Otomotiv Sektörü · 2016-11-25 · Otomotiv sektörünün gelecek stratejisini ve bu stratejiyi oluﬂturan k›sa ve orta vadeli he-deflerinin belirlendi¤i toplant›n›n sonuçlar›n›

Otomotiv Sektörü

Gelecek Stratejisi Konferans›

Sonuç Raporu

‹çindekiler

1. BAfiLAMADAN ÖNCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

2. “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AJANDA VE

KATILIM B‹LG‹LER‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

2.1 “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AKIfiI . . . . . . . . . . . . . . . . .16

2.2 “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI”

AJANDA AÇIKLAMALARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

2.3 KATILIMCILAR VE GRUPLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

3. AÇILIfi KONUfiMALARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

3.1 Halil AKGÜL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

3.2 Fahrettin GÜLENER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

3.3 Jan NAHUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

3.4 Ali ‹hsan ‹LKBAHAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

4. TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹

KONFERANSI” UYGULAMA SONUÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

4.1 TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ NED‹R? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

4.2 GEÇM‹fiE BAKMAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

4.3 BAfiARDIKLARIMIZ X BAfiARAMADIKLARIMIZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

4.3.1 Baflardıklarımız . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

4.3.2 Baflaramadıklarımız . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

4.4 GÜÇLÜ - ZAYIF - FIRSAT - TEHD‹T UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

4.4.1 Güçlü Yanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49

4.4.2 Zayıf Yanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50

4.4.3 Fırsatlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

4.4.4 Tehditler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55

4.5 FIRSATLAR AKIL HAR‹TASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

4.6 TEHD‹TLER AKIL HAR‹TASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

4.7 V‹ZYON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80

4.8 ÖNEML‹ VE AC‹L GÖREVLER‹N BEL‹RLENMES‹ UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

4.9 UZUN DÖNEML‹ STRATEJ‹K HEDEFLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86

5. “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI”

GRUP ÇIKTILARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89

5.1 “GRUP DA⁄ILIMLARI” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89

5.2 “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ NED‹R?” UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92

5.3 “GEÇM‹fiE BAKMAK?” UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94

5.4 “BAfiARDIKLARIMIZ x BAfiARAMADIKLARIMIZ” UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96

5.5 “GÜÇLÜ-ZAYIF-FIRSAT-TEHD‹T” UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

5.6 “V‹ZYON” UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102

5.7 “UZUN DÖNEML‹ STRATEJ‹K HEDEFLER” UYGULAMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105

YAYINA HAZIRLIK - BASKI

Matbaa Sanayi ve Tic. Ltd. fiti.Yüzy›l Mahallesi Matbaac›lar Sitesi 2. Cadde No: 202A Ba€c›lar 34560 ‹stanbul

t: 0 212 629 06 07 • f: 0 212 629 03 85 • w: www.graphis.com.tr

5

ürk Ekonomi Bankas› (TEB) olarak, Türkiye ekonomisinin dinamosu olan KO-

B‹’lerimizin gücüne inanarak bafllatt›¤›m›z ve artan rekabet ortam›nda KOB‹’leri-

mize de¤er katmay› misyon edindi¤imiz çal›flmalar›m›z› gelifltirerek sürdürüyoruz.

Bu misyonun verdi¤i sorumlulukla haz›rlad›¤›m›z TEB KOB‹ Akademi E¤itim Programla-

r›, 2005 y›l›ndan bu yana artan bir ilgi ile Anadolu’nun çeflitli flehirlerinde gerçeklefltirili-

yor. TEB KOB‹ Akademi ile KOB‹’lerimize yurtiçi ve uluslararas› pazarlarda rekabet güç-

lerini art›rmalar›n› sa¤layacak e¤itimleri uygulamal› olarak veriyoruz, firmalarla birebir gö-

rüflerek potansiyellerini ortaya ç›kar›yoruz. KOB‹’lerimizin güçlerini art›rmalar› için onla-

ra e¤itim deste¤i sa¤larken, üretim yapt›klar› flehirlerin potansiyelini ortaya ç›karmak için

de çal›flmalar›m›z› sürdürüyoruz. TEB KOB‹ Akademi çat›s› alt›nda gerçeklefltirdi¤imiz

“‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferans dizimizde k›sa sürede önemli bir yol katettik.

Samsun, Trabzon, Hatay, Eskiflehir, Kayseri ve Adana’da gerçeklefltirdi¤imiz “‹ller ‹çin

Gelecek Stratejileri” konferanslar›n›n raporlar›n› tamamlayarak kamuoyu ile paylaflt›k.

KOB‹’lerin ve flehirlerin gelece¤inin tart›fl›lmas› ve geleceklerine dair bir rota çizilmesi için

oluflturdu¤umuz platformu, Türkiye’nin öncü sektörlerine tafl›ma karar› ald›k. ‹lk konferan-

s›m›z› ise Türkiye’nin en önemli sektörleri aras›nda yer alan otomotiv sektöründe gerçek-

lefltirdik. 19. yüzy›lda landonlar›n, yayl› arabalar›n üretim merkezi olan günümüzde ise oto-

motivin baflkenti s›fat›n› hakeden Bursa’da gerçeklefltirdi¤imiz “Otomotiv Sektörü Gelecek

Stratejisi Konferans›” ile Türkiye’de otomotiv sektörünün rotas›n›n çizilmesi için bir plat-

form oluflturduk ve sektörün temsilcilerine kendi fikirlerini ortaya koyma f›rsat› sa¤lad›k.

Geçti¤imiz y›l 19.2 milyar ABD dolar› tutar›nda ihracat gerçeklefltiren ve bu rakamla Tür-

kiye’nin toplam ihracat›n›n yüzde 20.1’ine imza atan otomotiv sektörüne böyle bir rapor

oluflturman›n ve sonuçlar›n› sizlerle paylaflman›n gururunu yafl›yoruz. Elinizde tuttu¤unuz

rapor; Türkiye’de otomotiv sektörünün güçlü ve zay›f tüm yönleriyle incelendi¤i, gerçek

potansiyelini ortaya ç›karmay› hedefleyen toplant›n›n sonuçlar›n› ortaya koymaktad›r.

Otomotiv sektörünün gelecek stratejisini ve bu stratejiyi oluflturan k›sa ve orta vadeli he-

deflerinin belirlendi¤i toplant›n›n sonuçlar›n› içeren bu de¤erli raporun sizlere önemli aç›-

l›mlar sa¤layaca¤›na yürekten inan›yoruz.

Bizler için çok de¤erli bu projenin baflar›l› bir flekilde gerçekleflmesinde yan›m›zda olan

Ford Otosan Yönetim Kurulu Üyesi ve Coflkunöz Holding Yönetim Kurulu Baflkan› Ali

‹hsan ‹lkbahar, Hexagon Dan›flmanl›k Afi. Yönetim Kurulu Baflkan› ve Karsan Yönetim

Kurulu Üyesi Jan Nahum, Coflkunöz Grubu Temel Yetkinlik Koordinatörü Halil Akgün ve

Ermetal fiirketler Grubu Kurucusu Fahrettin Gülener’e, konferans›m›za kat›lan tüm ifla-

damlar›na, TC. Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’na, D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›’na, Tafl›t Araçla-

r› Yan Sanayicileri Derne¤i’ne (TAYSAD), TOSYÖV’e ve KOSGEB’e teflekkürlerimi su-

nuyorum.

Varol Civil

Türk Ekonomi Bankas› Genel Müdürü

Türkiye’nin lokomotif sektörlerini ele al›yoruz

TT

7

da¤›na KOB‹’leri koyan hizmet stratejimizin bir parças› olarak KOB‹ Bankac›l›-

¤› alan›nda büyük ve yenilikçi projelere imza att›k, ilkleri gerçeklefltirdik. TEB

KOB‹ Bankac›l›¤› olarak, “Büyümek gerekiyorsa!” gibi kararl› bir sloganla, KO-

B‹’lere de¤er katmak üzere yola ç›kt›k. Üstlendi¤imiz misyon ile kentine, sektörüne, ifline

ve gelece¤ine sahip ç›kacak küçük ve orta boy iflletmelerin, yaratt›klar› ekonomik de¤er ile

Türkiye ekonomisinin geliflimine katk› sa¤lamalar›na yard›mc› olmay› hedefliyoruz.

Bu hedef do¤rultusunda “TEB KOB‹ Akademi”yi hayata geçirdik. 2005 y›l›ndan bu yana

Anadolu’daki 21 ilimizde, KOB‹’lere ulusal ve uluslararas› pazarlarda rekabet avantaj›

sa¤layacak bilgilerin aktar›ld›¤› TEB KOB‹ Akademi e¤itim programlar›n› düzenledik ve

bununla yetinmeyerek illerin gerçek potansiyellerini ortaya ç›karmay› hedefleyen “‹ller

‹çin Gelecek Stratejileri” konferanslar›n› bafllatt›k.

“‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferanslar›n› Samsun, Trabzon, Hatay, Eskiflehir, Kayse-

ri ve Adana’da düzenleyerek raporlar›n› da tamamlay›p kamuoyuna sunduk. “‹ller ‹çin Ge-

lecek Stratejileri” kendi bafl›na bir marka haline gelerek, ilgili kentlerin yöneticilerinden ve

kamuyönetiminden pek çok takdir toplam›fl bir çal›flma oldu. Ayrca Türkiye Halkla ‹liflki-

ler Derne¤i taraf›ndan “Gündem Yönetimi” dal›nda 2007 y›l›n›n en önemli projesi seçildi

ve “Alt›n Pusula” ödülünü kazand›.

“‹ller ‹çin Gelecek Stratejisi” konferans› ile oluflturdu¤umuz platformun ve ortaya ç›kan ra-

porun etkisini ve yararlar›n›, bu kez Türkiye’nin yükünü s›rtlayan, KOB‹’lerin de yo¤un

olarak faaliyet gösterdi¤i sektörlere tafl›maya karar verdik. ‹lk konferans›m›z› da Türki-

ye’yi gelece¤e tafl›yan, otomotiv sektöründe düzenledik.

Geçen yüzy›l›n ikinci yar›s›nda k›s›tl› imkanlarla bafllayan Türk otomotiv endüstrisi bugün

toplam 1.1 milyon tafl›t üretimi yapan, 19.2 milyar dolar ihracat gerçeklefltiren ve bu rakamla

Türkiye’nin ihracat›n›n yüzde 20.1’ini oluflturur bir hale geldi. Türk otomotiv sanayinde 1.300

orijinal ekipman üreticisi firma faaliyet gösteriyor ve çok önemli bir istihdam yarat›yor.

Türkiye için bu kadar büyük önem tafl›yan otomotiv sektörünün önde gelen temsilcilerinin

kat›l›m›yla gerçeklefltirilen “Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi“ konferans›, otomotiv

sektörünün ekonomik geçmiflinin, bugününün ve gelece¤inin bir bütün halinde ele al›nd›¤›

gerçek bir araflt›rma ve tart›flma platformu oldu.

Otomotiv sektörünün gelifliminde etkili olan, vizyon sahibi, temsilcilerinin kat›l›m›yla sek-

törün sorunlar› ve çözüm yollar›n›n masaya yat›r›ld›¤› konfrensta, otomotiv ad›na fayda

sa¤layacak farkl› aç›l›mlar elde edildi.

Konferans›n ilk aflamas›nda, otomotiv sektörünün bugünkü konumunun kilometre tafllar›

ve bu noktalara yön veren e¤ilimler belirlendi. Verimli bir tart›flma sonucunda oluflturulan

bu geçmifl muhasebesinin ard›ndan, sektörün güçlü ve zay›f yanlar› ortaya koyulmaya ça-

l›fl›ld›. Çal›flman›n son aflamas›nda ise, sektörün geliflmesinde f›rsat sunan alanlar, k›sa ve

orta vadede ulafl›lmas› gereken hedefler belirlendi ve bu hedeflerin gerçeklefltirilmesinde

mevcut iflletmelere, sivil toplum kurulufllar›na, kamu kurumlar›na ve yat›r›m yapmak iste-

yen giriflimcilere düflen görevler tan›mland›.

Gerçeklefltirdi¤imiz konferans›n ç›kt›lar›ndan oluflan bu de¤erli raporu sunmaktan büyük

gurur ve heyecan duyuyoruz.

“Sektörel Gelecek Stratejileri” konferanslar›n› önümüzdeki dönemde ülkemizin öncü di¤er

sektörleri için de düzenlenmeye ve sektörlerin geleceklerine ›fl›k tutmaya devam edece¤iz.

Sayg›lar›mla,

Turgut Boz

Ticari Bankac›l›k Genel Müdür Yard›mc›s›

Türkiye’yi tafl›yan sektör, otomotiv...

OO

9

Otomotiv sektörü, y›lda 60 milyondan fazla araç üretimiyle dünyadaki en büyük

boyutlu üretimi yapan sektördür. Rekabetin h›zla büyümesiyle ana firma say›s›

azal›rken üretim artmaktad›r. Üretim aflamas›nda, Dünya çelik üretiminin

%15’ini, cam üretiminin dörtte birini, petrol üretiminin ve lastik üretiminin yar›-

s›n› tüketir. Bu büyük ve h›zla geliflen sektörde, 100.000 arac› üretmek için 8 ay-

r› sanayi, 250 farkl› firma, 25.000 çal›flan gerekir.

Dünyan›n en büyük otomotiv pazar› Kuzey Amerika iken, ikinci s›rada Avrupa

Birli¤i yer almaktad›r; fakat bu pazarlar talep doygunluk seviyesindedir. Bunun

yan› s›ra Bat› Avrupa, Amerika ve Japonya’da araç üretiminde durgunluk yaflan›r-

ken, Do¤u Avrupa, Hindistan ve Çin’de araç üretimi h›zla artmaktad›r. Çin, gü-

nümüzden 2012 y›l›na kadar dünyadaki tüm otomotiv pazar›n›n büyüme trendinin

%30’unu karfl›lamay› hedeflemektedir.

Türkiye’de ise otomotiv sektörü h›zla geliflmektedir. Üretim, iç pazardaki düflüfle

ra¤men, ihracattaki art›fl›n deste¤i ile art›fl›n› sürdürmektedir. Toplam tafl›t üreti-

mi, 2006 y›l›na göre % 11,3 artarak 2007 y›l› sonunda 1,1 milyon adet olmufltur.

Bu de¤er son on y›l›n en yüksek üretimi olarak göze çarpmaktad›r. Otomobil üre-

timi ise % 16,3 artarak 635 bin adet düzeyine yükselmifltir. 2007 y›l›nda üretim;

büyük kamyonda yüzde 14, küçük kamyonda % 5 oran›nda azal›rken, otobüste

yüzde 15, midibüste yüzde 13, minibüs ve kamyonette ise yüzde 6 oran›nda art-

m›flt›r. 2007 y›l›nda traktör üretimi, 2006 y›l›na göre yüzde 14 azalarak 34 bin

adet olmufltur. 2007 y›l›nda 7 bin adetlik otobüs üretimi gerçekleflmifl ve bu de-

¤erle son 12 y›l›n en yüksek de¤erine ulafl›lm›flt›r. 2007 y›l›nda büyük kamyon

üretimi 28 bin adet ile son y›llar›n en yüksek de¤erine sahip olmufltur.

‹hracatta, baflta otomobil ve kamyonet olmak üzere tüm ürünlerde 1999–2005 y›l-

lar›n› kapsayan dönemde istikrarl› bir art›fl görülmektedir. Sektörün bafll›ca ihra-

cat pazar› AB ülkeleridir. 1999’da yaklafl›k 840 milyon dolar olan ana mal toplam

ihracat› 2005 itibariyle 7,6 milyar dolara yükselmifltir ve bunun 5,7 milyar dolar-

l›k k›sm›n› AB-EFTA ülkelerine yap›lan ihracat oluflturmufltur. Otomotiv yan sa-

nayinde de bu sürece paralel olarak 1999’da 1,1 milyar dolar olan ihracat, 2005’te

3,6 milyar dolara yükselmifltir. (DPT,2006,26–28) D‹E verilerine göre 2005’te

sektörün yaklafl›k olarak toplam ihracat› 11,4 milyar dolar, toplam ithalat› ise 14

milyar dolard›r. Tafl›t araçlar› ihracat› 10,1 Milyar USD, yan sanayi ihracat› 4,4

Milyar USD olmak üzere otomotiv sektörü ihracat› toplam 14,5 Milyar dolara

ulaflm›flt›r. 2006’da Türkiye ihracat›n›n %18’i Otomotiv Sektörü taraf›ndan sa¤la-

n›rken, sektör ihracat flampiyonu olmufltur. Uluda¤ ‹hracatç› Birlikleri verilerine

göre, 2007 y›l›nda sanayinin ihracat› geçen y›la göre yüzde 34 art›flla 19,2 milyar

TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ

ABD dolar›n› geçmifl ve Türkiye ihracat›nda birinci s›rada yer alan sanayinin, top-

lam ihracattaki pay› yüzde 20,1 olmufltur. Türkiye’nin 2007 y›l›nda toplam tafl›t

ihracat› ise, yüzde 18 artarak 820 bin adet olmufltur. 2007 y›l›nda otomobil ihra-

cat› yüzde 17 art›flla 504 bine, ticari araç ihracat› yüzde 19 art›flla 316 bine yük-

selmifl, traktör ihracat› ise yüzde 2 azalarak 10 bin adede gerilemifltir. Toplam üre-

timin yüzde 73’ü ihraç edilmifltir. 2007 y›l›nda, 2006 y›l›na göre OSD üyeleri top-

lam olarak yüzde 32 gibi önemli bir art›flla 13,3 milyar ABD Dolar› ihracat yap-

m›fl ve ilk üç s›rada Ford Otosan, Toyota ve Oyak-Renault firmalar› yer alm›flt›r.

Türkiye’de toplam pazarda ithalat›n pay›, 2006 y›l›nda yüzde 57 iken, 2007 y›l›n-

da yüzde 56 düzeyine gerilemifltir. 2007 y›l› otomotiv pazar›, 2006 y›l›na göre ise

yüzde 4,2 oran›nda azalarak 641 bin adet düzeyinde gerçekleflmifltir.

Türkiye otomotiv yan sanayinde ise yaklafl›k 1,300 orijinal ekipman üreticisi fir-

ma faaliyet göstermektedir. Yan sanayide yabanc› firmalar›n a¤›rl›¤› daha fazla-

d›r. 130’un üzerinde AB d›fl› firma, yan sanayide lisans ve ortak yat›r›m ile faali-

yettedir. 2006 y›l› Ocak-Aral›k döneminde tafl›t araçlar› ve yan sanayi sektörü ih-

racat› bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre %22 oran›nda art›fl ile 15,5 milyar do-

lara ulaflm›flt›r.

11

Türk Otomotiv Sektörünün hedefledi¤i ekonomik geliflimi baflarmas› ve sahip oldu¤u potansiyeli gelecekte daha

etkin bir flekilde hayata geçirmesi için gerekli stratejilerin belirlenebilmesi amac›yla, TEB KOB‹ AKADEM‹

program›n›n bir aflamas› olan “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI”

21-22 fiUBAT 2008 tarihlerinde Bursa’da gerçeklefltirilmifltir.

Türk Otomotiv Sektöründe yer alan; ana sanayi, yan sanayi ve sektörle iliflkili di¤er kurum ve kurulufllar›n tem-

silcilerinden oluflan 76 kiflilik bir kat›l›mc› grupla gerçeklefltirilen Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Kon-

ferans›nda, Türk Otomotiv Sektörünün geçmifli ve bugünü de¤erlendirilmifl; sektörün ekonomik geliflimini etkile-

yen faktörler ve bunlarla ba¤lant›l› orta ve uzun vadeli hedefler belirlenmifltir.

“Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” uygulama çal›flmas› 9 aflamadan oluflmufltur:

Birinci aflama, Türk Otomotiv Sektörü ile ilgili ortak ve farkl› alg›lar›n ortaya ç›kar›lmas›na yönelik çal›flmad›r.

‹kinci aflama, sektörde kilometre tafl› olarak de¤erlendirilen geliflmelerin ve sektörün geçmiflini flekillendiren fak-

törlerin ortak bir de¤erlendirmesinin yap›lmas›d›r.

Üçüncü aflama, Türk Otomotiv Sektöründe bugüne kadar baflar›l› bulunan ya da yeterince baflar›l› bulunamayan

karar ve uygulamalar›n tespit edildi¤i, tart›fl›ld›¤› çal›flma aflamas›d›r.

Dördüncü aflama, sektörün sahip oldu¤u güçlü ve zay›f yönler ile sektörün karfl› karfl›ya bulundu¤u f›rsat ve teh-

ditlerin belirlenmesi çal›flmalar›d›r.

Beflinci ve alt›nc› aflamalar ise, sektördeki iflletmeleri do¤rudan ya da dolayl› yollardan etkileyen f›rsat ve teh-

dit e¤ilimleri ortaya ç›karan nedenler ile bu geliflmelerin gelecekte gündeme getirece¤i yeni e¤ilimlerin tespit edil-

mesi çal›flmalar›d›r. F›rsat ve tehditlerin nedenleri ve sonuçlar› üzerinde yap›lan analiz çal›flmalar›n›n ard›ndan

sektördeki iflletmelerin geliflimi için gerekli görevler belirlenmifltir.

Yedinci aflamada, sektörün gelecekte ulaflmak istedi¤i vizyon tan›mlanm›flt›r.

Sekizinci aflama, beflinci ve alt›nc› aflamalarda ortaya ç›kan görevler içerisinden, sektör aç›s›ndan önemli ve acil

olarak yerine getirilmesi gerekenlerin belirlenmesi çal›flmas›d›r.

Dokuzuncu ve son aflamada ise, vizyon ve e¤ilimler sonucu ortaya ç›kan görevler ›fl›¤›nda, Türk Otomotiv Sek-

törünün orta ve uzun vadeli stratejik hedefleri ortaya koyulmufltur.

Yukar›da ifade edilen ve sektör temsilcilerinin yo¤un katk›lar› ile gerçeklefltirilen uygulamal› aflamalar sonucun-

da, Türk Otomotiv Sektörünün mevcut durumuna ve geliflimine yönelik görüfller ile sektörün orta ve uzun vadeli

stratejik hedefler flu bafll›klar etraf›nda yo¤unlaflm›flt›r:

“Türk Otomotiv Sektörü yenilikçi ve geliflime aç›k öncü bir sektördür.”

Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›’n›n, sektörün mevcut yap›s›n› ne flekilde alg›land›¤›n› ve

Türk Otomotiv Sektörü’nün kat›l›mc›lara ilk bak›flta ne ça¤r›flt›rd›¤›n› anlamaya yönelik uygulanan 1. çal›flma

aflamas›nda, sektörünün yenilikçi ve geliflime aç›k bir sektör olmas› ve Türk sanayinin lokomotifi ve üretim üssü

olmas› öne ç›kan alg› ifadeleri olmufllard›r. Sektörünün Ar-Ge konusunda öncü olmas› ve inovasyonun en fazla

uyguland›¤› sektör olarak alg›lanmas› da, sektörün yenilikçi ve geliflime aç›k oluflunu destekler niteliktedir.

YÖNET‹C‹ ÖZET‹

12

Otomotiv sektörünün en önemli baflar›lar› “kalite” ve “ihracat” konular›ndad›r. En önemli baflar›s›zl›k ise

marka oluflturulamam›fl olmas›d›r.

Türk Otomotiv Sektörünün geçmiflten bugüne geliflim ad›mlar› göz önünde bulundurularak de¤erlendirilen bafla-

r›l› karar ve uygulamalarda, sektörde kaliteli üretimin gerçeklefltiriliyor olmas› ve sektörün ihracatta ilk s›rada yer

almas›, konferans kat›l›mc›lar› taraf›ndan en fazla vurgulanan baflar› ifadeleri olmufltur. Nitelikli ifl gücünün ye-

tifltirilmesi ise kaliteli üretim ve ihracat s›ralamas›ndan sonra, sektörün baflard›klar› aras›nda yer alan bir di¤er ge-

liflme olarak görülmektedir. Fakat sektörde yeterince baflar›lamad›¤› düflünülen geliflmeler aras›nda, insan kaynak-

lar› planlamas› ve e¤itiminin mevcut geliflmelere paralel sa¤lanamamas› ve bunu destekler farkl› di¤er görüfller de

yer alm›flt›r. Sektörde bir markan›n yarat›lamamas›, yeterli düzeyde iflbirli¤inin sa¤lanamamas› ve tasar›m ve di-

zayn eksikli¤inin varl›¤›, insan kaynaklar› planlamas›n›n yan›nda yeterince baflar›lmad›¤› düflünülen di¤er nokta-

lar› oluflturmaktad›r.

Sektörün sahip oldu¤u güçlü ve zay›f yanlar ile çevresindeki f›rsat ve tehditler tüm sektör aktörlerince aç›k

ve net bir flekilde tan›mlanmaktad›r.

Sektörün güçlü yanlar›, AB ile gümrük birli¤i ve teknik mevzuatta uyum, rekabetçi maliyetlerle esnek üretim ya-

pabilme yetene¤i , rekabetçi yan sanayi ve yabanc› ortaklar›n gücü, co¤rafi konum, genç nüfus oran›n›n yüksek

olmas›, inatç› yap›ya sahip olunmas›, inovasyon yetene¤i, motor yenileme pazar›n›n esnekli¤i ve kalitesi, müflte-

ri memnuniyetinin ön planda tutulmas› ve tedarikçilerle iflbirli¤idir.

Sektörün zay›f yanlar› ise yüksek enerji maliyetleri, tafl›mac›l›k altyap›s›n›n yetersizli¤i ve sektörel vizyon ve stra-

teji belirsizli¤i, finansman s›k›nt›s› ve yetersizli¤i, hammaddede d›fla ba¤›ml›l›k, bölgesel iflgücü niteli¤i yetersiz-

li¤i, karar mekanizmalar›n›n iflletmelerin elinde olmamas›, motor üretimi olmay›fl› ve son teknolojinin yayg›n kul-

lan›lmamas› olarak belirlenmifltir.

Sektörün sahip oldu¤u f›rsatlar, ekonomideki olumlu gidiflata ba¤l› olarak iç talepte art›fl, yeni araç projelerinde

yan sanayimizin proje bafllang›c›nda tasar›ma ortak olmas›, küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar

- yeni ihracat pazarlar›, potansiyel ifl gücünün e¤itilebilir genç nüfustan oluflmas›, jeopolitik konum, stratejik he-

deflerin varl›¤› ve etkinli¤i, ana sanayilerin yurtd›fl›ndaki büyük partnerlerle çal›fl›yor olmas›, doymam›fl iç pazar

ve gelecek nesil araçlar, sektörde yeni enerji türleri için hammadde (Bor varl›¤›) olarak belirtilmifltir.

Sektörün karfl›s›nda duran tehditler ise AB yeni grup muafiyeti mevzuat›, kullan›lm›fl motorlu tafl›tlar›n AB’de

serbest dolafl›m›, ikinci el araç ithalat›, ekonomik siyasi istikrars›zl›k, enerjide darbo¤az ve d›fla ba¤›ml›l›k, ana

sanayilerin yurt d›fl›ndaki büyük partnerlerle çal›fl›yor olmas› (rekabetçili¤ini yitirdi¤i noktada yeni projelerin al›-

namamas›), ana sanayinin yan sanayiyi dikkate almamas›, ana-yan sanayilere ba¤l› yan sanayilerin otomotivdeki

geliflimin çok gerisinde kalmas› ve büyüme bask›s›d›r.

Geçmiflte ortaya ç›kan ve sektördeki iflletmeleri do¤rudan ya da dolayl› yollardan etkileyen f›rsat ve tehditlerden

baz›lar› günümüzde halen varl›¤›n› korumaktad›r. Bu f›rsat ve tehditler içerisinden en önemlileri seçilmifltir. Ön-

celikle bu f›rsat› gündeme getiren geliflmelerden en etkin flekilde yararlanabilmek ya da bu tehditlerin oluflmas›-

na neden olan geliflmelerin etkilerinin ortadan kald›rabilmek için bugün neler yap›lmas› gerekti¤ine dair görev ta-

n›mlar› oluflturulmufltur. Sonras›nda ise f›rsat ve tehditlerden do¤abilecek geliflmelerin gelecekte gündeme getire-

bilece¤i geliflmeler tespit edilerek, bu geliflmeler do¤rultusunda bugünden yerine getirilmesi gereken görevler be-

lirlenmifltir.

Sektörün sahip oldu¤u önemli f›rsatlar olarak: “küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar ve yeni pa-

zarlar”, “yeni yat›r›mlar için ülkenin çekici hale gelmesi” ve yeni araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllan-

g›c›ndan,tasar›ma ortak olmas›” seçilmifltir.

Sektörün karfl› karfl›ya oldu¤u en önemli tehditler ise, “plan ve strateji eksikli¤i”, “Ar-Ge ve tasar›m kapasitesin-

deki art›fl›n yetersiz olmas›”, “bölgesel ifl gücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin yetersiz olmas›” ve “bü-

yüme bask›s›” olarak belirlenmifltir.

13

Seçilen f›rsat ve tehdit tan›mlamalar›n›n detayl› analizi sonucunda ortaya ç›kan görevler, sektörün orta ve uzun

vadeli stratejik hedeflerinin oluflturulmas›nda yol gösterici bir niteli¤e sahiptir.

Otomotiv sektörünün vizyonunda yer alan temel kavramlar: “Gelecekte uluslararas› piyasalarda ilk s›ra-

larda yer almak, yan sanayi ve ana sanayide marka ortaya ç›karmak ve kendi kaynaklar›n› kullanan bir

sektör olmakt›r.”

Konferans kat›l›mc›lar› taraf›ndan belirlenen Türk Otomotiv Sektörünün gelecek vizyonu de¤erlendirildi¤inde,sek-

törün gelecekte uluslararas› piyasalarda ilk s›ralarda yer alan, yan sanayi ve ana sanayide marka ortaya ç›karan, ken-

di kaynaklar›n› kullanan, maliyette rekabetçi, karl›, kaliteli ve tercih edilen ürünler üreten, sosyal sorumlulu¤u

önemseyen, müflteri memnuniyetini ön planda tutan bir sektör konumuna eriflmek istedi¤i görülmektedir.

Türk Otomotiv Sektörünün geliflmesini sürdürmesi ve gelecek vizyonuna ulaflmas›, orta ve uzun vadeli he-

deflerini gerçeklefltirmesi ile mümkün olacakt›r.

Türk Otomotiv Sektörünün karfl› karfl›ya oldu¤u f›rsat ve tehditleri ile tarif edilen gelecek vizyonu çerçevesinde,

sektörün orta uzun vadeli stratejik hedefleri aras›nda ele al›nmas› gereken öncelikli konular flunlard›r:

• Dünya otomotiv sektöründe ilk s›ralarda yer almak,

• Sektörün kendi özel tasar›m›n› oluflturmas› ve markalaflma yolunda geliflme sa¤lanmas›,

• Sektörün teknoloji üreten ve satan bir konuma gelmesi,

• Sektöre özel mesleki e¤itim kurumlar›n›n kurulmas›,

• Katma de¤eri yüksek gruplarda yerlileflme oran›n›n art›r›lmas›,

• Teknoparklar›n art›r›lmas›, Ar-Ge çal›flmalar›n›n yayg›nlaflt›r›lmas›,

• Üniversitelerle iflbirli¤inin gelifltirilmesi.

trateji ve plan eksikli¤i, ülkemizin birçok bölge, kurum ve firmas›nda geliflim ça-

bas› verenlerce s›kl›kla ifade edilen ortak bir sorundur. ‹ç ve d›fl faktörleri analiz et-

memiz, uzun dönemli kararlar almam›z ve hedeflerimizi belirlememiz, daha sonra

yönümüzü bu hedeflere do¤rultup haz›rlad›¤›m›z uygulama planlar› çerçevesinde sab›rla ça-

l›flmam›z ve ilerlememiz gerekiyor. Stratejik düflünceye dayal› planl› geliflme için bu k›sa

formülü uzun dönemli çabalarla hayata geçirmeliyiz.

Bu stratejik bak›fl çerçevesinde, Türk Otomotiv Sektörü, bugün sahip oldu¤u geliflme e¤ili-

mine, daha fazla katma de¤er, daha fazla markalaflma, daha fazla rekabet gücü ekleyebil-

mek amac›yla ana sanayi ve yan sanayi iflbirli¤i içinde çeflitli çal›flmalar gerçeklefltiriyor.

Türk Ekonomi Bankas› bu çabalara destek vermek amac›yla 21-22 fiubat 2008 tarihlerinde

Bursa’da “Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›”’n› düzenledi. Bu konferans ça-

l›flmas› ile TEB, daha önce iller baz›nda gerçeklefltirmekte oldu¤u Gelecek Stratejileri Kon-

feranslar›na sektör odakl› çal›flmalar› da eklemifl oldu.

Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans› çal›flmas›nda sektörün geçmiflten bu-

güne yaflad›¤› geliflmeler, bugün içinde bulundu¤u flartlar ve gelecek hedefleri ele al›nd›.

Çal›flma, konunun genifl çerçevesine uygun bir kat›l›mc› grup ile gerçeklefltirildi. Özel sek-

tör, kamu kurumlar› ve sivil toplum kurulufllar› temsilcilerinden oluflan (76 kifli) kat›l›mc›-

lar, iki günlük gelecek stratejisi konferans›nda ektili bir kat›l›m sergilediler.

Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi olarak, ülkemizde strateji ve planlama kavram ve

araçlar›n›n, hem bölgesel ve sektörel kalk›nmada hem de kurumsal geliflim çabalar›nda öne-

minin giderek daha fazla anlafl›ld›¤› bu dönemde, Türk Ekonomi Bankas› ile iflbirli¤i için-

de, “Türk Otomotiv Sektörü”nün geliflim çabalar›na katk› verebilmenin mutlulu¤unu ya-

fl›yoruz.

Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejileri Konferans›, öncesinde yap›lan çok tarafl› haz›r-

l›klar, kat›l›mc›lar›n bilgi ve deneyimlerini ortaya koyduklar› detayl› oturum uygulamalar›

ve konferans sonras›nda ortaya ç›kan analiz ve görevlerin titizlikle incelenerek raporlanma-

s› aflamalar› ile önemli bir çabay› içermektedir.

Di¤er taraftan konferans sonuçlar›n› içeren bu rapor, mevcut durum analizi, stratejik geli-

flim görevlerinden k›sa dönemli hedeflere yönelik somut yaklafl›m› ile sektörün geliflimi için

çaba gösteren taraflara ve otomotiv sektörüne yönelik yap›lacak tüm di¤er strateji ve plan-

lama amaçl› çal›flmalara katk› verecektir.

Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi olarak bu çal›flman›n öncesindeki haz›rl›klar döne-

minde ve uygulanmas› s›ras›nda tüm aflamalarda destekleri ve katk›lar›yla baflar›l› bir prog-

ram yap›lmas›n› sa¤layan tüm de¤erli kat›l›mc›lara teflekkürlerimizi sunar›z.

Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi Ltd. fiti.

S

15

1. BAfiLAMADAN ÖNCE...

S

ektörel Gelecek Stratejileri Konferans›”, sektörlerin geçmifl deneyimle-

rini ve konu sektör ile ilgili sahip olduklar› bilgi-becerilerini, sektörün

gelece¤ini flekillendirmek için kulland›klar› bir çal›flmad›r.

“Türk otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas›nda amaç; sek-

törün geçmiflinden getirdi¤i baflar› ve baflar›s›zl›klar›ndan yola ç›karak bulunmak

istedi¤i noktay› tan›mlayabilmesi ve bu noktaya ulaflmas›n› sa¤layacak stratejik,

taktik ve operasyonel kararlar› almas›n› ve uygulamaya dönüfltürecek ad›mlar› ta-

n›mlamas›n› sa¤lamakt›r.

“Türk otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” sektörün ortak akl›n› ha-

rekete geçirmeyi amaçlayan bir çal›flmad›r. Ortak akl›n harekete geçirilebilmesi

ortak fikirlerin ve ortak bak›fl aç›lar›n›n yakalanabilmesinden geçmektedir. Sektö-

rün geçmiflinin ve bugünün, iç ve d›fl dinamiklerin de¤erlendirilmesi ve belirlene-

cek hedeflere yönelecek çal›flmalar bafllat›labilmesi aflamalar›nda, sektörü, farkl›

yönlerden temsil eden grup çal›flanlar›n›n, farkl› yaklafl›mlar› ve de¤erlendirmele-

ri olabilir. “Türk Otomotiv Sektörü”nün bu yaklafl›mlar› ve de¤erlendirmelerinin

““Türk otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” ile ortak bir potada erit-

mesi amaçlanmaktad›r.

2.1 “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹KONFERANSI” AKIfiI

21-22 fiubat 2008 tarihlerinde Bursa’da düzenlenen “Türk Otomotiv Sektörü Ge-

lecek Stratejisi Konferans›” afla¤›daki ajanda ile gerçeklefltirilmifltir.

16

2. “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹KONFERANSI” AJANDA VE KATILIM B‹LG‹LER‹

“S“S

21 fiUBAT 2008

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” Aç›l›fl Töreni

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” Aç›l›fl Sunumu ve Ajanda Aktar›m›

“Türk Otomotiv Sektörü Nedir?” Uygulamas›

“Türk Otomotiv Sektöründe Geçmifle Bakmak” Uygulamas›

“Türk Otomotiv Sektöründe Baflard›klar›m›z & Baflaramad›klar›m›z” Uygulamas›

“Türk Otomotiv Sektörünün Güçlü - Zay›f Yönleri ve ÇevresindekiF›rsatlar - Tehditler” Uygulamas›

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” 1. gün kapan›fl oturumu.

17

2.2 “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹KONFERANSI” AJANDA AÇIKLAMALARI

AÇILIfi OTURUMU

“Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›”, TEB Ticari Bankac›l›kGenel Müdür Yard›mc›s› Sn. Turgut BOZ’un, Coflkunöz Grubu Temel YetkinlikKoordinatörü Sn. Halil AKGÜL’ün, Ermetal fiirketler Grubu Kurucusu ve BE-GEV Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Fahrettin GÜLENER’in, Hexagon Yönetim Ku-rulu Baflkan› ve ayn› zamanda Karsan Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Jan NA-HUM’un ve uzun y›llar Otomotiv Sanayi Derne¤i'nin (OSD) baflkanl›¤›n› yürü-ten, halen Coflkunöz Holding'de Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› yapan, Ford Oto-san’›n Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Ali ‹hsan ‹LKBAHAR’›n aç›l›fl konuflmalar› ilebafllam›flt›r. Aç›l›fl konuflmalar›n›n ard›ndan, Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi fiirketMüdürü Mehmet SANLI’n›n konuflmas› ve “Türk Otomotiv Sektörü GelecekStratejisi Konferans›” ile ilgili aç›klamalar› ile aç›l›fl oturumu sona ermifltir.

“TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ NED‹R?” UYGULAMASI

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›”n›n bafllang›ç uygulamas› olan“Türk Otomotiv Sektörü Nedir” uygulamas›nda kat›l›mc›lar›n oluflturdu¤u çal›fl-ma gruplar›ndan Türk Otomotiv Sektörü’nü ne flekilde alg›lad›klar›n› ifade etme-leri istenmifltir.Bu uygulama, kat›l›mc›lar›n Türk Otomotiv Sektörü’nü ve sektörün mevcut yap›-s›n› ne flekilde alg›lad›klar› ve Türk Otomotiv Sektörü’nün kat›l›mc›lara ilk bak›fl-ta ne ça¤r›flt›rd›¤›n› anlamaya yönelik tasarlanm›flt›r.Bu uygulaman›n amac› Türk Otomotiv Sektörü’nün kat›l›mc›lara ça¤r›flt›rd›¤›benzer ya da farkl› kavramlar› ortaya koymak, kat›l›mc›lar›n hangi noktalarda fi-kir birli¤inde olduklar› ve hangi noktalarda fark› görüfllere sahip olduklar› ortayaç›karmakt›r.

“TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜNDE GEÇM‹fiE BAKMAK” UYGULA-MASI

Bu bölümün amac›; Türk Otomotiv Sektörü için kilometre tafl› niteli¤indeki ka-rarlar, uygulamalar ve sektörel geliflmelerin bilinmesini sa¤lamak ve sektörün bu-günkü durumunda oynad›¤› rolleri görmektir.

22 fiUBAT 2008

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” 2. gün aç›l›fl oturumu

“F›rsatlar Ak›l Haritas›” Uygulamas›

“Tehditler Ak›l Haritas›” Uygulamas›

“Otomotiv Sektörü Vizyon Belirleme” Uygulamas›

“Önemli ve Acil Görevlerin Belirlenmesi” Uygulamas›

“Otomotiv Sektörünün Uzun Dönemli Stratejik Hedeflerininin Belirlenmesi” Uygulamas›

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›” Kapan›fl oturumu

18

“TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜNDE BAfiARDIKLARIMIZ

BAfiARAMADIKLARIMIZ” UYGULAMASI

Konferans›n bu bölümünde, sektörün geçmiflinde al›nan karar ve uygulamalar›n

hangilerinin sektörde bir baflar› ve baflar›s›zl›k oldu¤u kat›l›mc›lar taraf›ndan de-

¤erlendirilmifl ve sektörde bugüne gelindi¤inde nelerin baflar›l›p nelerin baflar›l-

mad›¤›na dair bir profil ortaya ç›kar›lm›flt›r.

“TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜNÜN GÜÇLÜ-ZAYIF YÖNLER‹

VE ÇEVRES‹NDEK‹ FIRSATLAR-TEHD‹TLER” UYGULAMASI

Türk Otomotiv Sektörü’nün güçlü, zay›f yönleri ile karfl›laflaca¤›, f›rsat ve tehdit-

lerin belirlendi¤i bu bölümde, sektörün mevcut durumu ve sektörü etkileyen piya-

salarda yaflanan geliflmeler detayl› bir flekilde analiz edilmifltir.

“FIRSATLAR AKIL HAR‹TASI ve TEHD‹TLER AKIL HAR‹TASI”

UYGULAMALARI

Bu bölümün amac›, Türk Otomotiv Sektörü’nün gelece¤ini, f›rsatlardan ve tehdit-

lerden do¤an hangi e¤ilimlerin nas›l etkiledi¤ini tespit etmek ve bu e¤ilimlerin

birbiriyle etkileflimlerini detayl› olarak ortaya koymakt›r.

Yerel, ulusal ve uluslararas› anlamda pek çok ekonomik, ticari, sosyal, teknolojik

ya da bölgesel e¤ilim ve geliflme, otomotiv sektörünü ve sektördeki iflletmeleri di-

rekt ya da dolayl› olarak etkilemekte ve farkl› aç›l›mlara yöneltmektedir. Bu e¤i-

limlerden geliflime yönelik yararlanabilmek için e¤ilimlerin sektörden talep etti¤i

görevlerin netlefltirilmesi gerekmektedir.

Bu bölümde geliflmelerin ve e¤ilimlerin tespit edilmesinin yan› s›ra, sektöre yük-

ledi¤i görevler, hayata geçirilmesi gereken uygulamalar ve bu uygulamalar›n sek-

törde hangi aktörler taraf›ndan en etkin olarak gerçeklefltirilebilece¤i de ortaya

konmufl olacakt›r.

“OTOMOT‹V SEKTÖRÜ V‹ZYON BEL‹RLEME” UYGULAMASI

Konferans›n bu uygulamas›nda, vizyon analizi ve tan›mlanmas› amac›yla, önce-

likle çal›flmada bu aflamaya kadar elde edilen ç›kt›lar, görüfl ve de¤erlendirmeler

›fl›¤›nda vizyonu oluflturan temel kavramlar tart›fl›lacak ve sonras›nda Türk Oto-

motiv Sektörü’nün uzun gelecekteki ana hedefi tüm kat›l›mc›lar›n ortak görüflü ile

flekillendirilmifl olacakt›r.

“ÖNEML‹ VE AC‹L GÖREVLER‹N BEL‹RLENMES‹” UYGULAMASI

“Önemli ve Acil Görevlerin Belirlenmesi” uygulamas›; F›rsatlar Ak›l Haritas› ve

Tehditler Ak›l Haritas› uygulamalar›nda tespit edilen geliflme ve e¤ilimlerden or-

taya ç›kan görevlerin, önem ve aciliyetinin kat›l›mc›lar taraf›ndan belirlendi¤i uy-

gulamad›r.

Bu uygulama ile “F›rsatlar Ak›l Haritas›” ve “Tehditler Ak›l Haritas›” uygulama-

lar› sonucunda ortaya ç›kan bütün görevlerin kat›l›mc›lar taraf›ndan oylanmas›

19

sa¤lanarak, sektördeki sorunlar›n çözümüne ve sektörün geliflimine yönelik

önemli ve acil görülen görevler belirlenmifltir.

“OTOMOT‹V SEKTÖRÜNÜN UZUN DÖNEML‹ STRATEJ‹K

HEDEFLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹” UYGULAMASI

“Otomotiv Sektörünün Uzun Dönemli Stratejik Hedeflerinin Belirlenmesi” uygu-

lamas› “Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›”n›n son bölümünü

oluflturmaktad›r.

F›rsatlar - Tehditler Ak›l Haritas›’ndan do¤an görevlerin yerine getirilmesi ve ay-

n› zamanda “Vizyon Belirleme” uygulamas› ile belirlenen gelecek vizyonuna ula-

fl›lmas› amac›yla “Türk Otomotiv Sektörü’nün uzun dönemli stratejik hedef bafl-

l›klar› belirlenmifltir. Bu do¤rultuda, sektörün 3-5 ve 10 y›ll›k stratejik hedefleri ile

2023 y›l› stratejik hedefleri grup çal›flmalar› sonucunda ortaya ç›kar›lm›flt›r.

2.3 KATILIMCILAR VE GRUPLAR

“Sektörel Gelecek Stratejileri Konferans›”, grup çal›flmas› temeline dayal›, sektö-

rel stratejileri gelifltirme metodolojisidir. Gelecek Stratejisi Konferans› yöntem

olarak ortak akl› hareket geçiren yo¤un bir planlama ve h›zl› uygulama yaklafl›m›-

na dayanmaktad›r. Bu nedenle konferansta yer alan çal›flma gruplar›nda, tüm sek-

tör aktörlerinin etkin kat›l›m› sa¤lanmaya çal›fl›lm›flt›r.

NO KATILIMCI F‹RMA / KURUM NO KATILIMCI F‹RMA / KURUM

1 A.Ertu¤rul Çelik Befafl Elek. D.S.C Mekatronik 39 Mustafa Ekinci Do¤u Pres A.fi

2 Abdullah Oymac› Federal Mogul 40 Mustafa Erol Aktafl Group

3 Adem Tülümen Dinamik 41 ‹brahim Balc›o¤ullar› Etabal

4 Ahmet Karakufl Dpt 42 ‹brahim Yüksel Sanayi Ve Ticaret Bakanl›¤›

5 Ahmet Tosun Laspar 43 ‹lhan Civito¤lu Lucas Elektrik

6 Alaaddin Aksoy De-Mi Metal 44 Mehmet Aktafl Özaktafl

7 Alp Bafltu¤ V›steon Turkey 45 Muammer Ball› Ball› Metal

8 Alper Gülnur Ermetal 46 Murat Baysal Nski

9 Atila Bedir Dpt 47 Necdet Demir Hss Otomotiv A.fi

10 Ayhan Korgavufl Ünver Group 48 Nihan Sekirden Oskim

11 Baflar Savran Otam A.fi 49 O¤uz Öztokatl› Coflkunöz Holding Belka A.fi.

12 Benan S›¤maz Vatan Pres 50 Onur Onarlar Oskim Otomotiv

13 Bülent Koruk Piston 51 Onur Gücü fiahinkul Otomatç›l›k A.fi.

14 Bülent Bat› Coflkun Öz 52 Onur Çetinkaya Timsan

15 Cevdet fiengezer Plastiform 53 Orhan Korgavufl Ünver Group

16 Burak Acarbay Teb 54 Ömer Kazangil Nsk

17 Ceyhun F›nd›k Orda Otomotiv 55 Rag›p Öktem Lider Lastik

18 Emin Direkçi Partner 56 R›za Bozoklar Tofafl

19 Ergün Günevi Hüner Kriko 57 Sabit Kurtaran Kurtaran Oto

20

NO KATILIMCI F‹RMA / KURUM NO KATILIMCI F‹RMA / KURUM

21 Erhan Karakoç Dtm 59 Sedat Fenerci Fen - Dasel

22 Ersin fiimflir Nursan Elektrik Donan›m A.fi 60 Selçuk Dörtkardefller Ak-Pres

23 Ertu¤rul Çelik Befafl Elk. D.S.C.Mekatronik 61 Serap Yefliltafl Sad›k Otomotiv A.fi.

24 Esen Var›fll› Kiel A.fi 62 Serkan Atay Pres Metal A.fi.

25 Fahrettin Sar› Do¤u Pres A.fi 63 Süleyman Göko¤lu Erkunt Holding

26 Fatih Tafl Otam A.fi 64 fiadiye Arslan Özfer Döküm Ltd.fiti.

27 Ferit Karsl›o¤lu Feka Otomotiv 65 fiakir Can Bursa Kosgeb

28 Figen Haraçç› Çemtafl A.fi 66 fierife Eren ‹nci Akü

29 Gözde Deliömero¤lu Presmetal 67 fievki Köksal Hüner

30 Habil Duran Tosyöv Yön. Kur. Bafl. 68 Tansu Sina¤ Uluda¤ ‹hr. Birli¤i

31 Hakan Ekflio¤lu Bor Çelik 69 Tayfun Yolo¤lu Boztekin A.fi.

32 Hakan Tuzlac›o¤lu Teknik Malzeme 70 Tevfik Mayda Teknorot

33 Hamit Karada¤ Uc.Dan›flmanl›k 71 Tuna Kardefl Nursan Elek. Donan›m

34 Hasan Öz Özfer Döküm Ltd.fiti. 72 Ufuk Uslu Yazak›

35 Hayrullah Güler S.C.M Oto. A.fi 73 Umut Eski Oem

36 Hüseyin Topal Ada Otomotiv 74 Yavuz Bayrak Boduro¤lu Oto. Ltd. fiti.

37 Hüseyin Mumcu Kosgeb Bursa 75 Yesari Sualp Ermetal

38 Hüseyin Durgut Can-San Otomotiv 76 Y›ld›ray Korhan Kurtaran

21

3. AÇILIfi KONUfiMALARI

3.1 Halil AKGÜL

De¤erli misafirler hofl geldiniz.

Böyle bir sektör toplant›s›n› biz BUS‹AD’da, TAYSAD’da çok s›k yap›yoruz.

Bankac›lar›n bu ifle el atmas›nda herhalde bir hay›r vard›r diye düflünüyorum.

fiimdi size bugün otomotiv sektörünün sorunlar› ve çözüm önerilerinde, bizim

BUS‹AD, TAYSAD ve sektör temsilcileri olarak haz›rlad›¤›m›z raporlardan bir

örnek sunaca¤›m. Bu raporlar› biz hükümete, yetkililere her sene ulaflt›r›yoruz.

Sektörü tehdit eden geliflmeler nelerdir? Çin, Hindistan, Do¤u Avrupa’daki kapa-

sitelerin fazlal›¤›, araç fiyatlar›nda rekabet sonucu düflen kar marjlar›, yüksek adet

ihtiyac› nedeniyle yüksek yat›r›m ve yüksek sabit giderler, sanayi hissedarlar›n›n

gelirleri ve %68 ihracat›n› bat› Avrupa ülkelerine yapan Türk Sanayisi için bu pa-

zardaki doygunluk; yani %2 büyüme öngörülüyor. Çin’in Afrika ve Ortado¤u ül-

kelerinden tedarik kayna¤› bulmas›; yani Çin çok ucuz diyoruz ama Çin de daha

ucuz yerlerden tedarik bulmaya bafllad›. Türk Liras›n›n afl›r› de¤erlenmesi, %70’i

ihracat için çal›flan sektörün rekabet gücünü de yok etmektedir.

Sektörde yeni e¤ilimler nelerdir? Geliflmekte olan pazarlarda, büyük potansiyel

gösteren ucuz otomotiv pazar›nda rekabet artacak. Japonlar, Frans›zlar ucuz ara-

ba yapmak için u¤rafl›yorlar. Nitekim Hindistan da piyasaya bu ucuz arabay› sür-

dü. Ar-Ge süreçlerini firma de¤eri olarak ellerinde tutmak isteyen ana sanayiler

birinci seviye tedarikçileri, rekabetin darald›¤› alanlara sokmak ve tedarik zincir-

lerini organize ettirmek istemektedirler? Ana sanayinin de en çok yat›r›m yapt›¤›

alanlar müflteri ve servis hizmetleridir. Görüyorsunuz plazalar, müflteriye yak›n-

l›klar; ana sanayi bunlara çok yat›r›m yap›yor. Hindistan büyük kar marjlar›yla en

iyi yat›r›m yap›labilecek merkez olmaya devam etmektedir. Çin, düflük maliyet

f›rsat›yla çekicili¤ini devam ettirmektedir. Avrupa da, do¤uyu, yani Bulgaristan,

Slovakya, Romanya, Türkiye gibi ülkelere sanayisini kayd›rmaktad›r. Ortado¤u

ve Afrika’da M›s›r, Ürdün, Gana gibi ülkeler gelece¤in çekim merkezidir; ucuz

üretim ülkeleri olmaktad›rlar.

Pazardaki e¤ilimlere bakt›¤›m›z zaman da müflteri odakl›k, fiyatlar›n düflmesi,

model çeflitlili¤i, küreselleflme ve yerleflme, zorlay›c› çevre uygulamalar›, elektro-

nik ba¤›ml›l›k ve üreticilerin birleflimini görüyoruz. Yine sanayideki e¤ilimlerde

de sistem tedarikçili¤i, tedarikçilerin birleflmesi, rekabet öncesi ifl birli¤i, platform

teknolojisi, h›zland›r›lm›fl proje ve yenilikler, malzeme de¤ifliklikleri, yeni da¤›-

t›m a¤› ve servis aray›fl›, gibi e¤ilimlerdir.

22

Peki Türkiye’ye bakt›¤›m›z zaman sektörün güçlü yönleri nelerdir? Burada reka-

bet gücü potansiyeli var, Avrupa’ya göre daha ucuz bir ülkeyiz. Yeterli üretim ka-

pasitesi var ve bu kapasite artmaya devam etmektedir. ‹yi e¤itilmifl giriflimci insan

gücüne sahibiz. Güçlü bir yan sanayimiz olufltu. Uluslararas› kalite sistemleri uy-

gulan›yor. Y›llard›r uluslararas› teknik mevzuatlara da hâkim olmaya bafllad›k.

Güçlü yabanc› ortaklar› ile bir entegrasyon sa¤lanm›fl durumda. AR-GE potansi-

yeli gelifliyor. Ana sanayiler art›k AR-GE bölümlerini burada kurmaya bafllad›lar.

Sürekli teknoloji yat›r›m›, ihracat deneyimi, bir de doymam›fl bir otomotiv pazar›

- bir iç pazar var. Türkiye’de sektörün zay›f yönlerine bakt›¤›m›z zaman da; ulu-

sal bir stratejinin eksikli¤i, pazar›n istikrars›zl›¤›, afl›r› say›da firman›n olmas›, afl›-

r› ithalat pay›, ana - yan sanayi iliflkilerinin yetersizli¤i, karmafl›k sat›fl vergisi ve

afl›r› yüksek sat›fl vergileri ki otomobilde hala en yüksek vergiler Türkiye’de. Tek-

nik mevzuat uyumunda örgütlenme eksikli¤i, ifl gücünde krizlerden kaynaklanan

nitelik ve nicelik kayb›, her krizde k›ymetli elemanlar›m›z›n kaçmas› veya sektör

patlad›¤› zaman yine elemanlarda baflka yönlere kaymalar›n olmas›, yüksek reel

faiz ve temel girdi faaliyetleri, yetersiz yat›r›m ve ihracat teflvikleri.

fiimdi sektörün bu zay›f yönlerinde bir ulusal marka sahibi olamamak çok dile ge-

tiriliyor. Çünkü ulusal marka için büyük devlet deste¤i gereklidir. Malezya, Ko-

re, Hindistan, Çin, ‹ran gibi ülkelerin hepsinde, en çok da Çin’de bu destek sa¤la-

n›yor. Burada afl›r› bir korumac›l›k istenmiyor; ancak devletin bu konuda bir stra-

tejisinin ve bir vizyonunun olmas› gerekiyor. Pazarlamada da yetersizlik vard›r;

kalitede belli bir seviyeyi yakalayan sektör kendini pazarlama konusunda yeterli

de¤ildir. Türkiye bu konuda geldi¤i konumu pazarlayabilmelidir. Yani biz Türki-

ye olarak, otomotiv ülkesi markas›n› dünyaya tan›tmal›y›z. Yan sanayilerimiz,

ana sanayilerimiz Avrupa ödüllerini, en iyi fabrika ödüllerini al›yorlar. fakat Tür-

kiye hala dünyada bir marka konumunda de¤il.

Çözüm önerilerine geldi¤imiz zaman da, ana sanayi Türkiye’yi bir tasar›m ve üre-

tim merkezi haline getirmeyi hedeflemelidir. Yani tasar›m ve ürün gelifltirmeye

yat›r›m yapacak, rekabet öncesi ifl birli¤i, yerli parça oran›n› artt›rma yönünde he-

vesli olacak, yeni projelerde tasar›m, gelifltirme, prototip kal›p, tesis kurma gibi

üretim öncesi tüm safhalarda yerleflme söz konusu olmal›d›r. Yan sanayi ifl birli-

¤inin artt›r›lmas› ve küreselleflmelerine destek verilmesi, stratejik paylafl›m ve he-

def aç›klar›, yeni projelerin Türkiye getirilmesinde top yekun iflbirli¤i gerekmek-

tedir. Yine çözüm önerilerinde yan sanayinin küresel otomotiv sanayinin oyuncu-

su olmay› hedeflemesi gerekiyor. Bunun içinde küresel rekabette yer alabilecek

seviyeye gelebilecek konular; kurumsallaflma, insan kayna¤›na yat›r›m, teknoloji

ve özellikle Ar-Ge’ye yat›r›m, sat›n alma ve finansman kaynaklar›n› do¤ru kullan-

ma, verimlilik, yal›n üretim, Kaizen gibi uygulamalar›n yayg›nlaflmas›, yat›r›m ve

proje yönetimi, uluslararas› iflbirlikler, tedarik zinciri, kalite- maliyet yönetimi,

müflteri yönetimi, temel yetkinliklerin belirlenmesi ve kuvvetlendirilmesi, rakip

analizleri, güvenlik ve sigorta yönetimi- yani ürün geri ça¤›rma, alacak riskleri bi-

na yang›n gibi sigorta sisteminin düzenlenmesi gerekmektedir. Yine çözüm öne-

rilerinde Türkiye’deki otomotiv sanayinin üretim kapasitesi 2010 y›l›nda 2 mil-

yon adet / y›l planlan›rken, sektör ve kamu olarak da flu sorulara cevap aramal›-

23

y›z. Bu yeterli büyüme midir? Hammadde, lojistik, insan kayna¤›, yat›r›m olanak-

lar› uygun mu? Karl›k oran› yüksek projeler mi? Bizim ihracat›m›z Avrupa’ya yö-

nelik, ama pazar›n büyümesi Asya’da, Rusya’da; yani ihracat ve iflbirlikleri gelifl-

mekte olan pazarlara kayarken biz burada yer al›yor muyuz? Sektör, devlet poli-

tikalar›yla destekleniyor mu? Karayollar› alt yap›s› uygun mu? -Mesela; Bursa,

otomotivin merkezi diyoruz ama Bursa’n›n çevre illerle hiçbir otoban ba¤lant›s›

yoktur; yani lojistik olarak çok zay›f bir yerdir. Bursa’da ne demiryolu vard›r, ne

denizyolu.- Kalifiye eleman ihtiyac› için meslek e¤itiminin yeniden yap›land›r›l-

mas›, yaflam boyu e¤itim ne kadar destekleniyor?

Yine otomotiv sanayi flu sorulara cevap bulmal›d›r: Otomotivdeki genel e¤ilimle-

rin ve yeniliklerin takipçisi miyiz? Küresel rakiplerimizi tan›yor muyuz? Ortak ifl-

birlikleri gelifltirebiliyor muyuz? Gelecek 5 y›l, 10 y›l, 20 y›l için stratejik planla-

r›m›z var m›? Müflterilerimizi ne kadar tan›yoruz? Ö¤renen organizasyona sahip

miyiz? Kendi ürünümüz etraf›nda geliflen yeniliklerden haberdar m›y›z?

fiimdi sonuç olarak otomotiv sektörünün rekabetçi olmas› için hükümet ve sana-

yiciler ortak bir strateji belirlemeli ve bunu uygulamal›d›r. ‹hracat›n zorlaflmas›,

ithalatta büyük art›fl tehlike iflaretedir. Sorunlara ra¤men sanayicilerimiz otomotiv

sektörünün 2010 plan›n› çal›flmaktad›rlar. Çünkü otomotiv gelece¤i olan bir sek-

tördür ve kolay vazgeçilemez. Benzer ülkelerdeki kifli bafl›na düflen araç ya da bin

kifliye düflen araç seviyesine ulaflabilmek için Türkiye’de 10 y›lda 10 milyon adet

araç ihtiyac› vard›r. fiu anda 120 adet araç bin kifliye düflmektedir ve bu benzer ül-

kelerde 350 civar›ndad›r. Yenileme pazar›n› düflünürsek Türkiye’nin y›lda en afla-

¤› 1 milyon araca ihtiyac› vard›r. Gerekli düzenlemeler yap›l›r ve rekabet ortam›

yarat›l›rsa, otomotiv sektörü ülke ihracat›nda daha çok pay alabilir. Aksi takdirde

k›s›tl› kaynaklarla oluflturulan sanayi küçülebilir. Sanayide AR-GE ve tasar›m ge-

liflmelerinin desteklenmesi çok önemlidir. Marmara Bölgesi’nin lojistik alt yap›-

s›n›n kurulmas› gerekmektedir. Reel sektör rekabet gücündeki gerileme ve d›fl ti-

caret aç›¤› hükümetin dikkatle takip etmesi ve yönetmesi gereken öncelikli konu-

lard›r. fiimdi biz otomotiv sektörünün sorunlar›n› konuflurken asl›nda Türk oto-

motiv sektörü diye bahsediyoruz; ama bak›yoruz Türk markas› var m›? Yani, bü-

tün yat›r›mlar yabanc› ortaklarlad›r. Ben dün akflam Fenerbahçe maç› seyrederken

onu düflündüm. Fenerbahçe büyük bir baflar› sa¤lad›. Bak›yoruz futbolculara

Mehmet Aurelio. Oyak Renault, Gökçen Vederson, Ford Otosan; ama sonuçta Fe-

nerbahçe bir Türk tak›m›. Otomotiv sanayine bakt›¤›m›z zaman, ana sanayide de

yan sanayide de hep yabanc› oyuncular var. Ama sonuçta o, bu ülkenin sanayisi

ve onun baflar›s› hepimizin baflar›s› olacak. Bu yüzden onun kal›c›l›¤›n› sa¤lama-

m›z laz›m.

Sorunlar ve çözüm önerilerine ilginiz için hepinize teflekkür ediyorum.

24

3.2 Fahrettin GÜLENER

Sizleri sayg›yla selaml›yorum.

Yerel bir televizyon kanal›m›zda, Marjinal Fayda isimli bir program vard›. Böyle

bir programda de¤erli TEB Genel Müdür yard›mc›s› Turgut Boz Bey’in konuflma

yapaca¤›n› bilmiyordum. fians›m yaver gitti, rastlad›m. KOB‹’lerin yan›nda ol-

mak için yepyeni bir imaj gelifltirdik. Hep alan bankac›l›ktan dolay› KOB‹’lerimi-

zin gözünde iyi iz b›rakmam›fl›z. fiimdi ise vermeyi, verebilmeyi de alabilmek ka-

dar plan dahiline alm›fl, yeni bir bankac›l›k getiriyoruz dedi. Dün akflamdan bu za-

mana, flu kadar saat geçti. fiimdi ispat›n› yafl›yoruz. Kazan-kazan modelini banka-

m›zca yeni bir anlay›flla yeniden tarif ettiklerini söyledi. KOB‹ dan›flmanlar› kad-

romuzu yak›nda piyasaya sal›yoruz dedi. Gerçekten ben sabah› zor ettim. Geldim

hemen kendisini buldum, sar›ld›m, tebrik ettim. Allah raz› olsun, çok teflekkür

ederim.

Benim kendime ait bir korkum var. 1972 y›l›nda çek bile yazmay› bilmiyorken,

üniversiteyi gündüz çal›fl›p,gece okuyup ön lisansta b›rak›p soka¤a ç›km›flken

bankac› kimdir? Bankac› benim babamdan,valimden büyük. Hepsinden büyük

adam, ben nas›l yan›na giderim. Belki 15-20 yol talim ettim, bu korkuyu atama-

d›m. Halen de korkuyorum. Ben TEB’e teflekkür ederim. Yar›n sabah bu formü-

lü, bu anlay›fl› gelifltirecek olan bankac›l›k sektörüne teflekkür etmek istiyorum.

Otomotiv ana sanayi, devlet otomotiv yan sanayi kendi içinde bo¤uflarak 2007’de

bir milyon gibi bir adedi ürettik ama kafl›n› gözünü yard›k fiimdi bankac›l›k sek-

törümüz diyor ki; Biz yeni yüzümüzle sizin yan›n›zday›z. Çünkü ortada bir üre-

tim var. Bunun fabrikas› var ana sanayi, gönüllüsü var yan sanayi, babas› var dev-

let. Para bende yok ama sanayide var. Bende olmayan parayla ifl yapaca¤›m,bir de

devlet benden vergi alacak. Bir de kay›t içi ekonomide olaca¤›m. Demek ki ben

bu dünyaya ceza çekmeye geldim. Tabi ki böyle düflünmüyoruz. Dünya yap›yor-

sa biz de yapaca¤›z. Ama bugünden itibaren yapaca¤›m›z› müjdeli bir haber ola-

rak ald›m, size tercüme etmeye çal›fl›yorum. Çözüm orta¤› diye bir ifade var. Çö-

züm orta¤› hep kullan›l›r, yap›lmaya çal›fl›l›r. fiimdi benim için bir numaral› çö-

züm orta¤› bankac›l›k sektörüdür. Babam bana hiçbir fley b›rakmad›. Yoktu ki

adamda ne b›raks›n. Yar›m, torba paras› verdi Allah raz› olsun. Böyle giderse ben

çocuklar›ma daha kötü bir fley b›rak›yorum, dert b›rak›yorum. Ah zavall› çocuk-

lar›m nas›l bafla ç›kacaks›n›z. Hay›r, bu anlay›fllar de¤iflecek. Çünkü TEB bugün

bizi yeni bir anlay›flla tan›flt›rd›, öncülü¤ünü yapt›. Gerçekten teflekkür ediyorum.

Otomotiv meslek adamlar› ifadesini ben yerinde buluyorum. Sanmay›n ki otomo-

tiv yan sanayinde benim gibi patron diye geçinen adamlar stres hisseder. Nerde,

geçti. Ben havlu att›m, kaç›yorum. Kaçm›yorum asl›nda profesyonel yöneticili¤i,

ald›¤›m e¤itimleri, tecrübelerimi delege ediyorum. fiimdi o insanlar hissediyor.

Hangi kademeye kadar, dün sabah iflbafl› yapm›fl çocu¤a kadar. Neden? Hiç ona

demediler ki sen biraz gez toz dolafl da bak bakal›m sonra ne ifle yarad›¤›na. Ba-

kaca¤›z, yok öyle bir fley. Geldi¤i anda hemen yönlendiriyorlar. Ben bazen ac›yo-

rum. Çocuk kanatlar› aç›k bir flekilde fabrikaya girdi. Hemen budad›lar, bir daki-

ka uçmak bitti, seke seke dikkatli ol dendi.

25

fiimdi bu en sondaki adam ile en üstteki profesyonel yöneticilerin tamam›, ben de

dahil olmak üzere, benim çocuklar›m da dahil olmak üzere otomotiv meslek ada-

m› olmak zorunday›z. Bu dinamik bir kitledir. Örnek; fabrika insan say›s›n›n top-

lam›n›n yüzde kaç› mühendistir ya da yüzde kaç› toplamda üniversite mezunudur

diye bakt›¤›n›z zaman üniversitelerde okutulan %8-10 iyi bir rakamd›r. Geçti

%12-14’ü buldu. KOB‹’lerimizin yeni yüzlü dostu bankalar›m›z her an fabrikala-

r›m›z›n hatlar›nda bulunsunlar. Geçiyorduk u¤rad›k, nas›ls›n iyi misin? Geçti bu

devir. Bana para verdiysen, kredi verdiysen bu kredinin içerde hangi ocakta kay-

nad›¤›n› bir de sen gör. Gide gele bir fley fark edilecek. Bazen bizim dostlar›m›z

öyle söylüyor. Bankac› yada finans dostlar›m›z diyor ki; Ne kadar gelifltiniz ya!

‹yi mi söylüyor, kötü mü söylüyor anlam›yorum. Ne yapt›n sen der gibi geliyor.

Ben üzerime al›nm›yorum. Sanatkar›m da ondan. Bir aferin 150 km yol yapt›r›r.

Büyüyeceksem orta¤›m ol, yan›mda ol. Uzun y›llar›m› nas›l ki devletime vermifl-

sem,istesem de istemesem de flimdi de KOB‹’lerin yan›ndaki yeni yüzüyle, yeni-

lenmifl gerçek dost yüzüyle de¤erli bankac›lar›m›z›n kol kola olma ihtiyac›m›z›

ben tarif ediyorum, tekrarl›yorum, hat›rlat›yorum.

Geminin ad› otomotiv. ‹çinde ana sanayi, yan sanayi, banka ve devlet kurumlar›-

n›n ortak ak›l ve ruh birli¤i içerisinde toplumsal sosyal sorumluluk çözümleri iyi-

ce anlafl›lacakt›r. Ne zaman? Bu da yar›n sabahtan itibaren. 1 milyon otomobil

ürettik. Bizim ana sanayilerimiz bizi bir fley yap›yoruz zannettikleri için flimdi 2

milyon yapars›n›z diyor. Yerli sanayicilerimiz hayat›m›z›n belki biraz yorgun ama

en verimli, en olgun dönemindeyiz. Bizlere zor gelmesin diye,ay›p olmas›n diye,

mahcup olmayal›m diye bir kayg› kültürü afl›lanm›fl sak›n ha borcunu zaman›nda

öde,sak›n ha protesto olma, sak›n ha piyasada sana doland›r›c› demesinler. Ben

böyle yetifltim. Kay›t içi ekonominin efendilerine de¤er verildi¤ini görmek istiyo-

ruz. Bu bir zenginlikti. Ben bu zenginli¤i hissediyorum. SSK ve tamamlay›c› ver-

gilerin ayl›k tutar› benim flirketimde 1.000.000 dolar. Süper bir enayilik. Buraya

ç›kt›m otomotiv konuflaca¤›m. Hep yar›n sabah› düflünüyorum, yar›n sabah hangi

yolda hangi kald›r›mda yürürken baflkas›n›n yapt›¤› kiremit kafama düflecek. Bu

korkuyla 58 yafl›ma girdim ay›p yahu! Bu korkuyu birileri ya als›n yada yard›m

etsin. Vergi aff› ilan edildi. Devlet kolayl›k getirdi. Ben buna nas›l sitem edebili-

rim ki. Sitem edemem. Peki ya her ay düzenli olarak belirtti¤im paray› kredi kul-

lanmak pahas›na ödeyebilen benim hiç olmazsa bir enayilik sertifikas› ihtiyac›m›

anlam›yor mu? Ay›p m› acaba bunu söylersek? Bence vaciptir. 1972 y›l›ndan be-

ri süregelen mücadelemin her döneminde can sa¤l›¤›yla u¤raflt›m. Jan Bey ne ka-

dar sa¤l›kl›s›n dedi. Hayalindeki beni unutur diye, ben ona belim kay›k oldu¤u

için sekiz kez ameliyat oldum diyemedim. Kaportay› sa¤lam tutuyoruz, bedeller

ödendi. Ama meslek aflk›,ülke bilinci ve insan sevgisi o kadar a¤›r bast› ki çocuk-

lar›m› unuttum,daha yeni tan›yorum. Çocuklar›m iflin bafl›nda, bu çocuklar› daha

yeni tan›yorum, Allah Allah bizimmifl yahu diyorum. Bana meslek arkadafllar›m

zaman zaman diyorlar. Kusura bakmay›n sokaktan geldim küçük esnaftan geldim.

Çek yazmay› bilmeden geldi¤im için bu haleti ruhiyenin insan›y›m. Kendimi sak-

larsam o zaman akademik olmaya çal›fl›r›m. Yok öyle bir özelli¤im. ‹yisi mi ken-

dim olay›m. A¤abey ifller nas›l? Ben semerimden memnunum. Birçok insan bura-

da bunu duymufltur. Kardeflim, iflinin efle¤i olmayacaksan bugünün efendisi nas›l

26

olurdum ki? Birazc›k buna bakal›m. Dünya otomotivde çift veren de her türlü tak-

la, salto burma hareketi yap›yor. Yap›yor ki Jan Bey 2.500 dolarl›k araba yapal›m

dedi. A¤abey dur yahu ayakkab› yok, babadan gelen bir fley yok. Onlar gördü mü?

Mesele burada. Yani mazeret yok, yapacaks›n. Devletin temsilcisi hükümetleri-

miz art›k reel sektörün içerisindeki vergi yükünü azalts›n. Azalts›n diye büyük bü-

yük ba¤›r›rsam hiç duymayaca¤›ndan sakin söylüyorum. Brüt ortalama y›ll›k iflçi

maliyetlerimiz 18.000 dolar düzeyinde. Hindistanl›n›n y›ll›k geliri 800 dolar. Bi-

zim sektörde Çin 1200 dolar› yakalam›fl. ‹ran, Malezya 2.000 dolarlar› aflma he-

vesiyle 2015’i bekliyor. Biz burada baya iyi ifller yap›yoruz. Çünkü garibim ben,

%3-5 karla çal›flmak yüreklili¤ini, cengaverli¤ini kabul etmiflim. Ricam›z flu:

Devlet benim önüme az›c›k ot koysun, vallahi daha çok süt verece¤im. Ben bu-

gün gördüm ki, hissettim ki, de¤erli bankac›lar›m›z ellerinde demet demet gülle

geldiler, bizi misafir ettiler. Ben de söz veriyorum ki önüme konulan bu güle kar-

fl›l›k güller gibi de süt verece¤iz. Neden vermeyelim? Ot bekliyorduk gül geldi.

Biz de bunu yapaca¤›z. Çok zorlu üç y›l›m›z var. Arsa bulmak, paras›n› ödemek,

inflaat›n› yapmak, içine presleri koymak, kal›plar› yapmak bir de kiminle yapmak.

Hadi onu da buldun tam 1.000.000 otomobil yapt›n, yeni 1.000.000 yapmak. O bir

çevrim, h›zl› bir çevrim. Ar-Ge için yasalar›n destekleyici oldu¤u kadar yoklay›-

c› imtihan edici özellikleri olmal›d›r. Koro halinde Ar-Ge teflviki istiyoruz, ama

istisna olarak konufluyorum. ‹çimizden ç›kabilecek bir kötü örnek yüzünden do¤-

mak üzere bo¤ulmayal›m. Ben realist adam›m kimseyi hedef alm›yorum. Ama bu

do¤muflu yaflatmak,bo¤mamak için kafamdakini de söylüyorum. Böyle bir mev-

zuat AB normlar›nda vard›r. Acil ve ciddi çözümler için zaman›m›z kalmam›flt›r.

Diliyorum ki hani flu Anadolu Atefli Dans Grubu var ya, bizler, devletimiz, ana sa-

nayimiz, bankalar›m›z, inançl› iflçilerimiz, mühendislerimiz ile dünyada gösterile-

re koflal›m. Bizi seyretsinler, vay be desinler, buna inan›yorum. 1975 y›l›nda To-

fafl Oto grubundan Do¤an Subaykan acele telefon etti. Kofl dedi Vehbi Bey size

ödül verecek. Ödül verecek ama ben nas›l gidece¤im, elbisem bile yok. Ödül fluy-

mufl; ö¤len yeme¤inde yöneticileriyle yapt›¤› haftal›k toplant›s›nda beni sol yan›-

na oturttu, yemek yiyece¤iz. Baflar›m flu idi: ‘Tofafl’›n servis tak›mlar›n› Türkiye

çap›nda yerlefltirdim’. Üstelik ‹stanbul d›fl›ndaki tek üreticiydim. Buna mukabil

yedide bir fiyat›na mal etmiflim. Ben de çok para kazand›m. Bunun karfl›l›¤›ym›fl

y›llar sonra ö¤rendim. Rahmetli flunu söyledi; delikanl› sana yeni siparifl ba¤la-

m›fllar 352 bin lira, evet efendim, bunu nas›l yapacaks›n bir noksan›n var m›? ‹fl-

te Vehbi koç budur. Ben de her ‹stanbul’a gidiflimde gider Bay Morris’in tam kar-

fl›s›ndaki frezeyi izlerim, dönerim. O sabah da ö¤len yeme¤ine vakit oldu¤u için

beni görmüfl, geldi ,tuttu kolumdan gel bakal›m kardeflim içeri dedi. Sen gelip ge-

lip bak›p gidiyorsun derdin ne? Ben kal›pç›y›m dedim, bu frezeyi hayal ediyorum.

Sana verelim dedi. Param yok dedim. Kolay, bir araflt›rma yapar›z dedi. Bu hofl

sohbette ö¤len yeme¤i yenilirken, bir de bu soru geldi. Valla Morris Bey dedi ki

sana bu frezeyi veririz. Bir de yan›nda testere var o laz›m bana, bunlar› al›rsam

yapar›m dedim. Ama hayalde al›rsam. Yan›nda rahmetli vard›, ilk genel müdür.

Dedi ki: ‘Ferit bu delikanl› akflama kamyonla Bursa’ya makinelerle gidecek’. Ba-

k›n bu yaflanm›fl bir hikaye. Ama ben yüzümü kara ç›kartmad›m, bugün o güve-

nin eseridir firmam›n 1.400 kiflisi. Bugün bize de¤erli bankalar›n verdi¤i kredile-

27

rin can›m›z› ac›tarak dahi olsa geri dönüflünü ödedi¤imiz içindir ki böyle bir ödü-

le, böyle bir onursal varl›¤a sahibim. Ben diyorum, tekrar ediyorum,benim gibi-

ler ad›na konufluyorum. Bankac›l›k kurumundan para de¤il, önce güven istiyo-

rum. Benim de¤erim; profesyonel güvenilir ekibimin de¤eri, çocuklar›m›n, efli-

min, hatta torunlar›m›n ifle ba¤l›l›klar›n›n de¤eri,. Anlay›p görecek, sorgulaya-

cak,güvenecek bankac›l›k anlay›fl›n›n müjdesini bekliyordum,almaya bafllad›m.

Ben bankac› olsam, böyle bir adamdan da alacakl› olsam sevinirim. Hatta ona bir

semer daha koyar›m. Garanti adam yahu! Ömrünü vermifl bundan sonra nereye gi-

der. Amerika’ya kaçmam›fl ki! Çocuklar›na abondene olmufl. Utanma terbiyesi de

var ise en önemli sermaye budur. Kamyoncu demifl ki bitmeyen servet itibard›r.

Helal olsun kamyon floförüne. Ben hep onun gibi olmak istedim. Mudanya’da

1978 y›l›nda küçük bir triportör görmüfltüm. Arkas›na yazm›flt›m, büyüyünce t›r

olaca¤›m diye. Galiba ben o t›r›n birinci dorsesini yapt›m, ikinciyi çocuklara b›-

rakt›m. E¤er bankalar›m›z, finans kurumlar›m›z kriz söz konusu olmas›na ra¤men

bana kredi vermiflse korkmas›nlar, akflamdan sabaha o presi baflka bir yere tafl›ya-

mam. Kamyona da s›¤m›yor, rezil de olmak istemedi¤ime göre Allah kalp kuvve-

ti versin, kat›r direnifli versin, ben bu ifli yapar›m. fiuna iflaret ediyorum, bir y›ll›k,

iki y›ll›k,üç y›ll›k krediler de¤il; bir modelin ç›kmas›n›n seyir seferi üç y›l, en az

iki y›ld›r. fiimdi arsam var, inflaat yapam›yorum. Neden? Mevzuat. Bizim orda

bilmem ne bölgesinde mevzi imar plan› Sanayi Bakanl›¤›’n›n 28 ayd›r onay›ndan

geçmedi. Ben flimdi kaçak inflaat yapay›m, olmaz yapamam. Ama üretim bekli-

yor! Ben nas›l bir adam›m ki nas›l uyuyabiliyorum ki. ‹flte biz art›k çeliklefltik.

Benim büyük bir de¤erim var, gücüm var. Art›k bunu hem alg›lad›m, hem anlata-

biliyorum, hem de bir sevda olarak afl›layabiliyorum. Hemen korkup kaçabiliriz.

A¤abey savaflal›m ama çok zor. Ne yapal›m? ‹nsan olmak için zoru yenmek la-

z›m. K›rk dört ülke gezdim. Affedersiniz ama k›rk beflinci s›radayd›k. fiimdi ifl de-

¤iflti.Art›k ilk ona girdi¤imizi düflünüyorum. Otuz alt› y›lda yaflanm›fllar› anlat-

mak, hele böyle biraz hülasa etmek çok zordur. Ama e¤itilmifl insan gücüne ihti-

yac›m›z var. E¤itilmifl insan gücü için yap›lmas› gerekenlere dair bir görevimiz de

bir sonraki sayfada kalm›fl. Onu öne çekece¤iz. Devletin üretti¤i yada devletin ye-

tifltirdi¤i endüstri meslek lisesi çocuklar›n› biz al›p ifle koyam›yoruz, üniversite

mezununu al›p de¤erlendiremiyoruz. O da öyle bir noktaya gelmifl ki benden da-

ha iyi biliyor. Uzlaflmam›z befl y›l sürüyor. Bu politikalar› Allah’tan ki çok eski

kadim bir dostum, inflallah çözümler. E¤er politikac›l›¤› birazc›k kenara b›rak›rsa

bizim bu söylediklerimizi çok iyi anlayacakt›r. 2010 ve sonras›nda ben var›m,ça-

l›fl›yorum. Gerçekten çok iyi niyetliyim. ‹yi niyet yetmez. Baflar› için nas›l imza

att›ysam, yine imza atmaya haz›r›m. Sizler ad›n›za konufltum.

Sayg›lar›mla, teflekkür ederim.

28

3.3 Jan NAHUM

Hepinize iyi günler, iyi çal›flmalar dileyerek sözlerime bafllayay›m.

Türkiye maalesef bir Kore olamad›. Otomotiv sanayi aç›s›ndan bakt›¤›n›z zaman

Türkiye’nin Kore olamad›¤› gerçe¤i ço¤u zaman otomotiv sanayine ve otomotiv

sanayinin içinde bulunanlara bir kritik olarak dile getirildi. Her iki ülkenin otomo-

tiv sanayinin geliflmesi ayn› zamanda bafllad›; fakat Kore’nin nereye vard›¤›, Tür-

kiye’nin nerede oldu¤u belli diye söylemler oldu. Türkiye’nin otomotiv sanayi

aç›s›ndan Kore gibi olmas›na imkân yoktu. Olamayacak bir fleyi otomotiv sanayi-

nin üstüne y›kmak do¤al de¤ildi. Bir kimyasal reaksiyonun olabilmesi için bir ta-

k›m flartlar›n oluflmas›na ihtiyaç vard›r. En basitinden su 100 dereceye gelip de,

buharlaflmas› için gerekli olan ek kalorileri almad›¤› müddetçe buharlaflma ger-

çekleflmiyor. fiimdi otomotiv sanayinin de belli bir boyuta gelebilmesi veya Ko-

re’nin benzeri bir geliflmeyi tarihi içinde gösterebilmifl olmas› için birtak›m flart-

lar›n gerçekleflmesine ihtiyaç vard›. Bunlar maalesef günümüze kadar do¤ru dü-

rüst gerçekleflmemiflti.

Hep anlat›r›m, belki baz›lar›n›za tekrar anlat›lm›fl olacak; ama 1996 y›l›nda oto-

motiv sanayi, geçmifl baflar›s›zl›klar›n›n ö¤renilmesi ve Proton’un baflar›lar›n› gö-

rebilmek için Malezya’ya götürüldü. Bizler orda “Niye o zaman Kore unutulmufl-

tu, niye Türk Otomotiv Sanayi bir Malezya kadar olamad› niye bir Proton’u yara-

tamad›k” diye düflünmüfltük. O seyahatte çok önemli iki üç tane fley ortaya ç›kt›.

Proton o güne kadar sadece 100 bin araç yapm›flt›, ki Malezya’da çok fazla oto-

motiv üreticisi yoktu; Tofafl ise 1993 y›l›nda 203 bin adet araç üretmiflti. Proton o

güne kadar 10 bin civar›nda ihracat yapm›flt›, 40 bin adet ihraç edece¤iz diye söy-

lemleri vard›. Türk Otomotiv Sanayi de ihracat konusunda o güne kadar pek ba-

flar›l› olamam›flt›; fakat Proton iflin sonunda baflka bir ülkenin arac›n›n kopya üre-

timinin d›fl›nda bir fley de¤ildi; ama gelin bize bak›n ki otomotiv sanayine verilen

örneklerden bir tanesi oydu.

O gün Malezya’ da iki tane önemli mesaj ç›kt› ortaya. Malezya’n›n baflkan› her ay

Proton’un geliflmesi hakk›nda brifing al›rd›. Yani devlet otomotiv sanayinin gelifl-

mesiyle bu kadar ilgileniyor, stratejilerine dikkat ediyordu. Bir ikinci söylenen de;

her Malezyal› sabah kalkt›¤›nda Proton’un baflar›s› için dua ediyordu. Onlar, Pro-

ton gibi bir ürünü üreten memleketin ferdi olmaktan gurur duyuyorlard› ve bafla-

r›s› için dua ediyorlard›. Onlar›n en önemli fleyi buydu. Oysa hükümet de halk da,

Türk Otomotiv Sanayi’nin bir zaaf›n›, bir eksi¤ini, bir yanl›fl›n› ortaya koymufltur.

Bu sanayinin ne kadar zor flartlar ve mevzuatlar içinde geliflti¤ini hiçbir zaman

görmek istememifllerdir. Ben flunu içinden geldi¤im için çok rahatl›kla ve iftihar-

la söylüyorum; hakikaten Türk Otomotiv Sanayi bugün herhangi bir noktaya gel-

miflse, çal›flan›n›n, iflçisinin, teknisyeninin, memurunun, mühendisinin, yönetici-

sinin özverisiyle gelmifltir. fiimdi geldi¤imiz yere bak›yoruz, diyoruz ki hakikaten

Türkiye’nin iftihar etti¤i sanayi kollar›ndan bir tanesi otomotiv sektörüdür. ‹hra-

cat konusunda da iddial› olan bu sektör için, Avrupa’n›n bir y›¤›n iddial› üreticisi

Türkiye’ye geliyor ve üretim yap›yor.

Ben ‹talya Fiat’ta iken; Türkiye’ye bu ürün gider mi gitmez mi konusu yönetim

kurulunda konufluldu¤unda, benim d›fl›mdaki yabanc› yönetim kurulu üyelerinin

29

söyledikleri fluydu: “Türkler Almanlar gibidir. Bir fleyi yapmaya karar verdiler mi

yaparlar. Kaliteye karar verdiler, onun en iyisini yapt›lar.” Dolay›s›yla acaba To-

fafl kaliteli bir üretim yapar m› yapmaz m› düflüncesi gündem konusu olmaktan

ç›km›flt›. Öyle bir sorgu sual de yoktu. Dolay›s›yla Türk Otomotiv Sanayi 1990’l›

y›llarda bafllad›¤› teknoloji - ekonomik ölçek kalite devrimini zaten ciddi bir fle-

kilde gelifltirdi Bugünkü Avrupa’n›n birçok üreticisinin de fark›nda oldu¤u müt-

hifl bir avantaj ve konumlama sa¤lam›fl durumdad›r.

10 y›l geriye gitti¤imizde, yani Gümrük Birli¤i’ne girdi¤imiz dönemde, bambafl-

ka bir resim vard›. Feda edilecek sanayi, otomotiv sanayiydi. Maalesef ifl sahiple-

ri de bu sanayinin gelece¤inden %100 emin de¤illerdi ve bu sanayiyi feda edile-

bilecek bir sanayi olarak görüyorlard›. Gelin bak›n ki 10 y›l sonra, Türkiye’nin en

ciddi sanayisi olmufl durumday›z. Buna bakarak; çok zor flartlardan, çok zor bir

geçmiflten gelmemize ra¤men, kendi bilgi, beceri, u¤rafl, özverimizle sanayimizi

ne duruma getirdik diyebiliriz. Art›k Türk Milleti, Türk tüketicisi, hükümet ve

otomotiv sanayinin bir beraberli¤i var. Sanayinin önemini art›k herkes kavram›fl

durumdad›r. Dolay›s›yla mümkün oldu¤unca ileriye gitmek, büyütmek, genifllet-

mek için herkes; hiç bugüne kadar görülmemifl flekilde el eledir. Bu rüzgarla oto-

motiv sanayini, geliflmeye hiçbir engeli olmayan sorunsuz bir gelece¤i varm›fl gi-

bi de düflünebiliriz. Yöneticilerimiz bunu yapabilir. Gazetelerden izliyorum, bir-

çok yöneticimiz “fiöyle yap›yoruz, böyle ediyoruz, flöyle büyüyece¤iz, böyle bü-

yüyece¤iz” diyorlar. Tabi ki olacak.

Bir haber gördüm dün gece. Bu bana baflka haberleri de hat›rlat›yor. Önce dün ak-

flamki haberi söyleyeyim. Ayakta donmufl bir kurt vard› do¤uda. Herhalde o kurt

ayakta dururken donaca¤›n› hiç düflünmemiflti; ama gelin bak›n ki resmen ayakta

donmufltu. Bu tabiatta yeni olan bir fley de¤il biliyorsunuz. Sibirya’da bulunan bir

mamut a¤z›nda yemek varken donmufl olarak bulunuyor. Ondan sonra bir çevre-

cilik ak›mlar› bafllad›; ama gelin bak›n ki bugün e¤er karbon emisyonlar› olma-

sayd›, dünya küçük bir buzul devri yaflayacakt›. Dünyada buzul devirleri gelip ge-

çiyor. Karbon emisyonlar› - dünyay› ›s›tan, global ›s›nma vs - bugün dünyay› kü-

çük bir buzul devrinden kurtaracak kadar tabiat› de¤ifltirdi. Biz bunun etkisini çok

da fazla hissetmiyoruz; çünkü dünyan›n esas›nda bir buzul devrinde olmas› gerek-

liyken, karbon emisyonlar› bizi buzul devrinden ç›kartt› ve normal bir dönemi ya-

flat›yor. Peki, bir müddet sonra bu buzul döneminden ç›kan dünya karbon emis-

yonlar›yla ne kadar çok ›s›nacak, ne kadar çok de¤iflecek. Bunu Pasifik’te küçük

adalarda yaflayan, adan›n ortas› denizle bölündü¤ü için evinden al›flverifle gideme-

yen insanlar çok iyi hissediyor. Biz bunu daha hissetmiyoruz; çünkü denizin bir-

kaç cm yükselmesi bizi pek fazla etkilemiyor flu anda. Ayn› flekilde otomotiv sa-

nayimizin de gelece¤inde olacak bir tak›m de¤ifliklikler bizi etkilemiyor. fiu anda

“business as usual” devam ediyor. Büyüyoruz, harikay›z; daha Volkswagen gele-

cek, Mercedes gelecek; 2 milyon üretim yapaca¤›z; daha baflka modellerimiz de

gelecek, sorun yok gibi görünüyor.

Yeni elektrikli araç yat›r›mlar›n› yapmak için nereye gitmek istiyorlar; Çin’e. Bu

k›r›lma noktalar› f›rsatlar veya tehditler yarat›r. Bir k›r›lma noktas›n› siz yakalar-

s›n›z, dünya eflitlenir, orda herkes üç afla¤› befl yukar› eflit yere gelir. Rekabet or-

tam›ndaki devletler, memleketler, flirketler, bireyler bilgi seviyeleri eflitse eflit dü-

30

zeye gelirler. K›r›lma noktas›nda bir f›rsat ç›kar, s›f›rdan bafllama vaktidir, s›f›rla-

ma f›rsat› ç›kar. Vakit s›f›rland›¤› zaman, siz onun avantaj›n› kullanmaya karar

verirsiniz ve herkesle bir yar›fla ç›kars›n›z veya ç›kmazs›n›z. Çin, örne¤in, elek-

trikli araç konusunda s›f›rlanm›fl olan vakti kullanmaya karar verdi ve ilerliyor.

Türkiye ne yap›yor, Türkiye maalesef bu konuda hiçbir fley yapm›yor. S›f›rdan

bafll›yoruz. Öyleyse niye Çin dünyan›n elektrikli araç merkezi olsun da Türkiye

olmas›n? Eski yat›r›mlar sil bafltan bafll›yor. Yani, her fley bafltan bafll›yor. Niye

Türkiye merkez olmas›n, niye biz buna yat›r›m yapmayal›m? Bunu bana sorsan›z

bir tane ana sebebi var: Bu iflin ciddiyetini daha alg›lam›fl de¤iliz. Biz baflar›n›n

sarhofllu¤u içindeyiz. Herkes bu kadar baflar›l› bir sektörün içinde olmaktan dola-

y› mutluluk duyuyor. Bu segmentin önümüzdeki y›llarda geliflme ve ivmesi de-

vam edece¤inden, bunun sarhofllu¤u içinde bir müddet sonra bafl›m›za gelecek

olan dertleri göremiyoruz.

Otomotiv sanayi nerdeyse 25–30 y›ll›k bir planlama süreci gerektirir. Siz bugün

bir konsept düflünürsünüz, konseptleri gelifltirirsiniz, pazara ç›kart›rs›n›z, dünya-

da 3–5 tane fuara koyars›n›z, tüketicinin etkisine bakars›n›z, ona göre de¤ifliklik-

ler yapars›n›z, oradan prototipler ç›kart›rs›n›z vs. Öyle bir süreç ki, hakiki bir kon-

sept fikrin üretime geçmesi nerdeyse 10 y›l al›r. 10 y›l onu de¤iflik varyasyonlar-

la üretirsiniz, 10 y›l da onu yedek parçayla desteklersiniz. 2010’daki konseptiniz;

2040 y›l›nda hala yollarda olacak. 2040’l› y›llarda ise, otomotiv dünyas› olarak,

hiç de bizim bugün bildi¤imiz gibi bir dünya de¤il, çok farkl› bir dünya olacak.

2030’larda da öyle olmayacak.

Hindistan 2500 dolarl›k bir araba yapt›, niye Türkiye bunu yapamad›? Bu ucuz bir

araba; ne müthifl ABS’leri var, ne airbagleri var. Sadece düflünme ihtiyac›n› gös-

terdiler ve ucuz bir araba ortaya ç›kartt›lar. Bizim tüketici böyle ucuz bir arabay›

kullanmaz, Mercedes’i al›r. 2. 3. 7. 8. el dökülen Mercedes’i almaya devam eder.

BMW’yi de al›r; ama ucuz bir arabay›, yani fonksiyonel tafl›ma sa¤layan, az ya-

k›t harcayan, az sorun yaratan basit bir arac› kullanmaz. Otomotiv sanayi de onun

için yat›r›m yapmaz. Çünkü kimse kullanmaz onu. Onlar da yat›r›m yapmaz. Böy-

le bir paradigmas› yok; fakat Çin motosiklet iflini kafaya koyar, motosikleti bafl-

tan tarif eder ve motosikleti normal maliyetinin 4 de birine üretir? fiimdi Hindis-

tan kafaya koyar, 10 bin dolarl›k bir arabay› 2500 dolara üretebilir. Bat› dünyas›

da inan›lmaz ucuz telefon üretmeye bak›yor ki, telefon sadece milyonlarca insa-

n›n elinde olmas›n; 6 milyar insan›n elinde olsun. Dolay›s›yla bir tak›m paradig-

ma de¤ifliklikleri oluyor. Kafam›z›, bu paradigma de¤iflikliklerini yapabilen bir

milletin ferdiyiz, bir sektörün kiflisiyiz, sorumlu yöneticisiyiz fleklinde de¤ifltirme-

ye ihtiyac›m›z var. Gelecekte otomotiv dünyas› nas›l olacak, biz nas›l bir yer ala-

ca¤›z, dünya rekabeti ne durumda olacak onu görmeye ihtiyac›m›z var ve günlük

ifllerimiz içinde yak›na bakmaktan maalesef uza¤a bakam›yoruz. Ama Türk Oto-

motiv Sanayi, yaflam› için stratejik düflünmek zorundad›r.

‹yi günler, teflekkürler.

31

3.4 Ali ‹hsan ‹LKBAHAR

Çok de¤erli meslektafllar›m hepinize sayg›lar sunuyorum.

TEB’e bu sektörle ilgili çok faydal› bir arama konferans› düzenledi¤i için teflek-

kür etmek istiyorum. Benden önce çok de¤erli konuflmac›lar görüfllerini ifade et-

tiler. Tarih tekerrürden ibarettir ki ben genç arkadafllar›m›za yapacaklar› arama

konferans›nda geçmiflten bugüne kadar nas›l geldi¤imizi anlatmak istedim. Onlar-

dan ders alarak önümüze cesaretle bakabiliriz diye düflündüm. Geçen sene KAL-

DER’in genel kurulunda Breakthrough kitab›n›n yazar›, Japon Profesör Shiba, bu

konuda bir saatlik bir konferans verdi. Ben bunu size otuz saniyede anlatmak is-

tiyorum. Bir flirket ya da müessese zamanla büyür, geliflir ama bir noktadan son-

ra ilave tedbirler almazsa, birtak›m yenilikler yapmazsa küçülmeye mahkûmdur.

Bu tepe noktas›na gelmenin öncesinde baz› tedbirler almak laz›m ki lig de¤ifltire-

lim, yeni platformda, geliflen dünyada rekabet gücümüzü koruyabilelim. Bunun

için üç fley laz›m. Yeni bir ürün, yeni bir pazarlama stratejisi ya da yeni bir pro-

ses. Bunlardan birinin ya da birço¤unun olmas› bu baflar›daki önemli s›çramay›

sa¤layacak unsurlard›r. Breakthrough prosesini, yani s›çrama prosesini Shiba bu

flekilde anlatm›flt›r. Otomotiv sektörüne bakt›¤›m›zda fazla de¤il, 1988’den bu za-

mana geldi¤imizde 1993’ lerde bir tepe noktas›na gelmiflken, bu düflmeyi yaflama-

m›z bir nevi Breakthrough projesinde gecikmifl oldu¤umuzu gösteriyor. Ama

2001 krizi ile beraber Breakthrough prosesi gelifltirdi¤imiz görülmektedir. Bu üst-

teki diyagram tüm ticari vas›talara dahil olan otomotiv üretimimizi, alttaki ise oto-

mobil üretimimizi ifade etmektedir. Tüm ticari vas›talar›n da dahil oldu¤u otomo-

tiv üretimimiz ve otomobil üretimimiz paralellik göstermiyorsa, bunun sebebi ti-

cari vas›talara yönelmemizdir ki, bu da yeni bir ürün sorumuza cevap teflkil et-

mektedir. Daha dikkatli inceledi¤imizde 2001 krizinden sonra süratli bir geliflme

gösterdi¤imizi ama bütün bunlar olurken 90’l› y›llar›n bafl›ndan bu yana pazar›n

de¤iflmedi¤ini de görmekteyiz. 1993 y›l›ndaki pazar miktar› 569.000 iken geçen

sene afla¤› yukar› 640.000 say›s›na ulaflt›k, ama hala o civarda bir pazar miktar›n-

day›z. Bazen yükselerek 745.000 say›s›na ulaflm›fl olsak da, inip ç›kan bir seyir

göstermifltir. Trend e¤risi %2-3’lük bir büyümeyi dahi göstermiyor. Demek ki

Türkiye’de pazar yeterince stabil de¤il ve yeterince büyümüyor. Böyle bir pazar-

da ithalata bakt›¤›m›z zaman geçmifl y›llarda, 1996’dan önce %25’ler civar›nda

olan, 1997’de %40 civar›nda olan pazar›n %57-58’i ithalatla karfl›lan›yor. Otomo-

bilde ise %70’i ithalatla karfl›lan›yor. Peki, ne oldu da bizim üretimimiz

1.000.000’lar› geçti? Cevap: ihracat! On sene önce 30.000-40.000’de olan ihraca-

t›m›z geçen sene 829.000 say›s›na ulaflt›. ‹lk on sektöre bakt›¤›m›zda 1997’de oto-

motiv sektörü olarak yedinci s›radayd›k. 1.5 milyar dolarl›k ihracat›m›z›n da

%75’i yan sanayinin, Avrupa’daki yedek parça piyasas›na yapt›¤› ihracatt›. Bir

sene sonra iki basamak atlad›k ve beflinci s›rada yer bulduk. Ondan sonraki sene

dördüncü s›raya yerlefltik. 2001 y›l›nda üçüncü s›raya yerlefltik ve 2002 y›l›nda iti-

baren dört sene arda arda ikincili¤i elde ettik. Oysa otomotiv sektörü 1996 Güm-

rük Birli¤i öncesi feda edilmesi gereken bir sektördü. Gümrük Birli¤i tart›flmala-

r›nda ve antlaflmalar›nda bu sektör nas›l olsa batacak diye bak›ld›¤›ndan birçok

haklar›m›z orda heba edilmifltir. Ama 2006 y›l›nda birincili¤e yerlefltik ve 2007

32

y›l›nda ciddi bir farkla bu birincili¤i korumufl olduk. Haz›r giyim sektörü, zama-

n›nda bizim sektörümüzün feda edilmesini savunan sektörlerden biriydi. Bildi¤i-

niz gibi 1998 senesinde 8.000.000, bugün 16.000.000, iki misline ç›km›fl. Ama biz

1.500.000’dan 21.000.000’a ç›kartarak on befl misli artt›rm›fl›z. Geçen sene bak-

t›¤›m›zda 21.2 milyar dolar ihracatla toplam ihracat›n %20’sini otomotiv sektörü

yapm›fl. Türkiye’nin ilk 10 ihracatç›s›na bakt›¤›m›zda otomotiv sektöründen dört

firma: Ford otomotiv 3.4 milyarla birinci, Toyota ikinci, Oyak Renault ve Tofafl

da s›ras›yla üçüncü, dördüncü firma olarak bu on firma içerisinde yer al›yor. Oto-

motivin önemi burada görülüyor. Ben bir Breakthrough hadisesinde bir firmay›

misal olarak vermek istiyorum. ‹nan›yorum ki bugünkü say›ya gelmemizde bütün

büyük ihracatç› firmalar ayn› hadiseyi yaflam›fllard›r. Ford Otosan 30–40 binlik

üretim say›s› ile ikinci ligde oynayan ve de ba¤l› oldu¤u grup içerisinde feda edil-

mesi gereken, yavafl yavafl sütünün sa¤›l›p kendi haline terk edilmesi gereken bir

firma olarak düflünülürken, içinde çal›flanlar›n ve tabi sahiplerinin de etkisiyle

yepyeni bir Breakthrough prosesi yapmak ihtiyac› hissetmifl. Her ne kadar Breakt-

hrough o zaman bilinmese de akl›n yolu birdir. Yepyeni bir pazar için yepyeni bir

ürün yap›lmak istenmifl. Ama bu ürünü, Ford dünyas›nda olmayan bir ürünü biz

size yapal›m, siz bunu Avrupa’da sat›n biz de büyüme f›rsat› bulal›m demifl. On-

lar›n cevab›, iyi ama bizim bunu çizecek elemanlar›m›z yok, mühendislerimiz

yok. Teslim olunmam›fl, biz mühendis de buluruz denmifl. Onlar da demifller

ki;biz size mühendis gönderemeyiz, siz mühendislerinizi buraya getirin burada si-

ze yard›mc› olal›m. Türkiye’de bu ilk parti, Cumhuriyet’i Detroit’te kutlayan bir

resim. Yuvarlak hesap iki yüz civar›nda Türk mühendisi, yan sanayimizin de mü-

hendisleriyle beraber oraya gitmifller. Onlar›n verdi¤i elli civar›nda mühendisle

beraber bir ürün gelifltirmifller. Ve bu ürün piyasaya ç›kt›¤› y›lda Avrupa’n›n di-

zayn ödülünü ve en iyi ticari araç ödülünü alm›fl. Demek ki, bir fley yok diye kork-

mamak laz›m, yoku yaratmak laz›m ve yaratman›n geçmiflteki yollar›ndan fayda-

lanmak laz›m demek istiyorum. ‹kinci usul yepyeni bir pazard›. ‹niflli ç›k›fll› bir

seyir izleyen diyagrama bakarak Türkiye pazar›na yat›r›m yapmak mümkün de-

¤il. Madem ki Avrupa Birli¤inin içine girece¤iz, biz de onun bir parças› olaca¤›z,

di¤er firmalar›n da yapt›¤› gibi oraya bir ürün yapmam›z laz›m diye düflündük ve

bu yeni ürünün tümü Avrupa birli¤i için planland›. Ve de yepyeni bir proses ge-

rekliydi. Avrupa’daki fabrikalar eskimiflti. Eski teknoloji kullan›l›rken, en son

teknolojileri, en son yenilikleri uygulayabilece¤iniz bir fabrika kurman›z gerek-

liydi ki bu kurulunca bahsetti¤im Breakthrough prosesinde Ford Otosan 30–40

bin üretimden 300 bin üretim düzeyinin üzerine ç›karak, son befl y›l içerisinde on

misli büyüme flans›n› yakalad›. Biliyorum ki Tofafl ve Renault da ayn› fleyi yapt›.

Toyota da ayn› fleyi yap›yor.Di¤er firmalar da benzer proseslerle bugünkü

1.100.000’lik say›ya gelinmesini sa¤lad›lar. Yaln›z unutulmamas› gereken bir ha-

dise var. Bunu dikkate almazsak ve gelecek sene de bunu bilmeden bir tak›m bek-

lentiler içinde olursak, bence yanl›fl olur. O da fludur, kapal› ekonomi döneminde

oldu¤umuz 1990 y›l›ndan önce, 1976 y›l›ndaki say›ya, ancak 1988-1989’da ula-

flabildik. Ama 1990 y›l›nda Turgut Özal’›n da içinde bulundu¤u hükümetler dö-

neminde bir k›p›rdama bafllad›. Ekonomi d›flar›ya aç›ld›, ihracat bafllad›. Bu dö-

nemde, 548.000 yani geçen seneki say›dan %10 daha pazara girdi¤inde 2000 y›l›

33

için 1.000.000’luk bir say› bekleniyordu. Bu say›ya 2000 y›l›nda de¤il ama 2007

y›l›nda ulafl›ld›. O da güzel bir hedef. Bu dönemde Türkiye’de beklenti içinde olan

bu firmalar 1.000.000’a ulaflabilmek için insan yat›r›m›n›, kalite yat›r›m›n› ve te-

sis yat›r›mlar›n› yapt›lar. Yapt›lar ama ertesi sene 1994 krizi ile piyasa yar› yar›-

ya kay›p yaflay›nca, y›llar boyunca sektördeki bu fabrikalar kapasitelerinin alt›n-

da çal›flmaya mahkûm oldular. ‹flte bu dönemde baz› fabrikalar mevcut tesislerini

Avrupa’daki baz› modellerin üretimine tahsis edince yavafl yavafl ihracat bafllam›fl

oldu. Ford Otosan bunun biraz tersine, mevcut bir fabrikas›n› tamamen kapat›p,s›-

f›rdan bir fabrika kurmayla bafllad›. O bir istisna teflkil ediyor. Ama demek istedi-

¤im fley flu: e¤er ki 1993 y›l›ndan önce bu kapasite yarat›lmasayd› bugün belki de

bu potansiyele ulaflamayacakt›k. fiimdi bakt›¤›m›z zaman üretimimiz genelde bi-

raz azalm›fl.Çünkü Türkiye’ye ithalat girmifl. Yurtiçine satt›¤›m›z›n iki mislini

yurtd›fl›na sat›yoruz. ‹hracata bakt›¤›m›z zaman yok denilecek kadar az olan ihra-

cat›m›z o kadar artm›fl ki bugün üretimimizin %73’ünü ihracata tahsis ediyoruz,

çok az› yurtiçi pazar›na gidiyor. Firmalara bakt›¤›m›zda Ford Otosan 221.000,

Oyak Renault 204.000, Toyota 154.000, Tofafl 146.000, Hyundai 69.000 bu flekil-

de s›ralan›yorlar. ‹lk befl firma üretimin ço¤unu ihracata ay›rm›fl vaziyette. Önü-

müzdeki y›llarda bu say›n›n, bu yap›n›n de¤iflece¤ini özellikle Tofafl gibi baz› fir-

malar›m›z›n baz› yeni ürünleriyle çok daha büyük say›lara ulaflaca¤›n› hepiniz bi-

liyorsunuz. Ben kabaca bir tahminde bulundum. Geçen sene 1.132.000 araç üre-

tilmifl. Mevcut kapasitede 493.000’lik bir potansiyel var, %80i gerçekleflirse

1.500.000lik say›ya önümüzdeki 1-2 senede ulafl›labilecek diye düflünüyorum.

Bundan sonra büyümek için hepiniz 2.000.000’luk say›y› telaffuz ettiniz. Belirt-

mek istiyorum ki geçmifl y›llarda birçok teknik projede bulunmufl bir kimse ola-

rak yepyeni greenfield plantlara ihtiyaç var. Bu fabrikalar olmad›¤› takdirde kal-

bimizdeki 2.000.000’a ulafl›lmas› ana fabrikalar bak›m›ndan sorun oldu¤u gibi

yan sanayimiz bak›m›ndan da greenfield plantlara ihtiyac›m›z oldu¤unu belirtmek

isterim. Ve ben flöyle bir e¤rinin gidiflat›n› çizdi¤imde, evet önümüzdeki 2-3 sene

içerisinde belki de iki sene içerisinde 1.500.000’a ulafl›lacak ama 2.000.000 için

yar›n ve di¤er günkü toplant›larda baz› fleyler dile getirmeniz gerekti¤ine inan›yo-

rum. Türkiye geçtimiz sene 17.idi. Hiçbir zaman iki sene ilk yirminin içerisinde

olmad›. Geçtimiz sene 17, bu sene 16. idi. Bakt›¤›n›z zaman bizim akl›m›zda ka-

lan firmalar Polonya, Belçika, Çek Cumhuriyeti; bunlar Avrupa Birli¤i’nin fabri-

kalar›, flirketleri. WV Çek Cumhuriyeti’nde var. Polonya’da hep bat› ülkelerinin

flirketleri var, Avrupa Birli¤i diye saymak laz›m. Bunlar varl›klar›n› rahatl›kla sür-

dürecekler ama bakt›¤›n›zda bizim 2.000.000’a eriflmemiz gerekir ki Meksika ve

Kanada gibi bir seviyeye ulaflal›m. Bunun da temelinde çelik sanayi gibi baz› sek-

törlerin Türkiye’de olmas›n›, mesafe sebebiyle son derece kritik bir konu oldu¤u-

nu yar›n sizler tekrar gözden geçireceksiniz. 2.000.000 say›s› ilk defa olarak 5-6

sene önce OSD taraf›ndan dile getirilmiflti. Misal olarak bakt›¤›m›zda genellikle

Meksika ve ona benzer ülkeleri görüyoruz ki o zaman hiç bu tabloda yer almayan

1.000.000’un alt›nda olan Çin 8.000.000 rakam›na ulaflm›fl. Hindistan çok büyük

bir rakama ulaflm›fl. Tabi Çin’deki bu baflar›y› arkadafllar›m fazlas›yla anlatt›lar.

Güney Kore’deki baflar› hep örne¤imizdi. 6-7 sene önce 3.3 milyon derdik. Art›k

duraklama dönemine girdi¤inden,Güney Kore’nin daha fazla ilerleyebilece¤ini

34

zannetmiyorum. Hindistan ve hatta ‹ran da bu say›dan önemli pay alacaklar.

2.000.000’un önemi süreklili¤inin devam etmesi aç›s›ndan önemli bir rakam-

d›r,önemli bir hedeftir,bize moral verecek bir hedeftir. Ama biraz önce arkadaflla-

r›m bahsettiler. Jan Nahum özellikle belirtti. Otobüs üretiminde birinci oldu¤umu-

zu, hafif ticari vas›talarda ikinci oldu¤umuzu,birinci olma potansiyelimizin de ol-

du¤unu, kamyonda alt›nc› oldu¤umuzu, otomobilde de hiç de ihmal edilmeyecek

bir yerimiz oldu¤unu söylemek istiyorum. Toplamda da Avrupa Birli¤i içerisinde

beflinciyiz. Demek ki 1.5 milyonda t›kanma ihtimali var. 1.5 milyondan sonra ye-

ni bir Breakthrough prosese ihtiyac›m›z var. Bunu da herhalde yar›nki toplant›da

sizler inceleyeceksiniz. Aram›za yeni kat›lanlar vard›r.Onlar›n duymas› bak›m›n-

dan, bir de kula¤› tamamen t›kanm›fl olan hükümet yetkilileri belki aram›zda bu-

lunurlar diye tekrarlamay› uygun gördüm. Ve diyorum ki bu sürdürülebilir bafla-

r›ya ulaflmam›z için bugünkü büyüme h›z›n›n daha da artt›r›lmas› laz›m. Çin befl

senede 1.000.000’dan 8.000.000’a ulaflt›ysa bizimde benzer sebeplerimizin olma-

s› laz›m ve 2.000.000’u mutlaka yakalamam›z laz›m. Bu da bizim yeni Greenfi-

eld plantlara hem ana sanayide, yan sanayide hem de hammadde sanayinde ihti-

yac›m›z oldu¤unu, bu olmaks›z›n 2.000.000’a ulaflamayaca¤›m›z› bir teknisyen

olarak söylerken;bunun için de mutlaka iç pazar›n büyültülmesi gerekti¤ini belir-

tiyorum. Bugünkü gibi yüksek vergilerle iç pazar›n son yirmi senede ne oldu¤u-

nu biraz önce gördük. Daha fazla ›srar etmeden bu vergilerin derhal makul sevi-

yelere indirilmesi laz›m. Ama Maliye Bakanl›¤› ne zaman bütçesinde bir eksik ol-

sa akl›na gelen ilk sektör bu sektör oluyor. fiimdi iki komik fley daha anlataca¤›m.

Bizim derne¤imiz senelerden beri ancak ve ancak hükümetin yapt›¤› yanl›fl bir ifli

düzeltmek için Ankara’ya gitmifl heyetlerle beraberdir. Fahrettin Bey’in iktidarda

oldu¤u zamanlar da böyleydi. O zaman da gitmifltik, yine sonuç alamam›flt›k, ifa-

de etmek istiyorum. Ulaflt›rma Bakanl›¤› flimdi yeni bir kanun ç›karmak isti-

yor.Hafif ticari araçlara sahip iflletmeler 5.000 lira harç ödeyecekler. Kay›t ad› al-

t›nda, düflünebiliyor musunuz? Devlet yetkilileri bunun saçmal›¤›n› ortaya ç›kar-

mamak için Ankara’ya tafl›m›yorlar. Yani vergiye ihtiyaç oldu¤u zaman ilk akla

gelen fley otomobil yada motorlu tafl›t sahibi insanlar oluyor. Onlar zengindir, ver-

sinler, deniyor. ‹kinci fleyi de söylemek istiyorum. Bir ayl›k kiralama kurumlar›

var,araç al›yorlar kiral›yorlar. Bir günde %1 olan kadran %18’e ç›kar›l›yor. Bu

firmalar›n ço¤u büyük tehlike alt›na giriyor. fiimdi bunu bir günde yap›yorsunuz.

Art›k otomotiv sektörünün affedersiniz sa¤mal inek oldu¤unu unutmam›z laz›m.

E¤er ki o pazar bu flekilde giderse hiçbir yabanc› kurulufl s›f›rdan Greenfield plant

buraya getirmez. Getirmek için ç›lg›n olmak laz›m. Pazar önemli, iç pazara satt›-

¤›n›zla kazanacaks›n›z. ‹hracatta sadece buradan Türkiye’den yurt d›fl›na götüre-

ceksiniz, nakliye vereceksiniz. Üretti¤inizi yurt d›fl›na Avrupa’n›n ortas›na kadar

getireceksiniz. Unutmay›n Avrupa’n›n hemen etraf›nda ucuz ülkeler var. Polonya

var, Romanya var, Ukrayna gelecek. Daha birçok ülke var. Siz buradan oraya,çok

uzak mesafelere nakliye edeceksiniz ve ikamet edeceksiniz. ‹flte o zaman devletin

iç pazar› büyütme gereklili¤i kaç›n›lmaz oluyor. Teflvik mekanizmas› haberi buz

gibi yürüyor. ‹ki sene önce flirketimizin bir orta¤› Do¤u Almanya’daki ‹talyan flir-

keti bir fabrikaya gitti. Metrekaresi 10 dolara altyap›s› getirilmifl, otoban ba¤lan-

t›s› yap›lm›fl, elektrik hatta havagaz› ba¤lanm›fl arsa veriyorlar. Yüz dönüm arsa

35

vermifller,yan›nda yüz dönüm de on sene için rezerve etmifller. Bursa’da 250 eu-

roya metrekaresi sat›l›yor. Yirmi befl misli pahal›. Nas›l rekabet edeceksiniz? Tür-

kiye’de genellikle sanayi bölgeleri kuruluyor. Sonradan o sanayi bölgeleri birta-

k›m insanlar›n eline geçiyor ve yeni gelenlerin üzerine ceza gibi yüksek paralarla

geliyor. Devlet arsay› korumal› ve sanayiciye ucuz fiyata vermeli. Bu da Avrupa

Birli¤i kurallar›na ters. fiimdi Avrupa Birli¤i bunu belediyelerle yap›yor. Baflka

bir misal yaflad›m. S›rf düflünce bak›m›ndan örnek olsun diye söylüyorum. Yöne-

tim kurulu üyesi oldu¤um bir firman›n Almanya’da fabrikas› var. Fabrikan›n ar-

sas› benzer flekilde verilmifl ve çal›flt›rd›¤› iflçi bafl›na 50.000 mark alarak aç›lm›fl.

fiirket iflçi say›s›n› düflürünce gerekli miktar› geri alm›fllar. Say› art›nca fazlas›yla

iade etmifller. Bu kadar ciddi çal›fl›yor. Bundan bir ay önce fabrikan›n Alman mü-

dürü fabrikan›n ortas›ndaki bir elektrik dire¤inin de¤ifltirilmesini istiyor, oradan

bir fley geçirecek. Belediye reisine gidiyor, belediye reisi flunu söylüyor: ‘Senin

iflin gücün yok mu ne u¤rafl›yorsun.Adam flafl›r›yor,birdenbire irkiliyor. Ben onu

yapar›m sen ifline bak, üretimine bak diyor’. Hangi belediyemiz bunu yap›yor

Türkiye’de. Bir flirket geldi¤i zaman belediye s›rt›na atlay›p oradan bir fleyler sa¤-

maya çal›fl›yor. Bunu bilen yabanc› flirketler gelir mi Türkiye’ye? Bu sektör glo-

bal bir sektördür. Otomotiv firmalar› global firmalard›r. Art›k bunu kabullendik,

arkadafllar›m›z anlatt›lar. Türkiye Otomotiv Sanayi global sektörün bir devam›.

Belediyenin sizden bir fleyler kopar›p da belediyeye menfaat sa¤lamak istedi¤ini

sizin ona anlatman›z mümkün de¤il. Belediyelerin de¤iflmesi laz›m, belediyelerin

uzun zamanda kar etmesi laz›m.

36

4.1 TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ NED‹R?

Uygulama sonucunda Türk Otomotiv Sektörünün ne flekilde alg›land›¤›na yönelik

ortaya ç›kan ifadelerden, yo¤unlaflma görülenler afla¤›daki tabloda yer almaktad›r:

• “Türk Otomotiv Sektörü Nedir?” uygulamas›n›n ortak ç›kt›lar› de¤erlendirildi-

¤inde “Yenilikçi ve geliflime aç›k sektör olmak” ifadesinin çal›flmada yer alan 7

grubun 6’s› taraf›ndan dile getirildi¤i görülmektedir. Grup ç›kt›lar› aras›nda yer

4. TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEK STRATEJ‹S‹KONFERANSI” UYGULAMA SONUÇLARI

Uygulama Hakk›nda K›sa Bilgi:

“Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›”n›n bafllang›ç uygulamas›olan “Türk Otomotiv Sektörü Nedir” uygulamas›nda kat›l›mc›lar›n oluflturdu-¤u çal›flma gruplar›ndan Türk Otomotiv Sektörünü ne flekilde alg›lad›klar›n›ifade etmeleri istenmifltir.

TÜRK OTOMOT‹V ‹FADE TÜRK OTOMOT‹V ‹FADESEKTÖRÜ NED‹R? SIKLI⁄I SEKTÖRÜ NED‹R? SIKLI⁄I

Yenilikçi ve geliflime aç›k sektör olma 6 Marka yaratmay› baflaramam›fl olma 3

Rekabet yo¤un dinamik bir sektör olmas› 5 ‹hracatta lider sektör olmas› 3

Türk sanayinin lokomotifi ve üretim üssü 5 Yüksek istihdam sa¤layan sektör olmas› 3

Disiplinli, vergisini ödeyen kay›tl› bir sektördür 4 Fasoncu sektördür 3

Bünyesinde, çok yan sanayi bulunduran ve yan 4 Teknolojinin kullan›m›na önem veren 3

sanayinin geliflimi için önemli olan sektör bir sektördür

Global dünyaya entegre olmufl 4 H›zl› büyüyen 2

Kalifiye eleman gereklili¤i yüksektir 4 Gelece¤i garanti sektörlerden biridir 2

Kalite ve disiplinden ödün vermeyen 4 Kalifiye iflgücü en yüksek sektör 2

sektör olmas›

Uzun süreli vadeli strateji isteyen sektör 4 Kar marj› en düflük olan sektör 2

Sürekli yat›r›m gereksinime ihtiyaç duyan ve 4 Kurumsallaflmay› tamamlayan sektör olma 2

do¤rudan yabanc› sermaye yat›r›m› potansiyeli

yüksek olan sektör

D›fla ba¤›ml›l›¤›n yüksek olmas› 3 Türkiye'nin gelece¤i ve parlayan y›ld›z›d›r 2

Kendi tasar›mlar›n› yapmas› gereken bir sektördür 3 Vergi yükü 2

37

alan sektörün ‘Ar-Ge konusunda öncü olmas›’ ve ‘‹novasyonun en fazla uygulan-

d›¤› sektör olmas›’ kavramlar› da Türk Otomotiv Sektörünün yenilikçi ve gelifli-

me aç›k oluflunu destekler niteliktedir.

• ‘Sektörün rekabet yo¤un dinamik bir sektör olmas›’ ve ‘Türk sanayinin lokomo-

tifi ve üretim üssü olmas›’ 5’er grup taraf›ndan Türk Otomotiv Sektörünün nas›l

alg›land›¤›na dair kullan›lan ifadeler olmufltur. Di¤er sektörler ile olan yak›n ilifl-

kisi nedeniyle tüm sanayileflmifl ülkelerde ekonominin lokomotifi olarak görülen

otomotiv sektörü, bu uygulamada da kat›l›mc›lar taraf›ndan ayn› flekilde nitelen-

dirilmifltir.

• ‘Disiplinli , vergisini ödeyen kay›tl› bir sektör’, ‘Bünyesinde çok yan sanayi bu-

lunduran ve yan sanayinin geliflimi için önemli olan sektör’, ‘Global dünyaya en-

tegre olmufl sektör’ ifadeleri 4’er grup taraf›ndan kullan›lan ifadeler olmufltur.

Türk Otomotiv Sektörünün, dünya motorlu araç üretiminde dünyada 16. s›rada,

otobüs üretiminde Avrupa ülkeleri aras›nda ilk s›rada yer almas› gibi istatistikler

de Türk Otomotiv Sektörünün Avrupa ve Dünya pazarlar›na entegre olmufl bir

sektör oldu¤una iflaret etmektedir.

• ‘Kalifiye eleman gereklili¤i yüksektir’ 4’er grup taraf›ndan kullan›lan bir di¤er

ifade olmufltur. Türk Otomotiv Sektörü, kat›l›mc›lar taraf›ndan kalifiye eleman

gereklili¤i yüksek bir sektör olarak nitelendirilmektedir. Ayn› zamanda, sektöre

yönelik ifadeler aras›nda yer alan kalifiye iflgücü en yüksek sektördür ifadesi,

otomotiv sektörünün nitelikli iflgücü için cazip ve tercih edilen bir sektör konu-

munda oldu¤una iflaret etmektedir.

• ‘Kalite ve disiplinden ödün vermeyen sektör olmas›’, ‘Uzun süreli vadeli strate-

ji isteyen sektör olmas›’, ‘Sürekli yat›r›m gereksinime ihtiyaç duyan ve do¤rudan

yabanc› sermaye yat›r›m› potansiyeli yüksek olan sektör olmas›’ ifadeleri de Türk

Otomotiv Sektörünün 4’e grup taraf›ndan ifade edilen di¤er özellikleri olmufltur.

• ‘D›fla ba¤›ml›l›¤›n yüksek olmas›’ , ‘Kendi tasar›mlar›n› yapmas› gereken bir

sektör olmas›’ ‘Yüksek istihdam sa¤layan sektör olmas›’ ve ‘Teknolojinin kulla-

n›m›na önem veren bir sektör olmas›’ konferans kat›l›mc›lar›ndan oluflan 7 gru-

bun 3’ü taraf›ndan Türk Otomotiv Sektörü için kullan›lan ifadeler olmufltur. Ta-

sar›mla ilgili ifadelerde yer alan ‘Sektörün halihaz›rda tasar›m de¤il üretim lokas-

yonu’ ve ‘Kendi tasar›mlar›n› yapmas› gereken bir sektördür’ ifadeleri Türk Oto-

motiv Sektörünün tasar›m noktas›nda istenilen geliflim düzeyini henüz yakalaya-

mad›¤›n› göstermektedir. Tasar›m boyutundaki geliflme potansiyelinin sektörde

katma de¤er art›fl› sa¤layacak flekilde stratejik düzeyde planlanmas›n›n, sektörün

gelecekte rekabet gücünü olumlu yönde etkileyece¤i düflünülebilir.

• 3 grup taraf›ndan Türk Otomotiv Sektörüne yönelik ifade edilen bir di¤er özellik

de ‘Marka yaratmay› baflaramam›fl olmas›’d›r. Türk Otomotiv Sektörü Nedir uygu-

lamas›nda ortaya ç›kan ‘Fasoncu sektördür’, ‘Montaj sektörüdür’ ifadeleri ve kon-

ferans›n ilerleyen uygulamalar›nda s›kl›kla dile getirilen ‘Markalaflmay› baflarama-

d›k’ ifadesi de, otomotiv ana ve yan sanayide kat›l›mc›lar taraf›ndan markalaflman›n

henüz karfl›lanamayan bir beklenti olarak görüldü¤ünü destekler niteliktedir.

• 2007 y›l› itibariyle ülke ihracat›nda %20,1 pay ile lider konumda olan sektörün

bu baflar›s›, Türk Otomotiv Sektörü Nedir denildi¤inde, 3 grup taraf›ndan sektöre

yönelik ilk akla gelen alg› ifadelerinden olmufltur.

38

• Di¤er ifadeler kadar yayg›n olmamakla birlikte; ‘Gelece¤i, garanti sektörlerden

biridir’, ‘Türkiye'nin gelece¤i ve parlayan y›ld›z›d›r’ , ‘Kar marj› en düflük olan

sektördür’ ve ‘Vergi oran› yüksektir’, Türk Otomotiv Sektörünü tan›mlamakta kul-

lan›lan ifadeler aras›nda yer almaktad›r. Türk Otomotiv Sektörü kat›l›mc›lar tara-

f›ndan gelece¤i parlak bir sektör olarak görülmekle birlikte, grup ç›kt›lar› aras›nda

‘Tedbir al›nmaz ise 15 y›l içinde yok olacak’ fleklinde bir ifade de yer almaktad›r.

Sektörün mevcut durumu ve baflar›s› gibi nedenler, baz› grup kat›l›mc›lar›n›n sek-

törün gelece¤ini parlak görmesine neden olurken; kar marjlar›n›n düflüflü, vergi

oranlar›n›n art›fl› gibi nedenlerin de sektörün gelece¤ine yönelik endifleler tafl›nma-

s›na neden oldu¤u düflünülebilir. Bu durum kat›l›mc›lar›n Türk Otomotiv Sektörü-

nü alg›lamada, baz› noktalarda farkl› görüfllere sahip oldu¤unu göstermektedir.

• ‘H›zl› büyüyen’, ‘Kalifiye iflgücü yüksek’ ve ‘Kurumsallaflmay› tamamlayan’

sektör olmas› da 2’fler grup taraf›ndan Türk Otomotiv Sektörünün ne flekilde alg›-

land›¤›na yönelik di¤er ifadeler olmufltur.

4.2 GEÇM‹fiE BAKMAK


Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejileri Konferans›’n›n bu bölümünde, ka-t›l›mc›lar›n Türk Otomotiv Sektörü ile ilgili geliflmelerden hangilerini kilomet-re tafl› olarak de¤erlendirdikleri ortaya konulmufl ve sektörün geçmiflini fle-killendiren faktörlerin bir de¤erlendirmesi yap›lm›flt›r. Sektörü geçmiflten bu-güne tafl›yan geliflmelerden hangilerinin ak›llarda kald›¤› ortaya konularak bugeliflmelerin önem alg›lar›n›n da tespit edilmesi sa¤lanm›flt›r.

1954 Türk Traktör1954 ‹lk otomotiv fabrikalar›n›n kurulmas› 1954 Tar›msal Kalk›nma devri (Traktör)1960 1960 ‹thal ikamesi amaçl› montaj1960 ‹thalat ile bafllam›flt›r

1961 ‹lk Türk markas›n›n (Devrim) üretiminin denenmesi1961 OSB'lerin kurulmas›1963 Bernard Nahum Otomotiv lastikleri tevzi Afi Fisk Uniroyal1966 Karsan - Otokar1966 Anadol 1966 Vehbi Koç'un ilk yat›r›m›1966 Karasör sanayi ile geliflmeye bafllam›flt›r1970 1970 Küçük ölçekli yat›r›mlar1970 1970 Yan sanayi geliflimi ( Kurulum ilk ad›mlar )1970 1970 Yerlilefltirme1970 1970 Lisansl› Üretim1970 Özel sektör otomotive yat›r›m yapmaya bafllam›flt›r

1950-1960

1960-1970

GEÇM‹fiE BAKMAK

39

1971 Lisansl› otomotiv üretimine bafllanmas›1971 TOFAfi kuruluflu - Kufl serisi 1971 Oyak Renault kuruluflu1971 Bölgesel üretim merkezi olmay› baflard›k1972 1972'de Tofafl & Renault'da montajla bafllad›1973 Benzin kuyruklar›1973 70'li y›llardaki global petrol krizi üretimi olumsuz etkiledi1973 Endüstri meslek liselerinin kurulmas›1975 Anadol Böcek-STC (Süper Türk Canavar›)1975 1975 ‹tibar ile hükümet yerlilefltirme politikas›n› bafllatt›1976 ‹lk hafif ticari araç üretimi1977 Bursa'n›n y›llarca kufl üretmesi1980 Üretim ve Kalite felsefesi1980 1980 Serbest ekonomiye geçifl1980 1980 Yabanc› sermaye1980 1980 Döviz serbestli¤i1980 1980 ilk otomobil ithalat› (Organize)1980 Bu y›llarda kat› gümrük duvar› ile yan sanayi h›zland› 1980 80 öncesi iç kar›fl›kl›k, siyasi iktidars›zl›k otomotiv sanayinin

geliflimini yavafllatt›1980 80'den sonra sürekli içi pazarda art›fl1980 Yüksek ihracat yönelik kapasitenin gerek ana sanayilerde gerekse

yan sanayilerde artmas›1980 ‹hracata yönelik uygulamalar1980-1996 ‹hracat olmad›¤› için Türk halk›na kalitesiz araçlar›n sunuldu¤u süreçtir1980-2000 80-2000 y›llar› aras›nda tafl›t araçlar› yat›r›m arac› idi

1983 Yabanc› yat›r›mlar›n Türkiye’ye girmesi 1983 Ford - Otosan kuruluflu1985 Teknoparklar›n kurulmas› 1985 Mevzuat- 1985 A‹TM1985-1990 85-90 aras› kapasite art›r›m›1989-1990 Globalleflme (Berlin Duvar›)1990 Kalitenin yükselmesi ve 90 sonras› kalite bilincinin artmas›1990 AR-GE teflviklerinin ve yat›r›mlar›n›n bafllamas›1990 Türk paras›n›n koruma kanunun de¤ifltirilmesi (Konvertibilite)1990 1990 ‹hracata yönelik ilk sanayi teflviki1990 OEM liderli¤inde 90'l› y›llar›n bafl›nda kalite bilinci yerlefltirildi.

Yan sanayi kalitesi artt›1990 Zorunlu olarak ihracat aç›l›mlar› do¤du. Üretilen araçlar›n kalitesi

artmas›nda etkili oldu1990 Ana & Yan sanayi entegrasyonu

1991 1991 Robotlu otomasyon sisteminin gelmesi1993 Mevzuat- 1993 A‹TM1994 1994 Krizi ertesinde ithalatla tan›flmas› ve rekabet etmeye bafllanmas›1994 Uzakdo¤u üreticilerinin Türkiye'ye ilgisi1994 Sabanc› Grubu yat›r›mlar›

1970-1980

1980-1990

1990-2000

GEÇM‹fiE BAKMAK

40

• Türk Otomotiv Sektörünün geliflim süreci 1950’li y›llar›n ortalar›nda ilk otomo-

tiv fabrikalar›n›n kurulmas›yla bafllam›flt›r. 1954 y›l›nda Türk Traktör fabrikas›n›n

kurulmas›yla birlikte tar›msal kalk›nma h›z kazanm›flt›r. 1960 y›llarda gerçekle-

flen ithal ikamesi amaçl› montaj ifllemleri sektörde sektörün ilk y›llar›na ait, ak›l-

larda kalan geliflmeler aras›nda yer almaktad›r.

• 60’l› y›llar özel sektörün otomotive olan ilgisi artt›¤› ve özel sektörün otomoti-

ve yat›r›m yapmaya bafllad›¤› y›llar olmufltur. 1961 y›l›nda ilk otomobil Dev-

rim’in ve Devrim ‘den yaklafl›k 5 sene sonra Anadol markal› ilk yerli otomobilin

üretilmesi 60’l› y›llara ait ak›llarda kalan geliflmeler olmufltur. Ayr›ca 60’l› y›lla-

r›n ortalar›nda Vehbi Koç’un sektöre yapt›¤› yat›r›mlar kat›l›mc›lar taraf›ndan o

y›llara ait geliflme ifadeleri aras›nda yerini alm›flt›r.

1994 1994 Netscape Explore'un do¤uflu1994 Mevzuat- 1994 BM / AEK anlaflmas›1994 94 krizi sonras› otomotiv sektöründeki iç pazar›n küçülmesi.

‹hracat imkanlar›n›n araflt›r›lmaya bafllanmas›1995 1995 Gümrük Birli¤i1995-1996 ‹hracat›n Bafllamas›1995 Çin'in otomotiv ana sanayi üretimine bafllamas›1995 1995 D.T.Ö üyesi oldu1996 Gümrük birli¤ine geçifl1996 Yeni araçlar girdi. Gümrük koruma kalkmas›na ra¤men rekabet,

kalite geliflimini devam ettirdi1996 2000'e do¤ru di¤er otomotiv firmalar›n›n yat›r›mlar› (Yabanc› sermaye)1996 D›fla aç›k ekonomi & Gümrük birli¤i (Patent&Lisansör)1996 Birleflmeler1997 Otosan hisselerinin Ford'a devri1997 97'de Tempra ile ilk otomotiv ihracat›na bafllanmas›1999 Mevzuat- T‹P onay› yönetmeli¤i1999 Global model Üretimine geçifl1999 Yeni nesil tedarik zinciri (Sistem üreticili¤ine geçifl)2000 Tafl›t Kredileri2000 2000 Scudo y›l› ( Yan sanayi ilk kal›p imalat›)2000 2000 Küresel strateji2000 2000 Yurtd›fl› için araç

2001 OTOSAN Gölcük fabrikas›n›n kurulmas›2001 2001 Krizi2001 TOFAfi hisselerinin Fiat'a devri2003 Yafl Haddi (20 yafl üstü araçlar›n hurdaya al›nmas›)2004 Ar-Ge yat›r›mlar›n›n art›r›lmas› (2004 sonras›)2006 2006 131 kalkt›2007 Hibrit motor üretimi2007-2008 2.000.000 hedefinin korunmas›

1990-2000

2000-2008

GEÇM‹fiE BAKMAK

41

• 70’lerin bafl›nda gerçeklefltirilen küçük ölçekli yat›r›mlarla otomotiv yan sanayi-

nin geliflim ad›mlar› at›lmaya bafllanm›flt›r. 1971 y›l›nda TOFAfi ve Renault firma-

lar›n›n yat›r›mlar›yla birlikte lisansl› otomotiv üretimi gerçekleflmifltir. 70’li y›llar-

da yaflanan global petrol krizi ve bunun sonucunda oluflan benzin kuyruklar› kat›-

l›mc›lar taraf›ndan ifade edilen di¤er geliflmeler olmufltur. 1975 y›l›nda hükümet

taraf›ndan yerlilefltirme politikas› bafllat›lm›fl, 1976 y›l›nda ilk hafif ticari araç üre-

timi gerçeklefltirilmifltir. 1980 y›l›nda serbest ekonomiye geçiflle birlikte yabanc›

sermaye deste¤i h›z kazanm›fl ve iç pazarda bir art›fl gözlenmifltir. Ayr›ca bütün

bunlar›n yan›nda 80’li y›llar, tafl›t araçlar›n›n halk taraf›ndan yat›r›m arac› olarak

görüldü¤ü ve ihracat olmad›¤› için Türk halk›na kalitesiz araçlar›n sunuldu¤u y›l-

lar olarak nitelendirilmifltir.

• 1983 y›l› yabanc› yat›r›mc›lar›n Türkiye’ye girdi¤i ve Ford-Otosan’›n kuruldu¤u

y›l olarak ak›llarda kalm›flt›r. 1985-1990 y›llar› aras› ise sektörde kapasite art›r›m›-

n›n yafland›¤› y›llar olarak belirtilmifltir. 90’l› y›llar OEM liderli¤inde sektörde ka-

lite bilincinin yerleflti¤i, yan sanayide kalitenin artmaya bafllad›¤› ve ana sanayi ile

yan sanayi aras›ndaki entegrasyonunun gerçekleflti¤i y›llar olmufltur.

• 1991 y›l›nda robotlu üretim sistemine geçilmesi üretim sisteminde gerçekleflen

önemli bir geliflme olarak ak›llarda kalm›flt›r. 1994 y›l›nda yaflanan kriz sonras›n-

da iç pazar küçülmeye bafllam›fl ve Türk firmalar ihracat imkanlar›n› araflt›rmaya

bafllam›flt›r. Ayr›ca bu dönem Uzakdo¤ulu üreticilerin ülkemize olan ilgisinin art›-

¤› bir dönem olarak nitelendirilmifltir. 1995 y›l› Gümrük Birli¤i süreciyle birlikte

iç pazara yeni araçlar girdi¤i ve gümrük korumas› kalkmas›na ra¤men üretimdeki

kalite gelifliminin devam etti¤i dönem olarak belirtilmifltir. 1997 y›l›nda Tempra ile

ilk otomotiv ihracat›n›n gerçeklefltirilmesi ve Otosan hisselerinin Ford’a devri;

1999 y›l›nda global üretim modeline ve yeni nesil tedarik zincirine geçilmesi bu

dönemde ak›llarda kalan di¤er geliflmeler olmufltur.

• 2001 y›l›nda yaflanan ekonomik kriz, Otosan Gölcük fabrikas›n›n kurulmas›, 20

yafl üstü araçlar›n hurdaya ayr›lmas›na iliflkin uygulama ve 2004 sonras›nda sek-

törde Ar-Ge yat›r›mlar›n›n art›r›lmas› ve 2012 y›l› için 2.000.000 otomobil üretim

hedefi de son döneme ait ak›lda kalan önemli geliflmelerden baz›lar› olmufltur.

4.3 BAfiARDIKLARIMIZ X BAfiARAMADIKLARIMIZ

4.3.1 Baflard›klar›m›z

Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›nda sektörün geçmiflten bugüne

geliflim ad›mlar› incelenmifltir. Bu ad›mlar aras›nda baflar›lanlar grubunda yer

alanlar afla¤›daki tabloda verilmifltir.


Bu uygulamada, Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›’na kat›lançal›flma gruplar›ndan, Türk Otomotiv Sektöründe bugüne kadar baflar›l› bulduk-lar› ve yeterince baflar›l› bulmad›klar› uygulamalar› belirlemeleri istemifltir.

42

• Gelecek Stratejisi Konferans›na kat›lan yedi masan›n tamam› otomotiv sektö-

ründe “Kaliteli üretimin yap›lmas›n›” baflar› ifadesi olarak belirtmektedir. Sektör

temsilcilerinin hepsinin üzerinde birleflmifl oldu¤u “Kaliteli üretim yapmak” ifa-

desi ayn› zaman da sektörün güçlü yönleri aras›nda da yer almaktad›r. Çal›flmaya

kat›lan gruplardan biri kaliteyi, ana sanayiyi memnun edecek standartlarda üretim

yap›lmas› olarak nitelendirmifltir. Sektörde kaliteli üretimin yap›lmas›, di¤er ülke

üreticilerine oranla rekabet gücü sa¤layacakt›r.

• Baflar› ifadeleri aras›nda yer alan bir di¤er konu ise otomotiv sektörünün Türki-

ye ihracat› içerisinde ilk s›rada yer almas›d›r. %20,1’lik ihracat pay›na sahip olan

sektörün, 1996-2005 y›l›na kadar otomotiv sektörünün Türkiye ihracat› içindeki

pay› 5 kat artm›flt›r.

• Nitelikli ifl gücü yetifltirmeyi baflard›k ifadesi ise çal›flmaya kat›lan befl masa ta-

raf›ndan vurgulanm›flt›r. Özellikle Türkiye’de imalat sanayilerinde yayg›n bir so-

run olan “nitelikli eleman eksikli¤inin” otomotiv sektörü bünyesinde bulunan ak-

törler taraf›ndan çözülmüfl bir sorun olarak ifade edilmesi ve bir baflar› ifadesi ola-

rak sunulmas› sektörün çok önemli bir güçlü yan›n› ortaya koymaktad›r. Ancak

baflaramad›klar›m›z bölümünde yer alan “‹nsan kaynaklar› planlamas› ve e¤itimi-

ni mevcut geliflmelere paralel sa¤layamad›k”, zay›f yönlerde yer alan “Ara ele-

man yetifltirilememesi (Okullar›n eksikli¤i)” ve “Nitelikli iflgücü için gelece¤e dö-

nük yap›lanma eksikli¤i (Kariyer planlar›)” ifadeleri baflar› ifadesi ile çat›flan nok-

talar olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Çat›flan ifadeler sektör temsilcilerinin tamam›-

n›n ayn› görüflte olmad›¤›n› ortaya ç›karmaktad›r. Bu kapsamda ifadeler titizlikle

analiz edilmeli nitelikli eleman e¤itimlerinin sektörün hangi aflamalar›nda gerek-

li oldu¤u ortaya ç›kar›lmal›d›r. Gerek özel sektör temsilcileri gerekse sivil toplum

kurulufllar› ve Milli E¤itim Bakanl›¤› ile görüflmeler yap›larak eksik bulunan nok-

talarda e¤itimlerin gerçeklefltirilmesi, sektörün baflaramad›k bölümünde niteledi-

¤i ve ayn› zamanda zay›f yönleri aras›nda yer alan ifadeleri ortadan kald›racakt›r.

• “Globalleflen dünyaya entegre olan bir oyuncu konumunda olmay› baflard›k”

ifadesi çal›flmaya kat›lan yedi grubun befli taraf›ndan, sektörde baflar›l› bulunan

noktalar aras›ndad›r. Türk Otomotiv Sektörünün, Türkiye ihracat› içerisinde ilk

s›rada yer almas›, bu baflar› ifadesini destekler niteliktedir. Globalleflen dünyaya

entegre olan otomotiv sektörünün baflar› ifadesi olarak gördü¤ü bu noktay› art›k

sektörün güçlü yönleri haline getirmesi gerekmektedir. Globalleflen dünyada güç-

Baflard›klar›m›z ‹fade S›kl›¤›

Kaliteli üretim 7‹hracatta ilk s›rada yer almak 6Nitelikli eleman (iflgücü) yetifltirmek 5Globalleflen dünyaya entegre olan bir oyuncu konumunda olmak 5Yerlilefltirme ve milliyetlefltirme oran›n›n artmas› 4Zorlu koflullar alt›nda ayakta kalmay› ve büyüyebilmeyi baflard›k 4Ar-Ge çal›flmalar›na bafllad›k ve h›zl› aflama kaydedildi (Yerli) 3Esnek üretim 3Maliyet kontrol analizi 3Yabanc› yat›r›m›n Türkiye'ye çekilmesi 3Kurumsallaflmay› bafllatt›k 3

43

lü bir konuma sahip olan Otomotiv sektörünün önünde bulunan tehditler aras›nda

yer alan Çin, Do¤u Avrupa ülkeleri ve Hindistan gibi ülkelerin katma de¤erli üre-

tim yetilerini kazanmalar›n›n karfl›s›nda Türk Otomotiv sektörünün bu baflar›s› ve

oluflturdu¤u güçlü konumu pazarda sektöre rekabet avantaj› kazand›racakt›r.

• Çal›flma gruplar›n›n dördü “Yerlilefltirme ve milliyetlefltirme oran›n›n artmas›n›”

otomotiv sektöründe baflar›l› bulduklar› noktalar aras›nda belirtmifllerdir. Yerlilefl-

tirme, otomotiv sektöründe daha katma de¤erli ürünlerin ortaya konulmas›na hiz-

met edecektir. Baflaramad›klar›m›z bölümünde iki masan›n üzerinde durdu¤u ye-

tersiz yerlilefltirme (motor-flanz›man-elektronik gruplar›nda) ifadesi ortaya ç›kan

baflar› ifadesi ile çak›flmaktad›r. Sektörün motor, flanz›man ve elektronik aksamlar-

da yerlilefltirmenin az oldu¤unu belirtmesi katma de¤eri daha az oldu¤u di¤er par-

çalarda yerlilefltirmenin gerçeklefltirdi¤ini göstermektedir. Bu do¤rultuda otomotiv

içerisinde kritik öneme sahip noktalarda yerlilefltirmenin sa¤lanmas›na yönelik

projelerin gelecek dönem stratejik planlar› aras›nda yer almas› gerekmektedir.

• “Zorlu koflullar alt›nda ayakta kalmay› ve büyüyebilmeyi baflard›k” ifadesi dört

masa taraf›ndan sektörün baflar›l› buldu¤u bafll›klar içerisinde bulunmaktad›r.

Düflük kar marjlar›, global piyasalar, ülke makro ekonomik dengelerin belirsizli-

¤i, Çin – Hindistan gibi ülkelerde insan kayna¤› maliyet avantajlar› yan› s›ra sek-

törün tamam›n›n kay›t alt›nda olmas› ve yüksek vergi oranlar› nedeniyle zor ko-

flullar alt›nda bulunan sektörün ayakta kalmas›n›n yan› s›ra büyümeyi baflarmas›

ve ülke lokomotif sektörü konumunda olmas› sektörün gelecek dönemde ülke içi

stratejik öneminin koruyaca¤›na iflaret etmektedir.

• Çal›flma gruplar›ndan üçü “Ar-Ge çal›flmalar›na bafllad›k ve h›zl› aflama kayde-

dildi (Yerli)” ifadesini Türk Otomotiv sektöründe baflar›l› bulduklar› uygulamalar

aras›nda belirtmifllerdir. Ancak AR-GE konferans içerisinde zay›f yanlar k›sm›n-

da da vurgulanm›flt›r. Ayr›ca konferans›n sunum k›s›mlar› esnas›nda AR-GE ye-

tersizli¤i ve firmalar›n kaynak ay›rmamas› s›kça dile getirilen konular aras›nda

yer almaktad›r. Bu do¤rultuda mevcut AR-GE kabiliyetinin art›r›lmas› gerekmek-

tedir. Ortak laboratuar kullan›m›, Üniversite – Sanayi iflbirli¤inin gelifltirilmesi,

devletin AR-GE teflviklerinin yeniden düzenlemesi gibi noktalar sektör karar al›-

c›lar›n›n üzerinde durmas› gereken konular olarak ortaya ç›kmaktad›r.

• “Esnek üretim” kabiliyeti baflar›l› noktalar aras›nda yer alan bir di¤er ifadedir.

Özellikle yan sanayi için geçerli olan esnek üretim kabiliyeti müflteri talebini kar-

fl›lamada kolayl›k sa¤lamaktad›r. H›zl› karar alabilme yetisi ve gerekti¤i durumda

ölçe¤i gere¤i h›zl› adaptasyon sa¤lamalar› sonucu ani ve de¤iflik ürünlerde sipa-

rifllerin temin süresini uzatmadan teslim edebilmektedirler.

• “Maliyet kontrol analizi”, çal›flmaya kat›lan üç masa taraf›ndan ortak baflar› ifa-

desi olarak dile getirilmifltir. Düflük kar marj› ve yüksek rekabet ortam›nda çal›flan

firmalar sürdürülebilirliklerini sa¤lamak amac› ile maliyet analizini yapmak zorun-

dad›rlar. Bu nedenle maliyet kontrol analizinin sektörce baflar› ifadesinden ç›kart›-

l›p, sektördeki bütün firmalar için temel bir yönetim standart› haline getirilmesi ve

tüm firmalar›n eksiksiz maliyet analizleri ile çal›flmalar› gerekmektedir.

• Bir di¤er baflar› ifadesi ise “Yabanc› yat›r›m›n Türkiye'ye çekilmesi” olarak kar-

fl›m›za ç›kmaktad›r. Sektör ve Türkiye verileri incelendi¤inde cazip yat›r›m ola-

naklar› bulunan sektör, ülkeye do¤rudan yabanc› sermayenin gelmesini sa¤lam›fl-

44

t›r. Bunun yan› s›ra yan sanayi de kaliteli ve k›yasla maliyet avantajl› üretimin

gerçekleflmesi Dünya otomotiv devlerinin Türkiye’de üretim kararlar›n› almas›n›

etkilemifltir.

• “Kurumsallaflmay› bafllatt›k” ifadesi üç grup taraf›ndan sektörde baflar›l› bulu-

nan uygulamalar aras›nda yer almaktad›r. Ancak kurumsallaflma ifadesi baflara-

mad›klar›m›z bölümünde de yer almaktad›r. Bu do¤rultuda sektörde kurumsallafl-

man›n yerleflmemifl olmas› bir sorun olarak görülmektedir. Özellikle yan sanayi

iflletmelerinin kurumsal yap›ya kavuflmalar› için gerekli projelerin gelifltirilmesi

gerekmektedir.

4.3.2 Baflaramad›klar›m›z

Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›nda sektörün geçmiflten bugüne

geliflim ad›mlar› incelenmifltir. Bu ad›mlar aras›nda baflar›lamayanlar grubunda

yer alanlar afla¤›daki tabloda verilmifltir.

• Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›na kat›lan sektör temsilci-

lerinin yer ald›klar› masalar›n hepsinde ortak dile getirilen baflar›s›zl›k ifadesi

“Marka yaratmay› baflaramad›k” olarak ortaya ç›km›flt›r. Dünya otomotiv sektörü

aras›nda küresel bir oyuncu olan Türk Otomotiv Sektöründe gerek ana sanayide

gerekse yan sanayide uluslararas› bir marka ç›karamam›fl olmas› sektör temsilci-

leri taraf›ndan baflar›s›zl›k olarak nitelendirilmifltir. Bu kapsamda; firmalar›n mar-

kalaflma konusunda kendilerini gelifltirmeleri, Turquality’nin kapsam›nda yer alan

otomotiv desteklerinin firmalara tan›t›lmas› ilgili kurulufllar›n üzerine düflen gö-

revler olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.

• Baflaramad›klar›m›z uygulamas›nda befl masa “Bir araya gelemedik” ifadesini

belirtmifllerdir. Konferans esnas›nda kat›l›mc›lar, bir araya gelememeyi iki aç›dan

dile getirmifllerdir. ‹lki firmalar›n birden fazla ortakl›k kurarak güçlü bir yap›ya

kavuflamamalar› olmufltur. Di¤er konu ise sektör içindeki ço¤u firmalar›n birlik-

lere üye iken aktif paylafl›m ortam› oluflturulamam›flt›r. Bu kapsamda firma sahip-

lerinin geçmifl bilgi ve tecrübelerini paylaflabilece¤i tan›ml› toplant›lar›n düzen-

lenmesinde fayda görülmektedir.

Baflaramad›klar›m›z ‹fade S›kl›¤›

Marka yaratmay› baflaramad›k 7Bir araya gelmeyi (Paylaflmak) baflaramad›k 5Tasar›m ve dizayn eksikli¤i 4Üniversite, kamu - özel sektör iflbirli¤ini baflaramad›k 4Devlet politikas› oluflumunu eksikli¤i (Vergi- Mevzuat- Teflvik Üretim) 4Araçlar›n üzerindeki vergi yüklerini düflürmeyi baflaramad›k 3‹nsan kaynaklar› planlamas›n› ve e¤itimini mevcut geliflmelere 3paralel sa¤layamad›k‹thalata ba¤›ml›l›¤› azaltmay› baflaramad›k 3AR-GE geliflimini yeterince baflaramad›k 2Yetersiz yerlilefltirme (Motor-fianz›man-Elektronik) 2Kurumsallaflman›n sa¤lanamamas› 2

45

• Baflaramad›klar›m›z uygulamas›nda çal›flmaya kat›lan yedi gruptan dördü “Ta-

sar›m ve dizayn eksikli¤ini” baflar›s›zl›k ifadesi olarak belirtmektedirler. Baflar›-

s›zl›k ifadesi olarak dile getirilen “Tasar›m ve dizayn eksikli¤i” ayn› zamanda

Türk Otomotiv sektörünün zay›f yan› olarak da karfl›m›za ç›kmaktad›r. Türk Oto-

motiv sektörünün rakibi konumunda bulunan ülkelerle aras›nda fark yaratabilmek

ad›na daha katma de¤erli ürünlerin sektörde üretilmesi gerekmektedir. Özellikle

yeni araç projelerinde Türk otomotiv Sektörü yan sanayisinin de proje bafllang›-

c›ndan tasar›m ve dizayna katk› sa¤lamas› gerekmektedir. Bu do¤rultuda sektör

temsilcilerinin, tasar›m ve dizayn konusunda gerekli geliflmelerin yakalanabilme-

si için e¤itim, destekler, iflbirlikleri gibi alanlarda gereksinimleri belirleyerek ilgi-

li kurulufllarla ortak çal›flmalar bafllatmas›nda fayda görülmektedir.

• Üniversite, kamu - özel sektör iflbirli¤i çal›flmaya kat›lan masalardan dördünün

baflar›s›zl›k ifadesi olarak ortaya ç›kt›¤› görülmektedir. Otomotiv sektörünün, ni-

telikli çal›flan eksikli¤i, AR-GE yat›r›mlar›n›n yeterli olmamas›, tasar›m ve dizayn

eksiklikleri gibi dezavantajlar› konferans›n iki gününde de tart›fl›lm›flt›r. Üniver-

site – Kamu - Özel sektör iflbirli¤i yukar›da bahsedilen ve sektör aç›s›ndan kritik

öneme sahip olan problemlerin çözümünü sa¤layacakt›r. Bu kapsamda özellikle

sektör temsil birliklerinin, sektör temsilcileri ile kamu ve üniversite iletiflimini

güçlendirecek organizasyonlar› düzenlemesi gerekmektedir. Taraflar aras› iflbirli-

¤i sonucu ç›kacak e¤itim ve desteklerin otomotiv sektörünün gelece¤ine yönelik

problemlerin giderilmesine hizmet edecektir.

• “Devlet politikas› oluflumunu (Vergi- Mevzuat- Teflvik Üretim)” bir di¤er bafla-

ramad›klar›m›z ifadesidir. Kat›l›mc›lar devlet politikas›n›n oluflumunda vergi

oranlar›n›n yüksekli¤i, mevzuat›n a¤›rl›¤› ve yetersiz üretim teflviklere dikkat çek-

mifllerdir. Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans› Baflaramad›klar›m›z

uygulamas›, sektörün geçmiflinde baflar›lamayan noktalar›n ortaya ç›kar›lmas›na

hizmet eden bir çal›flmad›r. Bu kapsamda devlet politikalar›n›n belirlenmesi sek-

törün baflaramad›¤› bir nokta olmamakla beraber, kamu uygulamalar›nda yaflanan

s›k›nt›lar da sektör kendini sorumlu tutmaktad›r. Bu do¤rultuda konferans esna-

s›nda ve öncesinde tart›fl›lan konular aras›nda bulunan otomotiv sektörünün dev-

letle iliflkisinin, sadece sorun çözmeye yönelik olmas› durumunun de¤ifltirilerek,

özellikle sektör kurulufllar›n›n kamu politikalar›n›n oluflturulmas› esnas›nda kamu

ile iflbirli¤i içerisinde olmas›nda fayda görülmektedir.

• Araçlar›n üzerindeki vergi yüklerini düflürmeyi konferans ç›kt›lar› aras›nda sek-

törün baflaramad›¤› uygulamalar aras›nda dile getirilen bir konudur. Bir önceki

madde de belirtildi¤i üzere politika oluflumu esnas›nda kamu ile iflbirli¤inin sa¤-

lanmas› gerekmektedir.

• “‹nsan kaynaklar› planlamas› ve e¤itimini mevcut geliflmelere paralel sa¤laya-

mad›k” üç masa taraf›ndan sektörün baflaramad›¤› di¤er bir nokta olarak ifade

edilmifltir. Sektör temsilcilerinin bir k›sm›n›n baflar› di¤er k›sm›n›n ise baflar›s›z-

l›k yaflanan uygulama olarak düflündü¤ü noktalarda, sektör temsilcilerinin, sektör

birlikleri ve Milli E¤itim Bakanl›¤› ile görüflerek gereksinimi duyulan e¤itimlerin

belirlenerek iflbirli¤ine gitmelerinde fayda görülecektir. ‹nsan kaynaklar› planla-

mas› ise konu içerisinde yer alan bir di¤er noktad›r. Bu noktada firmalar bünyele-

rinde insan kaynaklar› departman› kurmas›n›n yan› s›ra geliflen hizmet sektörü

46

içerisinde insan kaynaklar› hizmeti almalar› problem olarak gördükleri noktalar›n

çözülmesine hizmet edecektir.

• Çal›flmaya kat›lan yedi gruptan üçü “‹thalata ba¤›ml›l›¤› azalt›lamamas›n›” sek-

törün baflaramad›¤› noktalar aras›nda görmektedirler. 2007 y›l› DTM verilerine

göre 15.9 Milyar $ ihracat, buna karfl›l›k 12.3 Milyar $ ithalat› olan sektörün ‹h-

racat gelir gider dengesinin art›da olmas›na karfl›l›k halen ithalata ba¤›ml› oldu¤u

noktalar bulunmas› sektör taraf›ndan baflar›s›zl›k olarak görülmektedir. Temelde

otomotiv yan sanayinde katma de¤eri az olan ürünlerin ülke içerisinde üretilmesi

buna karfl›l›k yüksek teknoloji gerektiren ve katma de¤eri yüksek olan parçalar›n

ithalat›n›n zorunlu olmas› otomotiv sektöründe ithalata ba¤›ml›l›¤› azaltmaktad›r.

Teknoloji yo¤un otomotiv yan sanayinin Türkiye’de üretilmesi konusunda proje-

lerin gelifltirilmesi gerekmektedir. Kamu ve sektör kurulufllar›n›n ortak çal›flarak

sektörün katma de¤erli ürünleri üretebilmesi ad›na projeler gerçeklefltirmesi ge-

rekmektedir.

• Çal›flmaya kat›lan gruplar›n di¤er bir baflar›s›zl›k ifadesi ise “AR-GE” olmufltur.

Konferans›n baflard›klar›m›z bölümünde AR-GE çal›flmalar›n›n bafllat›lmas› ve

h›zl› ilerleme kat edilmesi, baflar› ifadesi olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. AR-GE

çal›flmalar›n›n yeterli sonuçlar vermemesinin temel sorunu, yeterli finansman

kayna¤›n›n bulunamamas› olarak görülmektedir. AR-GE kapsam›nda firmalar›n

AR-GE mühendislerine verdi¤i ücretlerin düflüklü¤ü, AR-GE için ayr›lan bütçe-

nin yetersizli¤i sorunlar›n›n yan› s›ra, firmalar›n AR-GE konusunda yetersiz bil-

giye sahip olmalar› da AR-GE’nin geliflmesini önlemektedir. Bu do¤rultuda ön-

celikli olarak firmalar›n AR-GE ve inovasyon e¤itimleri almalar› sa¤lanmal›d›r.

Ayr›ca baflard›klar›m›z bölümünde ifade edildi¤i üzere, ortak laboratuar kullan›-

m›, Üniversite – Sanayi iflbirli¤inin gelifltirilmesi, devlet AR-GE teflviklerinin ye-

niden düzenlenmesi gibi noktalar sektör karar al›c›lar›n›n üzerinde durmas› gere-

ken konular olarak ortaya ç›kmaktad›r.

• “Yetersiz yerlilefltirme (Motor-fianz›man-Elektronik)” ifadesi çal›flma gruplar›-

na kat›lan iki masa taraf›ndan baflar›s›zl›k olarak nitelendirilmifltir. Baflar›s›zl›k

içerisinde yer alan Motor – fianz›man – Elektronik aksamlar›nda yerlilefltirmeyi

gerçeklefltirilememifl olmas›, yerlilefltirmenin katma de¤eri az olan di¤er aksam ve

parçalarda oldu¤unu ortaya koymaktad›r. Baflard›klar›m›z bölümünde ifade edilen

yerlilefltirmeyi baflard›k ifadesi, katma de¤eri az olan di¤er aksam ve parçalar›n

yerlilefltirilmesinde baflar›l› olmas›ndan kaynaklanmaktad›r. Bu nedenle baflard›k-

lar›m›z ve baflaramad›klar›m›z bölümünde çat›flan ifadeler ortaya ç›km›flt›r.

• Kurumsallaflmay› baflaramad›k ifadesi konsolide edilen listede son baflar›s›zl›k

ifadesi olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Kurumsallaflman›n bafllat›lm›fl olmas› mev-

cut yap›da kurumsallaflman›n tüm sektöre hakim olmas› anlam›na gelmemektedir.

Bu nedenle özellikle yan sanayide kurumsallaflmaya yönelik ad›mlar›n ivedilikle

at›lmas› gerekmektedir. Bu do¤ruluda sektör birliklerinin yan sanayiye yönelik

olarak, KOB‹’lerde kurumsallaflma çabalar›nda öncü ve örnek faaliyetler göster-

mesi gerekmektedir.

47

4.4 GÜÇLÜ - ZAYIF - FIRSAT - TEHD‹T UYGULAMASI

GZFT uygulamas›; bölgelerin, sektörlerin ya da kurulufllar›n stratejik planlama sü-

reçlerinde, mevcut durumu, konu ile ilgili iç ve d›fl faktörlerin sistem üzerindeki et-

kilerini analiz ederek strateji belirleme sürecine katk›da bulunan bir yöntemdir.

GZFT analizinde güçlü ve zay›f yönler içsel alanlar›, f›rsatlar ve tehditler d›flsal

alanlar› iflaret etmektedir. Sektörün müdahale edebilece¤i, iç bünyesindeki dina-

mikleri kullanarak yön verebilece¤i ve avantaj ya da dezavantaj olarak de¤erlen-

dirilebilecek unsurlar güçlü ve zay›f yanlar› oluflturmaktad›r. Sektörün yön vere-

medi¤i ve genellikle gelecek dönemlerdeki beklentileri ifade eden unsurlar ise f›r-

sat ve tehditleri oluflturmaktad›r. Sektör ve sektörü ilgilendiren konular›n gidiflat›

ve e¤ilimlerin olumlu ve olumsuz yanlar› dikkate al›narak f›rsat ve tehdit unsur-

lar› belirlenmektedir.

Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi kat›l›mc›lar› yukar›da ki aç›klamalar

do¤rultusunda öncelikle mevcut yap› içinde sektörün güçlü ve zay›f yanlar›n› be-

lirlemifllerdir. Tehditler ve f›rsatlar bölümünde ise sektörün yönlendiremedi¤i an-

cak, sektörün stratejik hedefleri do¤rultusunda, hedefe giden yolda sektöre yar-

d›mc› olacak f›rsatlar› veya ayn› yolda karfl›s›na ç›kabilecek muhtemel tehditleri

ortaya koymufllard›r.

Çal›flma sonucu gruplar›n ortaya koydu¤u GZFT ifadeleri flu flekilde yo¤unlaflm›flt›r:


Otomotiv sektörü bünyesinde daha önce yap›lan Güçlü - Zay›f - F›rsat - Teh-dit uygulamalar› sonucunda ortaya ç›kan mevcut sonuçlar kat›l›mc›lar ilepaylafl›lm›flt›r. Kat›l›mc›lardan, daha önce ortaya ç›kan bu sonuçlardan farkl›olarak, güçlü-zay›f yanlar ve f›rsatlar-tehditler aras›nda yer almas› gerekti¤i-ni düflündükleri, güçlü-zay›f yan ve f›rsat ve tehdit ifadelerini belirtmeleri is-tenmifltir.

48

Hedefe Giden YoldaYard›mc›

Hedefe Giden YoldaZarar Verici

Güçlü Yanlar• Co¤rafi Konum• Genç nüfusun oran›n›n yüksek olmas›• ‹natç› olmam›z• ‹novasyon yetene¤i• Kültürel altyap›• Motor yenileme pazar›n›n esnekli¤i

ve kalitesi• Müflteri memnuniyetinin ön planda

tutulmas›• Tedarikçilerle olan iflbirli¤i• Yönetici kadrolar›n kararl›l›¤› & baflar›s›• Çal›flan memnuniyeti• 30 y›ll›k bilgi birikimi• Beyaz yaka iflgücü maliyetinin düflük

olmas›

Zay›f Yanlar• Finansman s›k›nt›s› ve yetersizli¤i

(Uzun vadeli kaynak-teminat temini)• Hammaddede d›fla ba¤›ml›l›k• Havaalan› yerleflimler• Karar mekanizmalar› elimizde de¤il• Kültürel altyap›• Motor üretimi ve powertrain üretiminin

olmay›fl›• Nitelikli iflgücü için gelece¤e dönük

yap›lanma eksikli¤i (Kariyer planlar›)• Sanayileflmenin geç bafllamas›• Sat. SonTekn. Servis hizmet a¤›n›n

yetersizli¤i• Son teknolojinin yayg›n kullan›lmamas›

(Örn. Ekipman)• Sosyal sorumluluk projelerinin yetersizli¤i• Ulusal kaynaklar›n (enerji-maden vb.)

yeterince de¤erlendirilememesi• Üretim yat›r›m› düflük• Verimsizlik• Vizeye tabi olmak• Yetersiz çevre duyarl›l›¤›• Ara eleman yetifltirilememesi (Okullar›n

eksikli¤i)• Bilgi altyap›s› oluflturmada eksiklik• Bölgesel iflgücü niteli¤iyetersizli¤i• Demiryolu altyap›s›• Enerji maliyeti yüksek

F›rsatlar• Potansiyel ifl gücünün e¤itilebilir genifl

nüfustan oluflmas›• Geopolitik konumu• Stratejik hedeflerin varl›¤›ve etkinli¤i• Ana sanayilerin yurtd›fl›ndaki büyük

partnerlerle çal›fl›yor olmas›(Sürekli proje gelmesi)

• Yerli ve bölgesel pazara uygun araçsegmentinin oluflturulmas›

• Doymam›fl iç pazar• Gelece nesil araçlar (Fuelcell) hammadde

(Bor varl›¤›) ve Nejat Veziro¤lu• Haftal›k kalite ve proje toplant›lar›• Hedef takip toplant›lar›• Hurda araç ve yafl haddine giren araçlar›n

üretime etkisi• Ulaflt›rma altyap›s›• Krizlerin ölümlü etkisi• Limanlara sahip olamam›z• Milli marka üretmenin tam zaman›• Nüfusun yap›s› (Genç) otomatik arz

do¤uruyor• Yeni sanayileflen bölgelerde altyap›n›n

düzgün yap›lmas›• Rusya’n›n geliflmesi (Legal olarak)• Tekstil sektörü ile iflbirli¤i• Toplumumuzdaki tafl›t araçlar› sevdas›• Turizmin olumlu etkisi• Uzakdo¤u’nun kalitesiz üretimi

Tercihler• Enerji darbo¤az ve d›fla ba¤›ml›l›k• Ekonomik ve siyasi istikrars›zl›k• Ana sanayilerin yurt d›fl›ndaki büyük

partnerlerle çal›fl›yor olmas›(Rekabetçili¤ini yitirdi¤i noktada yeniprojelerin al›namamas›)

• Ana sanayinin yan sanayiyi dikkatealmamas›

• Ana yan sanayilere ba¤l› yan sanayilerinotomotivdeki geliflimin çok gerisindekalmas›

• Büyüme bask›s›• Çevre Bakanl›¤›’n›n etkin denetim

yapmamas›• Dünya piyasalar›nda dalgalanmalara

karfl› k›r›lganl›k• Türk para piyasas›n›n %60’dan fazla

yabanc›lar›n elinde olmas›• Yönetim zaafiyetleri (Devlet-hükümet)• Genç nüfus (‹yi yetiflmedi¤i için)• Hukuktaki-mevzuattaki boflluklar• Maliyet avantaj›m›z kayboluyor• Sanayi bölgeleriinin bölge yönetiminde

olmas›• San›talmac›-mal kabul bölümü tehditi• Serbest bölgelere gelecek ek vergilerin

yat›r›ma yapaca¤› olumsuz etkisi• Toplumun geleneklerinden uzaklaflmas›

‹çse

l Kay

nakl

arD

›flsa

l Kay

nakl

ar

49

4.4.1 Güçlü Yanlar

Konferans kat›l›mc›lar›na öncelikle afla¤›da ki tabloda bulunan ve daha önce sek-

tör ve kamu kurulufllar›nca haz›rlanan güçlü yanlar verilerek, kendilerince bu ifa-

delere ek olarak hangi ifadelerin Türk Otomotiv Sektörü güçlü yanlar› aras›nda

olmas› gerekti¤ini belirtmeleri istenmifltir.

Kat›l›mc›lar, Türk Otomotiv Sektörü’nün güçlü yanlar› aras›nda afla¤›daki ifade-

lerin de bulunmas›n›n gerekti¤ini belirtmifllerdir.

1 Doymam›fl ‹ç Pazar2 AB ile Gümrük Birli¤i ve Teknik Mevzuatta Uyum3 Rekabetçi Maliyetlerle, Esnek Üretim Yapabilme Yetene¤i4 Rekabetçi Yan Sanayi5 Üretimde Yüksek Kalite Standartlar›6 ‹yi E¤itilmifl, Genç, Dinamik, ‹stekli ve Kalifiye ‹flgücü7 Esnek ve Uzun Süreli Çal›flma Olanaklar›8 Teknik ve Ticari Beceri Düzeyi9 Uluslararas› Yönetim Sistemleri Yayg›nl›¤› (Kalite, Çevre, Güvenlik)10 Konjonktür ve Standart De¤iflimlerine Uyum Becerisi, Üretim ve Teslimatta

(Düflük Miktarlarda da) Esneklik Yetkinli¤i11 Yabanc› Firma Ortakl›klar› ‹le Geliflmifl Yan Sanayi “Know-How” Düzeyi12 Giriflimci Kadrolar›n Varl›¤›13 Mevcut kurulu kapasite ve yan sanayinin potansiyeli14 Yabanc› ortaklar›n gücü15 Çok iyi yetiflmifl, giriflimci insan gücü ve rekabetçi ifl gücü maliyeti16 Teknolojik Bilgi Birikimi17 Kalite yönetim sisteminin varl›¤›18 ‹hracat deneyimi19 Tümü ile kay›t alt›nda üretim ve ticari faaliyet ile güvenilir vergi-kayna¤› olmas›20 Oturmufl, köklü da¤›t›m/Pazarlama örgüt yap›s›21 Yeterli Üretim Kapasitesi22 Sürekli Teknoloji Yat›r›m›

No Güçlü Yanlar

1 Co¤rafi Konum2 Genç nüfusun oran›n›n yüksek olmas›3 ‹natç› olmam›z4 ‹novasyon Yetene¤i5 Kültürel altyap›6 Motor yenileme pazar›n›n esnekli¤i ve kalitesi7 Müflteri memnuniyetinin ön planda tutulmas›8 Tedarikçilerle olan iflbirli¤i9 Yönetici kadrolar›n kararl›l›¤› & baflar›s›10 Çal›flan memnuniyeti11 30 y›ll›k bilgi birikimi12 Beyaz yaka iflgücü maliyetinin düflük olmas›

No Güçlü Yanlar

50

• Türk Otomotiv Sektörünün güçlü yanlar› aras›nda görülen ve yo¤unlaflan ifade-

ler aras›nda ilk s›rada yer alan “Co¤rafi konum” Türkiye’nin do¤u ve bat› aras›n-

da yer almas›ndan kaynakl› olarak sektörün pazarlara yak›nl›¤›n› bir güçlü yan

olarak de¤erlendirmifllerdir.

• “Genç nüfus oran›n›n yüksek olmas›” sektör aç›s›ndan bir di¤er güçlü yan ola-

rak nitelendirilmifltir. Ancak konferans esnas›nda dile getirilen nitelikli genç nü-

fus eksikli¤i bu güçlü yan›n yeteri kadar kullan›lmamas›na neden olmaktad›r. Bu

kapsamda sektörde, genç nüfusun mesleki e¤itimi ile ilgili ad›mlar› at›lmal› ve bu

güçlü yan sektörün kazan›mlar› do¤rultusunda kullan›lmal›d›r.

• “‹natç› olmak” , “Yönetici kadrolar›n›n kararl›l›¤› ve baflar›s›” , “30 y›ll›k bilgi

birikimi”, “‹novasyon yetene¤i” ifadeleri sektör çal›flanlar›n›n kiflisel özellikleri-

dir. Bu ifadeler sektörde çal›flanlar›n, sektörün geçmifli ve bugününün getirdikle-

rinden, kendilerini gelifltirebildiklerinin göstergesidir. Geçmifl tecrübelerden ya-

rarlanarak günün koflullar›na ayak uydurabilen bu çal›flan grubunun, gelecek dö-

nemde sektöre kat›lacak yeni çal›flanlar›nda ayn› do¤rultuda gitmesini sa¤layaca-

¤›, bilgi ve tecrübelerini yeni kat›lacaklarla paylaflaca¤› projelerin haz›rlanmas›

gerekmektedir. Böylece mevcut güçlü yanlar›n ileride yok olmadan devam etme-

si sa¤lanabilir.

• “Müflteri memnuniyetinin ön planda tutulmas›” ve “Tedarikçilerle olan iflbirli-

¤i” ifadeleri ise; sektörde müflteri memnuniyetini sa¤lamak ad›na önemli bir nok-

ta olan tedarikçi iflbirliklerinin, geçmiflten bugüne kadar sa¤lam ve dengeli bir bi-

çimde koruna geldi¤ini göstermektedir.

• “Beyaz yaka ifl gücü maliyetinin düflük olmas›” sektörün güçlü yanlar› aras›nda

yer alan bir di¤er ifadedir. Beyaz yaka iflgücünün maliyet düflüklü¤ü sektörü di-

¤er ülkelere göre rekabette avantajl› duruma getirmektedir. Bu güçlü yan›n, üre-

timde verimlilik ve daha katma de¤erli ürünlerin üretimine geçifl ile desteklene-

rek, f›rsat veya tehditler karfl›s›nda daha fazla fayda sa¤lamas›na çal›fl›lmal›, sek-

törün dünya piyasalar›nda daha fazla rekabet avantaj› elde etmesi sa¤lanmal›d›r.

4.4.2 Zay›f Yanlar

Konferans kat›l›mc›lar› ile, daha önce haz›rlanm›fl zay›f yanlar paylafl›larak ken-

dilerinden, mevcut zay›f yanlara ilave hangi iç faktörlerin eklenmesi gerekti¤i so-

rulmufltur.

51

Kat›l›mc›lar Türk Otomotiv Sektörü’nün zay›f yanlar› aras›nda afla¤›daki ifadele-

rin de bulunmas›n›n gereklili¤ini belirtmektedirler.

1 Tafl›t Araçlar› Sat›fllar›ndaki Vergi Yükünün Yüksekli¤i2 Akaryak›t Üzerindeki vergi Yükünün Yüksekli¤i3 MTV’nin AB’deki Genel Yaklafl›mla Uyumlu Olmamas›4 Vergi Oranlar›nda Yap›lan Ani ve Yüksek Art›fllar Sonucu

Oluflan Talep ‹stikrars›zl›¤›5 Teflvik Mevzuat›n›n Rakip Ülkelere Göre Rekabetçi Olmay›fl›6 Ar-Ge Teflvik Mevzuat›n›n Rekabetçi Ve Etkili Olmay›fl›7 Rakip Ülkelere Göre Yüksek ‹flgücü Maliyeti8 ‹hracat - ‹thalat Prosedürlerindeki Gereksiz Bürokratik ‹fllemler/

Giderler ve AB Prosedürlerinin Etkin Olarak Uygulanamamas›9 Yüksek Enerji Maliyetleri10 Akaryak›t Kalitesinin Yetersizli¤i11 Tafl›mac›l›k Altyap›s›n›n Yetersizli¤i12 Sektörel Vizyon ve Strateji Belirsizli¤i13 Ana - Yan Sanayi ve pazarlama örgütleri ‹liflkilerinin Yetersizli¤i ve

Yeterli Sinerji Yarat›lamamas›14 ‹hracat Teflviklerinin Yetersizli¤i15 Yüksek Reel Faiz ve Temel Girdi Maliyeti Yüksekli¤i16 Makro Ekonomik Konjonktürün, Olumsuz Etkisi17 Maliyet Art›fllar› Sat›fl Fiyatlar›na Yans›t›lamamas›18 Ar-Ge Çal›flmalar›na Yeterli Kaynak Yarat›lamamas›19 Endüstriyel Tasar›m Kabiliyeti Yetersizli¤i20 Teknik mevzuat ve ilgili alt yap› eksikli¤i21 ‹stikrars›z iç pazar22 Düflük kapasite kullanma oran›ndan kaynaklanan yüksek üretim maliyeti23 Ulusal Bir Strateji Eksikli¤i24 ‹flgücünde Krizlerden Kaynaklanan Nitelik/Nicelik Kayb›25 Afl›r› Say›da Firma, Afl›r› ‹thalat Pay›

No Zay›f Yanlar

1 Finansman s›k›nt›s› ve yetersizli¤i (Uzun vadeli kaynak-teminat temini)2 Hammaddede d›fla ba¤›ml›l›k3 Bölgesel iflgücü niteli¤i yetersizli¤i4 Karar mekanizmalar› elimizde de¤il5 Kültürel altyap›6 Motor üretimi ve powertrain üretiminin olmay›fl›7 Nitelikli iflgücü için gelece¤e dönük yap›lanma eksikli¤i (Kariyer planlar›)8 Sanayileflmenin geç bafllamas›9 Sat. Son Tekn. Servis hizmet a¤›n›n yetersizli¤i10 Son teknolojinin yayg›n kullan›lmamas› (Örn. Ekipman)11 Sosyal sorumluluk projelerinin yetersizli¤i12 Ulusal kaynaklar›n (enerji-maden vb.) yeterince de¤erlendirilememesi13 Üretim yat›r›m› düflük14 Verimsizlik15 Vizeye tabi olmak16 Yetersiz çevre duyarl›l›¤›17 Ara eleman yetifltirilememesi ( Okullar›n eksikli¤i)18 Bilgi altyap›s› oluflturmada eksiklik19 Havaalan› yerleflimler20 Demiryolu altyap›s› 21 Enerji maliyeti yüksek

No Zay›f Yanlar

52

• “Finansman s›k›nt›s› ve yetersizli¤i” yo¤unlaflan ifadeler aras›nda ilk s›rada yer

almaktad›r. Genel olarak Türkiye iflletmelerinin yaflad›¤› s›k›nt›lar aras›nda yer

alan finansman yetersizli¤i için firmalar›n öncelikle etkin finansman yönetimi

kurma yolunda çabalar göstermesi gereklidiri. BU kapsamda finansman yöneti-

minde nitelikli kadrolar bulundurmak, yat›r›m finansman›nda do¤ru kaynaklara

ulaflmak, iflletme sermayesi yönetiminde daha analitik ve planl› yöntemler kullan-

mak konular›nda geliflim ad›mlar› at›lmal›d›r.

• Sektörün hammadde konusunda d›fla ba¤›ml› olmas› konferansta s›kça dile ge-

tirilen noktalar aras›nda yer almaktad›r. Konferans ç›kt›lar›nda özellikle 2023 he-

defleri aras›nda ortak görüfllerden biri de hammadde de d›fla ba¤›ml› olmayan, bü-

tün üretimini kendi kaynaklar› ile yapan Türk Otomotiv Sektörü hedefidir. Bu

do¤rultudaki hedeflerin gerçeklefltirilmesine yönelik stratejik planlar›n oluflturu-

larak, sektörün bu zay›f yandan kurtar›lmas› sa¤lanacakt›r.

• Bölgesel iflgücünün yetersizli¤i ve ara eleman yetifltirilememesi zay›f yanlar› da

konferansta s›kça tart›fl›lan bir di¤er konudur. Raporun di¤er bölümlerinde geçti¤i

üzere, sektörün eksiklik duydu¤u konularda eleman ihtiyac›n› belirleyerek; ana ve

yan sanayi, sektör kurulufllar›, üniversiteler, meslek okullar› ve kamunun da bulu-

naca¤› büyük bir iflbirli¤i ile sektörün ihtiyaçlar›na yönelik projelerin oluflturulma-

s› gerekmektedir. Oluflturulan projelerin devaml›l›¤›n›n sa¤lanmas› ad›na da bütün

kurulufllar›n destek vermeleri gerekmektedir. Devam›nda yetifltirilen nitelikli ele-

manlar›n kariyer haritalar› ald›klar› e¤itimler s›ras›nda belirlenerek, kiflilerin sek-

tör de geleceklerini görmeleri sa¤lanmal› ve sektöre ba¤l›l›klar› art›r›lmal›d›r.

• Motor ve powertrain üretiminin olmamas› sektörün zay›f yanlar› aras›nda yer

almaktad›r. Türk Otomotiv Sektöründe, daha katma de¤erli ürünlerin üretimi ve

bu yönde yo¤unlaflan yat›r›mlar konusunda geliflim ad›mlar›n›n hedeflenmesi zo-

runludur.

• “Sosyal sorumluluk projelerinin yetersizli¤i” ve “Çevre duyars›zl›¤›” zay›f yan-

lar› sektörün özelefltiri yapabilme özelli¤ini ortaya koymaktad›r. Firmalar sosyal

sorumluluk projelerine zaman ve bütçe ay›rmamas›n›n sektör aç›s›ndan bir zay›f

yan oldu¤unun fak›ndad›r. Bu fark›ndal›k ile zay›f yanlar›n güçlü yana çevrilebil-

mesi öncelikle sektör örgütlerinin ve firmalar›n›n inisiyatifinde bulunmaktad›r.

• “Bilgi altyap›s› oluflturmada eksiklik” ifadesi önemli zay›f yanlardan bir di¤eri-

dir. Özellikle teknoloji ve bilginin yayg›n kullan›ld›¤› otomotiv sektöründe, bilgi

altyap›s›n›n tüm sektör firmalar›nda oluflturulmas› sektörün gücü ve rekabet avan-

tajlar› aç›s›ndan önem kazanmaktad›r.

4.4.3 F›rsatlar

Daha önceki çal›flmalardan derlenen f›rsat ifadeleri, konferans kat›l›mc›lar› ile

paylafl›larak, kendilerine mevcut f›rsatlara ilave hangi f›rsatlar›n afla¤›daki listede

olmas› gerekti¤i sorulmufltur.

53

Mevcut f›rsat ifadelerine ilave olarak, kat›l›mc›lar taraf›ndan belirtilen di¤er f›rsat

ifadeleri afla¤›daki tabloda yer almaktad›r.

1 Ekonomideki Olumlu Gidiflata Ba¤l› Olarak ‹ç Talepte Art›fl2 Küresel Pazarlarda ve Komflu Ülkelerde Yeni Olanaklar - Yeni ‹hracat Pazarlar›3 Maliyetlerin Göreceli Olarak (AB’ye Göre) Düflüklü¤ü4 Yeni Araç Projelerinde Yan Sanayimizin Proje Bafllang›c›nda,

Tasar›ma Ortak Olmas›5 AB Mevzuat›na Uyum Çal›flmalar› (Örne¤in Grup Muafiyeti AB Yenileme

Pazar›ndaki Gücümüzü ve Pay›m›z› Artt›rmak ‹çin Bir F›rsat Yaratmaktad›r)6 Yeni Yat›r›mlar ‹çin Ülkenin Çekici Hale Gelmesi7 Üstün Jeoekonomik konum ve bölgesinde uluslararas› üretim merkezi-için

aday tek ülke olma niteli¤i8 Bilateral iliflkiler: AB, ECO, BDT, KE‹B, G-8 Ülkeleri ve Kafkasya9 ‹hracata yönelik stratejik yap›land›rma çal›flmalar›n›n bafllat›lmas›10 Son dönemlerde ülkemizde siyasi istikrar ve güven ortam›n›n bulunmas›11 Mali disiplinin devam› ve uygun vergi politikalar›n›n uygulanmas›12 Yat›r›mlar›n artt›r›lmas›13 Talep istikrar›n›n sa¤lanmas›14 ‹yi yetiflmifl insan gücümüzün varl›¤›15 Güçlü yabanc› ortaklar›m›z›n bulunmas›16 En son teknolojiyi uygulayan üretim tesislerimizin mevcudiyeti17 Ar-Ge’ye önem verilmesi18 Küreselleflme

No F›rsatlar

1 Potansiyel ifl gücünün e¤itilebilir genç nüfustan oluflmas›2 Do¤unun Bat›s› olmak (Jeopolitik konumu)3 Stratejik hedeflerin varl›¤› ve etkinli¤i 4 Ana sanayilerin yurtd›fl›ndaki büyük partnerlerle çal›fl›yor olmas›

(Sürekli proje gelmesi)5 Doymam›fl iç Pazar6 Gelecek nesil araçlar (Fuelcell) hammadde (Bor varl›¤›) ve Nejat Veziro¤lu7 Global ak›fl8 Haftal›k kalite ve proje toplant›lar›9 Hedef takip toplant›lar›10 Hurda araç ve yas haddine giren araçlar›n üretime etkisi11 Karayolu ve demiryolu (Ulaflt›rma) altyap›s›n›n iyilefltirilmesi12 Krizlerin olumlu etkisi13 Limanlara sahip olmam›z14 Milli marka üretmenin tam zaman›15 Nüfusun yap›s› (Genç) otomatik arz do¤uruyor16 Rusya'n›n geliflmesi (Legal olarak)17 Tekstil sektörü ile iflbirli¤i18 Toplumumuzdaki tafl›t araçlar› sevdas›19 Turizmin olumlu etkisi20 Uzakdo¤u’nun kalitesiz üretimi21 Yarat›c›l›k potansiyeli22 Yeni sanayi bölgeleri oluflumu için yeterli alan›m›z›n olmas›23 Yeni sanayileflen bölgelerde altyap›n›n düzgün yap›lmas›24 Yerli ve bölgesel pazara uygun araç segmentinin oluflturulmas›

No F›rsatlar

54

• “Potansiyel iflgücünün e¤itilebilir genç nüfustan oluflmas›” kat›l›mc›lar taraf›n-

dan di¤er f›rsatlara oranla daha s›kça belirtilen bir f›rsat ifadesi olmufltur. Konfe-

rans›n ilerleyen uygulamalar›nda da, sahip oldu¤umuz genç nüfusun daha etkin

de¤erlendirilmesine yönelik görev ve hedeflerin ortaya ç›kt›¤› görülmektedir. Bu

do¤rultuda; insan kayna¤›n›n gittikçe önem kazand›¤› sektörde, genç nüfusun et-

kin de¤erlendirilmesine yönelik ortaya ç›kan bu görev ve hedeflerin titizlikle in-

celenerek hayata geçirilmesi için ilgili kifli ve kurumlar taraf›ndan sahiplenilme-

sinde fayda görülmektedir.

• Güçlü yan ifadelerinde yer alan jeopolitik konum, ayn› zamanda sektörün sahip

oldu¤u f›rsatlar aras›nda da yer almaktad›r. Ülkemizin sahip oldu¤u jeopolitik ko-

num, sektörün bugün bulundu¤u konuma gelmesini destekleyen bir güçlü yan ol-

mufltur. Ayn› zamanda bu güçlü yan, gelecek için de bir f›rsat olarak görülmekte-

dir. Geçmiflten gelen jeopolitik konum özelli¤inin, rekabet sürecinde stratejik aç›-

dan de¤erlendirilmesi ve sektörün büyüme hedeflerini destekleyecek flekilde etkin

olarak kullan›lmas› gerekmektedir.

• F›rsat ifadeleri aras›nda yer alan “Limanlara sahip olmam›z” da jeopolitik konu-

mumuzla iliflkilendirilebilecek, etkin de¤erlendirilmesi gereken bir di¤er f›rsat

olarak karfl›m›za ç›km›flt›r.

• “Stratejik hedeflerin varl›¤› ve etkinli¤i” kat›l›mc›lar taraf›ndan sektörün sahip

oldu¤u bir di¤er f›rsat olarak de¤erlendirilmifltir. Sektörün stratejik hedeflerinin

tespit edilmesinde, ana ve yan sanayinin ortak akl›n›n harekete geçirilmesi ve bu

hedeflerin bir bütün olarak de¤erlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle; üretim-

de, Ar-Ge’de, ihracatta ve di¤er alanlarda, sektörde bugüne kadar ortaya ç›kar›lan

k›sa, orta ve uzun dönemli hedeflerin, konferans sonucunda ortaya ç›kan stratejik

hedeflerle ortak bir çat› alt›nda toplanmas› gerekmektedir. Tüm hedeflerin ortak

bir çat› alt›nda toplanmas›, stratejik hedeflere ulaflmada sektörün bütün aktörleri-

nin ortak hedefe yönelik hareket etmesini sa¤layacakt›r.

• Kat›l›mc›lar›n ifade ettikleri bir di¤er f›rsat da “Ana sanayilerin yurtd›fl›ndaki

büyük partnerlerle çal›fl›yor olmas› ve bunun sonucunda sürekli yeni projeler gel-

mesi”dir. Ana sanayi taraf›ndan talep edilecek yeni projelerin gelecekte yan sana-

yi taraf›ndan zaman›nda ve etkin karfl›lanabilmesi için; yan sanayinin insan kay-

naklar›, finansman gibi ihtiyaçlar›n› ve ayn› zamanda proje yönetimi, Ar-Ge ka-

biliyeti gibi niteliklerini bugünden tespit etmesi ve planlamas› gerekmektedir. Bu

nedenle, yan sanayinin ana sanayi ile ortak projeler yürütebilmesi için, ana sana-

yinin büyüme hedeflerinin aç›k ve net biçimde anlafl›lmas› ve bu hedefler do¤rul-

tusunda gelebilecek projeler için stratejik planlar oluflturmas› gerekmektedir.

• “Doymam›fl iç pazara sahip olmam›z”, “Yerli ve bölgesel pazara uygun araç

segmentinin oluflturulmas›”, “Hurda araç ve yafl haddine giren araçlar›n üretime

etkisi” ve “Genç nüfusun yap›s› otomatik arz do¤urmas›” sektörün iç pazarda sa-

hip oldu¤u büyüme potansiyeline iflaret eden f›rsatlar olmufltur. Sektörün orta ve

uzun vadede üretim ve sat›fl hedeflerini gerçeklefltirebilmesi ad›na, iç pazar›n sa-

hip oldu¤u potansiyelin etkin de¤erlendirilebilmesi önem tafl›maktad›r. Bu konu-

da konferans esnas›nda kat›l›mc›lar taraf›ndan ortaya ç›kar›lan görüfllerin ise ver-

gi oranlar›nda yaflanan s›k›nt›lar üzerinde yo¤unlaflt›¤› görülmektedir.

55

4.4.4 Tehditler

Sektörle ilgili daha önceki çal›flmalardan faydalan›larak oluflturulan tehditler lis-

tesi afla¤›daki tabloda yer almaktad›r.

Afla¤›daki tabloda ise GZFT uygulamas› s›ras›nda kat›l›mc›lar taraf›ndan, mevcut

tehditlerden farkl› olarak tespit edilen di¤er tehdit ifadeleri yer almaktad›r.

1 AB Yeni Grup Muafiyeti Mevzuat›2 Kullan›lm›fl Motorlu Tafl›tlar›n AB’de Serbest Dolafl›m›: ‹kinci El Araç ‹thalat›3 Çal›flma Bar›fl›n›n Bozulmas›4 “Enerji Verimlili¤i” ve “Çevre Kanunu” ‹le ‹lgili Yürütülen Yeni Mevzuat

Çal›flmalar›ndaki Belirsizlikler5 Hammadde Fiyatlar›ndaki Afl›r› Art›fl6 YTL’nin Afl›r› De¤erlenmesi7 Do¤u Avrupa Ülkeleri, Çin Ve Hindistan Gibi Ülkelerin Yüksek Katma De¤erli

Parçalar› ‹çeren Yeni Projelerde Yer Alabilme Yetkinli¤inin Geliflmesi ve DüflükMaliyet Sunabilmeleri

8 Kapasite Artt›r›c› ve Teknolojik Yat›r›m Kararlar›n›n Karar VericilerceGeciktirilmesi

9 Üreticiler aras›nda küresel yap›lanma ve dünyadaki kapasite fazlas›10 Plan ve strateji eksikli¤i11 Ekonomik ve politik belirsizlik, Devlet kurumlar› aras›nda koordinasyon eksikli¤i12 Mevcut yabanc› sermaye nezdinde kredibilite eksikli¤i13 Teknik mevzuat altyap›s›n›n kurulmamas›14 Doyuma ulaflm›fl sanayi yap›s›15 Geleneksel pazarlarda büyümede direnen yap›16 Çin, Hindistan, Do¤u Avrupa’daki kapasite fazlal›l›¤›17 Araç fiyatlar›nda rekabet sonucu düflen kar marjlar›18 Yüksek adet ihtiyac› nedeniyle yüksek yat›r›m ve yüksek sabit giderler19 %68 ihracat›n› Bat› Avrupa ülkelerine yapan Türk sanayisi için bu pazardaki

%2’lik büyümenin yetersizli¤i20 Çin’in, Afrika ve Ortado¤u ülkelerinden tedarik kayna¤› bulmas›

No Tehditler

1 Ekonomik siyasi istikrars›zl›k2 Enerji darbo¤az ve d›fla ba¤›ml›l›k3 Ana sanayilerin yurt d›fl›ndaki büyük partnerlerle çal›fl›yor olmas›

(Rekabetçili¤ini yitirdi¤i noktada yeni projelerin al›namamas›)4 Ana sanayinin yan sanayiyi dikkate almamas›5 Ana yan sanayilere ba¤l› yan sanayilerin otomotivdeki geliflimin çok gerisinde

kalmas›. Burada bir aflama yap›lamazsa 2.000.000 adet üretim rakam›n›ngerçekleflmesi zordur

6 Büyüme bask›s›7 Çevre Bakanl›¤›'n›n etkin denetim yapmamas›8 Dünya piyasalar›nda dalgalanmalara karfl› k›r›lganl›k9 Genç nüfus ( ‹yi yetiflmedi¤i için)10 Hukuktaki-mevzuattaki boflluklar

No Tehditler

56

• “Enerji darbo¤az› ve d›fla ba¤›ml›l›k” ve “Ekonomik ve siyasi istikrars›zl›k”

di¤er tehditlere k›yasla kat›l›mc›lar taraf›ndan daha s›k ifade edilen tehditler

olmufltur. Ekonomik istikrar›n sa¤lanmas› ve ihtiyaç duyulan kaynaklarda d›fla

ba¤›ml›l›¤›n azalt›lmas› konular› di¤er bir çok sektörü ilgilendirdi¤i gibi otomo-

tiv sektörünü de yak›ndan ilgilendirmektedir.

• Yukar›da yer alan tehditler kadar s›kça ifade edilmifl olmasa da; “Dünya

piyasalar›nda dalgalanmalara karfl› k›r›lganl›k”, “Türk para piyasas›n›n

%60’›ndan fazlas›n›n yabanc›lar›n elinde olmas›”, “Rüflvet”, ve “‘Hükümetin

yönetim zafiyetleri” ifadeleri, ekonomik geliflmelerle ve iç-d›fl politikalarla iliflkili

tehditler olarak görülmektedir.

• “Ana sanayilerin yurtd›fl›ndaki büyük partnerlerle çal›fl›yor olmas›” bir f›rsat

geliflmesi olarak görülmekle beraber, konferans›n bu bölümünde ayn› ifade bir

tehdit olarak da yer alm›flt›r. Sektörün rekabet gücünü yitirdi¤i noktada yeni pro-

jelerin al›nmamas› durumunda büyük partnerlerle çal›fl›l›yor olmas›n›n bir f›rsat

konumundan ç›k›p, tehdide dönüflebilece¤i ifade edilmifltir. Sektörün stratejik

planlama aflamas›nda; Ar-Ge, nitelikli ifl gücü, kaliteli ve katma de¤erli üretim

gibi rekabet gücünü art›rmaya yönelik unsurlar› göz önünde bulundurmas›, sek-

törün sahip oldu¤u rekabet gücünü gelecekte de devam ettirebilmesine büyük

ölçüde katk› sa¤layacakt›r.

• Tehdit ifadeleri aras›nda yer alan “Ana sanayinin yan sanayiyi dikkate alma-

mas›” ve “Ana yan sanayilere ba¤l› yan sanayilerin otomotivdeki geliflimin çok

gerisinde kalmas›” da ana sanayi ve yan sanayi iliflkilerine dikkat çeken ifadeler

olmufltur. Sektörün gelece¤ini flekillendirmede ana ve yan sanayinin yarataca¤›

sinerji büyük önem tafl›maktad›r. Bu nedenle ana sanayinin, yan sanayinin

ihtiyaçlar›n› tespit etmesi, gerekli noktalarda yan sanayiye destek sa¤lamas› ve

karfl›l›kl› iflbirli¤i ortam›n›n gelifltirmeye yönelik çal›flmalar gerçeklefltirmesi

gerekmektedir.

• Güçlü yanlar ve f›rsatlar aras›nda yer alan “genç nüfus”un, tehdit ifadeleri

aras›nda da yer ald›¤›na dikkat çekmek gerekmektedir. Sahip olunan genç

nüfusun gerekli e¤itim ihtiyaçlar›n›n karfl›lanamamas› ve sektöre kazand›r›lmas›

durumunda bir tehdide dönüflebilece¤i düflünülmektedir. Hem güçlü bir yan›m›z›

oluflturan hem de gelecek için bir f›rsat teflkil eden ve konferans esnas›nda çok s›k

dile getirilen genç nüfusa gereken ilginin gösterilerek gelifliminin desteklenmesi,

böyle bir tehdidin ortadan kalkmas›na da yard›mc› olacakt›r.

11 Küresel ›s›nma ve toplum bilincindeki hedefin otomotiv sektörü olarakgörülmesi

12 Maliyet avantaj›m›z kayboluyor13 Plans›z kültürel geliflim ve yerleflim14 Rüflvet15 Sanayi bölgelerinin bölge yönetiminde olmas›16 Sat›n almac›-mal kabul bölümü tehdidi17 Serbest bölgelere gelecek ek vergilerin yat›r›ma yapaca¤› olumsuz etkisi18 Toplumun geleneklerinden uzaklaflmas›19 Türk para piyasas›n›n %60'dan fazla yabanc›lar›n elinde olmas›20 Yönetim zafiyetleri (Devlet-hükümet)

No Tehditler

57

4.5 FIRSATLAR AKIL HAR‹TASI

Grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan görev tespitine yönelik üzerinde çal›fl›lan f›rsatlar flu

flekilde olmufltur;

1. Küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar - Yeni pazarlar

2. Yeni yat›r›mlar için ülkenin çekici hale gelmesi

3. Yeni araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›nda, tasar›ma ortak

olmas›

GRUP 1 FIRSAT: Küresel Pazarlarda ve Komflu Ülkelerde Yeni Pazarlar -Yeni

Olanaklar

FIRSATI GÜNDEME GET‹REN GEL‹fiMELER

Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Küre-sel Pazarlarda ve Komflu Ülkelerde Yeni Pazarlar - Yeni Olanaklar” f›rsat›n› do-¤urmufltur.

• Otomotiv sektöründe yaflanan geliflmelerin yak›ndan takip edilmesi, küresel pa-zarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar›n ve yeni pazarlar›n de¤erlendirilme-sine imkan sa¤layan bir geliflme olarak nitelendirilmifltir. Hem otomotiv sektörü-nün iliflki içerisinde oldu¤u farkl› birçok sektörde h›zl› yaflanan geliflme ve de¤i-flimler, hem de sektörün kendi içerisinde her geçen gün yaflanan yeniliklerin gele-cekte de yak›ndan takip edilebilmesi ad›na teknolojik ve uzmanl›k yat›r›mlar›n›nyap›lmas› bir görev olarak belirtilmifltir.


Konferans uygulamalar›n›n 5. bölümünü “F›rsatlar Ak›l Haritas›” uygulamas›oluflturmaktad›r. Konferans kat›l›mc›lar› konferans›n bu bölümünde, geçmifl-te f›rsat› gündeme getiren ve gelecekte bu f›rsat›n gündeme getirece¤i e¤ilimve geliflmelerden yola ç›karak sektörün geliflimine yönelik görevleri tespit et-mifllerdir.

Grup 1 kat›l›mc›lar› taraf›ndan, geçmiflte “Küresel pazarlarda ve komflu ülke-lerde yeni pazarlar - yeni olanaklar” f›rsat›n› gündeme getiren 12 adet gelifl-me tespit edilmifltir. Bu geliflmeler “‹ç piyasan›n daralmas›”, “Globalleflme”,“Serbest piyasa ekonomisi”, “Otomotiv sektöründeki geliflmeler”, “Uluslararas› normlara uyum”, “Likidite art›fl›”, “Ana sanayi ve partnerlerin yönlendir-meleri”, “Esas Proje d›fl›nda farkl› projelerde de çal›flma imkan›” “‹nternet”,“Kalite geliflimi”, “Uluslararas› ortakl›klar” ve “Finansman kaynaklar›n›n geli-flim ve çeflitlili¤i” olarak ifade edilmifltir.

58

‹LG‹L‹ GEL‹fiMELER‹N ARTMASI,YAYGIN VE ETK‹N KULLANILMASI‹Ç‹N NELER YAPILAB‹L‹R?

FIRSATI GÜNDEME GET‹RENGEL‹fiMELER NELER OLMUfiTUR?

Teknolojik ve uzmanl›k yat›r›mlar›n›n art›r›lmas›

Bu ülkeler ileiliflkilerin gelifltirilmesi

Tespit, analiz çal›flmalar›

Lab. ve test koflullar›n›ngelifltirilmesi; Büyük ölçekli:TSE, Kosgeb, Tübitak,Üniversiteler Kücük ölçekli: Firmalar

Ak›fl›n güçlendirilmesi

‹ç piyasan›n daralmas›

Globalleflme

Serbest piyasaekonomisi(Rusya, Çin vb.)

Otomotiv sektöründegeliflme

Uluslararas›normlara uyum

Likidite art›fl›

Ana sanayi ve partnerlerinyönlendirmeleri

Esas proje d›fl›nda farkl›projelerde de çal›flmaimkan› Topic

‹nternet

Kalite geliflimi

Uluslararas› ortakl›klar

Finansman kaynaklar›n›ngeliflim ve çeflitlili¤i

Küresel Pazarlarda veKomflu Ülkelerde Yeni

Olanaklar-Yeni Pazarlar

• Uluslararas› normlara uyum sa¤lanmas›, küresel pazarlarda ve komflu ülkelerdeyeni olanaklar›n oluflmas› sürecinde ortaya ç›kan bir geliflme olmufltur. Uluslararas› normlar›n güncel olarak takip edilmesi ve küresel pazardaki f›rsatlar›n gele-cekte de de¤erlendirilmesi ad›na mevcut laboratuar ve test koflullar›n›n iyilefltiril-mesi bir görev olarak belirtilmifltir. Bu görevin yerine getirilmesi aflamas›nda;TSE, KOSGEB, TÜB‹TAK ve sektördeki firmalar›n iflbirli¤ine gitmeleri gerekti-¤i ifade edilmifltir.

59

• Rusya, Çin gibi ülkelerin serbest piyasa ekonomisine geçifl süreci, küresel pa-

zarlarda yeni olanaklar› ve yeni f›rsatlar› gündeme getiren geliflmelerden bir di¤e-

ri olmufltur. Bu ülkelerle olan mevcut iliflkilerin güçlendirilmesi, grup kat›l›mc›-

lar› taraf›ndan belirtilen bir görev ifadesi olmufltur.

• Ayr›ca, yeni pazarlar›n sa¤lad›¤› likidite art›fl›n› güçlendirmeye yönelik çal›fl-

malar yap›lmas› gereklili¤i de, bu f›rsat e¤ilimi alt›nda ifade edilen bir görev ola-

rak ortaya ç›km›flt›r.

FIRSATIN GÜNDEME GET‹RECE⁄‹ GEL‹fiMELER

Otomotiv Sektöründe “Küresel Pazarlarda ve Komflu Ülkelerde Yeni Pazarlar - Ye-ni Olanaklar” f›rsat›n›n gelecekte gündeme getirece¤i geliflmeler neler olacakt›r.

Grup kat›l›mc›lar›n›n, “Küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklarve yeni pazarlar” f›rsat›n›n gelecekte gündeme getirece¤ini düflündüklerigeliflmeler; “Genel giderlerin ve sabit yat›r›m giderlerinin azalmas›”, “Yenipazarlara yönelik ürün gelifltirme”, “Uzun vadeli planlar›n yap›lmas›na imkansa¤lanmas›”, “Lojistik altyap› geliflimi”, “Yerinde yat›r›mlar”, “Co-operatifçal›flmalar›n artmas›”, “Kaynak gereksinimi”, “Kalifiye insan gereksinimininartmas›”, “Finans kaynaklar›n›n artmas›” ve “Risklerin artmas›” olmufltur.

FIRSATI GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹ GEL‹fiMELERNELER OLACAKTIR

BU GEL‹fiMELER‹NGEREKT‹RD‹⁄‹GÖREVLERNELERD‹R?

Genel giderlerin vesabit yat›r›m giderlerininazalt›lmas›

O pazara yönelikürün gelifltirme

Uzun vadeli planlar›nyap›lmas›na imkansa¤lanmas›

Yerinde yat›r›mlar

Co-operatif çal›flmalar›nartmas›

Kaynak gereksinimi

Kalifiye insanseviyesinde art›fl

Finans kaynaklar›n›n artmas›

Risklerin artmas›

Lojistik altyap› geliflimi

Verimlili¤in artt›r›lmas›

Pazar araflt›rmas›

Tasar›m kabiliyeti(Tasar›m yar›flmas›)

Lojistik amaçl› özelprojeleri (Ulaflt›rmaBakanl›¤›,Sanayi Bakanl›¤›)

Stratejik ortak bulunmas›

Teflviklerin artt›r›lmas›

Dil bilen eleman say›s›n›nartt›r›lmas› (ortaö¤renim)

E¤itimler, e¤itimpolitikalar› (teknik liseler,sanayici deste¤i)

Proje bazl› finansmansistemi

Ürün sorumluluk sigortas›

Küresel Pazarlarda veKomflu Ülkelerde Yeni

Olanaklar-Yeni Pazarlar

• Küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar ve yeni pazarlar f›rsat›,

gelecekte genel giderlerin ve sabit yat›r›m giderlerinin azalmas›n› gündeme geti-

recektir. Bu geliflmenin daha etkin de¤erlendirilmesine yönelik, grup kat›l›mc›lar

taraf›ndan verimlili¤in art›r›lmas› gerekti¤i ifade edilmifl ve bu konuda devletin ve

sektördeki firmalar›n taraf›ndan yerine getirilmesi gereken baz› görevler tespit

edilmifltir. Firmalar›n verimlilik konusundaki e¤itim ihtiyaçlar›n› planlamas› ve

bu ihtiyaçlar› takip etmesi, teknolojik yat›r›mlar ve insan kaynaklar› yat›r›mlar›n›

gerçeklefltirmesi, maliyet analizlerini do¤ru yapmalar› grup kat›l›mc›lar› taraf›n-

dan sektör firmalar›na atanan görevler olmufltur. Bürokrasinin azalt›lmas›, Milli

Prodüktivite Merkezi’nin faaliyetlerinin art›r›lmas›, ülkeler aras› ikili anlaflmalar

yap›lmas› ise bu konuda yönelik tespit edilen di¤er görevler olmufltur.

• Firmalar›n yeni pazar olanaklar›n› etkin de¤erlendirebilmeleri için yeni pazarla-

ra yönelik, pazar›n ihtiyaçlar›na do¤ru cevap veren ve pazar›n talep etti¤i özellik-

leri karfl›layan yeni ürünler gelifltirmesi bu f›rsat›n gelecekte gündeme getirece¤i

bir geliflme olarak görülmektedir. Bu konuda tespit edilen görev, firmalar›n pazar

araflt›rmas› yapmalar› ve tasar›m kabiliyetlerini gelifltirmeleri olmufltur. Ayr›ca

düzenlenecek tasar›m yar›flmalar› ile de tasar›m çal›flmalar›n›n desteklenebilece¤i

düflünülmektedir.

• Lojistik altyap› alan›nda geliflmeler sa¤lanmas›, yeni pazarlarda ve komflu ülke-

lerdeki yeni f›rsatlar›n ve yeni pazarlar›n etkin de¤erlendirilebilmesi için gelecek-

te gündeme gelecek bir di¤er geliflme olarak görülmektedir. Ulaflt›rma Bakanl›¤›

ve Sanayi Bakanl›¤› taraf›ndan, sektörün ihtiyaç duydu¤u ve gelecekte ihtiyaç du-

yabilece¤i lojistik altyap› gelifliminin sa¤lanmas›na yönelik, lojistik amaçl› özel

projeler yap›lmas› grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan bu konuda tespit edilen bir görev

ifadesi olmufltur. ‹lgili bakanl›klar›n sektörün bu konudaki ihtiyaçlar›n› tespit ede-

rek, bu ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›na yönelik sektör temsilcileriyle iflbirli¤i içinde

çal›flmalar yapmas›n›n sektör geliflimine katk› sa¤layaca¤› düflünülmektedir.

• Grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan, yeni pazarlardaki f›rsatlar›n etkin de¤erlendirile-

bilmesi için gelecekte yerinde yat›r›mlara ihtiyaç duyulaca¤› ifade edilmektedir.

Bu konuda kat›l›mc›lar›n tespit ettikleri görev ise, yerinde yat›r›mlar›n gerçeklefl-

tirilebilmesi için stratejik ortak bulunmas› konusunda çal›flmalar yürütülmesi ol-

mufltur.

• Kalifiye insan kayna¤›na duyulacak ihtiyac›n artmas›, yeni pazarlarda oluflacak

f›rsatlar›n gündeme getirece¤i bir di¤er geliflme olarak görülmektedir. Kat›l›mc›-

lar bu noktada, yabanc› dil bilen insan kayna¤›nda art›fla gereksinim oldu¤unu ifa-

de etmektedirler. E¤itim politikalar›n›n gözden geçirilmesi ve teknik liselerde sa-

nayicilerin de deste¤iyle ihtiyaç duyulan nitelikli insan kayna¤›n›n yetifltirilmesi-

ne yönelik çal›flmalar yap›lmas› bu konuda tespit edilen bir görev olmufltur.

• Küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar ve yeni pazarlar f›rsat›n›n

gelecekte hem iflletmelerin finans ihtiyac›n›n, hem de kullan›labilecek finans kay-

naklar›n›n artmas›na neden olaca¤› düflünülmektedir. Mevcut teflviklerin art›r›l-

mas›, grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan gelecekte iflletmelerin ihtiyaç duyacaklar› fi-

nansman ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik tespit edilen bir görev olmufltur. Ay-

r›ca bir di¤er olas› geliflme olarak görülen, finans kaynaklar›ndaki art›fl›n etkin de-

¤erlendirilmesine yönelik tespit edilen görev ise proje bazl› finansman sisteminin

uygulanmas› olmufltur.

60

61

• Küresel pazarlarda ve komflu ülkelerde yeni olanaklar ve yeni pazarlar f›rsat›,

iflletmeler için d›fl ticarette baz› riskleri de beraberinde getirecektir. Grup kat›l›m-

c›lar› taraf›ndan da bu durum, risklerin artmas› fleklinde ifade edilmifltir. Olas›

risklerden dolay› oluflabilecek maddi zarar›n teminat alt›na al›nmas›na amac›yla

iflletmelerin ürün sorumluluk sigortas› yapt›r›lmas›, grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan

bu konuda yerine getirmesi gereken bir görev olarak belirlenmifltir.

GRUP 2 FIRSAT: Yeni Yat›r›mlar ‹çin Ülkenin Çekici Hale Gelmesi


Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Yeniyat›r›mlar için ülkenin çekici hale gelmesi” f›rsat›n› do¤urmufltur.

Grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan geçmiflte, “Yeni yat›r›mlar için ülkenin çekicihale gelmesi” f›rsat›n› gündeme getiren 10 adet geliflme tespit edildi¤igörülmektedir. Bu geliflmeler “Genç nüfus” , “Doymam›fl Pazar” , “E¤itimli iflgücü”, “Bölge ülkelerde pazarlama faaliyetlerinde bulunulmas›”, “Geliflmiflyan sanayi altyap›s›”, “AB üyelik görüflmeleri - Mevzuat”, “Ucuz iflçilik”,“AB’de yafll› nüfus”, “AB’de üretim maliyetlerinin yüksekli¤i” ve “Otomotivdekar marj›n›n iyice düflmesi” olarak belirlenmifltir.

FIRSATI GÜNDEMEGET‹REN GEL‹fiMELERNELER OLACAKTIR

‹LG‹L‹ GEL‹fiMELER‹N ARTMASI,YAYGIN VE ETK‹N KULLANILMASI‹Ç‹N NELER YAPILAB‹L‹R

Genç nüfus

Doymam›fl pazar

E¤itimli ifl gücü

Bölge ülkelerindepazarlama faaliyetlerindebulunulmas›

Geliflmifl yan sanayi altyap›s›

Kalite

Ucuz iflçilik

AB üyelikgörüflmeleri-Mevzuat(hukuk-ticari-muhasebe)

AB’de üretimmaliyetlerinin yüksekli¤i

Otomotivde karmarj›n›n iyice düflmesi

Genç nüfusun e¤itilmesi

Araç vergileri düflürülerekdoymam›fl pazar›ncanland›r›lmas›

SSK maliyetlerinidüflürülerek ucuziflçili¤in devam›

AB’de yafll› nüfus

Yeni Yat›r›mlar ‹çinÜlkenin ÇekiciHale Gelmesi

62

• Ülkemizin yeni yat›r›mlar için cazip hale gelmesi f›rsat›n› gündeme getiren

geliflmelerden ilki, sahip oldu¤umuz genç nüfus olarak belirtilmifltir. Sahip

oldu¤umuz genç nüfusun e¤itilmesi bu geliflmenin daha etkin kullan›lmas›na

yönelik tespit edilen bir görev olmufltur. Bu noktada sektörün ihtiyaç duydu¤u

alanlarda e¤itim ihtiyaçlar›n›n tespit edilerek; üniversitelerle, Milli E¤itim

Bakanl›¤›’yla ve gerekli görülen di¤er e¤itim kurumlar›yla iflbirli¤ine

gidilmesinin, sektörde ihtiyaç duyulan nitelikli iflgücünün karfl›lanmas›

aflamas›nda gerekli oldu¤u düflünülmektedir.

• Yeni yat›r›mlar için cazip bir ülke haline gelmemize neden olan bir di¤er

geliflme de doymam›fl bir pazara sahip olmam›z fleklinde ifade edilmektedir.

Doymam›fl pazar›n canland›r›lmas›na yönelik, vergi oranlar›nda düzenlemeler

yap›lmas› gerekti¤i düflünülmektedir. Araçlar ve akaryak›t fiyatlar› üzerindeki

vergi yükünün, konferans esnas›nda farkl› uygulamalarda kat›l›mc›lar taraf›ndan

belirtilmesi de ayr›ca bu görüflü destekler niteliktedir. Bu nedenle, araç vergi-

lerinin düflürülerek doymam›fl pazar›n canland›r›lmas›, kat›l›mc›lar›n bu konuda

ortaya koydu¤u bir görev tan›m› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.

• Ülkemizde iflçilik maliyetlerinin düflmesi, yat›r›mc›lar›n ilgisini çeken ve ülkeyi

yat›r›m için cazip hale getiren bir geliflme olarak görülmektedir. SSK maliyet-

lerinin düflürülmesi konusunda çal›flmalar yap›lmas› ve ucuz iflçili¤in devam›n›n

sa¤lanmas›, ülkemizin yat›r›mlar için cazip bir ülke olma f›rsat›n›n gelecekte de

daha etkin olarak de¤erlendirilmesine katk› sa¤layaca¤› düflünülmektedir.


Otomotiv Sektöründe “Yeni yat›r›mlar için ülkenin çekici hale gelmesi’” f›rsat›-n›n gelecekte gündeme getirece¤i geliflmeler neler olacakt›r.

Grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan ‘Yeni yat›r›mlar için ülkenin çekici hale gelmesi’f›rsat›n›n gelecekte gündeme getirece¤i 5 adet geliflme tespit edilmifltir. Bugeliflmeler “Ar-Ge faaliyetlerinin art›r›lmas›”, “‹stihdam”, “Gelir seviyesininyükselmesi”, “Otomotiv sektöründe Türkiye’nin üs haline gelmesi”, ve “Ser-maye birikimi” olarak ifade edilmifltir.

63

• Dünya otomotiv sektörünün her geçen gün kendini yenileyen bir sektör oldu¤u

ve bu sektörde sürdürülebilir rekabetin sa¤lanmas›n›n Ar-Ge konusundaki gelifl-

melere önemli ölçüde ba¤l› oldu¤u düflünülürse, ülkemizde de Ar-Ge konusunda

çal›flmalara h›z verilmesinin ne kadar önemli oldu¤u bir kez daha ön plana ç›k-

maktad›r. Bu nedenle, Türkiye’nin yeni yat›r›mlar için çekici bir ülke konumuna

gelmesinin ayn› zamanda Ar-Ge faaliyetlerinin art›r›lmas› ihtiyac›n› do¤uraca¤›

düflünülmektedir. Kat›l›mc›lar›n bu noktada belirledi¤i görevler; mevcut Ar-Ge

teflviklerinin art›r›lmas›, bu teflviklerin kullan›m›n›n yayg›nlaflt›r›lmas› ve kolay-

laflt›r›lmas› olmufltur. Bu noktada, sa¤lanacak Ar-Ge desteklerinin otomotiv yan

sanayinde de etkin kullan›lmas›n›n sa¤lanarak, tasar›m konusunda sektörde eksik

yanlar›m›z›n tamamlanmas› desteklenmelidir. Bu sayede ülkemizin tasar›m boyu-

tunda da bir Ar-Ge üssü olmas› sa¤lanacakt›r.

• Özel sektör ve üniversite iflbirli¤inin gelifltirilmesi de, Ar-Ge faaliyetlerinin ar-

t›r›lmas›na yönelik ortaya ç›kan bir görev olmufltur.

• Yeni yat›r›mlar gelecekte istihdam art›fl›n› da beraberinde getirecektir. Sektör-

deki iflletmelerin gerekli istihdam art›fl›n› sa¤layabilmeleri için asgari ücret mali-

yetlerinin azalt›lmas›, konferans kat›l›mc›lar› gelecekte ihtiyaç duyulacak istih-

dam art›fl›na yönelik bir görev olmufltur.

AR-GE faaliyetleriniartt›r›lmas›

BU GEL‹fiMELER‹NGEREKT‹RD‹⁄‹ GÖREVLERNELERD‹R

FIRSATIN GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹ GEL‹fiMELERNELER OLACAKTIR

Gelir seviyesininyükselmesi

‹stihdam

Sermaye birikimi

Otomotiv sektöründeTürkiye’nin üs halinegelmesi

AR-GE teflviklerinin artt›r›lmas›

AR-GE teflviklerinin kullan›m›n›nyayg›nlaflt›r›lmas›,kolaylaflt›r›lmas›

Asgari ücret maliyetleriniazalt›lmas›

Ekonomik istikrar›n devaml›l›¤›

Özel sektör-üniversiteiflbirli¤inin gelifltirilmesi

‹lk yat›r›m maliyetinindüflürülmesi (Toprak, altyap›, üstyap›)

Mevzuat ve izinlerin kolaylaflt›r›lmas›

Serbest belgeler

Lojistik a¤›n›n gelifltirilmesi

Yat›r›m kredilerinin dahacazip hale getirilmesi

Araç üzerindeki vergilerin (ÖTV vb.)%10’unun, yat›r›m teflvi¤i olarakkulland›r›lmas› (veya daha fazla)(veya azalt›lmas›)

Yeni Yat›r›mlar ‹çinÜlkenin ÇekiciHale Gelmesi

64

• Yeni yat›r›mlar için ülkenin çekici hale gelmesinin gelecekte ortaya ç›karaca¤›

bir di¤er geliflme de gelir seviyesinin yükselmesi olarak ifade edilmifltir. Yat›r›m-

lar›n artmas› ve gelir seviyesinin yükselmesi için ekonomik istikrar›n devaml›l›-

¤›n›n sa¤lanmas› gerekti¤i belirtilmektedir.

• Gelecekte Türkiye’nin otomotiv sektöründe bir üs haline gelmesi için yat›r›m

kredilerinin daha cazip hale getirilmesi gerekti¤i düflünülmektedir. Ayr›ca araç

vergilerinin azalt›lmas› veya bu vergilerinin en az %10’unun yat›r›m teflviki ola-

rak kulland›r›lmas› gerekti¤i birer görev olarak ifade edilmifltir.

• Ülkemize yap›lacak yerli ve yabanc› yat›r›mlar›n teflviki için ilk yat›r›m mali-

yetlerinin düflürülmesi, mevzuat ve izinlerin kolaylaflt›r›lmas›, serbest bölgelerin

yayg›nlaflt›r›lmas› da tespit edilen di¤er görevler olmufllard›r.

GRUP 3 FIRSAT: Yeni Araç Projelerinde Yan Sanayimizin Proje Bafllang›c›nda,

Tasar›ma Ortak Olmas›


Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Yeni

araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›nda, tasar›ma ortak olmas›” f›r-

sat›n› do¤urmufltur.

“Yan sanayinin teknolojik olarak proje gerçeklefltirme kabiliyetinin olmas›” ,“Tasar›m kabiliyeti olan firmalar›n aranmas›” , “Kalite sistemlerinin geliflme-si”, “Talebin artmas›”, “Nitelikli iflgücünün oluflmas›” ve Otomotiv üretimininartmas›; ‘Yeni araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›nda, tasar›-ma ortak olmas›’ f›rsat›n› gündeme getiren 6 geliflme olarak tespit edilmifltir.

65

• Otomotiv yan sanayinde tasar›m kabiliyeti olan firmalar›n varl›¤› ve yan sana-

yinin teknolojik olarak proje gerçeklefltirme kabiliyetinin olmas›, yeni araç proje-

lerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›nda tasar›ma ortak olmas› f›rsat›n› gün-

deme getiren geliflmeler olarak nitelendirilmifltir. H›zla büyüyen sektörde, yan sa-

nayinin tasar›m konusundaki geliflme potansiyeli etkin de¤erlendirilebilmesi için

tasar›m alan›nda Ar-Ge teflviklerinin art›r›lmas› ve sektörel bazl› veri tabanlar›

oluflturulmas› grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan tespit edilen görevler olmufltur.


Otomotiv Sektöründe “Yeni araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›n-da, tasar›ma ortak olmas›” f›rsat›n›n gelecekte gündeme getirece¤i geliflmeler ne-ler olacakt›r.

Yan sanayinin teknolojikolarak projegerçeklefltirmekabiliyetinin olmas›

Tasar›m kabiliyeti olanfirmalar›n aranmas›

Kalite sistemleringeliflmesi

Talebin artmas›

Nitelikli iflgücününoluflmas›

Otomotiv üretimininartmas›

FIRSATI GÜNDEMEGET‹REN GEL‹fiMELERNELER OLMUfiTUR?

‹LG‹L‹ GEL‹fiMELER‹NARTMASI, YAYGIN VEETK‹N KULLANILMASI‹Ç‹N NELER YAPILAB‹L‹R?

AR-GE teflviklerinin artt›r›lmas›

Sektörel bazl› veri tabanlar›oluflturulmas›

Yeni Araç ProjelerindeYan Sanayimizin Proje

Bafllang›c›nda,Tasar›ma Ortak Olmas›

“Yeni araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›nda, tasar›ma ortakolmas›” f›rsat›n›n gelecekte gündeme getirece¤i geliflmeler; “Kalifiye elemanyetiflmesinin sa¤lamas›” , “Uzun dönemli planlama yetene¤i” ,“Otomotiv sek-törünün ihtiyac› olan e¤itim kaynaklar›n›n oluflturulmas›”, “Yerli yan sanayi-den global yan sanayiye geçifl sa¤lanmas› ve dünya ölçe¤inde rekabet flans›-n›n yakalanmas›”, “Firmalar›n yenilikçi olmalar›n›n sa¤lanmas›”, “Firmalar›nkredibilitesinin artmas›”, “Hammadde tedarikçilerinin çeflitlenmesi;, ve “Al-ternatif sektörlere geçiflin kolaylaflmas›” fleklinde ifade edilmifltir.

66

Uzun dönemliplanlama yetene¤i

Otomotiv sektörünün ihtiyac›olan e¤itim kaynaklar›n›noluflturulmas›

Yerli yan sanayiden globalyan sanayiye geçifl sa¤land›,dünya ölçe¤inde rekabetflans› yakaland›.

BU GEL‹fiMELER‹NGEREKT‹RD‹⁄‹ GÖREVLERNELERD‹R?

FIRSATIN GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹ GEL‹fiMELERNELER OLACAKTIR?

Firmalar›n üniversite ileiflbirli¤inin artmas›

Hammaddetedarikçilerininçeflitlenmesi

Alternatif sektörleregeçifli kolaylaflt›racak(Yeni sektörler yarat›labilecektir.)

Proje baz›nda üniversitelaboratuvarlar›n›n ihtiyaçlar›karfl›layabilecek seviyeyegetirilmesi

Ticaret odalar›n›n katk›lar›ylasektör bazl› meslek okullar›n›nartt›r›lmas›

5-10-20 y›ll›k sektör bazl›stratejik planlar haz›rlanmal›

Kalifiye elemanyetiflmesini sa¤lama

Firmalar›n kredibilitesi artt›

Firmalar›n yenilikçiolmalar›n› sa¤lad›

Yeni Araç ProjelerindeYan Sanayimizin Proje

Bafllang›c›nda,Tasar›ma Ortak Olmas›

• Yeni araç projelerinde yan sanayimizin proje bafllang›c›nda, tasar›ma ortak ol-

mas› f›rsat›n›n, grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan, gelecekte, tasar›m, sektörde kalifiye

eleman yetifltirilmesi ve sektörün ihtiyac› olan e¤itim kaynaklar›n›n oluflturulma-

s› ihtiyac›n› gündeme getirece¤i öngörülmektedir. Bu konuda sektör firmalar›n›n

üniversite ile olan iflbirli¤ine art›rmas› bir görev olarak belirtilmifltir. Ayr›ca pro-

je baz›nda üniversite laboratuarlar›n›n sektör ihtiyaçlar›n› karfl›layacak seviyeye

getirilmesi ve ticaret odalar›n›n katk›lar›yla sektör bazl› meslek yüksek okullar›-

n›n say›s›n›n art›r›lmas›, bu konuda tespit edilen bir di¤er görevler olmufltur.

• Otomotiv yan sanayimizin ana sanayi ile iflbirli¤i sayesinde, yerli yan sanayiden

global yan sanayiye geçiflin sa¤land›¤› ve dünya ölçe¤inde global rekabet flans›

yakaland›¤› belirtilmektedir. Bu noktada yan sanayimizin, ana sanayiye parça üre-

ten tedarikçi sektör olma konumundan öteye geçmesi ve tasar›mdan üretime ka-

dar bütününü tamamlayan bir yap›ya kavuflmas› gerekmektedir. Bu nedenle, tasa-

r›mdan üretime her aflamada yer alma amac›na yönelik 5-10-20 y›ll›k bir dönemi

kapsayan k›sa, orta ve uzun vadeli stratejik planlar›n haz›rlanarak uygulamaya ge-

çirilmesi, sektörün dünya ölçe¤inde gelecekte de rekabet etmesini sa¤layacak bir

görev olarak görülmektedir.

67

4.6 TEHD‹TLER AKIL HAR‹TASI

Grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan görev tespitine yönelik üzerinde çal›fl›lan tehditler flu

flekilde olmufltur;

1. Plan ve strateji eksikli¤i

2. Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›n yetersiz olmas›

3. Bölgesel ‹fl gücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin yetersiz olmas›

4. Büyüme bask›s›

GRUP 4TEHD‹T: Plan ve Strateji Eksikli¤i

TEHD‹D‹ GÜNDEME GET‹REN GEL‹fiMELER

Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Plan vestrateji eksikli¤i” tehdidini do¤urmufltur.


Tehditler Ak›l Haritas› konferans›n 6. bölümünü oluflturmaktad›r. Konferanskat›l›mc›lar› taraf›ndan bu uygulamada öncelikle tehdidi ortaya ç›karm›fl bu-lunan nedenlerin ortadan kald›r›lmas›na ya da etkisinin azalt›lmas›na yönelikgörevleri tespit etmifller, daha sonra da tehdidin gelecekte gündeme getire-ce¤i yeni e¤ilimleri ve bu e¤ilimlere yönelik görevleri belirlemifllerdir.


Grup 4 kat›l›mc›lar› taraf›ndan geçmiflte “Plan ve strateji eksikli¤i” tehdidinigündeme getiren 9 adet geliflme tespit edilmifltir. Bu geliflmeler “Yat›r›m he-deflerinin yanl›fl seçilmesi” , “H›zl› ve plans›z büyüme” , “Kaynaklar›n iyi de-¤erlendirilememesi”, “Uzun vadeli iflbirli¤inin yap›lmamas›”, “Borçla büyü-me”, “Kurumsallaflmada çekilen zorluklar”, “Yetkin yönetici eksikli¤i”, “Uy-gun olmayan makine seçimi” ve “Uzun vadede yay›nlanacak mevzuat›n bilin-memesi” olarak ifade edilmifltir.

68

• Otomotiv yan sanayi firmalar› taraf›ndan yat›r›m hedeflerinin yanl›fl seçilmesi,

h›zl› ve plans›z büyümenin gündeme gelmesi ve eldeki mevcut kaynaklar›n etkin

de¤erlendirilememesi, sektörde yaflanan plan ve strateji eksikli¤ini gündeme geti-

ren geliflmeler olarak ifade edilmifltir. Ana ve yan sanayinin gelece¤e dönük stra-

tejik planlar oluflturarak ortak hedeflere yönelik iflbirli¤i içinde hareket etmesi,

sektörün gelecek hedeflerine ulaflmas› sürecinde büyük önem tafl›maktad›r. Bu

noktada kat›l›mc›lar taraf›ndan tespit edilen görev; ana sanayi ile yan sanayinin

stratejik planlama aflamas›nda uzun vadeli iflbirli¤i yapmas› olmufltur. Planlama

aflamas›nda yap›lacak iflbirli¤i, iflletmelerin kaynaklar›n› daha etkin kullanarak

yat›r›mlar›n› do¤ru yönlendirebilmelerine ve büyüme sürecinin sa¤l›kl› olmas›na

hizmet edecektir.

• Yetkin yönetici eksikli¤i ve kurumsallaflma sürecinde çekilen zorluklar, sektör

iflletmelerinde plan ve strateji eksikli¤ine neden olan bir di¤er geliflme olarak ifa-

de edilmektedir. Mevcut insan kayna¤›n›n sahip oldu¤u yönetici niteliklerinin ar-

t›r›lmas›, hem plan ve strateji eksikli¤inin giderilmesine hem de kurumsallaflma

sürecinin etkin yönetilmesine fayda sa¤layacakt›r. Bu noktada tespit edilen görev,

iflletmelerde eksiklik duyulan nitelikli yönetici adaylar›n› gelifltirmeye yönelik ge-

Uzun vadede yay›nlanacakmevzuat›n bilinmemesi(ürün baz›nda)

Ana sanayiler ile uzun vadeliiflbirli¤i yap›lmal›

TEHD‹D‹N OLUfiMASINANEDEN OLAN GEL‹fiMELERNELER OLMUfiTUR?

TEHD‹D‹ OLUfiTURANNEDENLER‹N ORTADANKALDIRILMASI YA DAETK‹LER‹N‹N AZALTILMASI‹Ç‹N NELER YAPILMALIDIR

‹stikrarl› ekonomi

Gerekli e¤itimlerindüzenlenmesi ve kat›l›m›nsa¤lanmas›

Uzun vadede yay›nlanacakmevzuat›n takibi

Yat›r›m hedeflerininyanl›fl seçilmesi

H›zl› ve plans›z büyüme

Kaynaklar›n iyide¤erlendirilememesi

Günü kurtarmaderdi (uzun vadeliiflbirli¤inin yap›lmamas›)

Borçla büyüme

Kurumsallaflmadaçekilen zorluklar

Yetkin yönetici eksikli¤i

Uygun olmayanmakine seçimi

Plan ve StratejiEksikli¤i

69

rekli e¤itim ihtiyaçlar›n›n tespit edilmesi ve bu e¤itim ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›

olmufltur.

• Plan ve strateji eksikli¤i tehdidini gündeme getiren bir di¤er geliflmede mevzu-

at konusunda yaflanan de¤iflimler olarak belirtilmifltir. Kat›l›mc›lar uzun vadede,

yay›nlanacak mevzuat›n takibini bir görev olarak belirlemifller ve bu sayede bu

mevzuat de¤iflikliklerinin plan ve strateji konusundaki eksikliklerin oluflmas› teh-

didini ortadan kald›rmay› hedeflemifllerdir.

• ‹flletmelerin borçla büyümesi ve bunun sonucunda oluflan finansal s›k›nt›lar, ka-

t›l›mc›lar taraf›ndan, plan ve strateji eksikli¤ine neden olan bir di¤er geliflme ola-

rak gösterilmifltir. Borçla büyümenin önüne geçilmesi ve daha stratejik planlar›n

daha sa¤l›kl› yap›lmas›, istikrarl› bir ekonominin oluflumunu ve bu istikrar›n ko-

runmas› bu konuda ortaya ç›kan görev olmufltur.

TEHD‹D‹N GÜNDEME GET‹RECE⁄‹ GEL‹fiMELER

Otomotiv Sektöründe “Plan ve strateji eksikli¤i” tehdidinin gelecekte gündemegetirece¤i geliflmeler neler olacakt›r.

• ‹flletmelerde maliyet kontrollerinin zay›flamas› ve iflletmelerin borç yüklerinin

artmas›; plan ve strateji eksikli¤inin gündeme getirebilece¤i geliflmeler olarak ifa-de edilmifltir. Planlama ve bütçeleme uzmanlar› yetifltirilmesi ve insan kayna¤›n›n

rasyonel kullan›m› ise kat›l›mc›lar›n bu konuda tespit ettikleri görevler olmufltur.

Bu sayede iflletmelerin yat›r›mlar›n› daha do¤ru yönlendirerek at›l kapasite art›fl-lar›n›n önüne geçilmesi ve maliyetlerin kontrol alt›na al›narak iflletmelerde olas›

borç yükünün önüne geçilmesi amaçlanmaktad›r.

“Plan ve strateji eksikli¤i” tehdidi nedeniyle, gelecekte gündeme gelebilece¤idüflünülen e¤ilimler Grup 4 kat›l›mc›lar› taraf›ndan; “Kullanabilir sermayeninazalmas›”, “Borçlar›n artmas›”, “Maliyet kontrollerinin zay›flamas›” ve “At›lkapasitelerin artmas›” olarak ifade edilmifltir.

Kullan›labilir sermayeazalacak

Borçlar artacak

Maliyet kontrollerizay›flayacak

At›l kapasiteler artacak

Planlama ve bütçeuzmanlar›yetifltirilmeli

‹nsan kayna¤›n›nrasyonel kullan›m›

BU E⁄‹L‹MLER‹NGEREKT‹RD‹⁄‹GÖREVLER NELERD‹R?

TEHD‹D‹N GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹YEN‹ E⁄‹L‹MLERNELER OLACAKTIR

Plan ve StratejiEksikli¤i

70

GRUP 5TEHD‹T: Ar-Ge Tasar›m Kapasitesindeki Art›fl›n Yetersiz Olmas›


Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Ar-Getasar›m kapasitesindeki art›fl›n yetersiz olmas›” tehdidini do¤urmufltur.

• Sektördeki iflletmelerde Ar-Ge departman›n›n oluflumuna yeterli deste¤in sa¤la-

namamas› ve yeterli bütçenin aktar›lamamas›, Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki ar-

t›fl›n yetersiz olmas› tehdidine neden olan bir geliflme olarak görülmektedir. fiir-

ket büyüklü¤üne göre Ar-Ge departman› oluflturulmas› için zorunlu bütçe aktar›-

m›n›n sa¤lanmas› bu konuda ortaya ç›kan bir görev ifadesi olmufltur.

• ‹flletmelerin yaflad›klar› finansman s›k›nt›s›, Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›n

yetersiz olmas›na neden olan bir di¤er geliflmedir. Ar-Ge faaliyetleri için teflviklerin

yasalaflmas›, finansman s›k›nt›s›n›n afl›lmas›na yönelik yerine getirilmesi gereken

bir görev olarak ifade edilmifltir. Ayr›ca bu konuda tespit edilen bir di¤er görev de

özel sektör ve devlet destekli finansman olanaklar›n›n art›r›lmas› olmufltur.

• Üniversite ve özel enstitülerle iflbirli¤i yap›lmas› ve firmalar›n yurtd›fl› konfe-

rans ve fuarlara kat›l›m›n teflvik edilmesi, Ar-Ge konusunda bilgi eksikli¤inden

kaynaklanan sorunlar›n çözümüne yönelik bir görev ifadesi olmufltur.

“Departman oluflumu ve bütçe aktar›lamamas›”, “Finansman s›k›nt›s›”, “Üre-timde kopyalay›c› olunmas›”, “Öneri ve geliflmelerin yeterinde desteklen-memesi”, “Bilgi eksikli¤i”, “Kalifiye ifl gücüne yetersiz ücret ve hak poli-tikalar›”, “Sektörün kar marj›n›n düflük olmas›”, “Patronlar›n bak›fl aç›s›” ve“Tasar›m›n kamuoyunda ve medyada yetersiz ilgi görmesi ve sevdirilememe-si” Grup 5 kat›l›mc›lar› taraf›ndan, “Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›nyetersiz olmas›” tehdidini gündeme getiren geliflmeler olarak ifade edilmifltir.

• ‹flletmelerin ürettikleri ürünlerde birbirlerini kopyalamalar› Ar-Ge tasar›m kapa-

sitesindeki art›fl›n yetersiz kalmas›na neden olan di¤er bir geliflme olarak belirtil-

mifltir. Bu noktada ürün koruma ve patent kanunda s›k› ifllerli¤in sa¤lanmas› ad›-

na gerekli çal›flmalar›n yap›lmas›, kat›l›mc›lar taraf›ndan Ar-Ge faaliyetlerinin da-

ha etkin yürütülmesi ve tasar›m kapasitesinin artmas›na yönelik tespit edilen gö-

rev olmufltur.

• Sektörel bazda bakanl›k oluflturulmas› ise sektörde Ar-Ge alan›nda eksikliklerin

azalt›lmas› ve giderilmesi ad›na tespit edilen son görevdir.


Otomotiv Sektöründe “Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›n yetersiz olmas›” teh-didinin gelecekte gündeme getirece¤i geliflmeler neler olacakt›r.

71



fiirket büyüklü¤üne görezorunlu bütçe aktar›m›departman› oluflumu

Özel ve devlet desteklifinansman

Ürün koruma ve patentkanununun s›k› ifllerli¤ikazand›r›lmal›

Üniversite ve özel enstitülerdeiflbirli¤i yurtd›fl› konferans-fuarkat›l›m›n›n teflviki

Sektörel bazdabakanl›k(Madem lokomotifiz...!)

Departman oluflumu vebütçe aktar›lamamas›

Finansman s›k›nt›s›

Kopyac› olmam›z(üretim metodu)

Öneri ve gelifltirmeninyeterince desteklenmemesi

Bilgi eksikli¤i

Kalifiye iflgücünyetersiz ücret ve hakpolitikalar›

Sektörün kar marj›n›ndüflük olmas›

Patronlar›nbak›fl aç›s›

Tasar›m›n kamuoyundave medyada yetersiz ilgigörmesi vesevdirilememesi

AR-GE Tasar›mKapasitesindekiArt›fl›n Yetersiz

Olmas›

AR-GE faaliyetlerininteflvikinin yasalaflmas›

Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›n yetersiz olmas› tehdidinin gündeme geti-rece¤i geliflmeler ise; “Mühendis ücretlerinin giderek düflmesi”, “Fasonculuktankurtulamama”, “Ekonomik ba¤›ms›zl›¤›n kaybedilifli”, “‹hracat pazar›n›n daral-mas›”, “D›fla ba¤›ml›l›¤›n beraberinde istihdam sorunu yaratmas›”, “‹thalat art›-fl› ve cari aç›k”, “Markalaflma hedefinden uzaklafl›lmas›” olarak belirtilmifltir.

72

• Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›n yetersiz olmas›n›n, gelecekte otomotiv

sektöründe d›fla olan ba¤›ml›l›¤› art›raca¤› ve beraberinde istihdam sorunu yara-

taca¤› düflünülmektedir. D›fla ba¤›ml›l›¤›n artmas› sonucu meydana gelebilecek

ithalat art›fl›n›n da cari aç›k art›fl›n› tetiklemesi ve ülkede bir ekonomik krize ne-

den olmas›, kat›l›mc›lar taraf›ndan gelecekte gündeme gelebilecek bir di¤er gelifl-

me olarak görülmektedir. ‹thalata konu olan yan sanayi ürünlerindeki ithalat ora-

n›n›n düflürülmesi için yan sanayide gerçeklefltirilmesi gereken Ar-Ge faaliyetle-

rinin tespit edilmesi ve bu faaliyetlerinin sorumluluklar›n›n paylaflt›r›lmas› kat›-

l›mc›lar taraf›ndan bu konuda ki görev tespiti olmufltur.

• Ar-Ge tasar›m kapasitesindeki art›fl›n yetersiz kalmas› durumunun, gelecekte ifl-

letmeleri fason üretime devam etmeye zorlayaca¤› ve iflletmelerin Ar-Ge tasar›m

faaliyetlerine gereken önemi vermemesi durumunda fasonculuktan kurtulamaya-

caklar› belirtilmektedir. Mevcut Ar-Ge kayna¤› yaratan kurum ve kurulufllar›n

sektör ile kopuklu¤unun ve so¤uklu¤unun giderilmesi kat›l›mc›lar›n bu konuda

ortaya koyduklar› görev ifadesi olmufltur. Bu noktada, sektörde yan sanayinin Ar-

Ge konusunda destekçisi olabilecek sanayi ve akademik kurumlar›n temsilcileriy-

le iletiflimin art›r›larak, Ar-Ge tasar›m kapasitesi art›fl› konusundaki ihtiyaçlar›n

tespit ve çözümüne yönelik çal›flmalar yap›lmas›nda fayda görülmektedir.

• ‹flletmelerin sahip olduklar› insan kayna¤›, gelecekte Ar-Ge konusunda iflletme-

lerin baflar›l› olma flans›n› art›racak önemli bir faktör olarak görülmektedir. Bu ne-

denle ülkemizin sahip oldu¤u genç nüfusun sektörde daha etkin de¤erlendirilebil-


TEHD‹D‹N GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹YEN‹ E⁄‹L‹MLERNELER OLACAKTIR?

Mühendis ücretlerigiderek düflecek

Fasonculuktankurtulamama

Ekonomik ba¤››ms›zl›¤›nkaybedildi¤i

‹hracat pazar›n›ndaralmas›

D›fla ba¤›ml››k, beraberindeistihdam sorunu yaratmas›

‹thalat art›fl› ve cariaç›k... kriz

Markalaflma hedefindenuzaklaflt›racak

E¤itim kurumlar›ndasektöre özgüyap›lanma

E¤ilim alan kiflinin sektördeyer almas› için malidestek (vergi...)

‹htisaslaflm›fl bakanl›k

Mevcut AR-GE kayna¤›yaratanlar›n sektör ilekopuklu¤unun veso¤uklu¤unungiderilmesi /iletiflim yok

‹thalat ve yan sanayiideAR-GE faaliyetlerininsorumluluklar›n›npaylafl›lmas› tan›m›n›nyap›lmas›

AR-GE Tasar›mKapasitesindekiArt›fl›n Yetersiz

Olmas›

73

mesi için yap›lacak çal›flmalar gelecekte daha da önem kazanmaktad›r. Kat›l›mc›-

lar taraf›ndan bu noktada tespit edilen görev; e¤itim kurumlar›nda sektöre özgü ya-

p›lanmaya gidilmesi ve e¤itimi tamamlanan kiflilerin sektörde yer alabilmesi için

vergi indirimi gibi mali desteklerin sa¤lanmas› olmufltur. Bu ba¤lamda sektördeki

öncü firmalar›n›n, meslek liseleri ve üniversitelerle halen yürütmekte olduklar› ifl-

birli¤inin desteklenmesi ve daha da yayg›nlaflt›r›larak di¤er sektörlere örnek olabi-

lecek bir yap›ya kavuflmas› için çal›flmalar yap›lmas›nda fayda görülmektedir.

• Sektörel bazda ihtisaslaflm›fl bakanl›k kurulmas› görevi, Ar-Ge tasar›m kapasi-

tesindeki art›fl›na yönelik gelecekte gündeme gelecek e¤ilimlerden do¤an görev-

lerde bir kez daha ortaya ç›km›flt›r.

GRUP 6TEHD‹T: Bölgesel ‹fl Gücünün Nitelik ve Nicelik Olarak Gelifliminin

Yetersiz Olmas›


Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Bölge-sel ifl gücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin yetersiz olmas›” tehdidini do-¤urmufltur.

• Son y›llarda h›zla büyüyen ve geliflen otomotiv sektörünün geliflme h›z›na para-

lel e¤itim sisteminin gelifltirilememesinin, bölgesel ifl gücünün nitelik ve nicelik

bak›m›ndan yetersiz kalmas›na neden oldu¤u ifade edilmektedir. Bu aflamada,

meslek liseleri müfredat›n›n sektör ihtiyaçlar›n› karfl›lama düzeyinin art›r›lmas›na

yönelik, sektörün ve Milli E¤itim Bakanl›¤›’n›n karfl›l›kl› iflbirli¤ine ihtiyaç du-

yulmaktad›r. Bu karfl›l›kl› iflbirli¤inin sa¤lanarak, Milli E¤itim Bakanl›¤›’n›n sek-

törün ihtiyaçlar›n› belirlemek üzere sektör temsilcileriyle görüflmeler yapmas› ve

gereken noktalarda müfredatta düzenlemelere gidilmesi kat›l›mc›lar taraf›ndan

tespit edilen bir görev olmufltur.

• Mesleki e¤itime yönelik izlenen politikalar›n sektör beklentilerini karfl›layama-

mas› ve verilen e¤itimin niteli¤ine yönelik altyap› eksikliklerinin varl›¤›, ifl gücü-

nün nitelik ve nicelik olarak geliflmesinin yetersizli¤ini gündeme getiren bir di¤er

geliflme olarak belirtilmifltir. Bu geliflmenin paralelinde yerine getirilmesi gerek-

ti¤i düflünülen görev ise, meslek yüksek okullar› ve üniversitelerde bölgesel ihti-

yaçlara göre bölümlerin oluflturulmas› ve teknolojik altyap›n›n sa¤lanmas› olarak

“Bölgesel ifl gücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin yetersiz olmas›” tehdi-dinin oluflmas›na neden olan geliflmeler Grup 6 kat›l›mc›lar› taraf›ndan;“Sektördeki geliflime paralel e¤itim sisteminin geliflmemesi” , “Mesleki e¤itimeyönelik politikalar›n beklentileri karfl›layamamas›”, “E¤itimin niteli¤ine yönelikteknik altyap›n›n eksikli¤i”, “fiirketlerin insan kaynaklar›n›n yeterli olarak plan-layamamas›”, “E¤itmen kadrolar›n›n nitelik bak›m›ndan yetersizli¤i”, “Yansanayinin birlik olarak hareket edememesi”, ve “Kamuoyunda sektöre iliflkinyeterli bilgi ve etkinin yarat›lamam›fl olmas›” olarak belirtilmifltir.

74

tespit edilmifltir. BEGEV benzeri yap›lanmalar›n tüm bölgelerde sektör taraf›ndan

oluflturulmas› ise bir baflka görev ifadesi olmufltur.

• fiirketlerin insan kaynaklar›n› yeterli olarak planlayamamas› ve yan sanayinin

ana sanayi ile birlik olarak hareket edememesi de ifl gücünün nitelik ve nicelik ba-

k›m›ndan istenilen düzeyde geliflememesine neden olan geliflmeler aras›nda yer

alm›flt›r. Buradan yola ç›karak, kat›l›mc›lar taraf›ndan ilgili e¤itim kurumlar›na bu

konuda atanan görevlerin yan›nda sektördeki iflletmeler taraf›ndan yerine getiril-

mesi gerekti¤i düflünülen görevler de tespit edilmifltir. Sektörün, piyasada mevcut

olan nitelikli insan kayna¤› taraf›ndan tercih edilebilir bir sektör olmas› için ge-

rekli politikalar›n üretilmesi ve uygulanmas› bu görevlerden biridir. Bu kapsam-

da sosyal haklar›n da iyilefltirilmesi amaçlanmaktad›r. Bu konudaki bir di¤er gö-

rev de; sektördeki kurum ve kurulufllar› cazip hale getirecek tan›t›mlarda bulunul-

mas› ve sektörün tutarl› bir ücret politikas› belirlemesi olmufltur.

• Bölgesel iflgücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin yetersiz olmas› tehdidi-

ne azaltmaya ya da ortadan kald›rmaya yönelik son bir görev de mesleki e¤itimin

özellefltirilmesi olarak ifade edilmifltir.

BEGEV benzeri yap›lanmalar›ntüm bölgelerde sektörtaraf›ndan oluflturulmas›

MEB’in sektör görüfllerinialarak meslek lisesi müfredat›ngelifltirilmesi

M.Y.O. ve üniversitelerdebölgesel ihtiyaçlara görebölümlerin oluflturularakteknolojik alt yap›n›n da sa¤lanmas›

Sektördeki geliflimeparalel e¤itim sisteminingeliflmemesi

Mesleki e¤itime yönelikpolitikalar›n beklentilerikarfl›layamamas›

E¤itimin niteli¤ineyönelik teknik alt yap›n›neksikli¤i

fiirketlerin insan kaynaklar›n›yeterli olarak planlayamamas›

Sektörün tercih edilebilir birsektör olmas› için gereklipolitikalar›n üretilmesi veuygulanmas› (sosyal haklar›ncazip hale getirilmesi)

Meslek e¤itiminözellefltirilmesi

Sektörün tutarl› bir ücretpolitikas› belirlemesi



Sektördeki kurum vekurulufllar›n cazip halegetirecek tan›t›mlarda bulunmas›

E¤itmen kadrolar›n›nnitelik bak›m›ndanyetersizli¤i

Yan sanayinin birlikolarak hareketedememesi

Kamuoyunda sektöre iliflkinyeterli bilgi ve etkininyarat›lamam›fl olmas›

Bölgesel ‹fl gücününnitelik ve nicelik

olarak geliflimininyetersiz olmas›

75


Otomotiv Sektöründe “Bölgesel ifl gücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin ye-

tersiz olmas›” tehdidinin gelecekte gündeme getirece¤i geliflmeler neler olacakt›r.

• Sektörün büyüme ve geliflimine paralel olarak gereken nitelikli iflgücünün sa¤-

lanamamas› durumunda ülkemizin bölgesel yat›r›m cazibesinin kaybolmas›, bu

tehdidin gündeme getirece¤i bir geliflme olarak görülmektedir. Ayr›ca, yat›r›mla-

r›n gelecekte nitelikli ifl gücüne sahip ülkelere kaymas›, bu tehdidin gündeme ge-

tirece¤i bir di¤er geliflme olarak belirtilmektedir. Nitelikli iflgücünün gelifliminin

yetersiz olmas› ayn› zamanda sektördeki konumumuzu da etkileyebilecek ve glo-

Bölgesel ifl gücünün nitelik ve nicelik olarak gelifliminin yetersiz olmas› tehdidi-nin gelecekte neden olabilece¤i geliflmeler ise “Global pazarda rekabet gücününkaybedilmesi” , “Çevre ülkelerden nitelikli iflgücü transferi” , “Yat›r›m›n nitelikliiflgücü olan ülkelere kaymas›”, “Nitelikli elemanlar›n sektörden kaçmas›”, “Ele-man sirkülasyonunun artmas›”, “Verimlili¤in düflmesi”, ve “Bölgesel yat›r›m ca-zibesinin düflmesi” olarak görülmektedir.

TEHD‹D‹N GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹YEN‹ E⁄‹L‹MLERNELER OLACAKTIR?


Global pazarda rekabetgücümüzü kaybederiz

Çevre ülkelerdennitelikli ifl gücü transferi

Yat›r›m nitelikli ifl gücüolan ülkelere kayar

Nitelikli elemanlar›nsektörden kaçmas›

Eleman sirkülasyonuartar

Verimlilik düfler

Bölgesel yat›r›mcazibesi düfler

Bölgesel ‹fl gücününnitelik ve nicelik

olarak geliflimininyetersiz olmas›

MEB ile sektör aras›ndaeflgüdüm sa¤layacak kurumsalyap›n›n oluflturulmas›

Sektörel etik kurallar›n›noluflturulmas›

Sektörün cazip hale getirilmesi

Uygun e¤tim politikalar›n›noluflturulmas› yenidendüzenlenmesi

76

bal pazarlardaki rekabet gücümüzü zay›flatacak bir geliflme olarak nitelendiril-

mektedir. Bu konuda ortaya ç›kan görev tan›m› Milli E¤itim Bakanl›¤› ile otomo-

tiv sektörü aras›nda eflgüdüm sa¤layacak kurumsal bir yap›n›n oluflturulmas› ol-

mufltur. Uygun e¤itim politikalar›n›n oluflturulmas› ve yeniden düzenlenmesi de

tespit edilen bir di¤er görevdir.

• Gerekli iflgücünün nitelik ve nicelik bak›m›ndan gelifliminin yetersiz olmas›n›n

yan›nda dikkat edilmesi gereken bir di¤er konu da, sahip olunan nitelikli insan kay-

na¤›n›n korunamamas› ve sektörde tutulamamas›d›r. Kat›l›mc›lar bu geliflmeyi ni-

telikli elemanlar›n sektörden kaçmas› olarak ifade etmifller ve bunun sonucunda

eleman sirkülasyonunun artmas› tehdidinin de gündeme gelebilece¤ini belirtmifl-

lerdir. Çevre ülkelerden nitelikli ifl gücü transferine ihtiyaç duyulmas› ve verimli-

li¤in düflmesi de bu tehdidin beraberinde getirece¤i geliflmeler olarak tespit edil-

mifltir. Bu tehditlerin bertaraf edilmesi için yerine getirilmesi gerekli görülen görev

ise sektörel etik kurallar›n›n oluflturulmas› olmufltur. Ayr›ca nitelikli insan kayna-

¤›n›n elde tutulmas› için sektörün cazip hale getirilmesi gerekti¤i de belirtilmifltir.

• ‹nsan kayna¤›na yönelik ifadeler ve görevler konferans esnas›nda s›kl›kla dile

getirilen bir konu olmufltur. Bu konuda tespit edilen görevler incelendi¤inde baz›

görevlerin özel sektör, baz› görevlerin ilgili e¤itim kurumlar› ve bakanl›klar, baz›

görevlerin ise karfl›l›kl› iflbirli¤i içerisinde yerine getirilmesi gerekti¤i ortaya ç›k-

maktad›r. Ortaya ç›kan görevlerin yerine getirilmesi için sektör ihtiyaçlar›n›n bir

an önce tespit edilerek, bu görevlere yönelik k›sa, orta ve uzun vadeli hedeflerin

oluflturulmas›nda ve iflbirli¤i içinde bu hedeflere yönelik çal›flmalar›n hayata ge-

çirilmesinde fayda görülmektedir.

77

GRUP 7TEHD‹T: Büyüme Bask›s›


Otomotiv Sektöründe geçmiflten bugüne yaflanan hangi geliflmeler bugün “Büyü-me bask›s›” tehdidini do¤urmufltur.

• Ana sanayinin yan sanayi üzerindeki büyüme bask›s›, yan sanayinin yetersiz

sermayeye sahip olmas›ndan dolay› iflletmeleri etkileyen bir tehdit olarak görül-

mektedir. Finansman olanaklar›n›n gelifltirilmesi ve teflviklerin art›r›lmas› ifllet-

melerin büyüme sürecinde sermaye darl›¤› nedeniyle ortaya ç›kan zorluklar›n or-

tadan kald›r›lmas› için tespit edilen görevler olmufltur. fiirket evliliklerine gidil-

“Sektördeki büyüme bask›s›” tehdidine neden olan geliflmeler Grup 7 kat›l›mc›-lar› taraf›ndan “Sermaye yetersizli¤i” , “Küçülme korkusu” , “Sektörün dinamiz-mi”, “Ölçek farkl›l›¤›”, “Ulusal strateji eksikli¤i”, “Ana sanayi”, “AB uyumu”, “Kargüdüsü” ve “Üniversitelerin geri kalmas›” olarak ifade edilmifltir.

TEHD‹D‹ OLUfiTURANNEDENLER‹N ORTADANKALDIRILMASI YA DAETK‹LER‹N‹N AZALTILMASI‹Ç‹N NELER YAPILMALIDIR?


Sermaye yetersizli¤i

Verimlilik

Finansman olanaklar›n›ngelifltirilmesi

Teflvikler

fiirket evlilikleri

Sanayiyi adam yerinekoymalar› gerekli ve iflbirli¤i

D›fla aç›lma

Stratejinin sahiplenilmesi

Birlikteli¤in önündeki en büyükengel olmas›na son verilmeli

Küçülme korkusu(Gelecek korkusu)

Sektörün dinamizmi

Ölçek farkl›l›¤›

Ulusal strateji eksikli¤i(Makro/mikro)

Ana sanayi

AB uyumu

Vahfli kar güdüsü

Üniversitelerinçok geri kalmas›

Büyüme Bask›s›

78

mesi ise sermaye yetersizli¤i ile ilgili kat›l›mc›lar taraf›ndan belirlenen bir di¤er

görevdir. ‹flletmelerin büyüme sürecinde ihtiyaç duyduklar› finansman, makine

ekipman ve bilgi birikimi gibi kaynaklar›n en kolay ve en h›zl› yoldan elde edil-

mesine olanak sa¤layan flirket birleflmeleri konusunun analiz edilmesi ve küresel

rekabette avantaj sa¤layacak birleflmelere gidilmesi, sermaye yetersizli¤i tehdidi-

ni ortadan kald›rabilecek bir geliflme olarak görülebilir.

• Bu konuda ki bir di¤er görev de, iflletmelerin verimliliklerini art›rmalar› olarak

ifade edilmifltir. Bu noktada, sektör iflletmelerinin öncelikle verimlilik analizleri-

ni yaparak, verimlilik art›fl› sa¤lanabilecek noktalar› tespit etmelerinde ve sonra-

s›nda verimlili¤i art›racak projeler gelifltirmelerinde fayda görülmektedir.

• Üniversitenin, yan sanayi iflletmelerinin büyüme sürecinde iflbirli¤i ve destek

konusunda yeterli deste¤i sa¤layamad›¤› kat›l›mc›lar taraf›ndan ifade edilmekte-

dir. Bu konuda ortaya ç›kan görev ifadesi ise yan sanayiye gereken önemin veril-

mesi ve iflbirli¤inin art›r›lmas› olmufltur. Sektörün geliflimi aç›s›ndan üniversite

ile Ar-Ge baflta olmak üzere farkl› konularda da yap›lacak çal›flmalar büyük öne-

me sahiptir. Bu nedenle üniversite-sanayi iflbirli¤inin etkin bir flekilde sa¤lanarak

sektörün büyüme sürecinde karfl›l›kl› çal›flmalar›n yürütülmesi desteklenmelidir.

• Büyüme bask›s› tehdidinin yan›nda ulusal strateji eksikli¤inin varl›¤› da kat›l›m-

c›lar taraf›ndan ifade edilen bir geliflme olmufltur. Sektörün gelece¤ini belirleye-

cek hedeflere ulaflmak için gerekli olan stratejilerin belirlenmesi ve hayata geçiril-

mesi sürecine yan sanayinin kurulufllar›n›n da dahil edilmesi gerekmektedir. Bu

sayede geliflim için gerekli stratejilerin yan sanayi taraf›ndan da sahiplenilmesi ve

sektördeki aktörlerin stratejik hedef odakl› faaliyet göstermesi sa¤lanacakt›r.

• Ana sanayinin yan sanayiye gereken önemi vermesi ve gerekli alanlarda yan sa-

nayi ile iflbirli¤ini gelifltirmesi de kat›l›mc›lar›n büyüme bask›s› tehdidine yönelik

ortaya ç›kan görev ifadeleri aras›nda yer alm›flt›r.


Otomotiv Sektöründe “Büyüme bask›s›” tehdidinin gelecekte gündeme getirece¤igeliflmeler neler olacakt›r.

• Kaynak yetersizli¤i ve yeni yat›r›mlar, büyüme bask›s›n›n gelecekte neden ola-

bilece¤i geliflmeler aras›nda gösterilmektedir. Yeni yap›lacak yat›r›mlar›n do¤ru

alanlara yönlendirilerek, yanl›fl yat›r›mlar›n getirece¤i at›l kapasite art›fl›n›n ön-

lenmesi kat›l›mc›lar taraf›ndan tespit edilen bir görev olmufltur. Bu görevin yeri-

ne getirilmesi ile birlikte mevcut kaynaklar›n etkin kullan›m› da sa¤lanm›fl olacak

ve kat›l›mc›lar›n ifade etmifl olduklar› kaynak yetersizli¤inin etkisi azalt›lm›fl ola-

cakt›r. Bu noktada, iflletmelerin kaynak yönetimi konusunda ki e¤itim ve geliflim

“Sektördeki büyüme bask›s›” tehdidinin gelecekte neden olabilece¤i geliflmeler;“Haks›z rekabet”, “Yeni yat›r›mlar”, “Kaynak yetersizli¤i”, “Ana sanayinin yan sa-nayinin önemini daha iyi anlamas›”, ve “Yeni ifl alanlar›n›n ortaya ç›kmas›”, ola-rak ifade edilmifltir.

79

ihtiyaçlar›n›n tespit edilerek, bu ihtiyaçlar›n karfl›lanmas› için çal›flmalar yürütül-

mesinin faydal› olaca¤› düflünülmektedir. Ayr›ca planlanan yat›r›mlar›n öncesin-

de, detayl› yat›r›m fizibilite çal›flmalar›n›n gerçeklefltirilerek, yat›r›m kararlar›n›n

do¤ru al›nmas› kaynaklar›n daha etkin yönetilmesini sa¤layacakt›r.

• Büyüme bask›s›n›n neden olabilece¤i düflünülen haks›z rekabetin önüne geçebil-

mek için kat›l›mc›lar taraf›ndan tespit edilen görev hakem kurullar› oluflturulma-

s›d›r.

• Yeni ifl alanlar›n›n ortaya ç›kmas›, gelecekte büyüme sonucunda meydana gele-

bilecek olumlu bir geliflme olarak görülmektedir. Bu geliflmeye do¤rultusunda ye-

rine getirilmesi gerekti¤i düflünülen görev ise, pazarlama ve ürün gelifltirme çal›fl-

malar›n›n yap›lmas› olmufltur. Büyüme sonucunda ortaya ç›kacak yeni pazar f›rsat-

lar›n›n de¤erlendirebilmesi için iflletmelerin öncelikle pazar› en iyi flekilde tan›ma-

lar› ve bu do¤rultuda do¤ru pazara do¤ru ürünleri sunmalar› gerekmektedir. Paza-

r›n ihtiyaç duyaca¤› ürünlerin gelifltirilerek, bu ürünlerin pazara zaman›nda sunul-

mas›; yeni f›rsatlar›n etkin de¤erlendirilmesi aflamas›nda ön plana ç›kacakt›r.

TEHD‹D‹N GÜNDEMEGET‹RECE⁄‹ YEN‹E⁄‹L‹MLER NELEROLACAKTIR


Haks›z rekabet

Yeni yat›r›mlar: Do¤ruyat›r›m-yanl›fl yat›r›m(at›l kapasite)

Kaynak yetersizli¤i

Ana sanayinin, yan sanayininönemini daha iyi anlamas›

Yeni ifl alanlar› yaratacaklar

ÖrgütlenmeÜretici birlikHakem kurullar› (ihtisaslaflma)Ortak yat›r›m atölyeleri

Kapitalizmin d›fl›ndakikar birlikteli¤i yap›lmal›d›r.

Firma baz›nda birlikler arac›l›¤›ile politikalar oluflturmak vesiyasilere ulaflmak

Pazarlama ve ürün gelifltirme

Yönetim

Büyüme Bask›s›

80

4.7 V‹ZYON

Kat›l›mc›lar, Türk otomotiv sektörünün vizyonunda yer almas› gerekti¤ini

düflündükleri ifadeleri 77 maddede belirtmifllerdir. Uygulama sonucunda ortaya

ç›kan vizyon ifadeleri afla¤›daki tablolarda yer almaktad›r.

Markalaflmak (Uzmanlaflmak)Paydafl olma (Tedarikçilerimiz-çal›flanlar›m›z-müflterilerimiz)ÖzgüvenliSosyal sorumluluk‹ddial› olmak (Pazar liderli¤ini hedefleyen ülke olmak)Tedarikçi ülkeler aras›nda ilk iki içinde olmakTasar›mdan üretime tüm AR-GE çal›flmalar›nda olmak


TEB Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans› “Vizyon” uygulamas›ndakat›l›mc›lar, Türk Otomotiv Sektörünün Vizyonunda olmas› gereken ifadeleribelirtmifllerdir.

Vizy

on T

an›m

›

Grup 1

Türkiye Avrupa'n›n otomotiv baflkentiGenifl tabana yay›lm›fl nitelikli istihdamSürdürülebilir büyüme için yenilikçi teknolojiler21. yüzy›lda Türk markas›Hammaddeyi iflleyen de¤il üreten sektörVi

zyon

Tan

›m›

Grup 2

Esnek (Müflteri odakl›)H›zl› karar ve adaptasyonUluslararas› entegrasyona sahipRekabetçiKalite öncüsüAlternatif çözüm önerileri sunar (Yarat›c›)Sürekli e¤itim ile desteklenen nitelikli ifl gücüZaman› etkin kullan›m‹flçi sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i, çevre bilinciÇal›flan tatminiMüflteri memnuniyetine verilen önem (Zaman›nda sevk›yat vb.)

Vizy

on T

an›m

›

Grup 3

81

ORTAK V‹ZYON (Müflteri, Ana & Yan sanayi, Devlet ) 1.Müflteri*Maliyet*Yat›r›m arac›*Güvenlik*Prestij*Konfor*Garanti2.Ana sanayi*Maliyet*Devaml›l›k & fizibilite*Dizayn*Prestij (marka)*Kalite yönetimi*Rekabet*Sürdürülebilir iflgücü*Yat›r›m3.Yan sanayi*Maliyet*Devaml›l›k*Söz sahibi olma ( Yeni projelerle )*Sistem tedarikçisi olma*Kalite yönetimi* "0" hata* %100 müflteri memnuniyeti*Rekabet*Sürdürülebilir iflgücü *Yat›r›m4.Devlet*Vergi planlama*‹stihdam*Çevre bilinci*Do¤al kaynak yönetimi*Uzun vadeli stratejik planlama*Kay›t içi ekonomi*Yat›r›m deste¤i

Vizy

on T

an›m

›

Grup 4

82

MükemmeliyetAR-GE merkeziMarkalaflmaMüflteri odakl›l›kYeni enerji kaynaklar› kullananÇevreye duyarl›Yeni ürün gelifltirenTeknolojiyi yaratanÜretim üssü olarak AB' de ilk 3'e, dünyada ilk 10'a girmekÜretimini tamamen yerli kaynaklarla gerçeklefltirmekKaliteli ve tercih edilir ürünlerMilli bir hedef olarak kabul edilmiflUluslararas› rekabet gücü olan

Vizy

on T

an›m

›

Grup 5

Vizyon Tan›m› Marka (10 tane marka olacak yan sanayi)Dünya otomotiv üretiminde ilk 5'te yer almakYeni yat›r›mlar ve projeler için en çok tercih edilen ülke olmakBilgi satan sektörKendi talebini yaratanSektörel ihracat liderli¤ini sürdürerek Türk ekonomisine katma de¤er yaratanTüm paydafllar›n memnuniyetlerini sa¤lamakAlternatif enerji ve hammadde kaynaklar›na yönelik araç/ekipmangelifltiren ülke olmakÇevre bilinci maksimumKarl› (kar eden) - sürdürülebilir

Vizy

on T

an›m

›

Grup 6

Genel De¤erlendirme:

Gruplar›n, Türk Otomotiv Sektörü vizyonunda yer almas›n› istedikleri ifadelerincelendi¤inde; uluslararas› piyasalarda yer alma, kendi kaynaklar›n› kullan-ma, sosyal sorumlulu¤u önemseyen, müflteri memnuniyeti gibi kriterler ileuzun dönemde ulafl›lmak istenen noktaya gidilece¤ini belirtmifllerdir.

Yukar›da belirtilen ifadeler aras›nda benzer noktalar grupland›r›l›p ortak ifadehaline getirildi¤inde sektörün uzun dönemli hedefleri ve vizyonu için temelçerçeve flu flekilde ortaya ç›kmaktad›r:• Dünya otomotiv üretiminde ilk s›ralarda yer alan• Yan sanayi ve ana sanayide marka ortaya ç›karan• Maliyette rekabetçi, karl›, kaliteli ve tercih edilen ürünler üreten• Uluslararas› piyasalarla entegrasyonu sa¤lam›fl, dünya otomotiv sektö-

rü oyuncular› ile rekabet eden• Yeni ürünler gelifltiren, tasar›m ve dizaynda uzman, know-how transfe-

ri yapan bir AR-GE üssü olan• Üretimde hammadde iflleyicisi konumundan ç›k›p, yerli kaynaklar› kul-

lanan bir yap›ya kavuflan• Sürekli e¤itim ile desteklenen, sürdürülebilir nitelikli iflgücü yaratan• Müflteri odakl›• Türkiye’de öncü sektör özelli¤ini koruyan • Çevreye duyarl› bir sektör

83

4.8 ÖNEML‹ VE AC‹L GÖREVLER‹N BEL‹RLENMES‹ UYGULAMASI

Önem ve Aciliyet Derecesi Yüksek ‹lk 10 Görev:

� Kat›l›mc›lar›n de¤erlendirmelerine göre 10 puan üzerinden 8,8 ortalama ile

önem derecesi en yüksek görev “5–10–20 y›ll›k sektör bazl› stratejik planlar ha-

z›rlanmal›” olmufltur.

� Konferans esnas›nda s›kl›kla dile getirilen, sektöre yönelik strateji ve plan

eksikli¤inin, bu uygulamada da ortaya ç›kmas›, bu konunun ne kadar önem-

li oldu¤unu bir kez daha ortaya koymaktad›r. En önemli görev konumunda

yer alan “5–10–20 y›ll›k sektör bazl› stratejik planlar haz›rlanmal›” ayn› za-

manda da yap›lmas› gereken en acil görev olarak ortaya ç›kmaktad›r. Bu

do¤rultuda sektörle ilgili kurulufllar›n bir araya gelerek k›sa orta ve uzun va-

deli dönemlerin stratejik planlar›n› oluflturmas› ve sektörle paylafl›larak yön

gösterilmesi gerekmektedir.

� “Genç nüfusun e¤itilmesi” görevi ise önem ve aciliyet listesinde ortak olarak

yer almakta ve her ikisinde de ikinci s›rada yer almaktad›r.

� TEB KOB‹ AKADEM‹ çerçevesinde ‹ller için Gelecek Stratejileri Konfe-

ranslar› düzenlenmektedir. Tüm il çal›flmalar›nda genel olarak genç nüfusun

yo¤unlu¤u ülke için bir güçlü yan olarak gösterilmekte ve bununla birlikte

genç nüfusun e¤itim ihtiyac› da s›k s›k dile getirilmektedir. Otomotiv sektö-

ründe de ayn› sorun ortaya ç›kmaktad›r. Bu kapsamda otomotiv sektörünü

di¤er ülkelere k›yasla rekabette ön s›ralara getirebilecek bir faktör olarak

genç nüfusun e¤itimi kritik öneme sahip olmaktad›r. Sektörün bu güçlü ya-

n›ndan, stratejik hedefleri do¤rultusunda, faydalanabilmesi ad›na genç nüfu-


TEB Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans› “Vizyon” uygulamas›ndakat›l›mc›lar, Türk Otomotiv Sektörünün Vizyonunda olmas› gereken ifadeleribelirtmifllerdir.

5-10-20 y›ll›k sektör bazl› stratejik planlar haz›rlanmal› 8,8

Genç nüfusun e¤itilmesi 8,7

Ekonomik istikrar›n devaml›l›¤› 8,6

Yat›r›m kredilerinin daha cazip hale gelmesi 8,6

Verimlilik 8,5

‹lk yat›r›m maliyetinin düflürülmesi ( Toprak, Altyap›, Üstyap›) 8,4

Pazar araflt›rmas› (Tasar›m kabiliyeti- tasar›m yar›flmas›) 8,4

Araç vergileri düflürülerek doymam›fl pazar›n canland›r›lmas› 8,3

Pazarlama ve ürün gelifltirme 8,3

Ana sanayiler ile uzun vadeli iflbirli¤i yap›lmas› 8,3

ÖNEM ‹LK 10

GÖREV ORTALAMA

84

sun e¤itimi konusunda geliflme sa¤lanmas› gerekmektedir. Sektörün, nitelik-

li eleman ihtiyac›nda eksikliklerini belirleyip gerek üniversiteler ve meslek

okullar› gerekse sivil toplu örgütleri ile iflbirliklerine giderek bu güçlü yan›

kullanmas› gerekmektedir.

� “Ekonomik istikrar›n devaml›l›¤›” görevi ise önem listesinde 3. s›rada iken, aci-liyet s›ras›nda 4. s›rada yer almaktad›r.

� “Yat›r›m kredilerinin maliyetlerinin düflürülmesi” görevi ise önem s›ralamas›n-da 4. s›rada yer al›rken aciliyet s›ralamas›nda 3. s›rada yer almaktad›r.

� Geniflleyen dünya otomotiv sektöründe yeni yat›r›mlar›n da artmas›na ne-den olmaktad›r. özellikle Türkiye son dönemde otomotiv sektörü yat›r›mla-r›n›n h›zland›¤› cazip ülkeler aras›nda yer almaktad›r. Bu kapsamda gerekdo¤rudan yabanc› sermaye yat›r›mlar›n›n gerçekleflmesinde gerekse yerli anave yan sanayicilerin yat›r›mlar›n› geniflletmesi için sektör yat›r›m kredileri-nin daha ekonomik hale gelmesi gerekti¤i belirtilmektedir.

� “Verimlilik”, yani verimlili¤in art›r›lmas› görevi önem s›ralamas›nda 5. s›radayer almaktad›r. Bun karfl›n aciliyet s›ras›nda 8. s›rada yer almaktad›r.

� Verimlili¤in art›r›lmas› görevi kat›l›mc›lar taraf›ndan 85 görev aras›nda ilkbefle girmifltir. Sektör üreticilerinin üzerinde bulunan bu görev, gerçekleflti-rilmesi ile firmalar›n dünya piyasalar›nda rekabet gücü artacakt›r.

� “‹lk yat›r›m maliyetinin düflürülmesi (Toprak, Altyap›, Üstyap›)” önem s›rala-mas›nda 6. s›rada yer al›rken, aciliyet s›ralamas›nda 5. s›rada yer almaktad›r. ß Otomotiv sektörü üreticileri yat›r›mlar›n devaml›l›¤› aç›s›ndan, ilk yat›r›m ma-liyetlerinin düflürülmesi gerekti¤ini belirtmektedir. Aciliyet s›ralamas›nda ilk 5’egiren ilk yat›r›m maliyetlerinin düflürülmesi görevinde özellikle kamu ve özel ke-simin üzerine düflen görevler bulunmaktad›r. Gerek devlet deste¤i gerekse özelmüteflebbislerle oluflturulacak yeni OSB bölgeleri, altyap›, üst yap› ve do¤al kay-nak giderlerinde yat›r›mc›lar›n istedikleri seviyeye gelmesine yard›mc› olacakt›r.

� “Pazar araflt›rmas› (Tasar›m kabiliyeti - tasar›m yar›flmas›)” görevi önem s›rala-mas›nda 7. s›rada yer al›rken aciliyet s›ralamas›nda yer almamaktad›r.

� Firmalar yeni aç›lan ve mevcut pazarlar›n geliflmesi ile, pazarda etkin yeralabilme konusunda pazarda ihtiyaçlar›n› ölçümleyebilen bir yap›ya gelmele-ri gerekmektedir. Bu do¤rultuda firmalar›n yeni pazarlar›n talebini do¤ru kar-fl›lamak ad›na pazar araflt›rmas› yapmalar› gerekmekte ve do¤ru ürünle paza-ra girifl için tasar›m kabiliyetinin yeterli seviyede olmas› gerekmektedir. Budo¤rultuda tasar›m yar›flmalar› düzenlenerek potansiyel görülen tasar›mc›lar›otomotiv sektörü içerisine almak ve e¤itimlerini desteklemek gerekmektedir.

� “Araç vergileri düflürülerek doymam›fl pazar›n canland›r›lmas›” önem s›ralama-s›nda 8 s›rada yer al›rken aciliyet s›ralamas›nda 7 s›rada yer almaktad›r.

� Adrese dayal› nüfus kay›t sistemine göre 2007 y›l› Türkiye nüfusu70.586.256’d›r. Buna karfl›l›k 2007 y›l› TU‹K verilerine göre Türkiye’de top-lam 9.692.119 (Otomobil, Minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, özel amaçl›tafl›tlar ve arazi tafl›tlar›) araç bulunmaktad›r. Bu kapsamda ülke içinde halen

85

doymam›fl olan pazar da otomotiv sektörünün yer alabilmesi için, kat›l›mc›-lar araç vergilerinin düflürülmesi gerekti¤ini belirtmektedir.

� “Pazarlama ve ürün gelifltirme” görevi önem s›ralamas›nda 9. s›rada yer al›rkenaciliyet s›ralamas›nda ilk onda yer almamaktad›r.

� Türk otomotiv sektörünün, geliflen dünya otomotiv sektöründe konumunuyükseltmesi için öncelikle ürün gelifltirme konusunda uzmanlaflmas› gerek-mektedir. Pazar›n ihtiyac›na yönelik gelifltirilen ürünlerin ise do¤ru bir pa-zarlama planlamas›yla sunulmas› gerekmektedir. Bu do¤rultuda sektör fir-malar›n›n ürün gelifltirmeye yönelik aktivitelerini art›rmas› gerekmektedir.Bunun yans›ra Pazar araflt›rmas› ve araflt›r›lan pazara yönelik pazarlamaplanlamas›n›n haz›rlanmas› için profesyonel destek almalar›nda fayda görül-mektedir.

� “Ana sanayiler ile uzun vadeli iflbirli¤i yap›lmas›” ilk on önem s›ralamas›ndason s›ra da yer almaktad›r. ‹lgili görev aciliyet s›ralamas›nda ilk 10’da yer alma-maktad›r.

� Türk otomotiv sektöründe ana ve yan sanayinin ortak hedeflere do¤ru kofl-mas› sektörün gelecek hedeflerine kolayl›kla ulaflmas›na hizmet edecektir.Bu noktada Ana sanayi ile yan sanayinin uzun vadeli iflbirli¤ini sa¤layabil-mesi flu an için sektörde bulunan plan ve strateji eksikli¤ini de ortadan kal-d›racakt›r.

� “Teflviklerin artt›r›lmas›” görevi önem s›ralamas›nda yer almamas›na ra¤menaciliyetle yap›lacak görevler aras›nda 6. s›rada yer almaktad›r.

� Kat›l›mc›lar›n aciliyetle yap›lmas› gerekti¤ini düflündükleri görevlerden bi-ri olan teflviklerin art›r›lmas›, otomotiv sektörünü rekabet avantajl› konumagetirmeye hizmet edecektir.

� “Ar-GE teflviklerinin artt›r›lmas›” görevi de teflvik art›r›m› görevi gibi önem s›ra-lamas›nda ilk onda yer almam›fl ancak aciliyet s›ralamas›nda ilk onda yer alm›flt›r.

� Otomotiv sektörünün düflük kar marjlar› ile çal›flmas› ve yüksek rekabet or-tam›nda yaflan›lan finansal sorunlar üreticilerin AR-GE’ye yeteri kadar büt-çe ay›ramamas›na neden olmaktad›r. H›zla ilerleyen teknolojik geliflmelerintakibi ve yeni ürün gelifltirmeyi destekleyecek AR-GE birimlerinin sektöriçerisinde kurulmas› amac›yla kat›l›mc›lar AR-GE teflviklerinin art›r›lmas›-n›n gereklili¤ini dile getirmektedirler.

� “Finansman olanaklar›n›n gelifltirilmesi” görevi önem s›ralamas›nda il onda yeralmayan ve aciliyet s›ralamas›nda da ilk onun son s›ras›nda bulunan bir görev ola-rak ortaya ç›kmaktad›r.

86

4.9 UZUN DÖNEML‹ STRATEJ‹K HEDEFLER

Kat›l›mc›lar Türk Otomotiv sektörünün stratejik hedeflerini belirlerken, her grup

öncelikle kendi orta dönemli hedef önerilerini gelifltirmifllerdir. Uzun dönemli

stratejik hedefler belirlenirken, gruplar hedef y›l› olarak 2023 y›l›n› baz

alm›fllard›r. Bu do¤rultuda Türk Otomotiv Sektörü taraf›ndan yerine getirilmesi

gerekti¤ini düflündükleri orta ve uzun dönemli hedefleri ortaya koymufllard›r.

Kat›l›mc›lar taraf›ndan tespit edilen orta vadeli hedeflerde, yo¤unlaflmalar›n

görüldü¤ü konular afla¤›daki tabloda yer almaktad›r.

Kat›l›mc›lar›n orta vadeli hedefleri aras›nda önceli¤i üniversiteler ile sektörel ifl-

birli¤inin gelifltirilmesi alm›flt›r. Sektörel iflbirli¤inin gelifltirilerek kalifiye eleman

ihtiyac›na yönelik çözümlere ulafl›lmas› ve yeni enerji kayna¤› çal›flmalar› için

üniversiteler aras› birlikler oluflturulmas› bu hedef çerçevesinde yer alan konular

olmufltur.

Orta dönemli hedefler aras›nda yo¤unlaflman›n görüldü¤ü bir baflka konu sektö-

rün kendi özel dizayn›n› yaratmas› ve markalaflma yolunda geliflme sa¤lanmas›

olmufltur. Sektörün kendi özel dizayn›n› yaratmas› ve bu yolla dünya araç tasar›-

m› ak›m›na dahil olmas› orta vadeli hedefler aras›nda yer alm›flt›r.

Orta vadeli hedefler aras›nda yo¤unlaflmalar›n yafland›¤› bir di¤er konu, e¤itim-

dir. Sektöre özel üniversite ve bunun yan›nda çeflitli say›larda teknik liselerin ku-

rulmas› kat›l›mc›lar taraf›ndan orta vadede ulafl›lmas› gereken hedefler olarak be-

lirtilmifltir.

Sektörde katma de¤erli ürün gruplar›nda yerlilefltirme oran›n›n art›r›lmas›, Ar-Ge ça-

l›flmalar›n›n desteklenmesi ve yayg›nlaflt›r›lmas›, bu kapsamda Teknokent’lerin say›-

s›n›n art›r›lmas› orta dönemde sektörün ulaflmas› gereken di¤er hedefler olmufltur.

Sektörün gelece¤e dönük vizyon tan›m›nda yer alan “sürekli e¤itim ile desteklen

ve sürdürülebilir nitelikli ifl gücü yaratan bir sektör” konumunda olmas› için ge-


Türk Otomotiv Sektörü Gelecek Stratejisi Konferans›’n›n son uygulamas› olan“Uzun Dönemli Stratejik Hedefler” çal›flmas›nda, vizyon ve e¤ilimler sonucuortaya ç›kan görevlerin ›fl›¤›n da Türk Otomotiv sektörü stratejik hedefleriniortaya ç›karm›fllard›r.

Üniversitelerle sektörel iflbirli¤inin gelifltirilmesi

Sektörün kendi özel dizayn›n› yaratmas› ve markalaflma çal›flmalar›

Sektöre özel lise ve üniversitelerin kurulmas›

Katma de¤eri yüksek gruplarda yerlileflme oran›n›n art›r›lmas›

Teknoparklar›n art›r›lmas›, Ar-Ge çal›flmalar›n›n desteklenmesi

ORTA VADEL‹ HEDEFLER (3-5 Y›ll›k)

87

rekli olan hedeflerin, bu bölümde kat›l›mc›lar taraf›ndan üniversitelerle iflbirli¤i

ve e¤itimin gelifltirilmesi bafll›¤› alt›ndaki hedeflerle desteklendi¤i görülmektedir.

Ayr›ca sektörün gelecek vizyonuyla ulaflmak istedi¤i bir konum olan, ana ve yan

sanayide marka ç›karmay› baflarm›fl olan bir sektör olmas›, orta vadeli hedeflerde

yer alan sektörün kendi özel dizayn›n› yaratmas› ve yerlilefltirme-markalaflma ça-

l›flmalar›n›n bafllamas› hedefiyle paralellik göstermektedir.

Afla¤›da ki tabloda ise, grup kat›l›mc›lar› taraf›ndan sektörde yerine getirilmesi

gereken görevler do¤rultusunda tespit edilen, uzun vadeli hedeflerde yo¤unlaflma

görülen konular yer almaktad›r.

Gruplar›n ortak olarak üzerinde çal›flt›¤› 2023 y›l› hedefleri incelendi¤inde, Türk

Otomotiv Sektörünün 2023 y›l›na gelindi¤inde, uluslararas› pazarlarda kabul gör-

müfl bir Türk otomotiv (ana sanayi ya da yan sanayi) markas›n›n yarat›lmas› ve

Türk otomotiv sektörünün global piyasalarda ilk s›ralarda yer almas› olmak üze-

re iki yönde hedef belirlendi¤i görülmektedir.

Ayr›ca ihracat oran›n›n, her geçen y›l art›r›larak uzun vadede sektördeki ihracat

oran›n›n, ithalat oran›n›n üzerinde yer almas›n› sa¤lamak da bir di¤er hedef olmufl-

tur. Fakat ihracat konusunda kat›l›mc›lar›n ortaya koyduklar› hedeflerde farkl›l›k-

lar görülmektedir. Bu do¤rultuda sektörün geçmifl verileri ve gelece¤e yönelik pro-

jeksiyonlar›ndan faydalan›larak 2023 y›l›na yönelik ortak bir hedef ortaya konula-

rak, sektörün oluflturulan hedef do¤rultusunda yönlendirilmesi gerekmektedir.

Teknolojik alandaki hedefler ise; nano teknolojiyi üretim sürecinin içinde kulla-

n›ma haz›r hale getirmek, alternatif yak›tlar ile çal›flan (alternatif tafl›tlar›n) seri

üretimine haz›r olmak ve tüm testleri yapan ve akredite olmufl laboratuarlara sa-

hip olmak fleklinde ortaya ç›km›flt›r. Teknoloji alan›nda yap›lacak yat›r›mlarla,

sektörün uzun vadede dünya otomotiv sektöründe teknoloji üreten ve satan bir ko-

numa gelmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, kamu, ana-yan sanayi ve sektör

birliklerinin koordinasyonu kritik düzeyde önem tafl›maktad›r. Sektör temsilcile-

rinin koordinasyonu ile gerekli e¤itim, destek, iflbirli¤i olanaklar› belirlenmeli ve

bu do¤rultuda kamunun önderli¤inde projelerin ivedilikle ortaya konulmas› ge-

rekmektedir.

Bunun yan› s›ra Türkiye ekonomisinde, lokomotif sektör konumunda olan otomo-

tiv sektörüne yönelik yat›r›mlar aras›nda sadece otomotiv sektörüne hizmet ede-

Dünya otomotiv sektöründe ilk s›ralarda yer almak

‹hracat oran›n›n her geçen y›l art›r›lmas›

Sektörün teknoloji üreten ve satan bir konuma gelmesi

Sektörün ihtiyaçlar›n› karfl›lamaya yönelik, yeni finansman kurulufllar›n›n/

araçlar›n›n oluflturulmas›

Nitelikli eleman yetifltirilmesi için yat›r›mlar yap›lmas›

Katma de¤eri yüksek gruplarda yerlileflme oran›n›n art›r›lmas›

Üretim kapasitesinin art›r›lmas›

UZUN DÖNEML‹ HEDEFLER (2023 Y›l›)

88

cek ve girdi sa¤layacak di¤er sektör kurulufllar›n›n oluflturulmas› gereklili¤i belir-

tilmifltir. Bunlar aras›nda banka, üniversite, mesleki e¤itim kurumlar›, plastik vb.

hammadde tedarikçileri yer almaktad›r.

Orta vadeli hedefler aras›nda yer alan nitelikli eleman yetifltirilmesi konusu uzun

vadeli hedeflerde tekrar gündeme gelmifltir. Sektöre yönelik orta vadede kurulma-

s› hedeflenen üniversite ve liselerin say› ve kapasitelerinin art›r›lmas› ve ayr›ca

sektöre özel personel e¤itebilen kurumlar›n oluflturulmas›, gelecekte sektörün üre-

tim ve kapasite art›fl hedefleri paralelinde ortaya ç›kacak çok say›da nitelikli ele-

man ihtiyac›n› gidermeye yönelik hedefler olmufltur.

Ayr›ca, hali haz›rda %45-50 düzeyinde olan yerlilefltirme oran›n›n 2003 y›l›na ge-

lindi¤inde %75’ler düzeyine getirilerek, katma de¤eri yüksek gruplarda yerlilefl-

me oran›n›n art›r›lmas›, kat›l›mc›lar taraf›ndan belirlenen hedefler aras›nda yerini

alm›flt›r.

Türk Otomotiv Sektörünün; dünya otomotiv üretiminde ilk s›ralarda yer alabilme-

si, yan sanayi ve ana sanayide marka ortaya ç›karabilmesi, global düzeyde reka-

bet edebilmesi ve vizyon tan›m›nda ortaya koyulan di¤er kavramlar› da içeren bir

konuma gelebilmesi, bu stratejik hedeflerin orta ve uzun dönemde gerçeklefltirile-

bilmesiyle mümkün olacakt›r. Di¤er taraftan stratejik hedeflere ulafl›labilmesi için

ise orta uzun dönemli hedeflerin alt hedeflerle gelifltirilerek sektörde yer alan tüm

aktörlerce paylafl›lmas›, hedeflere yönelik gerekli çal›flmalar›n bir an önce baflla-

t›lmas› gerekmektedir.

89

5.1 “GRUP DA⁄ILIMLARI”

1. GÜN

5. “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ GELECEKSTRATEJ‹S‹ KONFERANSI” GRUP ÇIKTILARI

GRUP NO: 1AD-SOYAD F‹RMA / KURUM

Alper Gülnur Ermetal

‹brahim Balc›o¤ullar› Etabal

Hakan Ekflio¤lu Borçelik

Fahrettin Sar› Do¤u Pres A.fi

Necdet Demir HSS Otomotiv A.fi

Hamit Karada¤ U.G. Birleflik Dan›flmanl›k

Selçuk Dörtkardefller AK-Pres

Ertu¤rul Çelik Befafl Elk. D.S.C. Mekatronik

O¤uz Öztokatl› Coflkunöz Holding Belka A.fi.

Alaaddin Aksoy DE-M‹ Metal


Ahmet Karakufl DPT

Ergün Günevi Hüner Kriko

Orhan Korgavufl Ünver Group

Sedat Fenerci Fen-Dasel

Ferit Karsl›o¤lu Feka Otomotiv

Figen Haraçç› Çemtafl A.fi

Erhan Karakoç DTM

Mustafa Ekinci Do¤u Pres A.fi

Abdullah Oymac› Federal Mogul


Atila Bedir DPT

Erhan Özsoy GYTE

Esen Var›fll› K‹EL A.fi.

Ahmet Tosun Laspar

fierife Eren ‹nci Akü

Yesari Sualp Ermetal

Sabit Kurtaran Kurtaran Oto

Hüseyin Mumcu Bursa Kosgeb

fievki Köksal Hüner

Rag›p Öktem Lider Lastik

fiakir Can KOSGEB Bursa


Umut Eski OEM

Y›ld›ray Korhan Kurtaran

‹lhan Civito¤lu Lucas Elektrik

Süleyman Göko¤lu Erkunt Holding

Ersin fiimflir Nursan Elektirik Donan›m A.fi.

Ceyhun F›nd›k Orda Otomotiv

Ömer Kazangil NSK

Ayhan Korgavufl Ünver Group

90

2. GÜN


Tuna Kardefl Nursan Elektrik Donan›m A.fi.

Salih Özcan Sanayi Ve Ticaret Bakanl›¤›

Habil Duran Tosyöv Yön. Kur.Baflkan›

Hasan Öz Özfer Döküm Ltd.fiti.

Serkan Atay Presmetal A.fi.

Emin Direkçi Partner

Serap Yefliltafl Sad›k Otomotiv A.fi.

Onur Onarlar Oskim Otomotiv

Baflar Savran Otam A.fi.


Hayrullah Güler S.C.M Otomotiv A.fi

Onur Gücü fiahinkul Otomatç›l›k A.fi

Cevdet fiengezer Plastiform

Nihan Sekirden Oskim

Mustafa Erol Aktafl Group

Fatih Tafl Otam A.fi

fiadiye Arslan Özfer Döküm Ltd.fiti.

‹brahim Yüksel Sanayi Ve Ticaret Bakanl›¤›

Murat Baysal NSKI


Benan S›¤maz Vatan Pres

Onur Çetinkaya Timsan

Hüseyin Topal Ada Otomotiv

Mehmet Aktafl Özaktafl

Tansu Sina¤ Uluda¤ ‹hr. Birli¤i

Adem Tülümen Dinamik

Tevfik Mayda Teknonot

Alp Bafltu¤ V›steon Turkey

Hakan Tuzlac›o¤lu Teknik Malzeme

Tayfun Yolo¤lu Boztekin A.fi

Ufuk Uslu Yazak›


Y›ld›ray Korhan Kurtaran

Alper Gülnur Ermetal

Sabit Kurtaran Kurtaran Oto

Benan S›¤maz Vatan Pres

Tevfik Mayda Teknorot

Nihan Sekirden OSK‹M

Emin Direkçi Partner

Ahmet Karakufl DPT


O¤uz Öztokatl› Coflkunöz

‹brahim Balc›o¤ullar› Etabal

Mustafa Erol Aktafl Group

Tuna Kardefl Nursan Elektrik Donan›m

Serap Yefliltafl Sad›k Otomotiv A.fi

‹lhan Civito¤lu Lucas Elektrik

Hakan Tuzlac›o¤lu Teknik Malzeme

Atila Bedir DPT


Yavuz Bayrak Boduro¤lu Otom. Ltd. fiti

A.Ertu¤rul Çelik Befafl Elek. D.S.C Mekatronik

Onur Onarlar Oskim Otomotiv

Fatih Tafl Otam A.fi

Alaaddin Aksoy DE-M‹

Alp Bafltu¤ V›steon Turkey

fievki Köksal Hüner

Erhan Özsoy GYTE


Baflar Savran Otam A.fi.

Ersin fiimflir Nursan Elektrik Donan›m

Onur Gücü fiahinkul Otomatç›l›k A.fi.

Hüseyin Durgut Can-San Otomotiv

Salih Özcan Sanayi Ve Ticaret Bakanl›¤›

Fahrettin Sar› Do¤u Pres A.fi.

Esen Var›fll› Kiel A.fi

fiadiye Arslan Özfer Döküm Ltd. fiti.

R›za Bozoklar Tofafl


Ufuk Uslu YAZAKI

Figen Haraçç› Cemtafl A.fi.

Necdet Demir HSS Otomotiv A.fi.

Orhan Korgavufl Ünver Group

Bülent Koruk Piston

Abdullah Oymac› Federal Mogul

fiakir Can KOSGEB Bursa


‹brahim Yüksel Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›

Habil Duran Tosyöv Yön. Kur. Baflkan›

Hüseyin Mumcu Bursa Kosgeb

Ergün Günevi Hüner Kriko

Tansu Sina¤ Uluda¤ ‹hr.Birli¤i

Erhan Karakoç DTM

Hamit Karada¤ UC. Dan›flmanl›k

Muammer Ball› Ball› Metal


Bülent Bat› Coflkunöz

Cevdet fiengezer Plastiform

Gözde Deliömero¤lu Presmetal

Serkan Atay Presmetal

Yesari Sualp Ermetal

Süleyman Göko¤lu Erkunt

Umut Eski OEM

91

92

5.2 “TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ NED‹R?” UYGULAMASI

• Ana sanayi d›fl›nda kimsenin yüzünün gülme-di¤i sektördür

• De¤iflime çok aç›k bir sektördür• En h›zl› gliflen sektördür• Format de¤ifltirmesi gereken sektördür• Gittikçe d›fla ba¤›ml› bir hale elen bir sektördür• Kar marj› çok düflük• Kendi markas› olmas› gerekir• Kendi tasar›mlar›n› yapmas› gereken bir sek-

tördür

TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ NED‹R?

• Otomotiv bir yaflam kültürüdür• Rekabet gücü yüksektir• Tedbir al›nmaz ise 15 y›l içinde yok olacak• Türk otomotiv sektörü fasoncudur• Türkiye'nin gelece¤idir• Yabanc› sermayenin elindedir • Yan sanayi yat›r›m› a¤›r oldu¤u için finans

deste¤i gereken bir sektör

GRUP 1

• Geç farkedilmifl - kazan›lm›fl Üstün kaliteli üre-tim, verimlilik, rekabetçi üretim, nitelikliçal›flan v.sye ra¤men marka olamam›fl fasonüretimde kalm›fl

• Kalk›nmak için en öncelikli sektör(‹stihdam,katmade¤er, tan›t›m, prestij vs.)

• T.O.S Ana ve yan san. ‹le birlikte dünyadaki lid-erlerle, kalitesi ve fiyat›yla rekabete eriflebile-cek güçte bir sektör olmal›


• Uygulamada, Türk toplumunun en h›zl› adapteolabilen, geliflen, gelifltiren, en kabiliyetli bunedenlerle en çok focus olunmas› gerekensektör

• Üstün kalite ve rekabetçili¤i ile Avrupa +Küresel otom sanayinin Türkiye aç›l›m›d›r

• Vergiler• Yan sanayinin yaflamas› için gerekli sektör

GRUP 2

• Akademik deste¤e gereksinim duyar• Destekleyici sektörlere öncelik eder• Disiplinli olmay› gerektirir• Dizayn ifl birli¤ine katk› sa¤lar• Geliflime aç›kt›r (‹novasyon vb.)• Giriflimci ve yenilikçidir• Global bir sektödür• ‹stihdama katk›s› yüksektir• Kalifiye insan bilincini gerektirir


• Kaliteye önem verir• Lokomotif sektördür• Stratejik planlama bilincinin öncüsüdür• Teknolojinin kullan›m›na önem veren bir sek-

tördür• Ülkenin tüm sanayi kollar› aras›nda milli gelire

en fazla katk›s› olan sektördür• Üretim sanayinde sistemi kurar• Yat›r›m deste¤ine gereksinim duyar

GRUP 3

• Bankalar aç›s›ndan çal›flmak istenen bir sek-tördür

• Disiplinli, vergisini ödeyen kay›tl› bir sektördür• Gelece¤i garanti sektörlerden biridir• Hali haz›rda tasar›m de¤il üretim lokasyonudur• ‹novasyonun en çok uyguland›¤› sektördür• Kaliteli bir fasoncudur• Katma de¤eri yüksek sektördür• Kurumsallaflman›n en çok yerleflti¤i sektördür


• Sosyo ekonomik ve kültürel yap›n›n belirleyici-sidir

• Sürekli iyilefltirmeler yo¤un olarak uygulan-makta

• Sürekli yat›r›ma ihtiyaç vard›r• Teknoloji transferinin en çok uyguland›¤› sek-

tördür• Türk sanayisinin lokomotifidir• Türkiye'nin ihracat flampiyonudur• Türkiye'nin parlayan y›ld›z›d›r• Vas›f› çal›flana en çok ihtiyaç duyulan sek-

tördür

GRUP 4

93

• Ar-Ge öncüsü• Çevre koflullar›na özen gösteren sektör, en

duyarl› sektör• Dinamik ve rekabetçi• Esnek (Anasanayi ile en iyi senkronize olan

sektör)• ‹stihdam art›fl› sa¤layan sektör• Kalite, disiplin• Kapasite kullan›m oran› yüksek• Üretim üssü


• Kay›tiçi ekonominin oran› en yüksek sektör• Lokomotif sektördür• Mühendislik yetkisi yüksek sektör (Genel

çal›flan yetkinli¤i)• Uluslarars› pazara kolay entegre olan sektör• Yeniliklere aç›k, geliflime yatk›n sektör• Kar marj› en düflük olan sektör

GRUP 5

• Bolca yan sanayidir• Bursa'd›r• D›fl ba¤›ml›l›¤› en yüksek sektördür• Fasoncudur• Geliflime aç›k• Hamald›r• Hata götürmez bir sektördür• Kalifiye eleman gereklili¤i yüksektir• Kay›t alt›nda olan en önemli sektördür• Kozmopolittir• Kurallar› en kat› sektör (Kalite&emniyet)• Maliyetin en çok düflünüldü¤ü ve

düflünülece¤i sektör


• Organize ve planl›d›r• Pahal›d›r• Rekabetin en yüksek oldu¤u sektördür• Sektör olarak Öncü-lider-otomotiv ihracatta 1.• Sistem ve organizasyon anlam›nda dünyaya

entegre• Teknolojik geliflimi sürükleyen sektör• Türk sanayinin lokomatifi. Di¤er tüm sektör-

lerle entegre• Ulafl›md›r• Uzun süreli vadeli strateji ister• Vergi yükü• Yat›r›m› hiç bitmeyen bir sektördür• Müflteriden tedarik zincirinin en alt›na kadar

kapsar

GRUP 6

• 0 Kay›td›fl›• Do¤rudan yabanc› sermaye yat›r›m› potan-

siyeli yüksek• Endüstriyel hammadde ba¤›ml›s›• Entegre• Gelece¤imizin teminat›• Global dünyaya entegre olmufl sektör• Hay›r demeyi bilmeyen sektör• Her türlü yenili¤e ve geliflime aç›k sektör• H›zl› büyüyen• ‹hracatta lider sektör• ‹stihdam Yüksek• Kalifiye eleman istihdam›na müsait• Kalifiye iflgücü en yüksek sektör


• Kurumsallaflm›fl• Marka yaratmam›fl bir sektör• Markad›r• Montaj sektörü• Motorlu tafl›tta bulanan herfleydir• Öldürmez ama güldürmezde• Potansiyelinin çok alt›nda katma de¤er üreten

lider sektör• Rekabet Yo¤un• Sanayinin lokomotifidir.• Talebi bitmeyecek• Teknoloji aç›s›ndan d›fla ba¤l›• Uzun süreli vadeli strateji ister• Yabanc› ortak ihtiyac› olan• Zorluklara ra¤men ayakta kalm›fl

GRUP 7

94

5.3 “GEÇM‹fiE BAKMAK?” UYGULAMASI

• 1945 2. Dünya savafl›• Devrim ve Anadol• Vehbi Koç'un ilk yat›r›m›• Renault'un yat›r›m›• Sabanc› Grubu yat›r›mlar›• Gümrük Birli¤i• 1994 Netscape Explore'un do¤uflu• ‹hracat olmad›¤› için Türk halk›na kalitesiz

araçlar›n gazland›¤› süreçtir

GEÇM‹fiE BAKMAK

• 1994 - 2001 krizi ve di¤er ekonomik siyasikrizler

• 1980 serbest ekonomiye geçifl• ‹lk hafif ticari araç üretimi• Çin'in otomotiv ana sanayi üretimine

bafllamas›• Hibrit motor üretimi• 1991 Robotlu otomasyon sisteminin gelmesi• Bursa'›n y›llarca kufl üretmesi• Benzin kuyruklar›

GRUP 1

• 1972'de Tofafl & Renault'da montajla bafllad›• 1975 ‹tibar ile hükümet yerlilefltirme poli-

tikas›n› bafllatt›• Bu y›llarda kat› gümrük duvar› ile yan sanayi

h›zland›• 80 öncesi iç kar›fl›kl›k, siyasi iktidars›zl›k oto-

motiv sanayinin geliflimini yavafllatt›• 70'li y›llardaki global petrol krizi üretimi olum-

suz etkiledi• 80-2000 y›llar› aras›nda tafl›t araçlar› yat›r›m

arac› idi

GEÇM‹fiE BAKMAK

• OEM liderli¤inde 90'l› y›llar›n bafl›nda kalitebilinci yerlefltirildi. Yan sanayi kalitesi artt›

• 1995 D.T.Ö üyesi oldu• 1996 Gümrük Birli¤i• Yeni araçlar girdi. Gümrük koruma

kalkmas›na ra¤men rekabet, kalite gelifliminievam ettirdi

• 2001 krizi• Zorunlu olarak ihracat aç›l›mlar› do¤du.

Üretilen araçlar›n kalitesi artmas›da etkilioldu.

GRUP 2

• ‹thalat ile bafllam›flt›r• Karüsör sanayi ile geliflmeye bafllam›flt›r• ‹lk otomotiv fabrikalar›n›n kuulmas› (TOFfi,

O/R )• Özel sektör otomotive yat›r›m yapmaya

bafllam›flt›r• 80'den sonra sürekli içi pazarda art›fl• 85-90 aras› kapasite art›r›m›• Yerlilefltirme ve yan sanayilerin otomotiv ana

sanayine yak›n bölgelerde toplanmas›• 90 sonras› kalite bilincinin artmas›

GEÇM‹fiE BAKMAK

• 94 krizi sonras› otomotiv sektöründeki içpazar›n küçülmesi. ‹hracat imkanlar›n›naraflt›r›lmaya bafllanmas›

• 97'de Tempra ile ilk otomotiv ihracat›nabafllanmas›

• 2000'e do¤ru di¤er otomotiv firmalar›n›nyat›r›mlar› (Yabanc› sermaye)

• Yüksek ihracat yönelik kapasitenin gerek anasanayilerde gerekse yan sanayilerde artmas›

• Ar-Ge yat›r›mlar›n›n art›r›lmas› (2004 sonras›)• 2.000.000 hedefinin korunmas›

GRUP 3

95

• Bölgesel üretim merkezi olmay› baflard›k• ‹lk Türk markas›n›n (Devrim) üretiminin

denenmesi• Lisansl› otomotiv üretimine bafllanmas›• Teknoloji ve Know How transferinin

bafllamas›• 1983Yabanc› yat›r›mlar›n Türkiyeye girmesi • Kalitenin yükselmesi• OTOSAN Gölcük fabrikas›n›n kurulmas›

GEÇM‹fiE BAKMAK

• Gümrük birli¤ine geçifl• Endüstri meslek liselerinin kurulmas›• Co Design çal›flmalar›n›n bafllamas›• ‹hracat›n Bafllamas›• 1994 Krizi ertesinde ithalatla tan›flmas› ve

rekabet etmeye bafllanmas›• AR-GE teflviklerinin ve yat›r›mlar›n›n

bafllamas›• OSB'lerin kurulmas›• Teknoparklar›n kurulmas›

GRUP 4

• Devrim• Anadol Böcek-STC (Süper Türk Canavar›)• TOFAfi kuruluflu - Kufl serisi• Ford - Otosan kuruluflu• Oyak Renault kuruluflu• 1995 Gümrük Birli¤i• Türk Traktör• Karsan - Otokar• Türk paras›n›n koruma kanunun de¤ifltirilmesi

(Konvertibilite)

GEÇM‹fiE BAKMAK

• 2001 Krizi• Yafl Haddi (20 yafl üstü araçlar›n hurdaya

al›nmas›)• TOFAfi hisselerinin Fiat'a devri• Otosan hisselerinin Ford'a devri• Glaballeflme (Berlin Duvar)• Uzakdo¤u üreticilerinin Türkiye'ye ilgisi• Tafl›t Kredileri• Bernard Nahum Otomotiv lastikleri tevzi Afi

Fisk Uniroyal• Üretim ve Kalite felsefesi

GRUP 5

• 1960 ‹thal ikamesi amaçl› montaj• 1970 Küçük ölçekli yat›r›mlar• 1970- Yan sanayi geliflimi ( Kurulum ilk

ad›mlar )• 1970 Yerlilefltirme• 1970 Lisansl› Üretim• 1980 Yabanc› sermaye• 1980 Döviz serbestli¤i• 1980 ilk otomobil ithalat› (Organize)• 1990 ‹hracata yönelik ilk sanayi teflviki

GEÇM‹fiE BAKMAK

• 2000 Scudio y›l› ( Yan sanayi ilk kal›p imalat›)• 2000 Küresel strateji• 2000 Yurtd›fl› için araç• 2006 131 kalkt›• Mevzuat- 1985 A‹TM• Mevzuat- 1993 A‹TM• Mevzuat- 1994 BM / AEK anlaflmas›• Mevzuat- 1996 Gümrük Birli¤i• Mevzuat- T‹P onay› yönetmeli¤i

GRUP 6

• Cumhurite dönemi (Net ‹thalatç›• Tar›msal Kalk›nma devri (Traktör)• Milli marka dönemi (Devrim)• Karöseri dönemi (Anadol-Renault-Kufl-serisi)• Birleflmeler

GEÇM‹fiE BAKMAK

• D›fla aç›k ekonomi & Gümrük birli¤i(Patent&Lisansör)

• Global model Üretimine geçifl• ‹hracata yönelik uygulamalar• Ana & Yan sanayi entegrasyonu• Yeni nesil tedarik zinciri (Sistem üreticili¤ine

geçifl)

GRUP 7

96

5.4 “BAfiARDIKLARIMIZ x BAfiARAMADIKLARIMIZ” UYGULAMASI

• Kaliteli üretim• Üretim planlamas›• Maliyet kontrol analizi• H›zl› adaptasyon• Yönetilmek• S›f›r kar ile ayakta durmak• Verilen ka¤›d› 2 bölümde kullanmay› baflard›k

(Maliyet)• Herfleye ra¤men ihracat

BAfiARDIKLARIMIZ BAfiARAMADIKLARIMIZ

• ‹flgücü planlama ve e¤itim• Markalaflma• Ar-Ge • Pazarlama• Yönetmek• Devlet ve Halk›n deste¤i al›namad›• Güçbirli¤i sa¤lanamad› (Yan sanayi)• Lider ve yönetici ayr›m› yap›lamad›

(Kurumsallaflma)• ‹thalat pay›n› düflürmek

GRUP 1

• Kaliteli yerlilefltirmeyi • Orijinal kaliteye yak›n kopya üretim• Kendi bünyesinde azim ve sermayeyle nitelikli

iflgücü yetifltirme• Kaliteli üretimde ve kalite bilincinde s›çrama• Esnek üretim• Ar-Ge'de h›zl› aflama kaydedildi• K›sa zamanda ihracat pazarlar› ve sat›fllar›n

yakalanmas›• EU regulasyonlar›na tam ve h›zl› uyumu

baflad›k• Çevre bilincinde aflama• Kaliteyi ölçebilir hale getirdik• Düflük kar marj› ile at›l›m


• Kendi markam›z› yaratamad›k• Sistem tedarikçisi olamad›k• Fason üretimden kurtulamad›k• % 100 Türk sermayeli araç üretilemedi• Lojistik altyap› gelifltirilemedi• Yüksek vergi oranlar› indirilemedi • Yerli araç kullan›m› özendirilemedi• Elektronikleflen araç donan›mlar›nda yavafl ve

gerideyiz• Yeterince Know How Sat›n alamad›k

GRUP 2

• Kaliteli üretim • Yerlilefltirme• Esnek üretim• Verimlilik• Planlama iyilefltirmelerini gelifltirme analizi• Teknolojik yat›r›mlar• Yabanc› yat›r›m›n Türkiye'ye çekilmesi• ‹hracatta ilk s›rada yer almak• Tak›m çal›flmas› bilincinin yayg›nlaflt›r›lmas›• Yal›n üretim tekniklerinin yayg›nlaflt›r›lmas›• Uzun vadeli planlar yap›labilmesi• Özgüvenin artmas›• Nitelikli elemanlar›n yetifltirilmesi• Milli gelire en büyük katk›


• Kamudaki bilinirli¤in ve otomotive verilenönemin eksikli¤i

• Tasar›m ve dizayn eksikli¤i• Türk halk›n›n yerli arabaya güveninin sa¤lan-

mamas›• Akademik çevrelerle ifl birli¤i sa¤lanmad›• Ana ve yan sanayi birlikte çal›flma bilinci

sa¤layamad›• Devlet deste¤i eksikli¤i• E¤itim kalitesizli¤i• Sirkülasyon yo¤unlu¤unun giderilememesi• Kurumsallaflman›n Sa¤lanamamas›• Performans yönetiminin uygulanamamas›• ‹nsan kaynaklar› yap›lanmas› mecut

geliflmeye paralel de¤il

GRUP 3

97

• Uluslaras› ortakl›k ve iflbirlikleri• Kaliteli üretim• Kapasite art›fl›• Ürün çeflitlili¤i• Tamir atölyesi - Karoser - Seri imalata geçifl• ‹hracat• Kurumsallaflma• Regülasyonlara uyum• Know-How transferi• ‹K kavram›n›n geliflimi• Uzmanl›k alanlar›n›n oluflumu (Üretimsel)


• Marka yaratamamak• Tasar›m merkezi olamad› (Model)• Yetersiz yerlilefltirme (Motor-fianzuman-

Elektronik)• Devletin yönlendirme ve deste¤inin olmamas›

(Sermaye yap›lar›n›n büyük ço¤unlukla yeter-sizli¤i krizlere karfl› k›r›lgan yap›)

• Pazar ihtiyaçlar›n›n izlenememesi

GRUP 4

• Kaliteli üretim yapmay›• Ar-Ge çal›flmalar›na bafllad›k (Yerli)• Üretici olarak dünya oyuncusu olmay›• Zorlu koflullar alt›nda ayakta kalmay› ve

büyüyebilmeyi• Esnek üretim• Rekabetçilik yetisi• Yat›r›mc› aç›s›ndan kazançl› bir üretim lokasy-

onu olmay›• Kurumlar› 2. nesillere aktarmay›• Tersine mühendislik yapmay›• Nitelikli eleman (iflgücü) yetifltirmeyi• Ekonomi ve endüstride lider olmay›• Yerlilefltirme ve milliyetlefltirme oran›n›n art-

mas›• Just In Time üretimi• Maliyet hesaplamas›n› (Fiyata göre yeniden

yap›land›rma)• Ticari ve teknik regülasyonlara adaptasyon


• Araçlar›n üzerindeki vergi yüklerini düflürmeyi• Sermaye birikimi sa¤lamay›• Yeterli yat›r›m teflvikleri sa¤lamay›• Uzun vadeli kredileri elde etmeyi• ‹thalata ba¤›ml›l›¤› azaltmay›• Üniversite, kamu - özel sektör iflbirli¤i• Yat›r›m optimizasyonu (At›l yat›r›m›

önleyemedik)• Kriz yaflamadan uyanmay›• Kapasiteyi etkin kullanamad›k• Milli marka• Bilgi paylafl›m›n› sa¤layamad›k• Hedef birlikteli¤ini sa¤layamad›k• Rakip analizi yapmay›• Patent (Markalaflmay›) baflaramad›k

GRUP 5

98

• Yabanc› sermayenin dikkatini çekmeyibaflard›k

• Müflteri (Ana Sanayi) beklentilerini Kafl›lamay›baflard›k (Kalite Fiyat Termin)

• ‹hracat› • K›sa sürede yüksek kapasiteye ç›kmay›• Bask›lar alt›nda ayakta kalmay›• Sürdürülebilir Rekabeti• Kurumsallaflmay› bfllatt›k• Dünyaya entegrasyonu• ‹stihdam Yaratmay›• Bir bankan›n dikkatini çekmeyi


• Biraraya gelmeyi (Paylaflmak)• Dizayn yetene¤i• Ana Yan Sanayide markalaflmay›• Devlet politikas› oluflumunu( Vergi- Mevzuat-

Teflvik Üretim)• Sermaye birikimini sa¤layamad›k• AR-GE • Yerlilefltirmede istenen düzey• Bilgi toplumunun gereklili¤ini sa¤layamad›k• Üniversite Sanayi iflbirli¤ini sa¤layamad›k• Zaman› verimli kullanmak

GRUP 7

• Kal›pç›l›¤› baflard›k• Kaliteyi ö¤renmeyi baflard›k (Üretimde)• ‹hracat› baflard›k • Seri imalat› baflard›k• Güvenilir olamay› baflard›k• Globalleflmeyi baflard›k (Dünya pazar›nda bir

oyuncu)• Kamu ve sanayi iflbirli¤ini baflard›k• Küresel mevzuat uyumunu baflard›k• Tedarik zinciri üretimini baflard›k• Sat›fl sonras›• Baflar›l› bayi yap›s›• Yerlilefltirme• Ar-Ge'de ilk ad›mlar› atmay› baflard›k• Proje yönetmeyi baflard›k• Kalifiye eleman yetifltirmeyi baflard›k• De¤er zincirinin yükselmesini baflard›k• Ekonomik seviyemizi yükseltmeyi baflard›k


• Marka yaratmay› baflaramad›k• Design ( Co-Design)• Sektörü ülkeye dengeli yaymay› baflaramad›k• Infrastructure• Lojistik (altyap›) eksikliklerini gidermeyi• Katmade¤eri yüksek parçalar›n üretimini

yapamad›k• Yeteri kadar kalifiye eleman yetifltiremedik• ‹hracat› ithalattan kurtarmay› (Ara mamül)• Akademik iflbirli¤ini baflaramad›k• Vergi yükünü hafiflettirmeyi• Kriz yaflamadan 10 y›l yaflamay›• Proje dayal› finansal deste¤i baflaramad›k• Birlik olmay› baflaramad›k (Yan sanayi)

GRUP 6

FIRSATLAR TEHD‹TLER

• Jeopolitik Konum• Genç nüfus• Uzakdo¤unun kalitesiz üretimi• Rusya'n›n geliflmesi (Legal olarak)

• Sat›nalmac›-mal kabül bölümü tehditi• Yönetim zaafiyetleri (Devlet-hükümet)• Toplumun geleneklerinden uzaklaflmas›• Rüflvet• Maliyet avantaj›m›z kayboluyor• Türk para piyasas›n›n %60'dan fazla

yabanc›lar›n elinde olmas›• Ana sanayinin yan sanayiyi dikkate almamas›• Ekonomik siyasi istikrars›zl›k• Para piyasalar›ndaki dalgalanma tehditi

99

5.5 “GÜÇLÜ-ZAYIF-FIRSAT-TEHD‹T” UYGULAMASI

• 30 y›ll›k bilgi birikimi• Genç nüfus• ‹natç› olmam›z• Co¤rafi konum (Jeopolik)

GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR

• Ulusal kaynaklar›n (enerji-maden vb.) yeter-ince de¤erlendirilememesi

• Finansman s›k›nt›s› ve yetersizli¤i (Uzun vadelikaynak-teminat temini)

• Sanayileflmenin geç bafllamas›• Ara eleman yetifltirilememesi (Okullar›n eksik-

li¤i)• Karar mekanizmalar› elimizde de¤il

GRUP 1


• Toplumumuzdaki tafl›t araçlar› sevdas›• Karayolu ve demiryolu (Ulaflt›rma) altyap›s›n›n

iyilefltirilmesi• Hurda araç ve yas haddine giren araçlar›n üre-

time etkisi• Nüfusun yap›s› (Genç) otomatik arz do¤uruyor• Gelecek nesil araçlar (Fuelcell) hammadde

(Bor varl›¤›) ve Nejat Veziro¤lu

• Küresel ›s›nma ve toplum bilincindeki hedefinotomotiv sektörü olarak görülmesi

• Hammadde (D›fla ba¤›ml›l›k)• Enerji darbo¤az ve d›fla ba¤›ml›l›k

• Motor yenileme pazar›n›n esnekli¤i ve kalitesi


• Hammaddede d›fla ba¤›ml›l›k• Sat. Son Tekn. Servis hizmet a¤›n›n yetersizli¤i

GRUP 2

100


• Global ak›fl• Yerli ve bölgesel pazara uygun araç segmen-

tinin oluflturulmas›• Tekstil sektörü ile iflbirli¤i

• Plans›z kültürel geliflim ve yerleflim

• Co¤rafi Konum


• Bilgi altyap›s› oluflturmada eksiklik• Vizeye tabi olmak• Yetersiz çevre duyarl›l›¤›• Demiryolu altyap›s›• Havaalan› yerleflimler

GRUP 4


• Stratejik hedeflerin varl›¤› ve etkinli¤i • Strateji toplant›lar›• Hedef takip toplant›lar›• Haftal›k kalite ve proje toplant›lar›• Potansiyel ifl gücününe¤itilebilir genç nüfustan

oluflmas›• Ana sanayilerin yurtd›fl›ndaki büyük partnerler-

le çal›fl›yor olmas› (Sürekli proje gelmesi)• Doymam›fl iç Pazar

• Ana sanayilerin yurt d›fl›ndaki büyük partner-lerle çal›fl›yor olmas› (Rekabetçili¤ini yitirdi¤inoktada yeniprojelerin al›namamas›)

• Ana yan sanayilere ba¤l› yan sanayilerin oto-motivdeki geliflimin çok gerisinde kalmas›.Burada bir aflama yap›lamazsa 2.000.000 adetüretim rakam›n›n gerçekleflmesi zordur


GRUP 3


• Turizmin olumlu etkisi• Krizlerin olumlu etkisi• Yeni sanayileflen bölgelerde altyap›n›n düzgün

yap›lmas›• Yeni sanayi bölgeleri oluflumu için yeterli

alan›m›z›n olmas›• Genç nüfus

• Sanayi bölgelerinin bölge yönetiminde olmas›• Çevre Bakanl›¤›'n›n etkin denetim yapmamas›• Serbestbölgelere gelecek ek vergilerin

yat›r›ma yapaca¤› olumsuz etkisi• Genç nüfus (‹yi yetiflmedi¤i için)• Enerjide d›fla ba¤›ml›l›k• Hukuktaki-mevzuattaki boflluklar

101


• Yarat›c›l›k potansiyeli• Limanlara sahip olamam›z• Do¤unun Bat›s› olmak (Geopolitik konumu)

• Ekonomik k›r›lganl›k


• Enerji maliyeti yüksek• Üretim yat›r›m› düflük

GRUP 5

• Beyaz yaka ifl gücü maliyetinin düflük olmas›• Jeopolitik avantaj• Kültürek altyap›• Genç nüfusun oran›n›n yüksek olmas›


• Kültürel altyap›• Verimsizlik• Son teknolojinin yayg›n kullan›lmamas› (Örn.

Ekipman)• Sermayeyetersizli¤i

GRUP 6


• Milli marka üretmenin tam zaman› • Büyüme bask›s›• Dünya piyasalar›nda dalgalanmalara karfl›

k›r›lganl›k

• ‹novasyon Yetene¤i• Çal›flan memnuniyeti• Yönetici kadrolar›n kararl›l›¤› & baflar›s›• Tedarikçilerle olan iflbirli¤i• Müflteri memnuniyetinin ön planda tutulmas›


• Sosyal sorumluluk projelerinin yetersizli¤i• Nitelikli iflgücü için gelece¤e dönük yap›lanma

eksikli¤i (Kariyer planlar›)• Motor üretimi ve powertrain üretiminin

olmay›fl›• Bölgesel iflgücü niteli¤i yetersizli¤i

GRUP 7

102

5.6 “V‹ZYON” UYGULAMASI

Markalaflmak ( Uzmanlaflmak)

Paydafl olma (Tedarikçilerimiz-çal›flanlar›m›z-müflterilerimiz)

Özgüvenli

Sosyal sorumluluk

‹ddial› olmak ( Pazar liderli¤ini hedefleyen ülke olmak)

Tedarikçi ülkeler aras›nda ilk iki içinde olmak

Tasar›mdan üretime tüm AR-GE çal›flmalar›nda olmak

TÜRK OTOMOT‹V SEKTÖRÜ V‹ZYON

GRUP 1

Türkiye Avrupa'n›n otomotiv baflkenti

Genifl tabana yay›lm›fl nitelikli istihdam

Sürdürülebilir büyüme için yenilikçi teknolojiler

21. yüzy›lda Türk markas›

Hammaddeyi iflleyen de¤il üreten sektör


GRUP 3

Esnek (Müflteri odakl›)

H›zl› karar ve adaptasyon

Uluslararas› entegre

Rekabetçi

Kalite öncüsü

Alternatif çözüm önerileri sunar (Yarat›c›)

Sürekli e¤itim ile desteklenen nitelikli ifl gücü

Zaman› etkin kullan›m

‹flçi sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i, çevre bilinci

Çal›flan tatmini

Müflteri memnuniyetine verilen önem (Zaman›nda sevkiyat vb.)


GRUP 4

103

ORTAK V‹ZYON (Müflteri, Ana & Yan Sanayi, Devlet )

1. Müflteri

• Maliyet

• Yat›r›m arac›

• Güvenlik

• Prestij

• Konfor

• Garanti

2. Ana sanayi

• Maliyet

• Devaml›l›k & fizible

• Dizayn

• Prestij (marka)

• Kalite yönetimi

• Rekabet

• Sürdürülebilir iflgücü

• Yat›r›m

3. Yan sanayi

• Maliyet

• Devaml›l›k

• Söz sahibi olma (Yeni projelerle)

• Sistem tedarikçisi olma

• Kalite yönetimi

• “0” hata

• %100 müflteri memnuniyeti

• Rekabet

• Sürdürülebilir iflgücü

• Yat›r›m

4. Devlet

• Vergi planlama

• ‹stihdam

• Çevre bilinci

• Do¤al kaynak yönetimi

• Uzun vadeli stratejik planlama

• Kay›tiçi ekonomi

• Yat›r›m deste¤i


GRUP 5

104

Mükemmelliyet

AR-GE merkezi

Markalaflma

Müflteri odakl›l›k

Yeni enerji kaynaklar› kullanan

Çevreye duyarl›

Yeni ürün gelifltiren

Teknolojiyi yaratan

Üretim üssü olarak AB' de ilk 3'e, dünyada ilk 10'a girmek

Üretimini tamamen yerli kaynaklarla gerçeklefltirmek

Kaliteli ve tercih edilir ürünler

Milli bir hedef olarak kabul edilmifl

Uluslararas› rekabet gücü olan


GRUP 6

Marka (10 tane marka olacak yan sanayi)

Dünya otomotiv üretiminde ilk 5'te yer almak

Yeni yat›r›mlar ve projeler için en çok tercih edilen ülke olmak

Bilgi satan sektör

Kendi talebini yaratan

Sektörel ihracat liderli¤ini sürdürerek Türk ekonomisine katma de¤er yaratan

Tüm paydafllar›n memnuniyetlerini sa¤lamak

Alternatif enerji ve hammadde kaynaklar›na yönelik araç/ekipman gelifltiren ülke olmak

Çevre bilinci maksimum

Karl› (kar eden)- sürdürülebilir


GRUP 7

105

5.7 “UZUN DÖNEML‹ STRATEJ‹K HEDEFLER” UYGULAMASI

ORTA VADEL‹ HEDEFLER UZUN VADEL‹ HEDEFLER

(3-5 YILLIK) (2023 YILI)

GRUP 1

• ‹hracat miktar›n› her y›l ortalama %15artt›rmak

• ‹hracat/ithalat oran›n› 2'ye ç›kartmak• Global pazarlar› lokalize etmek• Ana üretici firmalar know-how transferi yap-

mak• Otomotiv üretim ve tasar›m›nda dünyada ilk

3'e girmek



GRUP 2

• 3.500.000 adet araç üretiminigerçeklefltirmek

• 80 milyar $ ihracat gerçeklefltirmek• Yerlileflme oran›n›n % 75 olmas› (Mevcut

durum:%45-50)(Diesel motor imalat›)• Nanoteknolojiyi üretim sürecinin içinde kul-

lan›ma haz›r hale getirmek• 5 milyar euro yat›r›m finansman› sa¤lanmas›• Otomotiv bakanl›¤›n›n kurulmas›• 4 adet otomotive özel üniversite kurulmas›

(Kurulmufl olmas›)• Otobüs imalat›nda dünyada 1.s›rada olmak• 1 adet otomotive özel banka kurulmas›• "‹MKB" benzeri yan sanayilerin fon elde ede-

bilece¤i kurum oluflturmak• %100 otomotive çal›flacak 2 hammadde

tedarikçisi yaratmak (Sac- plastik)• 40 adet teknik lise kurulmas›• 40.000 km yeni otoban yap›lmas›

• 2.000.000 adet araç üretimi gerçeklefltirmek• 50 milyar $ ihracat• Yerlilefltirme - % 60• 1 adet otom. Özel üniversite• 1 adet otom. Özel banka• 15 adet teknik lise

106



GRUP 3

• 8 milyon/y›l kapasite• 6 milyon/y›l ihracat• $ 50 milyar/y›l yan sanayi do¤rudan ihracat• 1 milyon/y›l Çin ihracat›• Alternatif enerji ile çal›flan araç imalat›nda

dünyada ilk 5 ' e girmek• Y›ll›k 100 bin ek istihdam• Prototip örnekler• Uygun karayolu altyap›s›n› oluflturmak



GRUP 5

• Yak›t hücreli araç üretebilecek teknoloji• Y›lda 10.000.000 adet araç üreten (ama sata-

mayan) 5 adet Türk markas› araç üretmek• Konya Ovas›'na dünyan›n en büyük AR-GE

merkezini kurmak• Teknoloji üreten ve satabilen • 10 M/y›l araç üretimi için gerekli finansman›n

sa¤lamas›• 1 M kalifiye eleman yetifltirmek• 200 milyar $ l›k ihracat

• Kalifiye eleman için e¤itim iflbirli¤i vs.çözmek

• Üniversitelerde otomotiv, mekatronik vs.bölümlerinin say›s›n› %100 artt›rmak

• Biliflimin (IT) otomotiv sektörüne entegrasy-onu

• Entegrasyon özel veya özerk enstitülerdeolmal›

• Konya Ovas›'nda kamulaflt›rma bafllanmal›• Teknopark mevcudunun artt›r›lmas›• Bakanl›k kurulmas›



GRUP 4

• Uluslar aras› pazarda kabul görmüfl birmarkan›n yarat›c›s› olarak dünyada otomotivsektöründe ilk 10 da yer almak

• Alternatif yak›tlar ile çal›flan ( alternatiftafl›tlar›n) seri üretimine haz›r olmak

• Hammadde ve arz mamul ihtiyaçlar›n›ntamam›n›n yurtiçinde üretilebiliyor olmas›

• 2050 y›l›nda Avrupa'n›n otomotiv üssü velider üreticisi olma hedefini koymufl olmak

• Markalaflma çal›flmalar›na bafllamak• Kendi özel dizayn›n› yaratma ve dünyada araç

tasar›m› ak›m›na dahil olmak• Vergi mevzuat›n›n düzenlenerek rekabetçi

fiyat›n alt yap›s›n› oluflturmak

107



GRUP 6

• Dünya otomotiv sektöründe üretimde 10.s›rada yer almak

• Küçük ticari araçta %100 yerli kaynakkullan›lm›fl bir model üretmek ( kendimarkam›z)

• Hidrojen ile çal›flan otomobil üretiyor vedünyaya sat›yor olmak

• Vergi oranlar›n› %20’ye düflürmek (otomo-bildeki)

• Di¤er dünya üreticilerin tasar›mçal›flmalar›n›n en az 3 y›lda 1 tanesine AR-GEdeste¤i vermek

• Sektöre özel personel e¤itebilenkurum/kurumlar oluflturmak

• Tüm testleri yapan ve akredite olmufl labaro-tuvarlara sahip olmak

• Ana sanayilerde okullar kurmak• Yeni motor teknolojisine uygun üretim tesisi

kurmak• Üniversiteler aras› birlik oluflturarak “Yeni

Enerji Kayna¤›” çal›flmalar›

Documents

Otomotiv Sektörü · 2016-11-25 · Otomotiv sektörünün gelecek stratejisini ve bu stratejiyi oluﬂturan k›sa ve orta vadeli he-deflerinin belirlendi¤i toplant›n›n sonuçlar›n›