Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego –jako ...snit.rcre.opolskie.pl/podstawa_programowa.pdf · Nowa podstawa programowa Podstawa programowa określa, czego szkoła jest

Kuratorium Oświaty w Opolu

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego – jako drogowskaz do nowoczesnej i twórczej

edukacji.

Nadzór pedagogiczny w świetle zmian programowych.


Wizja nowoczesnej szkoły w świetle założeń nowej podstawy programowej

Nowa podstawa programowa jest:

dostępna na stronie: www. podstawaprogramowa.men.gov.pl

wydana w 8 tomach przedmiotowych z komentarzami ekspertów,

wdrażana od września 2009 r. począwszy od pierwszych klas

szkół podstawowych i gimnazjów



Cechy nowej podstawy programowej:

prostsza i bardziej przejrzysta od poprzedniej,

zastępuje dawną podstawę i standardy wymagań,

dostosowana do współczesności (uwzględnia najnowsze technologie informacyjne

i formy wypowiedzi językowej),

uwzględnia realnie możliwości czytelnicze uczniów



Nowa podstawa programowa

Podstawa programowa określa, czego szkoła jest zobowiązana nauczyć ucznia

o przeciętnych uzdolnieniach na każdym etapie kształcenia.

Autorzy podstawy dołożyli wszelkich starań, by zdefiniowany w niej zakres treści był

możliwy do opanowania przez przeciętnego ucznia.

Nie wyklucza to poszerzania zakresu nauczanych treści – podstawa zobowiązuje

nauczyciela do wzbogacania i pogłębiania treści nauczania stosownie do uzdolnień jego

uczniów



Najważniejsze umiejętności:

czytanie – rozumiane jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

myślenie matematyczne – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki tam, gdzie wymagają tego potrzeby codziennego życia oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa



Inne ważne umiejętności:

komunikowanie się w języku ojczystym i w językach obcych;

sprawne posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;

poznawanie własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

praca zespołowa.


Jak dbać o właściwą realizację nowej podstawy programowej. Nadzór pedagogiczny dyrektora, jako lidera procesu nauczania-uczenia się.

Konieczność monitorowania zmian

Najważniejszym kierunkiem polityki oświatowej państwa jest monitorowanie wdrażania podstawy programowej

kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych.


Konieczność monitorowania zmianKrok 1 – sprawdź, czy realizowany przez nauczyciela program nauczania jest zgodny

z podstawą programową kształcenia ogólnego.Dyrektor szkoły dopuszcza do użytku program na wniosek nauczyciela oraz sprawdza jego zgodność z podstawą programową.

Na co należy zwrócić uwagę? Czy szkolny zestaw programów nauczania uwzględnia wszystkie zajęcia edukacyjne ujęte

w szkolnym planie nauczania? Czy program kształcenia ogólnego został opracowany: samodzielnie

przez nauczyciela czy we współpracy z innymi nauczycielami? Czy program kształcenia ogólnego obejmuje tylko dany etap edukacyjny, czy ewentualnie

uwzględnia także wyższy etap edukacyjny? W przypadku edukacji wczesnoszkolnej należy zwrócić uwagę, czy program uwzględnia

wszystkie obszary edukacji wczesnoszkolnej, czy ewentualnie nauczyciele korzystają z odrębnych programów nauczania z zakresu edukacji muzycznej, plastycznej, wychowania fizycznego, zajęć komputerowych?

Czy program wyodrębnia cele i treści nauczania i wychowania?



Krok 2 – sprawdź, czy nauczyciele posiadają rozpisane na trzyletni cykl kształcenia treści podstawy programowej.

Plany wynikowe nastawione są na osiągnięcie określonego wyniku w postaci nabycia przez uczniów umiejętności opisanych w podstawie programowej.

W konstruowanym planie wynikowym nauczyciel powinien odnieść się do sposobu kształcenia,

Do doskonalenia u uczniów umiejętności kluczowych opisanych w podstawieprogramowej,

Do wymagań ogólnych i szczegółowych opisanych w podstawie programowej, Do treści zawartych w programie nauczania.



Krok 2 – sprawdź, czy nauczyciele posiadają rozpisane na trzyletni cykl kształcenia treści podstawy programowej.

Dyrektor szkoły dzięki planom wynikowym stwierdza:

jakie w procesie nauczania i uczenia się stosuje i rozwija formy aktywności uczniów pozwalające na skuteczne kształcenie opisanych w podstawie programowej umiejętności,

zapoznaje się ze stosowanymi przez nauczyciela formami ewaluacji kształconych umiejętności.

Dobrą praktyką może być analiza stopnia realizacji planów wynikowych w trakcie posiedzeń zespołów przedmiotowych.


Konieczność monitorowania zmianKrok 3 – prowadź obserwacje zajęć nauczycieli – to kolejna okazja do kontroli stopnia

realizacji podstawy programowej.

Obserwacja zajęć ma dać dyrektorowi odpowiedź na następujące pytania:

Czy nauczyciel zna podstawę programową swojego przedmiotu? Czy potrafi określić zależności między podstawą programową a programem nauczania? Czy zna treści i osiągnięcia z podstawy programowej niższego etapu edukacyjnego? Czy potrafi przyporządkować zadaniom osiągnięcia z podstawy programowej? Czy kształci umiejętności ponadprzedmiotowe zapisane w podstawie programowej? Czy, sprawdzając osiągnięcia edukacyjne uczniów, nauczyciel uwzględnia

osiągnięcia z podstawy programowej? Czy w swojej pracy wychowawczej uwzględnia zapisy z podstawy programowej? Obserwacja sprzyja także kontroli dokumentacji prowadzonej przez nauczyciela,

w tym dziennika lekcyjnego.



Krok 4 – monitoruj realizację minimalnej liczby godzin przewidzianej dla danej edukacji w ramowych planach nauczania, w trakcie których należy zrealizować podstawę programową.

Jednym ze sposobów monitorowania może być opracowanie przez dyrektora szkoły

narzędzia w formie tabeli, w której nauczyciel w ramach przedmiotu wskazuje w poszczególnych

miesiącach proporcję pomiędzy planowaną liczbą godzin przedmiotu, w stosunku do faktycznie

zrealizowanej.



Krok 5 – na koniec cyklu edukacyjnego dokonaj ewaluacji realizowanej przez nauczycieli podstawy programowej.

Dokument w postaci oświadczenia nauczyciela, daję możliwość zapisu w protokole Rady

Pedagogicznej informacji o zrealizowaniu podstawy programowej. Wskazuje, że cele i

umiejętności finalne określone w podstawie programowej i planach wynikowych w

poszczególnych klasach w trzyletnim cyklu kształcenia, zostały przez nauczyciela

zrealizowane w ramach nauczanego przedmiotu.



Krok 6 – badaj i analizuj kompetencje uczniów na różnych poziomach kształcenia.

Podstawowym obowiązkiem dyrektora szkoły jest diagnozowanie osiągnięć uczniów

(próbny sprawdzian po klasie szóstej szkoły podstawowej oraz wszelkiego rodzaju

badania kompetencji uczniowskich) i dokonywanie analizy uzyskiwanych wyników

(opracowywanie programów naprawczych, wspomagających). Prowadzone diagnozy

doskonale obrazują poziom wdrożenia przez nauczycieli wśród uczniów określonych

podstawą programową umiejętności i wiadomości w kluczowych obszarach.



Krok 7 – tendencja rozwojowa szkoły oraz edukacyjna wartość dodanato także sposoby kontrolowania skuteczności wdrażaniapodstawy programowej.

Tendencja rozwojowa szkoły pozwala na bardzo szybkie określenie przyrostu lub spadku

umiejętności uczniów w szkole na przestrzeni lat. Wyniki przedstawione w tendencji

są odnoszone do średniego wyniku województwa w danym roku szkolnym. Na podstawie

analizy tendencji rozwojowej można wnioskować o wzroście, spadku lub braku postępu

w zakresie osiągnięć szkoły. Można ustalić, jaki poziom osiągnięć uczniów prezentowała szkoła

na przestrzeni kilku lat.


Konieczność monitorowania zmianKrok 8 – prowadź wewnątrzszkolne badania dotyczące stopnia realizacji

podstawy programowej.Najprostszym sposobem badania jest ankieta, w której zadać możemy nauczycielom pytania:

Czy, analizując nową podstawę programową ze swojego przedmiotu, zapoznałeś siętakże z podstawą programową dla tego przedmiotu na niższym i wyższym etapieedukacyjnym?

Jakie metody aktywizujące, spośród zalecanych przez nową podstawę programową,stosujesz w pracy z uczniami?

Ile razy w bieżącym roku szkolnym uczniowie na zajęciach prowadzili obserwacjew terenie, wykorzystywali w procesie edukacji zasoby regionu? Ile razy w bieżącym rokuszkolnym uczniowie na zajęciach przeprowadzali doświadczenia, prowadzili obserwacje,brali udział w zajęciach terenowych?

W jaki sposób sprawdzasz spełnianie przez uczniów wymagań określonych w podstawieprogramowej?

Jakiego wsparcia oczekujesz od szkoły w zakresie wdrażania podstawy programowej?



Ewaluacja, kontrola i wspomaganie to podstawowe formy nadzoru pedagogicznego,sprawowanego przez dyrektora szkoły.

Powinniśmy je koniecznie odnieść do działań dotyczących realizacji podstawyprogramowej – dokonując oceny efektywności jej wdrażania przez nauczycieli, kontrolowaćstopień jej realizacji na poszczególnych poziomach edukacyjnych oraz wspomagaćnauczycieli tam, gdzie zachodzi obawa, że wystąpią opóźnienia w jej realizacji.

To bezwzględny warunek osiągania przez każdą szkołę wysokich efektów nauczania.


Jakie pytania zadamy sobie, myśląc o wysokiej jakości pracy szkoły?

Czy szkoła diagnozuje i analizuje osiągnięcia uczniów uwzględniając ich możliwości rozwojowe?

Czy szkoła wykorzystuje wyniki badań wewnątrzszkolnych w procesie przygotowania uczniów do egzaminów zewnętrznych? Jakie są efekty podejmowanych działań?

Czy jest monitorowany proces realizacji podstawy programowej oraz przyjętych przez szkołę programów nauczania?

Czy szkoła lub placówka motywuje uczniów do nauki i promuje treści na temat celowości i skuteczności podejmowanych działań edukacyjnych? Jakie są dostrzegane efekty tych działań?

Jakie czynniki środowiskowe wpływają na efekty pracy szkoły w zakresie dydaktyki, mogące mieć znaczenie na wyniki egzaminów zewnętrznych?

Promowanie uczniów. - Jaki procent uczniów uzyskuje promocję do klasy programowo wyższej?- Jakie są najczęstsze przyczyny nie promowania uczniów?


Twórcze podejście do nauczania-uczenia się. Innowacje pedagogiczne w szkołach podstawowych województwa opolskiego.

45,40%

24,90%4,80%

6,60%4,60%

11% 2,70%

Rodzaj innowacjiprogramowa

metodyczna

organizacyjna

programowo-organizacyjna

metodyczno-organizacyjna

programowa-metodyczna

programowo-organizacyjno-metodyczna


Twórcze podejście do nauczania-uczenia się. Innowacje pedagogiczne w szkołach podstawowych województwa opolskiego.

2009/2010 2010/2011 2011/2012

290 304

351

162120

152

14 8 17

Innowacje w szkołach podstawowych

Innowacje ogółem

w tym w szkołach podstawowych

związane z tematyka przyrodniczą


Twórcze podejście do nauczania-uczenia się.

Polscy uczniowie, oprócz udziału w egzaminach zewnętrznych od kilku lat uczestnicząw międzynarodowym programie badania umiejętności uczniów (PISA) prowadzonym przezOECD.

Badania te potwierdzają, że w dziedzinach wymagających samodzielnego myślenia –niestety – plasują się znacznie poniżej przeciętnej. Przyczyną tego stanu rzeczy jest min. fakt,że polscy uczniowie w porównaniu do swoich rówieśników z innych krajów, średnio dwa razymniej czasu spędzają na doświadczeniach w laboratoriach.



Nauczanie przedmiotów ścisłych i przyrodniczych w szkołach musi bazować nanaturalnej ciekawości i dociekliwości uczniów i pomagać im samym odkrywać prawanatury.

Musi się to opierać na codziennym doświadczeniu i obserwacjach ucznia i nie możemieć zbyt teoretycznej oprawy. Wymaga to nowego przygotowania i nastawienianauczycieli.

Podstawowe zadanie sformułowane przez Radę Europy



W naukach przyrodniczych nadal dominuje tradycyjny model kształcenia opierający się na przekazywaniu wiedzy teoretycznej (referat, praca z podręcznikiem, oglądanie filmu).

W mniejszym stopniu uczniowie uczeni są poprzez samodzielne dochodzenie do wniosków na drodze doświadczeń empirycznych.

Mały nacisk kładziony jest również na samodzielne interpretowanie i wykorzystywanie wyników badań.



Metody aktywizujące w przedmiotach przyrodniczych

Metody angażujące i ucznia i nauczyciela, efektywne i dające dużo satysfakcji to metody w istocie swej kreatywne i nowatorskie (np. eksperymenty, doświadczenia)aktywizujące naturalną ciekawość ucznia.

Pod hasłem „metody aktywizujące” kryją się diametralnie różne techniki i sposoby pracyz uczniami. Są wśród nich zarówno techniki naprawdę angażujące uczniów(doświadczenie uczniowskie, przygotowanie preparatów, opieka nad zwierzętami),jak i tradycyjne metody, takie jak referat, ale twórczo i celowo wykorzystywanyw procesie dydaktycznym.




.METODY AKTYWIZUJACE – ich walory i efekty odziaływania

Po pierwsze, służą zainteresowaniu uczniów tematem, Po drugie, to bardzo dobry i efektywny sposób przekazywania wiedzy i wyjaśniania zjawisk, Po trzecie, stanowią swoisty rodzaj przyciągania uwagi i urozmaicenia lekcji,




.

METODY AKTYWIZUJACE – ich walory i efekty

Po czwarte, zobaczenie czegoś na własne oczy czy samodzielne wykonanie jakiegośdoświadczenia jest dla uczniów bardzo nagradzające, z jednej strony daje im dużosatysfakcji, z drugiej pozwala lepiej zrozumieć mechanizm i procesy, o których czytająw podręcznikach lub słuchają na lekcji,

Po piąte, sięganie po metody aktywizujące wynika również z tego, że nauczyciele chcąpokazywać uczniom związki między tym, czego się uczą w szkole a realnym życiem.


Walczmy o szkołę stwarzającą warunki do aktywnego zdobywania

wiedzy i twórczych umiejętności!

Projekt „Fascynujący świat nauki i technologii”zakłada objęcie wsparciem wszystkich szkół podstawowych województwa opolskiego.

Głównym celem projektu jest:

równanie szans i podniesienie jakości nauczania ukierunkowane na kształcenie i rozwijanie kluczowych kompetencji;

poznanie predyspozycji i możliwości uczniów, które będzie możliwe poprzez badanie diagnozujące wykonane jednolitym dla całego województwa narzędziem diagnozującym.


Twórcze podejście do nauczania-uczenia się. Fascynujący świat nauki i technologii

Podniesienie wiedzy i kompetencji uczniów będzie możliwe dzięki zajęciom dodatkowymprowadzonym zgodnie z koncepcją konektywizmu – teorii ciekawszego, bardziej skutecznegoi użytecznego nauczania w grupie.

Inaczej mówiąc „wiedzieć jak” czy „wiedzieć co” zostaje zastąpione przez „wiedzieć gdzie”.


Dziękuję za uwagę

Documents

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego –jako ...snit.rcre.opolskie.pl/podstawa_programowa.pdf · Nowa podstawa programowa Podstawa programowa określa, czego szkoła jest