Embed Size (px)
Citation preview
Organizacioni oblici posredovanja u realizaciji turističkih putovanja
(Prvi deo, III, 4. i 5. i 6.)
Igor Kovačević, docentpredmet: Ekonomika turizma
Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Email: [email protected] 1
Osnovni tipovi
Turističke agencije
Društvene turističke organizacije
2
Turističke (putničke) agencije
3
Turističke agencije
-Thomas Cook
-Osnovna delatnost je uspostavljanje veze između turističke tražnje iponude
-Značaj proizilazi iz izražene kompleksnosti turističke ponude
4
Turističke agencije - aktivnosti
1) Kreiranje nove tražnje i ponude – stimulisanje turista i novihpodručja
2) Propaganda – razvijanje interesa za određena putovanja
3) Informisanje – sve vrste informacija za turiste
4) Distribucija – prodaja paket aranžmana ili pojedinačnih usluga
5) Realizacija sopstvenih putovanja
5
Turističke agencije - vrste
1) Međunarodne VS agencije užeg područja
2) Pojedinačne VS složene, sa razgranatom mrežom
3) Samostalne VS zavisne od osnivača
4) Grosističke (turoperator) VS detaljističke
5) Receptivne VS inicijativne
6
Integracija u turizmu
7
Horizontalna koncetracija
Kooperacija aktivnosti unutar privredne grane
Prednosti:
-ušteda kroz veće nabavke i racionalisanje zaposlenih-efiksanije aktivnosti istraživanja, marketinga...-rast konkurentske prednosti
Primer: lanci hotela
8
Vertikalna koncetracija
Kooperacija aktivnosti preduzeća različitih privrednih grana, koje sukomplementarne
Primer: hoteli + avio kompanije
9
Društvene turističke orgranizacije
10
Osnovni pojam i svrha
-Svrha: kreiranje povoljnih uslova za uključivanje u turističke tokove
-Kako to rade: koordinacija određenog broja privrednih ineprivrednih entiteta koji učestvuju u zadovoljavanju potrebaturista
-Neprofitne organizacije, najčešće funkcionišu po dobrovoljnomprincipu
-Dve osnovne kategorije: inicijativne i receptivne
11
Inicijativne turističke organizacije
-Osnovni cilj: kreiranje povoljih uslova (sa aspekta cena i kvaliteta)radi iniciranja kretanja turista
-Zaokružuju turističku ponudu tj. turistički proizvod
-Društva, savezi, ljubitelji, pijatelji....
-Suština je da obezbede povoljne uslove za uključivanje svojihčlanova u turističke tokove
-Zaključuju aranžmane sa turističkim posrednicima ili direktnimpružaocima usluga
-Upravljanje sopstvenim kapacitetima (npr: planinarski domovi), nenužno na profitabilnim osnovama
12
Receptivne turističke organizacije
-Osnovni cilj: koordinacija u okviru turističkih destinacija
-One su faktor koordinaranog razvoja turizma na lokalnom i/ilimakro nivou
-koncept DMO / destinacijska menadžment organizacija
13
Osnovi turističke politike i organizacioni oblici delovanja države u razvoju turizma
14
Turistička politika – pojam i značaj
-Fokus na definisanje ciljeva i utvrđivanje sredstava kojima će seaktivirati (realizovati) različite društvene i ekonomske funkcijeturizma
-Nakon Drugog svetskog rata (?) u velikom broju zemalja državanastoji da definiše odgovarajuću turističku politiku, kao osnovrazvoju turizma
-Najvećim doprinosom turizma smatrao se pozitivan uticaj na platnibilans zemlje
-Države su na sebe preuzele ulogu podsticanja razvoja turizma iusled pozitivnog ekonomskog efekta na veliki broj delatnosti koječine turizam ili na koje turizam utiče
15
Turistička politika – pojam i značaj
-Specifičnosti turizma kao delatnosti kao razlog vodeće/značajneuloge države:
-sezonski karakter poslovanja-visoka elastičnost turističke tražnje-visoka neelastičnost turistike ponude-heterogenost turizma kao delatnosti
-Sezonski karakter poslovanja utiče na nedovoljnu iskorišćenostkapaciteta (posebno u van sezoni), a time se postavlja pitanjeefikasnosti uloženog kapitala (ROI), što odvraća privatni kapital
-Heterogenost turizma kao delatnosti zahteva značajne napore ukoordinaciji velikog broja delatnosti, što je jedino država mogla daispuni
16
Turistička politika – pojam i značaj
OPŠTA turistička politika
Cilj turističke politike: realizacija zajedničkih interesa svihstejkholdera u turizmu sa stanovišta želje da se formira adekvatnakompleksna turistička ponuda i stimuliše inostrana i domaća tražnja
Turistička politika treba da omogući: maksimizaciju korišćenjaturističke ponude posmatrane zemlje i na toj osnovi uspešnurealizaciju ekonomske i društvene funkcije turizma u procesurazvoja posmatrane zemlje
17
Turistička politika – pojam i značaj
POSEBNA turistička politika
Cilj turističke politike: razvoj i unapređenje pojedinačnih faktoraturizma
-Posebna turistička politika treba da se uskladi sa opštom politikom
-Od nivoa usklađenosti zavisi nivo aktiviranja različitih prirodnih,društvenih i ekonomskih faktora u turističkom razvoju zemlje
18
Turistička politika kao deo različitih politika
Turistička politika
Ekonomska politika
Socijalna politika
Obrazovna politika
Kulturna politika
19
Turistička politika – nosioci
-Država se javlja kao najčešći nosilac turističke politike kroz različiteoblike i nivoe državnih organa
Nivoi državne uprave
Nivo zemlje kao celine
Regionalni nivo
Nivo turističkog mesta
20
Turistička politika – značaj države
Osnovni izazov koji se nalazi pred državom: uspostavljanjekoordinacije aktivnosti različitih državnih resora značajnih zaturistički razvoj
-Osnovne delatnosti koje čine turizam već postoje u okviru različitihdržavnih resora i organa:
-saobraćaj-kultura-finansije-poljoprivreda-trgovina-ugostiteljstvo
21
Turistička politika – nivo nosilaca
U zavisnosti da li entitet zadužen za razvoj turizma postoji u okvirudržavne ingirencije ili ne, razlikujemo:
-Neposredne organe državne uprave za razvoj turizma(Ministarstvo za turizam...)
-Posredni državni organi za razvoj turizma(specijalizovane organizacije)
Značajno za oba pristupa: horizontalno (koordiniran rad različitihdržavnih organa koji se tiču turizma) i vertikalno funkcionisanje(sprovođenje turističke politike od makro do mikro nivoa)
22
Turistička politika – Španija
-Celovita i centralizovana organizaciona struktura državnih organa uturizmu, i po horizontalnoj i po vertikalnoj liniji
-Ovakav pristup je posebno važan od 60tih kada se kao prioritetprivrednog razvoja definiše turizam (međunarodni turizam)
-Neposredni državni organ: Ministartsvo za turizam (i informacije)
Funkcije:
-donošenje zakona o turizmu-definisanje kategorizacije turističkih mesta i objekata-odobravanje izgradnje turističkih objekata-utvrđivanje raspona kretanja cena-obezbeđivanje investicionih ulaganja u atraktivnim područjima gdenije bilo zainteresovanog privatnog kapitala
23
Turistička politika – Španija
Funkcije (nastavak):
-nadležnosti iz domena stručnog školovanja-planiranje turističkog razvoja-turistička statistika-promocija
-Od 80tih decentralizacija, i veća nadležnost nižim vertikalnimnivoima
Sekretarijat za turizam:-organizacija promocije u inostranstvu i turističkih predstavništava-planiranje razvoja turizma kao integralnog dela privrednog razvoja-istraživanje i statistika-nadležnosti iz domena stručnog školovanja-kategorizacije
24
Turistička politika – Španija
-Osim Sekreterijata u okviru Ministarstva turizma (i trgovine, od80tih), funkcionisale su i posebne, samostalne organizacije:
-Institut za istraživanje turizma-Kongresi i izložbe-Škola za oblast turizma
-Od 1982-2000 kontinuirano unapređenje nosilaca turističke politike
-U poslednjem periodu fokus je na podizanju konkurentnostiturizma Španije putem povećanja kvaliteta turističkog proizvoda,uvođenja inovacija, poboljšanja menadžmenta, podizanje kapacitetazaposlenih
-Interministarski komitet (visoki predstavnici relevantnihministarstava)
25
Turistička politika – Italija
-Tri osnovna državna resora za turizam:-Ministarstvo za turizam (i priredbe)- Generalna direkcija za turizam-ENIT (nacionalna turistička organizacija)
Nadležnosti:
-razvoj turizma kao integralnog dela nacionalnog razvoja-promocija u inostranstvu-istraživanje, razvoj i statistika-politika obrazovanja kadrova u turizmu-inspekcija turističkih preduzeća-promocija u zemlji i vodička služba
26
Turistička politika – Italija
ENIT (nacionalna turistička organizacija) nadležnosti:
-organizacija aktivnosti predstavništava u inostranstvu (55)-plaćene promotivne aktivnosti u inostranstvu (radio, Tv, štampa)-štampanje info materijala na stranim jezicima-izrada turističkih filmova-inspekcije destinacije-koordinacija sa diplomatskim predstavništvima Italije uinostranstvu
27
Turistička politika – Italija
Izuzetan nivo vertikalnog upravljanja turističkom politikom kroz 21regionalni državni organ, sa sledećim funkcijama:
-kontrola rada nosilaca turističkog prometa-priprema zakonskih propisa-kategorizacija-promocija domaćeg turizma
28
Turistička politika – Francuska
Generalni komesarijat za turizam (samostalni državni organ) imasledeće nadležnosti:
-definisanje propisa iz oblasti turizma-definisanje planova za razvoj turizma-kontrola sprovođenja propisa-kategorizacija turističkih mesta-usmeravanje finansijskih sredstava-propagandna delatnost u inostranstvu
-Horizontalna komunikacija se sprovodi preko Višeg saveta zaturizam
-Vertikalna komunikacija se sprovodi preko 23 regionalnadepartmana za turizam i posebih organa u turističkim mestima
29
Turistička politika – Francuska-Krajem 80tih otvara se Direkcija za turizam u okviru novogministarstva, koja obuhvata:
-uprava za socijalni turizam-uprava za promociju turizma-uprava za proučavanje i istraživanje turizma
-U daljem razvoju, Ministarstvo za turizam (industriju i poštu) sadržiSekretarijat za turizam:
-politika razvoja turizma i konkretne mere razvoja-koordinacija razvoja turizma sa ostalim ministarstvima-promocione aktivnosti u zemlji i inostranstvu
-Tri institucije od 1995:-Nacionalni istraživački centar-Agencija za unapređenje turističke ponude-Agencija za promociju turizma u inostranstvu 30
Turistička politika – sumarno posmatranje
Sa razvojem turizma i povećenjem njegove uloge u ukupnimprivrednim i društvenim kretanjima, menja se i forma, značaj,sadržaj i turističke politike i državnih organa kao nosilaca turističkepolitike
31
Turistička politika – nosioci
Na međunarodnom nivou govorimo o posebnim međunarodniminstitucijama:
UNWTOETC..............................
32
33
Igor Kovačević, docentpredmet: Ekonomika turizma
Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Email: [email protected]
Hvala
