OPΓANO EΠIKOINΩNIAΣ ΤΩΝ MEΛΩN TOY ΠOΛITIΣTIKOY & EΞΩPAΪΣTIKOY ΣYΛΛOΓOY TPOBATOY AΓPAΦΩN EYPYTANIAΣ

Xρόνος 30ος • Aρ. φύλ λου 124 • Aπρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010 • Γραφεία: Μακρυγιάννη 2 Σχηματάρι Βοιωτίας Τ.Κ. 32009 • Τηλ: 6942201960, 22620 59854 • www.e-trovato.gr • e-mail: trobato1@yahoo.gr

O NOΣTAΛΓOΣ

Ηιστοσελίδα είναι σε λειτουργία με τον διαδικτυακό τίτ-λο «www.e-trovato.gr». Δημιουργήθηκε ,ως εναλ-λακτικός τρόπος έκφρασης, δράσης, περιπλάνησης

στα ήθη και στα έθιμα μας. Νομίζουμε ότι η σύγχρονη τε-χνολογία θα μας βοηθήσει να διαδώσουμε τις αρχές της Τρο-βατιανής παράδοσης, αυτήν που οι πρόγονοί μας, μας κλη-ροδότησαν. Χρέος μας είναι η διατήρηση και η μεταλαμ-πάδευση των αξιών της Τροβατιανής κοινωνίας στα νεότε-ρα μέλη.

Αγαπητοί επισκέπτες, Τροβατιανοί, φίλοι, μέλη, σας κα-λωσορίζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του Πολιτιστικού καιΕξωραϊστικού Συλλόγου των Απανταχού Τροβατιανών,ανοίγοντας ένα παράθυρο επικοινωνίας με όλους εσάς πουεπιθυμείτε την ενημέρωση και την αναζήτηση της Τροβα-τιανής κοινωνίας. Αναμένουμε τις απόψεις, ιδέες, προτάσεις,παρατηρήσεις, που νομίζετε ότι θα βοηθήσουν την διάδο-ση, την προβολή και την διάσωση της πολιτιστικής μας κλη-ρονομιάς. Το βήμα της ιστοσελίδας είναι ελεύθερο για όλους.είτε κατοικούν στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό.

Καλή πλοήγηση.

Αγαπητοί συγχωριανοί, φίλες και φί-λοι αναγνώστες,

Φέτος κλείνουμε 30 χρόνια από τηνίδρυση του Πολιτιστικού Συλλόγου. Μιαπορεία σημαντική για όλους τους Τρο-βατιανούς, είτε ζουν στην Ελλάδα είτεζουν στο Εξωτερικό, ένας διαρκής αγώ-νας για να κρατηθούν ζωντανές στονχρόνο οι παραδόσεις μας, οι ρίζες μας, ταήθη και τα έθιμά μας.

Μπορεί στα χρόνια που πέρασαν τοχωριό μας να ερήμωσε από κατοίκους,γιατί ο κάθε Τροβατιανός, ο κάθε Αγρα-φιώτης, έψαχνε να βρει αλλού ένα κα-

λύτερο μέλλον για την οικογένειά του,όμως στην καρδιά και στην ψυχή του πα-ρέμεινε ζωντανό το χωριό του, θυμίζον-τας στους παλαιότερους τα πολύ δύσκολαμεν αλλά αξέχαστα χρόνια που πέρασαναλλά και στους νεότερους τις όμορφεςστιγμές που περνούν κάθε καλοκαίριαλλά και όλες τις εποχές, στο πανέμορ-φο χωριό μας το Τροβάτο.

Ως Σύλλογος πιστεύουμε ότι είναιχρέος όλων μας να δώσουμε στα παιδιάμας στόχους και οράματα για ένα καλύ-τερο μέλλον.

Έχουν ήδη περάσει τριάντα χρόνια ,μα φαίνεται σαν χθες. Ας θυμηθούμετην ιστορία: Μερικοί συγχωριανοί μας εί-χαν την ιδέα ίδρυσης ενός σωματείου-συλλόγου. Έτσι στις 27-05-1980 κατα-χωρήθηκε στο πρωτοδικείο Αθηνών ηαναγνώριση του Συλλόγου, υπό τον δια-κριτικό τίτλο «Σύλλογος των ΑπανταχούΤροβατιανών Ευρυτανίας, ο Έλατος».Σκοπός της ίδρυσης του Συλλόγου ήταν«η πνευματική, ηθική και κοινωνική εξύ-

ψωση των μελών, η ανάπτυξη του πνεύ-ματος αλληλεγγύης και αμοιβαίας υπο-στήριξης αυτών και η επίλυση και προ-αγωγή των ζητημάτων της κοινότηταςΤροβάτου με κάθε νόμιμο μέσο».Φυσικάοι παραπάνω στόχοι του Συλλόγου εξα-κολουθούν να διέπουν τις ιδέες που πρε-σβεύει ο Σύλλογος. Παραθέτουμε τοπρώτο φύλλο του ΝΟΣΤΑΛΓΟΥ και ταονόματα των ιδρυτικών μελών του Συλ-λόγου. Τα ιδρυτικά μέλη του Συλλόγου εί-ναι τα κάτωθι:1) Χρήστος Βασιλείου Χαρδαλιάς 2) Αθανάσιος Διονυσίου Χαρδαλιάς

3) Σταύρος Δημητρίου Παπαδημητρίου 4) Ηλίας Δημητρίου Μαργώνης5) Γεώργιος Κων/νου Καραγιώργος 6) Ευάγγελος Κων/νου Καραγιώργος7) Λεωνίδας Κων/νου Καραγιώργος 8) Λάμπρος Θωμά Ζαρκαδούλας9) Γάκιας Κων/νου Καραγιώργος 10) Γεώργιος Αθανασίου Σάλτης11) Νικόλαος Παναγιώτου Κόκκαλης 12) Λάμπρος Χρήστου Καλογερομήτρος13) Αθανάσιος Δημητρίου Καραγιώρ-γος 14) Γεώργιος Σεραφείμ Καλογερομήτρος15) Χρήστος Επαμεινώνδα Τσιτσικάος 16) Γεώργιος Λάμπρου Καλογεράκης17) Αλέξανδρος Γεωργίου Κάλλης 18) Λάμπρος Χρήστος Μπισητσιάνος 19) Παναγώτης Κων/νου Κορόζης 20) Αθανάσιος Κων/νου Κάλλης21) Παναγώτης Ανδρέου Μπακοδήμος 22) Γρηγόριος Ανδρέου Μπακοδήμος23) Κων/νος Γεωργίου Κόκκαλης

Κωδικός: 74735262

ΤΟ ΤΡΟΒΑΤΙΑΝΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ

Το Σάββατο 7 Αυγούστου 2010 θα πραγματοποιηθεί το ετή-σιο αντάμωμα του Συλλόγου μας στην κεντρική πλατεία του

πανέμορφου χωριού μας. Είναι η καλύτερη εποχή να περά-

σουμε μια όμορφη Τροβατιανή βραδιά γεμάτη γλέντι και χορό.

Κοντά μας φέτος θα είναι ο Σαρακατσάνος τραγουδιστής

Γιάννης Γκόβαρης με την ορχήστρα του και φυσικά

όπως πάντα οι συγχωριανοί μας Αλέκος Κάλλης στο τρα-

γούδι με τον Κώστα Καλογερογιάννη στο βιολί. Σας περιμέ-

νουμε όλους να χορέψουμε και να γλεντήσουμε ως το πρωί

στο καινούργιο πλακόστρωτο αλλά και στην φωταγωγημένη

πλέον πλατεία μας. Η ορχήστρα είναι δωρεάν προσφορά του

Συλλόγου. Όποιος επιθυμεί να συμμετέχει στο χορευτικό του

Συλλόγου να επικοινωνήσει με τα μέλη του Συλλόγου έως τις

20 Ιουλίου. Καλή Αντάμωση.

“30 χρόνια Πολιτιστικός Σύλλογος ΤΡΟΒΑΤΟΥ30 χρόνια «ΝΟΣΤΑΛΓΟΣ»”

Συνέχεια στη σελ. 2

www.e-trovato.gr

ΤΟ ΤΟΥΡΝΟΥΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Το καθιερωμένο και πετυχημένο πλέον Τουρνουά Ποδο-

σφαίρου φέτος θα γίνει την Δευτέρα 9 Αυγούστου στο γήπεδοτου Αγ. Αθανασίου, στο οποίο τοποθετήθηκαν κολόνες και προ-βολείς ώστε οι αγώνες να διεξάγονται κανονικά όλες τις ώρεςαλλά και όποτε θέλουν οι μικροί μας φίλοι να πηγαίνουν στο

γήπεδο να παίζουν. Μετά τους αγώνες θα ακολουθήσουν απο-νομές μεταλλίων και κυπέλλων. Στο τέλος δεν φεύγει ΚΑΝΕΙΣθα ακολουθήσει φαγοπότι με σουβλάκια μπύρες και αναψυκτικά

και φυσικά χορό από όλους με τα ηχητικά του Σάκη Μαργώ-νη. Περιμένουμε τις συμμετοχές κάθε ηλικίας μικρούς και με-γάλους

Στις 29-06-1980 πραγματοποιήθηκε η πρώτη Γε-

νική Συνέλευση των μελών του Συλλόγου. Μία εκ

των πολλών προτάσεων των μελών ήταν η δημι-

ουργία και η έντυπη έκδοση της εφημερίδας.

Στις 30-07-1980 εκδίδεται το πρώτο φύλλο τηςεφημερίδας με το συμβολικό όνομα «ΝΟΣΤΑΛ-ΓΟΣ»

Ήταν μια εφημερίδα ασπρόμαυρη για πολλά

χρόνια. Αργότερα, τα τελευταία χρόνια άλλαξε

όψη. Έγινε πιο μικρή, σε μέγεθος και έγχρωμη. Εκ-

δίδεται κάθε τρίμηνο. Ήταν ,είναι και θα είναι το έν-

τυπο μέσο επικοινωνίας των Απανταχού Τροβα-

τιανών, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερι-

κό.

Θέλουμε να επικοινωνούμε. Να μοιραζόμαστε

τα κοινά προβλήματα του τόπου μας, να βρίσκου-

με με συλλογικό τρόπο λύσεις ή να δρομολο-

γούνται προς επίλυση. Να προωθούμε την παρά-

δοσή μας, τα ήθη και τα έθιμα μας, να διαδηλώ-

νουμε τις απόψεις, τις θέσεις μας, να γνωστοποι-

ούμε παρατηρήσεις, να προτείνουμε. Να μετα-

λαμπαδεύουμε την παράδοσή μας στις νεότερες

γενιές, μαθαίνοντας απο τις παλαιότερες. Να δη-

μιουργούμε τις βάσεις, φυτεύοντας «δένδρα»

ανάπτυξης ιδεών και κρίκους σύνδεσης των νεό-

τερων γενιών με τις παλιότερες.

Φθάσαμε αισίως στο νούμερο 124. Ο ισχυρός

κρίκος επικοινωνίας ενδυναμώνεται, ημέρα με

την ημέρα, χρόνο με το χρόνο.

Κάθε φύλλο είναι και ένα φτερούγισμα, στις

καρδιές μας γιατί η ύλη, τα κείμενά του είναι κομ-

μάτι από σας τους Τροβατιανούς.

Στο διάβα των τελευταίων τριάντα ετών πλεί-

στα έργα έχει προτείνει και δημιουργήσει ο Σύλ-

λογος.

Φέτος μην λησμονούμε την συνεργασία του

Συλλόγου με τον Δήμο Αγράφων για την πλακό-

στρωση μέρους της μεγάλης πλατείας των Αγ. Θε-

οδώρων, αλλά και τη φωταγώγησή της με κολόνες

και προβολείς, που θα χρησιμοποιείται στις διά-

φορες εκδηλώσεις.

Η τοποθέτηση προβολέων στο γήπεδο του Αγ.

Αθανασίου, όπου κάθε χρόνο γίνονται διάφορες εκ-

δηλώσεις με την συμμετοχή όλων των Τροβατια-

νών και φίλων, αλλά και η διοργάνωση διαφόρων

πεζοποριών στη ΠΙΑΣΜΕΝΗ ΓΗ όπου μαζί με άλ-

λες εκδηλώσεις αναβαθμίζουν το πανέμορφο χω-

ριό μας και κάνουν την διαμονή όλων μας αλλά κυ-

ρίως των μικρότερων πιο ευχάριστη και πιστεύουμε

αξέχαστη.

Πιστεύουμε ότι η ύπαρξη εναλλακτικού τρόπου

επικοινωνίας, με σύγχρονο πλέον τρόπο, η δημι-

ουργία ιστοσελίδας, με τίτλο www.e-trovato.gr θα

συμβάλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην επίτευξη αυ-

τού του σκοπού, δηλαδή στο να φέρουμε τους νέ-

ους πιο κοντά, γι’ αυτό προχωρήσαμε στην δημι-

ουργία της στην οποία θα βρείτε πληροφοριακά

στοιχεία που αφορούν την ιστορία του τόπου

μας, τη λαογραφία του χωριού μας, την κοινωνική

ζωή των Τροβατιανών, πάρα πολλές φωτογραφίες

- από τις πιο παλιές, αλλά μέχρι και τις πιο πρό-

σφατες -, καθώς επίσης και όλα τα νέα και τις ει-

δήσεις που αφορούν το πανέμορφο χωριό μας, το

Τροβάτο.

Αγαπητοί συγχωριανοί φίλες και φίλοι. Οι προ-σπάθειες γίνονται για το καλό ΟΛΩΝ.

Σήμερα όμως βρισκόμαστε σε μια δύσκολη επο-

χή για όλους. Για την διατήρηση όλων αυτών των

κρίκων πρέπει ΟΛΟΙ να συμβάλουμε, με κάθε

μέσο και τρόπο. Για να έχουμε το μέγιστο και βέλ-

τιστο δυνατό αποτέλεσμα στις προσπάθειές μας,

θα πρέπει να συνεχιστεί η έκδοση της εφημερίδαςμας. Γι’ αυτό θα θέλαμε την υλική, οικονομική στή-ριξή σας. Απο κάθε Τροβατιανό, απο κάθε μέλος,απο κάθε συμπατριώτη μας, που πιστεύει στην διά-δοση των ιδεών που πρεσβεύει η έκδοση του «Νο-σταλγού».

ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΟΛΩΝ ΜΑΣ.

2 O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

O NO ΣTAΛ ΓOΣ Ιδιοκτησία: Πολιτιστικός

& Εξωραϊστικός Σύλλογος Τροβάτου Αγράφων

Eυ ρυ τα νίας.Α.Φ.Μ.: 099063177

Δ.Ο.Υ.: Ν. ΦιλαδέλφειαςEκδότης - Διε υ θυ ντής

Κουτσολάμπρος Παναγιώ-της

Μακρυγιάννη 2 Σχηματάρι Βοιωτίας

Τ.Κ. 32009 Επιμέλεια ύλης:

Το Δ.Σ. του Συλλόγου Επι τα γές - Συν δρο μές:

Γιώργος Αβράμπος

ταμίας του Συλλόγου Χατζηδούρου Τέρμα

Θήβα Τ. Κ. 32200 Τηλ.: 22620-24201 Κιν. 6976760055

e-mail: trobato1@yahoo.gr Ετή σιες συν δρο μές Eσω τε ρι κού 10 EEξω τε ρι κού 20 E

•••Δημιουργικό: Άρης Ι. Καρπούζης

Ηλεκτρονική Σχεδίαση Εντύπου Εκδόσεις - Γραφικές τέχνες

ΚαρπούζηΘεοδοσίου 23 Ίλιον

Τηλ-Fax: 210 - 2619003 e-mail: karpouzi@otenet.gr

“30 χρόνια Πολιτιστικός Σύλλογος ΤΡΟΒΑΤΟΥ

30 χρόνια «ΝΟΣΤΑΛΓΟΣ»”

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Ο Σύλλογος Δενδριωτών ανακοινώνει,

ότι στις 31 Ιουλίου 2010, θα γίνει το πα-

νηγύρι στον Δένδρο στον Άγιο Αντώνιο,

ημέρα Σάββατο και ώρα 8.30 μ.μ.μέγας

εσπερινός με αρτοκλασία. Στη συνέχεια

ακολουθεί γλέντι με την ορχήστρα του

Αλέκου Κάλλη και με ντόπια κρέατα. Η ορ-

χήστρα είναι δωρεάν. Την Κυριακή πρωί θα

γίνει η Θεία λειτουργία. Ανακοινώνουμε

στους πατριώτες μας και στους Συλλό-

γους πως την εορτή του Αγίου Αντωνίου

θα την κάνουμε κάθε χρόνο, το πρώτο

Σάββατο μετά την εορτή της Αγίας Πα-

ρασκευής

Με εκτίμηση το Δ.Σ.του Συλλόγου.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΕυχαριστούμε θερμά όλους τους συγγενείς,

χωριανούς και φίλους, για την συμπαράστα-

σή τους στο πένθος μας για την απώλεια του

αγαπημένου μας πατέρα και παππού Παπά

Πέτρου Νταλλή

Τα παιδιά Τα εγγόνια

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Ο Σύλλογος Απανταχού Τριδενδριω-

τών Ευρυτανίας θα πραγματοποιήσει το

καλοκαιρινό Αντάμωμα στο Τρίδενδρο

Αγράφων Ευρυτανίας την 17η Ιουλίου

2010 ημέρα Σάββατο και ώρα 21.30 μ.μ.

στο χώρο της Εκκλησίας του Αγίου Δη-

μητρίου με ζωντανή μουσική

Συνέχεια από την σελ. 1 Ζούμε μια πρωτοφανή οικονομική κρίση

τα τελευταία χρόνια, ίσως τη χειρότερη ή

εφάμιλλη αυτής του 1930, αλλά το πιο ση-

μαντικό είναι ότι έχει επέλθει στην ελληνι-

κή κοινωνία μια θεσμική κρίση.

Μήπως το πολιτικό σύστημα , τελικά , έχει

χρεοκοπήσει; Μήπως οι ψηφοφόροι του

υπάρχοντος πολιτικού συστήματος έχουν

εξοκείλει ιδεολογικά, αφού είναι δέσμιοί

του; Μήπως η «βόμβα» του Δ.Ν.Τ. πρέπει να

εκραγεί στα χέρια των διαχειριστών της

πολιτικής εξουσίας και όχι στον μισθωτό και

στον συνταξιούχο; Μήπως η συνυπευθυνό-

τητα, η συνδιαλλαγή έχουν πλήξει ανεπα-

νόρθωτα τα θεμέλια του κοινωνικού ιστού;

Ποια κοινωνία ευαγγελιζόμασταν όταν

λέμε για την περίφημη «μεταπολιτευτική» πε-

ρίοδο;Αυτή έχει ξεκινήσει πριν απο 35 χρό-

νια. Πότε επιτέλους θα τελειώσει;

Μήπως ο λόγος ύπαρξής της, είναι για να

εξιλεώσει στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας,

τα κακώς κείμενά της; Το σώμα των ψηφο-

φόρων πώς αντιδρά; Το σώμα των κατανα-

λωτών πώς αντιδρά; Γενικότερα η ελληνική

κοινωνία πώς αντιδρά, σε τέτοιου είδους

«πιέσεις», οι οποίες προέρχονται απο το

«εξωτερικό» και το «εσωτερικό»;

Θα μείνουμε στην θέση του «ωχ αδελ-

φισμού» ,της κοινωνικής απομόνωσης;

Οι διαχειριστές του πολιτικού συστήμα-

τος επιθυμούν την «υποταγή» του εκλογικού

σώματος, καταρχήν, και της παραγωγικής κοι-

νωνίας, γενικότερα, προσαρμοσμένες στις

«ορέξεις» τους;

Γιατί τελικά φθάσαμε στην σημερινή κα-

τάσταση;

Ποιος ήταν ο στόχος των πολιτικών μας;

Ποιος ήταν ο στόχος των πολιτών μας ;

Ποια, τελικά, ήταν και είναι τα πρότυπά

μας; Πώς διαχειριζόμαστε την οικονομική, πο-

λιτική, κοινωνική κρίση; Ποιες είναι οι ατο-

μικές και ποιες οι συλλογικές ευθύνες;

Λίγα από τα εκατοντάδες ερωτήματα που

βασανίζουν έναν υγιή σκεπτόμενο νεοέλ-

ληνα. Απαντήσεις θολές, χωρίς περιεχόμε-

νο, αρκετές φορές.

Ο στόχος ήταν και θα είναι, η επίτευξη

ενός ικανοποιητικού βαθμού «αξιοκρατίας»

και «διαφάνειας» στις «δημόσιες δραστη-

ριότητες» του σημερινού νεοέλληνα.

Καραγεώργος Σταύρος

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ή ΚΡΙΣΗ ΘΕΣΜΩΝ ;

O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ 3Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

ΕΝΑΣ ΑΚΟΥΡΑΣΤΟΣ ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥ ΥΨΙΣΤΟΥ

«ΕΦΥΓΕ» Ο ΠΑΠΑ-ΠΕΤΡΟΣ ΝΤΑΛΛΗΣ(Γράφει ο Τσεργογιάννης Θεόδωρος,

τέως Δάσκαλος Τροβάτου)

Στις 29 του Μάη2010,έφυγε για το αγύ-ριστο ταξίδι, ο ιερέαςΠέτρος Νταλλής, «οπαπα-Πέτρος», όπωςόλοι με σεβασμό τοναποκαλούσαν και κη-δεύτηκε στο Τροβάτο.

Μία βιβλική μορφή,από την σειρά εκείνωντων ιερέων των περα-σμένων δεκαετιών, πουήταν αφοσιωμένοι στο υψηλό λειτούρ-γημα του ιερέα και υπηρέτησαν την εκ-κλησία με ζήλο και αυταπάρνηση, έφυ-γε για πάντα από κοντά μας.

Ένας από την παλιά γενιά των εκλε-κτών τέκνων του Τροβάτου και της Ευ-ρυτανίας, δεν υπάρχει πια. Ο Κύριος τηςαγάπης τον κάλεσε κοντά του, για ναπροσφέρει και εκεί επάνω τις υπηρεσίεςτου.

Ήταν μια ολοκληρωμένη προσωπι-κότητα, αγαθός, πράος, ευγενής, τα-πεινός, στοργικός, άριστος οικογενει-άρχης, ήταν ένας άξιος υπηρέτης τουΥψίστου.

Ως εφημέριος τέλειος σε όλες τιςεκδηλώσεις της τοπικής κοινωνίας καιγενικότερα δραστήριος, με παθολογικόενδιαφέρον για τον περικαλή ναό τουΑγίου Δημητρίου και του Τιμίου Σταυρού,χωρίς βέβαια να παραλείπει να φροντί-ζει και να αγωνίζεται για την συντήρη-ση και ευπρεπισμό και των άλλων επτά(7) εκκλησιών που βρίσκονται σήμεραστο Τροβάτο.

Μάλιστα, με φροντίδα και επιμέ-λεια, του αείμνηστου Παπα-Πέτρου καιτην βοήθεια των Τροβατιανών, ανηγέρ-θη ιερός ναός του Σωτήρος, πάνω σταερείπια μικρής εκκλησίας, της Γέννησηςτου Χριστού.

Υπηρέτησε επί σειρά ετών, μέχρι τηνσυνταξιοδότησή του και κουράστηκε, κά-νοντας έτσι γνωστό σε όλους, το μο-ναδικό αυτό μνημείο της Ορθοδοξίαςτον «Τίμιο Σταυρό» κομμάτι του οποίουυπάρχει στην εκκλησία του Αγίου Δη-μητρίου.

Παρών ο Παπα-Πέτρος σε όλες τιςπαραδοσιακές εκδηλώσεις.

Έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη, για τα πα-τροπαράδοτα ήθη και έθιμα του τόπουτου, τα τραγούδια, τα γλέντια, τους χο-ρούς. Γλεντζές, πρώτος έσερνε τοχορό. Τώρα έφυγε για να συνεχίσει τοχορό εκεί ψηλά με τους αγίους.

Απλός, γελαστός, καλοσυνάτος, έν-τιμος, γεμάτος αγάπη για τη ζωή καιτους ανθρώπους, ιδιότητες που τονέκαναν σε όλους αγαπητό. Αγαπούσε τοχωριό του, το Τροβάτο και πρόσφερε γι’αυτό πολλά. Το Τροβάτο και η ευρύτε-ρη περιοχή των Αγράφων , θα τον θυ-μούνται για πάντα.

Ακούραστος υπηρέτης του Υψίστου.Ανοικτός άνθρωπος ,επικοινωνιακός καιαυθόρμητος. Πραγματικά άξιος ιερέας,Η απουσία τέτοιων ιερέων στις ημέρεςμας, γίνεται δυστυχώς ολοένα και πε-ρισσότερο αισθητή, όπου αρκετές ενο-

ρίες στερούνται εφη-μερίου.

Με λόγια πατρικάέδινε θάρρος και κου-ράγιο σ’ όλους. Τα έδω-σε όλα για την οικογέ-νεια και σήμερα τα έξι(6) παιδιά του, είναιυπερήφανα γι’αυτόν.

Το σπίτι του ,πραγ-ματικό μοναστήρι.Όποιος περνούσε απ’

έξω, τον καλούσε, μέσα, μαζί με την αεί-μνηστη παπαδιά κυρά-Όλγα, να τουπροσφέρει ένα γλυκό και την αγάπη του.

Δάσκαλέ μου, ευλογημένε, μου έλε-γε πολλές φορές, κάθησε να φάμε, η πα-παδιά μαγείρεψε καλό φαγητό.

Ατύχησε όμως, όταν τα τελευταίαχρόνια της ζωής του ,έχασε την παπα-διά του. Έμεινε όμως όρθιος και δυνα-τός υπομένοντας την απώλειά της,μέσα στην αγάπη και στη ζεστή αγκαλιάτων δικών του.

Μπόρεσε και πέρασε τα τελευταίακαλοκαίρια, στο αγαπημένο του Τροβά-το.

Εκεί στις βαθιές και ζωογόνες ρίζεςτης πατρικής του γης, ξαναβρήκε όμορ-φες ώρες ζωής, κάτω από την δροσιάτων ελατιών και των γεροπλατάνων.Εκεί στο πανόραμα της οργιαστικήςΤροβατιανής φύσης, εκεί στην αγκαλιάτου πατρικού του σπιτιού.

Τον Παπα-Πέτρο, δεν θα τον ξανα-δούμε να κατεβαίνει, να περνάει από τονΤίμιο Σταυρό, να κάνει τον σταυρό τουκαι να κτυπά την καμπάνα για Εσπερινό.Θα συνεχίσει όμως να ζει στις αναμνή-σεις μας και στην καρδιά όλων μας.

Τελευταία, φαίνεται κάτι κατάλαβεγια το αιώνιο ταξίδι του και ήθελε να επι-κοινωνεί με όλους τηλεφωνικά.

Προ καιρού με πήρε τηλέφωνο.«Έλα Ευλογημένε δάσκαλέ μου»,μουείπε, θα ανταμώσουμε και φέτος τον Αύ-γουστο στο Τροβάτο, στο αντάμωμα τωνΤροβατιανών να χορέψουμε. Δεν πρό-φτασε όμως. Ο Ύψιστος τον κάλεσε γιαάλλο αντάμωμα και για άλλους χο-ρούς.

Στη μνήμη μου, ζωντανή για πάνταθα μείνει η μορφή του , με εκείνο το αγέ-ρωχο γλυκό ύφος, το αυθόρμητο ΧΙΟΥ-ΜΟΡ του και το «ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΕ» πουσυνήθιζε να λέει σε όλους.

Έφυγε! Όλοι εμείς που μείναμε ,ευ-χόμαστε μέσα από την καρδιά μας, τοκαλό του ταξίδι για την αιωνιότητα.

Σεβαστέ μου παπα-Πέτρο, αναπαύ-σου στον Παράδεισο της χριστιανικής αι-ωνιότητας και γεύσου τους γλυκούςκαρπούς της πολύτιμης και ανεκτίμητηςπροσφοράς σου στην εκκλησία , στην οι-κογένεια σου, στο χωριό σου, στηνΚοινωνία.

Στα παιδιά του και σε όλους τουςσυγγενείς, τα πιο θερμά και ειλικρινάσυλλυπητήριά μου.

Αιωνία σου, η μνήμη παπα-Πέτρο.Το χώμα του Τροβάτου που σε σκέ-

πασε, να είναι Ελαφρύ.

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεώτεροι

Στο όμορφο Τροβάτο, έζησαν και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τουςδύο σπουδαίοι δάσκαλοι (Λεπιανίτες στην καταγωγή) όπως ανα-φέρει συχνά στα κείμενά του ο πολυγραφότατος Παύλος Νταλ-

λής. Τους θέλει δικούς του. Αυτοί είναι ο Βασίλης Ιωάν. Νταλλήςκαι ο γιός του και διάδοχός του, ως δάσκαλος όπως έλεγε με κα-μάρι ο Δημήτρης.

Δεν δελεάστηκαν από τα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά έμεινανεκεί στο χωριό. Δύσκολα τα χρόνια εκείνα για τον δάσκαλο. Χωρίςσχολείο. Όταν έρχονταν ο πατέρας μου από το σχολείο μου έλεγεο Δημήτρης, κάναμε λίγη ώρα ησυχία για να ηρεμήσει. Αλλά και ωςσυνταξιούχος ο Βασίλης Νταλλής πρόσφερε πολλά στα πολιτιστι-κά δρώμενα του χωριού. Όλα αυτά τα πέτυχε έχοντας πλάι του τηναγαπημένη του σύζυγο Σταυρούλα, την αρχόντισσα αυτή τωνΑγράφων με την αδούλωτη ψυχή, που την αξίωσε ο θεός να καμα-ρώσει λαμπρά παιδιά και εγγόνια.

Αλλά και ο Δημήτρης πρόσφερε πολλά στον τόπο αυτόν, που όταναναφερόταν στους Τροβατιανούς μιλούσε με τα καλύτερα λόγια γιατην φιλοξενία τους και για τις άλλες τους αρετές.

120 παιδιά στο σχολείο!!! Μισά το πρωί και μισά το απόγευμα.Μια ανοιξιάτικη μέρα μου έλεγε ο Δημήτρης, ήρθε ο Επιθεωρητήςστο σχολείο. Από βραδύς ετοίμασε μια κατάσταση με τον αριθμό τωνπαιδιών σε κάθε τάξη. Την παρέδωσε στον επιθεωρητή. Την άλλημέρα μετά το διάλειμμα θέλησε ο επιθεωρητής να επαληθεύσει τουςαριθμούς των μαθητών που διάβαζε στην κατάσταση με τους μαθητέςπου έβλεπε μπροστά του. Ήταν πολύ περισσότερα τα παιδιά. Είχανέρθει οι κτηνοτρόφοι από τα χειμαδιά και έστειλαν τα παιδιά τουςστο σχολείο. Δεν έβγαζαν άκρη. Αλλά για κείνο που ήταν πολύ πε-ρήφανος ο Δημήτρης, ήταν το χτίσιμο του σχολείου. Λιθαράκι λι-θαράκι φτιάξαμε αυτό το σχολείο, μου έλεγε, με τη βοήθεια και τηνπροσωπική εργασία των φιλόπονων Τροβατιανών. Φρόντισε να χτι-στεί σχολείο στον Άγιο Αθανάσιο, ώστε να γίνει πιο μικρή η απόστασηαπό το σπίτι για το σχολείο για τους μικρούς μαθητές. Ως Διευθυντήςτου 1ου Δημοτικού σχολείου φρόντισε για την τοποθέτηση του κα-λοριφέρ. Ως τότε οι μαθητές έφερναν κάθε πρωί από ένα ξυλάκι στοχέρι τους. Είχε τη μισθοδοσία όλων των δασκάλων της Α΄ περιφέ-ρειας και υπεύθυνος για τα νυχτερινά σχολεία. Έκανε υποδειγμα-τική διδασκαλία για όλους τους δασκάλους της Α΄ περιφέρειας πα-ρουσία του Γενικού Επιθεωρητού με τεράστια επιτυχία ως διευθυντήςτων σχολείων της Αθήνας, Ζωγράφου, Μαρουσίου και άλλων σχο-λείων. Ήταν πολύ αγαπητός στους δασκάλους. Για τις υπηρεσίες τουαυτές και την άριστη διοικητική του ικανότητα, του προτάθηκε να γί-νει επιθεωρητής χωρίς το τυπικό προσόν της μετεκπαίδευσης. Αλλάκαι ως οικογενειάρχης λαμπρός, αξιώθηκε να καμαρώσει δύο πα-νάξιες κόρες. Την Σταυρούλα και την Ιωάννα. Αριστούχες Σημαι-οφόροι στο Μαράσλειο Γυμνάσιο και στη φοίτησή τους στο Ε.Μ.Π.

Η Σταυρούλα, Χημικός Μηχανικός ζεί και εργάζεται στην Αθή-να. Είναι παντρεμένη με τον Γεώργιο Πολυχρονίου, Χημικό Μηχα-νικό, ένα από τα ικανά στελέχη της ΔΕΠΑ. Έχουν ένα καλό αγόριτον Ηλία που πηγαίνει στο Αρσάκειο σχολείο. Η Ιωάννα ΠολιτικόςΜηχανικός, ζεί και εργάζεται στο Καρπενήσι. Είναι παντρεμένη μετον Μωυσή Μπερμπερή και έχουν δυο θαυμάσια παιδιά. Την Μαρ-γαρίτα και τον Δημήτρη, που φοιτούν στο 1ο Δημοτικό Σχολείο. ΟΜωυσής επρώτευσε σε πανελλήνιο διαγωνισμό Μαθηματικής εται-ρείας. Άριστος επιστήμων Πολιτικός Μηχανικός, συνεργάζεται μετον επίσης λαμπρό επιστήμονα Νικόλαο Σουλιώτη και τους άλλουςεκλεκτούς συνεργάτες του. Φτιάχνουν τις οικοδομές τους προ-σαρμοσμένες με το πανέμορφο Ευρυτανικό τοπίο.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Πολιτιστικό Σύλλογο των Τρο-βατιανών, του οποίου ο Δημήτρης ήταν θερμός υποστηριχτής, πουδέχτηκαν να δημοσιεύσουν στην εφημερίδα «ΝΟΣΤΑΛΓΟΣ» το κεί-μενό μου αυτό και να τους συγχαρώ για το ωραίο έργο που προ-σφέρουν στον τόπο και στο όμορφο Τροβάτο.

Όλγα ΝταλλήΣυνταξιούχος Δασκάλα

14 Σεπτεμβρίου 2009 (Ημέρα του Σταυρού)

Δεν μπορούσα ν’ αντισταθώ στην πρόσκληση

– πρόκληση του αξιοσέβαστου ιερέας Τροβάτου

παπα-Πέτρου Νταλλή , να μου εξιστορήσει τα της

οικογένειάς του.

Με χαρά και συγκίνηση μεταφέρω τα λόγια

του...

Το 1850 ένας νεαρός δάσκαλος, φεύγει από το

χωριό του, τα Λεπιανά Ευρυτανίας και έρχεται στο

Τροβάτο να διδάξει ως ιδιωτικός δάσκαλος τα παι-

διά του χωριού (αφήγηση Κούλα Ανδρώνη - Πα-

ναγίτσα).

Είναι ο Ιωάννης Νταλλής. Ενυμφεύθη τη Θε-

οδώρα Αναστασίου από το Τροβάτο και έκαναν

οχτώ παιδιά (πέντε παιδιά και τρεις κόρες).

Όταν λέμε παιδιά στην περιοχή μας εννοούμε

τα αγόρια. Όμως ας μου επιτραπεί η παρένθεση,

σαν κόρη της περιοχής, δεν ένιωσα ποτέ ότι

ήμουν β’ κατηγορίας, απεναντίας οι γονείς όλων

υπεραγαπούσαν εξ’ ίσου αγόρια και κορίτσια.

Άγονος ο τόπος μας, πολλά τα παιδιά του δασκά-

λου, φεύγει από το Τροβάτο και πάει στην Παλαι-

ομάναινα Μεσολογγίου για να συνεχίσει το εκ-

παιδευτικό του έργο. Φιλομαθής όπως ήταν είχε

ασχοληθεί και με τη μελέτη των βοτάνων και γνώ-

ριζε πολύ καλά τις ευεργετικές τους ιδιότητες. Εκεί

συνδέθηκε φιλικά με τον πλούσιο της περιοχής

ονόματι Κουτσομπίνα. Ο Κουτσομπίνας ήταν πολ-

λά χρόνια παντρεμένος αλλά η σύζυγός του δεν

έμενε έγκυος. Δειλά – δειλά ο δάσκαλος πρότει-

νε στο ζευγάρι να εμπιστευτούν τα βότανά του. Ω

του θαύματος! Το ζεύγος απέκτησε παιδί! Ενθου-

σιασμένος λοιπόν ο Κουτσομπίνας και υποχρεω-

μένος, θέλει να βρει τρόπο να βοηθήσει τον πο-

λύτεκνο δάσκαλο. Τον ρώτησε αν θέλει να γίνει ιε-

ρέας! Άλλο που δεν ήθελε ο Ιωάννης. Εδέχθη και

με τις γνωριμίες που είχε ο Κουτσομπίνας και τη

φιλική σχέση του με τον αείμνηστο μητροπολίτη

Μεσολογγίου, χειροτονήθηκε ιερέας. Μετέβη στο

Τροβάτο που ήταν τόπος καταγωγής της συζύγου

του και υπηρέτησε την ενορία του έως 45 έτη.

Τα παιδιά τους ήταν:1) Αλέξανδρος. Έκανε χρέη ψάλτη 40 χρόνια

στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου Τροβάτου.

Παντρεύτηκε από την Πρασιά Απεραντίων την Αλε-

ξάνδρα και απέκτησαν: την Κων/να, τη Σοφία, τη

Στυλιανή και τον Αθανάσιο.

2) Βασίλης: 35 χρόνια δάσκαλος, παντρεύτη-

κε τη Σταυρούλα Σαλαμάρα από τα Άγραφα και

απέκτησαν: την Παρασκευή, Θεοδώρα, τον Κώστα,

το Γιάννη, τον Παναγιώτη και το Δημήτρη.

3) Αριστείδης: Παντρεύτηκε από την Πρασιά

Απεραντίων, την Παρασκευή Κουτρουμάνου και

απέκτησαν ένα γιό και τρεις κόρες. Τα ονόματα αυ-

τών είναι: Ιωάννης, Βασιλική, Δήμητρα, Μαϊούλα.

4) Δημήτρης: Παντρεύτηκε την Αθηνά Θέου

από το Κουκλέσι Αργιθέας, απέκτησαν 4 κόρες και

2 γιούς. Ήταν πρόεδρος του χωριού, αλλά δυ-

στυχώς πέθανε νέος από κρυολόγημα.

5) Ελένη: Παντρεύτηκε Κουτελίδα

6) Ασπασία: Παντρεύτηκε Χαρδαλιά

7) Αγγελική: Παντρεύτηκε Μαργώνη

8) Ο Γεώργιος: Ένας από τους γιούς του

παπα-Γιάννη είναι ο Γεώργιος ή Γώγος όπως τον

αποκαλούσαν. Γεννήθηκε στο Τροβάτο το 1873.

Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα με ιδιώτη δάσκα-

λο και μετά πήγε στο Σχολαρχείο της Αμφιλοχίας.

Ήταν φιλομαθής και ως εκ τούτου καλλιέργησε τα

γράμματα. Είχε το χάρισμα του παπα-Γιάννη πα-

τέρα. Μελετούσε τας Γραφάς με μεγάλη πίστη και

με όσα οφέλη απορρέουν εξ αυτών, για έναν πραγ-

ματικό χριστιανό. Αρχικά διδάσκει στο Τροβάτο ως

ιδιωτικός δάσκαλος, στη οικογένεια των Γκατσαί-

ων. Ένα διάστημα εργάστηκε στο ταχυδρομείο των

Αγράφων το οποίο εξυπηρετούσε όλα τα γύρω χω-

ριά της περιοχής. Στο διάστημα αυτό, αγαπητός

ως ήταν, συνδέθηκε φιλικά με όλους τους κατοί-

κους της περιοχής και ιδιαίτερα με την οικογένεια

του τότε παρέδρου, Γεωργίου Χρηστίδη. Η καλή

αυτή σχέση εξελίχθηκε σε κουμπαριά, βαφτίζον-

τας τρία από τα παιδιά του Χρηστίδη, δηλαδή τον

Τιμολέοντα, το Θεμιστοκλή και την Άννα. Ο Γε-

ώργιος ή Γώγος παντρεύτηκε την Ουρανία του Νι-

κολάου Καλογερομήτρου από το Τροβάτο. Το 1914

χειροτονήθηκε ιερέας από τον αρχιερέα Αμβρόσιο

στο Καρπενήσι. Από το 1914 ιερουργεί με μεγά-

λο ζήλο, κάνει κήρυγμα κάθε Κυριακή, εξηγώντας

το Ιερό Ευαγγέλιο, απλά και κατανοητά, για να γί-

νεται αντιληπτός από το σχεδόν αγράμματο ποί-

μνιό του. Βλέποντας ο τότε επίσκοπος το όλο έργο

και τον πνευματικό του αγώνα, έκρινε σωστό και

δίκαιο να τον χειροτονήσει πνευματικό (εξομο-

λόγο) της περιοχής. Από χωριό σε χωριό εξομο-

λογεί και στηρίζει πνευματικά τους ανθρώπους.

Όποια προβλήματα είχαν οι συμπατριώτες του,

έτρεχαν να συμβουλευτούν και να πάρουν την ευχή

του παπα-Γώγου τους. Χαρακτηριστικό είναι αυτό

που μου ανέφερε ο πατέρας μου Κωστής Ανδρώ-

νης, σε μια κουβέντα μας για τον ιερέα του Τρο-

βάτου, που δυστυχώς εγώ δεν γνώρισα. "Είχε παι-

δί μου ο γέροντας αυτός βαθειά πίστη, πράο χα-

ρακτήρα και σε τραβούσε τόσο πολύ που θα μπο-

ρούσα ευχαρίστως να πάω με τα πόδια Άγραφα –

Τροβάτο (3 ώρες) για να καθίσω κοντά του ένα με-

ρόνυχτο, να τον ακούω να μου διηγείται. Σε τρα-

βούσε τόσο πολύ η συζήτηση μαζί του".

Ως αρχιερατικός επίτροπος της περιοχής Αγρά-

φων, εξέδιδε τις άδειες γάμου για 22 έτη. Για το

αξιόλογο ιερατικό του έργο, έλαβε έπαινο από τη

Μητρόπολη Ναυπάκτου. Είχε παράλληλα την ευ-

λογία Κυρίου να κάνει οικογένεια και ν’ αποκτήσει

τέσσερεις κόρες κι ένα γιό. Τη Μαρία που παν-

τρεύτηκε το Γιώργο Θώδη στην Καρδίτσα, απέ-

κτησαν τρία παιδιά και απεβίωσε εκεί. Τη Θεοδώ-

ρα που παντρεύτηκε στην Πορτίτσα Καρδίτσας, το

Γιώργο Γεροδημητρό, απέκτησαν ένα γιο και μία

κόρη και ζει στην Πορτίτσα. Την Παγώνα που παν-

τρεύτηκε τον Κοκορίκο Σωτήρη στην Καρδίτσα,

απέκτησαν δύο αγόρια και ζει στην Καρδίτσα. Την

Ευθυμία η οποία απεβίωσε σε ηλικία 19 ετών την

ημέρα της γιορτής της, 20 Ιανουαρίου.

Την 30η Ιουνίου, ημέρα των Αγίων Αποστόλων

του 1916, η παπαδιά Ουρανία έφερε στον κόσμο

το μονάκριβό τους γιο, μετά τη γέννα των τεσ-

σάρων θυγατέρων τους. Πανευτυχής ο παπα-Γώ-

γος που ο Θεός του χάρισε το διάδοχό του. Στ’

Άγραφα ζούσε ο Χρήστος Καραλής που δυστυχώς

δεν είχε παιδιά και υιοθέτησε το συγχωρεμένο

Κων/νο Νικολάου. Βάφτισε λοιπόν το γιο του παπα-

Γώγου και το όνομα αυτού Πέτρος. Ο ίδιος νουνός

βάφτισε και τον πατέρα μου Κωστή Ανδρώνη. Σε

κάθε συνάντησή τους οι δύο άνδρες θυμίζουν ο

ένας στον άλλο, ότι είναι πνευματικά αδέρφια.

Ο Πέτρος μεγαλώνει στο Τροβάτο και πάει στο

δημοτικό σχολείο του χωριού του. Δάσκαλός του

ήταν ο θείος του Βασίλης Νταλλής. Υπήρξε οι-

κότροφος για περαιτέρω μόρφωση στο μοναστή-

ρι του Προυσσού με ηγούμενο τον πατέρα Γερ-

μανό. Ο Πέτρος είχε αποφασίσει να γίνει ιερεύς.

Ο παπα-Γώγος προβληματίζεται που θα βρει νύφη

κατάλληλη για την οικογένεια Νταλλή, καθώς και

να μπορεί να σταθεί σαν παπαδιά. Κατέβηκε μια

μέρα στ’ Άγραφα να επισκεφθεί τους κουμπάρους

και τους φίλους του. Ημέρα γιορτής ήταν, γιατί είχε

πολύ κόσμο το χωριό. Οι εξοχίτες ήρθαν στην εκ-

κλησία και μετά πήγαν στα καφενεία να δουν τους

χωριανούς, να ψωνίσουν και να χαλαρώσουν.

Στο Χρηστιδέϊκο σπίτι πήγε ο παπα-Γώγος να γευ-

ματίσει. Εκεί ανέφερε τον προβληματισμό του στον

κουμπάρο. Έξυπνος ως ήταν ο Χρηστίδης άρχισε

να ψάχνει με το νου ποια θα ήταν η κατάλληλη

νύφη. Έφτασε ο νους στα Χοντέϊκα, στη δεκαεν-

νιάχρονη μοναχοθυγατέρα του Νίκου Χόντου και

της Μανθούλας (Ανθούλας) την Όλγα. Ο μπαρμ-

πα Νίκος είχε και πέντε γιους: Σωτήρη, Αποστόλη,

Θωμά, Βασίλη και Γιάννη.

Ο Χρηστίδης ειδοποίησε το Νίκο Χόντο να συ-

ναντηθούν στην πλατεία, να κουβεντιάσουν με τον

παπα-Γώγο. Κουβέντιασαν και κατέληξαν στο να

παντρευτεί η Όλγα Χόντου τον εικοσιπεντάχρονο

Πέτρο Νταλλή. Ο μπαρμα – Νίκος γύρισε το βρά-

δυ στα Χοντέϊκα και είπε τα νέα στην οικογένεια.

Λογικό ήταν να υπάρξει αντίδραση όταν ο πατέ-

ρας ορίζει και ημερομηνία γάμου, χωρίς η νύφη να

έχει δει ποτέ το γαμπρό! Ο συνοικισμός των Χον-

ταίων είναι δίπλα στο ποτάμι. Η απάντηση του

4 O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

Η οικογένεια των ιερέ

Συνέχεια στη σελ. 5

O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ 5Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

ων Τροβάτου Αγράφων

μπαρμπα – Νίκου ήταν αποστομοτική. Καλύτερα να

πέσω στο ποτάμι, παρά να πάρω το λόγο μου πίσω

από τον παπα-Γώγο. Εδώ φαίνεται η υπευθυνότητά

τους και η μπέσα τους (βαρύτητα του λόγου). Το

ζεύγος ειδώθηκε στα στέφανα που έγιναν την ημέ-

ρα του Αγίου Νικολάου, Σάββατο βράδυ του 1941,

στα Χοντέϊκα, εορτή του πατέρα της νύφης.

Εκτός του παπα-Γώγου, στα στέφανα παραβρέθηκε

και ο αείμνηστος ιερέας Αγράφων παπα-ΓιώργηςΠαπαγεωργίου.

Σε κάποια κουβέντα μας στ’ Άγραφα η παπα-

διά θεία Όλγα (δεύτερη εξαδέλφη του πατέρα μου),

Θεός σχωρέστην, μου εξομολογήθηκε ότι η μητέρα

της την παρότρυνε να βγεί στο μπαλκόνι να δει τον

γαμπρό την ώρα που φτάσανε οι Τροβατιανοί συμ-

πεθέροι στα σπίτι τους. Εκείνη όμως απάντησε..

"Εγώ μάνα μου δε βγαίνω να τον δω. Αφέθηκα στο

Θεό και στη γνώμη του πατέρα μου. Ας μας φω-

τίζει ο Θεός να περάσουμε καλή ζωή."

Έζησαν μαζί 64 ολόκληρα χρόνια και δυστυχώς

η παπαδιά Όλγα άφησε τον επίγειο κόσμο προ-

δομένη από την ευαίσθητη καρδιά της στις 16 Δε-

κεμβρίου 2005. Δεκέμβρη μήνα τους έσμιξαν οι γο-

νείς τους. Δεκέμβρη τους χώρισε ο θάνατος.

Σκέφτεται ο γέροντας τη ζωή του μαζί της και μο-

νολογεί: "Αν παιδί μου τα χαρίσματα που είχε η πα-

παδιά μου τα είχαν όλες οι γυναίκες, ο κόσμος μας

θα ήταν πολύ καλύτερος."

Ας γυρίσουμε στο 1941. Είκοσι μέρες μετά το

γάμο τους 26 Δεκεμβρίου ο Πέτρος φεύγει από το

Τροβάτο, έρχεται στ’ Άγραφα, παίρνει τον κουνιάδο

του Αποστόλη Χόντο και μετά από μία μέρα πε-

ζοπορία φθάνουν στη Μεγάλη Χώρα Αγρινίου. Δια-

νυκτέρευσαν στον εξάδερφό του Δημήτριο Κου-τελίδα. Από εκεί πήγαν με τραίνο στο Μεσολόγ-

γι και έπειτα με τα πόδια διανύοντας απόσταση 80

χιλιομέτρων, φθάσανε στη Ναύπακτο με σκοπό να

χειροτονηθεί διάκος από τον Μητροπολίτη Ναυ-

πάκτου Γερμανό με καταγωγή τον Πύργο Ηλείας.

Είχαν την ατυχία ο Μητροπολίτης να είχε μεταβεί

στην Αθήνα για την κηδεία του Βασιλέως Γεωργί-

ου. Παρέμειναν στο ξενοδοχείο της Ναυπάκτου 22

ημέρες με συγκάτοικους τους Γερμανούς. Ημέρες

κατοχής, πείνας με λίγο φαγητό και χωρίς ψωμί.

Με τη βοήθεια του Κυρίου χειροτονήθηκε διάκος

στις 2 Φεβρουαρίου του 1942, ημέρα της Υπα-

παντής.

Πέντε χρόνια πέρασαν που ήταν βοηθός του

παπα-Γώγου, άνευ αμοιβής, έως ότου χειροτονη-

θεί ιερέας και πάλι στη Ναύπακτο από τον αεί-

μνηστο Μητροπολίτη Χριστόφορο Αλεξανδρό-

πουλο. Την πρώτη του λειτουργία την έκανε στη

Μεγάλη Χώρα Αγρινίου την Μεγάλη Πέμπτη το

βράδυ με συλλειτουργό τον πατέρα Χρήστο. Τη

Μεγάλη Παρασκευή έφυγε για το Τροβάτο.

Στις 23 Απριλίου 1944 ημέρα του Αγίου Γεωρ-

γίου, ανέλαβε την ενορία Αγίου Γεωργίου Μεγά-

λων Βραγγιανών, όπου υπάρχουν λείψανα των

Αγίων, Χαραλάμπους, Τρύφωνος και Μόσιστου.

Στην πρώτη λειτουργία στα Βραγγιανά είχε συλ-

λειτουργό τον πατέρα του παπα-Γώγο. Στο κή-

ρυγμά του ο παπα-Γώγος, συγκινημένος τόνισε επί

λέξει: "Σας παραδίδω τον υιό μου να σας υπηρε-

τήσει ως ιερεύς και εύχομαι να είστε ευλογημένοι

και να περάσετε με υγεία." Έμεινε στην ενορία

αυτή έως το 1956. Αξίζει να σημειωθεί ότι την 26η

Δεκεμβρίου του 1947 την ημέρα του Αγίου Δημη-

τρίου, μετά τη Θεία Λειτουργία στον ομώνυμο ναό

του Τροβάτου, ο στρατός μετακόμισε όλον τον πλη-

θυσμό στη Καρδίτσα. Παρέμεινε δύομισυ χρόνια

στην Καρδιτσομαγούλα όπου εγκαταστάθηκε όλο

το χωριό και ιερουργούσε το ποίμνιο του εκεί. Το

1950 επαναπατρίστηκαν. Ο παπα-Πέτρος ξαναπήγε

στα Βραγγιανά.

Δυστυχώς εκτός των άλλων καταστροφών, ο

Άγιος Γεώργιος βομβαρδίστηκε υπό των ανταρτών

και υπέστη μεγάλη αρχαιολογική ζημιά. Μεγάλη κα-

ταστροφή υπέστη και η εκκλησία του Αγίου Ιωάν-

νου του Προδρόμου. Άναβαν φωτιά οι αντάρτες και

καταστράφηκαν Αγιογραφίες μεγάλης χρονολο-

γικής αξίας. Με τη βοήθεια των κατοίκων σκεπά-

σανε τον Άγιο Γεώργιο με τσίγκια, επισκεύασαν το

ιερό Βήμα του Αγίου Ιωάννη και υποστήλωσαν το

Γυναικωνίτη. Το 1955 παραιτήθη ο παπα-Γώγος

λόγω γήρατος και ανέλαβε την ενορία Τροβάτου

ο υιός αυτού Παπα-Πέτρος. Ο παπα-Πέτρος με τη

βοήθεια όλων ανήγειρε εκ θεμελίων τον Ιερό Ναό

Ταξιαρχών. Στο διάστημα αυτό παρ’ όλες τις τα-

λαιπωρίες και τις κακουχίες η παπαδιά Όλγα τε-

κνοποιεί και η οικογένεια μεγαλώνει. Τα παιδιά

τους είναι κατά σειρά γέννησης, η Ελευθερία, η

Κων/να, η Ουρανία, ο Γιώργος, ο Νίκος και η Ελι-

σάβετ. Δωδεκαμελής η οικογένεια. Έξι παιδιά, γο-

νείς, παππούς, γιαγιά, ζούσαν δε μαζί τους και οι

δύο κόρες του παπα-Γώγου, Παγώνα και Θεοδώ-

ρα.

Ο παπα-Πέτρος ιερουργεί έχοντας βοηθό τον

υπέργηρο παπα-Γώγο.

Το 1969 η παπαδιά Ουρανία τους άφησε χρό-

νους σε ηλικία 82 ετών.

Ο παπα-Γώγος απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών την

ημέρα του προφήτη Ηλία, 20 Ιουλίου του 1972.

Μεγάλο το έργο και η προσφορά για τη συν-

τήρηση και αναστήλωση των εκκλησιών:

1) Το μοναστήρι της Παναγίας Τροβάτου (Κοί-

μησης της Θεοτόκου) θεμελιώθηκε περίπου το

1644 μ.Χ. και επισκευάστηκε με τη φροντίδα του

παπα-Πέτρου Νταλλή και τις δωρεές των συγχω-

ριανών του. Ένα ετοιμόρροπο μοναστήρι έγινε ένα

διατηρητέο μνημείο με μεγάλη ιστορία να παρα-

δοθεί στις επόμενες γενιές.

2) Άγιοι Απόστολοι: Ανηγέρθησαν με την πρω-

τοβουλία του παπα-Πέτρου. Πήρε άδεια από τη Μη-

τρόπολη Ναυπάκτου και τον Τίμιο Σταυρό στην

πλάτη, έκανε έρανο στα χωριά, Τροβάτο, Άγραφα,

Τρίδεντρο, Επινιανά, Φτέρη, Ασπρόρεμα, Πετρίλια

και στους συνοικισμούς Καμπουρέϊκα, Κράνια, Βα-

σηλάδες, Ρώσσοι, Μάγειρας, Βλάσσης, Μουζίλο.

Πριν καταστραφεί η εκκλησία ολοσχερώς,

πήρε το τέμπλο και το πήγε στον Άγιο Δημήτριο

για να το προστατέψει.

Όταν με τη βοήθεια του Θεού και των Χρι-

στιανών η καινούργια εκκλησία ετοιμάστηκε, το

επανέφερε στην θέση του όπου και υπάρχει μέχρι

σήμερα. Διηγείται ο παπα-Πέτρος και επαναλαμ-

βάνει: "Ας είναι ευλογημένοι, παιδί μου, όλοι οι χρι-

στιανοί που βοήθησαν καθώς και ο πατριώτης μας

Νικόλαος Παναγιώτου Κόκαλης που έφτιαξε το δά-

πεδο και την ηλεκτροδότηση."

3) Χριστός: Εκκλησία αφιερωμένη στη Γέννη-

ση του Ιησού Χριστού. Ο παπα-Πέτρος με θαυμα-

στό τρόπο πήρε μηνύματα από μέλη της οικογέ-

νειάς του και προέβη στην εκ θεμελίων οικοδόμηση

της μικρής εκκλησίας. Η πρεσβυτέρα Όλγα, Θεός

σχωρέστην, είδε την Παναγία δύο φορές και της

είπε κάνε τι θα κάνεις γιατί με πατάνε οι …..

Ο γιος Νίκος Νταλής είδε κατ’ επανάληψη ένα

βρέφος πάνω στους ώμους του, το οποίο κρατούσε

στα χέρια του ένα αναμένο κερί. Το βρέφος έφυ-

γε από τους ώμους του και πήγε στο σημείο της

εκκλησίας. Έφυγε από το σημείο της εκκλησίας και

ξαναπήγε στους ώμους του Νίκου. Της παπαδιάς

ο νους δεν έφευγε από τα όνειρα που είδε η ίδια

και ο γιος της. "Παπά μου να γίνει η εκκλησία το

συντομότερο." Όλα αυτά προβλημάτισαν πάρα

πολύ τον ιερωμένο. Είπε στην οικογένειά του.

"Πρέπει κάτι να κάνουμε για να φτιάξουμε την εκ-

κλησία." Συμφώνησαν όλοι. Ο παπα-Πέτρος πήγε

στο Δεσπότη να πάρει άδεια για έρανο.

Πράγματι όλη η οικογένεια απευθύνθηκε σε

γνωστούς και φίλους, μάζεψε χρήματα, δίνοντας

αποδείξεις. Ήταν πολλά τα χρήματα και η προ-

σφορά των Χριστιανών συγκινητική. Έτσι το 1990

έγινε η έναρξη των εργασιών και ο Αγιασμός των

θεμελίων. Με τη βοήθεια του Θεού και σύσσωμου

του Τροβατιανού πληθυσμού τελειοποιήθηκε ο

ναός. Την καμπάνα παράγγειλε ο ίδιος ο παπα-Πέ-

τρος στον Πειραιά, το μικρό καμπαναριό δε, είναι

δωρεά του γιου του Γεωργίου. Αφού τελείωσε η

εκκλησία, σκέφθηκε ο παπα-Πέτρος να διαμορ-

φώσει τον περιβάλλοντα χώρο. Σκάβοντας οι ερ-

γάτες για το χτίσιμο του τρίμετρου τοίχου έπεσαν

πάνω στην Αγία Τράπεζα του ναού του 15ου αιώνα

που προ-υπήρχε κατά την εκτίμηση του ιερέως.

Συγκλονισμένοι παπάς και εργάτες, μεταξύ των άλ-

λων βρήκαν τα εγκαίνια του πρώτου ναού. Αμέσως

ο παπα-Πέτρος ενημέρωσε το Δεσπότη και με την

άδειά του τοποθέτησε τα εγκαίνια του πρώτου

ναού στην Αγία Τράπεζα του νεόκτιστου. Έτσι επα-

ληθεύτηκε το όνειρο που είχε δει η πρεσβυτέρα

Όλγα για το πέρασμα πάνω από τον ναό της ως

άνω οικογένειας.

Η οικογένεια Νταλλή αρχίζοντας από τους αεί-

μνηστους παπα-Γιάννη και παπα-Γώγο έως τον

υπέργηρο σήμερα παπα-Πέτρο πέρα από βαθειά

Χριστιανική Πίστη και ιερατικό ζήλο, είχαν με τη

Χάρη του Θεού, ένα μοναδικό κειμήλιο για την πε-

ριοχή και την Ευρυτανία γενικά ολόκληρη.

Τ ο ν Τ ί μ ι ο Σ τ α υ ρ ό.Να ευχαριστήσω τον Πανάγαθο Θεό που με

αξίωσε να κάνω αυτό το υπέροχο ταξίδι μαζί με το

σεβαστό γέροντα παπα-Πέτρο.

(αφήγηση Κούλα Ανδρώνη - Παναγίτσα) 14 Σε-

πτεμβρίου 2009

Πηγή: www.agrafiotis.gr

Συνέχεια από τη σελ. 4

Το Τροβάτο ανέκαθεν ήταν ένα από τα πιο

γνωστά ποιμενικά χωριά των Αγράφων

και τούτο γιατί διέθετε εκτεταμένους βο-

σκότοπους και προσφερόταν να εξυπηρετήσει

πολλές χιλιάδες αιγοπροβάτων. Αυτός, εξάλλου,

ήταν και ο λόγος που στο Τροβάτο υπήρχε ήδη

από τα τέλη του 19ου αιώνα γραφείο ενοικίασης

γαιών.

Οι κάτοικοι του Τροβάτου αποτελούνταν

από άτομα που παρέμεναν καθ’ όλη τη διάρκεια

του έτους στο χωριό και από τους κατ’ επάγγελμα

κτηνοτρόφους, τους Σαρακατσάνους, που, βέβαια,

αποτελούσαν και τη συντριπτική πλειονότητα των

κατοίκων και που έφευγαν με τα κοπάδια τους για

να ξεχειμωνιάσουν σε άλλα μέρη, στα λεγόμενα

χειμαδιά.

Οι πιο γνωστοί Τροβατιανοί Σαρακατσάνοι με-

γαλοτσελιγκάδες του 19ου και 20ου αιώνα ήταν

οι Σαλαγιανναίοι, οι Καραγεωργαίοι, οι Μαργω-

ναίοι και οι Χαρδαλαίοι. Οι Ακριβαίοι ήταν με-

γαλοτσελιγκάδες και είχαν ιδιόκτητα λιβάδια στο

Τροβάτο, αλλά κατάγονταν από τα Βραγγιανά.

Οι Τροβατιανοί Σαρακατσάνοι Τσελιγκάδες

κάθε φθινόπωρο κατέβαιναν με τα ποίμνιά τους

είτε προς τη Θεσσαλία είτε προς την Αιτωλοα-

καρνανία και σπανιότερα προς Αλίαρτο και Θήβα,

για να περάσουν το χειμώνα. Εκεί το κλίμα ήταν

ηπιότερο και μπορούσαν ευκολότερα να «ξεχει-

μωνιάσουν». Όταν όμως ερχόταν η άνοιξη και ει-

δικότερα περνώντας τ’ Αη – Γιωργιού, οι Σαρα-

κατσάνοι ετοιμάζονταν με μεγάλη χαρά να επι-

στρέψουν στο φυσικό και αγαπημένο τους μέρος,

στο όμορφο Τροβάτο Αγράφων. Και καθώς πλη-

σίαζε η μέρα της επανόδου στα βουνά η λαχτά-

ρα τους μεγάλωνε, όπως φαίνεται και από το επό-

μενο τραγούδι:

Ήρθε, παιδιά μ’, η άνοιξη, τ’ όμορφο καλοκαίρι,

πάρτε στολίστε τα τραγιά, στολίστε τα γκεσέμια,

σ’ αυτές τις μορφοκάλεσιες, βάλτε αργυρά κου-

δούνια,

μαυλίστε τα κοπάδια σας, μήτε σκυλί μη μείνει,

να πάμε πάνω στ’ Άγραφα, ψηλά στα κορφο-

βούνια,

πόχει ο σταυραετός φωλιά κι η πέρδικα λημέρι.

Όταν οι Σαρακατσάνοι του Τροβάτου έφταναν

στο χωριό, πρώτη τους φροντίδα ήταν να στή-

σουν τη στάνη τους, το τσελιγκάτο τους. Το στα-

νοτόπι κάθε τσελιγκάτου ήταν καθορισμένο.

Έπρεπε να έχει νερό, ευρύ χώρο για τη στρούγ-

κα, το τυροκομείο και το τσαρδάκι, αν δεν υπήρ-

χαν δέντρα αρκετά για να σταλίσουν τα πρόβα-

τα. Στο μέρος αυτό θα ξεκαλοκαίριαζε το τσε-

λιγκάτο, εκεί θα πηζόταν το περίφημο τροβατιανό

τυρί και εκεί θα παράγονταν όλα τα άλλα προ-

ϊόντα του γάλακτος (μυζήθρα, βούτυρο, γιαούρ-

τι, κορφή, τσιαλαφούτι κ.ά.).

Οι Τροβατιανοί Σαρακατσάνοι είχαν, όπως

προανέφερα, καθορισμένο μέρος, όπου κάθε

καλοκαίρι έστηναν τις στάνες τους. Τα πιο ξα-

κουστά λιβάδια, όπου έστηναν τις στάνες τους και

ξεκαλοκαίριαζαν ήταν τα εξής:

Η Τσιρλιάρα, όπου ξεκαλοκαίριαζαν

οι Σαλαγιανναίοι, το Φτερούσι, όπου ξε-

καλοκαίριαζαν οι Καραγεωργαίοι, το

Ραγάζι, όπου είχαν το στανοτόπι τους

οι Μαργωναίοι και στου Ντεληδήμου,

όπου ξεκαλοκαίριαζαν οι Ακριβαίοι. Εύ-

κολα μπορούμε να αντιληφτούμε ότι

όλες οι ραχούλες, οι πλαγιές και τα ισιώ-

ματα του Τροβάτου έσφυζαν από ζωή

και η συναυλία των κουδουνιών και ο με-

λωδικός ήχος της φλογέρας των τσο-

πάνηδων αντηχούσαν σε κάθε μέρος

του όμορφου Τροβάτου.

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να

επισημάνω - πέρα από την άριστη ποι-

ότητα των γαλακτοκομικών προϊόντων

τους - και τη φιλοξενία των Σαρακα-

τσάνων. Ήταν τόσο όμορφη η ζωή εκεί στα λι-

βάδια του Τροβάτου, ώστε οι τσελιγκάδες κάθε

καλοκαίρι φιλοξενούσαν και κατοίκους που προ-

σκαλούσαν από μέρη πεδινά. Αλλά και ο περα-

στικός από στάνη Τροβατιανού θα φιλοξενούνταν

με τέτοιο τρόπο και τέτοια προθυμία που δε θα

την ξεχνούσε ποτέ. Οι τσελιγκάδες του Τροβά-

του θεωρούσαν τη φιλοξενία υποχρέωσή τους και

μάλιστα πίστευαν ότι «το να δίνουν» ήταν καλό

και για τη στάνη τους.

Τσελιγκάδες ξακουστοί υπήρχαν σε πολ-

λά χωριά των Αγράφων. Πολλοί μάλιστα λογο-

τέχνες αναφέρονται σε γνωστούς τσελιγκάδες

της περιοχής Αγράφων. Χαρακτηριστικό είναι το

ποίημα του Αιτωλοακαρνάνα ποιητή, ακαδημαϊ-

κού και πολιτικού Γεωργίου Αθάνα - Νόβα (1893

- 1987) που, από παιδί ακόμη, γύριζε στα Άγρα-

φα, έκανε γνωριμίες και συνήπτε δεσμούς φιλίας

με πολλούς τσελιγκάδες. Έκανε επίσης και κουμ-

παριές στην περιοχή Αγράφων, δεδομένου ότι

ήταν και πολιτικός και η περιοχή των Αγράφων και

η Ευρυτανία γενικότερα ήταν ως το 1943 επαρ-

χία της Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Το σχετικό ποίημα του Γεωργίου Αθάνα, αφιε-

ρωμένο στους τσελιγκάδες των Αγράφων, έχει ως

εξής:

Κουμπάρος ήρθα στ’ Άγραφα και τη χαρά δεν κρύ-

βω.

Τα βλαχοτόπια γνώρισα, τους τσελιγκάδες είδα…

Στου Μαλαμούλη προσπερνώ, διαβαίνω στον

Ακρίβο.

Βελέντζα μη με καρτερείς! Δε θάρθω Τσιγαρίδα!

Το Σαλαγιάννη χαιρετώ και πάω στον Πατσαού-

ρα,

Στη Σάικα, στον Καταραχιά, στ’ αγναντερά Μα-

ράθια,

να φάω ψιμάρνι στο σουβλί, να πιω νερό στη

γκούρα,

να ιδώ τον ήλιο την αυγή στης θάλασσας τα βά-

θια.

(Περιοδικό «Φθιώτις»).

Σήμερα η ζωή άλλαξε. Τα τσελιγκάτα δεν

υπάρχουν πια. Αποτελούν μακρινή ανάμνηση. Οι

άλλοτε συνεχώς μετακινούμενοι Σαρακατσάνοι

μετεγκαταστάθηκαν μονίμως σε διάφορες πε-

ριοχές. Σε μας όμως τους παλαιότερους, κάθε

φορά που είμαστε στο Τροβάτο και κοιτάζουμε τις

γραφικές πλαγιές, τους λιβαδότοπους και τα στα-

νοτόπια, έρχονται στη θύμησή μας έντονα οι ει-

κόνες του χθες και ξαναζούμε νοερά εποχές που

οι όμορφες αυτές τοποθεσίες του Τροβάτου

ήταν γεμάτες με κοπάδια, που το συλλείτουργο

των κουδουνιών τους έφτανε στα αφτιά μας και

το χωριό μας έσφυζε από ζωή. Άλλες εποχές,

άλλα ήθη, άλλη ζωή!!!

6 O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

Νταλλή Όλγα............................................€100

Αναστασίου Μαρία ....................................€50Ράμου Ελένη ..............................................€25Σαλαγιάννης Γρ.Αντώνιος..........................€25

Σαλαγιάννης Β. Ανδρέας............................€25Χατζηπαναγιώτου Ευάγγελος ..................€20Καραγιώργου-Σωτηρίου

Αγγελική ....................................................€20Σβεντζούρης Γρηγόριος ............................€50Παπάς Δημήτριος ......................................€20Μαργώνης Θ. Βασίλειος ............................€50

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ

ΟΙ ΤΣΕΛΙΓΚΑΔΕΣ ΤΟΥ ΤΡΟΒΑΤΟΥΓράφει ο Παναγιώτης Β. Σαλαγιάννης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

ΓΑΜΟΙ• Παντρεύτηκε στην Θεσ/νικη ο Κουτσολάμ-

προς Θωμάς του Λάμπρου με την Ξένια Κο-

λύμπατζη.

• Παντρεύτηκαν στην Ομβριακή Δομοκού ο Σα-

λαγιάννης Γιάννης του Φώτη και η Μελπομέ-

νη Γούσια του Ελευθερίου.

• Παντρεύτηκε στη Θήβα ο Τσιατσιμάς Πανα-

γιώτης του Γεωργίου γιος της Αβράμπου Ευ-

φροσύνης με την Σοφία Κικίδη.

Στους νεόνυμφους ευχόμαστε κάθε ευτυχία

ΘΑΝΑΤΟΙ• Πέθανε στην Αθήνα ο παπα-Πέτρος Νταλλής.

• Σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα ο Σβεντζού-

ρης Αποστόλης γιος του Σβεντζούρη Μιλτιά-

δη στον Ελεώνα Θηβών.

Στους οικείους θερμά συλλυπητήρια.

O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ 7Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

Στις 28 Μαΐου ε.έ., πλήρης

ημερών απεβίωσε στην

Αθήνα ο σεβαστός και αγα-

πημένος μας Παπα-Πέτρος.

Με ανέκφραστη ψυχική οδύ-

νη δέχτηκαν το συγκλονιστικό

μήνυμα όλοι, όσοι δέχτηκαν για

μια ολόκληρη πεντηκονταετία την

ποιμαντορία Του.

Η σορός του μεταφέρθηκε

στο χωριό μας. Στον Ιερό Ναό του

Αγίου Δημητρίου και με τη συμ-

μετοχή τεσσάρων Ιερέων εψάλη

η εξόδιος ακολουθία, παρουσία

της οικογενείας του, των προ-

σφιλών του προσώπων και πλή-

θους Τροβατιανών και άλλων συμ-

πατριωτών μας) που κατέφθα-

σαν εκεί να του απευθύνουν τον

ύστατο χαιρετισμό και να τον

προπέμψουν στο μεγάλο ταξίδι

για την αιωνιότητα.

Ο Παπα-Πέτρος αξιώθηκε να

εισέλθει νωρίς στις τάξεις του ιε-

ρού κλήρου και να διακονήσει με

ζήλο και παρρησία την εκκλησία.

Παρέλαβε την πνευματική

σκυτάλη από το μακαριστό Παπα-

Γιώργη η αγία, πατερική και ασκη-

τική μορφή του οποίου παραμένει

ανεξίτηλη στη μνήμη όσων είχαν

την ευλογία να δεχθούν τα Πνευ-

ματικά του ευεργετήματα.

Συνέχισε το θεάρεστο και

πολλαπλό έργο ΕΚΕΙΝΟΥ και πο-

ρεύτηκε με γνώμονα τις παρακα-

ταθήκες του.

Διακόνησε σε χαλεπούς και-

ρούς για την πατρίδα μας τόσο

την Ενορία του Τροβάτου ως

εφημέριος, όσο και τις Ενορίες

των όμορων Κοινοτήτων Μ. Βραγ-

γιανών και Τριδένδρου, πάντοτε

με εκκλησιαστικό φρόνημα, ασκη-

τικό τρόπο ζωής και ένθεο ζήλο

την εκκλησία.

Ανεξίκακος, με θρησκευτική

ευλάβεια και σεμνότητα άσκησε

τα ιερά του καθήκοντα.

Η Θεία χάρις, γέμιζε την ψυχή

του και υπηρετούσε το λειτούρ-

γημά του με ευσυνειδησία.

Το πέρασμά του ήταν γόνιμο,

καρποφόρο, δημιουργικό, παρα-

γωγικό και υποδειγματικό.

Κράτησε ανοιχτές τις εκκλη-

σίες και τα μοναστήρια. Φρόντισε

για την ανέγερση νέων εκκλησιών

και πρώτιστο μέλημά του ήταν η

διατήρηση και συντήρηση των Ιε-

ρών μας προσκυνημάτων .

Με τη σύντροφο της ζωής

του αξέχαστη Πρεσβυτέρα — ευ-

σεβείς και φιλόθεοι και οι δυο

τους δημιούργησαν υποδειγματι-

κή οικογένεια.

Εγκατέλειψε τη ματαιότητα

του κόσμου τούτου ήρεμος και

γαλήνιος.

Αναπαύεται τώρα στα σκη-

νώματα του Θεού. Το Τροβάτο και

η ευρύτερη περιοχή των Αγράφων

στερήθηκε έναν ακαταπόνητο

κοινωνικό εργάτη και στοργικό

πνευματικό πατέρα.

Το κενό που άφησε είναι δυ-

σαναπλήρωτο.

Αυτός ήταν ο Παπα-Πέτρος

που έφυγε. ‘Ένας ιερωμένος που

αγάπησε και υπηρέτησε το χωριό

μας προσφέροντας πολύτιμο

πνευματικό έργο.

Την πατρική του αγάπη προς

όλους την εκδήλωνε μέχρι την τε-

λευταία στιγμή της επίγειας ζωής

του.

Ενδεικτικό του αμέριστου εν-

διαφέροντος για το Τροβάτο είναι

τα λόγια που ηχούν στ’ αυτιά

μου και τα οποία μου ψέλλισε σε

επίσκεψη στο σπίτι του στην Αθή-

να, παρουσία των αγαπημένων

του παιδιών Γιώργου και Νίκου.

«Δάσκαλε, μου είπε, ξέρω τις

σχέσεις που έχεις με υψηλά ιστά-

μενο πρόσωπο της εκκλησίας

μας. Σε παρακαλώ να φροντίσεις

να σταλεί παπάς για τους καλο-

καιρινούς μήνες στο χωριό μας.»

Τα λόγια του έβγαιναν με δυ-

σκολία απ’ την καρδιά του και

μαρτυρούν το μέγεθος του εν-

διαφέροντός του για το Τροβάτο.

Αείμνηστε Παπα-Πέτρο

Τα αγαπημένα σου πρόσωπα,

η οικογένειά σου και τα πνευμα-

τικά σου τέκνα θα σε θυμούνται

πάντοτε.

Εύχονται και προσεύχονται ο

Θεός να κατατάξει την ψυχή σου

«εν σκηναίς Δικαίων» και να είναι

αιωνία η ΜΝΗΜΗ ΣΟΥ.

Λάμπρος Β. Γεωργίου

«ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ † Παπα-Πέτρος Γ. Νταλλής

1917 — 2010 Η νέα διοικητική μεταρ-

ρύθμιση, με την συνένωση των

δήμων, την κατάργηση των νο-

μαρχιών και την δημιουργία

περιφερειών, είναι γεγονός.

Το αυτοδιοικητικό τοπίο μετα-

βάλλεται.

Απ;o τον νόμο 2539/4-12-

1997 γνωστό ως σχέδιο «Κα-

ποδίστριας»,φθάσαμε στον

νόμο 3852/7-6-2010 γνωστό

πλέον και ως σχέδιο «Καλλι-

κράτης»,με πλήρη τίτλο, «Νέα

Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοί-

κησης και της Αποκεντρωμέ-

νης Διοίκησης-Πρόγραμμα

Καλλικράτης».

Το άρθρο 1 αναφέρεται

στην σύσταση των Δήμων. Συγκεκριμένα το εδάφιο 13 αναφέρεται στο

νομό Ευρυτανίας. Οι έντεκα (11) δήμοι καταργούνται και δημιουργούνται

δύο (2).

(Α) Πιο συγκεκριμένα: (1) Ο δήμος Καρπενησίου με έδρα το Καρ-πενήσι, αποτελούμενος από τους δήμους (α) Καρπενησίου (β) Φουρνά

(γ) Προυσσού (δ) Ποταμιάς (ε) Δομνίστας και (στ’) Κτημενίων, οι οποί-

οι καταργούνται.

(2) Δήμος Αγράφων, με έδρα το Κερασοχώρι, αποτελούμενος από

τους δήμους :

(α) Φραγκίστας (β) Βίνιανης (γ) Ασπροποτάμου (δ) Απεραντίων και

(ε) Αγράφων, οι οποίοι καταργούνται.

(Β) Ο Δήμος Αγράφων χαρακτηρίζεται ως ορεινός.Το άρθρο 3 αναφέρεται στην σύσταση και συγκρότηση περιφερειών.

Οι περιφέρειες είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο νομικά πρόσωπα δη-

μοσίου δικαίου και αποτελούν το δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ο νομός Ευρυτανίας αναφέρεται στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ,

η οποία περιλαμβάνει και τους νομούς Βοιωτίας, Ευβοίας, Φθιώτιδας και

Φωκίδας. Έδρα της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας είναι η Λαμία. Κάθε

νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού

είναι η έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.

Όσον αφορά το Τροβάτο ας παρατηρήσουμε μερικά χαρακτηριστι-

κά:

Το Τροβάτο ανήκε στο δήμο Αγράφων με έδρα το χωριό Άγραφα μαζί

με έξι (6) ακόμη χωριά (Τρίδενδρο, Βραγγιανά, Άγραφα, Μοναστηράκι,

Επινιανά, Μάραθο). Τώρα θα ανήκει στον διευρυμένο δήμο Αγράφων με

έδρα το Κερασοχώρι. Η νέα έδρα του δήμου απέχει περίπου 40 χλμ από

το Καρπενήσι και περίπου 50 χλμ από το Τροβάτο.

Οι αποστάσεις είναι μεγάλες ,εάν αναλογιστούμε και την πραγμα-

τικότητα. Τον όχι καλό οδοποιητικό ιστό του ορεινού όγκου του νέου δή-

μου Αγράφων.

Γι’ αυτό ας αναλογιστούμε όλοι τα νέα δεδομένα και την θέση μας,

που μας επιβάλλουν, τόσο οι εν Ελλάδι όσο και παγκοσμίως οικονομι-

κές και όχι μόνο, συγκυρίες.

Τώρα είναι που θα πρέπει να ενισχυθούν οι ενωτικοί πολιτιστικοί δε-

σμοί των Απανταχού Τροβατιανών.

8 O NOΣTAΛΓOΣO NOΣTAΛΓOΣ Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2010

Το Τροβάτο στο internet: www.e-trovato.gr • e-mail: trobato1@yahοo.gr

Αυτοί οι υπέροχοι στίχοι απο τοΤροβατιανό ημερολόγιο του Μαίου,

ήταν αρκετοί να εμπνεύσουν αρκετούς Τροβατιανούς και φίλους

να πιάσουν το Μάη στο πανέμορφο χωριό μας. Όσοι είχαν την τύχη

και την αποφασιστικότητα ανταμείφτηκαν και με το παραπάνω και θα τους

μείνει αξέχαστη αυτή η εκδρομή.

Με σύμμαχο τον πολύ καλό καιρό αλλά πάνω από όλα την όρεξη και

το κέφι όλων περίπου 60 άτομα αλλά και μέλη του Πολιτιστικού Συλλό-

γου έστησαν ένα μικρό αντάμωμα στην αλάνα του καταπράσινου γηπέ-

δου του Αγ. Αθανασίου. Οι μικροί μας φίλοι από νωρίς είχαν στήσει το

δικό τους πανηγύρι, και δεν άφησαν παιχνίδι για παιχνίδι, αλλά και από

την άλλη μεριά οι μεγαλύτεροι ξεκίνησαν το ψήσιμο στην ψησταριά ενώ

παράλληλα άλλοι έφτιαχναν το στεφάνι με διάφορα λουλούδια για το

καλό. Ακούγοντας βέβαια και τα τραγούδια από τα ηχητικά του Σάκη Μαρ-

γώνη που αντιλαλούσαν σε όλα τα Τροβατιανά βουνά, το κέφι άναψε για

καλά, κάνοντας μικρούς και μεγάλους να μην μπορούν να αντισταθούν

ξεφαντώνοντας στον χορό μέχρι αργά το απόγευμα.

Και του χρόνου παιδιά και καλό καλοκαίρι.

Συγκινητική ήταν η στιγμή που μετά από πολλά χρόνια ακούστηκε ο

ήχος της καμπάνας από την εκκλησία του Αγ. Αθανασίου. Η καμπάνα που

στήθηκε στο καμπαναριό της εκκλησίας είναι δωρεά από τον ΜαργώνηΛ. Δημήτριο και την σύζυγό του Αγγελική. Βοήθειά τους να είναι πάν-

τα καλά και ελπίζουμε ότι σύντομα με την βοήθεια όλων των χωριανών

να λειτουργήσει.

«Μύρισε άνοιξη παιδιά κι η γή θα πρασινίσειφτιάξτε στεφάνια όμορφα ο Μάης έχει αρχίσει»

Οάνθρωπος επινόησε τον χρόνο και δεν

μπορεί να τον σταματήσει. Ο άνθρωπος

επινόησε τον χρόνο για να γίνει σκλά-

βος του, να τον έχει αφέντη του και δήμιό του.

Όταν συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να τον

σταματήσει, τον ονόμασε αδυσώπητο, παν-

δαμάτορα, μπαμπέση, αιμοβόρο και πολλά

άλλα. Παρόλα αυτά όμως συνεχίζει καθημε-

ρινώς να του κάνει το χατίρι. Κάθε μέρα

ακούμε, «δεν έχω χρόνο!», δεν προλαβαίνω!»,

«δεν με παίρνει η ώρα!» και τα λοιπά που όλοι

λέμε. Ένα ποτάμι τεράστιο ο χρόνος, δυνατό,

βουβό και ύπουλο, που κανείς δεν ξέρει που

μας πηγαίνει.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε κάποιο σημείο

αυτού του ποταμού υπάρχει ο θάνατος για

όλους μας. Για άλλους κυλάει αργά όπως δου-

λεύει το σαράκι στο ξύλο, για άλλους γρήγο-

ρα, τόσο γρήγορα που δεν μπορείς να γυρίσεις

να δεις το παρελθόν. Γυρνάς για μια στιγμή για

να δεις τις αναμνήσεις και αν ξεχαστείς θα πέ-

σεις, θα “φας” τα μούτρα σου. Βουβό και επι-

βλητικό το ποτάμι κυλάει στο ρυθμό του και

αφήνει ένα παχύ στρώμα λησμονιάς απάνω

στην μνήμη μας. Έτσι μπερδεύονται ονόματα,

πρόσωπα, γεγονότα, ημερομηνίες και απλά τα

κουβαλάμε μέσα μας. Ευτυχώς όμως που

υπάρχουν τα γραπτά και οι φωτογραφίες». Οι

άνθρωποι βγάζουν φωτογραφίες για να απο-

δείξουν ότι ζήσανε!», είχε πει κάποιος και πολύ

σωστά. Εμένα μ’ αρέσει κάπου-κάπου να σκα-

λίζω τα απομεινάρια και τις αποδείξεις της πε-

ρασμένης μου ζωής. Εντελώς απρόσμενα

λοιπόν κάποια μέρα, βρήκα κάποια παλιά κι-

τρινισμένα φύλλα. Ήταν οι εκθέσεις μου στο

γυμνάσιο και έν α ποίημα της εφηβείας ή λίγο

μεταγενέστερο,δεν θυμάμαι. Θυμήθηκα την

τάξη μου. Εμείς οι δεύτεροι μαθητές στα

πίσω θρανία και οι καλοί στα πρώτα. Οι καθη-

γητές να φωνάζουν προσπαθώντας να μας

νουθετήσουν, αλλά εμείς το βιολί μας. Ύστε-

ρα πήρα μια έκθεση στην τύχη και την διάβα-

σα. Στο τέλος με κόκκινο στυλό οι παρατη-

ρήσεις της φιλολόγου μας. Συνήθως μου

έγραφε,»προσπάθησε περισσότερο, μπορείς!»

ή «είσαι εκτός θέματος!».Η αλήθεια είναι ότι

γενικά ήμουν εκτός θέματος .Προσπαθούσε η

φιλόλογος μας η κα Ασημίνα Τσανούλα να μας

κάνει να πάρουμε μπρος, αλλά εμείς τίποτα.

Από τότε πέρασαν πάνω από είκοσι πέντε χρό-

νια και δεν έτυχε ποτέ να την ξαναδώ. Ελπί-

ζω νά’ ναι καλά. Κλείνοντας ας μου επιτρέψει

να της αφιερώσω αυτό το κιτρινισμένο ποίημα

που ήτανε κλεισμένο σε κάποιο φάκελο παρέα

με τις εκθέσεις.

Φύτεψα μία μικρή ελπίδα

Μες του σπιτιού μας τον μπαξέ

Κοίτα να την ποτίζεις όσο θα λείπω

Αγαπητέ μου αδελφέ.

Θα βγάλει άνθη μυρωδάτα

Και τα κλωνάρια της θά’ ναι γερά

Για να αντέχει τα καλοκαίρια

Να ρίχνουν κούνιες τα παιδιά.

Με μια μικρή φαλτσέτα –αδελφέ-

Θέλω να χαράξεις το όνομά μου

Απαλά όμως μην πονέσει

Και στάξει αίμα η καρδιά μου.

Και τώρα φεύγω αδελφέ

Για τις ιδέες, τις ελπίδες, τις πατρίδες

Κι αν έκλαψα πριν φύγω στο μπαξέ

Ξέχασέ το και κάνε πως δεν με είδες.

Σωτήρης Θ.Καλόγρηας

Θεσπιές

Ο ΧΡΟΝΟΣ, ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ