JAK ODCZYTYWAĆ I INTERPRETOWAĆ

OPINIE PSYCHOLOGICZNE

opracowała – Alicja Howaniec

psycholog w Zespole Szkół w Lubomierzu

Opinie i orzeczenia

Poradnie wydają kilka rodzajów orzeczeń określonych w rozporządzeniu MEN: orzeczenia do:

a) kształcenia specjalnego (dla dzieci w normie intelektualnej np.: słabo słyszących i głuchych, słabo widzących i niewidomych, z autyzmem i Zespołem Aspergera, ale także mogą odnosić się do dzieci, uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym , znacznym lub ze sprzężonymi niepełnosprawnościami wymienionymi wyżej; inną grupą objętą kształceniem specjalnym są uczniowie niedostosowani społecznie lub zagrożeni niedostosowaniem społecznym);

b) orzeczenia do zajęć rewalidacyjno- wychowawczych wydawane wyłącznie

dzieciom z upośledzeniem w stopniu głębokim;

c)orzeczenia o potrzebie nauczania indywidualnego wydawane dzieciom

przewlekle chorym , dla których taką formę zalecił lekarz.

d) opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia

obowiązku szkolnego.

d) opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia

obowiązku szkolnego.

Rodzaje opinii wydawanych przez poradnie psychologiczno – pedagogiczne

-opinie w sprawie gotowości szkolnej dziecka, którespełniało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem lub oddziałem przedszkolnym

-opinie w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego

-opinie w sprawie promowania ucznia kl. I lub II szkoły podstawowej do klasy programowo wyższej w ciągu roku szkolnego

-opinie w sprawie pozostawienia ucznia z kl. I-III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samej klasie

-opinie w sprawie zwolnienia z nauki drugiego języka obcego

-opinie w sprawie objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej

-opinie w sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia

-opinie w sprawie dostosowania warunków na sprawdzianach i egzaminach do indywidualnych potrzeb ucznia

-opinie w sprawie udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki

-opinie w sprawie przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy

-opinie w sprawie pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadgimnazjalnej

-opinie w sprawie zezwolenia na zatrudnienie młodocianego w celu przyuczenia do pracy lub nauki zawodu

-opinie w sprawie objęcia pomocą psychologiczno – pedagogiczną w przedszkolu czy szkole

W opinii zawarte są poza danymi dziecka i powodem, dla którego zostało zgłoszone do badania:

następujące elementy uzasadniające stanowisko poradni:

-określenie poziomu intelektualnego badanego dziecka, ucznia;

-określenie mocnych stron i deficytów rozwojowych;

-wskazanie formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej;

-określenie zaleceń do pracy z dzieckiem; w miarę potrzeby i z rodzicami;

-uzasadnienie wskazanej formy pomocy.

POZIOMY ROZWOJU INTELEKTUALNEGO

POZIOMY ROZWOJU INTELEKTUALNEGO

bardzo wysoki I.I. od 130

• wysoki I.I. od 120 do 129

• wyższy niż przeciętny I.I. od 110 do 119

• przeciętny I.I. od 90 do 109

• niższy niż przeciętny I.I. od 80 do 89

• granica między normą a upośledzeniem I.I. od 70 do 79

• upośledzenie w stopniu lekkim I.I. od 55 do 69

• upośledzenie w stopniu umiarkowanym I.I. od 40 do 54

 

Rozwój intelektualny

rozwój intelektualny niższy niż przeciętny- co znaczy, że mieści się jeszcze w granicach normy, nie oznacza upośledzenia umysłowego. Uczeń z taką diagnozą nie kwalifikuje się zatem do kształcenia specjalnego, ale konieczne będzie dostosowanie wymagań.

RODZAJE DOSTOSOWAŃ

1.wewnętrzne : (dobór odpowiednich zasad, metod, form nauczania, środków dydaktycznych)

• bez opinii, na podstawie obserwacji uczniów – jest to codzienność w pracy każdego nauczyciela

• na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej (dotyczy m.in. uczniów o stwierdzonym niższym niż przeciętny poziomie rozwoju intelektualnego)

2.zewnętrzne :

na podstawie opinii lub orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej – skutkują dostosowaniem wymagań edukacyjnych na sprawdzianie i egzaminie zewnętrznym (inny arkusz odpowiedzi lub inne warunki przeprowadzenia sprawdzianu lub egzaminu).

LATERALIZACJA(„stronność”)

LATERALIZACJA• lateralizacja jednorodna; prawostronna;

lewostronna; dominacja czynności ruchowych jednej ze stron ciała (najczęściej prawej ręki, nogi, oka, ucha), związana z dominacją jednej z półkul mózgowych. lateralizacja nieustalona – brak dominacji stronnej ciała (oburęczność, obuoczność), charakterystyczna do 5-6 roku życia; lateralizacja skrzyżowana– np. dominacja lewego oka i prawej ręki;

funkcje poznawcze- procesy poznawcze – zespół procesów, dzięki którym odbieramy informacje z

otoczenia: uwaga, pamięć, wrażenia i spostrzeżenia, orientacja w schemacie ciała (prawa i lewa strona) i

przestrzeni, myślenie.

słuch fonemowy ( fonematyczny) – zdolność wyróżniania głosek oraz różnicowania głosek podobnych w słyszanych słowach (np. bułka –

półka);

analiza i synteza – rozkładanie na części i scalanie materiału wzrokowego

(obrazki,wyrazy)

lub słuchowego (dźwięki, zdania, słowa) w celu budowania całości obrazu, słowa;

Koordynacja wzrokowo-ruchowa – współdziałanie, zharmonizowanie funkcji wzrokowych i ruchowych –

manipulacyjnych, współpraca oka i ręki. Dzięki kojarzeniu informacji wzrokowych, dotykowych i kinestetycznych (odczuwanie pozycji i ruchu bez

udziału wzroku) można wykonywać precyzyjne ruchy rąk pod kontrolą wzroku, m.in. rysować i pisać.

Upodstaw koordynacji leży współpraca

analizatora wzrokowego

i kinestetyczno-ruchowego.

Obniżona sprawność manualna – to opóźnienie lub nieprawidłowy rozwój motoryki rąk.

Cechuje ją nieumiejętność posługiwania się narzędziami, nawet nożyczkami, słaby poziom

graficzny pisma, wolne tempo pisania, niestaranność zapisów lekcyjnych, nieprawidłowy uchwyt narzędzi

pisania. Zeszyty takich uczniów są niestarannie prowadzone, mają pozginane rogi, luki w notatkach, mało czytelne pismo. Pismo jest „wyryte” w zeszycie

– wyrazy można odczytać na kolejnych kartkach. Występuje zła koordynacja ruchów rąk, nadmierne

napięcie mięśniowe.

analizatory– w odniesieniu do umiejętności czytania mówi się o trzech analizatorach: wzrokowym, słuchowym i kinestetyczno-

ruchowym; analizator składa się z: receptora odbierającego bodźce, charakterystycznego dla

określonego narządu zmysłów (oczy, uszy, mięśnie), drogi nerwowej doprowadzającej bodźce do odpowiednich obszarów mózgu-

ośrodka w mózgu, w którym zachodzi analiza i synteza.

percepcja słuchowa ( funkcje słuchowo- językowe)– związane ze słuchem fonemowym oraz

umiejętnościami fonologicznymi (analiza i synteza głoskowa i sylabowa – rozkład wyrazów na głoski i

sylaby oraz ich scalanie), a także z pamięcią słuchową; zaburzenia tych funkcji są związane z

nieprawidłowym działaniem analizatora słuchowego i mogą objawiać się: trudnością odróżniania podobnych

głosek (np. z-s, g-k, d-t), trudnościami w dokonywaniu analizy i syntezy głoskowej słów oraz

opuszczaniem lub myleniem liter, końcówek wyrazów, przestawianiem liter, trudnościami w

zapisywaniu zmiękczeń, różnicowaniu głosek i-j.

percepcja wzrokowa –( funkcje wzrokowe) – analiza i synteza wzrokowa materiału

konkretnego (obrazków, kształtów) lub abstrakcyjnego (teksty, zdania, wyrazy) oraz pamięć wzrokowa; zaburzenia tych funkcji związane są z nieprawidłowym działaniem

analizatora wzrokowego i mogą objawiać się: myleniem liter o podobnym kształcie (a-o, l-t-ł,

m-w-n), myleniem liter podobnych, ale o różnym kierunku (b-p-g-d, m-w, n-u), gubieniem elementów graficznych liter

(ogonki, kreski, kropki), błędami typowo ortograficznymi.

parcjalne lub fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego – konsekwencja

minimalnych zmian w centralnym układzie nerwowym (mózgu):

parcjalne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego – obejmują większy obszar czynności, np. opóźnienie rozwoju

motoryki (dużej – sprawności ruchowej całego ciała, małej – sprawności rąk) lub zaburzenia

rozwoju mowy (zarówno czynnej – mówienie, jak i biernej – rozumienie);

fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego – obejmują mniejszy obszar czynności, np. opóźnienie rozwoju

tylko w zakresie motoryki małej lub zaburzenia w zakresie mowy czynnej (dziecko wszystko rozumie, ale ma trudności z wypowiadaniem

się).

Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o

prawidłowym rozwoju umysłowym, u których współwystępują zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych, zaangażowanych w proces nabywania tych umiejętności.

Bywają one również określane jako mikrodysfunkcje czy też fragmentaryczne zaburzenia lub deficyty rozwojowe (H.Spionek).

Dla wskazania rodzaju poszczególnych trudności przyjmuje się pojęcia:

Dysleksja – specyficzne trudności w czytaniu,

Dysortografia – trudności w pisaniu przejawiające się popełnianiem różnego typu błędów, w tym ortograficznych,

Dysgrafia – zniekształcenie strony graficznej pisma.

Dziękuję za uwagę