7/24/2019 Opinie over rookverbod op schoolplein

1/1

Friesch Dagblad, 16 februari 2016, pagina 24.

Ban het roken op schoolpleinen volledig uit

Een volledig rookverbod op het plein blijkt

voor veel scholen een brug te ver. Omrokende leerlingen tegemoet te komen n

ze in het zicht te houden, voeren ze veelal

afgebakende rookplekken in. Dit soort

halfbakken maatregelen ontmoedigen het

roken onvoldoende.

OpinieWillem Bantema

Vanaf1 januari 2020 zullenNederlandse schoolpleinenrookvrij zijn. De TweedeKamer heeft hiermee op 9 februariingestemd. In beleidsstukken overdit onderwerp wordt vaak aangege-

ven dat de helft van de rokers ooitbegonnen is met roken op hetschoolplein. Om het roken te ver-minderen, is het uitbannen van de

sigaret op deze plek dus van cruci-aal belang.Uit onderzoek (Mulier Instituut)

blijkt dat in het voortgezet onder-wijs 53 procent van de scholenrookvrij is, maar dat het bij hetmiddelbaar beroepsonderwijs omslechts 6 procent gaat. Wl zijn bijdeze schooltypen vaak gedeeltelijkerookverboden ingevoerd (46 en 77procent). Deze gedeeltelijke rook-

verboden betekenen dat er bijvoor-beeld afgebakende plekken zijn omte roken of door gebruik te maken

van speciale rookruimtes.Daarnaast zijn er veel gevallen

waarbij wordt toegestaan dat leer-lingen vanaf een bepaalde leeftijd,niveau of klas mogen roken of datuitsluitend medewerkers mogenroken. Een volledig rookvrij school-plein heeft voor deze scholen geenprioriteit. Een meerderheid van descholen in het voortgezet en middel-baar beroepsonderwijs geven aandat ze het huidige en daaropvolgen-de schooljaar niet van plan zijn omeen volledig rookverbod op het

schoolplein in te voeren.Er zijn uiteenlopende redenenwaarom scholen (nog) geen volledigrookverbod willen invoeren. Hetmeest genoemde argument is dathet uit het zicht raken van jonge-ren en overlast als een groot pro-bleem zien. Daarnaast geeft een opde vier scholen met een gedeeltelijkrookverbod aan dat hun concirgeste veel tijd kwijt zouden zijn aan dehandhaving van een volledig rook-

verbod op het schoolplein. Ervarenproblemen na invoering van eenrookverbod zijn het consequent

toezicht houden, dat leerlingenniet achter het beleid staan, datleerlingen soms bezwijken voor degroepsdruk van andere leerlingenen dat ouders van leerlingen nietachter het beleid staan.

Niet aandurvenHet artikel Dampen op het school-plein (Onderwijsblad, 11 januari 2014)schetst een beeld van bereidwilligescholen die aangeven een voor-beeldfunctie te willen vervullen.Een van de genoemde scholen hadeen volledig rookverbod ingevoerd.In de uren dat de leerlingen zich opschool zouden bevinden, mocht erook door leraren niet worden ge-rookt. In de praktijk bleek dat ner-

veuze rokende leraren zo nu en dantoch naar buiten gingen om eensigaret te roken. Ook uit een anderrecent nieuwsbericht (Rookvrijeschool,de Gelderlander6 februari2016) blijkt dat scholen het nietaandurven om (ook) medewerkershet roken te verbieden.

Bij het voorgezet onderwijs en

Als leraren wel

mogen roken en

leerlingen niet, kan

dat als

onrechtvaardig

worden gezien

het middelbaar beroepsonderwijszijn problemen te verwachten bij deinvoering van een (volledig) rookvrijschoolplein. Het is mijn inziensopvallend dat het consequent toe-zicht houden als een van de groot-ste knelpunten wordt genoemddoor scholen met gedeeltelijkerookverboden.

Dit zijn juist de scholen die crea-tieve en dubieuze oplossingen heb-ben bedacht om roken voor bepaal-

de groepen mensen of op bepaaldeplekken toe te kunnen staan. Juistdergelijke vage uitzonderingenmaken handhaving bijna onmoge-lijk, terwijl juist deze scholen hand-having als grootste probleem zien

voor de invoering van een volledigrookverbod. Een ongewenst gevolg

van het toestaan van roken voorspecifieke groepen, bijvoorbeeld

voor zestienjarigen, is dat rokenweer stoer wordt, omdat het rokenlaat zien wie bij de club van zestienhoort.

Het invoeren van rookverbodenop schoolpleinen is een goed planom het roken onder jongeren te

verminderen of te ontmoedigen,maar ik verwacht veel meer resul-taat van volledige rookverboden,dan van de omslachtige gedeeltelij-ke rookverboden die weer tot nieu-

we discussies leiden en dientenge-volge intensieve handhaving verei-sen. Om dit rookverbod te latenslagen, wordt ook een offer vanleraren gevraagd want als leraren

wel mogen roken en leer lingen niet,kan dat als onrechtvaardig wordengezien door leerlingen en zal dat deeffectiviteit van het beleid onder-mijnen.

Tot slot verwacht ik dat het ver-groten van draagvlak effectiever isdan het inzetten op intensievehandhaving. Wanneer alle partijenbegrijpen waarom het beleid isingevoerd, zullen zij eerder geneigdzijn dit uit zichzelf te accepteren,handhaving is dan minder essenti-eel. Wanneer duidelijk is dat roken

voor alle partijen niet is toegestaan,zullen brandjes rondom het beleidsnel doven.

Willem Bantema, geboren inMinnertsga, is promovendus bijde Faculteit Rechtsgeleerdheidaan de Rijksuniversiteit Gronin-gen. In zijn promotieonderzoekstaat de (niet-) naleving van hetrookverbod in de horeca centraal.Hij verdedigt zijn proefschrift op9 juni

Een brugklasser ondertekent een anti-rookcontract in het kader van Actie Tegengif. Deze campagne wordtjaarlijks door GGD Frysln georganiseerd. Diverse middelbare scholen doen eraan mee.Foto: ANP