V. NTE ALTERNATF (TAMAMLAYICI) LME VE DEERLENDRME

YAKLAIMLARI

Eitimde lme ve Deerlendirme Aralar

Alternatif (tamamlayc) deerlendirme aralarPortfolyo dosyasPerformans greviProje greviz - deerlendirme Akran deerlendirmeAlternatif etkinlikler Tanlayc dallanm aa Kelime ilikilendirme testi Vee diyagram... vb.

Klasik tipte lme aralarYazl yoklamaSzl yoklamaKsa cevapl testlerDoru yanl testleriEletirme maddelerioktan semeli testler

lkemizde 2000li yllardan balayarak yaplandrmacla dayal yeni eitim programlar kullanlmaktadr. Yeni program yaplar ieriin ileniini olduu kadar lme ve deerlendirme yaklamlarn da deitirmi ve eitlendirmitir. Gnmz programlarnn lme ve deerlendirme srecinde klasik tipte testlerle alternatif lme ve deerlendirme yaklamlar beraber kullanlmaktadr.

Program ieriklerinin ilenme srecinde not verme amal klasik tipte lme aralar yine kullanlmaktadr. Ancak retmenin klasik tipte aralarla lt davranlarn ezber dzeyinde kalmamas, hayatla ilikilenmesi ve yaratc dnmeye dnmesi iin portfolyo dosyas almalarndan yararlanlmaktadr.

Portfolyo DosyasPortfolyo dosyas almalar mill eitimin programlarnda tamamlayc bir unsur olarak grlmektedir.

lme ve deerlendirme ikili ve birbiriyle kaynatrlm ak emas iinde yrtlmektedir. Bir matematik dersinin nite ileni emas iinde dersler ilendikten sonra yazl yoklama, oktan semeli test gibi klasik tipte lme aralar ile rencilerin kazanm dzeyleri llmektedir.

Bu tr snavlardan alnan puanlar milli eitimin ngrd bir arlkta yl sonu karne notuna yansmaktadr. Ancak bunun yan sra retmen nite ierisinde rencilere performans ve proje grevleri vermekte, bu grevler portfolyo dosyasnda biriktirilmektedir.

Dnem sonunda performans ve projeler ayr ayr veya hep birlikte portfolyo dosyasnda birletirilerek tek bir not verilmektedir. rencinin klasik lme aralarndan ald puanlarla portfolyo dosyalarndan ald puanlarn belirli oranlarda ortalamas alnarak yl sonu karne notu oluturulmaktadr.

Portfolyo dosyalarnn ieriinde neler bulunmaktadr?Portfolyo dosyalar drt temel ierikten oluur. 1. renci almalar2. renci almalarnn llmesi ve

deerlendirilmesi3. Dosyay ve renciyi tantc sayfalar4. Dosyaya katk salayan yan unsurlar.

(Raporlar, gnlkler vb.)

Portfolyo dosyasnn byk ounluunu renci almalar ve bunlarn lme ve deerlendirmesi oluturur. renci almalarn oluturan performans ve proje grevleri nitelerle ilikili olarak renciye verilir. renciye verilecek grevlerin neler olduu retmen klavuz kitaplarnda belirtilmitir.

rencilere bu grevler verilirken beraberinde bu grevlerin nasl puanlanacan gsteren kontrol listesi, dereceleme lei, rubrik gibi aralar da renciye sunulur. Bu ynelimin nedeni rubrik gibi lme aralarn okuyan rencinin grevini hazrlarken neye dikkat etmesi gerektiini, kendisinden nelerin beklendiini alglamasn salamaktr.

1. renci almalar:a) Performans grevlerib) Proje grevleric) renci etkinliklerinden

semelerzleme testleriVee diagramlarengel bulmacaTanyc dallanm aaKelime ilikilendirme testiPosterCdResim vb.

2. renci almalarnn lme ve deerlendirme formlar:

Kontrol listeleriRubriklerDereceleme lekleriz - deerlendirme formlarAkran - deerlendirme formlarGrup - deerlendirme formlarretmen - deerlendirme formlarPortfolyo dosyasnn genel

deerlendirmesi vb.

3. Dosyay ve renciyi tantc sayfalar:

renci genel bilgileriDosya giriinde yaplan sunumrnler hakknda genel bilgi

4. Dosyaya katk salayan yan unsurlar:renci raporlarrencilerin ders ile ilgili gnlklerirenci anekdotlarrencinin periyodik z

deerlendirme notlaralma katlarrn taslaklarrenci velisi ile renci almalar

hakknda kurulmu iletiimler vb.

Portfolyo dosyalar okul ncesi eitimden niversite dzeyine kadar her ya grubunda kullanlabilir.

Portfolyo dosyalar derse zeldir. Her derste ayr bir portfolyo dosyas hazrlanr. Ancak okul ncesi eitim ve ilkokulun ilk yllarnda btnletirilmi almalar kullanlabilir.

Portfolyo almalar her ders yapsna uygundur. Ancak dersler farkllatka renci almalarnn eitlilii deiir. matematik dersinde geometrik ekiller, hacimler, kesme ve katlamalar; grsel sanatlar dersinde resimler, posterler, ebru almalar; Trke dersinde kompozisyonlar, yk denemeleri gibi farkl ierikler barndrr. Portfolyo dosyalarnn ierii dersin ierii ile dorudan ilikilidir.

Portfolyolar iin dosya deyimi aslnda almalarn sakland btnl iaret eder. Trke dersinde almalar gerek anlamda bir dosyann iinde saklanabilirken mimarlk blm rencilerinin almalarnn bir dosya iine smas dnlemez.

Portfolyo dosyalarnn sorumluluu ve saklanmas renciye aittir. Ancak rnleri saklamann problem olduu derslerde rnler okulda hazrlanm dolaplarda korunabilir. Portfolyo dosyalar rencinin geliimini izleme amac ile hazrlanr. renci ile ilgili retmen, veli, bir st snfn retmeni gibi tm ilgililere ak, effaf bir yapdadr.

Portfolyo dosyalarnn puanlama srecinde zaman zaman z-deerlendirme formlarna yer verilir. Bu formlar sisteme katmann temel amac rencinin kendi almalar hakknda eletirel ve metabilisel bak asna sahip olmasna katk salamaktr.

Portfolyo dosyalarnn puanlama srecinde zaman zaman akran deerlendirme formlarna yer verilir. Bu formlar sisteme katmann temel amac rencilerin karlkl etkileimlerini salamak ve birbirlerinin stn ve eksik ynlerinden yanstc bir bak asyla yeni renmeler retmelerini salamaktr.

Portfolyo dosyasna hangi rnlerin konulacanda esas karar verici rencidir. Ancak hangi rnlerin rencinin geliimini daha iyi yanstt konusunda retmenin ynlendirici ve rehberlik edici olmas gerekir.

Portfolyo dosyalar tm renciler iin belirlenmi ortak ve mutlak hedeflere ynelik hazrlanmaz. Bu ynyle portfolyo dosyalarnn ierii esnektir. Her rencinin dzeyi, meraklar, ilgileri farkl olabilecei iin almalarda eitlilik hakimdir. Dosya ierikleri standart yapda olmad iin karlatrlabilirlii zordur ve bu amala kullanlmalar tavsiye edilmez. Portfolyo dosyalarnda her rencinin bireysel geliimi izlenir.

Portfolyo dosyalarnn ierii esnektir. renci geliimini yanstan her trl rne yer verilebilir. Portfolyo dosyalarnda bulunmamas gereken tek unsur rencileri birbirleriyle kyaslamaya ynelik test sonulardr. Bu tr verilerin dosyayla ilikilendirilmesi dosyalarn temel mant ve amac ile uyum gstermez.

Portfolyo dosyalarnn gvenirlii objektif testlere gre dktr. Puanlama gvenirliini arttrmak iin dosya ieriinin mutlaka bir puanlama ynergesine bal olarak llmesi ve deerlendirilmesi gerekir.

Portfolyo dosyalarnn hazrlanma, uygulanma ve puanlama srelerinin kullanll dktr. Zaman, emek ynnden uramal almalardr. Ancak renci geliimine katklar gz nnde bulundurulduunda kullanllk ikinci planda kalmaktadr.

Performans Grevlerillmek istenen zelliin bireyde sadece zihinsel beceri olarak gzlenmesinin yeterli olmad durumlarda eitim srecinde performans grevleri kullanlr. Performans grevleri rencilerin bilgi ve kavrama dzeyinde oluturduklar kazanmlar uygulama, analiz, sentez, deerlendirme gibi st dzey becerilere yanstabilmeleri asndan etkili aralardr.

st dzey becerileri gelitirmek amacyla hemen hemen her derste performans grevleri kullanlabilir. Fen ve teknoloji dersinde bir deney dzenei hazrlama, Trke dersinde bir konu hakknda makale yazma, matematik dersinde boyutlu nesnelerin kartondan rneklerini hazrlama ve hacimlerini hesaplama gibi farkl uygulama alanlar vardr.

Performans grevleri baka bir alma ile ilikilendirilmeden tek bana baz kazanmlara ynelik oluturulabilecei gibi, portfolyo dosyas almalarnn bir paras olarak da ilev grebilir. retmenlerin hangi derste, hangi nitede; ne tr performans grevleri verebilecei retmen klavuz kitaplarnda belirtilmitir. Bir performans grevi renciye verilirken mutlaka bu grevle ilikilendirilmi rubrik, derecelendirme lei gibi bir lme arac da renciye ayn anda verilir. Bu uygulamann nedeni rencinin grev iin kendisinden beklenilen performans standartlarn alglamas, onlardan haberdar olmas ve almasn bu ltlere gre ynlendirmesidir.

Performans grevi rnei

Matematik dersi, / 8. snf / Kurall ekillerden kurall saylara nitesiDerste rendiimiz fraktal kavramna uygun dzenlilikler gsteren bitki, nesne vb. rnekleri doadan bulup snfta sergileyiniz.

PERFORMANS GREVerik Dzeyi Snf Dzeyi Beklenen Performans Sre DeerlendirmeKiisel Geliim 8. Snf Yaratc dnme

Karar vermeAratrmaBilgi ve teknolojilerini

kullanmaletiim kurmaTrkeyi doru, gzel ve

etkili kullanma

4 hafta Dereceli puanlama anahtar

Sevgili renciler,Sizden 4 hafta ierisinde snfta sunacamz ve okul/snf gazetesinde sergilemek iin setiiniz meslekle ilgili rportaj yapmanz bekliyoruz.Bu alma sizin yaratc dnme, karar verme, aratrma, bilgi teknolojilerini kullanma, iletiim kurma; Trkeyi doru, gzel ve etkili kullanma becerilerinizin gelimesine katkda bulunacaktr.Bu almay yaparken izliyeceiniz yol:1. Belirlediiniz mesleklerden birini seerek rportaj yapacanz kiiyi tespit ediniz.2. Rportaj yapmak istediiniz kiiye rportaj yapma talebinizi nceden bildiriniz.3. Rportaj srasnda ilgili fotoraflar ekiniz.4. Rportaj yaptktan sonra rportajnz iin bir balk bulunuz.5. ektiiniz fotoraflar ve yazy gazetede yaymlanacak ekilde tasarlaynz.6. Tasarmnzda gerekli dzeltmeleri yapp rportajnza son eklini veriniz.Greviniz, retmeninizin size verecei Dereceli Puanlama Anahtarndaki ltlere gre deerlendirilecektir. Ayrca bu almadaki performansnz deerlendirmek iin siz de aadaki z Deerlendirme Formunu doldururunuz.alma sresince retmeninizden size rehberlik etmesini isteyebilirsiniz.

Proje grevleriProje grevleri aslen ve temelde bir performans grevidir. Ancak proje grevlerinin farkl adlandrlmalarnn iki temel gerekesi vardr. Birincisi performans grevleri nispeten daha ksa soluklu, proje grevleri ise nispeten daha uzun soluklu almalardr. kincisi ise performans grevleri daha ok uygulama dzeyine ynelik olduu halde proje grevlerinde sentez dzeyinde alamalarn daha n plana kmasdr.

Proje grevleri de ayn performans grevleri gibi renciye verilirken grevle ilikilendirilmi bir kontrol listesi, dereceli puanlama anahtar, rubrik gibi bir ara ayn anda renciye sunulur. Bylece rencinin alma iin beklenen standartlardan haberdar edilmesi ve almalarn buna gre ynlendirmesi salanr.

Proje grevi rnei

Fen ve teknoloji dersi / 8. snf / Doal sreler nitesiDepreme dayankl ok katl bir bina maketi hazrlama grevi

PROJEerik Dzeyi Snf Dzeyi Beklenen Performans alma ekli Sre DeerlendirmeZaman ve Mekn

8. Snf AratrmaProblem zmeYaratc dnmeBilgi ve teknolojilerini

kullanmaTrkeyi doru, gzel ve

etkili kullanmaKarar Verme

Grup almas 4 hafta Dereceli puanlama anahtar

Sevgili renciler,Barnma ihtiyac en temel ihtiyalardan biridir. Bu ihtiya insanlarn tarih boyunca ve kasabalar daha sonra da ehirler kurmalarna neden olmutur. nsanlar bu ehirlere kendi kltrlerini, inanlarn estetik zevklerini yanstarak yaadklar ehirleri dier ehirlerden farkl klmlardr. Teknolojinin ve insan ihtiyalarnn deimesiyle ehirlerde de baz deiimler gereklemitir. Bu deiimlerin bazlar olumlu, bazlaryla olumsuz olmutur.Bu projede sizden grup arkadalarnzla birlikte yaadnz ehrin 50 yl nceki hliyle imdiki hlini karlatrmanz, 50 yl sonraki hlini tahmin etmeniz ve bir bror hazrlamanz istenmektedir. Brornzde ehrinizin yaad ve yaayacan dndnz sorunlar ile bu sorunlarn nedenlerine ve zm nerilerine yer vermemiz gerekmektedir. Bu Proje sizin bilgi teknolojilerini kullanma, aratrma, problem zme, yaratc dnme, karar verme; Trkeyi doru, gzel ve etkili kullanma becerilerinizin gelimesine katkda bulunacaktr.Projeniz retmeniniz tarafndan 71. sayfadaki Dereceli Puanlama Anahatarndaki ltlere gre, ayrca arkadalarnz tarafndan Arkan Deerlendirme Formundaki ltlere gre deerlendirilecektir.

Performansn llmesinde Kullanlan lme AralarPerformans deerlendirmelerinin llmesi ve deerlendirilmesinde drt temel teknik kullanlr.1. eteleme lei2. Kontrol listesi3. Dereceleme lei4. Dereceli puanlama anahtar

(rubrik)

eteleme leiBir performans srasnda belirli davranlarn hangi sklkla olutuunu lmek iin kullanlan bir tekniktir.

Aadaki form okul ncesi eitimde be ya grubu ocuklarn velilerinin doldurmasna ynelik hazrlanm bir eteleme leidir.renci ad: Gzlem aral: Balang // Biti //Davran Gzlem skl1. Gece 22:00dan sonra uyudu. / / /2. stediklerini alayarak

yaptrmaya alt. /

3. Akam yemeini yarm brakt. / / / /

Kontrol listeleriKontrol listeleri bir performans oluturan davran paralarnn her birinin oluup olumadn denetleyen formlardr.

Aada ara srme davrann lmek iin gelitirilmi kontrol listesinin ksa bir blm gsterilmitir.Gzlenen: Tarih: Davran Evet Hayr1. Emniyet kemerini takt. X2. Aynalar kontrol etti. X3. Arabay sarsmadan hareket ettirdi. X4. Vites deiimlerinde arabay

sarsmad. X

5. Gerekli yerlerde sinyal verdi. X

Dereceleme leiGzlenen performansn sadece oluup olumadn deil, ayrca performansn hangi dzeyde olutuunu inceleyen gzlem formlardr.

Aada bir rencinin szel ve grsel sunumunu puanlamak iin hazrlanm bir dereceleme lei gsterilmitir.Ad - Soyad: Tarih: Davran Yetersiz Orta

DzeyBaarl

1. Konumalarn akclk dzeyi nedir? X

2. Ses tonunun etkili kullanlma dzeyi nedir? X

3. Konumaclarla gz temasnn kullanlma dzeyi nedir? X

4. Beden dilini etkili kullanma dzeyi nedir? X

Dereceli Puanlama Anahtar (Rubrik)Dereceli puanlama anahtarlar dereceleme leine benzer ancak aralarnda tek ama nemli bir fark vardr. Dereceleme leinde davranlar (ltler) iin puanlama dzeyleri verilir (1, 2, 3, 4, veya yetersiz / orta / baarl gibi). Oysa rubriklerde her davrann performans dzeylerine hangi durumda 1, hangi durumda 2, hangi durumda 3, hangi durumda 4 puan verilecei aka ve ayr ayr tanmlanmtr.

Dereceli Puanlama Anahtar (rubrik)Davran 1 2 31) Konumann

akcl------------

------------------------

2) Ses tonu ------------------------

------------3) Gz temas ------------

------------------------

Performans dzeyi

Performans dzeyinin tanmlanmas

Dereceleme lei ile dereceli puanlama anahtar arasndaki fark, performans dzeylerinin tanmlanma blmdr. Dereceleme leinde tanmlama yoktur. Rubrikte ise ayr ayr her davran ve her dzey iin tanmlamalar vardr.

Dereceleme leiDavran 1 2 31) Konumann

akclX

2) Ses tonu X3) Gz temas X

Performans dzeyi

FARK

Dereceli puanlama anahtarlar analitik ve holistik olmak zere iki trde oluturulur. Holistik rubriklerde rencinin rettii performans btncl bak asyla incelenir. Bunun iin holistik rubrikler btncl rubrik olarak da adlandrlrlar. Analitik rubriklerde ise bir performans ierdii alt boyutlara ayrlarak her boyuta ayr puan verilir.

BTNCL (HOLSTK) RUBRKAada 8. snf matematik dersi istatistik nitesinde rencilere verilmi bir performans devi holistik rubrikle puanlanmaktadr. Bu puanlamada renci almasnn tmne tek bir puan verilmektedir.

statistik nitesi Performans Grevi Btncl Puanlama AnahtarKonu: Veri analizi renci Ad: Tarih: Tanmlama PuanYorumlar doru yapm. Uygun matematiksel ilemlerde hata yapmam. Grafikle desteklenen mantksal sonular kartm.

5

Uygun matematiksel ilemleri kullanmada birka hata yapm. Grafikten sonular kartm. 4

Baz yanllklar olmasna ramen yorumlamaya alm. 3Yorumlar yanl. Sonular grafikle desteklenmemi. 2Matematiksel ilemler yanl. Yorum yaplmam. 1

ANALTK RUBRKAada bir ankete dayal istatistiksel inceleme performansnn analitik rubrikle puanlamas rneklendirilmitir. Formda drt alt boyuta ayr ayr puan verilerek puanlarn toplam alnmaktadr.LTLER KABUL (1)

EDiLEMEZGELTRLMEL (2) BAARILI (3)

RNEKLEME TEKN

Uygun teknik kullanlmam.

Teknik uygun. nemli hatalar var.

Uygun teknik kullanlm. Hata yok.

ANKET SORULARI Sorular istenilen bilgiyi toplamaya uygun deil.

Baz sorular uygun deil.

Tm sorular uygun.

STATSTKSEL ANALZ

Toplanan veriler zetlenmemi.

Verilerin bazlar yanl zetlenmi.

Veriler doru zetlenmi.

SONULARI FADE ETME

Sonular organize edilmemi.

Baz sonular yanl organize edilmi.

Tm sonular iyi organize edilmi.

Toplam puan: retmen nerileri:

Performans Puanlama Aralarnn Farkl Amalarla likilendirilmesiYukarda incelenen eteleme lei, kontrol listesi, dereceleme lei, dereceli puanlama anahtar kavramlar bir devin veya bir performansn llmesine ve deerlendirmesine ynelik hazrlanan aralarn teknik adlandrmasdr.

Bu aralar deerlendirmeyi kimin yapacana gre z deerlendirme formu, akran deerlendirme formu, retmen deerlendirme formu, grup deerlendirme formu gibi isimler alrlar.

Yani ayn form teknik yaps bakmndan dereceleme lei olarak adlandrlrken ayn zamanda rencinin kendisini deerlendirmesine ynelik hazrland iin z deerlendirme formu olarak adlandrlr. Yine bir form teknik yaps bakmndan kontrol listesi olduu halde, deerlendirmesi snf arkada tarafndan yaplaca iin akran deerlendirme formu olarak adlandrlr.

Etkinlikler ve Dier ada lme ve Deerlendirme AralarPortfolyo dosyalarndaki renci almalar younlukla performans grevi ve proje grevlerinden oluur. Ancak bunlarn yan sra farkl etkinlik almalar da portfolyo dosyasna katlabilirler.

Bu etkinliklerin bazlar incelenecektir:1. Poster2. Kavram haritalar3. engel bulmaca4. Tanlayc dallanm aa5. Kelime ilikilendirme testi6. Yaplandrlm grid7. Vee diyagram

Bu etkinlik trleri portfolyo dosyas ile ilikilendirilerek hazrlanabilecei gibi bamsz almalar olarak da kullanlabilirler. Bu almalar puan verilerek lme arac olarak kullanlabilecei gibi hibir puan verilmeden rencinin bilgilerini daha iyi dzeye gelmesi iin retici teknikler olarak da kullanlabilirler.

1. PosterPoster, bir derse ynelik olarak ve dersin yaps ile ilgili retmenin ynergeleri dorultusunda rencilerin oluturduklar byke bir kada, resim, izim, sembol, karikatr eliinde sunulan yazl metinden oluur.

Poster almalar sadece grsel sanatlar dersiyle ilgili deildir. Hemen hemen her derste kullanlabilir bir etkinliktir. Poster almalar bir performans grevidir. rnek:

Fen ve teknoloji dersinde yaadmz ilde ses kirliliine dikkat ekmek iin hazrlanabilecek poster,

Corafya dersinde depreme kar alnabilecek tedbirleri ifade eden poster,

Tarih dersinde kltrel tarihin gnmze aknn nemini gsteren bir poster hazrlanabilir.

Etkili bir poster almasnda verilecek mesajn ak ve dikkat ekici olmas, mesajn toplumsal bir yararnn iyi ifade edilmesi, karmak ve anlalmaz olmamas, btnlk ifade etmesi, kompozisyonun dengeli olmas nemlidir.

retmenlerin posterde bulunmas gereken zellikleri renciye yanstmas ve bu ltlerin rubrikler akl ile renci tarafndan alglanmasnn salamas nemlidir. Yukarda ifade edilen etkili bir poster iin ngrlen zellikler, aslnda posterin deerlendirilecei analitik bir rubriin de alt ltleridir.

2. Kavram HaritalarKavram haritalar; bir alandaki kavramlar arasndaki ilikileri yanstan ve bu ilikileri anlaml hale getiren balant alardr. Kavram haritalar aslnda kavramlar zihnimizde nasl ilikilendirdiimizin kada yansmalardr.

X, Y ile ayn ey midir? X ve Y alt balk olarak Znin alt kmesi midir? X, Y, Zye toplam olarak bir isim verilebilir mi? X, Yden daha geni ve kapsaml bir durum mudur? gibi sorular kavram haritalarnda ilikilendirilerek somutlatrlr.

Kavram haritalar eitimde farkl amalar iin kullanlabilir. En bilindik kullanm ekli, retmenin konunun isel yapsndaki kavramlar ilikilendirerek renciye sunmasdr. Bu kullanm ekli, Ausubelin renme yaklamnn nemli bir noktasn oluturur.

Ausubel, anlaml renme oluabilmesi iin retmenin zihnindeki kavramsal ilikileri kavram haritalar ile rencilere sunabileceklerini sylemitir. Bir retmenin fen ve teknoloji dersinde tahtaya yazabilecei bu kavram haritas durumu rneklendirir:

Gei Sblimleme

Maddenin Bulunabilecei Fiziksel Durumlar

Katkatlama erime younlama buharlama

Sv Gaz

Yukardaki basit kavram haritas dersin ieriindeki bir n rgtlenmeyi renciye hazr olarak sunar. Kavram haritalarnn dersin bilimsel ieriini doru ilikilerle renciye yanstmas gerekir.Yukarda belirtilen uygulamann dnda kavram haritalar lme arac olarak da kullanlabilirler. lme arac olarak kullanm iki trde oluturulur.

1. Bir snavn veya etkinliin paras olarak retmen eksik braklm kavram haritasnn renci tarafndan tamamlanmasn ister. Bu uygulama ders ii etkinliklerde izleme amal kullanlabilecei gibi dzey belirleme testlerinde bir madde olarak da kullanlabilir.

rnek: Fen ve Teknoloji dersi / 7. SnfAadaki kavram haritasnda soru iareti konulan 1 ve 2 numaral yerlere hangi kavramlar gelmelidir? Kutucuklarn iine yaznz.

Hcre Blnmesi

Mitoz

Eeyli reme

ki trde gzlenir.

Salar. Salar.

? (1)

? (2)

Cevap (1) MayozCevap (2) Byme

2. Kavram haritalarnn lme arac olarak kullanlmasnn ikinci yolu ise renciden belirli bir ana kavram etrafnda kavram a oluturmasn istemektir. renciye ilenen niteyle ilgili birka anahtar kavram verilerek kavram a oluturmas istenilir. Bu tr almalar renci iin performans grevi nitelii tar.

rnek:

8. snf fen ve teknoloji retmeni Nursel Hanm rencilerine Maddenin Yaps ve zellikleri nitesinin sonunda bir dev vermitir.nitemizde geen aadaki anahtar kavram kullanarak nitede rendiklerimizi gsteren bir kavram a oluturunuz. Oluturacanz almada mmkn olduunca ok kavram sisteme doru olarak katmaya alnz.Anahtar kavramlar1. Madde2. Atom3. Kimyasal tepkime

Aydn adl renci yukardaki devle ilgili aadaki almay yapar.

Periyodik Sistem

birleerek oluturur

birleerek oluturur

elementler ayrlrlar

Asit-Baz tepkimesi Yanma tepkimesi

Kimyasal tepkime

ierir

ierir

olabilir

Asit Baz

olabilir

Atom

ierir

Madde Madde

element

Metal Ametal Yarmetal

Aydn adl rencinin bu almasnn ana mant dorudur. Ancak detaylarda baz kk hatalar iermektedir. retmenin bu almay bir rubrik aracl ile incelemesi, puanlamas ve Aydna geribildirim vermesi gerekir. Tm bunlar yapldnda nitedeki bilgilerin yaplandrlm bir zeti Aydn iin bir kazanma dnr.

Bu dev puanlanarak portfolyo dosyasna da konabilir. Bu trden bir renci almasnn deerlendirilmesinde aadaki ltler nemlidir:1. renci anahtar kavramlardan hareketle doru

kavramlara ynelmi midir?2. Kavramlarn hiyerarik ilikisi (ilem ve

kaplam) doru ilikilenmi midir?3. Kavramlar arasndaki ierir - kapsar - olabilir

gibi ara balantlar doru kurgulanm mdr?4. apraz balantlar doru kurgulanm mdr?5. Kurgulanan kavram a yeterli genilikte midir?

Bu sorulara olumlu yant verdiimiz bir renci almas baar ile tamamlanm demektir. Aslnda bu sorular bir kavram haritasnn nasl olmas gerektiini aklayan temel ynergeler ve ltlerdir.

4. engel Bulmacaengel bulmaca bir nite sonunda nitedeki kavramlar tekrarlamak amacyla bir etkinlik olarak kullanlabilir. Bunun yan sra bir izleme veya dzey belirleme snavnda alt test olarak kullanlarak lme arac grevi stlenebilir.

Ancak engel bulmaca ile tek bir snav yapmak mantkl deildir. Sorgulayabilecei alann darl gz nnde bulundurulduunda ancak bir testin soru tipinin eitlenmesi amacyla kullanlabilir.

rnek:

1. nsanolunda bymeyi salayan kavramdr. (Mitoz)

2. Anne ve babadan gelen iki hcrenin birlemesi ile oluan yeni yavrunun ilk temel hcresine verilen addr. (Zigot)

3. Organizmalarda genetik bilginin tm potansiyeline verilen addr. (Genotip)

4. Genlerde var olan ifrelerin aktiflemesini ilgili organ ve alclara tayan molekl paralarnn olutuu temel kimyasal yapdr. (Protein)

23

4

1

5. Tanlayc Dallanm AaYnerge: Aada kutu iinde verilmi cmlelerin doru veya yanl olduunu belirleyerek ilerleyiniz. Hangi ka geldiinizi formun altndaki blme belirtiniz.

Uygur devleti bugnk ran snrlar iinde bulunan corafyada kurulmutur.

Tarihte kurulmu Trk devletlerinin tamam Asya ve Avrupa ktalarnda yer almaktadr.

Memlkller Devletini ykan g Anadolu Seluklulardr.

Orta Asya, Afganistan, Hindistan corafyasnda kurulan Trk devletlerinin tamam slamiyet ncesindedir.

Anadolu Seluklu Devletini ykan g indir.

Msrda kurulan Trk devletlerinin tamam slami Trk devletidir.

Atilla, Orta Asya Hun Devletinin hkmdardr.

1. kD

D

D Y

Y

Y

2. k

3. k

4. k

Hangi ka geldiinizi belirtiniz: .....

6. Kelime likilendirme TestiBu teknikte retmen nite ile ilgili anahtar bir kavram verir ve rencilerden bu kavramn kendilerine hangi kavramlar artrdn listelemesini ister. Anahtar kavrama verilen cevap says ve rencilerin verdikleri cevaplarn anahtar kavramla rtme dzeyi rencinin zihinsel bilgileri hakknda retmene bilgi verir. Bu teknikte rencilere puan verilebildii gibi puan verilmeden sadece bir retim teknii olarak da kullanlabilir.

rnek:

Temel Kavram = Atom1. Atom = 2. Atom = 3. Atom = 4. Atom = 5. Atom = 6. Atom = 7. Atom = 8. Atom =

7. Yaplandrlm GridYnerge: Aadaki grid omurgal ve omurgasz hayvanlara ait rnekleri iermektedir. Kutucuklardaki numaralar bu konu ile ilgili gridin altnda size yneltilen sorular cevaplamak iin kullann. Ayn kutucuk numarasn bir ya da birden fazla sorunun cevab olarak kullanabilirsiniz.

SVRSNEK YUNUS KELEBEK4

YENGE5

ALABALIK6

KERTENKELE7

ATMACA8

SOLUCAN9

SEMENDERS.1. Yukardaki kutucuklardan hangileri omurgal hayvanlar grubuna dahil olan canllar ierir?a) Uygun kutucuklar seiniz (Cevap 2, 5, 6, 7, 9)b) A kknda setiiniz hayvanlar balk-kurbaa-srngen-ku-memeli dorultusunda sralaynz (Cevap 5,9, 6, 7,2)S.2. Yukardaki kutucuklardan hangileri omurgasz hayvanlar grubuna dahildir?S.3. (Bahar ve dierleri, 2010:65)

8. Vee DiyagramVee diyagram genellikle laboratuvar almalar ile ilgili kullanlan bir tekniktir. Ancak farkl amalarla da ilikilendirilebilir.

Etkinlikten nceBildiklerimiz.....................................................................n kavramlarmz.....................................................................

Uygulama srecinde yaplanlar............................................................................................

UygulamaUlatmz sonular.....................................................................Yaplandrlm bilgi.....................................................................

Etkinlikten sonra

Verilen Vee diyagram rnei bir deney iin hazrlanmtr.1. Blmde renci deney

ncesindeki bilgilerini yanstr.2. Blmde uygulama sreci

kaytlar yazlr. 3. Blm ise sonu blmdr

ve burada renci ulat sonular zetler.

Vee diyagramlar deneylerin yan sra rencinin performans grevi zeti, kitap zeti, ders zeti gibi her trl bilgiyi yaplandrmas amac ile de kullanlabilir.

Vee diyagramlarn renci hazrlayabildii gibi retmen tarafndan hazrlanm vee diyagramlar retme teknii olarak da kullanlabilir.

Bu teknikte temel ama, rencilerin bir problemi bilisel olarak yaplandrmasn salamaktadr.

Vee diyagramlar bir lme arac olarak kullanlabilir. rnein, fen ve teknoloji dersinde 5 laboratuvar almasnn sonunda vee diyagram hazrlanmas istenilir ve bu almalar puanlanabilir. Daha sonra bu be puann ortalamas alnarak bir performans notu oluturulabilir.

Bu teknik renciler tarafndan iselletirilirse hayatn her safhasnda teknik bir problemin incelenmesi ve zmlenmesi iin yntem olarak kullanlabilir.

rnek:

rencilerin belli bir konuda kendileriyle ilgili bilgi, beceri, tutum ve davranlarn yorumlamalarna .......; ara - gere kullanma, deney yapma ya da proje hazrlama vb. becerilerinin puanlama kriterleri kullanlarak deerlendirmesi srecine ......... denir.Bu paradaki boluklara aadakilerden hangisindeki szckler srasyla getirilmelidir?A) z deerlendirme - rubrik (puanlama ynergesi)B) Performans deerlendirme - gridC) z deerlendirme - performans deerlendirmeD) Portfolyo (renci rn dosyas) - dallanm aaE) Performans deerlendirme - akran deerlendirme

rnek:

I. engel bulmacaII. Vee diyagramIII. Kavram haritasIV. Yaratc dramaYukardakilerden hangileri lme ve deerlendirme amacyla da kullanlabilir?A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

rnek:

Standart testleri eletiren bir retmen aadaki aklamay yapmtr.oktan semeli maddelerden oluan standart testlerde ou zaman gerek hayatta karlklar olmayan, snav iin retilmi problemler kullanlmaktadr. Ancak biz rencilerimizin gerek yaamda karlaacaklar trden problemler zmelerini isteriz. stelik bu standart snavlarda renciler problemleri zerken hibir ara, kaynak ve materyal kullanmamaktadr. Oysa gerek yaam problemlerinin zmnde farkl aralar ve kaynaklar kullanlr. Ayrca oktan semeli madde tr genellikle alt dzey becerileri ne karmaktadr. Gerek yaam problemlerinin zmnde ise temel becerilerin yan sra yaratclk ve st dzey dnme becerileri de kullanlmaktadr. Bu nedenlerle okullarmzda farkl bir deerlendirme yaklamnn kullanlmasn destekliyorum.Bu aklamay yapan retmenin okullarda hangi deerlendirme yaklamn desteklemesi beklenir?A) Biimlendirici B) Dorudan C) Geleneksel D) Mutlak E) Tamamlayc

rnek:

Dereceli puanlama anahtar (rubrik) kullanlmas, lme aracnn en ok hangi zelliinin iyilemesinde etkili olur?A) Kapsam geerliiB) Grn geerliiC) ObjektiflikD) tutarllkE) Kullanllk

rnek:

Bir ilkretim retmeni rencilerinden yaptklar rnleri, aratrma raporlarn, nite testlerini ve etkinlik raporlarn bir dosyada toplamalarn ve sene sonunda kendisine teslim etmelerini istemitir.Aadakilerden hangisi retmenin bu uygulamasnn gerekelerinden biri olamaz?A) rencilerin kendi geliimlerini takip etmelerini

salamakB) Velileri rencilerde meydana gelen deiim ve

gelimeler asndan bilgilendirmekC) En iyi dosyay seerek renciler arasnda rekabet

ortam oluturmakD) retim srecini de deerlendirme srecine katmakE) rencilerin farkl zelliklerini ortaya karabilmek

rnek:

nsan nefesinden, kandaki alkol dzeyini len alkolmetrelerin kullanlmad bir lkede, trafik polisleri alkol kontroln yedi adm testi ile yapmaktadr. Bu testte, kontrol yaplacak srcden dz bir izgi zerinde yedi adm atmas istenir. lgili trafik polisi ise srcnn yryn gzlemleyerek aadaki formu doldurur.

Evet HayrSrc aklamalarmn bitmesini beklemeden izgi zerinde yrmeye balad. [ ] [ ]

Src dengesini salayabilmek iin kollarn yana aarak yrd. [ ] [ ]

Src yedi admdan daha az veya daha fazla adm att. [ ] [ ]Src dz izgiden saparak yrd. [ ] [ ]

Srcnn gzlenmesi sonucunda formdaki maddelerden iki veya fazlas Evet olarak iaretlenmi ise src, alkoll olarak deerlendirlip kendisine ceza kesilmektedir.Trafik polisinin kulland form iin aadaki terimlerden hangisi kullanlabilir?A) Kontrol listesi B) z deerlendirme formu C) Rubrik D) Tutum lei E) Yaplandrlm grid

rnek:

retim ilke ve yntemleri dersinde renciler birer sunum yapmtr. Daha sonra retim yesi, aadaki puanlama aracn kullanarak her bir renciden yapt sunum hakkndaki yarglarn bildirmelerini istemitir.

ounlukla Bazen NadirenDinleyicilerle gz temas kurdum. [ ] [ ] [ ]Dinleyicilere dndrc ve ynlendirici sorular sordum. [ ] [ ] [ ]

Ses tonumu etkili kullandm. [ ] [ ] [ ]Dinleyicileri soru sormalar iin cesaretlendirdim. [ ] [ ] [ ]

retim yesinin kullanm olduu puanlama arac aadakilerden hangisidir?A) Kontrol listesiB) Analitik rubrikC) Btncl rubrikD) z deerlendirme formuE) Akran deerlendirme formu

rnek:

Portfolyolardan elde edilen puanlarla ayn konulara ilikin hazrlanm objektif testlerden elde edilen puanlar arasndaki ilikinin incelenmesi

Portfolyolardan elde edilen puanlarla bu portfolyonun kapsamna ilikin daha sonradan ortaya kacak performans lleri arasndaki ilikinin incelenmesi

Farkl retmenlerin ayn portfolyolara verdii puanlar arasndaki ilikinin incelenmesi

Portfolyo deerlendirmesine ilikin yukarda verilen yntemler aadaki amalardan daha ok hangisini gerekletirmek iin kullanlmaktadr?

A) Portfolyo deerlendirmesinde kullanlacak puanlama ynergelerini hazrlamak

B) Portfolyolardan elde edilen verilerin gvenirliini ve geerliini salamak

C) rencilerin ilenen konulara ilikin renme dzeylerini saptamak

D) rencilerin sergileyebilecei en iyi almalar belirlemek

E) rencilerin nceki eitim hayatnda gsterdikleri performans ortaya karmak

rnek:

lkretim dzeyinde okutulan medya okuryazarl dersi retim programnda yer alan bir kazanm yledir: nternette bilgiye eriim, haber okuma, sohbet, e-posta, uzaktan eitim gibi etkinlikleri uygulamal olarak gerekletirir.Bu kazanmn gerekletirilme derecesini belirlemek amacyla kullanlabilecek en uygun deerlendirme yntemi aadakilerden hangisidir? A) Kavram haritas B) Performans greviC) Szl snav D) Vee diyagram E) Yaplandrlm grid