MụcLục

Nhựađượclàmbằnggì?

Conngườiđãbắtđầukhaithácvàngkhinào?

Cáccửakínhmàuđãtrởnênphổbiếnkhinào?

Vũkhíhạtnhânlầnđầutiênđượcthảxuốngởđâu?

Conngườiđãkhámpháralửakhinào?

Cácquediêmđầutiênđượctạorakhinào?

MãMorselàgì?

Internetđãđượcsángtạorakhinào?

Câycầusắtđầutiênlàcầunào?

Tạisaosétđánh?

Aiđãbắtđầuđónghộpthứcănvànướcuống?

Menđượcdùngđểlàmgì?

Ailàngườiđầutiêngiớithiệupháobông?

Aiđãkhámphácấutrúcnguyêntử?

ThápCNlàgì?

Côngdụngcủamộtmodemlàgì?

Tàulượnđượcphátminhnhưthếnào?

Kínhtiềmvọngđượcđặtởđâu?

Đànvioloncónguồngốctừđâu?

Aiđãphátminhkínhthiênvănđầutiên?

Aiđãphátminhrađènđiệnđầutiên?

Aiđãphátminhratàuđiệnkhí?

Thủytinhđầutiênđãđượctạoraởđâu?

Khíheliđượctìmthấyởđâu?

Từrobotcóxuấtxứnhưthếnào?

Hộpđenlàgì?

TạisaobảngchữcáilạibắtđầubằngQWERTYtrênmộtmáyđánhchữ?

Gốmsứđượctạoranhưthếnào?

Côngdụngcủagiấyquỳlàgì?

Tạisaocáccộtđiệncaothếlạiđượcxâydựng?

Côngdụngcủacácsợiquanglàgì?

Cácphươngtiệntruyềnthôngđãthayđổinhưthếnàotrongthờihiệnđại?

Côngdụngcủalòcaolàgì?

Tạisaocócácbuồmtrênnhữngchiếctàu?

Chứcnăngcủađộngcơxehơilàgì?

Cácconsốcầnđểlàmgì?

Thếnàolàcácnguyêntử?

Côngdụngcủamộtkínhhiểnvilàgì?

Tạisaocácnhàkhoahọcmangđồbảohộ?

Tạisaocácbomạchđượcsửdụng?

Tầmquantrọngcủathéplàgì?

Tạisaongườitalạiđothờigian?

Cácnguồnsápkhácnhaulàgì?

TạisaochúngtatưởngnhớđếnEinstein?

Ailàngườiđầutiêntìmhiểusấmsét?

Pintạorađiệnnhưthếnào?

Đènđiệnhoạtđộngnhưthếnào?

Cácradiohoạtđộngnhưthếnào?

Cácmáyvitínhhoạtđộngnhưthếnào?

Mộtchiếcthuyềnnổinhưthếnào?

Cácmáybaybaynhưthếnào?

Bạnbiếtgìvềphátminhđồđạc?

Thủytinhđãđượckhámphánhưthếnào?

Ánhsángdichuyểnnhưthếnào?

Cácgươngđượctạonhưthếnào?

Máyđịnhvịbằngthủyâmhoạtđộngnhưthếnào?

Phimcamerađượcchếtạonhưthếnào?

Điệnthoạihoạtđộngnhưthếnào?

Cácvệtinhhỗtrợsựtruyềnthôngnhưthếnào?

Labànhoạtđộngnhưthếnào?

Namchâmđiệnđượctạoranhưthếnào?

Nănglượnghạtnhânđượctạoranhưthếnào?

Trọnglựchoạtđộngnhưthếnào?

Saonhựalạiquantrọngnhưvậy?

Cácxecộcóthểđượcđiệncungcấpnănglượngnhưthếnào?

Tạosaocácsuốinướcnónglạinóngnhưvậy?

Lửađượckhámphákhinào?

Súngđãbắtnguồntừkhinào?

Thựcphẩmđônglạnhđãbắtđầukhinào?

Việclàmgiườngđãpháttriểnnhưthếnào?

Aiđáphátminhramắtkính?

Dâythừngđãđượcchếtạonhưthếnào?

Đĩavideolàgì?

CácyếutốnàodẫnđếnsựpháthiệntiaX?

Quátrìnhhìnhthànhthanxảyranhưthếnào?

Bếplòdầuhỏahoạtđộngnhưthếnào?

Thếnàolàđònbẩy?

LỜINÓIĐẦUSáchnàytrìnhbàydướidạngsongngữAnh-ViệtcáccâuhỏiđápvềKhoahọcvàCôngnghệ–cótấtcả77chủđiểmbaogồmmọilĩnhvựctừkhoahọcthuần túynhư“Aiđãkhámphá racấu trúcnguyên tử?”,“Kính tiềmvọngthườngđượcđặtởđâu?”chođếnnhữngchủđiểmmangtínhkỹthuậtứngdụngnhư“Nhựađượclàmbằnggì?”“Menđượcdùngđểlàmgì?”v.v.Vớicác chủđiểmphongphúvàđadạngnhư thế, trongquá trình chuyểndịchchúngtôihếtsứccẩntrọngđểvừabảođảmđúngnộidungvàvănphongvừathểhiệnđượcmụctiêuthôngtintrithứckhoahọc.

Cuốisách,cóchúthíchcáccụmtừvàmẫucâunhằmgiúpbạnđọccủngcốvốn từvựng.Sáchcũngcónhiềuhìnhảnhminhhọanhằmlàmsáng tỏvàphongphúhóamộtsốnộidung.

Hyvọngrằngvớinộidungphongphú,bốcụcmạch lạc, sáchsẽ lànguồnthamkhảoquýbáuchobạnđọc.

Chúccácbạnthànhcông.

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

1.WHATISPLASTICMADEOF?Plasticisalight,man-madematerialmadefromchemicals.Itcanbeheatedupandmouldedintodifferentshapesandproducts.Thechemicalprocessbywhich plastic is made is known as polymerization. The 19th centurychemists were the first ones to make plastic. Vinyl chloride was the firstplastic. It was made in 1838. In 1839, another plastic called styrene wasmade. It was followed by acrylics in 1843 and polyester in 1847. Theseplasticswerequiteexpensive.Moreover,peopleatthattimedidnotrealisetheir possible uses. The chemists continued to find cheaper chemicals tomanufacture plastic. Itwas in 1869 that celluloidwas discovered by JohnHyatt. Itwastheplasticmadefromcamphorandcellulosenitrate.Itwasasubstitute for ivory andwasmuch cheaper than it. Its discoverybrought arevolutionandchemistsbegantomakesyntheticmaterials.Intheyear1909,phenolformaldehydewasdiscoveredbyLeoBaekeland.Itwasthecheapestofallchemicalsusedsofar.Also, itwasfoundthat thiscouldbemouldedinto any shape. It was called Bakelite. Henceforth, plastic began to beproducedinbulk.Peoplethroughouttheworldbegantouseit.

Nhựađượclàmbằnggì?Nhựalàmộtchất liệunhân tạo,nhẹ,được làmbằnghóachất.Nócóthểđượcnungnóngvàđượcđúcthànhcáchìnhdạngvàcácsảnphẩmkhácnhau.Quátrìnhhóahọcmàquađónhựađượctạorathìđượcgọilà quá trình polymer hóa. Các nhà hóa học thế kỷ thứ 19 là nhữngngười đầu tiên chế tạo ra nhựa.Vinyl chloride là nhựa đầu tiên.Nóđượctạoravàonăm1838.Vàonăm1839,mộtloạinhựakhácgọilàstyrene được tạo ra. Các loại nhựa khác được tạo ra tiếp theo làacrylicsvàonăm1843vàpolyestervàonăm1847.Cácloạinhựanàythìkháđắttiền.Hơnnữa,vàothờiđóngườitakhôngnhậnrađượccáccôngdụngcủachúng.Cácnhàhóahọcđã tiếp tục tìm thấy cáchóachất rẻ hơnđể chế tạonhựa.Đó là vàonăm1869 celluloidđãđượcpháthiệnbởiJohnHyatt.Đâylàloạinhựađượctạoratừcamphorvàcellulosenitrate.Nóđượcdùngthaythếchongàvoivàrẻhơnnhiều.Sựpháthiệnnàyđãmanglạimộtcuộccáchmạngvàcácnhàhóahọcđãbắtđầutạoracácchấtliệutổnghợp.Vàonăm1909,LeoBaekelandđãpháthiệnraphenolformadehyde.Nólàhóachấtrẻnhấttrongsốtấtcảcáchóachấtđượcdùngchođếntậnngàynay.Cũngvậy,ngườitađã phát hiện rằng chất này cũng có thể được đúc thành bất kỳ hình

dạngnào.Nóđượcgọi làBakelite.Kể từđónhựabắt đầuđược sảnxuấthàngloạt.Conngườitrênkhắpthếgiớiđãbắtđầusửdụngnó.

FACT

Plastic iswater impervious, air permeable, and shrink resistant.Therefore,rainwears are generally made of plastic. These days, light-weight kitchenwares made of plastic are much in use. These can be easily used inMicrowaveovens.

DỮKIỆNNhựacótínhkhôngthấmnước,cóthểthấmkhôngkhívàchốngcorút.Dođó,áomưathườngđượclàmbằngnhựa.Ngàynaynhiềuđồdùngtrongnhàbếpbằngnhựa,nhẹ,đượcsửdụngnhiều.Nhữngđồdùngnàycóthểdễdàngđượcsửdụngtrongcáclòviba.

2.WHENDIDMANBEGINTOMINEGOLD?Itisnotknownforsurewhengoldminingbegan.But,itisbelievedtohavestartedaround5,000yearsback.Somepicturesdatingbacktofivethousandyears have been found. These pictures depict gold beingmined. Itwas inEgyptthatgoldwasfirstmined.Inthebeginning,itwaspannedfromriverwater.Goldwas sorted out carefully from the riverwater by separating itfromthesand.Forpanninggold,arounddishwasused.Ithadapouchatitsbottom.Theminerfilledthedishwiththemixtureofsandandgold.Then,holdingthedishunderflowingwater,hemoveditinacircularmotion.Thelighterpartofthesandgotseparatedandthegoldsettleddowninthepouchof the dish. This was how gold was mined around 5,000 years back. Ataround3,000BC,gold ringswereusedasamodeofdisbursement. Itwasalsousedforornamentalpurposes.Itwasaround2,000BCthatGreeksandRomansmadeshaftstoextractoresofgoldfromdeepinsidetheground.

Conngườiđãbắtđầukhaithácvàngkhinào?Người ta không biết chính xác việc khai thác vàng bắt đầu khi nào.Nhưngngườitatinrằngthờigiankhaithácvàngbắtđầuvàokhoảngcáchđây5000năm.Mộtsốhìnhảnhghiniênđạicáchđây5000nămđãđượctìmthấy.Cáchìnhảnhnàychothấyvàngđãđượckhaithác.Vàngđượckhai thác lầnđầu tiênởAiCập.Banđầunóđượcđãi từnước sông.Vàngđượcphân loại ramột cáchcẩn thận từnước sôngbằngcáchtáchnórakhỏicát.Đểđãivàng,ngườitadùngmộtcáimâmtròn.Nócómộtcái túinhỏthòngxuốngởđáycủanó.Người thợđãivàngxúchỗnhợpcátvàvàngvàomâm.Sauđógiữcáimâmbêndướidòng nước đang chảy, anh ta lắc nó theo hướng chuyển động tròn.Phầnnhẹhơncủacátđượctáchriêngvàvàngđọnglạiởtúicủamâm.Đây là cách đãi vàng cách đây khoảng5.000 năm.Vào khoảngnăm3.000 trướccôngnguyên, cácnhẫnvàngđượcdùngnhư làmộthình

thứcchitrả.Nócũngđượcdùngchocácmụcđíchtrangtrí.Đólàvàokhoảngnăm2.000trướccôngnguyên,nhữngngườiHyLạpvàLaMãđãchếtạoracácốngđểtríchcácquặngvàngtừđộsâubêntronglòngđất.

FACT

In 1849, gold mines were discovered at California by W Marshall, acarpenter. The year is marked by the great gold rush. A great number ofpeoplemovedtoCaliforniatoextractasmuchgoldaspossible.

DỮKIỆNVào năm 1849, các mỏ vàng được khám phá tại California bởi mộtngườithợmộclàW.Marshall.Nămnàyđượcđánhdấubởicuộcđổxôđi tìm vàng. Rất nhiều người đã chuyển đến California để đãi vàngcàngnhiềucàngtốt.

3.WHENDIDSTAINEDGLASSWINDOWSBECOMEPOPULAR?Thereareamplehistoricaldocumentsthatprovethatstainedglasswindowswereintroducedinthe12thcentury.Theywerefirst introducedinWesternEurope. The churches during those days had stained glasswindows. Theyarepartof theGothicarchitecture.Referencesof suchwindowshavebeenmadeinthereligiouswritingsdatingbackto240AD.Onesuchreferenceis,"GothicinteriorswiththeirfullcomplementofstainedglasswereasdarkasthoseofRomanesqueChurches."Duringthemedievalperiod,suchwindowswere much in use. The openings of the windows were covered with thinsheetsofmarbleorwood.Holesweremadeinthemarbleorwood.Stainedglasseswereplacedintheseholes.Thistypeofwindowwascalledamosaicwindow.Attractivedesignswere alsomadeby joining thepieces of glass.For joining the glasses, leading was used. Some of the windows hadreligiousstoriespaintedonthem.

Cáccửakínhmàuđãtrởnênphổbiếnkhinào?Cónhiềutài liệu lịchsửchứngminhrằngcáccửakínhmàuđãđượcđưaravàothếkỷthứ12.LầnđầutiênchúngđượcgiớithiệuởTâyÂu.Vàothờiđó,cácnhàthờđềucócáccửakínhmàu.Chúnglàmộtphầncủakiến trúccủangườiGothic (Đức).Các tài liệunóivềcáccửasổnhưthếđãđượcghichéptrongcáctácphẩmtôngiáocóghiniênđạicách đây khoảng năm 240 sau công nguyên.Một tài liệu như thế là“CácnộithấtcủangườiGothicvớiđủkínhmàuthìtốinhưnộithấtởtrongcácnhà thờcủangườiLaMã”.Trongsuốt thờiTrungCổ,cáccửasổnhưthếđượcsửdụngnhiều.Cácôcửasổthìđượcchebằngcáctấmcẩmthạchhoặcgỗmỏng.Cócáclỗtrongcáctấmcẩmthạchhoặcgỗ.Cáckínhmàuđượcđặttrongcáclỗnày.Loạicửasổnàyđượcgọilàcửasổghépmảnh.Cácthiếtkếhấpdẫncũngđượctạorabằngcáchkếthợpcáctấmkính.Đểkếthợpcáctấmkính,ngườitadùngcáclớplótbằngchì.Mộtsốcáccửasổthìcócáccâuchuyệntôngiáođượctôvẽlênchúng.

FACT

The Royal Abbey at St. Denis, Salisbury Cathedral, Cathedral of Notre-Dame in Paris, Reims Cathedral in France, etc. are some of the churcheswherestainedglasswindowscanstillbeseen.TheyareperfectexamplesofGothicarchitecture.

DỮKIỆNRoyalAbbeyởtạiSt.Denis,nhàthờSalisbury,nhàthờNotre–DameởParis,nhàthờReimsởPháp,v.v. làmộtsốnhàthờmàởđócáccửakínhmàuvẫncòncóthểnhìnthấy.ChúnglàcácvídụhoànhảovềcấutrúccủangườiGothic.

4. WHERE WERE NUCLEARWEAPONS DROPPEDFORTHEFIRSTTIME?Nuclearweaponsarethemostpowerfulanddestructiveweapons.USAwasthefirstnationtodevelopsuchpowerfulweapons.Whenanuclearweaponisdropped,ahugeamountofenergyisreleased.Chainreactiontakesplaceanditcontinuesforamillionthofsecond.TowardstheendofWorldWarII,onAugust6,1945,theUSAdroppedanuclearbombontheJapanesecityofNagasaki. This bomb was a gun type weapon. It contained the energy ofabout 15 kilotons ofTNT.Three days later, on 9thAugust, another bombwasdroppedonHiroshima,anotherJapanesecity.Thisbombhadenergyofabout20kilotonsofTNT.Theeffectofthesebombswasterrible.Thousandsof people lost their lives. Many became handicapped. Even the unbornbabieswere affected by the impact of these bombs.This incident shockedtheentireworld.Itwasanimportantturningpointinthehistoryofwarfare.Nuclearbombsbecameathreattohumanity.

Vũkhíhạtnhânlầnđầutiênđượcthảxuốngởđâu?Cácvũkhíhạtnhânlàcácvũkhíhủydiệtvàmạnhmẽnhất.Mỹlàquốcgiađầutiênpháttriểncácvũkhímạnhmẽnhưthế.Khimộtvũkhíhạtnhânđượcthảxuống,thìmộtlượngnănglượngkhổnglồđượcphátra.Phảnứngdâychuyềnxảyravànótiếptụctrongkhoảngthờigianmộtphầntriệugiây.Vàocuốichiếntranhthếgiớithứhai,vàongày6tháng8 năm 1945, Mỹ đã thả một quả bom hạt nhân xuống thành phốNagasakicủaNhậtBản.Quảbomnàylàmộtvũkhíloạisúng.Nóchứanănglượngkhoảng15kgtấnTNT.Bangàysauđó,tứclàngày9tháng8, một quả bom khác đã được thả xuống Hiroshima, một thành phốkhác của Nhật Bản. Quả bom này có năng lượng khoảng 20 kg tấnTNT.Hậuquảcủanhữngquảbomnàythậtlàkhủngkhiếp.Hàngngànngườiđãbịthiệtmạng.Nhiềungườiđãtrởnêntàntật.Ngaycảnhữngđứabé chưađược chàođời cũngđãbị ảnhhưởng của tácđộng củanhữngquảbomnày.Sựkiệnnàyđãgâykinhhoàngchocảthếgiới.Đólàmộtbướcngoặcquantrọngtronglịchsửcủacuộcchiếntranh.Cácquảbomhạtnhânđãtrởthànhmộtmốiđedọađốivớinhânloại.

FACT

The nuclear bomb dropped at Hiroshima was called 'Little Boy' and thebombdroppedatNagasakiwascalled'FatMan'.

DỮKIỆNQuảbomhạtnhân thảxuốngHiroshimađượcgọi là“LittleBoy”vàquảbomđượcthảxuốngtạiNagasakilà“FatMan”.

5.WHENDIDMANDISCOVERFIRE?The discovery of fire by man dates back to the Paleolithic Age.Archeological evidences prove that the early man knew about fire. Theseevidences are in the form of charcoal and burnt remains of bones. In thebeginning, man used fire as protection against wild animals and to keephimselfwarm.

Historians are of the view that the early man knew the uses of fire evenbeforehecame toknowabouthow tomake it.Perhaps, lightningstruckatreeandthejunglecaughtfire.Manmusthavenoticedthatthewildanimalswereafraidofthefire.So,hekeptitalive.Also,hemusthavefeltwarmernearthefire.Then,hemusthavediscoveredthatthefleshoftheanimalsthatburntinthefirewastastier.Thenhebegantocookthefleshbefore,eatingit.Byaccident,healsocametoknowthatfirecouldbemadebystrikingtwostones against eachother.However, this ideamusthavecome tohismindmuch later.Somehistoriansarealsoof theview that theNeanderthalmanknewhowtomakefire.

Conngườiđãkhámpháralửakhinào?Conngườiđãkhámpháralửakểtừthờicổxưa.Cácbằngchứngkhảocổ học chứngminh rằng con người thời sơ khai đã biết về lửa. Cácbằng chứng này ở dạng là các phần bị thiêu còn sót lại của nhữngmảnhxương.Lúcđầuconngườidùnglửanhưlàmộtdụngcụbảovệchốnglạicácthúhoangcũngnhưđểtựgiữấm.Cácnhàsửhọcthìchorằngconngườitrướcđâybiếtcáccôngdụngcủalửangaytrướckhihọbiếtcáchlàmranó.Cólẽsétđánhmộtcáicâyvàkhurừngbắtlửa.Ắthẳnconngườiđãnhậnbiếtrằngcácconthúhoangsợlửa.Vìvậy,họđãgiữnó,ngoàiraắthẳnlàhọđãcảmthấyấmáphơnkhiởgầnlửa.Sauđócólẽhọđãkhámphárarằngthịtcủanhữngconvậtnướngtronglửathìngonhơn.Vàthếlàhọđãbắtđầunấuthịttrướckhiănnó.Tìnhcờhọcũngđãbiếtrarằnglửacóthểđượctạorabằngcáchđánhhaihònđálạivớinhau.Tuynhiên,ýtưởngnàyắthẳnđãđếnvớiýnghĩcủahọrấtlâusauđó.MộtsốnhàsửhọccũngchorằngngườiNeanderthalcũngđãbiếtcáchtạoralửa.

FACT

Fireiscausedwhenthereisaquickchemicalreactionbetweenafuel,suchaswood or petrol and oxygen. Such reactions inwhich oxygen and otherelementsareinvolvedarecalledoxidationreactions.

DỮKIỆNLửađượctạorakhicómộtsựphảnứnghóahọcnhanhgiữamộtnhiênliệu,chẳnghạnnhưgỗhoặcxăngvàkhíoxy.Cácphảnứngnhưthếmàtrongđókhíoxyvàcácthànhphầnkháccóliênquanvớinhauthìđượcgọilàphảnứngoxyhóa.

6.WHENWERETHEFIRSTMATCHESMADE?Perhaps,thefirstmatchesweremadebythecaveman.Helearnttomakefirewiththesparkcreatedbyrubbingtwopiecesofstonestogetheroverapileofdryleaves.Lateron,heusedafiredrill.Firedrillwasawoodenstick.Itwasstruckoverapieceofdrywood.Itproducedheattomakefire.Inthemoderntimes,phosphorousisusedtomakematches.Phosphorousis.amaterialthatcatchesfireeasilyatalowtemperature.Itwasfirstused,tomakefireinthe19th century. To begin with, pieces of sticks were coated with white andyellow phosphorous. However, these matches proved to be dangerous aswhite and yellow phosphorous catches fire very quickly. In 1844, redphosphorouswasusedtomakematches.Redphosphorouswastintedonthetwo striking sides of the match box. The heads of the match sticks werecoatedwithantimony trisulfiedandoxidizingagent.Whenstruck, theheatoffrictionchangestheredphosphoroustowhitephosphorousandignitesit.

Cácquediêmđầutiênđượctạorakhinào?Cólẽcácquediêmđầutiênđượctạorabởiconngườisốngtronghangđộng.Họđãhọccáchtạolửavớitialửađượctạorabằngcáchcọxátmạnhhaihònđálạivớinhautrênmộtđốnglákhô.Vềsau,họđãdùngmộtcáiquelửa.Quelửalàmộtquegỗ,nóđượcđánhtrênmộtmiếnggỗkhô.Nósảnsinhranhiệtđể tạo lửa.Trong thờihiệnđạiphosphođượcdùngđểchếtạoracácquediêm.Phospholàmộtchấtliệubắtlửadễdàngởnhiệtđộthấp.Lầnđầutiênnóđượcdùngđểtạoralửavàothếkỷthứ19.Đểbắtđầu,cácmảnhqueđượcphủbằngphosphovàngvà trắng. Tuy nhiên, các que diêm này đã cho thấy sự nguy hiểm vìphosphovàngvàtrắngbắtlửarấtnhanh.Vàonăm1844,phosphođỏđượcdùngđểtạocácquediêm.Phosphođỏđượcnhuộmmàutrênhaimặt đánh của hộp diêm.Đầu của các que diêm được phủ bằng chấtantimonytrisulfiedvàtácnhânoxyhóa.Khiđượcđánh,nhiệtcủamasátthayđổiphosphođỏthànhphosphotrắngvàđốtcháynó.

FACT

Thebrimstonematchwasamongthefirstmatches.Tomakesuchamatch,thinstripsofwoodweredippedintomeltedsulfur;thesulfurpointsignitedwhenappliedtoasparkproducedbyaflint.

DỮKIỆNQuediêmlưuhuỳnhlàmộttrongsốcácquediêmđầutiên.Đểtạomộtquediêmnhưthế,cácmảnhgỗmỏngđượcnhúngvàosulfurhòatan;cácđầusulfurđốtcháykhiđượcápvàomộttialửadomộtcụcđálửatạora.

7.WHATISMORSECODE?Morse code was invented by Morse Samuel Finley Breese, an Americanartist and inventor. Itwas in theyear1832 thathegot the ideaof sendingmessages through telegraph. He worked hard on it and in 1838, he gotsuccess.Asthetelegraphlineswerenotinexistenceatthattime,itwasnotput to immediate use. It was in the year 1843 that the US governmentsanctionedasumofmoneytolaytelegraphiclines.

The first telegraph line was laid between Washington and Baltimore. In1844,Morsesenthisfirstcodedmessage.Thecodeconsistsofsignalssentin the formofdotsanddashes. It isused insending telegraphicmessages.Thedotesanddashesstandforlettersandnumerals.Thedotisashortsignal,whiledashisalongone.Thedurationofthreedots.Thecodedmessagesaresent through a transmitter. These are carried through radiowaves along awire.Atthereceiver'send,themessageisreceivedindotsanddashes.Itisthendecoded.

MãMorselàgì?MãMorseđượcphátminhbởiMorseSamuelFinleyBreese,mộtnghệsĩvànhàphátminhngườiMỹ.Đólàvàonăm1832,ôngcóýtưởnggửicácthôngđiệpthôngquađiệnbáo.Ôngđãlàmviệcvấtvảdựatrênýtưởngnàyvàvàonăm1838thìôngđãthànhcông.Vìcácđườngdâyđiệnbáochưacóvàothờiđiểmđó,chonênmãnàychưađượcápdụngngay.Vàonăm1843,chínhquyềnMỹđãphêchuẩnchimộtsốtiềnđểlắpđặtcáctuyếnđiệnbáo.ĐườngdâyđiệnbáođầutiênđượcđặtgiữaWashingtonvàBaltimore.Vào năm 1844,Morse đã gửi thông điệp đượcmã hóa đầu tiên củamình.Mãnàycócáctínhiệuđượcgửiđitheodạnggồmcónhữngdấuchấmvàdấugạch.Nóđượcdùng trongviệcgửicác thôngđiệpđiệnbáo.Cácdấuchấmvàdấugạch thay thếchocácmẫu tựvàsố.Dấuchấm là một tín hiệu ngắn trong khi dấu gạch là một tín hiệu dài.Khoảngthờigiancủamộtdấugạchthìbằngvớikhoảngthờigiancủabadấuchấm.Cácthôngđiệpđượcmãhóathìđượcgửithôngquamộtmáyphát.Cácthôngđiệpnàyđượcmangquasóngradiodọctheomộtđườngdây.Ởphíamáythu,thôngđiệpđượcnhậntheocácdấuchấmvàdấugạch.Sauđónóđượcgiảimã.

FACT

MorsecodeprovedtobeveryusefulduringtheFirstWorldWar.Itwasthequickest andeasiestwayof sendingand receivingmessages.SOSwas themostusedsignal.Itstandsfor'SaveourSoul'.

DỮKIỆNMãMorsetỏrarấthữuíchtrongsuốtcuộcchiếntranhthếgiớilầnthứnhất. Đó làmột cách gửi và nhận các thông điệp nhanh nhất và dễdàngnhất.SOSlàtínhiệuđượcdùngnhiềunhất.Nóthaythếchochữ“SaveourSoul”(Hãycứurỗilinhhồncủachúngtôi).

8WHENWASTHEINTERNETCREATED?Internet is one of the modern means of communication. It is also thecheapestandquickestmeansofcommunication.Throughit,informationonanyfieldcanbegatheredwithinminutes.Messagescanbesentandreceivedveryquickly. Itscreationhashelpedpeople fromallwalksof life. Itseasyandcheapaccessibilityhasmadeitverypopular.

Itstartedin1983.TheUSDefencehadalreadydevelopedabasicsystemofinternet and used it as a safe system for their information. The idea ofinternet was borrowed from them. In the beginning, the internet had anacademic origin. It consisted of a framework connecting a number ofcomputer networks together. It proved to be very popular and quicklydeveloped into a commercial medium. The mid 1990s saw millions ofcomputersconnectedtotheWorldWideWeb.

Internetđãđượcsángtạorakhinào?Internetlàmộttrongnhữngphươngtiệntruyềnthônghiệnđại.Nócũnglàmộtphươngtiệntruyềnthôngnhanhnhấtvàrẻnhất.Thôngquanó,thông tin thuộcvềbất kỳ lĩnhvựcnàocũngđềucó thểđược tậphợptrong vài phút. Các thông điệp có thể được gửi và nhận rất nhanhchóng.Sựsángtạocủanóđãgiúpíchchoconngười thuộcmọi tầnglớpxãhội.Khảnăngtruycậpdễdàngvàrẻcủanóđãlàmchonótrởnênrấtphổbiến.Nóbắtđầuvàonăm1983.BộquốcphòngMỹđãpháttriểnramộthệthốngInternetcơsởvàdùngnólàmmộthệthốngantoànchothôngtincủahọ.ÝtưởngvềInternetđãđượcvaymượntừhọ.LúcđầuInternetcómộtnguồngốchọcthuật.Nógồmcómộtkhuônkhổnốikếtmộtsốmạngmáytínhlạivớinhau.Nóđãtỏrarấtphổbiếnvànhanhchóngđượcphát triển thànhmộtphương tiện thươngmại.Giữanhữngnăm1990,hàngtriệumáytínhđãđượcnốikếtvớiWorldWideWeb.

FACT

Mobile phone has added another feather to the modern system ofcommunication.MobilephonewasfirstusedinChicagointheyear1983.Itwasagreatsuccessandhasbecomeverypopularthroughouttheworld.

DỮKIỆNĐiệnthoạidiđộngđãchấpthêmcánhchohệthốngtruyềnthônghiệnđại.ĐiệnthoạidiđộnglầnđầutiênđượcsửdụngởChicagovàonăm1983.Đólàmộtthànhcôngtolớnvàđãtrởnênrấtphổbiếntrênkhắpthếgiới.

9.WHICHISTHEFIRSTIRONBRIDGE?Coalbrookdale Bridge in Shropshire, in North West England, constructedovertheRiverSevern,isthefirstironbridge.Itwasbuiltintheyear1779.ItwasdesignedbyThomasPritchardandbuiltbyAndrewDarby.Itiscreditedtobethefirstcast-ironstructureoftheindustrialage.Itspansawidthof100feetacrosstheriverandisintheformoffive-ribbedsemicirculararches.ItisopenedonlytothepedestriansandisnowaBritishnationalmonument.

This iron bridge is the result of the great industrial revolution. Before theindustrial revolution, thebridgesweremadeeitherof stonesorwood.Theironbridgeprovedtobestrongerandlessexpensive.Fromthenonwards,theironbridgesgainedpopularityandwoodenandstonebridgesbecamefewer.

Câycầusắtđầutiênlàcầunào?Cầu Coalbrookdale ở Shopshire, miền Tây Bắc nước Anh, được xâydựngtrênsôngSevern,làcâycầusắtđầutiên.Nóđượcxâydựngvàonăm1779.NóđượcthiếtkếbởiThomasPrichardvàđượcxâydựngbởiAndrewDarby.Nóđượctinlàcấutrúcgangthépđầutiêncủathờiđạicôngnghiệp.Nó trảirộng100 feetquaconsôngvàởdạngcácvòngcungbánnguyệtgồmnămsườn.NóchỉđượcmởchokháchbộhànhvàbâygiờtrởthànhcôngtrìnhkỷniệmAnhQuốc.Câycầusắtnàylàkếtquảcủacuộccáchmạngđạicôngnghiệp.Trướccuộc cách mạng công nghiệp này, có nhiều cây cầu được xây dựngbằngđáhoặcgỗ.Câycầusắtnàyđãtỏravữngchắcvàíttốnkém.Từđótrởđinhữngcâycầusắtđãtrởnênphổbiếnvànhữngcầugỗkhácthìtrởnêníthơn.

10.WHYDOESLIGHTNINGSTRIKE?Lightning is the visible electric discharge that takes place among the raincloudsorbetweentheraincloudsandtheearth.Theprocessoflightningcanbebestunderstoodifwerememberthefactaboutelectricity.Weknowthatthings become electrically charged positively or negatively. The positivechargehasattractionforthenegativecharge.Thisattractionincreasesasthechargebecomesgreater.Finally,apointarriveswhenthestrainofkeepingthe twochargesapartbecomes toogreat.This is thepointwhendischargetakes place and the strain is relieved. Itmakes the two bodies electricallyequal. In the case of lightning also, the same thing happens. The visibledischargeoflightningfollowsthepaththathaslessresistance.Itisforthisreason that the lightning is seen in a zigzag formation.Humidair is a fairconductor of electricity. Therefore, lightning ceases as soon as it startsraining. Rain clouds are negatively charged at upper end and positivelychargedatlowerend.

Tạisaosétđánh?Sét làsựphóngđiệncóthểnhìnđượcxảyragiữacácđámmâymưahoặcgiữacácđámmâymưavàtráiđất.Quátrìnhcủasétcóthểđượchiểutốtnhấtnếuchúngtanhớdữkiệnvềđiện.Chúngtabiếtrằngcácvậttrởnênđượctíchđiệnâmhoặcdương.Điệntíchdươngcósựthuhútđốivớiđiệntíchâm.Sựthuhútnàytăngkhiđiệntíchtrởnênlớnhơn.Saucùng,mộtđiểmxuấthiệnkhisứccăngcủaviệcgiữhaiđiệntích tách rờinhau trởnênquá lớn.Đây làđiểmmàkhiđó sựphóngđiệnxảyravàsứccăngbiếnmất.Nólàmchohaivậtthểcóđiệntíchbằngnhau.Trongtrườnghợpcủasétcũngvậy,điềutươngtựxảyra.Sựphóngđiệncóthểnhìnthấyđượccủasétđitheoconđườngvốncóítđiệntrở.Vìlýdonàymàsétđãđượcnhìnthấyởdạnghìnhchữchi(zigzag).Không khí ẩm là chất dẫn điện khá tốt.Do đó, sét kết thúcngaykhitrờibắtđầumưa.Cácđámmâymưađượctíchđiệnâmởđầubêntrênvàđượctíchđiệndươngởđầuphíadưới.

FACT

Balllightningisanexceptionaloccurr-renceintheformofaslowmoving,shiningballthatsometimesesplodes.

DỮKIỆNSét hình cầu làmột trường hợp ngoại lệ ở dạng hình quả cầu chiếu

sángdichuyểnchậm,đôikhinổ.

11. WHO STARTED THE TINING OF FOOD ANDDRINK?Itwasin1810thattinningoffoodanddrinkbegan.ItwasPeterDurand,anEnglishman, who got the first patent for a'tin canister'. He had seen thecanisters in which tea was packed. He took the idea of tinning from teacanisters.TheAmericansshortenedthenameto'tincan'.Theindustryoftincan was called 'canning'. In England, it began to be called 'tinning'. InAmerica, the first canning was stared by Ezra Dagget in the city of NewYork in1819.Fishwas the first item thatwascanned. Itwas followedbyHeinz & Company canning baked beans in tomato sauce at Richmond,VictoriaonlstOctober1935.Beforecanningthefood,itmustbeheated,sothatthegermsandothermicroorganismsarekilledaltogether.Thetinorthebottles in which the food is to be preserved must also be germ free andbacteriafree.Thecanorthebottlemustbeair-sealed.

Aiđãbắtđầuđónghộpthứcănvànướcuống?Vào năm 1810, việc đóng hộp thức ăn và thức uống đã bắt đầu.ĐóchínhlàPeterDurand,mộtngườiAnhđãnhậnbằngsángchếđầutiênvềmột“hộpthiếc”.Ôngđãnhìnthấycáchộpđựngtrà.Ôngđãlấyýtưởngđónghộptừcáchộptrà.NhữngngườiMỹđãviếttắttênnàylà“tincan”.Côngnghiệphộpthiếcđượcgọilàđónghộp.ỞAnhnóbắtđầuđượcgọi là“tinning”.ỞMỹ, việcđónghộpđầu tiênđượcđánhdấubởiEzraDaggetởthànhphốNewYorkvàonăm1819.Cálàmónhàngđầutiênđượcđónghộp.SauđóHeinz&CompanyđãđónghộpđậunướngtrongsốtcàchuaởRichmond,Victoriavàongày1tháng10năm1935.Trướckhiđónghộpthựcphẩm,nóphảiđượclàmnóng,đểkhửtấtcảcácvitrùngvàvisinhvật.Cáchộpvàcácchaidùngđểbảoquảnthứcăncũngphảiđượckhửvitrùngvàvisinhvật.Hộphoặcchainàyphảiđượcbịtkín.

FACT

Cannedfoodisfoundtohaveleadinit,whichishighlydamagingtohumanhealth,particularlytoyoungchildren,asitimpairstheirmentalandphysicalgrowth.

DỮKIỆNThựcphẩmđónghộpđượctìmthấycóchìbêntrongnó,điềunàygâytổnhạiđếnsứckhỏecủaconngườiđặcbiệtlàtrẻem,vìnólàmsuyyếusựpháttriểnthểchấtvàtinhthầncủachúng.

12.WHATISYEASTUSEDFOR?Yeastisayellow-brownsubstancemadeupoftinyfungi.Itissosmallthatitcannotbe seenwithanakedeye.As theyeastplantsgrowand reproduce,theyformenzymesandzymase.

These substances change starch into sugar. Sugar is changed intocarbondioxide and energy. This process in which energy is produced iscalledfermentation.Theyeastisusedinbaking.Itisusedinbreadandcakesto help them rise with air. The first ones to use yeast in bread were theEgyptians.Theycame toknowchatyeastmade thebread rise.Theymadethe first bread using yeast. In modern times, yeast is added to the doughwhileitismade.Thestarchandsugarinthedoughactasfoodfortheyeast.Ascarbondioxideisreleased,bubblesareformedinsidethebread.

Astheovenheatsup,thegasexpandsandhelpsthebreadtorise.Astheheatbecomesmore intense, the carbon dioxide is driven out of the oven. Andlight,drybreadisproduced.

Menđượcdùngđểlàmgì?Menlàmộtchấtcómàunâuvàngđượclàmbằngnấmrấtnhỏ.Nónhỏđếnnỗikhôngthểđượcnhìn thấybằngmắt thường.Khicáccâymenpháttriểnvàtáitạo,chúnghìnhthànhnêncácenzymesvàzymase.Các chất này thay đổi tinh bột thành đường. Đường được thay đổithànhcarbondioxidevànăng lượng.Quy trìnhnàymà trongđónănglượngđượcsảnsinhthìđượcgọilàlênmen.Menđượcdùngtrongviệcnướng bánh.Nó được dùng trong bánhmì và các loại bánh để giúpchúngphồngra.NhữngngườiđầutiênsửdụngmentrongbánhmìlànhữngngườiAiCập.Họđãkếtluậnrằngmenlàmchobánhmìphồngra.Họđãlàmrabánhmìđầutiênsửdụngmen.Trongthờihiệnđại,menđượcthêmvàobộtnhàotrongkhilàmbộtnhào.Tinhbộtvàđườngtrongbộtnhàocótácdụngnhưlàthứcănchomen.Khicarbondioxideđượcgiảiphóngthìcácbongbóngđượchìnhthànhbêntrongbánhmì.Khi lò tăngnhiệt thìkhímởrộngvàgiúpchobánhmìphồngra.Khinhiệttănghơnnữa,thìcarbondioxideđượcđẩyrakhỏilò.Vàbánhmìkhô,nhẹđượctạora.

FACT

Neolithicmanwas the first one to bake bread. Hemade it from coarselycrushedgrainsofwheat.Hemusthavebakeditonaheatedstone,coveredwithhotashes.

DỮKIỆNConngườithuộcthờiđạiđámớilànhữngngườiđầutiênnướngbánhmì.Họđãtạorabánhmìtừnhữnghạtlúamìgiòn,to.Ắthẳnlàhọđãnướngbánhmì trênmộthònđáđượcnnungnóng,vàđượcphủbằngtronóng.

13. WHO WERE THE FIRST TO INTRODUCEFIREWORKS?Fireworks,orcrackersaswecallthem,werefirstintroducedinChinaaround2000yearsback.ItiswellknownthatChinawasthefirstcountrytousegunpowder. Chinese used potassium nitrate to treat their meat. So, it was eaavailable inChina.Therefore, it is assumed thatChinamust have been thefirst country to develop fireworks. Fireworks are used in many easterncountries to celebrcertain occasions like birth of a child, festivals,weddirland soon. In Indiaalso, fireworksarewidelyused.An Indianmarriage isincompletewithoutfireworks.Diwali,Guruparv,EidandChristmasarethefestivalsonwhichcrackersareburst.FranciscanmonkRogerBaconwasthefirst European to have used gunpowder in England. His formula ofgunpowderconsistedofcharcoalandsulphur.

Ailàngườiđầutiêngiớithiệupháobông?PháobônglầnđầutiênđượcgiớithiệuởTrungQuốcvàokhoảngcáchđây2000năm.AicũngbiếtrằngTrungQuốclàquốcgiađầutiênsửdụngthuốcsúng.NgườiTrungQuốcđãdùngkalinitratteđểxửlýthịt.Vìvậynódễdàngđược tìm thấyởTrungQuốc.Dođó,người tachorằngTrungQuốcắtphảilànướcđầutiênpháttriểnpháobông.Pháobôngđượcsửdụngởnhiềuquốcgiaphươngđôngđểtổchứcmừngmộtsố việc chẳnghạnnhư sinh embé, các lễ hội, cưới và v.v.ỞẤnĐộcũngvậy,pháobôngđượcdùngrộngrãi.MộtlễcướicủangườiẤnĐộkhôngđầyđủnếunhưkhôngcópháobông.Diwali,Guruparv,EidvàGiángsinhlàcáclễhộimàngườitađốtpháobông.RogerBacon,mộtthầy tu thuộc dòng tuCơđốc giáo, là ngườiChâuÂuđầu tiên dùngthuốcsúngởAnhQuốc.Côngthứcthuốcsúngcủaônggồmcóthanvàsulfur.

FACT

InJanuary1606, theBritishparliamentproclaimedNovember5thasadayof public thanksgiving. On this day, there are celebrations marked withbonfires,fireworks.Boysarecarriedthroughthestreets.

DỮKIỆNVàothánggiêngnăm1606,QuốchộiAnhđãtuyênbốngày5tháng11làngàylễtạơn.Vàongàynày,cónhiềulễhộiđượcđánhdấubằngcácđống lửa hoặc pháo bông. Các cậu bé trai diễu hành qua các conđường.

14. WHO DISCOVERED THE STRUCTURE OFATOM?ItwasBohrNielsHenrikDavid(1885-1962),aDanishphysicistandNobelPrizewinnerwhomadebasiccontributionsinthefieldofnuclearphysics.Itwashewhohelpedintheunderstandingofthestructureofatom.HeworkedwithEarnestRutherfordwhohadalreadypropoundedthatanatomconsistedofanucleus.Rutherfordhadsaidthatelectronsmovearoundthepositivelychargednucleus.BohrbegantoworkonRutherford'smodel.Heunderstoodthestructureofatomfurtherandsaidthatelectronscanonlymoveincertainquantized orbits. Hismodel of atom explained certain qualities of distinctreleaseforhydrogen,butfailedcompletelyincaseofotherelements.Inthesubsequentyear,his ideawasproved tobe true.Hewasonly37yearsoldwhenhepropoundshisideaaboutatom.HereceivedtheNoblePrizeforhisworkintheyear1922.

Aiđãkhámphácấutrúcnguyêntử?Đó làBohrNielsHenrikDavid (1885 - 1962),một nhà vật lý ngườiĐanMạchvà làngườiđoạtgiảiNobelđãcónhiềuđónggópcơbảntronglĩnhvựcvậtlýhạtnhân.Ônglàngườiđãgiúpviệchiểuđượccấutrúcnguyêntử.ÔnglàmviệcvớiEarnestRutherford,ngườiđãđềxuấtrằngmộtnguyêntửgồmcómộthạtnhân.Rutherfordđãnóirằngcácelectrondichuyểnxungquanhhạtnhântíchđiệndương.Bohrđãbắtđầu làm việc trên mô hình của Rutherford. Ông hiểu được cấu trúcnguyêntửhơnvàđãnóirằngelectronchỉcóthểdichuyểntheocácquỹđạolượngtửhóanhấtđịnh.Môhìnhnguyêntửcủaôngđãgiảithíchmộtsốtínhchấtcủaviệcgiảiphóngrõràngkhíhydronhưngđãthấtbạihoàn toàn trong trườnghợpcủacácnguyên tốkhác.Nhữngnămtiếptheo,ýtưởngcủaôngđãđượcchứngminhlàđúng.Ôngchỉmới37tuổikhiđãđềxuấtýkiếncủamìnhvềnguyêntử.ÔngđãnhậnđượcgiảithưởngNobelchocôngtrìnhcủamìnhvàonăm1922.

FACT

Niels Bohr was one of the scientists who worked to develop the atomicbombin1943.

DỮKIỆNNielsBohrlàmộttrongnhữngnhàkhoahọcđãlàmviệcđểpháttriểnbomnguyêntửvàonăm1943.

15.WHATISCNTOWER?TheCNTowerisinToronto,Canada.Itisacommunicationandobservationtoo.Itwasbuiltintheyear1976.Itwasthetallestself-supportingtoweratthattime.Itsheightis553m.The20thcenturyhadseenanincreaseinthefield of communication technology. In 1906, the first radio broadcastwasmade.Inthenextfifteenyears,itgainedimpetusandby1920,radiobecameoneofleadingmeansoftheentertainmentthroughouttheworld.In1926,thetelevisionwasinventedbyJohnLogieBaird.

ThápCNlàgì?ThápCNnằmởToronto,Canada.Nólàmột thápquansátvà truyềnthông.Nóđượcxâydựngvàonăm1976.Nólàtháptựđỡcaonhấtvàothờiđó.Chiềucaocủanólà553m.Thếkỷ20đãthấyđượcmộtsựgiatăng trong lĩnh vực công nghệ truyền thông. Vào năm 1906, sự phátthanhradiođầutiênđượctạora.Trong15nămkếtiếp,nóđượcthúcđẩy và vào năm 1920, radio trở thànhmột trong những phương tiệngiải trí hàng đầu trên khắp thế giới. Vào năm 1926, truyền hình đãđượcphátminhbởiJohnLogieBarid.

FACT

In the modern times, communication satellites are used to carrycommunications like radio, television and telephone messages around theworls.Thesesatellitesarestationedinanorbit.Theyremainoverthesamepartoftheearth'ssurface.

DỮKIỆNTrongthờiđạingàynay,cácvệtinhtruyềnthôngđượcdùngđểchuyểntải các thông tin truyền thông chẳng hạn như thông điệp trên radio,truyềnhìnhvàđiệnthoạikhắpthếgiới.Cácvệtinhnàyđượcđặttrongmộtquỹđạo.Chúngvẫnởtrêncùngmộtphầncủabềmặttráiđất.

16.WHATISTHEUSEOFAMODEM?Theterm'modem'comesfromtheterm'ModulatorDemodulator'.Modemisa device that converts digital signals into analog signals.An analog is thetype of signal that travels along telephone lines. It makes it possible forcomputers, facsimilemachines,andotherequipments tocommunicatewitheachotheracrossthetelephonelinesorovertelevisionnetworkcables.Themodemdecodestheanalogsignalsthatitreceives.Themessagecanbereadbythecomputer.Thesedays,wealsohavevoicebandmodems.Thesehelpthe digital terminal equipment to communicate over telephone channels.Modemstransmitdataatdifferentspeeds,measuredbythenumberofbitsofdatatheysendpersecond.Thelimitofspeedofastandardanalogmodemis33.6Kbps.Acablemodemiscapableoftransmittingdatafromthenetworkatabout3Mbpsandtransmitsdatatothenetworkatthespeedof500Kbpsand2.5Mbps.

Côngdụngcủamộtmodemlàgì?Từmodembắtnguồntừthuậtngữ“ModulatorDemodulator”.Modemlàmột thiết bị chuyểnđổi các tínhiệu kỹ thuật số thànhcác tínhiệutươngtự.Mộttínhiệutươngtựlàloạitínhiệudichuyểndọctheocáctuyếnđiệnthoại.Nótạođiềukiệnthuậnlợichocácmáytính,máyfaxvàcácthiếtbịkhácgiaotiếpvớinhauthôngquacáctuyếnđiệnthoạihoặctrêncáccápmạngtruyềnhình.Modemgiảimãcáctínhiệutươngtựmànónhận.Thôngđiệpcó thểđượcđọcbởimáy tính.Ngàynay,chúng tacũngcócácmodemdải tiếng.Cácmodemnàygiúp thiếtbịđầucuốikỹthuậtsốtruyềnthôngtrêncáckênhđiệnthoại.Cácmodemtruyềndữliệuvớicáctốcđộkhácnhau,đượcđotheosốbítdữliệumàchúnggửitrêngiây.Giớihạntốcđộcủamộtmodemtươngtựchuẩnlà33.6Kbps.Mộtmodemcápcókhảnăngtruyềndữliệutừmạngkhoảng3Mbpsvàtruyềndữliệuđếnmạngvớitốcđộ500Kbpsvà2.5Mbps.

FACT

ThesedaysRobotsaremuchinuse.Robotsaremachinescapableofthinkingwithacomputerbrain.Insomefactories,robotsarejustamovingarm.

DỮKIỆNNgàynày,cácrobotđượcsửdụngnhiều.Cácrobotlàcácmáycókhảnăngsuynghĩbằngmộtbộnãomáytính.Ởmộtsốnhàmáy,cácrobotchỉlàmộtcầndichuyển.

17.HOWWASTHEGLIDERINVENTED?The first air flight was made possible by using balloons. They were theearliestformofairshipthatappearedinthelate18thCentury.Aftertheflightof first balloon, inventors tried to develop a machine, which would beheavier thantheairflyingmachine.GlidersorEnginelessplaneswerealsoexperimenteduponbysomeinventors.Afterstudyingthewingsofthebirds,theyfoundthatthebirdspossesscurvedwings.Sotheymanufacturedgliderswithcurvedwingsandthevehiclewasabletoflyforhundredsoffeet.Butduetoheaviness,itlackedthecapabilitytoflyforalongdistance.Itcouldbepossibleonlyaftertheinventionofanengine,whichwasstrongandlightenoughtokeeptheplaneinflight.Fourstrokegasolineengineswere1firstto bedevelopedduring the1880s and in thebeginning, theywereused topowerbicycles,carriagesandboats.

Tàulượnđượcphátminhnhưthếnào?Chuyếnbayhàngkhôngđầutiênđãđượcthựchiệnbằngcáchsửdụngcáckhinhkhícầu.Chúnglàloạihìnhkhícầusớmnhấtxuấthiệnvàocuốithếkỷthứ18.Sauchuyếnbaykhinhkhícầuđầutiên,cácnhàphátminhđãcốgắngpháttriểnmộtloạimáy,loạimáynàynặnghơnloạimáybay.Cáctàulượnhaycácmáybaykhôngcóđộngcơcũngđượcthử nghiệm bởimột số nhà phátminh. Sau khi nghiên cứu các cánhchim,họđãnhậnthấyrằng,chimsởhữucácđôicáchcong,vìvậyhọđãchếtạocáctàulượnvớicácđôicánhcongvàphươngtiệnnàycóthểbaykhoảnghàng trămfeet.Nhưngdosứcnặng,nókhôngcókhảnăngbaymộtquãngđườngdài.Điềunàychỉcóthểthựchiệnđượcsaukhiphátminhrađộngcơ,loạiđộngcơnàyđủmạnhvànhẹđểgiữchomáybaytiếptụcbay.Độngcơchạybằngxănglàcácđộngcơđầutiênđượcpháttriểntrongsuốtnhữngnăm1880vàởgiaiđoạnđầuchúngđượcdùngđểvậnhànhcácloạixeđạp,xengựavàtàuthuyền.

FACT

The two brothers named Orville and Wilbur Wright, who were the twoAmericanBicyclemakers,madethefirstsuccessfulpoweredairplaneflightsin1903,inhistorynearKittyHawk,NorthCarolina.

DỮKIỆNHaianhemcótênlàOrvillevàWilburWright,vốnlàhainhàsảnxuấtxe đạp ngườiMỹ, đã thực hiện các chuyến bay sử dụng năng lượngthànhcôngđầutiênvàonăm1903,tronglịchsửởgầnKittyHawk,BắcCarolina.

18.WHEREISAPERISCOPELOCATED?A long tube with reflecting mirrors or prisms at each end is called aperiscope.PeriscopeusuallyplacedinaSubmarine.Itisopticalinstrument.Throughthis,objectcanbeobservedfromalongdistancewhenthevisionisblocked.

Periscopes are one of the vit, instruments used in tanks, submarine anddefensive vehicles. In nuclear reactor and laboratories also, periscopes arewidelyutilized.Scientistsandengineersmakeobservationswiththehelpoftheperiscopes.Periscopesarealsoknownasendoscopes.Forlookinginsidethe body and in medicine, periscopes have become very useful. Incomplicatedmicrosurgicalprocedures,miniaturetelevisioncamerasandtinysurgicalimplementsareemployedbyendoscopes.

Kínhtiềmvọngđượcđặtởđâu?Mộtốngdàivớicácgươnghaycác lăngkínhphảnchiếunằmởmỗiđầuđượcgọilàkínhtiềmvọng.Kínhtiềmvọngthườngđượcđặttrongtàungầm.Nólàmộtdụngcụquanghọc.Thôngquadụngcụnày,cácđối tượngcó thểđượcquan sát từmột khoảngcáchxahoặc khi tầmnhìnbịchặn.Kínhtiềmvọnglàmộttrongnhữngdụngcụrấtquantrọngđượcdùngtrong xe tăng, tàu ngầm và các phương tiện phòng vệ. Trong các lòphảnứnghạtnhânvàtrongcácphòngthínghiệmcũngvậy,cáckínhtiềmvọngđượcdùngmộtcáchrộngrãi.Cácnhàkhoahọcvàcáckỹsưđã thựchiệncáccuộcquan sátnhờcócáckính tiềmvọng.Cáckínhtiềmvọngcònđượcgọilàthiếtbịnộisoiđểnhìnbêntrongcơthểvàtrongyhọc,cáckínhtiềmvọngtrởnênrấthữuích.Trongcácthủtụcviphẫuphức tạp,cáccamera truyềnhìnhminivàcácdụngcụphẫuthuậtrấtnhỏđượcsửdụngbởicácthiếtbịnộisoi.

FACT

Helicopterswere also used by armed forces to observe themovements ofenemyshipsandtroops.Differentdeviceshavebeenusedtolocateandtracksubmarinesbyseveralnavalhelicopters.

DỮKIỆNCácmáybaytrựcthăngcũngđượcsửdụngbởicáclựclượngquânsựđểgiámsát sựdi chuyểncủacác tàu thuyềnvàđộiquâncủakẻ thù.Mộtsốmáybaytrựcthănghảiquânsửdụngcácthiếtbịkhácnhauđểđịnhvịvàtheodõicáctàungầm.

19.WHEREDIDTHEVIOLINORIGINATE?During the 16th Century, in Italy, the earliest violin was created. Thisinstrumenthasfourstrings.Itisplacedunderthechinandabowcreatedoutofhorsehairisdrawnacrossthestrings.Thisishowthestringsvibrate.Ithasagreatrangeandflexibility.Earlier,stringedinstrumentswereplayedwiththefingersbypluckingthestrings.

Theseinstrumentsresembledthebowinappearance.Beforedevelopingthehairbow,thefirstbowwassimplyastick.TheItalianMaster,Antonio,whomademanyinstruments,craftedseveralviolinsanditisstillthemosthighlyprizedmusical instrument in theworld.Forover250years,heservedasarolemodelforviolinmakers.Alongwithviolin,healsomadeharps,violas,guitars and cellos. In total, he created1,100 instruments out ofwhich650instrumentsareused today.Violincanbeplayedbothasasolo instrumentand as the dominant orchestra instrument.Over 30 violinists participate insymphonyorchestra.

Đànvioloncónguồngốctừđâu?Trongsuốtthếkỷthứ16,ởÝ,câyđànviolinđầutiênđãđượctạora.Dụngcụnàycóbốndây.Nóđượcđặtbêndướicằmvàmộtcungđượctạoratừbờmngựathìđượckéoquacácdây.Đâylàcáchmàcácdâydaođộng.Nócómộtâmvựcvàkhảnănglinhđộngrấtlớn.Trướcđâycáckhícụcódâyđượcchơivớicácngóntaybằngcáchkéocácdây.Các khí cụ này trông giống như cái cung. Trước khi phát triển cungdây,cungđầutiênchỉlàmộtcáicần.Antonio,mộtthầygiáongườiÝ,ngườiđãtạoranhiềukhícụ,đãchếtạoramộtsốcâyđànviolinvànóvẫn lànhạccụđượcđánhgiácaonhất trên thếgiới.Tronghơn250nămqua,ôngđãphụcvụnhưlàmộtmôhìnhmẫuchocácnhàchếtạođànviolin.Cùngvớiviolin,ôngcũngđãchế tạođànhạt,đànviolas,đànghitavàđàncello.Nóichung,ôngđãchếtạora1.100nhạccụmàtrongsốđócó650nhạccụđượcsửdụngngàynay.Đànviolincóthểđượcchơicảởdạngmộtnhạccụsolovàmộtnhạccụátâmtrongbannhạc. Hơn 30 nhạc công violin tham gia trong một ban nhạc giaohưởng.

20.WHOINVENTEDTHEFIRSTTELESCOPE?Galileo discovered telescopes in 1609, which helped in astronomicalobservation. His largest telescope was only about 120 cm long with adiameterof5cm.Ithadanattachmentofeyepiece,whichgaveanuprightimage.Heusedittodiscoverthevalleysandmountainsofthemoon,phasesof theVenusand the four largest satellites,whichwerenotknownbefore.Thenin1668,thereflectingtelescopewasdiscoveredbyNewton.Theviewof the moon orbiting the planet Jupiter was first seen by him. He alsodevelopedthetheoriesofgravitytoprovewhyplanetsorbitthesun.

Aiđãphátminhkínhthiênvănđầutiên?Galileođãphátminhrakínhthiênvănvàonăm1609,điềunàyđãtrợgiúptrongviệcquansátthiênvăn.Kínhthiênvănlớnnhấtcủaôngchỉdàikhoảng120cmvớiđườngkínhlà5cm.Nócógắnthịkính,điềunàysẽtạoramộtảnhthẳngđứng.Ôngđãdùngnóđểkhámphácácthunglũngvànúinontrênmặttrăng,cáctuầncủasaoKimvàbốnvệtinhlớnnhất, vốn chưađượcbiết trướcđó. Sauđó vàonăm1668, kính thiênvăn phản chiếu được khám phá bởi Newton. Hình ảnh mặt trăng dichuyểntheoquỹđạoquanhhànhtinhsaoMộclầnđầutiênđượcôngnhìnthấy.Ôngcũngđãpháttriểncácthuyếttrọnglựcđểchứngminhtạisaocáchànhtinhdichuyểntheoquỹđạoquanhmặttrời.

21.WHOINVENTEDTHEFIRSTELECTRICLAMP?ThomasAEdison,anAmericaninventor,inventedthefirstelectriclampin1879.Electriclampswerereplacedbythegasonesin1800s.

Later, a lampcontaininga carbonized threadas the filamentwasmadebyEdisononOctober21,1879,whichproducedlightsteadilyfortwodays.InMay1880, the firstcommercial installationofEdison's lampwasmadeonsteamship, Columbia. The New York city was lit in 1881 with Edison'ssystemandtheincandescentlampquicklyestablisheditselfasacommercialsuccess.

Aiđãphátminhrađènđiệnđầutiên?ThomasAEdison,mộtnhàphátminhngườiMỹ,đãphátminhrađènđiệnđầu tiênvàonăm1879.Đènđiệnđược thay thếbởiđènkhívàonhữngnăm1800.Sau đó, một đèn chứamột sợi được carbon hóa như làmột dây tócđượcchếtạobởiEdisonvàongày21tháng10năm1879,loạiđènnàyđã tạoraánhsángđều trongvònghaingày.Vào tháng5năm1880,việc lắpđặtđèn thươngmạiđầu tiêncủaEdisonđược thựchiện trêntàuhơinước,Columbia.ThànhphốNewYorkđượcthấpsángvàonăm1881vớihệ thốngđèn củaEdison vàđèncaoápnhanhchóng tựnóđượchìnhthànhnhưlàmộtsựthànhcôngthươngmại.

22.WHOINVENTEDTHEHOVERCRAFT?In1955,aBritishscientistChristopherCockrelleinventedthehovercraft.Hedecidedtosolvealingeringproblemof80years,whichwasdisturbingthescientists.TheBritishengineerJohnThornvcroftbegan todesignaship in1870,whichmovedalongonacushionofairtolowerfrictionbetweentheship'shullandthewater.Hecouldnotworkouthowthecushionofaircouldbemadeundertheboat.

This problem was solved by Cockrelle by attaching a rubber skirt to thebottomoftheboat.Inthisway,thehovercraftwasinvented

Aiđãphátminhratàuđiệnkhí?Vàonăm1955,ChristopherCockrelle,mộtnhàkhoahọcngườiAnhđãphátminhratàuđiệnkhí.Ôngđãquyếtđịnhgiảiquyếtmộtvấnđềcònđangbỏdởcủa80nămvềtrước,điềumàđãlàmchocácnhàkhoahọclolắng.JohnThornvcroft,mộtkỹsưngườiAnh,đãbắtđầuthiếtkếmộtcontàuvàonăm1870,chuyểnđộngtrênmộtnệmkhíđểgiảmmasátgiữathântàuvànước.Ôngđãkhôngthểpháttriểncáchmànệmkhícóthểđượctạorabêndướimộtchiếcthuyền.VấnđềnàyđượcgiảiquyếtbởiCockrellebằngcáchgắnmộttấmchắncaosuvàođáythuyền.Theocáchnàythìtàuđệmkhíđượcphátminhra.

FACT

Aboatisaprettylargeobject.Thefluidholdit,whichmakesiteasytofloaton the surface of the water. If you want to feel the force of gravity, justthrowthebeachballintothewater.Thewaterseemstopushuptheball.

DỮKIỆNMộtcontàulàmộtvậtkhálớn.Chấtlỏnggiữnó,điềunàygiúpnódễ

dàngnổitrênbềmặtcủanước.Nếubạnmuốnbiếtđượctrọnglựcthìchỉcầnnémmộttráibanhxuốngnước,nướcdườngnhưđẩytráibanhbậtlên.

23.WHEREWASTHEEARLIERGLASSMADE?About3000BCE,glasswasfirstcreatedintheformofaglazeonceramicvessels. In Egypt and Mesopotamia, during 1500 BCE, the earliest glassvesselswere produced.Glass ismade of very cheap rawmaterials. Silica,limestone,sodaashandsandarechieflyusedtomakeglass.Therearemanyusesofglass.

These are used for drinking purposes and to preserve food. Glass is alsoutilized for making windows in office buildings, homes and schools. Invehicles, these are used in the form of glasswindscreens and windows.Peoplewithvisionproblemsalsouseglassineyeglassesorspectacles.

Glass is alsoused tomanufactureglass test tubes andglass lensesused intelescopesandmicroscopes.

Thủytinhđầutiênđãđượctạoraởđâu?Vàokhoảngnăm3000trướccôngnguyên,thủytinhlầnđầutiênđượctạoraởdạngnướcmentrêncácchậugốm.ỞAiCậpvàMesopotamia,trongsuốtnăm1500trướccôngnguyên,cácchậuthủytinhđầutiênđãđượcsảnxuất.Thủytinhđượctạoratừcácnguyênliệurấtrẻ.Silic,đávôi,troso-đavàcátchủyếuđượcdùngđểchếtạothủytinh.Thủytinhcónhiềucôngdụng.Chúngđượcdùngchocácmụcđíchuốngvàbảoquản thứcăn.Thủytinhcũngđượcdùngchoviệctạocáccửasổtrongcácvănphòng,nhàởvàtrườnghọc.Trongcácphươngtiệnxecộ,chúngđượcdùngởdạngcáckínhchắngióvàcáccửasổ.Nhữngngườicócácvấnđềmắtcũngsửdụngthủytinhtrongcáckínhđeomắtcủahọ.Thủytinhcũngđượcdùngđểchếtạoracácốngxétnghiệmbằngthủytinhvàcácthấukính.Cácthấukínhthủytinhđượcdùngtrongcáckínhthiênvănvàkínhhiểnvi.

FACT

Glass can be easily recycle. Before shaping it in a normalway, it can beeasilybrokenupandmelted.

DỮKIỆNThủy tinh có thể dễ dàng được tái chế. Trước khi định hình nó theocáchbìnhthường,nócóthểdễdàngbịvỡvàtanchảy.

24.WHEREISHELIUMFOUND?Heliumisderivedfromthedepositsofnaturalgaspresentintheatmosphere.About five parts of helium per million parts of air is present in theatmosphere.Heliumoccupies a small fraction of theEarth'smatter. It is achemicalelementandavery lightweightgas.MaximumamountofheliumandhydrogenarepresentintheSunandotherstars.Whenhydrogenatomsjoin together to form helium atoms, then the energy of these stars isproduced. Helium escapes constantly from the atmosphere and drifts intospace because of its lightweight. Scientific balloons are also tilled withhelium. The radioactive minerals, which shoot out alpha particles, arereplacedwiththelosthelium.Asheliumislighterthanair,itrisesuptohighaltitudes.Heliumhas92%oftheliftingabilityofhydrogenintheair.Itwillnotburn,soitissaferthanhydrogen.

Khíheliđượctìmthấyởđâu?Khíheliđượcrútratừcáctrầmtíchkhíthiênnhiêncómặttrongkhíquyển.Khoảngnămphầncủakhíheli trênmột triệuphầncủakhôngkhílàhiệndiệntrongkhíquyển.Khíhelichiếmmộtphầnnhỏcủavậtchất trêntráiđất.Nólàmộtnguyêntốhóahọcvàlàmộtchấtkhícótrọng lượng rất nhẹ. Lượng tối đa của khí heli và khí hydro thì hiệndiệnởtrênmặttrờivàtrêncácvìsaokhác.Khicácnguyêntửhydrokếthợp lạivớinhauđểhình thànhcácnguyên tửheli thìnăng lượngcủacácngôisaonàyđượcsảnsinh.Khíhelinhanhchóngthoátkhỏikhíquyểnvàtrôidạtvàokhônggian,bởivìnócótrọnglượngnhẹ.Cáckhinhkhí cầukhoahọccũngđượcbơmđầykhíheli.Cáckhoángvậtphóngxạ,vốnbắnracáchạtanpha,thìđượcthaythếbằngkhíhelibịmất.Khikhíhelinhẹhơnkhôngkhí,nótănglênđếncácđộcao.Khíhelicó92%trongkhảnăngnângcủakhíhydrotrongkhôngkhí.Nósẽkhôngcháy,vìvậynóantoànhơnkhíhydro.

FACT

ToavoidapainfulillnesscalledNitrogenNarcocis,diversbreatheamixtureof oxygen and helium. At the depth below 100 feet, Nitrogen Narcosisoccurs.

DỮKIỆNĐểtránhmộtcănbệnhđauđớntênlàNitrogenNarcosis,cáctợlặnthởbằnghỗnhợpkhíoxyvàkhíheli.Ởđộsâubêndưới100feetthìbệnhNitrogenNarcosisxảyra.

25.HOWDIDTHETERMROBOTORIGINATE?FromtheCzechword,Robota,whichmeansdrudgery,camethewordrobot.It operates automatically, as it is a mechanical device. A wide variety oftasks can be performed by robots. Jobs,which are too boring, difficult ordangerousforhumanbeings,areespeciallyperformedbytherobots.Routinetasks likewelding, drilling and printing automobile body parts are carriedoutbyrobotsefficiently.Wrappingoficecreambarsandproducingplasticfoodcontainerscanalsobedonebyrobots.

Assembling of electronic circuits and wristwatches are also done by theindustrialrobots.Robotics is thenamegiventothescienceandtechnologythatdealswith robots.A task,whichshouldbedoneby followingasetofinstructionsthatspecifiesexactlywhatmustbedonetocompletethejob,canonly be performed efficiently by a typical robot. In the robot's brain, allinstructionsareenteredandstored,whichconsistsofapartofacomputeroracomputeritself.

Từrobotcóxuấtxứnhưthếnào?Từ chữ Robota của người Czech, nó có nghĩa là “lao dịch” đã trởthành từ robot. Robot hoạt độngmột cách tự động, bởi vì nó làmộtthiếtbịcơhọc.Cácrobotcóthểlàmrấtnhiềuviệc,đặcbiệtcáccôngviệcvốnquánhàmchán,khókhănhaynguyhiểmđốivớiconngười,đềuđượcthựchiệnbởicácrobot.Cáccôngviệctheolệthường,chẳnghạnnhưhàn,khoanvàincácbộphậntrênthâncủaxeôtôđềuđượcthực hiệnmột cách hiệu quả bởi các robot. Việc đóng gói các thanhkemvà sản xuất cáchộpchứa thứcănbằngnhựa, cũngcó thểđượcthựchiệnbởicácrobot.Việclắprápcácmạchđiệntửvàcácđồnghồđeotaycũngđượcthựchiệnbởicácrobotcôngnghiệp.Robotics(ngườimáyhọc)làtênđượccung cấp cho khoa học và công nghệ vốn xử lý các robot.Một côngviệc,vốnsẽđượcthựchiệnbằngcáchtuântheomộttậphợpcáclệnhnhằmxácđịnhchínhxácnhữnggìcầnphảiđượcthựchiệnđểhoàntấtcông việc, thì chỉ có thể được thực hiện một cách hiệu quả bởi mộtrobottiêubiểu.Trongbộnãocủarobot,tấtcảcáclệnhđượcnhậpvàovàđượclưutrữ,nógồmcómộtphầncủamáytínhvàchínhmáytínhđó.

FACT

To test special clothing like firefighting clothes and spacesuits, robots areusedtoensurethattheyaresafeforhumans.

DỮKIỆNĐểkiểmtraloạiquầnáođặcbiệtchẳnghạnnhưquầnáochốngcháy,vàbộquầnáovũtrụ,cácrobotđượcsửdụngđểbảođảmrằngcácloạiquầnáonàylàantoànđốivớiconngười.

26.WHATISABLACKBOX?Blackboxisaninstrument,whichisveryuseful inaeroplanes.Weusuallyreadandhearaboutblackboxwhenanaeroplanemeetswithanaccident.

Actually,theplanesareprovidedwithtwoimportantinstrumentsknownasDigitalFlightDataRecorderandCockpitVoiceRecorder.Theseinstrumentsareenclosedinsteelboxreferredtoastheblackbox.Theseboxesaremadeofinsulatingmaterialthatcanwithstandatemperatureof10000Cuptohalfanhourandareshockproof.Oneof theseisplacedin therearof theplanewhileoneisplacedinthecockpit.

FlightDataRecorderrecordsthetemperatureoftheplane,itsspeed,soundof engine, wind velocity, etc. The tape used for recording is made ofstainlesssteelandisnotaffectedbyseawater.TheCockpitVoiceRecorderrecordstheconversationamongthenewmembers.Italsorecordsthesoundofexplosionincaseofanaccident.Boththeserecordersareveryusefulinprovidingcluestoascertainthecauseoftheaccident.

Hộpđenlàgì?Hộp đen là một dụng cụ rất hữu ích trong các máy bay. Chúng tathườngđọcvànghevềhộpđenkhimộtmáybaygặptainạn.Thông thường các máy bay được cung cấp hai dụng cụ quan trọngđượcgọilàbộghidữliệuchuyếnbaykỹthuậtsốvàbộghiâmthanhbuồnglái.Cácdụngcụnàyđượcđặt trongmộthộp thépđượcgọi làhộpđen.Cáchộpnàyđượctạorabằngchấtliệucáchđiệnvốncóthểchịuđựngđượcmột nhiệt độ là 10000C trong khoảngmột giờ và cókhảnăngchịuđượcsựvađập.Mộttronghaidụngcụnàyđượcđặtởphầnphíasaucủamáybaytrongkhidụngcụcònlạithìđượcđặttrongbuồnglái.Bộghidữliệuchuyếnbayghilạinhiệtđộcủamáybay,tốcđộcủanó,âmthanhcủađộngcơ,vậntốcgió,v.v.Băngđượcdùngđểghilạiđượclàmbằngthépkhônggỉ,vàkhôngbịảnhhưởngbởinướcbiển.Bộghigiọngnóibuồngláithìghilạicuộcđàmthoạigiữacácthànhviênmới.Nócũngghilạiâmthanhcủavụnổtrongtrườnghợpmáybaygặptainạn.Cảhaibộghinàyđềurấthữu ích trongviệccungcấpcácmấuchốtđểxácminhnguyênnhâncủavụtainạn.

27. WHY DOES THE ALPHA BET START WITHQWERTYONATYPEWRITER?Eitheronatypewriteroronakeyboard,whereQW-E-R-TYistheorderofthefirstkeys,thealphabetstartswithQWERTY.

Christopher Latham Sholes invented the first practical typewriter andRemington Arms Company marketed it in 1873. In early typewriters, theaction of the type barswas very sluggish and tended to jam frequently. Itbecame a big problem.To solve it, a list ofmost common and frequentlyused English letters was obtained by Sholes and he changed hisalphabeticallyarrangedkeyboardintooneinwhichthecommonletterswerewidelyspreadonthekeyboard.Inthebeginning,thetypistsused 'huntandpeck' method, but Sholes, through his arrangement, reduced the time thetypist used to take while hitting the keys for common two-lettercombinations.Even then, it tooka long time toensure thateachandeverybarof the typewriterhad timetobeback in itsplacebefore thenextcameup.

TạisaobảngchữcáilạibắtđầubằngQWERTYtrênmộtmáyđánhchữ?Chodùlàởtrênmộtmáyđánhchữhaytrênmộtbànphím,ởđóQ-W-ER-T-Ylàthứtựcủacácphímđầutiên,thìbảngchữcáiđềubắtđầubằngQWERTY.Christopher Latham Sholes đã phátminh ramáy đánh chữ thực tiễnđầu tiên và RemingtonArmsCompany đã tiếp thị nó vào năm 1873.Trongcácmáyđánhchữtrướcđây,thìhànhđộngcủacácthanhgõrấtchậm chạp và có khuynh hướng bị kẹt thường xuyên, điều đó đã trởthànhmộtvấnđềlớn.Đểgiảiquyếtvấnđềnày,mộtdanhmụccácmẫutự tiếngAnhđượcdùngphổbiếnnhấtvà thườngxuyênnhấtđãđượctìmrabởiSholesvàôngđãthayđổibànphímđượcsắpxếptheomẫutựalphabetcủamìnhthànhmộtbànphímmàtrongđócácmẫutựphổbiếnđượctrảirộngtrênbànphím.Lúcđầu,nhữngngườiđánhmáyđãdùngphươngpháp“tìmvàgõ”nhưngthôngquasựsắpxếpcủamình,Sholesđãgiảmđượcthờigianmàngườiđánhmáyphảimấttrongkhigõcácphímđốivớicáctổhợpgồmhaimẫutựthôngthường.Thậmchísauđóphảimấtmộtkhoảngthờigiandàiđểbảođảmrằngmỗithanhcủamáyđánhchữcóthờigianđểquaytrởlạivị trícủanótrướckhi

bắtđầuthanhkhác.

FACT

Somecomputerkeyboardsaresimilartotypewriterkeyboardsinletterkeysarrangement. For other special computer functions, they have additionalkeys.

DỮKIỆNMộtsốbànphímmáytínhthìtươngtựnhưcácbànphímmáyđánhchữtheo cách sắp xếp các phímmẫu tự.Đối với các chứcnăngđặc biệtkháccủamáytínhthìchúngcócácphímbổsung.

28.HOWISBONECHINAPOTTERYMADE?Bonechinaisatypeofporcelainthatisheatedtohightempraturesandusedtomakecontainersanddecorativeitems.BonechinaporcelainismadefromKaolin(Chinaclay),theminaralpetuntse(Chinastone)andbonesthathavebeenroastedandgroundtopowder.Thesematerialsaremixedwithwatertomake clay, which ismade into an object by an artist or ismoul-ded in amachine.

Theobjectisfiredinkilntohardenitandthenitispaintedwithaglaze.Itisagainfiredatahighertemperature,sothattheglazemeltsandformsaglassylayeroverit.

Gốmsứđượctạoranhưthếnào?Sứxươnglàmộtloạisứđượcnungnóngđếncácnhiệtđộcaovàđượcdùngđểchếtạocácvậtchứavàcácmặthàngtrangtrí.Sứxươngđượctạo ra từ Kaolin (đất sét Trung Quốc), đất khoáng trắng (đá TrungQuốc)vàxươngvốnđãđượcnungvànghiềnthànhbột.Cácchấtliệunàyđượctrộnvớinướcđểtạothànhđấtsétvàloạiđấtsétnàyđượctạothànhmộtvậtbởimộtnghệnhânhayđượcđúctrongmộtmáy.Vậtnàysauđóđượcnungtronglòđểlàmchonócứngchắcvàsauđóđượcsơnbằngnướcmen.Mộtlầnnữanóđượcnungnóngởnhiệtđộcaohơn,đểchonướcmenchảyravàhìnhthànhmộtlớpthủytinhtrênnó.

29.WHATISTHEUSEOFLITMUSPAPER?Litmusisadyeobtainedfromlichens.ItisusedinChemistrytoindicatethepresenceofacidsandalkalineinasolution.Stripsofpapersaturatedwithablueorredlitmussolutionareusedtoindicatethepresenceofanacidoranalkalineinasolution.Acidsturnbluelitmusred,andalkalineturnredlitmusblue. Dyes, which are known as indicators, show whether a substancedissolved in a liquid is alkaline or acid. A dye that resembles litmus ispresent in certain vegetables like red cabbage and beetroot. This dye alsochangescolour in thesamewayas the litmuspaper.Thesevegetableswillturnblueifthetapwaterisalkaline.

Côngdụngcủagiấyquỳlàgì?Quỳlàmộtchấtnhuộmđượclấytừcáccâyđịay.Nóđượcdùngtrongmônhóahọcđể chobiết sự cómặt củaaxít và kiềm trongmộtdungdịch.Cácmảnhgiấyđãđượcbãohòabằngdungdịchquỳxanhhoặcđỏthìđượcdùngđểchobiếtsựhiệndiệncủaaxíthoặckiềmtrongmộtdungdịch.Cácaxítđổiquỳxanhthànhđỏ,vàkiềmđổiquỳđỏthànhxanh.Cácchấtnhuộm,cònđượcgọilàcácchỉbáo,chobiếtmộtchấthòa tan trongmộtdungdịch làkiềmhayaxít.Mộtchấtnhuộmgiốngnhưquỳthìhiệndiệntrongmộtsốraucải,chẳnghạnnhưbắpcảiđỏvàcủcảiđỏ.Chấtnhuộmnàycũngthayđổimàusắctheocáchtươngtựnhưgiấyquỳ.Cácloạiraucảinàysẽđổithànhmàuxanhnếunhưnướcmáycóchấtkiềm.

FACT

Thestingofbeeisacidic.Soapisalkaline.Tolessenthepainofabeesting,itisadvisabletorubsoapontheskinwherethebeehasstung.

DỮKIỆNVếtđốtcủamộtconongcóchấtaxít,xàphònglàchấtkiềm.Đểgiảm

bớtcơnđaudoongđốt,chỉcầnbôixàphònglêndanơibịongđốt.

30.WHYAREPYLONSBUILT?Pylons are huge masts, which are connected with electric cables. Lightenergy travels through the cables at the rate of 250,000 km per second.Electricity is one of thewonders of themodernworld. It is used to carryenergyfromoneplacetoanother.

Through it, energy can be carried fromburning coal in a power station tohomesandoffices.Electricity isused insomanydifferentways inhomes,factories,officesandhospitals.Itisverynecessarythataproperarrangementforitstravelisdone.Therefore,hugepylonsarebuiltandlinkedwithcables,sothatelectricitycantraveleasilyandsmoothly.

Tạisaocáccộtđiệncaothếlạiđượcxâydựng?Cáccộtđiệncaothếlàcáccộtkhổnglồ,đượcnốikếtvớicácdâycápđiện. Năng lượng ánh sáng di chuyển qua cáp với tốc độ 250.000km/giây.Điện làmột trong những kỳ quan của thế giới hiện đại.Nóđượcdùngđểtruyềntảinănglượngtừnơinàyđếnnơikhác.Thôngquanó,nănglượngcóthểđượctruyềnđitừthanđangđốttrongmộttrạmđiệnđếncácgiađìnhvàvănphòng.Điệnđượcsửdụngtheonhiềucáchkhácnhau tronggiađình, xưởng,nhàmáy, vănphòngvàbệnhviện.Điềuquantrọnglàcầnphảicósựsắpxếpthíchhợpđểchoviệctruyềntảicủanóđượcthựchiện,dođócáccộtđiệncaothếkhổnglồđượcxâydựngvàđượcliênkếtvớidâycápđểchođiệncóthểđượctruyềnđimộtcáchdễdàngvàthôngsuốt.

FACT

Air-launchedmissilesare firedfromspecial rackscalledpylons,whichareplacedunderneaththeplane.

DỮKIỆNCáctênlửađượcphónglênkhôngtrungthìđượckíchkhởitừcácgiáđặcbiệt đượcgọi là các cột cao thế, các cột nàyđượcđặt ngaybêndướimáybay.

31.WHATARETHEUSESOFOPTICFIBRES?Opticfibresarethinglassfibresusedtocarrylightsignals.Theyaremadeofvery fine strips of glass. Pulses of light can travel unhindered along thesefibres.Lighttravelsatagreaterspeedthanelectricity.Therefore,itisusedinoptical cables to carry long distance communications. Thousands ofcommunicationscanbecarriedsimultaneously.

Whenapersonspeaksonthephone,hisvoicechangesintolaserlightsignalsandiscarriedthroughopticalfibres.Onesuchfibrecancarryupto150,000conversations.Anotheruseofopticalfibreisintheornamentallighting,suchastheoneweuseindecoratingtheChristmastree.

Côngdụngcủacácsợiquanglàgì?Cácsợiquang làcác sợi thủy tinhmỏngđượcdùngđểmangcác tínhiệu ánh sáng. Chúng được làm bằng các dải thủy tinh rất tốt. Cácxungánhsángcóthểdichuyểndọctheocácsợinàymàkhôngbịcảntrở.Ánhsángdichuyểnvớitốcđộnhanhhơnđiện,dođónóđượcdùngtrongcáccápquangđểmangchuyểncác thông tinđườngdài.Hàngngànthôngtincóthểđượcmangchuyểnmộtcáchđồngthời.Khimộtngườinóichuyệntrênđiệnthoại,giọngnóicủaanhtathayđổithành các tín hiệu ánh sáng laser và đượcmang chuyển qua các sợiquang.Mộtsợiquangnhưthếcóthểmanglênđến150.000cuộcđàmthoại.Mộtcôngdụngkháccủasợiquanglàdùngtrongđèntrangtrí,chẳnghạnnhưđènmàchúngtadùngkhitrangtrícâyGiángsinh.

FACT

Thesedays,muchofthecommunicationiscarriedoutviasatellites.

DỮKIỆNNgàynaynhiềuthôngtinđượcmangchuyểnthôngquacácvệtinh.

32.HOWHAVETHEMEANSOFCOMMUNICATIONCHANGEDINTHEMODERNTIMES?Tillafewhundredyearsback,themessageswerecarriedfromoneplacetoanotheronhorsebacks.Ittookseveraldaysforthemessagestobedelivered.Themessages thatwere to be sent overseaswere sent by ships. That alsotook a long time to reach. In 1838, the Morse code was invented andmessagesbegantobesentthroughelectrictelegraph.Itwasafastermeansof sendingmessages. It remained the fastest means of communication tillAlexanderGrahamBell'sinventionofthetelephone.

In themostmodern times,messages can be sentwithin seconds.This hasbeen possible through satellites. Images of written documents or soundrecordings or television pictures can be quickly flashed within seconds.Several satellites are placed in the orbits, and they give coverage over thewhole earth.Differentmedia of communication require different satellites.MessagescanalsobesentthroughElectronicmailandfaxmachines.

Cácphươngtiệntruyềnthôngđãthayđổinhưthếnàotrongthờihiệnđại?Cáchđâyvàitrămnăm,cácthôngđiệpđượcmangchuyểntừnơinàysangnơikháctrênlưngngựa.Phảimấtmộtvàingàyđểcácthôngđiệpđượcchuyểnđi.Cácthôngđiệpvốnphảiđượcgửiranướcngoàibằngtàuthuyền.Điềuđócũngphảimấtmộtthờigiandàimớiđếnnơi.Vàonăm 1838, mãMorse được phát minh ra và các thông điệp bắt đầuđượcgửithôngquamáyđiệnbáo.Nólàmộtphươngtiệnnhanhhơnđểgửicácthôngđiệp.NóvẫnlàphươngtiệntruyềnthôngnhanhnhấtmãichođếnkhicóphátminhvềđiệnthoạicủaAlexanderGrahamBell.Vàothờihiệnđạinhất,cácthôngđiệpcóthểgửitrongvòngvàigiây.Điềunàycó thể thựchiệnđược thôngquacácvệ tinh.Hìnhảnhcủacáctàiliệuđượcghi,cácbăngghiâmhaycáchìnhảnhtruyềnhìnhcóthể nhanh chóng được chụp trong vài giây.Một số vệ tinh được đặttrong các quỹ đạo baophủ toàn bộ trái đất.Các phương tiện truyềnthôngkhácnhauthìcầncácvệtinhkhácnhau.Cácthôngđiệpcũngcóthểđượcgửithôngquathưđiệntửvàcácmáyfax.

FACT

Mobile phone is anothermeans of communication in themodern times. Itworksbyusinglowpoweredmicrowaves.

DỮKIỆNĐiện thoại di động làmột phương tiện truyền thông khác trong thờihiệnđại.Nóhoạtđộngbằngcáchsửdụngcácsóngvibavớicôngsuấtthấp.

33.WHATARETHEUSESOFBLASTFURNACE?Ablastfurnaceisusedforsmelting.Smeltingisaprocessbywhichironisextracted from iron ore. A blast furnace is an ore-refining furnacefunctioningontherulethatablastofhotairforcedthroughacombinationofsolidfuelandoreburnsawayunwantedimpurities.

The name is usually limited tometallurgical furnaces for the reduction oforesandparticularlytothefurnaceusedfortheproductionofpigironfromiron ore. Inside a blast furnace, the temperature is around 2000 degreesCelsius.Hotairisblastedintothefurnace.Ironore,limestoneandcokeareheated together. The carbon,which is present in the coke, reactswith theoxygenintheairandformscarbonmonoxide.Themonoxidetakesoxygenfromtheironoreandleavesbehindiron.

Côngdụngcủalòcaolàgì?Lòcaođượcdùngđểnấuchảy.Nấuchảylàmộtquátrìnhmàquađósắtđượctáchrakhỏiquặngsắt.Mộtlòcaolàmộtlòtinhluyệnquặngthựchiệnchứcnăngdựatrênquytắc làmột luồngkhínóngthổiquamộthỗnhợpnhiênliệuvàquặngđốtcháyhếttấtcảcáctạpchấtkhôngcầnthiết.Tênnày thườngbịhạnchếđốivớicác lò luyệnkimdo làmgiảmcácquặngvàđặcbiệtđốivới lòdùngchoviệcsảnxuấtsắt lớn từquặngsắt.Bêntrongmộtlòcao,nhiệtđộkhoảng20000C.Khínóngđượcthổivào lò.Quặng sắt,đávôi và thancốcđượcnấuchảycùngvớinhau.Carbonhiệndiệntrongthancốc,phảnứngvớikhíoxytrongkhôngkhívàhìnhthànhnêncarbonmonoxide.Monoxidelấykhíôxytừquặngsắtvàđểlạisắt.

FACT

Ironisoneofthemostusedmatals.Itslowcostaswelasthefactthatitisstronghasmadeitveryuseful.

DỮKIỆNSắtlàmộttrongnhữngkimloạiđượcsửdụngnhiềunhất.Chiphíthấpcủa nó cũng như việc nó cứng chắc đã làm cho nó trở nên rất hữudụng.

34.WHYARETHERESAILSONBOATS?Sailisasheetofthickcanvasorhemp.Itisusedfortheforwardmotionofwind-driven boats and ships. Three fourth parts of our Earth iswater andonly one fourth is land. From time immemorial, water transport has beenvery important. In the beginning, people used rafts and boatswith oars tocrossvaststretchesofwater.Egyptianswerethefirstonestouseboatswithpail.Theymadesuchboatsataround2900BC.Fromthence,sailingboatsareinuse.Sailingboatsdependuponwind.Thesailorsareunabletochangethedirectionofthewind.However, theycaneasilychangethedirectionofthesailingboat.Sailsarefastenedtothemastsandtothemainbodyoftheboat. Even in modern times, when big engine driven ships have beeninvented,thesailingboatsdoexist.Nowtheyareusedforsportsandfishing.

Tạisaocócácbuồmtrênnhữngchiếctàu?Buồmlàmộttấmvảihayvảibạtdày.Nóđượcdùngđểđẩynhữngcontàuhoặcthuyềnchạybằngsứcgióđitới.¾trongtổngsốcácphầntrêntráiđấtcủachúngtalànướcvàchỉcó¼làđất.Từthờixaxưa,việcvậnchuyểnnướcđãtrởnênrấtquantrọng.Lúcđầuconngườiđãdùngbèvàthuyềnvớicácsàođểbăngquacácđoạnsônglớn.NgườiAiCậplànhữngngườiđầutiênsửdụngthuyềncóbuồm.Họđãtạoranhữngconthuyềnnhưthếvàokhoảngnăm2900trướccôngnguyên.Từđótrởđicácthuyềnbuồmđượcsửdụng.Cácthuyềnbuồmphụthuộcvàogió.Các thủy thủ không thể thay đổi hướng gió. Tuy nhiên, họ có thể dễdàngthayđổihướngcủathuyềnbuồm.Cácbuồmđượcbuộcchặtvàocộtbuồmvàvàothântàu.Thậmchítrongthờihiệnđại,khicáccontàuđượcvậnhànhbằngđộngcơlớnđượcphátminhthìcácthuyềnbuồmvẫntồntại.Ngàynaychúngđượcdùngchothểthaovàcâucá.

FACT

Yachtracingisaveryfamousandfavouritesport.Racingeventarestrictlyregulatedbyinternationalrulessoastoavoidcollisionsbetweenyachts.

DỮKIỆNĐua thuyền buồm làmộtmôn thể thao rất được ưa thích và rất nổitiếng.Các sự kiệnđuađượcquyđịnhmột cáchnghiêmngặt bởi cácluậtlệquốctếđểtránhsựvachạmgiữacácthuyềnbuồm.

35.WHATISTHEFUNCTIONOFACARENGINE?Engines are an important part of any vehicle. Without engine, a vehiclecannotmove.Inearlierdays,thevehicleswererunbythesteamengine.Inthesecondhalfofthe19thcentury,combustionenginewasdeveloped.Andwithitsinvention,theroadtransportwasrevolutionised.Carshaveinternalcombustionengines.Petrolordieselisthefuelthatisusuallyusedintheseengines. The fuels gets combusted in the metal cylinder. The combustionmakesapistontomoveupanddowninsidethecylinder.Thismovementofthepistonleadstoaturningmovementbythecrankshaftandthewheelandaxlebegintoturn.Thismakesthecarmove.

The engine also supplies power to an alternator. The alternator generateselectriccurrent.Thebatterystoresthiscurrent.Thecurrentprovidesenergy,whichisneededtooperatethelights,windscreenwipers,radio,ACsandsoon.

Chứcnăngcủađộngcơxehơilàgì?Cácđộngcơlàmộtphầnquantrọngcủabấtkỳxecộnào.Nếukhôngcóđộngcơ,mộtxecộkhôngthểdichuyển.Trướcđâycácxecộđượcchạybằngđộngcơhơinước.Vàonửacuốithếkỷthứ19,độngcơđốttrong đã được phát triển. Và với phátminh của nó, việc vận chuyểnbằngđườngbộđãđượccáchmạnghóa.Cácxehơiđềucócácđộngcơđốt trong.Xănghaydầudiesel lànhiên liệu thườngđượcdùng trongcácđộngcơnày.Nhiênliệuđượcđốttrongcácxilanhkimloại.Quátrình đốt này làm chomột pít-tông di chuyển lên xuống bên trong xilanh. Sự chuyển động này của pít-tông dẫn đếnmột sự chuyển độngxoaybởitrụckhuỷu,vàbánhxevàtrụcbắtđầuquay.Điềunàylàmchoxehơidichuyển.Độngcơcũngcungcấpđiệnchomộtmáyphátđiệnxoaychiều.Máyphátđiệnxoaychiềunày tạoradòngđiện.Ắcquy tích trữdòngđiệnnày.Dòngđiệncungcấpnăng lượng, tức lànăng lượngcầnđểhoạtđộngđèn,cáccầngạtnước,radiovàv.v.

36.WHATARENUMBERSNEEDEDFOR?Bynumber,wemeana figureused in counting that shows thequantityortotal of something.Weusenumbers todescribe thequantityor amountofthings.Numberscanbeexpressedinwords,figures,handgesturesorwritingnumerals.Whiletalking,weusewords,e.g.,Seven.

Whilewriting,wewrite, '7'.Whenwriting,we use number aswell as theword. Inmathematics, anumber system isdefinedby thebase it uses, thebase being the number of different symbols required by the system torepresent any of the countless sequence of numbers.Numbers tell us howmanythingsthereare:'fiftyboys','Twoapples'.Theyalsotellthepositionofthings:'Nehahasstood1stherclass'.Numbersarealsousedtotelltheunitofathing:'5kg,7km'.

Cácconsốcầnđểlàmgì?Dựavàocácsố,chúngtamuốnnóiđếnmộthìnhảnhdùngtrongviệctínhtoánđểbiếtđượcsốlượnghaytổngsốcủađiềugìđó.Chúngtadùngnhữngconsốđểmôtảsố lượnghaytổngsốcácvậtgìđó.Cácconsốcóthểđượcbiểudiễndướidạngcáctừ,cácsốliệu,cáccửchỉbằngtayhaycácconsố.Trongkhinói,chúngtasửdụngcáctừ,chẳnghạnnhưBảy.Trongkhiviết, chúng taviết:“7”.Khiviết, chúng ta sửdụngconsốcũngnhưtừ.Trongtoánhọc,mộthệthốngsốđượcxácđịnhbởicơsốmànósửdụng.Cơsốlàsốcáckýhiệukhácnhauđượchệthốngcầnđếnđểtrìnhbàybấtkỳchuỗisốnàokhôngđếmđược.Cácconsốbáocho chúng ta biết có bao nhiêu thứ: “nămmươi đứa trẻ”, “hai tráitáo”.Chúngcũngchobiếtvịtrícủacácvật:“Nehađứngởvịtrísố1trong lớpcủacôấy”.Cácconsốcũngđượcdùngđểbiếtđơnvịcủamộtvậtgìđó:“5kg,7km”.

FACT

Thedecimalsystemexpressedasbase-10systemistheuniversallyadoptedsystemofmathematicalnotation.

DỮKIỆNHệthốngthậpphânđượcbiểudiễndướidạnghệthốngcơsố10đượcchấpnhậnlàhệthốngkýhiệutoánhọctoàncầu.

37.WHATAREATOMS?An atom is a very tiny part of any substance. Atoms are present ineverything.Anythingthatwesee,hearandfeelismadeupoftinyparticles.Theseparticlesaresotinythatwecannotseethemthrougheyes.Theycanbeseenonlythroughpowerfulelectronmicroscopes.

AtomisaGreekwordthatmeans,whichcannotbecut.Thus,anatomisthetiniestparticleintowhichasubstancecanbebrokendownwithoutchangingitsproperties.ItwasJohnDaltonwhosuggestedthatallmatterismadeupofatoms.Hepropoundedhistheoryin1808.Hugeamountofenergyispresentinanatom.

Now the scientists have found out that atoms are made of even smallerparticles.Inthecentreoftheatomisthenucleus,which,inturn,ismadeupofprotonsandneutrons.Thenumberofprotonsandelectronsinanatomarealwaysthesame.Electronskeeporbitingaroundthenucleus.Therearesomesubstanceslikeiron,copper,silver,gold,etc.,whicharemadeupofjustonekind of atoms.But substances likewater and air aremade up of differentkindsofatoms.

Thếnàolàcácnguyêntử?Mộtnguyêntửlàmộtphầnrấtnhỏcủabấtkỳchấtnào.Cácnguyêntửhiệndiệntrongmọivật.Bấtcứnhữnggìmàchúngtanhìnthấy,nghe,và cảm thấyđềuđượchình thành từnhữnghạt rấtnhỏ.Cáchạtnàynhỏđếnnỗichúngtakhôngnhìnthấybằngmắtthường.Chúngchỉcóthểđượcnhìnthấythôngquacáckínhhiểnviđiệntửmạnhmẽ.Atom (nguyên tử) làmột từ tiếngHy Lạp có nghĩa là “không thể bịcắt”.Nhưvậy,mộtnguyêntửlàmộthạtnhỏnhấtmàmộtchấtcóthểđượcphântáchthànhmàkhôngthayđổicáctínhchấtcủanó.ChínhJohnDaltonlàngườiđãnghĩrằngtấtcảcácchấtđềuđượctạonêntừcác nguyên tử. Ông đã đề xuất giả thuyết của mình vào năm 1808.Lượngnănglượngkhổnglồhiệndiệntrongmộtnguyêntử.Ngàynaycácnhàkhoahọcđãpháthiệnrarằngcácnguyêntửđượchình thành từcáchạt thậmchínhỏhơn.Ở tâmcủanguyên tử làhạtnhân,lầnlượthạtnhânnàyđượchìnhthànhtừcácprotonvànơtron.Số lượng proton và electron trongmột nguyên tử thì luôn luôn bằngnhau.Cácelectrontiếptụcdichuyểntheoquỹđạoquanhhạtnhân.Cómộtsốchấtchẳnghạnnhưsắt,đồng,bạc,vàng,v.v.đượchìnhthành

nêntừchỉmộtloạinguyêntử.Nhưngcácchấtchẳnghạnnhưnướcvàkhôngkhíthìđượchìnhthànhtừcácloạinguyêntửkhácnhau.

FACT

AccordingtoIndianphilosophers,matterismadeupoffivebhutas(element)consisting of akasa (sky), vayu (air), tejas (fire), ap (water) and Kshiti(earth).ThegreatIndiansage,Kanadawasthefirsttosuggestthatallmatteriscomposedofverytinyparticlescalledanu.

DỮKIỆNTheocácnhàtriếthọcngườiẤnĐộ,vấtchấtđượchìnhthànhtừnămthành phần (bhutas) gồm có bầu trời (akasa), không khí (vayu), lửa(tejas),nước(ap)vàtráiđất(Kshiti).Kanda,vịđạithánhngườiẤnĐộ,làngườiđầutiênđềnghịrằngtấtcảvậtchấtđềuđượchìnhthànhtừcáchạtrấtnhỏgọilàanu.

38.WHATARETHEUSESOFAMICROSCOPE?Amicroscopeisan instrument thatmagnifiesvery tinythings,so that theycan be seen and studied in detail. Thewordmicroscope has been derivedfromtwoGreekwordsmicros,meaningsmallandskopos,meaningwatcher.Thus,itmeans,watcherofsmallthings.

Inamicroscope,aconvexlensisfitted,whichbringsverytinyobjectsclosertooureyes.Generally,anobjectappearsbiggerasitisbroughtcloserrooureyes.However,whenitnearsteninches,itgetsoutoffocusandcannotbeseenclearly.Withthehelpoftheconvexlens,itcomescloserthan10inchesand remains in focus. Microscope was invented by a Dutchman namedAntonieVanLeeuwenhoek.Hismicroscopewasacrudeone.Hewasalsothe first person to see bacteria through his microscope. Today, we havehighlypowerfulmicroscopes.Microscopeshavebecomeimportantineveryfield.Ithasprovedtobeveryusefultothebiologistsandphysicists.

Côngdụngcủamộtkínhhiểnvilàgì?Mộtkínhhiểnvilàmộtdụngcụphóngđạinhữngvậtrấtnhỏ,saochochúngcóthểđượcnhìnthấyvàđượcnghiêncứuchitiết.Từ“kínhhiểnvi”(microscope)đãđượcrútratừhaitừHyLạp“micros”,cónghĩalànhỏvà“skopos”cónghĩalàngườiquansát.Nhưvậy,nócónghĩalàngườiquansátnhữngvậtnhỏ.Trongmột kính hiển vi,một thấu kính lồi được lắp vào, điều này sẽmangcácvậtrấtnhỏđếngầnhơnvớimắtcủachúngta.Thôngthườngmộtvậtxuấthiệnlớnhơnkhinóđượcmanggầnhơnvớimắtcủachúngta. Tuy nhiên, khi nó gần 10 inch thì nó sẽ đi ra ngoài tiêu điểm vàkhôngthểđượcnhìnthấyrõràng.Vớisựtrợgiúpcủathấukinhlồi,nótrởnêngầnhơn10inchvàvẫnnằmtrongtiêuđiểm.KínhhiểnviđượcphátminhbởimộtngườiHàLancótênlàAntonieVanLeeuwenhoek.Kínhhiểnvicủaônglàmộtkínhhiểnvichưahoànchỉnh.Ôngcũnglàngười đầu tiên nhìn thấy vi khuẩn thông qua kính hiển vi củamình.Ngàynaychúngtacócáckínhhiểnvirấtmạnhmẽ.Cáckínhhiểnviđãtrởnênquantrọngtrongmọilĩnhvực,nóđãchothấylàrấthữuíchđốivớicácnhàsinhvậthọcvàcácnhàvậtlý.

FACT

A powerful microscope can magnify the tiniest particle many thousandtimes.

DỮKIỆNMộtkínhhiểnvimạnhmẽcó thểphóngđạihạtnhỏnhấtnhiềungànlần.

39. WHY DO SCIENTISTS WEAR PROTECTIVECLOTHES?Scientists study germs and bacteria. As we all know, germs and bacteriacause deadly diseases if they are touched or even breathed in. Whilestudying theseharmfulorganisms, it isnecessary for the scientists towearprotectiveclothes.

The protective clothes include masks, gloves, body and head protection.These clothes have to be disinfected and sterilized regularly. Handling ofradioactivematerialmayalsoprovetobefatal.Exposuretoradiationisquiteharmful for any living organism. Therefore, these day, robot are used tohandle radioactive material. If it is not possible to use a robot, then thescientistswearprotectiveclothing.Theyalsocarryameterthatrecordstheamountofradiationtheyarereceiving.

Tạisaocácnhàkhoahọcmangđồbảohộ?Cácnhàkhoahọcnghiêncứuvitrùngvàvikhuẩn.Nhưtấtcảchúngtađềubiết,cácvitrùngvàvikhuẩngâyracáccănbệnhchếtngườinếunhưchúngđượctiếpxúchoặcthậmchíđượchítvào.Trongkhinghiêncứucácsinhvậtgâyhạinày,cácnhàkhoahọccầnphảimangđồbảohộ.Đồbảohộgồmmặtnạ,găngtay,đồbảohộcơthểvàđầu.Cácđồbảohộnàykhôngbịlâynhiễmvàđượckhửtrùngthườngxuyên.Việcxửlýchấtliệuphóngxạcũngcóthểtỏralàgâynguyhiểmchếtngười.Việcphơibàytrướcsựphátxạthìkhánguyhạiđốivớibấtkỳsinhvậtnào.Dođó,ngàynaycácrobotđượcdùngđểxửlýchấtphóngxạ.Nếukhôngthểsửdụngmộtrobotthìcácnhàkhoahọcmangđồbảohộ. Họ cũngmangmột đồng hồ đo để ghi lại lượng phát xạ mà họnhận.

FACT

Asymbol isdepictedonacontainerorbuildingtowarnthat there issomeradioactivematerialinsideit.

DỮKIỆNMộtkýhiệuđượcmô tả trênmộthộpchưahaymột tòanhàđểcảnhbáorằngcómộtsốchấtphóngxạbêntrongnó.

40.WHYARECIRCUITBOARDSUSED?Inanelectricappliance,anumberofconnectionsarerequiredtojoinallthebigandsmallcomponentsoftheappliance.Earlier,thesecomponentswerejoined by wires. The wires were soldered together. These days, printedcircuit boards are used instead of the wires. Circuit board is effectively apictureofthewiring.Itworksquitewell.Thepictureisphotoghaphedontoaspecial kind of board. It is covered with a thin layer of copper. A majorportion of copper is dissolved using some chemicals. Only a thin film ofmetalbandsisleft.Thecomponentsoftheapplianceareattachedtothisfilmof metal band. Circuit boards have been found to be working quiteeffectively. They are very light and compact. Moreover, they can bemanufacturedaverylowcost.

Tạisaocácbomạchđượcsửdụng?Trongmộtthiếtbịđiện,mộtsốlượngcácnốikếtđượccầnđếnđểnốitấtcảcácthànhphầnlớnnhỏcủathiếtbị.Trướcđây,cácthànhphầnnàyđượcnốibằngcácdâykimloại.Cácdâykimloạiđượchànlạivớinhau.Ngàynaycácbomạchinđượcdùngthaychocácdâykimloại.Bomạchlàmộthìnhảnhhiệuquảcủaviệcnốidây.Nóhoạtđộngkhátốt.Hìnhảnhnàyđãđượcchụptrênmộtloạibođặcbiệt.Nóđượcphủbằng một lớp đồng mỏng. Phần chính của đồng được hòa tan bằngcáchsửdụngmộtsốhóachất.Chỉcònlạimộtmànmỏngcủacácdảikimloại.Cáclinhkiệncủathiếtbịđượcgắnvớimànnàycủadảikimloại. Các bo mạch đã được nhận thấy là hoạt động khá hiệu quả.Chúngrấtnhẹvàgọn,hơnnữachúngcóthểđượcsảnxuấtvớichiphírấtthấp.

FACT

Adeviceinwhichcircuitboardisusediscapableofperformingcomplicatedworks.Acomputerisanexampleofsuchadevice.Digitalclocksalsohavecircuitboardsinthem.

DỮKIỆNMộtthiếtbịmàtrongđóbomạchđượcdùngthìcókhảnăngthựchiệncác công việc phức tạp.Mộtmáy tính làmột ví dụ điển hình vềmộtthiết bị như thế. Các đồng hồ kỹ thuật số cũng có các bomạch bêntrongchúng.

41.WHATISTHEIMPORTANCEOFSTEEL?Steel has become a very important matal in modern times. Steels is therefinedformofiron.Ironcontainsahugequantityofcarboninit.Becauseofthepresenceofcarbon,ittendstocrack.

Whencarbonisremovedfromiron,itbecomessteel.Steelcanbeconvertedinto a wide variety of things. Tiny paper pins, screws, nuts, bolts, doorknobs,handles,buckets,etc.aresomeof thesmall things thataremadeofsteel.Itisoneoftheimportantmaterialsformakingcars,girders,crane,etc.Many household things like cutlery, taps, sewing pins, scissors, tumblers,bowls, etc. are made of stainless steel. Stainless steel contains very lessamountofnickelandchromium.Itisametalthatdoesnotrust.

Tầmquantrọngcủathéplàgì?Thépđãtrởthànhmộtkimloạirấtquantrọngtrongthờihiệnđại.Théplàmộtdạng tinh lọccủasắt.Sắtcóchứamột lượngkhổng lồcarbonbêntrongnó.Dobởisựhiệndiệncủacarbonnênnócókhuynhhướngrạnnứt.Khicarbonbịloạibỏkhỏisắt,thìnótrởthànhthép.Thépcóthểđượcchuyểnđổithànhnhiềuthứkhácnhau.Cáckimgiấy,cácvít,cácnút,cácbulông,cáckhớpcửa,các taynắm,cáccáixôv.v.vàmộtsốvậtnhỏ đều được làm bằng thép.Nó làmột trong những chất liệu quantrọngđểchếtạoxehơi,xànhà,cầncẩu,v.v.Nhiềuđồgiadụng,chẳnghạnnhưdaoăn,vòinước,kimmay,kéo,cốcvại,tôchén,v.v.đềuđượclàmbằngthépkhônggỉ.Thépkhônggỉchứalượngnickelvàchromiumrấtít.Nólàmộtkimloạikhônggỉ.

FACT

Steelcanberecycledandusedagain.

DỮKIỆNThépcóthểđượctáichếvàsửdụnglại.

42.WHYISTIMEMEASURED?Time plays an important role in planning our activities. From timeimmemorial,manhasorganizedandplannedhisactivitiesaccordingtotime.

Anearlyhunterhadtohuntonlyduringtheday.Lifewasthengovernedbydayandnight.Maninthepastmeasuredtimebyobservingthemovementofthesun.

Thelifeofamodernmanisgovernedmuchmorebytime.Totravelbybusortrain,wehavetoreachstationontime.Wehavetoreachschoolandworkplaceontime.

We also have to know time to switch on our favourite T.V. programme.Thereisatimetoplay,tohavebreakfast,tosleepandsoon.Therefore,itisveryessentialtomeasuretime.Wemeasuretimewiththehelpofclocksandwatches. Now,we have divided day into smaller units of time. These arehours,minutesandseconds.

Aday is divided into twenty four hours.Each hour has sixtyminutes andeachminute has sixty seconds.Modern clocks alsomeasure timewith thehelpofeventsthatrepeatafterafixedinterval.Somemoderntimepiecesaredigitalandcontainelectroniccircuits.

Tạisaongườitalạiđothờigian?Thờigianđóngmộtvaitròquantrọngtrongviệclênkếhoạchcáchoạtđộng của chúng ta. Từ thời xa xưa, con người đã tổ chức và lên kếhoạchcáchoạtđộngcủahọtheothờigian.Mộtngười thợ săn trướcđâyđã chỉphảiđi săn vàobanngày.Cuộcsốngkhiđóbịchiphốibởingàyvàđêm.Trướcđâyconngườitínhthờigianbằngcáchquansátsựchuyểnđộngcủamặttrời.Cuộcsốngcủaconngườihiệnđạibịchiphốinhiềuhơnbởithờigian.Đểđi lạibằngxebuýthayxe lửa, chúng taphảiđến trạmđúnggiờ.Chúngtaphảiđếntrườngvàđếnnơilàmviệcđúnggiờ.Chúngtacũngphảibiếtthờigianđểmởchươngtrìnhtiviưathíchcủachúngta.Đólàthờigianđểchơi,đểănsáng,vàđểngủvàv.v.Dođó,thậtquantrọngđểtínhthờigian.Chúngtatínhthờigiannhờcóđồnghồ.Ngàynay,chúngtachiangàyrathànhcácđơnvịnhỏhơn.Đólàgiờ,phútvàgiây.Mộtngàyđượcchiathành24giờ,mỗigiờcó60phútvàmỗiphútcó60

giây.Cácđồnghồhiệnđạicũngđothờigianvớisựtrợgiúpcủacácsựkiệnvốnlậplạisaucáckhoảngthờigiancốđịnh.Mộtsốđồnghồhiệnđạilàđồnghồkỹthuậtsốvàchứacácmạchđiệntử.

FACT

An early device for measuring time was the sundial. It consisted of ahorizontalcircularboardwithatriangularplateofmetalfixedverticallyonit.

TheplatewaskeptalongNorth-Southdirection.Theplatecast itsshadowon the board. The edge of the shadow fell at different angles at differenttimesoftheday.Thepositionoftheshadowwasutilizedtomarkthetimeoftheday.

DỮKIỆNMộtthiếtbịtrướcđâydùngđểđothờigianđólàđồnghồmặttrời,nógồm cómột bo tròn nằm ngang vớimột tấm kim loại hình chữ nhậtđượcđặtcốđịnhtheochiềudọcbêntrênnó.Tấmnàyđượcgiữdọctheohướngnambắc.Tấmnàyxoaybóngcủanótrên bo.Cạnh của bóng sẽ rơi vào các góc khác nhau, tại thời điểmkhácnhautrongngày.Vịtrícủabóngđượcdùngđểđánhdấuthờigiantrongngày.

43.WHATARETHEVARIOUSSOURCESOFWAX?Wax is a solid, oily substance thatmeltswhen heated. It is used tomakemany things likecandles, furniturepolish,ointments, cosmeticsandsoon.Wegetwax from fruits, vegetables, plants,minerals andpetroleum.Someanimals and insects also produce wax. Nowadays, manmade or syntheticwaxisalsoavailable.

CarnaubawaxisextractedfromtheleavesofthecarnaubapalmthatisfoundinBrazil.Itisbrownincolourandisusedinmakingcandlesandfurniturepolishes.Bayberrywaxisgotfromtheshrubberriesandisusedinmakingcandles.Wealsogetwax from thebee-hive.Thiswax is producedby theworkerbees.

It is used for making church candles, polishes, crayons, cosmetics andartificialflowers.Wool-bearinganimalsalsoproducewax.Waxthatwegetfrom such animals is called lanolin. It is used in making cosmetics,ointmentsandsoaps.

Themostcommonlyusedwaxinthemoderntimesisthepetroleumwax.Itisused inmakinga largevarietyof things,as it isodourlessand tasteless.Also,itischemicallyinactive.

Cácnguồnsápkhácnhaulàgì?Sáplàmộtchấtdầuđặc,tanchảykhiđượcnungnóng.Nóđượcdùngđểchế tạonhiều thứchẳnghạnnhưđèncầy,dầuđánhbóngđồđạc,thuốcmỡ,hươngliệuvàv.v.Chúngtalấysáptừtráicây,raucủ,câycối, khoáng chất vàdầumỏ.Một sốđộng vật và côn trùng cũng sảnsinhrasáp.Ngàynaycũngcósẵncácloạisápnhântạohoặcsáptổnghợp.SápCarnaubađượctríchxuấttừlácủacâycọCarnaubavốnđượctìmthấyởBrazil.Nóđượcnhuộmmàunâuvàđượcdùng trongviệcchếtạođèncầyvàdầuđánhbóngđồđạc.SápBayberryđược lấy từcáccâybụivàđượcdùngđểchếtạođèncầy.Chúngtacũnglấysáptừtổong.Sápnàyđượctạorabởicácconongthợ.Nóđượcdùngđểlàmcáccâyđèncầydùngtrongnhàthờ,dầubóng,thỏisáp,hươngliệuvàhoagiả.Nhữngconvậtcungcấplôngcũngtạorasáp.Sápmàchúngtalấytừnhữngconvậtnhưthếthìđượcgọilàmỡlôngcừu.Nóđượcdùngtrongviệcsảnxuấthươngliệu,thuốcmỡ

vàxàphòng.Sápthườngđượcsửdụngnhấttrongthờihiệnđạiđólàsápdầumỏ.Nóđượcdùngđể tạorấtnhiều thứ,vìnókhôngcómùivị.Cũngvậy,nókhôngcóhoạttínhhóahọc.

44.WHYDOWEREMEMBEREINSTEIN?AlbertEinsteinisoneofthegreatestscientistsofalltimes.HewasborninGermanyintheyear1879.Hewasaphysicist.Heisknownforhistheoryofrelativity. The famous equation E= mc2 is the result of his theory ofrelativity.

Most of themodern theories about nature, history and the structure of theuniversearebasedonEinstein'sworks.

Therulesthatgoverntheobjectsmovingclosetothespeedoflightwerealsopropoundedbyhim.Healsoexplainedwhytravelatthissortofspeedcoulddistorttimeitself.Hisworksalsocontributedinthedevelopmentoftheatombomb. He was a great scientist and will always be remembered for hisscientifictheoriesandworks.

TạisaochúngtatưởngnhớđếnEinstein?AlbertEinstein làmột trongnhữngnhàkhoahọcvĩđạinhấtcủamọithờiđại.ÔngđượcsinhraởĐứcvàonăm1879.Ônglàmộtnhàvậtlý.Ôngnổi tiếngvềthuyết tươngđốicủamình.Côngthứcnổi tiếngE=mc2làkếtquảvềthuyếttươngđốicủaông.Hầuhếtcácthuyếthiệnđạivềthiênnhiên,lịchsửvàcấutrúccủavũtrụđềudựatrêncáccôngtrìnhcủaEinstein.Cácquy luật chiphối cácvật thểdi chuyểngầnvới tốcđộánh sángcũngđượcôngđềxuất.Ôngcũngđãgiải thích tại saodichuyểnvớiloại tốcđộnàymàcóthểtựlàmbiếndạngthờigian.Cáccôngtrìnhcủaôngcũngđãgópphầnvàosựpháttriểnbomnguyêntử.Ônglàmộtnhàkhoahọcvĩđạivàsẽ luôn luônđược tưởngnhớvìcác thuyếtvàcáccôngtrìnhkhoahọccủaông.

FACT

Ernest Rutherford (1871-1937) was a New Zeaand born physicist. Hediscoveredthenucleusinanatom.

DỮKIỆNErnestRutherford (1871-1937) làmộtnhàvật lýđượcsinhraởNewZealand.Ôngkhámphárahạtnhântrongmộtnguyêntử.

45. WHO WAS THE FIRST TO UNDERSTANDLIGHTNING?It was Benjamin Franklin, an American statesman, author, printer andinventor,whounderstoodthephenomenonoflightningforthefirsttime.In1752,hecarriedoutanexperimenttotrytoprovethatalightningiscausedbyelectricity.

When a thunderstorm was occurring, he boldly flew a kite to which heattachedametalwire.Thewirewasconnectedtoasilkthread.TheotherendofthesilkthreadwasheldbyBenjamin.Healsoattachedametalkeytothethreadjustabovehishead.Franklinflewthekiteintothestormandheldhisfingernearthemetalkey.Asparkjumpedfromthekey.

Each timehe flew thekite into thestorm,aspark jumpedfromthekey. Itwasdangeroustoflythekiteinthethunderstorm,However,Franklin'sspiritremainedundeterred.

He proved to the world that thunderclouds were charged with electricity.Lightning occurs at an average rate of 50 to 100 discharges per second.Then,heinventedthelightningconductor.

The lightning conductor is a strip of copper that is run from the top of abuildingtotheground,sothatlightningcanearthitselfsafely.Heinventeditintheyear1753.

Lightningconductorisusedasasafetymeasure.Itsuseprotectsabuildingbyinterceptinganddivertingthelightningcurrentsafelyintotheground.

It is advisable to remain indoors or in car, away from open doors andwindowswhen lightning isoccurring. It is alsoadvisablenot to touchanyexposedelectricalorplumbingdevice.

Ailàngườiđầutiêntìmhiểusấmsét?ĐóchínhlàBenjaminFranklin,mộtchínhkhách,mộttácgiả,mộtnhàinấn,vàlànhàphátminhngườiMỹ,ngườiđãhiểurađượchiệntượngsấm sét lần đầu tiên. Vào năm 1752, ông đã thực hiệnmột cuộc thínghiệmđểthửchứngminhrằngsấmsétlàdođiệngâyra.Khimộtcơnbãocósấmsétxảyra,ôngđãmạnhdạnthảmộtcondiềumàôngđãgắnvàođómộtdâykimloại,dâynàyđượcnốivớimộtsợi

chỉ.ĐầukiacủasợichỉđượcgiữbởiBenjamin.Ôngcũngđãgắnmộtchìakhóakimloạivàosợichỉngaybêntrênđầucủaông.Franklinthảcondiềuvàotrongcơnbãovàgiữngóntaycủamìnhgầnvớichìakhóakimloại.Mộttialửanảyratừchìakhóa.Mỗikhiôngthảcondiềuvàobão,thìmộttialửanảyratừchìakhoá.Thậtnguyhiểmkhithảcondiềutrongcơnbãocósấmsét.Tuynhiên,tinhthầncủaFranklinvẫnkhôngnaonúng.Ôngđãchứngminhchothếgiớibiếtrằngcácđámmâygiôngđượctíchđiện. Sấm chớp xảy ra tại một tốc độ trung bình từ 50 đến 100 lầnphóngđiệntrêngiây.Quađó,ôngđãphátminhracộtthulôi.Cột thulôi làmộtdâyđồngchạytừđỉnhcủamột tòanhàđếnđất,vìvậytiachớpcóthểtựnốiđấtmộtcáchantoàn.Ôngđãphátminhranóvàonăm1753.Cộtthulôiđượcdùngnhưmộtbiệnphápantoàn.Côngdụngcủanólàbảovệmộttòanhàbằngcáchđónbắtvàlàmđổihướngdòngđiệncủasấmchớpđivàođấtmộtcáchantoàn.Khixảyrasấmchớp,chúng tanênở trongnhàhoặcở trongxehơi,tránhxacáccửavàcửasổđangmở.Chúngtacũngkhôngnênchạmvàobấtkỳthiếtbịbơmhaythiếtbịđiệnnàođãbịphơitrần.

46. HOW DOES A BATTERY PRODUCEELECTRICITY?Therearetwowaysbywhichelectriccurrentcanbeproducedforpower.Itcanbeproducedbymachines like 'dynamos' or 'generators' andbybatterycellstoo.Chemicalenergyischangedintoelectricalenergybytheelectricityproducedbybatterycell.

A battery contains two different electrodes, which are seperated by aconducting liquid or paste called electrolyte. There is a chemical reactionbetweenthesubstanceswhichproduceselectriccurrent.Duetothechemicalactivity,apositivechargebuildsupatoneelectrode,whichcanflowthroughaelectrodetotheothernegativeelectrode.

Pintạorađiệnnhưthếnào?Cóhaicáchmàquađódòngđiệncóthểđượctạora.Nócóthểđượctạorabằngcácmáychẳnghạnnhưcácmáy“dynamo”haycác“máyphátđiện”vàcũngđượctạorabởicácpin.Nănglượnghóahọcđượcthayđổithànhnănglượngđiệndobởiđiệnmàpintạora.Mộtpinchứahaiđiệncựckhácnhauđượccáchnhaubởimộtchấtlỏngdẫnđiệnhaychấthồđượcgọilàchấtđiệnphân.Cómộtphảnứnghóahọcgiữacácchấtnày,vàđiềunàytạoradòngđiện.Dosựhoạthóa,chonênđiệntíchdươnghìnhthànhtạimộtđiệncựcmàđiệntíchnàycóthểchạyquamộtđiệncựcđểđếnmộtđiệncựcâmkhác.

FACT

Hugewindmills are set up in the exposed andwindy areas so as to drivedynamostoproduceelectricity.

DỮKIỆNCáccốixaygiókhổnglồđượcđặtởvùngtrốngtrảivàcónhiềugióđểvậnhànhcácdynamonhằmsảnxuấtrađiện.

47.HOWDOESANELECTRICLIGHTWORK?Humphry Davy, an English man of 1800s, while performing certainexperiments discovered electric battery. But that was quite weak. Heconnected thewires toboth theendsof thebatteryandattachedapieceofcarbon to both the free ends of thewires.When the two pieces of carbonwere brought together, it produced a sizzling light,whichwas 'an electricarc', the first evidence by which electric light is possible. The source ofelectricitywasnotstrongand thiswas themainproblem,whichwasfacedby thesebulbs.But in themodern lightbulb,acurrent ispassed throughavery thin filament of metal, which has high resistance to the flow ofelectricity. It produces light when the filament becomes white-hot. Thefilamentwillnotburnasthebulbcontainsaninertgas.

Đènđiệnhoạtđộngnhưthếnào?HumphryDavy,một ngườiAnh của nhữngnăm1800, trong khi thựchiệnmột số thí nghiệmđã phát hiện ra pin điện.Nhưng nó khá yếu.Ôngđãnốicácdâykimloạivớicảhaiđầucủapinvàgắnmộtmảnhcarbon vào cả hai đầu còn lại của các dây kim loại. Khi hai mảnhcarbonđượcchạmlạivớinhauthìnóphátramộtánhsángsẹtsẹt,đâylàmột“cunghồquangđiện”,chứngminhđầutiênmàtheođóđènđiệncóthểđượctạora.Nguồnđiệnkhôngmạnhvàđâylàvấnđềchínhmàđốimặt với vấnđềnày là cácbóngđènđiệnđơngiản.Nhưng trongbóngđènđiệnhiệnđạithìmộtdòngđiệnđượctruyềnquamộtlákimloạirấtmỏng,lákimloạinàycótrởkhángcaođốivớidòngđiện.Nótạoraánhsángkhidâytóctrởnênnóngsángtrắng.Dâytócsẽkhôngcháyvìbóngđèncóchứakhítrơ.

FACT

Electricityisactuallyproducedthroughlightning.Thunderstormsarecausedwhen a bolt of lightning leaps between the earth and the cloud.The air isheatedtoahightemperature,whichcausestheexplosivenoiseofthunderonitssuddenexpansion.

DỮKIỆNĐiệnthậtsựđượctạorathôngquasấmchớp.Cáccơnbãocósấmbịgâyrakhimộtánhchớptăngđộtngộtgiữatráiđấtvàmây.Mâyđượccấpnhiệtđếnmộtnhiệtđộcao,điềunàysẽgâyratiếngsấmkhinómởrộngđộtngột.

48.HOWDORADIOSWORK?Radiowaves formpart of the electromagnetic spectrum.Radio signals aretransmitted through a carrier wave. The longest wavelength of the radiowaves are sprung back up to the layer of the earth's atmosphere calledionosphere. Radio waves are changed by the radio transmitter in order toconvey information. The height of the carrier wave in the AM radio isaltered according to the sound picked by themicrophone.And in the FMradio,thedistancebetweenthepeaksintheradiowaveischanged.Theradiosignals are picked up and amplified and then decoded. AM radio soundscrunchy due to the weak signals and is being replaced by the FM radio,whichgivesmuchclearsound.

Cácradiohoạtđộngnhưthếnào?Cácsóngradiohìnhthànhramộtphầncủaphổđiệntừ.Cáctínhiệuradiođượctruyềnthôngquamộtsóngmang.Bướcsóngdàinhấtcủacácsóngradiođượcbậttrởlạitầngkhíquyểncủatráiđấtđượcgọilàtầng điện ly. Các sóng radio được thay đổi bởi máy phát radio đểchuyểntải thôngtin.ĐộcaocủasóngmangtrongradioAMthayđổitùy theoâm thanhdomicro chọn lọc.Và trong radioFM thì khoảngcáchgiữacácđỉnhtrongsóngradiođượcthayđổi.Cáctínhiệuradiođượcchọnlọcvàđượckhuếchđạivàsauđóđượcgiảimã.RadioAMnghecóvẻlạoxạodocáctínhiệuyếuvàđangđượcthaythếbởiradioFM,vốnsẽchoraâmthanhrõhơnnhiều.

FACT

Radiosareutilizedfordifferentpurposes,eg,thefirefighterneedshisradioto maintain constant communication with the main control and the otherfiremen.Hemightneedassistanceifherequirestospeeduphisjob.

DỮKIỆNCácradiođượcsửdụngchonhiềumụcđíchkháchnhau,vídụ,línhcứuhỏa cần radio để duy trì sự liên lạc ổn định với bộ phận điều khiểnchínhvàvớinhữngngườilínhcứuhỏakhác.Họcóthểcầnsựtrợgiúpnếuhọcầnđẩynhanhtốcđộcôngviệc.

49.HOWDOCOMPUTERSWORK?Acomputerisanelectronicmachineforprocessinginformationaccurately.Itperformsallarithmeticandlogicaloperations.Itprocesseswords,soundsandpicturestoo.

Microprocessoristheheartofthecomputer,whichcontainsmillionsoftinyelectronicdevicesonasiliconchip.

Computermemoryisstoredonotherchips,whereinformationcanbestored.Keyboard is used to input the new data. Data can be imported from thefloppydrive,CDorDVDdriveorthroughtheInternet.

Cácmáyvitínhhoạtđộngnhưthếnào?Mộtmáyvi tínhlàmộtmáyđiệntửdùngđểxửlý thôngtinmộtcáchchínhxác.Nóthựchiệntấtcảcácphéptínhlogicvàphéptínhsốhọc.Nócũngxửlýcáctừ,âmthanhvàhìnhảnh.

Bộvixửlýlàtráitimcủamáytính,chứahàngtriệuthiếtbịđiệntửrấtnhỏtrênmộtchipsilicon.Bộnhớmáytínhđượcchứatrêncácchipkhác,ởđóthôngtincóthểđượclưutrữ.Bànphímđượcdùngđểnhậpdữliệumới.Dữliệucóthểđượcnhậptừđĩamềm,CD,hoặcổDVDhoặcthôngquaInternet.

FACT

A large number of connections are needed to join the electric devices

together.Complexelectricalcircuitsareliterallyphotographedontoalayerofinsulatingmaterialasprintedcircuits,thatmakethemlight,compactandinexpensive.

DỮKIỆNCầnphảicómộtsốlượnglớncácnốikếtđểnốicácthiếtbịđiệntửlạivớinhau.Cácmạchđiệntửphứctạpthườngđượcchụpảnhtrênmộtlớpchấtliệucáchđiệnchẳnghạnnhưcácmạchin,điềunàylàmchochúngtrởnênnhẹ,gọnvàkhôngđắttiền.

50.HOWDOESABOATFLOAT?The boat of whatever size can float on the water, as it is the fluid itself,whichhelpsittoholdupwards.Thewateroffsetstheforceofgravity,whichpullseverythingtothecenteroftheearth.Buoyantforceorbuoyancy,istheupwardpushonthefloatingobject.

Youcancarryablownupballinthewatertofeelthebuoyancy.Thewaterseemstopushupontheball.Whenthesolidbodyisplacedinthewater,itwillpushsomeofthefluidasideandifthesolidislessdensethanthefluid,then itwill float.Theboat is lessdense than thewater,as itcontains largequantitiesofair.Duetoitslesserweightthanthewater,itfloats.

Mộtchiếcthuyềnnổinhưthếnào?Chiếc thuyền dù ở bất kỳ kích cỡ nào cũng đều có thể nổi trênmặtnước,vìbảnthânnướclàchấtlỏng,điềunàygiúpchothuyềnnổiởbêntrên.Nước làmcânbằng trọng lực,điềunàykéomọi thứvề tâmcủatráiđất.Sứcnổihaytínhnổilàlựcđẩylàmchovậtnổigiữnguyênlên.Bạncóthểmangmộtquảbóngđãđượcthổiphồngvàotrongnướcđểcảmnhậnsứcnổi.Nướcdườngnhưđẩyquảbóngnổilên.Khivậtrắnđượcđặtvàotrongnước,thìnósẽđẩymộtítnướcsangmộtbênvànếuvậtđặtnàykhôngđặcbằngnước,thìnósẽnổi.Chiếcthuyềnkhôngđặcbằngnước,vìnóchứamộtlượnglớnkhôngkhí.Dokhốilượngcủanónhẹhơnnước,chonênnónổi.

FACT

Thelargepropellorsorrotorsworklikethenarrowwingsgeneratinglift,astheyspin.

DỮKIỆNCácchongchónghaycáccánhquạtlớnhoạtđộnggiốngnhưcácđôicánhhẹpđểtạorasứcnâng,vìchúngquaytròn.

51.HOWDOAEROPLANESFLY?Theairpassesover the surfaceof theirwingsdue towhich theaeroplanesmove through the air. The wings are shaped in such a way that it has acurvedtopsurfaceandaflatterlowersurface,whichensuresthatairpassingoverthetopofthewingtravelsfasterthanthewingbelow.

As a result, the aeroplane is lifted in the air. The aeroplane's tail surfacekeeps thewingat theproperangle toprovide the rightamountof lift.Theengineprovidestheforcetopropeltheaeroplane.Andinthecaseofgliders,itisreceivedfromtherisingaircurrents.Jetenginespropeltheplaneswithastreamofhotgasesjustliketherockets.

Cácmáybaybaynhưthếnào?Khôngkhíchuyểnquabềmặtcủađôicánhcủachúngdomáybaydichuyểnquakhôngkhí,đôicánhcóhìnhdạngtheomộtcáchsaochonócómộtbềmặtphíatrêncongvàbềmặtphíadướiphẳnghơn,điềunàybảođảmrằngkhôngkhíquabềmặttrêncủacánhdichuyểnnhanhhơncánhbêndưới.Kếtquảlàmáybayđượcnânglêntrênkhôngkhí.Bềmặtđuôicủamáybaygiữ cho cánhnằmởmột góc thích hợpnhằm tạo ra lượngnângthíchhợp.Độngcơcungcấplựcđểđẩymáybay.Vàtrongtrườnghợpcủacác tàu lượng thì nóđượcnhận từ cácdòngkhôngkhígia tăng.Cácđộngcơphảnlựcđẩymáybaybằngmộtdòngkhínónggiốngnhưcáctênlửa.

FACT

Hundreds of years before the invention of the aeroplane, the plan of thehelicoptersweredrawnbyLeonardoDaVinci.

DỮKIỆN

Cáchđâyhàngtrămnămtrướckhicóphátminhmáybay,sơđồvềcácmáybaytrựcthăngđãđượcvẽbởiLeonardoDaVinci.

52. WHAT DO YOU KNOW ABOUT THEINVENTIONOFFURNITURE?Byfurniturewemeananythingonwhichpeoplesit,sleeporeat.Asperthisdefinition,for

thecaveman,thewolfskinonwhichhesleptwashisfurniture.

Whenhemadeacrudeboxforstoringhisbonetools,hemadethefirstchest.But for all these,we do not have concrete proof. The first record thatwehaveoffurniture,comesfromtheEgyptians.

Aboutfourthousandyearsago,theyalreadyhadsquarestoolswithcrossedlegs.Theirchairshadhighbacksandarms,decoratedwithcarvedanimal'sheads.Egyptianbedswereonlyaframework,oftenverylow.

Theyhadheadrests ofwood and ivory.Thepeople of theBabylonian andAssyriancivilisationstoohadelaboratefurniture.

Royalfurniturewashighlydecoratedwithvariousfacilitieslikehighbackedchairs,highcoucheswithfootstoolsandsoon.Induecourseoftime,asthecivilisations became more advanced, many yew kinds of furniture weremade,whichcouldprovidemorecomfortandhadgreaterutility.

Bạnbiếtgìvềphátminhđồđạc?Khinói vềđồđạc, chúng tacóýnóiđếnbất kỳđiềugìmàchúng tangồi,ngủhayăntrênđó.Theođịnhnghĩanàyđốivớimộtngườisốngtronghangđộng,thìdasóimàanhtanằmngủtrênđólàđồđạccủaanhta.

Khingườinàylàmmộtcáihộpđểđựngnhữngdụngcụcủamìnhbằngxương,thìhọđãtạoracáinắptrướctiên,nhưngđốivớitấtcảnhữngthứnày, thìchúng takhôngcóchứngcứcụ thể.Tài liệuđầu tiênmàchúngtacóvềđồđạcbắtnguồntừnhữngngườiAiCập.Cáchđâykhoảng4000năm,họđãcónhữngdụngcụhìnhvuôngvớicácchânbắtchéo.Cácghếcủahọđềucócáclưngtựavàcácchỗgáctay cao, được trang trí bằng các đầu của con vật được chạm khắc.GiườngcủangườiAiCậpchỉlàmộtkhuôn,vàthườngrấtthấp.Chúngcócácchỗđểtựađầubằnggỗvàngàvoi.NhữngngườithuộccácnềnvănminhBabylonvàAssyrycũngcóđồđạcđượctrauchuốttỉmỉ.Đồđạchoànggiađượctrangtrírấtcôngphuvớicáctiệnnghiđadạng,chẳnghạnnhưghếdựacao,ghế trườngkỷvớicácghếđẩuvàv.v...Theothờigian,khicácnềnvănminhtrởnêncảitiếnhơnthìnhiềuđồđạcmớiđượctạora,điềunàycóthểcungcấpsựtiệnnghihơnvàcóđượcsựtiệndụngnhiềuhơn.

53.HOWWASGLASSDISCOVERED?Whensolidmaterialsaremeltedandcooledrapidly,sothattheydonotmakecrystals,thenthinglassisformed.Sand,sodaash,orpotashandlimearethemain ingredients forproducingglass,which are combinedandmelted at averyhightemperature.Thesecretofglassmakingwasdiscoveredinmanycountries because all these materials are easily available. During theChristianera,glasswasusedforwindowpanes.TheglasswasalsousedforcoatingthewallbytheRomans,thegreatglassmakers.

Thủytinhđãđượckhámphánhưthếnào?Khicácchấtliệutrắngđượclàmtanchảyvàđượclàmnguộimộtcáchnhanh chóng, sao cho chúng không tạo ra các tinh thể, thì thủy tinhmỏngđượchìnhthành.Cát,troso-đa,hoặcbồtạtvàvôilàcácthànhphầnchínhđểsảnxuất thủytinh, tấtcảcácthànhphầnnàyđượckếthợpvàđượclàmtanchảytạimộtnhiệtđộrấtcao.Bímậtcủaviệcchếtạothủytinhđượckhámpháởnhiềuquốcgiabởivìtấtcảcácchấtliệunàydễdàngđượctìmthấy.TrongkỷnguyênThiênchúagiáo,thủytinhđượcdùngchocáckhungcửasổ.ThủytinhcũngđượcnhữngngườiLaMã,cácnhàsảnxuấtthủytinhlớndùngđểphủtường.

FACT

TheonlymetalwhichisliquidatroomtemperatureisMercury.Itisknownas 'QuickSilver' as it is bright and shiny in colour and runsquicklywhenpouredoutofacontainer.It isusedinthermometersandbythedentistforfillingthecavitiesintheteeth.

DỮKIỆNKim loại duy nhất ở thể lỏng tại nhiệt độ phòng làMercury.Nó cònđược gọi là “Quick Silver” vì nó sáng và có màu óng ánh và chảy

nhanhkhiđượcróttừmộtbìnhchứa.Nóđượcdùngtrongcácnhiệtkếvàđượcnhasĩdùngđểtrámcáchốctrongrăng.

54.HOWDOESLIGHTTRAVEL?Light travelsaswaves,whichcouldpass freelyeven in theabsenceofair.Lightisaformofelectromagneticradiation.Sunisthesourceofallenergyand light,which ispoweredbya continuous thermonuclear reaction like agigantichydrogenbomb.Lightcantravelonlyinstraightlines,butitcanbemadetobendincurvesandangleswiththehelpofopticalfibers,whicharethebundlesofverythinstrandsofveryclearglass.Theoutersurfaceofthefibers reflects light because it is treated. The light passes along the fibersreflecting from thesides,when it is shoneononeendof thebundle.Theycurveandfinallyappearattheend.

Ánhsángdichuyểnnhưthếnào?Ánhsángdichuyểndướidạngsóngmàcácsóngnàycóthểdichuyểnmộtcáchtựdongaycảkhikhôngcókhôngkhí.Ánhsánglàmộtdạngphátxạđiện từ.Mặt trời lànguồnnăng lượngvàánhsángvốnđượccấpnăng lượngbởimộtphảnứngnhiệthạch liên tụcgiốngnhưmộtquảbơmkhinhkhí khổng lồ.Ánh sángchỉ có thểdi chuyển theocácđườngthẳngnhưngnócóthểđượclàmcongtheocácđườngcongvàcácgócnhờcócácsợiquang,đâylàcácchùmgồmcácsợithủytinhrấtmỏngvàrấttrong.Mặtbênngoàicủacácsợiphảnchiếuánhsángbởivìnóđãđượcxửlý.Ánhsángđượcdichuyểndọctheocácsợiphảnchiếutừcácmặt,khinóđượcchiếulênmộtđầucủachùmdây.Chúnguốncongvàsaucùngxuấthiệntạiđầudây.

FACT

Different colours of the rainbow are produced when the light is split bywaterdropletspresentintheatmosphere.

DỮKIỆNCácmàusắckhácnhaucủacầuvòngđượctạorakhiánhsángđượcphântáchbởicácgiọtnướchiệndiệntrongkhíquyển.

55.HOWAREMIRRORSMADE?Whentheglassiscoatedwithareflectivematerialonitsback,thenthebeamof the lightstrikingthesurface isnotabsorbedbyit.ThisglassbecomesaMirror.Infact,thelightisreflectedback.

The image is visualizedwhen the beamof light is reflected exactly at thesame angle at which it struck the mirror, but in the opposite direction.Mirrors are used in telescopes, flashlights, headlights of cars and lamps inlighthouses.

Cácgươngđượctạonhưthếnào?Khithủytinhđượcphủmộtchấtliệuphảnchiếutrênmặtlưngcủanó,thìchùmánhsángchiếulênbềmặtkhôngđượcnóhấpthu.Thủytinhnàytrởthànhmộtgương.Thậtra,ánhsángđượcphảnchiếutrởlại.Hìnhảnhđượctạonênkhichùmánhsángđượcphảnchiếumộtcáchchínhxáctạicùnggócmàtạiđónóđậpvàogương,nhưngtheohướngđốinghịch.Cácgươngđượcdùngtrongcáckínhtiềmvọng,đènchiếu,đènphacủaxehơivàđèntrongcácngọnhảiđăng.

FACT

Mirrorsusedinlighthousesarehelpfultoreflectthelightalongway,whichhelpstheshipsoutatthesea.

DỮKIỆNCácgươngđượcdùngtrongcácngọnhảiđăngthìrấtcóíchđểphảnchiếuánhsángmộtkhoảngcáchxa,điềunàysẽgiúpíchchocáctàuthuyềnởngoàibiển.

56.HOWDOESSONARWORK?Throughwater,thesoundwavescantravelexcellently.Theyareveryusefulin the detection of submarines, wrecks and by the fisherman to find theshoals of fish. Under a ship, there is a sonar device, which emits soundwavesthatgodownthroughthewater.Whentheyreachsomesolidobject,suchasshoalsoffishoranyotherthingatseabed,theyarereflectedback.

The ships receive the echoes, which help them to create an image of theobjectanditslocationonthecomputerscreen.

Máyđịnhvịbằngthủyâmhoạtđộngnhưthếnào?Thôngquanước,cácsóngâmcóthểtruyềnđirất tốt.Chúngrấthữuíchtrongviệcpháthiệntàungầm,xáctàuvàrấthữuíchđốivớingưdânđểtìmracácđàncá.Bêndướimộtcontàu,cómộtthiếtbịđịnhvịbằngthủyâm,nóphátracácsóngâmđixuyênquanước.Khichúngđạtđếnmộtđối tượngrắnnàođó, chẳnghạncá,haybấtkỳvậtnàokhácởđáybiển,thìchúngđượcphảnchiếutrởlại.Cáccontàunhậnđượccáctínhiệuphảnhồi,điềunàygiúpchúngtạoramộthìnhảnhcủađốitượngvàvịtrícủanótrênmànhìnhmáytính.

FACT

An aircraft, which actually breaks the sound barrier and is the onlysupersonicairlinerisConcorde'.Theaircraftbeginstobuildupahugewaveofcompressedairinfrontofitontravellingataveryhighspeed.

DỮKIỆNMộtmáybay,vốnthậtsựphávỡhàngràoâmvàlàhãnghàngkhôngsiêuâmduynhất,là“Concorde”.Máybaynàybắtđầutạoramộtsóngkhổnglồgồmcáckhôngkhínénởphíatrướcnókhidichuyểnvớitốcđộrấtcao.

57.HOWISCAMERAFILMMADE?Bymixing together gelatinwith silver nitrate and potassium bromide in awarm syrup form, you can take the first step towards producing a camerafilm.Thisprocessisdoneincompletedarkness,asthesilvercrystalscannotbe exposed to light because of their sensitive quality. Emulsion is createdthrough a process where nitrate and potassium are combined together toproducepotassiumnitrateandthenthisiswashedaway.Consequently,silverbromidecrystalsareleftbehindinthegelatin.Bytreatingcottonfibersandwoodpulpwithaceticacid,awhiteflakyproductcalledcelluloseacetateismade.

Aclearthickfluidisthenformedondissolvingit,whichisknownasdope.Dopeisfedevenlyontochromiumplatedwheels.Withthemovementofthewheels,heatdrivesoffthesolventsandthedopebecomesathin,flexibleandtransparentsheet.Thefilmisthencoatedwiththeemulsion.Andinthelaststep, the film is cut at the properwidth and rolled onto bobbin. It is thenreadytobeputintothecameratotakepictures.

Phimcamerađượcchếtạonhưthếnào?Bằngcáchtrộngelatinvớibạcnitratevàkalibromide lạivớinhauởdạng xi rô ấm, bạn có thể áp dụng biện pháp đầu tiên để tạo phimcamera.Quytrìnhnàyđượcthựchiệntrongbóngtốihoàntoàn,vìcáctinh thể bạc không thể được phơi sáng do tính nhạy cảm của chúng.Nhũ tương được tạo ra thông qua quy trìnhmà ở đó nitrate và kaliđượckếthợplạivớinhauđểtạorakalinitratevàsauđónóđượcrửasạch.Dovậy,cáctinhthểbạcbromidecònsótlạitronggelatin.Bằngcáchxửlýcácsợicottonvàbộtgỗvớiacidacetit,mộtsảnphẩmcắtlátnhỏmàutrắngđượcgọilàcelluloseacetateđượctạora.

Mộtchất lỏngđặctrongsuốtsauđóđượchìnhthànhkhihòatannó,chấtnàycònđượcgọilàchấtphụgia.Chấtphụgiađượctrộnđềuvàotrongcácbánhxeđượcmạchromium.Vớisựdichuyểncủacácbánhxe,nhiệtsẽloạibỏdungmôivàchấtphụgiatrởthànhmộttấmtrongsuốt, dẻo vàmỏng. Sau đó phimđược phủ nhũ tương và ở bước saucùng phim được cắt ra với các độ rộng thích hợp và được cuộn vàotrong ống. Sau đó nó sẵn sàng được đặt vào trong camera để chụphình.

FACT

Wecouldonlyseeamirrorimageofourselvesbeforegettingphotographed.Cameraisnowcommonlyfoundinmostfamilies.

DỮKIỆNChúngtachỉcóthểnhìnthấymộthìnhảnhcủachínhchúngtatrướckhiđượcchụphình.Camerangàynaythườngđượctìmthấyởhầuhếtcácgiađình.

58.HOWDOESATELEPHONEWORK?Telephonewas invented in 1876. It was amachine, which could transmitvoicemessagesthroughwiresbythehelpofelectricsignals.Thehand-setofthe telephone comprises a loud speaker and a very small microphonecontainingcarbongranules.Whenwespeakintothemicrophone,ourvoicemakes themetaldiaphragm tovibratewhich, then, causespressure againstthecarbongranules.Thevibrationsdifferaccordingtodifferentsounds.Thevery small amount of current flowing is changed along the wires to thereceiverontheotherside.

Whenthereceiver'shandsetreceivesthesignalscarriedthroughtheelectriccurrent, then the same variations in the current is run through anelectromagnet. Due to this, there is a vibration in the diaphragm of theearpiece,which,inturn,producesthesoundinspeaker'svoice.

Điệnthoạihoạtđộngnhưthếnào?Điện thoạiđượcphátminh vàonăm1876.Nó làmột cáimáycó thểtruyềncácthôngđiệpbằnggiọngnóiquacácđườngdâyđiệnnhờvàocáctínhiệuđiện.Mộtmáyđiệnthoạicỡnhỏgồmcómộtloalớnvàmộtmicrophonerấtnhỏchứacáchạtcarbon.Khichúngtanóivàomicrothìgiọngnóicủachúngtalàmchomàngchắnkimloạirungđộngvàđiềunàysẽgâyramột sứcép lêncáchạtcarbon.Cácsựrungđộngkhácnhautùytheocácâmthanhkhácnhau.Lượngdòngđiệnrấtnhỏđượcthayđổitheocácđườngdâyđếnngườinhậnởđầubênkia.Khimáy điện thoại của người nhận nhận được các tín hiệu do dòngđiệnmangđếnthìnhữngsựrungđộngtươngtựtrongdòngđiệnđượcchạy thôngquamộtnamchâmđiện.Dovậyđiềunàycómộtsựrungđộngtrongmàngchắncủaốngnghe, lần lượtốngnghesẽ tạoraâmthanhbằnggiọngcủangườinói.

FACT

Light is used in optical cables to carry communication for very longdistances.Thereisnoelectricalinterferenceinit.

DỮKIỆNÁnhsángđượcdùngtrongcáccápquangđểtruyềntảithôngtinởcáckhoảngcáchrấtdài.Khôngcósựnhiễuđiệnbêntrongnó.

59.HOWDOSATELLITESAIDCOMMUNICATION?Satellites play an important and major role in facilitating today'scommunication systems. Television, telephone and radio communicationsaretelecastalmostallovertheworldthroughsatellites.

Satellites that orbit our Earth must travel at a great speed to avoid beingpulleddownbytheearth'sgravity.Geostatlonarysatellitescanbealsousedasspysatellites,astheycanremaincontinuouslyoverageographicalareaofinterest. They can be placed directly over the regions where they arerequired.

Cácvệtinhhỗtrợsựtruyềnthôngnhưthếnào?Cácvệtinhđóngmộtvaitròchínhvàquantrọngtrongviệctạothuậnlợichocáchệthốngtruyềnthôngngàynay.Cáchệthốngtruyềnthôngtruyềnhình,điệnthoạivàradioở trênkhắpthếgiớiđềulàsựtruyềnthôngthôngquacácvệtinh.Các vệ tinh vốndi chuyển theoquỹđạoquanh trái đất của chúng taphảidichuyểnvớimộttốcđộrấtlớnđểtránhbịhútbởitrọnglựccủatráiđất.Cácvệtinhcótrạmtrênmặtđấtcũngcóthểđượcdùnglàmcácvệtinhgiánđiệp,vìchúngcóthểhiệndiệnliêntụctrênmộtvùngđịa lýđangquan tâm.Chúngcó thểđượcđặt trực tiếp trêncácvùngmàởđóchúngđượccầnđến.

FACT

Satellitesarealsousedtogiveamoreaccurateweatherforecast.

DỮKIỆNCácvệtinhcũngđượcdùngđểcungcấpcácdựbáothờitiếtchínhxác

hơn.

60.HOWDOESACOMPASSWORK?Electricalcurrentspossesstheabilitytoimpactotherelectricalcurrentsandthisforceisknownasmagnetism.ThecoreoftheEarthactsasanenormousmagnet.

Thereisamagnetizedneedleplacedinacompass,whichtriestoalignitselftowardstheearth'sfieldofmagneticforce.Theneedleisplacedeitheronapointed pin or floats on oil to enable it to move freely and with lesserfriction.Theneedlecouldswingwildly if ironandsteelobjectsareplacednearbytoit.

Thecompassshouldbeusedcarefullybecauseifitisplacedintheproximityof any object that can distort ormisrepresent theEarth'smagnetic field, itwillprovidewrongreadings.

Labànhoạtđộngnhưthếnào?Cácdòngđiệncókhảnăngtácđộnglêncácdòngđiệnkhácvàlựcnàyđượcgọi là từ tính.Lõicủa tráiđấthoạtđộngnhư làmộtnamchâmkhổnglồ.Cómột kim được từ hóa đặt trong la bàn, kim này cố gắng tự canhthẳnghànghướngvềlựctừtrườngcủatráiđất.Kimnàyđượcđặttrênmộtkimnhọnhoặcnổitrêndầuđểnódichuyểntựdovàcómasátíthơn.Kimcóthểlắclưnếunhưcácđốitượngbằngsắthoặcthépđượcđặtgầnnó.Labànnênđượcdùngmộtcáchcẩnthận,bởivìnếunóđượcđặtgầnvớibấtkỳđốitượngnàovốncóthểlàmbiếndạnghaythểhiệnsailệchtừtrườngcủatráiđất,thìnósẽcungcấpcácchỉsốđọcsai.

FACT

Animals like albatross could travel to longer distance and are able to findtheir way accurately with the help of tiny magnetic particles present inspecialorgans,whichactjustlikethecompass.

DỮKIỆNCácconvậtchẳnghạnnhưchimhảiâulớncóthểdichuyểnđếnmộtkhoảngcáchxahơnvàcó thể tìm thấyđườngđicủachúngmộtcáchchínhxácnhờcócáchạt từrấtnhỏhiệndiện trongcáccơquanđặcbiệt,chúnghoạtđộnggiốngnhưlàlabàn.

61.HOWISANELECTROMAGNETMADE?When an electric current is sent through an electromagnet, magnetism isproduced.Theyaregenerallymadeof several coilsof thin insulatedwireswrappedaroundthemetalcoremadeofironoranyothersimilarmaterial.

When an electric current is sent through thewire coil, themetal core getsmagnetized, but when the current is no longer present, the effect ofmagnetism disappears. By using several coils and very strong electriccurrents,apowerfulelectromagnetcanbeproduced.

Namchâmđiệnđượctạoranhưthếnào?Khimộtdòngđiệnđượctruyềnquamộtnamchâmđiệnthìtừtínhđượctạora.Chúngthườngđượclàmbằngmộtsốcuộndâyđiệnmỏngđượccáchđiện,đượcbaoquanhlõikimloạibằngsắthoặcbằngbấtkỳchấtliệutươngtựnàokhác.Khimộtdòngđiệnđượctruyềnquacuộndâykimloạithìlõikimloạiđượctừhóa,nhưngkhidòngđiệnkhôngcònhiệndiệnnữathìhiệuứngtừtínhbiếnmất.Bằngcáchsửdụngmộtsốcuộndâyvàcácdòngđiệnrấtmạnh,mộtnamchâmđiệnrấtmạnhmẽcóthểđượctạora.

FACT

Electromagnets power many machines ranging from small toys to bigrailwayengines.Theyarealsousedinvideoandaudiotapes.

DỮKIỆNCácnamchâmđiệncungcấpnănglượngchonhiềumáytừcácđồchơinhỏchođếncácđộngcơđườngsắtlớn.Chúngcũngđượcdung.

62.HOWISNUCLEARENERGYPRODUCED?Nuclear fission is the process through which nuclear energy can beproduced. It involves changes in the nucleus of an atom of a radioactiveelementlikeuraniumorplutonium.

Whentheatomisbombardedwithaneutronparticle,thenucleusgetssplitapart.Energyisreleasedwhenevertheuraniumatomissplitinthismanner.Thisproducesthreemoreneutrons,whichstartsplittingotheruraniumatomsand the process goes on,which is called chain reaction.Once it begins, itwill keep the process of nuclear fission going on and on. Such chainreactions are carried out in a controlled environment in the nuclear powerstations.Asubstance,whichslowsdownandabsorbstheescapingneutrons,causing the material to become hot, is covered over the reactor's core ofuranium.Electricityisproducedwiththehelpofturbinesthataredrivenbythesteamgeneratedbytheheat.

Nănglượnghạtnhânđượctạoranhưthếnào?Sự phân hạch hạt nhân làmột quá trìnhmà qua đó năng lượng hạtnhâncóthểđượcsảnsinhra.Nóliênquanđếnviệcthayđổitronghạtnhâncủamộtnguyên tửcủamộtnguyên tốphóngxạchẳnghạnnhưuraniumvàplutonium.Khinguyêntửbịbắnphábằngmộthạtneutronthìhạtnhânbịphávỡ.Nănglượngđượcgiảiphóngbấtcứkhinàonguyêntửuraniumbịtáchratheocáchnày.Điềunàysẽtạorathêmbaneutron,cácneutronnàybắtđầutáchcácnguyêntửuraniumkhácvàquytrìnhtiếptục,điềunàyđượcgọilàphảnứngdâychuyền.Mộtkhinóbắtđầuthìnósẽgiữchoquy trình phân hạch hạt nhân tiếp tục mãi mãi. Các phản ứng dâychuyềnnhưthếđượcthựchiệntrongmộtmôitrườngcókiểmsoátởcáctrạm năng lượng hạt nhân.Một chất, vốn làm chậm và hấp thụ cácneutronđangthoátra,làmchochấtliệutrởnênnóng,thìđượcbaophủtrên lõi uranium của lò phản ứng. Điện được sản xuất nhờ vào cáctuabinvốnđượcvậnhànhbằnghơinướcdonhiệttạora.

FACT

Limitationshavebeenmadeontheuseofnuclearpowerstations.

DỮKIỆNCáchạnchếđãđượcápđặtđốivớiviệcsửdụngcáctrạmnănglượnghạtnhân.

63.HOWDOESGRAVITYWORK?TheforcethatpullseverythingtowardsthecenteroftheEarthisknownasGravity.Themassofanobjectdecidestheforceofthegravity.Becauseofthemassintheobjects,theyfeelheavy.Newtondiscoveredthatthegravitydoesnotonly influence theEarth,butalsocontrols themovementofotherplanets, stars and even the orbit of the Moon around the Earth. Whensomethingistwirledaroundyourheadontheendofapieceofstring,itfliesoutwards and appears to offer resistance to the force of gravity, which iscalled centrifugal force.This forcemakes theobject fly away in a straightlineonlettingthestringtogooff.

Trọnglựchoạtđộngnhưthếnào?Lựckéomọi thứvềphíatâmcủatráiđấtđượcgọi là trọnglực.Khốilượngcủamộtvậtquyếtđịnh lựccủa trọng lực.Dokhối lượng trongcác vật chonên chúnghìnhnhưnặng.Newtonđã khámphá ra rằngtrọnglựckhôngchỉảnhhưởngtráiđấtmànócònkiểmsoátsựchuyểnđộngcủacáchànhtinhkhác,cácngôisaovàthậmchíquỹđạocủamặttrăngquayquanh tráiđất.Khimột vậtnàođóđượcxoayquanhđầucủabạntrênđầucủamộtsợidây,thìnóbayhướngrangoàivàcóvẻnhưtạoramộtsứccảnđốivới trọnglực,đâyđượcgọi làlựcly tâm.Lựcnày làmchovậtbayđi theomộtđườngthẳngkhiđểchosợidâyngừngquay.

FACT

ThefirstscientisttodevelopthelawofgravitywasSirIsaacNewton(1643-1727).Hediscoveredthisfactwhenhesawanapplefallingonthegroundfromthetree.

DỮKIỆN

NhàkhoahọcđầutiênpháttriểnrađịnhluậtvềtrọnglựclàSirIsaacNewton(1643-1727).Ôngđãkhámphásựthậtnàykhiôngnhìnthấymộtquảtáorơitừtrêncâyxuốngđất.

64.HOWCANPLASTICBESOIMPORTANT?Plastics have many uses in our day to day life. It is the most commonproduct,whichiswidelyusedinourdailylives.

Itisusefulformanyspecialpurposes,asithasmanyuniqueproperties.Theyareverylightandextremelycomfortablewhenworn.

Theyinsulateagainstheatandresisttheflowofelectricity.Becauseofbeingagoodinsulator,itisalsousedtocoverthecopperwires.Thereareplastichandles on the tools, which are used to fix electrical appliances, such asscrewdrivers to avoid the flowof electric current.Plastics are remarkablystrong when they are made from organic compounds like ethene. It is asupplematerialthatisresilientenoughtomakesomethinglikeraincoats.

Saonhựalạiquantrọngnhưvậy?Nhựacónhiềucôngdụngtrongđờisốnghàngngàycủachúngta.Nólàsảnphẩmphổbiếnnhất,đượcsửdụngrộngrãinhấttrongcuộcsốnghàngngàycủachúngta.Nóhữuíchđốivớinhiềumụcđíchđặcbiệt,vìnócónhiềutínhchấtduynhất.Chúngrấtnhẹvàcựckỳtiệnlợikhiđượcmang.Chúngcáchnhiệtvàkhángdòngđiện.Vìlàchấtliệucáchlytốt,chonênnócũngđượcdùngđểbọccácdâyđồngcócáccánnhựatrêncácdụngcụđượcdùngđểsửacácthiếtbịđiện,chẳnghạnnhưcáctuốtnơvítđểtránhdòngđiện.Đặcbiệtnhựa rất cứngkhi chúngđược làmbằngcáchợpchấthữucơchẳnghạnnhưethene.Nólàmộtchấtliệumềmvàcótínhđànhồiđủđểlàmranhữngvậtchẳnghạnnhưáomưa.

FACT

Plasticreinforcedwithglassfibersisusedinmakingtheracingcars.

DỮKIỆNNhựađượcgiacốbằngcácsợithủytinhthìđượcdùngtrongviệcchếtạocácxeđua.

65. HOW CAN VEHICLES BE POWERED BYELECTRICITY?Electrically powered vehicles have been used for many years. Certainproblems arise while powering cars with electricity, as the car's energyrequirementishighandeventhebatteriesareveryheavy.

Thedistancecoveredbyanunchargedelectriccarisverylessascomparedto a recharged electric car. The problem of electric supply does not arisewherevehiclesobtainelectricalenergyfromafixedtrackorwire.Theelect r i c a l l y powered trains used in France are the fastest in theWorld.Electrically powered wheel chairs and vehicles are specially designed fordisabledpeople.Theyenablethemtomoveabouteasily.Thesevehiclesarepoweredbyrechargeablebatteries.

Cácxecộcóthểđượcđiệncungcấpnănglượngnhưthếnào?Cácxecộđượccungcấpnănglượngđiệnđãđượcsửdụngrấtnhiềunăm.Một sốvấnđềphát sinh trongkhi cungcấpnăng lượngchoxebằngđiện,vìyêucầunănglượngcủaxecaovàthậmchícácbìnhắcquyrấtnặng.Quãngđườngđiđượcbởimộtxechưađượcnạpđiện thìnhỏhơnsovớixeđãđượcnạpđiện.Vấnđềcấpđiệnkhôngphátsinhởnơimàcácxenhậnnănglượngđiệntừmộtđườngdâycốđịnh.CáctàuđiệnđượcdùngởPháplàtàunhanhnhấttrênthếgiới.Cácxecộvàcácxelănđiệnđặcbiệtđượcthiếtkếchonhữngngườikhuyếttật.Chúngchophéphọdichuyểndễdàng.Cácxecộnàyđượccungcấpnănglượngbởicácắcquycóthểnạplại.

FACT

Highperformancecars, ifpoweredbyelectricity,wouldnot travelveryfarorfastbecauseoflesspowerfulbattery.

DỮKIỆNCácxehơihiệusuấtcao,nếuđượcđiệncungcấpnănglượng,sẽkhôngdichuyểnxahoặcnhanhlắmvìkhôngcóđủắcquymạnh.

66.HOWDOGEYSERSGETSOHOT?Ageyser isahole in thegroundwhich is filledwithhotwater.There isatubeservingasstoragebasinsforthewater,whichleadsfromthesurfacetotheunderground reservoirs.Thiswatermainly comes from snowand rain.The gases reach the underground reservoirs and heat the water to aboveboilingtemperature.Thetrappedwaterturnsintosteamandasaresult, thegeysereruptsbecausethepassagewayfromthewaterisnotstraight.Ifthepassagewaywouldhavebeen straight, then the resultwouldbe a steadilyboiling hot spring. Steam pushes up the coloumn of water, as it requiresmorespacethanwater.Asaresult,thereisaviolenteruption,insteadofjustanoverflowatthesurface.Thisproducesthespectacleofageyser.

Tạosaocácsuốinướcnónglạinóngnhưvậy?Mộtsuốinướcnónglàmộtlỗtrongđấtchứađầynướcnóng.Cómộtốnghoạtđộngnhưlàmộtbìnhchứanước,dẫntừbềmặtchođếncáchồnướcngầm.Nướcnàychủyếubắtnguồntừtuyếtvàmưa.Cácchấtkhítớicáchồnướcngầmvàlàmchonướcnónglênđếnmộtnhiệtđộtrênnhiệtđộsôi.Nướcbịgiữ lạinàychuyển thànhhơivàkếtquả làsuốinướcnóngtràorabởivìlốithoátnướckhôngthẳng.Nếulốithoátnước thẳng thìkếtquả làsẽcómộtsuốinóngsôiđềuđều.Hơinướcđẩycộtnướcđilênvìnócầnnhiềukhônggianhơnnước.Kếtquảlàcósựphuntràodữdội thayvìchỉ làmộtsựtuôntràotrênbềmặt.Điềunàytạoracảnhtượnglàmộtsuốinướcnóng.

67.WHENWASFIREDISCOVERED?Earlymanprobablyknewhowtousefire,beforeheknewhowtomakefire.Hemusthave learnedabout fire just by chance.While tramplingon loosestones in thedark, the firstmenmusthavenoticed sparkswhenone stonestruckanother.But itmusthave takenyearsbeforeanyonehad the ideaofpurposelystrikingtwostonestogethertoproduceafire.

TheEskimosstrikeacommonpieceofquartzagainst apieceof ironpart.The ancientGreeks and theRomans used a kind of lens, called a burningglass,tofocustheraysoftheSun.Whentheheatrayswereconcentratedonthis,itcausedburning.Therewasalsoatraditioninancienttimes,especiallyamong theMayans andAztecs, and also among theGreeks, theEgyptiansandtheRomanstokeepafireburningperpetually.

Lửađượckhámphákhinào?Conngườitrướcđâycólẽđãbiếtcáchsửdụnglửa,bởivìhọbiếtcáchtạoralửa.Ắthẳnhọđãbiếtđượclửadotìnhcờ.Khigiẫmlênnhữnghònđánằmrờirạctrongbóngtối,thìắthẳnngườinàytrướctiênđãnhận thấycác tia lửakhihònđánàychạm lênhònđákia.Nhưngắthẳnphảimấtnhiềunămtrướckhibấtkỳngườinàođócóđượcýtưởnglấyhaihònđáđậplạivớinhauđểtạoralửa.NhữngngườiEskimođãđậpmộtmiếngthạchanhtrênmộtmiếngsắt.NhữngngườiAiCậpvàHyLạpcổđạiđãdùngmộtloạithấukínhđượcgọi là kính đốt để tập trung các tia nắngmặt trời. Khi các tia nhiệtđượctậptrunglênkínhnàythìnógâyracháy.VàothờicổđạicũngcómộttruyềnthốngđặcbiệtgiữanhữngngườiMayanvàAztec,vàcũngvậygiữanhữngngườiHyLạp,AiCậpvànhữngngườiLaMãđểgiữmộtngọnlửacháyliêntục.

FACT

Even today, there are certain tribes like the primitives of Alaska whoproducefirebyrubbingsulphurovertwostonesandstrikingthemtogether.

DỮKIỆNThậm chí ngày nay, có một số bộ lạc, chẳng hạn như các bộ lạc ởAlaskatạoralửabằngcáchcàsulfurlêntrênhaiviênđávàđậpchúnglạivớinhau.

68.WHENDIDTHEGUNORIGINATE?Thegun,whenitoriginatedinthelatefourteenthcentury,wasknownasthehandcannon.Ithadcopperandirontubes(barrels)closedattherear.Nearthisend,calledthebutt,wasdrilledasmalltouchholeforsettingfiretothepowderinside.

Aforkedpieceofmetalwasmadetoholdabitofsmolderingwickormatch,whichwasinsertedintothetouchholetofirethecharge.Firearmsshotthisway were called matchlocks. Innovations were constantly done and, so,between1475 and1500, hackbutwas invented,which theuser couldholdagainst his shoulder to take the recoil. About 1515, the wheel lock wasinvented. Until 1840, the flintlock was used. Constant improvements forhundredsofyearshaveevolvedthemoderngunsthatweknowtoday.

Súngđãbắtnguồntừkhinào?Súng,khinóbắtđầuởcuốithếkỷthứ14,đượcgọilàkhẩupháocầmtay.Nócócácốngbằngđồngvàsắt(cácnòng)gầnởphíasau.Gầnđầunày,đượcgọilàbánsúng,cómộtlỗkhoannhỏđểkíchhỏathuốcsúngbêntrong.Mộtmiếngkimloạihìnhchạcđượctạođểgiữmộtítbấclửahayngòicháy, vốnđược chèn vào lỗ chạcđểnạpđạn.Các súng cầm taybắntheocáchnàythìđượcgọilàmatchlocks(súngkhóangòi).Cáccảitiếnnhanhchóngđượcthựchiệnvàvìvậygiữanăm1475và1500,hackbut(súnghỏamai)đượcphátminhmàngườisửdụngcóthểgiữđểchovaicủa họ khỏi bị giật lại. Khoảng năm 1515, wheel lock (cái lẫy súngdùngbánhxe)đãđượcphátminh.Đếnnăm1840,flintlock(súngkíp)đượcsửdụng.Hơn100nămquacáccảitiếnnhanhchóngđãpháttriểnracácloạisúnghiệnđạimàchúngtađãbiếtngàynay.

FACT

Nowadays, a wide range of guns are used in warfare. AK 47 is a verysophisticatedweapon.

DỮKIỆNNgàynayrấtnhiều loại súngđượcdùng trongchiến tranh.AK47 làmộtvũkhírấttinhvi.

69.WHENWASFIRSTFROZENFOODSTARTED?Itisgenerallybelievedthatfrozenfoodisalatestinvention,but,nodoubt,itwasonlyoneof theancient systemsknown toman for thepreservationofessentialfood.

The Eskimos and other people who inhabit cold regions knew from timeimmemorialhowtofreezefishandothermeats.ThepracticeoffreezingfirststartedinEnglandintheyear1852.

Theyimmersedthefoodiniceandsaltbrine.Itbecamepopularonlyaftertheinventionofmechanicalrefrigeration.In1917,ascientistcalledClarenceBirdseye startedworkingon this project and in 1919, the first commercialcoldstoragewasinthemarket.

Thựcphẩmđônglạnhđãbắtđầukhinào?Thôngthườngngườitatinrằngthựcphẩmđônglạnhlàmộtphátminhmớinhất,nhưngchắcchắnrằngnóchỉlàmộttrongsốnhữnghệthốngcổmàconngườiđãbiếtđểbảoquảnthứcăncầnthiết.NhữngngườiEskimovànhữngngườisốngởcácvùnglạnhgiá từxaxưađãbiếtcáchướplạnhcávàcácloạithịtkhác.ThóiquenlàmđônglạnhđãbắtđầuởAnhvàonăm1852.Họđãngâmthựcphẩmvàotrongđávànướcmuối.Nóđãtrởnênphổbiếnchỉsauphátminhratủlạnhcơhọc.Vàonăm1917,mộtnhàkhoahọctênlàClarenceBirdseyeđãbắtđầulàmviệctrêndựánnàyvàvàonăm1919,tủlạnhthươngmạiđầutiênđãcómặttrênthịtrường.

FACT

Frozenfoodsareverypopularnowadaysastheycanbestoredforalongertime. By freezing food products, we can enjoy any seasonal, fruit orvegetableatanytimeoftheyear.

DỮKIỆN

Thựcphẩmđônglạnhngàynayrấtphổbiếnvìchúngcóthểđượcdựtrữtrongmộtkhoảngthờigianlâuhơn.Bằngcáchlàmđônglạnhthựcphẩm,chúngtacóthểthưởngthứcbấtkỳloạitráicâyvàrauquảthuộcbấtkỳmùanàovàvàobấtkỳthờiđiểmnàotrongnăm.

70.HOWDIDBED-MAKINGDEVELOP?Abedisakindoffurnituredesignedforsleeping.Thereisnorecordastowhenmanmade the first bed. But, we find that all the early civilisationsknewtheusageofbed.

The ancientAssyrians,Medes and Persians had their bedsmade of stone,wood or metal, which were extensively decorated. The ancient Egyptianshadwooden beds.Greeks, too, hadwooden beds, butwith a board at thehead and, therewere also bands of hide laced across it, uponwhich skinswereplaced.Sometimes,bedsweremadeofsolidivorywithsilverorbronzefeet.

TheRomanbedshadhighframes,whichcouldbereachedwiththehelpofsteps. It isbelieved that theRomansmade the firstdoublebeds.Theyhadrichhangings,whichwerehighlydecorated.Bythirteenthcentury,bedshadbecomevery luxurious.Thewooden frameswerepaintedandornamented.Slowly,asyearspassedby,bedsbecameanimportantpartoffurnishinginahouse.Theywerefoundinvariousshapesandsizes.

Việclàmgiườngđãpháttriểnnhưthếnào?Giườnglàmộtloạiđồđạcđượcthiếtkếđểngủ.Khôngcótàiliệunàonói rằng từ khi nào thì con người đã làm ra chiếc giường đầu tiên.Nhưngchúngtathấyrằngtấtcảcácnềnvănminhtrướcđâyđềubiếtcáchsửdụnggiường.Những người Assyry, Medes và Persian cổ đại đã làm những chiếcgiường củahọbằngđá, gỗhoặc kim loại,mànhững cái giườngnàyđượctrangtrírấtcôngphu.NhữngngườiAiCậpcổđạicónhữngchiếcgiường bằng gỗ. Cũng vậy, những người Hy Lạp có những chiếcgiườngbằnggỗ,nhưngvớimột tấmchắnởđầunằmvàcũngcócácmảnhdabuộcngangquanó,bêntrênđượcđặtcáctấmda.Đôikhicácgiườngđượclàmbằngngàvoiđặcvớichânbằngbạchoặcđồng.GiườngcủangườiLaMãcócáckhungcao,nhữngkhungnàycó thểđượcvớitớibằngcáchdùngthang.NgườitatinrằngnhữngngườiLaMãđã tạoranhữngchiếcgiườngđôiđầu tiên.Chúngcórèmphongphúđượctrangtrítỉmỉ.Vàothếkỷthứ13,giườngđãtrởnênrấtsangtrọng.Cáckhunggỗđược sơnvàđược trang trí.Dầndầnquanhiềunăm,giườngtrởthànhmộtphầntrangtrọngcủaviệctrangbịđồđạctrongngôinhà.Ngườitađãthấychúngvớicáchìnhdángvàkíchcỡ

khácnhau.

FACT

In theMiddle Ages, people had mattresses stuffed with feathers, wool orhair.Peopleslepton thesemattresses,whichwereputon thecarpetsoronthefloor.Theyevenusedtocoverthemselveswithskin.

DỮKIỆNVào thời trung cổ, người ta có các tấmnệmđượcnhồi da, len, hoặclông.Người ta ngủ trên những tấm nệm này, đây là những tấm nệmđượcđặttrêncáctấmthảmhoặctrênsànnhà.Thậmchítrướcđâyhọthườngtựđắpbằngda.

71.WHOINVENTEDSPECTACLES?The first evidence of spectacles is found in a picture painted in 1352, aportrait of Cardinal Ugone, which shows him wearing two framed lenseswiththeirhandlesrivetedtogetherandfixedovertheears.Duringthe16thcentury, most of the spectacles were made in North Italy and SouthGermany.By1629,CharlesIofEnglandgrantedachartertotheSpectaclesMakers Guild. In 1784, Benjamin Franklin invented bifocals. Apart fromimproving vision, spectacles have other uses.Dark glasses cut downglareandsunlight.Colouredlensesareusedtodetectcamouflage.Nightaviatorsand photographers use red lenses. Then, there are lenses for the furnaceworkers to stop infra red light. Glassblowers wear special glasses to helpthemseebetter.Thus,thereareinnumerableusesofspectacles.

Aiđáphátminhramắtkính?Bằngchứngđầutiênvềcácmắtkínhđượctìmthấytrongmộtbứctranhvẽvàonăm1352,bứcchândungcủaCardinalUgone,bứcảnhnàychothấyôngđangđeođôikínhcógọngvớicácquaicủachúngđượcghéplạivớinhauvàđượcgiữcốđịnhtrênđôitaicủaông.Trongsuốtthếkỷthứ16,hầuhếtcácmắtkínhđượcsảnxuấtởBắcÝvàNamĐức.Vàonăm1629,vuaCharlesđệnhấtcủaAnhđãbanmộtđặcquyềnhướngdẫncácnhàsảnxuấtmắtkính.Vàonăm1784,BenjaminFranklinđãphátminh ra kính hai tròng.Ngoài việc cải thiện tầm nhìn, cácmắtkínhcòncócáccôngdụngkhác.Cáckínhtốilàmgiảmánhchóivàánhsáng mặt trời. Các thấu kính màu được dùng để phát hiện sự ngụytrang.Cácphicôngvàcácnhànhiếpảnh làmviệcbanđêmsửdụngcác thấu kínhmàu đỏ. Sau đó, có các thấu kính dành cho các côngnhân làm việc trong lò luyện kim để ngăn các ánh sáng hồng ngoại.Nhữngngườithợthổithủytinhmangcáckínhđặcbiệtđểgiúphọnhìnthấytốthơn.Nhưvậy,cóvôsốcôngdụngcủamắtkính.

FACT

Lenses that absorb ultraviolet light are made for skiers, aviators, polarexplorersandmountainclimbers.

DỮKIỆNCác thấu kính hấp thụ ánh sáng tử ngoại thì được chế tạo dành chonhữngngườitrượtbăng,cácphicông,nhữngnhàthámhiểmởcựcvànhữngngườileonúi.

72.HOWWASROPEMADE?Menalwaysneededropefortheriggingofships,forhaulingthingsandfortyingbundles.So, ropemaking isoneof theoldest industries inexistence.Thefirstropeswereknottedtogetherfromleatherthongs,piecesofbarkorevenroots.Allfibresusedinmakingropesaregenerallycalled`hemp',buttheymaycomefrommanydifferentplants.

Thebestropematerialisthefibreofaplantcalledabaca,whichgrowsinthePhilippines. This is generally known as Manila Hemp. Until the l Othcentury,ropesweremadeentirelybyhandorrope-walks.

Theropesweremadeinlong,lowbuildingsinwhichtheropemakerwalkedbackward step by step, unwinding the fibers from about his waist. At theupperendof thewalk,aboy turnedawheel towhichoneendof the ropeyarn was attached. This wheel kept twisting the yarn while it was beingspun.Today,almostallropesaremadebymachinery.Eachtimethefibresaretwisted,thetwistismadeintheoppositedirectionfromthelastone.Inthisway,thedifferenttwistscounterbalanceeachotherandpreventtheropefromuntwisting.

Dâythừngđãđượcchếtạonhưthếnào?Conngười luôn luôncầndây thừngđểcộtnhữngcon thuyền,đểkéonhững vật vàđểbóbuộc.Vì vậy việc sản xuất cácdây thừng làmộttrongnhữngngànhnghềlâuđờinhấthiệnđangtồntại.Cácdâythừngđầutiênđãđượcthắtlạivớinhautừnhữngdâyda,nhữngmảnhvỏcâyhoặcthậmchílàrễcây.Tấtcảcácsợiđượcdùngtrongviệcsảnxuấtdây thừngthườngđượcgọi là“câygaidầu”nhưngchúngcó thểbắtnguồntừnhiềucâykhácnhau.Chấtliệulàmdâythừngtốtnhấtlàsợicủamộtloạicâycótênlàchuốiabaca,loạicâynàytrồngởPhilippines.NóthườngđượcgọilàManilaHemp.Chođến thếkỷ thứ10,cácdây thừngđãđược làmhoàn toànbằngtay.Cácdâythừngđượcsảnxuấttrongcáctòanhàdài,thấpmàtrongđóngười sản xuất dây thừng đi lùi từng bước, bằng cách tháo các sợiquanheocủahọ.Ởđầuphíatrêncủalốiđi,mộtngườilậtbánhxemàđầukiacủasợidâythừngđượcgắnvàođó.Bánhxenàytiếptụcxoắnsợidâytrongkhinóđangđượcxoaytròn.Ngàynay,hầuhếttấtcảcácdâythừngđềuđượclàmbằngmáymóc.Mỗikhicácsợiđượcxoắnthì

vòng xoắn được tạo ra theo hướng đối nghịch với hướng sau cùng.Theocáchnày,cácvòngxoắnkhácnhaulàmcânbằngtrọnglượngcủanhauvàngăndâythừngkhỏibịtháoxoắn.

FACT

TheancientEgyptiansmaderopefromvegetablefibresandtheseresembledtheropesoftoday.

DỮKIỆNNhững người Ai Cập cổ đại đã làm dây thừng từ những sợi rau vànhữngdâythừngnàygiốngnhưdâythừngngàynay.

73.WHATISAVIDEODISC?Avideodiscislikeagramophonerecordexceptthatithaspicturerecordedon itaswellassound.Tosee the filmon thedisc,onehas toplay itonavideo disc player connected to aTV set.There are several different videodisc systems. One has a spiral groove on the record and a pickup with astylusthatrestsinthegroove.

The picture signal is recorded as a sequence of electric charges that isdetectedbyanelectrodeinthestylus.Asimilarsystemgotridofthegroovebygrindinganelectrodethroughaspiraltrackstampedinthesurfaceofthedisc.Athirdsystemusesa laserbeamtoscanaspiral track.Astherecordspins, the reflected beam varies in intensity and goes to a decoder thatproducesthevisionsignal.Withavideodiscplayer,onecanonlyhearorseewhatisrecordedonthedisc.

Đĩavideolàgì?Mộtđĩavideogiốngnhưmộtđĩahátngoạitrừrằngnóđượcghihìnhảnhcũngnhưâmthanh.Đểxemphimtrênđĩanày,ngườitaphảimởnótrênmộtđầuđĩavideođượcnốikếtvớimộttivi.Cómộtsốhệthốngđĩavideokhácnhau.Mộthệthốngcómộtrãnhxoắnốctrênđĩaghivàmộtđầuđọcvớimộtkimnằmtrênrãnh.Tínhiệuhìnhảnhđượcghi lạidướidạngmộtchuỗicácđiệntíchmàđiệntíchnàyđượcpháthiệnbởimộtđiệncựctrongkim.Mộthệthốngtươngtựloạibỏrãnhbằngcáchcọmạnhmộtđiệncựcquamộtrãnhxoắnốcđượckhắctrênbềmặtcủađĩa.Mộthệthốngthứbasửdụngtialaserđểquétquarãnhxoắnốc.Khiđĩaghiquaythìchùmtialaserphảnchiếuthayđổitheocườngđộvàdichuyểnđếnmộtbộgiảimãđểtạoratínhiệucóthểnhìnthấyđược.Vớimộtđầuđĩavideongườitachỉcóthểnghevànhìnthấynhữnggìđượcghitrênđĩa.

FACT

With the help of the video disc, you canwatch any popularmovie in theprivacyofyourhome.

DỮKIỆNVớisựtrợgiúpcủađĩavideo,bạncóthểxembấtkỳphimnổitiếngnàomộtmìnhởtrongnhàcủabạn.

74.WHATFACTORSLEDTOTHEDISCOVERYOFTHEX-RAY?The thrilling storyofX-rays startednearlyhundredyears ago. In themid-nineteenth century, Heinrich Geissler found that when electricity wasdischarged under high voltage through a tube partially vacuumed,scintillatinglighteffectswereproduced.

Afterfewyearsofresearch,WilliamCrockesprovedthattheluminositywastheresultofelectrifiedparticles.

Lateron,HeinrichHertzfoundthattheserayscanpassthroughthinsheetsofgold and platinum and pass out of the tube to the outer air. Later, whenWilhelmRoentgenwas experimentingwithoneof these tubes in1895,hefoundthatcertainnearbycrystalswereglowingbrilliantly.Heknewthattheraysdiscoveredbefore,calledcathoderays,couldnotpassthroughtheglass.Hesuspectedthattheremustbesomeotherkindofraysalso.

The other invisible rays,which could not be explained, he called themX-rays. Later, scientists called them Roentgen Rays. X-rays can penetrateobjects,becausetheyhaveaveryshortwavelength.

CácyếutốnàodẫnđếnsựpháthiệntiaX?CâuchuyệnlykỳvềcáctiaXđãbắtđầucáchđâygần100năm.Vàogiữa thế kỷ thứ 19,HeinrichGeossler đã phát hiện ra rằng khi điệnđượcxảbêndướiđiệnápcaoquamộtốngchânkhôngmộtphần thìcáchiệuứngánhsánglấplánhđượctạora.Saumộtvàinămnghiêncứu,WilliamCrokesđãchứngminhrằngđộsánglàkếtquảcủacáchạtmangđiện.SauđóHeinrichHertsđãpháthiệnrarằngnhữngtianàycóthểđiquacác tấmvàngvàplatinummỏngvàđirangoàiốngđểđếnkhôngkhíbênngoài.Saunày,khiWilhelmRoentgenthínghiệmvớimộttrongsốnhữngốngnàynăm1895,thìôngđãpháthiệnrarằngmộtsốtinhthểởgầncháysángrực.Ôngbiếtrằngcáctianàyđãđượcpháthiệntrướcđó,đượcgọilàcáctiacatốt,khôngthểđiquathủytinh.Ôngđãnghirằngắthẳncũngcómộtloạitianàokhác.Cáctiakhôngnhìnthấyđượckhácvốnkhôngthểđượcgiảithích,ônggọichúnglàcáctiaX.VềsaucácnhàkhoahọcđãgọichúnglàcáctiaRoentgen.Các tiaX có thểđi thấuqua các vật, bởi vì chúng cómột

bướcsóngrấtngắn.

FACT

X-raysplayanimportantroleindetectinganykindofbonefracture.

DỮKIỆNCáctiaXđóngmộtvaitròquantrọngtrongviệcpháthiệnbấtkỳchỗvỡxươngnào.

75. HOW DID THE FORMATION OF COAL TAKEPLACE?Coalisoneofthemostimportantmineralsthatisextractedfromtheearth.Itisbelieved thatcoal formation tookplacearound250 to350millionyearsbackwhentheearliestanimalscameintobeing.

Theperiodinwhichitwasformedisknownas'Carboniferousperiod'.Itwasformedbythecompactedremainsofplantsandtreesthatgrewinbogs.

Theseplantsand treesgotburiedunder rocks.Slowly, the treesandplantsbecame coal.At present, such a process is taking place in peat bogs. Thedecomposingremainsofheatherplantsareturningintopeat.Ondrying,thepeatburnsjustlikecoal.Anthraciteisthebestqualityofcoal.

It ishardandpure.Anotherqualityofcoalcalled 'browncoal' ismined incertainpartsoftheworld.Thiscoalissoft.

Quátrìnhhìnhthànhthanxảyranhưthếnào?Thanlàmộttrongnhữngkhoángchấtquantrọngnhấtđượclấyratừtráiđất.Ngườitatinrằngsựhìnhthànhthanxảyrakhoảngcáchđây250đến350triệunămkhicácloạiđộngvậtđầutiênbắtđầutồntại.Thời kỳmà nó được hình thành thì được gọi là kỷCarbon.Nó đượchình thành bởi xác đã kết chặt lại của các loại thực vật vốn đãmọctrongcácđầmlầy.Các loại thực vật này bị chôn sâu bên dưới đá. Dần dần chúng trởthànhthan.Hiệntạimộtquytrìnhnhưthếxảyraởcácbãithanbùn.Xácđangmụcnát củanhữngcây thạch thảochuyển thành thanbùn.Khi sấy khô, than bùn cháy giống như than. ThanAnthracite là thanchấtlượngtốtnhất.Nócứngvà thuầnkhiết.Một loại thankhácđượcgọi là thannâu thìđượckhaithácởmộtsốvùngtrênthếgiới.Loạithannàymềm.

FACT

Before the use of gas stoves, coalwas used as a fuel to cook and to heatrooms.

DỮKIỆNTrướckhicócáclògas,thanđượcdùnglàmnhiênliệuđểnấunướngvàsưởiấmcáccănphòng.

76.HOWDOESAKEROSENEOILSTOVEWORK?Akeroseneoilstove isusedforcooking. Ithasametalcontainerwhich isfilledwithkeroseneoilandhasacompressionpumpattachedtoit.

An air tight key on the container operates an air valve that keeps airentrappedinsidethecontainerwhennecessary.Atthecentreofthestoveisaholearoundwhichisfixedavaporizingtube,havingasmallholeatthetop.Thetubecontainsapieceofwiregauge.Aburnerisattachedabovethetubewherethekeroseneoilburnsandproducesflamesoffire.

There isacupshapedstructurearound the tube,which isused initially forwarmingupthetubeandburner.Thekeroseneoilisburnedinthelowercup,so that the vaporizing tube and burner get hot to vaporize the oil. Thecompressionpumpisusedtomaketheoilriseinthetube.

As soon as the oil reaches the gauze and burner, it gets converted intovapours due to the heat on the gauze and burner. The vapours burn toproduceaflameoffire.

Bếplòdầuhỏahoạtđộngnhưthếnào?Một bếp lò dầu hỏa được dùng để nấu nướng.Nó cómột bình chứabằngkimloạiđượcđổđầydầuhỏavàcómộtbơmnénđượcgắnvàođó.Mộtkhóachêmkhítrênbìnhchứahoạtđộngnhưlàmộtvankhínhằmgiữ lạikhôngkhíbên trongbìnhchứakhicần thiết.Ởgiữabếp lò làmộtlỗmàbaoquanhnólàmộtốngdẫnhơinướcđượcđặtcốđịnh,cómộtlỗnhỏởbêntrên,ốngnàycóchứamộtmiếngcỡdây.Mộtbộđốtđượcgắnbêntrênnó,nơimàdầuhỏacháyvàtạoracácngọnlửa.Cómộtcấutrúchìnhcáitáchbaoquanhống,banđầunóđượcdùngđểlàmấmốngvàbộđốt.Dầuhỏađượcđốtởcáitáchthấphơn,saochoốngdẫnhơivàbộđốtnóngđểlàmbốchơidầu.Bơmnénđượcdùngđểlàmchodầudânglêntrênống.Ngaykhidầuđếncỡvàbộđốtthìnóđượcchuyểnthànhhơidonhiệttrêncỡvàbộđốt.Hơibốccháyđểtạorangọnlửa.

77.WHATARELEVERS?A lever is the simplest machine that we are familiar with. It is used totransfer a force from one place to another. It is very useful when heavyobjectsaremoved.

Whenwewant tomoveaheavyobject,a longbarcanbeusedasa lever.The bar is free to move around the point on which it rests. This point iscalled'fulcrum'.

Oneendofthebarisplacedundertheobjecttobemoved.Theobjecttobeliftediscalled'load'.Forceisappliedtotheotherendofthebar.

The force applied is called 'effort'.Wheneffort ismade, the load is lifted.Whileusinglevertoliftanobject,weshouldplacetheshorterendofthebarundertheobjectandmakeeffortatthelongerend.

Wecanusesuchalevertoliftanobjectforashortdistance.Therearethreeclasses of lever. First class lever- in such a lever, fulcrum is between theeffortandtheload.

Second class lever- In this lever, the load is between the fulcrum and theeffort.Thethirdclasslever-Inthislever,theeffortisbetweenfulcrumandtheload.

Thếnàolàđònbẩy?Đòn bẩy làmộtmáy đơn giản nhất mà chúng ta đã quen thuộc. Nóđượcdùngđểtruyềnmộtlựctừmộtnơinàyđếnnơikhác.Nórấthữuíchkhicầndichuyểncácvậtnặng.Khi chúng tamuốn di chuyểnmột vật nặng thìmột thanh dài có thểđượcdùngnhưlàmộtđònbẩy.Thanhnàytựdodichuyểnxungquanhđểnónằmtrênđó.Điểmnàyđượcgọilàđiểmtựa.Mộtđầucủathanhđượcđặtbêndướivậtcầndichuyển.Vậtcầnđượcnângthìđượcgọilàtải.Lựcđượcápdụngvàođầukiacủathanh.Lựcápdụngthìđượcgọilàứngsuất.Khiứngsuấtđượctạorathìtảiđượcnânglên.Trongkhisửdụngđònbẩyđểnângmộtvật,chúngtanênđặtđầungắnhơncủathanhởbêndướivậtvà tạoraứngsuấtởđầudàihơn.Chúng ta có thể sử dụngmột cần như thế để nângmột vật chomộtkhoảngcáchngắn.

Cóbaloạiđònbẩy.Đònbẩyloạithứnhất–trongmộtđònbẩynhưthế,điểmtựanằmởgiữaứngsuấtvàtải.Đònbẩyloạithứhai–trongđònbẩynày,tảiđượcđặtgiữađiểmtựavàứngsuất.Loạiđònbẩythứba–trongđònbẩynày,thìứngsuấtnằmgiữađiểmtựavàtải.

CHÚTHÍCHTỪVỰNGAlternator:máyphátđiệnxoaychiều

Balloon:khinhkhícầu

Boilingtemperature:nhiệtđộsôi

Brimstonematch:quediêmlưuhuỳnh

Centrifugalforce:lựclytâm

Chainreaction:phảnứngdâychuyền

Chemicalelement:nguyêntốhóahọc

Chemicalreaction:phảnứnghóahọc

Cockpit:buồnglái

Communicationtechnology:côngnghệ

truyềnthông

Compressionpump:bơmnén

Deposits:cáctrầmtích

Device:thiếtbịcơhọc

Dope:chấtphụgia

Effort:ứngsuất

Electricarc:cunghồquangđiện

Electriccurrent:dòngđiện

Electrolyte:chấtđiệnphân

Electromagnet:namchâmđiện

Emulsion:nhũtương

Fermentation:sựlênmen

Firedrill:quelửa

Fulcrum:điểmtựa

Gunpowder:thuốcsúng

Inertgas:khítrơ

Insulator:chấtliệucáchly

Internalcombustionengine:độngcơđốttrong

Ionosphere:tầngđiệnly

Lightsignal:tínhiệuánhsáng

Lighthouse:ngọnhảiđăng

Lightningconductor:cộtthulôi

Missile:tênlửa

Nuclearbomb:quảbơmhạtnhân

Nuclearfission:sựphânhoạchhạtnhân

Oxidationreaction:phảnứngoxyhóa

Phenomenonoflightning:hiệntượngsấmsét

Polymerization:sựpolymerhóa

Procedures:cácthủtụcviphẫuphứctạp

Receiver:máythu

Reflectingmirrorsorprisms:cácgươnghaycáclăngkínhphảnchiếu

Roomtemperature:nhiệtđộphòng

Sonardevice:thiếtbịđịnhvịbằngthủyâm

Stainlesssteel:thépkhônggỉ

Telegraphicmessages:cácthôngđiệpđiệnbáo

Thermometer:nhiệtkế

Thermonuclearreaction:phảnứngnhiệthạch

Transmitter:máyphát

Typewriter:máyđánhchữ

Whiteandyellowphosphorous:phosphovàngvàtrắng

TableofContents

MỤCLỤCNhựađượclàmbằnggì?Conngườiđãbắtđầukhaithácvàngkhinào?Cáccửakínhmàuđãtrởnênphổbiếnkhinào?Vũkhíhạtnhânlầnđầutiênđượcthảxuốngởđâu?Conngườiđãkhámpháralửakhinào?Cácquediêmđầutiênđượctạorakhinào?MãMorselàgì?Internetđãđượcsángtạorakhinào?Câycầusắtđầutiênlàcầunào?Tạisaosétđánh?Aiđãbắtđầuđónghộpthứcănvànướcuống?Menđượcdùngđểlàmgì?Ailàngườiđầutiêngiớithiệupháobông?Aiđãkhámphácấutrúcnguyêntử?ThápCNlàgì?Côngdụngcủamộtmodemlàgì?Tàulượnđượcphátminhnhưthếnào?Kínhtiềmvọngđượcđặtởđâu?Đànvioloncónguồngốctừđâu?Aiđãphátminhkínhthiênvănđầutiên?Aiđãphátminhrađènđiệnđầutiên?Aiđãphátminhratàuđiệnkhí?Thủytinhđầutiênđãđượctạoraởđâu?Khíheliđượctìmthấyởđâu?Từrobotcóxuấtxứnhưthếnào?Hộpđenlàgì?Tại sao bảng chữ cái lại bắt đầu bằngQWERTY trênmộtmáyđánhchữ?Gốmsứđượctạoranhưthếnào?Côngdụngcủagiấyquỳlàgì?Tạisaocáccộtđiệncaothếlạiđượcxâydựng?Côngdụngcủacácsợiquanglàgì?Cácphươngtiện truyềnthôngđã thayđổinhưthếnàotrongthờihiệnđại?Côngdụngcủalòcaolàgì?

Tạisaocócácbuồmtrênnhữngchiếctàu?Chứcnăngcủađộngcơxehơilàgì?Cácconsốcầnđểlàmgì?Thếnàolàcácnguyêntử?Côngdụngcủamộtkínhhiểnvilàgì?Tạisaocácnhàkhoahọcmangđồbảohộ?Tạisaocácbomạchđượcsửdụng?Tầmquantrọngcủathéplàgì?Tạisaongườitalạiđothờigian?Cácnguồnsápkhácnhaulàgì?TạisaochúngtatưởngnhớđếnEinstein?Ailàngườiđầutiêntìmhiểusấmsét?Pintạorađiệnnhưthếnào?Đènđiệnhoạtđộngnhưthếnào?Cácradiohoạtđộngnhưthếnào?Cácmáyvitínhhoạtđộngnhưthếnào?Mộtchiếcthuyềnnổinhưthếnào?Cácmáybaybaynhưthếnào?Bạnbiếtgìvềphátminhđồđạc?Thủytinhđãđượckhámphánhưthếnào?Ánhsángdichuyểnnhưthếnào?Cácgươngđượctạonhưthếnào?Máyđịnhvịbằngthủyâmhoạtđộngnhưthếnào?Phimcamerađượcchếtạonhưthếnào?Điệnthoạihoạtđộngnhưthếnào?Cácvệtinhhỗtrợsựtruyềnthôngnhưthếnào?Labànhoạtđộngnhưthếnào?Namchâmđiệnđượctạoranhưthếnào?Nănglượnghạtnhânđượctạoranhưthếnào?Trọnglựchoạtđộngnhưthếnào?Saonhựalạiquantrọngnhưvậy?Cácxecộcóthểđượcđiệncungcấpnănglượngnhưthếnào?Tạosaocácsuốinướcnónglạinóngnhưvậy?Lửađượckhámphákhinào?Súngđãbắtnguồntừkhinào?Thựcphẩmđônglạnhđãbắtđầukhinào?Việclàmgiườngđãpháttriểnnhưthếnào?Aiđáphátminhramắtkính?Dâythừngđãđượcchếtạonhưthếnào?

Đĩavideolàgì?CácyếutốnàodẫnđếnsựpháthiệntiaX?Quátrìnhhìnhthànhthanxảyranhưthếnào?Bếplòdầuhỏahoạtđộngnhưthếnào?Thếnàolàđònbẩy?