49
W numerze m.in.: Nicieja Rabiej Gutorow i Jaroszewicz a i Borecka 1 Piesiewicz • Dialog ekumeniczny • Inwestycje Uniwersytetu Opolskiego • Polemicznie o „Głowach opolskich” • 50-lecie Wyższego Seminarium Duchownego

Nicieja Rabiej - sbc.org.pl · e-mail: [email protected] Priorytetową budową, która określa kształt uni wersytetu na przyszłe pokolenia, jest np. remont wiel kiego kompleksu

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • W numerze m.in.:

    Nicieja

    Rabiej

    Gutorow■ i

    Jaroszewicza iBorecka

    1

    Piesiewicz

    • Dialog ekumeniczny• Inwestycje Uniwersytetu Opolskiego• Polemicznie o „Głowach opolskich”• 50-lecie Wyższego Seminarium Duchownego

  • 2 INDEKS nr 3 (20)

    W tym numerze „Indeksu # /Kronika Uniwersytecka..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

    Z senatu ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

    Czas inwestycji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

    Jedno serce, dwie diecezje..... . .. . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . .. . . 14

    Dialog ekumenicznyw kontekście procesu integracji Europy 17

    Jubileusz prof. Marcelego Kosmana..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

    „Dramma per rnusica” - 20 lat śpiewania.................... 23

    Komunikat Komisji Wyborczej o wynikach wyborów do zespołów komisji KBN czwartej kadencji 26

    Jak nas widzą in n i .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

    Z dumą i tro sk ą ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

    Piastonaliom potrzebna nowa formuła 32

    polem ika... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

    polem ika... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

    Przez telewizję do tea tru ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

    Idzie m łode!.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

    Wzruszenie - początek miłości.... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

    Poezja Elżbiety Dziewońskiej... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

    Nowe pozycje wydawniczeWydziału Teologicznego U O 45

    Opolscy studenci w Krakowie 46

    Wydawca: Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, Opole, gmach główny UO, pok. 149, tel. 454-58-41 w. 2406.

    Redaktor naczelny: Beata Zaremba-Lekki.

    Zdjęcia: Jerzy Mokrzycki.

    Skład: Dariusz Olczyk.

    Korekta: Jacek Podsiadło.

    Druk: Drukarnia NOT.

    Reklama: tel. 0-606 723307.

    e-mail: [email protected]

    Priorytetową budową, która określa kształt uniwersytetu na przyszłe pokolenia, jest np. remont wielkiego kompleksu dawnego klasztoru o.o. Dominikanów, który znajduje się w centrum miasta na tzw. opolskim Akropolu. Klasztor ten ma ciekawą historię, jego korzenie sięgają XIII wieku. W roku 1851 obiekt został zamieniony na szpital, po ogromnych pracach inwestycyjnych, które podjęte zostały z inicjatywy księdza Alojzego Gertha.

    O inwestycjach prowadzonych przez Uniwersytet Opolski mówi rektor U O Stanisław Sławomir Nicieja na str. 10.

    Aby dowiedzieć się, jaki rytm bije w diecezjach, trzeba posłuchać, jak bije serce. Życzę, aby nie miało arytmii, abyśmy starali się być świętymi.

    O obchodach 50-lecia Wyższego Seminarium Duchownego

    czytaj na str. 14.

    Lokaty uzyskiwane przez nasz uniwersytet w ramach poszczególnych kryteriów w ani jednym przypadku nie spowodowały sklasyfikowania go na ostatnim miejscu (wśród uniwersytetów), czego nie udało się uniknąć np. takim potęgom jak Uniwersytet Jagielloński czy UAM.

    Analiza rankingu wyższych uczelni na str. 27.

    Ponieważ jestem już po lekturze książki Wiercińskiego, a moja jej ocena zasadniczo odbiega od entuzjastycznej opinii recenzenta (Jacka Gutorowa), ośmielam się wdać w polemikę na temat wartości artystycznej „Głów opolskich”.

    Spór na temat książki Adama Wiercińskiego toczą na stronach 34 i 35

    Jacek Gutorow i Henryk Jaroszewicz.

    Wielokrotnie doświadczyłem wzruszenia w odniesieniu do takich właśnie osób. Kiedyś zobaczyłem na dworcu bardzo biedną obdartą kobietę. Stałem wówczas w oknie pociągu pierwszej klasy, a ona patrzyła w moją stronę wielkimi niebieskimi oczami, bardzo podobnymi do oczu mojej matki. W pewnym momencie nasze spojrzenia się zderzyły i ona zawstydziła się, opuściła powieki. I to był taki moment wielkiego wzruszenia.

    Rozmowa z Krzysztofem Piesiewiczemna str. 41.

    IE0 BG U0

    mailto:[email protected]

  • kwiecień - m aj2000 3

    andrzej czyczyło

    Kronika Uniwersytecka

    Abp. Alfons Nossol św ięc i now y kościół akadem icki.

    8 maja. N a Wydziale Teologicznym Uniwer- zane z 50-leciem istnienia Wyższego Seminariumsytetu Opolskiego odbyły się uroczystości zwią- Duchownego. Więcej na stronie 14.

  • 4 INDEKS nr 3 (20)

    26 - 28 marca. Na Wydziale Teologicznym gościła Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna. W skład zespołu oceniającego standard nauczania na Wydziale Teologicznym znaleźli się ks. prof. Ignacy Bokwa z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ks. prof. Paweł Bortkiewicz z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, ks. prof. Andrzej Siemieniewski z Papieskiego Wydziału Teologicznego, ks. prof. Jerzy Pałucki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

    3 kwietnia. N a Uniwersytetcie Opolskim gościła Kate Delaney, Attache Kulturalny Ambasady USA w Polsce. Kate Delaney przez wiele lat pomagała Uniwersytetowi Opolskiemu w nawiązywaniu kontaktów polsko-amerykańskich. Z gościem spotkał się m.in. Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisław Sławomir Nicieja i prof. Andrzej Ciuk, dyrektor Instytutu Filologii Angielskiej.

    3 kwietnia. Na zaproszenie NSZZ Solidarność działającego na U O na naszej uczelni gościł senator RP Bogdan Tomaszek. Spotkanie dotyczyło ustawy o szkolnictwie wyższym. Z senatorem spotkały się władze uczelni.

    1 1 - 1 2 kwietnia. Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Nauk Ekonomicznych i Handlowych AIE- SEC zorganizowało VI edycję „Dni Kariery 2000”. Udział w imprezie wziął prorektor ds. dydaktyki i studentów prof. dr hab. Leszek Kuberski.

    12 kwietnia. Akademickie Koło Sympatyków Samorządu Terytorialnego zorganizowało konferencję naukową pt. „Jednomandatowe okręgi wyborcze - pytanie o model demokracji”.

    1 4 - 1 5 kwietnia. Prof. Krystyna Borecka, prorektor ds. rozwoju i promocji Uniwersytetu Opolskiego uczestniczyła w posiedzeniu Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej połączonym ze spotkaniem uczestników tempu- sowskiego programu U N IQ . W trakcie tego spotkania UKA przyznała kierunkowi filologia polska akredytację na maksymalny okres 5 lat. UKA potwierdziła tym samym wysoki poziom kształcenia na kierunku filologia polska. Przyznanie akredytacji poprzedziła wizyta ekspertów Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej na Uniwersytecie Opolskim w składzie: prof. dr. hab. Jan Miodek, prof. dr hab Ludwika Ślękowa, prof. dr hab. Józef Bachórz, dr hab. Maria Wolińska, dr hab Marian Lewko oraz prof. dr. hab. Marta Wyka - przewodnicząca zespołu oceniającego.

    1 6 - 2 0 kwietnia. W Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego U O w Kamieniu Śląskim odbyła się konferencja zorganizowana przez Instytut Filologii Germańskiej pt. Regionalitat ais Kategorie der Sprach- und Literaturwissenschaft. W imieniu władz Uniwersytetu konferencję otworzył prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą prof. Józef Musielok.

    17 kwietnia. W Centrum Konferencyjnym U O Villa Académica odbyło się posiedzenie zorganizowane przez Urząd Marszałkowski poświęcone strategii rozwoju województwa opolskiego na lata 2000 - 2005. W spotkaniu tym wzięli udział przedstawiciele środowiska naukowego opolskich uczelni. Uniwersytet Opolski reprezentowali: rektor prof. Stanisław Sławomir Nicieja oraz prorektorzy: prof. Krystyna Borecka i prof. Leszek Kuberski.

    16 marca. Jubileusz 70-lecia urodzin świętował prof. dr hab. Stanisław Gawlik, wieloletni dziekan Wydziału Historyczno-Pedagogicznego.

    Dostojny jubilat i jego żona M aria i składający gratu lacje rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. S tan is ław S. N ic ie ja .

    N a zd jęc iu od le w e j: prodziekan W y d z ia łu Teo log iczneg o U 0 ks. Tadeusz D ola, prorekto r UO Józef M u s ie lo k , red akto r „ Ind eksu" B eata Zarem ba, rek to r U 0 S ta n is ła w S ła w o m ir N ic ie ja z żoną, Krzysztof P ie s ie w ic z , prorekto r UO Krystyna B orecka, ks. S ta n is ła w R abie j, ks. A lo jzy M arc o l.

    12 kwietnia. Studenci Wydziału Teologicznego zorganizowali sesję pt. „Skazani na tajemnicę” poświęconą twórczości Krzysztofa Kieślowskiego. Na spotkanie przybyli Krzysztof Piesiewicz, przyjaciel Kieślowskiego, scenarzysta, senator RP oraz Katarzyna Jabłońska, związana z redakcją „Więzi” i Elizabeth Lee Roby, badaczka twórczości Kieślowskiego. Patronat honorowy nad sesją objęli: ks. arcybiskup Alfons Nossol i marszałek województwa opolskiego Stanisław Jałowiecki, więcej na stronie 41.

    Życzenia składają prof. dr hab. Zenon Jasiński, dyrektor Instytutu Nauk Pedagogicznych oraz prof. dr. hab Józefa B rągiel, w icedyrekto r INP.

  • kwiecień - m aj2000 5

    1 7 - 1 9 kwietnia. W Instytucie Historii odbyła się sesja poświęcona kulturze antycznej, którą wraz ze studentami przygotowała prof. Joanna Rostropowicz.

    27 kwietnia. W Villi Académica obradował Senat Uniwersytetu Opolskiego.

    3 - 7 maja. Rektor Uniwersytetu Opolskiego Stanisław Sławomir Nicieja, razem z przedstawicielami władz Miasta Opola, przebywał w Londynie. Wizyta służyła prezentacji Opola i środowiska uniwersyteckiego. Rektor Uniwersytetu Opolskiego spotkał się z Ryszardem Kaczorowskim, Prezydentem RP na Uchodźstwie oraz z Mieczysławem Hamplem, prezesem Koła Lwowian w Londynie. Do Londynu przyjechali także z koncertem uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej w Opolu. Po powodzi szkoła ta uzyskała od londyńskiej Polonii poważne wsparcie finansowe.

    5 - 7 maja. Prof. Krystyna Borecka, prorektor ds. promocji i rozwoju Uniwersytetu Opolskiego uczestniczyła w zgromadzeniu plenarnym Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Konferencja dotyczyła zmian regulaminu KRASP, spraw związanych z finansowaniem szkolnictwa wyższego oraz roli wyższych uczelni w procesie integracji Polski z Unią Europejską. Gośćmi sympozjum byli m.in. Bronisław Geremek, minister Spraw Zagranicznych RP, Jerzy Zdrada, wiceminister Edukacji Narodowej, Jan Krzysztof Frąckowiak, sekretarz Komitetu KBN.

    6 maja. Przedstawiciele społeczności akademickiej naszego uniwersytetu wzięli udział w 64 Pielgrzymce Świata Akademickiego na Jasną Górę. „Tu chodzi o wieczność” było hasłem przyświecającym spotkaniu.

    Na zdjęciu Ryszard Kaczorowski, Prezydent RP na Uchodźstwie i prof. S tanis ław S ław om ir N ic ie ja rektor Uniwersytetu Opolskiego.

    8 maja. Prorektor Józef Musielok wziął udział w spotkaniu członków Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. N a spotkaniu obecny był również premier Jerzy Buzek.

    10 maja. Gośćmi Uniwersytetu Opolskiego byli: wicemarszałek województwa opolskiego Andrzej Rybarczyk oraz dyrektor departamentu Integracji Europejskiej Urzędu Marszałkowskiego Danuta Jazłowiecka. Z gośćmi spotkał się prof. Józef Musielok, prorektor ds. współpracy z zagranicą. Tematem spotkania było powołanie na U O ośrodka dokumentacji europejskiej.

    Justyna Pachniowska II rokInstytutu Sztuki UW.

    11 maja. W Galerii Sztuki Współczesnej w C>polu otwarto wystawę Młode Opole. Złożyły się na nią prace pedagogów i studentów Instytutu Sztuki Uniwersytetu C>polskiego.

  • 6 INDEKS m 3 (20)

    11- 12 maja. W Kamieniu Śląskim odbyła się konferencja naukowa pt.: „Oświata wobec mniejszości narodowych w Europie Środkowej u progu XXI wieku”. Organizatorami konferencji byli: Instytut Nauk Pedagogicznych, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Polskie Towarzystwo Pedagogiki Porównawczej w Warszawie, zarząd ZNP.

    12 maja. Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisław Sławomir Nicieja uczestniczył w uroczystości nadania honorowych doktoratów, jaka miała miejsce na Uniwersytecie Jagiellońskim.

    20 maja. Rektor Uniwersytetu Opolskiego podpisał umowę stypendialną z przedsiębiorstwem Inter - Silesia. Przedsiębiorstwo, któremu prezesuje Karol Cebula, zobowiązało się ufundować regularne wysokie stypendium.

    22 - 23 maja. Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisław Sławomir Nicieja wziął udział w Konferencji rektorów Uniwersytetów Polskich zorganizowanej przez Uniwersytet Łódzki. Omówiono współdziałanie uniwersytetów w zakresie zinformatyzowania polskich uczelni. Posiedzenie zbiegło się z uroczystością 55-lecia łódzkiej uczelni.

    23 maja. W ramach Złotej Serii Wykładów na Uniwersytecie Opolskim gościł Andrzej Olechowski, były minister spraw zagranicznych, kandydat na stanowisko prezydenta RP.

    23 - 25 maja. N a zaproszenie rektora Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisława Sławomira Nicieji na naszej uczelni gościli: rektor Uniwersytettu w Regensburgu prof. Hans Alter oraz prof. Henryk Kneip.

    Na zdjęciu prof. M arc e li Kosma.

    16 maja. Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisław Sławomir Nicieja wziął udział w jubileuszu prof. Marcelego Kosmana przez 10 lat związanego z Uniwersytetem Opolskim. Uroczystość miała miejsce na Uniwersytecie Poznańskim. Jubilatowi wręczono księgę poświęconą jego osobie. W księdze tej znalazły się również artykuły autor- stawa opolskich historyków. Więcej na stronie 21.

    Edward Szczapow jest znanym opolskim malarzem, urodził się w Czelabińsku, w 1962 roku. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu. Jest autorem kilku współczesnych i historycznych panoram Opola, te ostatnie odtwarzał w oparciu o stare sztychy. Jak powiedział Rektor Stanisław Sławomir Nicieja obraz Szczapowa będzie w przyszłości zdobił salę senatu UO, która mieścić się będzie w odbudowywanym budynku klasztornym przy Placu Kopernika. Obraz podarowany został naszej uczelni przez Przedsiębiorstwo Kanalizacji Miejskiej, którym kieruje dyrektor Ordon Rak.

    Panorama Opola z 1744 r. pędzla Edwarda Szczapowa.

    Informacje inne:

    Edward Szczapow jest autorem olejnego obrazu w stylu Breughla przedstawiającego panoramę Opola z roku 1744. Obraz ten o wymiarach 2 x 1,80 metra zdobi gabinet rektora Uniwersytetu Opolskiego. Jak zapewnia rektor prof. Stanisław Sławomir Nicieja dzieło Szczapowa jest podziwiane przez wszystkich gości rektora.

  • kwiecień - m a j2000 7

    Od le w e j stoją:prof. M iro s ła w M ossakow ski, rektor U niwersytetu Opolskiego S tan is ław S ław om ir N ic ie ja i profesor Henryk Samsonowicz.

    # * *

    W Villi Académica gościli profesor Mirosław Mossakowski i profesor Henryk Samsonowicz.

    * * #

    DOKTOR HONORIS CAUSA UNIWERSYTETU OPOLSKIEGO

    Tazbirowi poświęconaUroczystość nadania prof. Januszowi Tazbirowi tytułu

    doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (10 marca br.) stała się okazją do zorganizowania wystawy ukazującej dorobek profesora. Pokazano kserokopie ważniejszych publikacji drukowanych w renomowanych pismach historycznych, książki profesora Tazbira, fotografie. Wystawę przygotowała Biblioteka Główna Uniwersytetu Opolskiego pod kierunkiem dyrektor Wandy Matwiejczuk i Heleny Okoń. Można ją było oglądać przez dwa miesiące w gmachu głównym uniwersytetu.

    Sprostowanie:W poprzednim numerze Indeksu pomylono zdjęcia.

    Zamiast fotografii z Konsulem Generalnym dr Ernestem - Peterem Brezovszkym zamieszczono fotografię z Norbertem Krajczym. Tym razem obok prof. Stanisław S. Nicie- ji, rektora Uniwersytetu Opolskiego na pewno siedzi Konsul Generalny dr Ernest-Peter Brezovszky.

    Awanse naukowe:Prezydent RP postanowieniem z dnia 28

    kwietnia 2000 roku tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych nadał dr. hab. Włodzimierzowi Kaczorowskiemu.

    Dr inż. Ewa Moliszewska uzyskała tytuł doktora nauk rolniczych na Wydziale Ogrodniczym Akademii Rolniczej w Krakowie.

    Dr inż. Katarzyna Grata uzyskała tytuł doktora nauk rolniczych na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej we Wrocławiu.

    Tytuły doktora habilitowanego uzyskali: dr Krystyka Kossakowska-Jarosz z Instytutu Filologii Polskiej, dr Andrzej Kracher z Instytutu Nauk Społecznych, Czesław Lachur z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej, Anna Pobóg- -Lenartowicz z Instytutu Historii, Marek Bugdol z Wydziału Ekonomicznego.

    Na Uniwersytecie Opolskim gościł Maciej Łagiewski, dyrektor Muzeum Wrocławskich.

    # # #

  • 8 INDEKS nr 3 (20)

    Na posiedzeniu senatu z dnia 27 kwietnia 2000 roku m.in. zatwierdzono limity przyjęć na studia dzienne w roku akademickim 2000/2001 i przedstawiono sprawozdanie z ubiegłorocznej działalności naukowo-badawczej na Uniwersytecie Opolskim.

    Z senatuPrzedmiotem dyskusji senatorów były również

    sprawy kadrowe: zatwierdzono wyniki trzech konkursów otwartych: na stanowisko profesora w Instytucie Nauk Pedagogicznych (w tym jednego konkursu na prof. zwyczajnego i dwóch na prof. nadzwyczajnego). Na stanowisko profesora zwyczajnego kandydował prof. dr hab. Ryszard Kantor. O d 1996 roku Ryszard Kantor związany jest z Uniwersytetem Opolskim, kieruje katedrą badań nad kulturami regionalnymi, opublikował około 80 tekstów popularno-naukowych w językach światowych, jest członkiem PAN, członkiem licznych kolegiów redakcyjnych. Ceniony dydaktyk, łubiany przez studentów.

    N a stanowisko prof. nadzwyczajnego kandydowała dr hab. Jolanta Kwiatek Jolanta Kwiatek jest cenionym przez studentów dydaktykiem, wypromowała 30 magistrów, jest autorką 8 atrykułów naukowych i jednej naukowej ekspertyzy. N a stanowisko profesora nadzwyczajnego kandydował również dr hab. Marian Kapica. Dr. hab. Marian Kapica specjalizuje się w pedagogice zdrowia, uczestniczy w pracach PAN, publikuje w pismach zagranicznych, wypromował 100 magistrów, jest kierownikiem pracowni pedagogiki zdrowia.

    Zatwierdzono także wyniki dwóch konkursów na stanowisko profesorów nadzwyczajnych w Instytucie Historii. Dr hab. Roman Nowacki i dr hab. Krzysztof Tarka - uzyskali niemal takie same poparcie senatu.

    Poza tym zatwierdzono kandydaturę dr hab. Ryszarda Gmocha na stanowisko profesora nadzwyczajnego w Instytucie Chemii. Ryszard Gmoch jest jednym z czterech w Polsce specjalistów w zakresie dydaktyki chemii.

    Senatorowie złożyli gratulacje prof. dr hab. Piotrowi Obrączce, który 1 kwietnia 2000 roku został przez Ministra Edukacji Narodowej mianowany na stanowisko prof. zwyczajnego. Prof. Piotr Obrączka od wielu lat związany jest z opolska uczelnią, jego dorobek cytowany jest w najważniejszych polskich publikacjach naukowych.

    Senatorowie zapoznali się także z projektem limitu przyjęć na studia dzienne w roku akademickim 2000/2001. Projekt ten przygotowany został pod kierunkiem prof. Leszka Kuberskiego, prorektora ds. dydaktyki i studentów.

    W wyniku senackiej dyskusji zwiększono z 40 do 45 limit studentów na administrację. Dyskusja ujawniła jednak wiele kontrowersji. Jedna z ważniejszych dotyczyła studiowania na kierunkach ścisłych - matematyce, chemii, fizyce. Są to kierunki, którym wyznaczono stosunkowo wysokie limity, choć jednocześnie wiadomo, że studiowanie na tych kierunkach nie jest dziś specjalnie popularne wśród młodzieży. Obecnie sporym wzięciem cieszą się kierunki związane z ekonomią biznesem, zarządzaniem. Prof. Krystyna Czają dyrektor instytutu chemii dowodzik, że gotowość na przyjęcie dużej liczby studentów i to bez egzaminów wstępnych, jak to się dzieje w całym kraju, jest koniecznością jest sposobem na to, by kierunki te nie zanikały na polskich uczelniach. Weryfikacja studentów i tak następuje w ciągu roku akademickiego. Prof. Stanisław Habik dowodził, że badania wykazują iż kierunki ścisłe w rócą do łask około 2020 roku. Prof. Wiesław Łukaszewski kierujący instytutem psychologii U O argumentował, że zapewnienie kształcenia tak dużej liczbie studentów na kierunkach ścisłych obciąża finansowo uczelnię. Zauważył również, że założenie, że studenci są po to, by utrzymywać pracowników jest założeniem błędnym.A taką właśnie sytuację widzi w odniesieniu do kierunków ścisłych. - Oczywiście nie wyobrażam sobie uniwersytetu bez matematyki, fizyki i chemii, ale studiowanie tych kierunków należy uczynić atrakcyjnym, łatwo jest zapewniać sobie nabór bez egzaminów - dowodził prof. Łukaszewski.

    Z wyliczeń kwestora UO, mgr m i. Marii Najdy wyniką że Uniwersytet Opolski nie ma problemów z finansowaniem kierunków ścisłych. - Kryterium dochodowości nie jest jedynym kryterium, jakim powinniśmy się kierować, uniwersytet jest pewną całością dlatego istnienie matematyki, fizyki czy chemii jest ważne.

    Dotacje na finansowanie studiów eksperymentalnych są wyższe niż dodacje na finansowanie nauki na innych kierunkach.

    Mgr Anna Kuczyńska przedstawiła sprawozdanie z działalności naukowo-badawczej na Uniwersytecie Opolskim w minionym roku akademickim. Sprawozdanie to było powodem do wypowiedzenia kilku uwag. Prof. dr hab. Wojciech Chlebda postulował, by zwiększyć kon

  • kwiecień - m aj2000 9

    trolę nad sprawozdaniami o pracy naukowej. Nie każda publikacja ma charakter naukowy, a już na pewno nie posiada go wywiad opublikowany w prasie, jak rozumieją to czasami naukowcy. Kontroli domaga się także używanie nazwy i logo Uniwersytetu Opolskiego. Prof. Chlebda dziwił się, dlaczego tak niewiele grantów było przez pracowników Uniwersytetu Opolskiego realizowanych w poprzednim roku akademickim.

    * Senat zatwierdził zmiany w regulaminie studiów, działacze Samorządu Studenckiego po

    informowali o terminie Piastonaliów (14 - 18 maja) i obowiązujących w tym czasie zasadach bezpieczeństwa. W ramach wolnych wniosków pracownicy Uniwersytetu Opolskiego zaproponowali, by orzeczenie komisji dyscyplinarnej w sprawie dr Dariusza Ratajczaka zostało udostępnione szerokiej społeczności akademickiej.

    Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja ogłosił informację o przyznaniu przez KBN grantu inwestycyjnego na dokończenie remontu budynku byłego szpitala przy Placu Kopernika.

    Minister Nauki Przewodniczący

    Komitetu Badań Naukowych Andrzej Wiszniewski

    W arszawa, 2000.04.17

    R E K T O R

    U N IW E R SY T E T U O P O L SK IE G O

    w. Opolu

    DECYZJA N r 36 3 6 /IB /l07/2000

    Na podstawie art. 67 ust. 4 i art. 74 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 finansach publicznych (Dz.U. Nr 155, poz. 1014, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, N r 49, poz. 778) oraz art. 15 ust. 2 i 8 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o utworzeniu Naukowych (Dz.U. Nr 8, poz. 28 z późniejszymi zmianami), a także w związku z 245/2000 oraz uchwałą Komisji Badań Podstawowych Komitetu Badań kwietnia br. przyznaję dotację celową na dofinansowanie w latach 2000- 2003 „Adaptacja i modernizacja budynku przy ul. Kopernika 11 - Wydział Filologiczny” w wysokości 10 000 000 zł., ( słownie: dziesięć milionów złotych ) z tego 5 000

    pięć milionów złotych ) w 2000 r.Jednocześni«; zawiadamiam.1. Dotacja będzie przekazywana na w yodrębniony dla tej inwestycji rachunek bankowy z

    inwestycja, na podstawie złożonego w D epartam encie Ekonomicznym urzędu KBN wynikającego z harm onogramu realizacji inwestycji. W ydatkowanie dotacji powinno następow ać w term inach zgodnych z harm onogram em realizacji inwestycji.

    2. Kwota 5 000 000 zl. pozostająca do przekazania po 2000 r. może ulec zm ianie o inwestycyjnych oraz towarów i usług budowlano-m ontażowych.

    3. Zw iększenie dotacji z przyczyn określonych w art. 77 ustawy z dnia 26 listopada 1998 nie jest m ożliwe.

    4. Inwestor jest zobowiązany do wykorzystania dotacji zgodnie z przeznaczeniem i określonych ustawą z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z późniejszym i zm ianam i ) oraz uchw alą Nr 3/93 Komitetu Badań Naukowych kryteriów i trybu przyznawania środków finansowych na inwestycje służące prac badaw czo-rozw ojow ych ( Dz. Urz. KBN nr 1, poz. 3 z późniejszym i zmiana Ponadto inform uję, że przy gospodarowaniu dotacją budżetową należy bez dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych. (Dz.U. Nr 155 z 1998 r .Naruszenie tych zasad powoduje konsekwencje określone w art. 93 ww.

  • 10 INDEKS nr 3 (20)

    Z rektorem Uniwersytetu Opolskiego prof. dr hab. Stanisławem Sławomirem Nicieją rozmawia Beata Zaremba.

    Czas inwestycjiJak Pan wielokrotnie podkreśla - Uniwer

    sytet Opolski jest jednym wielkim placem budowy. Chętnie porównuje pan również to, co się dzieje w sferze inwestycji do budowy domu o trwałych przez lata podstawach. Która z prowadzonych inwestycji jest obecnie najważniejsza?

    Priorytetową budową, która określa kształt uniwersytetu na przyszłe pokolenia, jest np. remont wielkiego kompleksu dawnego klasztoruo.o. Dominikanów, który znajduje się w centrum miasta na tzw. opolskim Akropolu. Klasztor ten ma ciekawą historię, jego korzenie sięgają XIII wieku. W roku 1851 obiekt został zamieniony na szpital, po ogromnych pracach inwestycyjnych, które podjęte zostały z inicjatywy księdza Alojzego Gertha. I w zasadzie przez 150 lat w budyn

    ku klasztornym mieścił się szpital. W czasach pruskich szpital ten był bardzo dobrze wyposażony, o czym świadczy zachowana do dnia dzisiejszego ikonografia.

    Jednak pomimo kuszącej alternatywy wpisania się w historię poprzez zaanektowanie tego pięknego obiektu dla potrzeb uniwersyteckich senat Uniwersytetu Opolskiego podejmując w 1996 roku decyzję o przejęciu budynku postąpił bardzo ryzykownie. Budynek szpitala był wszak w opłakanym stanie.

    Tak, rzeczywiście. Budynek ten był w bardzo złym stanie, istotnie podjęliśmy więc niezmiernie ryzykowną decyzję, która w jakimś sensie graniczyła z utopią, szaleństwem. Nie było wiadomo w jakim stanie jest górka, na której stoi budynek, cały obiekt był bardzo zagrzybiony i okazał się być zbudowany nieco po amatorsku, w niektórych miejscach po prostu nie było fundamentów, poza tym koszt renowacji oszacowano na około 300 miliardów starych złotych. Sam projekt kosztował około 3 miliardów starych złotych. Dość powiedzieć, że w momencie podejmowania decyzji o przejęciu szpitala nie mieliśmy oczywiście tych pieniędzy.

    Co wobec tego przemawiało „za”?Wierzyliśmy, że znajdą się sponsorzy. Pojawił

    się również pomysł, by szpital remontować ze środków wpływających na konto specjalnego Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Uniwersytetu. Pieniądze miały pochodzić ze sprzedaży cegiełek, ale pomysł się nie sprawdził, w zasadzie zebraliśmy tylko około 200 milionów starych złotych. Przez trzy lata zabiegaliśmy o udzielenie nam przez Komitet Badań Naukowych grantu inwestycyjnego i jest wielkim sukcesem społeczności uniwersyteckiej, że udało się ten grant zdobyć. Kilka dni temu zapadła decyzja, że otrzymamy 10 milionów złotych. Ministerstwo Edukacji Narodowej wspomogło nas dodatkowymi dwoma milionami złotych, a naszemu uniwersytetowi udało się odłożyć około 7 milionów. W ten sposób możemy być spokojni o dokończenie przebudowy dawnego szpitala.

    To, co powstanie, będzie łączyło w sobie nowoczesność i tradycję.

    Tak. Państwo Szczepańscy, autorzy projektu, w sposób nowoczesny bazują na starej substancji obiektu. Budynek został podniesiony o jedną kondygnację, w części dachowej usytuowana zostanie duża, przeszklona aula na około 400 osób, będzie to swoiste gniazdo bocianie. W budynku

  • kwiecień - m aj2000 11

    swoje miejsce znajdą kierunki filologiczne - anglistyka, slawistyka, polonistyka, germanistyka. Również władze rektorskie będą miały tam siedzibę, tam także znajdzie się locum dla całej uczelnianej administracji, tam również przeniesiona zostanie sala senatu. Zakładamy, że z reprezentacyjnych sal będzie korzystało miasto. Uważam, że posiadanie najważniejszego budynku w centrum miasta jest wielką szansą dla naszej uczelni. Młode uniwersytety są z reguły budowane na obrzeżach miast.

    N o i jest to budynek z tradycją, to dodatkowy atut do wyzyskania, nie tylko w sensie prestiżowym, ale i naukowym...

    A tak. W tej chwili prof. Włodzimierz Kaczorowski z instytutu historii odtwarza dzieje budynku sięgając aż do czasów piastowskich, do czasu budowy kaplicy świętego Wojciecha - najstarszego zabytku znajdującego się w kompleksie klasztornym. Okazuje się, że jako właściciele tego kompleksu wpisujemy się w niezmiernie ciekawe życiorysy - w losy wybitnych postaci o znaczących nazwiskach, którzy mieli wpływ na rozwój Opola.

    Podczas prac remontowych cały czas natrafia się na zagadki, tajemnice, podziemne korytarze, krypty.

    To prawda, natrafiamy na wiele różnych tajemnic, również tych zwyczajnych - budowlanych. Okazało się np. że górka, na której stoi szpital jest stabilna i że z kolei część frontowa była postawiona bez fundamentów. Została ona rozebrana i będzie odtworzona według ikonografii sprzed kilku wieków. Cała budowa odbywa się pod nad

    Na górnym zdjęciu budynek szpitala w m omencie przejęcia go przez Uniwersytet Opolski. Na dole - projekt budynku po remoncie.

    % -

    ---- 1W nętrze byłego szpitala.

  • 12 INDEKS nr 3 (20)

    zorem konserwatorskim i nie ulega wątpliwości, że Opole i w ogóle Opolszczyzna, po Villi Académica, po budynku przy ulicy Plebiscytowej, po zamku w Kamieniu Śląskim, po Zamku w Dąbrowie Niemodlińskiej, któremu nie grozi już zagłada, wzbogaci się o kolejny odrestaurowany zabytek. Krótko mówiąc Uniwersytet Opolski jest tą instytucją, która chroni zabytki.

    Lada moment nasz uniwersytet ma wzbogacić się o kolejny obiekt - budynek Collegium Pedagogicum.

    Będzie to obiekt, który wybudujemy ze środków przez lata zbieranych przez Wydział Historyczno-Pedagogiczny. Pedagodzy opolscy, którzy bazują na starej tradycji WSP, pracowali w bardzo ciężkich warunkach, w budynku przypominającym barak. W tej chwili po tym baraku nie pozostał ślad, a na jego miejscu powstaje nowoczesny czterokondygnacyjny budynek. W tej chwili pedagodzy są na wielkim wygnaniu i swoją postawą wykazują wielkie poświęcenie, ale już od nowego roku akademickiego przeniosą się do swojej nowej siedziby, która w pewnym sensie będzie chlubą miasteczka akademickiego. Taką chlubą będzie również nowy akademik „Niechcic”, który już teraz zwraca uwagę swoją okazałością. W tym roku otrzymaliśmy na jego budowę 7 milionów złotych. Będzie to jeden z najładniejszych budynków w mieście, na którego szczycie znajdować będzie się obserwatorium astronomiczne udostępniane szerokiej publicz-Budynek byłego szpitala w trakckie remontu.

    W tym m iejscu będzie nowy budynek - Collegium Pedagogicum. Na zdjęciu od lew ej: S tan is ław S ław om ir N ic ie ja - rektor Uniwersytetu Opolskiego, M arian Habrajski - prezes firmy budowlanej Rekonsbud oraz Roman Kaczorowski - k ierow n ik budowy.

  • kwiecień - m aj2000 13

    ności przy okazji różnego rodzaju zjawisk astronomicznych. Jeszcze o jednej ważnej inwestycji uniwersyteckiej muszę powiedzieć - 8 maja został oddany do użytku nowoczesny kościół akademicki - z katakumbami, z chórem, z aulą usytuowaną w części dachowej. Kościół ten oraz inne obiekty służące Wydziałowi Teologicznemu przy ulicy Drzymały tworzą bardzo nowoczesną i oryginalną całość. Znajdują się w tej części miasta, która do tej pory uchodziła za kawałek Opola drugiej kategorii. Tam znajdowały się koszary i dzięki odwadze arcybiskupa Nossola do części budynków koszarowych przeprowadzono z Nysy seminarium dochowne. Budynki te wyremontowano, przydano im nowego blasku i dziś trudno je minąć bez zachwytu. Niewątpliwie bez żadnej przesady trzeba powiedzieć, że Uniwersytet Opolski jest jednym wielkim placem budowy, a świadczą o tym najlepiej liczby - w tym roku na rozmaite inwestycje Uniwersytet Opolski przeznaczył około 27 milionów złotych.

    Jak ocenia Pan czas, na jaki przypadło Pana rektorowanie i związana z piastowaną funkcją konieczność prowadzenia inwestycji?

    Nie jest to łatwy czas dla inwestycji. Aby coś osiągnąć wymagana jest duża operatywność, przedsiębiorczość. Myślę, że kierownictwo uniwersytetu, administracja wykazuje i operatywność, i cierpliwość, bowiem niczego nie da się uzyskać z dnia na dzień.

    Na placu budowy Collegium Pedagogicum w ładze uczelni: rektor S tan is ław S. N ic ie ja , prorektor Leszek Kuberski i prorektor Krystyna Borecka.

    D aw na siedziba pedagogów i...

    ... to, co po niej pozostało.

  • 14 INDEKS nr 3 (20)

    8 maja ksiądz arcybiskup Alfons Nossol poświęcił kościół se- minaryjno-akademicki przy W ydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego. Poświęcenie kościoła zbiegło się z obchodami 50-lecia Wyższego Seminarium Duchownego.

    Jedno serce, dwie diecezjeLiturgia poświęcenia świątyni rozpoczęła się

    poświęceniem dzwonów oraz uroczystym otwarciem kościoła. Msza święta zgromadziła ponad 300 księży z diecezji opolskiej i gliwickiej. Wielu z nich to właśnie absolwenci Wyższego Seminarium Duchownego.

    Jak wielkie znaczenie miał ten jubileusz pokazało okolicznościowe spotkanie po Mszy Świętej. Ksiądz biskup Jan Kopiec przypomniał historię seminarium; moment jego założenia w 1949 roku i trudne lata komunizmu, kiedy to seminarium spotykało się z nieprzychylnością władz świeckich, kiedy klerycy powoływani byli do służby wojskowej, a ich edukacja nie była uznawana za studia wyższe. Biskup Kopiec przypomniał również czasy nyskie („Nysa była dobrym miejscem” - powiedział) oraz przenosiny do Opola, kiedy to studia seminaryjne włączone zostały do studiów uniwersyteckich.

    - Tb włączenie - mówił biskup Kopiec - świadczy o tym, jak bardzo kościół potrafi odczytywać znaki czasu.

    Ku przestrodze padły jednak z ust biskupa Kopca słowa, by studia teologiczne nie służyły li tylko oderwanej od życia nauce; księży obowiązuje potrzeba świadczenia, potrzeba koncentrowania się na ludziach i jak ostrzeżenie winny brzmieć słowa Pisma Świętego: „Po owocach ich poznacie”.

    Chopy, to były czasyRektor seminarium, ks. Joachim Waloszek

    podkreślił, że 50 lat historii seminarium zasługuje na szczególny prezent. Tym prezentem okazała się księga pamiątkowa.

    - Żyjemy pamięcią tego, co mam się wydarzyło i właśnie dlatego istnienie takiej księgi jest ważne. Jesteśmy jak wiosłujący w przyszłość wioślarze, ale ze wzrokiem odwróceni w przeszłość.

  • kwiecień - m aj2000 15Dzięki księdze, dzięki jubileuszowi chroniącemu pamięć możliwe jest - sugerował ks. Waloszek - przypomnienie sobie pierwotnej wierności.

    Tę pierwotną wierność, pierwotne zawierzenie, zakochanie się w Bogu zadeklarowało w ciągu 50 lat 1237 absolwentów. To ich nazwiska umieszczone zostały w księdze, to niektórzy z nich, nieobecni na uroczystości, postanowili o sobie przypomnieć w listach nadesłanych na okoliczność jubileuszu.

    - Chopy, to były czasy! - wzywała do wspomnień grupa księży zza ocenu.

    Dwie ramy seminariumNie zabrakło życzeń. Wygłosił je m.in. prof. dr

    hab. Stanisław Sławomir Nicieja, rektor Uniwersytetu Opolskiego życząc Wyższemu Seminarium Duchownemu dalszego prężnego rozwoju.

    - Ten niezwykły jubileusz ma dwie złote ramy - mówił rektor Nicieja -Jedną ramą jest now y kościół, a drugą - księga pamiątkowa.

    Rektor podkreślał, że łączenie teraźniejszości z historią jest nieodzowne

    - Historia musi nam towarzyszyć, bo na jej bazie można budować przyszłość

    Bolesław Pochopień, rektor Politechniki Gliwickiej powiedział: - Niech prawda o Odkupieniu i Odkupicielu Wam towarzyszy.

    Rektor Uniwersytetu Opolskiego S tan is ław S ław om ir N ic ie ja , abp. Alfons Nossol oraz ks. prałat M artin Luley.

    Ś w iątynia liczy około 1000 m. kw . pow ierzchni. Zapro jektow ali ją Adam i Beata S zczegieln iakow ie, budowało ją k ilkanaście firm, najw iększym w y konaw cą byt Zakład Usług Budowlanych Jana Dudzika. Prace nadzorow ał ks. dr A lbert Glaeser. W ołtarzu w m urow ane zostały re lik w ie m ęczenników - św . św . Ireneusza i Ignacego. W prezbiterium umieszczono rzeźby Ireny i Jerzego P iechników .

  • 16 INDEKS nr 3 (20)

    Ewa Olszewska, wiceprezydent miasta Opola życzyła seminarium wielu powołań kapłańskich.

    Gość z Niemiec, Martin Luley zaznaczył, że teologia nie może zamknąć się w wieży z kości słoniowej, ale powinna swoje tezy wyprowadzać na inne dyscypliny. Teologia powinna być także otwarta na impulsy pochodzące z zewnątrz. Święta Jadwiga jako patronka nowego kościoła wskazuje właściwy kierunek - każe dążyć w stronę dobra.

    Biskup gliwicki, Gerard Kusz, porównał opolskie seminarium do jednego serca, które bije dla dwóch diecezji - opolskiej i gliwickiej.

    Aby dowiedzieć się, jaki rytm bije w diecezjach, trzeba posłuchać, jak bije serce. Życzę, aby nie miało arytmii, abyśmy starali się być świętymi.

    Obchodom jubileuszowym towarzyszyła wystawa fotografii przypominająca historię seminarium - jego zwyczajne i niezwyczajne życie, pełne okruchów codzienności i świętości zarazem.

    Beata Zaremba

    Uroczystość otw arc ia kościoła akadem ickiego. Na zdjęciu zaproszeni goście, w pierwszym rzędzie prorektor Uniwersytetu Opolskiego Krystyna Borecka, rektor Uniwersytetu Opolskiego S tanisław S ław om ir N ic ie ja , rektor Politechniki G liw ick ie j B o les ław Pochopień, prorektor Uniwersytetu Opolskiego Leszek Kuberski.

    Z Wydziału Teologicznego UO:

    * „Kościół na przełomie tysiącleci - Wielki Jubileusz 2000”, to temat tegorocznych wielkopostnych wykładów otwartych, tradycyjnie zorganizowanych przez Wydział Teologiczny UO oraz Klub Inteligencji Katolickiej w Opolu i Duszpasterstwo Środowisk Twórczych. Referaty wygłosili: ks. prof. dr hab. J. Czerski U O - Jubileusz w Biblii, ks. dr K. Staniecki UO - Historyczne winy Kościoła, ks. prof. dr hab. H. Sobeczko UO - Formy obchodu Jubileuszu, ks. abp prof. dr hab. A. Nossol UO - Pojednanie Kościołów w jednoczącej się Europie, ks. prof. dr hab. S. Jasiński UO - Pielgrzymowanie w Roku Jubileuszowym, ks. dyr. A. Drechsler „Caritas” Opole - Jubileuszowe dzieła miłosierdzia. Treść wykładów została opublikowana w numerze 36. serii wydawniczej SYMPOZJA

    WTUO pt. „Kościół na przełomie tysiącleci - Wielki Jubileusz 2000”.

    ♦ Studenci Wydziału Teologicznego U O w dniu 27.05.2000 r. zorganizowali Pielgrzymkę Pieszą z okazji Roku Jubileuszowego do Sanktuarium św. Jacka w Kamieniu Śląskim, do udziału w której zapraszają studentów studiów dziennych i zaocznych.

    ♦ 20 marca br. na Wydziale Teologicznym U O odbył się finał pierwszej Diecezjalnej Olimpiady Wiedzy Religijnej Opole 2000 dla uczniów klas piątych i szóstych szkół podstawowych. W olimpiadzie na wszystkich szczeblach uczestniczyło łącznie około 4500 uczniów. Do finału zakwalifikowało się 28. Inicjatorem olimpiady był dyrektor referatu katechetycznego Kurii Diecezjalnej w Opolu ks. dr K. Matysek.

    Informacje przygotował: Sławomir Seroczyński, pracownik Wydziału Teologicznego.

  • kwiecień - m aj2000 17

    Niedawne powołanie Instytutu Ekumenii i Badań nad Integracją na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego jest okazją do zastanowienia się nad tym czym jest ekumenizm, jakie jest jego zadanie w nowoczesnej Europie, jakie są szanse na to, by teorię zastosować w życiu. O tych problemach pisze dr hab. ks. Stanisław Rabiej z Wydziału Teologicznego UO.

    Dialog ekumeniczny w kontekście procesu

    integracji EuropyPodczas niedawnego spotkania prezydentów

    środkowowschodnich krajów europejskichw Gnieźnie (12 marca 2000), prezydent Niemiec

    Johannes Rau (SPD) stwierdził: „Dziś, w odróżnieniu od chrześcijańskich wartości łączących Europę przed tysiącem lat, trzeba poszukiwać nowej, pozareligijnej koncepcji wspólnoty, uwzględniającej dialog różnych kultur i religii na naszym kontynencie”.

    W tym samym czasie, osoba pochodząca z tego samego obszaru, chociaż z innej formacji politycznej (CDU), długoletnia przewodnicząca Bundestagu, Rita Suessmuth powiedziała: „Europa to różne kultury, choć opierające się na tym samym fundamencie wartości - prawach człowieka, wolności jednostki, tolerancji, poszanowaniu mniejszości narodowych. Europa musi nauczyć się współżyć z różnymi kulturami, lecz także wymagać, by wspomniane wartości były przestrzegane”.

    W świetle powyższych, dwóch wypowiedzi mogą zrodzić się następujące pytania: Czy w procesie integracji współczesnej Europy należy odwoływać się do wspólnego podłoża, tego samego fundamentu wartości? Jakie znaczenie dla tego procesu ma dialog ekumeniczny między konkretnymi wyznaniami i religiami? Być może należałoby upatrywać większych korzyści w obszarze dialogu między różnymi kulturami współtworzącymi oblicze Starego Kontynentu?

    Zwolennicy wyraźnej seperacji polityki i religii (Kościoła i państwa) twierdzą, że integracja europejska winna dokonywać się bez komponentu konfesyjno-religijnego. Dzisiejsza Europa może dążyć do jedności szukając pogłębienia duchowych i kulturowych więzi bez wyraźnej identyfikacji ich z konkretnymi wyznaniami czy wspólnotami religijnymi. Ostatnio dosyć radykalnie sformułował to Janusz Majcherek w swojej publikacji na łamach „Tygodnika Powszechnego” (3 kwietnia 2000, s. 5). Swoją wypowiedź zatytu

    łowaną: „Integracja a ekumenia” kończy stwierdzeniem: „Integracja i ekumenia pozostaną procesami niezależnymi od siebie, a wspólnota europejska od wspólnot religijnych”. Jeśli to zdanie potraktować jako koniunkcję dwóch zależnych od siebie tez, to sensowność całej tej wypowiedzi wymaga prawdziwości obu ich składowych. Nie ulega wątpliwości, iż wspólnota Starego Kontynentu nie może utożsamiać się z jedną religią czy konkretnym wyznaniem. Natomiast błędnym, pozbawionym rzeczowego uzasadnienia jest twierdzenie o braku zależności między ekumenią a procesem integracji w Europie. Ergo, błędna przesłanka podważa wartość całego twierdzenia. Wydaje się bowiem wątpliwą opinia o braku związku dialogu ekumenicznego z działaniami na rzecz zjednoczenia w Europie.

    Tolerancja nie wystarczaPierwszą racją, która przemawiałaby na ko

    rzyść związku ekumenii oraz integracji w Europie są już podstawowe założenia i sposoby realizacji dialogu ekumenicznego. Nie ulega wątpliwości, że stanowi on pewien model uporczywego trudu podejmowanego w obszarze narastających różnic i podziałów. Dostrzegając obiektywne przyczyny rozłamów nie słabnie wysiłek aby poprzez etapy poznania, tolerancji, komunii szukać możliwości pokojowej koegzystencji. Droga do pogodzenia zastanego zróżnicowania prowadzi często poprzez wysiłek wzajemnego przebaczenia i pojednania. W tym dziele chrześcijanie stanowią dobry zaczyn dla jednoczącej się Europy. Zarówno w procesie integracji jak ekumenicznego zbliżenia nie można pozostać na etapie tolerancji czy tylko wzajemnej akceptacji. O wysiłek posuwający się dalej upomniał się Jan Paweł II podczas pamiętnego spotkania ekumenicznego we wrocławskiej Hali Ludowej (31 maja 1997 r.): „Pan dziejów stawia nas bowiem wobec trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa. Nasza odpowiedź winna dorastać do wielkości

    Zwolennicy

    wyraźnej

    seperacji polityki

    i religii (Ko śc io ła

    i państw a)

    twierdzą, że

    integracja

    europejska w inna

    dokonyw ać się

    bez kom ponentu

    konfesyjno-

    religijnego.

    Dzisiejsza Europa

    może dążyć do

    jedności szukając

    pog łęb ien ia

    duchowych

    i kulturow ych

    więzi bez

    wyraźnej

    identyfikacji ich

    z konkretnym i

    w yznan iam i czy

    w spólnotam i

    religijnym i.

  • 18 INDEKS nr 3 (20)

    chwil szczególnego Bożego kairosu. Tu na tym miejscu, pragnę powiedzieć: nie wystarcza wzajemna akceptacja. Jezus Chrystus, Ten, który jest i który przychodzi, oczekuje od nas czytelnego znaku jedności, oczekuje wspólnego świadectwa”. Autor tych słów nie pozostał tylko na poziomie pedagogicznego upomnienia. Jego zachęta znalazła swe praktyczne uzasadnienie w życiu i praktyce wspólnoty ochrzczonych w imię Trójjedynego Boga. Znamiennym przykładem jest tu celebrowany, w pierwszą niedzielę Wielkiego Postu Roku Jubileuszowego 2000 (12 marca) „Dzień Pojednania”. Tak jak wielokrotnie już wcześniej, papież Jan Paweł II, tym razem w asyście kardynałów, skierował swą prośbę do Boga o przebaczenie przewinień, jakich dopuścili się członkowie Kościoła w przeszłości. Teologicznym przygotowaniem tego wyznania grzechów był dokument Międzynarodowej Komisji Teologicznej Pamięć i pojednanie. Kościół i winy przeszłości.

    Paralelne procesy

    Konkretne wydarzenia dogasającego stulecia jasno uświadamiają nam organiczny związek między procesem jednoczenia Europy a w niej podzielonych też chrześcijan. Zwłaszcza druga połowa XX wieku była świadkiem wielu równoległych działań w tym zakresie. Zmieniająca się mapa geo-polityczna Europy pociągnęła za sobą niebywałe podziały. Narastający mur między Wschodem i Zachodem próbowali przekraczać chrześcijanie żyjący w obszarach konkurencyjnych systemów. Uporczywy wysiłek pokonywania narastających różnic podejmowano w wielu ośrodkach myśli chrześcijańskiej. Zazwyczaj cieszyły się one opinią ekumenicznej otwartości. Wielu czołowych przedstawicieli życia społeczno- -kulturalnego w Europie brało udział w tej wymianie czynionej niejednokrotnie z narażeniem własnego bezpieczeństwa i wolności. Zwłaszcza lata sześćdziesiąte zaowocowały spotkaniami, które zdynamizowały chrześcijan po obu stronach muru berlińskiego. O ile można z grymasem oceniać skutki tzw. Wiosny ’68 w Paryżu i Pradze, o tyle nie da się zaprzeczyć konstruktywnym przemianom jakie dokonały się w relacjach poróżnionych przez wojnę społeczeństwach Europy.

    Znamiennym przykładem jest tekst Orędzia biskupów polskich do niemieckich. I tutaj przebaczenie widziane było jako warunek nadziei na przezwyciężenie ogromu nienawiści nagromadzonej w powojennej Europie. Łatwo było dostrzec, iż idea listu wyrastała z klimatu Soboru Watykańskiego II (1962-1965). Główne przesłanie Soboru - wezwanie do dialogu z całym światem chrześcijańskim, szerzenie idei braterstwa i ekumenizmu, skłaniało katolików do refleksji nad odwiecznym dylematem przełożenia ewangelicznych prawd na język codziennego bytowania ludzi, wzajemnych stosun

    ków między społeczeństwami i narodami. W tym duchu autorzy Orędzia, jednocześnie Ojcowie Soboru, zaproponowali odejście od starotestamento- wej zasady „oko za oko” i jednoczesne odniesienie do sfery polityki najtrudniejszego z przykazań: „Miłujcie waszych nieprzyjaciół, dobro czyńcie tym, którzy was nienawidzą”. Wyrazem konkretnej realizacji tego przekazu Ewangelii, stało się końcowe sformułowanie listu: „W tym, jak najbardziej chrześcijańskim, ale zarazem bardzo ludzkim duchu, wyciągamy do was, siedzących tu na ławach kończącego się Soboru, nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”.

    Biskupi polscy poprzez swoją deklarację pozwolili wielu uwierzyć, że rozpoczęła się epoka Kościoła otwartego, będącego nośnikiem autentycznych wartości, stwarzającego pomocne mechanizmy w przezwyciężaniu konfliktów międzynarodowych. W konkretnej sytuacji Europy Środkowo-Wschodniej oznaczało to odejście od rozrachunkowego nurtu myśli politycznej i rozpoczęcie dialogu.

    Aby stworzyć realne podstawy dla ponownego wszczęcia rozmów autorzy Orędzia analizując okres tysiącletniego sąsiedztwa wyeksponowali to, co łączyło oba narody i stanowiło wspólny wkład do europejskiej cywilizacji. W wymienionych Listach nie omieszkano też odsłonić niechlubnych kart historii. Mądrość polityczna nakazywała przełamywać niepodważalne dotąd tabu. Zaś wierność zasadom ewangelicznym skłoniła biskupów do wyrażenia prośby o wybaczenie. Treść Orędzia stała się mobilizująca dla strony niemieckiej. Zwłaszcza środowiska niemieckich intelektualistów ewangelickich wsparte autorytetem swoich oficjalnych przywódców kościelnych podjęły odważną próbę analizy problemów polsko-niemieckich. Głos też zabrali świeccy katolicy w RFN. Niedosyt wynikający z powściągliwości katolickiego Episkopatu Niemiec skłonił ich do ogłoszenia właśnie w marcu 1968 r. Memorandum Bens- berger Kreis. Podpisało go 145 osób, reprezentujących zachodnioniemieckie elity katolików.

    Wymiana listów sprawiła, że „pojednanie” i „dialog” stały się pojęciami, które przeniknęły do szerszej opinii po obu stronach granicy. Wprawdzie inicjatorami tego procesu były elitarne grupy katolików i ewangelistów świeckich to jednak przyspieszyło to wchodzenie szerszych środowisk na drogę szerszego poszukiwania prawdy i odchodzenia od metody konfrontowania pretensji. Jeszcze raz potwierdziła się zasada, że dorastanie do pojednania w wymiarze wspólnoty dokonuje się siłą wcześniejszego, podobnego doświadczenia przez jednostki wyznające konkretne wartości.

    Zaangażowanie KościołaPóźniejsze dekady XX stulecia pokazały, że

    próby imputowania Kościołowi i jego hierarchii

  • kwiecień - m aj2000 19pewnej bierności czy też działania szkodliwego na rzecz integracji były bezpodstawne, całkowicie arbitralne i z gruntu niesprawiedliwe. Zasadniczy przełom w kształtowaniu nowych relacji w Europie został zainicjowany w dobie posoborowej odnowy. Elity intelektualhe jako przedstawiciele Kościołów wszczęły dialog, który może być interpretowany jako wyraźny gest nawiązania kontaktu w duchu ekumenicznym.

    W ten sposób, postulowany przez Sobór Watykański „ekumenizm”, głoszący porozumienie i współpracę między różnymi Kościołami chrze

    ścijańskimi, nawiązywanie dialogu m iędzy nimi, znalazł sw ój konkretny wyraz w relacjach spo

    łeczno-politycznych przełomu Jat sześćdziesiątych. Obok zasad jakie nakreślił dla ruchu ekumenicznego, watykański dekret Unitatis reinte- gratio z 1964, pojawiają się tu praktyczne wskazania stanowiące punkt wyjścia dla podejmowanych kroków ku realizacji celów ekumenicznych. Wiele z nich można odkryć „czytając” uważnie drogę oczyszczenia i pogłębienia relacji ■między wspólnotami chrześcijan żyjącymi we współczesnej Europie.

    O d momentu wejścia na drogę pojednania akcentowano nie tyle teoretyczne zasady działania, ile określone postawy. Wśród wielu impulsów uwypukla się m.in.: szacunek i respekt dla innych narodowości społeczeństw, ich wysiłków wokół ocalenia i rozwoju istotnych wartości chrześcijańskich czy ogólno-humanistycznych; przezwyciężenie nacjonalizmu i konfesjonalizmu eksponujących uparcie to, co dzieli, podnoszących elementy nieistotne do wartości konstytutywnych; wytworzenia postawy zaufania i usuwania nieufności poprzez wiarygodne działania prowadzące do spotkania i pojednania; oprócz tego ważne są konkretne kroki zmierzające do likwidacji uprzedzeń i lęków w miejsce zdobycia się na odwagę do jasnego wypowiedzenia „tak” i „nie”. Tylko w takim klimacie szeroko rozumiane działania ekumeniczne stają się ruchem prowadzącym do pogodzonej jedności.

    Papież Paweł VI w swojej adhortacji Evange- lii nuntiandi podkreśla, że głoszenie Ewangelii winno być wysiłkiem przekraczania progu religii niechrześcijańskich a także środowisk społecznych uległych sekularyzacji czy ateizacji. Próba dotarcia z orędziem Jezusa Chrystusa do szerokich warstw życia kultury, nauki i polityki jest jedną z form dialogu jaki winien się zawiązać.W obliczu zagrożenia duchem kontestacji trzeba podejmować trud budowania sprawiedliwych i humanistycznych struktur w świecie. Taki cel wydaje się być zbieżny z wszelkimi działaniami poodejmowanymi na drodze zarówno dążeń ekumenicznych w obrębie chrześcijaństwa jak i też wysiłków integracyjnych w łonie samej Europy.

    Bezsprzecznie w drugiej połowie XX stulecia te dwa procesy: ekumeniczny oraz integracyjny,

    przebiegają w sposób paralelny. Europa jest obszarem gdzie dochodzi do dialogu pomiędzy zwolennikami jedności wśród wyznawców Chrystusa oraz protagonistami zjednoczenia społeczno-kulturowego jaki i ekonomiczno-gospo- darczego. Przy zachowaniu zasadniczej autonomii poszczególnych wspólnot religijno-wyzna- niowych oraz samodzielności konkretnych państw jest miejsce na działania prounijne. Oczekiwana jedność winna wyrastać z przeświadczenia o wspólnych korzeniach, bogatym dziedzictwie duchowym, komplementarnym dorobku

    materialnym i jednakowych perspektywach jakie mogą zarysować się w wypadku realizacji szczyt

    nych zamierzeń. Są one osiągalne tylko drogą ubogacającego dialogu. Potrzebują one czasu i wytrwałych ludzi, którzy podejmą się tych niełatwych zadań.

    Nie ma innej drogiNa szczęście Europie i Kościołowi nigdy nie

    brakowało ludzi szczerze oddanych dziełu jedności. Wbrew niejednokrotnie ogólnemu zniechęceniu pojawiali się nieugięci w swym działaniu politycy, mężowie stanu, duchowni, ludzie kultury i sztuki. Nie wszyscy mogli oglądać owoce swych zabiegów. Wielu z nich doceniali dopiero potomni. Nie potrzeba udawadniać jak wiele zrobił na tym polu obecny Papież. „Przychodząc ze Wschodu” nie tylko przyczynił się do obalenia wyrosłych murów ale też w znacznym stopniu wspiera działania integrujące Europę na wielu płaszczyznach. Autorytetem swojej osoby przekonuje sceptyków o sensie i konieczności zjednoczenia Europy na silnym fundamencie wartości. Dobrym przykładem w tym względzie jest Jego przemówienie w Parlamencie RP podczas ostatniej pielgrzymki do ojczyzny (czerwiec 1999). Osobiste zaangażowanie

    D ziekan W ydzia łu Teologicznego UO Helm ut Sobeczko, rektor UO S tan is ław S. N ic ie ja oraz abp. Alfons Nossol podczas uroczystości pow ołania Instytutu Ekume- nii i Badań nad Integracją.

  • 20 INDEKS nr 3 (20)

    Na zd jęciu od le w e j: prodziekan W ydzia łu Teologicznego UO ks. Tadeusz Dola, ks. bp Gerard Kusz, p rorekto r UO Krystyna B orecka, dziekan W ydzia łu Teologicznego Helm ut Sobeczko, ks. W a lte r Kasper, de legat z W atykan u , rektor UO S tan is ław S. N ic ie ja , prorektor UO Leszek Kuberski, prorektor UO Józef M usielok i ks. S tan is ław Rabiej.

    Jana Pawła II w ten proces jest nie tylko wyrazem moralnego wsparcia. Kryje się za tym Jego dogłębne przekonanie zarówno o konieczności kontynuacji tego dzieła jak i jego bezpośrednich związkach z ruchem ekumenicznym. Paralelność tych procesów może stać się przedmiotem ciekawych badań.Próbowałem udokumentować to w przygotowywanej do druku pracy, zatytułowanej trochę prowokacyjnie: Jedność Europy a podział chrześcijan (1930-2000). W książce tej usiłuję odpowiedzieć na niektóre z postawionych wyżej pytań. W konkluzji, uciekając od prognoz tchnących tanim optymizmem, próbuję proces prowadzący do zjednoczenia wśród chrześcijan jak i mieszkańców Starego Kontynentu wpisać w pewien modelem ofiary. Podobnie jak w rytualnej czynności składania daru-ofiary, proces jednoczenia prowadzi do uświadomienia sobie konkretnej przynależności do określonej wspólnoty, kultury, tradycji, religii, wyznania. Na tej drodze nie brakuje momentów kryzysu. Są one m.in. po to, by w końcu dać przekonanie o konieczności głębszego zaangażowania we wspólne dzieło prowadzące do autentycznej jedności - communio.

    * * *

    Badaniami nad integracją ma też zająć się utworzony niedawno (marzec 2000) Instytut Ekumenii i Badań nad Integracją. Powstał on z inicjatywy abpa Alfonsa Nossola przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego. Ce

    remonii otwarcia towarzyszyło specjalnie zorganizowane Międzynarodowe Sympozjum Naukowe: Ekumenizm u progu Trzeciego tysiąclecia. Jego obrady zaszczyciło wielu zaproszonych gości z kraju i zagranicy. Wśród nich był delegat Watykanu abp prof. dr hab. Walter Kasper, aktualny przewodniczący Sekretariatu do Spraw Jedności Chrześcijan. W czasie uroczystości inaugurujących prace tej nowej tej placówki naukowo- badawczej zgodnie podkreślano, że jej oryginalnością jest to, iż mieści ona w sobie pięć katedr (katolickich zasad ekumenizmu, dialogu z Kościołami Wschodnimi, dialogu z Kościołami wyrosłymi po Reformacji, dialogu międzyreligijnego oraz badań nad integracją), które mają w swych pracach zająć nie tylko sensu stńcto dialogiem ekumenicznym ale też organicznie wpisanym w niego procesem integracji. Jak można się domyślać problem integracji nie tylko dotyczy zjednoczenia Europy w jej różnych wymiarach. Obecnie widnieje potrzeba uzmysłowienia sobie konieczności odbudowania więzi na wielu płaszczyznach życia społeczno-kulturowego, gospo- darczo-politycznego oraz religijno-wyznaniowe- go. Dogłębne badania osiągnięć oraz czekających jeszcze zadań w procesie zjednoczenia winne m.in. odsłonić organiczny związek między pracami prowadzonymi na polu ekumenii oraz szeroko rozumianej integracji.

    Ks. Stanisław Rabiej

  • kwiecień - maj 2000 21

    Wystąpienie JM Rektora Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisława Sławomira Nicieji podczas wręczenia księgi jubileuszowej 16 maja 2000 r. w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

    Jubileusz prof. Marcelego Kosmana

    Moja niezwykła przygoda intelektualna z prof. Marcelim Kosmanem rozpoczęła się przed 35 laty. Jako uczeń świdnickiego liceum często chodziłem do pięknej, secesyjnej, z ce- bulastą wieżyczką, kamienicy na świdnickim Rynku, gdzie na parterze mieściła się przestronna, z łatwym bezpośrednim dostępem do półek, świetna księgarnia. Tam w cieniu regałów, przysiadając na drewnianych przenośnych schodkach księgarskich czytywałem wstępy i fragmenty nowości wydawniczych ze skrzydełek obwolut.

    Byłem w drugiej klasie liceum i nie zapomnę wrażenia, gdy trafiło mi do rąk pierwsze wydanie, dziś wiem że debiutanckiej książki Marcelego Kosmana „Na tropach bohaterów Trylogii” (1966).

    O tóż wychowany, jak większość nie tylko z mego pokolenia, na Trylogii miałem naiwną wiarę, że wszystko, co opisał Sienkiewicz jest niepodważalną prawdą. Kmicic, W ołodyjowski, Skrzetuski, Bohun, Wiśniowiecki, Sobieski żyli na pewno, przeżywali to, co opisał Sienkiewicz. A tu nagle czytam, że między prawdą historyczną a wizją artysty może być przepaść. Tło historyczne może być udokumentowane, daty i fakty takie same jak w podręczniku historii, a fabuła inna. I chyba wtedy pierwszy raz poczułem magnetyzujący urok historii, muśnięcie muzy Clio, która każe dociekać jak to było naprawdę.

    Gdy po maturze miałem rozterkę i wahałem się co wybrać jako kierunek studiów - polonistykę czy historię - wybór ułatwił mi Marceli Kosman. Miałem bowiem dowód, że o historii można pisać arcyciekawym, powabnym, wręcz literackim językiem. Polscy historycy w swej masie są częstokroć wielkimi nudziarzami, bo zapatrzeni w kult dokum entacji, bazę źródłową, w różnego rodzaju wykresy, tabele, protokoły i stenogramy piszą swe dysertacje językiem sprawozdawczym, kostycznym, nie dbając, zapominając bądź nie

    umiejąc pisać z powabem, lekko, z finezją, budować fascynujące relacje, które nie mają nic wspólnego z fikcją, ale z wielką dbałością o formę. Tak umieli pisać kiedyś Karol Szajnocha, Józef Szujski, Michał Bobrzyński czy Szymon Askenazy. Marceli Kosman w swym pisarstwie historycznym do tej tradycji nawiązuje. Nie jest więc przypadkiem, że należy do Związku Literatów Polskich, że jako historyk jest bardzo popularny poza klanem zawodo

  • 22 INDEKS nr 3 (20)

    Otóż wychowany,

    jak większość nie

    tylko z mego

    pokolenia, na

    Trylogii m iałem

    naiwną wiarę, że

    wszystko, co

    opisał Sienkiewicz

    jest niepodważalną

    prawdą. Kmicic,

    W ołodyjowski,

    Skrzetuski, Bohun,

    Wiśniowiecki,

    Sobieski żyli na

    pewno, przeżywali

    to, co opisał

    Sienkiewicz. A tu

    nagle czytam, że

    między prawdą

    historyczną

    a wizją artysty

    może być

    przepaść. Tło

    historyczne może

    być

    udokumentowane,

    daty i fakty takie

    same jak

    w podręczniku

    historii, a fabu ła

    inna. I chyba

    wtedy pierwszy

    raz poczułem

    magnetyzujący

    urok historii,

    muśnięcie muzy

    Clio, która każe

    dociekać jak to

    było naprawdę.

    wych historyków jak prof. Janusz Tazbir, czy prof. Andrzej Garlicki - historycy, eseiści sprawni literacko, umiejący posługiwać się anegdotą, dowcipem, metaforą literacką. Posiadający po prostu talent literacki.

    U schyłku lat siedemdziesiątych za sprawą prof. Jana Seredyki, który przyjaźnił się z Marcelim Kosmanem, autor „Orła i Pogoni” zaczął pojawiać się w Opolu początkowo jako uczestnik sesji naukowych, odczytów i p romocji swoich książek, a później jako etatowy pracownik Instytutu Historii dawnej opolskiej WSP. Dla nas, młodych wówczas asystentów, był to fakt nobilitujący móc spotykać się i pracować z powszechnie znanym polskim historykiem, autorem książek, które uzyskiwały kilkudziesięciotysięczne nakłady, uczestnikiem popularnych debat telewizyjnych i radiowych na tematy historyczne, laureatem prestiżowych nagród. To było autentyczne przeżycie, tym bardziej że niewiele od nas starszy, ale utytułowany i sławny historyk okazał się świetnym kolegą, pogodnym, życzliwym, otwartym w dyskusjach, umiejącym doradzić, podpowiedzieć, a gdy trzeba było mądrze, bez złośliwości skrytykować.

    Prof. Marceli Kosman bardzo poważnie wzmocnił wówczas opolskie środowisko historyczne, z którego w tych latach śmierć wyrwała znanych w kraju profesorów Józefa Kokota i Franciszka Hawranka, a na Uniwersytet Jagielloński odszedł inny znany opolski historyk prof. Andrzej Brożek.

    Pisałem wówczas pracę habilitacyjną0 Adamie Próchniku i prof. Kosman - jako świetny biografista - dał mi kilka trafnych uwag warsztatowych, a później - kiedy PW N wydał moją książkę - poświęcił jej jedną z ważniejszych dla mnie recenzji. Szczególnie jednak zbliżył nas czas, gdy pracowaliśmy nad dziejami miast kresowych, w Jałcie dla Polski utraconych - prof. Kosman nad Wilnem, ja nad Lwowem. O n ślęczał nad biografiami pochowanych na Rossie, ja nad moją sagą Łyczakowską. Jest jednym z najbardziej wnikliwych recenzentów moich książek. W mojej bibliotece mam kilkanaście książek i kilkadziesiąt artykułów z jego dedykacjami. Są to dowody niezwykłej życzliwości, jaka spotykała mnie1 Uniwersytet Opolski ze strony prof. Marcelego Kosmana.

    Istnieją również bardzo mocne związki małżonki prof. Marcelego Kosmana, prof. Bogumiły Kosmanowej - również wybitnego historyka - z opolską Almae Matris, gdzie

    w 1993 r. w świetnej formie przeszła kolokwium habilitacyjne i skąd w 1998 r. wyszedł zrealizowany wniosek o tytuł profesorski. Małżeństwo Kosmanów to jedyny w swym rodzaju związek historyków, którzy z każdym miesiącem umacniają swoją pozycję w polskiej historiografii.

    Opolski rozdział w biografii Marcelego Kosmana zamyka się w latach 1983-1993. Był wówczas profesorem w Instytucie Historii, kierownikiem Zakładu H istorii do XVIII wieku, a następnie kierownikiem Katedry H istorii Europy Wschodniej. Była to pierwsza w zmieniającej się sytuacji politycznej katedra tej nazwy, która nawiązując do tradycji międzywojennej zastąpiła dotychczasowe katedry dziejów narodów ZSRR.

    W okresie pracy na opolskiej uczelni prof. Kosman otrzymał dwukrotnie nagrody Ministra Edukacji Narodowej, Medal Komisji Edukacji Narodowej, a w 1988 r. ty tu ł profesora zwyczajnego. W 1987 r. wygłosił wykład inauguracyjny na temat „Chrystianizacja Litw y”.

    W WSP wypromował ponad stu magistrów oraz trzech doktorów: Halinę Tumalską, Jakuba Wajera i Bronisława Ciocha.

    Bibliografia z tej dekady obejmuje kilka setek tytułów, w tym książki „Litewska Jedno- ta Ewangelicko-Reformowana od połowy XVII w. do 1939 r .” (1986, W ydawnictwo WSP w Opolu); „Historia w szkole podstawowej. Przewodnik m etodyczny”, napisany wspólnie z prof. Adamem Suchońskim, obecnym dyrektorem IH U O (1985); „Litwa pierwotna - mity, legendy, fakty” (1989, Iskry); „Powstanie wielkopolskie na tle walk o przetrwanie narodowe pod zaborem pruskim ” (1993); „Orzeł i Pogoń” (KIW 1992); „Wilno dawniej i dziś” (1993); „Z dziejów Biblioteki Kórnickiej” (1994).

    Powyższe zestawienie nie obejmuje prac redakcyjnych i obszernych, nieraz kilkuarku- szowych rozpraw. Wypadnie dodać z kręgu sienkiewiczowskiego esej „Skrzetuski w historii i legendzie” (1989) oraz kolejne (czwarte) poszerzone wydanie „N a tropach bohaterów Trylogii” (1986).

    W 1991 roku choroba osłabiła, a w końcu przerwała związek prof. Marcelego Kosmana z Opolem. Ale Uniwersytet Opolski uchwałą Senatu z 22 lutego 1996 r. przyznał Profesorowi Marcelemu Kosmanowi swój medal, który nosi numer 206.

  • kwiecień - m aj2000 23

    20-lecie istnienia chóru akademickiego działającego przy Uniwersytecie Opolskim pod kierunkiem Elżbiety Trylnik.

    „Dram m a per musica" - 20 lat śpiewania

    Jubileuszowy koncert chóru odby ł się 11 maja w F ilharm onii Opolskiej. Zespół śpiewał a capella w raz z towarzyszen iem Orkiestry Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Opolu pod dyrekcją Huberta Prochoty. W ystąpiły solistki: Katarzyna Try ln ik (sopran) i Anna Rożek ( fo rtep ian). W prog ram ie znalazły się u tw o ry renesansowe i jazzowe. W ydarzen iem koncertu były pieśni pochwalne Józefa Świdra. Na swoje 20-lecie chór zaśpiewał rów n ież w auli un iwersyteck ie j.

    Akademicki Chór „Dramma per musica” W 1983 roku Chór rozszerzył repertuarUniwersytetu Opolskiego powstał w 1980 roku o śląskie pieśni ludowe, utwory polskich kom-(wówczas jako Żeński Chór „Dramma per mu- pozytorów współczesnych: Józefa Świdra, An-sica” Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu). drzeja Koszewskiego oraz nieco później o utwo-

    Zadebiutował już po roku podczas między- ^ należące do klasyki muzyki chóralnej. Z tymnarodowej sesji Studenckiego Stowarzyszenia reperUiarem „ ¿ j na takich imprezach jak:Przyjaciół O N Z prezentując utwory Geor- t- • i a . , , • , • •, . . £. . , . restiwal Artystyczny Mlodziezy Akademickieige a Gershwina i Duke a hlungtona. Podczas , 'festiwalu „Jazz Jum ors” w Krakowie, „Jazz nad ”FAMA 85 w Świnoujściu, „Legnica CantatO drą” we Wrocławiu i Opolu oraz „Ars Cho- w Legnicy, „Academia Cantat” w Poznaniu, Fe-ri” w Częstochowie czołowi polscy jazzmani stiwal Barbórkowy Chórów Studenckich wez uznaniem wyrażali się o aranżacjach i wyko- Wrocławiu oraz Ogólnopolski Festiwal Polskiejnawstwie wspomnianych utworów. Pieśni Chóralnej w Katowicach.

  • - m

    mm

    24 INDEKS nr 3 (20)

    Po latach pracy i sukcesach na konkursach i festiwalach krajowych Chór wkroc2y ł na estrady zagraniczne śpiewając w 1985 roku na Węgrzech i w 1986 na Malcie.

    W 1988 roku zespół wystąpił na III Ogólnopolskim Festiwalu Polskiej Pieśni Chóralnej w Katowicach, gdzie zdobył złoty medal.

    W 1989 roku Chór wyjechał ponownie na Węgry na zaproszenie Żeńskiego Chóru Akademickiego WSP w Nyiregyhaza, który wcześniej uczestniczył w III Opolskich Spotkaniach Chóralnych. W programie pobytu były trzy koncerty dla studentów i uczniów szkół muzycznych oraz spotkanie ze studentami wychowania muzycznego.

    W tym samym roku zespół odwiedził również Austrię, z powodzeniem koncertując w Wiedniu.

    N a zakończenie 1989 roku zespół startował na XVI Festiwalu Barbórkowym Chórów Studenckich „Academia Cantat” we Wrocławiu uzyskując nagrodę za najlepsze wykonanie utworów muzyki współczesnej.

    W dniu 10 maja 1990 roku odbył się uroczysty koncert zespołu z okazji 10-lecia swego istnienia z udziałem zaprzyjaźnionych chórów z Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz Politechniki Wrocławskiej.

    Również w maju 1990 roku Chór startował w Ogólnopolskim Konkursie Chórów „Legnica Cantat ’21” w Legnicy uzyskując najwyższą nagrodę w kategorii chórów jednorodnych.

    W dniach 1 - 4 czerwca tego samego roku Chór wziął udział w międzynarodowym konkursie chóralnym „Florilege Vocal de Tours” we Francji, w którym spośród startujących 26 chórów z 12 krajów Europy zakwalifikował się do finałowej czwórki w kategorii chórów jednorodnych.

    Natomiast w dniach 6 - 1 8 sierpnia 1990 roku zespół uczestniczył w światowym festiwalu młodzieży „Aberdeen International Youth Fa- stival” w Szkocji obok innych chórów i zespołów muzycznych z 14 krajów świata.

    Udział w tej imprezie przyniósł Chórowi wiele nowych doświadczeń, takich jak pracę z orkiestrą symfoniczną i wykonanie z nią II aktu z opery Ludwika van Beethovena „Fidelio” oraz oratorium Williama Waltona „Baltha- zar’s Feast”. Ponadto należy wspomnieć o wielu bardzo pozytywnych ocenach uzyskanych przez zespół od tamtejszych muzykologów i muzyków profesjonalistów.

    Grudzień 1990 roku, po kolejnym starcie Chóru w XVII Festiwalu Barbórkowym Chórów Studenckich we Wrocławiu przyniósł ponownie wiele dobrych opinii, co odnotowała prasa w swych recenzjach.

    W dniu 7 kwietnia 1991 roku zespół wziął udział w XI Gliwickich Spotkaniach Chóralnych wraz z wieloma chórami akademickimi z kraju i zagranicy.

    W sierpniu 1991 roku Chór startował w międzynarodowym konkursie chóralnym w Arez- zo we Włoszech obok ponad 40 zespołów w całej Europy.

    Rok 1992 przyniósł kolejne udane koncerty w Niemczech (Ingolstadt) i we Francji (Grasse) zorganizowane przez zaprzyjaźnione i współpracujące z Zespołem miejscowe Chóry.

    1993 rok przyniósł kolejne udane koncerty na międzynarodowym festiwalu chóralnym w Neuchâtel (Szwajcaria) uzyskując wiele przychylnych opinii w prasie.

    Po 13 latach swej działalności uwieńczonej wieloma sukcesami na festiwalach i konkursach w kraju i zagranicą, wraz z powstaniem Uniwersytetu Opolskiego w październiku 1993 roku przekształcił się w prawie 80-osobowy chór mieszany.

    Już w grudniu 1995 r. ukazała się pierwsza nagrana w tym składzie kaseta magnetofonowa Chóru pt. „Kolędy”.

    W lipcu 1996 r. Zespół wyjechał do Grecji na 14th International Choir Festival of Preveza - 2 nd International Competition of Sacred Musie uzyskując drugą nagrodę w kategorii chórów mieszanych.

    W kwietniu 1998 r. Chór uczestniczył w I Festiwalu Chórów Uniwersyteckich „Universitas Cantat ’98” w Poznaniu oraz w 1999 r. w drugiej jego edycji, ale już w formie festiwalu międzynarodowego.

    Kierownikiem artystycznym i dyrygentem Chóru jest dr Elżbieta Trylnik, absolwentka Akademii Muzycznej we Wrocławiu, wykładowca Uniwersytetu Opolskiego oraz pracownik Redakcji Muzycznej Polskiego Radia w Opolu.

    Prezes Chóru mgr Lidia Serwecińska

  • kwiecień - m aj2000 25

    pentlum • / / /

    N a jn o w s z y A D A X n a jp ie rw b u d z i z d z iw ie n ie , a p o te m p o d z iw ! Ja ko p ie rw szy w P o lsc e p o ja w ia s ię w n o w e j, a w a n g a r d o w e j o b u d o w ie ty p u FLEX ATX. Id e a F lex ATX to m n ie js z e w y m ia ry p ły ty g łó w n e j, m n ie js z e w y m ia ry k a r t ro z s z e rz e ń o r a z ic h

    m a k s y m a ln a in te g ra c ja z p ły tą g łó w n ą . D z ię k i te m u k o m p u te r m o ż e p rz y b ra ć d o w o ln e n ie m a l ks z ta łty i k o lo ry . N a jn o w s z y A D A X B ra v o F le x w ż a d e n s p o s ó b n ie je s t p o d o b n y d o tra d y c y jn y c h k o m p u te ró w . Po p ro s tu z a d z iw i C ię jeszcze b a rd z ie j.

    N o w y A D AX to p ie rw sz y w Polsce kom puter z techno log ią START-NOW START-NOW oznacza b łyska w iczn y

    dos tąp do system u W ind o w s . A D AX B ravo Flex w ys ta rtu je w 5-10 sek. od m om entu w łączen ia !

    ADAX BRAVO FLEX 500(srebrno - niebieski)

    Intel Celeron 500MHz, 64MB SDfTAM, płyta główna Intel ¡810ATX, FDD 1.44MB, HDD 8.4GB ATA 66, CDx40 speed, SVGA Intel 3D AGP, karta dźwiękowa 16-blt, modem 56k V.90, obudowa Flex ATX srebrno-niebieska, klawiatura, mysz, głośniki (srebrno-nlebieskle), legalny Windows 98PL (licencja + CD), SE, AntyVlren Kit, Neverhood

    W i t a m y N a P o k f a d z i e

    S zcze gó ło w e in fo rm a c je o w a ru n k a c h p ro m o c ji i p a r tn e ra c h h a n d lo w y c h A D A X a uzyskasz na na szych s tro n a c h w w w .a d a x .p l oraz pod num erem :

    B e z p ła tn a info lin ia : cz

    O 8 0 0 1 6 6 o o o

    ADAX BRAVO FLEX 550(żółto - fioletowy)

    Intel Pentium III 550MHz, 64MB SDRAM, płyta główna Intel ¡810ATX, FDD 1,44MB, HDD 8.4GB ATA 66, CDx48 speed, SVGA Intel 3D AGP, karta dźwiękowa 16-blt, modem 56k V.90, obudowa Flex ATX żłóto-fioletowa, klawiatura, mysz, głośniki (żółto-fioletowe), legalny Windows 98PL (licencja + CD), SE, AntyViren Kit, Neverhood

    w w w . a t a b a j t . c o m . p l Opole ul.Grunwaldzka 10 tel.4531538, 4543393

    http://www.adax.pl

  • 26 INDEKS nr 3 (20)

    Kom unikat Komisji Wyborczej o wynikach w y b o ró w do zespołów komisji

    KBN czwartej kadencjiWybory do Zespołów Komisji Komitetu Badań

    Naukowych przeprowadzono w dwóch etapach, drogą korespondencyjną, zgodnie z przepisami art. 18 - 21 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych. W pierwszym etapie Komisja wyborcza ustaliła listy kandydatów do poszczególnych zespołów. Listy te opublikowano 15 stycznia 1991 roku w „Rzeczpospolitej”. W drugim etapie spo

    śród 25.046 osób uprawnionych przysłano karty wyborcze, w tym 20.846 ważnych. Termin wysłania kart upłynął 6 marca br.

    Komisja Wyborcza na posiedzeniu w dniu 31 marca 2000 roku ustaliła, że w skład zespołów komisji Komitetu Badań Naukowych czwartej kadencji wchodzą następujące osoby z tytułem naukowym profesora lub stopniem naukowym doktora habilitowanego.

    Zespół H-l Nauk Humanistycznych:- prof, dr hab. Jerzy Brzeziński- prof, dr hab. Stanisław Gajda (dyrektor Instytutu filo

    logii polskiej Uniwersytetu Opolskiego)- prof, dr hab. Tomasz Jasiński- prof, dr hab. Zbigniew Kwieciński- prof, dr hab. Jerzy Strzelczyk

    Zespół H-2 Nauk Społecznych,Ekonomicznych i Prawnych- prof, dr hab. Ryszard Borowiecki- prof, dr hab. Janina Jóźwiak- prof. dr. hab. Krzysztof Jajuga- prof, dr hab. Zofia Lulia Kędzior- prof, dr hab. Leszek Kubicki

    Zespół P.-3 Nauk Matematycznych Fizycznych i Astronomii- prof, dr hab. Andrzej Białynicki- Birula- prof, dr hab. Daniel Simson- prof, dr hab. Kazimierz Stępień- prof, dr hab. Łukasz A. Turski- prof, dr hab. Kacper Zalewski

    Zespół P.-4 Nauk Biologicznych Nauk o Ziemi i Ochronie Środowiska- prof, dr hab. Andrzej Kostrzcwski- prof, dr hab. Ewa Symonides- prof, dr hab. Andrzej Krzysztof Tarkowski- prof, dr hab. January Weiner- prof, dr hab. Maciej Żylicz

    Zespół P.-5 Nauk Medycznych- prof, dr hab. med. Antoni Gabrylewicz- prof, dr hab. med. Marcin Kamiński- prof, dr hab. med. Józef Małolepszy- prof, dr hab. Tadeusz Popiela- prof, dr hab. Alfred Zejc

    Zespół P.-6 Nauk Rolniczych i Leśnych- prof, dr hab. Marian Budzyński- prof, dr hab. Jan Gawęcki- prof, dr hab. Zofia Jasińska- prof, dr hab. Stefan Malepszy- prof, dr hab. Marian Różycki

    Zespół T-7 Mechaniki, Budownictwa i Architektury- prof, dr Lesław Brunalski- prof, dr hab. Czesław Cempel- prof, dr hab. Jan Koch- prof, dr hab. Gwidon Szefer- prof, dr hab. Jerzy Wróbel

    Zespół T-8 Inżynierii Materiałowej i Technologii Materiałowych- prof, dr hab. Tadeusz Bold- prof. dr hab. inż. Marek Hetmańczyk- prof, dr hab. inż. Jan Kurzydłowski- prof, dr hab. inż. Stanisław Słupek- prof, dr hab. Leszek Stoch

    Zespół T-9 Chemii, Technologii Chemicznej oraz Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska- prof, dr hab. Zbigniew Jerzy Galus- prof.dr hab. inż. Henryk Górecki- prof, dr hab. Henryk Koroniak- prof, dr hab. Tadeusz Paryjczak- prof, dr hab. Stanisław Karol Wroński

    Zespół T-10 Elektrotechniki, Energetyki i Metrologii- prof, dr hab. inż. Jerzy Barzykowski- prof, dr hab. inż. Zbigniew Bilicki- prof, dr hab.. Tadeusz Chmielniak- prof, dr hab. Marian Kaźmierkowski- prof, dr hab. inż. Jacek Malko

    Zespół T -ll Elektroniki, Automatyki i Robotyki, Informatyki i telekomunikacji

    - prof, dr hab. Włodzimierz Jankę- prof, dr hab. Stanisław Nowak- prof, dr hab. Andrzej Świerniak- prof.dr hab. Jan Węglarz- prof, dr hab. Krzysztof Zieliński

    Zespół T-12 Górnictwa, Geodezji i Transportu

    - prof, dr hab. inż. Maciej Mazurkiewicz- prof, dr hab. inż. Bogdan Ney- prof, dr hab. inż. Zbigniew Smalko- prof, dr hab. inż. Andrzej Szczepański- prof, dr hab. inż. Piotr Wolański

  • kwiecień - m a j2000 27

    Prof. dr hab. Krystyna Borecka, prorektor ds. promocji i rozwoju Uniwersytetu Opolskiego, prezentuje analizę rankingu wyższych uczelni, jaka ukazała się na łamach „Perspektyw".

    Jak nas w idzą inni- czyli jak zostaliśmy sklasyfikowani

    w Rankingu Wyższych Uczelni?Opublikowana w ostatnim numerze „Per

    spektyw” pierwsza edycja wielokryterialneg-0 rankingu, obejmującego państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe w naszym kraju,jest efektem 9-letnich zabiegów i ogromnej pracy Fundacji Edukacyjnej PERSPEKTYWY1 Redakcji tego młodzieżowego miesięcznika.

    Podstawowym celem autorów rankingu było zebranie aktualnych danych o uczelniach w Polsce i ich uporządkowanie według ustalonych kryteriów, z zamiarem ułatwienia maturzystom i studentom wyboru szkoły wyższej i kierunku studiów. Dla zapewnienia prawidłowości i rzetelności opracowania zgromadzonych danych powołano Kapitułę Rankingu Wyższych Uczelni składającą się z reprezentantów znaczących środowisk zatrudniających absolwentów szkół wyższych, której głównym zadaniem jest ustalanie, opiniowanie oraz zatwierdzanie kryteriów oceny i procedur metodologicznych sporządzania rankingu oraz wyników obliczeń. Kierownictwo naukowe tych prac Kapituła powierzyła prof. drowi hab. Markowi Rockiemu - wybitnemu polskiemu ekonometrykowi, rektorowi Szkoły Głównej Plandlowej w Warszawie. Zgodnie z postanowieniami Kapituły za przedmiot oceny przyjęto trzy zasadnicze cechy uczelni: prestiż, siłę naukową i warunki studiowania, mierzone przez siedemnaście szczegółowych kryteriów. Podstawowe źródło informacji do sporządzenia rankingu stanowiły wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych przez Fundację i Redakcję PERSPEKTYW, aktualne dane Komitetu Badań Naukowych oraz dwa opracowania: „Szkoły wyższe i ich finanse w 1998 r .” (GUS 1999) i „Inform ator MEN: Szkolnictwo Wyższe. Dane podstawowe - 1999: (Perspektywy Press, 1999). N a rozesłane ankiety odpowiedzi udzieliło: 180 członków PAN, 300 rektorów i prorektorów polskich uczelni, 150 dyrektorów generalnych i dyrektorów ds. pracowniczych z największych firm

    naszego kraju, ponad 100 dyrektorów bibliotek uczelnianych oraz kilkudziesięciu szefów prokuratur i sądów rejonowych.

    W oparciu o zgromadzone dane, dla każdego z ustalonych kryteriów sporządzano ranking roboczy, a lokata w takim rankingu z przyjętą przez Kapitułę wagą stanowiła podstawę do obliczenia ogólnego wskaźnika rankingowego. Jego wartość posłużyła do finalnego uszeregowania wszystkich uczelni i wytypowania spośród nich najlepszych oraz wyodrębnienia różnych podrankingów (np. w ramach poszczególnych typów uczelni, kierunków kształcenia itp.).

    Dla nas najbardziej interesujące są oczywiście rozstrzygnięcia w grupie polskich uniwersytetów, dlatego temu rankingowi poświęcimy najwięcej uwagi. Zainteresowani wynikami dotyczącymi innych typów uczelni oraz szczegółowymi zasadami sporządzenia rankingu mogą się z nimi zapoznać w kwietniowym numerze Młodzieżowego Miesięcznika Edukacyjnego „Perspektywy”.

    Nietrudno się chyba domyślić, że pierwsze miejsce w rankingu polskich uniwersytetów przypadło Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, dla którego wyliczona wartość wskaźnika rankingowego wyniosła dokładnie 100,00. W pierwszej trójce znalazł się także Uniwersytet Warszawski (ze wskaźnikiem 67,46) i Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu (53, 88).

    Nasz uniwersytet został sklasyfikowany na 14 pozycji wśród uniwersytetów i na 46 - wśród 75 najlepszych uczelni, wyłonionych z ogółu (tj. 274) szkół wyższych w kraju. Biorąc pod uwagę fakt, że o miejscu U O w rankingu zadecydowała wartość wskaźnika rankingowego (17,15), na którą złożyły się lokaty uzyskane przez uczelnię w ramach kryteriów szczegółowych, warto przyjrzeć się tym kryteriom bliżej. W tym celu poszczególnym z nich przypisałam odpowiedni numer (cyfrą rzymską) i dokonałam ich krótkiej charaktery-

  • 28 INDEKS nr 3 (20)

    I -

    I I -

    III -

    IV -

    V -

    V I-

    V II -

    V III-

    I X -

    X -

    X I -

    X II -

    X III-

    XIV-

    X V -

    X V I -

    styki. W arto przy tym wiedzieć, że kryteria II naszego uniwersytetu, przy każdym z nich za-i III decydowały o ocenie prestiżu uczelni, mieściłam w nawiasie dwie liczby odpowiada-kryteria IV - VII o ocenie naukowej i intelek- jące lokatom U O w rankingu ogólnouczelnia-tualnej siły uczelni, a pozostałe tj. VIII - XVI nym (pierwsza liczba) i rankingu uniwersytec-- o ocenie warunków studiowania. Dla lep- kim (druga liczba). Efekt tych prac przedsta-szej orientacji o roli tych kryteriów w ocenie wia się następująco.

    Wartość wskaźnika rankingowego obliczonego jako średnia ważona z lokat uzyskanych przez uczelnię w poszczególnych pod- rankingach (UO = 46; 14)

    Preferencje ankietowanych przedstawicieli firm-pracodawców (UO = 78; 14)

    Preferencje ankietowanych przedstawicieli środowiska akademickiego (UO = 62; 14)

    Moc naukowa zdefiniowana jako liczba tytułów i stopni naukowych uzyskanych przez pracowników danej uczelni w 1998 r. w stosunku do liczby profesorów i dr. hab. ogółem w danej uczelni (UO = 51; 13)

    Potencjał naukowy określony średnią z kategorii nadanych poszczególnym jednostkom uczelnianym przez KBN (UO = 21; 8)

    Dobór jakościowy na studia mierzony liczbą kandydatów na jedno miejsce w danej uczelni (UO = 15; 11)

    Rozpiętość oferty kształcenia mierzona liczbą słuchaczy studiów doktoranckich i podyplomowych (UO = 22; 6)

    Zasoby biblioteczne mierzone łączną liczbą woluminów w bibliotece uczelnianej (UO = 28; 13)

    Zasoby biblioteczne mierzone liczbą prenumerowanych czasopism krajowych w przeliczeniu na jednego studenta studiów stacjonarnych (UO = 26; 4)

    Zasoby biblioteczne mierzone liczbą prenumerowanych czasopism zagranicznych w przeliczeniu na jednego studenta studiów stacjonarnych (UO = 70; 12)

    Dostępność miejsc do nauki własnej mierzona liczbą miejsc w czytelniach, w przeliczeniu na jednego studenta studiów stacjonarnych (UO = 71; 9)

    Wielokulturowość środowiska akademickiego mierzona liczbą studentów obcokrajowców w przeliczeniu na jednego studenta (UO = 80; 13)

    Dostępność uczelni dla studentów pozamiejscowych, mierzona liczbą miejsc w domach studenckich, w przeliczeniu na jednego studenta studiów stacjonarnych (UO = 51; 2)

    Możliwość rozwijania zainteresowań naukowych i społeczno-kulturalnych mierzona liczbą studenckich organizacji i kól naukowych w stosunku do liczby studentów studiów stacjonarnych (UO = 88; 10)

    Dostępność dla studentów wysoko kwalifikowanych kadr naukowych mierzona liczbą studentów przeliczeniowych odniesioną do liczby przeliczeniowej nauczycieli akademickich (UO = 56; 6)

    Nasycenie kadr nauczających w danej uczelni kadrą o najwyższych kwalifikacjach, mierzone łączną liczbą osób ze stopniem doktora habilitowanego lub tytułem profesorskim w odniesieniu do ogólnej liczby nauczycieli akad. w danej uczelni (UO = 39; 10).

    Analizując przedstawione kryteria można zauważyć, że najwyższe oceny i tym samym najlepsze lokaty uzyskaliśmy m.in. za:• dostępność uczelni dla studentów poza

    miejscowych (2 lokata wśród uniwersytetów i 51 w rankingu ogólnouczelnianym);

    • zasoby biblioteczne mierzone liczbą prenumerowanych czasopism krajowych (odpowiednio 4 i 26 lokata);

    • rozpiętość oferty kształcenia (odpowiednio 6 i 22 lokata);

    • dostępność dla studentów wysokokwalifikowanych kadr naukowych (odpowiednio 6 i 56 lokata);

    • potencjał naukowy, wynikający z kategoryzacji KBN (odpowiednio 8 i 21 lokata).

    Miejsce w pierwszej dziesiątce uniwersytetów przypadło naszej uczelni także w podran- kingach sporządzonych wg takich kryteriów jak: dostępność miejsc do nauki własnej (8 lokata), możliwość rozwijania zainteresowań naukowych (10 lokata) i nasycenie kadr nauczających kadrą o najwyższych kwalifikacjach (10 lokata). Bardziej szczegółowe informacje na ten temat zostały zamieszczone w Tabelach 1 i 2.

  • kwiecień - m a j2000 29

    TABELA 1. Zestawienie loka t UO w ramach poszczególnych k ry te r ió w z lokatam i innych u n iw e rsy te tó w w rank ingu „u n iw e rsy te ck im " oraz w rank ingu państwowych i n iepaństw ow ych szkół wyższych w polsce (liczba w nawiasie).

    LOKATY POSZCZEGÓLNYCH UNIWERSYTETÓW:

    UO KUL UAM UB UG UJ UKSW UŁ UMCS UMK USz. UŚ UW UWM UWr.

    I 14 (46) 11 (30) 3 (4) 13 (36) 6 (11) 1 ID 15 (65) 8 (14) 7 (13) 5 (9) 12 (34) 10 (24) 2 (2) 9 (19) 4 (6)

    II 14 (78) 10 (26) 3 (5) 12 (31) 7 (19) 2 (2) 15(112) 5 (14) 8 (22) 4 (9) 11 (28) 9 (23) 1 (D 13 (33) 6 (16)

    III 14 (62) 11 (35) 3 (3) 13 (58) 6 (15) 2 (2) 15 (83) 8 (19) 7 (16) 5 (12) 12 (42) 10 (33) 1 (1) 9 (20) 4 (5)

    IV 13 (51) 2 (9) 9 (34) 15 (68) 7 (29) 1 (81 4 (11) 8 (31) 6 (28