OBOLJENJA NERVNOG SISTEMA PASA I MAČAKA

Doc dr Nenad AndrićFAKULTETVETERINARSKEMEDICINEUNIVERZITETA U BEOGRADUF

VM

MOŽDANO STABLO

Organizacija nervnog sistema

3/28

►NE - epileptični napadi

►Epileptični napadi

ʺ Napadʺ (seizure)svaki iznenadni, kratkotrajni i prolazni događaj

Diferencijalna dijagnoza napada

NE – epileptični napadi

� Ne – epileptični napadi, ne – neurološkog porekla

� Ne – epileptični napadi, neurološkog porekla

• Sinkope srčanog porekla

- Srčane aritmije

- Kongenitalna srčana oboljenja

- Kardiomiopatije

• Epizodična slabost metaboličkog porekla

- Primarni ili sekundarni uzroci policitemije

- Normalna koncentracija insulina, hipoglikemija

- Hipoadrenokorticizam (Adisonova bolest)

- Insulinoma

- Feohromocitoma – tumor hromafin ćelija

• Ponavljajući napadi bola poreklom iz abdomena

- Strano telo u crevima- Obstrukcija creva

NE - EPILEPTIČNI NAPADI, NE – NEUROLOŠKOG POREKLA

Narkoleptični / Kataplektični napadi

Napadi vrtoglavice

Vestibularni klinički znaci

Miastenija gravis

Polineuropatije

NE – EPILEPTIČNI NAPADI, NEUROLOŠKOG POREKLA

EPILEPSIJABolest mozga koju karakteriše trajna predispozicija za nastajanje epileptičnih napada

Sa morfološkim promenama u mozgu

EPILEPSIJA

Strukturna epilepsija

napadi jedini ili dominantan klinički znak

Idiopatska epilepsija

napadi jedini klinički znak

Bez morfoloških promena u mozgu

I. Fokalni epileptični napadi (bez gubitka svesti)

- Sa motornim simptomima (ritmičko grčenje facijalne musculature, ekstremiteta,

žmirkanje)

- Sa autonomnim simptomima (dilatirane zenice, hipersalivacija, povraćanje)

- Sa poremećajem ponašanja (anksioznost, neobjašnjiv strah, neumerena vezanost za

vlasnika i traženje pažnje)

II. Generalizovani konvulzivni epileptični napadi (bilateralni simetrični bez fokalne inicijacije, sa poremećajem ili gubitkom svesti)

- Tonično - klonični

- tonični

- klonični

- mioklonični (ritmičko grčenje je obično sa obe strane tela)

Ne konvulzivni generalizovani epileptični napadi

- Atonični napadi (iznenadni i generalizovani gubitak mišićnog tonusa što obično dovodi

do kolapsa )

III. Fokalni epileptični napadi koji evoluiraju u generalizovane epi napade

PODELA EPILEPTIČNIH NAPADA

FAZE EPILEPTIČNOG NAPADA

Prodroma

Aura

Ictus, fit

Postiktalni period

- Nacional i Anamneza

- Opšti klinički pregled

- Krvna slika, biohemija krvnog seruma

- Pregled urina

- Pregled stolice na crevne parazite

- Neurološki klinički pregled

- Specijalne metode pregleda

Dijagnostički pristup

Oboljenja Mladi

(ispod 9 mes)

Odrasli

(9 mes-5 god)

Stari

(preko 5 god)

1. Kongenitalni hidrocefalus

2. Lissencephaly

3. Lizozomalni poremećaj

skladištenja enzima

4. Trauma

5. Infekcije i ostala inflamatorna

oboljenja

6. Hipoglikemija

7. Trovanja – olovo, organofosfati,

8. Hepatička encefalopatija

9. Ostali stečeni metabolički

poremećaji

10. Juvenilna epilepsija

11. Prava epilepsija

12. Stečena epilepsija

13. Tiamin deficijencija

14. Tumori na mozgu

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Retko

x

Samo mačke

x

x

x

x

x

x

x

x

Retko

x

x

x

x

x

x

x

x

Diferencijalna dijagnoza napada – starosna kategorija

�Cilj terapije?

�Kada započeti terapiju?

� Izbor antiepileptika?

�Monitoring antiepileptika?

Edukacija vlasnika!!!!

� Fenobarbiton

� Kalijum/Natrijum bromid

� Benzodiazepini- Bensedin- Lorazepam- Klonazepam (rivotril)- Karbamazepin (tegretol)

� Primidon (misolin)

� Difenilhidantion

� Valproinska kiselina(Eftil)

� Etosuksimid

� Nimidopin

� Vigabatrin

� Topiramat

� Lamotrigin

� Gabapentin - Neurontin

� Levetiracetam (Keppra)

� Imepitoin

� Zonisamide (Zonergan)

IZBOR ANTIEPILEPTIKA

► Prvi sintetski antiepileptik (Hauptman, 1912)

► Antiepileptik prvog izbora u terpiji epilepsije pasa i mačaka

►Doza 2 - 8 mg ∕kg ∕12h/ psi, 1-2mg/kg/12h mačke

FENOBARBITON N° 1

Metabolism

Excretion

Metabolite Drug

KBr (kalijum bromid)

Psi: 20-60 mg/kg/24h, početna doza – 20 do 30 mg/kg/24h,

Mačke: Izbegava se upotreba kod mačaka

BromidNaBr (natrijum bromid)� 15% od doze KBr

� Kod pasa kao dodatna terapija ili samostalno

� Početna doza kod pasa najčešće 20mg/kg/8h

- 2 x dnevno prvih 7 dana a onda 3 x dnevno

� Doza kod mačaka 20mg/kg/8h

IMEPITOIN (PEXION)

• Kao mono ili poli terapija

• 10-30mg/kg/12h

LEVETIRACETAM (KEPPRA)

�Pogrešna dijagnoza

�Pogrešan izbor antiepileptika

�Neadekvatna aplikacija leka (interval, doza)

�Niska terapijska koncentracija leka u krvnom serumu (ubrzanmetabolizam ili izlučivanje antiepileptika)

�Funkcionalna tolerancija

�Delovanje aktivnih efluks transportera (P-gp; MRP)

Neprihvatljiva učestalost napada uprkos terapijiZAŠTO???

NARKOLEPSIJA/KATAPLEKSIJA

• Hipersomnia (preterana, pojačana pospanost)

• Katapleksija - iznenadna pojava atonije mišića ("mlitava"paraliza)

• Dopamin, serotonin, norepinefrin, epinefrin

• Hipokretini (oreksini)

Diferencijalna dijagnoza:

- Sinkopa

- Miastenija gravis

- Epilepsija

Terapija i prognoza

HIDROCEFALUS

HIDROCEFALUS

Urođen

StečenJednostran

Obostran

Intraventrikularni uzroci

Ekstraventrikularni uzroci

Abnormalno nakupljanje CST u intrakranijumu sa posledičnom dilatacijom ventrikularnog

sistema ili subarahnoidalnog prostora

PATOFIZIOLOGIJA

- Obstrukcija protoka

- Poremećena resorpcija

- Pojačana produkcija CST

Tranferzalni CT nalaz

jednostranog hidrocefalusa (desno)

T2W MRI dorzalni presek

(obostrani hidrocefalus)

DIJAGNOZA HIDROCEFALUSA

• Nacional

• Anamneza

• Rendgenografija, CT ili MRI

TERAPIJA

- Lečenje primarnog uzroka

- Konzervativna (manitol, furosemide, kortikosteroidi-prednizolon)

- Hirurški pristup (Ventriculoperitonealni šant)

INFLAMATORNA/INFEKTIVNA OBOLJENJA MOZGA

• Meniningitis

• Encefalitis

• Meningoencefalitis

• Meningoencefalomijelitis

Inflamatorni ME ili ME nepoznate etiologije

- suspektna imunološka etiologija

Infektivni meningoencefalitisi

MENINGOENCEFALITISI NEPOZNATE ETIOLOGIJE

Granulomatozni meningoencefalomijelitis (GME)

Steroid responsive meniningitis arteritis (SRMA)

Za rasu specifični meningoencefalitisi

- Nekrotizujući meningoencefalitis (NME)

- Nekrotizujući leukoencefalitis (NLE)

- Idiopatski eozinofilni meningoencefalitis (EME)

NACIONALVrsta Starost Pol Rasa

GMEPsi, retko

mačke

Stariji od 6 mes. (najčešće

4 do 8 god)

♂/♀Ženke ???

Bez rasne predispozicije

Toj rase, terijeri i pudle

SRMA Psi/mačke

Od 4 mes. do 7 god.

(najčešće 8 do 18 mes.) ♂/♀

NME Psi 6 meseci do 7 god. ♂/♀

NLE Psi Od 4 mes. do 10 god.

♂/♀Ženke ???

EME Psi, retko

mačke

4 mes, do 5, 5 god ♂

Rezultati pregleda hemograma, bihemijskih parametara

krvi i urina kod ME

GME Uglavnom bez promena

NME Uglavnom bez promena

NLE Uglavnom bez promena

CK↑↑↑ , ?

SRMAPeriferna neutrofilija sa skretanjem u levo

Ubrzana sedimentacija

± povećanje nivoa ∂2 globulinske frakcije

EME Blaga do umerena eozinofilija u većini slučajeva

DIJAGNOSTIKA MENINGOENCEFALITISA• Nacional

• Anamneza/Istorija bolesti

• Klinički pregled

• Neurološki pregled

• Pregled krvi, urina

• Pregled CST

• CT/MRI/PCR

• Histopatološki pregled

INFEKTIVNI MENINGOENCEFALITIS

-Bakterije: Staphylococcus spp. Streptococcus spp

- Gljivice: Cryptococcus neoformans, Blastomyces dermatididis,

- Protozoe : Toxoplasma gondii

Neospora caninum

-Virusi: FIC, Panleukopenija, Besnilo, Aujeckijeva bolest (Lažno besnilo), FIP, FeLV,

FIV

TERAPIJA

OBOLJENJA VESTIBULARNOG SISTEMA (VS)

• Periferni vestibularni sistem

"Van mozga"

• Centralni vestibularni sistem

"U mozgu "

PERIFERNI VESTIBULARNI SISTEM

CENTRALNI VESTIBULARNI SISTEM

DIJAGNOZA OBOLJENJA VS

• Nacional

• Anamneza/istorija bolesti

• Klinički pregled

• Neurološki pregled

• Specijalne metode pregleda:

- Hematološki i biohemijski pregled krvi

- CT/MRI pregled

- Pregled CST

T2W MRI PREGLED MAČKE SA PERIFERNIM VESTIBULARNIM OBOLJENJEM-TUMOR (TRANSVERZALNA

I DORZALNA PROJEKCIJA)

Idiopatsko oboljenje PVS kod psa starog 14 god, CT nalaz i video zapis

Azra, Bernski pas, ženka, 3 godine. Sve je počelo pre 2 nedelje kada je primećeno da pas drži glavu na desnu

stranu, otežano stoji i hoda. Od tada, pa do danas stanje se pogoršalo. Neurološki nalaz: stanje svesti -

depresija, glava nakrenuta na desnu stranu, gubitak ravnoteže, poremećen položaj tela, ataksija, desnostrana

hemipareza, bol.

Dg: Meningoencephalitis non

purulenta et

encephalomalacia regionis

medullae oblongatae

Dijagnoza Bernski pas, Azra

Klinička lokalizacija procesa u VSVestibularni

sindromPeriferni Centralni

Stanje svesti normalno letargija, somnolencija

Ataksija + +

Glava nakrenuta nastranu, padanje nastranu

+, ipsilateralno +, ipsilateralno

Spontani nistagmus +, horizontalni/ rotacioni, ubrzana

frekvenca

+, (horizontalni/ rotacioni ili vertikalni, spora

frekvenca

Deficit na KN +/˗, ipsilateralno; KN VII +/˗, ipsilateralno; KN V, VI i VII

Strabizam +, ipsilateralno +, ipsilateralno

Hornerov sindrom +/˗ _

Propriocepcija normalna oslabljenja, ipsilateralno

Motorna funkcija normalna pareza, plegija

PATOFIZIOLOŠKI MEHANIZMI OBOLJENJA PVS

• Infekcija (Staphylococcus intermedius i Pseudomonas spp)

• Tumori/Traume

• Anomalije

• Metabolička oboljenja (hipotireoidizam)

• Intoksikacija (Ototoksične supstance - gentamicin)

• Degenerativna oboljenja

PATOFIZIOLOŠKI MEHANIZMI OBOLJENJA CVS

• Vaskularna

• Inflamatorna/infektivna oboljenja/Intoksikacije (metronidazol)

• Traumatska

• Anomalije (kaudalna okcipitalna malformacija)

• Idiopatska – retko (intrakranijalne ciste)

• Neoplazije

• Nutritivna – mačke (B1 nedostatak)

• Degenerativna