2001 KRİZİ VE

OTOMOTİV

SEKTÖRÜ

NUR NAZLI ŞEN

ANIL CEYHAN

MEHMET YETKİN

BAHADIR OBUZ

İçindekiler:

Otomobilin tarihçesinden,

Otomotiv sektörünün önemi veekonomiye katkısından,

Türk otomotiv sanayinin yıllara göredeğişiminden,

2001 yılında otomotiv sektöründekideğişimlerden ve

Firma bazındaki analizlerden

bahsedeceğiz.

Otomobilin tarihçesi

Arabanın ilk bulunuşu

M.Ö. 4000 yılına

dayanmaktadır.

1770‟li yıllardan

itibaren hayvansal

güçle çekilen arabalar

ortaya çıktı.

Otomobilin ilk prototipi

sayılan Cugnot‟un

„özitmeli taşıtı‟ saatte 4

km hızla 4 kişi

taşıyabilen bir yük

arabası idi.

1908 yılında Henry Ford „‟T Modeli‟‟ araçlarıpiyasayaçıkardı.General Motors o yıllarda ikinci devdi.

BU dönemde otomotivsanayi ABD hakimiyetive önderliğinde gelişti.

ArdındanJaponya, Almanya, İtalya,Kanada veİspanya‟da busektörde gelişmekaydetti.

Otomotiv sanayii, seri üretime geçtiği

günlerden itibaren ve özellikle de günümüzde

dünyadaki üretim sektörlerinin lokomotifi olarak

görülmektedir. Bu dev sanayi, tüm dünyada

yarattığı 500 milyar dolarlık cirosu, ana ve yan

sanayi kuruluşları ile sektörün diğer yan dallarında

doğrudan ve dolaylı olarak istihdam ettiği 40

milyonu aşkın çalışanıyla, sermaye

yatırımları, teknolojik gelişmeler ve bilgisayar

uygulamaları sonucu dünya ticaretine miktar ve

değer olarak yaptığı katkının boyutları ile her

zaman dikkatleri çekmiştir.

Firma Bazında Batı Avrupa’da 2012 Yılı Ocak-Ekim Döneminde

Trafiğe Kaydedilen Yeni Otomobiller

Otomotiv sektörünün önemi

ve ekonomiye katkısı Günümüzde

otomotiv sektörü, gelişmiş ve hatta gelişmekte olan ülkeler için “anahtar” sektör rolündedir.

Otomotiv sektörünün bu denli bir öneme sahip olmasının başlıca nedeni, bu sektörün diğer sektörlerle olan yakın ilişkileridir.

1960‟lı yıllara kadarTürkiye‟de sadeceAmerikan ve bazıAvrupa otomobilleribulunuyordu.

Dönemin başkanı CemalGürsel‟in girişimiyle yerliotomobil „‟Devrim‟‟ adlıotomobil üretildi. Aceleye gelmesiyüzünden resmigeçitsırasında yolda kalanDevrim‟den sonra ilk üretilen yerli arabaAnadol‟dur.

Anadol‟dan sonra ilk üretilen arabaRenault‟dur.

Toplam üretim miktarında en

yüksek paya sahip ürün otomobildir.

Özellikle 2000 yılına kadar toplam

üretim içerisinde otomobilin payının

çok yüksek olduğu görülmektedir.

Fakat bu yıldan sonra, otomobil

üretimindeki istikrarlı artışa rağmen,

toplam üretimdeki payının azaldığı

gözümüze çarpmaktadır.

PEKİ 2001‟DE NE

OLDU?

HABERLERLE

2001 OTOMOTİV

KRİZİ

A.Krizle otomotiv sektörü 10 yıl

geriye döndü – Ufuk SANDIK (Hürriyet)

Birbiri ardına yaşanan ekonomik

krizler, otomotiv başta olmak üzere

tüm sektörleri olumsuz etkiledi.

Otomotiv sektörü için ise „kabus‟ yılı

oldu.200 yılında rekorlar

kırılırken, 2001 yılında dibe vuruldu.

A.1. Vergi indirimi de

kurtaramadı

Önce Ek Taşıt Alım Vergisi'ni yüzde

6'ya, daha sonra KDV'yi yüzde 18'e

indirdi. Buna bayilerin kampanyaları

da eklenince cazip fiyatlar oluştu.

Tüm bunlar da otomotiv sektörünü

kurtarmaya yetmedi.Toplam satışlar

%74 azaldı,son 10 yılın en düşük

seviyesine düştü.

A.2. Otomotiv en fazla ihracat yapan üçüncü sektör oldu

İç pazarda duran talep, otomotiv

sektörünü dış pazarlara yoğunlaştırdı.

Böylece, Türkiye ekonomisinde

yaşanan tarihi küçülmeye

rağmen, otomotiv sektörü ihracat

sayesinde ayakta kaldı. Kamyonet

ihracatı %175 artış

yaşarken, otomobil ihracatı %83 artış

yaşadı.

A.3. 2002 yılında otomobil satın almak artık zor2001 yılı otomobil almak için cazip

fiyatlar sundu ancak yarın böyle

olmayacak.Ek taşıt alım vergisi ve

kdv oranlarındaki geçici indirim sona

erecek.Tüm bunlara otomotivcilerin

2001‟de erteledikleri zamlar da

eklenince 2002‟de otomobil satın

almak daha zor hale gelecek.

B. 2001’de vites büyütmek zor

oldu – Memduh TAŞLICALI (Zaman)

Otomotivde canlı geçen 2000

yılının ardından şubat ayında

başlayan kriz ortamı bütün yıl

devam etti. Stok-indirim ikilemiyle

geçen bir yılda sektör için ihracatın

önü açıldı, nakiti olan tüketici altın

devrini yaşadı.

2001‟in ilk günlerinde ABD‟nin

otomotiv merkezi Detroit‟te

sergilenen gelecek 8 yılın modelleri

ziyaretçileri büyülemişti. Ancak 8 ay

sonra yaşanan uçak saldırıları

dünya ekonomisini olduğu gibi

otomotiv dünyasını da derinden

sarstı; dünyanın büyük otomotiv

grupları küçülmeye gitmek zorunda

kaldı.

Şubat ayından itibaren Türk Lirası‟nın

döviz karşısında aşırı değer

kaybı, döviz tasarrufçusunun

otomobil alımını

kolaylaştırırken, döviz taksitli ya da

banka kampanyaları ile otomobil

alanlar için kâbus haline dönüştü.

Belirsiz ortam, otomobil talebinin bir

yılda tam 4 kat düşmesine yol

açarken, elinde nakit parası olanlar

için otomobil alımı çok kolay ve ucuz

hale geldi.

Krizle birlikte Türkiye‟de kurulu

otomotiv fabrikaları sorgulanır hale

geldi; sadece iç pazara üretim

mantığı sona erdi. Sabancı

ortaklığındaki Toyota otomobil

fabrikası tamamen Japonların

sermayesi altına alındı, Honda‟da ise

görüşmeler devam ediyor! Güney

Koreli Hyundai, Türkiye‟den yıllık 400

milyon doları bulacak bir ihracat

projesi başlattı.

C. 2002 büyüktür 2001 – Ayşe

AYDIN– Hürriyet İhracat İyi Geldi

Perakendecilik sektörüne yönelik eğitimler veren Soysal Danışmanlık'ın Yönetim Kurulu Başkanı Suat Soysal'a göre sektörde işten çıkarmaların az olmasının ana nedeni şirketlerin satış yapmak için satış elemanlarına ihtiyaç duymaları: „„Krizde çok fazla mağaza kapanmadı ama mağaza açma oranı düştü. Yeni mağaza açma projelerinin yüzde 90'ı durduruldu. Satış elemanları ve mağaza yöneticileri işlerini korudular. Sektörde yüzde 15 oranında işten çıkarma oldu.„„

D. Volkswagen: Türkiye'yi

mutlu günler bekliyor –Hürriyet

Volkswagen AG Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ferdinand Piech, „„Türk ekonomisi kısa zamanda iyileşecek. Sizi gelecekte mutlu günlerin beklediğine inanıyorum. Volkswagen Türkiye'ye güveniyor‟‟ dedi. Piech, 35 milyon dolara yapılan ve Volkswagen'in dünyadaki en büyük showroom'u olan İstanbul Haramidere'deki Doğuş MarktPlatz'ıhizmete açtı.

D.1. Doğuş’a Desteğe Devam

Dr. Piech, Türk ekonomisi ve otomotiv sektörünü şöyle değerlendirdi:

„„Doğuş Grubu'nun Türkiye'deki faaliyetlerini desteklemeye devam edeceğiz. Zaten bu yatırım Türkiye'ye olan güvenimizin bir göstergesi. Ulusal ekonominin çerçeve verilerinin de çok hızlı bir şekilde stabilize olmasını umuyoruz. Bundan orta vadede otomobil piyasası da uygun büyüme oranlarıyla yararlanacaktır. „‟

E. Reel Sektörde Yapılanma

Şart – Prof. Dr. Necmi GÜRSAKAL – Bursa

2001 yılında önemli bir devalüasyon yaşadığımızı bir yana not edelim ve bu yılda “Bursa sanayi açısından 2001 yılına baktığımızda en çarpıcı olgu olarak ne görüyoruz ?” sorusunu soralım. Sorunun cevabı şu: En çarpıcı olgu olarak, 2000 yılının yıldız sektörü diyebileceğimiz otomotiv sektörü de yapılan devalüasyonla dönüp dolaşıp 1997 yılının cirosu düzeyine geliyor.

Hiç lafı uzatmadan konuşalım. Bursa

sanayiinde çok net olarak ikili bir yapı

gözleniyor. Bir grupta otomotiv ve

tekstil, diğer grupta ise makine, elektrik–

elektronik ve gıda sektörleri.

E.1. Son Beş Yılda İstihdamda Gelişmeler 1997 yılında ilgilendiğimiz beş

sektörde istihdam edilen kişi sayısı toplam olarak 65611 kişi. 2001 yılına geldiğimizde ise bu toplam 71462 kişiye yükselmiş.

Daha da ilginci otomotiv sanayi 1997 yılında 35000 kişiye iş imkânı sağlarken, 2001 yılında da yine hemen hemen 35000 kişiye ( gerçekleşen sayı 35884 ) iş imkânı sağlıyor.

Son beş yıllık dönemde ihracata

çalışma olgusu artarken, cirolar ve

karlar azalmış, öz sermayeler erimiştir.

FİRMA BAZLI ANALİZLER

TEŞEKKÜRLER