Kosmetologia pielęgnacyjna

112. NMF i TEWL – omów skład i zastosowanie w kosmetyce.

NMF- naturalny czynnik nawilżający utrzymania nawodnienia warstwy rogowej, zawiera: wolne aminokwasy(40%) zwłaszcza serynę i cytrulinę; kwas pirolidowokarboksylowy lub kwas piroglutaminowy (PCA) (12%), mocznik (7%), mleczany (12%), składniki mineralne (Cl+, Na+, K+, Ca+, Mg) (18%); cukry (3,5%) fruktoza, mannoza, galaktoza.Skład ten warunkuje zatrzymanie wilgoci w naskórku, przez co NMF uznaje się za czynnik uelastyczniający skórę. W przypadku jego niedoboru naskórek staje się suchy, a w konsekwencji popękany oraz pokryty drobnymi zmarszczkami i fałdkami. Kosmetyki które zawierają NMF są najbardziej efektywnie nawilżającymi i odmładzającymi skórę.TEWL- przeznaskórkowa utraty wody określa ilość wody traconej przez skórę, ale nie wlicza się wody utraconej z potem. Uszkodzenie którejkolwiek ze składowych naskórka powoduje zwiększenie przez naskórkowej utraty wody, prowadząc do zmian w postaci nadmiernego rogowacenia skóry, charakteryzujących się suchością, łuszczeniem, szorstkością, pęknięciami i towarzyszącym świądem. Związki nawilżające w połączeniu ze składnikami okluzyjnymi, stosowane jedynie jako składniki nawilżające mogą zwiększać TEWL. Środki nawilżające o działaniu okluzyjnym:-wazelina- szybko zmniejsza TEWL o 99%,-olej mineralny- zmniejsza TEWL o ok.40%,-parafina płynna- tworzy warstwę ochronną, zmniejsza TEWL,-Dimeticon- zmniejsza TEWL bez uczucia tłustej skóry.

113. Jonoforeza i sonoforeza – wymień i omów substancje aktywne używane w kosmetyce.

Jonoforeza- zabieg z użyciem elektrycznego prądu stałego, który pomaga wprowadzić do organizmu przez skórę substancje aktywne (leki, preparaty kosmetyczne). Anoda +, katoda -.Skóra do zabiegu powinna być dobrze odtłuszczona. Używa się zazwyczaj gotowych substancji- ampułek. Chlorek wapnia- działanie łagodzące, odczulające, zmiękczające, przyspiesza regenerację tkanek, stosowany w seriach do skór naczyniowych z cauperosą, trądzikiem różowatym, nerwicą naczyniowo- ruchową skóry.Jodek potasu-silnie oddziałuje na tkankę łączna, wskazany dla skór z bliznami, bliznowcami, zgrubienia łącznotkankowe, zrosty, ale zbyt duże podawanie może pogłębić nadczynność tarczycy, przy tej chorobie.Witamina C- uelastycznienie ścianki naczyń, wzmaga odporność. Wykonuje się przy odmrożeniach, trądziku pospolitym, różowatym, przebarwieniach, zwiotczeniu skóry.R-r sody oczyszczonej- działanie zmiękczające, przeciwzapalne, antyłojotokowe, bakteriobójcze, stosowane w leczeniu łojotoku, trądziku pospolitego.Siarczan cynku (anoda +)- w trudno gojących się ranach, drożdżyce paznokciSiarczan miedzi (anoda +)- ściągające i odkażające, w grzybicy dłoni i stópSalicylan sodu (katoda -)- zwiększa przepuszczalność naczyń włosowatych, zmniejsza odczyny zapalne i objawy bólowe, trądzik pospolity, łojotok, odmrożeniaChlorowodorek prokainy (anoda +)- rozszerza naczynia włosowate, znosi napięcie ścian naczyń tętniczych, działa odżywczo, przeciwbólowo; nerwobóle, zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie korzonkówJonoforezę wykonujemy co 2-3 dni, góra 10 zabiegów.Przeciwwskazania:-duże rany-uczulenie na prąd stały-rozrusznik-nieregularne ciśnienie-stany zapalne migdałów-okołozębowe stany zapalne-tendencja do zatoru-gorączkaSonoforeza- jest to metoda, która wykorzystuje wibracje ultradźwiękowe do działania na głębsze warstwy skóry poprzez stymulujący mikromasaż.Sonoforeza to przede wszystkim relaksujący masaż oraz niezwykle wydajny sposób wtłaczania w głąb skóry substancji odżywczych oraz aktywnych. Podczas zabiegu wytwarzane jest ciepło wewnątrz skóry, które penetruje tkanki. Sonoforeza również odpręża skórę i mięśnie poprzez głęboki mikromasaż, który poprawia przepływ krwi i limfy. W rezultacie poprawiony jest metabolizm komórek oraz ich regeneracja. Emitowane podczas zabiegu

1

ultradźwięki przyczyniają się do ułatwienia penetracji substancjom leczniczym, które działają: uszczelniając naczynia krwionośne, leczą zmiany trądzikowe, dotleniają oraz kondycjonują skórę.Podczas zabiegu sonoforezy stosowane są ampułki wypełnione substancjami odżywczymi i aktywnymi. W profilaktyce przeciw rozszerzaniu się naczynek krwionośnych, najczęściej używane są:- witamina K,- witamina PP,- wyciąg z arniki górskiej, - wyciąg z kasztanowca.Witamina K wpływa pozytywnie na regulację krzepnięcia krwi, przez co likwiduje tzw. pajączki widoczne na skórze. Natomiast witamina PP uszczelnia naczynka krwionośne, chroniąc je przed pękaniem. Wyciąg z arniki górskiej wspomaga krążenie krwi, niweluje zaczerwienia na skórze i wzmacnia naczynia krwionośne. Wyciąg z kasztanowca działa przeciwzapalnie, zmniejsza skłonność naczynek krwionośnych do pękania oraz intensywnie nawilża skórę. Ponadto, usuwa on zmęczenie i dogłębnie nawilża skórę.Sonoforeza jest bezpiecznym zabiegiem, niemniej jednak istnieją pewne przeciwwskazania do jego przeprowadzenia, są nimi:- choroby nowotworowe,- metalowy implanty w ciele,- choroby żył,- niewydolność serca,- ciąża.

114.Wymień dermatozy najczęściej spotykane w gabinecie kosmetycznym.

-trądzik pospolity -kaszak-trądzik różowaty -rogowacenie mieszkowe- rosacea -piegi-łuszczyca -mięczak zakaźny-grzybica -brodawki-blizny, bliznowacenie -włókniaki -przebarwienia-łojotok-skóra atopowa-wyprysk-opryszczka-pokrzywka-zaskórnik-prosak

115. Cauperose i rosacea – omów schorzenia i metody postępowania w gabinecie kosmetycznym.

Couperose - rozszerzone naczynka.

Rozszerzone czy też popękane naczynka krwionośne na twarzy mogą być skutkiem nadużywania kąpieli słonecznych latem, przemarznięcia twarzy zimą, nadmiernego wysiłku fizycznego lub objawem choroby o nazwie rosacea - trądzik różowaty. Kruchość naczynek krwionośnych jest też czasem cechą dziedziczną.

Najczęstszą i najbardziej radykalną metodą leczenia jest usunięcie popękanych naczynek. Polega ona głównie na zamknięciu naczynek krwionośnych z obu stron poprzez przerwanie ich ciągłości. Wybór metody zależy od rozległości zmian i jej umiejscowienia. Najczęściej stosuje się zabiegi: -Elektrokoagulacji-Kriochirurgii-Laserowego zamykania naczynek-Inne: jonoforeza, galwanokaustyka, elektroliza, termoliza

2

Zaleca się też stosowanie preparatów uszczelniających ściany naczyń włosowatych i zwiększających ich elastyczność, poprawiających mikro krążenie i działających przeciwzapalne.

Rosacea - trądzik różowaty jest chorobą przewlekłą, ograniczoną do skóry twarzy, rozwijającą się na podłożu zaburzeń naczyniowych i łojotoku. Częstość występowania wynosi 10-15% populacji, częściej chorują kobiety, natomiast cięższe postacie występują u mężczyzn. Jest dermatozą o wieloletnim przebiegu występującą u ludzi dojrzałych, najczęściej po 30 r.ż. Pierwszym stadium rozwoju trądziku różowatego jest rumień, który cechuje się napadowymi zaczerwienieniami pod wpływem emocji, zmian temperatur, pikantnych posiłków, czy wypiciu alkoholu. W kolejnym etapie do utrwalonego rumienia dołączają się grudki i krostki. Wówczas potrzebna jest pomoc dermatologa. Postać przerostowa głównie nosa dotyczy prawie wyłącznie mężczyzn i wymaga usunięcia zmian np. krioterapią. Prawdziwa przyczyna powstawania choroby nie jest do końca poznana. Wskazuje się na mechanizm immunologiczny, zakażenie roztoczem Demodex folliculorum oraz pewien udział zakażeniem Helicobacter pylori.

Czynniki predysponujące:palenie papierosów, picie kawy i alkoholu, pikantne potrawy, stres, prom. UV, nagłe zmiany temperatur, intensywne ciepło i mróz, skażenia środowiska, narażenie na środki chemiczne oraz niewłaściwa pielęgnacja.

Makijaż korekcyjny przy trądziku różowatymKorektę nakłada się na całą powierzchnię zmiany, zazwyczaj na kości jarzmowe i nos. Trądzik różowaty jest trudną zmianą do korygowania, ze względu na różne tonacje kolorystyczne, od czerwonych po fiołkowo fioletowe. Należy mieszać kolory i pamiętać o zasadzie im mniej tym lepiej.W przypadku couperose i rosacea skórę należy traktować zawsze jak wrażliwą. W pielęgnacji należy bezwzględnie unikać mydeł zasadowych, toników i aktywnych kremów. Tonik należy zastąpić wodą termalną . Powinno się chronić cerę przed słońcem kremami ochronnymi z wysokimi filtrami, ale także przed wiatrem i mrozem.

W gabinecie należy zredukować podrażnienia, zaczerwienienia i zmiany naczyniowe, zregenerować, wzmocnić i odbudować funkcję bariery naskórkowej.

Kosmetyki dla cery wrażliwej ze skłonnością do rozszerzania i pękania naczyń – kremy z witaminami C, E, K, z olejem z wiesiołka, z avokado, z kwasem hialuronowym, z naturalnym czynnikiem nawilżającym, d-pantenolem.

116. Sklasyfikuj rodzaje masek kosmetycznych i omów wybranej skład i działanie.

Maska jako zabieg kosmetyczny jest jedną z najstarszych form upiększania. Stosowanie ich w nowoczesnej kosmetyce staje się coraz bardziej popularne i jest nieodzownym zabiegiem lub częścią zabiegu kosmetycznego. Nowoczesne maski dają przy umiejętnym doborze składników i prawidłowym stosowaniu, efekt przewyższający działanie kremów i innych preparatów kosmetycznych. Niektóre maski dają efekt natychmiastowy, ale krótkotrwały, po innych widoczne zmiany uzyskuje się dopiero po kilkakrotnym zastosowaniu.

Maski:Rozgrzewające, ściągające, ziołowe, upiększające(porcelanowe), odżywcze, parafinowe, specjalne.

Maski ziołowe

3

Powinny być odpowiednio dobierane do rodzaju skóry. Przy skórach suchych i normalnych stosuje się więcej ziół z zawartością związków śluzowych i skrobi. Dodaje się do nich zioła pobudzające, uwzględniając właściwości indywidualne cery. Przy skórach tłustych maski powinny zawierać zioła mające oprócz właściwości rozmiękczających i łagodzących także bakteriobójcze i bakteriostatyczne.

Maska ziołowa dla cery tłustej i mieszanej:SKŁAD: Kaolin, siemię lniane, skrzyp polny i szałwia.Składniki wg INCI: Magnesium Silicate, Semen Lini, Equisetum Arvense, Salvia Officialis.

117. Masaż kosmetyczny – definicja, wskazania i przeciwwskazania.

Masaż kosmetyczny stosowany jest we wszelkiego rodzaju gabinetach i salonach kosmetycznych. Osoby go wykonujące, należą do grona wykwalifikowanych i dyplomowanych kosmetyczek. Jest on stosowany w różnorakich celach (profilaktyczno-pielągnacyjnych, korekcyjnych, regenerujących) mających za zadanie podtrzymanie elastyczności skóry, zapobiegając tym samym, powstawaniu zmarszczek. Masaż kosmetyczny trwa ok. 20 minut. Może poprzedzać zabieg oczyszczania skóry. Do prawidłowego wykonania masażu niezbędne są odpowiednie kremy, żele, koncentraty, jak również różnego typu maseczki. Wskazania:Właściwie przeprowadzony masaż kosmetyczny pobudza krążenie limfy, a co za tym idzie, różnych gruczołów, ułatwiając tym samym, przemianę materii i oczyszczenie organizmu z toksyn. Relaks, odprężenie, uspokojenie.Przeciwwskazania:stany zapalne, alergiczne i zakaźne skóry; usunięcie zęba i zmiany ropne okołozębowe; stan ropny migdałów; guzki w przebiegu węzłów chłonnych; zaawansowana miażdżyca naczyń; stany gorączkowe; wady serca; wysokie nadciśnienie tętnicze; zapalenie żył i świeże zakrzepy; nadczynność tarczycy (nie można masować szyi);zmiany skórne niewiadomego pochodzenia;choroby psychiczne.

123. MODZEL

– jest to niezbyt wyraźna odgraniczona zmiana polegająca na zgrubieniu skóry(hiperkeratozie) w miejscu przewlekłego drażnienia mechanicznego

– Powstaje w wyniku długotrwałego ucisku jako reakcja obronna skóry– Uraz mechaniczny(na rękach powstają na skutek ciężkiej pracy fizycznej, a na stopach na skutek ucisku

niedopasowanego obuwia) - Do powstania modzeli przyczynia się wrodzona skłonność do nadmiernego rogowacenia oraz zaburzenia nerwowo-troficzne w przebiegu chorób neurologicznych OBJAWY:-Zgrubienia skóry niezbyt wyraźnie odgraniczone-często w charakterystycznych miejscach dla działających czynników, np. palce wioślarza, kolana zakonników-obraz nadmiernego rogowacenia skóry na stopie, najczęściej jest kształtu kolistego, czasem nieregularnego, barwy żółtej lub żółtobrunatnej- dolegliwości subiektywne- upośledzenie czucia, czasem dolegliwości bólowe przy chodzeniu.

4

NAGNIOTEK, ODCISK

jest to najczęściej mała, odgraniczona grudka hiperkeratolityczna z obecnością czopa lub rdzenia w części centralnej.

-powstaje wskutek ucisku np. ciasnych butów lub nieprawidłowości anatomicznychOBJAWY:

- Żółte kopulaste grudki około 5-6 mm z centralnym czopem lub rdzeniem co odróżnia je od modzeli - Zazwyczaj są wrażliwe na ucisk

PALUCH KOŚLAWY

- (łac. hallux valgus), jest schorzeniem wynikającym m.in. z noszenia obuwia, zwłaszcza za ciasnego, na wysokim obcasie lub o wąskich noskach. Wysoki obcas niewłaściwie skonstruowanego obuwia powoduje przeciążenie przedniej części stopy, czego skutkiem jest obniżenie łuku poprzecznego i w następstwie poszerzenie przodostopia (płaskostopie poprzeczne). Natomiast spiczasty kształt butów bezpośrednio powoduje koślawe ustawienie palucha. Uważa się, że by wada mogła się rozwinąć muszą istnieć predyspozycje w budowie stopy, natomiast obuwie powoduje nasilenie dolegliwości i przyspieszenie postępu deformacji

Dużą rolę w występowaniu wady (schorzenia) odgrywają predyspozycje genetyczne. Do czynników predestynujących zaliczyć należy także otyłość oraz stojący tryb życia. Częściej występuje u kobiet, co tłumaczy się słabszym układem więzadłowo-torebkowym ich stóp. Grupą szczególnie zagrożoną są kobiety uprawiające taniec klasyczny (balet) ze względu na niefizjologiczne obciążenia stóp w pointach.

Pod wpływem zniekształceń zmienia się biomechanika stopy. Nierównomiernie rozkłada się ciężar ciała, paluch nie jest już wystarczająco silnym punktem podparcia w czasie chodu. Pogarsza się wytrzymałość struktur stabilizujących stopę, osłabieniu ulegają mięśnie. W skrajnych przypadkach pojawia się stan zapalny torebki stawowej stawu śródstopno-palcowego palucha, obrzęk okolicy, bolesność, i może wystąpić również przerost nasady dalszej pierwszej kości śródstopia. Stan taki może być wskazaniem do leczenia operacyjnego. Mniej zaawansowane zmiany poddają się na ogół leczeniu zachowawczemu polegającemu na noszeniu odpowiednich wkładek ortopedycznych oraz odprowadzaniu palucha na zewnątrz przez umieszczenie specjalnych wkładów silikonowych między paluch a drugi palec.

122

PEDICURE KOSMETYCZNY- zabieg obejmujący: zmycie lakieru z płytki paznokciowej i opiłowanie paznokci, wygładzenie, usunięcie zrogowaciałego naskórka za pomocą tary lub frezarki, zakończony jest masażem(krem na stopy) i nałożeniem lakieru na płytkę paznokciową.

PEDICURE LECZNICZY-zabieg obejmujący czynności wykonywane przy pedicure kosmetycznym oraz rozszerzony o zabieg:

- usuwania modzeli, odcisków, zrogowacenia i pęknięć na piętach, korektę wrastających paznokci

121

WITAMINA A

Określenie witamina A dotyczy pewnych związków naturalnych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego wykazujących aktywność biologiczną. W skład tych substancji wchodzi retinol w pełni aktywny oraz produkty jego utleniania. Retinoidy zawarte w kosmetykach służą uzupełnieniu niedoborów witaminy A w skórze przyczyniających się do odnowy naskórka, aktywują zachodzące w nim procesy i regenerują jego warstwy. Witamina A znajdująca się w kosmetykach właściwie dozowana, wykazuje korzystny wpływ na skórę, włosy i

5

paznokcie. Należy do tzw. Witamin młodości, gdyż ma wpływ na opóźnianie zmian pojawiających się na skutek procesów starzenia.

Działanie preparatów kosmetycznych zawierających Retinoidy na skórę:

-zmiękczanie naskórka

-wygładzanie powierzchni skóry

-zmniejszenie rogowacenia naskórka

-poprawa kolorytu skóry

-odpowiednie nawilżenie skóry

-zwiększenie zawartości protein, zwłaszcza kolagenu w skórze właściwej

-osłabienie przebarwień na skórze

-pomoc w leczeniu zmian patologicznych skóry: trądzik, czyraczność

-ochrona skóry przed promieniowaniem UV

WITAMINA E

Jest biologicznym antyutleniaczem(chroni wrażliwe składniki preparatów kosmetycznych). W kosmetyce wit. E jest ważnym składnikiem pielęgnacyjnym poprawiającym nawilżenie i sprężystość skóry. Zaleca się ją jako dodatek do preparatów stosowanych do ochrony przed słońcem i po opalaniu. Naturalny tokoferol skóry znajduje się w błonach komórkowych, zabezpiecza je przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych. Witamina E przywraca skórze równowagę i hamuje procesy starzenia.

Działanie witaminy E na skórę:

-biologiczny antyutleniacz

-unieczynnianie wolnych rodników

-zapobieganie przedwczesnemu starzeniu się skóry w wyniku przyspieszenia tworzenia się kolagenu i elastyny

-ochrona przed promieniowaniem UV

-uodpornienie na fotoalergię

-zwiększenie nawilżenie skóry

-wspomaganie ukrwienia tkanki łącznej skóry i błon śluzowych

6

124. JAKA JEST RÓŻNICA POMIĘDZY MANICURE BIOLOGICZNYM A TRADYCYJNYM. PROSZĘ OPISAĆ KOLEJNE ETAPY.

Manicure biologiczny- polega na pielęgnacji płytki paznokcia nieinwazyjnymi metodami. Nie używa się żadnych narzędzi metalowych (pilników, podważaczy). Stosowane są natomiast pilniki papierowe , patyczki z drewna pomarańczowego, oraz żele i płyny zmiękczające naskórek. Kolejność zabiegu jest taka sama jak przy manicure tradycyjnym.

Manicure tradycyjny – zabieg kosmetyczny, któremu poddawane są paznokcie u rąk. Manicure stosują klienci, którzy pragną mieć ładniejsze paznokcie. Zabieg polega nie tylko na malowaniu, ale też na wyrównywaniu skórek i pielęgnowaniu płytki paznokci.

Dezynfekcja dłoniZmycie lakieruWywiad ( po dokładnym oczyszczeniu paznokci oceniamy płytkę klientki i stwierdzamy czy możemy pracować dalej, czy klientka nie ma żadnych chorób np. grzybicy paznokci itp. – w tym wypadku odsyłamy klientkę do dermatologa )Skrócenie paznokci (w razie potrzeby; pilnikiem papierowym na prosto)Piłowanie paznokci ( piłuje się paznokcie od lewego do prawego boku paznokcia ruchem ciągłym, prawie nie odrywając pilnika )Zmiękczanie skórek ( zanurzenie dłoni klientki w miseczce z woda z dodatkiem środków zmiękczających lub użycie specjalnie przeznaczonych do tego preparatu)Likwidacja skórek ( za pomocą patyczka drewnianego odsuwamy skórki – nie używamy narzędzi typu kopytko metalowe, nie wycinamy skórek tylko i wyłącznie je odsuwamy )Wyrównanie płytki paznokciowej blokiem polerskimWykonanie peelingu i masażu dłoni Odtłuszczenie płytki paznokciowejMalowanie paznokci ( nałożenie bazy, a potem lakieru o kolorze który wybrała klientka)UtwardzeniePosmarowanie skórek olejkiem

Dezynfekcja dłoniZmycie lakieruWywiad ( po dokładnym oczyszczeniu paznokci oceniamy płytkę klientki i stwierdzamy czy możemy pracować dalej, czy klientka nie ma żadnych chorób np. grzybicy paznokci itp. – w tym wypadku odsyłamy klientkę do dermatologa )Skrócenie paznokci (w razie potrzeby; cążkami do paznokci na prosto)Piłowanie paznokci ( piłuje się paznokcie od lewego do prawego boku paznokcia ruchem ciągłym, prawie nie odrywając pilnika )Zmiękczanie skórek ( zanurzenie dłoni klientki w miseczce z woda z dodatkiem środków zmiękczających lub użycie specjalnie przeznaczonych do tego preparatu)Likwidacja skórek ( za pomocą patyczka drewnianego, kopytka metalowego odsuwamy skórki i wycinamy cążkami do skórek )

Wyrównanie płytki paznokciowej blokiem polerskimWykonanie peelingu i masażu dłoni Odtłuszczenie płytki paznokciowejMalowanie paznokci ( nałożenie bazy, a potem lakieru o kolorze który wybrała klientka)UtwardzeniePosmarowanie skórek olejkiem

7

125. CELLULIT – ETIOPATOGENEZA. WYMIEŃ ZABIEGI REDUKUJĄCE.

CELLULIT - defekt kosmetyczny, który dotyczy tkanki podskórnej i tkanki łącznej. Następuje przerost ( nieprawidłowy rozrost) tkanki podskórnej ( łącznej), a w związku z tym dochodzi do zaburzeń metabolizmu, cyrkulacji krwi, często towarzyszy gromadzeniu toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Cellulit dotyczy w większym stopniu kobiet niż mężczyzn, ale może występować również u mężczyzn.Niekiedy występują zmiany imitujące cellulit. Jest to tzw. fałszywy cellulit. Może być obecny przed menstruacją (nagromadzenie wody) lub obserwowany na górnej części ud (opadnięcie mięśnia pośladkowego).Od cellulitu należy odróżnić lokalny nadmiar tkanki tłuszczowej ( hiperplastyczny lub hipertroficzny ), który może być spowodowany nadmiernym dowozem kalorii lub/i działaniem hormonów estrogenowych, które miejscowo wpływają hamująco na lipolizę.

Rozróżnia się dwa rodzaje cellulitu: wodny i tłuszczowy. Rodzaj zależy od podłoża , na którym się formuje, czasem trudno jest odróżnić postać twardego cellulitu wodnego od mocno rozbudowanej tkanki mięśniowej, ponieważ tkanka jest zbita ściśle przylega do mięśni. Ten typ spotyka się u kobiet, które nie miały wahań na wadze i tkanki nie straciły swej elastyczności. Natomiast skóra na miejscach objętych cellulitem jest sucha, czasem szorstka z powodu złego jej odżywiania. Mogą również wystąpić rozstępy. Przypadki tego rodzaju spotyka się u tancerek i sportsmenek. Cellulit miękki tłuszczowy jest luźny, nie przylega ściśle do mięśni, może zajmować duże powierzchnie i sprawia wrażenie jakby tkanka znajdowała się między skórą a mięśniami. Wtedy jest wyraźnie widoczny, ma fałd i obrzmienia przypominające pikowaną kołdrę. Objawy takie można spotkać u osób uprzednio aktywnie fizycznie, które od dłuższego czasu zaniechały uprawianie sportu, u osób z wiotką skórą i słabymi mięśniami, po gwałtownym schudnięciu oraz po dłuższym stosowaniu środków odwadniających.

Stopnie cellulitu:

Stopień I – „skórka pomarańczowa” w obrębie bioder, ud, kolan, pośladków, ramion, łokci lub sutków występująca po ujęciu w fałd, wzrost „ciastowatości” skóry, zmniejszenie elastyczności, zwiększenie zdolności ujęcia w fałd, hipotermiaStopień II – „skórka pomarańczowa” tworząca się samoistnie po napięciu mięśni, bladość skóry, dalszy wzrost „ciastowatości” skóry, zmniejszenie elastyczności, zwiększenie zdolności ujęcia w fałd, hipotermia, odczucia podobne do parestezji ( zmniejszenie czucia, wrażliwość na bodźce)Stopień III – tworzą się w tkance podskórnej nieregularne, czasami bolesne zgrubienia i guzki, czasami występuje ból spowodowany głęboką palpacjąStopień IV – tworzenie przez zrazili tkanki tłuszczowej guzków większych rozmiarów, poprzedzielanych tkanką włóknistą ( skóra podobna do materaca), zwiększenie bladości skóry, lokalnej hipotermii, wiotkości, guzki są bolesne palpacyjnie, ale często ból jest spontaniczny.

Etapy procesu patologicznego (PEFS) można podzielić na stadia:obrzękowewłóknieniowestwardnieniowe (powstaja pierwsze drobne guzki)makroguzki , dezorganizacja anatomiczno-funkcjonalna tkanki podskórnej

8

Czynniki predysponujące do wystąpienia cellulitu:

1. Genetyczne:• płeć (prawie wyłącznie u kobiet)• rasa (najczęściej biała)• typ biologiczny (u kobiet latynoamerykańskich zmianylokalizują się głównie na biodrach, u kobiet o typienordyckim lub anglosaskim – na brzuchu)• rozkład tkanki tłuszczowej, liczba, stan gotowości iczułość receptorów hormonalnych• predyspozycja do rozwoju niewydolności żylnej2. Środowiskowe:• złe nawyki żywieniowe:- nadmierne spożycie tłuszczów i węglowodanów- nadmierna podaż soli (gromadzenie wody)• siedzący tryb życia:- zmniejszenie masy mięśniowej na korzyść tkankitłuszczowej- zwiotczenie ścięgien i mięśni- zmniejszenie wydolności pompy mięśniowej wkończynach dolnych (zastój płynów)• noszenie obcisłych ubrań (utrudnia odpływ żylny)• noszenie butów na wysokich obcasach (sprzyja dysfunkcjimięśni łydek, utrudnia odpływ żylny)• palenie papierosów (zmiany w mikrokrążeniu, wyzwalatworzenie wolnych rodników)• picie alkoholu (nasila tworzenie tłuszczu)3. Hormonalne:• głównie nadmiar żeńskich hormonów – estrogenów4. Choroby współistniejące:• metaboliczne• hormonalne• choroby układu krążenia• choroby ginekologiczne• choroby nefrologiczne• choroby żołądka i jelit5. Czynniki związane z leczeniem:• preparaty antykoncepcyjne• preparaty przeciwhistaminowe• preparaty przeciwtarczycowe• beta-blokery6. Ciąża• w patogenezie cellulitu udział bierze wiele czynników, wzwiązku z tym stosuje się wiele różnych metodterapeutycznych, m. in. leczenie fizykalne, mechaniczne,chirurgiczne, środki farmakologiczne oraz metodymające na celu osłabienie czynników nasilającychzmiany.

9

LECZENIE:

zrównoważona dietaćwiczenia fizyczne kontrolowanie masy ciałakosmetyki antycellulitoweleki doustne wykorzystywane w zaburzeniach mikrokrążeniaunikanie stresów

Jak dotąd leczenie cellulitu stanowi główną domenę kosmetyki.Działania kosmetyczne polegają na:• działaniu lipolitycznym,• działaniu przeciwobrzękowym,• aktywowaniu przepływu krwi w tkance tłuszczowej,• regulacji przepuszczalności naczyń włosowatych,• hamowaniu aktywności aromatazy steroidowej

ZabiegiJest wiele zabiegów z zakresu kosmetyki i medycyny estetycznej, które pomagają w walce z pomarańczowa skórką. Uelastyczniają, wygładzają skórę, poprawiają krążenie, usuwają obrzęki i przyspieszają metabolizm. Ze stosowanych zabiegów można wymienić:Guam, Egiptos, body wrap, Hanna-body, okłady i zabiegi typu para-fango: poburzenie krążeniaRegularny peelingKąpiele z dodatkiem preparatów, natryski, nacieranieImpregnowane ubrania, które masują i uwalniają aktywne substancjeW balneoterapii wykorzystuje się między innymi borowinę i kąpiele solankoweMasaż na preparacie antycellulitowymMasaż izometrycznyDrenaż limfatyczny: stymulacja przepływu limfy, redukcja obrzękówMasaż oscylacyjny ( wibracyjny )Masaż pompą próżniową (vacuum), bańką chińskaPresoterapia ( masaż pneumatyczny sekwencyjny )Rollmasaż Fale radiowePodczerwień, naświetlanie AkupresuraBicze szkodzie Żelazko antycellulitoweJonoforeza: wpływ na kurczliwość naczyń krwionośnych, lepsza penetracja lekówUltradźwięki: rozszerzanie naczyń krwionośnych, co zwiększa penetrację leków, działanie na degenerację komórek tłuszczowychGalwanizacjaElektrolipolizaKrioterapiaLaseroterapiuaTerapia łączonaKarboksyterapiaMezoterapiaEndermologia (masaż podciśnieniowy): podciśnienie + masaż: stymulacja układu krążenia, limfatycznego, eliminacja toksyn, poprawa utlenowania komórek; metoda nieinwazyjna, bezpieczna, pobudza jedynie naturalne procesy w organizmie

10

Operacje plastyczne tj. liposukcja - tzw. odsysanie tłuszczu

CELLULIT-Etiopatogeneza. Wymień zabiegi redukujące.Cellulit, defekt kosmetyczny, który dotyczy tkanki podskórnej i tkanki łącznej. Następuje przerost (nieprawidłowy rozrost) tkanki podskórnej (łącznej), a w związku z tym dochodzi do zaburzeń metabolizmu, cyrkulacji krwi, często towarzyszy gromadzeniu toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Cellulit dotyczy w większym stopniu kobiet niż mężczyzn, ale może występować również u mężczyzn. Niekiedy występują zmiany imitujące Cellulit. Jest to tzw. Fałszywy Cellulit. Może być obecny przed menstruacją (nagromadzenie wody) lub obserwowany na górnej części ud (opadniecie mięśnia pośladkowego). Od cellulitu należy odróżnić lokalny nadmiar tkanki tłuszczowej (hiperplastyczny lub hipertroficzny), który może być spowodowany nadmiernym dowozem kalorii lub/i działaniem hormonów estrogenowych, które miejscowo wpływają hamująco na lipolizę.Rozróżnia się dwa rodzaje cellulitu:

1. wodny2. tłuszczowy.

Rodzaj zależy od podłoża, na którym się formuje, czasem trudno jest odróżnić postać twardego Cellulitu wodnego od mocno rozbudowanej tkanki mięśniowej, ponieważ tkanka jest zbita ściśle przylega do mięśni. Ten typ spotyka się u kobiet które nie miały wahań na wadze i tkanki nie straciły swej elastyczności. Natomiast skóra na miejscach objętych cellulitem jest sucha, czasem szorstka z powodu złego jej odżywienia. Mogą również wystąpić rozstępy. Przypadki tego rodzaju spotyka się u tancerek i sportsmenek. Cellulit miekki tłuszczowy jest luźny

Kosmetologia upiększająca

126. SZTUKA DOBIERANIA BARW.

Świat kolorów zbudowany jest na bazie trzech barw pigmentacyjnych: żółtej, czerwonej i niebieskiej. One to nazwane są barwami podstawowymi. Z nich wywodzą się wszystkie inne.Połączone ze sobą kolor żółty i niebieski tworzą barwę zieloną , żółty z czerwonym tworzy barwę pomarańczową, a efektem zmieszania niebieskiego i czerwonego jest fioletowy. W zależności w jakich proporcjach połączysz ze sobą, otrzymasz nowe odcienie. W ten sposób uzyskasz różnorodne odcienie tego samego koloru. Barwy otrzymane po złączeniu kolorów podstawowych, to barwy pochodne. Należą do nich pomarańcz, zieleń i fiolet.

Barwy podstawowe i pochodne tworzą Koło barw , które najpełniej obrazuje podział barw ze względu na ich temperaturę.

11

Po lewej stronie znajdują się barwy, które określamy mianem ciepłych, kojarzące się z ogniem, dające energię i pobudzające zmysły: żółty, pomarańczowy, czerwony i ich wszystkie odcienie. Po prawej stronie – barwy zimne, kojarzące się z wodą, uspokajające: zielony, niebieski, fioletowy i ich odcienie. Kolory ułożone naprzeciwko siebie w kole barw wzajemnie dopełniają się do szarości. Tym samym barwa fioletowa połączona z żółtą, czerwona z zielona a niebieska z pomarańczową da nam barwę neutralną – szarą. Barwy zestawione ze sobą zmieniają swój odcień. Barwy ciepłe „gryzą” się z zimnymi i odwrotnie. Barwy intensywne znacznie osłabiają odcień kolorów, z jakimi są porównywane. Każdy kolor oddziałuje na inny z pewną siłą.

127. Podstawy analizy kolorystycznej

Analiza kolorystyczna to odnalezienie i określenie m.in. naturalnej tonacji cery, oczu, włosów. Naturalna tonacja decyduje o tym, jakim jesteśmy typem kolorystycznym urody. Decyduje o tym jakie kolory garderoby, włosów, makijażu podkreślają naszą urodę a jakich powinniśmy unikać. Innymi słowy, to poszukiwanie harmonii i spójności. To świadomość barwy kolorystycznej. Większość z nas intuicyjnie wyczuwa, w jakich kolorach jest nam do twarzy, ale jest to ciągłe eksperymentowanie i próbowanie. Przy prawidłowym doborze kolorów i umiejętnym stosowaniu, uwydatnia się nasza uroda, osobowość, charakter.Korzyści i cele analizy kolorystycznej to przede wszystkim:Świadomość swoich kolorów, która zapewnia doskonałe samopoczucie. Łatwy dobór garderoby, ograniczenie jej ilości dzięki kombinacji kolorów. Unikanie błędnych, frustrujących zakupów, a więc oszczędność czasu i pieniędzy. Unikanie błędnych eksperymentów przy doborze koloru włosów, makijażu, biżuterii i dodatków. Pewność siebie, podkreślanie atutów! Istniejące typy kolorystyczne urody to: Wiosna, Lato, Jesień i Zima. Każda z nich jest inna. Cechuje je inna kolorystyka, inne nasycenie barwy, inne odcienie koloru.

Kobiety wiosny - blondynki od platynowych do czerwonozłotych. Ich uroda sprawia wrażenie kruchej i delikatnej. Promieniują wewnętrznym czarem. Najbardziej charakterystyczna jest ich cera, delikatna o lekko złotawym połysku. Wiele Pań ma skłonność do piegów, ich policzki są lekko różowe i często zdarza się im rumienić. Oczy zazwyczaj mają nieco ciemniejszą od włosów oprawę. Tęczówka oka ma odcień od niebieskiego do zielonego, rzadziej złotego brązu. Źrenica często oddzielona jest od tęczówki wyraźną obwódką w kolorze złotym lub złotobrązowym. Włosy, jako dziecko kobieta była blondynką. Teraz włosy są

12

jasne, w słomianym, żółtawym, platynowym, miodowym odcieniu. Jeżeli posiada brązowe włosy, zawsze ma ciepły, złotawy lub rudawy połysk.Cechy charakteru:Posiada silną wolę. Zachowuje się w sposób bardzo spontaniczny, żywotny, gorączkowy. Jest żądna wiedzy. Mówi, co myśli, podejmuje decyzje za grupę .Posiada silny temperament. Kolory pasujące do Pani wiosny: Jasne beże i kremy. Biel w odcieniu kości słoniowej. Kolor wielbłądziej wełny, żółty. Cynamonowe i rudawe brązy, jasne soczyste zielenie i turkusy, Brzoskwiniowy, łosoś. Ceglasta czerwień, czerwień maku, pomidora, złoty. Ciepłe jasne, soczyste brązy.Biżuteria:Ciepła. Kość słoniowa, masy perłowe w kolorze żółtym. Bursztyn, ozdoby z Drewna. Błyszczące złoto. Kobieta Wiosna musi unikać zbyt ciemnych odcieni. Kolory powinny być ciepłe, ale równocześnie jasne i żywe.

Kobiety Lata - Mają lekko niebieskawy odcień karnacji. Jasny i delikatny lub różowy, ponieważ skóra jest dobrze ukrwiona. Wśród nich zdarzają się i blondynki i brunetki o oczach brązowych lub niebieskich. Kolory oczu zawsze są "miękkie", zamglone. Wiele Pań ma piegi o ubarwieniu nieco szarobrązowym (innym niż u wiosen i jesieni). Bardzo charakterystyczny jest u tych Pań popielaty odcień włosów. Oprawa oczu wydaje się mieć często popielaty odcień, nigdy złocisty. Brązowe, niebieskie lub szare oczy. W dzieciństwie kobieta była blondynką. Z wiekiem włosy ściemniały. Jeżeli jako dziecko miała słomiany blond, teraz ich odcień zmienił się w popielaty. Jeżeli były popielate, teraz są brązowe. Zawsze z popielatym połyskiem.Cechy charakteru:Zrównoważona, spokojna, opanowana. W postępowaniu decydują względy racjonalne. Wszystkie działania są usystematyzowane i zaplanowane.Kolory pasujące do Pani lata:złamana biel, zgaszone błękity i granaty. Szarości i grafity. Błękit. Kolory rtęci i ołowiu. Zgaszone szare brązy. Jasne pastelowe oraz szarawe róże i fiolety. Wyblakłe bordo, butelkowa szara zieleń.Biżuteria: chłodna. Białe perły, stal, chrom, białe złoto i matowe srebro. Dla tych Pań odpowiednie są wszystkie przyprószone, pastelowe odcienie. Rozmyte, przydymione, mleczne, delikatne.

Kobiety Jesienne - mają różny kolor włosów. Niektóre sa rudowłose, inne ciemnowłose, a jeszcze inne to blondynki - ale nigdy odcień ich włosów nie jest popielaty. Charakterystyczna jest cera - żółto złota. Dotyczy to wszystkich jesiennych Pań, bez względu na to jak jasny lub jak ciemny jest odcień ich skóry; kość słoniowa czy brzoskwiniowa, w kolorze beżowym czy lekko brązowa. Większość z nich ma piegi. Oczy są bardzo piękne, mają barwę topazu lub złotego brązu. Niektóre bywają intensywnie brązowe. Bywają także Panie zielonookie o kocim spojrzeniu.Cechy charakteru:Charakter zorientowany emocjonalnie, choć burzliwy. Kieruje się uczuciami, jest wielkoduszna. Podejmuje ryzyko, oraz decyzje w sposób bardzo spontaniczny. Jest żywotna z planami i myśląca pozytywnie.Kolory pasujące do Pani jesieni:Kremowa biel, Wszelkie beże i kolory słomkowe. Odcienie mchu i oliwki. Zgniłe zielenie. Granaty o morskim odcieniu. Zielonkawe błękity. Ceglaste czerwienie, kukurydziane żółcie, turkus. Ciepłe nasycone brązy.Biżuteria:Ciepła. Kremowe perły, drewno, korek, mosiądz, złoto, koral, bursztynPaleta barw Pań jesiennych to kolory ziemi, bogactwo odcieni, nasycone, połyskujące ciepłym złotem. Barwy pełne blasku i nasyconego ciepła.

Kobiety Zimy - Pociągające, sprawiające wrażenie nieosiągalnych. Promieniuje od nich równocześnie namiętność i chłodny wdzięk, a przyczyna tego tkwi w ich naturalnym kolorycie. Charakterystyczna jest cera,

13

zawsze o niebieskawym odcieniu. Jasna -porcelanowa lub ciemna oliwkowa. Włosy są prawie zawsze ciemne ( istnieją wyjątki!). Zawsze o odcieniu popielatym lub granatowym. Najbardziej efektowne są oczy, które błyszczą intensywnym blaskiem. Powoduje to zdecydowany kontrast między bielą gałki ocznej a tęczówką. Tęczówka może mieć kolor ciemnobrązowy, zielony lub ciemnoniebieski. Usta mają odcień niebiesko - różowy lub niebiesko - bordowy.Cechy charakteru:łatwość w podejmowaniu decyzji. Motywem działania są praktyczne korzyści. Potrafi panować nad emocjami i uczuciami. Oczekuje szacunku i aprobaty. Chętnie pełni rolę przywódcy. Ma silne poczucie własnej wartości.Kolory pasujące do Pani zimy: Śnieżna biel, Stalowe szarości, grafity. Wszelkie odcienie eleganckich granatów i fioletów. Czerń. Czyste i zdecydowane błękity i róże. Biskupi. Czekoladowe zimne brązy, zimna butelkowa zieleń. Bordo, czerwień rzeczywista. Cytrynowy.Biżuteria:Zimna. Błyszczące srebro, białe złoto, białe perły, diamenty. Kobiety zimy, najkorzystniej wyglądają w barwach zdecydowanych, czystych, zimnych. Mocne kontrasty i zdecydowane odcienie- to jest to, co im odpowiada.

128. Zasady kamuflażu

Kreowanie formy kamuflażu polega na wykorzystaniu waloru barwy i światłocienia – światłem w makijażu są kosmetyki o jasnych kolorach i walorach, a cieniem kosmetyki o kolorach i walorach ciemniejszych.Preparaty stosowane do makijażu korygującego (podkłady, korektory, kamuflaże, pudry) powinny spełniać wszystkie warunki, jakie stawiane są kosmetykom przeznaczonym dla cery wrażliwej. Różnorodność technik wykonywania makijażu i kamuflażu pozwala na ich dostosowanie oraz wykorzystanie zgodnie z oczekiwanymi założeniami, które mogą uwzględniać indywidualne potrzeby pacjentów. Makijaż korekcyjny to dobry sposób na uzyskanie doraźnych optycznych efektów kosmetycznego krycia zmian skórnych. Sińce pod oczami, wypryski, przebarwienia, plamy, rozszerzone naczynka, blizny.W zależności od miejsca aplikowania oraz od stopnia krycia wyróżniamy: korektory płynne, najczęściej rozświetlające. Stosujemy je najczęściej pod oczy gdyż skóra pod nimi jest cienka i delikatna i nie zniosłaby ciężkiego kosmetyku.korektory w sztyfcie, kompakcie, kredce. Są bardziej kryjące niż te w płynie, na ogół stosujemy je na drobne wypryski, plamkikamuflaże - to najmocniejszy kaliber, potrafią ukryć blizny, tatuaże.Wśród kosmetyków kamuflujących możemy znaleźć produkty w różnych kolorach: cielisty - to kolor uniwersalny.żółty - tym odcieniem maskujemy sińce pod oczamizielony - znakomity do miejsc zaczerwienionych takich jak popękane naczynka, czerwone krostkifioletowy - sięgnij po niego jeśli masz plamki, przebarwienia, piegi. Zneutralizuje duże żółtawe zasinieniaróżowy - rozświetli zszarzałą ceręCzym nakładać korektory i kamuflaże?Najlepiej płaskim pędzelkiem z włosia syntetycznego. Korektor można nakładać również palcem - zwłaszcza pod oczami, gdzie ważne jest by kosmetyk rozprowadzić delikatnie i bez rozciągania skóry.Blizny, tatuaże Tu potrzeba czegoś mocnego jak kamuflaż. To najczęściej preparat o gęstej konsystencji i o mocnym pigmencie, nawet niewielka ilość ma dużą siłę krycia. W przypadku blizn wypukłych przykrywamy je ciemniejszym odcieniem by je schować natomiast w przypadku wklęsłych uszkodzeń nakładamy kolor jasny by je wyrównać z powierzchnią skóry.

14

129. Kosmetyki kolorowe – omów i wymień zastosowanie

szminki, błyszczyki, konturówki do usttusze do rzęs lub brwi, henna kosmetycznacienie, eyelinery i kredki do oczupudry, podkłady, korektoryróże, bronzerylakiery do paznokcibrokat i środki nabłyszczające ciało

Szminka – kosmetyk kolorowy w formie sztyftu służący do podkreślenia ust i nadania im barwy. Błyszczyk do ust – kosmetyk kolorowy służący do podkreślenia ust i nadania im delikatnego połysku i barwy, używany zamiast szminki lub razem z nią.Występuje w formie półpłynnej substancji nakładanej specjalnym pędzelkiem lub aplikatorem, w formie bardziej stałej, zbliżonej do wazeliny, w tubce aplikowany poprzez dociśnięcie wylotu opakowania do ust oraz w pudełku nakładany palcem.Błyszczyki mogą być przezroczyste (nakładane często jako dodatkowa warstwa na szminkę) lub kolorowe, również opalizujące. Mogą zawierać drobinki, brokat, bądź być bezdrobinkowe. Istnieją również wersje o różnych smakach, np. owocowych. Oprócz estetycznej spełniają również funkcję ochronną, zapobiegając pękaniu warg.Konturówka do ust - występująca w różnych kolorach, zamknięta w drewnianym ołówku. Pozwala na dokładne podkreślenie ust, przedłuża trwałość pomadki.

Tusz do rzęs – kosmetyk służący do podkreślenia i malowania rzęs, dopełniający makijażu oka. Nadaje rzęsom wyrazistość – stają się dłuższe i grubsze. Tusz nakłada się na rzęsy lub także brwi za pomocą specjalnej szczoteczki. Występuje najczęściej w kolorach: czarnym, brązowym i szarym lub rzadziej w kolorze niebieskim, zielonym, różowym i innych ostrych barwach. Rodzaje tuszu i funkcjewodoodporny tusz do rzęswydłużający – stosowany, gdy rzęsy są krótkiepogrubiający – stosowany, gdy rzęsy są cienkie lub rzadkiepodkręcający – stosowany, gdy rzęsy z natury są już lekko wywinięte do górySą także tusze wielofunkcyjne: wydłużająco-podkręcający, pogrubiająco-wydłużający itp.

Henna - Przede wszystkim kojarzy nam się z barwieniem brwi, rzęs a także i włosów, henna należy do grupy najstarszych środków kosmetycznych i jak wiadomo używana jest po dzień dzisiejszy.

Cień do powiek – kosmetyk kolorowy, nakładany na powieki.Głównym składnikiem cieni i pudrów jest talk lub skrobia oraz mieszanina pigmentów.RodzajeCienie pudrowe prasowane.Cienie pudrowe sypkie – występują zazwyczaj w małych słoiczkach w formie miękkiego pyłku.Cienie kremowe – występują w pojemniczkach lub w sztyfcie.Cienie trwałe – należą do całej grupy kosmetyków trwałych. Są wodoodporne.Można też wyróżnić cienie:opalizujące,brokatowe, połyskliwe, perłowe,metaliczne,matowe.

15

Eye-liner - Kosmetyk z odpowiednim, cienkim pędzelkiem służącym do wykonywania kresek na powiekach może występować w formie tuszu do rzęs, flamastra lub w buteleczkach. Produkowany zazwyczaj w bogatej gamie kolorystycznej.

Puder - środek kosmetyczny służący do ochrony, wysuszania lub natłuszczania i upiększania skóry. Zawiera np. skrobię ryżową, kaolin, tlenek cynku, talk oraz barwniki i substancje zapachowe.Podkład - kosmetyk kolorowy służący do pokrywania nierówności i przebarwień skóry. Odcień podkładu powinien pasować do karnacji skóry.Korektor - podkład z dużą ilością pigmentu, który maskuje cienie pod oczami, pajączki, wypryski, małe blizny, zaczerwienienia i grudki.

Róż - kosmetyk ożywiający koloryt cery. Można nim modelować kształt twarzy. Różem podkreśla się najczęściej kości policzkowe.RodzajeRóż w pudrzeRóż w kremieBronzer - kosmetyk nadający cerze efekt delikatnej opalenizny. Można nim modelować kształt twarzy. Bronzer najczęściej jest nakładany na czoło, brodę i policzki. Może zastępować róż.RodzajeBronzer w pudrzeBronzer w kremie

Lakier do paznokci - kolorowy lakier nakładany na paznokcie (zarówno u dłoni jak i stóp), jako ozdoba. Dostępny jest w różnych kolorach, choć najbardziej popularny jest kolor czerwony. Kosmetyk ten stosowany jest głównie przez kobiety.

Brokat – błyszczące, metaliczne: srebrne, złote lub kolorowe drobinki, służące do ozdoby ciała lub włosów. Brokat do zdobienia ciała występuje w formie spreju lub żelu bądź jako dodatek, np. w lakierze do paznokci. Wśród dzieci i nastolatek popularne są także długopisy czy kleje z brokatem, służące do wykonywania błyszczących rysunków.

KOSMETOLOGIA UPIĘKSZAJĄCA

130. AKCESORIA DO MAKIJAŻU:

Pędzel do podkładuWykonany z nylonu – nie absorbuje dużych ilości podkładu. Posiada wydłużony kształt i zaokrągloną końcówkę. Pędzel do pudruNajwiększy ze wszystkich pędzli, wykonany z włosia chińskiej brązowej kozy. Może mieć różny kształt np. okrągły, płaski lub paraboliczny. Pędzel do różuWykonany z włosia niebieskiej wiewiórki, ma kształt okrągły i rozłożystą, zaokrągloną bądź skośną końcówkę. Pędzel do korektoraWykonany z nylonu, bardzo miękki, płaski, o kształcie kociego języka bądź zakończony na prosto. Pędzle do cieni do powiekWykonane z włosia syberyjskiej czerwonej kuny Kolinsky, najlepiej posiadać kilka rodzajów, do jasnych i ciemnych cieni. O różnych rozmiarach, końcówkach i kształtach – proste, skośne, kształt kociego języka (od 4mm do 16mm) Pędzel do kresek (eyeliner)

16

Wykonany z nylonu bądź naturalnego włosia, spiczasty, cienki. Do wykonywania precyzyjnych cienkich kresek. Pędzel do brwiWykonany z nylonu bądź naturalnego włosia, sprężysty, płaski, ze skośną końcówką. Grzebyk do brwiZe sztywnym włosiem, do formowania brwi. Pędzel do ustWykonany z miękkiego naturalnego włosia lub nylonu, ze spiczastą końcówką. Pędzel Fan (wachlarz)Płaski i bardzo delikatny, w formie wachlarza. Pomocny przy usuwaniu cieni, które uległy obsypaniu a także punktowej aplikacji pudrów rozświetlających. Aplikator z gąbkąNa długim trzonku, gąbeczka – nie zbyt miękka – o spiczastym lub trójkątnym kształcie. Służy do nakładania grubszej warstwy cienia oraz do rozcierania granic barw. Gumka z okrągłą końcówkąWykorzystywana do rozcierania kredek i cieni. Szczotka do rzęsSłuży do ich rozczesywania SpiralkaSłuży do nakładania maskary Gąbki lateksoweO trójkątnym i okrągłym kształcie. Wykonane z lateksu, jednorazowego użytku. Trójkątnymi nakłada się podkład, okrągłymi puder sypki. Puszek do pudru, szpatułka do kosmetyków, temperówka, pęsetka, zalotka, małe nożyczki

Akcesoria pomocnicze:Krople do oczu, woda w spray’u, kremy, preparaty do demakijażu, klej do rzęs, wilgotne chusteczki, płatki i patyczki bawełniane.

131. RODZAJE MAKIJAŻU – WYMIEŃ I OMÓW JEDEN Z NICH:

MAKIJAŻ DZIENNY:Delikatny, transparentny, oszczędny, dyskretny. Ma podkreślić walory kobiecej urody bez zwracania uwagi na to, że został wykonany.

Kolorystyka: barwy matowe lub delikatnie połyskujące Korekta: tylko niezbędne elementy Podkład właściwy: lekki, najlepiej fluid Puder: transparentny lub satynujący Róż: w kolorze zgodnym z typem urody (ciepły lub zimny), najlepiej pastelowy Makijaż oczu: naśladujący naturalne kolory tęczówki i oprawy oka Makijaż ust: stonowany w naturalnym kolorze ust.

MAKIJAŻ WIECZOROWYMAKIJAŻ BIŻUTERYJNYMAKIJAŻ ŚLUBNYMAKIJAŻ MĘSKIMAKIJAŻ FOTOGRAFICZNY

133. Makijaż wg. klasyfikacji „Cztery pory roku”

WIOSNA – typ ciepły, barwy czysteMAKIJAŻWiosenny typ urody charakteryzuje się niezwykłą delikatnością i subtelnością, dlatego też w makijażu powinny dominować czyste i lekkie kolory. To barwy transparentne które swoją intensywność zyskują oglądane w słońcu. Makijaż dla wiosen wykonany jest w ciepłych pastelowych barwach. Cienie: morelowy,

17

kakao, delikatna szarość, zieleń młodej trawy, żółć południowego słońca.Podkłady z ciepłym odcieniem żółci, przezroczyste, niekryjące, nie powinny maskować piegów. Mała ilość pudru. Róż nie może kontrastować z kolorem podkładu. Musi być w ciepłym odcieniu brzoskwini lub moreli, kolory pastelowe, koralowe. Cienie i kredki do oczu nie mogą być kryjące. Niewskazane są kolory ciemniejsze niż średni brąz. Wskazane są kolory pastelowe w mlecznych odcieniach. Pomadki także transparentne, najlepiej błyszczyki w różnych kolorach.

LATO - typ chłodny, barwy stłumione

MAKIJAŻLetni typ urody charakteryzuje się dominantą szarości w ogólnym kolorycie. Ze względu na to makijaż musi być utrzymany w przytłumionej tonacji, a wszystkie kolory powinny zawierać przewagę szarości (szary, srebrny, antracyt-szara czerń, srebrnobiały), brudna żółć, zgaszona fuksja, róż i być bardzo stonowane. To kolory wypalone słońcem, wyraziste ale nie krzyczące kolorem. Nie pasują słoneczne odcienie.Podkłady mogą być transparentne lub pudrowe i kryjące. Ważne jest, aby miały zawsze zimny szaro-różowy odcień. Róż: najodpowiedniejsze są chłodne, pudrowe odcienie różu lub zgaszonego brązu, beżu. Kredki do oczu powinny być matowe i przydymione. Pomadki zarówno jaśniejsze jak i zdecydowanie ciemne, jednak nie perłowe, ale w zgaszonych głębokich kolorach. Stonowane kolory brązu, wypłowiałego różu, odcienie matowe.JESIEŃ - typ ciepły, barwy ziemiMAKIJAŻJesienny typ urody charakteryzuje się dominantą słońca i blasku w ogólnym kolorycie, dla tego zastosowane kolory są niezwykle intensywne i połyskujące. Podkłady powinny być półprzezroczyste, tak by nie zakrywały piegów. Muszą być w ciepłej tonacji z odcieniem brązu, żółci lub beżu. Zaleca się także stosowanie złotych rozświetlaczy do cery. Róż najlepiej jeśli jest w kolorze ceglanej pomarańczy, brzoskwini lub brązu. Typowy dla jesiennego typu urody, rudy kolor włosów pięknie łączy się z zielenią i złotem. Cienie i kredki do oczu powinny być w kolorach opalizujących i intensywnych. Pomadki bardzo efektownie wyglądają kolory czerwone, intensywne kolory miedzi, beżowe i jasne brązy, ale zawsze nasycone złotymi pigmentami.

ZIMA – typ zimny, barwy skontrastowane

MAKIJAŻZimowy typ urody charakteryzuje się dużą wyrazistością i jest widoczny, dlatego zastosowane w makijażu kolory mogą być ostre i bardzo intensywne. Makijaż dla pań o zimowym typie urody musi być wykonany w oparciu o barwy kontrastowe. Powinien być intensywny i nasycony.Podkłady w kolorach zimnych z domieszką różu lub kamiennego beżu, gęste i dość kryjące. Róż: chłodne odcienie fuksji, delikatnego przechodzącego w róż fioletu, nakładamy w malej ilości. Cienie: odcienie mroźnego arktycznego błękitu i śliwkowego fioletu. Kredki w zdecydowanych i intensywnych barwach. Zestawienia tonalne i harmonia sprawiają wrażenie niestaranności. Pomadki w chłodnych odcieniach różu i fioletu, jeśli oczy są pomalowane delikatniej wówczas mogą to być chłodne soczyste odcienie czerwieni.

134. Klasyfikacja typów kolorystycznych.

Z indywidualnym wyglądem każdego człowieka, harmonizują określone grupy kolorów, które zgodnie z ich występowaniem w przyrodzie można przypisać czterem porom roku.Cztery podstawowe typy kolorystyczne:wiosnalatojesieńzima

18

Kolory:- wiosenne są ciepłe, intensywne, nasycone- letnie są chłodne, pastelowe, lekko przypudrowane- jesienne są ciepłe, nasycone złotem- zimowe są chłodne, zimne, kontrastowe

W klasycznym poradnictwie kolorystycznym wykorzystuje się kolorowe chusty o charakterystycznych dla poszczególnych pór roku odcieniach czerwieni, zieleni, błękitu, żółci, fioletu i brązu. Oddziaływanie chłodnych i ciepłych odcieni tych kolorów na naszą karnację (gdy dany odcień pasuje do Twojego typu, twarz sprawia wrażenie zdrowej, świeżej, usta zyskują naturalną czerwień) pozwala kolorystce zidentyfikować typ kolorystyczny i zaproponować wachlarz barw najkorzystniej podkreślających Twoją urodę.

135. Nowe techniki zdobienia paznokci

Russian styleTo jeden z topowych trendów. Drapieżna kolorystyka, długie migdałowe szpony, marmurkowe zdobienia, przepych itp.Paznokcie wykonane tą metodą charakteryzują się:Kształt - obowiązkowy migdał, "pazur-szpon", bardzo długieCharakterystyczne motywy marmurkowe, z zastosowaniem akrylu, czarnego linera lub farbek akrylowychDrapieżna kolorystyka, w szczególności kompozycje zieleń-czerń, czerwień-czerńWtopione ozdoby do paznokci, często pojawiająca się odrobina złotego bulionu, brokatu, niekiedy kwiatuszków-suszekObejmuje ona nie tylko drapieżne 5-centymetrowe krwiste szpony, ale także krótkie migdały z delikatniejszymi zdobieniami.

Chinese Nail Art.Zdobienie paznokci artystycznymi farbami akrylowymi, za pomocą których łączymy ze sobą kolory i tworzymy zupełnie nowe barwy. Różnorodność barw daje niesamowite efekty końcowe, a łączenie ze sobą kolorów daje nam przepiękne cieniowania. Podstawą zdobienia w tej technice jest przenoszenie wzorów uprzednio przećwiczonych na twardym podłożu. Czynność ta ma na celu dopracowanie każdego szczegółu do perfekcji. Zdobienie to ma jeszcze jedną zaletę, mianowicie daje możliwość posługiwania się własną wyobraźnią, jaką każda stylistka posiada, rozwija nasze kreatywne myślenie i daje szerokie pole do popisu. Wspaniała zabawa-możemy stworzyć na paznokciu obraz każdego elementu otaczającego nas świata.Metoda malowania paznokci “one stroke”„One stroke” z ang. za jednym pociągnięciem, to prosta metoda malowania niepowtarzalnych wzorów, głównie florystycznych jednym pociągnięciem pędzla. Technika dotychczas wykorzystywana głównie przy malowaniu obrazów, obecnie stała się popularna również przy zdobieniu paznokci. Wprowadzenie tego stylu, ułatwiło artystom malowanie liści, kwiatów, traw, owoców i innych elementów tylko jednym pociągnięciem pędzla.Metoda zdobienia paznokci 3D Jest to tzw. trójwymiarowe zdobienie paznokci przy użyciu akrylu. Tego typu zdobienia można wykonać na paznokciach wykonanych każdą metodą (żelową, akrylową, fiberglass). W zależności jaką formę będzie miało zdobienie 3D wykonujemy je albo bezpośrednio na paznokciu (wtedy otrzymujemy delikatne mniej wypukłe kompozycje) lub osobno np. na papierowej formie i przyklejamy na paznokcie. Zdobienie paznokci akrylem trójwymiarowym możemy wykonać specjalnie przystosowanym do tego akrylem kolorowym (dostępny w trzech wersjach tonacji kolorystycznych: pastelowej, perłowej i brokatowej). Każda z tonacji zawiera 10 kolorów do wykorzystania w zdobieniach, a całość zapakowana jest w estetyczny kominek.

19

136.Makijaż permanentnyMakijaż permanentny - makijaż trwały. Zabieg polega na implantacji barwnika do głębszych

warstw naskórka przy pomocy aparatu igłowego z jedną lub wieloma igłami. Zabieg wykonuje

się po zastosowaniu znieczulenia miejscowego maścią lub żelem.

Makijaż permanentny jest rodzajem tatuażu wykonywanego barwnikami ziołowymi, które

wprowadza się pod powierzchowne warstwy naskórka. Zabieg ten pozwala skorygować

asymetrie, nierówność konturów (brwi, ust), podkreślić wyraz oczu a nawet zamaskować

przebarwienia i defekty skóry. Makijaż permanentny nie zmywa się i nie rozmazuje się, a jego

trwałość wynosi 3-5 lat. Gdy zaczyna blednąć można wykonać korektę.

Higiena i czas gojenia piercingu

Piercing, w zależności od miejsca, w którym został zrobiony, wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Różny jest też czas

gojenia. Żeby zagoić przekłute sutki przy odpowiedniej higienie organizm mężczyzny potrzebuje dwóch, trzech

miesięcy, a organizm kobiety – cztery do sześciu miesięcy.

Pielęgnacja

   Kolczyka i miejsca przekłucia nie można dotykać nie umytymi rękoma. Raz dziennie przekłute miejsce należy

dokładnie umyć antybakteryjnym mydłem, zbyt częste mycie nie jest wskazane. Substancję która zaschła na biżuterii i

wokół przekłucia najlepiej jest usunąć używając ciepłej wody i bawełnianego wacika. Zaschnięty bród z kolczyka i

rany należy usuwać codziennie, ponieważ może on przyciągać bakterie. Na biżuterię i ranę należy nałożyć środek

czyszczący, przetrzeć i poruszać kolczykiem w przód i w tył około sześciu razy.

Środek czyszczący powinien zostać w kontakcie z przekłutym miejscem przez około trzy minuty. Resztki środka

czyszczącego należy dokładnie zmyć, nie pozostawiać ich na skórze. Myjąc przekłute miejsce pod bieżącą wodą

ponownie powinno się poruszać kolczykiem. Miejsce przekłucia można schładzać roztworem soli morskiej przez

około dziesięć minut. Jeżeli przestrzega się tych zasad piercing sutków zwykle goi się bez trudności.

Higiena to podstawa

   Problemy pojawiają się przy braku higieny lub niedelikatnym obchodzeniu się z nie zagojonym piercingiem. Świeży

piercing należy chronić przed kontaktem z ustami, śliną, językiem i zębami przez co najmniej trzy miesiące. Okres

gojenia przekłutych ust (i labretu) to około dwóch, do sześciu miesięcy. Pielęgnacja zewnętrznej części ust przebiega

tak samo, jak w przypadku przebitych sutków. Ponadto około pięciu razy dziennie jama ustna powinna być

przepłukiwana roztworem soli morskiej ( jedno płukanie powinno trwać około minuty).

 

Płukanki te należy stosować przez około sześciu, do ośmiu tygodni.

Przez kilka pierwszych dni przekłute miejsce będzie opuchnięte. W zmniejszeniu opuchlizny pomaga czysty lód

(kostka lodu powinna się po prostu rozpuścić w ustach). Przez pierwsze kilka dni należy ograniczyć: mówienie,

spożycie mocno przyprawionego jedzenia, ciepłych napoi, tytoniu i przez pierwszy tydzień alkoholu. W okresie

gojenia powinno się unikać picia przez słomkę.

20

Jeśli do przekłucia została użyta sztanga należy pamiętać o sprawdzaniu kulek (nie mogą być za luźno). Po około

dwóch, trzech tygodniach, gdy opuchlizna się zmniejszy można zmniejszyć długość sztangi. Bez względu na to, jaki

kolczyk został użyty przez pierwsze sześć tygodni należy unikać seksu oralnego i całowania z języczkiem. Przekłuty

język goi się od sześciu do ośmiu tygodnii.

Biżuteria

   Biżuterii nie należy wyciągać przez co najmniej sześć miesięcy (zalecane jest nie wyciąganie kolczyka przez rok,

nawet jeśli piercing zagoił się wcześniej). Wszystkie zalecenia opisane przy przekłuciu ust należy stosować również w

tym przypadku. Bawienie się piercingiem w okresie gojenia (uderzanie kolczykiem o zęby, chwytanie go ustami)

może spowodować powiększenie się opuchlizny, w ich wyniku może też dojść do rozerwania tkanki.

W celu pochwalenia się ozdobą lepiej jest otworzyć usta niż wysuwać język. Biała wydzielina (obwódka wokół

piercingu) jest zjawiskiem normalnym i nie trzeba się nią niepokoić. Jeżeli wydzielina będzie żółto-zielona, należy

zgłosić się do lekarza.

Nos

   Nozdrza goją się przez około dwa, trzy miesiące, przegroda nosowa od czterech do ośmiu tygodni. Zasady ogólnej

higieny pozostają bez zmian. Należy również pamiętać o tym, że w czasie gojenia nie powinno się wyciągać kolczyka,

ponieważ ponowne umieszczenie go na miejscu może Stanowic poważny problem, lub nawet być nie możliwe. Na

przekłute miejsce nie można nakładać kosmetyków – zwiększa to ryzyko wystąpienia infekcji, w przypadku jej

wystąpienia należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Brwi

   Brwi goją się około dwóch, trzech miesięcy, płatki uszu od czterech do ośmiu tygodni, chrząstka ucha (także tragus)

od trzech miesięcy do roku. Higiena – jak w poprzednich przypadkach. Przy piercingu w tych miejscach należy

zachować ostrożność przy wkładaniu i zdejmowaniu ubrania przez głowę oraz przy szczotkowaniu włosów tak, aby

nie zerwać kolczyka.

Uwaga na kosmetyki

   Przekłute miejsce należy chronić przed kosmetykami (również tymi do pielęgnacji włosów).

Pępek

   W przypadku pępka czas gojenia (przy odpowiedniej, opisanej w drugim akapicie pielęgnacji) wynosi od sześciu

miesięcy do roku. Piercing w pępku jest jednym z najtrudniejszych do zaleczenia. Jeśli nie dba się o niego należycie

łatwo ulega podrażnieniom i infekcjom. W okresie zaleczenia nie jest wskazane wykonywanie intensywnych ćwiczeń

na mięśnie brzucha i noszenie obcisłych ubrań.

Może to doprowadzić do przesunięcia się kolczyka ku powierzchni, zwiększają szanse infekcji i odrzucenia piercingu.

Ćwiczenia nie mają wpływu na czas leczenia i w mniejszym stopniu podrażniają miejsce przekłucia tylko, gdy w

pępku znajduje się kolczyk typu „L”

Podstawowymi składnikami preparatów segmentu kosmetyki kolorowej są substancje barwiące. Barwa substancji jest

wynikiem wybiórczego pochłaniania światła widzialnego. W przypadku ciała białego padająca wiązka światła jest

21

całkowicie odbita, zaś dla przedmiotu czarnego całkowicie zaabsorbowana. Gdy część światła zostanie przez układ

zaabsorbowana a część odbita to ciało wykazuje barwę światła odbitego.

W szerokim znaczeniu barwniki zatem to substancje zdolne do intensywnej absorpcji w określonym zakresie widma

światła widzialnego i mające zdolność przekazywania tej własności innym materiałom.

Barwniki syntetyczne

barwnik to substancja służąca do nadania barwy kosmetykowi lub zmiany barwy zewnętrznych części ciała ludzkiego,

z wyjątkiem substancji przeznaczonych wyłącznie do kosmetyków stosowanych do farbowania włosów. Układy te

stanowią ważną ofertę dla przemysłu kosmetycznego, gdyż kolor stanowi pierwszą cechę charakteryzującą produkt.

Powinien on więc przekazywać pewne informacje go dotyczące, nie może jednak kolidować z pozostałymi jego

cechami. I tak np. zieleń nieodłącznie kojarzy nam się z produktami naturalnymi, roślinnymi, zapachem leśnym,

sosnowym. Widać tu wyraźną relację pomiędzy kolorem i zapachem, które powinny się wzajemnie uzupełniać.

W zależności od przeznaczenia kosmetyków stosuje się w nich różne ilości barwników. Takie wyroby jak kredki do

warg, szminki, pudry, róże, cienie do powiek, lakiery do paznokci zawierają duże ich ilości od kilku do

kilkudziesięciu nawet procent, gdyż muszą mieć one trwały kolor i dobre właściwości kryjące. Inne wyroby barwi się

z mniejszą intensywnością, w celu nadania im estetycznego wyglądu, dostosowanego do przyzwyczajeń i wymagań

odbiorców.

I tak np. do olejków do opalania i do kąpieli dodaje się barwniki rozpuszczalne w tłuszczach w ilości około 0,1%. W

wodach do ust, pastach do zębów, preparatach do czyszczenia protez stosuje się barwniki spożywcze, rozpuszczalne w

wodzie w stężeniu poniżej 0,1%. W wodach do twarzy, do włosów, wodach kolońskich, płynach po goleniu

zawierających do 60% alkoholu etylowego można używać barwników rozpuszczalnych w wodzie.

Szczególny segment produktów do barwienia stanowią mydła. Dla grupy tej ważna jest stabilność świetlna

zastosowanego barwnika. Dla wyrobów transparentnych stosuje się czyste barwniki rozpuszczalne w tłuszczach. Dla

innych mydeł zalecany jest dodatek do wybranego barwnika bieli tytanowej celem uzyskania pastelowego odcienia

produktu. Jeżeli zastosowany barwnik wykazuje jakąkolwiek rozpuszczalność w wodzie, problem stanowi tzw.

puszczanie mydła mogące powodować m in. farbowanie wody, czy też brudzenie ręczników.

Każdy barwnik stosowany w kosmetyce jest zgrupowany w tzw. Color Index (CI) i oznaczony numerem, pod którym

możemy go szukać w spisach składników preparatów kosmetycznych. Stosowane w kosmetykach surowce z tej grupy

muszą odpowiadać określonym wymaganiom jakościowym. Charakteryzują je takie parametry jak: barwa,

rozdrobnienie, zwilżalność, odporność, rozpuszczalność, czystość.

Przede wszystkim jednak muszą być one nieszkodliwe dla zdrowia i to zarówno te które używane są w wyrobach

mających możliwość przedostania się do organizmu (np. kredkach do warg, pastach do zębów) jak i te które

stosowane są zewnętrznie (pudry, róże, lakiery do paznokci). Dopuszczalne zawartości metali ciężkich w barwnikach

podano w tabeli.

Barwniki stosowane w kosmetyce można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

1. rozpuszczalne w odpowiednio dobranym rozpuszczalniku np. wodzie, alkoholu, tłuszczach, węglowodorach itd

2. nierozpuszczalne w wodzie i innych zwyczajowo stosowanych w kosmetykach rozpuszczalnikach zwane

pigmentami.

22

Oddzielny segment stanowią tu nierozpuszczalne laki będące układem odpowiednio dobranych barwników trwale

związanych z nośnikami, najczęściej tlenkiem glinowym lub siarczanem barowym.

Duża grupa substancji barwnych stosowanych w kosmetykach to układy syntetyczne, do których należą związki

azowe, nitrozowe, nitrowe, pirazolowe, indygowe, antracenowe, fluorenowe, chinolowe, trifenylometanowe.

Spośród barwników naturalnych, które można znaleźć w recepturach preparatów kosmetycznych najliczniejszą grupę

stanowią produkty pochodzenia roślinnego. Za najstarszy barwnik z tego segmentu uważana jest henna. Niemal na

całym świecie używana jest ona przez kobiety do farbowania włosów i rzęs, zaś w świecie muzułmańskim także do

barwienia powiek, dłoni i innych powierzchni skóry. Hennę otrzymuje się z wysuszonych i sproszkowanych liści

krzewu Lawsonii rosnącego w krajach o ciepłym klimacie. Poza znaczną ilością garbników i polisacharydów liście

zawierają substancję o właściwościach barwiących, Związek ten jest obecny w roślinie w postaci glikozydów

(hennozydy A, B i C), które są hydrolizowane w czasie ekstrakcji liści za pomocą wody. Świeży barwnik jest szaro-

zielonym proszkiem, stary na skutek procesów utleniania ma zabarwienie brązowo-brunatne. Henna uważana jest za

barwnik nieszkodliwy, który barwi keratynę w środowisku kwaśnym przy pH 5,5. Jej ujemną stroną jest to, że nie

przenika ona do wewnętrznych warstw włókna włosowego, stąd siwe włosy niekiedy są oporne na działanie

roztworów hennowych.

Kolejną grupę barwników naturalnych stanowią karotenoidy. Występują one w dużych ilościach w m.in. w oleju

palmowym, lucernie, marchwi. Barwniki te stosowane są do barwienia preparatów tłuszczowych na kolor od żółtego

do pomarańczowego np. kremów, olejków, które zwykle są deklarowane jako zawierające witaminę A. Oprócz

naturalnego β-karotenu często stosowany jest jego odpowiednik syntetyczny.

Spośród karotenoidów na uwagę zasługuje także bixyna - główny składnik żółto-pomarańczowej substancji

otrzymywanej z ziaren owoców krzewu Bixa Orleana uprawianego w Brazylii, Gujanie, Meksyku i Indiach. W

ekstraktach wodno-alkalicznych tychże ziaren obecny jest kolejny barwnik - norbixyna.

Ważnym przedstawicielem układów roślinnych jest chlorofil. Ten zielony pigment wyodrębnia się z roślin, głównie

pokrzyw i lucerny, na drodze ekstrakcji alkoholem etylowym i acetonem. Chlorofil ma własności dezynfekcyjne i

dezodoryzujące. Barwi on preparaty na różne odcienie zieleni. Jest to układ chętnie wykorzystywany w takich

wyrobach kosmetycznych jak pasty do zębów, płukanki do jamy ustnej, niektóre kremy i mydła. Ważnym układem

roślinnym jest szafran czyli sproszkowane kwiaty szafranu lub proszek otrzymywany przez wysuszenie pozyskanego

z niego wyciągu wodnego lub alkoholowego. W układzie tym występują barwniki żółte i czerwone. Wyodrębniono z

nich między innymi nietrwały barwnik żółty – kartaminę oraz trwały barwnik – czerwień safrolową. W kosmetyce

znajduje zastosowanie również czerwony barwnik buraka ćwikłowego tzw. betanina.

Spośród substancji barwnych pochodzenia zwierzęcego na uwagę zasługuje koszenila -czerwony barwnik. Kwas

karminowy, otrzymuje się stałe laki glinowo-wapniowe, które znajdują zastosowanie w kosmetyce barwnej do

wyrobu różu, szminek, pudrów. Obecnie ten naturalny barwnik coraz częściej zastępowany jest układami

syntetycznymi.

Ważną grupę barwników, chętnie wykorzystywanych w kosmetyce, stanowią także układy mineralne. Do głównych

przedstawicieli tego segmentu należą między innymi różnorodne tlenki żelaza, chromu, tytanu, cynku, a także

ultramaryna.

Pigmenty

23

Szczególną grupę surowców często stosowanych w kosmetyce kolorowej stanowią pigmenty. Ważnymi ich

przedstawicielami są układy otrzymane w wyniku wytrącania na mice kryształów barwników najczęściej tlenków

metali o submikronowych cząsteczkach. Surowce te określane mianem pigmentów transparentnych, cechuje duża

intensywność i czystość barwy. Uzyskany przy ich pomocy efekt kolorystyczny zależny jest jednak od ilości

wytrąconego w układzie barwnika. Ze względu na nośnik jakim jest mika, zapewniają one łatwość dyspersji i

gładkość powierzchni. Pigmenty transparentne znajdują zastosowanie w kosmetykach do upiększania oczu, w tuszach,

kredkach. Można je znaleźć także w recepturach pudrów i fluidów, ponieważ poprawiają koloryt skóry i tuszują jej

niedoskonałości i co ważne przy ich pomocy można odtworzyć wszystkie odcienie skóry od najjaśniejszego do

najciemniejszego

Kolejną grupę pigmentów stanowią układy o połysku perłowym. Do segmentu tego zaliczamy związki organiczne,

nieorganiczne lub ich kombinacje, które dzięki swym własnościom naśladują efekty wizualne naturalnych pereł.

Stosuje się je w kredkach do warg, preparatach do upiększania powiek oraz w pudrach celem pozyskania

błyszczącego efektu makijażu. Do układu tego zaliczamy między innymi tlenochlorek bizmutu. Pigmenty oparte na

tym związku nadają kosmetykom różną siłę krycia, modyfikując jej zakres od prawie niewidocznego do silnego oraz

zapewniając efekty od matowego do błyszczącego.

Poczynając od lat sześćdziesiątych w kosmetyce, głównie upiększającej, stosuje się syntetyczne pigmenty o połysku

perłowym, będące połączeniem miki i tlenków metali tzw. pigmenty interferencyjne. Podstawowym przedstawicielem

tej grupy jest mika pokryta ditlenkiem tytanu. Tak otrzymany układ działa jak filtr, w którym jedna barwa jest

odbijana, a druga uzupełniająca jest przepuszczana. Mówi się o transmisji światła, które w tym wypadku nie jest

tracone. Która barwa jest odbijana zależy od warstwy ditlenku tytanu. Jeżeli jej grubość mieści się w granicach 40 a

60 nm otrzymuje się efekt perłowy, srebrzysty. Jeżeli natomiast warstwa ditlenku tytanu rośnie obserwuje się efekt

tęczowania kolorów.

Pigmenty interferencyjne są systemami perłowymi o słabej intensywności barwy. Ciemne światło powoduje jednak

wyraźne jej pogłębienie. Szczególną własnością tych układów jest zdolność wywoływania mieniących się efektów w

wyrobach takich jak pudry, żele, cienie do powiek.

Kolejną grupę tzw. pigmentów kombinowanych opracowano w celu połączenia wyraźnej barwy z połyskiem

perłowym. Zamierzony efekt osiągnięto dzięki pokryciu odpowiedniego układu interferencyjnego jednym lub kilkoma

barwnikami absorpcyjnymi takimi jak tlenki żelaza czy chromu. Pigmenty te nadają wyrobom perłowy połysk,

podnosząc jednocześnie intensywność ich barwy. Atrakcyjność tego typu układów polega na tym, iż dobierając

odpowiednio nakładane na siebie barwniki można otrzymać pigmenty o jednym lub kilku odcieniach barw.

Substancje stałe

Oprócz barwników, ważnymi składnikami wielu wyrobów kosmetyki kolorowej m in. pudrów są odpowiednio

dobrane, rozdrobnione substancje stałe. Surowce te charakteryzują się określonymi własnościami chłonnymi,

poślizgowymi, przyczepnymi, kryjącymi. Powinny być one ponadto stabilne wobec czynników atmosferycznych, oraz

wzajemnie niereaktywne. Jako podstawy pudrów kosmetycznych stosowane są najczęściej układy pochodzenia

mineralnego, bądź syntetycznego. Do ich recepturalnych surowców należą między innymi talk, kaolin węglan wapnia,

węglan magnezu, tlenek cynku, ditlenek tytanu. Spośród składników organicznych najczęściej wymieniane są skrobia,

fibroina jedwabiu, alkohol stearylowy. Często w recepturach pudrów pojawiają się także sole kwasu stearynowego:

24

magnezowe, glinowe, wapniowe.

Tłuszcze

Ważnymi składnikami kosmetyków kolorowych, szczególnie pomadek są tłuszcze, głównie oleje i woski. Często

pojawiającym się w tego typu recepturach układem jest olej rycynowy. Jest to surowiec pozyskiwany z nasion

racznika pospolitego poprzez tłoczenie lub na drodze ekstrakcji rozpuszczalnikami. Jest to nietypowy tłuszcz,

ponieważ jego głównym składnikiem, którego zawartość dochodzi do 86 – 90%, jest kwas rycynolowy.

Obecność grupy hydroksylowej w łańcuchu kwasowym powoduje, że wytworzona zostaje w układzie równowaga

hydrofobowo-hydrofilowa. Olej rycynowy należy do olejów nieschnących. Działa on nie tylko powlekająco, ale także

łagodząco w stosunku do skóry. W kosmetyce znajduje on zastosowanie zarówno w postaci niezmienionej jak i

daleko przetworzonej. Jego lepkość i zdolność zwilżania pigmentu przeciwdziała osadzaniu się i zapewnia właściwą

dyspersję barwników. Olej ten ponadto nadaje wyrobowi korzystne własności organoleptyczne, takie jak uczucie

wilgotności i kremowej struktury. Tłuszcz ten jest doskonałym środkiem zmiękczającym stosowanym na szeroką

skalę między innymi w pomadkach do ust. Kolejnymi ważnymi składnikami tej grupy są oleje mineralne, które

dodawane w malej ilości nadają ładny połysk, a także ułatwiają dyspersję barwników. Czasami bywają one

zastępowane pochodnymi oleju rycynowego, między innymi rycynolanem cetylu, który w znaczący sposób ułatwia

dyspersję pigmentów, jak również poprawia jego adhezję. Podobną rolę pełni także lanolina, która ponadto wiąże

wilgoć wprowadzoną z innymi surowcami, oraz zapewnia odpowiedni poślizg wyrobu na wargach. Swoje miejsce w

recepturach preparatów kolorowych znalazły także woski. Do najczęściej wymienianych składników tej grupy należą

woski roślinne: Carnauba i Candelilla. Pierwszy z nich pozyskiwany jest z liści palmy woskowej Copernicia cerifera

rosnącej w Ameryce Południowej, drugi zaś z podobnych do trzciny krzewów Padilantus Pavonis rosnących w

Meksyku. Są to woski twarde, stanowiące dobre, nie ulegające oksydacji podłoże do pomadek, sztyftów. Podobną do

nich rolę pełnią woski mineralne: ozokeryt i cerezyna. Nadają one preparatom sztywność, ułatwiają wyjście z formy,

obniżają lepkości spowodowaną obecnością innych wosków. Wśród surowców kosmetyków kolorowych można także

znaleźć woski mikrokrystaliczne czy też syntetyczne.

Ważnym składnikiem kredek do warg jest także polibuten. Jako składnik receptury powoduje on zwiększenie połysku

wyrobu. Ułatwia także pokrycie warg barwnym filmem.

Silikony

Swoje miejsce w kosmetykach kolorowych znalazły także silikony. Są one tu chętnie wykorzystywane, gdyż

zapewniają odpowiednią trwałość koloru, jego jednolitość i intensywność. Powodują one także ulepszone

rozproszenie oraz stabilizację pigmentu w fazie olejowej preparatu kosmetycznego.

Lotne silikony chętnie stosowane są tuszach do rzęs w celu poprawienia ich właściwości użytkowych, w podkładach

do makijażu w celu poprawienia rozkładu pigmentów. Znajdują także zastosowanie w lakierach do paznokci, w

których poprawiają ich zdolność płynięcia. Związki te wykazują wyjątkowo niską lepkość, która tylko w niewielkim

stopniu zależna jest od temperatury. Stąd też chętnie wykorzystuje się je do produkcji kosmetyków narażonych na

działanie wysokich temperatur m in. przeznaczonych do makijażu teatralnego, telewizyjnego, czy też filmowego.

Swoje miejsce znalazły także woski silikonowe. Zapewniają one bowiem lepszą dyspersję oraz stabilizację pigmentu

25

w fazie olejowej preparatu kosmetycznego, zapobiegając jego rozwarstwieniu. Powodują wzrost trwałości

zabarwienia wyrobu, zwiększają jego jednolitość i intensywność. Znane są również surowce, powodujące efekt

nabłyszczania wyrobu. Niezależnie od wymienionych cech wizualnych produkty z zawartością wosków silikonowych

zabezpieczają skórę przed działaniem czynników zewnętrznych, nawilżają ją.

W recepturach kosmetyki kolorowej można znaleźć także estry kwasów tłuszczowych lub lanolinowych i alkoholu

izopropylowego. Związki te łatwo mieszają się z silikonami, olejami mineralnymi i roślinnymi. Ich dodatek zapobiega

tzw. poceniu się kredek i wykrystalizowaniu wosków. Nadają one wyrobowi jednorodności i odporności na ścieranie.

Ich obecność jest szczególnie ważna przy dużej zawartości w wyrobie oleju rycynowego, która może czasami

powodować, że kredki nakładają się tłustą, grubą, lepką warstwą gdyż znoszą te cechy.

Składniki specjalne

W recepturach preparatów kolorowych coraz częściej pojawiają się także nowe, wielofunkcyjne składniki, które

zapewniają możliwość optycznego redukowania niedoskonałości skóry. Jako przykład można tu podać układ

zawierający czynnik fluorescencyjny połączony z mikroporowatym nylonem, zamknięty dodatkowo otoczką

półprzezroczystego polimeru. Układ ten absorbuje niewidzialne światło UV i remituje tę energię jako rozproszone

światło widzialne. Emitowane światło oświetla zacienione pola zmarszczek, rozszerzonych porów, cieni poboczami,

nierówności zabarwienia i innych defektów skóry, dzięki czemu w sposób znaczący wizualnie je zmniejsza. Również

odpowiednio dobrane pigmenty dostosowując się do światła o różnym natężeniu (np. do słonecznego i sztucznego)

sprawiają, że cera wygląda bardziej świeżo.

W coraz większej ilości preparatów kosmetycznych można znaleźć surowce nawilżające i regenerujące takie jak:

gliceryna, glikol propylenowy, witaminy, proteiny, aminokwasy, ekstrakty roślinne. Również coraz częściej wśród

składników kosmetyki kolorowej, szczególnie z segmentu fluidów, pojawiają się filtry promieniochronne, które

zapewniają ochronę w ciągu całego roku. Współczesne preparaty z tego segmentu, nie tylko bowiem mają poprawiać

urodę ale również chronić i kondycjonować skórę. 

139.Makijaż ślubny- technika wykonania

Makijaż ślubny powinien być świeży ,delikatny w rysunku i barwie oraz świetlisty. Stanowi on połączenie makijażu: fotograficznego, dziennego i wieczorowego. Powinien wzmacniać rysy i kształty elementów twarzy, być trwały, a przy tym sprawiać wrażenie delikatnego i zachować lekkość. Naśladuje naturalność makijażu dziennego, podkreśla naturalne walory urody i perfekcyjnie ukrywa jej niedoskonałości.Kolorystyka: barwy neutralne, pastelowe lekko połyskujące. Dobór koloru w zależności od typu urody i koloru sukni( biele- tonacja zimna, Eric-tonacja ciepła)Korekta: pełnaPodkład właściwy: dobrze kryjący np. kamuflaż, dostosowany do potrzeb ceryPuder: utrwalający(fixer)Róż: jasny ,świetlisty, lekko skontrastowany z cerą, nałożony na policzki w zależności od potrzebMakijaż oczu: podkreślający ich kształt i barwę, dyskretny, świetlisty, precyzyjny , w zależności od wymagań klientki .Makijaż ust: precyzyjny, czysty kontur, barwy nawiązujące do barw podanych w kolorystyce, świeży nie agresywny.

26

140.Body painting- omówić technikę Airbrush

Technika Airbrush tzw ”powietrznego pędzla” to jedna z metod body paintingu. Znalazła, swoje zastosowanie w kosmetyce. Szybko technika ta stała się właściwym rozwiązaniem dla profesjonalistów zajmującą się urodą (kosmetyka, wizaż, fryzjerstwo), ponieważ pozwala ona osiągnąć wymarzony efekt w krótkim czasie. Na polskim rynku można obecnie znaleźć aerografy do różnego rodzaju zabiegów m.in.: *Tanning (opalanie poprzez natryskiwanie barwnika) *Make up (wykonanie makijażu upiększającego za pomocą natryskiwania kosmetyków) *Body art. (zdobienie ciała i tatuaże) *Nail art. (zdobienie i malowanie płytki paznokcia)*Hair art. (malowanie włosów)Do wykonania makijażu tą techniką potrzebne są:Aerograf-Przy zakupie aerografu należy zwrócić uwagę na to, aby urządzenie było przeznaczone do użytku kosmetycznego. Różnica pomiędzy aerografami stosowanymi w kosmetyce, a tymi do grafiki polega na grubości igły. W aerografach do makijażu końcówka jest grubsza, ze względu na to, że farby kosmetyczne i preparaty do makijażu mają konsystencję ziarnistą i wymagają grubszej końcówki pistoletu. Grubość igły w zależności od przeznaczenia aerografu:* Makijaż oraz body art : ok. 1mm * Nail art : ok. 0,2mm-0,35mm * Tanning : ok. 0,5mm-Idealny pistolet powinien: * mieć zbiornik grawitacyjny (umieszczony na górze ), gdyż farba dzięki sile grawitacyjnej sama spływa do komory aerografu i ułatwia pracę pistoletu. * być dwu akcyjne (double action), wtedy można jednocześnie regulować farbę i powietrze. * mieć wewnętrzny mieszacz ( ten typ aparatów jest bardziej funkcjonalny). -Ważny jest również zestaw akcesoriów. Aerograf powinien zawierać trzy rodzaje igieł, co umożliwia szeroki wachlarz techniki aplikacji.-Aerograf wymaga częstej pielęgnacji. Po każdym użyciu należy opróżniać pojemnik z farby, aerograf trzeba płukać i myć odpowiednim rozpuszczalnikiem do farby. Następnie należy napełniać kubek rozpuszczalnikiem, i wykonywać czynności jak przy malowaniu zatykając palcem otwór wylotowy dyszy.Farby kosmetyczne-Praca z powietrznym pędzlem wymaga zaopatrzenia się w specjalistyczne farby do makijażu na bazie wody (Oil Free), inne mogą się okazać zbyt gęste i zapchać igłę pistoletu.

141. Sposoby upiększania okolic oczu- omówić makijaż trwały i zdobienie przedłużania i zagęszczania rzęs.

-makijaż trwały:

Makijaż permanentny jest oryginalna sztuką makijażu, stawiającą na pierwszym miejscu podkreślenie naturalnego piękna każdej kobiety. Pozwala wyeksponować delikatność i naturalność twarzy. Dzięki niemu możemy precyzyjnie poprawić kształt brwi stwarzając wrażenie ich optycznego zagęszczenia. Makijaż permanentny jest zabiegiem kosmetycznym polegającym na wprowadzeniu barwnika płytko w naskórek przy pomocy aparatu igłowego z jedną lub wieloma igłami. Zabieg wykonuje się po zastosowaniu znieczulenia miejscowego. Rezultatem jest długotrwały, niewymagający poświęcenia czasu makijaż podkreślający brwi, oczy i usta, który utrzymuje się w zależności od typu i kolorytu skóry od 2 do 5 lat (skóra cienka, sucha utrzymuje barwnik dłużej. Skóra tłusta, grubsza utrzymuje krócej, częste złuszczanie naskórka).-przedłużanie i zagęszczanie rzęs: Metoda przedłużania i zagęszcania rzęs 1:1 daje w rezultacie naturalnie wyglądające rzęsy. Jeżeli aplikacja została prawidłowo wykonana, rzadko kto jest w stanie odróżnić rzęsy syntetyczne od prawdziwych, tak pod względem wyglądu, jak i odczucia na powiekach. Ideą tej metody nie jest przerysowany, kapiący od tuszu

27

efekt wielkiego wyjścia, a bardzo estetyczne, podkreślające urodę oczu przez 24 godziny na dobę naturalne, gęste, długie i zdrowe rzęsy, które oczywiście wedle zapotrzebowania można na ten jeden wieczór dodatkowo oprawić w specjalny, beztłuszczowy tusz, ale na co dzień staje się to absolutnie zbędne. Rzęsy są oddzielone jedna od drugiej, przedłużone pojedynczo, włosek po włosku, a klej jest zupełnie niezauważalny. Wykonanie zabiegu:-dokładne oddzielenie rzęs dolnych od górnych za pomocą specjalnych żelowych podkładek- za pomocą taśmy medycznej ustawiamy górną powiekę we właściwym położeniu, aby rzęsy naturalne były jak najlepiej dla niej widoczne.- Ponieważ na rzęsach mogą być zgromadzone resztki makijażu oraz różne inne osady, w tym także naturalne sebum (tłuszcz) emitowane przez naszą skórę i mieszki włosowe, niezbędne jest dokładne oczyszczenie, a następnie odtłuszczenie rzęs aplikatorami nasączonymi specjalnym płynem.- precyzyjne izolujemy każdą rzęsę, a następnie, posługując się maleńką ilością specjalnego kleju, mocujemy syntetyczną rzęsę na naturalnej w pewnej odległości od powieki. Takich rzęs zostanie wklejonych od około 80 na każde oko do ponad 120. Wtedy możemy mówić o tzw. pełnym zestawie, który następnie w cyklu co 2-3 tygodnie będzie systematycznie uzupełniany ze względu na specyfikę cyklu życia rzęsy, który trwa zaledwie około 90 dni. Będą więc one sporadycznie wypadać, a na ich miejsce pojawiać się nowe, do których już po miesiącu od „wykiełkowania” będzie można dokleić rzęsę syntetyczną. Dlatego, jeśli nie uzupełnialibyśmy rzęs syntetycznych i potraktowali zabieg jako jednorazowy, to do dwóch miesięcy mogą utrzymać się ich pojedyncze sztuki. Natomiast stale uzupełniając otrzymujemy efekt ciągły, czyli tzw. półpermanentny. Czas trwania zabiegu wykonywanego przez wprawionego specjalistę to w przypadku pierwszej wizyty około 1,5 – 2,5 godziny, natomiast uzupełnienia 40 – 60 minut.-przeciwwskazania: alergia na składniki produktówstany zapalne oczuzespół suchego okaświeża plastyka powiekniedomykalność powieknowotworychoroby wynikające z autoagresji

28

Receptura Kosmetyczna

142.Zastosowanie antyoksydantów w recepturze kosmetycznej.

Przeciwutleniacze (antyoksydanty, antyutleniacze) jest to grupa związków chemicznych które są stosowane w zapobieganiu niepożądanym procesom utleniania, przez co przedłużają trwałość produktów.Podstawowym składnikiem wielu kosmetyków są tłuszcze, które łatwo ulegają procesowi autooksydacji(jełczeją). Powoduje to zmiane barwy , smaku i zapachu kosmetyku oraz jego rozwarstwienie.Zjełczałe tłuszcze mogą podrażnić skórę.Utlenianie lipidów może być wywołane przez drobnoustroje, enzymy lub bezpośrednie działanie tlenu z powietrza w obecności inicjatorów takich jak jany metali (np.Cu , Fe) , które katalizują tworzenie się nadtlenków.Aby wyeliminować niekorzystne działanie metali stosuje się substancje , które tworzą z nimi połączenia kompleksowe i w ten sposób je dezaktywują (kwas cytrynowy, winowy,EDTA).W emulsjach proces autooksydacji zachodzi głównie na granicy faz woda-olej.Po nałożeniu na skórę, kosmetyki bardzo łatwo ulegają utlenieniu gdyż są narażone na działanie podwyzszonej temperatury, światła i tlenu.Aby właśnie zapobec tym wszystkim niekorzystnym procesom do kosmetyku dodaje się przeciwutleniacze. Działają one efektywnie już przy bardzo małych stężeniach .Antyoksydanty uzywane w kosmetykach powinny być nieszkodliwe dla zdrowia, dobrze rozpuszczać się w produkcie, nie wpływać na smak, zapach i wygląd kosmetyku, wykazywać dużą trwałość i skuteczność w małych stężeniach przez długi czasu.

Przeciwutleniacze możemy podzielić na trzy grupy:-antyoksydanty naturalne-np.tokoferole, kwas askorbinowy(wit.C)-syntetyczne-np.BHT, BHA,ACP-synergetyki, czyli substancje pomocnicze, które same nie powstrzymują procesu autoutleniania, lecz wspomagają działąnie przeciwutleniaczy (działanie synergistyczne) np. kwas cytrynowy, kwas fosforowy czy tez pewne aminokwasy, alkochole.

143.Kwasy owocowe(AHA) w recepturze kosmetycznej- działanie i zastosowanie w różnych formach kosmetycznych.

Alfa-hydroksykwasy (AHA, ang. Alpha Hydroxy Acids)-są to związki organiczne zawierające grupę wodorotlenkową w pozycji α w stosunku do grupy karboksylowej.Alfa-hydroksykwasy występują powszechnie w przyrodzie, a więc mogą być otrzymywane ze źródeł naturalnych, np. w wyniku ekstrakcji soku ze świeżych owoców, warzyw, trzciny cukrowej. Kwasy te mogą również być syntetyzowane metodami chemicznymi i pozyskiwane metodami biotechnologicznymi. Do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych w kosmetologii alfa-hydroksykwasów należą: kwas mlekowy (alfa-hydroksypropionowy) kwas glikolowy (hydroksyoctowy) kwas cytrynowy (2-hydroksy-1,2,3-propanotrikarboksylowy) kwas jabłkowy (2-hydroksybutadiowy) kwas winowy (2,3-dihydroksybutadiowy) kwas migdałowy (fenyloglikolowy) Alfa-hydroksykwasy mają szerokie zastosowanie w kosmetyce, a ich główne działanie polega na regulacji procesu rogowacenia. Związki te działają w obszarze stratum martwych, pozbawionych receptorów warstwach naskórka. AHA stopniowo zmniejszają adhezję pomiędzy korneocytami i cementem międzykomórkowym. Efektem jest odsłanianie nowych warstw komórek, a tym samym poprawa wyglądu skóry. Powodują także zmniejszenie spójności na granicy fazy lipidowej i wodnej w cemencie międzykomórkowym, co prowadzi do zwiększenia uwodnienia warstwy rogowej i poprawy nawilżenia naskórka. Dodatkowo AHA stymulują fibroblasty do syntezy kolagenu, elastyny oraz glikozoaminoglikanów (GAG), co spowalnia procesy starzenia skóry, wpływa na jej nawilżenie. Wygładzenie naskórka AHA

29

poprawia wnikanie składników aktywnych zawartych w kosmetykach, przez co zwiększa skuteczność stosowanych preparatów pielęgnacyjnych. Ponadto, efektem działania AHA na skórę jest jej rozjaśnienie, wygładzenie, spłycenie drobnych zmarszczek powierzchniowych, zwężenie porów, usuniecie blizn potrądzikowych, a także poprawa kolorytu skóry i hamowanie powstawania przebarwień.

144.Podstawowe składniki emulsji kosmetycznej.Przygotowanie emulsji O/W i W/O.

Emulsja to niejednorodna mieszanina 2 nieropuszczalnych wzajemnie cieczy, z których jedna jest rozproszona w drugiej w postaci bardzo drobnych kropelek.Jedną z tych faz jest zazwychaj woda a druga to tzw.faza olejowa.Aby emulsja była trwała potrzebna jest substancja zwana emulgatorem.Jedna lub obie fazy muszą zawierać emulgator.Emulgator zwykle rozpuszcza się lepiej w jednaj z dwóch cieczy. Do emulsji kosmetycznej zaliczamy kremy, śmietanki i mleczka.Wyróżniamy emulsjie W/O i O/W.

Standardowy sposób wytwarzania emulsji polega na zmieszaniu stopionej fazy tłuszczowej z ogrzaną fazą wodną.Obie fazy powinny mieć temp. 70-80 °C.Sporządzając emulsję O/W wlewamy ciężkim strumieniem fazę olejową do fazy wodnej intensywnie mieszając zawartość naczynia( najlepiej mieszadłem mechanicznym ).Wprzypadku emulsji W/O postepujemy odwrotnie.

Przy sporzadzaniu stabilnej emulsji bardzo ważny jest dobór odpowiedniego emulgatora, który musi być dostosowany do jej typu.Do emulsji O/W stosuje stosuje się rozpuszczalne w wodzie emulgatory hydrofilowe, natomiast do emulsji W/O stosuje się rozpuszczalne w tłuszczach emulgatory lipofilowe. Najlepsze rezultaty uzyskuje się stosując mieszaniny emulgatorów, które są złozone z emulgatora głównego oraz różniącego się dośc znacznie polarnością emulgatora pomocniczego(wpływa stabilizująco na emulsję).Podstawową rolę w przemyśle kosmetycznym odgrywaja emulgatory syntetyczne , a wśród nich produkty przyłączenia tlenku etylenu do alkoholi tłuszcowych zawierających 16-18 atomów węgla.Liczbę czasteczek tlenku etylenu połączonych z alkoholem okreąla się jako stopień oksyetylenowania.Od tego stopnia zależy polarność emulgatora.Zw. O niskim stopniu oksyetylenowania (2-5) stosuje się do wytwarzania emulsji typu W/O , a o wyższym (8-20) jako emulgatory w emulsjach O/W.Do najczęściej stosowanych emulgatorów naturalnych należą mydła, czyli sole kw.tłuszcowych z zasadą sodową, potasową lub trójetanoloaminą.Przygotowując emulsję oparta na mydle rozpuszczamy stearynę w fazie olejowej, a zasady w fazie wodnej danej emusji.Emulgator czyli mydło powstaje dopiero po zmieszaniu obydwu faz.Mydła sodowe stosuje się jako emulgatory O/W.Emulgatorami typu W/O są sole sodowe kw.tłuszczowych znajdujących się w wosku pszczelim, lanolina ,a także otrzymywane z niej alkohole lanolinowe(euceryt)-pełnią rolę nietylko emulgatora ale także natłuszczają skórę i nadają emulsji odpowiednią konsystancję.Podobne właściwości do al.lanolinowych ma alkohol cetylowy,który także bardzo dobrze zagęszcza emulsji O/W.

145) Odczytywanie receptury i ustalenie funkcji jej składników (na przykładzie żelu pod prysznic, szamponu, kremu do twarzy, balsamu do ciała, pasty do zębów).

*** Pytanie z receptury musiałam skonsultować z naszym profesorem, dlatego oprócz prezentacji kosmetyków z ćwiczeń dodałam i zebrałam w całość podstawowy skład danego produktu. Dlatego, ponieważ jeżeli ktoś nie będzie znał danego składnika na podanym na egzaminie kosmetyku to ogólne wymienienie podstawowego składu zalicza pytanie.Z tego, co mówił nasz profesor (a to nie jest pewne… heh) trzeba będzie omówić kilka albo kilkanaście początkowych składników podanego produktu, ale na wszelki wypadek lepiej znać wszystkie…

30

SzamponyNajczęściej składają się z trzech podstawowych składników:środków powierzchniowo-czynnych (SPC, surfaktantów)składników nadających lepkośćwody

Szampony zawierają od 6 do 10% aktywnego środka myjącego. Surfaktanty anionowe mają właściwości oczyszczające, zmiękczające, pianotwórcze. Są to głównie sole sodowe, amonowe, magnezowe i TEA ( trietanoloamina – środek neutralizujący) siarczanu oksyetylenowego alkoholu laurylowego (mają te same właściwości co laurylosiarczany, ale są mniej drażniące) oraz sulfoniony parafin lub sulfobursztyniany. Są to podstawowe składniki popularnych szamponów.

Surfaktanty amfoteryczne – ich część hydrofilowa może mieć ładunek dodatni lub ujemny w zależności od pH. Środki amfoteryczne łączą właściwości dwóch typów środków powierzchniowo czynnych: anionowych i kationowych, to znaczy, że jednocześnie zwilżają, pienią się i myją (właściwości anionowe), są bakteriostatyczne, poprawiają wygląd i połysk włosów (właściwości kationowe). Przykłady:Pochodne betainowe oraz pochodne imidazolowe (Mironols). Są to surowce droższe niż anionowe SPC.

Surfaktanty niejonowe - są to dobrze tolerowane przez skórę i odporne na zmiany pH, ale mają słabe właściwości pianotwórcze, najczęściej stosowane pochodne metyloglukozydu.

Środki zwiększające lepkość roztworów:

Chlorek sodu - zwiększa rozmiar mieli i przez to lepkość roztworu anionowych środków powierzchniowo czynnych. Dają dobre efekty tylko w połączeniu z siarczanami alkoholi tłuszczowych i oksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych.

Alkanoamidy – są to pochodne kw. Tłuszczowych i amin zawierające grupę amidową R1-CO-NH-R2 np. Cocomide DEA, Riciamide DEA (łańcuchy tłuszczowe pochodzące odpowiednio z oleju kokosowego i oleju rycynowego, a skondensowaną aminą jest dietanoloamina).

Hydrofilowe polimery – są to związki niejonowe, niepodrażniające, dodawane w stężeniu od 0,5 do 5%.Przykład: karboksymetylohemoglobina, hydroksyetyloceluloza, PE-6000, Distearate, etylowe pochodne glukozy, polimery akrylowe.

Dodatki:Konserwanty to główne parabeny oraz formaldehyd i jego donory.Środki perłotwórcze i zmętniające: głównie distearynian glikolu etylowego.

Barwniki – stosuje się w szamponach, ponieważ roztwory surfaktantów mają często odcień żółty. Są to barwniki rozpuszczalne w wodzie typu azotowego lub trifenylometanowego. Kolor szamponów musi być zgodny z wybranym zapachem. Zapachy: rozpuszczalne w tłuszczach kompozycje zapachowe, rozpuszcza się w wodnym roztworze środków powierzchniowo czynnych; chociaż barwniki i zapachy są dodawane w niewielkich ilościach to mogą powodować silne reakcje alergiczne u niektórych osób.

Szampony dla dzieci:

31

Powinny być tworzone na bazie łagodnych amfotytyrycznych środków powierzchniowo czynnych (pochodne imidazolowe i betainowe).

Szampony do włosów suchych:Mają natłuszczać włosy suche lub zniszczone przez farbowanie i ondulacje. Substancje czynne: pochodne lanoliny, olej rycynowy, lecytyna, oleje roślinne (kamelia, argon, oliwka).

Szampony do włosów tłustych:Powinny dobrze oczyszczać, ale nie podrażniać gruczołów łojowych. Substancje czynne: siarka organiczna (reguluje wydzielinę łoju), siarka koloidalna, glinki (absorbują substancje tłuszczowe), olejek cedrowy.

Szampony przeciwłupieżowe:Zawierają antyseptyki, które unieszkodliwiają drobnoustroje odpowiedzialne za utrzymanie łupieżu, antyutleniacze, które nie dopuszczają do tworzenia się drażniących nadtlenków, keratolityków, które rozpuszczają zrogowaciały naskórek skóry głowy. Substancje aktywne: Triclosan (antyseptyk), pirytonian cynku oraz oktopiroks (działanie keratolityczne i antyseptyczne), siarczek selenu (keratolityk, antyseptyk), ketokonazol (środek przeciwgrzybiczy).

Kremy kosmetyczne

Głównym zadaniem kremów jest utrzymanie równowagi wodno-tłuszczowej w naskórku. Kremy kosmetyczne to gęste emulsje, które przez pewien czas zachowują kształt powierzchni (konsystencja emulsji nie musi być związana z jej typem lub zawartością fazy tłuszczowej).

Kremy w zależności od zastosowań można podzielić na oczyszczające, nawilżające, ochronne, „dzienne” (szybko się wchłaniające), „mocne” (zawierające składniki odżywcze, czynne).

Dwa klasyczne kremy to:cold-krem (emulsja W/O)vanishing-krem, czyli krem znikający (lekka emulsja O/W)

Cold-krem Złożone głównie z wosku i oleju, stanowi bazę dla wielu preparatów odżywczych stymulujących skórę. Często po dodaniu substancji odżywczych rozpuszczalnych w tłuszczach (witaminy, olejki roślinne, mleczko pszczele) jest stosowany jako odżywczy krem na noc. Pierwsza receptura z II w.n.e.. Jest to emulsja W/O o małej zawartości wody (poniżej 30%).

Skład: Wosk pszczeli bielony (emulgator) 9,0 FAZA TŁUSZCZOWA Olbrot 15,0 Olej sojowy 62,0

FAZA WODNA boraks (emulgator) 0,5 Woda 14,0

Olejek lawendowy 0,5 Konserwant Antyutleniacz

Wykonujemy w temperaturze 70-75˚C.

32

Cold-kremy słabo wchłaniają się przez skórę. Po nasmarowaniu, nadmiar kremu zbiera się, usuwając ze skóry zanieczyszczenia. Po starciu pozostaje cienka warstewka tłuszczowa zmiękczająca naskórek i zapobiegająca jego wysychaniu. Cold-kremy uległy znacznym modyfikacjom. Coraz częściej zamiast układu emulgującego wosk-boraks używa się emulgatorów syntetycznych oraz dopisuje dodatkowe składniki. Obecnie funkcję cold-kremów przejmują kremy tłuste będące emulsjami W/O o dużej zawartości ciał tłuszczowych. W skład bazy tłuszczowej wchodzą: woski, lanolina, oleje roślinne i mineralne, euceryt. Kremy tłuste odzywiają skórę, uelastyczniają ją i wygładzają. Oprócz bazy tłuszczowej mają zawierać aminokwasy, witaminy, hydrolizaty białkowe, wyciągi roślinne. Krem tłusty (W/O) Skład: Wosk pszczeli 16,0 Olej parafinowy 30,0 Olej sojowy 20,0 Boraks 0,8 Woda do 100,0 Zapach q.s. Konserwanty q.s.

Krem tłusty (O/W) Skład: Olej parafinowy 20,0 Olej roślinny 25,0 Stearyna 15,0 Trójetanoloamina 5,0 (zasada organiczna, delikatna) gliceryna 3,0 woda zapach konserwant antyutleniacz

W temperaturze 70-80˚C. Dodajemy fazę tłuszczową do fazy wodnej. Stosuje się do wszystkich emulsji typu O/W z wyjątkiem mleczek!!!

Krem tłusty lanolinowy (W/O)Skład: Wazelina 30,0 Olej parafinowy 15,0 Olej roślinny 20,0 Wosk pszczeli 5,0 Lanolina 5,0 Boraks 0,3 Woda do 100,0 Zapach Konserwant Antyutleniacz Boraks i woda stanowią fazę wodną. Zachodzi również reakcja między woskiem pszczelim i boraksem.

33

Krem tłusty o lekkiej konsystencji (W/O)Skład: Olej parafinowy 5,0 Olej arachidowy 6,0 Lanolina 3,0 Wosk pszczeli 2,0 Alkohol cetylowy 1,5 (emulgator pomocniczy) Stearyna 12,0 Mirystol 12,0 Gliceryna 6,0 Trójetanolamina 1,5 Woda 50 Nipagina A 0,2 Kompozycja zapachowa 0,8

Zachodzi reakcja między stearyną a trójetanolaminą. Fazę wodną stanowią: gliceryna, trójetanolamina i woda.

Krem znikający (vanishing)Lekki krem natłuszczająco-nawilżający typu O/W, wchłaniający się szybko w skórę. Typowa receptura oparta jest na stearynie. Emulgatorem w tym kremie jest mydło stearynowe powstające w reakcji stearyny z wodorotlenkiem.

Krem znikający (O/W)Skład: stearyna 15,0 FAZA WODNA wodorotlenek potasu 0,7 Gliceryna 8,0 Woda do 100,0

Zapach Konserwant Antyutleniacz

Krem alantoinowy (O/W)Skład: Stearyna 5,0 Alkohol cetylowy 6,0 Lanolina 3,0

Wodorotlenek potasu 2,0FAZA WODNA Glikol propylenowy 1,5 Alantoina 12,0 Woda do 100

Zapach Konserwant

34

Krem znikający (vanishing, podkładowy, dzienny)Jest lekkim kremem natłuszczająco-nawilżającym (który szybko wchłania się w skórę). Jego głównym składnikiem jest stearyna. Do innych, najczęściej używanych składników należą: alkohol cetylowy i stearylowy), lanolina i jej pochodne, gliceryna i glikol propylenowi, wyciągi roślinne, aminokwasy, alantoina, kwas pantotenowy.

Pasty do zębówPodstawowy skład pasty do zębów:składnik o charakterze ścierającym (od 15 do 35%): tlenek glinu, fosforan wapnia, krzemionka, wodorowęglan wapnia, glinokrzemianyśrodek żelujący: polisacharyd, alginiany lub karageniany, guma ksantanowa.środki powierzchniowo czynne (składnik zwilżający, ułatwia odklejanie kamienia nazębnego): laurylosiarczan soduśrodek nawilżający ( 5-20%) skład utrzymuje plastyczność masy: glicerol, sorbitolwoda- utrzymuje odpowiednią lepkość pastydodatki: środki słodzące (np. sacharynian sodu), barwniki, środki aromatyzujące, konserwanty.fluorki (fluorek sodu i amonu, monofluorofosforany, zawartość max. do 0,15%). Substancje te działają poprzez tworzenie fluoroapatytu, związku bardziej trwałego i odpornego na działanie kwasów niż apatyt (z którego zbudowane jest szkliwo zębów). Pochodne fluorowe działają również bakteriostatycznie.

Pozostałe składniki:antyseptyki: heksetydyna, diglukonian chlorheksydyny, formalina (znieczula i zmniejsza krwawienie z dziąseł), triclosanśrodki opóźniające pojawienie się osadu: sorbitol, pirofosforany, polifosforanyśrodki przeciwzapalne: azulen, kwas glicyretynowy i formalina, chlorek sodu.

Prosta receptura pasty do mycia zębów: Skład: kreda strącona 50,0 proszek mydlany 6,0 gliceryna 30,0 emulgator ME 2,0 olejek miętowy 1,0 woda do 100,0

Pasta do mycia zębów

Colgate Total®Zaawansowane Odświeżenie

żel

Działanie pasty:

12-godzinna ochrona przed bakteriamiDelikatnie usuwa powierzchniowe przebarwienia

35

Pomaga zapobiegać nowym przebarwieniom powierzchniowymUsuwa bakterie powodujące powstawanie płytki nazębnej z powierzchni zębów i dziąsełOdświeża oddechZapobiega próchnicyZmniejsza krwawienie zębówZapobiega zapaleniom dziąseł

Skład:1. Aqua 2. Hydrated Silica3. Glycerin4. Sorbitol5. PVM/MA Copolymer6. Aroma7. Sodium Lauryl Sulfate8. Cellulose Gum9. Sodium Hydroxide10. Sodium Fluoride11. Carrageenan12. Triclosan13. Sodium Saccharin14. Limonene15. Cl 4209016. Cl 47005

Poszczególne składniki:Aqua Aqua (woda, tlenek diwodoru)

Bezbarwna ciecz, pozbawiona zapachu i smaku. Woda należy do najbardziej rozpowszechnionych związków w przyrodzie, stanowi składnik organizmów żywych (organizm dorosłego człowieka zawiera ok. 65% wody), bierze udział w procesach przemiany materii. W przemyśle stosowana jest jako rozpuszczalnik. Woda używana w produkcji kosmetyków musi być czysta pod względem mikrobiologicznym, jak i mineralnym. Woda jest rozpuszczalnikiem, czyli głównie wpływać ma na konsystencję produktu i być nośnikiem aktywnych substancji w niej rozpuszczalnych. Ponadto woda działa jako nawilżacz – uwadnia zewnętrzne warstwy naskórka, przez co skóra wygląda na jędrniejszą, a co za tym idzie – młodszą. Paradoksalnie, woda ma też działanie wysuszające. Jeśli nie zostanie zatrzymana w naskórku przez emolienty i humektanty wyparowuje i uszkadza barierę ochronną skóry.

Hydrated Silica (silica, kwas krzemowy E551)

36

Kwas krzemowy w bezwodnej formie SiO2 ma postać lotnego proszku (a właściwie pyłku), nie ma smaku. Rozpuszcza się w wodzie tworząc żel (również z olejami – żel). Może absorbować do 40% wody. Nie jest toksyczny.Kwas krzemowy można używać do robienia kremów, żeli, kosmetyków kolorowych, a także pasty do zębów. Kosmetyki zawierające kwas krzemowy są odporne na zmiany temperatury, nie są klejące i są odporne na działanie mikroorganizmów.

H2Si03

Glycerin(gliceryna, glycerol, 1,2,3-propantriol)

Gęsta, bezbarwna ciecz o słodkim smaku. Należy do alkoholi. Ilość w produkcie: do 5% działanie nawilżające, ponad 5% działanie wysuszające, normalna ilość 1-3%. Działanie nawilżające gliceryny związane jest z bardzo silnymi właściwościami higroskopijnymi. Gliceryna w naturalny sposób osłania skórę, przenikając do przestrzeni międzykomórkowych, gdzie wiąże ilość wody niezbędną do zachowania prawidłowego nawilżenia skóry. Ma doskonałe właściwości łagodzące, skutecznie nawilża przesuszoną skórę ze skłonnościami do pierzchnięcia. Wygładza, poprawia elastyczność, reguluje procesy prawidłowej odnowy naskórka. Działanie gliceryny jest długotrwałe. Penetruje do głębszych partii warstwy rogowej naskórka i pozostaje tam, regulując wilgotność przez około dobę. Obecność gliceryny wspomaga funkcjonowanie lipidów skórnych. W kosmetykach wykorzystywana jest wykorzystywana, ponieważ zapobiega wysychaniu kosmetyku oraz nadaje gładkość emulsji.

C3H5(OH)3

Sorbitol (sorbit, heksanohehsanol)

Alkohol o słodkawym smaku. Nie nadaje się jednak do używania zamiast cukru, gdyż ma tyle samo kalorii co cukier. Sorbit tworzy drobne białe kryształki. Łatwo rozpuszcza się w zimnej wodzie. W kosmetykach ma podobne działanie, jak gliceryna. Sorbitol jest substancją utrzymującą wilgotność (zapobiega wysychaniu produktu).

37

HOCH2 [CH (OH)]4 CH2OH

PVM/MA Copolymer (kopolimer PVM/MA)

Składnik przedłużający działanie triklosanu. Dzięki nim pasta COLGATE TOTAL chroni przed powstawaniem płytki nazębnej, próchnicy, kamienia nazębnego, chorób przyzębia i nieświeżego oddechu, nawet w 12 godzin po szczotkowaniu zębów.

Aroma (aromat, zapach)

Cecha związków chemicznych i ich mieszanin, polegająca na pobudzaniu zmysłu węchu.W języku polskim zwykle przez zapach rozumie się woń przyjemną, aczkolwiek używa się tego słowa również w sensie każdej woni, zarówno przyjemnej, obojętnej, jak i przykrej. Podstawowe zapachy to: - kwiatowy - gnilny - owocowy - żywiczny - korzenny - spalenizny Sodium Lauryl Sulfate (laurylosiarczan sodu,dodecylosiarczan (VI) sodu)

C12H25SO4Na – organiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu dodecylosiarkowego. Jest to związek powieszchniowo czynny stosowany jako delikatnie myjący detergent. Związek oksyetylenowany, to znaczy, że w swojej budowie zawiera grupy tlenku etylenu, które zapewniają łagodne działanie na skórę (ale może nieco ja wysuszać), ale tym samym gorsze właściwości myjące.

Cellulose Gum(guma celulozowa, karboksymetyloceluloza , sól sodowa karboksymetylocelulozy)

E 466N Stabilizator, zagęstnik, nośnik. Guma celulozowa poprawia działanie i stabilność wielu produktów finalnych. Rozpuszczalna w zimnej i ciepłej wodzie, tworzy koloid ochronny, doskonale zagęszcza roztwory wodne.C6H7O2(OH)3-n(OCH2COONa)nSodium Hydroxide (wodorotlenek sodu)

38

Przemysłowa nazwa wodorotlenku sodu to soda kaustyczna (soda żrąca). Jest to biała masa, o strukturze krystalicznej. Wodorotlenek sodu jest substancją silnie higroskopijną, przez co działa parząco i niszcząco na skórę. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, tworząc mocne zasady oraz w alkoholach. Wodorotlenek sodu jest bardzo ważnym przemysłowo związkiem chemicznym. Jest on surowcem w wielu procesach syntez, na przykład jonowych środków powierzchniowo czynnych (surfaktantów), jest stosowany w procesie zmydlania tłuszczów podczas produkcji mydeł, do wytwarzania leków (np. polopiryny, kwasu salicylowego czy sulfoniloamidów), do produkcji krzemionkowego szkła wodnego oraz w wielu innych dziedzinach, Posiada właściwości myjące i dezynfekujące.

Sodium Fluoride(fluorek sodu)

(NaF) – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu fluorowodorowego i sodu. Jest to bezbarwne, krystaliczne ciało stałe o wysokiej temperaturze topnienia. Głównym surowcem do pozyskania chlorku sodu jest sól kamienna, nazywana w mineralogii halitem. Fluorek sodu jest powszechnie stosowanym źródłem jonu fluorkowego F-. Środek bakteriobójczy w przemyśle fermentacyjnym, dodatek do past do zębów zapobiegający próchnicy. Używany jako środek antystatyczny zapobiega nieprzyjemnemu elektryzowaniu się włosów w trakcie ich wycierania i suszenia. Powoduje, że skóra staje się gładsza, bardziej sprężysta. Rozpuszczona w wodzie zmiękcza ją, wpływa dezynfekująco, odświeżająco i wygładzająco na skórę.

Carrageenan(karagen)

Karagen, podobnie jak agar-agar uzyskuje się poprzez ekstrakcję gorącą wodą czerwonych alg morskich Eucheuma. 2% karagenu w gorącej wodzie tworzy kisielowaty żel, 3-5% tworzy stabilny żel.W kosmetyce karagen stosowany jest jako substancja łącząca w pastach do zębów, jako stabilizator w szamponach. W produktach spożywczych ma działanie zagęszczające.Triclosan (Triklosan)

Syntetyczny związek o szerokim spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego. Jest środkiem z wyboru w higienie szpitalnej, wchodzi w skład mydeł, dezodorantów, kremów antybakteryjnych, past do zębów, płynów do płukania jamy ustnej i innych kosmetyków. Zmniejsza podrażnienia i reakcje alergiczne. Działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Ogranicza powstawanie wolnych rodników. Triclosan jest substancją o działaniu antybakteryjnym, która dodawana jest do wielu produktów przeznaczonych do higieny osobistej.

C12H7Cl3O2Sodium Saccharin(sacharynian sodu)

Substancja słodząca. Biały krystaliczny proszek, bezwonny lub o mdłym zapachu. Intensywny39

(x 300-500 cukier) słodki smak. Łatwo rozpuszczalny w wodzie. Ze względu na lepszą rozpuszczalność niż sacharyna ma szersze zastosowanie w produkcji żywności. Wykazuje dobry synergizm z innymi syntetycznymi substancjami słodzącymi. Stosowany jako składnik słodzików oraz w produktach żywnościowych dla diabetyków i napojach. C7H4NNaO3S*H2O

Limonene(limonen, dwupenten, mentadien-1,8)

Bezbarwna ciecz. C10H16 - związek chemiczny należący do grupy terpenów. Odpowiedzialny jest za zapach cytryny, zawarty głównie w jej skórce. Komponent zapachowy w produktach do czyszczenia gospodarstwa domowego (detergenty, odświeżacze powietrza), perfumach i kosmetykach (stężenie 0,005-2 %)

Cl 42090

Barwnik niebieski. Syntetyczny barwnik - różnych soli amonowych, sodu i glinu,

Cl 47005

Barwnik żółty.

Działanie:

Hamuje TEUL (transepidermal urea lost)– utratę mocznika ze skóryOgranicza TEWL – przeznaskórkową utratę wodyUzupełnia w skórze substancje fizjologiczne

40

Zawiera HYDROSALINOL*, który reguluje gospodarkę wodą w skórzeZapewnia prawidłowy poziom nawilżeniaChroni przed promieniowaniem UVA i UVB

Składniki INCI: 1.Aqua 12.Pentaerythrityl Distearate 2.Iwonicz aqua 13.Gliceryl Stearate 3.Urea 14.Sodium Stearoyl Glutamate 4.Glycerin 15.Persea Gratissima (Avocado)Oil 5.Propylheptyl Caprylate 16. Myristyl Mirystate 6.Ethylheksyl Methoxycinnamate 17. Butylene Glycol 7.Cyclomethicone 18. Glykosfingolipids 8.Butylmethoxydibenzoylmethane 19. Sodium Hyaluronate 9.Dicapryl Carbonate 20. Hydrolized Wheat Protein 10.Cetearyl Alkohol 21. Sorbitol 11.Octocrylene 22. Lysine

23. Diglycerin 36. Ethylhexylglycerin24. Lactic Acid 37. Sodium Polacrylate25. Sodium PCA 38. Pullulan26. Caprylic/capric Triglyceride 39. Allantoin27. Salicornia Herbacea Extract 40. Xanthan Gum28. Polymethylsilsesquioxane 41. Disodium EDTA29. Dimethicone 42. PEG-830. Isohexadecane 43. Tocopherol 31. Cetearyl Methicone 44. Ascorbic Acid32. Peg- 40 Stearate 45. Ascorbyl Palmitate33. Steareth-2 46. Citric Acid34. Steareth-21 47. Parfum35. Phenoxyethanol

Aqua (woda)

Woda jest naturalnym surowcem używanym przy produkcji większości kosmetyków. Jest rozpuszczalnikiem wielu składników aktywnych, stanowi jedną z dwóch faz, z których składają się kosmetyki dwufazowe. Ilość wody w kosmetykach waha się od kilku do kilkudziesięciu procent.

Iwonicz Aqua

Iwonicka woda ma wyjątkowe właściwości kojące. Łagodzi świąd i wszelkiego rodzaju podrażnienia skóry oraz likwiduje skutki działania twardej wody. Jest najmniej twarda spośród wód termalnych dostępnych na rynku. Zawiera:krzemionki, która wpływa na odporność i elastyczność naskórkajonów wapnia i kwasu metaborowego, które zapewniają działanie ściągające i przeciwzapalne

Urea- mocznik

41

Mocznik jest naturalną substancją uboczną przemiany białek w organizmie. Wydalany jest z moczem i potem. Jest jednym z głównych składników naturalnego czynnika nawilżającego skórę (NMF - Natural Moisturizing Factor).Używany w kosmetykach mocznik pochodzi z laboratorium lub fabryki chemicznej. W kosmetyce mocznik używany jest juz ponad 40 lat, ale ze względu na źle kojarzącą się nazwę nie był zamieszczany w składzie produktów.Jego niedobór objawia się swędzącą i łuszczącą skórą.W stężeniu do 10% przyspiesza podział komórek warstwy ziarnistej skóry, a tym samym jej regenerację. Po użyciu takich kosmetyków skóra jest miękka, dobrze nawilżona i gładka. Dzięki temu, że mocznik ma właściwości zmiękczające skórę(powyżej 10%) oraz, że zwiększa przepuszczalność warstwy rogowej naskórka, ułatwia wnikanie składników aktywnych w jego głębsze warstwy.

Glycerin- Gliceryna

Jest alkoholem, przezroczystym płynem o konsystencji syropu. Ma silne właściwości higroskopijne- Wiąże wodę w skórze i ułatwia przenikanie innych substancji do skóry. Stosowana w dużych ilościach może uwrażliwić skórę.

Propylheptyl Caprylate

Emolient to środek, który nie tylko nawilża, ale dodatkowo dba na różne sposoby o to, aby skóra nie traciła swojej naturalnej wilgoci. Emolienty pomagają zatrzymać naturalną wodę we wnętrzu skóry poprzez wiązanie jej z lipidami skóry oraz poprzez odbudowę tych lipidów. Emolienty ponadto natłuszczają skórę zapobiegając parowaniu wody z jej powierzchni oraz wchłaniają wilgoć z otoczenia. Nazwany przez technologoów jako „happy emollient” ponieważ łączy w sobie funkcje nawilżające jak i ochronne- tworzy na skórze niewidoczny opatrunek, chroniący przed czynnikami zewnętrznymi jak np. uv.

Ethylhexyl Methoxycinnamate

UV-absorbent, substancja przeciwsłoneczna, filtrująca promieniowanie UVB. Chroni skórę przed przedwczesnym starzeniem, a także poparzeniem słonecznym.

Cyclomethicone- Cyklometikon

Lotny silikon. Ma właściwości wygładzające, dające uczucie jedwabiście gładkiej skóry.Wykorzystywany najczęściej w kremach do twarzy, ciała, rąk i stóp.Nie ma właściwości nawilżających, nie przenika do skóry, szybko wyparowuje matowiąc skórę. Zapewnia otrzymanie emulsji (woda/olej), która działa zmiękczająco na skórę. Kosmetyki zawierające dimetikon lub cyklometikon ładnie odparowują z powierzchni dając efekt wchłonięcia i zmatowienia. Ponadto pochłaniają na bieżąco łój i pot zapobiegając błyszczeniu

42

Butyl Methoxydibenzoylmethane

Pochodzenia chemicznego. UV-absorbent, substancja przeciwsłoneczna, filtrująca promieniowanie UVA, chroniąca skórę przed przedwczesnym starzeniem, a także poparzeniem słonecznym. Mimo iż jest to środek promienioochronny może wywołać reakcje fotouczulające pod wpływem światła słonecznego.

Dicapryl carbonate- dikapryl węglanu

Zwiększa lepkość produktu oraz jego stabilność, UV- protektor. Stosowany jako emolient , który ma za zadanie zmiękczyć i nawilżyć naskórek poprzez tworzenie „filmu” na skórze który stanowi barierę ochronną.

Cetearyl Alcohol

Alkohol cetearylowy jest mieszaniną alkoholi tłuszczowych, składa się z alkoholu cetylowego i alkoholu stearylowego. Biała, woskowata substancja używana jako: zmiękczacz i regulator lepkości stabilizator emulsji dodatek do przezroczystych składników kosmetycznych w celu zmętnienia, aby utrudnić przenikanie światła Substancja natłuszczająca, nadająca skórze miękkość, elastyczność i gładkość.

Octocrylene

Związek pochłaniający promieniowanie o długości fali od 250 nm do 360 nm.(UVB, UVC!!!)

Pentaerythrityl Distearate

Związek o właściwościach nawilżających i ochronnych. Emulgator emulsji typu o/w i w/o. Daje stabilne, kremowe i miękkie emulsje.

Glyceryl stearate(stearynian gliceryny, bądź ester gliceryny i kwasu stearynowego)

Samoemulgująca się baza kremowa do balsamów, regulator konsystencji kosmetyków.

Sodium Stearoyl Glutamate

Pochodzenia Naturalnego lub syntetycznego. Jest to emulgator pochodzące z kokosów i aminokwasów. Persea gratissima oil (olej awokado)

Olej z awokado jest bardzo cenionym olejem ze względu na dużą zawartość witamin: A, B, E, H, K, PP, F(NNKT), aminokwasów i protein. Nienasycone kwasy tłuszczowe odżywiają skórę, oddziałują przeciwalergicznie, hamują parowanie wody ze skóry (powstrzymują transepidermalną utratę wody). Olej z awokado zawiera skwalen posiadający właściwości antyzapalne i antygrzybiczne oraz chlorofil również przeciwzapalny i łagodzący.

Myristyl Myristate

43

Naturalny ester- pochodzenie roślinne.Emulgar, lubricant, emolient, solubizer, czynnik natłuszczający stosowany w maściach, kremach, mleczkach i wyrobach toaletowych.

Butylene Glycol-glikol butylenowy

Łagodzi, pobudza do odnowy, nawilża. Substancja nawilżająca, oczyszczająca i regenerująca skórę, rozpuszczająca nadmiar tłuszczu i wydzieliny łojowej.

Glycosphingolipids

Składnik skóry. Po dodaniu do kosmetyku ma wiązać wodę w skórze. Pozyskiwane z ziaren ryżu. Odbudowują struktury lipidowe. Zawierają kwas linolenowy (NNKT), charakterystyczny dla naturalnie obecnych w ludzkiej skórze ceramidów typu I. Wzmacniają przyleganie komórek, dzięki czemu skutecznie zapobiegają przeznaskórkowej utracie wody (TEWL).

Sodium hyaluronate- hialuronian sodu

Naturalny mukopolisacharyd, odpowiedzialny za prawidłowe nawodnienie kolagenu, który jest budulcem włókien podporowych skóry. Posiada wyjątkową zdolność zatrzymywania wody w naskórku. Zapewnia skórze właściwy poziom nawilżenia i zabezpiecza ją przed utratę elastyczności.

Hydrolized wheat protein- hydrolizowane białko pszenicy

Proteiny (białka) są klasycznymi substancjami czynnymi, stosowanymi do pielęgnacji..Białka proste zbudowane są z aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. Same aminokwasy są ponadto składnikiem NMF (natural moisturizing factor), czyli naturalnego czynnika nawilżającego, występującego w warstwie rogowej, którego zawartość wywiera wyraźny wpływ na wygląd i elastyczność naszej skóry. Większość protein stosowanych w preparatach kosmetycznych to produkty częściowej lub całkowitej hydrolizy białek naturalnych.Układy te, w zależności od stopnia hydrolizy, różnią się między sobą zdolnością wchłaniania i zatrzymywania wody, własnościami filmotwórczymi i powinowactwem do keratyny naskórka, warunkującymi trwałość powstającego filmu.

Sorbitol

Sorbit jest, podobnie jak gliceryna, alkoholem. I także jak gliceryna, ma słodkawy smak. Nie nadaje się jednak do używania zamiast cukru, gdyż ma tyle samo kalorii co cukier. Sorbit tworzy drobne białe kryształki. Łatwo rozpuszcza się w zimnej wodzie. W kosmetykach ma podobne działanie, jak gliceryna.

Lysine-Lizyna

Niezbędna przy budowie białek, głównie w mięśniach i w kościach, istotna w okresie rozwoju.Łagodzi objawy przeziębienia, grypy oraz opryszczki.Obecna przy wytwarzaniu hormonów, przeciwciał, enzymów i przy budowie KOLAGENU.Jej niedobór skutkuje objawami zmęczenia i rozdrażnienia, powoduje anemię i wypadanie włosów.

44

Najprawdopodobniej jeden z czynników wpływających w dużej mierze na procesy antykancerogenne w połączeniu z dużymi dawkami antyoksydantów. Uczestniczy w procesach odnowy tkanek.

Lactic acid- kwas mlekowy

Należy do grupy alfahydroksykwasów i jest otrzymywany dzięki fermentacji cukru przez bakterie kwasu mlekowego(lactobacillus). Kwas mlekowy normalizuje procesy złuszczania naskórka w sposób bardzo delikatny. Jest również związkiem nawilżającym. W kosmetyce używany do bioliftingu, ponieważ uelastycznia, spłyca zmarszczki, do rozjaśniania przebarwień, zwężania porów. W przemyśle kosmetycznym znalazł zastosowanie jako konserwant, jako środek utrzymujący odpowiednie pH praparatu.

Sodium PCA

Sodium PCA to naturalny składnik ludzkiej skóry współodpowiedzialny za utrzymywanie właściwej wilgotności. Sodium PCA zawarte w kosmetykach eco cosmetics jest pochodzenia naturalnego i przez to jest wyśmienitym środkiem nawilżającym zalecanym do stosowania przez wszystkie uznane organizacje certyfikujące kosmetyki naturalne. Negatywne działania uboczne, jak uszkadzanie włosów i wywoływanie reakcji alergicznych, dotyczą wyłącznie syntetycznego surowca o tej samej nazwie.

Caprylic/capric Triglyceride

Emulgator, lubricant, emolient, solubizer, czynnik natłuszczający stosowany w maściach, kremach, mleczkach i wyrobach toaletowych.

Salicornia Herbacea Extract- soliród zielny

Uszczelnia cement komórkowy. Wzmacnia połączenia międzykomórkowe. Zwiększa produkcję akwaporyn AQP3 i AQP8 (Akwaporyny (AQP z ang. aquaporin) - integralne białka błonowe, które tworzą kanały, uczestniczące w procesie transportu wody (a także niektórych innych cząsteczek o podobnych rozmiarach np. glicerolu) przez półprzepuszczalne błony komórek organizmów żywych.)redukuje TEUL (*Trans Epidermal Urea Loss).

45

Caprylic/Capric Triglyceride + Salicornia Herbacea Extract = HYDRASALINOL

Polymethylsilsesquioxane-puder diamentowy

Metoda otrzymywania: mikronizacja, czyli odpowiednie rozdrobnienie diamentów.Postać: bardzo drobny, biało-szary, bezzapachowy proszek. Trwałość: 2 lata; przechowywany prawidłowo, nie traci na jakości nawet po wielu latach. Warunki przechowywania: w temperaturze pokojowej, w ciemnym i suchym miejscu; unikać bezpośredniego dostępu wilgoci i nasłonecznionych miejsc.

Polymethylsilsesquioxane-puder diamentowy

Nadaje skórze wyraźnie odczuwaną, aksamitną gładkość (jest bardziej jedwabisty niż sam jedwab w proszku), nawilża, tworzy na powierzchni skóry delikatny film, który zapobiega utracie wilgoci ze skóry, ożywia i poprawia koloryt skóry, zmiękcza i modeluje rysy twarzy, zmniejsza widoczność drobnych zmarszczek i porów skóry. Zmieniając kąt odbicia światła sprawia, że twarz nie wydaje się być 'płaska'. Jest niekomedogenny (nie powoduje zatykania porów). Może być bez obaw stosowany na kremy z filtrami przeciwsłonecznymi.Zastosowanie produktu: » Puder diamentowy polecany jest jako luksusowy dodatek do pudrów do twarzy i innych kosmetyków kolorowych w proszku.Dimethicone- dimetikon

Pozyskiwany z krzemionek. Absorbuje wodę. Ma właściwości nabłyszczające, doskonale wchłania się w skórę dając efekt gładkości. Często stosowany w kremach do rąk i stóp. Kosmetyki zawierające dimetikon ładnie odparowują z powierzchni dając efekt wchłonięcia i zmatowienia. Ponadto pochłaniają na bieżąco łój i pot zapobiegając błyszczeniu. Stanowi niewidzialną ochronę skóry przed wpływem substancji szkodliwych, a także przeciwdziała nadmiernemu wysuszeniu skóry.

Isohexadecane-izoheksadekan

Emolient. Środek wzmacniający połysk, poślizg, stosowany w kosmetyce kolorowej i pielęganacyjnej - jako środek nawilżający. Doskonały w produktach do opalania.

Cetearyl methicone

Należy do grupy związków o nazwie cyklometikony. Umożliwia uzyskanie stabilnej emulsji i rozproszenie składników; ułatwia rozprowadzanie produktu na skórze. Nie jest związkiem toksycznym. Posiada własności zaskórnikotwórcze - comedogenne (komedogenne), bowiem zatyka pory i utrudnia procesy wydalania oraz wydzielania w skórze. Utrudnia wymianę gazową w skórze. Podobnie jak cyklometikon zapewnia otrzymanie emulsji (woda/olej), która działa zmiękczająco na skórę. Kosmetyki zawierające dimetikon lub cyklometikon ładnie odparowują z powierzchni dając efekt wchłonięcia i zmatowienia. Ponadto pochłaniają na bieżąco łój i pot zapobiegając błyszczeniu. Peg-40 Stearate

46

Emulgator, solubilizator - zwiększa rozpuszczalność substancji aktywnych, dzięki czemu łatwiej wchłaniane są przez skórę

Steareth-2, steareth-21

Zawarte w oleju palmowym, emulgatory.

Steareth-21

Eter glikolu polietylowego wykonany z kwasu stearynowego. Stosowany jako emulgator do produkcji kosmetyków i produktów do higieny osobistej w tym do makijażu, płyny, środki czystości i dezodoranty jak również i do opalania i produkty do pielęgnacji włosów.

Steareth - 20

Regulator lepkości, substancja ochronne i żelująca. Pochodzenie chemiczne. Polimer na bazie sztucznej żywicy i PEG (glikol polietylenowy). Substancja żelująca dla fazy wodnej do stabilizacji emulsji. Składnik regulujący lepkość w końcowym produkcie (zmniejsza lub podwyższa). Tworzy ochronny, stabilny film na skórze, włosach, paznokciach.

Phenoxyethanol + Ethylhexylglycerin = FEOG

Bardzo szeroki zakres działania zarówno w stosunku do bakterii (gram dodatnich oraz gram ujemnych), drożdży i grzybów. Produkt dopuszczony jest do stosowania w kosmetykach w Unii Europejskiej, USA, Kanady, Australii i Japonii. Dodanie oktylogliceryny do fenoksyetanolu wykazuje działanie łagodzące wpływ innych składników kosmetyków. Żaden ze składników mieszaniny FEOG nie jest tematem dyskusji ze względu na działanie uczulające, rakotwórcze, tworzenie nitrozoamin, efekt estrogeniczny lub androgeniczny i wywoływanie alergii. W ciągu kilku godzin od wprowadzenia do układu wykazuje działanie biobójcze.

Sodium Polacrylate - Poliakrylan sodu

Pochłania wodę w ilości 800 razy wyższej niż waga własna, dzięki czemu dostarcza skórze odpowiednich elementów odżywczych oraz stale nawilża skórę, poprawia proces odmładzania komórek skóry i zapobiega wczesnemu pojawianiu się drobnych linii i zmarszczek, poprawia także elastyczność skóry.

Pullulan

Cząsteczki pullulanu mogą tworzyć cienki film, który jest przezroczysty, olejoodporny i nieprzepuszczalny dla tlenu- rodzaj emolientu.

Allantoin – pol. Alantoina

Naturalna substancja czynna powstająca z kwasu moczowego w korzeniach roślin (np. fasola, soja, kasztanowiec) o bardzo łagodnym działaniu nawilżającym i kojącym. Jest stosowana w większości preparatów kosmetycznych. Łagodzi podrażnienia skóry, wspomaga regenerację naskórka, wygładza skórę. Do tej pory nie stwierdzono żadnego działania toksycznego. Alantoina jest zatwierdzona do użytku w produktach, które są przeznaczone dla bardzo wrażliwej i delikatnej skóry, szczególnie dla dzieci i niemowląt.

47

Xanthan gum- guma ksantanowa

Naturalny, wysoko cząsteczkowy polisacharyd. W związku z ochronną rolą, jaką pełni on w naturze jest to surowiec bardziej odporny na siły ścinania, temperaturę, działanie mikroorganizmów, degradację UV. Guma ksantanowa zagęszcza i utrwala kosmetyki.

Disodium EDTA

Środek pochodzenia syntetycznego, stosowany głównie jako stabilizator, zapobiegający zmianie zapachu, konsystencji i wyglądu produktu. Neutralizuje metale ciężkie typu nikiel, żelazo, magnez. Ma także właściwości utrwalające lepkość w czasie oraz działanie antyoksydacyjne.Stosowany w większości produktów do opalania. Wydziela rakotwórczy i drażniący formaldehyd.

Tocopherol- witamina E

Witamina E w czystej formie (Tocopherol) jest dosyć niestabilna, dlatego często używa się w kosmetykach acetatu witaminy E, który tworzy się z połączenia witaminy E z solą kwasu octowego. Acetat witaminy E jest dużo stabilniejszy i lepiej akceptowany przez skórę niż czysta witamina E. Obie formy witaminy E rozpuszczają się w tłuszczach. Udowodniono, że acetat witaminy E w kremie przyczynia się do wygładzenia skóry. Krem z zawartoscia do 5% acetatu witaminy E powoduje, że skóra jest dobrze nawilżana, woda w skórze jest lepiej zatrzymywana bez nadmiernego pocenia się skóry i bez zaburzania wymiany gazowej skóry.

Witamina E działa kojąco i łagodząco na skórę i ewentualne stany zapalne na skórze. Zmniejsza szkodliwe działanie promieni słonecznych na komórki skóry. W kosmetykach jest wymiataczem wodnych rodników tlenowych, dlatego bardzo korzystne jest jej stosowanie w kremach przeciwsłonecznych. Zapobiega utlenianiu nienasyconych kwasów tłuszczowych, a tym samym jełczeniu tłuszczu. Z tego powodu witamina E jest dobrym konserwantem tłuszczów nienasyconych, co jest bardzo dobrze wykorzystywane w kremach, które na skórze mogłyby także zjełczeć, zwłaszcza pod wpływem gorących promieni słonecznych.

Ascorbic acid- wtamina C

Witamina C ma postać żółtawych kryształków o bardzo kwaśnym smaku, rozpuszczalnych w wodzie. W postaci proszku jest stabilny i może być przechowywany przez kilka lat. Natomiast po rozpuszczeniu w wodzie, witamina C w postaci kwasu staje się bardzo wrażliwa na czynniki zewnętrzne (temperatura, światło, tlen środowisko wodne, nieodpowienie pH) i łatwo ulega rozkładowi tracąc swe cenne właściwości.Ma działanie przeciwutleniające, jest wymiataczem wolnych rodników tlenowych. Użyta w kosmetykach zmniejsza głębokość zmarszczek, ma wpływ na syntezę kolagenu w skórze, ma działanie wybielające na skórę, przyśpiesza gojenie się ran.

Ascorbyl palmitate- palmitynian askorbylu

To przeciwutleniacz (zwiększa trwałość produktów) zapobiega zmianom barwy, stratom witamin, jełczeniu tłuszczy. Forma chemiczna witaminy C.

Citric acid-Kwas cytrynowy

Jest to substancja stała, krystaliczna, bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Jest naturalnym składnikiem każdego żywego organizmu, pełni ważną rolę w metabolizmie. Jest ważnym produktem przejściowym w cyklu Krebsa (zwanym stąd cyklem kwas cytrynowego). Duże ilości kwasu cytrynowego znajdują się w

48

owocach cytrusowych, kiwi, truskawkach i w wielu innych owocach. Na skalę rynkową produkowany jest przez fermentację cukru za pomocą pleśni Aspergillus Niger. Kwas cytrynowy pełni wiele funkcji - podwyższa aktywność wielu przeciwutleniaczy, ale sam nim nie jest. Wykorzystywany jest głównie jako regulator kwasowości oraz jako składnik aromatów. Wzmacnia strukturę żelu. Ma właściwości odkażające i ściągające oraz przywracające pH. Używany jest w płukankach do włosów, kremach wybielających, tonikach, szamponach, odżywkach do włosów, płynach przeciwpotowych, płukankach do ust.

Parfum

Kompozycja składników olejków eterycznych. Kompozycja zapachowa jest to mieszanina olejków i środków wzmacniających.Kompozycja ta decyduje o specyficznym zapachu, który jednoznacznie kojarzy się z danym kosmetykiem lub produktem. Często kompozycje są strzeżone przez firmy kosmetyczne, są objęte tajemnicą, bądź zastrzegane znakiem towarowym.

został stworzony aby zwalczać nawet głębokie zmarszczki i ujędrniać skórę.jego formuła zawiera Pro-Xylane z drzewa bukowego przywracający skórze substancję budulcową. Zwiększa produkcję kolagenu, który zapewnia strukturę i przywraca gęstość tkanek podporowych skóry.

Pro-Xylane jest aktywnym składnikiem pomagającym skórze przywrócić jej substancję budulcową, czyli zapewnić odpowiednią produkcję i gęstość tkanek podporowych (kolagenu i elastyny). Badania wykazały, że jest to składnik bardzo skuteczny m.in. dlatego, że Pro-Xylane to cząsteczka-szczep o bardzo małych rozmiarach.

Działanie: Pro-Xylane zdolna jest funkcjonować we wnętrzu żywej tkanki i zespolić się z nią, by pomóc jej odbudować własną substancję budulcową. Szybko i łatwo wiąże się ze skórą i jest przez nią dobrze tolerowana, w przeciwieństwie do innych składników przeciwzmarszczkowych (np. retinolu). Poza tym ten składnik doskonale przyciąga i gromadzi w skórze wodę oraz składniki odżywcze, nawet wielokrotnie przewyższające jej własny ciężar. Tak wzbogacona skóra odzyskuje zdolność do regeneracji, co zapewnia jej młodzieńczy wygląd.

49

1. Aqua 22. capryloyl salicylic acid, 2. glycerin, 23. ethylhexyl methoxycinnamate, 3. cyclopentasiloxane, 24. ammonium polyacrylomethyltauramide/ammonium, 4. cyclohexasiloxane, 25. polyacryloyldimethyl taurate,5. paraffinum liquidum/mineral oil, 26. C13-14 isoparaffin,6. prunus armeniaca kernel oil/apricot kernel oil, 27. dimethiconol,7. butyrospermum parkii butter/shea butter, 28. disodium EDTA,8. dimethicone, 29. laureth-7, 9. stearic acid, 30. octyldodecanol, 10.palmitic acid, 31. peg-20 stearate,11.peg-100 stearate, 32. polyacrylamide, 12. cera alba/beeswax, 33. polycaprolactone,13.glyceryl stearate, 34. polymethyl methacrylate, 14.cetearyl alcohol, 35 polyurethane-2,.15. silica, 36. dimethyl mea, 16.rosa canina fruit oil, 37. glycine soja oil/soybean oil, 17.zingiber officinale extract/ginger root extract 38. lecithin,18.retinyl palmitate, 39. myristic acid,19. tocopherol, 40. propylene glycol,20.Lauroyl lysine, 41. t-butyl alcohol, 21.hydroxypropyl tetrahydropyrantrol, 42. chlorphenesin, 43. imidazolidinyl urea, 44. methylparaben, 45. propylparaben 46. parfum/fragrance, 47. coumarin, 48. linalool

Aqua (woda)

Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem dla substancji polarnych. Większość występującej w przyrodzie wody jest "słona" (około 97,38%), tzn. zawiera dużo rozpuszczonych soli, głównie chlorku sodu. W wodzie rozpuszczonych jest też wiele gazów, najwięcej dwutlenku węgla. Woda używana w produkcji kosmetyków musi być czysta pod względem mikrobiologicznym, jak i mineralnym. Woda jest rozpuszczalnikiem, czyli głównie wpływać ma na konsystencję produktu i być nośnikiem aktywnych substancji w niej rozpuszczalnych.

Glycerin(Propantriol 1,2,3)

Jest to najprostszy alkohol trójwodorotlenowy. Bezbarwna ciecz, gęsta, nietoksyczna, o słodkim smaku. Jako dobry rozpuszczalnik tłuszczów i innych lipidów, jest stosowana przy produkcji kremów, pomadek i innych produktów kosmetycznych. Oprócz zdolności do homogenizowania składników produktów kosmetycznych.Gliceryna znajduje zastosowanie zarówno jako czynnik:- nawilżający skórę - surowiec ten przyciągając wilgoć z powietrza, nawilża naskórek czyniąc go elastycznym. Ze względu na małe cząsteczki gliceryna ma zdolność przenikania przez barierę warstwy rogowej. Dzięki temu mogą one działać zarówno na powierzchni skóry, jak i w jej głębszych warstwach.- przeciwdziałający wysychaniu preparatów, szczególnie emulsji O/W i żeli. Gliceryna powstrzymuje parowanie wody i znacznie obniża jej temperaturę zamarzania- zapobiega ona także krystalizacji składników kosmetyku, nadając mu odpowiednią gładkość Zalecane stężenia gliceryny, zapewniające określony efekt kosmetyczny, oscyluje w granicach 5 - 15%.

50

Cyclopentasiloxane, cyclohexasiloxane(cyklopięcio- i cyklosześciosiloksany)

Środki powodujące zmiękczanie skóry, jest to również filtr promieni UV i podczerwieni.

Paraffinum liquidum/mineral oil

Parafina ciekła lub inaczej olej parafinowy. Umożliwia szybkie i trwałe utworzenie ochronnej warstwy hydrolipidowej skóry. Mieszanina płynnych, długołańcuchowych, nasyconych węglowodorów, które otrzymywane są z ropy naftowej. Składnik, który:w produktach do pielęgnacji włosów ma za zadanie ułatwiać rozczesywanie i zapobiegać elektryzowaniu się włosówjest substancją natłuszczającą, nawilżającą, wygładzającą, zapewniającą ochronę, sprawia, że skóra jest miękka, elastyczna i gładkajest także środkiem rozpuszczającym. użyta w dużych dawkach tworzy tłusty film, powodując zatykanie porów, przez co skóra pozostaje bez dostępu tlenu. "Zachowanie się" skóry po użyciu oleju parafinowego zależne jest od czystości oleju.

Prunus armeniaca kernel oil/apricot kernel oil( Olej z pestek moreli)

Olej morelowy jest lekki i delikatny, przezroczysty, lekko żółty. Ma charakterystyczny delikatny zapach. W temperaturze pokojowej ma stan skupienia płynny. Olej morelowy zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, kwas oleinowy i linolowy, witaminę A.Jest łatwo wchłaniany przez skórę. Ma właściwości nawilżające i wygładzające naskórek. Stosowany na skórze dojrzałej ogranicza powstawanie zmarszczek. Może być stosowany do skóry wrażliwej, podrażnionej, z zapaleniami i suchej. Dzięki swoim właściwościom jest stosowany do masażu dorosłych jak również i dzieci.

Steartic Acid

Kwas stearynowy:występuje w postaci estru z gliceryną w tłuszczach zwierzęcych, a także w mniejszym stopniu w roślinnych. Otrzymuje się go w wyniku hydrolizy tłuszczów zwierzęcych w wysokiej temperaturze i pod zwiększonym ciśnieniem. Jest używany do produkcji świec, mydeł, kosmetyków, leków oraz do zmiękczania gumy.Stanowi podstawę do maści, kremów na dzień, matujących i oczyszczających. Chroni preparat przed wysuszeniemMa właściwości stabilizujące emulsje dodatkowo jest emulgatorem i środkiem pieniącym w mydłach. Myje i gruntownie oczyszcza skórę oraz chroni przed wysuszeniem.

51

C18H36O2

Butyrospermum parkii butter/shea butter Masło shea - naturalny tłuszcz o barwie żółtej lub kolorze kości słoniowejWytwarzane jest z owoców drzewa Karite - Vitellaria paradoxa (Afryka). Kosmetyka - masło shea jest szeroko stosowane w kosmetyce, jako środek nawilżający, zmiękczający skórę, kojący, przeciwzmarszczkowy. Stanowi w niewielkim stopniu naturalną ochronę przed promieniowaniem ultrafioletowym.[Medycyna - środek o właściwościach przeciwzapalnych, stosowany do maskowania blizn Kuchnia - tłuszcz ten jest jadalny, w zachodniej Afryce jest używany jako olej do smażenia. Przy wyrobie czekolady niekiedy stosowany zamiast masła kakaowego

Dimetikon( Silikony ) Kosmetyki zawierające dimetikon ładnie odparowują z powierzchni dając efekt wchłonięcia i zmatowienia. Ponadto pochłaniają na bieżąco łój i pot zapobiegając błyszczeniu. Stanowi niewidzialna ochronę skóry przed wpływem substancji szkodliwych, a także przeciwdziała nadmiernemu wysuszeniu skóry.

Palmitic acid

Kwas palmitynowy występuje w postaci estru z gliceryną w tłuszczach zwierzęcych, a także w mniejszym stopniu w tłuszczach roślinnych (głównie w oleju palmowym). Jest używany jako surowiec do produkcji mydła. C15H31COOH

Peg-100 stearate Emulgatory, tensydy, lipidy.Pochodzenia różnego. Syntetyczny polimer otrzymywany z tlenku etylenu i kwasów tłuszczowych. Składnik ten jest środkiem aktywnie myjącym, odpowiedzialnym za gruntowne oczyszczanie skóry i włosów. Bazuje na PEG (glikol polietylenowy).

Cera alba/beeswax Wosk pszczeli:Wybielony na słońcu lub za pomocą substancji chemicznych wosk pszczeli nosi nazwę wosku białego (łac. Cera alba) i jest stosowany np. do produkcji kosmetykówBiały  wosk w pastylkach jest bezzapachowy. Zostało oczyszczony I przygotowany tak, aby mógł być stosowany jako składnik kosmetyków, pomadek, kremów, świec.Wosk jest naturalnym emulgatorem, używanym od setek lat.

Glyceryl stearate

Stearynian gliceryny, bądź ester gliceryny i kwasu stearynowego. Stearynian glicerolu, składnik fazy tłuszczowej, stearynian gliceryny wykazuje powinowactwo do skóry, działa zmiękczająco i nawilżająco, nie powoduje uczuleń. Samoemulgująca się baza kremowa do balsamów, regulator konsystencji kosmetyków. Używany jako: emulgator, emolienty, tensyd.Wielowartościowy alkohol estryfikowany z roślinnego kwasu stearynowego.

52

Cetearyl alcohol

Mieszanina alkoholi tłuszczowych. Zmiękczacz i regulator lepkości, stabilizator emulsji, dodatek do przeźroczystych składników kosmetycznych w celu zmętnienia.

Silica(Kwas krzemowy, silikażel)

Naturalny minerał. Proszek uzyskany z okrzemek (prawie czysty kwas krzemowy).Używany jako składnik pudrów sypkich, jako środek żelujący, oraz środek ścierny w pastach do zębów. Nie nadaje barwy, a jedynie matuje. Jest niezwykle lekka (zastosowanie w pudrach).Krzemionka jest naturalnym absorbentem sebum. Jej cząsteczki odbijają światło, optycznie wygładzając skórę. W ciągu dnia skórę można matowić nią wielokrotnie, a i tak nie powstaje efekt maski. Krzemionka nie podrażnia, nie powoduje uczuleń, bo to naturalny minerał. Nie ma też terminu ważności. Stosowana jako baza przedłuża trwałość podkładu. Łagodzi podrażnienia. Świetnie nadaje się do każdego typu skóry, a zwłaszcza trądzikowej. Korzystnie wpływa na odporność i elastyczność naskórka, wspomaga regenerację naskórka i skóry właściwej ,jest bardzo częstym składnikiem kosmetyków przeciwzmarszczkowych.

Rosa canina fruit oil Wyciąg z owoców róż:otrzymywany poprzez estrakcję z dzikiej różytonizuje i działa łagodząco na skórę

Zingiber officinale extract/ginger root extractImbir:

silnie rozgrzewa i pobudza krążenie.

Ta jego właściwość jest wykorzystywana m.in. w kosmetyce, gdzie stosuje się go w produktach wyszczuplająco-modelujących, wspomagających zwalczanie cellulitu. Prawdopodobnie dzięki tym właściwościom imbir w tradycji azjatyckiej wykorzystywany był jako afrodyzjak. Poprawiając ukrwienie zwiększa bowiem intensywność doznań i wzmaga erekcję.

Retinyl palmitate Witamina A Głównym źródłem aktywnych form witaminy A w organiźmie jest spożywana z pokarmem pochodzenia roślinnego prowitamina A (głównie β-karoten). Innym bogatym źródłem witaminy A jest wątroba zwierząt.Dużo prowitaminy A zawierają m.in. pomidory i marchew, poza tym witamina A znajduje się w nabiale i jajach. Witamina A spełnia wiele ważnych fizjologicznych funkcji.

Funkcjami tej witaminy są m.in.:istotna rola w odbieraniu bodźców wzrokowych w siatkówce oka. Pochodna witaminy A, 11-cis retinal w pręcikach łączy się z białkiem opsyną, tworząc rodopsynę (purpurę wzrokową)zapewnienie normalnego wzrostu kości i zębów przez regulację aktywności komórek tkanki kostnejregulacja wzrostu i funkcjonowania tkanki nabłonkowej

53

bierze udział w procesie widzenia i umożliwia rozróżnianie barwchroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojamiutrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci Tocopherol(witamina E)

Otrzymywana z olejów roślinnych. Zapobiega wolnym rodnikom i przez to wczesnemu starzeniu się skóry, naturalny antyoksydant. Tokoferol jest głównym antyoksydantem, który chroni komórki przed utleniaczami. Bierze udział w dostarczaniu składników odżywczych do komórek. Wzmacnia ścianę naczyń krwionośnych oraz chroni czerwone krwinki przed przedwczesnym rozpadem. Wykorzystywana jest też do leczenia męskiej bezpłodności, zaburzeń mięśniowych, miażdżycy oraz chorób serca. Dym tytoniowy sprzyja degradacji witaminy E. Zapotrzebowanie człowieka wynosi 8-13 mg na dobę.

Lauroyl lysine

Kombinacja naturalnego kokosowego kwasu tłuszczowego (oleju kokosowego) i kwasu aminowego (oleju roślinnego). Daje uczucie gładkości i miękkości na ustach.

Ethylhexyl methoxycinnamate

Filtr chemiczny. Jeden z najczęściej stosowanych filtrów, często obecny też w kremach pielęgnacyjnych i produktach do makijażu.Ammonium polyacrylomethyltauramide/ammonium

Substancja żelująca, regulator lepkości. Pochodzenia chemicznego. Składnik, który jest regulatorem lepkości w końcowym produkcie (zmniejsza lub podwyższa), jest substancją tworzącą żel, zagęszczaczem. C13-14 isoparaffin

Środek rozpuszczający, emolient. Pochodzenia chemicznego. Isoparaffin (izoparafina) to określenie węglowodorów, które są płynne, ponieważ posiadają w molekułach rozgałęzione łańcuchy. Otrzymywane syntetycznie poprzez przeróbkę ropy naftowej. W kosmetykach znajduje zastosowanie jako rzadki lipid, lekko rozprowadzający się na skórze. Jest to substancja natłuszczająca, nawilżająca, wygładzająca, nadająca skórze miękkość, elastyczność i gładkość.

Dimethiconol

Dimethiconol inaczej dimetikon to nazwa handlowa sylikonów, w których R=CH3. Jest to składnik polepszający wygląd i strukturę włosów oraz ułatwiający ich stylizację; środki pielęgnujące poprawiają także połysk i strukturę zniszczonych włosówKosmetyki zawierające dimetikon ładnie odparowują z powierzchni dając efekt wchłonięcia i zmatowienia. Ponadto pochłaniają na bieżąco łój i pot zapobiegając błyszczeniu. Stanowi niewidzialną ochronę skóry przed wpływem substancji szkodliwych, a także przeciwdziała nadmiernemu wysuszeniu skóry.

Disodium EDTA

Substancja pochodzenia chemicznego, używany jako: regulator lepkości, zmiękczacz EDTA = ethylenediaminetetraacetic acidPełni rolę stabilizatora w kosmetykach.

54

Często jednak zanieczyszczony i działa kancerogennie. Podrażnia skórę i błony śluzowe. Nie należy stosować w czasie laktacji i ciąży.

Octyldodecanol

Emulgator, lubricant, emolient, solubizer. Czynnik natłuszczający stosowany w maściach, kremach, mleczkach i wyrobach toaletowych.

Laureth-7

Inna nazwa to PEG-7-Laurylether (niem.)Pochodzenia chemicznego. Składnik syntetyczny uzyskiwany przez ekstensywną (obszerną) chemiczną modyfikację kwasu laurylowego, naturalnego kwasu tłuszczowego i oksiranu (tlenku etylenu). Substancja bazująca na PEG (glikol polietylenowy). Środek występujący w postaci klarownej lub lekko mętnej, jasnożółtej cieczy o charakterystycznym zapachu, dobrze rozpuszczalny w wodzie. Składnik używany jako emulgator i środek aktywnie myjący, odpowiedzialny za gruntowne oczyszczanie skóry i włosów. Służy także jako stabilizator w emulsji o perłowym połysku.

Peg-20 stearate

Emulgator, tensyd, humektant. Pochodzenia różnego. Syntetyczny polimer otrzymywany z tlenku etylenu i kwasów tłuszczowych. Monoester kwasu stearynowego z glikolem polietylenowym (PEG składającym się z 20 grup glikoli polietylenowych). Składnik, który: jest substancją aktywnie myjącą, odpowiedzialną za gruntowne oczyszczanie skóry i włosów wchodzi w skład naturalnego czynnika nawilżającego, wnika do płaszcza lipidowego, wbudowuje się, przyciąga i wiąże cząsteczki wody w warstwie rogowej skóry jest emulgatorem w emulsjach typu O/W (olej w wodzie).

Polymethyl methacrylate

Kuleczki PMMA (metakrylan polimetylu-polimery akrylu) mają właściwości matujące z dużą siłą absorpcji bez efektu wysuszania, likwidując świecenie się skóry. Naturalnie bezbarwny o wyjątkowej przezroczystości, o doskonałej odporności na promieniowanie UV i warunki zewnętrzne, może być barwiony w celu uzyskania szerokiego zakresu odcieni i kolorów.

Polycaprolactone(polikaprolakton) Polimer ten łatwo miesza się z wieloma innymi polimerami i dlatego jest stosowany jako plastyfikatory zwiększający elastyczność tworzyw sztucznych oraz ich biodegradowalność. Jest także używany w połączeniu ze skrobią do wyrobu utwardzalnego tworzywa, z którego produkowane są jednorazowe talerze czy kubki. Znalazł wiele zastosowań biomedycznych. Jest on stosowany do produkcji implantów oraz "samoznikających" nici chirurgicznych. Gdy istnieje taka potrzeba jego czas biodegradacji w organiźmie można przyspieszać poprzez stosowanie jego kopolimerów pofilaktydowych.Polyacrylamide (poliakrylamid)

Substancje ochronne, substancje żelujące, substancje antystatyczne, substancje wiążące polimer z grupy poliakrylanów otrzymywany przez polimeryzacje akryloamidu jest masowo wykorzystywany do produkcji żelu wykorzystywanego jako podkład do elektroforezy. Hydrożele z poliakryloamidu oprócz zastosowania w

55

elektroforezie są także używane jako zagęstnik w przemyśle kosmetycznym oraz do produkcji okładów stosowanych przy leczeniu.

Dimetyloaminoetanol DMAE

Czynnik otrzymywany w sposób naturalny. Stymuluje fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny, głęboko odżywia skórę. Zwiększa wydzielanie acetylocholiny, pobudza włókna mięśniowe. Przyczynia się do utrzymania długotrwałego efektu liftingu. Wygładza lwie zmarszczki i kurze łapki. Ma działanie antyoksydacyne, chroni macierz komórkową i naprawia szkody we włóknach kolagenowych wywołane przez wolne rodniki.

Glycine soja oil/soybean oil(olej z nasion soi)

Nasiona są bogatym źródłem wysokowartościowego biologicznie białka roślinnego, tłuszczu o korzystnym dla organizmu składzie. Soja zawiera potas, magnez, fosfor, wapń, żelazo, witaminy B1, B2, PP, E, K, A i C oraz inne z grupy B.Olej sojowy - naturalne źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. W oleju sojowym w największej ilości występuje kwas linolowy, który przywraca skórze poziom właściwego nawilżenia i jest wykorzystywany w kosmetyce jako emolient. Olej sojowy jest również znany jako przeciwutleniacz dzięki zawartości wit. E.

Lecithin

Lecytyna jest to grupa żółto-brązowego tłuszczu; to substancje występujące w tkankach zwierząt i roślin (ziaren soi) oraz w żółtku jaj. W składzie zawiera: kwas fosforowy, cholinę, kwasy tłuszczowe, gliceryna, glikolipidy, triglicerydów i fosfolipidów. Ma niską rozpuszczalność w wodzie. W roztworze wodnym może zawierać formę liposomów, miceli. Środek powierzchniowo czynny. Lecytyna jest sprzedawane jako suplement diety i do zastosowań medycznych. W kuchni, czasami jest używany jako emulgator.

Myristic acid( kwas mirystynowy)

Organiczny związek chemiczny, nasycony kwas tłuszczowy. Występuje w dużych ilościach w nasionach roślin z rodziny Myristicaceae, a także w oleju z kokosa i w oleju palmowymWzór sumaryczny C14H28O2.

Propylene glycol(glikol propylenowy)

Organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi dwuhydroksylowych czyli dioli. W temperaturze pokojowej jest bezbarwną, bezwonną, oleistą cieczą, o słodkawym smaku i wysokiej lepkości.

56

Jest rozpuszczalny m.in. w wodzie, acetonie i chloroformie. Znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle i medycynie. W odróżnieniu od glikolu etylenowego glikol propylenowy nie jest toksyczny.Wzór sumaryczny C3H8O2

Glikol propylenowy może być używany do produkcji kosmetyków jako rozczynnik nadający kosmetykowi pożądaną konsystencję emulsji oraz jako składnik nawilżający skórę. Glikol propylenowy może w związku z tym znajdować się w:pastach do zębów, oraz płynach do płukania ust,środkach do higieny dłoni, czy ogólnie w środkach czystości,jako składnik główny dezodorantu w sztyfcie,w wielu innych kosmetykach.Używany jest także jako nośnik zapachów w olejkach zapachowych oraz w olejkach do masażu.

T-butyl alcohol

Bezbarwna ciecz lub białe ciało stałe, jest najprostszym wyższego alkoholu. Jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie i rozpuszczalny w etanolu. Używany jest jako rozpuszczalnik, jako składnik do usuwania farby oraz

produkt przejściowy w reakcjach chemicznych.

Konserwant. Jest centralnie działające leki zwiotczające mięśnie stosowany w leczeniu bólów mięśni i skurcze. Ma antybakteryjne właściwości, a więc klasyfikowane jako leki do stosowania miejscowego przez WHO.

Imidazolidinyl urea

Składnik pochodzenia chemicznego. Działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne. Używany jako: konserwant o bardzo szerokim spektrum działania. Do tego, jest on o wiele mniej uczulający niż słynne parabeny, dlatego możemy go spotkać w produktach on nazwie "hipoalregiczny". Ale, z imidazolidinyl urea wydziela się formaldehyd, a ten już jest silnym alergenem. Methylparaben

Jest stosowany jako konserwant kosmetyków, leków, a nawet niektórych środków spożywczych. Ester metylowy z kwasu p-hydroksybenzoesowego. Ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryjne i bakteriostatyczne jest szeroko stosowany jako, rozpuszczalny w wodzie, środek konserwujący w wielu produktach spożywczych, napojach, farmaceutycznych i produktach higieny osobiste. Methylparaben jest stosowany w pielęgnacji skóry oraz wchodzi w skład preparatów odmładzających. ***Methylparaben ma właściwości estrogenne, dlatego należy wystrzegać się stosowania produktów zawierajacych parabeny w razie zaburzeń hormonalnych zwiazanych z nadmiarem estrogenów, w okresie ciąży i karmienia (laktacji). Konserwanty estrogenne sa również niebezpieczne dla chłopców, którzy w okresie rozwoju są szczególnie wrażliwi na zaburzenia hormonalne. Niekorzystne jest również antagonizowanie działania androgenów w okresie rozwoju u chłopców, kiedy to rozwijają się cechy męskie. Konserwanty typu parabenów zaburzają także spermatogenezę u mężczyzn. Należy do mutagenów, czyli związków wywołujących mutacje. Istnieją doniesienia o onkogennym (rakotwórczym) wpływie parabenów, zwłaszcza w rozwoju raka sutka. Dlatego nie zaleca się wcierania kosmetyków w skórę piersi, albo też

57

najlepiej nie stosować w ogóle takich kosmetyków. Oczywiście niebezpieczne staje się codzienne używanie balsamów do ciała zawierających. metyl-, propyl-, butyl- lub izobutylparaben. Ulega kumulacji w skórze i w węzłach chłonnych.C8H8O3

Propylparaben

Propylparaben to ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego. W postaci naturalnej można go znaleźć w substancji wielu roślin i niektórych owadów, mimo że jest produkowany syntetycznie do wykorzystania w produkcji kosmetyków, farmaceutyków i żywności. Propylparaben to typowy konserwant, zwłaszcza w stosunku do kosmetyków, które są na bazie wody - nawilżające (szampony, żele pod prysznic, odżywki i filtry przeciwsłoneczne). Jest również dodawany do kredek, maskar i cieni do powiek. Jest szeroko stosowany w kosmetyce jako środek konserwujący przeciw bakteriom i grzybom. Jest jednym z najczęściej używanych konserwantów w kosmetykach, ponieważ ma stały poziomu pH, szerokie spektrum działania i jest rozpuszczalny w wodzie. Wszystkie substancje z grupy parabenów uważane są za najmniej drażniące. Posiada podobne właściwości jak metylparaben. C10H12OCoumarin

Środek zapachowy, aromatyzujący. Jest związkiem, który powstaje podczas suszenia surowców roślinnych zawierających glikozydy kwasu o-hydroksycynamonowego. Kumaryna jest lotną substancją i nadaje tym surowcom charakterystyczny zapach suszonego siana. Jest trudno rozpuszczalna i jako jedyna z grupy kumaryn nie fluoryzuje w świetle UV.Kumaryna wykazuje właściwości spazmolityczne, ma także działanie uspokajające, niestety stwierdzono, że działa szkodliwie na wątrobę, prowadząc do jej uszkodzeń.

Parfum/fragrance

Środek zapachowy. Substancje w mieszaninie, bardzo lotne, dające piękny zapach, który czuje się po uwolnieniu alkoholu, daje uczucie lekkości i świeżości.

Linalool

Jest naturalnie występującym terpenem, wyższym alkoholem o jednym lub dwóch wiązaniach podwójnych w łańcuchu. Bezbarwna oleista ciecz. Środek zapachowy imitujący zapach konwalii, należący do afrodyzjaków. Występuje w olejkach, w znacznej ilości w olejku lawendowym, tymiankowym, kolendrowym i różanym. Posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, odprężające, rozluźniające mięśnie. Pobudza procesy eliminacji szkodliwych metabolitów. Zastosowany miejscowo rozgrzewa i działa przeciwbólowo, zwiększa ukrwienie.

C10H18OH

58

Balsam nawilżający Luksja Fruity Melon

Opis produktu: Balsam nawilżający Luksja Fruity Melon w delikatny sposób pielęgnuje skórę. Wzbogacony naturalnym wyciągiem z owoców melona, pestek winogron i słonecznika łatwo się rozprowadza na skórze i szybko wchłania. Zawiera także prowitaminę B5 i kwas hialuronowy. Pozostawia przyjemne uczucie zadbanej i gładkiej skóry, a subtelny zapach melona zapewnia uczucie odświeżenia.Skład: 1. aqua2. isopropyl palmitate 10. cucumis melo extract 3. glycerin 11.sodium hyaluronate4.vitis vinifera seed oil 12.glyceryl stearate citrate5.helianthus annuus seed oil 13. parfum6. paraffinum liquidum 14.disodium edta7.sodium polyacrylate 15. benzophenone-38.panthenol 16. dmdm hydantoin9. propylene glycol 17.iodopropynyl butylcarbamate 19.BHT 18. triethanolamine 20. CI 19140 21. CI42090.

Aqua

Jak wyżej. Rozpuszczalnik, składnik rozpuszczający inne składniki.

Isopropyl palmitate(palmitynian izopropylu)

Pochodna kwasu palmitynowego z oleju orzecha kokosowego, doskonała substancja nawilżająca, która tworzy cienką warstwę (służącą zatrzymaniu wilgoci i wspomaganiu wzrostu keratynocytów) i łatwo przenika przez skórę. Jest to ester zmiękczający i ułatwiający zmieszanie składników kosmetyku, stabilizujący strukturę kosmetyku. Ułatwia rozprowadzenie kosmetyku, nie jełczeje.

Glycerin

59

Jest to najprostszy alkohol trójwodorotlenowy. Bezbarwna ciecz, gęsta, nietoksyczna, o słodkim smaku. Jako dobry rozpuszczalnik tłuszczów i innych lipidów jest stosowana przy produkcji kremów, pomadek i innych produktów kosmetycznych. Oprócz zdolności do homogenizowania składników produktów. Kosmetycznych gliceryna znajduje zastosowanie zarówno jako czynnik:- nawilżający skórę - surowiec ten przyciągając wilgoć z powietrza nawilża naskórek czyniąc go elastycznym. Ze względu na małe cząsteczki gliceryna ma zdolność przenikania przez barierę warstwy rogowej. Dzięki temu mogą one działać zarówno na powierzchni skóry, jak i w jej głębszych warstwach.- przeciwdziałający wysychaniu preparatów, szczególnie emulsji O/W i żeli. Gliceryna powstrzymuje parowanie wody i znacznie obniża jej temperaturę zamarzania.- zapobiega ona także krystalizacji składników kosmetyku, nadając mu odpowiednią gładkość Zalecane stężenia gliceryny, zapewniające określony efekt kosmetyczny, oscyluje w granicach 5 - 15%.Vitis vinifera seed oil(olej z winorośli prawdziwej)

Działa tonizująco na skórę, nie pozostawia tłustego filmu. Jest z grupy olejów schnących. Znakomicie nadaje się do robienia kremów lekkich dla cery tłustej, zanieczyszczonej i mieszanej. Dzięki swoim właściwościom pielęgnacyjnym sprawdza się w kosmetykach działających przeciwko pierwszym zmarszczkom, uelastycznia naskórek. Helianthus annuus seed oil(olej ze słonecznika)

Olej o zapachu świeżego słonecznika. Doskonale się wchłania, zmiękcza i wygładza skórę. Ma działanie przeciwrodnikowe, przeciwzapalne i normalizujące. Zalecany jest do wszystkich typów skóry a przede wszystkim do tłustej i zanieczyszczonej.Paraffinum liquidum (Parafina płynna)

Pochodzenia chemicznego. Mieszanina płynnych, długołańcuchowych, nasyconych węglowodorów, które otrzymywane są z ropy naftowej. Składnik, który:- w produktach do pielęgnacji włosów ma za zadanie ułatwiać rozczesywanie i zapobiegać elektryzowaniu się włosów- jest substancją natłuszczającą, nawilżającą, wygładzającą, zapewniającą ochronę, sprawia, że skóra jest miękka, elastyczna i gładka.jest także środkiem rozpuszczającym.  Użyta w dużych dawkach tworzy tłusty film, powodując zatykanie porów, przez co skóra pozostaje bez dostępu tlenu. "Zachowanie się" skóry po użyciu oleju parafinowego zależne jest od czystości oleju. 

Sodium polyacrylate(poliaspartam sodowy)

Substancja przyciągająca do skóry wodę, zwiększająca nawodnienie skóry. Nie jest szkodliwa.

Panthenol(Pantenol)

60

Występuje w dwóch odmianach izomerycznych L-pantenol i D-pantenol. D-pantenol jest aktywny biologicznie. Silnie stymuluje wzrost i odnowę komórek zwłaszcza w naskórku i skórze właściwej. Ma silne właściwości gojące w uszkodzeniach skóry i błon śluzowych. Łagodzi podrażnienia i stany alergiczne.Propylene glycol(Glikol propylenowy) Może być używany do produkcji kosmetyków jako rozczynnik nadający kosmetykowi pożądaną konsystencję emulsji oraz jako składnik nawilżający skórę. Glikol propylenowy może w związku z tym znajdować się w:-pastach do zębów, oraz płynach do płukania ust,-środkach do higieny dłoni, czy ogólnie w środkach czystości,-jako składnik główny dezodorantu w sztyfcie, -w wielu innych kosmetykach. Używany jest także jako nośnik zapachów w olejkach zapachowych oraz w olejkach do masażu.Cucumis melo extract(Ekstrakt z melona)

Jest bogatym źródłem wysokoenergetycznych cukrów, mikro- i makroelementów, witamin, w tym szczególnie K, C i A. Witamina K i witamina C mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych, zwłaszcza włosowatych. Ekstrakt z melona zawiera także niewielką ilość kwasów owocowych. Jest naturalnym składnikiem oczyszczającym, zmiękczającym i wygładzającym. Ma właściwości emoliencyjne i nawilżające.

Sodium hyaluronate(Hialuronian sodu)

Naturalny mukopolisacharyd, odpowiedzialny za prawidłowe nawodnienie kolagenu, który jest budulcem włókien podporowych skóry. Posiada wyjątkową zdolność zatrzymywania wody w naskórku. Zapewnia skórze właściwy poziom nawilżenia i zabezpiecza ją przed utratę elastyczności.Ma doskonałe właściwości łagodzące, skutecznie nawilża przesuszoną skórę ze skłonnościami do pierzchnięcia, nadmiernie wysuszoną. Wygładza, poprawia elastyczność, ujędrnia. Dobrze nawilżona warstwa rogowa naskórka staje się bardziej przepuszczalna dla substancji czynnych.

Glyceryl stearate citrate(stearynian glicerolu cytrynian)

Naturalny emulgator. Wielowartościowy alkohol estryfikowany z kwasu cytrynowego oraz roślinnego kwasu stearynowego. Nie działa szkodliwie, ale u niektórych osób może powodować podrażnienie i wyprysk.

ParfumŚrodki zapachowe.

Disodium edta = ethylenediaminetetraacetic acid

Pełni rolę stabilizatora w kosmetykach. Używany jako regulator lepkości, zmiękczacz. Często jednak zanieczyszczony i działa kancerogennie. Podrażnia skórę i błony śluzowe. Nie stosować w czasie laktacji i ciąży.

Benzophenone-3

61

(Oksybenzon)

Pochodzenia chemicznego. Bladożółty proszek, UV-absorbent rozpuszczalny w tłuszczach. Substancja przeciwsłoneczna, filtrująca promieniowanie UVA i UVB, chroniąca skórę przed przedwczesnym starzeniem i poparzeniem słonecznym.

U osób wrażliwych może wywołać alergie. Podejrzany o podobne działanie jak hormony. Jest wchłaniany przez skórę. W czasie badań wykazał swoją obecność w mleku matki.

Dmdm hydantoin (Hydantoina MDM)

Często stosowany w kosmetykach związek utrwalający. Może wywoływać podrażnienia. Pochodny od formaldehydu - może w produkcie lub na skórze uwolnić formaldehyd. Formaldehyd powoduje szybkie starzenie skóry i jest silnym alergenem. Od dawna jest podejrzewany o wywoływanie raka.

Iodopropynyl butylcarbamate(Butylokarbaminian jodopropynylowy)

Substancja pochodzenia chemicznego. Chroni przed zepsuciem przez mikroorganizmy i utrzymuje dany produkt w jak najlepszym stanie jakościowym. Używany jako konserwant. Związek halogenoorganiczny. Wg rozporządzenia o kosmetykach dopuszczalne stężenie 0,05% oraz niedopuszczony do stosowania w:środkach do higieny jamy ustnej,środkach i kosmetykach do pielęgnacji ust.

Triethanolamine

Alkohol alifatyczny o wzorze sumarycznym N(CH2CH2OH)3.Dodawana do kremów, maści, śmietanek, mleczek, toników, detergentów. Na skórę działa nawilżająco, oczyszczająco, przeciwtrądzikowo, zmiękczająco, przeciwzaskórnikowo. W kosmetologii jest uważana za substancję przeciwzaskórnikową i oczyszczającą. Zwiększa przepływ krwi przez naczynia skórne, poprawia ukrwienie skóry, przyśpiesza procesy odnowy i regeneracji skóry.Jest stosowana w profilaktyce oparzeń słonecznych i radiologicznych, w terapii odleżyn, oparzeń, owrzodzeń.

BHT(Butylowany Hydroksytoluen)antyutleniacz BHT

BHT - butylohydroksytoulen- to antyutleniacz dla preparatów kosmetycznych (głównie typu W/O) zawierających roślinne i zwierzęce tłuszcze. Tłuszcze te reagują z tlenem już w temperaturze pokojowej - reakcję inicjuje światło oraz śladowe ilości metali ciężkich. BHT stosowany jest jako substancja opóźniająca ich autooksydację. Zapobiegający psuciu się wielu produktów żywnościowych. Działa synergistycznie z sekwestrantami - EDTA, kwas cytrynowy. Obecnie, BHT jest z powodzeniem zastępowny przez naturalny antyoksydant w postaci olejowego ekstraktu z rozmarynu. Jest natomiast niezastąpionym stabilizatorem wprowadzonych do formulacji kosmetycznej polifenoli z ekstraktu z zielonej herbaty. 

CI 19140

Żółty, nierozpuszczalny organiczno-syntetyczny pigment, dopuszczony do zabarwiania artykułówspożywczych, leków i kosmetyków.

CI42090

62

Pigment zamknięty w oczkach krzemionkowych. Syntetyczny niebieski barwnik, czasami alergizujący.

Dodatkowe składniki, które były wymagane na pierwszym kolokwium: Cycolhexasiloxane(cyklosześciosiloksan)

–Środek powodujący zmiękczanie skóry , jest to również filtr promieni UV i podczerwieni.

Stearyl Alkohol

Alkohol stearylowy lub inaczej oktadekanol-1Powoduje złuszczanie się i odbudowę nowej warstwy naskórka, a zarazem jest to środek zmiękczający naskórek.C18H37OH

Laureth – 4

Emulgator stosowany w produkcji kremów, mleczek, lotionów O/W i W/O.

PEG

Polietylenowany polimer tlenku etylenu (piloethylene glycol).PEG – glikol polietylenowy. PEG jest dobrze tolerowaną substancją, nie przetłuszczającą skóry. PEG o masie do 600 Daltonów występuje w postaci płynnej, do 1000 w postaci wosku i od 4000 w formie wosku twardego. Przez rozcieńczenie z wodą można uzyskać roztwory o dowolnej konsystencji, które nie jełczeją, nie wymagają konserwowania. Ważna jest natomiast ochrona przed światłem.

PEG – 8

PEG- 8 znalazła zastosowanie jako substancja rozcieńczająca i wiążąca wilgoć. Wykorzystywana jest w wielu różnych produktach, w tym środkach do kąpieli, produktach do golenia, do pielęgnacji skóry, makijażu, oczyszczania skóry, szamponach, odżywkach do włosów i dezodorantach.

PEG – 7 Glyceryl Cocoate

Połączenie glikolu polietylenowym i estru glicerolu (pochodzącego z oleju orzecha kokosowego) tworzące rodzaj sacharozy (cukier) wyciągu. Emulgator, środek powierzchniowo czynny, zmiękczający.

Sodium Benzoate (benzoesan sodu)

Związek organiczny, sól sodowa kwasu benzoesowego, E211. Chroni produkt przed zanieczyszczeniami na skutek działania mikroorganizmów oraz przed przypadkowym zanieczyszczeniem przez konsumenta w trakcie użycia. W warunkach standardowych to białe, krystaliczne ciało stałe. Dobrze rozpuszcza się w wodzie (w temperaturze 20°C 55 g na 100 cm³). Benzoesan sodu występuje naturalnie w znacznych ilościach (które mogą przekraczać 0,1%) w produktach naturalnych takich jak np.: żurawinach, borówkach, śliwkach, cynamonie. Benzoesan sodu jest konserwantem rakotwórczym.

63

Cocamidopropyl Betaine

Łagodny środek powierzchniowo czynny, podwyższający lepkość, stosowany w szamponach i płynach kąpielowych.Pochodzenie: przeważnie pochodzenia roślinnego. Używany jako: substancja aktywnie myjąca, tensyd - substancja powierzchniowo czynna.

Mentol

Wzór sumaryczny: C10H20O, nazwa systematyczna: 2-izopropylo-5-metylocykloheksanol) alkohol z grupy terpenów, o ostrym, przenikliwym zapachu,przypominającym miętę pieprzową, stosowany masowo w przemyśle kosmetycznym i pomocnicznych środkach farmaceutycznych. W temperaturze pokojowej tworzy białe, igłowe kryształki. Słabo rozpuszczalny w wodzie, dobrze rozpuszcza się w polarnych rozpuszczalnikach organicznych. Ze względu na to, że posiada on aż 3 centra chiralności, posiada 8 izomerów optycznych, z których 4 występują w naturze, a 4 zostały otrzymane na drodze syntetycznej (tzw. neomentol). Najsilniejsze własności zapachowo-znieczulające posiada izomer o konfiguracji absolutnej 1S,3R,4R, który występuje w mięcie pieprzowej.Mentol jest wyodrębniany głównie z mięty pieprzowej i innych gatunków mięty. Jest on jednym ze składników wielu olejków eterycznych innych roślin.Mentol posiada własności znieczulające i zmniejszające podrażnienie błon śluzowych. Jego wdychanie lub spożywanie daje szybko odczuwalne wrażenie chłodu i świeżości. Jest stosowany w specyfikach wspomagających leczenie przeziębień i kataru - choć oprócz dawania uczucia ulgi nie ma żadnych własności leczniczych. Jest też dodawany do maści na ból mięśni, aromatyzuje się nim chusteczki higieniczne, papierosy, proszki do prania, płyny do mycia naczyń itp. Jest też stosowany jako jeden ze składników wielu kompozycji zapachowych stosowanych w kosmetyce.

Thioglycolic Acid

Kwas tioglikolowy. Bezbarwna ciecz o przykrym zapachu. Miesza się z woda, alkoholem etylowym i eterem dietylowym. Łatwo utlenia się zwłaszcza w obecności śladów miedzi, żelaza, manganu, Otrzymywany przez działanie wodorosiarczków litowców na kwas chlorooctowy. Stosowany do produkcji płynów do trwałej ondulacji na zimno.

.Polyquaternium – 10

Bialy ziarnisty proszek o zapachu aminy. W kosmetykach i produktach higieny osobistej jest używany głównie w produktach do pielęgnacji włosów, płynach do pielęgnacji i makijażu.

Glycol Distearate

Używany jako zmętniacz. Jest to polimer, o dużym stopniu rozdrobnienia oraz zastępczo stosowane są pochodne kwasu stearynowego (np.. Glycol Stearate, Magnesium Stearate). Jednym z rodzajów zmętnienia jest perłowość, która zależy od wymiarów i kształtów kryształów powodujących zmętnienie. Najczęściej jako dodatki perłotwórcze stosuje się Glycol Stearate, Glycol Distearate. Chcąc jednak uzyskać klarowny preparat stosuje się składniki rozpuszczające surowce powodujące zmętnienie.

Carrageenam

64

Karagen. Podobnie jak agar-agar uzyskuje się go po przez ekstrakcje gorąca wodą czerwonych alg morskich Eucheuma. 2% karagenu w goracej wodzie tworzy kisielowaty żel, 3-5% tworzy stabilny żel. W kosmetykach karagen stosowany jest jako substancja łącząca w pastach do zębów, jako stabilizator w szamponach. W produktach spożywczych ma działanie zagęszczające.

Sodium Chloride(chlorek sodu NaCl)

Chlorek sodu jest bezbarwną substancją krystaliczną, dobrze rozpuszczalną w wodzie, jednak o niewielkim stężeniu maksymalnym, słabo higroskopijną. Krystalizuje w układzie regularnym. Głównym surowcem do pozyskania chlorku sodu jest sól kamienna, nazywana w mineralogii halitem. Halit jest pozyskiwany głównie metodami kopalnymi. Otrzymuje się go także poprzez odparowanie wody morskiej. Używany jako środek antystatyczny zapobiega nieprzyjemnemu elektryzowaniu się włosów w trakcie ich wycierania i suszenia. Powoduje, że skóra staje się gładsza, bardziej sprężysta. Rozpuszczona w wodzie zmiękcza ją, wpływa dezynfekująco, odświeżająco i wygładzająco na skórę.

Butylphenyl Methylpropional

Składnik nadający zapach. Bezbarwny lub jasnożółty z potężnym, kwiatowo-świeżym zapachem. Wykorzystywany w kosmetykach i produktach do higieny osobistej, stosowany też w płynach po goleniu, produktach do kąpieli, do pielęgnacji włosów, nawilżających, zapachowych i mleczkach. Może wywołać wyprysk alergiczny, zaczerwienie i świąd skóry. Podrażnia gruczoły łojowe i potowe

Potassium Hydroxide

Wodorotlenek potasu jest nieorganiczny związek z formuły K OH. Bezbarwny. Stosowany jako środek suszący i bielący, do pochłaniania dwutlenku węgla i pary wodnej z powietrza, stosowany do otrzymywania innych związków potasu, głównie soli, stosuje się go też do wyrobu miękkich mydeł, w syntezach organicznych jako mocna zasada.

Polysorbate 60

Polisorbaty są emulgatory. Są one często używane w kosmetykach do rozpuszczania olejków eterycznych na bazie wody produktów. Polisorbaty są tłuste płyny pochodne od PEG-ylated sorbitanu (pochodna sorbitolu) estryfikowane z kwasów tłuszczowych. Środki owierzchniowo czynne.

Salicylic Acid (kwas salicylowy)

To betahydroksykwas (BHA) skutecznie złuszczający wierzchnie warstwy naskórka. Może silnie drażnić skórę. W przeciwieństwie do alfahydroksykwasów nie wiąże wody.Samego kwasu salicylowego używa się w medycynie jako środka dezynfekującego i keratolitycznego.

C 12-15 Pareth – 3

Emulgatory, tensydy, pochodzenia chemicznego. Mieszanka składników syntetycznych uzyskiwanych z ropy naftowej i tlenku etylenu, bazująca na PEG. Emulgator aktywnie myjący, odpowiedzialny za gruntowne oczyszczenie skory i włosów.

65

Hydrohypropyltrimonium Chloride

Głównie jest pochodzenia roślinnego. Działa antystatyczne, poprawia rozczesywanie włosów Używany jako składnik produktów pielęgnacyjnych do włosów.

Phenoxyethanol

Najbardziej znaną nieorganiczną solą chlorkową jest chlorek sodu, czyli sól kuchenna. Jest on również najbardziej powszechną solą. Fenoksyetanol to organiczny związek chemiczny, często wykorzystywany w dermatologicznych produktach, takich jak kremy do skóry i filtry przeciwsłoneczne. Jest to bezbarwna, oleista ciecz. Jest to środek bakteriobójczy (zwykle używane w połączeniu z czwartorzędowymi związkami amonowymi). Jest również stosowany jako utrwalacz do perfum, środek odstraszający owady, działa antyseptycznie, rozpuszczalnik dla niektórych barwników, farb i żywic. Jest dość dobrze rozpuszczalny w wodzie.

Guar

Guma guar - polisacharyd o rozgałęzionej budowie i wyjątkowo wysokiej masie cząsteczkowej. Roztwory gumy guar cechuje:dobra lepkośćprzezroczystośćpseudoplastycznośćbrak granicy odkształcalnościelastyczność.Żelowanie gumy guar wywołuje obecność jonów boranowych lub kationów, przy czym żele te są termoodwracalne. Wykazuje bardzo dużą stabilność w szerokim zakresie pH bo aż od wartości 3,5 do pH 10,5. Im wyższe jest pH tym żelowanie zachodzi łatwiej. Obniżając wartość pH poniżej 7 obserwuje się przejście z żelu do zolu. Emulgator, zagęszczający oraz stabilizujący produkty.

Cetyl alkohol

Alkohol cetylowy nawilża, wygładza skórę. Stapiany z masłami podnosi ich temperaturę topnienia - przydaje się przy kostkach do masażu. Stosowany jest w ilościach do 30%. Alkohol cetylowy jest stabilizatorem emulsji (nie jest emulgatorem choć sam z wodą się emulguje tworząc emulsje W/O), zagęszcza. Stosowany jest w większości kosmetyków ze względu na powyższe właściwości a także ze względu na odczucie na skórze – kremy bez niego są bardziej tępe – tzn. zbyt szybko się wchłaniają, pozostawiając warstewkę fazy wodnej. Alkohol cetylowy nadaje im poślizg, przedłuża wchłanianie olejów

66

Szampon wzmacniający Garnier Fructis

Volume Restructure

Lekka kremowa konsystencja dla włosów cienkich, delikatnych, osłabionych i bez objętości. Wzmocnione i odbudowane włosy nabierają objętości od wewnątrz i stają się lekkie i miękkie w dotyku.Nie zawiera silikonu i parabenu.Nie obciąża włosów

Skład kosmetyku:Aqua/water 17. Magnesium oleth sulfate 2.Sodium laureth sulfate 18. Polyquaterminum – 30 3.Disodium cocoamphodiacetate 19. Salicylic acid 4.Sodium chloride 20. Camellia sinensis extract/ camellia sinensis leaf extract 5. Glycerin 21. Benzyl alcohol6. Glycol distearate 22. Linalool7. Sodium laureth-8 sulfate 23. Panax ginseng exstract/ panax ginseng root extract8. Niacinamide 24. Propyle glycol9.Cocamide mipa 25. 2-oleamido-1,3-octade canediol 10.Saccharum officinarum extract/sugar cane extract11. Sodium benzoate 26. 3-octadecaneoliol12.Sodium oleth sulfate 27. Isopropanolamine13.Hydroksypropyl guar 28. Pyrus malus extract/apple fruit extract14.hydroksypropyltrimonium chloride 29. Pyridoxine HCL15.Sodium hydroxide 30. Citric acid16. Magnesium laureth – 8 sulfate 31. Carbomer32.Butylphenyl methylpropional33. Citrus medica cimonum peel extract/lemon peel extract34. Hexylene glycol35. Parfume/fragranceAQUA (woda)

Woda używana w produkcji kosmetyków musi być czysta pod względemmikrobiologicznym, jak i mineralnym. Woda jest rozpuszczalnikiem, czyli głównie wpływać ma na konsystencję produktu i być nośnikiem aktywnych substancji w niej rozpuszczalnych. Ponadto woda działa jako nawilżacz – uwadnia zewnętrzne warstwy naskórka, przez co skóra wygląda na jędrniejszą, a co za tym idzie – młodszą. Paradoksalnie, woda ma też działanie wysuszające. Jeśli nie zostanie zatrzymana w naskórku przez emolienty i humektanty wyparowuje i uszkadza barierę ochronną skóry.

67

SODIUM LAURETH SULFATE(Lauretosiarczan sodowy)

Jest to związek powierzchniowo czynny stosowany jako delikatnie myjący detergent.Związek oksyetylenowany, to znaczy, że w swojej budowie zawiera grupy tlenku etylenu, które zapewniają łagodne działanie na skórę (ale może nieco ja wysuszać), ale tym samym gorsze właściwości myjące. Ponadto lepiej rozpuszcza się w wodzie. W szamponach, które są przeznaczone do włosów tłustych stosuje się duże stężenie tego składnika.

DISODIUM COCOAMPHODIACETATE

Składnik myjący, używany jako łagodny detergent.

SODIUM CHLORIDE(chlorek sodu NaCl)

Chlorek sodu jest bezbarwną substancją krystaliczną, dobrze rozpuszczalną w wodzie, jednak o niewielkim stężeniu maksymalnym, słabo higroskopijną. Krystalizuje w układzie regularnym. Głównym surowcem do pozyskania chlorku sodu jest sól kamienna, nazywana w mineralogii halitem. Halit jest pozyskiwany głównie metodami kopalnymi. Otrzymuje się go także poprzez odparowanie wody morskiej. Używany jako środek antystatyczny zapobiega nieprzyjemnemu elektryzowaniu się włosów w trakcie ich wycierania i suszenia. Powoduje, że skóra staje się gładsza, bardziej sprężysta. Rozpuszczona w wodzie zmiękcza ją, wpływa dezynfekująco, odświeżająco i wygładzająco na skórę.

GLYCERIN (Gliceryna)

Jest alkoholem, przezroczystym płynem o konsystencji syropu. Szeroko stosowana w kosmetyce. Wiąże wodę w skórze i ułatwia przenikanie innych substancji do skóry. Stosowana w dużych ilościach może uwrażliwić skórę.

GLYCOL DISTEARATE

Używany jako zmętniacz. Jest to polimer, o dużym stopniu rozdrobnienia oraz zastępczo stosowane są pochodne kwasu stearynowego (np.. Glycol Stearate, Magnesium Stearate). Jednym z rodzajów zmętnienia jest perłowość, która zależy od wymiarów i kształtów kryształów powodujących zmętnienie. Najczęściej jako dodatki perłotwórcze stosuje się Glycol Stearate, Glycol Distearate. Chcąc jednak uzyskać klarowny preparat stosuje się składniki rozpuszczające surowce powodujące zmętnienie.

SODIUM LAURETH-8 SULFATE (Lauretowy siarczan sodu)

Jest to alkoholowa forma z Sodium-Lauryl-Sulfate. Sodium laureth-8 sulfate - jest odrobinę mniej drażniąca, może jednak doprowadzić do silnego wysuszenia. Obydwa środki w szamponach i środkach czyszczących

68

mogą poprzez reakcje z innymi zawartościami budować kancerogenne azotany i dioksyny. Nawet przy jednorazowym użyciu szamponu mogą większe objętości azotanów dostać się do krwiobiegu.

NIACINAMIDE (Niacyna) NIACINAMIDE (Niacyna)

Niacyna współdziała z ryboflawiną i tiaminą w procesach metabolicznych. Jako składnik koenzymów niacyna uczestniczy w procesach utleniania i redukcji w organizmie. Uczestniczy w procesach regulacji poziomu cukru we krwi, w regulacji poziomu cholesterolu w organiźmie, w regulacji przepływu krwi w naczyniach czy też w utrzymaniu odpowiedniego stanu skóry. Współdziała w syntezie hormonów płciowych (estrogeny, progesteron). Niacyna nie jest magazynowana w organiźmie ludzkim a jej nadwyżki zostają wydalone z moczem, dlatego też w bieżącej diecie muszą znajdować się odpowiednie ilości witaminy PP.

COCAMIDE MIPA

Jest to żółtawa ciecz, stosowana jako środek powierzchniowo czynni a także w produktach do oczyszczania skóry głowy i włosów.

SACCHARUM OFFICINARUM EXTRACT/SUGAR CANE EXTRACT

Naturalne alfa-hydroksy kwasy z jagody, trzciny cukrowej, klonu cukrowego, pomararańczy i cytryny. Zwiększa witalność cebulek włosowych, zmniejsza wypadanie włosów, zapobiega podrażnieniom skóry głowy. Zamienne stosowany jest wyciąg cukrowy (sugar cane extract).

SODIUM BENZOATE (benzoesan sodu)

Związek organiczny, sól sodowa kwasu benzoesowego, E211. Chroni produkt przed zanieczyszczeniami na skutek działania mikroorganizmów oraz przed przypadkowym zanieczyszczeniem przez konsumenta w trakcie użycia.Benzoesan sodu jest konserwantem rakotwórczym. W warunkach standardowych to białe, krystaliczne ciało stałe. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Benzoesan sodu występuje naturalnie w znacznych ilościach (które mogą przekraczać 0,1%) w produktach naturalnych takich jak np.: żurawinach, borówkach, śliwkach, cynamonie.

SODIUM OLETH SULFATE(Siarczan sodu oleth)

Bezwodny - który tworzy białe kryształy topiące się w 884°C. Bezwodny siarczan sodu jest silnie higroskopijny i jest często stosowany jako środek suszący. Nie występuje w naturze - otrzymuje się go przez wyprażanie siarczanu uwodnionego. Jest składnikiem stosowanym w szamponach do włosów suchych i zniszczonych.

69

HYDROKSYPROPYL GUAR

Otrzymywany z ziaren indiańskiego drzewka. Przeważnie występuje w postaci sproszkowanej. Wzmacnia włosy i ułatwia ich rozczesywanie.

HYDROXYPROPYLTRIMONIUM CHLORIDE

Głównie jest pochodzenia roślinnego. Działa antystatyczne, poprawia rozczesywanie włosów. Używany jako składnik produktów pielęgnacyjnych do włosów.

SODIUM HYDROXIDE (wodorotlenek sodu)

Wzór chemiczny: NaOH. Jest to związek nieorganiczny, bardzo silna zasada.Składnik regulujący odczyn produktu –regulator kwasowości. W kosmetyce wodorotlenek sodu stosuje się do wyrobu mydeł.

MAGNESIUM OLETH SULFATE(siarczan magnezu)

Epsomit, bezbarwna substancja krystaliczna, rozpuszczalna w wodzie i glicerolu, nierozpuszczalna w alkoholu, temperatura topnienia 1124C. Siarczan magnezu wchodzi w skład wielu minerałów (np. kizerytu, kainitu) i wód mineralnych. Tworzy hydraty. Siedmiowodny MgSO47H2O nosi nazwę soli gorzkiej (lub angielskiej) i jest stosowany jako środek przeczyszczający, lek przeciwtężcowy, odtrutka na strychninę.

POLYQUATERMINUM – 30

Jest kationowym polimerem używany w produktach do stylizacji włosów, pianki płyny, żele, szampony, odżywki. Ułatwia rozczesywanie włosów, poprawia objętość fryzury.SALICYLIC ACID (kwas salicylowy)

To betahydroksykwas (BHA) skutecznie złuszczający wierzchnie warstwy naskórka. Może silnie drażnić skórę. W przeciwieństwie do alfahydroksykwasów nie wiąże wody.Samego kwasu salicylowego używa się w medycynie jako środka dezynfekującego i keratolitycznego.

70

CAMELLIA SINENSIS EXTRACT/CAMELLIA SINENSIS LEAF EXTRACT (ekstrakt z zielonej/czarnej herbaty)

Ekstrakt z zielonej herbaty jest bogaty w bioflawonoidy, głównym celem jest zwalczanie wolnych rodników w organiźmie. Chroni przed chorobami przewodu pokarmowego i układu oddechowego, blokuje działanie substancji rakotwórczych. Stosowany w leczeniu bólów głowy, złego trawienia i poprawia samopoczucie.

LINALOOLFunkcja: substancja zapachowa.Jest naturalnie występującym terpenem w wielu kwiatach i roślinach przyprawowych. Ma przyjemny zapach (kwiatowy, z nutką pikanterii). Linalool stosowany jest jako zapach w żel do higieny i czyszczenia, w tym mydła, detergenty, szampony i płyny. Linalool jest używany przez profesjonalistów jako szkodników pcheł i owadobójczy.

BENZYL ALCOHOL Pol. Alkohol benzylowy (BN)

Funkcja: rozpuszczalnik, konserwant.Związek organiczny o wzorze C 6 H 5 CH2 OH, bezbarwna ciecz o łagodnym przyjemnym zapachu. Częściowo rozpuszczalny w wodzie, całkowicie rozpuszczalny w alkoholach i eterze dietylenowym. Występuje w różnych olejkach eterycznych (np. jaśminowy, hiacyntowy).Alkohol benzylowy jest używany ogólne jako rozpuszczalnik do farb, lakierów i epoksydowych powłok żywicznych. Jest również prekursorem wielu estrów, stosowanych w mydłach, perfumach. Często dodaje się roztwory do wlewów dożylnych leków jako środek konserwujący, ze względu na jego właściwości bakteriostatyczne. PANAX GINSENG / PANAX GINSENG ROOT EXTRACT(wyciąg z żeńszenia lub jego korzenia)

Funkcja: produkt zwiększający odporność organizmu.Jest byliną o mięsistym zgrubiałym korzeniu. Kwiaty są żółte lub fioletowe, rosną w kształcie parasola, zamieniją się w okrągłe, czarne jagody późnym latem. Wyciąg z korzenia żeń-szenia uważny jest za jeden z najskuteczniejszych składników preparatów odmładzających skórę. Stosowany w kosmetykach do pięlęgnacji skóry i włosów opóźnia proces starzenia się skóry oraz zapobiega powstawaniu zmarszczek i trądziku.

PROPYLE GLYCOL (Glikol propylenowy)

Stosowany w wielu kosmetykach jako rozpuszczalnik. Jest cieczą oleistą, bezbarwna i bezwonną, otrzymywaną z ropy naftowej, podobną do gliceryny. Substancja rozpuszczalna w wodzie, alkoholu i acetonie.

2-OLEAMIDO-1,3-OCTADE CANEDIOL

Jest to substancja, która została opatentowana jako składnik przeciw wypadaniu włosów.

71

ISOPROPANOLAMINE(isopropalamina) 1-amino-2-propanol

Funkcja: emulgator.Rozpuszczalna w wodzie bezbarwna ciecz o delikatnym zapachu amoniaku Jest używana jako składnik środków owadobójczych, środków powierzchniowo czynnych, substancji chemicznych, gumach, inhibitor korozji i dyspergujący pigment.

PYRUS MALUS EXTRACT/APPLE FRUIT EXTRACT(kwas jabłkowy/ekstrakt jabłkowy)

Funkcja: pomaga zapobiec awarii kolagenu, chroni przed przedwczesnym starzeniem się skóry poprzez ograniczenie działania szkodliwych skutków wolnych rodników. Zawarta w skórkach jabłkowych procyjanidyna B-2, wyraźnie wpływa na cykl wzrostu włosa i stosowana zewn. powoduje: - wzrost liczby włosów - w tym znaczne zwiększenie ilości włosów dojrzałych - zwiększenie średnicy włosa - aktywacje mieszków włosowych Na ekstrakcie jabłkowym opierają się produkty na porost brwi i rzęs. Znajduje zastosowanie w formułach do pielęgnacji ciała. Zapobiega tworzeniu się rozstępówpoprawia wygląd cellulitu i koloryt skóry.

PYRIDOXINE HCL(pirydoksyna HCL - witamina B6)

Funkcja: prekursor ważnych koenzymów, które kontrolują przebieg wielu kluczowychreakcji biochemicznych. BBiały krystaliczny proszek, lekko gorzkawym. Rozpuszcza się w wodzie, słabo w 95-procentowym etanolu. Katalizator przemian biochemicznych białek, tłuszczów i węglowodanów. Stosowana miejscowo ma działanie drażniące na skórę. Awitaminoza: stany zapalne skóry rąk, stóp, szczytu nosa, błon śluzowych jamy ustnej, łojotok, wypadanie włosów, rozdrażnienie, osłabienie i nerwowość.

CARBOMER (karbomer)

Funkcja: substancja zagęszczająca, stabilizatorKarbomer jest niezwykle popularnym w przemyśle kosmetycznym polimerem otrzymywanym z kwasu akrylowego (który jest bardzo niebezpieczną substancją chemiczną). Karbomer jest najczęściej stosowaną w kosmetykach substancją stabilizującą i zagęszczającą, zwłaszcza w kremach, żelach do mycia twarzy, balsamach i mleczkach. Ponadto nadaje lepkość preparatom, z niektórymi składnikami tworzy żele. W nadmiernych ilościach może powodować swędzenie skóry oraz zaczerwienienie naskórka.

72

CITRIC ACID (kwas cytrynowy)kwas 2-hydroksy-1,2,3-propanotrikarboksylowy

Funkcja: substancja czynna, konserwant.Słaby kwas pochodzenia roślinnego występujący głównie w owocach cytrusowych. W temperaturze pokojowej jest białym krystalicznym proszkiem. Wykazuje działanie konserwujące oraz czyszczące. Najczęściej stosowany w kosmetyce w preparatach oczyszczających lub myjących: toniki, szampony, żele pod prysznic. Przy dużych stężeniach wykazuje działanie drażniące. Inne zastosowanie:- dodatek do napojów bezalkoholowych, piwa, wina - dodatek do przepisów kulinarnych (w miejsce świeżego soku z cytryny)- przyjazny środowisku środek czyszczącego- w biochemii - występuje w metabolizmie praktycznie wszystkich istot żywych(półprodukt w cyklu Krebsa)Kwas cytrynowy jest używany wraz z wodorowęglanem sodu w szerokim zakresie produktów musujących, zarówno do połknięcia (np. proszki i tabletki) i do pielęgnacji ciała (np. sole do kąpieli).

BUTYLPHENYL METHYLPROPIONAL

Składnik nadający zapach. Bezbarwny lub jasnożółty z potężnym, kwiatowo-świeżym zapachem. Wykorzystywany w kosmetykach i produktach do higieny osobistej, stosowany też w płynach po goleniu, produktach do kąpieli, do pielęgnacji włosów, nawilżających, zapachowych i mleczkach. Może wywołać wyprysk alergiczny, zaczerwienie i świąd skóry. Podrażnia gruczoły łojowe i potowe.

CITRUS MEDICA CIMONUM PEEL EXTRACT/LEMON PEEL EXTRACT(Hydrolat cytrynowy/wyciąg ze skórki cytryny)

Funkcja: działanie antyseptyczne, antybakteryjne, rozjaśniające,antycelulitowe.Powstaje w wyniku destylacji z parą wodną skórki owocu cytryny. Ma postaćsłomkowego, przezroczystego płynu o delikatnym, świeżym cytrynowym zapachu, który wpływa na organizm stymulująco oraz poprawia myślenie i koncentrację. Stosowany na skórę działa antybakteryjnie i łagodząco, uszczelnia naczynka, odświeża, a dzięki zawartości bioflawonoidów, wykazuje również działanie antyoksydacyjne i przeciwzmarszczkowe. Działa antyzapalnie, promuje gojenie, polecany przy podrażnieniach i stanach zapalnych skóry. Polecany dla cery naczynkowej, podrażnionej, tłustej, trądzikowej, mieszanej i dojrzałej.

LEMON PEEL EXTRACT (Wyciąg ze skórki cytryny)

Jest otrzymywany z świeżej skórki z cytryny. Organy cytrynowe mają działanie ściągające, antyseptyczne; działają jak antybiotyk. Jest to bardzo korzystne dla układu krążenia (wpływając na lepszy przepływ krwi) i pomocne w walce z cellulitem.

HEXYLENE GLYCOL (glikol heksylowy)

Jest to rozpuszczalnik, nośnik substancji aktywnej, ma właściwości konserwujące i hamujące rozwój drobnoustrojów.

PARFUME / FRAGRANCE

73

Składnik nadający zapach i smak. Jest istotnym składnikiem przeważającej większości produktów kosmetycznych. Jego głównym celem jest nadanie produktowi odpowiedniego aromatu kojarzącego się z sugerowanymi na opakowaniu składnikami. Ze względu na wysokie koszty i ograniczoną możliwość stosowania naturalnych składników używa się aromatu jako substytutu naturalnego zapachu. Najistotniejszą rolę zapach odgrywa w przemyśle perfumeryjnym. Wyróżnia się aromaty naturalne i syntetyczne. Aromaty pozyskuje się w drodze ekstrakcji, destylacji, wydzielania się itp., z różnego rodzaju źródeł, m.in. z wszelkiego rodzaju roślin, kwiatów, pędów, owoców, warzyw, nasion, liści, żywic, olejów naturalnych, owadów itp. Zakres oferowanych aromatów w przemyśle kosmetycznym sięga kilkudziesięciu tysięcy podstawowych odmian.

Dermatologia

154.Diagnostyka grzybicy.

Diagnostyka grzybicy:- badanie podmiotowe i przedmiotowe- oglądanie zmian pod lupa-badanie w lampie Wooda(lampa ta emituje promieniowanie ultrafioletowe o długości fali wynoszącej 365nm)***Lampa Wooda- jest to specjalna lampa dająca możliwość dokładnego obejrzenia skóry. Składa się z czterech żarówek, których działanie polega na przepuszczeniu promieni nadfioletowych przez szklany filtr zawierający tlenek potasu i niklu. Diagnozę można postawić na podstawie zjawiska fluorescencji. Różne miejsca na skórze charakteryzują się innym odbiciem.Żółta fluorescencja w łupieżu pstrymZielona w grzybicy drobnozarodnikującejMatowo zielona w grzybicy woszczynowej

-preparat bezpośrednio*** (ocena mikroskopowa –badanie mikologiczne) w odczynniku o wybitnych właściwościach rozjaśniających komórki paznokcia. Materiał do badań mikrologicznych w przypadku zmian na skórze jest pobierany w zależności od odmiany klinicznej zakażenia w postaci zeskrobin z obrzeża wykwitów, z zajętych przestrzeni międzypalcowych, a jeśli w obrębie zmian występują pęcherzyki, to pobiera się ich pokrywy. W grzybicy skóry głowy owłosionej do badania pobierane są również włosy. Jeżeli zajęte są paznokcie, to badaniu podlegają ich opiłki i zeskrobiny spod wolnego brzegu paznokcia. Następnie pobrany materiał umieszcza się na szkiełku podstawowym mikroskopu i zakrapia dwiema kroplami 20% roztworu KOH. W kolejnym etapie na tak przygotowany materiał nakłada się szkiełko nakrywkowe i lekko przyciska opuszką palca lub ołówkiem zakończonym gumką w celu rozkruszenia zrogowaciałych elementów naskórka. Następnie szkiełko podstawowe można delikatnie podgrzać zachowując ostrożność, aby nie doprowadzić do zagotowania roztworu KOH, a po podgrzaniu trzeba ponownie ucisnąć szkiełko nakrywkowe. Kolejny etap badania polega na przeprowadzeniu oceny mikroskopowej tak przeprowadzonego preparatu. W obrazie mikroskopowym strzępki grzyba widoczne są w postaci długich, rozgałęziających się zabarwionych na zielonkawy kolor nitek o jednolitej szerokości, przekraczających granice kom. naskórka.

-hodowla-badanie histopatologiczne-badanie enzymatyczne

74

Głównym kryterium upoważniającym do rozpoznania grzybicy i rozpoczęcia leczenia jest wyizolowanie i identyfikacja grzyba od pacjenta.

*** - to podaję tak dla informacji myślę, że o to nie będą pytać ale warto wiedzieć

155. Etiopatogeneza pokrzywek

Etiopatogeneza- Bąbel pokrzywkowy powstaje w wyniku wzmożonej przepuszczalności naczyń i obrzęku, co jest związane z uwalnianiem się głownie histaminy, jak również innych mediatorów (serotonina,prostaglandyny, leukotrieny) z ulegających de granulacji komórek tucznych. W pokrzywce alergicznej jest to odczyn immunologiczny typuI, w którym zachodzi reakcja między związanymi na ich powierzchni przeciwciałami klasy IgE i alergenem. Alergenami są antygeny wziewne, pokarmowe, lekowe, mikrobowe i inne. Te same mediatory mogą być wyzwalane w wyniku reakcji nieimmunologicznej (tzw. Reakcja pseudoalergiczna);objawy w pokrzywce niealergicznej są identyczne.

Fizjoterapia i masaż

156.Zasady obowiązujące w masażu klasycznym

1.Kolejność techniki- głaskanie( naskórek), rozcieranie(tk. Podskórna), ugniatanie, wyciskanie(przy diecie odchudzającej, obrzęki), oklapywanie, wstrząsanie, wibracje;(używamy powierzchni dłoni, przedramion, łokci)2.Czas wykonywania masażu:-masaż całkowity- 40-60 min.-masaż częściowy- 5-20 min. 3.Liczba powtórzeń ruchowych w technice-masaż całkowity(6-8razy) -masaż częściowy(8-10 do 12 razy) 4. Kierunek ruchu masażu- zawsze dosercowy, nie masujemy węzłów chłonnychzgodny z przebiegiem naczyń krwionośnych i limfatycznych5.Odpowiednie ułożenie osoby masowanej6.masaż wykonujemy na odkrytym ciele, a po masażu ciało przykrywamy, aby zachować temperaturę ciała7.pozycja do masażu -musi być wygodna dla pacjenta i osoby masującej8.praca na rozluźnionych mięśniach9odpowiednia temp. pomieszczenia (20-21stopni C)10.dobór odpowiedniego środka poślizgowego

75

11.przeprowadzenie wywiadu z pacjentem

157.Wskazania i p/wskazania do masażu całościowego i częściowego

Wskazania do masażu całkowitego

Masaż ogólny jeszcze niedawno stosowany był w leczeniu otyłości, dny i cukrzycy. Obecnie, poprzez wprowadzenie nowych metod leczenia tych schorzeń, masaż traktowany jest jako uzupełnienie kuracji. Natomiast szeroko stosuje się masaż ogólny w stanach wyczerpania u osób bez zmian organicznych, w rekonwalescencji jako masaż kondycyjny, jak również w sporcie. Można go stosować w ogólnych zaburzeniach statyki jako sposób zapobiegania odleżynom, zaburzeniom w układzie krążenia i oddychania. Masaż ogólny wykorzystuje się również w leczeniu nerwic typu psychogennego. U dzieci dobre efekty lecznicze uzyskuje się w leczeniu krzywicy, hipotrofii, hipotonii mięśniowej i nadwagi.

jako profilaktyka odleżynw rekonwalescencjijako masaż kondycyjnyaby zapobiec odleżynomw stanach związanych z długim przebywaniem w łóżkuw otyłości i nadwadzeniedowładyporażeniaprzykurcze stawowestany po unieruchomieniustłuczeniacellulitbóle krzyżawady postawy

Wskazania do masażu częściowego

Choroby układu krążenia:Przewlekła niewydolność krążenia obwodowego.Obniżone ciśnienie krwi.Nieznacznego stopnia otłuszczenie serca.Choroby układu oddechowego:Przewlekły nieżyt oskrzeli.Astma oskrzelowa w okresie międzynapadowym.Stany po zapaleniu płuc i oskrzeli.Choroby skóry:Choroby naczyń limfatycznych.Blizny pourazowe i pozabiegowe.W celach kosmetycznych.Choroby mięśni:Przeciwdziałania zanikom mięśniowym z nieczynności.Dla uzyskania przyrostu masy mięśniowej.Zaniki mięśni pochodzenia neurogennego.Zmiażdżenia mięśni.

76

Zerwania włókien mięśniowych.Zmeczenie mięśni po wysiłku fizycznym.Choroby nerwów obwodowych:Przewlekłe zapalenia nerwów, nerwobóle.Zapalenie wielonerwowe splotów nerwowych.W zespole wypadnięcia krążka międzykręgowego.Choroby ośrodkowego układu nerwowego:Zapalenie przednich rogów rdzenia.Stany po urazach ośrodkowego układu nerwowego.Choroby narządu ruchu:Stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia.Wylewy krwawe w tkankach miękkich po ustąpieniu ostrego odczynu miejscowego.Choroby kości i stawów z przykurczami.Stany po złamaniach, stany pooperacyjne narządu ruchu.Przewlekłe zapalenie stawów mięśni i ścięgien.Zapalenie pochewek ścięgnistych.Zmiany zniekształcające kostno-stawowe.Wady wrodzone oraz zaburzenia rozwoju narządu ruchu.Stany przed zabiegami operacyjnymi narządu ruchu.Choroby reumatyczne:Wszelkie postacie gośćca.Zmiany zwyrodnieniowe stawów, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.Zmiany zwyrodnieniowe stawów miękkich.Choroby dziecięce:Zwichnięcie stawu biodrowego.Wady postawy, płaskostopie.

Przeciwwskazania do stosowania masażu

Nie wykonujemy zabiegu:U chorych gorączkujących.W chorobach zakaźnych.W ostrych i podostrych systanach zapalnych.W chorobach skóry, którym towarzyszą pęcherze, wypryski i przerwanie ciągłości.W postępującym zaniku mięśni.W zapaleniu szpiku kostnego z przetokami.W łamliwości kości.Przy owrzodzeniu podudzi.W stanach ropnych.W zapaleniu żył.Przy świeżych zakrzepach.W daleko posuniętej miażdżycy.W niewyrównanych wadach serca.W chorobie nadciśnieniowej.W okresie ciąży.W okresie menstruacji.W chorobach nowotworowych.krwotoki lub tendencje do wystąpienia krwotokuwczesny okres po złamaniach, zwichnięciach, skręceniachświeże zakrzepytętniaki

77

choroby sercaowrzodzenie podudzichoroba wrzodowa żołądkastwardnienie rozsianehemofilia

158. Zabiegi ze światłolecznictwa, stosowane w kosmetyce – cele i zadania.

Światłolecznictwo jest ważne dla życia człowieka: pobudza naturalne procesy regeneracyjne, stymulujące przemianę materii komórki, wzmacnia układ immunologiczny i poprawia krążenie krwi.LAMPY I URZĄDZENIA DO NAŚWIETLAŃ PROMIENIAMI PODCZERWONYMI I WIDZIALNYMI:Lampa Sollux:Lampy Sollux wyposażone są w komplet filtrów ze szkła koloru czerwonego i niebieskiego. Szkło koloru czerwonego przepuszcza promienie podczerwone i promienie widzialne czerwone, natomiast szkło koloru niebieskiego przepuszcza głównie niebieskie promienie widzialne.Lampę Sollux na statywie wykorzystuje się do naświetlań dużych powierzchni skóry (odległość 100cm). Ważne jest, żeby reflektor ustawić w taki sposób, aby światło obejmowało równomiernie naświetlaną powierzchnię, a jednocześnie aby ustawienie głowicy uniemożliwiało oparzenie chorego odłamkami szkła w wypadku pęknięcia żarówki.Do naświetlań miejscowych stosuje się tubus, ograniczając w ten sposób wiązkę promieniowania. Odległość od otworu tubusu do powierzchni naświetlanej wynosi zwykle od 40 do 50 cm. Należy jednak dodać, że odległość ustala się, uwzględniając wrażliwość chorego na ciepło.Wskazania do naświetlania lampą sollux:1. filtr niebieski lub fioletowy - wskazania takie same, jak przy lampie Minina z niebieską żarówką, a ponadto: działa uśmierzająco na ból, w celu złagodzenia podrażnień, przy skórach suchych i wrażliwych, przy złuszczaniu naskórka, po zabiegu oczyszczania skóry, przy zapaleniu nerwu trójdzielnego;2. filtr czerwony: przy stanach wysiękowych, przy uszkodzeniach skóry, przy źle gojących się ranach, w oparzeniach wywołanych działaniem fotochemicznych promieni ultrafioletowych, w trądziku pospolitym, czyrakach, bliznach,Przeciwwskazania do naświetlania lampą sollux:1. filtr niebieski-jak przy lampie Minina2. filtr czerwony:-dermatologiczne: rozszerzone naczynka krwionośne, trądzik różowaty;-ogólnoustrojowe: nadczynność tarczycy, skłonności do krwotoków, nowotwory, nadciśnienie, miażdżyca, gruźlica.Lampa Minina:Najczęściej stosuje się lampy czerwone i niebieskie. Naświetlanie lampą Minina wykonuje się z odległości 20-50 cm; czas jednorazowego naświetlania nie powinien przekraczać 30 minut.Wskazania do naświetlania lampą Minina:- żarówka niebieska lub fioletowa - ma działanie łagodzące, kojące, przeciwbólowe, zmniejsza przekrwienie czynne; zastosowanie:w odmrożeniach twarzyprzy trądziku różowatym (rosacea)przy rozszerzonych naczyniach krwionośnych (teleangektazja)przy nerwobólachw celu rozgrzania skóry przed czyszczeniem;- żarówka czerwona - wywiera działanie cieplne i powoduje rozszerzenie powierzchownych naczyń krwionośnych; zastosowanie:w odmrożeniach (z wyjątkiem twarzy)w celu szybszego wchłonięcia nacieków zapalnychw ropniach mnogich pach przy czyracznościwywiera korzystne działanie na blizny zmiękczając je i wygładzającprzy cerze tłustej i bladej, w celu rozgrzania skóry przed zabiegiem czyszczenia.Przeciwwskazania do naświetlania lampą Minina, niewydolność krążenia, czynna gruźlica płuc, skłonność do krwawień, stany gorączkowe, ostre stany zapalne skóry i tkanek miękkich, stany ogólnego wyniszczenia organizmu.Lampa infra-rouge:Lampa infra-rouge jest lampą nieświecącą, której działanie jest oparte na emitowaniu przez rozgrzany metal promieni podczerwonych długofalowych (przy temp. 400°C) oraz promieni podczerwonych krótkofalowych przy wyższych temperaturach.

78

Czas trwania jednorazowego zabiegu wynosi 20-40 minut. Działanie promieni emitowanych przez tę lampę polega na przenikaniu ich w głąb ustroju, działaniu cieplnym, wzmaganiu procesów utleniania, działaniu przeciwbólowym i przeciwskurczowym.Wskazania do naświetlania lampą infra-rouge: odmrożenia, trądzik pospolity, oparzenia lampą kwarcową, diatermą, czyraczność, źle gojące się rany i blizny, potrzeba wywołania stanu przekrwienia w tkankach głębiej położonych, jako zabieg wstępny przed masażem lub oczyszczeniem skóry w gabinecie kosmetycznym.Przeciwwskazania do naświetlania lampą infra-rouge: dermatologiczne: rozszerzone naczynia krwionośne, trądzik różowaty; ogólnoustrojowe: nadczynność tarczycy, skłonność do krwotoków, nowotwory, nadciśnienie, miażdżyca, gruźlica.Infrared Do wskazań infraterapii jako profilaktyki i/lub wspomagania leczenia należy:I działania antyalergiczne (przeciw bólowe).Układ kostno - stawowy : zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i układu kostno ; stawowego kończyn górnych i dolnych, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, urazy stawów.Tkanki miękkie : reumatyzm podstawowy tzw. Fibromalgie, urazy tkanek miękkich (bez naruszania całości tkanek), bóle migrenoweII działania regeneracyjneUkład kostny : osteoporoza, zwłaszcza po menopauzie (dotyczy profilaktyki jak i terapii), stany po pęknięciach i złamaniach kości, stawy rzekomeTkanki miękkie: reumatyzm podstawowy tzw. Fibromalgie, stany po zabiegach kosmetologicznych (bez naruszania ciągłości tkanek), upośledzenie przepływu końcowego w kończynach, zmniejszenie obrzęku limfatycznegoIII działania antyspastycznePrzewlekłe stany po lekkich urazach mózgowych, schorzenia zwyrodnieniowe układu nerwowego, w których występuje spastycznośćIV działania relaksacyjneNerwice, zaburzenia snu, profilaktyczne działanie tonizujące, mające na celu przeciwdziałanie stresom dnia codziennego, stres po długotrwałym napięciu psychicznym, zaburzenia koncentracji uwagiW infraterapii nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych. System infra pracuje w temperaturach 35-65*C. Standardowy czas zabiegu to 35-45 minut.Wskazania do stosowania Infrared:Zwalcza płytki i głęboki cellulitRozkłada struktury tłuszczowe występujące w tkance podskórnejOczyszcza głęboko pory skóry (penetracja do 4 cm)Detoksyzuje organizm poprzez wypocenie nawet trzykrotnie intensywniej niż w saunie tradycyjnej już w temp. 45*CLikwiduje wypryski, , trądzik i zmiany chorobowe skóryZwiększa efektywność zabiegów kosmetycznych przez lepsze przyswajanie odżywek i środków kosmetycznychDoskonale przygotowuje tkanki skóry, mięśni i stawów do masażu leczniczego lub relaksacyjnego.Działa przeciwbólowo ogólno ustrojowo w leczeniu urazów oraz przewlekłych dolegliwościach pochodzenia nerwowego i reumatycznego.PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE: Działanie promieni nadfioletowych na skórę zależy w głównej mierze od zachodzących w niej reakcji fotochemicznych. Do najważniejszych należy regulacja tworzenia histaminy. Skóra poddana działaniu promieni nadfio1etowych staje się lepiej ukrwiona, bardziej elastyczna i mniej podatna na zakażenie. Pod wpływem tych promieni, zwłaszcza o dłuższej fali, występuje też szybszy wzrost komórek naskórka oraz zwiększenie liczby białych krwinek w miejscu naświetlania. Dzięki temu naświetlanie promieniami nadfioletowymi stosuje się w leczeniu ran i trudno gojących się owrzodzeń, takich jak owrzodzenia troficzne, odleżyny czy owrzodzenia w przebiegu żylakowatości goleni. Do tych celów stosuje się promieniowanie o fali dłuższej niż 280 nm, ponieważ promieniowanie o fali krótszej niż 280 nm, mimo silnie wyrażonego działania bakteriobójczego, powoduje jednak uszkodzenie naskórka lub tkanki ziarninowej ran i owrzodzeń.LAMPA BIOPTRON ( terapia światłem spolaryzowanym) emituje fale swietlne widzialne i spolaryzowane. Światło Bioptron pozytywnie wpływa na ludzki organizm, powodujac jego biostymulację i wzmacniajac funkcję obronnę. Biotron jest terapią świetlną stosowaną do wspomagania leczenia i wzmacniania regeneracji

Działanie: * pozytywna zmiana aktywności błony komórkowej * pobudzenie procesów przemiany materii i procesów regeneracyjnych * szybkie łagodzenie bólu

79

* pobudzenie procesów immunologicznych (wytwarzanie przeciwciał)

Wskazania: * schorzenia skóry infekcje, grzybice, liszaje, trądzik, ropnie skóry i zębów * nadmierna porowatość skóry, cellulit, wiotka lub niedokrwiona skóra, zmarszczki * ogólne bóle reumatyczne, ostre powierzchniowe zapalenia stawów, artretyzm, bóle mięśniowe * stłuczenia, zwichnięcia, naciągnięcia mięsni, krwiaki tkanek miękkich, zapalenia ścięgien, stawów * przyspiesza gojenie ran , poprawa zabliźniania i zapobieganie koagulacji, zamyka żylaki ,ropnie, oparzenia, odleżyny * bóle różnego pochodzenia: bóle głowy, zębów, gardła, uszu, kręgosłupa, migrena, dolegliwości menstruacyjne, ostroga piętowa, hallux , zapalenia oczu, zatok, oparzenia słońcem.

159. Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów wykorzystujących promieniowanie UV, IR, laser, światło widzialne.

Wskazania do stosowania promieniowania ultrafioletowego (UV) chorobach uszu, nosa, gardła, nawracających anginach, alergicznych nieżytach nosa, przewlekłych zapaleniach

oskrzeli; krzywicy; wszystkich anemiach z wyjątkiem złośliwych - niski poziom żelaza we krwi, zmniejszona ilość hemoglobiny i

erytrocytów; chorobach gośćcowych (wskazaniem będą wszystkie destrukcyjne i zwyrodnieniowe formy gośćca,

przeciwwskazaniem ostre zapalenie stawów); ZZSK; gośćcu tkanek miękkich, a więc powięzi, więzadeł, czy mięśni w najbliższym sąsiedztwie stawów; stanach po półpaścu; trudno gojących się ranach; trądziku pospolitym; w łysieniu plackowatym; utrudnionym zroście kości; niedoczynności gruczołów wewnętrznego wydzielania, jak tarczyca, jajniki.

Przeciwwskazania do naświetlania promieniami ultrafioletowymi (UV) nowotwory złośliwe narządów wewnętrznych; zaawansowana miażdżyca; stany gorączkowe bez względu na pochodzenie; osoby powyżej 70 roku życia; nadczynność tarczycy; cukrzyca wieku średniego i starczego; choroby psychiczne przebiegające z nadmierną pobudliwością; padaczka; niewydolność mięśnia sercowego; wodobrzusze; choroby nerek.

Wskazania do stosowania promieniowanie podczerwonego (IR): przewlekłych i podostrych procesach zapalnych i reumatycznych stawów oraz części miękkich kończyn; przewlekłych i podostrych stanach zapalnych jamy nosowej, zatok przynosowych, ucha zewnętrznego i stawów

żuchwy;

80

nerwobólach oraz zespołach bólowych; w stanach po zapaleniu bakteryjnym, odmrożeniu i uszkodzeniu promieniami rtg lub UV; w chorobach naczyń krwionośnych i obwodowych

naciekach i ropniach tkanek miękkich, naciekach po zbyt płytko podanych zastrzykach; jako zabieg przygotowawczy przed masażem, kinezyterapią i niektórymi zabiegami z zakresu

elektrolecznictwa, jak np. jontoforeza.

Przeciwwskazania do stosowania promieniowania podczerwonego (IR):

nieodwracalne uszkodzenia skóry i naczyń (zmiany troficzne, miażdżyca tętnic) oraz obrzęki; zaburzenia czucia; świeże urazy grożące krwawieniem oraz choroby zakrzepowe (np. zakrzepowe zapalenie żył); choroby nowotworowe; starość (miażdżyca oraz niewydolność krążenia są bezwzględnym przeciwwskazaniem); nadciśnienie tętnicze od II stopnia wg WHO; okres ciąży; miesiączka; stany podgorączkowe i gorączka; niewydolność mięśnia sercowego, stan po zawale, wady serca; choroby nerek; ostre stany zapalne jajników, wyrostka robaczkowego, pęcherzyka żółciowego.

Wskazania do zabiegów laserowych:

teleangientazje (termin medyczny służący do określania rozszerzenia drobnych naczyń krwionośnych, w języku potocznym „pajączki naczyniowe”),

trądzik różowaty, rumień, przebarwienia potrądzikowe, pohormonalne, posłoneczne, płytkie zmarszczki, poluźnienie skóry, niejednorodny koloryt skóry,

Przeciwwskazania do zabiegów laserowych: ciąża, opalenizna (miesiąc przed i po zabiegu), samoopalacze (na tydzień przed zabiegiem) kremy z retinolem, lub peelingi (na tydzień przed zabiegiem) cukrzyca, aspiryna (jeden tydzień przed zabiegiem) leki i substancje światłouczulające (antybiotyki, przeciwalergiczne, działające na OUN, alkohol, zioła:

nagietek, rumianek, dziurawiec).

Wskazania do stosowania światła widzialnego:

Choroby skóry: Trądzik Liszaj przewlekły zwykły Łuszczyca Egzema i reakcje alergiczne Świąd

Higiena i leczenie ran: Owrzodzenie podudzi Odleżyny

81

Stopa cukrzycowa Rany pourazowe Rany pooperacyjne Oparzenia

Ból: Schorzenia reumatyczne Ogólne leczenie bólu Bóle rdzenia i kręgosłupa Kontuzje sportowe

Zaburzenia psychologiczne: Depresje Zmęczenie po długiej podróży samolotem Problemy z potencją i płodnością Syndrom wypalenia

Ogólnie: Zaburzenia hormonalne Schorzenia układu immunologicznego Schorzenia neuroimmunologiczne

Jest także używane przy:

zmęczononej skórze zwiotczałej skórze skórze pozbawionej energii skórze z niedostatecznym krązeniem krwi zmarszczek coupe rose trądziku młodzieńczym zanieczyszczeń i stanów zapalnych skórze podrażnieniach, w tym przy skórze podrażnionej przez alergię odczuciu nadmiernego napięcia i wysuszenia skóry

Przeciwwskazania do stosowania światła widzialnego:

ciąża nowotwór nadwrażliwość na światło zażywanie leków powodujących odczyny fototoksyczne operacje serca

160. Zabiegi z ciepłolecznictwa wykorzystywane w odnowie biologicznej (sauna fińska, łaźnia rzymska).

SAUNA FIŃSKA

Pomieszczenie sauny rozgrzewa się do temperatury 95° Celsjusza. Wilgotność w pomieszczeniu wynosi około 10 %. W saunie można przebywać kilkanaście minut, potem należy ochłodzić się w wodzie. Cykl należy powtórzyć 2-3 razy. Co daje sauna: sauna odtruwa nas ze szkodliwych toksyn i oczyszcza organizm, Wzmaga odporność i hartuje wprawia w dobry nastrój, relaksuje , rozluźnia , poprawia krążenie krwi, wreszcie – wyszczupla, sauna jest stabilizatorem ciśnienia krwi - podwyższa tym, którzy mają zbyt niskie, obniża nadciśnieniowcom oraz stabilizuje skoki ciśnienia u tych którzy mają do tego skłonność. Osoby z wadami i osłabieniem serca powinny pamiętać, że oprócz temperatury na układ krążenia ma także wpływ wilgotność powietrza, ułożenia ciała i czas korzystania z sauny.

Korzystanie z sauny polega na naprzemiennym przegrzewaniu i ochładzaniu całego ciała. Jest doskonałym czynnikiem hartującym i pielęgnującym ciało, sprzyjajacym również leczeniu różnych dolegliwości (m.in. złagodzenia bólów mięśni). Na skutek zmiany temperatury (ogrzewanie i schładzanie ciała) dochodzi do wzrostu

82

przemiany materii, zwiększonego wydzielania potu, oczyszczenia organizmu poprzez usunięcie produktów przemiany materii oraz toksyn, a także podniesienia tętna i przyśpieszenia oddechu. Ciepło wytworzone w ciele doskonale koi nerwy i uspakaja układ nerwowy, a także usuwa zmęczenie.

Zasady korzystania:

Z sauny nie należy korzystać bezpośrednio po wysiłku fizycznym, na czczo lub po zbyt obfitym posiłku. Należy odpocząć 15 – 30 minut zanim skorzysta się z sauny.

Kąpiel w saunie należy zażywać jedną lub dwie godziny po posiłku. Przed kąpielą w saunie należy starannie obmyć ciało pod prysznicem. Następnie dokładnie wytrzeć się

ręcznikiem (sucha skóra poci się szybciej). W saunie należy rozłożyć ręcznik pod całą powierzchnią ciała. Następnie należy położyć się na dolnej lub

górnej ławce lub usiąść w swobodny sposób (intensywne, ale krótsze ogrzewanie mniej obciąża serce i krążenie).

Wypacamy się nie dłużej niż 15 minut – jest to czas wystarczający do ogrzania się i dostatecznego wypocenia. Po wyjściu sauny należy schłodzić ciało zimnym prysznicem (prysznic należy zacząć od schładzania stóp, nóg

i dalej w kierunku serca), chłodzenie ciała ma na celu wywołanie skurczu naczyń krwionośnych, poprawiając ich wydolność.

Po zabiegu zaleca się wypoczynek w pozycji siedzącej lub leżącej (ok. 10 – 15 min).

Wskazania:

Przewlekłe choroby takie jak: napięcie mięśni grzbietu, przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

Obturacyjna choroby płuc: astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc

Choroby kardiologiczne: nadciśnienie, niedrożność tętnic obwodowych, dusznica bolesna naczynioruchowa, zawał serca

Ogólne wskazania: dla poprawy wydolności (podnosi wydolność w sportach wytrzymałościowych i ogólnego stanu zdrowia, jako środek hartujący przy obniżonej odporności.

Anoreksja Bóle reumatyczne, ale nie neuropatyczne

Przeciwwskazania:

Reumatoidalne: w ostrym stanie reumatycznym. Pulmonologiczne – infekcje: przeziębienie, gruźlica, ostry stan astmatyczny. Kardiologiczne: niewydolność serca, krążenia i wieńcowa ze stenokardią spoczynkową, niedawno przebyty

zawał mięśnia sercowego[9] oraz inne choroby serca i nadciśnienie (najlepiej korzystać po konsultacji z lekarzem).

Inne: ciąża, ostre stany zapalne, wrzody, guzy, ogniska zakażenia (np. przy bólu zęba), choroby weneryczne, padaczka[8], jaskra, stulejka, impotencja, daltonizm i inne (wskazana jest konsultacja z lekarzem). Korzystanie z sauny nie jest jednak przeciwwskazane u większości osób z chorobą niedokrwienną serca

Nadużywanie alkoholu, kokainy

ŁAŹNIA RZYMSKA

Sauna parowa (tzw. łaźnia rzymska) to sauna o wilgotności dochodzącej do 100% lecz niższej temperaturze: 40-50°C. Jedno wejście do sauny powinno trwać ok. 5-15 minut, a całkowity czas nie powinien przekraczać 30 minut dziennie np. 2 x 15 min lub 3 x 10 min. Sensowne jest korzystanie z sauny 2-3 razy w tygodniu. Po każdym wyjściu z sauny należy wziąć prysznic naprzemienny zimną-gorącą wodą i odpocząć 10-15 minut. Liczba wejść do sauny: 1 dla dzieci od 3 do 12 lat. 2-3 dla dorosłych. Przebywając w saunie i w czasie odpoczynku najlepiej pić herbatę, soki lub wodę mineralną. W czasie przebywania w saunie nie wolno smarować ciała lub twarzy żadnymi kremami, gdyż powoduje

83

to zmniejszenie powierzchni ciała która wydala pot. W okresie korzystania z sauny nie należy dużo jeść, a także pić kawy i alkoholu. Do sauny najlepiej chodzić ok 2h po posiłku, jelita i pęcherz opróżnić. Jeżeli nogi i ręce są zimne - ogrzać je przed wejściem. Nie wchodzić do sauny w stresie i zmęczonym - zbytnie obciążenie serca, mniejsza skuteczność. Z sauny najlepiej korzystać nago.

Wskazania:

przewlekłe choroby takie jak: napięcie mięśni grzbietu, przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

nawracające choroby pulmonologiczne: astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli choroby kardiologiczne: nadciśnienie w I i II stadium (nieustalone), niedrożność tętnic obwodowych (I i II

stopień wg. fontaine), dusznica bolesna naczynioruchowa, zawał serca (nie wcześniej jak 6 miesięcy po incydencie)

ogólne wskazania: dla poprawy wydolności i ogólnego stanu zdrowia, jako środek hartujący przy obniżonej odporności

Przeciwskazania:

reumatoidalne: w ostrym stanie reumatycznym pulmonologiczne: infekcje: przeziębienie, gruźlica, ostry stan astmatyczny kardiologia: niewydolność serca, krążenia i wieńcowa ze stenokardią spoczynkową, i inne choroby serca i

nadciśnienie (najlepiej korzystać po konsultacji z lekarzem) inne: ostre stany zapalne, wrzody, guzy, ogniska zakażenia (np. przy bólu zęba), choroby weneryczne,

epilepsja, jaskra, daltonizm i inne (wskazana jest konsultacja z lekarzem)

161 Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów cieplnych

Wskazania:

Nieswoiste choroby dróg oddechowych Przewlekłe choroby reumatyczne Nerwica wegetatywna Zaburzenia przemiany materii Schorzenia dermatologiczne (atopowe zapalenie skóry, trądzik) Przewlekłe zapalenie mieszków włosowych w okresie remisji Zespoły korzonkowe Dyskopatie, niektóre neuralgie Po zapaleniu mięśni stawów, więzadeł Pielęgnacja ciała, odprężenie Odpoczynek po intensywnych wysiłkach fizycznych Zwiększenie wydolności organizmu Przewlekłe schorzenia gośćcowe Nadciśnienie tętnicze I i I/II wg podziału WHO Stany pourazowe narządu ruchu Przewlekłe stany zapalne narządów rodnych

Przeciwwskazania: Ostre i przewlekłe choroby zakaźne oraz stwierdzone ich nosicielstwo Ostre choroby gorączkowe, w tym również początkowy okres choroby przeziębieniowej Skłonność do krwawień Schorzenia przewlekłe, takie jak gruźlica, choroba nowotworowa Choroby nerek, wątroby oraz niedokrwistość Niektóre choroby skóry (np. grzybica) Ciąża powikłana zatruciem ciążowym lub niedokrwistością

84

Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, takie jak nadczynność gruczołu tarczowego, obrzęk śluzowaty oraz niedomoga kory nadnerczy

Padaczka i stany psychotyczne Choroby układu krążenia, w tym niestabilna i stabilna choroba wieńcowa, stany po przebytym zawale mięśnia

sercowego, stany po wylewach krwawych, uogólniona miażdżyca, zarostowe schorzenia naczyń krwionośnych oraz zakrzepowe zapalenie żył

Jaskra Zaburzenia czucia Ostrożnie u osób starszych

162 Zabiegi wodne, stosowane w balneoterapiiNatryski ruchome – polegają na działaniu ruchomego, różnie ukształtowanego strumienia wody na odpowiednie okolice ciała osoby stojącej w odległości 3-4 m od katedry natryskowej.Natrysk biczowy (skupiony) – strumień wody wydobywa się pod znacznym ciśnieniem (152-304 kPa, czyli 1,5-3 atm) z zakończonego odpowiednią nasadką węża gumowego o średnicy otworu ok. 1 cm, może być okresowo przerywany co powoduje działanie zbliżone do uderzeń bicza. Wykonuje się wodą chłodną lub o temperaturze zmiennej.Natrysk szkocki – natrysk o zmiennej temperaturze. Wykonuje się go pod ciśnieniem od 202,6 do 304,0 kPa (2-3 atm), stosując na przemian wodę gorącą 38-42 stopni C w czasie od 30 s do 1 min i Wdę zimną 10-15 stopni C w czasie kilku sekund. Zabieg kończy Się po 3 min, stosując wodę zimną. Zamiast wody gorącej można używać strumienia pary wodnej.Natrysk nitkowaty – wykonuje się go dzięki zastosowaniu specjalnej nasadki o bardzo małej średnicy (0,5 mm) i wysokiego ciśnienia wody wynoszącego 204-405,2 kPa (3-4 atm). Uderzenie bardzo cienkiego strumienia wody wywołuje silny odczyn ze strony naczyń krwionośnych skóry, utrzymujący się pewien czas po zakończeniu zabiegu.Natrysk wachlarzowy – strumień wody w formie wachlarza uzyskuje się dzięki zastosowaniu specjalnej nasadki z odpowiednio ukształtowaną szczeliną. Oddziaływanie mechaniczne na skórę jest słabsze w porównaniu z wyżej wymienionymi natryskami.Natryski stałe – natryski, w których ukształtowanie i kierunek strumieni wodnych nie ulegają zmianie.Natrysk spadowy (deszczowy) – woda spada na ciało pod kątem 45 stopni z wysokości 1-2 m przez nasadkę sitkową średnicy otworów 0,5 mm. Temperaturę wody ustala się w zależności od wskazań. Natrysk spadowy może być również zmiennocieplny i wówczas stosuje się na przemian wodę gorącą (38-42 stopnie C) w czasie 20-40s i wodę zimną (8-20stopni C) w czasie 2-5 s. po kilkakrotnej zmianie temperatury wody zabieg kończy się użyciem wody zimnej.Natrysk płaszczowy (boczny) – wykonuje się w specjalnym urządzeniu w kształcie klatki papuziej, o wymiarach odpowiadających wzrostowi i objętości człowieka, zbudowanej z pionowo ustawionych rur. Z otworów o małej średnicy znajdujących się w rurach wydobywają się strumienie wody w kierunku osi centralnej klatki uderzając w ciało znajdującego się w niej człowieka.Natrysk parowy – wykonuje się przy użyciu katedry natryskowej. W natrysku tym zamiast gorącej wody stosuje się strumień pary wodnej. Temperatura strumienia skraplającej się w miarę zwiększania odległości od katedry pary wodnej wynosi nad powierzchnią skóry od 45 do 48 stopni C. czas natrysku wynosi od 2 do 3 min.Natrysk z masażem ręcznym typu Aix les Bains – wykonuje się go u osoby spoczywającej na stole w postaci kraty. Woda o temp. 38-45 stopni spływa z węża gumowego szerokim strumieniem na ciało osoby poddawanej jednocześnie masażowi wykonywanemu przez jednego lub dwóch masażystów.Natrysk podwodny – wykonywany w środowisku wodnym przy użyciu strumienia wody o określonym ciśnieniu za pomocą specjalnego urządzenia. Ten rodzaj natrysku wykonuje się w wannach lub basenach kinezyterapeutycznych typu Hubbarda. Temp wody w strumieniu natryskowym musi być wyższa od temp wody w wannie (35-38 stopni C).Natrysk nasiadowy (wstępujący) – do wykonania używa się specjalnego urządzenia składającego się z siedzenia, pod którym znajduje się nasadka sitkowa. Wytryskujące z nasadki strumienie wody uderzają w okolicę krocza osoby poddanej zabiegowi. Natrysk nasiadowy przy użyciu wody chłodnej stosuje się zwykle w guzkach krwawniczych odbytnicy lub przy jej wypadaniu.Polewania – są zabiegami wodoleczniczymi, w których wykorzystuje się oddziaływanie na skórę czynnika termicznego w postaci strumienia zimnej wody o niskim ciśnieniu. Polewania mogą być całkowite lub częściowe. Zabiegi całkowite wykonuje się zwykle co dugi dzień, natomiast częściowe – codziennie. Polewania wykonuje się przy użyciu węża gumowego o średnicy ok. 20 mm, połączonego z siecią wodociągową. Ciśnienie wody reguluje się kurkiem wodociągowym tak, aby wydobywała się ona pionowo z trzymanego węża na wysokość 15 cm. W czasie

85

polewania należy dążyć do tego, aby woda pokrywała szerokim płaszczem możliwie największą powierzchnię części ciała poddawanej zabiegowi. Zmywania – polega na zmywaniu ciała gąbką lub ręcznikiem zmoczonym w zimnej wodzie (15-20 stopni C), a następnie wytarciu suchym ręcznikiem. Zabieg rozpoczyna się od zmycia kończyn dolnych, które po wytarciu okrywa się ciepłym kocem lub kołdrą. W analogiczny sposób postępuje się z kończynami górnymi, klatką piersiową i brzuchem. Zmywania wpływają w łagodny sposób hartująco i pobudzająco na układ krążenia i oddychania.Nacierania – w zabiegach tych kojarzy się działanie czynnika termicznego z bodźcami mechanicznymi o różnym, odpowiednio dawkowanym natężeniu.Nacierania częściowe – wykonuje się u chorego poddanego uprzednio ogrzaniu, np. po opuszczeniu łóżka lub ogrzaniu w budce świetlnej. Chorego układa się na leżance i przykrywa ciepłym kocem. Następnie obnaża się jedną kończynę i nakłada na nią ręcznik, który był zamoczony w zimnej wodzie, rozcierając energicznie skórę, aż do wystąpienia jej przekrwienia i uczucia ciepła. Po zakończeniu czynności kończynę okrywa się kocem. W analogiczny sposób postępuje się z pozostałymi kończynami i tułowiem. Brzuch i klatkę piersiową należy nacierać w kierunku poprzecznym do długiej osi ciała.Nacierania całkowite – wykonuje się u chorego w pozycji stojącej po uprzednim zanurzeniu w zimnej wodzie. Ciało chorego okrywa się dużym prześcieradłem, zmoczonym w zimnej wodzie. Prześcieradło powinno ściśle przylegać do ciała. Następnie dokonuje się szybkiego i energicznego nacierania, postępując od ramion ku stopom.Zawijanie – polega na szczelnym zawinięciu całego ciała prześcieradłem dobrze wyżętym z zimnej wody. Następnie całe ciało owija się dokładnie ciepłym kocem. Po krótkotrwałym uczuciu zimna występuje rozszerzenie naczyń krwionośnych i uczucie ciepła. Po upływie około godziny występują poty. Zabieg trwa od 20 min do 2 godzin. Po zabiegu stosuje się zwykle zimny prysznic.Okłady chłodzące – niską temp. Płótna użytego do okładów uzyskuje się przez jego częste (co 2 min) moczenie w zimnej wodzie. Można również w tym celu użyć worka z lodem lub rurkowego przyrządu chłodzącego, przez który przepływa zimna woda. Zabieg trwa od 30 min do 1 godziny. Działają kojąco i przeciwzapalnie, zwężają naczynia krwionośne.Okłady rozgrzewające – pod wpływem tych okładów występuje ogrzanie skóry ciepłem wytwarzanym przez ustrój. Polegają one na położeniu na określoną część ciała złożonego w kilka warstw płótna, uprzednio zanurzonego w zimnej wodzie (10-14 stopni C), a następnie dobrze wyżętego. Na płótno kładzie się materiał utrudniający parowanie, np. ceratę lub folię plastikową, o wymiarach o 2-3 cm większych od warstwy płótna zwilżonego wodą, a następnie – dostatecznie grubą warstwę materiału wełnianego lub flaneli.Okłady gorące – do okładów używa się wody o temp. 40-45 stopni C. Okład okrywa się szczelnie ciepłym kocem lub flanelą, a niekiedy, w celu zwiększenia działania cieplnego, kładzie się bezpośrednio na okład termofor z gorącą wodą lub woreczek z ogrzanym piaskiem.Wilgotne zawijania i okłady z wełny parowanej – mogą być ogólne i miejscowe. Do zabiegu ogólnego używa się 2 wełnianych koców i ceraty. Jeden koc z ceratą rozpościera się na łóżku, drugi zaś ogrzewa się parą wodną w specjalnym kuble lub autoklawie. Po owinięciu chorego gorącym, miernie wilgotnym kocem zawija się go następnie ceratą i suchym kocem. Czas zabiegu wynosi 30-60 min, w trakcie którego dwukrotnie zmienia się ogrzany koc. Zabiegi wykonuje się 2-3 razy dziennie. Zabiegi miejscowe wykonuje się w postaci okładów z wełny parowanej.Płukania – wykonuje się przy użyciu urządzenia zwanego irygatorem. Składa się ono z naczynia na wodę, połączonego z rurką gumową, zakończoną odpowiednią kanką. Ciśnienie wody reguluje się przez odpowiednio wysokie ułożenie naczynia. Do płukania używa się czystej wody z dodatkiem środków farmakologicznych lub wody mineralnej. Temp. Wody wynosi 37-40 stopni C, a ilość użyta do płukania waha się od 1 do 20 l. czas zabiegu wynosi od 10 do 20 min, ogółem wykonuje się 10-20 zabiegów. Przy użycia irygatora dokonuje się płukania pochwy, stosowanego w stanach zapalnych pochwy i szyjki macicy. W podobny sposób dokonuje się płukania jelita grubego.

163 Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów wodnych

Wskazania:

Nerwice Stany wyczerpania psychicznego Nerwobólów Różne postacie gośćca stawowego i tkanek miękkich Przewlekłe schorzenia dróg oddechowych Zaburzenia ukrwienia obwodowego

86

Przeciwwskazania: Niewydolność krążenia Choroba nadciśnieniowa Choroba wieńcowa Stany padaczkowe Stany wyniszczenia Zapalenie nerwów i nerwobóle w ostrym stadium Zaawansowana nerwica serca Zaburzenia czucia Stany zapalne skóry

164. Zabiegi z elektroktrolecznictwa stosowane w kosmetyce.

Elektrolecznictwem lub elektroterapią nazywa się dział lecznictwa fizykalnego, w którym wykorzystuje się do celów leczniczych prąd stały oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości. W kosmetyce wykorzystuje się głownie prąd galwaniczny (prąd stały ) oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości. Poza wymienionymi stosuje się również prądy wielkiej częstotliwości. Zabiegi najczęściej stosowane przy użyciu tego ostatniego to darsonwalizacja i elektrokoagulacja. PRĄD STAŁY Prąd galwaniczny jest prądem stałym, który w czasie swego przepływu nie zmienia kierunku ani natężenia. Przy użyciu prądu stałego wykonuje się zabiegi galwanizacji, jonoforezy, elektrolizy i galwanokaustyki. Zabiegi ELEKTROLECZNICZE z wykorzystaniem prądu stałego stosowane w kosmetyce :1.Galwanizacja – polega na przyłożeniu elektrod do wilgotnej skóry. Jony wewnątrz organizmu zaczynają się przemieszczać pod wpływem prądu : kationy przesuwają się w kierunku katody , aniony w kierunku anody. Wynikiem tej wędrówki jonów w częściach ciała, przez które przepływa prąd jest przekrwienie. Powstaje ono w następstwie tworzenia się ciał histaminopodobnych o działaniu rozszerzającym naczynia. Podrażniony zostaje też układ nerwowy i pobudzone mięśnie. Celem tego zabiegu jest poprawa napięcia mięśni. Wybór anody lub katody jako elektrody czynnej zależy od wskazań. Działanie kojące uzyskuje się poprzez połączenie z anodą, drażniące, pobudzające z katodą. Galwanizacje można wykonać metodą stabilną- elektrody przymocowuje się opaską elektryczna (ułożenie elektrod w czasie zabiegu nie ulega zmianie ) lub metodą labilną, obecnie coraz mniej stosowaną ze względu na zmianę natężenia prądu w czasie przesuwania elektrody. Elektroda czynna zmienia swe położenie a bierna pozostaje na miejscu : przesuwa się elektrodę czynną po skórze, nie odrywając jej od powierzchni. Kierunek przesuwania elektrody powinien być zgodny z podłużnym przebiegiem mięśni, ponieważ przy przesuwaniu poprzecznym znacznie wzmaga się opór tkanek. Galwanizacja to najstarsza metoda zastosowania prądu stałego w kosmetyce. Prąd stały przepływający przez płyny nazywany jest prądem galwanicznym. jeśli zastosujemy także maść lub płynne preparaty (np. ampułkach) zawierające czynne substancje , można mówić o zabiegach takich jak jonoforeza, elektroforeza czy dezinkrustacja .2.Jonoforeza – ma na celu wprowadzenie w skórę substancji czynnych(np. leki) w postaci cząstek o ładunku elektrycznym (jonów). Najczęściej stosowane są roztwory wodne np. preparaty w ampułkach, w których rozpuszczone są substancje czynne zdolne do jonizacji .Przed zabiegiem skórę należy dokładnie oczyścić, następnie rozprowadzić na skórę preparat omijając okolice oczu i ust. Aniony czyli anionowe substancje czynne wprowadza się do skóry za pomocą katody. W takim wypadku katoda jest elektrodą czynną, natomiast anoda przeciwelektrodą. Kationy czyli kationowe substancje czynne, wprowadzane są za pomocą anody, która jest elektroda czynną. Katoda jest wtedy przeciwelektrodą. W ampułkach znajdują się bardzo często zarówno anionowe jak i kationowe substancje czynne. W takiej sytuacji co trzy minuty zmienia się bieguny elektrod. Na opakowaniach ampułek umieszczone są informacje dotyczące ładunków elektrycznych i czasu trwania jonoforezy. Po jonoforezie preparaty w ampułkach należy pozostawić na skórze. Chusteczką papierową można ewentualnie usunąć nadmiar preparatu.

Nazwa leku Biegun wprowadzenia

Działanie lecznicze

Wskazania Uwagi

Chlorek wapnia Anoda(+) Przyspiesz regeneracje tkanki nerwowej, działa

Nerwice naczyniowe, uczulenia

87

przeciwzapalnie, odczulająco, uszczelnia naczynia krwionośne, resorbcyjne

Nerwobóle, trądzik różowaty, odmrożenia

Jodek potasu Katoda (-) Wywiera działanie zmiękczające na tkankę łączną

Blizny, bliznowce, zgrubienia łącznotkankowe, zrosty

Jod może wywołać objawy związane z kumulowaniem się go w organizmie, powoduje nadczynność tarczycy.

Kwas askorbinowy (witamina c)

Katoda(-) Uelastycznia naczynia krwionośne, wzmaga działanie ciał odpornościowych organizmu, działa przeciwzapalnie

Nerwice naczyniowe

Soda oczyszczona Anoda(+) Przeciwzapalne, rozmiękczające, bakteriobójcze

Łojotok, trądzik pospolity

Tabela przedstawia leki stosowane do zabiegu jonoforezy

3.Termoforeza Jonoforezę można uzupełnić aparatami, których elektrody są dodatkowo podgrzewane. Zabieg ten to termoforeza. W odróżnieniu od jonoforezy, skóra jest dodatkowo ogrzana, dzięki czemu lepiej ukrwiona. Ma to prowadzić do bardziej intensywnego wnikania substancji czynnych do skóry. Aparaty do termoforezy są jednak droższe niż urządzenia do jonoforezy.

4.Elektroforeza Celem elektroforezy jest wprowadzenie do wierzchnich warstw naskórka substancji składowych maści. Także przed tym zabiegiem skóra powinna zostać oczyszczona. Jeśli podczas zabiegu ma być lepiej ukrwiona, zaleca się jej wcześniejsze rozgrzanie np. za pomocą promieniowania podczerwonego. Na skórze poddawanej zabiegowi rozprowadza się cienką warstwę maści, następnie nakłada na nią wilgotną bibułę, na której umieszcza się jeszcze jedną wilgotną warstwę gazy. Elektrody należy przesuwać po powierzchni.5.Dezinkrustacja Inne rodzaje substancji czynnych ułatwiają usunięcie stwardniałego obumarłych łusek skóry z górnych warstw naskórka. Zabieg przeprowadza się także za pomocą prądu stałego, który wprowadza jony do zrogowaciałych warstw naskórka oraz do gruczołów łojowych i potowych. Zadaniem jonów jest zmniejszenie swoistości osadów, aby mogły zostać wypłukane. Ten zabieg prądem stałym nazywany jest dezinkrustacją lub głębokim oczyszczaniem. PRĄD MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCIDo prądów małej częstotliwości zalicza się prądy złożone z impulsów elektrycznych o różnych kształtach i częstotliwościach. Do prądów impulsowych zalicza się :-Prądy o impulsach prostokątnych (prąd galwaniczny przerywany )-prąd eksponcjalny (o impulsach trójkątnych i trapezoidalnych )-prąd stały sinusoidalny zwany również prądem stałym falującym -prąd faradyczny i neofaradyczny Zabiegi z wykorzystaniem : -prądu o impulsach prostokątnych – szeroko zastosowany w elektrostymulacji mięśni i nerwów oraz w elektrodiagnostyce. Prąd eksponcjalny jest zdolny do wywołania skurczu mięśni nawet wówczas gdy wykazuje on odczyn zwyrodnienia i nie odpowiada na bodziec prądu stałego i faradycznego.

88

Prąd faradyczny wytwarzany jest w induktorze przez włączenie i wyłączenie prądu za pomocą tzw. młoteczka Wagnera. Składa się z impulsów dodatnich i ujemnych różniących się między sobą kształtem i wielkością. Prąd faradyczny wychodzi obecnie z użycia. Dzięki nowoczesnym aparatom uzyskano prąd o działaniu analogicznym do prądu faradycznego ale o ściśle określonych parametrach. Nosi on nazwę prądu neofaradycznego i jest złożony z impulsów trójkątnych. Prąd faradyczny i neofaradyczny stosuje się w kosmetyce przy zwiotczeniach mięśni i powłok skórnych w celach profilaktycznych dla utrzymania prawidłowego napięcia mięśni, prąd natomiast galwanofaryczny przy odmrożeniach i zwiotczeniu mięśni. Zabiegi ELEKTROLECZNICZE z wykorzystaniem prądu o małej częstotliwości stosowane w kosmetyce :1.faradyzacja- jest podobnym zabiegiem do galwanizacji. Można ją wykonać metodą stabilną i labilną. Przy faradyzacji stabilnej stosuje się słaby prąd faradyczny pulsujący, przerywany. Do faradyzacji labilnej używa się elektrod płytowych. Elektrodę czynną przesuwa się ruchem łagodnym, nie odrywając jej od powierzchni skóry, zgodnie z przebiegiem podłużnych mięśni. Nie wolno wykonywać faradyzacji na czole (przepływ prądu przez mózg jest niebezpieczny) lub w obrębie kręgosłupa (może wystąpić podrażnienie prądem rdzenia)2.galwanofaradyzacja –Przy tym zabiegu włącza się prąd galwaniczny o natężeniu w granicach 1do 4 mA ( w zależności od indywidualnej wrażliwości) oraz słaby prąd faradyczny. 3. Elektrostymulacja - polega na wywołaniu skurczu mięśnia za pomocą prądu elektrycznego. Skurcz mięśnia można uzyskać, jeśli prądem drażni się bezpośrednio mięsień lub zakończenie nerwu ruchowego w mięśniu z tzw. punktu motorycznego. Poprzednio do stymulacji mięśni używano prądu faradycznego i prądu galwanicznego przerywanego. Obecnie aparaty do faradyzacji zastępuje się bardziej nowoczesnymi aparatami elektronowymi zwanymi stymulatorami. Stymulować można mięśnie prążkowane i gładkie. Są dwie metody elektrostymulacji: jednobiegunowa i dwubiegunowa. Metoda jednobiegunowa (stosowana do twarzy, dłoni i stóp)polega na użyciu elektrody czynnej małej w postaci kulki i elektrody biernej płytkowej. Elektroda czynna powinna być ułożona w punkcie motorycznym mięśnia. Elektrodę czynną łączy się z biegunem ujemnym (katodą).Elektroda bierna większa , połączona z anodą, ułożona jest w miejscu odpowiednim do danego zabiegu Po włączeniu prądu regulatora zwiększa się jego moc aż do uzyskania skurczu mięśnia. Po wywołaniu kilku skurczów stosuje się przerwę 1-4 minutową dla odpoczynku mięśnia, a następnie znów wywołuje się serię skurczów. Metodę tą stosuje się we wszystkich przypadkach zaniku mięśni z powodu bezczynności. Stosuje się ją również do elektrostymulacji mięśni odnerwionych (uszkodzenie nerwu obwodowego twarzy, stóp, dłoni ). Metoda dwu biegunowa polega na użyciu dwóch elektrod czynnych. Układa się je na mięśniu w okolicy jego przyczepów. Prąd przepływa wtedy przez mięsień w kierunku podłużnym. PRĄD ŚREDNIEJ CZĘSTOTLIWOŚCIPrądy średniej częstotliwości to prądy o częstotliwości około 4000Hz. W kosmetyce metoda leczenia prądami średniej częstotliwości polega na zastosowaniu jednocześnie dwóch średniej częstotliwości prądów różniących się między sobą w zakresie od 0 do 150 Hz. Prądy te wytwarzane przez dwa generatory znajdujące się w aparacie, przepływają przez skórę i tkanki pacjenta. W miejscu skrzyżowania przez nakładanie się tych zmiennych strumieni prądów powstaje wewnątrz tkanek prąd interferencyjny małej częstotliwości, który wytwarza czynne elektrobiologiczne impulsy. Zabiegi ELEKTOLECZNICZE za pomocą prądów interferencyjnych( należy do prądów średniej częstotliwości) stosowane w kosmetyce : Podczas tego zabiegu do ciała podłączone są dwa obwody elektryczne. Prądy elektryczne z obu obwodów nakładają się w organizmie człowieka. Interferencja oznacza krzyżowanie bądź nakładanie prądów elektrycznych lub drgań. Aparat do prądu interferencyjnego wytwarza prąd o dwóch obwodach elektrycznych, które są od siebie niezależne. Prąd musi być dostarczony do organizmu w oddzielnych obwodach elektrycznych. Do aparatu podłączone są cztery elektrody (po dwie na każdy obwód elektryczny). Elektrody umieszcza się na ciele człowieka tak, aby elektrody jednego obwodu leżały po przekątnej. Obydwa obwody elektryczne mają różne częstotliwości; jeden strumień prądu może mieć np. 4000 Hz, drugi zmienne między 4001 a 4010 Hz. Wewnątrz organizmu, w miejscu nakładania się obwodów, działa prąd zmienny o częstotliwości 1-100 Hz. Odpowiada to zakresowi niskich częstotliwości. Prąd interferencyjny nie jest więc dostarczony do organizmu przez urządzenie, lecz powstaje dopiero w wyniku przemiany częstotliwości w organizmie człowieka. Dzięki odpowiedniemu rozmieszczeniu elektrod zasięg działania prądu interferencyjnego można dokładnie określić. Im niższa jest częstotliwość prądu zmiennego, tym silniej on pobudza. Prąd interferencyjny jest stosowany w walce z cellulitem. Prąd płynący przez elektrody przyłożone do skóry powoduje, w zależności od wrażliwości, mniejsze lub większe skurcze mięśni .Działanie to korzystnie wpływa na naczynia krwionośne i limfatyczne.

PRĄD WIELKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCIPrąd wielkiej częstotliwości podrażnia skórę , ma też powierzchniowe działanie dezynfekujące- antyseptyczne .Wykorzystuje się go w celu pobudzenia przemiany materii, wzmacnia przepływ krwi w skórze ( miejscowe przekrwienie ) oraz ożywienia tkanki nerwowej. Zasadniczą właściwością prądu wielkiej częstotliwości

89

jest wytwarzanie ciepła w tkankach ustroju na dowolnej głębokości. Prąd wielkiej częstotliwości został wprowadzony do lecznictwa przez J. d’Arsonwal. Stosowanie prądu d’Arsonwala nazywa się darsonwalizacją. Zabiegi ELEKTROLECZNICZE za pomocą prądu o wielkiej częstotliwości stosowane w kosmetyce:1darsonwalizacjaAparaty do darsonwalizacji wytwarzają prąd częstotliwości drgań od 300 do 500 kHz, niskim natężeniu (od 1 mA) i wysokim napięciu (do kilkuset tysięcy V ). Działanie biologiczne darsonwalizacji polega na wytwarzaniu ciepła w tkankach w czasie oddziaływania energii elektromagnetycznej na ustrój. Wytworzone przez stosowanie darsonwalizacji ciepło jest słabe i powoduje bardzo niewielkie ogrzanie tkanek. Wynika to z nieciągłości drgań elektromagnetycznych spowodowanych stosunkowo długimi przerwami między okresami oscylacji. Prądy d’Arsonwala działają na zakończenia nerwów wegetatywnych układu nerwowego co przejawia się zmienioną czynnością naczyń skóry w obrębie tkanek poddanych zabiegowi ulegają one rozszerzeniu. Występują również podrażnienie nerwów czuciowych skóry i mięsni, co wpływa, na drodze odruchów, na narządy wewnętrzne. W czasie zabiegu wytwarza się również działający bakteriobójczo ozon. W lecznictwie zabiegi darsonwalizacji ogólnej wywierają działanie uspokajające i mają zastosowanie w stanach wyczerpania nerwowego nerwicy wegetatywnej. Zabiegi miejscowe stosuje się przy leczeniu nerwobólów, zaburzeń czucia skórnego, świądu, odmrożeń. W kosmetyce wykorzystuje się działanie bodźcowe na układ naczyniowy skóry oraz działanie bakteriobójcze dzięki wydzielaniu się ozonu. W gabinecie kosmetycznym używa się małych aparatów z elektrodami szklanymi próżniowymi, wypełnionymi gazem szlachetnym (neonem). Podczas zabiegu przesuwa się wolno odpowiednią elektrodę po powierzchni skóry.

165.Wskazania i przeciwwskazania do elektroterapii.

Wskazania do galwanizacji: - nerwobóle –przewlekłe zapalenie nerwów obwodowych, splotów i Korzeniów nerwowych –nerwice naczyniowe skóry - trądzik różowaty,rozszerzone naczynia (teleangiektazje) -odmrożenia -rozszerzone ujścia gruczołów łojowych skóry Przeciwwskazania do zabiegu galwanizacji: -uczulenie na prąd galwaniczny -ropne i zapalne stany skóry -wyprysk -trądzik pospolity -stany gorączkowe, ciąża -porażenie spastyczne -stosowanie maści lub kremów przed zabiegiemPodstawowe wskazania do jonoforezy: -rozszerzone naczynia włosowate - trądzik różowaty - trądzik pospolity - zwiotczenie skóry – zwiotczenie mięśni – blizny -uczuleniaPrzeciwwskazanie do wykonania jonoforezy dotyczą głownie przeciwwskazań do stosowania prądu stałego: -uczulenie na prąd galwaniczny - ropne procesy zapalne skóry - wypryski i uszkodzenie skóry - ostre stany zapalne skóry - stany gorączkowe – daleko posunięta miażdżyca - ubytki i skaleczenia skóry - porażenia spastyczne po ekstrakcji zęba –stany ropne około zębowe - stany ropne migdałków - możliwość wystąpienia uczuleń na leki stosowane do zabiegu – jednoczesne leczenie miejscowe obszarów skóry, na których miałby być wykonywany zabieg jonoforezy - ciąża

90

Wskazania do faradyzacji i galwanofaradyzacji: - zwiotczenia mięśni i powłok skórnych – utrzymanie prawidłowego napięcia mięśni - odmrożeniaPrzeciwwskazania do faradyzacji: - stany spastyczne mięśni – ropne i zapalne stany skóry Wskazania do elektrostymulacji: - niedowłady spowodowane uszkodzeniem nerwu obwodowegoPrzeciwwskazania do elektrostymulacji: - stany zapalne i ropne skóry –porażenia spastyczne Wskazania do zabiegów z prądem interferencyjnym: -zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa - dyskopatie – choroby zwyrodnieniowe stawów –RZS i ZZSK – nerwobóle i zespoły uciskowe – zapalenie okołostawowe -zespoły naczyniowe – stany po urazach narządu ruchu –zespoły przebiegające z wzmożonym napięciem mięśniowym – obrzęki, wynaczynienia śródskórne i śródmięśniowePrzeciwwskazania do zabiegów z prądem interferencyjnym: -pacjenci z wszczepionymi urządzeniami elektronicznymi (np. rozrusznik serca) lub innymi implantami - tendencja do krwawień – zakrzepica – ciąża – zmiany skórne w miejscu położenia elektrod – choroby nowotworowe – przypadki w których skóra nie może być zwilżonaWskazania do darsonwalizacji: -łojotok i trądzik twarzy –łojotok skóry głowy – zaburzenia w obwodowym krążeniu krwi – odmrożenia - łysienie plackowatePrzeciwwskazania do zabiegu darsonwalizacji ogólnej: -ciąża - nadciśnienie – obrzęki - nadpobudliwość nerwowa - choroby serca - uszkodzenia i rany na skórze – stany zapalne - gorączka - astma - metalowe implantyPrzeciwwskazania do zabiegu darsonwalizacji twarzy elektrodą próżniową: - trądzik różowaty - teleangiektazje - stany alergiczne skóry – stany zapalne i zakaźne skóry

Chemia kosmetyczna

166.Tlenek cynku, tytanu i glinu – właściwości i zastosowanie w kosmetyce

Tlenek cynku (ZnO)- tzw. biel cynkowa to biały nierozpuszczalny w wodzie proszek o właściwościach bielących i kryjących jest on stosowany do produkcji pudrów i kremów , a także jako filtr odbijający promienie UV w preparatach kosmetycznych. Ma także właściwości gojące, ściągające, osuszające, przeciwtrądzikowe.

91

Tlenek tytanu – tzw. biel tytanowa jest najbielszym i najtrwalszym białym pigmentem. Jest to związek nierozpuszczalny w wodzie , obojętny chemicznie. Ma on właściwości kryjące. Stosowany jest do wyrobu kremów, maseczek, pudrów, past, pomadek w celu nadania matowego lub mlecznego wyglądu. Bardzo często wykorzystywany jest jako filtr przeciwsłoneczny w kosmetykach do opalania.Tlenek glinu – jest to biały nierozpuszczalny w wodzie proszek o właściwościach chłonnych wykorzystywany do produkcji wyrobu pudrów, zasypek . Wraz z innymi solami glinu np. chlorkiem glinu zwęża ujścia gruczołów potowych i dlatego stosowany jest w preparatach przeciwpotowych i dezodorantach.

167.

Reakcje charakterystyczne i wykrywanie w roztworze jonów wapniowych, cynkowych, amonowych, chlorkowych, siarczanowych i węglanowych.(przed nauką - sprawdźcie to ze swoimi notatkami :P )

Reakcje dla Ca2+

Ca2+ + Na2CO3 CaCO3| + 2Na Ca2+ + CO3 CaCO3 |

Ca2+ + 2NaOH Ca(OH)2 | + 2 Na+

Ca2+ + 2OH Ca(OH)2 |

Ca2+ + H2SO4 CaSO4| + 2H+

Ca2+ + SO4 CaSO4 |

Reakcje dla Zn2+

Zn+ + NaOH Zn(OH)2 | + NaZn+ + 2OH - Zn(OH)2|

Zn+ + Na2S ZnS | +NaZn+ + S2- ZnS |

Reakcje dla NH4+

NH4 + OH NH3 (ulatnia się gaz) x H2O

Reakcje dla Cl-

NaCl + AgNO3 AgCl | + NaNO3

Ag + Cl- AgCl | (biały osad)

10NaCl + 8KMnO4 + 8H2SO4 Cl2 (gaz) + 2MnSO4 + 5Na2SO4 + K2SO4

Mn + 5e Mn2Cl -1e - Cl2 / 5

NaCl + Pb(NO3)2 PbCl2 + 2 NaNO3

2Cl- + Pb2+ PbCl2 (biały osad)

Reakcje dla SO42-

92

Pb(NO3)2 + SO42- PbSO4 | + 2NO3

-

Pb2+ + SO42- PbSO4 | (biały osad)

Reakcje dla CO3-

AgNO3 + CO32- AgCO3 | + 2NO3

-

CO32- + Ag AgCO3 |

Pb(NO3)2 + Co32- PbCO3 | + 2NO3

-

Pb + Co32- PbCO3 |

HCl + Co32- H2O + CO2 (gaz) +2Cl-

2 HCl + Co32- H2O + CO2 (gaz) +Cl-

Wykrywanie:

barwa HCl NaOH Na2 S kation

Niebieski Brak Galaretowaty,niebieski osad

Osad koloru herbaty

Cu2+

Bez barwny Biały osad Biały osad Czarny osad Pb2+

Bez barwny Brak Biały osad Biały osad Zn2+

Bez barwny brak Wydziela się amoniak

? NH4 +

AgNO3 Pb(NO3)2 HCl anion

Biały osad Białe zmętnienie Brak Cl-

Serowaty, lekko żółty

Żółty osad w postaci zawiesiny

Brak I -

Osad szaro-biało-zielony

Biały osad Wydziela się gaz CO32-

168.

Parafina: Biaława, drobnokrystaliczna substancja stała, w dotyku tłusta, (składa się z węglowodorów o liczbie atomów węgla >20). Są odporne na działanie związków chemicznych (kwasów, zasad, tlenu z powietrza). Maja właściwości podobne do tłuszczów, ale w przeciwieństwie do nich nie jełczeją. Są mieszaniną stałych węglowodorów stanowiącą funkcje ropy naftowej o temp. wrzenia >350oC. w zależności od skł.

93

Rozróżniamy: parafinę miękką (temp. topnienia 45 – 50 stopni C. ) i parafinę twardą ( temp. topnienia 60 stopni C. ) . Nazwa parafina pochodzi od łacińskiej nazwy parum affinis – małe powinowactwo. Jest to subst. mało reaktywna chemicznie. Po stopieniu miesza się z tłuszczami, olejami, woskiem, benzyną. Z woda i emulgatorem tworzy emulsję. W kosmetyce stosowana w szminkach, kredkach do warg, kremach, okładach i maskach parafinowych. Węglowodory zawarte w oleju wazelinowym i parafinowym a także wazelinie i parafinie są obecne w cemencie międzykomórkowym i spoiwie łusek włosa. Parafiny tworzą na skórze hydrofobowy film okluzyjny. W kosmetyce okluzja oznacza tworzenie cienkiej warstwy ( filmu, błony) subst. na skórze. W zależności od typu substancji otrzymujemy filmy hydrofobowe lub hydrofilowe.

169.(notatka z wykładów)Kwasy karboksylowe: Pochodne węglowodorów o ogólnym wzorze R-COOH (-COOH grupa karboksylowa). Ich wł. Fizyko-chemiczne zależą od wielkości cząsteczek. W połączeniu z gliceryną tworzą tłuszcze. Reagują z zasadami tworząc sole. Mydła to sole sodowe i potasowe wyższych kw. tłuszczowych (powstałych w trakcie hydrolizy zasadowej tłuszczów) Sole wapniowe i magnezowe, kwasy tłuszczowe są nie rozpuszczalne w wodzie.(notatka z ksiązki „chemia piękna”)Kwasy karboksylowe zawierają w cząsteczce jedna, dwie lub więcej grup karboksylowych -COOH związanych z łańcuchem alkilowym lub pierścieniem aromatycznym. Mówimy odpowiednio o kw. mono-, di-, trikarboksylowych. Ponadto kw. karboksylowe mogą zawierać inne gr. funkcyjne, np. hydroksylową -OH w hydroksykwasach, aminową –NH2 w aminokwasach, itd. Jeżeli atomy węgla w kw. karboksylowym połączone są tylko wiązaniami pojedynczymi, mówimy o kw. nasyconych, natomiast jeżeli pomiędzy atomami węgla pojawia się choćby jedno wiązanie podwójne, mówimy o kw. nienasyconych. Nasycone wyższe kw. alifatyczne (kw. tłuszczowe) są pochodzenia zwierzęcego, natomiast kw. nienasycone występują głównie w tłuszczach roślinnych (NNKT). Kw. tłuszczowe dzielimy na : niższe (mają szkielet 4 – 8 – węglowy), średnie (szkielet 8 – 12 - weglowy ), wyższe ( szkielet 12 – 24 – węglowy) ; ponad 24 atomy węgla w szkielecie mają kw. woskowe. Zastosowanie:Np.:-kw. pantotenowy- Związek ten jest aktywny biologicznie, posiada bowiem zdolność pokonywania bariery warstwy rogowej, łatwo penetruje do głębszych warstw skóry, gdzie ulega przekształceniu do kwasu pantotenowego. Jako fizjologiczny składnik włosów powszechnie jest on również stosowany w odżywkach, tonikach, szamponach, środkach do układania, lakierach i innych wyrobach przeznaczonych do ich pielęgnacji.-Nienasycone kwasy tłuszczowe- Kwasy te stosowane miejscowo mogą być włączane w strukturę błon komórek warstwy korneocytowej, dzięki czemu przeciwdziałają utracie wody i hamują procesy starzenia skóry. Z tego też powodu często określane są one mianem czynnika regulującego jej gospodarkę wodno-lipidową. Miejscowe zastosowanie NNKT w znaczący sposób łagodzi objawy trądziku. Ich obecność w preparacie wpływa również korzystnie na przyswajanie rozpuszczalnych w tłuszczach witamin: E, A i D.

170. Estry i woski- budowa i zastosowanie w kosmetyce.

Estry są to związki, które otrzymuje się w reakcji estryfikacji, polegającej na działaniu kwasem na alkohol np.:

94

CH3COOH + C2H5OH -----> CH3COOC2H5 + H2OKwas octowy alkohol etylowy octan etylu (ester) wodaZastosowanie:Estry mają duże zastosowanie w kosmetyce. Tłuszcze roślinne i zwierzęce, stosowane do produkcji emulsji kosmetycznych(jako emulgatory), są estrami gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych. Tłuszcze ponadto mają działanie pielęgnacyjne.Estry są również b. dobrymi rozpuszczalnikami(np. octan etylu-zmywacze do paznokci)Wiele estrów ma b. przyjemny zapach owocowy lub kwiatowy(są składnikami kompozycji zapachowych produktów kosmetycznych)Woski SA to estry kwasów tłuszczowych i wyższych alkoholi monohydroksylowych. Są to naturalne wydzieliny roślin lub zwierząt.Zastosowanie:Do wyrobu szminek, kredek, błyszczków, kremów, mleczek, jako substancje podwyższające połysk, smarowność, przyleganie i trwałość produktów.Jako emolienty- środki zmiękczające i wygładzające skórę,Są dobrymi emulgatorami np.: lanolina, olbrotOlbrot a także wytwarzany z lanoliny euceryt stanowią b. dobre podłoża kremów

171.Surfaktanty- budowa, właściwości i zastosowanie w kosmetykach.Surfaktanty inaczej środki powierzchniowo czynne(SPC) są to substancje zmniejszające napięcie powierzchniowe na granicy niemieszających się faz: hydrofilowej (lubiącej wodę) i hydrofobowej( nie lubiącej wody- tłuszcze). SPC zbudowane są z 2 grup:Hydrofilowej, czyli rozpuszczalnej w wodzie, a nierozpuszczalnej w tłuszczachHydrofobowej, czyli rozpuszczalnej w tłuszczach, a nierozpuszczalnej w wodzieZastosowanie:EmulgatorySolubilizatoryDetergentyŚrodki pianotwórczeŚrodki zwilżające

172. Budowa i rodzaje miceli- liposomy i ich rola w kosmetyce.

Micele to cząstki występujące w trwałych emulsjach. Tworzą je związki chemiczne o własnościach amfifilowych. Micele są kulistymi tworami zawierającymi od kilkudziesięciu do kilkuset cząsteczek. Cząsteczki amfifilowe posiadają zwykle wydłużony kształt, przy czym jeden ich koniec ma własności polarne(rozpuszcza się w wodzie) a drugi apolarne(nie rozpuszcza się w wodzie). Wyróżniamy: micela sferyczna, micela cylindryczna, micela odwrócona, lamella(dwuwarstwowa), liposom

95

Liposomy, pęcherzyki fosfolipidowe -kuliste struktury powstające samoistnie z fosfolipidów. Mają postać pęcherzyków (o wielkości 0,01-1 μm) wypełnionych wodą (lub wodnym roztworem), a otoczonych podwójną warstwą lipidową o grubości ok. 5 nm. Otoczka liposomów jest zbudowana analogicznie do błon biologicznych. Liposomy występują w organizmach żywych, np. we krwi oraz są produkowane przemysłowo. Znalazły zastosowanie jako nośniki substancji aktywnych zawartych w kosmetykach do głębszych warstw skóry. Składniki aktywne rozpuszczalne w wodzie transportowane są we wnętrzu liposomy(w jądrze) a rozpuszczalne w tłuszczach między podwójnymi warstwami liposomy.

173.

Możemy przeliczyć stężenie roztworu – łącząc oba wzory- na stężenie procentowe i molowe.Załóżmy, że znamy stężenie procentowe danego roztworu, a chcemy obliczyć jego stężenie molowe. Wzór na stężenie molowe jest następujący:

Cm – stężenie molowe n – liczba moli V - objętość

Jeżeli uwzględnimy, że liczba moli stanowi stosunek masy substancji do jej masy molowej to

otrzymujemy , z kolei wzór na stężenie procentowe ma postać

96

Otrzymany wynik podstawiamy w miejsce ms do wzoru na stężenie molowe

Do przeliczania stężenie procentowego na molowe i odwrotnie niezbędna jest znajomość gęstości (d) o podanym stężeniu.

Przygotowywanie roztworów o określonych stężeniach.Znając sposób ilościowego opisania składu roztworu, możemy sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym i molowym. W tym celu trzeba widzieć jakich użyć ilości substancji rozpuszczalnej i rozpuszczalnika. Do obliczenia tych ilości wykorzystujemy przekształcone wzory na stężenie procentowe i molowe.

174.

Roztwory buforowe nie zmieniają praktycznie odczynu (pH) podczas rozcieńczania lub po dodaniu pewnych ilości mocnej zasady lub mocnego kwasu. Charakteryzują się one określonym stężeniem jonów wodorowych i służą do otrzymywania określonego odczynu roztworów. Roztwory buforowe to najczęściej mieszanina składająca się z roztworu słabego kwasu i jego soli z mocną zasadą lub roztworu słabej zasady i jej soli z mocnym kwasem. Cechą charakterystyczną roztworów buforowych jest brak zauważalnych zmian odczynu roztworu podczas rozcieńczania roztworu, a także po dodaniu do roztworu niewielkich ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady. Roztwory buforowe odgrywają ważną rolę w procesach biochemicznych organizmów roślinnych i zwierzęcych, zapewniając ściśle określoną kwasowość środowiska , zmieniając się w bardzo wąskim zakresie.

175.

Odwrócona osmoza – wymuszona dyfuzja rozpuszczalnika przez błonę półprzepuszczalną rozdzielającą dwa roztwory o różnym stężeniu. W przeciwieństwie do osmozy spontanicznej, odwrócona osmoza zachodzi od roztworu o wyższym stężeniu substancji rozpuszczonej do roztworu o stężeniu niższym, czyli prowadzi do zwiększenia różnicy stężeń obu roztworów.Odwrócona osmoza jest podstawą jednej z metod odsalania wody morskiej. Stosuje się też ją do oczyszczania i zatężania ścieków przemysłowych, szczególnie pochodzących z przemysłu spożywczego, papierniczego i galwanicznego. Metoda ta pozwala na odzyskanie wody oraz cennych substancji zawartych w ściekach. Główną zaletą tej metody jest stosunkowo małe zużycie energii, gdyż proces zachodzi bez przemiany fazowej.Woda osmotyczna doskonale nadaje się do pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt, mycia twarzy i zębówPrzy użyciu osmozy odwróconej uzyskuje się wysokiej jakości wodę demineralizowaną z dużymi możliwościami zastosowania, również w laboratorium.Woda wyprodukowana na zasadzie odwróconej osmozy jest odpowiednia dla wykorzystania w dziedzinach przemysłu gdzie wymaga się używania absolutnie czystej wody.

97

Estetyka

176. Estetyka jako nauka o pięknie.

Piękno jest pojęciem względnym, wartością niezwykle subiektywną, kojarzy się z kategorią estetyczną i etyczną. Estetyka powstała jako jedna z dyscyplin filozofii i w tym sensie jest określana jako nauka o pięknie. Problemem jest zakres jaki ma obejmować, w polskiej literaturze najprecyzyjniej opisała to Maria Gołaszewska, w swojej książce Pt. „Zarys estetyki”, gdzie opisano estetykę jako naukę zajmującą się tzw. sytuacją estetyczną. W ramy sytuacji estetycznej wchodzą artysta (twórca), proces twórczy, dzieło sztuki, odbiorca, proces percepcji sztuki oraz wartości estetyczne. Zadaniem estetyki filozoficznej jest opisać relacje pomiędzy poszczególnymi elementami sytuacji estetycznej. Estetyka jest najmłodszą dziedziną filozofii.

W XVIII wieku za sprawa Aleksandra Gottlieba Baumgartena pojawiło się pojęcie estetyki explicite. Baumgartem wyznaczył jej zadanie opisywania procesów poznawczych, czyli traktował ją jako gałąź epistemologii(dział filozofii zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologia rozważa pojęcia takie jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie). Estetykę tak samo rozumiał Immanuel Kant, jednak ostatecznie zrywa on z epistemologicznie rozumianym pojęciem estetyki i kładzie podwaliny pod nową gałąź filozofii - estetykę jako wiedzę o pięknie i sztuce. Od czasów Kanta estetyka funkcjonuje jako "regularna" dziedzina filozoficzna.

Pod pojęciem estetyki implicite natomiast rozumie się bądź wszelkie poglądy na temat piękna i sztuki, które pojawiały się u filozofów, artystów i twórców doktryn artystycznych przy okazji omawiania innych zagadnień, bądź koncepcje powstające poza paradygmatem estetyki jako gałęzi filozofii świadomej swoich metod i celów poznawczych. Stąd też np. Władysław Tatarkiewicz mógł pisać historię estetyki od starożytności, przez średniowiecze, aż po XVIII wiek, chociaż samo pojęcie estetyki jako dziedziny wiedzy w owych epokach nie istniało.Rozróżnienie między estetyką explicite i implicite z pewnością nie jest wystarczająco jasne.

177. Wartości estetyczne-geneza i rodzaje wartości estetycznych

„Weźmy pod uwagę powszechnie znaną sytuację, gdy człowiek zachwyca się przedmiotami sztuki czy natury. Uderza go wtedy wspaniałość i harmonia, różnorodność i jednolitość – coś, co przerasta jego oczekiwania, a zarazem zaspokaja najgłębsze tęsknoty za tym, co doskonałe. Mówi się wtedy zazwyczaj o pięknie”. M. Gołaszewska: Świadomość piękna

Wartości w sytuacji estetycznej nie są pojmowane jako byty same w sobie ani idee, ani byty ogólne, ale jako istniejące na jej gruncie i przejawiające się w stworzonych dziełach sztuki. W schemacie sytuacji estetycznej wartość estetyczna pełni rolę narzędzia: „to właśnie wartość estetyczna wiąże wymienione trzy podstawowe elementy [twórca, dzieło sztuki, odbiorca] w jednolitą całość, powodując ich wzajemną do siebie przynależność do tego stopnia, że nie dają się w pełni pojąć ani określić w oderwaniu od innych elementów sytuacji estetycznej, ani też w oderwaniu od zagadnienia wartości". Wartości estetyczne istnieją w obrębie sytuacji estetycznej, pojawiają się w każdym z jej elementów, kształtują sytuację jako całość i przejawiają się dzięki dążeniom człowieka do przezwyciężenia opozycji tkwiących w rzeczywistości. Wszystkie elementy sytuacji są od wartości uzależnione. Autor kreuje w dziele te wartości, które dostrzega w świecie (istnieją one niezależnie); dzieło realizuje wartości, a odbiorca odczytuje wartości w doświadczeniu estetycznym.

98

M. Gołaszewska przedstawia schemat sytuacji estetycznej jako ogólny model teoretyczny w estetyce. Jej podstawowymi czynnikami są: odbiorca, twórca, dzieło sztuki, świat człowieka i wartości estetyczne, które stanowią wyznacznik sytuacji estetycznej. Poprzez stosunek do wartości estetycznych, kolejno są rozpatrywane jej elementy, tzn. odbiorca, twórca i dzieło sztuki. Odbiorca dostrzega i współtworzy wartość estetyczną; twórca, w trakcie trwania procesu twórczego doprowadza do powstania dzieła sztuki zawierającego wartość, a dzieło sztuki posiada i ma możliwość udostępnienia wartości odbiorcy. Składniki sytuacji estetycznej, pomimo tego, że pozostają względem siebie w ścisłej współzależności, posiadają odmienny sposób istnienia, a także rodzaj związku z nadrzędnym wyznacznikiem sytuacji, czyli wartością estetyczną.

178. Klasyczne i współczesne ujęcie estetyki

Podstawą klasycznego piękna była estetyka form kanonicznych oparta na przekonaniu, że istnieje

obiektywne piękno, obiektywnie doskonałe proporcje. Sądzono, że piękno obiektywne polega na liczbie i mierze. Po drugie estetykę tę cechowało uprzywilejowanie form organicznych, przeświadczenie, że największe piękno występuje w formach, proporcji i skali istot żywych, a w szczególności ludzkich. Sztuka klasyczna utrzymywała harmonię obu elementów: matematycznego i organicznego. Po trzecie estetyka sztuki klasycznej była realistyczna, żywiła przekonanie, że sztuka piękno swe czerpie z natury, nie może też i nie potrzebuje piękna natury przeciwstawiać innego piękna artystycznego. Po czwarte była to estetyka statyczna, najwyżej stawiająca piękno form zatrzymanych w ruchu, znajdujących się w spokoju i równowadze. A także była estetyką prostoty, ceniącą prostotę wyżej od bogactwa. Po piąte – była to estetyka piękna psychofizycznego, zarazem duchowego i fizycznego, piękna formy i zarazem treści. Piękno, o które zabiegała, leżała przede wszystkim w jedności i harmonii duszy i ciała. Estetyce tej, zawartej w sztuce klasycznej, odpowiada estetyka, jaką sformułowali ówcześni filozofowie: estetyce matematycznej dała wyraz teoria pitagorejska, estetyce psychofizycznej – cała filozoficzna teoria sztuki Sokratesa tak samo, jak Arystotelesa.Pewne rysy tej estetyki pozostały trwale w sztuce i teorii greckiej. Inne natomiast kończyły się wraz z erą klasyczną. Na temat estetyki najwcześniej wypowiedzieli się doryccy filozofowie ze szkoły pitagorejskiej. Pitagorejczycy nie posługiwali się terminem piękno, lecz terminem „harmonia” (zestrój; zjednoczenie, zgodność, jedność składników). Pitagorejczycy wysnuli również teorię, która mówi że muzyka jest potęgą działającą na duszę. Dobrą muzyką można duszę ulepszać, zaś złą muzyką można ją psuć. W Grecji muzyka była traktowana jako sztuka wyjątkowa, inna od wszystkich, jedyna ekspresyjna, jedyna lecznicza, mająca zadanie naukowe, bo ujawnia prawa rządzące światem, a także moralne, a tylko na dalekim planie estetyczne.

Drugie ujęcie klasycznego piękna któremu warto się przyjrzeć znalazło swoje odbicie w poglądach Platona. Platon, w swoim dialogu pt. „Uczta” napisał: „Jeżeli dla czego warto żyć człowiekowi, to dla oglądania piękna” (pojmowanego jako najwyższe z wartości). Platon piękno rozumiał obiektywnie, uważał, że

99

piękno nie ogranicza się do rzeczy zmysłowych, że jest własnością obiektywną, własnością rzeczy pięknych, a nie subiektywną na nie reakcją ludzi, jego sprawdzianem jest wrodzony zmysł piękna, a nie przelotne uczucie przyjemności, nie wszystko co nam się podoba, jest naprawdę piękne niekiedy ma tylko pozory piękna.

Można powiedzieć że zarówno grecka filozofia, jak i literatura oraz sztuka, dały podwaliny pod współczesną estetykę, tworząc kanon klasycznego piękna, będący inspiracją i natchnieniem wielu poetów, literatów, rzeźbiarzy oraz architektów epok nowożytnych.

Estetyka XX wieku

W ramach estetyki nie pojawił się żaden nowy prąd filozoficzny, jak np. filozofia dialogu czy personalizm w etyce. Ma za to miejsce sytuacja odwrotna, wszelkie możliwe nurty filozoficzne odciskają swoje piętno na estetyce. Na przestrzeni XX wieku pojawiały się: estetyka pragmatyczna, marksistowska, fenomenologiczna, feministyczna, ekologiczna czy neuroestetyka. Na szczególną uwagę zasługują koncepcje estetyki neopragmatycznej i anestetyki. Rozwija się tzw. estetyka transkulturowa, której w Polsce głównym przedstawicielem i popularyzatorem jest Krystyna Wilkoszewska.

Kategorii piękna używa się dzisiaj częściej w języku potocznym niż na gruncie estetyki. Współcześni artyści podchodzą do piękna z dystansem i ironią. Stąd estetyka jest dzisiaj raczej filozofią sztuki, a nie nauką o pięknie. Ale czy sztukę można zdefiniować łatwiej niż piękno?

Człowiek współczesny odbiera piękno w sposób bardzo subiektywny, to co jest piękne dla jednego , jest wstrętne i niewarte uwagi na drugiego. Nie jest to tylko kwestia różnicy pokoleń pomiędzy oceniającymi, lecz problem indywidualnej oceny. Współczesny człowiek jest wprost zalewany masą różnych rodzajów literatury, stylów muzycznych, czy malarskich, ma więc możliwość swobodnego wyboru tego, co w pełni zaspokoi jego potrzeby estetyczne. Ta mnogość estetyk doprowadza do tego, że bardzo łatwo zakwestionować każdą z nich, opierając się na założeniach innej , odmiennej w sposobie wyrazu .l

179. Ciało w formach kultury masowej:

a) ciało w sztuce starożytnej Grecji. (180)

Ciało jako rzeźba.

Większość rzeźb greckich powstała w związku z potrzebami religijnymi.

Do rzeźbiarzy należało wykonanie posągów kultowych bóstw, płaskorzeźb zdobiących świątynie, nagrobków. Figury

były statyczne, sztywno kroczące lub siedzące, nie mające indywidualnych rysów twarzy. Związek z kultem miał

istotne znaczenie dla charakteru i tematyki dzieł aż do połowy IV w. n.e. kiedy to powstanie sztuka nie służąca

bogom, ale zwrócona ku człowiekowi. Był to efekt głębokich zmian w kulturze. Na charakter greckiej rzeźby wpłynął

w sposób decydujący sport, przyzwyczajający Hellenów do oglądania nagich ciał. Pod jego wpływem ukształtowała

się konwencja, wedle, której postacie męskie zarówno bogów jak i ludzi przedstawiano nago. \"Obnażanie\" natomiast

posągów kobiecych nastąpiło później, poczynając od IV w. p.n.e.

Grecy utożsamiali jednak kulturę fizyczną, kult pięknego ciała z pięknem umysłu. Nigdy nie rozdzielano tych dwóch

wartości, nie ograniczano się jedynie do kultu ciała. Obowiązywała zasada kalos- khagatos, dobra i piękna. To, co

piękne musiało być także dobre, wartościowe, to zaś co dobre, było piękne.

Artyści greccy posługiwali się zarówno brązem jak i rozmaitymi rodzajami kamieni, zwłaszcza marmurem. Grecka

rzeźba przeszła wielką ewolucję w VI w p.n.e. Pierwsze dzieła były sztywne i nieporadne, rzeźbiarze jednak szybko

osiągnęli umiejętność swobodnego i dokładnego przedstawiania ludzkich postaci. Od połowy V w. p.n.e. fascynował

rzeźbiarzy problem przedstawiania człowieka w ruchu. Jednym z najwcześniejszych a zarazem najwybitniejszym

dzieł świadczących o poszukiwaniach w tym kierunku był Dyskobol Myrona. Drogą przez niego wskazywaną poszli

100

następnie artyści, którzy nie tylko tworzyli pojedyncze posągi, ale i całe grupy postaci w ruchu i to w ruchu

gwałtownym.

Innym efektem ewolucji rzeźby greckiej była stopniowa indywidualizacja twarzy; w miarę upływu czasu rósł stopień

szczegółowości i poprawności przedstawień. Bardzo długo postacie były nacechowane godnością, powagą, spokojem.

Razem z gwałtownym ruchem na twarzach posągów pojawiły się też uczucia: ekstaza, ból, radość, nienawiść..

Nieszczęsnemu działaniu czasu, który pozbawiły nas tylu arcydzieł oparły się szczęśliwie malowane naczynia

wypełniające dziś galerie sztuki starożytnej całego świata. Ceramika malowana zajmowała w twórczości artystycznej

Greków takie miejsce, jakie nie zyskała w innych cywilizacjach. Garncarze potrafili nie tylko powołać do życia

przeróżne naczynia o doskonałych kształtach, cienkich ściankach, doskonale wypalane, ale ozdabiali je pokrywając

barwną i skomplikowaną dekoracją. Tworzono je z motywów geometrycznych stylizowanych rysunków roślin i

zwierząt, ludzkich postaci. Malowano nawet całe sceny, najczęściej ilustrujące popularne mity. Oczywiście te piękne

naczynia były przedmiotem zbytku, używano ich w czasie uczt i chwalono się nimi przed gośćmi, wkładano zmarłym

do grobu. Rzemieślnicy świadomi byli wartości dzieł, które tworzyli, opatrywali je niekiedy swoimi podpisami.

Ciało w malarstwie:

Nie zachowały się prawie żadne zabytki malarstwa greckiego. Wiadomo, że malowidłami ściennymi ozdabiano

gmachy publiczne. W okresie hellenistycznym powstała moda na imitowanie kolorowych płyt marmurowych, którymi

wykładali ściany domów najbogatsi. Znane było również malarstwo sztalugowe. Początkowo obrazy budowano z

płaskich, jednobarwnych powierzchni. W okresie klasycznym malarstwo zaczęło odtwarzać naturalny kolor postaci.

Artyści przeczuwali prawa perspektywy, ale nie do końca je rozumieli. Tematyka obejmowała sceny mitologiczne,

historyczne, rodzajowe oraz martwe natury.

W sztuce rzymskiej występowało głównie malarstwo ścienne. W dużej mierze zostało ono ukształtowane przez

malarstwo greckie, które dążyło do iluzyjnego oddania natury.

Ten czas rozwoju rzeźby to także moment, w którym do sztuki zakradają się emocje, postaci są już nie tylko stateczne,

spokojne i harmonijnym uśmiechu. Pojawiają się sceny bardziej gwałtowne, obrazujące cierpienie, radość i inne

uczucia.

b) Estetyczne gusty starożytnych Rzymian (cialo). (181)

Dbanie o ciało:

Rzymianie przejęli zasady kosmetyki od Greków, połączyli je ściśle z higieną ciała. Rozkwit kosmetyki przypada w

Rzymie na okres upadku obyczajów. Porady kosmetyczne możemy spotkać w najwybitniejszych dziełach literackich

tego okresu. Znano receptę na krem odmładzający złożony z jaj, grochu i miodu. W Starożytnym Rzymie (od 500 r

p.n.e. do 500 r n.e.) wysoko rozwinęła się kultura kąpieli. Łaźnie rzymskie, tzw. Termy, były centrami higieny.

Rzymianie z wyższych sfer całymi dniami przebywali w termach. Kąpiel stanowiła okazję do spotkań towarzyskich, a

nawet podejmowania politycznych decyzji. Z tych czasów pochodzi również sauna rzymska.

Thermae albo balnea były to łaźnie złożone na kompleks obiektów ulokowanych na rozległym terenie, dostępnych dla

wszystkich, zarówno ludzi wolnych jak i niewolników, dla bogaczy i biednych o określonych godzinach. W zasadzie

termy były dostępne dla wszystkich, choć najczęściej istniał podział, który ściśle określał godziny kąpieli chorych,

101

kobiet i mężczyzn. Opłata za korzystanie z term była bardzo niska. Okresowo była znoszona przez cesarza w drodze

łaski, aby tym samym zjednać sobie lud rzymski

„Zwykłą” kąpiel w wodzie zamożne Rzymianki zastępowały często drogą kąpielą w kozim lub oślim mleku. Uboższe

Rzymianki zamiast mleka używały serwatki, produktu otrzymywanego przy wyrobie serów.

Wzorem kobiety była Messalina, mądra, dojrzała, matrona, wciąż piękna i młoda. Nosiła odsłonięte ramiona i szyję.

Włosy farbowała na jasno (sokiem z pigwy). Rzymianka poświęcała wiele czasu pielęgnowaniu urody. Stosowała

wonne kąpiele, sporządzała z czystej lanoliny (tłuszcz otrzymywany z owczej wełny – stosowany w kosmetykach po

dzień dzisiejszy) maści i kremy, goliła całe ciało. Paznokcie barwiła na czarno. Na czoło nakładała ozdobne plastry,

które kryły defekty. Na noc stosowała maseczki z chleba, a na dzień ozdobne pudry.

Ubiory

Najważniejszym elementem codziennego stroju Rzymianina była tunika, czyli swego rodzaju koszula złożona z

dwóch wełnianych kawałków, sięgająca do połowy łydek, bez rękawów albo z rękawami krótkimi, w kolorze białym.

Tunik z długimi rękawami zaczęto używać w III w.n.e., co poprzedni było uznawane za przejaw zniewieściałości. Za

strój „w złym tonie” dla mężczyzny uważano także tunikę bardzo długą, sięgającą kostek (aby uzyskać odpowiednią

długość tuniki, ściągani ja paskiem i wyrzucano ją nad pasek). W zależności od pełnionego urzędu tuniki były

ozdabiane i haftowane w różny sposób (np. tuniki ekwitów miały dwa przetykane purpurowe pasy na przodzie).

Tunikę nosiło się w domu, jej uzupełnieniem była toga, którą trzeba było założyć, gdy wychodziło się na ulicę. Togę

tworzył pas wełnianego materiału o szerokości ok.2,70 –3 m i długości 5-6 m, o zaokrąglonych końcach. Właściwe

ułożenie togi wymagało niebywałego kunsztu i wprawy, dlatego zajmowali się tą czynnością specjalni niewolnicy –

garderobiani.

Tradycyjny strój kobiety rzymskiej składał się ze staniczka lub opaski podtrzymującej piersi, z koszuli i właściwej

szaty –stoli. Była to długa, równa, szeroka suknia ściągana paskiem podobnie jak tunika.

Rzymskie patrycjuszki nosiły tuniki z kosztownego jedwabiu, zdobione złotymi frędzlami (wpływ mody orientalnej).

Na nie zakładały szal, albo dużą płachtę prostokątnej lub kwadratowej tkaniny złożoną wzdłuż i spiętą na ramionach.

Tkaniny z których szyto ubrania były różne, najczęściej bawełniane, Jednak we wczesnym okresie cesarstwa jeszcze

były stosowane tkaniny wełniane, ale szybko zaczęły wychodzić z mody i pojawiły się tkaniny lniane-bardzo

delikatne. Od II w. n.e. pojawiły się tkaniny bawełniane sprowadzane z Indii - były cenione ze względu na miękkość i

łatwość farbowania. Znano i wykorzystywano również tkaniny z różnokolorowego jedwabiu, który był importowany z

Chin. W Rzymie kobiety lubiły się stroić według określonej mody.

Fryzury i bizuteria:

Kobiety w Rzymie nie znały żadnych rodzajów kapeluszy ani chustek. Dziewczęta chodziły bez nakrycia głowy,

kobiety zamężne na ulicy nasuwały na głowę pallę. W czasie podróży, w teatrze używały parasoli i wachlarzy. Od

dawna intuicyjnie wyczuwano erotyczny podtekst fryzur. Odwieczny język fryzur znany był w Rzymie i jest aktualny

do dziś. Warkocze kojarzą się z przyzwoitością, przedziałek z pedanterią, a wymuskane koki - z pretensjonalnością.

Kobiety w Rzymie nie nosiły nakryć głowy, ponieważ szczególnie dbały o fryzury. Moda w tej dziedzinie zmieniała

się, dostosowywało się uczesania do typu urody. Zamożne panie przeznaczały wiele czasu i pieniędzy na układanie

włosów.

W czasach cesarstwa zapomniano o fryzurach z prostym przedziałkiem pośrodku głowy, o koku, jak i o owiniętych

wokół głowy warkoczach noszonych przez Liwie. Zastąpiono je skomplikowanymi fryzurami, które nosiła Messalina.

102

Ułożenie tych ogromnych fryzur wymagało pomocy i najczęściej czesały niewolnice- fryzjerki ornatrix. Włosy

zaplatano i zakręcano w misterne loki za pomocą rozgrzanych szczypiec, upinano szpilami z kości lub kości

słoniowej, układano także wysoko, przytrzymywano je wstążkami, kosztownymi opaskami, sznurami pereł, złotymi

siateczkami.

W ówczesnych czasach ideałem piękna były jasne włosy Germanów. Więc Rzymianki starały się rozjaśnić swoje

ciemne włosy. W tym celu godzinami przebywały na słońcu, używały różnych środków, takich jak henna, rumianem i

żółtko jaj, aby uzyskać jasny lub rudy odcień włosów. Rzymianie posypywali włosy także sproszkowanym złotem,

aby wydawały się jaśniejsze.

Kobiety używały różnych substancji do makijażu. Przechowywały je w małych buteleczkach i naczyńkach. Najpierw

wybielały twarz, ramiona, biust, pudrując sproszkowaną kredą, ponieważ modna była wówczas jasna, prawie biała

cera. Następnie malowano oczy popiołem lub antymonem. Wargi i policzki malowano na czerwono, różowo osadem z

czerwonego wina lub barwnikiem roślinnym fukus

Rzymianki przyozdabiały ciało w kosztowne stroje i biżuterię. Najczęściej noszono pierścienie, kolczyki, bransolety,

obręcze na nogach, naszyjniki, kosztowne agrafy, szpilki z kości słoniowej do włosów, opaski wysadzane

szlachetnymi kamieniami do włosów. Wyroby ze złota łączono z perłami lub szlachetnymi kamieniami.

W starożytnym Rzymie było kilka rodzajów obuwia. Kobiety zakładały eleganckie sandały robione ze skóry. Z

biegiem czasu szewcy nabrali wprawy w szyciu ozdobnych sandałów. Byty ozdabiane drogimi kamieniami. Szyto je z

delikatnej skórki lub tkanin. W używaniu obuwia kobiecego obowiązywały pewne zwyczaje.

Dostojna femina stolata nie mogła używać na ulicy innego obuwia, jak pełnego, podobnego do koturnu kobiecego

jakie nosiły kobiety greckie. W domu mogła nosić sandały z barwnej skórki, złocone, albo zdobione złoconymi

blaszkami. Sandały kobiece miały często wysoką podeszwę. Barwę obuwia dostosowywano do stroju lub je

kontrastowano z kolorami ubiorów.

ESTETYKA

185. Formy ciała w sztuce na przełomie wieków XIX i XX.

Secesja jest to styl w sztuce europejskiej ostatniego dziesięciolecia XIX wieku i pierwszego XX wieku, zaliczany w ramy modernizmu. Istotą secesji było dążenie do stylowej jedności sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, a w szczególności rzemiosła artystycznego, architektury wnętrz, rzeźby i grafiki. Słabszym echem przechodzi secesja w malarstwie.

Charakterystycznymi cechami stylu secesyjnego są: -płynne, faliste linie, -ornamentacja zwierzęco-roślinna, -inspiracje sztuką japońską, -swobodne układy kompozycyjne, -asymetria, -płaszczyznowość i linearyzm -subtelna pastelowa kolorystyka (dominowała biel)

103

W świecie secesji spotyka się postacie ludzkie (niemal wyłącznie kobiety). Styl secesji wykreował nowy ideał urody kobiecej. Kobieta secesji była krucha , smukła i wiotka w talii. Włosy są długie , puszyste , falujące , najlepiej rude lub czarne, które podobnie jak pędy roślinne dawają sposobność do komponowania krzywolinijnych, abstrakcyjnych układów dekoracyjnych. Przybierając często postawy omdlewające, jakby pełne miłosnej tęsknoty, przywodziły erotyczne skojarzenia. Nagie kobiety pojawiały się na fasadach budowli, oplatały ramionami i włosami wylewy wazonów, wyłaniały się z popielniczek.Królowała asymetria , sylwetki smukłe i strzeliste. Lubiono przedstawiać kobiety fatalne , te , które miały destrukcyjny wpływ na mężczyzn . Jedną z ulubionych postaci była biblijna Salome.Najwybitniejsi malarze secesyjni to: Gustaw Klimt i Aubrey BeardsleyNatomiast plakaty Alfonsa Muchy ukształtowały charakterystyczny typ postaci kobiecej, były kwintesencją dekoracyjnego stylu secesyjnego.

„Reklama Job” A. Mucha

„Danae” G. Klimt

186. Piękno ciała, jako współczesna kategoria estetyczna.

Kategoria estetyczna, sposób przedstawienia, które nadaje przedmiotowi określoną wartość estetyczną, wyraża stosunek do niego i wzbudza odpowiednią reakcję u odbiorcy – przeżycie estetyczne. W estetyce antycznej kategoriami estetycznymi były piękno, które pojmowano jako celowość, użyteczność, kształt miły dla oka (wg Platona); piękne jest to, co jest przyjemne dla oczu i uszu (wg sofistów), następnie wymieniano tragizm, komizm (charakterystyczne dla dramatu), wzniosłość, patos; współczesna estetyka wyróżnia brzydotę, groteskę, ironię, wdzięk. Kategorie estetyczne w literaturze są podstawą klasyfikacji rodzajowej i gatunkowej, ulegają zmianom w zależności od epoki. W encyklopedii piękno jest ujęte jako podstawowa wartościująca kategoria estetyczna. W estetyce rozumianej jako nauka o pięknie, piękno stanowi wartość naczelną. Jest to zespół cech: proporcja kształtów, harmonia barw, dźwięków, który sprawia, że coś się podoba, budzi zachwyt. Piękno to także wysoka wartość moralna wykazywana przez daną osobę. Pogoń za pięknem trwa od wieków.Piękno ciała jest od dawna w kulturze Zachodu uważane za jedną z najwyższych wartości, ale nigdy nie było określeniem jednoznacznym.Współcześnie toczą się spory wokół materialnych treści piękna oraz związanych z nim zagadnień. Z tego względu w dzisiejszej estetyce zamiast o pięknie mówi się raczej o wartości estetycznej lub artystycznej.

187. Obrazy piękna ciała we współczesnych mediach kultury masowej.

104

105