78
Onze huisdieren farmaceutische zorg

Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

  • Upload
    others

  • View
    22

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Onze huisdieren farmaceutische zorg

Page 2: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

FZ voor de huisdieren, een uitdaging voor de apotheker…

• Diergeneeskundige pathologie verschilt van de humane pathologie

• Voedselproducerende dieren en het cascade systeem

• Je ziet zelden of nooit je patiënt• Rassen en ras-predispositie voor aandoeningen

• Medische geschiedenis (sterilisatie, hartpatiënt)

• Ras-gevoeligheden voor medicatie ( Collie rassen, Boxer)

Page 3: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Wormen en protozoa

1. Hoe herken je een infectie met wormen (als baasje) bij katten of honden?

2. Welke soorten wormen zijn er (kort overzicht met wat info)

3. Welke producten kunnen wormen bestrijden + ontwormingsschema

Page 4: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Wormen & protozoa: HOND &KAT

• Spoelwormen

• Lintwormen

• Vossenlintworm

• Hartworm

• Giardia

Page 5: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Mevrouw Peeters is bezorgd om de gezondheid van haar kinderen, want de hond van de buurman heeft spoelwormen en hij gaat er mee wandelen in het park waar haar kinderen ook in de zandbak spelen. Ze vraagt u wat ze daaraan kan doen?

1. Haar bezorgdheid is terecht: Spoelwormen kunnen gevaarlijk zijn. Uw advies is:1. Ga op het zand steeds op een mat (of handdoek) zitten of liggen dat dik genoeg is om de larven tegen te houden.

2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten.

3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen wassen

2. Deze aandoening is niet besmettelijk voor mensen.

Page 6: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

SPOELWORMEN (Toxocara canis/cati)

• Behoort tot de Nematoden

• Leven in de dunne darm van hond en kat

• Kunnen 18 cm groot worden

Page 7: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen (Toxocara canis/cati)

Puppies: Transplacentaire en transmammaire besmettingKittens: Transmammaire besmetting

Besmetting door het opnemen van infectieuze eieren of door het eten van paratenische gastheren die geëncysteerde larven bevatten.

Page 8: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen (Toxocara canis/felis)

• Produceren 200000 eitjes/per worm/per dag

• Eieren worden in de feces uitgescheiden en zijn met het blote oog niet te zien

• Spoelwormen worden zelden in mest of braaksel teruggevonden (wel bij zware wormbelasting)

• Eigenaar heeft geen idee dat zijn dier besmet is.

• Grootste ei uitscheiders jonge dieren

• Dieren met vrije uitloop• Coprofagie• Recent kennelbezoek

Parasitol Res. 2015 Feb;114(2):561-9. doi: 10.1007/s00436-014-4218-9. Epub 2014 Dec3.Toxocara canis in household dogs: prevalence, risk

factors and owners' attitude towards deworming.

Page 9: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen (Toxocara canis/cati)

• Besmetting via opnemen van met mest gecontamineerde aarde (vb. zandbakken), zelden door niet voldoende uitgebakken vlees

Page 10: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen (Toxocara canis/cati)

• Toxocariasis is een ZOÖNOSE

Seroprevalentie in mensen:

USA: 14%Ierland: 31%Denenmarken: 2,4%Duitsland:2,5%Nederland: 19%België??

MEESTAL ASYMTOMATISCH EN ZELF-LIMITERENDMIGERENDE LARVE → ZIEKTE

Page 11: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen (Toxocara canis/cati)

Oculaire toxocariasis Viscerale toxocariasis

Neurotoxocariose : Epilepsie ?Astma ?

Page 12: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen: behandeling

BENZIMIDAZOLES

• Nematocide • (afhankelijk van de molecule en dosis: cestoden en trematoden werking)

• Intestinale absorptie is zeer laag• Carnivoren: 1 x toediening niet of onvoldoende werkzaam tegen alle nematoden en cestoden• Mogelijks embryo toxisch

• Fenbendazole (Panacur): 50mg/kg 3 dagen (Ca/Fe): klinische infecties100mg/kg 1 dag (volwassen Ca) (routinebehandeling)

• Oxfendazole (Dolthene): 11,3 mg/kg 3 dagen (Ca)• Flubendazole (Flubenol KH): 22mg/kg 2-3 dagen• Mebendazole (Telmin KH): 50 mg/kg BID 2 dagen (kitten/puppy's)

: 100 mg/dier BID 2 dagen (volwassen dieren)

Page 13: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Spoelwormen: behandeling

EMODEPSIDE• Hond, katten, konijn

• Procox (niet bij collie rassen met een MDR1 (-/-)mutatie• Hond 0,5ml/Kg (0,45mg /kg)

• Kat 1ml/kg (off-label)

• Konijn 0,4ml/kg (off-label)

• Profender tabl. (hond) of spot on (kat)• Tabletten enkel geven aan nuchtere honden en tot 4 uur na toediening nuchter houden

AVERMECTINES• Eprinomectine (Broadline ®)

Page 14: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (Cestoden)

DIPYLIDIUM CANINUM (HONDENLINTWORM)

• De meest voorkomende lintworm bij hond en kat

• Volwassen worm van de dunne darm en kan tot 60 cm in lengte worden waar het proglottiden met eieren produceert

• Rijpe proglottiden komen los en migreren naar de anus

TAENIA SPP

• Besmetting door het eten van muizen en ratten

Page 15: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (Cestoden)

Zijn te zien in de mest als platte stukjes of rijstkorrels

Page 16: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (Cestoden)

VLO PREVENTIE

TUSSENGASTHEER

Page 17: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (cestoden)

Mijnheer Peeters gaat op weekend naar de Ardennen met Diesel, de labrador. Hij heeft gehoord dat de vossenlintworm daar voorkomt. Wat is uw advies met betrekking tot vossenlintworm besmetting.

A. U geeft geen ontworming mee, want Diesel eet niks van de grond op.

B. U geeft Milbemax mee en zegt dat ontwormen na een bezoek in de Ardennen voor de vossenlintworm noodzakelijk is, omdat het een zoönose is.

C. U adviseert wel te ontwormen maar enkel tegen spoelwormen

Page 18: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (Cestoden)VOSSENLINTWORM GEOGRAFISCHE VERSPREIDING

Tussengastheer: knaagdieren,schapen, geiten (E. granulosus)

Eindgastheer: vos, hond, kat

Page 19: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (Cestoden)

BESMETTING EINDGASTHEER: VIA ORGANEN van de besmette tussengastheer

BESMETTING MENS : EIEREN

Het aaien van besmette honden of katten (eieren in de vacht)Eten van fecaal besmette bosvruchtenContact met dode vossen of hun uitwerpselen

Page 20: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen (Cestoden)

• ZEER ERNSTIG EN DODELIJK ZOONOSE

Page 21: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Lintwormen: behandeling

QUINOLINES• Praziquantel

• Enkel voor cestoden

• Goede orale absorptie, wordt goed verdragen

• Lft Pup > 4 weken, Kitten > 6 weken

• Veilig bij dracht en lactatie

BENZIMIDAZOLE• Fenbendazole : enkel voor de taenia soorten

• Oxyfendazole : 10 mg/kg 3 dagen (Ca/offlabel kat) : Taenia en Diplidium

Page 22: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Mevr. Peeters gaat overwinteren in Spanje en Filou, de kat, gaat mee. Ze komt ontwormingstabletten voor Filou halen. Haar dierenarts heeft echter gezegd dat ze beter Milbemax®kan geven i.p.v. Drontal®. Waarom?

A. De smaak van Milbemax® is beter voor de dieren

B. Milbemax® is goedkoper dan Drontal®

C. De werkzaamheid van Milbemax® tegen spoelwormen blijkt beter te zijn dan Drontal®

D. Milbemax® werkt – in tegenstelling tot Drontal® tabletten – ook tegen hartwormen

Page 23: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hartworm: Dirofilaria immitis (nematoden)

• Hond, katten, fretten

• Besmetting gebeurt door steekmuggen

Larve → huid → verschillende transformatie → L5 bloedbaan

→ na 1,5- 3 maand

volwassen worm

longaders

rechter hartkamer

Page 24: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hartworm: Dirofilaria immitis (nematoden)

Steekmuggen: Zuid-Europa → import & reizen

GEOGRAFISCHE VERSPREIDING

Page 25: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hartworm: preventie

Muggen repellers

• Spot-on of halsband met repellende werking tegen stekende insecten (ook preventie tegen zandvliegen)

• Frontect (4 weken)(snelst werkend) (NIET BIJ KATTEN)

• Seresto band

• Scalibour

• Advantix (2 weken) (NIET BIJ KATTEN)

• LET OP: Repellende werking is vaak korter dan werking tegen vlooien

Raadpleeg bijsluiter

Page 26: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hartworm : behandeling

• Volwassen wormen: moeilijk te behandelen en niet zonder complicaties

• Preventie• GERICHT OP DE LARVEN

• Medicatie• ABERMECTINES

• Selamectines (Stronghold)

• Milbemycine (Milbemax)

• Moxidectine (Advocate)

• (Ivermectines (opletten met collie rassen))

• Eprinomectine (Broadline)

• MAANDELIJKS SPOT ON OF TABLET MILBEMAX OP REIS TOT 1 MAAND NA THUISKOMST

Page 27: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen
Page 28: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Slechte therapietrouw

Page 29: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Ontwormingschema: samenvatting

• Tot 12 weken elke 2 weken (focus op spoelwormen)• Kittens: vanaf lft van 3 weken• Puppies: vanaf lft 2 weken• Moederdieren: samen ontwormen met de pups/kitten (focus op de

spoelwormen)

• Tot de leeftijd van 6 maand elke maand

• Ouder dan 6 maand : min 4 x/jaar

• Risico gezinnen: YOPI > 4x/jaar (maandelijks of na mest controle)

• Lintwormen: bij besmetting of eten van prooidieren

Page 30: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen
Page 31: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen
Page 32: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen
Page 33: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Giardia : flagellaat

• Zeer frequent voorkomende darmparasiet van honden, katten en de MENS

• Cysten worden uitgescheiden via de feces en zijn ONMIDDELLIJK infectieus

• Directe of indirecte besmetting door ingestie van cysten (water, voeding, fecaal-orale)

• Cysten in de dunne darm → trophozoiten → hechten zich aan de dunne darm en X → dikke darm trophozoiten kunnen encysteren

• Cysten overleven enkele weken tot MAANDEN in water

Page 34: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Giardia :

• Voornamelijk jonge dieren• Puppy's (50%), kittens (11%)

• Kennels, catteries• Asielen• Immuun gecompromitteerde

dieren

• Symptomen:• Diarree (dunne darm)

• Acuut• Intermitterend• Chronisch

• Pasteuze, stinkende, vettige diarree

• Volumineuze diarree• Soms braken• Soms vers bloed in de stoelgang• Soms asymptomatisch• Klinische toestand vaak goed

Page 35: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Giardia: behandeling

Medicamenteus:

• Fenbendazole (Panacur): 50mg/kg (Ca/Fe) SID

• Drie kuren van 5 dagen met telkens 7 dagen tussen

• Pyrantel (Drontal) : 14,4 mg/kg

• Drie kuren van 3 dagen met telkens 7 dagen tussen

• Oxyfendazole (Dolthene): 10 mg/kg (Ca/Fe)

• Metronidazole (Flagyl): 20-22 mg/kg BID 5 dagen (honden)

22-25 mg/kg 5 tot 7 dagen (katten)

opgelet: metronidazole minder effectief bij honden en kan braken, anorexie en zenuwsymptomen geven bij deze dosering

Page 36: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Giardia: controle

• Reinigen (vloeren, dekens, manden, speelgoed)• Verwijder de feces met handschoenen• Scrub de vloeren met zeep tot er geen contaminatie meer te zien is

• Desinfectie• Quaternaire ammoniumderivaten (min 1’ contact tijd) (zit soms ook

reinigingsproducten)• Javel 150 ml/liter • Stoom

• 70°C 5min• 100°C 1 min

• Afwasmachine • 43 °C 20 min• 50°C 5 min

cfr: www.cdc.gov

Page 37: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Giardia: controle : samenvatting

• Reinig en desinfectie: dagelijks tot enkele dagen na het beëindigen van de therapie

• Was alle dieren met dierenshampoo tijdens de behandeling (draag handschoenen) (min 2 x vb op dag 3 en dag 5)

• Beperk de toegang van je huisdier tot vijvers, beekjes, …

• Behandel alle dieren (hond en kat) in het huishouden. Symptoomvrije dieren kunnen Giardia in de omgeving uitscheiden.

Page 38: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

De hond van Jos komt vaak mee naar de apotheek. Jos vindt echter dat hij vermagert, en de laatste tijd vraagt hij zich ook af of hij geen ‘verkoudheid’ heeft, het is namelijk koud weer en het ‘zit ook wel onder de mensen’. Bestaat dat, een hoest als winterkwaal bij honden?

A. Ja, een hoest bij honden is vaak gewoon een verkoudheid, opgelopen via de mens.

B. Nee, een hoest bij honden heeft bijna altijd een oorzaak die onderzocht moet worden.

Page 39: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

HOEST IS GEEN WINTERKWAAL BIJ KLEINE HUISDIEREN• HOND: OORZAKEN

• HART: KLEPINSUFFICIENTIE/HCM

• KENNELHOEST (besmettelijke hondenhoest)

• LONGWORMEN

• TRACHEACOLLAPS

• Pneumonie

• (Hartworm)

• …

• KAT: OORZAKEN

• LONGWORMEN

• MYCOPLASMA

• ASTMA: BRONCHITIS

• Bordetella bronchiseptica

• (Hartworm)

• …

Page 40: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hoest: Hart

• Klepdegeneratie• Dilatorische cardiomyopathie (HCM)

↓Volume overbelasting

↓Longoedeem

↓Hoest

↓Symptoom van vergevorderde hartaandoening

• Symptomen• Inspanningstolerantie

• Hoesten

• Slijm braken

• Dyspnee (pompende ademhaling) (kat)

• Tachypnee

• Zwakte, syncope

• Vermageren

• Dikke buik (ascites)

Page 41: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hoest : hart

• Klepdegeneratie• Oudere dieren > 5 jaar

• Kleine rassen >>>> grote rassen Maltezer, chihuahua, poedels, Cavalier King Charles, Teckels

• Dilatorische cardiomyopathie (HCM)

• Vaak ts 4-8 jaar• Reuze rassen, grote rassen,

Spaniëls (Doberman, Labradors,…)

Page 42: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hoesten: Kennelhoest/ infectieuze tracheobronchitis

• Bacterie/virus

• Veel voorkomend

• Vaak jonge honden of honden zonder immuniteit

• Hoge infectie druk

• Verspreiding: hoesten, niezen, neus/bekcontact

• Preventie: vaccin (inj/neusvaccin)

• Symptomen• Harde droge hoest

• Kokhalzen met slijm

• Koorts

• Slecht eten

• Positieve tracheareflex

Page 43: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Hoesten: Kennelhoest

Antibiotica : doxycycline Irritatie luchtpijp

Aërosol therapie (fysiologisch water)Lysomucil ® ampullen oraal 10mg/kg Respigel®, pulvirex® verdampen….

RustUitlaten aan een tuigje i.p.v. halsbandGeen antitussiva geven!!Hoestsiropen : OPGELET MET ALCOHOL & XYLITOL (TOXISCH!!!!!!!!)

Page 44: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Longwormen (nematoden)

Page 45: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Longwormen

• Prevalentie: longwormen neemt toe

• Recent onderzoek universiteit Luik→ 8% van de hoestende honden

• Diagnose: • stoegang• is moeilijk (veel vals negatief)• RX

• Hond: ook longbloedingen

Page 46: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Behandeling

• Kat• macrocyclische lactonen

• Eprinomectine (Broadline®) 1X

• Selamectine

• Profender spot on®

• Hond• Afhankelijk van de ernst en

symptomen• Milbemax® 1/week 4 x

• Advantix®

Page 47: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Niesziekte bij katten

• Ziekteverwekkers:Herpes-1 virusCalicivirusBordetella bronchiseptica

• 90% Virale infectie

• Infectie: direct of indirect contact

• Risico: pensions, fokkerijen en huishoudens met meerdere katten

• FHV blijft latent aanwezig na herstel; de meeste katten worden levenslange virusdragers

• Calici virus: een maand lang infectieus op een droge ondergrond + muteert snel, grote varieteit in antigeniciteit

Page 48: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Niesziekte

• Niezen

• Purulente neusvloei

• Conjunctivitis

• Cornealetsels

• Ulceratie

• Anorexie

• Koorts

• Pneumonie

Page 49: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Niesziekte

THERAPIE

• Doxycycline

• Ondersteunde therapie• NSAID• Zacht voedsel• Neus vrijhouden

• Mucolytica (o.a. broomhexidine) of verneveling met een fysiologische zoutoplossing

• Lysine 250mg-500mg BID

• Terramycine® oogzalf

PREVENTIE

• Vaccinatie kittens op 9-12-16/22 weken

• Oudere katten : jaarlijks/3 jaarlijks

• Ontsmetting: Natriumhypochloriet (5% bleekwater verdund op 1:32) (Calici)

Page 50: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

De familie Hectors koopt een puppy. Ze hebben het beestje een paar dagen in huis en plots heeft het diarree. Wat geef je mee?

1. Immodium®

2. Een ontwormingsmiddel

3. Enterol®

4. Niets, je verwijst hen door naar de dierenarts

Page 51: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Diarree

• Vragen:• Leeftijd dier

• PUP versus VOLWASSEN HOND

• Juist aangekocht, uit asiel• BROODFOK, particuliere of professionele fokker

• Import of buitenland anamnese

• Medicatie gebruik

• Algemene toestand van het dier• Eetlust, koorts, frequent braken al dan niet met bloed, lusteloosheid

• Dunne darm diarree versus dikke darm diarree

Page 52: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

DIARREE:DUNNE DARM DIARREE DIKKE DARM DIARREE

VOLUME ↖︎ ↘︎

FREQUENTIE VAN MESTEN NORMAAL OF ↘︎ ↖︎

STEATORRHEA KAN AANWEZIG ZIJN AFWEZIG

MUCUS ZELDEN MEESTAL AANWEZIG

HELDER BLOED ZELDEN KAN AANWEZIG ZIJN

MELENA KAN AANWEZIG ZIJN AFWEZIG

TENESMUS AFWEZIG MEESTAL AANWEZIG

VERMAGEREN KAN AANWEZIG ZIJN ZELDEN

BRAKEN KAN AANWEZIG ZIJN KAN AANWEZIG ZIJN

EETLUST NORMAAL OF ↘︎ MEESTAL NORMAAL

BORBORYGMEN KAN AANWEZIG ZIJN AFWEZIG

cfr: Small Animal Internal Medicine. Darcy Shaw, Sherrii Ihle

Page 53: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Diarree: Oorzaken

• Voeding:• Abrupt veranderen van voeding• Voedingsintolerantie en voedselallergie

• Vnl. tegen eiwit: kip, vis, rund, varken

• Eten van afval, verdorven voedsel, vreemde voorwerpen

• Parasieten: wormen en protozoa• Giardia (20%), coccidia,

• Virussen: parvo (SPOED), Corona, Rota, Canine distemper virus

• Metabole aandoeningen:• Addison, aandoeningen van de

pancreas (EPI, pancreatitis, lever en nier ziekten)

• Idiopathische: hemorrhagische gastro-enteritis (SPOED)

• (Bacterieën: Salmonella, Campylobacter, Clostridium)

• Geneesmiddelen: NSAID, steroiden, ontwormingsmiddelen, organophosfaten,

• ….

Page 54: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Diarree: samenvatting

• Acute diarree bij verder gezonde dieren is meestal zelflimiterend

• NR 1 voeding of parasieten

• Vraag naar altijd de algemene toestand van het dier (eetlust, levendig, koorts, weinig of veel braken, uitzicht stoelgang,..)

• 12 u vasten, nadien starten met licht verteerbare voeding en water

• Pro/prebiotica:

• Canikur BID volgens gewicht

• Enteroferm gel : 1 streepje /dier (ook voor konijnen)

• Promodulate zakjes

• Protecdiar tube of tabletten (1 tabl/25kg) SID

• Loperamide: (0,1mg/kg, niet bij dieren onder de 10kg)

• enkel voor zeer ernstige gevallen. Geef het niet mee !!

Page 55: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Diarree : samenvatting

• Geef ontworming en probiotica mee

• Bij vermoeden van Giardia: stuur door naar de dierenarts voor bevestiging van de diagnose en opvolging

• Pups met diarree: stuur altijd door naar de dierenarts• Zeer snelle dehydratatie

• Parvo

• Zware wormbesmettingen

Page 56: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

De kat van dhr. Joos is 14 jaar en tegenwoordig minder mobiel. De dierenarts merkte reeds wat artrose op bij de kat, waardoor haar bewegelijkheid fors is gedaald. Het baasje merkt ook dat ze precies meer moeite heeft met de ontlasting. In de kattenbak vindt hij vaker kleine harde bolletjes stoelgang. Wat mag je als apotheker bij constipatie zeker NIET meegeven?

• Cleen® (vroeger Fleet®)

• Microlax®

• Lactulose

• Glycerine suppo’s

• Bisacodyl

Page 57: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Constipatie/Obstipatie

• Hond en Kat, frequenter bij katten

• Geen ras of geslacht predispositie

Page 58: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Constipatie/obstipatie

• OORZAKEN• Voeding

• haar, beenderen, te weinig wateropname, teveel vezels, pica• Gebrek aan beweging

• Obesitas• Hospitalisatie

• Pijn• Bekkenfracturen, artrose, fracturen, perianale abcessen,…

• Geneesmiddelen• Sucralfaat, antiacida, diuretica, anticholinergica, antihistaminica

• Mechanische obstructie• Neoplasie, vernauwd bekkenkanaal na fractuurheling

• Neuromusculaire, metabole en endocriene aandoeningen• Hypothyroidie, hypokalemie (CNI), hypercalcemie, Idiopathic megacolon bij katten)

Page 59: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Constipatie/obstipatie: symptomen

• Persen met geen expulsie of minimale hoeveelheid van mest• Harde droge mest• Frequent naar de kattenbak gaan• Soms kleine hoeveelheid slijm of vloeibare mest te zien na langdurig

persen, soms bloed aanwezig• Soms anorexie, braken en lusteloos• KO: colon gevuld met harde stoelgang• Persen:

• Ddx: diarree: verhoogde productie en frequentie van kleine hvh mest met slijm en bloed, met afwezigheid van harde massa op rectaal onderzoek

• Ddx: strangurie: cystitis/urethritis: hematurieurethra obstructie: persen zonder expulsie van urine (SPOED)

Page 60: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Constipatie/obstipatie behandeling

• Lactulose siroop 1ml/4kg lichaamsgewicht 1 tot 3 /dag tot effect• Bisacodyl 5mg/dier per oraal 1 tot max 3/dag• Microlax® : rectaal inbrengen met een beetje glijmiddel of vaseline

1 tot 2 per keer

• Suppo’s: glycerine suppo’s, bisacodyl suppo’s• Onderhoud: Laxanorm (smakelijke paraffine), lactulose 1/dag, Anti-haarbal

pasta

• NOOIT CLEEN/FLEET MEEGEVEN: GEEFT ERNSTIGE HYPOCALCEMIE

• Opgelet: vloeibare paraffine: fatale lipoide aspiratie• Opgelet: metaclopramide: NOOIT BIJ OBSTRUCTIVE PROCESSEN

Page 61: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

De hond van Jo gaat steeds mee op reis. De laatste keer was de trip naar Spanje echter geen succes want de hond werd erg misselijk. Jo vraagt advies aan haar apotheker …

Page 62: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

BRAKEN

• Regurgitatie =/ Braken

• Gastro-intestinaal /Extra gastro-intestinaal

• Acuut /chronisch/intermitterend

• ZIEK ?

• Kort na ‘t eten• Overeten• Gastritis• Intolerantie/verdorven voeding• Planten / intoxicatie

• > 8 uur na eten• Motiliteitsprobleem• Gastric outflow obstructie

• Vreemde voorwerpen

Page 63: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Braken

• Therapie:• Metoclopramide: 0,2-0,5 mg/kg BID PO (5dagen) )

• Nierinsufficientie : 0,2 mg/kg BID

• Minder werkzaam bij de kat)

• (melksecretie : HOND : 1-2 mg/kg BID)KAT: 1-5mg/kg BID

Contra-indicatie: epilepsie, obstructie, perforatie

• Maropitant (Cerenia ®): 2mg/kg SID werkt 24 uur (max 5 dagen)• Reisziekte 8 mg/kg SID (max 2 dagen)

• Domperidone: 0,1-0,5 mg/kg BID/TID

Page 64: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Braken bij reisziekte

• Metoclopramide/domperidone• Maropitant (Cerenia ®): 8mg/kg SID werkt 24 uur (max 2 dagen)• Fenothiazines:

• Acepromazine: 0,5-1mg/kg oraal (preventief/curatief)(Ca &Fe)• Opgelet: hypotensie, extra pyramidale symptomen,

• CONTRA-INDICATIE: BOXERS, GREYHOUD

• H1-antihistaminica: (preventief/curatief)• Diphenhydramine : 2-4 mg/kg oraal om de 8 uur• Dimenhydrinaat: 8 mg/kg oraal

• Frequent stoppen onder de baan

• Cfr folia veterinaria

Page 65: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Toxische dosis: humane medicatie

• Paracetamol• KAT: vanaf 10mg/kg → methemoglobinemia• HOND: >100mg/kg → leverschade

• Ibuprofen• HOND:

• vanaf 16mg/kg → GI problemen• 100 -250 mg/kg → ANI• 300mg/kg → acute sterfte

• Naproxen• HOND

• Vanaf 5 mg/kg → ernstige GI symptomen• 22mg/Kg 3 dagen → GI perforatie

Page 66: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijnen

• Sofie komt metaclopramide en meloxicam siroop halen voor Flappy, haar konijn dat vandaag niet wil eten. Ze heeft dit telefonisch doorgekregen van de dierenarts omdat Sofie niet kon langsgaan. Meloxicam siroop moet je bestellen en zal er pas morgenvroeg zijn. Wat doe je of adviseer je?

A. Je bestelt meloxicam siroop voor de volgende ochtend ?B. Je staat er op dat Sofie tijd vrij maakt om nog vandaag naar de dierenarts te

gaan. En je legt haar uit waarom.C. Je maakt een bereiding, zodat Flappy vandaag nog zijn medicatie kan

innemen

Page 67: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijn: algemene weetjes

• Voeding: • Hooi en groenten (alle)• Gras• Korrels (1-2 soeplepel/dag) rijk aan

vezels, arm proteïne/vet (vb selective®)• Fruit = Snoep• Twijgen/takken van fruitbomen en wilgen• Extra vitaminen : niet noodzakelijk

• Nooit plots veranderen

• Winter : buiten OK mits goede beschutting

• Zomer: snel oververhitting >T 21°C

Page 68: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijnen: algemene weetjes

• Vaccins (halfjaarlijks-jaarlijks afhankelijk vaccin)• RHD• Myxomatose

• Stress/pijn: NEFAST

• Konijn dat 12 uur niet eet: SPOED

• Weeskonijntjes• 2-30 ml kattenmelkvervanger• Max 2-3 x /dag• Hoge mortaliteit

Page 69: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Encephalitozoon cuniculi

• Intracellulaire protozoa

• Zoonöse voor immuundeficiente patiënten

• Konijn besmet zich horizontaal ( via opname of inademing van een spore) of verticaal (moeder-kind)

• 1) latente fase → stress → X → acute infectie

• 2) X in mucosale cellen → spore vorming in de cel → lyse cel → verspreiding in het bloed of in de urine

• Klinische ziekte → inflammatie in de organen met cel lyse

Page 70: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Encephalitozoon cuniculi: 5 hoofd symptomen• Hersenproblemen: torticollis , head

tilt, epilepsie, rollen rond de lichaamsas

• Achterhandsproblemen: AH paralyse, parese, ataxie

• Blaas en nierproblemen: PU/PD, urine brand, lurken aan de fles

• Oogproblemen: uveitis (wolkige verkleuring in de voorste oogkamer), cataract

• Vermageren zonder aanwijsbare oorzaak

Page 71: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Encephalitozoon cuniculi: behandeling

• Haal het konijn naar binnen

• Fenbendazole (Panacur): 2 weken 20mg/kg BID, 10 mg BID 2 tot 3 maand

• In functie van de symptomen: • NSAID

• Cortisone

• Vit b Inj

• Carbachol

• Behandel alle hokgenoten met Panacur 20 mg/kg SID

Page 72: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Encephalitozoon cuniculi: preventie

• Besmetting moeilijk tegen te gaan

• Dieren serologisch testen voor inbreng ( ?)

• Hokken wekelijks volledig schoonmaken

• Mest en urine dagelijks verwijderen

• Overleden hokgenoot: ontsmetting hok met 0,1% javel oplossing of 70% ontsmettingsalcohol

Page 73: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijnen: spijsverteringsproblemen

• Diarree & Obstipatie & Darmverlamming & Tympanie• Foutieve voeding

• Coccidiose

• Tandproblemen

• Ingedroogde voeding

• Haarballen

• Antibiotica (vb penicillines)

• Kan binnen 24 uur fataal aflopen

Page 74: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijnen: spijsverteringsproblemen

• Gasopstapeling: infacol 1ml BID of elke 15 min gedurende 1 uur

• Ileus: metoclopramide : 0,5 mg/kg PO elke 6 tot 8 uur

• Pijnstilling: Meloxicam 0,1 mg-0,2 mg/kg oraal SID

• Coccidiose: Baycox: 25 mg/kg SID 2 dagen-5dagen niet -2 dagen

• Ontworming: Fenbendazole 10-20 mg/kg 3 dagen

• Probiotica: Enteroferm 1 streepje/keer

• Dwangvoeding: oxbow critical care, vetcarerecovery (supreme petfoods)

Page 75: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijnen: snot/pasteurellose

• Pasteurella bacterië →neussinus→stress/slechte hygiëne→SNOT• Natte neus, etterige oog-neusvloei, ademhalingsmoeilijkheden, minder eten,

otitis

• Zeer besmettelijk

• Therapie: symtomen → antibiotica → genezing NEE

Page 76: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Konijnen: blaas/nierproblemen

• Normale urine: • Kleur: geel-oranje-rood

• Kristallen : JA calciumcarbonaat • NOOIT LIKSTENEN GEVEN

• Ca++ te hoog → stenen/sluge

• Konijnen: zindelijkGeen bloedBloed

Page 77: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Vragen?

Page 78: Onze huisdieren farmaceutische zorg · 2. Vermijd contact en spelletjes met jonge honden en niet-ontwormde katten. 3. Laat kinderen na contact met aarde of zand steeds goed de handen

Scan de QR-code en evalueer de les…Bedankt!