ORTOPEDİK ÖZÜRLÜLER ORTOPEDİK ÖZÜRLÜLER

Temel KavramlarTemel KavramlarBedensel yetersizlikler söz

konusu olduğunda, kas-iskelet sistemi işlevlerini yeterli düzeyde yerine getirememektedir. Dolayısıyla devinimsel becerilerde yetersizlikler gözlenmektedir.

I. Sinir SistemiI. Sinir SistemiSinir sistemi olmaksızın çevreden

uyaranlara tepkide bulunulamaz. Kaslarımızı hareket ettiremeyiz. Hatta yaşayamayız.

A. Merkezi Sinir SistemiA. Merkezi Sinir SistemiMerkezi sinir sistemi beyin ve

omur ilikten oluşmaktadır.Merkezi sinir sistemi tüm bedeni işleyiş ve düzenini kontrol eder.

1. Beyin 1. Beyin Beyin bedenin tüm davranışlarını

çok hassas bir şekilde düzenlemektedir. Duyu organlarından gelen bilgileri düzenleyerek, çevrenin algılanmasını ve devimler arasında eşgüdümü sağlar.

2. Omurilik 2. Omurilik Omurganın içinde, beyinden

kuyruk sokumuna kadar uzanan tüptür.

B. Çevresel Sinir SistemiB. Çevresel Sinir SistemiÇevresel sinir sistemi merkezi

sinir sisteminden başlayıp vücudun her yanına uzanan sinirlerden oluşmaktadır.

Tanım Tanım Ortopedik Özürlü: Bütün

düzeltmelere rağmen iskelet, sinir sistemi, kas ve eklemlerindeki özürlerinden dolayı normal eğitim öğretim çalışmalarında yeterince yararlanamayanlar, şeklinde tanılanmaktadır (1991)

Bedensel YetersizliklerBedensel Yetersizlikler

I. Merkezi sinir sisteminin zedelenmesi sonucu ortaya çıkan bedensel yetersizlikler

II. Kas-iskelet sisteminin zedelenmesi so-nucu ortaya çıkan bedensel yetersizlikler

III. Doğuştan oluşan bedensel yetersizlikler ve süreğen hastalıklar.

IV. Diğer bedensel hastalıklar ve süreğen hastalıklar.

I. Merkezi Sinir Sisteminin I. Merkezi Sinir Sisteminin Zedelenmesi Sonucu OÇBYZedelenmesi Sonucu OÇBYMerkezi sinir sisteminin

zedelenmesi; zihinsel gerilik, algısal problemler, eş güdüm yoksunluğu, dikkat dağınıklığı ve konuşma bozukluğu şeklinde kendini göstermektedir.

A. Beyinsel İnme-Cerebral A. Beyinsel İnme-Cerebral PalsyPalsyBu gruba giren öğrenciler bazen

spastikler olarak ifade edilirler. Beyinsel inme hastalık değildir. Bulaşıcı ve ilerleyici olmayıp, düzeltmekte mümkün değildir.

1. Nedenleri 1. Nedenleri Doğum öncesinde, sırasında ve

sonrasında beyinde zedelenmeye yol açan herhangi bir durum beyinsel inmeye neden olabilir.

2. Beyinsel İnme Türleri2. Beyinsel İnme Türleri

A) Beyinsel inmenin el veya ayaklarda yol açmış olduğu yetersizliklerin derecesine göre

B) Devinimsel yetersizliklerin ortaya çıktığı yerlere göre yapılan sınıflandırma.

a) Devinimsel Yetersizliğin a) Devinimsel Yetersizliğin Derecesine Göre Beyinsel İnmeDerecesine Göre Beyinsel İnme

i. Spastik ii. Athetoid iii. Ataksia iv. Rijiditi v. Teremor

b) Devinimsel Yetersizliğin b) Devinimsel Yetersizliğin Oluştuğu Yere Göre Beyinsel İnmeOluştuğu Yere Göre Beyinsel İnme

i. Monopleji ii. Hemipleji iii. Parapleji iv. Tripleji v. Kuadrapleji vi. Dipleji

3. Yaygınlık 3. Yaygınlık Yaygınlığını tam olarak

belirlemek çok zor. Çünkü anne babalar çocuklarını saklamaktadır. Yaklaşık olarak (%0.15) olduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca kızların erkeklere oranla daha az etkilendikleri tahmin edilmektedir.

B. Konvülziyon B. Konvülziyon BozukluklarBozukluklarBeyin hücrelerinin olağan elektrik

akımı örüntüsünün, beyin işlevlerini etkileyecek kadar bozulması konvülziyonu oluşturmaktadır. Nöbetler konvülziyonun belirgin özelliğidir.

Nöbet TürleriNöbet Türleria) Büyük NöbetB) Küçük NöbetC) Psikodevimsel NöbetD) Jacksonian Nöbet

Konvülziyon Bozukluk Konvülziyon Bozukluk NedenleriNedenleriBeyinde zedelenmeye yol

açabilecek, oksijen yetmezliği, zehirlenmeler, doğum güçlükleri, tümörler ve diğer etmenler olası konvülziyon bozukluklarına yol açabilmektedir.

C. Bel Çatlağı Felci (Spinal C. Bel Çatlağı Felci (Spinal Bifida)Bifida)Hamilelik döneminde omurga

yeterince kapanmamaktadır. Doğumdan sonrada omurganın kemikli kısmının yeterince kapanmamasından dolayı omurilikteki sinirler dış etkilere açık durumda kalırlar. Ayaklar işlevini yitirseler de koltuk değnekleri ve korselerle dolaşabilirler.

Ç. Polio - Çocuk FelciÇ. Polio - Çocuk FelciSindirim yoluyla kana karışan

virüslerin omurilikteki hareket hücrelerini yok etmesi durumudur.

D. Çoklu SklerosisD. Çoklu SklerosisSinir hücrelerini koruyan miyelin

kılıfının kütleşmesi yada çatlamaların oluşması sonucunda ortaya çıkar.

II. Kas İskelet Sisteminin II. Kas İskelet Sisteminin Etkilenmesi Sonucu OÇBYEtkilenmesi Sonucu OÇBY

Kemik ve adalelerin hastalıklardan yada zedelenmelerden etkilenmesi sonucu, sinir sistemleri etkilenmemiş olmasına rağmen, hareket etmeleri etkilenmiştir. Yürümesi, ayakta durması, konuşması yada ellerini kullanması çok güçtür veya imkansızdır.

III. Doğuştan Olan BYIII. Doğuştan Olan BYKalça çıkığı: Kemik ve eklem

bozukluklarına yol açabilen bir durumdur.

Doğuştan amputasyon: Çocuğun parmağı, eli, kolu yada bacağının bir bölümünün olmadan doğması durumudur.

IV. Kazalar Ve Diğer Hastalıklar IV. Kazalar Ve Diğer Hastalıklar Sonucunda OÇBYSonucunda OÇBY

Düşme, yanma, zehirlenme ve trafik kazalarının sonucunda çocuklar bedensel yetersizlikler kazanabilirler.

Kanser, tüberküloz, ateşli romatizma ve şeker sayılabilir.

Ortopedik Özürlülerde Ortopedik Özürlülerde YaygınlıkYaygınlık Okul yaşındaki çocukların

yaklaşık olarak (%0.5) binde beşinin bedensel yetersizliği olduğu tahmin edilmektedir.

Özellikleri Özellikleri I Okul BaşarılarıII. Kişisel Ve Sosyal Uyumları

Eğitimleri Eğitimleri Bedensel yetersizliği olan

çocuklarda, bu yetersizliğin yol açtığı sınırlılıklara bakılacak olursa sınırlılıkların daha çok devimlerle ilgili olması nedeniyle bu çocuklar normal ve özel eğitim okullarına devam edebilirler.

I. Program Ve Eğitim I. Program Ve Eğitim Süreçlerinde Değişikliği Süreçlerinde Değişikliği

Gerektiren KoşullarGerektiren KoşullarA. Yetersizliğin düzeyi ağır ve

sürekli olduğunda,B. Okula devamsızlığından dolayı

normal yaşantılar sağlanamadığında,

C. Çocukta zihinsel ve öğrenme güçlüğü gözlendiğinde,

II. Bedensel Yeterliliği Olan II. Bedensel Yeterliliği Olan Öğrencilerin Normal Sınıflara Öğrencilerin Normal Sınıflara

YerleştirilmesiYerleştirilmesiA. Yerleştirmede dikkat edilecek

hususlarB. Normal okulun bina donatımıC. Öğretmenlerin ve öğrencilerin

uyumu

A. Yerleştirmede Dikkat Edilecek A. Yerleştirmede Dikkat Edilecek HususlarHususlar

1. Bedensel yetersizlikten etkilenme düzeyleri hafif geçici düzelebilir yada kontrol edilebilir olanlar.

2. Normal sınıflarda kullanılması düşünülmeyen ek öğretim süreçlerini gerektirecek keder öğrenme güçlüğü ve zihinsel yetersizliği olmayanlar

3. Bina ve donanımda aşırı düzeltme gerektirmeyenler

4. Programda çok fazla değişiklik gerektirmeyenler

B . Normal Okulun Bina B . Normal Okulun Bina DonatımıDonatımıTekerlekli sandalye veya koltuk

değnekleri ile yürüyebilecekleri kısa rampalar.

Tahtada ve tuvaletlerde elleriyle tutunabilecekleri yerlerin yapılması.

Tekerlekli sandalyeyi yerleştirebilmek için sıraların kaldırılması yada aralanması.

Korse takanlar için sıralarda değişiklik yapılması

Kaygan zeminler için önlem alınması

C. Öğretmenlerin Ve Öğrencilerin C. Öğretmenlerin Ve Öğrencilerin UyumuUyumuBedensel yetersizliği olan

çocuğun normal sınıfta olması, çocuk için ve sınıftaki diğer çocuklar için zararlı olmadığı gibi öğretmene de ek bir yük getirmez.

III. B. Y. Olan Çocukların Özel III. B. Y. Olan Çocukların Özel Eğitim Okullarına YerleştirilmesiEğitim Okullarına Yerleştirilmesi

Dikkat edilmesi gereken husus: normal okulda gerekli olan özel araç, gereçlerle hizmetlerin sağlanamayacağı anlaşıldığında, özel eğitim kurumu düşünülmelidir.

Diğer öğrencilere zaman ayırmada öğretmen açısından problem olmaya başladığında

Öğrenci birtakım duygusal problemler yaşarsa düşünülmelidir.

Bedensel Yetersizliğin Bedensel Yetersizliğin ÖnlenmesiÖnlenmesi Bedensel yetersizliğe yol açan

nedenlerin önlenmesi ve bir kez bedensel yetersizlik oluştuktan sonra yetersizliğin özüre dönüşmesi için önleyecek önlemler üzerinde durmak gerekir.

I. Yetersizliğin ÖnlenmesiI. Yetersizliğin ÖnlenmesiTıbbi alanlardaki ilerlemelerin

yetersizliğin ortaya çıkmasını önlemede önemli rolü vardır. Örneğin, oksijen yetersizliğinin zedeleyici etkisini azaltmada, doğum uygulamalarındaki değişmeler ve geliştirilen tekniklerle oksijen yetmezliği belirlene bilmekte ve beyin zedelenmeleri önlene bilmektedir.

Özrün Önlenmesi Özrün Önlenmesi Bedensel yetersizliğin, bedensel

özüre dönüşmesinin özürleyebilmek için etkili erken tanılama ve düzeltme programlarının oluşturulması ve değişik disiplin alanlarında uzmanların bedensel yetersizliği olan çocuk için ortaklaşa eğitim süreçlerini planlamaları gereklidir.