle verloor over zijn ket­tingzaag. Hoewel ernstig gewond was Bill Singleton, die zich in zijn eentje op een boerderij bevond, in staat een handdoek om zijn gezicht te wikkelen, naar zijn auto te krui­pen en naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis te rijden. Daar zakte hij op de parkeerplaats ineen. De man

werd overgevlogen naar het Royal Melbourne Hospital waar artsen hem stabiliseerden en zijn gezicht herstelden met reconstructieve chirurgie. De operatie verliep goed en Singleton heeft het ziekenhuis alweer verlaten.

De kettingzaag schoot per onge­luk terug van een grote boomstam en raakte Singleton naast zijn neus.

De zaag sneed door tot zijn nek en tot zijn derde molaren, waarbij zijn voortanden eruit werden geslagen en een deel van zijn tong werd af­gesneden. Gelukkigerwijs miste de kettingzaag zijn strottenhoofd en halsslagader, want dan zou hij vol­gens de artsen zeker zijn overleden. Om de patïent te stabiliseren wa­ren tien units bloed nodig – twee

keer zoveel als zich in het lichaam bevindt – evenals een tracheoto­mie om hem te laten ademen.

Een team van orale en maxil­lofaciale en plastische chirurgen voerde reconstructieve chirurgie uit om het gezicht en de neus van de patiënt te herstellen. Ze beves­tigden Singletons kaak met een metalen plaat en schroeven en slo­ten de wond in lagen. De operatie was succesvol: Singleton herstelt goed en is inmiddels weer enigs­zins tot spreken in staat. Naar ver­wachting zal hij binnen een jaar een tandheelkundige behande­

ling ondergaan om zijn verloren en gebroken tanden te vervangen. Singleton zegt zelf dat hij de ket­

tingzaag weer ter hand gaat ne­men, zij het zeer voorzichtig. (bron: Dental Tribune International)

“De zaag sneed tot de derde molaren en sloeg

de voortanden eruit”

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201614 BuITENLANDS NIEuWS/WETENSCHAP

Lees verder op pagina 15

www.digitaalindepraktijk.nl

Prof.dr. Daniël Wismeijer Digitale ontwikkelingen: Waar staan we nu eigenlijk?Dr. Erwin Berkhout Digitale radiologie in 2D/3DProf.dr. Marie-Charlotte Huysmans Digitale cariësdiagnostiek?Bas de Kok Digitale communicatie in de praktijkPaul de Kok Digitale beeldvorming in esthetiek: voorspelbaarheid binnen handbereikPatrick Oosterwijk Digitale tandtechniekPieter Schram Een praktische update voor uw praktijkautomatiseringProf.dr. Daniël Wismeijer Digitale ontwikkelingen: Wat staat ons nog te wachten?

i n d e t a n d a r t s p r a k t i j k

Schrijf u nu in voor deze praktische congresdag

Congresdag over de klinische tandheelkunde van morgen

vrijdag 18 november 2016 - RAI Amsterdam

Zuid­Afrikaan­se suikertaks kan zorgkos­ten verlagenJOHANNESBURG Zuid­Afrika gaat volgend jaar een accijns op gezoete frisdranken invoeren. Berekenin­gen door de Universiteit van de Witwatersrand laten zien dat deze heffing het land in de komende twintig jaar 10 miljoen Rand (560 miljoen euro) kan opleveren van­wege de voorziene besparingen in zorgkosten voor de behandeling van onder meer diabetes mellitus type 2. Ook voor de mondgezond­heid zou de maatregel positieve consequenties kunnen hebben. Minister van Financiën Pravin Gordhan introduceerde dit fiscale initiatief in zijn nationale bud­getspeech in februari, in een po­ging de overmatige suikerinname in het land te verminderen.

Zuid­Afrika heeft het hoogste percentage inwoners met obesitas in de sub­Sahara. Volgens cijfers van de WHO was 26,8 procent van de Zuid­Afrikanen in 2014 obees. Vorig jaar heeft het ministerie van gezondheid de nationale strategie bekendgemaakt om de aandoening te voorkomen en te bestrijden. Fis­cale maatregelen zouden de meest kosteneffectieve manier zijn om de toenemende obesitas te stoppen, in vergelijking met maatregelen zoals etikettering van levensmiddelen, reclameregelgeving of mediacam­pagnes.

De inname van suikers verhoogt niet alleen de kans op obesitas, maar verschillende studies hebben ook het directe verband met tand­cariës aangetoond. Frisdranken en sappen zijn in het bijzonder scha­delijk voor de tanden omdat ze erg zuur zijn, wat de tanden uitermate kwetsbaar maakt voor zowel tand­bederf als tanderosie.

Met deze maatregel treedt Zuid­Afrika in de voetsporen van landen als Denemarken, Finland, Frankrijk, Hongarije, Ierland, Mexi­co en Noorwegen, waar al eerder

Sportvoeding slecht voor gebitKOPENHAGEN Na het beoordelen van het suikergehalte in veertig fitnessdrankjes en ­snacks heeft de Deense tandartsenvereniging terughoudendheid geadviseerd bij het consumeren van dergelijke energieboosters, zoals sportdrank­jes, energy gels en eiwitrepen. Hoe­wel vaak als gezond bestempeld, hebben deze producten over het algemeen een aanzienlijk suiker­gehalte en een hoge zuurgraad. Elk

van deze eigenschappen vergroot het risico op tanderosie en tand­bederf.

De test is uitgevoerd in sa­menwerking met het National Food Institute en laat zien dat de meeste energieproducten een sui­kergehalte hebben vergelijkbaar met frisdranken en snoepgoed. Een halve liter eiwitshake bevat bijvoorbeeld 50 gram suiker, wat overeenkomt met de hoeveelheid

suiker in een halve liter cola; een energiereep met 23 gram suiker staat gelijk aan een geglazuurde donut.

“Fabrikanten hebben de exper­tise om hun producten er gezond en uitnodigend uit te laten zien,” zegt de voorzitter van de Deense tandartsenvereniging, Freddie Sloth­Lisbjerg, op de website van de organisatie. “Onze studie laat ech­ter zien dat mensen hun mondge­

zondheid in gevaar brengen wan­neer ze dergelijke energiedrankjes en eiwitrepen gebruiken tijdens hun training.”

Tijdens het sporten zijn de tan­den extra kwetsbaar voor zuur­aanvallen, benadrukt Slot­Lisbjerg. Gewoonlijk wordt het gebit be­schermd door speeksel, maar licha­melijke inspanning leidt vaak tot een droge mond. “Wanneer je op dat moment vloeistoffen met een hoog zuurgehalte inneemt, zoals energy gels en drankjes, baden je tanden bijna in het zuur,” stelt hij.

Sloth­Lisbjerg raadt aan vol­

doende water te drinken bij het sporten en als sportsnack een stuk fruit te nemen. Wanneer producten weinig suiker bevatten, maar wel heel zuur zijn – wat het geval is bij veel lightproducten – adviseert hij daarnaast om snel te drinken, niet met kleine slokjes, en de mond ach­teraf te spoelen met melk of water.

Er bestaan geen langetermijn­gegevens over de effecten van energieproducten op de mondge­zondheid. Er zijn echter aanwijzin­gen dat zij in toenemende mate op de markt komen en vandaag de dag zelfs worden beschouwd als ‘life­styleproduct’. Wanneer dit leidt tot een toename in consumptie zul­len de problemen die gepaard gaan met hun ongezonde inhoud verder gaan dan de mondgezondheid, be­nadert Sloth­Lisbjerg.

De resultaten van het onder­zoek zijn in te zien op de website van de Deense tandartsenvereni­ging. (bron: Dental Tribune Inter­national)

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 WETENSCHAP 15

Verband tussen cannabisgebruik en parodontitis

THE ENTRY DOOR TO THE DIGITAL

INTERDISCIPLINARYAND EMOTIONAL

DENTISTRY

DUNEDIN, NIEUW-ZEELAND De gezondheidseffecten en bijwerkin­gen van marihuanagebruik zijn al lang en breed besproken door art­sen, wetenschappers, politici en in de samenleving als geheel. De algemene effecten van cannabis op de persoonlijke gezondheid zijn echter nog steeds niet volledig dui­delijk. Een nieuwe studie laat zien dat langdurig gebruik van canna­bis gepaard gaat met een slechte parodontale gezondheid. Anders dan bij het roken van tabak wordt cannabis daarentegen niet geasso­cieerd met verschillende andere li­chamelijke gezondheidsproblemen op middelbare leeftijd.

In de studie, uitgevoerd door een internationaal team van onderzoe­kers, werd onderzocht of cannabis­gebruik tijdens de leeftijdsfase van 18 tot 38 kan worden gerelateerd aan lichamelijke gezondheidspro­blemen op 38­jarige leeftijd. De wetenschappers gebruikten gege­vens van 1037 personen, geboren in Nieuw­Zeeland tussen 1972 en 1973. Zij zijn gevolgd tot hun 38e in het kader van een multidisciplinair ge­zondheidsonderzoek.

De onderzoekers keken naar lichamelijke gezondheidscriteria zoals longfunctie, parodontale ge­zondheid, systemische inflamma­tie en metabole gezondheid, inclu­sief tailleomvang, HDL­cholesterol, triglyceriden, bloeddruk, bloeds­uikerspiegel en BMI. De deelne­mers rapporteerden hun even tuele cannabisgebruik op de leeftijd van 18, 21, 26, 32 en 38 jaar. Van alle deelnemers hadden er 484 ooit dagelijks tabak gerookt en gaven 675 personen aan ooit cannabis te hebben gebruikt.

De tabaksgebruikers liepen te­vens een hoger risico op het ont­wikkelen van parodontitis, maar lieten daarnaast systemische in­flammatie, een slechter metabo­lisme en verminderde longfunctie zien. “We zien in deze studie de lichamelijke gezondheidseffec­ten van het roken van tabak, maar dezelfde effecten bij het gebruik van cannabis,” aldus dr. Madeline Meier, assistent­professor Psycho­logie aan Arizona State University (VS). Zij voerde de studie uit samen met collega’s aan Duke University (VS), King’s College London (VK) en University of Otago (NZ).

De deelnemers die in de laat­ste 20 jaar marihuana hadden ge­

bruikt, lieten een toename in pa­rodontitis zien tussen de leeftijd van 26 en 38. Daarbij verschilden ze niet van niet­gebruikers op één van de andere lichamelijke criteria. Uit statistische analyse bleek dat de daling in parodontale gezondheid bij marihuanagebruikers niet ver­klaard kon worden door het roken van tabak, alcoholmisbruik of ver­minderd tandenpoetsen en flossen. Het ontbreken van lichamelijke ge­zondheidsproblemen bij cannabis­

gebruikers was ook niet te wijten aan het feit dat ze om te beginnen al een betere gezondheid hadden, of door een gezondere levensstijl.

De onderzoekers benadrukken dat de resultaten niet betekenen dat cannabisgebruik onschadelijk zou zijn. “We willen niet dat men­sen denken: ‘Hey, marihuana kan me niets doen.’ Andere studies on­der dezelfde onderzoekspopulatie hebben aangetoond dat marihua­nagebruik wordt geassocieerd met

een verhoogd risico op psychoses, daling van het IQ en neerwaartse sociaaleconomische mobiliteit,” zegt Meier. Eerder onderzoek heeft ook uitgewezen dat cannabisge­bruik gepaard gaat met ongevallen en letsel, bronchitis, acute cardio­vasculaire incidenten en mogelijk infectieziekten en kanker.

“Wat we zien is dat cannabis op bepaalde punten schadelijk kan zijn, maar misschien niet in elk op­zicht,” zegt coauteur dr. Avschalom

Caspi, hoogleraar Psychologie en Neurowetenschap aan Duke. Zijn collega­hoogleraar Terrie Moffitt voegde daaraan toe: “Artsen moe­ten zeker aan hun patiënten uit­leggen dat langdurig marihua­nagebruik ertoe kan leiden dat ze enkele tanden kunnen verliezen.”

De studie, getiteld ‘Associations between cannabis use and physical health problems in early midlife: A longitudinal comparison of per­sistent cannabis vs tobacco users’, is online gepubliceerd op 1 juni in JAMA Psychiatry. (bron: Dental Tribune International)

een accijns op zoete frisdranken is ingevoerd. Recent haalde televisie­kok Jamie Oliver nog het nieuws omdat de Britse overheid na een jarenlange campagne akkoord is gegaan met zijn voorgestelde sui­kerbelasting. In Nederland is een dergelijke accijns tot op heden niet serieus overwogen. (bron: Dental Tribune South Africa)

Vervolg van pagina 14

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201616 REPORTAGE

SHARPENFREE

CHOOSE SHARP.

SHARP DIAMOND micro-coated instruments offer unique benefits for you and your patient.

www.matrix-dental.com info@matrix-dental.com +31 (0)10 4163193

LMDentalwww.lm-dental.com

Long-lasting superior sharpness

Improved productivity & clinical results

Savings of time & money

Highest rated ergonomics

Sharpen free

Digital Smile Design: “meer communicatievorm dan techniek”Interview met dr. Christian Coachman, grondlegger van Digital Smile DesignTEKST: MARIEKE EPPING

Een tandheelkundige ingreep plannen op basis van een uitgebreide digitale analyse van het gezicht van de patiënt. Dat is hoe Digital Smile Design meestal wordt gezien. Maar volgens de Braziliaanse tandarts Christian Coachman, grondlegger van het DSD­concept, is het meer een methode om de communicatie tussen tandarts en patiënt te verbeteren. Op 22 september geeft Coachman een eendaagse cursus over zijn techniek, op de DSD­day in Amsterdam. Dental Tribune greep een unieke kans aan om deze wereldwijd zeer prominente tandarts te interviewen. “Met DSD krijgt de patiënt een veel beter beeld van het behandelresultaat.”

Christian Coachman werkt, behal­ve als tandarts, ook als tandtech­nicus in São Paolo, Brazilië. Juist doordat hij beide takken van sport beoefende, kwam hij op het idee voor Digital Smile Design (DSD), legt Coachman uit in een gesprek met Dental Tribune. “Ik zocht naar een manier om mijn workflow effici­enter te maken, en daarmee winst­gevender, maar vooral om de pati­ent tevredener te maken.” Ruimte voor verbetering zag hij vooral in de planningsfase: het bepalen hoe de behandeling uitgevoerd zou moeten worden en het eindresul­taat vooraf te kunnen tonen, zodat de patiënt duidelijker weet waar­naartoe gewerkt wordt en daarmee zowel de behandeling als het resul­taat meer waardeert.

Realistisch en overtuigend“DSD is eigenlijk meer een commu­nicatieprotocol, ondersteund door technologie,” zegt Coachman. “Het richt zich op wat we doen vóór we aan de slag gaan in de mond van de patiënt.” Wanneer volgens het DSD­concept gewerkt wordt, leert de tandarts eerst de patiënt en zijn

wensen goed kennen. Vervolgens wordt de mond, het gebit en het gezicht van de patiënt uitgebreid geanalyseerd, op basis waarvan een behandelplan wordt opgesteld. Digitale technieken worden vooral gebruikt in de voortdurende com­municatie met de tandtechnicus,

en voor een presentatie van het beoogde eindresultaat. Hierin zit onder andere een realistische en zeer overtuigende 3D­voorstelling van het resultaat ín het gezicht van de patiënt.Een tandarts kan DSD op drie ma­nieren in zijn praktijkvoering im­plementeren. Allereerst volledig analoog, hoewel dat misschien tegenstrijdig klinkt. “Je past dan enkel de filosofie toe in de commu­nicatie met je patiënt, door meer te ontwerpen op basis van gezicht en wensen en te zorgen dat de pa­tiënt een beter beeld heeft van het eindresultaat.” De tweede optie is

dat de tandarts zelf de benodigde ontwerp­ en presentatiesoftware aanschaft en zichzelf volledig be­kwaamt in het gebruiken van de technieken. Zo kan hij het gehele concept, inclusief de voordelen van de digitale functies, in eigen be­heer gebruiken.

Outsourcen van het ontwerpenEen derde optie is om te outsourcen naar het Smile Design Center in São Paolo. Daarbij neemt de tand­arts de wensen van de patiënt door en maakt hij foto’s en scans van het gezicht. Deze stuurt hij (beveiligd) naar het Smile Design Center, waar de experts een ontwerp en moge­lijk behandelplan opstellen. Uiter­aard kan de tandarts hierover nog overleggen en zaken aanpassen. Als het plan naar tevredenheid is, stuurt het Smile Design Center een kant­en­klaar digitaal pakket op: ontwerp, presentatie om de behan­deling aan de patiënt uit te leggen en de 3D­mockup van het resultaat. Dat biedt de tandarts wel de voor­delen van de digitale technieken, maar hij hoeft deze zelf niet aan te leren. Coachman: “Ik vind dat de tandarts moet doen wat hij het beste doet: zo veel mogelijk tijd be­steden aan de patiënt en het den­tale werk. Laat een ander – die daar waarschijnlijk beter in is – de tech­niek voor zijn rekening nemen.”

Elke tandarts kan DSD gebrui­ken, denkt Coachman: gespecia­liseerd of niet, in een grote of een kleine praktijk, of je veel esthetiek doet of juist weinig. Dit omdat het een concept is dat vooral over het beslissingsproces en het betrek­

ken van de patiënt gaat. Ook de complexiteit van de casus maakt niet uit. “Wij gebruiken dit proces altijd: ontwerpen op basis van het gezicht, voor de behandelplanning (digitaal) schakelen met de specia­list en met high impact presenteren aan de patiënt.”

Geen luxetandheelkundeVeelgehoorde kritiek op DSD is dat het een tijdrovend proces is. Maar volgens Coachman biedt het out-sourcen juist daarvoor een oplos­sing. “Je stuurt de informatie in en krijgt een kant­en­klaar pakket terug. Je hebt juist meer tijd voor je patiënt, of kunt meer patiënten zien. DSD bespaart je tijd én kosten omdat het ontwerpen en de mock­up digitaal zijn.” Ook dat het een vorm van ‘luxetandheelkunde’ zou zijn, die niet nodig is voor een suc­cesvolle behandeling, weerspreekt Coachman. “Als je uitgaat van het ‘ouderwetse’ idee dat een behande­ling een succes is wanneer biologie en functie zijn hersteld, dan is dit luxe. Maar ik vind dat na een be­handeling ook de lach er goed uit moet zien, passend bij het gezicht van de patiënt.” Met DSD kan dat volgens Coachman zonder dat het de tandarts extra tijd en moeite kost. “Als een mooie glimlach een vorm van luxe is, dan is dit inder­daad luxetandheelkunde. Maar ik vind dat elke patiënt dat verdient.”

Cursus in één dagCoachman constateert dat in Nederland het gebruik van DSD in de esthetische tandheelkunde aan een opmars bezig is. “Er is in

Nederland een groep tandartsen die een voortrekkersrol vervult en de filosofie en bijbehorende tech­niek omarmd hebben. In andere Europese landen is men conser­vatiever,” aldus Coachman. In Midden­ en Zuid­Amerika, Azië en het Midden­Oosten is het con­cept al ontzettend populair. Coach­man: “Patiënten vragen er ook steeds meer om. Men is niet meer tevreden als een tand is hersteld, maar wil ook een mooie glimlach hebben.”

Om de Nederlandse tandarts meer over DSD te leren, komt Coachman op 22 september naar Nederland. Op uitnodiging van zijn goede vriend en DSD­pionier Thomas Rietrae van Lassus Tand­artsen vertelt Coachman op deze DSD­Day alles over de filosofie achter het concept, hoe het werkt en hoe de tandarts DSD direct de volgende dag kan toepassen in zijn praktijk. “Het is de perfecte samen­vatting van onze volledige, vier­daagse cursus,” zegt Coachman. “Het is geen promotiepraatje voor de gehele cursus, maar een vol­waardig alternatief: na het bijwo­nen van de DSD­Day kan de tand­arts meteen het concept volledig gebruiken.”

Is de esthetisch tandarts die geen DSD gebruikt, ouderwets? Niet per se, zegt Coachman. “Het gaat niet om het ‘merk’ DSD, maar om de concepten waar DSD op leunt.” Een holistische visie op de patiënt, het aanpassen van een be­handeling op basis van het gehele gezicht, het integreren van functie en esthetiek en het idee dat een in­greep een verandering, of eigenlijk een verbetering van de lach kan zijn. “Als een tandarts daar niet van uitgaat in zijn werk, is hij wel ouderwets. Deze concepten zijn niet nieuw, er wordt al decennia gepraat over face-driven treatment planning. De huidige technologie, waar DSD één optie van is, maakt het mogelijk deze in de dagelijkse praktijk in te zetten.”

De DSD-Day vindt plaats op 22 septem-ber in het Rozengracht Theater/Boom Chicago in Amsterdam. Meer informatie over het programma en inschrijfmogelijk-heden vindt u op www.orlandusacademy.nl/dsd-day.

Dr. Christian Coachman.

“Elke patiënt verdient een mooie glimlach”

TANDARTSEN

Onderwerpen 2016*:

Leukoplakie en daarop lijkende afwijkingen

Onvolgroeide gebitselementen met pulpaletsel

Slaapapneu

Pijndiagnostiek

• praktijkgerichte klinische informatie

• rijk geïllustreerd

• 4 nascholingspunten per afl evering

• Q-Keurmerk geaccrediteerd

• schriftelijk naslagwerk beschikbaar

• keuze tussen losse programma’s of abonnement

• voordelig: minder dan € 18,70 per punt

AccreDidact, eLearning op inhoud

• abonnementsgeld € 299,-• losse eLearning vanaf € 67,50• cahiers ook separaat te koop via www.geneeskundeboek.nl

* onder voorbehoud

www.accredidact.nl

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201618 FORuM

Samenwerking binnen de mondzorg: extra spannend!In 2000 schreven Yvonne Buunk-Werkhoven (mondhygiënist en sociaal psycholoog) en Warner Kalk (tandarts) gezamenlijk een beleidsdocument over een ruimere samenwerking tussen tandarts en mondhygiënist. Zestien jaar later krijgt de taakherschikking in de mondzorg ‘eindelijk’ gestalte. Op 7 september (mini­symposium ANT) en 3 oktober (rondetafeloverleg Tweede Kamer) krijgt de discussie over de wenselijkheid van taakherschikking een vervolg. In deze beschouwing gaan Buunk­Werkhoven en Kalk in op de grondslagen van goede samenwerking in de mondzorg.

Al ruim 15 jaar pleiten ondergete­kenden ervoor om in de Groningse mondzorgopleidingen een manier van samenwerken te concretiseren gericht op integrale mondzorg, waarbij de patiënt centraal staat, verleend door tandarts en mondhygiënist met ieder een eigen, maar breed beroepsprofiel. Dat zou niet alleen de satisfactie van de beroepsbeoefenaren, maar ook de efficiëntie en effectiviteit van de mondzorg ten goede komen.

De professionele relatie tussen de mondhygiënist en de tandarts dient ge-lijk te zijn aan die tussen de huisarts en de specialist. Deze stelling stond in het proefschrift van Y.A.B. Buunk­Werkhoven (2010), getiteld “World White Teeth: Determinants and promotion of oral hygiene behavior in diverse contexts.” De weg naar deze gewenste taakherschikking is echter lang en niet zonder hinder­nissen gebleken. De huidige, veelal op emotionele gronden gevoerde discussie rondom de voorgeno­men taakherschikking, opnieuw opgelaaid na de brief van minister Schippers van 7 juni jl., vraagt om reflectie. Wat zijn nu écht de con­sequenties van de voorgenomen herverdeling van zorgtaken? Wat verandert er voor mondzorgprofes­sionals?

Spanning en competitieIn het samenwerkingsproces in de mondzorg kunnen de spanningen

toenemen. Vanuit de sociale psy­chologie is bekend dat naarmate groepen (de beroepsgroepen tand­artsen en mondhygiënisten) qua status dichter bij elkaar komen, er des te meer competitie tussen de groepen kan ontstaan. Juist daar­om is het meer dan ooit van belang inzichtelijk te maken bij welke wij­ze van samenwerken de mondzorg het meeste gebaat is. Daarbij spe­len verschillende sociaalpsycholo­gische processen een rol.

Een solistisch werkzame be­roepsbeoefenaar is vrij om te den­ken en handelen zoals hij of zij dat zelf wil. Zodra een tandarts en een mondhygiënist besluiten samen te werken, verliezen beide personen iets van die vrijheid en kunnen zij geconfronteerd worden met onze­kerheden. Een aantal vragen blijft bij aanvang vaak nog onbeant­woord, bijvoorbeeld: hoe moet ik me in het gezelschap van de an­dere persoon gedragen? Wat ver­wacht de ander van mij? Wie heeft het voor het zeggen? Hoe worden de werkzaamheden op elkaar af­gestemd, wie doet wat? Wat vindt de ander van mij? Iedere persoon zal een samenwerking aangaan overeenkomstig zijn/haar eigen opvattingen en wensen. Onderlinge beïnvloeding is dan ook niet weg te denken binnen het samenwer­kingsproces. Bovendien zal een be­paalde mate van wederzijdse aan­

passing (conformeren) nodig zijn om tot een werkbare relatie te komen als er verschillen zijn in opvat­tingen, wensen en gedragingen. Ook de verdeling van invloed en rollen is van belang. Daarbij gaat het om de vraag wie eindverantwoordelijk is, wie welke bijdrage levert en hoe

de tandarts en mondhygiënist in dat opzicht van elkaar te onder­scheiden zijn. Hoe de onderlinge affectieve relatie tussen de tandarts en mondhygiënist is (sympathie en antipathie) en de mate van inter­persoonlijke attractie is bepalend voor voldoende teamgeest.

Communicatie en overlegDeze aspecten worden zichtbaar in de manier waarop de onderlinge communicatie (verbaal en/of non­ver­baal!) verloopt: het proces waarin de tandarts en mondhygiënist hun kennis, opvattingen, wensen en gevoelens tot uitdrukking brengen en aangeven hoe ze willen samen­werken. Wanneer de verschillen in communicatie tussen tandarts en

mondhygiënist te groot zijn, kan dat leiden tot onderlinge conflicten en strijd om het eigen gelijk. Deze verstoringen kunnen leiden tot een ondoelmatige samenwerking.

Binnen elk samenwerkingsver­band is structureel overleg noodza­kelijk. Daarbij moet men het eens worden over de vraag waarover be­roepsbeoefenaren met elkaar moe­ten overleggen. Voorwaarde is bo­vendien dat de zorg(taak)verdeling duidelijk en inzichtelijk is. Bin­nen de huidige benadering van de mondzorg liggen de accenten voor de tandarts grotendeels op diag­nostiek en behandeling van com­plexe mondproblemen in relatie tot de algemene gezondheid. Voor de mondhygiënist liggen de accen­ten voornamelijk op promotie van een gezonde mond en de professio­nele preventie, waarvan screening en monitoring van de algehele (mond)gezondheid en leefstijl een belangrijk onderdeel vormen.

Een adequate integrale zorg­verdeling kan alleen plaatsvinden wanneer tandarts en mondhygi­enist overeenkomstige visies op mondzorg hebben en betrokken zijn en blijven bij ieders vakgebied. Kortom, naast het erkennen van ieders kunnen is ook het onderkennen van ie-ders beperkingen in kennis en kunde be­palend. Pas als hierover openheid en communicatie is, kunnen behandel­mogelijkheden worden afgestemd en passende grenzen binnen de zorgverdeling worden aangegeven.

Wederzijds inzichtMet de huidige ontwikkelingen, waarin de mondhygiënist steeds meer zorgtaken krijgt die voorheen waren voorbehouden aan tandart­sen, is inzicht in samenwerkings­aspecten en in kennis en vaardig­heden van de beroepsbeoefenaren meer dan ooit noodzakelijk. Vooral van belang is nu om inzicht in ie­ders kunnen en in ieders beperkin­gen in de algehele mondzorgver­

lening te hebben. Zo kan bepaald worden wat nodig en mogelijk is om samenwerking tussen tandarts en mondhygiënist te realiseren dan wel te optimaliseren.

Pas als er bij zowel tandarts als mondhygiënist duidelijkheid, openheid en communicatie over eigen capaciteiten en functioneren is, kunnen behandelmogelijkheden worden afgestemd en passende grenzen binnen de zorgverdeling en ­verlening door de gezamen­lijke beroepsbeoefenaren worden bepaald. Hierbij is het belangrijk gezamenlijk af te spreken waar de mondhygiënist een signalerende, monitorende of behandelende functie vervult. Zeker met de ver­anderende wet­ en regeleving zijn structureel overleg en tijd onmis­bare factoren binnen het samen­werken om zowel persoonlijke als zorgtaakgebonden problematiek te voorkomen, inzichtelijk te maken en op te lossen.

Afwijkende competentiesOndergetekenden signaleer­den bij het opstellen van het beleidsdocument in 2000 dat de bredere kennismaking met ie­ders vakgebied tot meer samen­hang leidde in de algehele mondzorg. Dit kwam de kwali­teit van de geleverde mondzorg ten goede, aangezien tandarts en mondhygiënist afwijkende competenties bezitten.Destijds kwam naar voren dat in de fase van herkenning en pro­bleemstelling bij mondhygiënis­ten problemen optraden bij het koppelen van de waarneming in de mond aan de etiologie en pathogenese. De aan de proble­matiek gekoppelde verwachtin­gen en de (on)mogelijkheden van een eventuele behandeling waren soms moeilijk vast te stellen door leemtes in kennis en kunde. Dit uitte zich vooral bij pre­edentate patiënten, functieproblemen en specifieke pijnklachten, en ook bij occlu­sale cariësdiagnostiek.Bij tandartsen kwamen in veel gevallen tekortkomingen voor in de professionele preventieve mogelijkheden en parodon­tale probleemstelling. Bepalen in hoeverre een element na parodontale behandeling nog te behouden is, blijkt in sommige gevallen lastig te beoordelen. Ook omdat dit mede wordt beïnvloed door de vraag of het om functionele redenen gewenst is een bepaald element te behouden.Voor mondhygiënisten bleek het in sommige situaties lastig te bepalen welke elementen behouden moeten blijven voor tandheelkundige restauratieve en/of vervangende voorzienin­gen. Omgekeerd was het voor tandartsen lastig te bepalen welke elementen na parodontale zorg nog functioneel kunnen zijn. De tandarts bleek over het algemeen in gebreke te blijven bij professionele preventie, vooral in het geven van effec­tieve voorlichting en het promo­ten van zelfzorg en de daaraan gekoppelde gedragsverandering.

“Inzicht in ieders kunnen en beperkingen

is belangrijk”

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 INDuSTRIE 19

Praktisch nascholen op niveau

✔ leerzaam✔ praktijkgericht✔ actueel

Bekijk het nieuwe programma op www.qualitypractice.nl

Word nu lid!

Assistenten

Adv-A5-QPTMA-STOPPER-2016.indd 3 13-07-16 11:33

Tandheelkunde en dentale techno logie gepresenteerd met passie

Ionolux is een lichthardend glas­ionomeer­vulmateriaal in de VITA©­ kleuren A1, A2, A3, A3.5 en B1, dat de voordelen van glasionomeermate­riaal en composiet in zich verenigt. Een van de kenmerken van Ionolux is dat het tijdstip van de uitharding met behulp van de polymerisatie­lamp bepaald kan worden.

Ionolux kan snel worden aange­bracht en is eenvoudig modelleer­baar zonder aan het instrument te plakken. Het is tevens uitstekend aan te passen aan caviteitranden. De conditionering van de harde tandsubstantie voor het plaatsen van de vulling is met Ionolux niet nodig. Evenmin moet na het vullen een varnish worden aangebracht. De polymerisatietijden zijn met twintig  seconden per 2­mm­laag kort en optimaal voor de praktijk. Ionolux kan eenvoudig worden ge­polijst, is biocompatibel en geeft fluoride af.

Het beproefde Ionolux is nu in de nieuwe, zeer praktische ap­plicatiecapsule verkrijgbaar. Het product onderscheidt zich doordat geen activator meer nodig is. Met Ionolux profiteren gebruikers van de gecombineerde voordelen van glasionomeermateriaal en compo­siet: vullen, polymeriseren, uitwer­ken, klaar!

Indicaties­ Klasse III­ en V­vullingen, in het

bijzonder cervicale vullingen en wortelcariës

­ Melktandvullingen­ Kleine klasse I­vullingen­ Tijdelijke vullingen­ Stompopbouwen­ Onderlagen Voordelen• Prima verwerktijd – individu­

eel aanpasbare tijdstip van de uitharding

• Geen conditionering nodig• Ook geschikt voor grotere

caviteiten

Tand 3.5 met cervicaal defect. Tand 1.6 en 1.5 na excavatie.

Tand 3.5 direct na behandeling. Na behandeling met Ionolux.

Casus 2(bron: prof. dr. Hervé Tassery, Uni­versiteit van Marseille, Frankrijk)

Casus 1(bron: dr. Isma Goltz, Bremen, Duitsland)

• Bij plaatsing in de caviteit direct stopbaar

• Plakt niet aan uw instrumenten, makkelijk te modeleren   

• Vullen, uitharden en afwerken, aflakken is niet nodig

• Fluorideafgifte• Biocompatibel

• Radiopaak• Een goed alternatief voor

de CBF­techniek (composiet gebonden aan flow) in diepe caviteiten

 Meer informatie op www.voco.com/nl.

Esthetische vullingen zonder bonding

Ongeveer duizend tandartsen en tandtechnici uit 47 landen namen deel aan het derde International Expert Symposium, georgani­seerd door Ivoclar Vivadent in de Spaanse hoofdstad Madrid. Der­tien gerenommeerde opinieleiders van academische instellingen,

tandartspraktijken en laboratoria deelden inzichten in de nieuwste ontwikkelingen binnen het thema ‘Moderne restauratieve tandheel­kunde: Technologie en esthetiek.’

In de openingstoespraken be­nadrukte Robert Ganley, CEO van Ivoclar Vivadent AG, zijn wens om

Paneldiscussie tijdens de ronde tafelsessie, voorafgaand aan het symposium.

Nieuw abut­ment voor ICX­mini­implan­taat 2,9 mmøVoor het bekende ICX­mini­im­plantaat 2,9mmØ zijn nieuwe Maximus­abutments leverbaar. Deze abutments zijn compatibel met het Locator™­systeem. Ook bij beperkt aanwezig kaakbot kan men nu kiezen voor een estheti­sche en betrouwbare oplossing, door de bij het mini­implantaat standaard meegeleverde kogel­kop te vervangen door dit nieuwe Maximus­abutment.

Het ICX implantaatsysteem staat bekend om de faire prijzen en goede kwaliteit. De nieuwe abut­ments zijn dan ook scherp geprijsd: de implantaten kosten 59,00 euro ex BTW – al 14 jaar zonder prijsver­hoging! – en de nieuwe Maximus­abutments zijn voor 99,00 euro ex BTW te bestellen. Vanaf september 2016 is een nieuwe catalogus met vele innovatieve nieuwe producten beschikbaar. Deze is vanaf midden augustus te downloaden van de website www.icx­implants.nl.

tandheelkunde te bevorderen door middel van intensieve dialogen. Sonia Gómara, managing director van de dochteronderneming voor het Iberisch schiereiland, was zeer ver­heugd om de aanwezigen kennis te laten maken met het werk van gerenommeerde tandheelkundige experts over de hele wereld.

Een aantal lezingen draaide om minimaal invasieve behandelings­methodes. Tandartsen spraken over een resultaatgerichte aanpak ter voorbereiding en afdrukme­thoden waarbij trays en intraorale scanapparaten worden gebruikt. Tandtechnici spraken over de ef­fecten van de beperkte orale ruim­te bij de keuze van materialen en procedures. Adhesieve cementatie bleek een trend, in relatie tot be­vestiging van volledig keramische restauraties.

Analoge en digitale technieken waren het middelpunt van veel presentaties en werden tegen el­kaar afgewogen. De algemene con­sensus was dat de toekomst van de tandheelkunde aanzienlijk wordt

gekenmerkt door een efficiënte en hoge kwaliteit digitale esthe­tiek, terwijl de manuele technie­ken worden geassocieerd met het bereiken van het hoogst mogelijke natuurlijke resultaat. Toewijding aan de patiënt, in combinatie met intuïtie en creatieve vaardigheden, vormen de basis van elke succes­

volle behandeling, ongeacht de in­zet van digitale of analoge metho­des.

Al met al werden de presenta­ties van prof. dr. Sidney Kina (Bra­zilië), prof. dr. Florian Beuer, prof.dr. Daniel Edelhoff, dr. Andreas Kurbad en Oliver Brix (Duitsland), dr. Mauro Fradeani en Michele Temperani (Italië), dr. Marko Jako­vac (Kroatië), dr. João Fonseca (Portugal), dr. Rafael Piñeiro Sande en August Bruguera (Spanje) en dr. Ronaldo Hirata en Lee Culp (VS) goed ontvangen.

Tijdens een rondetafelsessie voorafgaand aan de conferentie werden rudimentaire concepten en trends besproken. Bij deze ‘Experts Circle’ presenteerden geselecteerde sprekers korte presentaties en na­men deel aan een paneldiscussie. De 500 aanwezigen kregen hierbij een kijkje in de toekomst van de digitale tandheelkunde voorge­schoteld. Aansluitend volgde de be­kendmaking van de winnaars van de IPS e.max Smile Award.

Het evenement gaf genoeg ge­sprekstof tijdens het galadiner, met thema: Ivoclar Vivadent & Friends. En zoals Sonia Gómara aangaf, worden de dialogen over tandheel­kundige esthetiek vervolgd tijdens het 4e Internationale Expert Sym­posium in Rome in 2018.

“Adhesieve cementatie bleek een trend”

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201620 INDuSTRIE

Een prachti ge bestemming voor uw gouden kronen!

Wilt u de gouden kronen uit uw tandartsprakti jk een mooie bestemming geven? Doe dan mee met het Gouden Kronen Plan. Dan gaat de opbrengst naar het Rode Kruis Prinses Margriet Fonds en helpt u projecten te fi nancieren die mensen in kwetsbare gebieden beter beschermen tegen de gevolgen van natuurrampen. Bijvoorbeeld in Mali, waar droogte en overstromingen voorkomen. Het Rode Kruis helpt families zich hier beter op voor te bereiden en de uitbraak van ziektes door vervuild drinkwater te voorkomen. Elke kroon helpt mee levens te redden.

www.rodekruis.nl/goudenkronen

mede mogelijk gemaakt door

Doet uw prakti jk mee

aan het Gouden Kronen Plan?

Meld uw prakti jk aan op

425.181-02-GoudenKronen-A4-advertentie-wtk.indd 1 27/06/16 15:53

YouTube­kanaal helpt mondhygiënist in de dagelijkse praktijkSinds kort kunnen mondhygië­nisten via het YouTube­kanaal ‘De mondhygiënist’ antwoord vinden op vraagstukken uit de dagelijkse mondzorgpraktijk. In verschil­lende video’s komen thema’s zoals poetsinstructies en het effect van medicatie op de mond aan bod. De video’s zijn gemaakt in samenwer­king met mondhygiëniste Rianne Karsten van mondzorgpraktijk Alle monden gezond uit Mijdrecht.

Het kanaal is opgezet door

CB12 om de samenwerking met mondhygiënisten in Nederland te versterken. Een rondvraag bij ver­schillende mondhygiënisten leer­de dat er binnen de beroepsgroep behoefte is aan praktische video’s, die antwoord geven op vraagstuk­ken als ‘Hoe geef je patiënten de juiste en meest duidelijke poets­, rager­, en flosinstructies?’ en ‘Wat is de invloed van medicatie op de speekselproductie?’. Het YouTube­kanaal ‘De Mondhygiënist’ geeft

daar nu antwoord op. Linda van de Veen van CB12: “We zien dat er be­hoefte is aan heldere antwoorden op dagelijks terugkerende vragen uit de praktijk. De verschillende korte en visueel aantrekkelijke video’s haken hier goed op in. De videoreeks die nu is gelanceerd, is slechts het begin. Op basis van de feedback en behoefte van mondhy­giënisten zal later in het jaar wor­den gekeken of er ruimte is voor een nieuwe reeks.”

Het kanaal wordt gepromoot door het online platform Meda Connects van de fabrikant van CB12, Meda Pharma. Meda Con­nects is hét online platform van Meda Pharma voor de professional. Men vindt er nieuws, artikelen, interviews en achtergronden spe­cifiek uit het vakgebied. Beroeps­beoefenaren en zorgprofessionals delen er hun kennis en ervaringen. Daarnaast kan men er (geaccre­diteerde) nascholingen volgen en

materialen voor in de praktijk aan­vragen.

CB12­mondspoeling voorkomt en neutraliseert een onaangena­me adem. De unieke combinatie van zink (0,3%) en chloorhexidine (0,025%) zorgt ervoor dat zwavel­gassen geneutraliseerd worden en niet vrijkomen. De werking van CB12 is wetenschappelijk bewezen, veilig en effectief. Start de dag met CB12 mondspoeling voor twaalf uur zekerheid over de adem. Adem zelfvertrouwen, hoe de dag er ook uitziet! Meer informatie op www.cb12.nl.

Betaalbaar alternatief voor volledige kroon

Niet iedere patiënt kan zich een kroon veroorloven. In zo’n geval moet er een alternatief gezocht worden en vaak is dat een grote composietrestauratie. De vraag is of deze altijd even betrouwbaar is.

De One Visit Crown van Rhon­dium is een minder invasief en be­taalbaar alternatief voor een volle­dige kroon, die in één behandeling van maximaal 45 minuten kan wor­den geplaatst! Er zijn geen afdruk­ken, geen techniekkosten en géén investering in kostbare apparatuur voor nodig. Het vermindert de be­handeltijd dus significant en kan de kosten voor de patiënt halveren.

De One Visit Crown (OVC) voor­ziet in de behoefte aan betaalbare oplossingen als alternatief voor een volledige, duurdere kroon in meerdere behandelingen. Daar­naast is de tijdwinst een groot voordeel. Een betaalbare kroon van lab­waardig hybride keramiek (74% zirconia) met perfecte contactpun­ten en – niet onbelangrijk – min­der invasief!

Uitgelezen OVC­toepassingen zijn elementen met grote en lek­kende directe restauraties, grote supragingivale caviteiten of afwe­zige knobbels, MOD­restauraties en verzwakte knobbels, posterior elementen die een wortelkanaal­behandeling hebben ondergaan en gebroken of gebarsten elementen.

De OVC is een Revolutionair en innovatief product voor zowel tandarts als patiënt. De tandarts is in staat om in één korte behande­ling de patiënt te helpen met een esthetisch prachtige, sterke én be­taalbare oplossing. Bovendien kan de kroon achteraf ook nog hersteld of bijgewerkt worden, bijvoorbeeld na endo, zonder kans op fracturen. Iets wat met een traditionele kroon erg lastig kan zijn. Kortom: tijd­winst voor de tandarts, geen her­haalafspraken en een blije patiënt!

De One Visit Crown is van de maker van het V3 sectionele matrix systeem Triodent en wordt in de Benelux exclusief gedistri­bueerd door Matrix­Dental, www.matrix­dental.com.

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 INDuSTRIE 21

SpeedCEM® Plus

SpeedCEM® Plus: gebruiksvriendelijk en efficiëntZelfuithardend composiet- cement: ideaal voor het bevesti-gen van restauraties vervaardigt met zirkoniumoxide.

Gebruikers willen producten, die eenvou-dig te hanteren en prestatiegericht zijn. Ivoclar Vivadent heeft nu een composiet-cement op de markt geïntroduceerd, dat verschillende voordelen combineert. SpeedCEM® Plus is een zelfadhesief, zelfuit-hardend composietcement met optionele lichtuitharding. Dit cement biedt een ideale combinatie van goede prestaties en gebrui-kersvriendelijkheid. De samenstelling is geoptimaliseerd, waardoor het materiaal zeer geschikt is voor gebruik bij restauraties op basis van zirkoniumoxide en metaalkera-miek en voor het cementeren van restaura-ties op implantaatabutments.

Uitstekende zelfuithardende eigenschappenNiet iedere restauratie kan volledig en gelijk-matig worden uitgehard met licht. Sterke zelfuithardende eigenschappen zijn dan een mogelijkheid die extra zekerheid bieden bij het plaatsen van opake of niet-translucente restauraties. SpeedCEM Plus zorgt voor grote hechtsterkten op zirkoniumoxide, metaalle-geringen (bijv. titanium) en op dentine zon-der lichtactivering. Dit is aangetoond aan de hand van interne en externe onderzoeken.

gemakkelijk te onderscheiden van het denti-ne en het glazuur. Dit vergemakkelijkt de differentiatie tussen restcement en secundai-re cariës op toekomstige röntgenfoto’s van patiënten.

Efficiënte procedureDoor de zelfadhesieve eigenschappen is bij SpeedCEM Plus geen fosforzuuretsing of hechting met behulp van een dentine adhe-sief nodig. Voor het cementeren van restau-raties van zirkoniumoxide en restauraties op basis van metaal* hoeft geen extra primer te worden gebruikt. Dit geldt ook voor de plaatsing van restauraties op titanium- of zirkoniumoxideabutments. Dit gemakkelijke en betrouwbare proces vermindert de ver-werkingsduur en vermindert het risico van hanteringsfouten tot een minimum. Door de efficiëntie en uitstekende fysische eigen-schappen draagt SpeedCEM Plus bij aan het langetermijnsucces van de behandeling.

Gebruik Ivoclean® voor het effectief reinigen van restauraties die tijdens het passen gecon-tamineerd zijn geraakt met speeksel.*geen geregistreerde handelsmerken van Ivoclar Vivadent AG. Bron: afd. onderzoek en ontwikkeling, Ivoclar Vivadent AG, Schaan, 2015

24 h

MPa

25

20

15

10

5

0

Schuifhechtsterkte na zelfuithardingop zirkoniumoxide op de baseline en na kunstmatige veroudering

Eenvoudige en snelle overmaatverwijdering na lichtactiveringDr. L. Enggist / D. Monreal, ZT, Ivoclar Vivadent AG, Schaan 2014

G-C

EMLi

nkAc

e*

G-C

EMLi

nkAc

e*

Rely

X U

nice

m2

Auto

mix

*

Pana

via

SACe

men

t Plu

s*

Calib

raU

nive

rsal

*

Max

cem

Elite

*

Max

cem

Elite

*

Rely

X

Uni

cem

2*

Spee

dCEM

®

Plus

Spee

dCEM

®

Plus

% Al400

300

200

100

0

Radiopaciteit

Glazuur

Dentine

Eenvoudig van dentine en glazuur te onderscheiden door een hoge radiopaciteit10.000 cycli van thermocycling

Meer informatie vindt u op onze website: www.ivoclarvivadent.nl

Gebruiksvriendelijke verwerkingHet nieuwe composietcement is zeer gebruiksvriendelijk. Eén van de belangrijkste kenmerken is de uitstekende verwijdering van overtollig materiaal.

Dankzij optionele lichtuitharding kan overtol-lig materiaal kort worden uitgehard en dan in grote stukken worden verwijderd met een scaler. SpeedCEM Plus kan flexibel worden gebruikt in verschillende situaties. Het zorgt voor een betrouwbare hechting op vochtig en droog dentine – zowel door zelfuithar-ding als door gebruik van lichtuitharding. Door de zeer hoge radiopaciteit is het cement

De belangrijkste kenmerken:• Uitstekende klinische prestatie

op het gebied van zelfuitharding; ideaal voor zirkoniumoxide en metaalkeramiek restauraties

• Gebruiksvriendelijke verwerking en gemakkelijke verwijdering van over-tollig materiaal

• Snelle en efficiënte werkwijze met slechts één component

Alles wat het leven mooier maakt: dentalman.com, winkel en magazine in éénEen combinatie van tandheel­kunde en lifestyle: dentalman.com is een nieuwe online winkel met

Dentalman.com – shoppen voor wie meer wil.

een innovatief concept, waarbij es­thetische kwaliteiten hand in hand gaan met technische vereisten. Op www.dentalman.com vinden tandartsen en eigenaren van tand­heelkundige laboratoria alles wat ze dagelijks nodig hebben aan ma­terialen en kleine apparaten. Maar ze kunnen er ook terecht voor ex­clusieve informatie op het gebied van ontspanning en lifestyle.

“Wie elke dag in de praktijk op­timaal presteert, verdient ook na

Tweedaagse Cursus Endo dontie in AmstelveenRik van Mill, in 1982 afgestudeerd als tandarts in Utrecht, speciali­seert zich al meer dan 25 jaar in de endodontie. Zijn motto: een specia­list is een project in uitvoering. Het vak is volop in beweging. Het zijn niet de inzichten in de endodontie waarin vooruitgang geboekt wordt; deze zijn in de jaren zeventig van de vorige eeuw briljant verwoord door prof. dr. Herbert Schilder. Het is de technologie die ervoor zorgt dat we die inzichten kunnen ver­talen naar behandelingen die nog dichter bij de idealen geraken die 100% succes garanderen.

Rik assisteert jaarlijks bij prof. dr. Clifford Ruddle in Californië met zijn cursussen endodontie, en is op deze manier op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Met deze ervaring en de steun van Rud­dle geeft Rik nu 15 jaar cursussen in de endodontie volgens de Schilder­techniek.

Tijdens de tweedaagse cursus ‘de Schilder­techniek’ wordt de en­dodontische behandeling stap voor stap uitgelegd, van het maken van de beginfoto’s tot het vullen van de kanalen, hoe men gedurende dit hele proces controle kan houden en hoe de inzichten van prof. dr. Schilder nageleefd kunnen wor­den. Bij elke cursus is er een live demonstratie met een patiënt en worden de deelnemers persoon­lijk begeleid door ervaren collega’s tijdens een hands­on training. De focus ligt hierbij op vaardigheid en efficiëntie.

Voor wie zich nog verder wil verdiepen is er de tweedaagse cur­sus ‘De herbehandeling’. En wie graag een­op­een training en uit­leg wil krijgen, kan de eendaag­se privécursus ‘The One on One’ volgen.

Meer informatie is te vinden op www.hjvanmill.nl.

werktijd het allerbeste,” zegt di­recteur en oprichter Veith Gär tner. “Dentalman.com is een smaakvolle manier om tandheelkundige pro­ducten te kopen en tegelijkertijd van het leven te genieten.”

In de webwinkel zijn meer dan 22.000 producten van gerenom­meerde fabrikanten verkrijgbaar, waaronder een selectie van de pro­ductinnovaties die op tandheel­kundige beurzen te zien waren. Dankzij de intelligente zoekfunctie

zijn de artikelen razendsnel te vin­den en te bestellen. Bovendien zijn er regelmatig nieuwe aanbiedin­gen, waarmee u flink bespaart op de kosten van uw praktijk of labo­ratorium. Alle producten worden binnen 24 uur geleverd, ook zonder registratie.

Het leven is echter meer dan al­leen werken. Dentalman.com staat ook voor het genieten van mooie dingen. Het online magazine bevat talrijke tips voor bijzondere activi­

teiten buiten kantooruren. U vindt er alles wat het leven beter maakt: exclusieve productlanceringen in de tandheelkundige industrie, weekendtips voor steden waarin tandheelkundige congressen en trainingen plaatsvinden en de beste suggesties als u snel een ge­schenk nodig heeft. Veel producten kunnen bovendien direct in de winkel worden besteld.

Meer informatie op www. dentalman.com.

ADVERTENTIE

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 201622 INDuSTRIE/MONDzORGKALENDER

SEPTEMBER Endodontische complicaties9 en 10 september, Post Academisch Onderwijs Tandheelkunde, Nijmegenwww.paotumcn.nl

Cursus Parodontologie in de dagelijkse praktijk10 & 24 september, Kliniek voor Parodontologie Amsterdamwww.kvpa.nl

Endo­seminar 1: De biomechanische kanaalbehandeling16 september, CIDE, Den Haagwww.cide.nl

Kronen en bruggen op implantaten22 september, Hotel New York, Rotterdam www.cyrtina.nl

Digital Smile Design Day22 september, Rozengracht Theater, Amsterdamwww.orlandusacademy.nl

Sneller en beter brackets plaatsen23 september, Post Academisch Onderwijs Tandheelkunde, Nijmegenwww.paotumcn.nl

Hypnose in de tandheelkunde: een praktische kennismaking24 september, Sir Isaac, Utrechtwww.nvvh.nl

Speeksel en speekselonderzoek30 september, Goedegebuure Tandtechniek, Edewww.collegedoorcollegas.nl

OKTOBERAssisteren bij implanteren3 oktober, Implacademy, Garderenwww.implacademy.nl

Create your own Style anterior composietworkshop7 oktober, Double Tree Hilton, Amsterdamwww.3Mnederland.nl

Slaap, Slaapapneu en de oplossing: een MRA7 oktober (start), Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdamwww.acta­de.nl

Indirecte adhesieve restauraties14 oktober, Post Academisch Onderwijs Tandheelkunde, Nijmegenwww.paotumcn.nl

MegaGen European Scientific Meeting14­15 oktober, Park Plaza Riverbank Hotel, Londen (VK)www.megagen.nl

Paro­medische connectie in de praktijk25 oktober, Kliniek voor Parodontologie Amsterdamwww.kvpa.nl

Dento­alveolaire chirurgie in de algemene praktijk28 oktober, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdamwww.acta­de.nl

Symposium ‘Treatment of Severe Tooth Wear’28 oktober, Post Academisch Onderwijs Tandheelkunde, Nijmegenwww.paotumcn.nl

NOVEMBERWond­ en botgenezing en Ridge Preservation4 november, Implacademy, Garderenwww.implacademy.nl

Symposium ‘De stand van zaken in de endodontologie’5 november, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdamwww.acta­de.nl

30e StandbyDag5 november, Jaarbeurs, Utrechtwww.standbydag.nl

De apexresectie11 november, CIDE, Den Haagwww.cide.nl

NVVE Najaarscongres ‘De vijlloze endo’12 november, Hotel Okura, Amsterdamwww.nvve.com

De volledige gebitsprothese, een update17­18 november, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdamwww.acta­de.nl

Digitaal in de tandartspraktijk18 november, RAI, Amsterdamwww.digitaalindepraktijk.nl

R2 Advanced Course18 november, Van der Valk Hotel, Ridderkerkwww.megagen.nl

Compact Clinic Hechten24 november, Kliniek voor Parodontologie Amsterdamwww.kvpa.nl

DECEMBERComplexe posterior composietrestauratie9 december, Post Academisch Onderwijs Tandheelkunde, Nijmegenwww.paotumcn.nl

Mondzorgkalender uitgelichtNobel Biocare introduceert NobelDesign Nobel  Biocare  introduceert NobelDesign: efficiënte en intu­itieve software voor digitaal de­sign van NobelProcera­restaura­ties. Dankzij de combinatie van geavanceerde CAD­tools, die toe­gang geven tot een breed gamma van NobelProcera­restauraties biedt  NobelDesign  tandartsen een scala aan prothetische oplossingen voor hun patiënten. Nobel Design is één van de vele innovaties die zullen worden gelanceerd tijdens het Global Symposium in New York van 23 tot 26 juni 2016*.

Krachtige CAD­tools zonder enige complexiteitNobelDesign  integreert intuï­tieve  exocad® CAD­tools voor een efficiënt design van zowel gece­menteerde als  verschroefde  res­tauraties. De restauraties kunnen gecreëerd worden in de virtuele cockpit. De software biedt een set­up van de tanden en spiegelfuncties (figuur 3) die tijdbesparend zijn, als­ook een virtuele articulatorfunctie (figuur 4) die helpt bij het optimali­seren van de  occlusale contactpun­ten (figuur 5). Deze eigenschappen zijn bijzonder waardevol in combi­natie met het  NobelProcera­gam­ma van  translucente  full­contour zirko niumdelen (figuur 6).

Onderdeel van NobelDesign  is de  exocad®  Tru  Smile­technolo­gie die ontwerpen visualiseert in een  fotorealistische  weergave, waardoor de technicus een idee krijgt hoe de vorm van de tand en de fissuren er zullen uitzien in de mond van de patiënt.

Andere opties zijn gehoekt ver­schroefbare kronen en abutments voor betere esthetiek en toegan­kelijkheid, en gereduceerde  cut­

back­tools die helpen bij het ont­werp  van  veneers. Aangezien de intuïtieve interface zich aanpast aan de voorkeuren van de gebrui­ker, neemt de efficiëntie toe.

NobelDesign­gebruikers krijgen toegang tot de  NobelProcera­ innovaties, aangezien nieuwe producten uitsluitend beschik­baar zullen komen op dit plat­form.  NobelDesign  is uitsluitend te gebruiken als op de 2G­scanner. De licentie wordt per kalenderjaar verstrekt. De kosten per jaar per licentie zijn overzichtelijk.

Hans  Geiselhöringer, Presi­dent van Nobel  Biocare, verklaart: “De introductie van de  NobelDe­sign  Software is de recentste in een lange rij digitale innovaties die de efficiëntie voor tandartsen ver­hoogt en patiëntenzorg verbetert. De nauwkeurige en intuïtieve No­bel Design CAD­tools zullen door tandtechnici gewaardeerd wor­den en in het verlengde daarvan door tandartsen en hun patiënten. Dankzij het naadloos geïntegreer­de behandelproces van Nobel  Bio­care zullen de tandtechnische laboratoria die het computerpro­gramma  NobelDesign  gebruiken op het  NobelProcera  2G­systeem bijkomende professionele kansen genereren in het behandelproces.”

Blijf op de hoogte via nobelbio­care.com voor meer updates.

 

*NobelDesign  is verkrijgbaar buiten de Verenigde Staten en Canada vanaf febru-ari 2016. In de VS en in Canada wacht No-belDesign momenteel op de toestemming van de respectievelijke gezondheidsin-stanties. Exocad is een commerciële merk-naam van exocad GmbH.

Figuur 1 en 2: NobelDesign-software voor digitaal design van dentale NobelProcera-restauraties.

Figuur 5: De occlusale contactpunten.

Figuur 4: De virtuele articulator-functie.

Figuur 3: De spiegelfunctie.Figuur 6: NobelProcera translucente full-contour zirkoniumkroon.

Dento­alveolaire chirurgie in de algemene praktijkHet is van belang dat de algemeen practicus chirurgische ingrepen in de praktijk kan uitvoeren en tot een goed einde kan brengen. Alleen bekwaam maakt immers bevoegd. In een cursus van één dag kunt u niet leren hoe u alle chirurgische ingrepen doet, daarom is deze cursus erop gericht om een ver­standige keuze te maken wat u zelf doet en wat u overlaat aan de kaakchirurg. In de cursus leert u hoe een atrauma­tische extractie (ten behoeve van een implantaat) moet plaatsvinden, hoe een deels geïmpacteerde verstandskies moet worden verwijderd en hoe een apicale chirurgische behandeling moet worden uitgevoerd. Hiervoor is goede kennis van de anatomie essentieel, en heeft u bovendien een aantal chirurgi­sche vaardigheden nodig die niet in het tandheelkundig curriculum zaten. De cursus bestaat uit een theoretisch deel in de ochtend, een snijpracticum in de middag en in de avond worden de in­grepen geoefend op fantomen, die spe­ciaal voor deze cursus met de 3D­printer vervaardigd zijn. Na afloop ontvangt u een getuigschrift. Kosten voor deelname bedragen 1095,­ euro.

NvvE Najaarscongres ‘De vijlloze endo’Met de ‘vijlloze endo’ wil de NVvE dit najaar de nadruk meer leggen op de andere, niet voor de hand liggende mogelijkheden om een element te be­houden. Denk aan apicale chirurgie, het extruderen van een element, behoud van bot na trauma’s en autotransplan­tatie; alles om de elementen zo lang mogelijk te behouden. Verschillende experts vanuit binnen­ en buitenland geven voordrachten. Zo zal Carlos Aznar Portoles vertellen over de mogelijk­heden om met chirurgie een element van extractie te redden, wanneer een endobehandeling onsuccesvol bleek. Tandarts­endodontoloog Jan Paul Bres­sers geeft een lezing over chirurgische extrusie bij een kroon­wortelfractuur, als alternatief voor orthodontie, een brug of implantaat. Een driedelige lezing over autotransplantatie van het element met open én gesloten apex, gegeven door Dick Barendregt, Edwin Eggink en Marcel Linssen, vormt het slotstuk van het inhoudelijke programma. De dag wordt afgesloten met een discussie en borrel. Het congres is ook toegankelijk voor niet­leden en studenten. Ledenprijs voor deelname bedraagt 295,­ euro. KRT­punten zijn aangevraagd.

Complexe posterior composietres­tauratieHet vervaardigen van een posterior composietrestauratie behoort tot de tandheelkunde van alledag. Toch blijven er voor de tandarts nog voldoende vragen over. Welke materialen en technieken moet ik gebruiken? Hoe doen we deze behandeling zodanig dat er ook een goede vormgeving van de restauratie wordt bereikt? Hoe houd ik controle over mijn werkveld? Kan ik met een composietrestauratie een goede randaansluiting verkrijgen? In deze pre­klinische cursus leert u ‘tips and tricks’ om complexe composietrestauraties te vervaardigen. De eendaagse praktische fantoomcursus bestaat uit theorie in de ochtend en preklinische oefeningen in de middag. Na deze interactieve dag bent u op de hoogte van de beschikbare (adhesieve) technieken en materialen en weet u wat de indicaties zijn voor een posterior composietrestauratie. Ook heeft u praktische ervaring opgedaan in het vervaardigen van uitgebreide en complexe composietrestauraties, het verkrijgen van een gecontroleerd werkgebied en het afwerken van een composietrestauratie met verschillende technieken. Kosten voor deelname bedragen 645,­ euro.

®

®

P

H e t FAIRE Pre miu m I m p la ntaat

Zeer goede resultaten 5-jarige studie ingediend bij de gerenommeerde Danube Privé Universiteit Krems in Oostenrijk

bevestigen wederom goede kwaliteit ICX-implantaten.Zie voor studieresultaten www.icx-implants.nl

HET SUCCES GAAT VERDER70% omzetgroei ICX Templant maart 2014/2015

door maximale kwaliteit en faire prijzen

Distributed by ICX Implants B.V.

Boodtlaan 10 · 1796 BE De Koog · Tel.: 0222 - 76 90 11E-mail: info@icx-implants.nl · Web: www.icx-implants.nl

DENTAL TRIBUNE NEDERLANDSE EDITIE AUGUSTUS 2016 MEDIA/FEuILLETON 23

Toen Patrick Soetewey op een maandagochtend aan zijn ontbijt zat, vond hij een harde verrassing in zijn walnotenkoek: hij bleek op een kroon te hebben gebeten. Tot zijn grote verbazing vond hij zelfs nog een tweede tand in dezelfde koek. De Belg kon er in eerste instantie om lachen, tot hij besefte dat de tanden afkomstig was uit de mond van een ander. “Wie weet wat voor ziektes je oploopt door op andermans tand te bijten?” verzuchtte hij tegen de media. De Spar, waar Soetewey de koek kocht, betreurt het voorval en is een onderzoek gestart.HET BELANG VAN LIMBURG, 7-6-’16

Doe-het-zelftandheelkunde naar een nieuw niveau gebracht: een Cana-dese man besloot de door hem zelf geboetseerde tanden aan te bieden op Craigslist. Matthew Ronald Block hielp met zijn knutselwerk al eerder zijn vriendin die een gebitsafwijking heeft. “Ze is in staat alles te doen wat ze ook zou kunnen met een ‘normaal’ gebit,” zegt Block in de advertentie. Aan een privédetective, ingehuurd door een tandheelkundige vereniging, bevestigde de Canadees dat hij geen tandarts is. Hij liet de ‘patiënt’ bijten in een vorm gevuld met Sculpey-klei, een soort die veel wordt gebruikt door hobbyisten voor kunstvoorwerpen. Die bijtafdruk bakt hij daarna af en beschildert hij met glazuur. Volgens Block rea-geerde een verrassend groot aantal mensen op zijn advertentie. Die is inmiddels verwijderd. METRO, 15-6-’16

Bij een tijger van ruim 100 kilo blijf je meestal liever uit de buurt, zeker als het beest razend is door tandpijn. Veterinair tandarts Alex Smithson, die tevens mensen behandelt, bleef echter kalm. De achtjarige Alyona was dan ook diep in slaap toen de tandarts zijn wortelkanaalbehande-ling bij haar begon. Alle vier van haar twaalf centimeter lange tanden moesten worden behandeld. De tandarts werd tijdens de complexe operatie bijgestaan door drie dieren-artsen, drie dierenverzorgers en drie veterinair verpleegkundigen. Alyona had twee aparte behandelingen nodig om de tandpijn te verlichten, maar stapt nu weer gezond door het Big Cat House van Blackpool Zoo. MIRROR, 8-7-’16

Veel mensen zijn bang voor de tand-arts, maar sommigen zijn zo angstig dat ze zelfs niet durven gaan wan-neer hun tanden beginnen uit te val-len. De Engelse Angie Barlow greep daarom naar een onconventionele oplossing: ze plakte de uitgevallen element met superlijm gewoon terug in haar mond. Tien jaar lang hield ze dit vol. Toen ze uiteindelijk toch bij een tandarts aanklopte, bleken de giftige chemicaliën 90 procent van haar bovenkaakbeen te hebben geruïneerd. Uiteindelijk moesten de tandartsen elf elementen verwijde-ren en zes titanium pinnen plaatsen om de protheses aan te bevestigen. Barlow verklaarde dat ze altijd bang was geweest voor de tandarts sinds haar moeder was overleden aan keelkanker. De ziekte werd bij haar ontdekt tijdens een tandartsbezoek. METRO UK, 2-6-’16

Nieuwsflits

TandartsverhalenGeen patiënt is hetzelfde, in het bijzonder voor wie overwegend angstige en complexe patiënten in de stoel krijgt. Em. prof. dr. M.A.J. (Michiel) Eijkman besloot de meest bijzondere tandartsverhalen uit zijn lange loopbaan als tandarts op te schrijven. Behalve dat Eijkman zich in de verhalen ontpopt als rasverteller, geven zij ook een boeiend inkijkje in een periode waarin tandartsen zich een groot deel van de dag bezig-hielden met ‘EHBO-tandheelkunde’: pijnopheffing door het trekken van carieuze tanden en kiezen en het maken van volledige protheses en amalgaamvullingen.

In deze tweede aflevering verschijnt een licht ontvlambare psychiatrisch patiënt bij Eijkman in de stoel. Na een voorzichtige benadering gaat het aanvankelijk goed, maar voor hoelang…?

Oppassen, dokter!

Een hoofdverpleegkundige van een psychiatrische inrichting bel­de mij op met de vraag of ik een patiënt uit haar kliniek kon be­handelen. De man had een slecht functionerend kunstgebit, maar liet tandheelkundige behande­lingen eigenlijk niet toe. Hij had een zeer agressieve persoonlijk­heid met een sadistische inslag. Zijn vrouw was in het verleden meermalen ernstig door hem vernederd, gekweld en soms mis­handeld. Daardoor was de man, ondanks intensieve psychothera­peutische behandelingen, uitein­delijk in de kliniek opgenomen.

De verpleegkundige was erg spraakzaam. Zij legde uit dat er, naast zijn gestoorde persoon­lijkheid, iets tegenstrijdigs in de man was te bespeuren. Hij kon buitengewoon aardig, zelfs char­mant zijn, maar ook kon hij plot­seling zeer gemeen worden, gaan slaan of zelfs bijten, zozeer dat een dwangbuis soms noodzake­lijk bleek. Een ander merkwaardig feit was dat de man een hond had waarop hij onwaarschijnlijk dol was. Volgens de verpleegkundige was de man ervan overtuigd dat als een baas een hond kiest, dit dier op den duur het karakter van zijn baas op een zekere manier kon weerspiegelen, en zelfs een beetje op zijn baas ging lijken.

Wanneer de man wekelijks bezoek kreeg van zijn zoon, nam deze dikwijls de hond met zich mee. Vooral om zijn vader een plezier te doen. De vader werd

dan bijna euforisch en zijn hond eveneens. De bastaardhond was kort geknipt, keurig geborsteld, middelgroot, had een stevig on­derstel en forse kaken. Volgens één van de verpleegkundigen, die eenmaal door de hond was aange­vallen, had het beest een valse blik in de ogen. Maar anderen vonden de hond eigenlijk wel lief. Als hij eenmaal een zuster kende, kwis­pelde het beest en ging rustig op de grond zitten.

De verpleegkundige vroeg of ik wilde proberen de man aan een nieuw kunstgebit te helpen. De man kon slecht kauwen, deed zijn prothese tijdens de maaltij­

den vaak uit en slikte zijn voed­sel met brokken naar binnen. Als ik de man wilde behandelen, ga­randeerde zij dat de man onder begeleiding van één van de ver­pleegkundigen bij mij in de prak­tijk zou komen. Verder zou men de man alleen in rustige perioden van zijn aandoening naar mij toe­sturen.

Wij maakten een afspraak voor acht zittingen. Tijdens de eerste afspraak verscheen de man in­derdaad met een verpleegkundige aan zijn zijde in de praktijk. Ik vroeg de man of hij eerst aan een tafeltje in de spreekkamer wilde gaan zitten. Terwijl hij daaraan gehoor gaf, zei de verpleegkun­dige zachtjes: “Oppassen, dokter.”

Het was een korte, stevig ge­bouwde man van 58 jaar oud, met een kort geknipt, borstelachtig kapsel en grijsblauwe ogen die mij

enigszins dof aankeken. Hij zag er keurig gekleed uit. Grijs pak met vest, een netjes gestreken over­hemd en daarop een fraaie grijze das. Hij sprak zacht, maar duide­lijk. Vanaf zijn dertigste jaar droeg hij een kunstgebit dat nooit was vervangen. Met praten vloog het gebit vaak los, kauwen was moei­lijk en de tanden waren grijsbruin van kleur. Hij was het met de ver­pleegkundigen en verzorgenden eens dat hij aan een nieuw gebit toe was.

Bij het mondonderzoek, dat de man rustig in de behandelstoel toeliet, bleek inderdaad dat de prothese nodig toe was aan ver­vanging. Tegen het maken van de eerste afdrukken van de kaken had hij geen bezwaar; ook de ver­pleegkundige gaf aan dat die han­deling volgens haar best kon wor­den uitgevoerd. De man liet zich die eerste keer verbazingwekkend gemakkelijk behandelen, zelfs toen het afdrukmateriaal op de afdruklepels in zijn mond werd aangebracht.

Bij de volgende bezoeken werd de man spraakzamer. Hij was boekhouder geweest bij een groot kledingbedrijf en had het daar erg naar zijn zin gehad. Onze behan­delrelatie leek uitstekend en bij de derde zitting begon hij, zoals de hoofdverpleegkundige al had

aangekondigd, over zijn hond te praten. Hij toonde een foto van het dier en merkte daarbij met een lachje op dat zijn hond geluk­kig geen kunstgebit nodig had.

Tijdens de vierde behandelzit­ting, waarbij beetplaten werden gebruikt om de relatie tussen zijn boven­ en onderkaak te bepalen, ging ik voor hem staan om een goede indruk te krijgen van de stand van zijn kaken en daarnaast te bepalen hoe de stand van zijn tanden zou moeten worden. Aan­dachtig bekeek ik zijn gezicht. Toen gebeurde er iets volkomen onverwachts. De voorheen zo rustige man schoot overeind en gaf me twee flinke tikken in het gezicht, terwijl hij schreeuwde: ”Nu ben je te ver gegaan, manne­tje!” Hij greep mijn arm om daar kennelijk zijn tandeloze kaken in te zetten. Gelukkig kon ik mij tij­

dig lostrekken. Ik was verbluft en voelde aan mijn pijnlijke gezicht. Nu sprong de verpleegkundige te hulp. Zij kalmeerde de man en ik staakte de behandeling. Schel­dend verliet mijn patiënt de be­handelkamer. De dokter had niet opgepast!

Later op de dag belde de hoofd­verpleegkundige van de kliniek. Men had de man gekalmeerd en we kwamen overeen dat ik de man zou afbehandelen. Wel spra­ken we af dat de man voldoende psychofarmaca toegediend zou krijgen. Bij de volgende afspraak leek het alsof de uitspatting nooit had plaatsgevonden. De man was even rustig als bij de eerste be­handelingen en refereerde niet aan het gebeurde. Op mijn beurt leek het me verstandig niet meer voor hem te gaan staan. Twee we­ken later kreeg de man zijn nieu­we kunstgebit, waarmee hij zich, ook na twee controles, tevreden toonde.

Na de afbehandeling van deze man peinsde ik nog vaak over waarom hij plotseling zo agressief werd. Uiteindelijk kwam de ge­dachte in me op dat de hoofdver­pleegkundige mij, bij ons eerste gesprek, had verteld dat de man ervan overtuigd was dat een hond op den duur op zijn baas ging lijken. Zou ook het omgekeerde kunnen voorkomen? Immers, vol­gens een van de verpleegkundi­gen was de betreffende hond een vals beest. Had er een hond bij mij in de tandartsstoel gezeten, dan was het niet onlogisch dat hij zou bijten omdat hij zich door mijn starende blik aangevallen voelde. Ja, alles duidde op een merkwaar­dige gelijkenis tussen dit dier en zijn zieke baas.

Em. prof. dr. Michiel Eijkman.

“Ineens gebeurde er iets volkomen onverwachts”

2

Philips lanceert ‘slimme’ tandenborstel voor volwassenenEINDHOVEN Na de Philips Sonicare tandenborstel voor kinderen kun­nen nu ook volwassenen hun poetsgedrag digitaal bijhouden. De recent gelanceerde Sonicare FlexCare Platinum Connected is volgens Philips de eerste ‘slimme’ tandenborstel voor volwassenen.

De tandenborstel is uitgerust met sensoren. Die sturen hun be­vindingen via bluetooth naar een app op de smartphone of tablet. Met sensortechnologie wordt bij­gehouden hoe lang er gepoetst is, maar ook waar in de mond. Zo kunnen de gebieden in de mond die tijdens een poetsbeurt zijn overgeslagen in kaart worden ge­bracht. Naast de driedimensionale plattegrond van de mond toont de

app ook andere informatie. Bijvoor­beeld of te hard wordt gepoetst, en wanneer de borstelkop dient te worden vervangen.

ConnectedPhilips is ervan overtuigd dat de toekomst van mondverzorging ‘connected’ is. Volgens onderzoek van Philips heeft 90 procent van de wereldbevolking weleens last van kwalen in de mond of aan het gebit. Het concern denkt dat betekenisvolle data over iemands mondverzorging daarbij kunnen helpen. “De mond is de entree van het lichaam”, stelt topman Egbert van Acht van Health & Wellness bij Philips. (bron: Eindhovens Dagblad)

De slimme tandenborstel toont op de smartphone welke delen van de mond nog niet gepoetst zijn. (beeld: Philips)

TANDTECHNISCH LABORATORIUM

2016-08-19 man smile - VMK Brug -R.indd 1 01/08/2016 10:24:08