P3 Dg Rtg Aparati

Dijagnostiki rentgenski ureaji Prof. dr. sc. Stipan JankoviOpa radiologija

Mnogobrojne radioloke metode (tehnike, procedure) koje u dijagnostike svrhe koriste ionizirajua i neionizirajua zraenja (rendgenske zrake, ultrazvune valove, elektromagnetske valove visoke frekvencije, itd.) mogu se podijeliti u tri osnovne skupine: izravne analogne metode neizravne analogne metode digitalne metoderentgenski ureaji

Izravne analogne metodemetode kod kojih rendgenska slika dijela tijela nastaje izravnim djelovanjem rendgenskih zraka na rendgenske fotomaterijale ili pak fluorescentni ekrananalogni signal (analogna dijagnostika informacija) je razliiti stupanj zacrnjenja rendgenskog filma ovisno o intenzitetu rendgenskih zraka kojima je bio izloenrentgenski ureaji

izravna radiografija ("puna radiografija") jo uvijek je najrairenija radioloka dijagnostika metoda kod koje rendgenska slika snimanog dijela tijela nastaje u fotosloju rendgenskog filma u procesu izluivanja elementarnog srebra iz kristala srebrenog bromida.rentgenski ureaji

Prednosti radiografije u odnosu na rendgensku dijaskopiju ili prosvjetljavanje su bolji kontrast i otrina slike, znatno vea mogunost uoavanja razliitih detalja i prostornih odnosa meu sjenama razliitih anatomskih i patolokih struktura. Rendgensku sliku mogue je promatrati na negatoskopu uz konzultaciju drugih radiologa, promatrati je pod pojaanom rasvjetom (u nekim sluajevima) te pregledavati s lupom, itd. Osim navedenoga, rendgenska slika slui za arhiviranje nalaza kao trajni dokument bolesti, to je vano kod ponavljanja istovrsnih pretraga, kod postupaka identifikacije, itd.rentgenski ureaji

Neizravna fluoroskopija (indirektna fluoroskopija)Neizravne analogne metodeuvedena je nakon otkria elektronskog pojaala. Tu se rendgenska slika promatranog dijela tijela nastala na ekranu rendgenskog ureaja prenosi na elektronsko pojaalo, a s njega pomou TV kamere na TV monitor ili videorekorder.Prednosti ove metode su: nekoliko tisua puta poveana svjetlina slike, pa nije potrebna prilagodba lijenika na rad u zamraenoj prostoriji, smanjeno zraenje bolesnika, mogunost prijenosa slike na velike udaljenosti (teleradiologija), itd.rentgenski ureaji

Digitalne metodesu metode ili tehnike snimanja kod kojih rendgenska slika ne nastaje izravnim djelovanjem rendgenskih zraka na rendgenski film ili fluorescentni ekran rendgenskog ureaja, nego obradom digitaliziranih "ulaznih" analognih dijagnostikih informacija.kod digitalnih se metoda analogne dijagnostike informacije digitaliziraju u analogno-digitalnom pretvarau (pretvaraju u brojane podatke), koji se nakon kompjutorske obrade rekonvertiraju u odgovarajuu vizualnu sliku na ekranu CT ureaja, ultrazvunog ureaja, magnetnog rezonatora, itd., ili se moe snimiti na laserski film, itd. rentgenski ureaji

Prednosti digitalnih metoda su: znatno vei kontrast slike, mogunosti razliitih mjerenja "gustoe" pojedinih dijelova snimanog objekta, razliite rekonstrukcije slike, multiplanarni prikaz (kod MR-e), trodimenzionalni prikaz, razliite volumetrije, arhiviranje slike na magnetni ili optiki disk, virtualnu endoskopiju, teleradioloku razmjenu elektronskih podataka, itd.rentgenski ureaji

RENTGENSKI UREAJI radiografski (samo snimanja) dijaskopski (samo prosvjetljavanja) vienamjenskiDijagnostiki rentgenski ureaji prema namjeni mogu biti:specijalni rentgenski ureaji (tomografski, mamografski, dentalni, pokretni rtg ureaji itd.)rentgenski ureaji

Rentgenski ureaj za radiografiju rentgenski ureaji

Klasini vienamjenski dijagnostiki RTG ureajrentgenski ureaji

Digitalni RTG ureaj

Osnovne sastavnice dijagnostikog rentgenskog ureaja:rentgenska cijev s vieslojnim suavajuim zastorom i stativom (nosaem rtg cijevi) operatorska konzola (upravljaki stol)generator rentgenskog ureaja s visokonaponskim kablovima stol za pregled bolesnikarentgenski ureaji

Shematski prikaz rentgenskog ureaja za snimanjerentgenski ureaji

Novije tehnike slikovne dijagnostike

TEHNIKE SLIKOVNE DIJAGNOSTIKE ultrazvuk (UZ) digitalna radiografija (DR) kompjutorizirana tomografija (CT) magnetna rezonancija (MRI)Novije tehnike slikovne dijagnostike

ultrazvuni valovi su valovi visokih frekevencija iznad ujnosti ljudskoga uha.

gotovo svakih 5-6 godina u cijelosti se mijenja tehnologija izrade aparata, kompjutorska snaga izrazito raste, izrauju se sve bolje i sofisticiranije sonde i uvode brojne nove sonografske tehnike, a ultrazvuni prikaz raznih organa i tkiva je sve kvalitetnijiULTRAZVUKNovije tehnike slikovne dijagnostike

Dijagnostiki ultrazvuk u mediciniultrazvuk frekevencija izmeu 2 i 25 MHz.

brzina je irenja ultrazvuka u mekim tkivima 1.540 m/s.

iri se longitudinalno.

intenzitet je nekoliko mW po cm2Novije tehnike slikovne dijagnostike

Princip rada ultrazvukaosnovni princip rada ultrazvuka temelji se na piezoelektrinom svojstvu kristala.u ultrazvunoj dijagnostici se ultrazvuk stvara i otkriva koritenjem piezoelektrinog efekta. Na taj se nain elektrina energija pretvara u ultrazvuk, a ultrazvuk se ponovno pretvara u elektrine signale.piezoelektrini materijali se nazivaju pretvaraima (engl. transducers), jer oni mogu pretvarati elektrinu energiju u mehaniku, i obrnuto. Najei materijal od kojeg se prave ultrazvuni pretvarai je olovni cirkonijev titanat.dovodom mikrovoltane struje nastaje deformacija kristala, pri emu se oslobaaju ultrazvuni valovi.Novije tehnike slikovne dijagnostike

djelovanjem reflektiranih ultrazvunih valova na piezoelektrini kristal zbog pritiska opet se oslobaa mikrovoltana struja.mikrovoltana struja se putem digitalnog pretvaraa pretvara u sliku na osnovi poznavanja brzina ultrazvuka, odnosno razlike vremena odaslanog i povratnog impulsa.


Osnovni dijelovi ultrazvunog aparata ultrazvuna sonda (pretvara) odailja pulsnog generatora kompenzacijsko pojaalo upravljaka jedinica digitalni processorNovije tehnike slikovne dijagnostike

Razliiti oblici i vrste sondiNovije tehnike slikovne dijagnostike

doplerski aparati mjere razliku izmeu emitirane i reflektirane frekvencije ultrazvunog snopa, koji se reflektira od eritrocita u krvnim ilama.DOPLERSKI APARATIrazlika tih frekvencija (doplerski pomak, izraen u hercima, Hz) razmjerna je brzini kretanja reflektora (tj. eritrocita) du linije koja spaja primopredajnik UZV valova i pokretni reflektor.frekvencija reflektiranog ultrazvuka vea je od frekvencije emitiranoga u sluaju kad se eritrociti kreu prema ultrazvunoj sondi, a manja kad se eritrociti od sonde udaljuju (venska krv na ekranu prikazuje se plavom bojom a arterijska crvenom bojom).Novije tehnike slikovne dijagnostike

pojedini eritrociti odbijaju (reemitiraju) ultrazvuk u razliitim smjerovima, no energija valova rasprenih unatrag prema sondi (izvoru ultrazvuka) dovoljna je za procjenu brzine protoka krvi. Novije tehnike slikovne dijagnostike

Primjeri doplerske dijagnostike krvnih ilaNovije tehnike slikovne dijagnostike

digitalna luminiscentna radiografija (DLR) digitalna radiografija s ravnim detektorima (Flat Panel Detector)Najnovije tehnike digitalne radiografije* ove digitalne tehnike su bez filma (film less tehnologija)Novije tehnike slikovne dijagnostike

ddR direktna digitalna radiografijaNovije tehnike slikovne dijagnostike

otkrie kompjutorizirane tomografije predstavlja najvei napredak u radiologiji nakon otkria rendgenskih zraka. Zato su zasluni inenjer Godfrey Hounsfield i matematiar Allen Cormack, koji su zajedno dobili i Nobelovu nagradu za ovo otkrie u medicini 1979. godineprvi ureaji za kompjutoriziranu tomografiju bili su konstruirani samo za pregled glave i mozga zbog duine trajanja pretrage, jer je za dobar prikaz bilo potrebno apsolutno mirovanje snimanog "objekta". Ve druga generacija CT ureaja (od 1975. godine) omoguuje CT pregled glave i tijela.KOMPJUTORIZIRANA TOMOGRAFIJA (CT)Novije tehnike slikovne dijagnostike

princip rada temelji se na slabljenju (atenuaciji) rendgenskih zraka prolaskom kroz snimani dio tijela, do ega dolazi zbog apsorpcije i rasapa energije rendgenskih zraka.to slabljenje rendgenskih zraka se izraava tzv. koeficijentom apsorpcije, a on ovisi o atomskom broju i elektronskoj gustoi tkiva, te energiji rendgenskih zraka. to je vei atomski broj i gustoa elektrona snimanog tkiva, to je vei koeficijent apsorpcije. nakon prolaska kroz tkiva razliitih organa, oslabljeno zraenje pada na detektore koji ga pretvaraju u elektrine signale proporcionalne atenuaciji snimanog objekta. Iz niza takvih projekcija nastalih za vrijeme rotacije rendgenske cijevi i detektora, sloenim matematikim algoritmima uz pomo raunala rekonstruira se slika objekta i prikazuje na ekranu u obliku matrice slike sastavljene od pixela.Novije tehnike slikovne dijagnostike

za razliku od konvencionalnog rendgenskog filma koji ima slabu kontrastnu rezoluciju (mali raspon stupnjeva zacrnjenja na "sivoj skali"), kontrastna rezolucija CT-a je visoka, jer se kod snimanja tankih slojeva tijela (obino u rasponu od 1- 10 mm debljine) izbjegava superpozicija normalnih i patolokih tkiva izvan odabranog sloja.osjetljivost CT-a u detekciji intenziteta rendgenskih zraka nakon prolaska kroz tijelo pacijenta je za oko 100 puta vea u odnosu na konvencionalni rendgenski film. To je ujedno i glavna karakteristika kompjutorizirane tomografije, jer omoguava dosta precizno mjerenje atenuacije rendgenskih zraka prolaskom kroz odreeni dio tijela.Novije tehnike slikovne dijagnostike

ta se atenuacija izraava brojem atenuacije ili CT brojem, koji je u ast izumitelja kompjutorizirane tomografije nazvan Hounsfieldovom jedinicom (HU, Hounsfield unit). raspon mjerljivih stupnjeva atenuacije je od 1 000 do + 3 000 jedinica. Atenuacijski broj za vodu je 0, plin 1 000, mast 100, parenhimatozne organe 40-80, a za kotano tkivo 800-3 000 Hounsfieldovih jedinica. Najnoviji CT ureaji imaju proirenu skalu CT atenuacije u rasponu od 10 000 do +30 000 HU (koristi se za bolji prikaz metalnih implantata, umjetni kukovi i sl.).Novije tehnike slikovne dijagnostike

praksa je pokazala da su za kompjutorsku obradu najpogodniji popreni (transverzalni, aksijalni) presjeci tijela, pa svi CT ureaji rade na principu prikazivanja tijela s transverzalnim presjecima ili slojevima.Novije tehnike slikovne dijagnostike

Snimka CT sloja mozga prve generacije CT ureaja Novije tehnike slikovne dijagnostikeSnimka CT sloja mozga kroz podruje lateralnih komora pomou spiralnog CT ureaja

Ureaj za kompjutoriziranu tomografiju Novije tehnike slikovne dijagnostike

PERFUZIJSKI CTNovije tehnike slikovne dijagnostike

PET/CT ureajNovije tehnike slikovne dijagnostike

To je dijagnostiki ureaj koji prikazuje slojeve ljudskog tijela u transverzalnom presjeku, kao i slojeve u frontalnoj i sagitalnoj projekciji.MAGNETSKA REZONANCIJA (MRI)temelji se na principu interakcije radiovalova i odreenih atomnih jezgara u tijelu smjetenom u jakom magnetnom polju.brojana vrijednost svakog elementa slike (piksel) odraava jainu signala magnetne rezonancije odgovarajueg volumena tkiva. jaina signala magnetne rezonancije odreena je gustoom rezonirajuih jezgara i s dva kemijska parametra, vremenima relaksacije T1 i T2.najei naini snimanja u magnetnoj rezonanciji jesu inverzijska i spin echo-tehnika. Novije tehnike slikovne dijagnostike

Temeljni principi magnetne rezonancije pacijent se smjesti u kuite magneta tijelo se magnetizira (jezgre vodikovih protona)magnetizirano tijelo izloi se djelovanju radio-valova ija frekvencija odgovara jaini magnetnog polja prekine se emitiranje radio-valovatijelo pacijenta emitira viak energije koje je primilo djelovanjem radio-valova u obliku signala iz signala se raunski rekonstruira slikaNovije tehnike slikovne dijagnostike

temeljni principi magnetne rezonancije koja se koristi za stvaranje slike zahtijeva jako uniformno i stabilno magnetno polje koje uspjeno magnetizira uzorak koji elimo snimiti.osim toga neophodni su magnetni gradijenti uzdu X, Y i Z osi, zavojnice za prijenos i prihvaanje signala, kao i raunalo za procesiranje dobivenih podataka. Svi ovi sustavi povezani zajedno ine ureaj za slikovni prikaz magnetnom rezonancijom. magnet je dominantni dio ureaja za magnetnu rezonanciju; on mora osigurati odgovarajuu jainu magnetnog polja, uniformnost magnetnog polja u dijelu gdje se nalazi snimani uzorak, kao i odgovarajuu stabilnost.Novije tehnike slikovne dijagnostike

Graa ureaja za magnetnu rezonanciju glavni magnet s kuitem ureaja u kojem lei bolesnikgradijentni magnet (ureaj za odabir ravnine snimanja i lokalizaciju sloja)radiofrekventna zavojnica (odailja radiovalova i antena)

raunalo za izraunavanje i pohranu podataka televizijski ekrankamera za slikovni zapis pregledaNovije tehnike slikovne dijagnostike

SE images of a 39-year-old woman with clinically proven MS. Novije tehnike slikovne dijagnostike

Novije tehnike slikovne dijagnostikeWHOLE BODY MRIDevelopment of MRI Methodology for Anatomical Functional and Spectroscopic Imaging of the Brain. Healthy normal volunteers 18 years of age and older may participate in this study. This study will develop new techniques for optimizing resolution in magnetic resonance imaging (MRI) with a high magnetic field of 7 Tesla. 7 Tesla

Prednosti MR-ijeanatomski i multiplanarni prikaz sredinjega ivanog sustava, trbunih organa, zdjelinih organa, sredoprsja, srca, krvnih ila i poglavito kotano-miinog sutava s dosada nedostignutom kontrastnom rezolucijom.otkrivanje patolokih promjena koje se dosadanjim pretragama nisu mogle otkriti. nema zraenja kao kod drugih radiolokih pretraga.Novije tehnike slikovne dijagnostike

Documents

P3 Dg Rtg Aparati