50
IBRANI 1:1 1 IBRANI 1:5 Nyovara Wao Nanto Vatano Ibrani Mansai IBRANI Yesus Kristus opamo Arikainyo Amisye pije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae matayao ti wo Apa ayao raura wama aneno Yahudi mansai to. Po apa ayao raura rijati tutiro anawae mai muno Po rarorono maije ama kotare manui. 2 Weramu arono munije ama akari mararaije so umba payao de wansai no Apa Kavo ai. Apa Kavo so pi Amisye po apatimu indamu Po naumo warae muno mine so ranari tenambe. Muno Opirati Amisye po apatimu indamu apaura anakotar tenambe rai. 3 Apa Arikainye so pirati Amisye apa varo kovo ntiti raen no Ai, muno Opamo po Amisye amaisy, weti Amisye apa ana no ai tenambe raen no Apa Kavo ai tavon. Soamo Apa Kavo so po anakotaro mine tename so muno naumo warae raijanande tenambe, muno Po raeranande irati Apa ayao ama vambunine rautan. Arono kakai to indamu Po vatane wama ayao kakai rapaya, naije pakaseo no munijo ntiti, tuna no Amisyo Titi anem ngkove rai indamu be akarive atavon. Arikainyo Amisy titi jirati naito Amisye mansakivan 4 Maisyare wemaisy, Amisye po apa Kavo aijaseo titive naito Amisye mansakivan tenambe, mamaisyo Apa tamo Amisye po raugaje Ai rai. Apa tamo namije ntiti naito Amisy awa tame rakivan bintabo. 5 Weye Amisye po ayao namiso raura aje Apa naite inta ai jewen pare, “Masyoto unumeso Syo raura Naijamo: Winyirati Sya Arikainye pi Winy

NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 1:1 1 IBRANI 1:5

Nyovara Wao NantoVatano Ibrani MansaiIBRANI

Yesus Kristus opamo Arikainyo Amisye pije1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae matayao ti

wo Apa ayao raura wama aneno Yahudi mansai to. Poapa ayao raura rijati tutiro anawaemaimuno Po raroronomaije ama kotare manui. 2 Weramu arono munije amaakari mararaije so umba payao de wansai no Apa Kavoai. Apa Kavo so pi Amisye po apatimu indamu Po naumowarae muno mine so ranari tenambe. Muno OpiratiAmisye po apatimu indamu apaura anakotar tenambe rai.3 Apa Arikainye so pirati Amisye apa varo kovo ntiti raenno Ai, muno Opamo po Amisye amaisy, weti Amisye apaana no ai tenambe raen no Apa Kavo ai tavon. Soamo ApaKavo so po anakotaromine tename somunonaumowaraeraijanande tenambe, muno Po raeranande irati Apa ayaoama vambunine rautan. Arono kakai to indamu Po vatanewama ayao kakai rapaya, naije pakaseo no munijo ntiti,tuna no Amisyo Titi anem ngkove rai indamu be akariveatavon.

Arikainyo Amisy titi jirati naito Amisye mansakivan4Maisyare wemaisy, Amisye po apa Kavo aijaseo titive

naito Amisye mansakivan tenambe, mamaisyo Apa tamoAmisye po raugaje Ai rai. Apa tamo namije ntiti naitoAmisy awa tame rakivan bintabo. 5Weye Amisye po ayaonamiso raura aje Apa naite inta ai jewen pare,“Masyoto unumeso Syo raura Naijamo:Winyirati Sya Arikainye pi Winy

Page 2: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 1:6 2 IBRANI 1:11muno Risyirati Nya Injaya pi Risy.”✡

Ayao umaso mamo Amisye po raura Apa Kavo Yesus oboai. Muno Amisye apa ayao kaijinta maisyare somai tavon:“Indati Risyamo Apa Aja pi Risy,

muno Syo awaino Sya Arikainy.”✡Arono Amisye po rauranare wemaisy, Po apa naite intaaura jewen. 6Muno arono Amisye po apa Arikainyo Anuiatutir de no mine so, Po raura pare:“Syare Sya naite ude tenambe

indamu ubeaje Sya Arikainye so ai.”7Naito Amisy wenawamo Amisye po mansaura taiso:“Syo sya naite matutir wusya maisyare ovare amaisy,

muno maisyare tanamo mbadurure ramaisy.”✡8Weramu Arikainyo Amisye pamo Amisye po raura nantoAi no taiso:“Winyamo Amisye pi Winy!Winya mbe akarive rai ma indati ntoa nuge nuganui,

Winyamo Akarijo Titi nya ana ndavemamai bintabo.9Winy mbekero ana mamaisye rai,

yara nanuga mamuno anakotaro kakai rai tenambe.Wemi mbewar ti Risyi Nya Amisy syo napatimu*

indamu Syo naijaseo titive Nya arakove makivan,weti nanuga ranayanambe.”✡

10Muno Amisye po raura nakato Apa Kavo ai pare:“Winyi Amisy, arono manasyin dave Winyirati nyo mine

so ranari muno Nyo naumo warae ranari tavon.11Anakotare umaso indati rakanive vintabo ti raen akatoe

ramu.✡ 1:5 Mazmur 2:7; Ibrani 5:5; Arakov 13:33 ✡ 1:5 2 Samuel 7:14 ✡ 1:7Mazmur 104:4 * 1:9 Ayao Yunani naiso mare, “Risyi Nya Amisy syomanine ravenayajam.” Aronowusyinoe vatanoYahudiwovatane inta atayaoindamu be akarive, weamo wo manine rauvaro akari rai indamu aijaseoAkarijo Titi rai. ✡ 1:9 Mazmur 45:6-7

Page 3: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 1:12 3 IBRANI 2:2Yara Winyamo no tawan tutir.Mine so muno naumo warae noa mbe wusyimbe to,

maisyare ansuno noa mbe wusyimbe ramaisy.12 Ansuno mbe wusyimbe vatane wo ranigwano ansuno

nggwanyine rai.Maisyare wemaisy, Amisye nyo mine so muno naumo

warae ranigwano wanyine rai.Weramu Winyamo mbe ninuwanive jewen.Nya kove ama marane ntami intai jewen,

yara wino tawan tutira nuge nuganui.”✡Ayao umaso mamo Amisye po raura nanto Apa Kavo ai.13Muno Amisye po ayao namiso raura Apa Kavo ai tavon:“Nyaje ntuna no inanem ngkove rai javaSyo Nya marova maveaje utantuna no najo ate rai

indamu wimbe akarive mai.”✡Ayao umaso mamo Amisye po raura aje Apa naite intaai jewen, yara Po raura nanto Apa Arikainye obo ai.14 Naito Amisy onawamo anawayo wanapatambe Amisyeai tenambe nawa. Amisye po matutir indamu woApa kawasae maeranande, vatano nanawirati Amisye pomatayao indamu awaura kovo nuge nuganui rai.

2Yesus po naito Amisy makivan weye Wepirati po kovo nuge

nuganui raunande1 Maisyare omai ti, Yesus opamo titi, Po naito Amisye

mansakivan tenambe, weti ribeke dave indamu Apaananyao wamo rarani to mamo wamo raijar matuve,indamu vemo wamo wama anave rapaya ntami nora.2 Arono wusyinoe ananyao Amisye mamo Apa naite intawo raugaje wama anenemansai. Ayao naite umasomamombe tanamamoambe vatane mansai, weti are pirati beto✡ 1:12 Mazmur 102:25-27 ✡ 1:13 Mazmur 110:1; Lukas 20:42-43; Arakov2:34-35

Page 4: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 2:3 4 IBRANI 2:8rai jewen yara ponayo rai, opamo mangke raugaje aimamaisyo apa ana po rave rarijati. 3 Weti mangke mowama anene mansakep arono wonayo ayao naito Amisyewo raugaje rai. Maisyare omaisy, wamamo ranivarawamonayo ayao kove rai, wemi mo kovo nuge nuganuiraunande, weamo wanajivo wama mangke raora kakai!Weye Amisy Yesus taune pirati manasyimbe po ayao koveumaso ravov, muno Apa arakovo utavondi ai nanawiratiwo ranauno taune mansamarikoame rai, wo ayao koveumaso raura nakato wansai. 4 Muno awa ayao wo Yesusaura mamo Amisye po raroron kakavimbe omamo ayaotugae ma no taiso: Po vambunine raugaje mai indamuwo anapaporainye kotare manui raroron indamu vatanewanave awa ayao udaura rai. Muno Po Anawayo Vam-bunine ama kovo vambunine raugaje terave mansai, ma-maisyo taune Apa bekere rai.

Yesus po unanui rausiso indamu vatanemapaya ayao kakairai

5 Naito Amisy onanawamo indati ube akarive munijowanyino makare rai jewen, munijo namirati wamayaodai wem. Ube akarive rai jewen weye Amisye po varoreraugaje mansai ramu. 6 Yara Po vatane matayao indamuube akarive. Maisyare Ayao Amisye ama mo ratoe intamare:“Wakoe! Vatane onawamo vatan bayave nawa,

muno awa tame meweno mai.Weramu Amisyo winy, naemeno mai muno Nyo maer-

anande!7AronomanasyimbeNyanaite titi wo vatanemansakivan.Weramu umba Nyo vatane maijaseo titive,

Nyo tamo manakoe raugaje mai.8Muno Nyo vambunine raugaje mai indamu

Page 5: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 2:9 5 IBRANI 2:13ube akarive anakotare rai tenambe.”*

Ayao umaso murairive mare Amisye po vatano mineso maijasea ube akarive anakotare rai tenambe; wetiinta ntuna akirive mansai ramu, yara wo raijanandetenambe. Weramu naisoamo wamo ana umaso raendainya nene; vatane ube akarive anakotare rai tenamberainy. 9 Weramu wamo Yesus aen ivae! Wepiratianakotare umawe nde nande Ai to: arono paje no mineso rai be vatanbe we, naito Amisye nawamo titi wo akivanmamaumbe weramu no ra nugoenta ramu. Umba soamoAmisye po Yesus aijaseo titive, Po tamo manakoe raugajeAi weye Yesus kakaijo vatane mai. Amisye apa kovemanakoeyo wansai wemi mbewar ti Yesus kakaijo vatantenambe wansai.

10Amisye po anakotare ranari vintabomuno apaura raitenambe indamu Po apa kovo ntiti raroron. Apa bekeremamo Po vatane wanui maijasea indamu Apa arikainyewainomai ti utavondi Apa kovontiti rai. Weti poYesus ap-atimu indamu siuri muno kakai, wirati Yesus po unanuijerausiso indamuvatane usisamuni kove rai. Apa siurijemoaijaseo ti OpamowamaAkarijomamai dave pije. Maisyareomaisy, Amisye po apatimu indamu siuri omamo ma-maisy. 11Yesus po wama ayao kakai wansanuga rarondomindamu ndandinit. Wepe wame wama Injae pamo intabo,Wepirati Amisy. Weti Yesus samane wansai jewen, yaraPo wansawainamo Apa arakov. 12 Po raura nanto Amisyeai pare:“Risyo naura kakavimbe Sya arakove mansai,

Risy kangkamambe Nai no anugane ama uga rai.”✡13Muno Yesus po raura tavon pare:“Risyamo syanave Amisye obo ai.”* 2:8 Mazmur 8:4-6. Ayao Yunani mare, “Amisye po anakotar tenamberaveaje no ajo ate rai indamu be akarive rai vintabo.” ✡ 2:12 Mazmur22:22

Page 6: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 2:14 6 IBRANI 3:1Muno pare:“Risyi so, muno arikainyo Amisye po maunande

indamu utavondi Rinai utantuna rinatavon.”✡14Vatano Yesus pomawaino arikainye so wenanawamo

vatan bayave nanawirati manasine nanto wene rai, wetiYesus be vatanbe indamu Po mansamaisy. Muno Poanasine raunanto indamu kakai indamu Po AnakakaiAkoe, opi po wene raugav, apa vambunine raubaisy.15Yesus kakai indamu Po vatane mapaya wene ama vam-bunine rai. Weye arono wana no mine so rai, wamowene rasyaniv tutir, muno wama yanive so mo wansaijarmatuve. Weramu Yesus kakai to ti wamo wene rasyanivakatoe ramu. 16Soamombaro wansai mamo naito Amisyewenawirati Yesus po maeranande jewen, yara Po vatanewansaeranande, wamirati wansato siso aneno Abrahamapa susye rai. 17 Wemi mbewar ti Yesus be vatanbe:beker ava Po apa arakove wansamaisyo anakotare raitenambe. Be vatanbe Po wansamaisy indamu Opamowama Syeno Titi anuga memen ntuna irati wansai munobeto Amisye ai apa anakero po raugaje Ai rai. Indamu Powama ayao kakai ama mangke ranawan ti mpaya wansaiwirati Powansaugavwamakare Amisye ai. 18SoamoYesuspo vatane wansaeranande arono wananta irati ana mowansatopane rai, weye taune pamo siuri muno ana moatopane ma Po raen to.

3Yesus panakoeve Musa akivan

1 Sya arakovo wapanave Yesus Kristus ai, weapiratiAmisye apa kawasae po wasawain indamu wasisa munijontiti rai, syo raura wasai: Syare wapo Yesus atantona rati.Opamo Amisye po atutir de no mine so rai indamu Po apaayao raura wansai, muno Opamo wama Syeno Titi pije.✡ 2:13 Yesaya 8:17-18

Page 7: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 3:2 7 IBRANI 3:10Yesus so pirati wamanave Ai pije. 2 Opamo beto Amisyeai, Opi po atayao apa anakere rai, maisyare muno Musabeto Amisye ai ti po Amisye apa yavaruga maeranande,onawamo Amisye apa kawasae nanawije. 3Weramu Yesusopamo titi Musa akivan. Wandaura so mamaisy, weyewandaen vatano po yavare ranari pamo panakoeve apayavaro po ranarije rakivan. 4 Tugae, yavare nanentabomamo vatan inta po ranari, weramu Po anakotare ranaritenambe pamo Amisye taunep. 5 Amisye po anakereraugaje Musa ai indamu po Amisye apa yavaruga maer-anande. Muno Musa pamo beto Ai mavabe, maisyarevatano panapatambe apa akari apa yavaruga rai intaamaisy. Musa apa po rave so mbe ranameve ana rui indatinande no masyoto makare rai. 6 Weramu Kristus betoAmisye ai maisyare Amisye taune apa Arikainy, napi beakarive yavaruga Amisye rai tenambe. Weti are nawiratiusisa Amisye apa yavaruga so rai? Sya arakove, vatanowamirati wansanuga ntindimu wansanave Amisye amenwamamo Apa yavaruga nawirati wam.

Vemo wasanuga matu ti wasakirive Amisye ai nora7 Weti syare wambeta Anawayo Vambunine ama ayao

so rai mare:“Wadanide! Syare masyoto unumeso wapo Amisye

anamote raraniv!8Vemo wasanuga matu nora,

maisyare wapa aneno wusyine mansamaisy,nanawirati wonae ubeta Amisye ai

muno manuga kantetoaro Ai arono wanya no nugovabukane vono maninimbe.

9Amisye pare, ‘Rinatawandi wapa anene mai to.Tume tename jirum wo raen ibekobeo mai tutir,

weramu manuga matu ti ware wo inatopan.10Wemi mbewar riparijo mai,

weye vatane so wonayo Rinai,

Page 8: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 3:11 8 IBRANI 3:17muno wonae ubeta Sya ananyao raiji.

11Weti ripari mangkebe, ti Syo raura patimuve syare:Vatane so indati awaura Sya kove rai jewen,*

namirati Syo ratayao indamu maneme mpaya awaanakere rai ti umainda una kovo saumane rautanowem.’ ”✡

12 Inya, sya arakove, syare wasyisyaube! Vemo wea-pamo inta nanuga ntairi ayao kakaije rai nora munonyonaenyanavenora. Vemo inta nakiriveAmisywepi noapitawabe ai nora. 13Yara syare wapowasanyao vambinibeindamu wapa anave Amisye ai ntindimu, indamu vemoweapamo inta nya ayao kakaimo naponae ti nanugamatuinya. Weti wapo wasanyao vambinibe masyote yantetertutir arono masyote ta ntami so, weye ama varore indatimare nsopi kobe. 14 Ranivara wamo wama anave Amisyeai raijar tutir ava wene mo wansaugav, muno wamaanave namije mamo ntindimu maisyare arono manasyindave wamanave kobe wemaisy, weamo indati wantavondiwamaura Kristus apa kove rai. 15 Syare wasaemen iratiAmisye apa ayao umawe rai:“Wadanide! Syare masyoto unumeso

wapo Amisye anamote raraniv!Vemo wasanuga matu nora,

maisyare wapa aneno wusyine mansamaisy,nanawirati wonae ubeta Amisye ai.”✡

16Weti vatano wo Amisye anamote umaso raraniv wer-amu wonae ubeta Ai onawamo are nawije? Wenawamovatano Musa po mansaugav ti wuje no munijo Mesirraora wenawije. 17 Wama anene umaso wonae ubetaAmisye ai, weti Amisye parijo mansaija tume tenamejirum. Awa ayao kakaije ntapekano mansai ti ukakai kobe* 3:11 Ayao so, “Vatane so indati awaura Sya kove rai jewen,” amatunato raije mare Amisye po mansamayaro usisa munijo Kanaan raije ramu.✡ 3:11 Mazmur 95:7-11 ✡ 3:15 Mazmur 95:7-8

Page 9: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 3:18 9 IBRANI 4:3no nugo vabukane vono maninimbe weye Amisye apamangke maje mai. 18 Muno vatane umaso wenawamovatano Amisye po mansaura arono Po raura patimuvepare, “Vatane so indati usisa Sya munijo syo ratayaomansai rai jewen, namirati maneme mpaya awa anakererai ti umaindaunavayavewem.” UsisaAmisye apamunijopo ratayao rai jewen weye ubeta Aije ramu. 19 Maisyareomaisy, wandaen usisa rai ramu weye wonae wanaveAmisye aiji.

4Amisye po kove ratayao vatano wanave mansai indamu

maneme mpaya awa anakere rai ti umainda una kovo saumanerautan

1 Amisye purairirive pare po kove so raunande wansaiindamuwamaura rai: omamo anakerempayawansai yarawamainda wana kovo saumane rautan. Varore ntamiwansaija nene indamu wamaura kove umaso rai, wetisyare wambekobe rave indamuwan tenambe wamo raijarindamu vemo vatane inta aumandi nora. 2 Amisye poapa Ayao Kove raugaje wansai maisyare muno Po rau-gaje wama aneno wusyine umawe mansai to wemaisy.Weramu wama anene wo ayao umaso raraniva marudi,mo kove inta raude mai jewen weye wanave Amisye aijewen ti. 3Vatano wamanave wamamo wamaura Amisyeapa kove umaso rai, namirati wansaneme mpaya wamaanakere rai yara wamainda wana kovo saumane rautan.Yara vatano wanave jewene nawamo awaura raije ramu,mamaisyo Amisye po raura so rai pare:“Weti ripari mangkebe, ti Syo raura patimuve syare:Vatane so indati awaura Sya kove rai jewen,

Page 10: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 4:4 10 IBRANI 4:8namirati Syo ratayao indamu maneme mpaya awa

anakere rai ti umainda una kovo saumane rautanowem.”✡

Amisye apa kove umaso mamo Po ratayao arono Pomine so ranari kobeyoe. 4 Weye masyote kaujentaboAmisye po mine so ranari, maisyare Ayao Amisye amamoratoe inta mare:“Umba arono masyoto kaururum nande to,

Amisye aneme mpaya Apa anakere rai tenambe,umba mainda no kovo saumane rautan.”✡

5Wasaemen Amisye apa ayao umawe rai pare:“Vatane so indati awaura Sya kove rai jewen,

namirati Syo ratayao indamu maneme mpaya awaanakere rai ti umainda una kovo saumane rautanowem.”✡

6Wama anene wo Amisye apa Ayao Kove raranivoman-asyimbe, weramuawaura kovo anakerempayamai namijerai jewen weye wonae wanave Aiji. Weramu Amisyepurairive pare indati vatano kaijinta awaura rai. 7MunoPo masyoto kaijinta rapatimu tavon, omamo masyotounumeso. Anene umawe ukakai vintabo to, noa nugoentarave umba Amisye po ayao so raugaje Daud ai pare:“Wadanide! Syare masyoto unumeso

wapo Amisye anamote raraniv!Vemo wasanuga matu nora!”✡

8 Wama aneno wusyin Yosua po vatano Israel mau-gav usisa munijo Kanaan rai, weramu Kanaan omamoAmisye apa kovo po ratayao Apa kawasae mai ma jew-ena nene. Weye wama aneno wusyine utantuna noKanaan mansanan ava masyoto Daud ai, naije umbaAmisye po raura pare po masyoto kaijinta rapatimu in-damu Apa kawasae awaura Apa kovo po ratayao mansai✡ 4:3 Mazmur 95:11 ✡ 4:4 Kejadian 2:2 ✡ 4:5 Mazmur 95:11 ✡ 4:7Mazmur 95:7-8

Page 11: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 4:9 11 IBRANI 4:14rai. Maisyare omaisy, wandaen Amisye apa masyotopo rapatimuge so omamo masyoto Yosua wema jewen.9Weti wandaen varore inta ntamija nene indamu Amisyeapa kawasae awaura Apa kove rai, namirati awa anakerempaya mai yara umainda una kovo saumane rautanowem. 10Vatano are pirati apaura Amisye apa kove umasorai, opamo aneme mpaya apa anakere rai yara maindano kovo saumane rautan, maisyare muno Amisye amaisyarono Po apa anakero munije so ranarija mewen ti tunavayave. 11Maisyare omai ti, sya arakove, syare wambekedave indamu wamaura kovo anakere mpaya wansai rai,wemi Amisye po ratayao indamu wantantuna atavon.Weramu vemowamamo vatane inta beto Amisye ai jewenti aumandi nora. Weye are pirati panave Amisye aikobe jewenmaisyare vatano Israel wusyinoemansamaisy,indati apaura Amisye apa kove umaso rai kakai.

12 Ayao Amisye po raura mamo ayao njayaisy mo kovonuge nuganui raugav, muno Apa ayao mamo mbambunindave. Omamo raurata irati tija nsiu rani rani rai ramaisy,omimo vatane anasine raukir timanawadi no kabume rai,pae rai, nsiso no ene rai. Maisyare omaisy, Ayao Amisyensiso kobe no vatane anuga rai ti mo apa ana datantonamuno apa bekere raen tenambe. 13 Anakotaro Amisye poranari no mine so inta ngkokaibe Amisye apa ana daenerai ramu. Yara anakotaro ngkokaibe raneka vintabo tiraen kakavimbe no Amisye amun. Muno arono munijeama akari wamo wama ayao kakai ranawan wamo raurakakavimbe no Amun.

Yesus opirati wama Syeno Titi pije14 Weti sya arakove, vemo wamo wama anave Amisye

apa Kavo Yesus aije rapaya nora, yara wamo wama anaveraijar matuve. Weye Yesus so pirati wama Syeno Titi pije,Opirati poroto siso no munijo ntiti to no Amisye amune

Page 12: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 4:15 12 IBRANI 5:4rai to. 15 Wama Syeno Titi sopamo syeno pantatukambepa jewen, yara Opamo syeno aemeno wansai weye Powama mayondi raen. Weye arono Yesus no no mineso, anakotaro rui vayave mo vatane wansatopane mamonande Ai tavon to, weramu Apa sasye wansai mamo Apaayao kakai meweno Ai. 16Yesus so pirati wama Syeno Titipije weti vemo wanjani nora, yara wande vambunimbeindamu wamararai Amisye ai indamu wamo wama sam-baya rave Ai. Weye Amisye aemeno wansai muno Opamobekobe, weti indati Po apamuinye rarorono wansai munoPo wansaeranande wama ana nsosobe rai tenambe.

5Syeno Titi Yesus muno Syeno Titi Yahudi

1 Syeno titi maisyare so: Vatane inta apatimu novatano Yahudi awa yasyine rai indamu aijaseo syenotiti rai. Umba po anakero syene raijaro kawasae man-sai no Amisye amun, maisyare so: arono vatane woanakotare inta raugav, syeno titi po raunanto Amisyeai, muno po maere rameseo Amisye ai mansamaromindamu Amisye po awa ayao kakaije rapaya. 2 Syeno titiYahudi aemeno apa arakove mansai weye taune anugamayondi maisyare muno apa arakove awa ramaisy. Wetipo mansanyao saumambe arono wantatukambe ti woayao kakai rave. 3 Syeno titi taune anuga mayondiwemi mbewar Amisye apa ayao maje indamu syene poanakotare ramero kawasae obo awa ayao kakai rai ramu,yara taune apa ayao kakai rai tavon.✡ 4Vatane inta taunepo taune aijaseo syeno titi rai omamo mamaisye ramu.Yara Amisye obo pirati po vatane inta awaino anakerosyeno titi rai umba mamaisy, maisyare muno Po Harunawaino syene rai no wusyinoe ramaisy.✡✡ 5:3 Imamat 9:7 ✡ 5:4 Keluaran 28:1

Page 13: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 5:5 13 IBRANI 5:125 Maisyare wemaisyamo Yesus Kristus tavon. Kristus

opamo taune po taune aijaseo syeno titi rai ramu. YaraAmisye wepirati po aijaseo, Po raura Ai pare:“Masyoto unumeso Syo raura Naijamo:Winyirati Sya Arikainye pi Winy

muno Risyirati Nya Injaya pi Risy.”✡6MunoAmisye apa daura ti ratoe tavon no anemo kaijintarai pare,“Winyirati nawaino syene raija ntoa nuge nuganui,

maisyare Melkisedek amaisy.”✡7 Arono Yesus no no mine vone so rai, poyov muno Po

Amisye awain akoeveApa sambaya rai,✡weyeAmisye obopi bambunin Po apaya kakaije rai. Muno Amisye po apasambaya umaso raraniv weye Yesus beto Ai anugampaajerautan. 8 Yesus opirati Arikainyo Amisye pije, weramuApa siurijo nande Ai mo anyao indamu beto Amisye apabekere rai tenambe. 9Muno Apa beto Amisye aije omamomamai dave, maisyare omai ti Wepirati po kovo nugenuganuije raugavo vatano nanawirati ubeto Ai mansaitenambe. 10Amisye po Yesus awaino Syeno Titi, maisyareMelkisedek wusyinoe amaisy.

Vemo wasakirive Amisye ai nora, muno wapo wapa anaverapaya ntami nora

11 Sya arakove, ribeker syare syo anakotar manui intaraura wasai indamu ananyao Yesus muno Melkisedekumaso mbaro wasai. Weramu syo raura kakavimbe wasaiomamo nsosobe rave, weye wapa ana wadatantonamamomavave da nanto rai ramu. 12 Abo! Weapamo wapanaveAmisye ai nugoenta to, weti syo rakarae weabe kurumbewapo Apa ananyao raugaje mamo ama masyote mi sonto. Weramu tugae mamo syo wasaenamo wamaisyare✡ 5:5 Mazmur 2:7; Ibrani 1:5; Arakov 13:33 ✡ 5:6 Mazmur 110:4 ✡ 5:7Matius 26:36-46; Markus 14:32-42; Lukas 22:39-46

Page 14: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 5:13 14 IBRANI 6:4arikainyo tuvanoe! Weti kove mamo vatane wo wasanyaoAmisye apa ayao rai jakato rati, indamu Apa ananyaomoto manasyine, jirume, mandeije wapo ranaun dijati.Weapamo wasaurata irati arikainyo tuvane inta ai, wepi-rati po anaisyo paparaisy rai dainy, yara po ukame oboraisya nene amaisy. 13 Vatano po ukame raisye pamoarikainyo tuvane pa, ti pantatukambe pare kakai mi ruimuno kove mi rui? 14Weramu anaisyo paparaisye mamovatano apa akoe matu to wepi po raisy. Vatane soaurata irati vatano awa anave matu to. Onawamo woananyao tugae ratantona tutir, muno wo taune manugaraeranande indamu mbambunin. Weti wo kakai, koveraen.

61Weti sya arakove, ibeker indamu wapa anave Kristus

aije ntubaimiridi nseo. Kristus apa ananyao raugajewasaimanasyimbe mamo wapo raen to, weti vemo watantunaananyao ama ruke so bo raive tutir nora, yara soamo syarewapo ananyao amamiridi nseo ranyao tutir indamuwapaanave ntindimu. Kristus apa ananyao ama ruke mi so:ananyao wansakinavo wama ana wandave ti ngkakai rai;muno ananyaowamanave Amisye obo ai; 2muno ananyaovatane maugasya kuvuni mana rai; muno ananyao anemeraijasea ntamijo vatane mai; muno ananyao vatane uko-vakato no wene rai; muno ananyao Amisye apa mangkeno tawan. Ananyao tenambe umaso mamo wama anaveama ruke mije. 3 Ranivara Amisye po wansamayar, indatiwamo Apa ananyao ntiti raen.

4Weramu vatano nanawirati makirive Kristus ai ti woawa anave Aije rapaya ntami onawamo indati usakinavwakare Ai jakato kakai. Wakoe! Vatane wato nawamoAmisye apa vare mbaro manuga rai to, muno Apa kovo

Page 15: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 6:5 15 IBRANI 6:11po raugaje mamo wo raen to, muno Apa Anawayo Vam-bunine mamo Po raugasya mansai to. 5 Muno Amisyeapa ayao mamo wo raen to ware omamo ayao ngko davemijem. Muno Apa vambunine mamo wo raen tavon to,namirati indati Po raroron manakoeve arono munije amaakari. 6 Wakoe! Ranivara vatane wato wo rapatimuware wo awa anave rapaya ntami muno makirive Kristusai, wea indati usakinav wakare Ai jakato kakai. Weyeawa ana wo rave somamo maisyare wo Arikainyo Amisyauseo sawa rijatimunowo ave arikaimbe no vatanowanuimansamun.

7 Syo ananeneae inta raura so: Arono maruge majemo mine rauwa, umba anare rayanyun dai mamo indatimo mano kove raunande vatano apave nawaisye rai ai.Mino namije amaura Amisye apa kove rai, weti rapararitavatano are nawirati manuga raneka Amisye ai mansai.8 Weramu ranivara anansinao muno ininaije obo ntubaimine inta rai, weamo ama kove mewen dai. IndatiAmisye po anaamatane inta rapatimugo mine umaso raiindamu tanamemo ranen ti mangkur. Vatano nanawiratimakirive Amisye ai onawamo maurata irati mino anansi-nao namije rai, weti indati Amisye po mangke raugajemai.

9 Sya arakovo inanuga no wasai, syo raura taije maisyweramu risyanave wasai weapamo wasaurata irati minoanansinao umawe raije jewen. Yara anakotaro mamaisymuno ngkove wemirati wapo rave, mamaisyo vatanoAmisye pomapaya awa ayao kakaije raijewo rave ramaisy.10 Amisye opamo mamai dave. Weti animari jirati wapaanakero wapo raijaro Ai raije ramu. Muno aemen iratiwapa muinyo wapo rarorono Ai rai arono wapo wapaarakovo wanave maeranande tenambe no wusyinoe ndeaunumeso. 11Reambeke dave indamuweapamonanentabowapo ana ngkove umaso raijar tutira ntoa ama marane

Page 16: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 6:12 16 IBRANI 6:18rai, indamu ana wasanave ramen omamo indati waporaijar. 12 Weramu vemo wapononae nora, yara wasa-tawandi tutir! Watavondi vatano ube unanuivewasaimai,nanawirati wanave matuve muno matawandi tutir avaunanta Amisye apa urairi daunande mansai rai.

Amisye apa urairi mamo ntandupuisye ramu13Arono wusyinoe Amisye po urairije raokaisyo aneno

Abraham ai, Po taune apa tame veano raokaisy weye Apatame ntiti rave. Vatan inta titi seo rave po Amisye akivanejewen bayave, weti Amisye po taune apa tame obo veanoApa urairije raokaisy. 14Apa urairijo po raugaje Abrahamai no taiso:“Syo raurairive syare Syo kove raugaje nai jaje,

muno nya susyo nyomampame indati wanui rave.”✡15 Abraham atawandi po ranyut ava po ana Amisye poraurairive ai raija to.

16 Arono vatane ubeker wurairive patimuve, wo tamontiti veano raokaisy indamu vatano kaijinta wanave rai.Ranivara wo tamo ntiti veano raokaisy, weamo awa anawo raura umaso mamo mbambunin dave, weti vatanewo ayao inta rasakinav akananto kakai. 17Muno Amisyepo raurairive patimuve tavon weye beker indamu vatanonanawirati Apa urairije nande mai wo raen kakavimbe:Amisye apa ana po raurairive mamo Po ranigwane ramu,yara teto Apa urairije rai tawan. Weti Po taune apatame raura arono Po apa urairije raokaisy indamu Apaurairije mbambunin dave. 18 Amisye apa urairije mamomamaisyo rai kobe, muno Apa ana po raurairive patimuvemamomamaisyo rai tavon. Anakotare jirume umaso mbeninuwanive jewen, weye Amisye pangkarive kakai. Apaurairije mo wansanuga raijasea mbambunin. Weti wantawanggaugambe Ai indamu ana wansanave ramene indati✡ 6:14 Kejadian 22:17

Page 17: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 6:19-20 17 IBRANI 7:4wandaijar. 19-20 Wansanave ramen namije mamo mowansanuga rantuna matuve Amisye ai ti wantanamanin,maisyare oramo kamintu inta rapinto ntuna matuve nomayan ate. Weti wansanave ramene mamo matu munombambunin weye Yesus puisyeve wansai siso no YavaroAmisymunijo ntiti rai to, muno panawadi Po kaene nsawaunsanda Tanoano Ndandini Dave raije rapaya ti siso raito. Soamo be syembe wansai no Amisye amune raija ntoanuge nuganui, maisyare Melkisedek no wusyinoe amaisy.

7Syeno Melkisedek

1-2Melkisedek opamo akarijo titi munijo Salem, munoopamo syeno panapatambe Amisyo Titi Rave ai. TamoMelkisedek ama ine mare “akarijo titi mamaisy.” Munoapa tamo kaijinta mamo Akarijo Titi Salem, ama inemare “akarijo titi po saumane raugavo mine so rai.”Aronowusyinoe aneno Abraham tomarova rai, po akarijotiti wanui mapinde marova rai. Umba pakare, naijeMelkisedek de po Abraham aovambe muno po Amisyeanajo indamu Po kove raugaje Abraham ai.✡ Weti Abra-ham po ananugo po raugavo apa marova mansaora nomunijo marova rai raporar mbe abusyimbe umba po nakeintabo raunanto Melkisedek ai. 3Melkisedek sopamo apaajae, apa akoe nayamo vatan inta po yaene ramu, munoapa anene awa tame ratoe ramu. Muno apa masyotoavaki muno apamasyoto kakai mamo vatan inta wo raenointai ramu. Weti Melkisedek opamo syeno no tawan tutir,maisyare muno Arikainyo Amisye amaisy.

4 Weti wandaen Melkisedek opamo vatano panakoepa, apa tame ntiti rave, weye Abraham beaje ai. Abra-ham pamo vatano Israel taune awa ajaya pije damu✡ 7:1-2 Kejadian 14:17-20

Page 18: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 7:5 18 IBRANI 7:11beaje Melkisedek umaso ai muno po ananugo po rau-gavo apa marova mansaora ama nake intabo raunandeai. 5 Weramu Ananyao Musa ama ayao inta mo ratoemare syeno Yahudi mapatimu no susyo Lewi obo rai.Muno mo ratoe tavon mare arono vatano Yahudi woawa nawaisye ama ine ranugande, weamo wo raporaabusyimbe ti wo nake intabo raunanto syeno Lewimansaiinda wisyisyo rai. Weti syeno Lewi wo nake intaboraugav no Yahudimansai tenambe kai, weramu onawamotaune awa arakove nawa weye awa anene intabo, opiratiAbraham. 6 Melkisedek pamo avaki no Lewi apa susyerai jewen, weramu tugaeyamo Abraham po ananuge amanake intabo raunanto ai. MunoMelkisedek po Amisye apakove raugaje Abrahamai, opi Amisye apa urairije ntuna ai.7 Weti wandaen Melkisedek opamo titi Abraham akivan,weyewamo raenamovatano po kove raugaje pamovatanopanakoe pije, yara vatano kove raugaje ai pamo vatanomamaun.

8 Weramu syeno mavaki no susyo Lewi rai onawamotiti tai maisye jewen. Wo romane nake intabo rau-gav, maisyare Melkisedek po raugav ramaisy, weramusyeno Lewi una tawane ramu, yara wene nande mai.Yara Melkisedek opamo Ayao Amisye mo ratoe mareno tawan. 9 Arono Abraham po romane nake intaboraunande Melkisedek ai, weamo Lewi taune po raunandeai tavon to ije. 10Weye arono Lewi pana ano rainy, opamono no apa aneno Abraham anasine rai to. Weti aronoAbraham nanto Melkisedek ai, weamo Lewi siso to.

Syeno Yesus po syeno Lewi mansamaisye ramu, yara posyeno Melkisedek amaisy

11 Arono Amisye po Ananyao Musa raugaje, po Lewiapa susye maijaseo ube syembe wo vatano Israel maugavindamu ubeta Ananyao Musa ama ananyao rai tenambe.

Page 19: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 7:12 19 IBRANI 7:18-19Weramu syeno Lewi awa anakere mo vatane maveti uma-mai no Amisye amune raije ramu. Wemi mbewar tiAmisye po syeno kaijinta atayao. Syeno napije atayao noLewi muno Harun aya susye raije ramu, yara po syenoMelkisedek amaisy. 12 Muno arono varoro syeno Lewiumaso ranigwan, weamo Ananyao Musa ranigwan tavonti mbe tanamamoambe akatoe ramu. 13-14 Ana mbetiidaura no somamowama Amisy Yesus, wepirati po varorosyeno namije ranigwan, Opamo avaki no susyo Lewi raijejewen. Yara vatan tenambe wo raen Yesus avaki no susyoYehuda rai, muno susyo Yehuda mamo vatan inta aijaseobe syembe jewen bayave. Weye arono Musa po ananyaosyene raugaje wama anene mansai, po inta raurave nosusyo Yehuda raije ramu, yara po susyo Lewi obo ratayaoanakero syene rai.

15Weti arono syeno kaijinta tipu maisyare Melkisedekamaisy, wepirati wama Amisy Yesus, weamo mo raroronkakavimbe Ananyao Musa mamo ranigwan to. 16 Yesusaijaseo syene rai mamaisyo susyo mo syene rampamerai jewen. Yara Yesus aijaseo syene rai weye Opamobambunin dave muno kova nuge nuganui. 17 MaisyareAyao Amisye ama mo ratoe so ramaisy: Amisye pare,“Winyirati nawaino syene raija ntoa nuge nuganui,

maisyare Melkisedek amaisy.”✡18-19 Ananyao Musa mamo ranigwan to weye ama

ananyao mbambunin kobe jewen, mo vatane maugavereAmisye aije ramu. Ama ananyao mbea marudi weyemo vatane maveti umamai no Amisye amune raije ramu.Wemi mbewar Amisye po ananyao wusyine umaso ra-paya, yara soamo Po unanuijo wanyine raroron indamuwande wamararai Ai. Weaveti wansanaveano unanuijowanyine so ramen weye ama kove mo kovo ananyaowusyine rakivan.✡ 7:17 Mazmur 110:4

Page 20: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 7:20 20 IBRANI 7:2720 Arono syeno wanyine sop, wepirati Yesus, seo be

syembe, Amisye po raurairive Ai pare indati be syembentoa nuge nuganui. Weramu syeno kaijinta onawamoAmisye po raurairive mai tai maisye jewen. 21 Amisye poraurairive patimuve Yesus ai arono seo be syembe pare,“Risyirati Amisy, Syo urairije so raokaisy:‘Winyirati nawaino syene raija ntoa nuge nuganui.’

Syo urairije so ranigwane ramu, yara riteto raitawan.”✡

22 Amisye purairive Yesus ai tai maisy, weti Yesus opibewar wamo raen tugae urairijo wanyine somamo ngkodave mo urairijo wusyine rakivan.

23 Umba syo ayao kaijinta raura tavon taiso: Syenovaroro Lewi onawamo wanui arono wusyinoe mansananava unumeso, weramu wene nande mansai tenambe.Arono inta kakai, wea umba kaijinta po anigwan besyembe akato. 24WeramuYesus pamo kova nuge nuganui,weti vatan inta po anigwan be syembe akato jewen, yaraPo anakero syene raijar tutir. 25 Yesus opamo kova nugenuganui indamu payao terave nande Amisye ai wansai.Maisyare omai ti, Yesus bambunin indamu vatan tenambeare nawirati ude Amisye ai weye wanave Yesus ai we-nawamo Po mansapaya kakaije rai no naiso muno ntoanuge nuganui.

26 Yesus opamo Syeno Titi wepirati po wansaeranandeti mamaisy. Weye Opamo anuga ndandinit, ayao kakaimeweno Ai. Amisye po auguje no vatano wo ayao kakairave awa yasyine raora, Po aijaseo indamu Apa tuna raijemamo ntiti rave no munijo ntiti rai. 27 Yesus opamo posyeno titi kai rui vayave mansamaisye ramu. Onawamowo maere rameseo Amisye ai masyote yanteter indamuayao kakai rapaya, manasyimbe taune awa ayao kakai✡ 7:21 Mazmur 110:4

Page 21: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 7:28 21 IBRANI 8:5rai umba kawasae awa rai tavon. Weramu wama SyenoTiti Yesus po anakotare rameseo Amisye ai masyote yan-tetere jewen, yara Po taune anasine raunande indamukakai omamo intabo kobe, umba ama kove ntamija nugenuganui. 28 Arono wusyinoe Amisye po Ananyao Musaraugaje, vatano nanawirati maijasea syeno titi rai on-awamo vatan bayave nawa, awa ayao kakaije no mansai.Ananyao Musa ntamija nugoenta rave, umba Amisye pourairijo wanyine raugaje akato, Po raurairive patimuveApa Kavo ai indamu Po aijaseo syeno titi rai. Wama SyenoTiti Yesus sopamo anakotaro ngkakainoanive meweno Ai,yara Opamo mamai dave noa nuge nuganui.

8Yesus Kristus opamo wama Syeno Titi pije

1Mbe mobe ti syayao dai jakato mi som: Wama SyenoTiti tuna no Amisyo Titi anem ngkove rai no munijo ntitiindamu be akarive atavon. 2 Po apa anakero syene raijano Yavaro Amisye ama Tanoano Ndandini Dave rai no nomunijo ntiti. Omamo yavaro tugae wansambayambe rai,omirati vatane wo raijaromaneme rai jewen, yara Amisyetaune po ranari.

3 Anakero raugaje syeno titi ai no taiso: po vatane awaanakotaro wo raugavere raunanto Amisye ai, muno pomaere rameseo Amisye ai mansamarom tavon. WamaSyeno Titi Yesus po ana inta raunande Amisye ai tavon.*4 Arono Yesus no no mine vone so rai, Opamo awainosyene jewen, weye syeno Lewi una to, onawamowomaererameseo Amisye ai mamaisyo Ananyao Musa rai. 5 SyenoLewi umaso awa anakero wo raijare mamo maisyareraname vayave ma, mbe rarorombe anakotaro no nomunijo ntiti rai. Weye wasaemen arono Amisye po Musa* 8:3 Yesus apa ana po raunande Amisye ai mi som: Po taune anasineraunande indamu kakai (7:27).

Page 22: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 8:6 22 IBRANI 8:11atutir po randumo sambaya ranari, po raura aje ai taiso:“Inya! Winyo ranari mamaisyo Syo rarorono nai no unaterai ramai dave.”✡ 6 Weramu anakero raugaje Yesus aimamo ama kove ntiti rave, weti mamaisyo anakero syenoLewi awa rai jewen. Weye urairijo wanyino Yesus poraokaisy omirati ngko dave mije, mo urairijo wusyinoMusa po raugave rakivan. Weye urairijo wanyine mokovo manakoe raugav, yara urairijo wusyine ama kovemamaun.

7 Ranivara urairijo manasyine mamo mamai dave toratire, weamo urairijo wanyine† mamo nde akato ramu.Weramu urairijo manasyine mamo mamai kobe rainy.8 Muno Amisye po ayao kakai raen no Apa kawasaemansai, weti Po raura pare:“Wadanide! Arono ama masyoto nde nande,

indati Risyo urairijowanyine raokaisyo Israelmansaimuno susyo Yehuda mansai.

9Urairijo namije mamo mo urairijo Syo raokaisyoawa anene mansai no wusyinoe ramaisye jewen,

arono Syo mansaugavuje munijo aro Mesirraora.

Onawamo usai Sya urairi idaugaje mansai rai jewen.Wemi mbewar inakirive mai.

10Weramu Risyamo syare syo urairijo wanyine raokaisyovatano Israel mansai no masyoto rijat no taiso:

Indati Syo sya ananyao raugasya no awa anawo ratantonarai

muno Syo ratoe no manuga rai.Indati Risyirati awa Amisy pi Risy,

muno wenawamo Sya kawasae nanawije.11Weti indati wo awa arakovo yavaruga✡ 8:5 Keluaran 25:40 † 8:7 Ayao Yunani no naiso mo ratoe mare,“urairijo jirume.” Urairijo jirumemamaisyo urairijowanyine rai, wemi Yesuspo raugav. Yara urairijo manasyine mamo Ananyao Musa, wemi raugajewusyimbe.

Page 23: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 8:12 23 IBRANI 9:5muno awa arakovo kaijo rui vayave

mansanyao akatoe ramu indamu wo rinaen.Weye vatan tenambe indati wo rinaen:

vatano mamaun muno vatano akokoe nao tenambe.12 Indati Risyamo syo awa ana wo raveti ngkakai rapaya

mansai,muno inakari makato irati awa ayao kakai rai jakatoe

ramu.”✡13 Soamo Amisye po urairijo wanyine raura, weye pare

urairijo manasyine mbe wusyimbe to. Weti urairijomanasyine rapaya ra ntami.

9Randumo sambaya muno koano sambayambe wusyin

1Amisye apa urairijomanasyin po raugaje Apa kawasaemansaimamomokoano sambayambeAi raura kakavimbemuno mo mansanyao indamu randumo sambaya ranari.2Weti wo randumo sambaya ranari, ama tanoane jirum.Tanoano usye rawainamo Tanoano Ndandinit. Yawainyeinta ntuna no tanoano namije rai, muno meja tavon,wemirati anaisyo roti raunanto Amisye ai ntuna amavone rai.✡ 3 Tanoano jirume mamo kaene ransawa amaunsanda rai. Tanoane so ama tame mi Tanoano NdandiniDave. 4Tanoano namije mamo tewa oramo emasije veanoranari ntuna rai, indamu syene wo kemenyano mbovoveramero rai. Muno Kasyamo Urairi Amisye ntuna no naijetavon, omamo emasije veano ratavan tenambe. Kasyameumaso ama uga mamo anakotare so randi rai: anomanoemasije, wemirati anaisyo manna raugasya ntuna amauga rai; muno Harun apa isyo ama isyume ntipu rai;muno orame vasye jirum, namirati Amisye apa ananyaoabusyin ratoe rai ntuna rai.✡ 5 Muno kasyame umaso✡ 8:12 Yeremia 31:31-34 ✡ 9:2 Keluaran 25:23-40; Imamat 24:1-9✡ 9:4 Keluaran 16:33, 25:10, 30:1; Bilangan 17:8; Ulangan 10:3-5

Page 24: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 9:6 24 IBRANI 9:11ama vone mamo ana akokoe jirum, yawainamo kerub,yatotovo naito Amisyemansanyi, Amisye apa varo ngkovontiti ntipu aya yasyin. Muno aya pepake raneka sea nokasyame ama vone raora. Ama vone so ama tame mirati“ayao kakai rapaya.” Weramu soamo syo anakotare soraura tenambe jewen, yara idaura tumaimbe.

6 Weti randumo sambaya muno ama anakotaro nono ama uga rai mamo ratayao no tai maisy. Masyoteyanteter syene wo awa anakere raijar no tanoano usyerai. 7Weramu tanoano jirum, namirati rawaino TanoanoNdandini Dave, omamo syeno titi obo pi siso rai. Munoapa siso rai mamo tume intabo, siso rai intabo vayave.Arono rui siso rai, po maere ama mavu raugav, indamupo raunanto Amisye ai taune apa ayao kakai rai munokawasae awa ayao kakai rai, namirati wo rave weramuwantatukambe omamo ayao kakaije ma.✡ 8 Maisyarewemaisy, Anawayo Vambuninemo raroronmare ranivararandumo sambaya wusyine umawe ta nteta nene munourairijo wusyine mbe tanamamoambe vatane mansaijanene, weamo vatane usisa no Tanoano Ndandini Daverai kakai. 9 Umaso mbe ananeneabe wansai no masyotounumeso, ama ine no taiso: maero rameseo Amisye aimuno anakotaro kaijo raunanto Ai mo vatane mansanugaravera ngkakavimbe ramu. 10Ananyaowusyinemo koanoanaisye raugaje, muno koano mana, muno koano man-akea rarondom indamu usambayambe; weti koane so novatane manakea vone obo rai. Vatane utavondi ananyaowusyine umaso rai java Amisye po apa ananyao wanyineveano ranigwan.

11 Yesus Kristus opamo de indamu be Syeno Titive pourairijo wanyine ama kove raugavo wansai. Soamo wamaSyeno Titije so siso no yavaro sambaya munijo ntiti raito, omi mamai dave muno ntiti jirati randumo sambaya✡ 9:7 Imamat 16

Page 25: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 9:12 25 IBRANI 9:16-17wusyine umawe rakivan. Weye Apa yavaro sambayamamo no no mine so rai jewen muno vatane wo ranarijewen. 12Muno Kristus opamo siso no Tanoano NdandiniDave rai. Weramu Po kambine, sapijo tuvane awa mavuraugave ramu. Yara Po taune apa mavu raugav, Poraunande intabo kobe indamu Powama ayao kakai rapayangkakavino wansaija nuge nuganui. 13Ananyao Musa morauramare vatano are nawirati awa ayao kakai nggwambemansai no Amisye amun, weamo kambine, sapijo womaotar awa mavu rakapaputinaje manakea rai, muno wosapijo tuvane ramer ama kapume rataopondi manakearai tavon indamu mo marondoma ukakavimbe.✡ 14 YaraYesus Kristus apa mavu mamai dave, mo mavu umawerakivan, weti mo ayao kakai wansanuga so rarondom tingkakavimbe vintabo indamu wamanapatambe Amisyonoa pitawabe ai. Weye Kristus, wepirati apa ayao kakaimeweno Ai, Po taune anasine raunande indamu kakai,Apa mavu nsororopo wansai, omamo raurata irati anako-taro rameseo Amisy ai. Anawayo Vambunin, wemirati nopitawabe, Omi mo vambunine raugaje Kristus ai indamuPo anasine raunande kakai.

15Wemi mbewar ti Kristus po urairijo wanyine umaweraugav, indamu Opamo be marimbe Amisy ai munovatane mansai. Wirati indamu vatano are nawiratiAmisye pomawain, onawamo awaura Apa kovo ngko davePo raurairive rai, wemirati noa nuge nuganui. Anakotareso ndenandeweyeKristus kakai to, Apa kakaijemovatanemansapaya irati awa ayao kakaijo wo rave arono urairiwusyine ta ntami we.

16-17 Vatano mine so wama koane inta maisyare so:Ranivara vatane inta apave ananuge inta rai umba bekerpare po raugakaje apa arikainye mansai arono wenenande ai, weamo po apa bekere ratoe nyovara wao inta rai✡ 9:13 Imamat 16:3, 15-16; Bilangan 19:9

Page 26: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 9:18 26 IBRANI 9:23wusyimbe indamu arono apa masyoto wene nde toyamovatane wo apa ananuge raosor mamaisyo apa bekereumawe rai. Weramu arono vatane umaso ta tunananene, weamo apa ananuge raosoro apa arikainye mansairainy. 18Weti koane umaso mo raroron: Vatane inta apawene omirati mo apa urairijo po ratoe raveti mamaisy.Muno Amisye apa urairijo manasyin maisyare wemaisytavon, weye wene intamo raokaisy aronomavu nsororop.No taiso: 19 Manasyimbe Musa po Amisye apa ananyaoraura kakavimbe vatano Israel mansai vintabo. Umbapo sapijo tuvan inta aubaisy, muno kambino anya intatavon. Musa po aya mavu raugav, po mana veano raroyar.Umba po maere ama ananemane ransukapo umbai intarai daugasyo daunsundi mavu so rai, po rakapaputinajebukugo mo ananyao Amisy ratoe ama vone rai, munovatano Israel makari rai tenambe. 20UmbaMusa po rauraaje Israel mansai pare, “Somamo mavugo mo Amisyeapa urairije so raokaisyo wasai pare indamu wabeta Apaananyao rai tenambe.”✡ 21Maisyare wemai tavon, Musapo mavu rampapato randumo sambaya rai muno amaanakotaro ratayao sambaya rai rai vintabo. 22 AnanyaoMusamomavuge rauramare kavintare anakotar tenambemamo mavuge mirati mo rarondoma ngkakavimbe. Wetiranivara mavuge inta raugaje jewen, weamo vatane awaayao kakai mamo rapaya ramu.

Kristus po anasine raunandea kakai intabo kobe indamu Povatane awa ayao kakai rapaya

23 Randumo sambaya umawe muno ama anakotarontuna ama uga rai omamo raurata anakotaro kakui nono munijo ntiti rai. Anakotaro mine somamo maereawamavu raijasea ngkaputinaje rai indamungkakavimbe.Weramu anakotaro kakui no nomunijo ntiti ngkakavimbe✡ 9:20 Keluaran 24:8; Markus 14:24

Page 27: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 9:24 27 IBRANI 9:28omamo maere awa mavu mi mo rarondoma jewena, yaraKristus apa mavu, wemirati ntiti rave mamaisy. 24 WeyeTanoano Ndandini Dave vatane wo ranari umawe mamoKristus siso rai jewen, weye wemamo mbe ranamevevayave irati yavaro sambaya tugae no no munijo ntiti rai.Yara Kristus siso munijo ntiti rai, soamo payao wansai noInjayo Amisy amune rai.

25 Syeno titi Yahudi nawamo tume yanteter usisa noTanoano Ndandini Dave rai indamu wo maere awa mavuraugav wo raunanto Amisye ai. Weramu wama Syeno TitiKristus opamo po taune apa mavu raugav po raunanto.Muno daunanto, daunanto rijati jewen, yara intabo kobe.26 Weramu ranivara Kristus po anasine raunanto tutirdatire, weamo Apa siuri ti kakai omamo nande tutirkobe no arono Amisye po nuge so ranari kobeyoea ndenande no naiso. Wakoe! Omamo mamaisye ramu! YaraKristus de nomine so intabo kobe aronomunije ama akarimararaije so, wirati Po anasine raunandea kakai indamuPo vatane awa ayao kakaije rapaya. 27 Amisye po vatanewansapatimu wangkakai mamo intabo kobe. Mewento, marane mamo Po wansanajo wama ana wandave raiindamu Po ayao mamaisye rapatimugo wansai. 28Kristuskakai intabo kobe tavon, Po anasine raunandea kakaiindamu Po vatano wanui awa ayao kakai ranawan. Indatipakare intabo akato no mine so rai, omamo indamu Poayao kakai ranawan akatoma jewen, yara indamu Po koveraugavo vatano rui nawirati wo anyute mansai indamuusisa Apa muni kove rai.

10Yahudi awa anakotaro wo rameseo Amisy ai mo ayao kakai

rapaya kakai, yara Kristus apa mamaisy

Page 28: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 10:1 28 IBRANI 10:81 Ananyao Musa mbe ranameve anakotaro ngkovo

makanande rai. Ananyao Musa maisyare raname ra-maisy, yara anakotaro kakui ngkov no irati Kristus ai.Mamaisyo Ananyao Musa raijamo, anakotare rameseoAmisye ai omamo vatanewo rave tume yanteter. Weramumo vatano ude usambayambe umaso maveti umamaisyoAmisye amune raije ramu. 2 Ranivara mo vatano usam-bayambe nanawije awa ayao kakai rarondom tugae ratire,weamo awa ayao kakai wo ranaun no manuga rai mamomewen to. Muno ranivara anakotaro rameseo mo awaayao kakai rarondom datire, weamo vatane wo anakotarerameseo tutibe tume yantetere ramu. 3 Weramu wan-daenemamo awa sambaya wo anakotare rameseo Amisyeai tume yanteter namije mo maveti makari makato iratiawa ayao kakai wusyine rai. 4Weye sapije, kambine awamavu mamo mo ayao kakai rapaya kakai.

5-7Wemimbewar arono Kristus de nomine so, Po raurananto Ajayo Amisye ai taiso pare:“Injae Amisy, Winy nanuga no irati maero raotar muno

anakotaro vatane wo raunanto Nai raije ramu.Vatane wo maere rameseo Nai muno wo ama mavu rau-

nanto indamu ayao kakai rapaya,omirati mo nanuga raveti ranayanambe kobe jewen.

Yara rinanasine somamo Nyo ratayao indamu Syo rau-nanto.

Weti Syo raura syare, ‘Injae Amisy, Risyi so!Ride indamu Syo Nya mbekere rave mamaisy,

maisyare Nya bukuge mo rinaura no ama ayaomo ratoe rai.’ ”✡

8Kristus apa ayao umaso ama ine no tai rui? Manasyimbepayao pare, “Injae Amisy, Winy nanuga no irati maeroraotar muno anakotaro vatane wo raunanto Nai raijeramu. Muno maere rameseo muno ama mavu raunanto✡ 10:5-7 Mazmur 40:6-8

Page 29: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 10:9 29 IBRANI 10:14indamu ayao kakai rapaya, omirati mo nanuga ravetiranayanambe kobe jewen.” Weramu Ananyao Musa movatane manyao indamu wo koane umaso rarijat tenambe,weti Kristus apa ayao noare rui? 9 Umba Po rauranakato pare, “Injae Amisy, Risyi so. Ride indamu SyoNya mbekere rave mamaisy.” Ayao umaso mare ananyaowusyine mamo rapaya ntami to. Muno ama koanoanakotare rameseo muno ama koano mavu raunantoAmisye ai omamo rapaya tavon. Umba Po ranigwan akatopamo Kristus taunep. 10 Weti Kristus po Amisye apabekere rarijat ti Po taune anasine raunandea kakai, Poraunande intabo kobe. Apa ana po rave so mo wamaayao kakai rapaya wansai ti wangkakavimbe ntoa nugenuganui.

11Arono ananyao wusyin raijoe, syeno Yahudi nawamousai no tewa orame ama usye rai indamu wo anakotareraunanto Amisye aijo kawasae mansai. Masyote yanteterwo anakere umaso raijar akato tutir, weramu wo raijaramarudi, weye anakotaro rui vayave wo raunanto Amisyeai mamo mo ayao kakai rapaya kakai. 12Weramu Kristusapa ana po raunanto Amisye ai mamo Po rave intabo kobearono Po taune anasine raunandea kakai indamu Po ayaokakai rapaya. Muno Apa kakaije umaso mo kove raugavovatane mansaija nuge nuganui. Arono Po apa anakereumaso raijara mewen to, umba seo no munijo ntiti rai,tuna no Ajayo Amisy anem ngkove rai indamu be akariveatavon. 13 Soamo Kristus tuna no naije Po ranyut avaAmisye po apa marova maveaje no Kristus ajo ate rai,✡indamu Kristus be akarive mai. 14 Po anasine raunande tikakai intabo omamo mo vatane maveti umamai dave noAmisye amune raija nuge nuganui, nanawirati awa ayaokakai manuga Po rarondom indamu ndandinit.✡ 10:13 Mazmur 110:1

Page 30: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 10:15 30 IBRANI 10:22

15 Muno Anawayo Vambunine mo raura kakavimbewansai mare anakotare umaso mamo no rai tugae. Amaayao no taiso:16 “Amisye po raura pare:‘Risyamo syare syo urairijo wanyine raokaisyo Sya

kawasae mansai no masyoto rijat no taiso:Indati Syo sya ananyao raugasya no manuga rai

muno Syo ratoe no awa ana wo ratantona rai.17 Indati awa ayao kakai muno awa ana udave mamune

mamoinakari makato inta rai jakatoe ramu.’ ”✡

18 Soamo Amisye po wama ayao kakai rapaya to, wetiindati wamo anakotare rameseo Ai maisyare wusyinoeramaisy akatoe ramu.

Kristus po unanuije raneka indamuwansisa Amisye amunerai

19 Maisyare omai ti, sya arakove, wambambunin tiwansisa no Tanoano Ndandini Dave rai indamu wanantano Amisye amun. Yesus kakai ti Apa mavu nsororopowansai wemirati mbewar ti wanjanive jewen. 20Weye Pounanuijo wanyine inta rarae wansai, omirati wamo raitowanjaisyo rai. Weti kaene ransawa tanoane umaso amaunsanda raimowansaorai jakatoe ramu, yarawamo raronti wansisa kobe. Muno Kristus taune anasine rauratakaene ransawa umaso rai, weye Po anasine raunandeakakai indamu Po unanuije raneka wansai wansisa Amisyeai. 21 Weti wamaura irati Syeno Titi inta ai, Wepirati beakarive Amisye apa yavaruga mansai tenambe. OpamoYesus Kristus, muno Amisye apa yavaruga nawirati Apakawasae wam. 22 Weti wade wamararai Amisy ai wamasambaya rai, wansanuga tugaive rautan muno wamaanave ntindimu. Weye wama ayao kakai wansanuga rai✡ 10:17 Yeremia 31:33-34

Page 31: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 10:23 31 IBRANI 10:29mamo Kristus apa mavu mo rarondom, muno wansana-sine mamo mana ndandinite veano rayajam bintabo to.

23 Arakove, wamo Kristus aura wamare wansanaveamen, weti vemo wamamaundive Ai nora. Yara syarewama anave ntindimu, weye Amisye pamo teto Apa urair-ije rai tawan. 24 Syare wamo wansanyao vambinibe in-damuwamomuinye raroronmunowamoanangkove ravetutir. 25 Abo! Arakove inta wanunugambe usambayambeakatoe ramu, yara wo rapaya to. Arakove, syare wa-manunugambe wansambayambe Amisye ai omamo vemowandapaya nora! Yara syare wamowansanyao vambinibeindamu wansanuga mbambunin. Muno wamo rave tutirdave weye Kristus apa masyoto pakare raije mararai to.

Vemo wansakirive Kristus ai jinya muno wama anave Aijerapaya ntami jinya

26 Sya arakove, vemo wapo wapa anave Kristus aijerapaya ntami jinya! Weye ranivara wamo Apa ayaotugae raen to, weramu wamonayo rai jakato yara wamoayao kakai rave tutir, wea indati ana mo wama ayaokakai rapaya wansai omamo mewen. 27 Muno ranivarawansakirive Amisy ai tai maisy, indati wanjani daveweye ana mo wansanyut no wama usye mamo nami so:mangkeo Amisye pare po rapatimu vatano mine so man-sai, muno Apa tanamo mbadurur mo vatano umarovaveAi mansanen ti makanive. 28 Arono wusyinoe, ranivaravatane inta po Ananyao Musa rawatambe ti beto raijewen, umba vatane jirum dako mandei dako wo aenorai ti wo raura kakavimbe no awa akarije amun, weamomangke raugaje vatano napije ai. Apa ayao kakai umasomamo rapaya ai jewen, yara mangke raugaje ai indamukakai.✡ 29 Sya arakove, wadanide! Mangke wusyinoemaisyare wemaisy, weti wandaen vatano are nawirati✡ 10:28 Ulangan 17:6

Page 32: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 10:30 32 IBRANI 10:35wonayo Arikainyo Amisye ai indati awa mangke nandemai manakoe rave, mo mangke umawe rakivan bintabo!Yesus apa mavu omirati mo Amisye apa urairijo wanyineraokaisy, muno nsororop indamu mo vatano nanawijeawa ayao kakai rarondom. Weramu onawamo wo Yesusave arikaimbe, muno wo Apa mavu raura tantunawi wareomamo ana tamoene ma. Wo Anawayo Vambunine rauratantunawi tavon, Wemirati mo Amisye apa kove raugajewansai. Tugae, vatane wato indati mangke raugaje mai!30 Weye wamo raen Amisye wepirati po ayao so raurato pare: “Risyi syo kakai rasakinavo vatano wo kakairave mansai. Taune Sya varore mije, indati Syo awamangke raugajemai.” Muno Po raura tavona pare, “IndatiSyo sya kawasae manajo awa ana udave ti ngkov munongkakai rai.”✡ 31Wakoe! Wanjani dave vemo Amisyo noapitawabe Apa mangke maje wansai!

32 Syare wasaemen wapa wusyinoe rai arono ayao kovembaro wasanuga rai. Arono naije wapanave Kristus aito, umba siurijo manakoe nande wasai weramu wasa-tawandi panyoambe rai tutir. 33 Intanamo vatane wowasakaajianmuno wowasave tatugadi no vatano wanuijemansamun. Muno arono vatane wo wapa arakovowanave mave tatugadi, watavondi wasiuri wapa arakoveso matavon. 34 Arono wo wapa arakovo wanave Kris-tus aije inta mausiso makova tanoano makova rai to,wasaemeno mai ti wapo maeranande. Arono wo wapaananuge raugavo wasaora tenambe, weapamo waparijeramu yara wasanayanambe, weye wapo raen indati wea-paura ananugo ngkovo ntiti rai, omamo ntamija nugenuganui.

35 Maisyare omai ti, vemo wapo wapa anave rapayanora! Yara wasanuga ntindimu wapa anave rai, wea✡ 10:30 Ulangan 32:35-36; Roma 12:19

Page 33: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 10:36 33 IBRANI 11:4indati Amisye po ama ine raugaje wasai. 36 Weti syarewasatawandi indamu wapo Amisye apa bekere rarijat,wirati indamu Apa ana po raurairive indati wapaura rai.37Maisyare Ayao Amisye mo ratoe mare:“Masyote mamo soa nggwaravainy akatoe ramu,

yara kavinta nakato Vatano wapo anyute de nande.Opamo de maneai jewen.

38Muno vatano nanawirati umamai no Inamune raiindati ukova nuge nuganui weye wanave.

Weramu are nawirati makirive Rinai,indati inanayanambe mai jewen.”✡

39 Sya arakove, wamamo vatano mansakirive Amisy aiti ukakai nawirati wama jewena. Yara wamamo vatanowamanave kobe, weti Amisye po wansapaya kakaije raiindamu wangkova no tawan.

11Aneno wusyine awa anave Amisye ai

1 Arakove, anave mamo maisyare so: wansanugantindimu Amisye ai, wamare anakotaro wansanaveramene mamo indati nande wansaneme rai, muno anaraeno wansami rai ma jewen, wamo raen omamo notugae. 2Wama aneno wusyine awa anave wemi mbewarAmisye anayanambe mai.

3 Muno wama anave wemi mbewar wamo munijetename so raen wamare Amisye pi po ranari anamote borai. Muno ana raeno wansamije rai jewene omirati Poraveano ana wamo raeno wansamije rai so ranari.

4 Aneno Habel apa anave mbewaramo po maere intaraotar po rameseo Amisye ai. Apa ana po raunanto Amisyai mamo ngko dave, yara apa anuijo Kaina apa mamaisyeramu. Amisye anayanambe Habel apa ana po rameseo✡ 10:38 Habakuk 2:3-4; Roma 1:17; Galatia 3:11

Page 34: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 11:5 34 IBRANI 11:9Aije rai muno Po apa anave raen, weti pare, “Habel mamaino Rinamune rai.” Habel opamo kakai to, weramu ndeaunumeso apa ana po rave ngkino wansai tutir, weye apaanave mbe unanuive wansai.✡

5 Aneno Henok apa anave wemi mbewar wene nandeai ramu, yara Amisye de po augavo anasino kovo rautantenambe to no munijo ntiti. Weti vatane wo akanijamarudi, unanta ai jewen, weye Amisye po augavetoto. Ana nande ai som, Ayao Amisye mo ratoe marearono Henok aijaseo rainyamo opamo vatano Amisyeanayanambe ai. 6 Weramu vatano apa anave meweno aiopamo po Amisye anuga raveti ranayanambe ramu. Weyeare pirati beker pare demararai Amisye ai, opamo panavepare Amisye pamo no tugae, muno panave pare Amisyeindati po kove raugaje vatano are pirati po akani Ai.

7 Aneno Noak apa anave mbewar ti beto Amisye apaayaowe rai. Weye Amisye po ana nande no masyoto rijateraura Noak ai wusyimbe to pare manayam akoe indatinjamo mine vone so rai vintabo. Noak beto Amisye ai tipo nyomane inta ranari indamu wepe apa yavaruga naweusea rai ti umanutu ramu arono mana nseparo munijerai. Noak panave kobe Amisye ai, weti apa anave mbewarAmisye po raura pare Noak opamo mamai no Amune rai,yara Po mangke raugaje vatano mine vone so mansai.

8 Aneno Abraham apa anave mbewar ti beto Amisyeai arono Amisye po awain indamu to no munijo kaijintarai, purairive pare, “Abraham, indati Syo munijo namijeraunande nai indamu winyaura rai.” Weti Abraham pujetaune apa munije raora, poroto kobe, weramu apa torai mamo pantatukambe rai.✡ 9 Muno Abraham apaanave mbewaramo arono nande no munijo Amisye poraurairiveowe, opamo tuna no naije maisyare vatano✡ 11:4 Kejadian 4:2-10 ✡ 11:8 Kejadian 12:1-5

Page 35: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 11:10 35 IBRANI 11:16marano de amaisy. Abraham tuna no randume intarai, muno apa kavo Isak muno apa ajavi Yakob itantunarandume rai tavon. OnayamoAmisyepo apaurairi umaweraugaje yai tavon indamu ayauramino namije rai tavon.✡10Abrahampamo atawandi tutir, weye apa ana po ranyutemamominonamijema jewena, yara beker tuna nomunijoAmisye po ranari nomunijo ntiti, wemirati ntunamatuveno tawan.

11Abraham apa anave mbewar apa arikainye inta aenoai. Weye Abraham opamo be vatan anuive rave to munoapa anamu Sara omamo wanya nte bayave ma, weramuAmisye po vambunine raugaje yai indamu yo arikainyeinta avaki. Weye Abraham panave mbambunin no anugarai pare Amisye teto Apa urairi rai mamai kobe. 12 Tugae,Abraham opamo be vatan anuive to, anasine mbambuninakato indamu po arikainye mansaen omamo mewen to.Weramu vatan intabo umaso pamo bakipambea apa susyentapekan, awa wanui ratore kakai, maisyare tumo naumowarae ramaisy muno nayavo ntuna no mayane waraveramaisy.

13 Vatan tenambe umaso wanave kobe yava wene momauga to. Wo anakotaro uma Amisye po raurairive-owe raijare ramu, weramu manayanambe weye weratowo urairije ama masyote raen nggwaravaimbe to. Woraura kakavimbe ware, “Reamamo reana nomine vone somaisyare vatano marano ude mansamaisy.”✡ 14 Vatanowo raura taije maisy wo awa muni tawane rakani indamuuna rai. 15 Weramu awa munijo wusyino wuje raoraomamo makari makato rai ramu. Weye ranivara ubekeroawa munijo wusyine umaso rai ratire, weamo mawesowakata rai. 16 Yara mansanuga nto irati munijo kaijintarai, omamo no no munijo ntiti, ama kove mo munijo✡ 11:9 Kejadian 26:3, 35:12 ✡ 11:13 Kejadian 23:4; 1 Tawarik 29:15

Page 36: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 11:17-18 36 IBRANI 11:23wusyine ama rakivan. Weti arono wo Amisye awaino awaAmisy, weamo Amisye samanemaije ramu, weye tugae Pomunije inta ratayao mai no munijo ntiti rai.

17-18 Abraham apa anave mbewar po apa kavo Isakaugav indamu po ameseo Amisye ai, indamu Amisye poAbraham apa anave raen omamo tugae rako? Amisyepo raurairive Abraham ai to pare, “Indati nya kavo Isaknapiso Syo atayao indamuwinanto irati susyo idaurairivenai we rai.”✡ Amisye purairive tai maisy, weramu Abra-ham panatatayaube indamu po apa kavo intabo umasoaotar po ameseo Ai. 19Weye Abraham po ratantona pare,“Ranivara Isak so kakai, wea indati Amisye bambunin poaijaseo kovakato.” Abraham pare beramu po Isak aotar,umba Amisye po apaya kakaije rai, weti somaisyamokovakato no wene rai.

20 Umba aneno Isak apa anave mbewar po Amisye apakovo makanande raurairive apa kavo Yakoba pe Esaua peyai.✡

21Aneno Yakob apa anave mbewar irati arono be vatananuive to ti pararai kakai rai, po aneme raijaseo pokove raugaje Yusup apa arikainye jirume yai. Umbasambayambe beaje Amisye ai, teta nanto saroro apa isyorai.✡

22Aneno Yusup apa anave mbewar arono pararai kakairai, po vatano Israel awa wuje no Mesir raura wusyimbe.Muno po ayao inta raura tavon indamu arono indati wuje,wo apa pae raugav tavon.✡

23 Anave mbewar arono Musa avakija jewen, apa vatananui yo angkokaibe embae mandei, weye yo aen opamoarikainyo ko dave. Arono naije Akarijo Titi Firaon apa✡ 11:17-18 Kejadian 21:12 ✡ 11:20 Kejadian 27:27-29, 39-40 ✡ 11:21Kejadian 47:29-48:20 ✡ 11:22 Kejadian 50:24-25, 13:19; Yosua 24:32

Page 37: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 11:24 37 IBRANI 11:31ayao maje indamu vatano Yahudi awa arikainyo anyamano aje maubaisy tenambe, weramu Musa apa vatananui yo Firaon apa ayao so rasyanive ramu.

24 Musa apa anave mbewar arono panakoe to, ponaeFiraon apa ajavi waino aiji. 25Weti Musa tuna tutir no Fi-raon apa yavare rai jakatoe ramuweyeponae tavondi ayaokakai ama marinsene raiji weye ama marinsene ntamijanugoenta ramu. Yara po raura patimuve indamu tavondiAmisye apa kawasae awa siurije rai. 26 Musa po munijoMesir ama romane ratantona ramu, pare ama ngkovemamo mamaun. Yara po siurije ratantona pare ranivaravatane wo aura tantunawi weye anaveano Mesias amen,ama ngkove mamo manakoe. Weye apa ana po ranyutemamo kovo Amisye indati po raugaje ai no masyoto rijat.

27 Musa apa anave mbewar puje munijo Mesir raorati to kobe, yara po akarijo Mesir apa pari rasyaniveramu. Muno atawandiweye poAmisyo vatanewamo aenowansamije rai jewen aen to. 28 Muno Musa apa anavembewar beto Amisye apa ayao rai, weti po vatano Israelmansanyao indamu wo maero domba apa mavu veanoawa yavare ama unsanda uje raiman indamu arono naitoAmisyo po wene raugav paje no munijo Mesir, vemo poIsrael awa arikainyo ananuiny maubai nora. Maisyareomaisy, Musa po vatano Israel manyao indamu wo OnoPaska rave.✡

29 Vatano Israel awa anave mbewar wo Mayano Ni-jam raotar maisyare wanya no mino ngkanene rai weyeAmisye po mana umaso ratugar. Weramu arono vatanoMesir wo mawatan ava ware wo raotar tavon, naije kobemayane mbuvar akare mo matatu vintabo ti umanutu.

30 Muno vatano Israel awa anave mbewar, munijoYeriko ama yan akoe mandamisy arono usarirae daijamasyote kaururum. 31 Anave mbewar wanya anaerer✡ 11:28 Keluaran 12:1-14

Page 38: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 11:32 38 IBRANI 11:37Rahap ngkakai jewen arono ama munijo Yeriko umasomandamisy muno vatano wonae ubeta Amisye ai ugwe-nen bintabo. Weye Rahap so manave Amisye ai ti movatano Israel nanairati ije yo munije ranyanyuti yaugavinya no ama yavar, mo yaeranande.

32 Wakoe! Ranivara syare syo wama anene awa anaveAmisye aije ratodi tenambe, indati syayao nggwaravaindave! Maisyare Gideon, Barak, Simson, Yepta, Daud,Samuel muno anawae Amisye tenambe. 33 Weti wamaanene awa anave mbewar ti:

wo akarijo titi munijo marane mapinde;wo ana mamaisye rave no munijo ube akarive raije rai;wo anakotaro Amisye po raurairive mai raija to;wo makeo singa ansopi ti po matao ramu.34 Wo tanamo mbadurure rapamo ti mo mansanene

ramu;unajiv ti awa marova wo maubaisyo awa anaiyu rai

ramu.Manasine mayondi, weramu Amisye po vambunine

raugaje mai.Usisa marova rai, Amisye apa vambunine rautan, ti wo

awa marova marane mapinde.35 Anave Amisye ai mbewar wanya inta nawamo awa

arikainye ukovakato nowene ama uga rai. Vatano kaijintaonawamo wanave ntindimuve Amisye ai arono vatanewo mansewabe. Wo awa siurije umaso rawatambe ramu,weye ubeker ukovakato namirati kovo munijo ntiti oborai. 36 Inta nawirati awa anave mbewar vatane wanaikebemai muno wo manepati. Kaijinta onawamo maokaisyowaijo besi rai, mausiso makova tanoano makova rai.37 Inta nawirati orame rave maepara ugwenen; intanawirati gergaji rave maotara ugwenen;* inta nawamo* 11:37 Yahudi awa ayao wusyine mare anawae Yesaya pamo gergaji raveaotar ti kakai.

Page 39: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 11:38 39 IBRANI 12:2maubaisyo omake rai. Inta wanya awa ansuno dombamuno kambine ama kea rautan, awa ananuge mewenomai, muno vatane womansave tatugadi muno womanse-wabe. 38 Unajiv no nugo vabukane vono maninimbemuno usea wasya no unate rai. Awa yavare mewenomai, yara usisa unaki no tinda muno atentemo rui miunanta rai. Vatano ko dave umaso wo Amisye anugaraveti ranayanambe, weti wo vatano mine so mansakivanbintabo.

39 Anene umawe wenanawamo Amisye anayanambemai tenambe weye wanave no tawano Ai. Weramu aronoonawamo una no mine vone so rai, wo anakotaro umaAmisye po raurairiveowe raijare ramu. 40Wo raijare ramuweye Amisye beker po kovo ngko dave inta ratayao wan-sai. Amisye apabekeremi som: pareApa anapo raurairiveaneno wusyine mai indati nde nande arono wantavondimai indamu wenawe wamaura rai kava. Wirati anenowusyine maveti umamai dave wansatavon.

12Wansatawandi wantavondi unanuijo Amisye po ratayao

wansai rai1 Sya arakove, vatano wusyine umaso wanui rave wo

wansakijani, awa anave mbambunin mbe unanuive wan-sai indamu wantavondi Amisye ai kobe tavon. Wetiwade wamo ana mangke wansai rapaya ntami, munowamo ayao kakai rawatambe, wemi mo wansamune ran-sosobe. Yara wansatawandi wantavondi unanuijo Amisyepo ratayao wansai rai, maisyare vatano wansanan pa-nyoambe mansamaisy. 2 Muno syare wansami nteteroYesus obo ai, Wepi po unanuije rausiso wansai indamuwamanave, muno Wepi po wansaeranande wama anaverai no manasyin ava nto ama marano matu wansai rai.Yesus atawandi siuri rai no inyo kapite rai, muno Po

Page 40: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 12:3 40 IBRANI 12:7rawatambe ramu. Kakai no inyo kapite rai omamo mbesamaneve,* weramu Yesus po samane umaso ratantonaramuweye kovo indati nande nomarane obomi Po ratan-tona. Soamo tuna no Injayo Amisy anem ngkove rai nomunijo ntiti indamu be akarive atavon. 3Wasaemen iratiYesus apa siurije rai, Opamo siuri arono vatano awa ayaokakai ntapekanomai umarovaveAiwo ave tatugadi. Syarewasaemen Apa siurije rai indamu arono siurije nandewasai, vemo wamayondi nora muno wasanuga mamaunnora. 4Weyeweamarovave ayao kakaimowasatopane rai,weramu wapa mavu ntende rai jewen, muno vatane intawo wasaubaisye jewen. Weti syare weasatawandi tutir.

5Muno vemo wasanimari jirati Amisye apa ananyao sorai nora, wemirati Po raugaje wasai weye weapamo Apaarikainye nawirati weap. Apa ananyao no taiso:“Sya arikainy, syare wapo Sya ananyao raraniv arono Syo

wapa ayao kakai raura kakavimbe nande wasai.Vemowasanugamamaunnora arono Syowapa ayao kakai

raroron kakavimbe wasai.6 Weye vatano rimuinyo mansai nawamo Syo manepato

Sya ayao rai.Muno are nawirati Sya arikainye waino mai nawamo Syo

manepat indamu ubeta Sya ananyao rai.”✡7 Wamo raen ajae mine so wo awa arikainye manepat

arono awa anawo rave ngkakai, weti ajae inta pamo indatipo apa kavo anyanyut bayave jewen. Weti arono Amisyepo wansanepat, weamo wansatawandi rai. Weye ranivara* 12:2 Arono nugo Roma raijamo, ranivara vatane inta apa ayao kakaimamomamun dave, maisyare panaonoambe rako, po vatane aubai dako, weamopemerinta po mangke raugaje ai indamu kakai no inyo kapite rai. Ayao kakaimeweno Kristus ai, weramu arono kakai no inyo kapite rai, omamo mbesamaneve weye vatano wanui wo aen sawa ti wo rakarae ware opamo vatanomamune pa. ✡ 12:6 Amsal 3:11-12; Ayub 5:17

Page 41: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 12:8 41 IBRANI 12:14wamamo Amisye apa arikainyo waino wansai, weamo Powansanepat. 8 Muno Po vatan tenambe nanawirati Apaarikainye waino mai manyao muno Po manepat. Wetiranivara winyamo Amisye po nanepate jewen, omamomare winyamo Apa arikainyo tugae pi winya jewena.9 Wan tenambe wamaura ajae una no mine so man-sai, onawamo wo wansanyao muno wo wansanepat, tiwambeaje mai. Wambeaje wama injayo mine so mansaitai maisy, weti kove mamo wama Injayo no no mu-nijo ntiti, wambeta Ai rave arono Po wansanyao, wiratiwangkova nuge nuganui! 10Wama injae mine so nawamowo wansanyao muno wo wansanepat arono ta wambearikaimbea nenemamaisyo awa anawo ratantona ngkoverai. Weramu Amisye po wansanyao muno Po wansanepatomamo mamai dave, Po rave indamu ngkovo wansai,wirati wamamo vatano wansanuga ndandinit mo tauneanuga ramaisy. 11 Arono rui wama Injayo Amisye powansanepat, weamo wamoyov wama yorame rai. Wer-amu arono Po wansanepat, weamo ama marane mamomo kove so raugavo wansai: mo kovo saumane raunandewansanuga raimunomowansanyao tiwama anawandavemamaisy.

Ananyao raugaje vatano wanave mansai12 Maisyare omai ti, sya arakove, vemo wapa anave

mayondi nora muno wasanuga mayondi nora, yara wapowasanyao vambinibe ra wabambunin. Wasaurata irativatano pansanan panyoambe ti to siso amaisy, opamopo anemo mayondi muno apa vukano ntutare raijaseambambunin ti pansanan tutir. 13Muno syare wapo Kris-tus arijat sarokibe, wirati indamu vatano wo wasarijadenanawirati awa anave mayondi indati maijasea ubam-bunin. 14Syare wabeke dave indamuwasanuga nsaumanovatane mansai tenambe, muno wabeke dave indamuwasanuga ndandinit. Weye vatano manuga ndandinite

Page 42: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 12:15 42 IBRANI 12:20jewen indati wo Amisye aene jewen. 15 Weti wabekoberave indamu vemo inta nakirive Amisye apa kove rainora. Muno vemo inta nya pari ntipu no wapa yasyine rainora, weye vatano pari opamo maisyare moaro mamuneramaisy, weye po apa arakovowanui awa anave ransosobeti wo anakotaro ngkakainoanive rave. 16Vemo weapamointa nyo anaerere rave nora. Vemo inta nyonayo Amisyeapa kove rai nora, maisyare Esau amai nora. Esau opamoarikainyo anui pije ti arono ajayo Isak pare kakai, indatiapaura ajaya apa anakotare rai tenambe. Weramu ponayoapa kovo arikainyo anui umaso rai, yara po raunantoapa rijato Yakob ai, weye anuga ntento apa anaisye rai.17Umba masyoto rijat akato Esau po ajaya anajo indamupo apa kove raugaje ai. Po anajoa ami ngkaru ntende vonerai, weramu bea marudi. Weye ajaya ponae, ti varore intano ai jakatoe ramu.✡

Wamamo Amisye apaura wansai ti anakotare inta mowansapinde kakai

18 Weapamo wapa wade mararai Amisye ai omamomo aneno wusyine awa ude mararai Ai ramaisye ramu.Weye arono ude mararai Unato Sinai rai, wo raene miso: tanamo mbadurur muno kijaowe, kaumuro ntapekanmuno ovaro panyoan dave nande.✡ 19 Tavuna intangkin muno anamot akoe inta ngkinde mansai. Aronovatano Israel wo Amisye anamote umaso raraniv, ujaniti wo raura ware, “Vemo Amisye payao aje reansai jakatonora!” 20 Naije wo Amisye apa ananyao so raraniv taiso:“Anakotaro rui vayave mantukamo unate so rai—vatanepa rako maere pa rako—orame rave aepar da kakai.”✡Arono vatane wo ananyao mpanyoane umaso raraniv,✡ 12:17 Kejadian 25:29-34, 27:30-40 ✡ 12:18 Keluaran 19:16-19, 20:18-21;Ulangan 4:10-13, 5:22-27 ✡ 12:20 Keluaran 19:12-13

Page 43: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 12:21 43 IBRANI 12:25awa vambunine meweno mansai kobe. 21 Israel awa anawo ranyanyut arono naije mamo wo rasyaniv bintabo.Muno Musa tavon pare, “Risyamo ijani dave ti inanugantutar.”

22 Weramu, sya arakove, weapamo wade mararaiAmisye ai no unate umawe rai jewen. Yara wade mararaiAmisye ai no Unato Sion, namirati Yerusalem no nomunijo ntiti. WemamoAmisy, opi kova noa nuge nuganui,apa munije mije. Muno naito Amisye wanunugambeno naije, awa wanui nanto no ribuge manui rave, woAmisye ararimbe manayanambe rautan. 23 Weapamowade tavondi anugano Amisy no no munijo ntiti rai.Anugane somamo Amisye apa arikainy ananuiny awama, nanawirati awa tame ratoe nsiso bukugo munijontiti rai to. Muno watavondi vatano ugwenen to aronowusyinoe mansai, nanawirati awa ana udave ngkov nomine so muno Amisye po maveti umamai dave no munijontiti. Muno wade wasayai no Amisye amune rai, Wepiratipo ayao mamaisye rapatimugo vatan tenambe awa anaudave rai. 24 Muno wade wasayai no Yesus amune raitavon, Wepirati be marimbe de teto urairijo wanyinerai to. Muno Apa mavu nsororop arono kakai omamomo kove raunande, mo aneno Habel apa mavu ntenderakivan. Weye Habel apamavu nggwain indamumo kakairasakinavo vatano po aubaisye ai,✡ yara Yesus apa mavumo ayao kakai rapaya.

25 Sya arakove, wadanide! Vemo waponayo Napi payaonande wansai so Ai nora. Weye wama anene awa mangkenande mai arono wonae wo Musa aranivi, wepi po ayaoAmisye raura nomine vone so rai. Yara Napi payao nandewansai so Pamo no rave no munijo ntiti pa! Weti ranivarawamo aranive jewenamo indati wamare wampaya Apa✡ 12:24 Kejadian 4:8-10

Page 44: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 12:26 44 IBRANI 13:3

pari mangke rai obo ratire tao jewen! 26 Arono Amisyepayao nanto Musa ai no Unato Sinai raijoe, anamotengkin akoeve mo nuge rambayar. Weramu soamo Poraurairive pare po rave intabo akato indamu mine sorakanive vintabo. Pare:“Indati Syo nuge rambayar intabo akato, muno naumo

warae tavon.”✡27 Amisye apa ayao umaso ama ine mare anakotaro ra-nari tenambe mamo Po rangkiki java rakanive vintabo,wirati indamu anakotaro mangkiki kakai obo mirati notawan. 28 Weti wade wamo kove raura seo Amisye aiweye wamamo Apa kawasaeyo be akarive wansai. Munowana tawan weye anakotare inta mo wansangkiki timo wansapinde kakai. Wemi mbewar ti wamo Amisyeararimbe muno wambeaje Ai mamaisyo apa bekere rai.Muno wamo asyaniv, 29 weye arono Amisye po mangkeraugaje, Opamo maisyare taname ramaisy, mo ana intaranen mangkur ti rakanive vintabo.

13Ananyao raugaje indamu Amisye anayanambe wansai mi

wandakani1 Risyare weapamo wamuinyo wasai vambinibe tutir

weye wabe arakobe no Kristus ai. 2 Muno arono vatanowapantatukambe mansai inta ude, syare wabekobe in-damu wapo maugav usen no wapa yavar. Wasaemenaronowusyinoe vatan inta wo Amisye apa naite intamau-gav usen no awa yavare rai, weramu wantatukambe arenawije!✡ 3 Syare wasaemen irati wapa arakovo mausisomakova tanoano makova rai mansai. Muno wasaemen✡ 12:26 Hagai 2:6 ✡ 13:2 Kejadian 18:1-8, 19:1-3

Page 45: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 13:4 45 IBRANI 13:9irati wapa arakovo nanawirati vatane wo mave tatu-gadi mansai. Wasaemeno wapa arakove umaso mansaimaisyare watavondi wasiuri matavone wemaisy.

4 Syare vatan tenambe ubeaje irati awa vauname rai,weti anya nikijo apa anamu obo rarijat, muno wanyanikijo ama anap obo arijat. Weramu vatano are nawiratiutavondi ananyao umaso rai jewen muno vatano ruivayave wo anaerere ugavo mansai onawamo Amisye poawa mangke ratayao manyut. 5 Vemo wasanuga ntodoije rai nora, yara syarewasanayanambevayave, wapare,“Ana rui mamaisyo rinai, namije nto.” Weye Amisye apaana po raura to mi so, pare:“Risyamo inakirive nai ramu;

Muno inaneme mpaya nai vayave ramu.”✡6 Maisyare omai ti, wamamo wansanuga ntindimu wa-mare:“Amisye wepirati po rinaeranande,

weti risyamo ijanive ramu.Anakotaro ngkakai vatano min bayave so wo rave inai,

omamo syo rasyanive ramu.”✡7 Weapamo vemo wasanimari wapa akarijo wo

wasanyao Amisye apa ayao rai mansai nora. Syare wapoawa ana udave ranyanyuti, weye onawamo utavondiAmisye ai tutir ava wene mo maugav. Weti awa anavenamije mamo mbe unanuive wasai inda wapa anave moawa ramaisy. 8Yesus Kristus be ninuwanive jewen. Aronowusyinoe, unumeso, muno ntoa nuge nuganui, Opamobe ninuwanive jewen bayave.

9 Sya arakove, vemo ananyao kotaro nsasyeo wamaanave raije mo wansanuga raugabe ti wansosobe nora.Maisyare vatano Yahudi awa koano anaisye rai. Koane soama kove meweno rai, weti vatane utavondi raija marudi,✡ 13:5 Ulangan 31:6, 8; Yosua 1:5 ✡ 13:6 Mazmur 118:6

Page 46: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 13:10 46 IBRANI 13:17mo manuga raijasea mbambunine jewen. Yara Amisyeapa kove obo mirati mo wansanuga raijasea mbambunin.

10 Vatano wamanave Kristus aije wamamo wamaurakove inta rai, mo koano Yahudi ama kove rakivan.Muno syeno Yahudi nanawirati wo anakotare rameseo notewa orame rai utavondi kovo wamaura raije rai jewen.11 Syeno titi Yahudi po maere ama mavu raugav siso noTanoano Ndandini Dave rai indamu mo vatane awa ayaokakaije rapaya mai. Yara po maere ranasine ramautavayave, po raugav to no munije ama akiri indamu rameromarambe.✡ 12Muno ana nande Yesus ai maisyare wemaitavon, weye Opamo kakai no munijo Yerusalem ama akiriindamu Apa mavu mo vatane awa ayao kakai rapaya mai,mo manuga raveti ngkakavimbe. 13 Sya arakove, wadewamo koano Yahudi rapaya vintabo indamu wantavondiYesus ai no munije ama akiri. Muno wade wantavondi Aiapa siurije rai arono vatane wo aura tantunawi. 14Weyesoamo wama muni tawan no no mine so inta me ramu.Yara munijo makanande omirati wamo ranyuta, omamono no munijo ntiti.

15 Maisyare omai ti, sya arakove, syare wangkangka-mambe Amisye ai tutir, omamo wama anakotaro wamoraunanto Ai mije. Wamo kove raura seo Ai muno wamoYesus Kristus apa kovontiti raura kakavimbewansawa rai,weye Yesus Kristus be syembe wansai. 16Weti wabekobevatane mansai muno wapo wasaeranande vambinibe we-mamo vemo wapo rapaya nora. Weye wapa ana wa-dave ngkove umaso raurata irati anakotaro wadaunantoAmisye ai, mo anuga raveti ranayanambe.

17 Syare wabeta wapa akari apa ayaowe rai munowabeaje mai. Weye onawamo wapa akarijo wo wasaer-anande indamu wano tawan no wapa anave rai. Wo awa✡ 13:11 Imamat 16:27

Page 47: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 13:18 47 IBRANI 13:24anakere umaso raijaro panyoambe weye wo raen aronomasyoto rijat indati usai no Amisye amun indamu Pomanajo awa anakere umaso rai: mamai dako jewen dako?Ranivara wabeta wapa akari mansai, indati wo anakereraijaro manayanambe rautan. Yara jewen, wo anakereraijaro manimaumbe rautan, indati mo kove inta raugavowasai ramu.

18 Reamamo reansanuga mo reama ana reandave raen,tugae inta ngkakainoanive ramu. Muno reambeke daveindamu anakotaro rui vayave reamo rave mamo mamaidave. Weti sya arakove, syare wasambayambe reansaitutir. 19 Risyamo ibeke dave indamu wapo sambaya raveAmisye ai, wapo anajo indamu syavave syakare wasai.

Sambaya no nyovara waowe ama maran20 Syare Amisye tuna wansautan tenambe, Opi po

kovo saumane raugaje wansai. Opamo po Amisy Yesusaijaseo kovakato no wene ama uga rai, muno Po Apamavu veano urairijo wanyine raokaisyo wansaija ntoanuge nuganui. Yesus Kristus sopamo wama Akarijo Titipo wansaeranande maisyare vatano po maero dombamaeranande amaisy. 21 Risambayambe indamu Amisyepo anakotaro kove rui vayave raugaje wasai indamu wapoApa bekere rarijat. Yesus Kristus tuna wansanuga raiti risambayambe syare Amisye po wansatayao indamuwamamo vatano wamo anayanambe raugavo Ai. Kangka-mambe Yesus Kristus aija nuge nuganui! Amin.

Ayao maran22 Syare wabekobe indamu wapo sya ananyaowe so

raraniv mavabe, weye sya nyovara wao so nggwaravainyeramu. 23 Syare wadaen wama arakovo Timotius pamoapaya irati tanoano makova rai to. Ranivara de nandeto, indati syo augav pe ririmore rimo wasapan. 24 Syare

Page 48: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

IBRANI 13:25 48 IBRANI 13:25wapo sya kove raura wapa akari mansai tenambe munokawasae Amisy mansai vintabo. Wama arakovo una nomunijo Italia so wo kove raura wasai tavon. 25Amisye apakove no wasautan tenambe.

Page 49: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

49

Ayao amisy urairi wanyinNew Testament in Yawa (ID:yva:Yawa)

copyright © 2011 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: YawaTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Yawa

© 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-04-30

Page 50: NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANIIBRANI1:1 1 IBRANI1:5 NyovaraWaoNanto VatanoIbraniMansai IBRANI YesusKristusopamoArikainyoAmisyepije 1 Arono wusyinoe Amisye po apa anawae

50PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 12 Feb 2021 from source files dated 1 Feb2021f32aa90e-2509-5f04-a3ab-17abf547cfde