Tủ Sách Sputnik, Số 014

Alphonse Karr

NHỮNG NÀNGTIÊN BIỂN(Truyện cổ tích Pháp)

BẢN THẢO CHƯA BIÊN TẬPNgày 27 tháng 8 năm 2015

c� 2015 Tôm Tốp & Sputnik Education

Bản gốc tiếng Pháp: Les Fées De La Mer

Của tác giả: Alphonse KARR

Tranh minh họa của: Lorenti

NXB E. Blanchard phát hành năm 1851

Bản dich của: Tôm Tốp

Hiệu đính: ...

2

Một chàng trai trẻ ngồi ở một góc phòng ăn củamột cái quán trọ, vẻ đăm chiêu, chẳng buồn đụngtới những đồ ăn tối thịnh soạn trước mặt. Ở một góckhác của phòng ăn có một người đàn ông đang rấtmuốn có được một bữa tối tử tế, nhưng người phụcvụ quán trọ lại chẳng bê ra cho anh ta món gì cả.

Bỗng người đàn ông này nhìn chàng trai trẻ ăntối, có vẻ nhận ra cậu, và tiến đến trao đổi vào câugì đó chẳng làm cho những người xung quanh chúý, cho đến khi chàng trai có đồ ăn tối nhưng không

3

thấy đói nói với người đàn ông không có đồ ăn tối:

- Than ôi, thưa ông thân mến, mỗi người đều cónỗi buồn của mình. Nếu như mà người yêu của ôngcũng bị biến thành con cá vàng như trường hợp củatôi ...

Nhưng những điều mà chàng trai nói có vẻ tùmù, nên tôi sẽ kể tiếp sau.

Có một lần, ở sát bờ biến vùng Normandie cómột ngôi nhà tranh mái rạ của một người đánh cá.Người đánh cá này sống trong ngôi nhà tranh đócùng với vợ và con trai của mình. Đồ đạc trong nhàchẳng có gì sang trọng: những chiếc giường được

4

làm từ cây dương sỉ nhổ ở mép rừng. Người đánh cáLaurent, ông bố của gia đình, là một người rất lànhnghề: không ai giăng lưới và chữa lưới tốt hơn ông,và không ai dự đoán chính xác hơn ông về thời tiếtngày mai sẽ ra sao. Tiếc rằng ông ta không còn trẻ,và cuộc sống cơ cực và mệt mỏi đã làm ông yếu đi.Con trai André của ông là một thiếu niên khỏe mạnhvà dũng cảm, và cậu có một trái tim tuyệt vời. Cậu lànơi nương tựa của cha mẹ nghèo khi về già, là niềmhy vọng của gia đình.

Một buổi sáng, khi André đi mò tôm hùm ở dướicác tảng đá lớn, cậu tìm thấy một bé gái đang nằmngủ trên một chiếc đệm bằng rong biển và bế em bé

5

về nhà. Em bé còn rất nhỏ nên chưa biết nói. Bà mẹMarthe của André đã tìm rất lâu xem em bé xấu sốbị bỏ rơi đó thuộc về ai. Bà thông báo khắp vùng làđã tìm thấy một đứa trẻ, nhưng mãi chẳng có ai đếnnhận. Marthe bèn nói: “Em bé này là Chúa gửi đếncho ta”. Kể từ ngày đó, bé gái trở thành con của giađình và được đặt tên là Marie, một cái tên dịu dàngâu yếu được ghép lại từ các chữ cái của từ aimer, cónghĩa là “yêu thương”. Cô bé lớn lên trong gia đình,và gọi André là anh trai của cô, gọi Laurent là cha vàMarthe là mẹ.

Thời gian trôi qua, ngày nối ngày và năm nốinăm. Gia đình sống trong căn nhà tranh mái rạ khônggiầu có gì. Thỉnh thoảng họ không có đủ cái ăn.

6

Nhưng họ rất đoàn kết thương yêu nhau. André giúpđỡ cha và hứa sẽ trở thành một người đánh cá giỏi.Họ sống hạnh phúc.

Một hôm đi câu thất bại hoàn toàn, André cùngcha trở về đất liền mà không bắt được một con cánào. Bỗng họ nhìn thấy trên mặt biển có một conchim mòng biển, trông giống như là chim bồ câu.Con chim cố sức bay lên để trốn đi khi họ lái thuyềnđến gần, nhưng không bay được. Một thợ săn nàođó đã bắn nó bị thương. Họ bắt được con chim một

7

cách dễ dàng.

- Trời đã gửi cho chúng ta bữa tối đây rồi. - ÔngLaurent nói và nhốt con chim vào trong một cái rỏ.

Khi họ vào đến bờ, Laurent bảo con trai mình kéothuyền lên bãi cát sỏi và mang con chim mòng biểnnhỏ về nhà, còn ông vào nhà trước. Marthe rất buồnrầu khi biết rằng họ chẳng bắt được con cá nào.

- May mà chúng ta còn bắt được một con chimmòng biển cho bữa tối, - Laurent nói.

- Ôi chim mòng biển à! - Marthe nói. - Thịt củanó dai lắm, chẳng ngon.

- Em chỉ việc nấu nó lâu hơn, cho thêm hành vàmột ít bơ vào, và chúng ta sẽ có một món súp tuyệt

8

vời.

- Anh thích súp à? Em thì lại không muốn nấusúp, mà muốn làm món ra-gu. Cứ để cho em làmtheo ý mình, sẽ không đến nỗi nào đâu.

- Thôi làm súp đi.

Marthe cứ đòi làm ra-gu còn Laurent cứ đòi làmsúp, thế là họ cãi nhau. Tuy nhiên, họ nhất trí mộtđiểm là phải vặt lông con mòng biển đã, và cử Marieđi gọi André.

Cô bé tìm thấy André đang ngồi ven bờ biển, đắmmình sâu trong một giấc mộng.

- André, - cô gọi, - đưa cho em con chim mòngbiển để em đem về nhà.

- Con mòng biển á? - André bừng tỉnh, - nó bayđi mất rồi.

- Ôi! Chúa ơi! Anh sẽ bị mắng chết mất thôi! Mẹđã bóc vỏ hành để chuẩn bị nấu nó rồi.

- Ôi! Em có biết chuyện gì đã xảy ra với anh

9

không?

- Anh kể đi nào.

- Lúc đó anh đã chuẩn bị đi về nhà, và cầm conchim khốn khổ trong tay. Anh nhìn cái cổ trắng củanó, đôi cánh màu xám êm ái của nó, đôi chân đỏnhỏ bé và đôi mắt đen rất sáng của nó. Anh nghĩđến chuyện nó sẽ bị vặt lông và cho vào nồi mà bỗngthấy thương nó quá. Anh nói một mình: “Con chimđáng thương, nếu như mày mà không bị thương, thìta thả cho mày bay đi”. Khi nói câu đó, anh buôngbàn tay ra; con chim vẫy lông, đập cánh và... Có lẽlúc trước nó chỉ bị rối trí vì vết thương thôi, bởi nóbay lên được và biến đi mất.

- Anh làm thế là đúng, - Marie nói, - nhưng biếtnói ra sao để mẹ khỏi mắng anh và cha khỏi đánhanh bây giờ?

- Chưa xong, em vẫn còn chưa biết câu chuyệnđâu. Khi anh tiếp tục bước đi về phía nhà chúngmình, anh bỗng nghe thấy một giọng nói rất nhỏgọi tên: “André, André”. Anh nhìn khắp xung quanhchẳng thấy ai, nghĩ là mình nhầm và tiếp tục đi.Nhưng giọng nói vẫn cứ tiếp tục gọi André, và anhnhìn thấy một con chim mòng biển lượn trên đầu

10

mình. Con chim nói: “André, André”.

- Gì cơ? Con mòng biển biết nói à?

- Đúng thế, con chim nói rất sõi. Nó bảo: “André,hãy đợi ta một chút để ta cảm ơn cậu. Cậu đã cứuta khỏi một cái chết kinh khủng trong một cái xoongô nhục. Ta muốn tặng cậu một món quà nhỏ, nhưngcậu phải ở đây đợi ta đi lấy món quà đó”. Sau khi nóinhững lời này, con chim lao mình xuống dưới nướcbiển, tương tự như các con chim mòng biển khác khisăn cá, nhưng chỉ một lát sau con chim quay lại vàquắp trong mỏ một cái chuông nhỏ. Cái chuông đâynày:

“Hãy nghe cho rõ này”, con chim nói sau khi nóđậu lên vai André và cậu đã gỡ vật nặng ra khỏimỏ nó. “Cái chuông nhỏ này là bằng vàng, và quảđấm chuông là một viên ngọc rất quý ... Đây là viênngọc ...”. Đến chỗ này, con chim nói những điều gìđó mà cậu không hiểu lắm. “Đây chính là viên ngọc

11

mà Cleopatra(1) đã đem hòa tan ra để uống. Nhưngmột vị thần đã không chấp nhận được sự hủy hoạimột viên ngọc tuyệt hảo như thế, nên đã cướp lấyviên ngọc và ném nó xuống đáy biển... Khi nào cậulắc cái chuông này và yêu cầu một thứ gì đó, thìcái mà cậu yêu cầu sẽ được ban cho cậu ngay tứckhắc. Nhưng hãy nhớ rằng, sau ba điều ước đượcthực hiện, thì viên ngọc sẽ biến mất và rơi lại xuốngđáy biển sâu, nơi có những lính canh báu vật sẽ ấntrả nó vào miệng con hàu óng ánh mà từ đó viênngọc đã sinh ra và làm đồ trang sức cho nó. Bởi vậyhãy nghĩ kỹ về điều mà cậu yêu cầu”. Sau những lờiđó, con mòng biển biến mất, còn anh quá đỗi kinhngạc, ngồi thẫn thờ ở chỗ mà em tìm thấy anh.

Hai bạn trẻ cùng nhau ngắm nghía cái chuông.Nó chỉ to bằng cái đê khâu, còn viên ngọc thì to bằngmột hạt đậu lớn, nhưng nó rất trơn, tròn trịa, lôicuốn các cặp mắt.

- Không biết con chim có lừa phỉnh anh không. -André nói. - Để anh thử dùng cái chuông bây giờ.

- Anh sẽ yêu cầu cái gì?

- Một cái gì đó cho em.

(1)Nữ hoàng nổi tiếng của Ai Cập, thời thế kỷ thứ nhất trước công nguyên.

12

- Không, cái gì đó cho anh đi. - Marie nói.

André dừng cuộc tranh luận bằng cách lắc cáichuông, tạo nên một âm thanh nghe rất trong trẻovà êm tai, rồi nói:

- Tôi muốn có một dây chuyền bằng vàng choMarie.

Vào lúc đó, mặt trời vừa lặn để lại ở phía chântrời một sắc màu da cam rất đẹp. Một chấm đen xuấthiện trên nền da cam rồi to dần lên, tiến lại gần, vàhai bạn trẻ nhận ra một con chim cốc đen kịt baylà trên mặt biển. Nhưng khi bay đến chỗ André vàMarie, nó bay lên phía trên đầu họ, rồi thả xuốngmột chiếc dây chuyền vàng xinh xắn, mỏng đến mứccó thể chui qua một lỗ kim, và dài đến mức khi Andréđeo nó lên cổ Marie, nó quấn được sáu vòng quanhcổ.

Vào lúc đó có tiếng ông bố Laurent gọi André, vớimột giọng có vẻ đe dọa.

Những củ hành để nấu với chim mòng biển đã

13

được trộn vào bơ từ lâu, và Marthe bắt đầu nói rằngmón ra-gu của bà sẽ bị hỏng mất thôi.

- Con chim đâu rồi xem nào, - Laurent nói.

– Nó bay mất rồi, - André trả lời.

Laurent nổi giận đùng đùng, nắm lấy tai Andrélôi xềnh xệch về nhà, kệ cho Marie kêu khóc vanxin. Chỉ đến khi đã vào đến trong nhà, André mớicó thể giải thích và kể lại cậu chuyện đã xảy ra vớicậu. Thoạt tiên, mợi người không chịu tin, nhưng khinhìn thấy dây chuyền vàng sáng óng ánh của Mariethì sự hoài nghi của họ bị lung lay một chút. Nhưng

14

có thể đấy chẳng phải dây chuyền bằng vàng, có thểlà André nhặt được nó ở đâu đó, có thể là ...

- Đồ khốn nạn, - ông bố Laurent hét lên, - nếu màmày đã ăn cắp cái giây chuyền, thì tao sẽ giết mày!

- Xin bố hãy nghe con, - André nói, - con có thểdễ dàng chứng minh những điều mình nói và đền bùlại cái lỗi đã làm sổng con chim mòng biển. Con sẽlắc cái chuông và yêu cầu một bữa tối ngon lành.

- Được rồi, xem nào, - ông bố Laurent nói, - đểxem chúng ta có thể ăn cái gì cho ngon nào.

Mọi người nghĩ ngợi một lúc, nhưng giờ ăn đã

15

muộn rồi, và họ nhất trí rằng đồ ăn tối thịnh soạnnhất, tốt nhất mà những người nhà giàu có được,không còn nghi ngờ gì nữa, chính là món bắp cảinấu với mỡ lợn.

André làm cái chuông rung lên và nói:

- Tôi muốn có món bắp cải nấu với mỡ lợn.

Rồi cậu nhìn qua cửa xem có con chim cốc nàomang bắp cải với mỡ lợn đến không, nhưng chẳngthấy con chim cốc nào cả.

- Mày thấy chưa, - ông bố Laurent nói, - mày đãnói dối, hoặc là đã bị con chim mòng biển lừa rồi!

Thế nhưng có một mùi gì đó tỏa trong nhà.

- Lạ thật, - Marthe nói, - thơm quá.

- Trời đất ơi, đúng mùi bắp cải rồi, - Laurent nói.

- Nó tỏa ra từ phía lò bếp, - Marie nói.

- Ở lò bếp phía trước ngọn lửa chỉ có mỗi chiếcnồi lớn đậy nắp mà mẹ định dùng để nấu con chimmòng biển thôi. Nhưng chắc chắn là mùi tỏa ra từđó.

Bà mẹ mở nắp cái nồi phía trước ngọn lửa, và cácbạn có thể đoán xem, bà ấy ngạc nhiên đến mức nàokhi thấy bên trong tràn đầy bắp cả và mỡ lợn đang

16

tỏa hơi. Mọi người vội vàng xếp bàn ăn, và gia đìnhLaurent được thưởng thức một bữa tối thịnh soạnchưa từng có trong đời.

Marie là người đầu tiên nhận ra rằng, trong số bađiều ước mà André có thể làm, chỉ còn lại mỗi một.Mọi người nhất trí là cần giữ lại điều ước cuối cùngđó cho việc gì thật hệ trọng có thể bất ngờ xảy đến,và họ quay trở lại với nhịp sống như trước, lao độngvất vả và nghèo khó.

Một thời gian sau, một hôm ông bố Laurent điđánh cá một mình, bởi André phải chữa lưới bắt cáở nhà. Marie thì đi mò tôm bên bờ biển. Marthe nóivới con trai:

17

- Con nhìn xem này, trời đang xấu đi, mẹ muốncha về nhà bây giờ thì tốt hơn.

- Đúng vậy, - André nói, - mây ập đến cùng vớigió rồi, sắp có một cơn bão.

Rồi cậu ra khỏi nhà, đi đến bờ biển. Biển đanggầm gừ, chuyển sang màu đen. Những cơn gió lốcthổi, tạo nên những ngọn sóng hung dữ đáng sợ.

- Ôi, lạy Chúa tôi, - André nói, - thời tiết xấu quá.Ở phía kia có một con thuyền lớn đang siết chặt cácbuồm, gió phải mạnh lắm ở nơi đó. Nếu cha mìnhmà không kịp về nhà nhanh thì sẽ bị bão cuốn đimất thôi. À, cha kia rồi, đang tiến về đất liền. Nhưngsóng biển dữ quá, cha không cập vào bờ được mất.

Cơn bão càng lúc càng trở nên dữ tợn. Có thểnhìn thấy chiếc thuyền của ông bố Laurent thỉnhthoảng lại ngoi lên trên đầu của một ngọn sóng, rồilại biến đi như là bị sóng biển nhấn chìm. Marthevà con trai của bà, tìm thắt lại, hai tay siết chặt vàonhau, hồi hộp theo dõi.

- Kìa, thuyền lại xuất hiện kìa, nó tiến đến gần,nhưng ở sát bờ biển lại là chỗ mà sóng hung dữ nhất.

Vào lúc đó, họ bị mất tập trung khỏi nỗi khiếp sợcủa mình bởi một chuyện khủng khiếp khác: Marie,

18

bị bất ngờ vì biển động, đang trú ẩn ở một tảng đálớn bị nước biển nhanh chóng vây quanh. Nhữngngọn sóng đập vào tảng đá, sủi bọt lên người cô békhốn khổ, và chỉ trực cuốn phăng cô bé đi. Andrénhảy xuống nước để ra cứu cô bé, nhưng sóng biểnđánh vào cậu, đẩy cậu ngược lại đập vào các tảngđá nhiều lần. Marie ngồi thụp xuống, tay giơ lên trờicầu cứu, nhưng André cố gắng mà không thể ra tớiđược chỗ cô.

- André, - bà mẹ kêu lên, - cha của con bị chếtmất thôi!

- Và Marie nữa, Marie đáng thương! - André vừa

19

khóc vừa kêu.

- André, - bà mẹ nói, - cái chuông của con!

- À, đúng rồi, cái chuông, - André nói và vội vànglôi cái chuông đang giấu bên trong ngực áo ra. -Nhưng mẹ ơi, con chỉ còn thực hiện được một điềuước thôi, chỉ cứu được một trong hai người thôi.Cha có thể tự cứu mình bằng cách bơi vào bờ đượckhông?

- Than ôi, không được con ạ, chân tay của chađã lạnh cứng hết rồi, mà con thấy đấy, chính concũng không thắng nổi các cơn sóng. Cứu cha ngayđi, không cha sẽ chết mất.

- André, - Marie kêu gào, - cứu em với!

- Chẳng nhẽ con lại để cha của con chết à? -Marthe nói.

André lắc chuông và hô lên:

- Tôi muốn cứu cha tôi!

Ngay lúc đó viên ngọc dùng làm quả chuông biếnmất, và André cũng vứt cái chuông đi. Đồng thời,một ngọn sóng lớn lôi chiếc thuyền của ông bố Lau-rent lên, đẩy vào bờ và đặt nhẹ nhàng xuống bãicát. Nhưng cũng chính ngọn sóng đó đã ập lên tảng

20

đá nơi Marie đang ẩn náu, và cuốn trôi cô bé đángthương. André lao mình xuống biển với hy vọng bơira cứu được Marie, nhưng cậu lại bị sóng đẩy ngượclên bờ, toàn thân rã rời.

André không nói gì cả, cậu cũng không khóc,nhưng khi màn đêm đến và biển đã lặng sóng, cậu đira chỗ tảng đá mà lúc trước đã nhìn thấy Marie lầncuối cùng. Cậu quỳ xuống, nói một lời cầu nguyện,rồi đặt hai tay chéo vào nhau trên ngực, cậu nói:

- Tôi đã cứu được cha tôi, nhưng tôi sẽ chết cùngvới Marie.

Nói đoạn, cậu nhảy xuống biển, và biến đi theodòng nước.

Ở một trong những vực sâu nhất dưới đáy biểncó một cái hang khổng lồ được làm bằng những vỏsò lấp lánh và các loại san hô. Tất cả những vẻ tránglệ của biển đầu được tập trung ở đây với một sự chuđáo đáng ngưỡng mộ. Những rong biển, những tảobẹ và những cây cỏ biển tạo thành lớp thảm phíadưới. Xung quanh là kho báu của biển, không chỉđược tạo bởi những thứ tuyệt vời nhất mà biển làmra nhưng không cho phép lòng tham buôn bán vàtính tò mò khoa học của con người biết đến, ví dụ

21

như là những viên ngọc to bằng quả bí đỏ, mà cònđược tạo bởi những vật báu mà những con thuyền bịđắm để lại dưới biển, tất cả những thứ gì mà biển cóthể nuốt vào. Dù là thuyền bị đắm ở vùng nào, dướitrời nào, thì mọi thứ cũng được chuyển về nơi này,nơi mà nếu so sánh với nó thì mọi hố sâu mà conngười biết đến đều nông toẹt, bởi vì biển ở đây có độsâu những hai mươi nhăm dặm biển(1).

Không thể hình dung nổi biển đã nuốt vào tronglòng nó bao nhiêu báu vật, kể từ khi mà con ngườibắt đầu tìm cách làm giàu trên biển. Ở giữa kho báukhổng lồ đó là hai ngọn núi, mỗi ngọn cao chính dặmbiển, được tạo thành bởi các đồng tiền. Một ngọngồm các đồng tiền vàng, còn ngọn kia gồm các đồngtiền bạc. Viên ngọc của Cleopatra, khi nó biến khỏicái chuông của André, đã được các vị thần mang vềkho báu này. Thân thể của André cũng được mangvề kho báu này, sau khi cậu ta nhảy xuống biển đểchết theo Marie, người mà cậu đã không cứu được.

Thực ra, tất cả những người bị đắm xuống biếnđều nằm ở đó, trên những chiếc giường tạo bởi cáccây cỏ biển, bị các con cua trông ghê sợ bao quanh.

(1)Một dặm biển (lieue marine) bằng 5,5 km.

22