§§~~~ ~~N!f"n CWVls.,PIlélrrioln

NIESA C

Chu biênNolwen Henaff, Trân Th! Kim Thu~n

Tac giàMarie-France Lange , Jean-Yves Martin.

Dinh Th! Bfch Loan , Nguyen Th! van

Nghiên cauChat LUQng Giao duc

Tinh Khanh Hoa

•

V~n NghiênCliuViSv Phé.IToon

NIESAC Vi~n Xâ H9Î HQciEIVI~n Klnh téTPHCM

Chu biênNolwen Henaff, Tran Th! Kim Thuàn

Tac giàMarie-France Lange, Jean-Yves Martin,

Dinh Th! Bfch Loan, Nguyèn Th! Van

Nghiên cUUChat L....Qng Giao d~c

Tinh Khdnh Hoa

19\ Nhà Xuat Bàn Thé Gidi~ Hà Nc}i- 2007

~Aide&tAction~Asie du Sud-Est

•

Mue Luc!. "...................., .

Lài tua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Lài cam on o............................................. 7

Câc tàc gia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

PHÂN Ma eÂu 9

Ma d'u 11SI! xuât hièn cùa chat ll1<;lng nhu là rnôt diéu ki~n cân thiétcha phàt triÊ~n giéa dl:lc o. 11

Boi cành llch sû o......................................... 13

Cham dUtgiéa duc mièn phi và tiép càn giâa duc o. 15

Xii hÇii hoa giâo duc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 18

SI! xuât hiên van dé chat 111Çlng giâo dl:lc tal Viêt Nam o........... 20

Nhgng nguy~.n nhân bên trong cùa vi~c diflt lal van déchat ll1<;lng glao duc o...................................... 21

Nhùng yéu to bên ngoài cùa sI! xuât hiên quan nlërn chat 111Çlng o' o. 23

DI! ân nghiên CÛlJ vé chat 111Çlng giâo duc o. 24

Ll!a chon phl1C1ng phâp nghiên cùu o........................... 27

Vi~c thu th~p cac thông tin sân co o. 30

Câc doi tl1<;lng phong van o. 30

Bo eue cùa cuon sâch o.................................... 33

e~c diêm chung cûa tinh Khanh Hoà 35

TÔng quan vé kinh té- xii hÇii tinh Khânh Hoà o •••••••••••••••• o. 36

Khâi quât tinh hinh giâa duc- dào tao tinh Khânh Hoà 36

vé quy mô phàt triên o..................................... 37

MÇit 50 thành tlfU o........................................ 38

MÇit 50yéu kém, han ché o. 39

PHÂN HAl: NQ' DUNG NGHIÊN cou 41

Nghiên CÛll chat h/(;fng giâo d\lc cûa xi Vélin Long, huy,n Vélin Ninh 43

Thông tin chung vé dia bàn nghiên CÛll 44

Eliflc diêm kinh té - xii hôi cùa huyên Van Ninh và xii Van Long o' 44

Tlnh hinh giâo duc cûa huy~n Van Ninh o...................... 45

Ké'tqua nghiên CÛll vé chat hJ~ng giâo d\lc télli xi Vélin Long .... 53

Giéli thiêu vé diéu kièn và câc tnJàng dl1ÇlC nghiên cùu léiJi xii Van Long 53

Cac trl1àng dl1<;lC nghiên cùu o............................... 54

Dành giâ vé cac diéu ki~n thire hi~n chat 111Çlng giâo duc o. 62

Co sô v~t chat o. 62

Eliéu ki~n dén trl1àng o. 68

Eliéu ki~n day và hoc o................................... 72

Van dé tre am lao dÇing som 75

Tre bo hoc và thal d(> cûa cha me o......................... 77

3

Ket luân và kien ngh! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. 79

Cac bang biêu 81

Nghiên cüu chat IU'Qng giâo d c cùa xii Suoi Tân,huy,n Diên Khânh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 83

Thông tin chung vê dia bàn nghiên cùu 84

8~c di~m kinh té - xâ hôi 84

Tinh hinh giao duc cùa xà Suai Tân 88

Ket quà nghiên cüu vê chat IU'Qng giâo d c t~i xii Suoi Tân 91

Cac tnJèlng dllÇlC nghiên cÛ"U 91

8anh gia vé cac diéu kiên thire hièn chat 11IÇlng giao duc . . . . . . 96

Cd sc! vàt chat, do dùng day hoc 96

Diêu kièn di hoc 100

Diêu kièn giang day và hoc tàp 104

Van dé duy tri si 50, bô hoc và cac lélp ph6 câp . . . . . . . . . . . . . . .. 115

Cha me và nhà tnJèlng 120

Ket luân và klên nghj 126

Cac bang biêu 132

Nghiên ClÎlJ chat IU'Qng giâo d c cûa Thành pho Nha Trang 137

Thông tin chung vê dia bàn nghiên cüu 138

Tinh hinh kinh té- xâ hôl cùa thành phô Nha Trang 138

Tinh hinh giao duc cùa thành phô Nha Trang 139

Ket quà nghiên cüu vê chat IU'Qng giâo d c cùa thành phoNha Trang 147

Cac trllèlng dllÇlc nghiên cÛ"U 148

Dành gia cac diéu kièn thire hit%n chat 11IÇlng giao duc 155

Cd sa vàt chat 155

8iéu kièn di hoc 160

Si 50 hoc sinh 162

Giào viên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

Chuân b! chuyên môn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

NÇli dung và pruronq phàp day hoc 169

8anh gia hoc sinh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

Cha me và nhà trllèlng 172

Quan nièrn vé chat 11IÇlng qiào duc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174

Ket Iuân và khuyen ngh! 177

Cac bang biêu 182

PHAN BA: KÉT LuAN 185Tài liêu tham khào 193

Cac cuôc phong van, thào luàn tal xâ Van Long 199

4

Nghiên cÛ"U vé chat 11IÇlng giao duc tinh Khành Hoà

'.

LàITl/A.

D,! an nghiên cùu vé chat Iltçmg qiào duc xuât phàt tù' nhàn thïrc rang,

aDông Nam Châu A, không co hoac co rat ft cac dû kiên dé co thé

phân tich vé chat IltÇ1ng giao duc, Trong linh v'!c này, chi co nhO'ng chi. sô vé sô IltÇ1ng dltÇ1c dé càp dén, trong khi, lânh dao cùa ngành giao

duc Viêt Nam, Campuchia và Lào déu nhln nhân rang cac sô üèu thong

kê dua ra chi phan ành rnôt càch phién diên thire té giao duc cOng nhu

chat IltÇ1ng cùa giao duc. Cac thong kê này cOng không cho phép décàp dén cac yéu tô khàc nhau - kinh té, xâ hôl, van hoa, vv ... dang ànhhltang dén nhu cau giao duc cùa cac gia dinh và con em ho,

Vôi mong muon mang lal rnôt càch nhln tfch circ hon vé van dé này,

Aide et Action (AeA) da dé ngh! vôl rnôt doi tac khoa hoc, Viên Nghiên

cùu vé su phàt trién (IRD - Cônq hoà Phàp) cùng hop tac nghiên cûuvé ành hltang cùa cac yéu tô khàc doi vôi giao duc và quan nlêrn cùa

cac doi tltÇ1ng khac nhau vé chat IltÇ1ng giao duc, Van dé adây khôngphài là trlnh bày cac dO' kiên vé sô IltÇ1ng, mà là thu thàp cac dû liêusan co - và không blnh luân vé tfnh chat cùa cac dO' liêu do - dong thèi

bo sung cac thông tin dlnh tfnh thu thàp dltÇ1c qua cac cUÇ>C phônq van

nhO'ng ngltèli co liên quan truc tiép - cac lânh dao ngành giao duc, hlëu

trltang, giao viên, hoc sinh, cha me cac em và cac dai diên cùa cônqdong. Cac nhà nghiên cùu cùa nhiéu Vlên nghiên cùu khàc nhau aViêt

Nam da dltÇ1c rnôi tham gia trong ba nh6m nghiên cùu Phàp - Vièt hanhop, nhàrn dam bào tfnh da d~ng vé chuyên môn.

Giai doan thïr nhât cùa d,! an da bat dâu t~i tlnh Khành Hoa vai su cônq

tac cùa IRD, Vièn Chién uree và Chironq trlnh qiào duc (NIESAC),Viên Kinh té Thành phô Ho Chf Minh (1ER) và ViÉfln Xà hôl h9C (lOS)

cùng va; Van phàng d,! an cùa Aide et Action, và Sa Oiào duc và Dào

tao. Cac thành viên da thào iuân vé cach thïrc phang van cOng nhu lua

chon cac dia diém nghiên cùu. Phltdng phàp nghiên cüu và cac câuhôi phônq van da dltÇ1c thù nqhiêm tai xâ Diên Sdn, huyèn Diên Khànhvào thang 10 nam 2006, con viÉflc nghiên cû'u chfnh thuc dltÇ1c tién hành

vào thang 3 nam 2007 t~i thành pho Nha Trang và 2 hUYÉfln nông

nghiÉflp khac cua T1nh. ViÉflc nghiên cû'u cOng da tién hành a3 qu~n cua

5

Thành phô Hô Chf Minh vào thang 10 nam 2007 và 0 3 tlnh dông bang

sông Mê Kông (An Giang, Cà Mau và Soc Trang) vào thang 3 nam

2008.

LÇ1i ïch cùa nghiên cùu này, thông qua su cÇ>ng tac dôc dao gilta rnôt

tÔ chïrc phi chfnh phu vé phàt triên (AeA), Vlên nghiên cÛ'U khoa hoc

(IRD) và chfnh quyén d!a phl/dng da dl/Ç1c cac nhà nghiên cÛ'U cùaNIESAC - Cd quan diéu phôl dê xây dvng Chién 1l/Ç1C Giào duc giaidoan 2008-2020 - chÛ'ng minh rnôt càch ra ràng, nhân d!p HÇ>i thào bac

cao két quà nghiên cÛ'U, tÔchïrc tai Nha Trang vào thang 10 nam 2007.Trên cd SO cùa su thCta nhàn do, AeA da quyét d!nh nâng dl! an này lêntârn voc khu vue, Vôl vièn cành này, nhiéu cuôc nghiên cÛ'U se dl/Ç1C tÔ

chïrc t~i Campuchia và co thê thire hiên 0 Lào trong tl/dng lai.

Nolwen Henaff

Nhà nghiên cÛ'U kinh té

IRD

6

Nghiên cÛ'U vé chat lugng giao duc tlnh Khành Hoà

Martin Pericard

Phu tràch phoi hop Vùng DôngNam A

Aide et Action

... ?

LOI CAM ON

Nhân dip ra mat cuon sàch này, chûng tôi muon dU'<;1c càrn On ViênKinh té Thành phô Hô Chf Minh dâ dltng ra xin giay phép nghiên couvà hièn dang nhàn cô Nolwen Henaff làm cçmg tac viên tal Viên. Chùnqtôi cüng chân thành càrn On NIESAC, IRD, lOS, vi dâ cung cap cha dl!an nhÜ'l'lg nhà nghiên cùu day khà nang và kinh nqhiêm, toi së Giaoduc và Dào tao tlnh Khành Hoà, d~c blèt Bà Lê Th! Hoa, ph6 giam doc,Ông Lê van Hoa, phu tràch Phènq Giào duc Trung h9C, toi van phongdl! an cùa AeA tal Nha Trang, vôl ngU'di phu tràch tân tuy là ÔngNguyèn van Phu, dâ nhièt tinh ho tro và tham gia rnôt càch tfch eue,

Chùnq tôi cüng xin càrn On Bà Trân N99c Hu~ và Ông Cao Thanh Hài,nhÜ'l'lg ngU'di phiên dlch trong cac cuôc diéu tra, dâ g6p tài nang vànhiêt tinh vào cuôc nghiên cùu, Ngoài vlêc phiên dich trên hlën trU'dng,Bà Tran N99c Huê con dich toàn bc) cac tài llêu thu thâp dU'<;1c, bangghi âm cac bu6i phang van cho cac nhà nghiên cûu ngU'di Phàp cùaIRD. Bà con dich phan Ion cac bac cao cùa nhÜ'l'lg nhà nghiên CÛll này,dé c6 thé t6ng hop vôl cac bac cao cùa cac nhà nghiên cûu Viêt Nam.Chfnh bàn t6ng hop này là cac nc)i dung dU'<;1c trinh bày trong cuon sàchmà ban dang c6 trên tay.

Cuô] cùng, chùnq tôi cüng rat biét on nhÜ'l'lg ngU'di dâ giup chùnq tôithire hiên cac nghiên CÛll tal co sô, trong vlêc tô chïrc cac cuôc phônqvan và trà lôl cac câu hai rnôt càch th~t kiên nhàn, diéu d6 cüng chltngta su quan tâm cùa ho dei vôi van dé giao duc, cOng nhu nhÜ'l'lg giadinh dâ cha chûnq tôi an, à tal Suoi Tân và Van Long.

Chùnq tôi xin chàn thành càm ta tat cà mol ngU'di.

Nh6m nghiên cûu

7

, , ?

CAC TAC GIA

TS. Nolwen Henaff Nolwen, nhà kinh té hoc, Viên Nghiên cùu vé 51!Phât trién (IRD) - Cônq hoà Phâp - cônq tac viên cùa Vlên Kinh té

thành phô Hô Chî Minh.

TS. Trân Th! Kim Thu~n, nhà giâo duc h9C, Vi~n Chién 111Ç1c và Chuonq

trinh Giâo duc (NIESAC), Hà NÇ>i.

TS. Marie-France Lange, nhà xâ hôi hoc, Viên Nghiên cïru vé 51! Phât

trién (IRD) - Cônq hoà Phâp.

TS. Jean-Yves Martin, nhà xâ hôi h9C, Vi~n Nghiên cûu vé 51! Phât

trién (IRD) - Cônq hoà Phâp

Ths. Dinh Th! Bîch Loan, Th.S giâo duc h9C, Vi~n Chién 111Ç1C vàChimnq trinh Giâo duc (NIESAC), Hà NÇ>i

Ths. Nguyèn Thl Van, nhà xâ hôi hoc, Viên Xâ hôi hoc (IS), Hà NÇ>i.

8

Nghiên cïru vé chat IlfÇlng qiào duc tinh Khành Hoà

MODÂU

9

MODÂUNolwen Henaff

SI! xuât hi~n cùa chat h.nmg nhu là mët diéu ki~n cân thiét cho SI!phàt trlên cùa giao duc

SI! xuât hiên cùa chat 1l/Ç1ng nhir là "nhu cau", n6i theo ter ngii dl/Ç1c sùdl:mg trong "Bào cao giam sàt toàn cau vé chat 1l/Ç1ng Giao duc cho molngl/èfi nam 2005 cûa UNESCO", vàn là rnôt hlên tl/Ç1ng rnôi me.

Vào th~p niên 1960, giao duc trô thành rnôt bién 50 c6 tfnh quyét dinh51! phàt trién kinh té theo cac mô hlnh c6 tlnh Iy thuyét trong cac côngtrlnh nghiên cûu cùa Mincer (1958), Schultz (1963) và Becker (1964)vé von nhân 51!. Di1Ic trllng cùa thôi ky sau chién tranh là 51! phàt triénbén VLmg và tang trl/àng rnanh chira tùng c6 cùa viëc di hoc tal cacnuôc công nghi~p, trong khi cac quôc gia vïra dôc I~p xem giao ducnhir là rnôt phl/C1ng tiên nhàm giài ph6ng dat rurôc, Trong thèfi ky này,cüng nhu bào cao cùa Faure da nhân rnanh, "si: tang twang giao ducdài hô! tht!c hi~n cac nhi~m VI,I cap bach khién cho ngLlèfi ta chu y dâutiên dén khia cenn sô' /ut;mg Iiên quan dén công suc phai bd ra, nhùngkh6 khan phai vuot qua và nhùng mat cân bang phai diéu chlnh"(Faure et al., 1972: 64)

Tuy nhiên, vào giiia th~p niên 1960, da xuât hiën nhiing han ché cùamô hinh phàt trién giâo duc vé 50 1l/Ç1ng. Tal Phàp, Bourdieu etPasseron (1964) chl ra rnôt càch rô ràng 51! bat blnh dâng vé khà nangtiép cân giao duc dal hoc cüng nhu nhLmg thành công cùa sinh viêndéu c6 liên quan dén nguôn goc kinh té và xâ hôl cùa ho cüng nhu vaitrà cûa h~ thong nhà trl/èfng trong vlêc tai tao I~j cac bat binh dâng(1970). Theo hl/Ong này cüng c6 nhiéu nghiên cûu khàc nhân rnanhdén 51! bat binh dâng trong viêc tiép càn giao duc, do dô, rnôt vài quôcgia da dl/a ra chfnh sàch phân biêt dci xli tlch eue (discriminationpositive). Van dé chat 1l/Ç1ng giao duc cüng xuât hlên trong cac nghiên

11

Nolwen Henaff

cûu cùa cac nhà kinh té, tuy nhiên su quan tâm này da vàp phàl kh6khan khi do 111àng chat 111Ç1ng qiào duc, dàc biêt a tâm so sành toàn théqiôi.

Nam 1990, Hôi Ngh! Jomtien da dành dâu su tham gia cùa phan Ioncac quôc gia vào vièc phàt triên giao duc, Tai dây, tuy chat 111Ç1ng qlào

duc dl1Ç1C dé càp dén VI vai tro quan tronq cùa n6 trong vlëc phàt trién

qiào duc, tang ty 1$ nhàp h9C van là van dé cap bach hon, và chat111Ç1ng mai diroc xem xét d110i khïa canh hoàn thành qiào duc a bàc tiéuhoc. Tuy nhiên, su phàt trién cùa vlëc nhàp hoc lai không mang I~i két

qua mong muon vé phironq diên tang trl1ang.

SI! phàt trién Iy thuyét vé kinh té lao dônq, d~c blêt "thuyét tin hiêu" (lathéorie du signal) cha rang qiào duc không co ành hirônq Ion dén sïrcsan xuàt - ca ban, né không c6 ành hl1ang gl - nhunq lai quan tronq VIné cô thé chi cha cac ông chu thây rnôt hay nhiéu dàc tnmq không

nhân thày diroc rnôt càch tnrc tiép trên th! trl1àng lao â(>ng bai thiéu

thông tin, chânq han nhutharn vonq cùa ca nhân hoac nhCtng khà nangriêng blèt cùa moi nqirôi. Theo xu h110ng do, rnôt trong nhCtng gia

thuyét diroc dua ra dé giai thich tac d(>ng không Ion cùa vlêc c6 nhiéu

ngl1ài di hoc dén tang tnrônq kinh té a Vùng Châu Phi ha Sahara là "cothé viêc di hoc làm gia tang trên thuc té kha nang tu duy hay suc sanxuâf'. Nhl1thé, van dé a dây là chat 111Ç1ng qiào duc (Pritchett, 1999: 2).Khi phân tfch vé "phép mau cùa Châu A", Birdsall et al. (1995) cûngnhàn rnanh rnôt càch mâu thuàn vai tro cûa môt cung qlào duc ca ban,

cô chat 111çmg cô thé kich thich tang tnrônq qua su gia tang sïrc sanxuât và su qiàrn thiéu cac bat blnh dâng.

Trong djnh hl10ng nghiên cûu cùa Romer (1986) và Lucas (1988), nénkinh té co dién mai së quan tâm dén moi nronq quan giÜ'a giao duc vàkién thïrc dong chi ra rnôt càch rô ràng târn quan tronq cùa chat 111Ç1ng

giao duc trong sI! tang tnrônq dài han (Lee & Barro, 2001). Môt nquônnhân hrc c6 qiào duc han, diroc dào tao tôt han sê c6 khà nang tiép thu

cac công nqhè tiên tién và c6 tfnh sang tao, cho dù cac diéu kièn khàcc6 ngang bang nhau di nûa, SI! xuàt hlèn cac trac nqhlèm quôc té và

vlêc câi thiên dan dan cac ca ché théng kê cûng qiùp moi ngl1ài luu y

han dên chat 111Ç1ng giao duc, tuy nhiên ngl1ài ta cünq không hài longvôi càch do 111àng chat 111Ç1ng qiào duc này.

12

Nghiên cÛ'U vé chat Il1Çlng giao duc tinh Khành Hoà

tuàn thuyét vé SI! phàt trién cùa con ngl1èli cùa Sen (1999) công nhànhiêu quà tfch eue cùa su phàt trién dâ dl1ÇlC cac mô hlnh tân co dién vàtang tnrônq nôi sinh (croissance endogène) dé càp dén, và con di xahon nua trong viêc dinh nghïa cac yéu té nqoai sinh (externalités) cùaqiào duc, Ngoài nhO'ng ành h110ng dén su tang trl1ong, qiâo duc, trongbéi cành này, cô thé xem là rnôt yéu té giài phông con ngl1èli - qua khànang cô thé tl! do hra chen và nhu rnôt yéu té phàt trién - qua ànhh110ng cùa nô trên sïrc khôe, khà nang sinh sàn, vi trf, su tham gia cùaphu nu vào th! tnrènq lac dÇ>ng, và nén dân chu.

Trong béi cành này, quan niêrn Giâo duc cho M9i ngl1èli dâ thay doi vàmue tiêu cùa Giào duc cho M9i ngl1èli diroc dinh nghïa lai tai Dakar vàonam 2000. Véfi nhàn dinh rang "6 nam giao aue tiëu hoc kém chatILlÇJng co thé dan âën vtêc hoc t~p suy yéu va, ngLlÇJC lé{1i, cung câp môtnén giao duc kém chat ILlÇJng sekhién cha càng co ft trè em tot nghi~ptiéu hoc, nhu thé là di ngLlÇJc lé{1i vol mue tiêu cùe Giao aue cha MÇJingLlèli." (Carnoy, 2004: 4), khéi hành dÇ>ng tal Dakar "khuyén khfch cacqu6c gia nên bac dam môt nén giao duc tiéu hoc co chat lL1ÇJng" (EFA,2004: 31).

SI! xuàt hièn cûa chat 111Ç1ng, nhu rnôt diéu kièn cân thiét dé phàt triénGiao duc cho M9i ngl1èli, VI thé, là két quà cùa sir tién bô vé Iy thuyétcùng vôi su hop thïrc hôa vé thire hành và vlêc phàt trién cu thé cûacac hê théng qlào duc, Nhl1 v~y, quan niêrn vé chat 111Ç1ng qlào duc taiViêt Nam phài dl1Ç1c xem xét trong rnôt boi cành lich sa vi hê théng qiàoduc Viêt Nam hièn tal cô nhO'ng d~c tnmq ké thlta tïr cac chfnh sàchqlâo duc - trong qua khu và hiên tai - cüng nhir tïr cac tac nhân qiàoduc khac nhau. Cân nhln lal I!ch sa dé co thé hiéu dl1Ç1c su phàt triéncùa hè théng qiào duc Viêt Nam trong béi cành trong và ngoài mrôc,tnrôc khi dé càp dén van dé tronq tâm cùa công trinh này, van dé chat111Ç1ng giao duc 0 Vi~t Nam ngày nay.

Boi cành I!ch suSau Hi~p Dinh Genève nam 1954, và cha dén khi théng nhat dat nl1éfcvào nam 1975, tinh Khanh Hoa, do nam 0 phfa Nam cua Vi tuyén 17,thuÇlc vé Vi~t Nam CÇ>ng Hoa. Theo Hién Phap nam 1956 cua Vi~t

Nam CÇ>ng Hoa, "Nhà nLléJc se co gang cung cap cha moi công dânmQt nén giao dl.}c can ban miên phf và Mt bUQc" (Secretariat of State

13

Nolwen Henaff

for Information: 28), ngoài ra Nhà mtéJc cOng khâng dinh 51! ho trg chocac sinh viên gioi nhLtng không c6 diéu kiên kinh té, dong thèi dam bacquyén tl! do cùa cha me trong vlèc hra chon trLtbng hoc cho con em vàquyén cùa cac ca nhân và hièp hôi trong vlèc ma trLtbng day hoc. Cac

nguyên tac này dLtÇ1C khâng dinh lal trong Hién Phàp nam 1967 (Officeof Civil Operations 1967: 2). NhLtthé, cung qlào duc a mién Nam dLtÇ1ctô chïrc theo kiéu màu Tây pruronq, bac gom cac trLtbng công I~p, bancông và tu thuc, chLtOng trinh day hoc do 8(> Giao duc dé ra.

Chién tranh dâ bat dâu trô lal vào nam 1957, gia tang cLtbng d(> vôi 51!tham chién cùa Hoa Ky, và chi phi quân 51! ngày càng dLtÇ1c coi tronqhon 50 véJi cac ngân sàch khàc, hàu qua là "su cêt giam hay ngllng tra/tlong cho công chtJc" (De Vienne 1994: 89) dâ khién cho chfnh quyénc6 xu hLtéJng tuyén dunq giao viên theo hçp dong (UNESCO 1961: 34).Su tài tro cho qlào duc do Nhà rurôc (chu yéu là a cap dia phLtOng), dogia âinh, nhât là trong khu vl!c nr nhân vi dLtÇ1c phép thu hoc phl, vànquôn vlên trç qu6c té dam nhiêrn. Vào nam 1957-58,74% ngân sachgiao duc do ngân sàch tlnh chju trach nhlêrn, và 51! khàc blët gilia cact1nh là rat iôn.'

Sau khi th6ng nhât dat rurôc, nhling co gang ap dunq nén kinh té kéhoach h6a tâp trung a mién Nam dâ giflp phài nhiéu 51! phan (mg, ngayca trong hàng ngü nhling ngLtbi dâ tranh dau vi 51! thong nhât dat rurôcvà dLtÇ1c công nhân vé mat chfnh tri. Ngoài ra, hê th6ng giao duc cùahai mién con nhiéu khàc blët, do dô, lïnh vue giao duc cOng cân phàlxây dvng lat, phàt trién rnôt càch hài hoa trên toàn lânh thô, (Martin J.­Y, 2000). Trong giai doan này h~ th6ng giao duc phàt trién môt càchrnanh rnë dù phài thay thé gân nhLt toàn b(> cac qiào viên è1 mién Nam',và tlnh tr~ng kinh té ngày cànq toi tê hon. Ngoài nhling kh6 khan kinhté và xâ h(>i, cac chi phl cho viêc tai kién thiét và vlêc bi cô lâp trêntrLtbng quôc té do can thlêp vào Campuchia nam 1979 dâ ành hLtèJngni;lng né dén nén tài chfnh cùa Viêt Nam. Tuy nhiên, trong thâp niên

1976-1986, d(>i ngü giao viên và hoc sinh dâ gia tang hon 3% và 1,6%trung binh moi nam. (Tông cl:lc Th6ng kê, 1985 & 1993).

1.Dai vài m(lt h(,lc sinh tiéu h(,lc, Tinh Binh Dinh chi tra không dén VN$ 200, trong khi doSài Gan chi tra1200 (Republic ofVietnam, Ministry oféducation, s.d: 24).

2. Nhiéu giao viên, tri thûc vànguoi cotay nghé cao daroi bà Vi~t Nam ditan ranuàc ngoài trong nhiingnam sau ngày thang nhat dat nuàc. Ngoài ra, vi mûc luong qua thap cûng da khién cha rat nhiéu cacgiao viên mién Nam roi bàngành giao d~c.

14

Nghiên Cltu vé chat ILtc;lng giao dl,lc tlnh Khanh Hoà

Do larn phàt, tién Il/Ong trong linh vvc qiào duc dl/àng nhu dl/Ç1c nângcao nhllng ngl/Ç1c lal, àp IVc cùa ganh n~mg tién Il/Ong I~i làm giam lolWc quôc gia. GÎlîa 1976 và 1984, tién Il/ong phàp d!nh cùa công chïrctrong ngành giao duc và dào tao da tang 16,6% trung binh moi nërn'(T6ng eue Thong kê 1985 : 353), nhllng dông thôi àp IVc tién Il/Ongchung qiàm tlt 16% lÇ1i Wc quôc gia vào nam 1975 xuônq con 5% vào

nam 1984 (T6ng eue Thong kê 1985:22, 40, 352).

Vào gil/a thàp niên 1980, nén kinh té Vlêt Nam phàl dl/ong dâu vôlCU9C khùng hoànq kinh té và tài chfnh n~mg né. Nham mue dlch tangtrl/ong trô lal và thoàt khôi tinh tr~ng b] cô lâp trên thé gioi, tal D~i h9iDang C9n9 san Viêt Nam lan thïr VI, vào nam 1986, rnôt loat càl càchda dl/Ç1c dl/a ra trong khuôn kh6 Chfnh sàch D6i mai. Nham han chélarn phàt, Chfnh phù da giam thiéu cac chi tiêu cùa Nhà rurôc và dl/ara rnôt loat càl càch dé huy d9n9 nguôn IVc mai cho giao duc và y té.

Khu vVc kinh té Nhà nuôc dl/Ç1c càl tao I~i dé tang hiêu qua, do d6 gil/anhllng nam 1989 và 1994, c6 khoànq rnët trlèu lac d9n9 da b] qiàmbiên ché, cac hop tac xâ nông nqhiêp da b! giai tan. Cùng vôl vlêc thirehièn nhllng chfnh sàch càl càch và rut quân khôl Campuchia, qiûp huybô cam vàn cùa My doi vôi Viêt Nam vào nam 1994, larn phàt dl/Ç1C kimché. Vlêt Nam thoàt khôi su cô làp, bât dau xuât khâu g~o, và kinh tétang trl/ong trô lal tlt gil/a thàp niên 1990.

Vào luc khôl Xl/ong Chfnh sàch D6i mai, hê thong qiào eue cüng dl/Ç1Ccau truc lai nhàrn dàp (mg nhllng yêu cau vé kinh té và xâ hôi cûa dat

nuôc. Van dé co ban là cân thiét nâng cao trinh d9 khoa hoc và côngngh~ cùa dat rurôc dé phù hop vôi tiêu chuan quôc té nhàrn gia tangsu hop tac ky thuàt vôl quôc té và dào tao công nhân, nhân viên kythuàt, càn b9 quàn Iy c6 tay nghé cao.

Châm dut gtao duc miên phi và vi~c tlëp càn gtao duc

Chînh sàch D6i mai là rnôt tàp hop nhllng càl càch nhàrn mue dfch thay

d6i vé cau truc cho phù hÇ1p voi thVc tièn mai. VOi chînh sach này,

3.Mûc dql\im phal vào khoàng 20% vàcuoi nhûng nâm 1970 dâgia lâng dén Irên 70% vào nhûng nâm dâu1980 và6 mûc 298,7% vào nhiing nâm cuoi. L\im phal chi dugc kiém soal bâldâu lù nâm 1989 (ngo\iiIrùnâm 1998 vi bicuqc khùng khoàng lài chinh l\ii châu A) (Voir Van Arkadie & Mallon 2003: 295-298).

15

Nolwen Henaff

Nhà nL/OC da bai bô tro cap trong khu vire xâ hôi, chàp nhàn su xuâthiên cùa nhÜ'ng d6i tac moi ngoài khu vire công làp và hop tac xâ, cüngnhu tfnh lô gich cùa th! tnrônq. Bay gid, ngLldi ta bat dâu dé cap dénmôt "Nén kinh té thi tnrônq theo dinh hLlong Xâ hôi Chu nghïa".

Quyét dlnh dua ché dô hoc phi vào nhà tnrènq diroc ky vào thang 4nam 1989 và c6 hièu luc ngay tù' niên hoc 1989-90, trong khi dô, vlêcbai bô ché d(> tàp théâa dira dén vièc ta chïrc lal toàn bô hÉfl th6ng qiàoduc rnârn non. Giüa nam 1988 và 1990, qiào duc rnârn non giam15%tong s6 hoc sinh, tiéu hoc qiàrn 0,7%, trung hoc Cd sô 19% và trunghoc pho thông 27% (Tong eue Th6ng kê 1993, 2005).

Không thé xem vlèc d6ng tién hoc phi là môt trong nhÜ'ng nguyên nhânchïnh gây nên cuôc khùnq hoànq vé giao duc và sau dô, là su hôi phuccùa qiào duc tiéu hoc ngay tù' nam hoc 1990-91 và cùa cac bàc hockhàc tù'nhÜ'ng nam tiêp theo. Cac hQC sinh trô lal tnrènq hoc, tuy khôngcon dLl<;1c di hoc mièn phi nïra, chu yéu là vi cac gia dinh ky vonq vàokhà nang con em ho c6 diroc rnôt tLldng lai t6t dep han néu dLl<;1c dihoc, và rnôt cach qian tiêp, chïnh ho cüng sê dLl<;1c hLldng nhünq loi lchnày. Vi theo truyén th6ng cùa dao Khong, con cài, nhât là con trai, phàlcham 10 cha cha me rnôt khi dén tuai già. Diém thïr hal, là vi Nhà rurôcda thành công trong chinh sàcn on dinh ddi s6ng. Và cuôl cùng, c6 thélà sI! d6ng g6p cùa gia dinh cha giao duc không thay doi nhiéu vé rnïrcdÇ'> mà chu yéu vé h1nh thïrc khi phàl trà tién hoc phi.'

Tuy nhiên, vlëc phàl d6ng tién hoc phi cüng c6 nghïa là su d6ng g6pcha qiào duc, tnrôc dây là cùa tàp thé, nay da trô thành cùa ca nhân,và su tham gia cùa moi ngLldi tùy theo khà nang da trô nên binh dânghon nhimq lal thiéu công bang. Mé)c dù da c6 qui dinh rnlên giam hocphi cha nhÜ'ng ngLldi nghèo nhàt và rnïrc hoc phi diroc tfnh toàn duatrên tlnh h1nh kinh té cùa dia phuonq th1 rnôt nùa cac tnrônq hop bô hocô tiêu hoc vào nam 1993-94 là do diéu kièn kinh té (Tong cl;Jc Th6ngkê 1996 : 347-352), và ty IÉfl bD hQc cüng da giam m(>t nlia trong th<Itpniên 1990 (UNESCO 2003). Tang trLldng kinh té da giup cha ngàycàng c6 nhiéu gia d1nh c6 thé chi tra dLl<;1c tién hQc phi, tuy nhiên c6 thé

4.SI,I dong gop này này làrat Ion trang suôt thài kychien tranh, tuy kho cothé dành giàhet tam quan tr9ngvidasôlàbang hi$n v~t.

16

Nghiên cÛ'U vé chat II1<;lng giao dl,lc tlnh Khénh Hoà

nhân thay khoànq càch ngày càng IOn giÜ'a sô dông và nhltng tntàng

hop nqoai I~, vé ca hai phLtdng diên tiép càn và duy tri trong hê th6ngqiào duc,

Diéu này không c6 nghïa là Nhà rurôc không tham gia vào h~ th6ngqiào duc, nhLtng Nhà rnrôc da chuyén hLtOng dâu tu cho hê th6ng giaoduc ph6 thông, dàc biêt cho giao duc cd SC1 chïr không tàp trung vàogiao duc sau trung hoc, Nhà rurôcgia tang chi phf cho lïnh vl!c qlào ductù' 2,2% GDP vào nam 1992 lên 3,2% vào giÜ'a nam 1994 và 2004.Ngân sàch qlào duc chiém 23,5% chi phf cùa Nhà NLtoc vào nam 2004,

và 12,6% t6ng chi phf vào nam 2003. (T6ng eue Th6ng kê 2006).

Nhltng thay d6i này diên ra rnôt phan do àp lire tù' bên ngoài. Viêt Namda tham gia vào ChLtdng trinh Glào duc cho M9i ngLtài sau Hôi Ngh!Jomtien vào nam 1990, và Ngân hàng Thé gioi bat dâu hoat d('>ng taiViêt Nam tù' nam 1993. Giûa nhltng cam két qu6c té và khuôn kh6 cùasu ho trç, Vlêt Nam da chon chfnh sàch phàt trién giao duc nhàrn phàttrién nquôn nhân hrc cho su nqhiêp công nqhlêp h6a và hiên dai h6adat rurôc, Vièc phô càp giao duc tiéu h9C da tién hành rat tôt, và LIU tiên

hiên nay dành cho phô càp giao duc trung h9C cd SC1, dl! kién hoànthành vào khoànq nam 2015.

Cac c6 gang cùa Chfnh phu da giup cho cac gia dinh giam bot chi phfgiao duc C1 bàc trung h9C cd SC1 giÜ'a nhltng nam 1993 và 1998. Tuynhiên, su d6ng g6p cùa cac gia dinh da lai gia tang dang ké tù' khi c6Chfnh sàch Cài càch vào nam 1986. Chi phf dành cho qiào duc trong

ngân sàch gia dinh không thuôc chi phf cho an u6ng da tang tù' 7,2%vào nam 1994 (T6ng eue Th6ng kê 1999, p. 129) lên dén 14% vàonam 2002 cho toàn thé ngLtài dân và 16% d6i vôl 20% nh6m ngLtàinghèo nhât (General Statistical Office 2004:116). Chi phf cho con emdi h9C là khàc nhau giÜ'a cac tlnh. Tai moi tlnh, Uy ban I\lhân dân tlnhquyét d!nh rnïrc chi phf cho vlëc di h9C C1 moi bàc h9C. Chi phf này bacgom hoc phf, tién an tnra, phf xây dlfng và phf cd SC1 vàt chât." MU'c phfnày cüng khàc nhau ngay ca trong pham vi cùa rnôt tlnh và ngày cànggiam di néu so sành giÜ'a thành phô và cac vùng sâu. Uy ban Nhân

5.Luât giâa d~c 2005 dadon gian h6a cac chi phi giâa duc, chi giulaih9C phi vachi phi dang ky thicùbatdâu tùnam h9C 2006/2007.

17

Nolwen Henaff

dân tlnh cüng quy dinh rnïrc thu cao nhàt cûa cac trLtàng ban cônq,"dân Iàp' hay tu thuc," h~ thong này xuât hièn vào nhùng nëm 1990,trong tât ca cac bàc h9C cùa h~ thong giao duc, à tiéu h9C, dù khôngphàl trà h9C phi nhu'ng h9C sinh vàn phàl trà phi xây dlfng ca sa vàtchat. Néu h9C phi là chi phi dau tiên cac gia dînh dành cha giao duc,chi phi ay lên dén 30% ngân sàch, thi chi phi dành cha vlêc h9C thêmlà chi phi thïr nhi trong chi phi giao duc vôi 20% ngân sàch gia dînh.

M~c dù chi phi c6 gia tàng doi vôl cac gia dinh, vièc di h9C vàn phàttrién vôl toc dô nhanh a bàc tiéu h9C cüng nhLt a nhùng bàc h9C caohan. Ngoài ra, phô càp giao duc tiéu h9C da giup h9C sinh kéo dài thêmthài gian di h9C a nhà trLtàng,

Xa hOi h6a giaoduc

D~i hôi Dang Cônq san Viêt Nam kh6a VIII nam 1996, da dua ra chïnhsàch "Xâ hôi h6a giao duc, y té và van hôa"." Theo rnôt tuyên bo gan

dây cùa TOng bl thLtDang: "Xa hQih6a giao duc c6 nghïa là Nhà nuàcphai nâng cao vai tro cùe minh trang su huy dQng và phân phai tàinguyên dành cha st! phat tridn giao aue. Xa hQi hoa giao duc sekhuyén khfch ngUèJi dân dong gop vé véi chat cüng nnu tién bec chagiao duc và tham gia vào cac truèJng h9Ccùa con em ho. St! tham gianày se git1p cho nguèJi dân hidu auoc ding giao aue phat xuë: tadân,do dân tnuc hi{jn và vi dân". (Vietnam News, 16 November 2004).

"Xâ hôi h6a giao duc" là su hep Iy h6a sau quyét dinh bai bô giao ducmièn phi ban hành trong tinh tranq khan cap cùa cuôc khùng hoànqnhùng nam cuôi thàp niên 1980, và trên hét, n6 khién cha nhùng hiêntLtÇ1ng ca ban thuôc Iïnh vl!c kinh té c6 thé c6 rnôt vi tri chién ILtÇ1c và ythïrc hë. D6 cüng là no Il!c cûa Nhà rurôc nhàrn hop phàp h6a chïnhsàch giao duc cùa minh. Ly thuyét Xâ hÇ>i h6a, su trô lal cùa cac phong

6.Quy ché cosô ban công - cosècông I$p hoat dçmg Iheo nguyên tâc chiu tràch nhlëm véchi phi- dâbibâi bô ké tù dâu nàm hçc 2006, cac Iruàng này Ir6Ihành Iruàng lu thuc,

7.caccosè"dân làp" thuôc quyén sô hüu cua càc 16 chuc phi chinh phu (Công doàn, hqp làcxâ, H9i Phl,lnühay H9i Thanh niên...) Irên cos6chiu Iràch nhi~m hoàn loàn véchi phi ho~1 d9ng.

8. Càc Iruàng lu Ihl,lc ho~1 d9ng voi ml,lc dich sinh Iqi, dodophài dong Ihué Irên Iqi nhu$n. Van déIhu IhuéIrên càc Iruàng lu Ihl,lc Irong khi cocàc nuoc khàc lài Irqcha giào dl,lc lu Ihl,lc làdélài Ihào IU$n I~i Vi~1

Nam và6 Quoc h9i.

9. Khung vàml,lc liêu cua "xâ h9i hoa" dâduqc xàc dinh vào nâm 1997 (Quyél Dinh 90/CP ngày 21/8) vàkhâng dinh vào nâm 1999 (Quyél Dinh 7311999/ND-CP ngày 19/8).

18

Nghiên c(ru vé chat ILtçng giao dyc tinh Khanh Hoà

trào thi dua Cçmg san cüng nhu sI! hào hûng di hoc, là nét d~c tnmqcùa thèli ky sau chién tranh, da mang lai niém tin cho ngl1èli dân vào khànang Chfnh phu c6 thê dam bào su phàt trlên cùa h~ thong giao duc,

Xâ hôi h6a cüng da biên minh cha vlêc thu hoc phf và vièc mo rÇ>ng h~

thong qiào duc dan dén sir xuât hièn cac loai hlnh dân làp, ban côngvà tl1 thuc b6 sung cha sir thiéu hut cùa cung qiào duc. Cac loai tnrènqnày phàt triên chu yéu 0 bac rnâm non, trung hoc và dao tao nghé 0cac vùng thành thi, nol c6 rnôt cau qlào duc c6 khà nang chi trà. à bàctiêu hoc, không khuyén khfch mo tnrènq tu thuc, và su phàt triên cûacac trl1èlng tu thuc cüng con yéu 0 cac bàc hoc khàc do su dè dàt cûacac cap lành dao qiào duc cüng nhu rnïrc chi phi con khà cao trong rnôtdat rurôc côn rat nghèo. Tat ca cac trl1èlng déu phài tuân thù cac quyché vé giang day, trlnh dô cùa qlào viên và vé chironq trlnh giao duc,

SI! da danq h6a cùa cung giao duc da nâng cao khà nang lua chon cùacac gia dinh cüng nhu da danq h6a cac chién 111Ç1C qlào duc cha conem, trong chùng rmrc ho c6 thê chi trà. D6i vôi nhùng ngl1èli khà gianhât, su mo mang cùa dat rurôc cha phép con em ho hoc trong nhùngtnrônq rurôc ngoài mo tai Viêt Nam ngay tü mau qiào hay di du hoc (dôikhi ngay tù trung hoc cd SO). Tù dây, chat 111Ç1ng giao duc 0 cac trl1èlngcông I~p sê dl1Ç1c do 111èlng bôi thành tfch cùa cac tnrônq, d~c biêt là

khà nang hoc sinh do d~i hoc hay thâm nhàp th! trl1èlng lao dÇ>ng. Chat111Ç1ng qiào duc này cüng khién cac gia dlnh ngày càng trô nên bankhoàn hon.

"Xâ hôi h6a qiào duc" dài hai sir huy dÇ>ng cùa ca toàn thê xâ hôl cha

giao duc, Tînh chat cu thê cùa "Xâ hÇ>i h6a giao duc" van con diroc bàncài VI cac phuonq thLtc huy dÇ>ng này van thiéu rô ràng. Dông h6a "XâhÇ>i h6a qiâo duc" vôi tu hÜ'U h6a su tài tro cha giao dl,lc, nhl1 mÇ>t vàingl1èli nghï, c6 thê là qua giai h~n, nhllng nhùng no Il!c cùa cÇ>ng dôngnham dl1a con em dén trl1èlng cüng nhl1 kéo chung tro I~i trl1èlng saukhi da ba hÇlc van là khfa cé;lnh Cd ban cùa sI! xa hÇ>i hoa này.

Tà nam 2000, moi xa trong s6 9.069 xa trên toàn lanh th6 déu c6 mÇ>tcan bÇ> phl,l trach ph6 c~p, thông thl1èlng d6 là mÇ>t giao viên dl1Ç1c bi~t

phai qua. Can bÇ> này së theo dôi tlnh tr~ng di hÇlc cùa tre em trong dÇ>tu6i t~i xa, phl1èlng vai sI! ho trÇ1 cua cac cd quan chfnh quyén co giùI~i trl1èlng nhùng hÇlc sinh c6 nguy Cd ba hÇlc, dông thèli v~n dÇ>ng cac

19

Nolwen Henaff

em da bô hoc trô lai tnrènq hoac ghi tên vào cac lôp phô C~p.10 Nhu thécô cà rnôt h~ th6ng thàt su dé kiém soàt nhàrn bào dàrn không rnôt trè

em nào bi lang quên.

S6 111Ç1ng hoc sinh tiép tuc hoc trong cac lélp pho càp không phài là ft.Vào nam 2003-2004, tal Tinh Khành Hoa, cac lélp phô càp giao ductiéu hoc cô dén 3.864 hoc sinh và phô câp qiào duc trung hoc cd sô cô6.114 hoc sinh, ty I~ là 3% và 6,4% trong tong s6 hoc sinh tiéu hoc vàtrung hoc cd sô (Sà Giào duc Dào tao Khành Hoa, 2004).

Sl,l xuât hièn van dé chat h.n;mg giao duc tal Vi~t Nam

TCl khi th6ng nhât dat mrôc, Chfnh phù Viêt Nam theo duoi rnôt chfnhsach n6i tiép véli chfnh sàch cùa chfnh phù mién Bac Viêt Nam tnrôc

dé: l1U tiên phàt trién s6111Ç1fl9, kèm theo nhùng no I,!c nhàrn nâng caotClng buôc chat 111Ç1ng; thôi gian di hoc da diroc kéo dài dan dan, vlêcbôi dl1ông qlào viên diroc to chïrc và trinh dô dào tao cùa ho cünq da

dl1Ç1c nâng cao; dau tu xây dlJng tnrènq hoc, nâng cao cd sô vàt chatnhà tnrônq và bào dàrn viêc bào dl1ông; nôl dung chironq trlnh giàng

day da thl1dng xuyên dl1Ç1c xem xét và câp nhàt, Pho càp qlào duc tiéuhoc là rnôt nhiêrn VI,I hàng dâu cùa chfnh sach phàt trién qiào duc trong

giai doan 1991-2000,11 trong giai doan 2001-2010, Chfnh phù da batdau nhân rnanh vào pho càp qlào duc trung hoc cd Sà.12

Tuy nhiên, véli su rnô mang ra thé giéli, vtëc so sanh vôi cac h$ th6ngqiào duc cûa nhùng rnrôc tiên tién nhât da làrn lung lay niém tin cùaChfnh phù và ngl1di dân vào h~ th6ng giao duc cùa minh, dù da giflt hâinhiéu thành công rat ra ràng vé mat s6 111Ç1ng. Vlêc d~t lai van dé chat111Ç1ng qlào duc do tac d(>ng nhiéu nguyên nhân bên trong và bên ngoài.

10. Cac hoc sinh cùa cac lép pho dUQC phân phôi dodùng hoc tâp vàsàch giào khoa vàdi hoc mien phi.Viêc tài trocac lop pho câp mot phan do ngân sach Tinh vàmât phan doChuong trinh tàp trung chogiào duc.

11. l.uàt vépho cap giào d~c tiéu hçc (1991) dUQc ban hành sau H(>i Nghi Jomtien.

12. Lu~t Giào d~c (1998) vàSac I~nh 8812001INf)·CP ngày 2211112001 vévi~c th~c hi~n pho c~p giào d~c

trung hçc cos6.

20Nghiên cÛ'u vé chat 111çng giâo dyc tinh Khânh Hoà

NhÜl1g nguyên nhân bên trong cùa~d~ I~i van déchât lut;JI1g giao dl,lc

Vlêc bai bô dan dan kinh té ké hoach h6a tàp trung da làm bién matmoi liên quan tl,!dç>ng gilta dào tao và viêc làm, khién cho ngLtài dân 10lang trLtéfc nhltng kh6 khan khi tlrn rnôt viêc làm tot (cüng c6 nghïa làc6 dong hronq tLtong xïmq) dù da qua dào tao. Bên canh dô, theogLtong cac rurôc khàc trong khu vue (chu yéu là Singapore và HànOuôc), Viêt Nam da xây dl,fng chién ILtÇ1c phàt trién dua vào nquôn vonnhân lire. Diéu dô già dinh là hê thong qiào duc và dao tao phài du sïrccung cap nhltng ngLtài lac d(>ng c6 tay nghé và cô tay nghé cao déguong may sàn xuât cüa Vièt Nam c6 thé phàt trién trong lïnh vl,fc c6tri gia gia tang cao và c6 nquôn von dôl dào. NhLt thé, Viêt Nam phàitheo kjp cac nuôc tiên tién nhât vé phLtcmg diên chat ILtçmg cûa nquônnhân ure, dù van biét rang dong ILtong con thâp cûa nquôn nhân hrc làlÇ1i thé chu yéu trong su canh tranh cûa Viêt Nam vôi cac rurôc lang

giéng trong khu vl,fc.

Sl,f chuyén tiép tù viêc d6ng g6p cho qiào duc bang hièn vàt qua viêcd6ng g6p bang tién cùa cac gia dinh da dira dén két quà là cac yêu caucùa ho da gia tang, d~c blèt doi vôl nhltng ngLtài d6ng g6p nhiéu nhêtvà dLtong nhiên là nhltng ngLtài khà già nhât, Và, vôi toc dô tang trLtàngrnanh më cùa Viêt Nam trong mLtài lam nam gan dày, sô ILtÇ1ng cac gia

dinh khà già da gia tang rat nhiéu, và chfnh nhltng gia âinh này danqtao ap Il,fcvôl h$ thônq qiào duc, tlrn càch làch nhltng quy djnh cûa h$

thônq bang nhiéu càch thïrc rat da d<:lng dé lua chen rnôt chat ILtÇ1ngqiào duc tot hon (không di hoc theo dung tuyén, gùi con ra rurôc ngoài,di hoc thêm ... ).

Khi chuyén qua nén kinh té th! tnrônq và hôl nhàp thé gioi, Chfnh phubat buôc phài xây dl,fng môt khung phàp Iy, diéu này khién cho ouôcHôi c6 vai tro quan tronq hon vi dô là co quan soan thào và ban hànhluàt, Ouôc h(>i da ban hành t.uàt Giào eue sau khi trao doi rat nhiéu vôiChfnh phu, và già dây cac thành viên cùa Ouôc h(>i không ngan nqalchat van Chfnh phu vé van dé này.

Ngoài ra, nhltng nam gan dày, lïnh VllC giao dl;Jc da bi phê phan khanhiéu vé sl,f thiéu minh b<:lch, thiéu hi$u quà, cüng nhLt thiéu khà nangdap (mg nhu cau cua thi trLtàng lao d(>ng. Giao dl;Jc cüng b! chi trfch vécac chLtOng trinh giao dl;Jc không phù hÇ1p, vé cac phLtOng phâp giàng

21

Nolwen Henaff

day quâ lac hàu và n6i chung vé su yéu kém cùa chat 1l1Ç1ng day h9C.

TÙ' nam 2000, Chfnh phu da no hrc dua nhùng phironq phâp day hocmai, tâp trung vào ngl1ài h9C cüng nhu tàp huân cho câc giâo viên véphironq phàp day h9C mai này (j mol bàc hoc, Tuy nhiên, chat 1l1Ç1nggiâo duc van rat cân phài dl1Ç1c nâng cao. Nam 2001, rnôt cuôc nghiêncùu vé két qua h9C tàp cùa môn Tâp d9C và môn Toàn (j lôp 5 da chûng

minh rang, tai nhiéu Mi, dl10i 40% h9C sinh c6 ky nang h9C tàp rnôtcàch dôc lâp (The World Bank, 2004). Tuy cô thê n6i là vlëc bôi dl1àng

giâo viên khà thành çông vé khfa canh tham gia cùa chfnh quyén ­trung l10ng và d!a phl10ng - cüng nhu cùa cac giâo viên, nhllng van déd~t ra là nhùng thay dôi thât su trong cac lôp h9C.

S,! phàt trlën cùa giâo duc phô thông da làm sïrc canh tranh giÜ'a cach9C sinh, trong khi dô vlèc buôc vào giâo duc dal h9C lal b] han ché docàc ky thi tuyën kién cac phu huynh bat dâu cha rang giâo duc cônglàp không dam bac thành công vé rnët h9C van và ho cân phàl c6

nhùng no hrc khâc dê con em cô nhiéu hy v9'n9 thành công hon. Ngoàira, dong ll10ng ft ai cùa giâo viên, sô 1l1Ç1ng thôi gian h9C trên lôp khôngdu so vôi tiêu chuân quôc té, nhùng han ché khi birôc vào giâo duc d~i

hoc da khién cho rnôt hê thong giâo duc khâc ton tai dong thài vôi hêthong chfnh mïrc, cô thê 99i dô là "cal b6ng" (Bray M., 2004). M(>t trongnhùng yéu tô khién cho "cài b6ng" này c6 thê hoat d(>ng là càc giâo viênchl Iàrn vièc nlta ngày,13 do dô mà dong ll10ng cüng ft ai, và giâo viênc6 thôi gian ranh dÊ! day vOi tu càch riêng nr.

Vào giÜ'a thàp niên 2000, hE';! thong dong thôi, "càl b6ng" này da cô quymô khà IOn. Ban bào cao vé két qua h9C tâp môn Toàn và môn ViE';!t àlôp 5 (lôp cuôl cùa tiÊ!u hoc) da nhân rnanh "van dé dé;lY thêm là môtvan dé nhey cam vé mët chinh trî' (The World Bank 2004: 80). Ban bàocao này cüng ghi nhàn rang 38% cac hoc sinh IOp 5 déu di hoc thêm,và hoc vôi chfnh cac giâo viên cùa minh trong 96% câc trl1àng hÇ1p (tr.81-82).

13. f)~c bi$t CI giâa d~c tiéu hCiC. àb$c trung hCiC, câc giâa viên d~y 20tiét (45 phut) CI THes(tuang duongvai 15già) và18tiétCI THPT (13già 30phut). Trang quâ khù vi$c sap xép tiét d~y cha giâa viên nhamm~c dlch moi ph6ng hCic càthé sùd~ng cha 2 haâc 3 cahCic, câc hCic sinh chî hCiC nùa buoi trong ngày.Buai hCic thù nhi, d6i val giâa viên dUCiC xem nhu d~y thêm.

22Nghiên cU'u vé chat 111çlng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Lgi ïch mà ca hai bên thu dl1gc không thé không dua dén su larn dunqvà da c6 rat nhiéu phàn nàn tù phla chfnh quyén cüng nhu tu gioi bàochf vé ép hrc cùa cac giao viên doi vôi cac h9C sinh nam trong târn kiém

soàt cùa ho. NhÜ'llg larn dyng này khién cha lành dao ngành giao duc

cüng phan ltng rnanh vôi vièc day thêm, h9C thêm. Tuy nhiên, ho cüngnhin nhàn rang chfnh dong 1110ng qua ft ai da khién cho cac giao viêntim thêm nquôn thu nhâp bô sung. Tinh hinh này càng n~ng né thêmdo Nhà rnrôc muon giam 51! tyt hàu cùa Vlêt Nam trong Iïnh vlfc giaoduc nên dlf kién kéo dài thêm thôl gian hoc 0 tnrônq bang càch danthay thé vlèc hoc rnôt buôl bang h9C hai buôl moi ngày. Tuy nhiên, kinhphi cùa Nhà rurôc không du tài tro dl1gc buôi hoc thïr hai này, vi thé h9Cphf buôi tbïr hai sê do cac phu huynh dam tràch, Không thé xem dô làbuôi h9C phu dao, mà là rnôt cach làm khôn ngoan dé tang rnïrc d6ngg6p.

Trong bai cành h~ thong giao duc bi chi trfch vi chira mang lai 51! thànhcông, nam 2005, bc? Luàt Olào duc rnôi da dl1gc ban hành, dong thôl

rnôt 50 quyét dinh và chfnh sach nhàrn nâng cao tlnh minh bach, hiêuqua trong ngành giao duc da dl1Ç1c công bô, trortq dô c6 rnôt 50 quyétdinh nhàrn han ché rnïrc thu tÙ' cac phu huynh. Công khai h6a trô thànhdiéu bât buôc và cac trl1è1ng h9C c6 tràch nhiêrn phài thông bào chaphu huynh biét vào dâu nam h9C chi tiét vé cac khoàn phi mà ho phàld6ng cha nhà trl1è1ng.

Nhüng yéu t6 bên ngoài cùa su xuat hlën quan niêm chat h.n;mg

Bên canh dô, CJ rurôc ngoài càt nhin vé giao duc cüng da bién chuyén.Néu thèi gian tnrôc, tal cac hôl ngh! lôn, ngl1è1i ta thl1è1ng chu y dén khfacanh 50 111Ç1ng trong su phàt trién giao duc, thi nay chat 111Ç1ng da trôthành yéu ta chlnh khi dé càp dén hlêu qua cùa giao duc, Vlêt Nam,cüng nhu da 50 cac rurôc dang phàt trién, da tham gia vào Chl10ngtrinh Giào duc cha M9i ngl1è1i trong linh vlfc giao duc và Ch110ng trinhnày dé cao viêc nâng cao chat 111Ç1ng giao duc, Thang 6 nam 2003, ViêtNam da dua ra: Ké hoach hành dc?ng quôc gia vé Giào duc cha M9ingl1è1i 2003-2015. "Ké boecti này, mô:mët là phLlong tiêr, d€ Chinh phuco th€ diéu chinh chinh sach à tém vi mô trang khuôn khô Giao dl,lccha M9i ngLlài, m(lt khac là khung dé phat trién cac ké hOéjlch Giao dl,lccha M9i ngLlài téjli cac tinh và thành pho. Ngoài ra, no cüng là khuônkhô dinh hLlong cha cac t6 chuc quoc té, cha cac st! vi~n trq hai chiéu,

23

Nolwen Henaff

st! ho tro ky thuë: và tài chfnh cua cac ta cnuc phi chfnh phu, nnëmtang toc và âém bào chfft 111çng cùe cac hoe: dçmg cua Giéo duc chaMÇJi ngl1àr (lôi gié1i thiêu cùa Ông Nguyen Minh Hiên, luc dô là Be?Tnrônq Be? Giào duc và Dào tao).

Toàn thé cac tô chïrc qu6c té, dong thèl cüng là nhÜ'ng nhà tài tro chïnhtrong lïnh vl!c qiào duc, tà dây hirônq su chu y vào nhÜ'ng van dé Iiênquan dén chat ILlqng qiào duc, chat ILl<;1ng này không thé b] "hy sinh"cha 56 ILlqng. Tuy chira nhàt tri vé dinh nghïa chat ILlqng giao duc vànhÜ'ng biên phàp cân phài tién hành dé dam bào chat ILlqng, nhLtng moi

ngLlài déu dong y rang nâng cao chat ILlqng giao duc là môt trongnhÜ'ng diéu kiên Cd ban dam bào cho hê th6ng qiào duc hoat dc?ng t6t

và bén vÜ'ng.

Tuy không nghi ngà nhÜ'ng dành gia cùa Nhà rurôc và cac gia dinh vévai tro quan tronq cùa qiào duc, nhLtng cüng không thé ch6i câl lànhÜ'ng yéu kém cùa hê th6ng giao duc da khién cha cac gia dinh phàlnghï dén nhiéu biên phàp nhàrn thay thé hay bô sung hê th6ng giaoduc hiën hành. Tuy nhiên cô rat nhiéu gia dinh không c6 khà nang làmdiéu dô, hoàc phài châp nhân hy sinh rat nhiéu dé thire hièn nhÜ'ngbiên phap này. D6i vôi ho, giai phàp duy nhât là nâng cao hê th6ng nhà

tnrônq và chat ILlqng cùa qiào duc công làp. NhLl vé%!y, ngày càng thâycân phài trurc hièn "su chuyén doi co tfnh quyét dinh ur so 111çng sangchfit Ming, viëc này doi hoi su nâng cao mot cach ra ràng cac nô!dung, phl1dng phBp giàng dfily, két quà hoc t(ip, cua h~ thong th! cà,cua tné! dO dfily và hoc và cùe h~ thong quàn Iy giao duc" theo van ban"Ké hoach hành dc?ng qu6c gia vé Giao duc cha MÇ>i ngLlài 2003-2015".

Dl! an nghiên cüu vé chat h.n;mg giao duc

"Ké hoach hành dc?ng qu6c gia vé Giào duc cha lVIÇ>i ngLlài 2003-2015"cùa Vlèt Nam da xac dinh b6n nh6m d6i tLlqng cha Giào duc cha MÇ>ingLlài, dô là, bào vE';! và giao duc rnârn non, tiéu hoc, trung hoc cd sôvà qiào duc không chïnh quy.

Ml,lc tiêu và chLldng trinh hành dc?ng cha b6n nh6m d6i tLlqng này liênquan dén viE';!c tiép cé%!n, chat ILlqng và s~r phù hqp cüng nhLl quan 1'1.Trong Iïnh vl!c mam non, dl! kién bao dam mÇ>i tre em tà 0 tuôi dén 5 tuôidéu c6 thé vào trLlàng hÇ>c, dành Ltu tiên cha tre em thuc?c cac dân tc?c ft

24Nghiên c((u vé chal luçng giao dl,lc linh Khanh Hoà

ngl/è1i và tre em nghèo, cha phép tât ca tre em dl/gc hl/àng tron môtnamh9C mâm non c6 chat Il/gng truôc khi vào tiéu h9C. Ké hoach hành dônqcüng xac d!nh à bàc hoc này cân nâng cao chat Il/gng nôi dung vàchl/Ong trinh hoc, phàt trién và dào tao giao viên, dl/a ra rnôt chtronqtrinh hoat dÇ>ng day du dé càl thlèn su tang trl/àng và phàt trién cùa treem.

abàc tiéu h9C, l/U tiên dam bào cha tât ca cac tré em, ké ca tré emthuôc dân tôc ft ngl/è1i, tre em nghèo và con gai, déu c6 thé tiép cànrnôt nén qlào duc tiéu h9C c6 chat Il/gng. Cân phàl theo dôi dé tat cacac em không chi h9C hét 5 nam tiéu hoc, mà thành công trong h9Ctàp, và nhir thé da bat dau bang rnôt chat Il/gng co ban trong tat ca cactrl/è1ng h9C. Cac tronq tâm l/U tiên à bàc trung h9C co sô cüng giongnhu à bàc tiéu hoc, nhân rnanh vé nâng cao chat Il/gng và su phù hopcûa vlêc h9C tàp,

Ké hoach hành dÇ>ng này cüng khuyén ngh!, trong thôi gian dâu, cânphân tfch tinh tranq hièn tai cûa bon nh6m doi tl/gng và xàc djnh nhÜ'llgvan dé mà hê thong giao duc phâi giai quyét trong tl/ong lai. Ké hoachdl/a ra 5 mue tiêu chién Il/gc, d6 là viêc chuyén tiép tlt sô Il/gng sangchat Il/gng, vlêc pha càp qiào duc tiéu h9C và trung h9C co sô, khànang co thé hoc tàp suôt cuôc dè1i, vân dÇ>ng su tham gia cûa cônqdong, quàn Iy rnôt càch hlèu qua và sù dl,lng tot nhât cac nquôn luc.Tai cac tlnh, Ké hoach hành dÇ>l1g quôc gia vé Giào duc cha M9i ngl/è1ise là nôl dung tham khào khi cân xac d!nh nhÜ'llg chfnh sàch và cacdoi tl/gng l/U tiên t9i dia phironq. Sl! chuan b] và viêc vàn hành cac Kéhoach Giao duc cha M9i ngl/è1i tal dia phl/Ong se trô thành co ché chuyéu cha vlëc vàn hành Ké h09Ch này à târn quôc gia.

Dl! an nghiên CÛIJ vé chat Il/gng qlào duc này ra dè1i trong boi cành nhuv~y. Nh6m nghiên CÛIJ da tham gia phân tich tinh hinh giao duc tal rnôtsô tlnh, thành phô và nhÜ'llg don vi hành chfnh phu thuôc. Qua trinhnghiên cÛIJ bat dâu bang rnôt lo~t cac cUÇ>c diéu tra dé co thé nam batdl/gc nhÜ'llg yéu to quyét d!nh dén chat Il/gng giao dl,lc, tlt giao dl,lc tuaitho dén cuoi b~c trung h9C cO sà thông qua cac chi so phan anh nhÜ'llgd~c trllng chfnh yéu cua cung giao dl,lc mà van Il/U y dén nét d~c thùriêng cua tCtng dia phl/Ong. Nghiên CÛIJ cüng xem xét thai dÇ> cua cacdoi tac tham gia nham xac d!nh nhu cau và cach ûng xl! cua nhÜ'llg tacnhân này t~i dia phl/Ong, bên cung cüng nhl/ bên cau.

25

Nolwen Henaff

vé rnàt Iy thuyét, tuy tâm quan tronq cùa chat ll1çlng cüng nhir soll1Çlngtrong qua trinh tang trl1ang và phàt trién qiào duc chua dat diroc rnôt51! thôa thuàn giÜ'a cac nhà nghiên CÛ'U, nhunq vé mat tuyêt doi ho déunhât tri vé târn quan tronq cùa chat Il1Çlng, vi nhÜ'ng Iy do vé hlèu qua

cüng nhu vé tinh công bàng.

Trên thire té, van dé chat Il1Çlng qiào duc ngày càng quan tronq doi vdichfnh phu cùa cac rurôc dang phàt trién, cac t6 chïrc quôc té, cac nhàtài tro hai chiéu, cac t6 chïrc phi chfnh phu, d~c biêt trong khuôn kh6"Chl1dng trinh Ciào duc cho MQi nqirôi" cùa UNESCO. Chat ll1çlng qiàoduc cüng là chu dé quan târn cùa cac phu huynh vi ho ngày càng phàldOllg gap nhiéu hon trong vièc tài tro cho qlào duc cùa con em. Vi thé,vlêc nâng cao chat Il1Çlng dl1ÇlC xem nhir là môt phironq tlên nhàrn cùnqco 51! tham gia cùa cac gia dinh và qua do vân dçng cha vlêc phàt triénqlào duc.

à Vlêt Nam, ph6 câp qiào duc tiéu hoc dl1èlng nhir da hoàn thành cdban và dang tiép tuc ph6 càp qiào duc trung hQC cd sa. Ngoài nhûnqchi sa vé soll1Çlng liên quan dén viêc phàt trién hê thong qiào duc, vanton tai nhiéu van dé Iiên quan dén chat Il1Çlng cûa hê thong giao duchiên hành. Dày là van dé mà Chfnh phu cüng nhu Ouôc Hôi Viêt Namdang rat quan târn vôi mong muon càl thiên chat Il1Çlng qiào duc, Tuynhiên cac dû liêu hiên co chua du dé dành gia cac thïr tl! l1U tiên véphironq diên dia Iy, xàc dinh mue tiêu tal cac tlnh và dành gia tac dçngcûa vlëc thi hành cac chfnh sàch trong linh vl!c này. Vlëc ma rçng rabên ngoài cûa hè thong giao duc cüng d~t ra van dé dành gia cùa Nhàrurôc doi vôi chat Il1Çlng cûa hê thong giao duc tl1 thuc,

Sa Il1Çlng cünq nhu két qua cùa cac nghiên cÛ'U nhàrn do ll1èlng chatIl1Çlng giao duc da chûng minh ràng co nhiéu diém khàc biêt quan tronqtrong cac càch tiép càn khàc nhau vé van dé này. Nhàn thïrc vé târn

quan tronq cùa chat Il1Çlng giao duc và khô khan gii\p phâi trong viêcdo ll1èlng chat Il1Çlng, dàc blêt trong bai cành qua ft dÜ' liêu và không thétin tl1ang t1nh chfnh xac hoàn toàn cua cac dÜ' li~u da co da khién chacai nhin cua cac t6 chûc quoc té vé chat Il1Çlng giao dl,lc kha tl1dngphan nhau. Châng h~n, cai nhin vé chat Il1Çlng giao dl,lc do UNESCOdé ngh! phûc t~p mçt cach d~c bi~t 50 vdi quan ni~m cua Ngân hàngThé gidi trong khuôn kh6 Dé Xl1dng mçt 51! phat trién tang toc (FastTrack Initiative), mà Vi~t Nam dl1Çlc xem nhl1 du tl1 cach dé tham giavào nam 2004.

26

Nghiên cCtu vé chal IlJ<;lng glao dyc linh Khanh Hoà

Dl,J' an nghiên cÛ'U này nhàt trf vôi quan niêrn vé chat ILtçlng qiào duc

diroc dinh nghïa trong "Bào cao qlàrn sàt toàn cau vé chat ILtÇlng Giàoduc cha moi ngLtài nam 2005 cùa UNESCO". Theo dô, cân dành gia

tinh tranq cùa chat ILtÇlng và su tién trién cùa n6 "thông qua viêc hoc

t~p da dL1CJc nhln nh~n và co thé xac âintï" dL1CJC là két qua - hay ph ailà két qua - cua viëc di hoc, mue tiêu cùe vlêc di hoc này là pbé: trién

tL1 duy cùe hoc sinb, truyén ba nhùng gia tri và cach LIng xÎl cua môtcông dân t6t, âue ra nhùng diéu ki~n tnuën ICJi dé pné: trién vé tlnh camcüng nhu tinh sang teo. viëc danh gia này dL1CJc tbuc biën dl/a trênnhùng chis6 vé két qua hQC t~p cùe hoc sinh trang ca ba lïnh vue trênvà nhùng yéu t6 tac d(Jng âën két qua này, til ph fa cung và cau giaoduc, trang nhùng b6i cént: dia phL10ng di)c tf/mg".

Khi nghiên cÛ'U cac yéu ta c6 tfnh quyét dinh dén chat ILtÇlng giao duc,cac yéu tô llên quan, nhÜ'l1g diéu klên vàt chat cüng nhu thai dô ûng xl!

và sl,J'tLtong tac cùa tàt ca cac yéu ta này, ngLtài ta mai c6 thé hiéu diroccàch vân hành cùa n6 và sau d6 mai co khà nang tac dÇ>ng dén chat

ILtÇlng qlào duc, Dl,J' an nghiên cÛ'U cùa chùnq tôi da lua chen cac vandé, tâp trung vào nhÜ'l1g yéu ta c6 ành hLtang dén két qua hoc tàp,ngoài khà nang cùa tUng ca nhân hoc sinh, trong nhûnq bai cành dia

phLtong d~c tnmq, vé phfa bên cung và cau qlào duc,

Ll,Ia che)" phuong phép nghiên cüu

Theo Hién phàp cûa Viêt Nam, giao duc tiéu hoc c6 tfnh chat bat bUÇ>C,

chfnh sàch Phô càp giao duc tiéu hoc càng khâng dlnh sir bat bUÇ>C d6,trong khi vlëc hoc a bàc trung hoc càn tùy thuôc vào vlèc thi do haykhông ô cac ky thi tuyén (TCt nam 2006 da bô thi tuyén dâu vào trunghoc co sa). Bàc mau qlào không bat bUÇ>C và, so vôl cac bàc hoc khàc,cung và cau qiâo duc công lâp con khiêm tan vi hoc phf tLtong dai cao.Tuy nhiên, theo Soo-Hyang Choi, trLtang Khoa thiéu nhi và qiào duc hôinhâp (Phân khoa giao duc co sa UNESCO, Paris) "Giéo duc mém nonlà cénh cÎla di vào giao duc tl/ nbiën nhfit cùe tuô! thiéu nhi. Giéo duc

mért: non phai dL1CJc L1U tiên vot diéu ki~n t~p trung vào sl/ phat triéntoàn di~n (holistique) cua dtJa tre, dL1CJc tô chtJc trang m(Jt môi trL1àngtuân theo cac tiêu chuân dé,iy hQc can ban và ph ai di cùng v(Ji m(Jt ké

14. Theo lù ngCI cua N. Burnett, nguài kéIhùa cua C. Colclough khi gi6i Ihi$u bào cào 2005.

27

Nolwen Henaff

hoect: dan dan cha cac tre em it tuôi nhâ't. Néu hêli ôu cac ôiéu ki~n

trên thi giao aue mêm non là phllàng tiêt: thiét tnuc nhat ôê? tuên theoTuyên bD vé Giéo duc cha MQingllài, ban tuyên bD cha ràng viêc hoctép bat ôau to khi mai sinh ra ôàf' (2006). Thèli gian h9C tàp 0 màu giaodôl khi mang tfnh quyét dinh su phàt trién cùa trè, và theo do dén chatIl1Çlng cùa viêc h9C tàp trong tironq lai. Ngoài ra, vièc bac v$ và qiàoduc thiéu nhi là mue tiêu hàng dâu cùa Giào duc cha M9i ngl1èli. Cuôicùng, ngl1èli ta cüng thây rang, ngay tù' màu qiào, cha rne da c6 thé c6d!nh hl1élng lua chon van dé di h9C cùa con em (tuoi di h9C, hra chontnrènq, dôi khi ca vlèc di h9C thêm, trong tnrènq hop c6 cung qiào ducthi cung qiào duc này c6 da danq hay khônq, de dàng tiép càn hay

không ... ). NhÜ'l1g su lua chon này c6 thé quyét d!nh toàn bô qua trinhh9C tâp sau này cùa dLta tré.

Vi nhÜ'l1g Iy do này mà vlêc nghiên cùu sê tàp trunq vào ba bàc dâutiên cùa hê thong qiào duc - rnârn non, tiéu h9C và trung h9C Cd sô.Nhàm mue dich quan sàt nhÜ'l1g yéu tô ành hl10ng dén chat Il1Çlng giao

duc cd ban trên bon phtronq diên da dl1ÇlC UNESCO dl1a ra. Don v!diroc chon hra nghiên cùu là cap xâ vi dô là don v! hành chinh thàp nhattrong quàn Iy qlào duc, Nhir v~y, chunq ta c6 thé nghiên cûu ca ba bàch9C này trong rnôt khung cành tl1dng doi dong bô, dong thèli c6 thé luu

Ydén su Iinh hoat trong van dé chuyén tiép tù' bàc h9C này sang bàch9C khâc,

Bé xac d!nh d!a diém nghiên cïni, dâu tiên nh6m nghiên cuu chon cachuyèn d~i diên cha su da danq vé phironq diên kinh té xâ hôi cüng nhuvé tinh hinh giao duc cùa tlnh Khành Hoà. Sau dô, trong huyèn lai luachon rnôt xâ, mang nhÜ'llg d~c tnmq cho cac van dé nghiên cïni, duatrên nhÜ'l1g thônq kê da c6 và dl1Çlc thào luân ky vôi Sa Giào duc vàBào tao,

Huy~n V~n Ninh là rnôt huyên nông nqhiêp ven bién bac gom cac daovà ban dao, phan léln ngl1èli dân song bang ngl1 nqhiêp, HUY$n c6 13xâ, moi xâ déu c6 it nhat m(>t tnlèlng màu giao, m(>t trl1èlng tiéu h9C và

m(>t trl1èlng trung h9C Cd sa (tni m(>txa chl1a c6). Cüng nhl1 HUY$n V~nNinh, xa V~n Long là m(>t xa ven bién, xa trung tâm th! tCt, ngl1èli dânlàm nghé nông hay danh bat cà T~i xa này, nh6m nghiên CLtu da ch9ntrl1èlng màu giao dân I~p (càn c6 m(>t trl1èlng màu giao tl1 thl,lc khac),trl1èlng tiéu h9C công I~p V~n Long và trl1èlng trung h9C Cd sa công I~p

Tran Quoc Tuan.

28

Nghiên Cltu vé chat 111gng giao dl,lc tlnh Khanh Hoà

Huy~n Diên Khanh là rnôt huyën nông nqhiêp a dông bàng, da 50 dânchùnq song vé nghé nông, tuy cüng c6 rnôt 50 ngl1èJi dân làm san xuàtcông nqhiêp, Huyèn c6 21 xâ, trong d6 nh6m nghiên cùu chon xâ SuaiTân VI là xâ xa th! trân nhât và c6 rnôt khu công nqhièp, TCt nam 2007,

xâ Suai Tân dâ thay d6i d!a gidi và hièn nay thuôc vé Huyèn CamLâm. 15 Tai xâ, nh6m nghiên cùu cüng dâ lua chon tnrènq mau giao dânlâp (xâ cüng c6 rnôt trl1èJng mau giao tu thuc), trl1èJng tiéu hoc công I~p

Suai Tân và trl1èJng trung hoc ca sa công làp Phan Dinh Phùng.

Thành pho Nha Trang là trung tâm hành chînh quan tronq nhât cùaTlnh. NhÜ'l1g nam gan dây cac ngành kinh té san xuât và dich vu ratphàt trién, d~c biêt là du lich. Nha Trang c6 27 phl1èJng và trên 100trl1èJng hoc, VI thé, tai dây, vlêc hra chon chu yéu hl1dng dén nhÜ'l1gtnrônq dl1çJc trang b! day du nhât vé ca sa vàt chat và c6 khà nang hâpdan cac hQC sinh. Nh6m nghiên cùu dâ hra chon Trl1èJng Mam noncông I~p Hl1ang Sen, tnrônq Ph6 thông Hermann Gmeiner, rnôt trl1èJngdo t6 chïrc phi chînh phu rurôc ngoài thành lâp và do Sa Lao d(>ngThl1ang binh và Xâ h(>i cùa tlnh quàn Iy, và trl1èJng Trung hoc Ph6 thôngNguyen Van Troi, nol duy nhât a thành phô c6 chl1ang trlnh song ngltPhàp - Viêt a bàc trung hoc,

Cuôc nghiên cûu tàp trung vào cac trl1èJng hQC VI d6 là dan vi ca bantrong h~ thong qiào duc, Môt xâ c6 thé c6 nhiéu trl1èJng rnârn non, tiéuhoc, hay trung hoc ca sa thuôc công làp, dân I~p hay tl1 thuc, moi khiphài ilIa chon, thl1èJng thl nh6m nghiên cùu së chon trl1èJng công I~p dénghiên cïni, VI cung qiâo duc công lâp là de tiép càn nhàt doi vôl da 50

ngl1èJi dân.

15. Huyên Cam Lâm, thânh I~p nàrn 2007, bac gôm rnôt s6xâ truoc d6 thuôc cac huy~n Diên Khành vàCam Ranh.

29

Nolwen Henaff

Vi~c thu thâp cac thông tin san co

aVi(lt Nam, ngành giao duc da to chïrc thu thàp cac thông tin dlnh kyvé tinh hlnh giao duc cùa cac t1nh/ thành phô, huyèn, xâ, phirônq theonhûnq cap d9 khàc nhau, nhûnq 50 liêu thong kê này chu yéu là vécung qiào duc.

Sa Giào duc và Dào tao thtrc hiên cac bào cao thong kê vé tinh hlnhqiào duc cùa tlnh theo tùng bàc hoc cha 89 Giào duc và Dào tao vàodâu, girta và cuôi nam h9C theo biéu mau cùa 89 Giào duc quy dinh.Tturc té, tal tlnh Khành Hàa, Sa Giao duc và Dào tao c6 hai loal phiéuthong kê qiào duc, Phiéu thïr nhât dira theo mau cùa 89 nhàrn thu thàpcac thông tin chung cha ca tinh, và phiéu thïr hai do Sa Giào duc - Dàotao thiét ké nhàrn thu thàp nhûnq 50 lièu riêng cùa moi trl10ng và moihuyên cha tlnh minh.

Tai Phàng qiào duc, dé thire hièn cac bao cao hàng nam cha Sa Giàoduc và Dào tao, càn bô tong hop sê tàp hop thông tin tlt cac trl10ng détrinh lên cap cao hon.

Tai cac tnrônq, hièu tnrônq và cac hiêu ph6 c6 tràch nhiêrn thu thàpcac sô llêu qiào duc, ngoài ra nhân viên ké toàn, qlào viên chu nhiêrnvà can bô phu tràch phô càp qiào duc cüng tham gia thu thàp cac 50liêu Iiên quan dé glti lên Phàng Giéo duc,

Nhl1 v~y, da c6 rnôt h(l thong thu thàp sô lièu thônq kê khà hoàn chlnh,Tuy nhiên d6 mai chu yéu là thông tin vé 50 111Ç1ng. Nghiên cÛ'U này c6khai thàc nhÜ'l1g 50 lièu thong kê hlën c6, dong thôi thu thàp thông tintheo phl1dng phàp nghiên cÛ'U d!nh tînh dé bo sung cac thông tin véchat 111Ç1ng.

NhÜ11g doi tUT;Jng phong v~n

Nhàrn thu thàp thông tin vé bôl cành xâ h9i dé xàc djnh tlnh hlnh qiàoduc tal cac xâ dl1Ç1c hra chon nghiên cÛ'U 50 vôi cac huyên và tinh khàc,nh6m nghiên cÛ'U da tién hành nhiéu cuôc ph6ng van càn bô cacphàng chuyên môn cùa Sa Giao duc và Dào tao Khành Hàa cüng nhirvôi cac can b9 phu tràch qiào duc tai cac huyên và xâ.

30Nghiên cïru vé chat luçlng giao duc tinh Khành Hoà

Tai huyên Diên Khành và Van Ninh, nhôrn nghiên cûu da phong vancac can phu tràch Phàng Glào duc huyén nhàrn thu thàp thông tin vénhùng dàc tn..tng giao duc cùa xâ 50 vôi cac xâ khàc trong huyên, và

50 vôl cac huyên trong t1nh. NhLtng tal Nha Trang, VI cac tnrônq dLtÇ1C

hra chon không cùng 0 trong rnôt phLtèfng nên cac thông tin liên quandén tinh hlnh giao duc dLtÇ1c thu thàp qua sô Giào duc và Dào tao cüngnhu Phàng Giào duc Nha Trang.

Hi~u trut1ng cac trLfèmg. Do vai trà dàc biêt cùa minh, cac hièu trLtonglà nhùng nhân vât chu chat trong vièc quàn Iy tnrônq. HÇl co thé cungcap nhùng thông tin quan tronq vé diéu kiên hoc tâp tal tnrônq, vé moiquan hê cùa trLtàng vôi môi trLtàng xung quanh, dông thôi, ho cüng làrnôt yéu ta tac dÇlng rnanh rnë dén chat ILtÇ1ng qlào duc,

Moi hiêu trLtong déu dLtÇ1c phong van trong khuôn khô rnôt cuôc nôichuyên phan nào co tînh d,nh hLtOng, qua do co thé thu thàp thông tinvé diêu kièn vàt chat, phuonq thïrc vàn hành cùa nhà tnrônq, cüng nhLt

co gang tlrn hiéu bang càch nào cac trLtàng co thé diéu chlnh cung giaoduc, Boi VI cac tnrônq da phài tl,f tlrn cach làrn cùa minh phù hop vôi

phLtC1ng diên chat ILtÇ1ng qiào duc dira trên cac tac dÇlng hay àp Il,fC rnàcac trLtàng phài qành chiu, cüng nhLt trên nguôn tài chfnh và nhân Il,fC

co thé co dLtÇ1c.

Giao viên. Cac qiào viên là rnôt thành phan chfnh yéu cùa hê thong

qiào duc và rnoi công trlnh viét vé qiào duc déu khâng dinh vai tro cùaho doi voi chat ILtÇ1ng giao duc, Do do, diéu klên sinh song và làm vlêc,viêc tiép càn thông tin cüng nhLt qua trinh dao tao co tac dÇlng IOn déngiàng day cùa ho, Oiào viên cüng c6 quan niêrn riêng vé chat ILtÇ1nggiao duc, qua dô ho dien dat và thire hành nhùng chi th, cùa cac caplành dao vé pruronq phap day hoc, nÇli dung day hoc cüng nhLt viêcdành gia hoc sinh.

Nhùng thông tin do Ban giam hiêu nhà tnrônq cung cap vé trlnh dÇlchuyên môn, si sa, hoàc viêc tuyén dunq dLtÇ1c bô sung bang cac thôngtin co dLtÇ1c tù nhùng cuôc phong van nhom (tlt 8 dén 10 giao viên t~i

moi trLtàng). Nhùng ngLtài tham gia phong van nhom dLtÇ1c chÇln trongsa cac giao viên, co chu y dén 51! da d~ng vé gioi tînh, trlnh dÇl dào t~o,

thâm niên giàng d~y, cac môn d~y, giao viên dia phLtC1ng hay t1nhngoài. Dai voi cac trLtàng mam non hay tiéu hÇlC, phan IOn giao viên

31

Nolwen Henaff

tham gia là nCt VI ho chiém ty I~ rât Ion trong nhà tnJàng.

Hçc sinh. Hoc sinh là tre.>ng tâm cùa qua trinh day hoc vi cac em là daitl1Çlng cùa vlëc hoc tàp và, tùy theo d~c fnmq ca nhân và gia dinh, hocsinh cüng chfnh là tac nhân cùa vlèc hoc tâp. Cüng nhu "Bào cao qiàrnsàt toàn cau vé chat 111Çlng Giâo duc cha mol ngl1ài nam 2005 cùaUNESCO", da nhàn rnanh, néu nhCtng dàc tnmq ca nhân cùa hoc sinh,

nhu cac ky nang, su kiên tri hay su thfch Ltng, cüng nhu nhCtng kh6khan chunq g~p phàl déu tac dçmg dén chat 111Çlng cùa vlèc hoc tàp, thlnhCtng dàc tnmq này phài diroc chu y trong bai cành chung.

Nhàrn c6 thé hiéu târn quan tronq này, nh6m nghiên cùu da tién hànhba cuôc thào luân nh6m vôi cac hoc sinh lôp 4, lôp 8 và hoc sinh cac

lôp phô C~P. Dai vôi hoc sinh mau qlào, phironq phàp dl1Çlc lua chon làquan sàt tre trong sinh hoat. Cac nh6m hoc sinh dl1Çlc lua chen rnôtcach da danq vé phl1dng diên két qua hoc tàp và cân bang vé gioi tfnh.

Ban d{!i di~n cha me nçc sinh. Luàt qlào duc 2005 không dé càpnhiéu dén cac ban dai diên cha me hoc sinh, chi qui dinh trong Diéu96 rang: "Ban oéjJi diên cha me hoc sinh OLlÇ1C ta cnuc trang m8i namhoc ci bëc mém non và giao duc pha thông, do cha me ho~c qiém hé)noe sinh tùng lop, tùng trLlàng cù ra odphai hÇ1p vo! nhà truonq thuchi~n cac noe: oé)ng giao duc. Không ta chue ban oéjJi diên cha me hocsinh liên trLlàng và ci cac cap hành chinh".

Trên thire té, cac ban dal diên này giCt vai tro trung gian giCta cha mehoc sinh và nhà tnrônq, ho tro rnôt sa hoat dç,ng cùa nhà tnrènq, quàn1'1 sa tién thu diroc cùa cac cha me, tham gia vào vtèc huy dç,ng phôcàp qtào duc à tiéu hoc và trung hoc cd sô. Theo xu h110ng này, hocüng tham gia vào viêc diéu hành nhà tnrônq. Vi dây là rnôt trong cacyéu ta dam bac chat 111Çlng qlào duc nên tat ca cac tnrônq ban d~i di~n

cha me hoc sinh cùa cac tnrènq nghiên cùu déu dl1Çlc ph6ng van trongqua trinh diéu tra.

Cha me nçc sinh. Cac cha me hoc sinh giCt rnôt vai tro quyét dinhtrong viëc hoc tâp cùa con em minh VI chfnh ho xàc dinh nhCtng diéukiên hoc tàp cùa cac em trong và ngoài pham vi nhà tnrônq,

Cai nhln cua cac gia dlnh vé chat 111Çlng giao dl;Jc mà con em he.> dl1Çlchl1àng quyét dinh sl,l Il,la che.>n cua he.> và ngl1Çlc I~i chat 111Çlng này cüng

32Nghiên CLtu vé chat 1l1c;lng giéo dl,lc tinh Khénh Hoà

dl1c,1c do 111àng dira trên rrurc dô chô mong cùa cac gia dlnh, Tuy nhiên,không phài tât ca cac gia dinh déu c6 khà nang nhu nhau trong vlêcIlia chen, VI thé, dôi khi ho tlrn càch làch cac quy d!nh. Chûng ta se cogang tlrn hiéu nhÜ'llg càch thïrc này, xem nhÜ'llg gia dînh nào àp dunqn6, nhÜ'llg kh6 khan mà ho qành chiu khi àp dl:lI1g cac càch thïrc dôcüng nhu co gang phân tfch cac quan niërn cùa ho vé chat 111c,1ng qlàoduc/dào tao, von là nén tang cùa nhÜ'llg Ilia chen này.

Nh6m nghiên cùu da ph6ng van cha me hoc sinh theo trlnh dÇ> di hoccùa con em ho, theo nh6m di hoc dûng tuyén hay tràl tuyén, cüng nhuph6ng van cha me cùa cac em trong dÇ> tuai di hoc nhimq chua déntrl1àng (mau qlào) hoac da bô hoc (tiéu hoc và trung hoc co sô). Cacthành viên tham gia ph6ng van déu dl1c,1c cac càn bô phu tràch qlàoduc d xâ hay cac hiêu trl1dng Ilia chon nhàrn gidi thiêu tlnh hlnh dadanq vé mat kinh té, xâ hôi d d!a phironq.

Chinh quyên dia phLlC1ng và cac tô' chUt cpng dông tlfli xa. Viêcph6ng van chfnh quyén d!a phironq cüng nhir cac ta chire cÇ>ng dong làrat cân thiét VI ho chfnh là nquôn thông tin chfnh vé tlnh tr~ng kinh té,xâ hôl và van h6a cùa dia phironq. Dong thôi, ho cüng c6 vai trè hàng

dau trong vlêc dÇ>ng viên ngl1ài dân tham gia su nqhlêp giao duc và dautranh chang bô hoc trong khuôn kha chfnh sàch Xâ hôi h6a giao duc,

Bo C!,lC cùa cuon sach

Cuon sàch này trlnh bày két qua nghiên CU'u thire té vé qlào duc cùatinh Khành Hoà, dl1c,1c tién hành vào thang 3 nam 2007. Tinh hlnh qlàoduc cùa tlnh dl1Ç1c Bà Lê Th! Hoa, Ph6 qiàrn doc Sa Glào duc và Dàotao tlnh Khành Hoa gidi thiêu trong Phan ma dâu,

Ba chuonq tiép theo, trlnh bày két qua nghiên CU'u ta: ba d!a pluronq,moi d!a ph110ng rnôt cluronq. Cac chironq này déu c6 cau truc giongnhau.

Phan thïr nhât gidi thiêu dàc diém chung, tlnh hlnh giao duc cùa xâ và

cac trl1àng dl1c,1c khào sàt.

Phan thïr hai se phân tfch nhÜ'llg diéu kiên di hoc tai xâ - hoàc don v!phù hop nhât, theo cac tù' ngÜ' dl1c,1c sil dl,lng trong "Bao cao giam satchat 111c,1ng giao dl,lc cha me;>i ngLfài nam 2005 cua UNESCO" (2004: 38).

33

Nolwen Henaff

Dau tiên là CCI sô vât chat và trang thiét bi day hoc, nhû'ng yéu ta nàyco tfnh quyét dinh doi vôi vlêc di hoc, Sau do, phân tfch tài chfnh cùavlèc di hoc dé xac dinh xem dây co phàl là rnôt trô nqal trong vlêc dihoc hay tiêp tuc di hoc không. Cac tac gia cüng chu ydén cac diéu kièngiang day và hoc tàp nhu dé dùng day hoc, sa hoc sinh trong rnôt lôphoc, qua trinh dào tao và tién IlfClng cùa qiào viên, phironq phàp dayhoc và chlfClng trinh giao duc, sinh hoat chuyên môn cùa qiào viên vàsu dành gia hoc sinh.

Do nam diroc dlfÇ1C tinh hinh cu thé 0 d!a phtronq, nên phan viét vé cacxâ Van Long và Suai Tân, con trinh bày nghiên cÛ'U van dé trè em dilàm sôrn, viêc bac toàn h~ thong qiào duc, trong khi chlfClng vé NhaTrang së dé càp dén nhû'ng quan niërn khàc nhau vé chat IlfÇ1ng qiàoduc, van dé nôi bàt lên sau nhû'ng cuôc thào luàn vôi cac doi tac khàcnhau trong lïnh vire qiào duc,

Phan thïr ba là nhû'ng van dé két luàn cùa nghiên cÛ'U này, dua ranhû'ng nhàn dinh chung và khuyén nqh],

Véli cac dia diém nghiên cÛ'U da dlfÇ1C hra chen nhàrn dam bac tfnh dadanq vé cac dàc tnmq kinh té xâ hôi và cac két qua nghiên cÛ'U dat

dlfÇ1C cha thây gia thuyét ban dâu, quan niêm cha rang chat IlfÇ1ng giaoduc là rnôt khài niêrn tlfClng doi, hoàn toàn da dlfÇ1C chU'ng minh.

34Nghiên CUu vé chat 111Çlng giao duc tinh Khành Hoa

DAc DIÉM CHUNG VÊ TiNH

KHÂNHHOÀLê Th! Hoà

Ban do t1nh Khanh Hoa

35

Lê Th! Hoà

T6ngquan vé kinh té - xâ hQi tinh Khanh Hoà

Khành Hoà là môt trong nhling tlnh duyên hai Nam Trunq bô cô cacdiéu kiên thiên nhiên L!U dai dé phàt trién kinh té hàng hoa, dich vu dulich, cüng nhu xây dl,fng và cùng co an ninh quôc phàng. Thôi gian qua,Khành Hoà da thu dl1Ç1c nhling thành tuu quan tr9ng trong vièc phàttrién kinh të-xâ hôi:

Kinh té cùa tTnh Khénh Hàa phat trién tl1dng doi toàn diên và liên tuc tangtnrônq: phàt trién kinh té và thu ngân sàch cao so vôi khu vl!c và carurôc: là rnôt trong 15 tlnh cô déng gép cha ngân sàch cùa Trung l1dng.

Cac mât van hoa - xâ hôl dl1Ç1c quan tâm dau tu phat trién. H~ thongqiào duc - dào tao phàt trién tironq doi dong bô và vling châc; chat1l1Ç1ng qiào duc, dào tao, trlnh dÇ> dân tri dl1Ç1c tang lên ra rêt, Dèli songvan hoa tinh thân cùa nhân dân dl1Ç1c cài thlên. Vùng mién nui và dongbào dân tôc thiêu sa dl1Ç1C quan tâm, dau tu dung rnïrc, gép phan càithlèn cd sô ha tang, xoà dôi qiàrn nghèo.

Cùng vôi su phàt trién kinh té - xâ hôi, dèli song cùa ngl1èli dân dl1Ç1c caithlên, cac gia dinh cô thêm diéu kiên dé cha con em minh di h9C vàhoc lên cao. Bên canh dé, thire té dol hôi dé cô vlèc làm on dinh, côngnhân cân thiét phàl cô trlnh dÇ> và bang cap. Tinh hinh này da tao ranhu cau h9C tàp to IOn cùa ngl1èli dân è1 tât ca cac cap h9C. SI! phàttrién vé kinh té - xâ h(>i nhanh da là môi tnrènq và diéu klën thuàn lçldé Khành Hoà phàt trién qiào duc,

Khai quat tinh hinh giao duc - dào tao tinh Khanh Hoà

Khành Hoà là rnôt trong nhling tlnh cô phong trào qlào duc rnanh, cdsô vât chat trl1èlng h9C ngày càng dl1Ç1c tang cl1èlng, quy mô giao duc ­dào tao phàt trién nhanh và tl1dng doi dong dêu, chat 1l1Ç1ng giao ducon djnh, trong dé chat 1l1Ç1ng cac trl1èlng tronq diém cùa cac cap h9C cônhiéu tién bô.

H~ thong qlào duc tüng birôc hoàn chlnh vôi rnanq 1l10i tnrônq IOp tôarônq dén khâp cac d!a bàn trong tlnh, tao diêu kiên thuàn lÇ1i cha conem nhân dân di h9C. Cac xâ khé khan và xa xôi cüng déu cô trl1èlngtiéu h9C và cd sô giao duc rnârn non. Cac huyên dong bang cô it nhât

là 3 tnrônq trung h9C phô thông; riêng 2 huy~n mién nui Khanh Sdn và

36

Nghiên CUu va chat 111c;lng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Khành Vinh hE'[! th6ng tnJOng lôp dang dl1Ç1c hoàn chinh dan vai cac

tnrônq trung h9C phô thông, trung tâm giao duc thl10ng xuyên, trungtâm h9C tàp cônq dong... Nam h9C 2007-2008, tlnh Khành Hoà co 610tnrônq (entra tfnh cac tnrônq cùa trung l1ang, cac ca sô day nghé và

cac ca sô rnârn non chua co quyét d!nh thành lâp tnrônq, cac trung tâmnqoal nglt, trung tâm tin hoc) bac qôrn:

194 tnrônq rnârn non, mau qlào (3 nhà trè, 121 trl10ng mau qiào, 70trl10ng rnârn non).

300 tnrônq phô thông: 181 trl10ng tiêu h9C, 89 trl10ng trung h9C ca sô,30 trl10ng trung h9C phô thông, trong do co 19 trl10ng trung h9C ph6thông công lâp và 11 trl10ng trung h9C ph6 thông ngoài công I~p.

3 Trung târn ky thuât t6ng hop hl1ang nqhiêp: 8 Trung tâm Giào ducthl10ng xuyên; 3 tnrônq b6 tuc van hoa; 97 trung tâm h9C tâp cçmgdong; 1 tnrônq trung cap chuyên nqhiêp: 4 tnrônq cao dâng.

Vôi gan 4 van 111Ç1t ngl10i di h9C/1.135.000dân và han 15.000 càn bô,giao viên, nhân viên trong ngành giao duc,

Tlnh Khành Hoà da dl1Ç1c công nhân phô càp giao duc tiêu h9C - ch6ngmù chû vào nam 1997; hoàn thành ph6 càp ph6 câp giao duc trungh9C ca sô trên d!a bàn toàn tlnh vào nam 2006 và phan dau hoàn thànhph6 càp giao duc tiêu h9C dung dÇ> tuôi, ph6 càp bàc trung h9C vào

nam 2010.

Ng110i dân Khành Hoà co truyén th6ng hiéu h9C, hàng nam rnôt sô111Ç1ng Ion h9C sinh doat giai trong ky thi h9C sinh gi6i quôc gia và doatthù khoa à cac trl10ng d<;li h9C, cao dâng.

Vé qui mô phàt trlën

s6 chàu vào nhà trè và h9C sinh mau giao tiép tuc tang, hl1ang dénmue tiêu huy dÇ>ng 20% chàu trong dÇ> tu6i vào nhà trè và 70% chàutrong dô tu6i vào mau giao theo phl1ang an triên khai quyét dinh161/2002/QD-TTg ngày 15/11/2002 cùa Thù tl1ang chfnh phù "vé rnôtsô chfnh sàch phàt trlên giao duc rnârn non" da dl1Ç1c UBND t1nh phêduyèt, Nam h9C 2007-2008 toàn tinh co 4.510 chàu nhà trè và 33.162

h9C sinh mau giao.

37

Lê Th! Hoà

HÇlC sinh tiéu hoc tiép tuc qiàrn theo xu thé chung cùa ca nt/oc do kétqua công tac ké hoach hoa gia dinh và phô câp qiào duc tiéu hoc dungdQ tuôl. Sô hoc sinh nam 2007-2008 co 100.003 em, dat 99,2% kéhoach giao và qlàrn 3% so nam hoc truôc,

Do công tac phô càp qlào duc trung hoc co sa dl1çc trién khai khantnronq nên sau rnôt thol gian qui rnô hoc sinh tang nhanh, dén nay ­sau 5 nam ké tLt khi qui mô hoc sinh tiéu hoc qlàrn, qui mô hoc sinhtrung hoc co sa da bat dâu qlàrn. Nam hoc 2007-2008, toàn tlnh co86.179 hoc sinh trung hoc co sa, qiàrn 6,5% so vôl nam hoc tnrôc.

HÇlC sinh trung hoc phô thông tiép tuc tang, nam hoc 2007-2008 co38.956 hoc sinh trung hoc phô thông, tang 3,3% so nam hoc tnrôc, TII~ hoc sinh tot nqhièp IOp 9 vào lôp 10 trung hoc phô thông cùa tlnh là70%, trong do công làp là 41 %; ngoài công làp 29%.

MQt 50 thành tuu

Quy mô qiào duc không ngCtng phàt trién, co ban da dap ûng dl1çc nhucau hoc tâp ngày càng cao cùa xâ hôl: trong do dang chu y là giao ducrnârn non da dan hôi phuc sau rnôt thai gian dài giam sut, qiào duc

không chfnh quy ma rQng vôl nhiéu hinh thïrc khàc nhau và vira làmvïra hoc da trô thành sinh hoat khà phô bién trong dai song xâ hôi, giaoduc vùng dân tôc thiéu sô tang trl10ng vôl rnïrc dQ cao nhât tÙ' tnrôc dénnay.

Da dan tiép càn dl1çc cac mue tiêu quan tronq trong Chién 111çc phàttrién giao duc giai doan 2001-2010 nhir vé dân tri, duy tri két qua xôamù chu - phô càp giao duc tiéu hoc, dat và virot tién dQ phô càp trunghoc CO sa so vôi ké hoach dé ra; vé dao tao nhân ure da cung cap chaxâ hôi rnôtnguôn lac dQng khà IOnda qua dao tao vôi cac trinh dô khàcnhau; vé bôi duônq nhân tài van tiép tuc dat dl1çc nhCtng kët qua nhâtdinh trong viêc lira chen và bôi dl1ë1ng hoc sinh gioi, tao diéu klên và CO

sa ban dâu cho cac em phàt trién con dLtang hoc van rnôt càch lâu dài

và bén vCtng.

H~ thônq giao duc tCtng birôc hoàn chlnh vôi rnanq 1110i trl1ang IOp tôarônq dén khâp cac d!a bàn trong tlnh, tao diéu klên thuàn IÇi cho con

em nhân dân di hoc, d~c biêt là a vùng sâu, vùng xa, vùng dông bàodân tôc,

38

Nghiên cüu vé chat 111çJng giao duc tinh Khành Hoà

Chat 111Ç1ng giao duc 6n d!nh và co tién bô tLtng rnàt, trong d6 chat111Ç1ng cac trl1è1ng tronq diêm cûa cac cap h9C, ngành h9C không thuakém cac trl1è1ng tiên tién khàc trong cà n110c. Chuyên bién rô rêt vàdang mLtng nhàt là két quà h9C tàp thông qua cac ky thi (nhât là thituyên dai h9C) tùy thuôc vào n~ng hIc h9C tàp cùa bàn thân h9C sinhchu không phu thuôc vào dia bàn hoàc loal hinh trl1è1ng h9C nhir tnrôcdây. Tturc hièn rnanh rnê cuôc vân dÇ>ng "N6i không vôi tiêu circ vàbênh thành tfch trong giao duc", trong khi nhiéu tlnh khàc tY I~ hoc sinhtot nqhiêp giàm th] ty I~ tot nghi~p trung h9C ph6 thông nam h9C 2006­2007 cûa tlnh Khành Hoa van rat an tl1Ç1ng.

Nhân thïrc cùa nhân dân vé su nghi~p Giào duc - Dào tao c6 nhùngchuyên bién tfch circ, Cac cap uy Dàng, chfnh quyén, doàn thê da quantâm hem dén su nqhiêp giao duc - dào tao, c6 biên phàp huy dÇ>ng cacIl!c 111Ç1ng xâ hôi tham gia phàt triên giao duc - dào tao. Cac loai hlnhngoài công làp phàt triên, h9C sinh ngoài công I~p chiém tI I~ dang kê.Nhùng thành tuu vé công tac xoà mù chü và ph6 càp co nhiéu d6ngg6p công SUc cùa Il!c IUÇ1ng biên phènq, doàn thanh niên, hÇ>i phu nû, ...

M()t 56 yêu kém, han ché

MÇ>t sô h9C sinh van chira thoàt khôl tâm Iy bang cap, vlëc phân luongsau trung h9C ca sô và sau trung h9C ph6 thông chua tôt, con nhiéubat câp.

Phl1ang phàp day và h9C cüng nhir vlèc t6 chïrc kiêm tra, dành gia ftdl1Ç1c d6i moi, con n~ng vé Iy thuyét mà chira phât huy nhiéu tfnh chud9n9, sang tao cùa h9C slnh,

Khoàng càch trinh d9 phàt triên giao duc - dào tao gilta cac vùng trongtinh chua dl1Ç1c thu hep,

Cac hiên tl1Ç1ng tiêu eue vé day thêm, h9C thêm cüng nhu bènh chaytheo thành tfch da làm cho rnôt sô nol chat 111Ç1ng h9C tàp thiéu thirechat và bén vùng.

Hlêu quà dao tao chua cao; f I~ bô h9C à cap trung h9C ca sô và trungh9C ph6 thông con cao (nàm hoc 2006 - 2007 tI I~ bô h9C à trung h9Cca sô là 7,6%, à trung h9C ph6 thông là 8,7%).

39

Lê Th! Hoà

NÔIDUNG•

NGHIÊNCUU

41

NGHIÊN CUU CHÂT LUONG.GIÂo Dl)C CUAxA VAN LONG

HUYÊN VAN NINH. .

Marie-France Lange, Nguyen Th! Van

Bàn do hUY$n Van Ninh

43

Marie-Fran ce Lange , Nguyèn Th! V àn

ThOng tin chung vê dia bàn nghiên ahI

D~c diêm kinh té - xa hôl cùa xà V~n Long và huy~n V~n Ninh và xaV~n Long

Van Ninh là rnôt huyên nông nqhiêp gom 13 xâ.' Trong dé, cô hai xâmién nui, rnôt xâ dao và ban dao, cac xâ khac thuôc dong bang, nam

d9C theo bè bién.

Kinh té cùa huyèn chu yéu là nông nqhièp và dành bat thuy san. Néu

nhL1 vùng dong bang duyên hàl cô ha tang CCl 50 tL1Clng doi tot vélidL10ng sât và dL10ng bô, thl ha tang này cüng chua gép phan phàt trién

công nqhièp tai dia phironq. Tuy nhiên, cac tn,lc giao thông này lal ratthuàn tièn cha nhùng ngL10i nhàp cL1 dén tlm vièc làm tal cac khu du

lich ven bién.

VI dat càn coi, thu nhàp tù nông nqhiêp cùa nhiéu xâ trong huyên kha

khiêm ton: nhln chung, huyên con nghèo, diên tlch san xuât han ché,

do dé co nhiéu ngL10i không cô du vlèc làm, ty I~ thât nqhiêp cao. Gan

dây, vièc phàt trién nuôi trong thuy san (trong dé cô nuôi tôm hùm, tôm

su) da mang l'ili nquôn thu nhàp dang ké, nhL1ng 51!càch blêt kinh té ­xâ hôi vàn con rat léln. Bôi VI, von dâu tL1 cha nuôi trong thuy san nhiéu

khi vL1Ç1t qua khà nang cùa ngL1 dân, hon nüa do ho khô tiép cân véli

nquôn von vay cùa cac ngân hàng, cha nên chu cùa cac âîa tôrn, longtôm phan nhiéu là ngL10i buôn ban và công chïrc. Thêm vào dé, môt sangL1 dân l'ilÎ b] mat nhà cùa sau con bâo nam 2006 da làm cha doi songkinh té cùa môt sa hô trô nên khô khan và ành hL10ng xàu dén vlëc h9Ccùa con cài.

Xâ Van Long (dân sa 8.579 nqirôi) gom bon thôn: Long Hoa, LÇ>c Th9,Ninh Th9 và Hai Triéu. Cé hai thôn chu yéu song vé nông nqhièp vàhai thôn song vé ngL1 nqhiêp, San xuât nông nqhiêp phài doi mat véli

nhùng khô khan nhu: khf hàu thât thL1ong, dât dai không màu ma, thu

hoach kém, thu nhàp thàp, Cac thôn song vé ngL1 nqhiêp dL10ng nhL1

nghèo hon, véli kiéu dành bat truyén thong ft hiêu qua: "Dia bàn Xâ co137 phLlong tiên ôanh bat hai san, hâu hét phLlong tién âént; Mt gân

1.Muài baxâcùa huy~n van Ninh là: f)~i tânb, Van ThQ, van Phuàc, Van Long, Van Khanh, Van Binh,vanThang, van Phù, Van Gia, Van Luang, Van Hung, Xuàn Son, Van Thanh...

44

Nghiên cûu vé chat Iu'çmg giao dyc tinh Khanh Hoà

bo, qui mô nnà nên viêc khai théc g~p nhiéu kh6 khan, uoc tnuc hi~n

khai théc thùy san cac 10éJi trên 60i100 tan, déJt 60% ké hoeciï'? Cacthôn ngl1dân c6 nhiéu van dé vé hoc tâp cùa tre em vi c6 nhiéu gia dinhdông con (6 con hay hon nüa) và ho không thé cha tât ca cac con dihoc, Hon nüa, hoat dçmg dành bat hài san càn nhiéu lao dç>ng và tre emc6 thé tham gia tl! khi con nhô, vôi tat ca thôl gian hay nùa thôi gian.

Nam 2006, bào cao cùa UBND xâ Van Long vé tlnh hinh kinh té xâ hôighi nhàn nhu sau: "Nam 2006 là nam dau thuc hi~n ké tioecn nhà nuôc(2006-2010), ngoài nhùng nét tnuën IÇJi Cd ban, tinh hinh phat trién kinhté xë hÇJi cùa xa g~p không it kh6 khan, nhat là dién bién tnot fiêt râ'tonce téJp, cùng vôi tinn hinh dict: cam gia cam, 10môm long m6ng dalàm tien ché mue tang trLlong kinh té theo ké noecn dé ra. Song vâi st!lênt: âeo, chi âeo càe Cd quan câp trên, Dang bÇJ, Chinh quyén phaihÇJp vâi M~t trên và ban ngành âoèn thé t6 cnuc trién khai vên dÇJngnhân dân xë nhà tüng bLlâc khèc pnuc kh6 khan". D!a phironq van tintl1àng vào su phàt trién kinh té và làm giàu nhô nuôi trông thuy sandang phàt trién rnanh, c6 dl! kién "khuyén khich hÇJ dau tu nuô! tômhùm long déJt gia tri xuat khâu trên 20 ti dong". 3 Nuôi tôrn, nhët là tômhùm dl1èfng nhu là rnôt ngành dang mang I~i lÇ1i nhuân cao.

Tinh hmh giao duc cùa huvën V~n Ninh

Giao duc mâm non

Huyên c6 8 nhà trè, 2 tnrônq rnârn non, 13 trl1èfng mau giao và nhiéunh6m tre gia dinh. Nam 2006 - 2007, 8 nhà trè cùa huyën (4 công làpvà 4 tu thuc) d6n nhàn 216 chàu (120 nam và 96 nïr): 119 chàu ghi tênhQC cac nhà tre công làp (70 nam và 49 nû) và 97 chéu hoc nhà tre tuthuc (55 nam và 42 nû). se chau hoc trong nhà tre công làp dat 44,9%trên toàn bô s6 chau di nhà trè. se chàu di nhà tre dat 5,5% s6 chàutrong dÇ> tuôi. Bào cao cûa Uy ban nhân dân ghi nhân là s6 chàu di hocda tang 14% tlt giiJa nam hoc 2005 - 2006 và 2006 - 2007. Tuy nhiên,két qua dat dl1Ç1C cüng con thàp hon chi tiêu dé ra. Cüng cân luu y làsô nhà tre phân bo không dông déu, vi à mÇ>t so xa, nhl1 V~n Longchâng h~n, không c6 nhà tre nào.

2. UBND xâ V\ln Long, 2006.

3.UBND xâ V\ln Long, 2006a:10.

45

Marie-France Lange, Nguyèn Th! Viln

Trong 13 trllàng Mârn non cûa huyên, c6 11 tnrônq ban công, 2 trllàng

công làp vôi 1351ôp. Trong d6 c6 21 lôp công làp, 11 tir thuc, 103 bancông. Ngoài ra con c6 rnôt trllàng Mau giao công làp và rnôt trllàng tuthuc, s6 tre di hQC cac trllàng Mau giao là 3.846 chàu (1.783 nam và1.703 ml). Tông 56 c6 nhinh hon nam hoc truôc là 41 chàu, và bac caocûa Phong Giào duc huyên cüng ghi nhàn vlëc huy dÇ>ng tre ra lôp da

vllÇ1t chi tiêu. Nhu v~y, c6 hon 82% tre ghi danh vào cac trllàng rnârnnon ngoài công I~p: 56 tre em trong trllàng công I~p là 600 chàu (330nam và 270 nCt) trong khi 56 chàu trong cac trllàng ngoài công làp là2.886 chàu (1.463 nam và 1.423 nCt). Nhin chung, nam hoc 2006 ­2007 tuy da c6 nhiéu cô gang, nhllng toàn xâ cüng chi c6 58% 56 chàutrong dô tuôi ra hoc cac trllàng Mam Non.

Giao duc tiêu hoc

Toàn huyên c6 23 trllàng tiêu hoc vôl 463 lôp. s6 hoc sinh ghi danh lêndén 13.011 (6.443 nam và 6.568 nCt). Bào cao qUI 1nam 2006 - 2007cùa Phonq Giào duc huyên Van Ninh ghi nhàn da giam 678 hoc sinh

èJ tiêu hoc, (4,9%) nguyên nhân do thire hiên t6t công tac ké hoach hoagia dinh. Tuy nhiên, bac cao này cüng nhân xét là 56 hoc sinh tuyênrnôi (2.595 nam hoc 2006 - 2007) cao hon 135 em, tâng 5,5% 50 vôinhCtng nam hoc gan dây, trong 56 dô c6 2.496 hoc sinh 6 tuôi (tanq3,9%) vào lôp 1, diéu này hinh nhu mâu thuân vôi Iy do nêu trên, rnàcüng c6 thê do nhàp cu co hoc... Sô em vào lôp 1 trong d9 tuôi 6 tuôichiém ty I~ 99,4%.

Trong qUI 1nam 2006 - 2007, c6 14 em trong dÇ> tuôi không di hoc. TyI~ cac em không ra lôp là 0,1%, tâng nhe 50 vôi cùng ky nam nqoài,Ngoài vlêc không di hoc, con thêm 56 bô hoc, c6 131 em trong dÇ> tuôitù 6-11 tuôi và 124 em trong dÇ> tuôi tù 12 dén 14 tuôi, tông cônq là 255em bô hoc tiêu hoc. Thllàng là cac em lôn tuôi hay bô hoc hon.

Cân ghi nhân thêm là c6 rnôt 56 em trong dÇ> tuôi da không ra lôp, kê

ca cac em trong dÇ> tuôi tiêu hQC (6-10 tuôi), nhllng trong bac cao daghi là ty I~ huy dÇ>ng dat dllç'C 100%.

46

Nghiên cûu vé chat ILf<.mg giâo duc tinh Khânh Hoà

Bang1.Ty I~ ra Idp tiêu hçc theo d9 tuÔi tal huy~n V~n Ninhnam hçc 2006 • 2007

l D9 tuait,·,··

Ty l, di hçc trongd9 tuai (%) Ty I~ di hçc (%)!

6 tuai 99,7 99,7

7 tuai 99,9 97,3

8 tuai 99,5 96,0

9 tuai 99,2 94,2

10tuai 99,1 91,7

11 tuai 98,0 88,8

Ngu6n: Huy~n Vr;1n Ninh, Tinh Khénh Hoà, Phong Giào duc và dào tao, 2006a.

Bang 2. So htqngvàtY I~ tre 11·14 tuai c6 bângtot nghi~p tiêu hçc theo tù'ng

xa cüa huy~n V~n Ninh, nam hçc 2006·2007

Huy~nlXa Tre 11·14 tuai Co bâng Tiêu HC?c Ty l, (%)

flé;1i lânh 1 127 1080 95,8

van Th9 478 466 97,5

van Phu6c 909 867 95,4

Van Long 870 840 96,6

Van Khanh 845 822 97,3

van Blnh 751 741 98,7

Van Thang 1 590 1470 92,5

Van Phû 1 165 1 109 95,2

Van Giâ 1857 1765 95,0

Van Luang 1 130 1 101 97,4

Van Hung 1021 984 96,4

Xuân San 438 419 95,7

Vé;1n Thanb 595 515 86,6

Huyèn Van Ninh 12776 12179 95,3

Ngu6n: Huy~n Van Ninh, Tinh Khénh Hoa, Phong Giào duc, 2006b.

47

Marie-France Lange, Nguyen Th! van

Chat hlÇ1ng hoc tàp a cac tnlè1ng dl1Ç1c cài thiên, 56 IlIU ban giam, 56

hoc sinh hoc rnuôn ft, dù van con rnôt 56 em Ion hon 11 tuôi di hoc tiêu

hoc (264 em nam 2006 - 2007). se tn3 tlt 11 dén 14 tuôi da tôt nqhiêp

tiêu hoc cao (95,3%). Tuy nhiên, vi hoc sinh bat buôc c6 bang tiéu hoc

moi dl1Ç1c vào IOp 6 nên c6 rnôt 56 em da không vào dl1Ç1c trung hoc co

sa ngay mà phàl hoc l'ili vi chira du trinh d(> dé c6 bang tiéu hoc, HOnnüa, cân ghi nhàn 51!cach bièt IOn trong 56 hoc sinh tôt nqhiêp tiéu hoc

tai cac dia phl10ng cùa huyên. Ty I('! hoc sinh tôt nqhiêp tiéu hoc giiia

cac xà dao d(>ng tïr 97,5% dén 86,6% (bang 2); xâ kh6 khan nhât là

Van Thanh (da 56 dân cu là ngl1 dân).

Giao duc trung hoc co sô

Huyên cô 12 tnrènq trung hoc CO sa cho 13 xâ. Xâ Van Thanh chua c6

trl1è1ng trung hoc CO sa, do dô 56 hoc sinh da t6t nqhièp tiéu hoc nhllng

không tiép tuc hoc lên trung hoc co sa khà Ion. Nhin chung, tnr xâ Van

Thanh, cac hoc sinh da tôt nqhiêp tiêu hoc déu tiép tuc lên hoc trung

hoc CO sa; tuy nhiên c6 1,5% 56 hoc sinh không hoc lên, dù cac em da

c6 bang tiéu hoc (bang 3). Không chi xâ Van Thanh c6 ty I('! hoc sinhtôt nqhiêp tiéu hoc thâp (bang 2), mà dù tôt nqhiêp tiéu hoc, cac em

cüng ft hoc lên trung hoc CO sa (bang 3). SI! mat cân d6i này càng rôrêt hon khi ta quan tâm toi dinh h110ng cùa cac em vi hon rnôt rura hoc

sinh hoc phô càp trung hoc CO sa déu thuôc xâ Van Thanh (bang 3).

48

Nghiên CU'u vé chat ILtÇlng giao duc tinh Khành Hoà

Bang 3: 50 1U'c;1ng và ty I~ hçcsinh tot nghi~p tiêu hçc vào Idp6nam hçc2006 • 2007

Huy~n/Xa Ph6 thOng Ph6 c~p T6ng 50 Tyl~

f)?i Lành 281 281 96,91 V?n ThÇl 132 132 100,0

Van Phu6c 184 184 98,4

Van Long 214 214 99,5Van Khanh 207 207 100,0Van Blnh 162 162 100,0Van Thang 380 380 99,7Van Phû 246 246 99,6

V?n Gia 465 466 99,8V?n Luang 264 264 100,0V?n Hung 265 12 277 96,5Xuân San 126 126 100,0

Van Th?nh 116 15 131 86,8

HUY$n Van Ninh 3042 28 3070 98,5

Ngu6n: Huy~n vanNinh, Tinh Khanh Hoa, Phàng Giao eue, 2DD6b.

se hoc sinh ghi danh hoc trung hoc ca sc,công lâp lên dén 10.518 em,

trong dô c6 5.243 em nam và 5.275 em nü, nam hoc 2006 - 2007. Gan

77,5 % hoc sinh trong d(> tuôi trung hoc ca sc, di hoc (d(> tuôi tù 11-14

tuôi). se hoc sinh di hoc nam 2006 - 2007 cao han nam mrôc 104 hoc

sinh. Tai bào cao qUÎ 1nam 2006 - 2007, Phènq Giào duc huyën giai

thïch c6 dl1çc két qua này là do cac trl1è1ng da cô gang huy d(>ng tôi da

hoc sinh vào lôp 6 dê dat chuân phô càp trung hoc ca sô. Tuy nhiên,

tù dau nam hoc, 56 hoc sinh bô hÇ>C van con cao: 131 em (gan 1,2%),

c6 nghïa là 56 nqhl hoc tang 0,2% 50 vôi cùng ky nam tnrôc,

49

Marie-France Lange, Nguyèn Th! Van

NhOng khé khan tronggiao duc cùa Huyên Vé;ln Ninh

Huyên Van Ninh dang phài d6i rnàt vôi nhiéu kh6 khan dé dam bào

chat 1l1Ç1ng qiào duc cha tre em và thanh niên. vé mat cunq, ca 13 xâ

déu c6 trl10ng mâu giao và tiêu hoc. Hiên nay, huyên chi c6 12 trl10ng

trung h9C ca 50, trl10ng thïr ml10i ba dang dl1Ç1c xây dl/l1g. Tuy nhiên,

theo dành gia cùa nhiéu ngl10i th] ca 50 vàt chat nhà trl10ng chira dat

chuân và chat 1l1Ç1ng xây dl/l1g không dat yêu cau. M~c dù da c6 nhiéu

no hIc nhung huyên vân crura c6 diéu kiên dé càt thiên nhanh chat

1l1Ç1ng ca 50 vât chat cùa trl10ng h9C.

vé cau, cünq c6 nhùng kh6 khan nhât dinh: "HQc sinh trung hoc ca sa

van tiép tuc bô hQC, phan Ion cac em bo hoc nlla chLmg vi suc hoc yéu

nên chan hQC".4 Han nïra, rnôt 56 hoc sinh da bô h9C tCt tiéu h9C.

Van dé dành gia chat 1l1Ç1ng h9C sinh luôn là van dé thôi sir, bào cao

qui 1cùa phonq Giâo duc và UBND huyên Van Ninh ghi nhân: "Van

con tinh trenç hoc sinh ph6 thông ng6i nham lop do h~u qua cua nhùng

nam truôc dé le!".

Cu6i cùng, con nhiéu càch biêt vé giao duc trong huyên, Ty I~ tre em

nr 11 dén 14 tu6i da tôt nqhiêp tiéu hoc tal cac xà không dong déu

(bang 2), và ty I~ t6t nqhiêp trung h9C ca 50 cünq nhir v~y (bang 3). SI!

khac blêt này con ra ràng han khi quan sàt dinh hl10ng cùa hoc sinh:

53,6% h9C sinh dang h9C phô càp s6ng 0 xâ Van Thanh, trong khi 56

h9C sinh 0 dây chi chiêm ty I~ 3,8% 56 h9C sinh cùa toàn huyên ghi

danh vào lôp 6 (bang 3).

Tinh hinh Giao duc té;li xa Vé;ln Long

Xâ Van Long cô tnrènq Mâu qlào vôi 7 lôp (rnôt diém trl10ng chfnh và

sàu diém phu), rnôt trl10ng Tiéu hoc và rnôt trl10ng Trung hoc ca 50.

4.UBND HUY$n Van Ninh, 2007:11

50Nghiên cùu vé chat hJgng giao duc tinh Khành Hoà

Tang 56, xâ co 7 lôp mau qlào, 28 IOptiéu hoc, 36 lôp trung hoc cd sô

và rnôtTrung tâm hoc tàp cônq dong, co môt càn bô chuyên tràch xoàmù và phô càp tiéu hoc, pha càp trung hQC cd sô và trung hoc phô

thông.

TrÙ' trLlè1ng mau qlào b] giam rnôt lôp trong nhùng nam 2005 - 2006 và

2006 - 2007, hê th6ng qiào duc van tiép fuc phàt trién, nho chfnh sàch

pha càp tiéu hoc và trung hoc cd sô, dù cho 56 hoc sinh tiéu hoc co

khuynh hLlong qlàrn VI 56 trè trong dô tuai qlàm. Cac tnrônq tiéu hoc và

trung hoc cd sô dang no hICqlàm ty Il\'! hoc sinh ILIU ban và bô hoc, Xâ

cüng rat quan tâm ta cbïrc "Ngày toàn dân âue tre dén trl1àng", nhàm

tuyên truyén cha nhân dân nhùng van dé Iiên quan dén qiào duc, pha

càp tiéu hoc và trung hQC cd sô. Nam hoc 2006 - 2007, xâ da thành

công trong vièc huy dÇ>ng toàn bô tre em sàu tuai ra lôp (bang 4).

Bang 4: 50 ILfqng và ty I~ tredi hçc tiêu hçc theo tu6i, Xâ V~n Long

nam hçc 2006 • 2007

DQ tu6i

6 tuai

7 tuai

8 tuai

9 tuai

10tuai

11 tuai

Ty I~ di hçc trong dQ tu6i

100,0

100,0

99,3

99,0

100,0

100,0

Ty I~ di hçc

100,0

96,3

97,3

95,0

95,9

86,6

Ngudn: HUY$n V9-n Ninh, Tinh Khanh Hoà, Phong Giao duc, 2DD6a.

51

Marie-France Lange, Nguyên Th! van

Bang 5: Cac sô llêu vé mau giao, tiêu hçc vàtrung hQC cd sa cûaXâ V~n Long nam hçc 2006 • 2007

Chisô 2005/2006 2006/2007

Q S6 trè em 5 tuai ra lép 99,2%'Ctl'6>

TY1$ trè em 4 tuai hQC rnâm non (tré em 4:::>24,67%"Ctl

~ tuai di hQc/tang sôem di hoc x 100)

Hoc sinh trong dôtuai vào lop 1 100,00%

Hoc sinh vào lop 1 100,00%uQ' HQc sinh 6-10 tuai 99,65%.s::::>

"<0)

HQc sinh 6-10 tuai 0,35%f=

T'Y lê trè 11-14 tuai da t6t nqhiép và co96,55%

bang tieu hoc

T'Y 1$ hoc sinh co bang t6tnghi$p tieu hoc99,5%

nam truôc vào THCS tù dâu nam hoc

T'Y lê hoc sinh lop 9 da tôt nqhièp THCS 100,00%

T'Y 1$ hoc sinh lop 9 da t6tnqhièp THCS 87,00%

Ngu6n: Tinh toan dua Irén kéthop cac bàng Ih6ng kécùa nàm hoc 2005 - 2006 va2006 . 2007.

NhÜ11g kh6 khan trong glàc duc cùa xà Vë;ln Long

vé mat giao duc, xâ Van Long không nàrn trong sa nhÜ'ng xà khô khannhàt và ty I~ tre em di hoc nhinh han cac xâ trung binh cùa huyèn VanNinh, nhirnq vàn cô rat nhiéu bat càp, Cung và cau trong qiào duc lànhÜ'ng diém cân quan tâm. vé cung, chat 1L1e,1ng ca sa vàt chat và dôdùng hoc tàp van côn rat thiêu, cung cho cap hQC rnàrn non it phàttrién, trong khi chi phi cho bàc hoc này lai cao han. Han nüa, vi dân cL1phân bô không dêu, rnanq lL1ai tnrènq hoc khô ta chïrc nên tre di hoccüng không thuàn tièn. vé mat cau, ngL1ài dân dL1àng nhu cüng chiraquan tâm lam dén vièc hoc mau qiào (rnôt phan do chi phi cao), viêctre em bô hoc sam côn tôn tai (tCt tiêu hoc), viêc hoc sinh trung hoc casa trung hoc pho thông và phô càp trôn hQC van côn pho bién. Cac hQCsinh dang cà y muon thôi hoc hay da bô hoc thL1àng là con em nhÜ'ng

52Nghiên cïru ve chal lL1çlng giào duc tlnh Khành Hoà

gia dinh nghèo nhàt. Dù da cô nhÜ'J1g ho tro cho cac em h9C sinhnghèo nhLtng su ho tro nhô nhoi này chua thé san bànq dllÇ1C nhÜ'J1gcàch bièt vé xâ hÇ>i và kinh té.

Bào cao cùa UBND xâ ghi nhàn cân "Nâng cao chfit JUçJng d~y và hÇJCa cac cap, tiép tuc cuôc vên dÇJng ngày toàn dân âue trè dén truonç,

nâng cao hoet dQng HQi dong qiéo duc, huy dQng tôt quy Khuyén hoc,Trung tâm giao duc cQng dong. Thuc hiên tôt chuong trinh xoé mù chavà sau xoé mù cha [. . .J'.5

Kêt qua nghiên clhl vê ch4t Il.R1I1g giao d\lc~i xa Viiln Long

Diéu kiën nghiên CLiU ~i xii Vé;ln Long

Cac cuôc nghiên cÛ'U tal thire d!a dien ra tù' ngày 5 dén ngày 12 thang3 nam 2007. Vlêc dllÇ1C 0 trong rnôt nhà dân tai xâ Van Long da qlùpnhém nghiên cÛ'U nhanh chéng hoa nhàp vôi cônq dông và tiét kiêrndllÇ1C thèi gian di lal, Nhém nghiên cÛ'U da tuân thù yêu cau cùa nhÜ'J1gnglloi cô tràch nhlêrn là không làm trô nqai vlêc day - h9C cùa qiào viênvà h9C sinh, do dé cac cuôc phônq van da dllÇ1C lên ké hoach dé cacem không phài bô rnôt gio h9C nào. Ban dâu, nhém nghiên cÛ'U du kiénthire hièn 20 cuôc phônq van; nhLtng thire té cô 22 cuôc vi phônq vanthêm nhém h9C sinh trung hoc co sô cô h9C luc trung binh, yéu và rnôth9C sinh IOp 8 dang muon bô h9C. Cac cUÇ>C phônq van b6 sung nàyda qiùp nhôrn nghiên cÛ'U kiém chCtng y kién "HÇJc sinh trung hoc CO savèn tiép tuc bD hoc, phan ton cac em bD hoc nâa chitng vi süc boe yéunên chan hoc". Trên thire té, dung là cac em cô h9C lire yéu thllong haybô h9C, cac cuôc khào sàt tai thire d!a con chCtng minh rang rnôt mat,phan IOn cac em h9C sinh yéu là con em gia âinh rat nghèo, mat khàc,rnôt sa em tnrôc dây da tltng là h9C sinh gioi, nhiéu khi rat gioi cha dénluc cac em b] han ché thôi gian, tién bac, cüng nhu không thé dâu tllnhiéu cha viêc h9C. Tat cà cac h9C sinh bô h9C dllÇ1C hôi cha biét cacem phàl lac dÇ>ng kiém song, cà ngày hay rnôt buôi, nhiéu khi làm càchnhàt (do dé yang mat trong IOp). Chùnq tôi sê trô lal van dé này trong

13. UBND xâvan Long, Ban chi dao phô càp xà, 2006 : 12

53

Marie-France Lange, Nguyen Th! Van

nhùng phan sau VI diêu này quan tronç cho ca vlèc khào sàt vé chat

111<.1ng qiào duc. Bôi VI chat /l1çJng này chi co y nghïa khi no bac dam

tfnh "dong dêu" và bac trùm hét tât ca cac tré em và cho viêc thire hièn

pho càp tiéu h9C cüng nhl1 trung h9C co sô, Nhôrn nghiên cûu thuc d!a

qôrn hai nghiên cûu viên và rnôt phiên dich, ca ba déu tham dl! vào tât

ca tién trinh khào sàt và dl1çJc ngl1ài dân d!a phironq (cha me h9C sinh,

cac em h9C sinh, d~i diên cac doàn thé hay cônq dong), cüng nhu cac

lânh dao chfnh quyén và ngành giao duc (càn bô, hiêu trtrônq, qlào

viên) nônq nhiêt tiép don. Tat ca nhLmg ngl1ài hoat dc?ng trong lïnh vl!c

xâ hôi này déu thé hièn ho rat quan tâm dén vièc h9C hành cüng nhl1

vièc giao duc tre em nôi chung. Ngoài ra, cüng cân ghi nhàn sir ho tro

quy bau mà ông Dang Màu Dinh, ngl1ài hiéu biét rat ra vé d!a phironq,

thông thao cac van dé vé giao duc dâ giup nh6m nam bat tot han tlnh

hlnh giao duc tal xâ Van Long.

Van dé chat 111çJng giao duc luôn luôn là tronq tâm cac cuôc trao dOi,

chûng tô ding chat 111çJng giao duc không chi là moi quan tâm cùa cac

nhà chuyên môn mà con là tran trô cùa nhiéu ngl1ài dân noi dây.

Cac tnrong dUl;JC nghiên ClnJ

TrU'èmg Mau giao V~n Long

aVan Long không c6 nhà trè, trl1àllg Mau giao xâ là trl1àng công lâp,Tnrènq c6 rnôt khu trl1àng chfnh và sau diém phu vôi bay lop phân tan 0bay diém khàc nhau, moi IOp c6 rnôt phonq h9C. Bay giao viên (ké ca

hiêu trl1ong) phu trach 154 chau . Cac diém phu cach trl1àng chfnh ter 600

mét dén 2 km. Trl1àng chfnh xây bang g~ch, nhu'ng công trinh này tnrôc

kia là tru sô cùa Uy ban xâ chu không phài dé làm trirônq, (hlnh 1).

54

Nghiên cùu vé chat luçng giâo duc tinh Khânh Hoà

Hinh 1. Tntàng Mau qiâo Van Long

Cac dièrn phu cüng trong tinh tr~ng tuonç tu, cac co sa vàt chat cùatruonq, lôp dé da tù'ng là nhà dân, là co quan ... chu không phà: là caccông trinh xây dy'ng de làm truônq, chfnh vi the co rat nhièu diêmkhông phù hop vôi nhu cau sù dunq. Môt vài diêm phu không cô sân,không cô hàng rào (hinh 2). Cac chau 3-4 tu6i hay 4-5 tu6i di hoc taidiêm phu, con cac chau 5 tuôi hoc tai trLidng chfnh Van Long. Phànghièu tnrônq dat tai diêm chînh Van Long.

Hinh 2.Diêm tnJàng phu cùa tnJàng mau qiào V~n Long

55

Marie-France Lange, Nguyen Thi Vàn

Trang 50 154 chau dang hoc, co 86 nam va 68 nCt. I\lhLi vây co 99,2 %

50 chau nam tuai di hoc (116 chau Ci Van Long và 8 chau Ci VanPhuôc); Tilê này thàp hon nam hoc 2005 - 2006 (UBND xà Van Long,

Tnronq mau qiao dân làp Van Long, 2007). Hinh nhLi tnronq Van Longkhông huy d<)ng dLiÇ1C hét 50 chau vi chi phi hoc tàp cao (Xem Ci phân

sau).

Trudng tiéu noe ven Long

Khu truônq chfnh cùa Truonq tièu hoc Van Long co 11 phàng hoc toa

lac tal thôn Long Hàa. Hai diêm trLidng phu nam Ci thôn Hài Trieu vàl.ôc ThQ. Diem thïr nhàt co haî phàng hoc (cha 4 lep) và dièm kia co 2phàng (cha 3 lôp). Nam hoc 2006-2007, chi co cac lôp 1 và 2 hoc Cidiêm tnrônq phu, con tai diêm tnronq chfnh co du tàt ca cac trinh dô.Tong 50, Truonq Tieu hoc Van Long co 15 phàng hoc (tat ca dèu là nhàcap 4) và 29 lôp.

Hinh 3. Tntèfng tiêu hoc Van Long

56

Nghiên cïru vé chat lL1dng giào duc tinh Khành Hoà

Bâng 6. Si 50hçc slnh Idp 1 tnJ~ng tiêu hçcV~n Long tU 1996 ·1997dén 2005 • 2006

1996/97 1997/98 1998/99 99/00 2000/01 2001/022002/03 2003/042004/052004/05

Nü 112 117 119 132 139 102 99 90 63 63

Nam 90 82 88 98 87 86 85 89 60 60

Tong s6 202 219 207 230 226 188 184 179 123 123

Ngu6n: Khào sàt lh\lcdia- Marie-France Lange, Nguyen Th! Van

Biêu do 1.Si50 hçc slnh tnJ~ng tiêu hçc V~n Long, tù'1996·1997dén 2005 • 2006

1,200 j 11,100 ~~ 1----1 h-....,1,000 .......-l~ ~I........

900 1~ ~I........800 . ~I

700600

500 è<:::::::......o----<>----<>--o---<>---o---..,o­400300200100

O+--.----.---r----r--....,...--,...--,-----.----j96/97 98/99 00/01 02/03 04/05

Ngu6n: Bang 6.

-{)- Nft -<>-Nam --i 1- T6ng cQng

Bâng 7. 50hçc sinh tiêu hçcchia theo Idp, Xâ V~n Long, nam 2005 • 2006

Ldp Soldp ss hçcsinh (TÔng/nü') ssgiam Lên Loo ban ssthi I~i

eau nam Cuoi nam Bo hçc Ly do khâc lôp trên

L6p 1 5 132/72 129170 1/1 2/1 129

L6p 2 6 127/62 125/60 2/2 124 3

L6p 3 6 172/88 173/88 172

L6p 4 6 182/86 182/86 182

L6p 5 6 196/85 197/85 1/0 197

Tong 29 809/393 806/389 2/1 4/3 802 4-Ngu6n: Phèng giao dçc Van Ninh, Truàng lieuh9C Van Long, 2006.

"Bao cao long kélnam boe 2005 - 2006"

57

Marie-France Lange, Nguyen Th! Van

TrLfèfng trung tiçc ca 5& V~n Long

X â Van Long co rnôt tnrônq trung hoc CCi s ô hoat d ônq tù nam 1994 ­

1995, nhLing CCI s ô v àt chat dà duce xây dlfng tù nam 1970 và hiên nay

không côn phù hop v ôi nhu câu hoc tàp.

Trang 5 nam gân d ày, tnr ènq Trung hoc cd s ô Van Long dâ ph àt trien

nhanh nho trien khai chu tnronq pho c àp trung hoc Cd sô: N èu nam hoc

2002 - 2003 chi co 998 hoc sinh thi nam hoc 2006 - 2007 dâ tang lên

1.536 (bang 8). se ILtÇlng hoc sinh l ôp 6 co khuynh hLtélng on dinh vi s6

em trang 0(> tu ôi qiàrn (bang 9).

Hinh 4. Tn.tè1ng trung hoc cd sa V~n Long

58

Nghi ên CVu vê chat 111dng giâo duc tinh Khânh Hoà

Bang 8.SolOp và sohçc sinh trung hçc ca sàV~n Long tU nam hçc 2002·2003 dén 2006 • 2007

2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007

8016p

80 hoc sinh

26

998

28

1 118

31

1 265

35

1 381

40

1536

Nguon: Phong giao duc Van Ninh, Truàng Irung hoc casôTrân Quoc Tuàn, 2006."BaD cao lông kélnam hoc 2005-2006".

Bang 9.ss hçc sinh lop 6 tntèSng Trung hçc ca sàTrân Quoc Tuan,xâ V~n Long tU nam hQc 2001·2002 dén 2005·2006

2001/2002 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006

Nü

Nam

Tong

167

146

313

136

120

256

254

218

472

223

208

431

263

194

412

Nguon: Khào sat Ih~c dia - Marie-France Lange, Nguyên Thi van,

Biêu do 2. Bién d{lng hçc sinh lop 6, xâ V~n Long tU 2001·2002 dén 2005-20061...'.

s:c:,iiu0­.r::

1 . __

',-,-

l','

..1.---~.o---..rr----0-- -----::::::::s=-~--

Nguon: Bàng 9

., "" :'-1::

o .. Nnn'u Tong cong

59

Marie-France Lange, Nguyèn Th! Van

Chat hlÇ1ng h9C tàp dl1è1ng nhu khà tot VI chi cô 2 h9C sinh 1u'U ban và51 em bô h9C. SA h9C sinh bô h9C trang nam h9C 2005-2006 chiémgan 3,7% và chu yéu tàp trung CJ IOp 6 (bang 10).

Bang 10. 50 hçc sinh cap 2 theo Idp, xâV~n Long, nam hçc 2005·2006

Sô h9Cse dl1Çlc

Lw lên lélpBau sinh thi

Ly do ban sau khinam lai

thi lai

Lélp 412 386 22 Gia âînh kh6 13 10

Lélp 390 366 17 Gia dinh kh6 24 17

Lélp 8 10 398 382 10 Gia dlnh kh6 11 9

Lélp 9 5 181 179 2 Gia âînh kh6

Tang 35 1 381 1 51 17 2 48 36

Ngu6n: Phàng giào duc Van Ninh, Truàng Trung hoc coso Trân Ouôc Tuàn, 2006.

Cac /cip phô' c~p

Tù nam 2001, chironq trlnh chang mù cha, phô càp tiéu h9C, trung h9Cco sCJ và trung h9C pho thông diroc thire niên CJ xâ Van Long. Cac trungtàrn h9C tàp cônq dong phu tràch cac lôp xoà mù (dành cha ngl1è1i Ion),trang luc cac IOp phô càp (dành cha tre em và thanh niên chua di h9Chay da bô h9C) diroc tô chïrc trang cac trl1è1ng.

Ch110ng trlnh dang cô 17 hoc viên IOp xoà mù (trên sa dy' kién là 20, tyI~ huy d9n9 dat 85%), 22 h9C sinh phô càp tiéu h9C (sa dy' kién là 20,thire hièn dl1çJc 110%).

Nam h9C 2005 - 2006, da mCJ bon IOp phô càp qiào duc trung h9C coSCJ: cac IOp 7 và IOp 9 CJ xâ Van Ph110C và cac lôp 6 và 9 CJ Khàl L110ng,xâ Van Thanh, Giào viên cùa tnrônq Trung hoc CO sCJ Tran Ouôc Tuângiang day cac IOp này dl1Ç1c Ban qiàrn hiêu cùa tnrènq quàn IY. Trongnam 2005 - 2006 rnôt qlào viên Trung hoc CO sCJ tham gia giang dayIOp phô càp Trung h9C phô thông.

Trung tàrn h9C tàp cônq dong Van Long, ngoài hoat dônq phô càp da téchïrc ba IOp va thuàt, vi tfnh, h9C lai xe may vôi hon 277 ngl1è1i tham gia

60Nghiên cuu vé chal 111Çlng giao duc tinh Khành Hoà

trong d6 34 ngLfài da dLfÇ1C cap bang A vi tinh . Trung tâm cüng da traohaï phan thir ônq de dônq viên cho hai hoc viên tr] gia hon 400 .000 dong .

Hinh 5. Trung tâm H9c tâp c{mg dong xâ V~n Long

Toàn b ô cac Cd quan do àn the (8flng bô, H9i dong nhân dân, Uy bannhân dân, Ban chi dao ph ô c àp c ùa cac tnrcnq tieu hQC và trung hoccd sa , cac doàn the) da tham gia thire hièn chironq trinh qi ào duc chatré em , thanh niên da b ô h9C và nqu ôi lan c6 trinh d9 hoc van hay taynghé th àp. NhCtng d àu tu này rat lan, ca vé mat kinh phi , thài gian daythêm c ùa qiào viên, tuy nhiên, hi èu qua qi ào duc chua cao, di êu nàydàt 1al van dé vé chat ILfÇ1ng ph ô c àp qiao duc Cd ban .

Tuy nhiên, vé rnàt cau, vi êc lac dônq kiém song cùa tre em và thanhniên là m ôt trô ng<;lï cha chuonq trinh phô càp ti èu hQC và trung hoc cdsa . NhLf can bô chuyên tràch l ôp ph ô c àp Van Long chia se "Dai tUçJnghuy ot?ng ra top pho c ép trung noe Cd sa là nhCtng em phai lao ot?ngsom, nhiéu khi 00 là lao ot?ng chinh trang gia âtnn, nhi éu em phai oilàm xe, do 00 viéc huy ot?ng gijp nhiéu kho khan . Trang cac thôn, com ô: b ôph~n dân cu co obi song không on âinh, hoàn canh kinh té khokhan, tâ't ca nhCtng aiéu 00 â ë co anh huang tiêu clic oén viêc duy trisTsa c ùe cac top pho cép trang cac trubng trung hoc ca sCf'.

61

Marie-France Lange, Nguyen Th! Vàn

Dành gia vé cac diéu kiën thuc hiën chat lueng giào duc

Chat Iltç1ng giao duc chiu ành hltCIng tCt nhiéu yéu ta khàch quan cüng

nhir chu quan khàc nhau trong hè thong qiào duc. à dây, chùnq tôi vïra

phân tfch nhÜ'l1g yéu ta tac dçng lên chat IltÇ'lng qlào duc và ành hltCIng

cùa chat IltÇ'lng qiào duc dén viêc hoc cùa h9C sinh. Giao duc tai Van

"Long phài dôi mat vôl nhiéu van dé: chat IltÇ'lng co SCI vàt chat không

dam bac hoàc không phù hop, dunq cu h9C tàp, bàn ghé thiéu, tlnh

tranq cac công trlnh vë sinh rat toi tê, chi phi cha h9C tàp qua cao doi

vôi cac gia âlnh nghèo, trè em phà! làm vièc thire s'! dé c6 tiên di h9C

hay dé tro giup gia dlnh, Tat ca nhÜ'l1g yéu ta này da g6p phan làm

qiàrn sut sa IltÇ'lng h9C sinh cüng nhu chat IltÇ'lng h9C tâp,

Cosà v';;t chât

Mçt trong nhÜ'l1g kh6 khan chfnh mà toàn bô nhÜ'l1g ngltOi dltÇ'lc phônqvan nêu ra là chat IltÇ'lng CO SCI vàt chat và dây chinh là moi quan tâm

thltong xuyên. Thire té, cac công trinh xây dlJng không con tot, không

c6 tltong rào, làm cha khuôn viên nhà trl10ng trô nên nguy hiém, không

an toàn, khu v~ sinh CI trong tinh tr~ng toi tê, không c6 rurôc sach, không

cô cac phàng chïrc nang, sân choi cüng không phù hop. Không cô rnôtngôi trltong nào, phàng hoc nào CI Van Long dàp (mg dltÇ'lc nhu cau h9Ctàp, giang day cùa hoc sinh và giao viên. Chinh quyén xâ thl cha rangphan lôn cac tnrônq së dltÇ'lc nâng cap hay chuyën dôi công nang trongthèi gian sap tôl, vlèc chârn trien khai là do chira c6 kinh phi.

Diem chinh cùa tnrènq Mau qlào tuy là nhà xây, nhunq dây không phàilà rnôt nhà tnrônq, mà là khu nhà cü cùa Uy ban xâ (hinh 1). Cac diem

trltong phu tuy chat IltÇ'lng con tot nhunq rnôt vài diem không c6 tltong

rào và rnôt sa diém nam sàt dltong chinh hay truc giao thông (hlnh 2).

Môt trong sa nhÜ'l1g kién nqh] cùa Ban giam hlêu lên Uy ban Nhân dân

xâ là trong nam 2007 cân lâp ké hoach xây dlJng tltong rào cha nhÜ'l1g

diém crura cô (4 trong sa 7 diem): Cu Chi, Ninh Th9, X6m Mâi, LôcTh9. Ngoài ra chi CI diem trltong chinh và rnôt diem tnrônq phu c6 do

choi ngoài trèi, cac diem khàc không cô vi không cô sân choi hoac sân

chol qua hep, hay vi thiéu kinh phi. Nhin chung, diên tfch cac phàngkhông dù rônq, néu tfnh theo sa chàu (tÙ' 15 dén 30 chàu, tuy theo lôp).

62Nghiên cïru vé chat iLt<;mg giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Ca sa vàt chat 6 khu chfnh cùa tnJèlng tiéu hoc không dat chat hJÇlng.

Bào cao cuôi nam hÇ>C 2005-2006 cùa tnJèlng Van Long ghi nhàn là ca

56 ha tang không dam bào nhu cau day và hoc cùa giao viên và hoc

sinh, phèng hoc xuônq cap, không co du tLtèlng rào (6 ca 3 diém cùa

trLtèlng tiéu hoc, diém trLtèlng chfnh và hai diém phu),

Ca 56 vàt chat cùa trLtèlng trung hoc ca 56 cOng không dLtÇlc nhLt mong

muon. Cha me hoc sinh cha rang ca 56 vàt chat vïra thiéu vïra xuônq

cap. Thêm vào do, chat ILtÇlng bàn ghé dôl khi cOng không tot. M(>t bà

me cùa rnôt hoc sinh trung hoc ca 56 da mô ta tlnh hinh này nhu sau:

"Con em vé nhà hay ké chuy~n cha bo mf? nghe, co hôm no ké, "mf?

ai tui con dang hoc tnt céi ghé gay môi céi, tlli con Jan ra bêt". Môt phu

huynh khac nôl: "Truonç này xuong cap qua nhiéu roi vi V?y cûnç rat

mong muon su quan tâm càe Nhà nuôc trang bf ca so v?t chat cha

trl1èlng dé nâng cao chat Jl1çJng giao duc". Glào viên cOng cùng chung

nhàn xét: tinh tranq ca 56 vàt chat ành hLt6ng dén chat ILtÇlng giang

day. Ho luu Ylà rnôt 50 phèng tai diém trLtèlng chfnh không co dèn chiéu

sang và bàn ghé không phù hop: "Chl co hai, ba phàng co bàn ghé d?t

tiêu chuan".

So phèng hoc 6 diém trLtèlng chfnh cùa trLtèlng tiéu hoc cOng nhu trung

hoc ca 56 déu thiéu. Diém chfnh tnrènq tiéu hoc co 22 lôp nhLtng chi

co 11 phèng hoc (hai phèng cha lôp 1, 2 phèng cha lôp 2, 4 phèng cha

lôp 3, 6 phèng cha lélp 4 và 6 phèng cha lôp 5). HÇ>c sinh chi hoc rnôtbuôl, sang hay chiéu.

v~ sinh

M(>t vài diém trLtèlng mau giao và tiéu hoc không co rurôc. Nhiéu âiém

tnrènq co giéng khoan dé dùng nhLtng không co rurôc u6ng (hinh 6).

TrLtèlng Mau giao phài mua binh rurôc uong (hinh 7) cha hoc sinh vàcha me phài dong tién, hoc sinh tiéu hoc và trung hoc ca 56 thi phàimang rurôc tù nhà dén.

63

Marie-France Lange, Nguyèn Th! van

Hinh 6.Giéng (mréc không u6ng dLfÇ1C) tai rnôt diêm trLfdng tiêu hoc V~n Long

T9-i nhiéu diêm phu cùa trudng mau giao không co nhà v$ sinh. anhïrnq diêm co nhà v$ sinh th] hoac là không du, ho àc là chat luç1ng

không tot: ong thoàt bi tac nghën , cùa không dong dUÇ1c, nhu môt diêm

cùa trudng Tiêu h9C Van Long (hinh 8) . Nhièu luc , qi ào viên và h9C

sinh phài dùng chung nhà v$ sinh , nhu d diêm chfnh c ùa mau qi ào. Tai

diêm tnronç này, nhà v$ sinh không co cïra và dân quanh do ban d èrn

lén vào dùng. Giào viên tnronq tiêu h9C th] co nhà v$ sinh riêng, nhung

h9C sinh thi ph ài di ra ngoài bui cây. Nhà v$ sinh c ùa trudng chua dUÇ1c

sùa chûa, vi dl! kién trudng se d ôi di noi kh àc trong rnôt hay hal nam

t ôi. Giào viên trung h9C co s ô chi co rn ôt ph6ng v$ sinh nhô cha 20

nqiroi , nhunq trong ph6ng v$ sinh không co rnrôc, ph ài x àch tù giéng

khoan vào . H9C sinh dù co nhà v è sinh riêng , nhirnq cüng không co

nuoc.

64

Nghiên cïru ve chat ILfdng giào duc tinh Khành Hoa

Hinh 7. Binh mrëc nhàtnJdng Mau qiâo mua do tiên cha me hoc sinh d6ng g6p

Hinh 8. Nhà v~ sinh diémtnfdng phu cûa tnJè1ng tiéu hoc V~n Long

65

Marie-France Lange, Nguyen Th! Van

Cac phàng ctus: nang

Cac trllèJng 0 Van Lang dêu không co phàng chïrc nang. Chânq han,trllèJng trunq hoc cd SO co thir vlên nhlfng không co phàng doc sàch.HÇ>c sinh phài miron sàch vé nhà doc, diéu này co thé thuàn tiên cha

can em gia dinh khà già, nhung gây khô khan cha nhùng hoc sinh

nghèa vi cac em thllèJng không co Mi thfch hop dé doc (không co bàn,không co dèn hay không co cha v.v ... ). M<)t khàc, thu vièn con dllÇlCdùng làm phàng hop qiao viên vi tnrônq thiéu phàng.

Tuy khu chfnh cùa tnrônq mau qiào không phài là rnôt Cd SO chuyên

dùng cha qiào duc, nhunq lal co phàng hop, phàng hlêu trllong vàphàng hoc, cà tnrônq tiéu hoc cüng nhu trllèJng trung hoc cd cô déukhông co phàng tâp thé duc.

Tnrônq tiéu hoc co rnôt khaàng dat trong cha hoc sinh hoc thé duc contrlldng trunq hoc Cd SO thàm chf không co sân thé duc và hoc sinh hocthé duc tai bén xe CÜ, cach trlldng 100 mét. Tnrènq trung hoc cd SOcüng không co phàng thuc hành. Co rnôt phàng dùng càt giÜ'do dùngday hoc và hàng ngày qiào viên phàl mang do dùng giàng day lên lôproi lai mang vé cât,

Ngaài ra, qlào viên và hoc sinh day - hoc thire hành trong nhùng canphàng không phù hep, Diéu này han ché vlèc làm cac thf nqhièrn cüngnhir rnôt sa công vlèc thire hành trong Mt day, Và, tnronq này cüngkhông co phàng chuyên dùng cha viêc hoc nqoai ngÜ'.

Nhu v~y, phonq hÇ>C van con là cau truc chfnh cùa cac tnrènq trong xâVan Lang, néu không muon no; rang là duy nhât (nhu tnrônq hep 0 cacdiém phu), à dây, chunq ta doi dlën vôi loai hinh tnrônq "nghèa", chuaco nhùng phàng chïrc nang (phàng thire hành, phàng hoc tiéng rnrôcngaài, thir viên, phàng doc sàch, phàng qiào viên, phàng h(>i dong, nhàchol, nhà tàp thé thao, sân tàp thé duc, v.v... ) nhir 0 cac trlldng thànhphô. Môt vài phàng chuyên dùng, nhir thir vlên 0 tnrènq trung hÇ>C Cdsô thi con diroc sù dunq cha nhiéu mue dich khàc vi không co phàng.

Sân chc1i

Sân chai không phài luc nào cüng phù hop vôi nhu cau hÇ>C sinh. Nhiéudiém trlldng mau qiâo và tiéu hoc không co tlldng rào và cüng chua

66

Nghiên cCtu vé chal ILfÇlng giao duc tlnh Khành Hoà

thày sân ch di Ci d àu, Cac kho ànq sân này thL1è1ng hL1dng truc ti êp raâL1è1ng lô c6 nhiéu xe cô (hinh 2 và 9) , gây nguy hiêrn cho cac em. DiêmtrL1è1ng mau qi ào Haî Triéu kh ông c6 tL1è1ng rao, không c6 sân choi ximànq và rat gan sông cha nên hoat â(lng ngoài trè1i rat nguy hièm. M~tkhac, cac sân chci c ùa cac âiêm trL1è1ng phu c ùa mau qi ào không c6cây b6ng mat và khi trè1i nang thi không thê cha cac em choi .

Sân choi d khu chfnh cùa tnronç ti êu hoc là haï kho ành ru(lng chira

âL1Ç1c c ài tao: sân chci cùa tnronç Trung hoc cd sô Tràn Ou ôc Tuan qua

nhô, hep n ëu tfnh theo sô hoc sinh. Khi trè1i mua, hoc sinh tièu hoc

không ra chci âL1Ç1c (không c6 cha tru mua) và cac em ph ài Ci lai trongl ôp, rnàt kh àc, khi trè1i mira th] sân rat lay lôi. Phan l ôn cac sân ch di cùa

cac trL1è1ng Ci Van Long chua d àp Clng âL1Ç1C cac yêu cau vé an toàn và

nhu cau hoat dônq cùa hoc sinh .

Hlnh 9. M(>t diêmtn/àng tiêu hoc è:J Van Long

67

Marie- France Lange, Nguyên Thi Van

Diéu kièn dén truiJng

Dé phân tfch diêu kiên dën tntdng, cân quan tâm dên nhiéu tiêu chfkhàc nhau. Diéu 13 cùa Công LlOC quôc té vé Ouyén tre em n6i vénhÜ'ng Ouyén kinh té và van hoa xàc dinh bon tiêu chuân nhu sau: Tinhsan co (endowment), Kha nang tiép cên (accessibility), Tinh châ't co théchap nhën (acceptability),Kha. nang thich hçp (adaptability) (Lange,2003).Ap dl:mg bon tiêu chuân này cha phép phân tfch sâu sac cac diéukièn dén tnrônq. Tinh san co liên quan dén chat ILlÇ1ng cd sô ha tangvà cung Û'ng giao duc - côn ca ba tiêu chuân khàc dàc biêt Iiên quandén quan hè cung cau trong giao duc, Kha nang tiép cên dLlÇ1C xemnhir là nhÜ'ng yéu ta vàt chat (khoànq càch W nhà dên tnrènq, diéu kièn

di hoc) cüng nhir kinh té (sa tién cha me phài d6ng). N6 bao gom bayéu ta cau thành: khà nang tiëp càn vé rnàtv~t chat, khà nang tiëp cânvé mat kinh té, và tfnh chat không phân blèt. Tinh chat co thé châpnhér: liên quan chu yéu dén nhÜ'ng xung dôt c6 thé nay sinh gilia sulua chon nôl dung chironq trinh hoc cùa ngành giao duc - ngôn nglidùng trong tnrèrtç, nôl dung rnôt vài môn hoc (lich sa, tôn giao ... ) - vàcac gia tr] dao dLtc dLlÇ1C quànq ba trong nhà tnrônq. Trong thire té, Tinhchat co thé cnëo nhér: c6 khuynh hLlong do ILldng mong muon cùa giadinh trong viêc qiào duc con em. Cac mong muon này dLlÇ1C mô ta theo

tLtng loai nhir sau: mong muon gan kêt, mong muon dong nhât, su nétranh hay tir khirôc (Lange et Martin, 1995; Henaff et al., 2001). Sauhët, Kha nang phù hÇp qiùp do ILldng tfnh phù hop hay không phù hopcùa cung giao duc doi vôl thire tien và nhu cau van hoa xâ hôi cùa quânchunq và bao qôrn ca chat ILlÇ1ng giao duc cüng nhir khà nang lan toàvà bién dai cùa hê thong giao duc. vé tinh cnë: co thé chap nh(m vàKha nang phù hÇp, Van Long không c6 xung dôt vé van h6a vi xâ chidùng rnôt ngôn ngli và chi c6 rnôt dân tôc, dù rnôt vài ngLldi dLlÇ1Cphônq van c6 phê phan nôi dung chironq trinh hQC amôt mue a9 nàoâo. Cho nên 0 dây, chunq tôi sê chi tàp trung dén tiêu chuân Kha nangtiép cén vé khfa canh vât chat cüng nhu kinh té.

Nh{i'ng kh6 khan di I~i

Cac diém phu cùa trLldng mau giao và tiêu hoc déu nam tai cac thônnhô và hoc sinh thLldng 0 gan tnrènq. Diém tnrènq chfnh cùa tiêu hoc

và mau giao d6n nh~n cac em trong mQt ph~m vi dân cLl rQng hdn. Tuynhiên, cac diém trLldng này chi dành cha cac em Ion tuai và cac emhoàn toàn c6 thé de dàng dén trLldng (khoang cach toi da khoangchLtng 2-3 cây sa).

68

Nghiên cltu vé chat 111Çlng giao d\,Jc tinh Khanh Hoà

Không phài tât ca hoc sinh màu giao dêu diroc cha me dua dén tnronq,à diém chfnh cùa tnronq màu giao c6 chLtng 10 em trên tông sô 25 em

tl! di bô dén tnrônq. Van dé diIit ra 0 dày là su an toàn vi không nol nào

tô chïrc h9C ban tru, ca tnrônq màu qiào cüng nhu tiêu hoc, do dô cac

em phâl di, vé nhiéu lan trong ngày.

Da sô h9C sinh tiéu hoc và trung h9C co sô di bô dén tnrônq hay di xe

d~p; rnôt so em diroc cha me dira d6n bang xe may. C6 nhiéu tnrènq

hop h9C sinh b] tai nan nhu chùnq tôi da n6i 0 phan trên. Où di bô hay

di xe dap, h9C sinh tiéu h9C n6i vôl chunq tôi là cac em rat SÇ' cac "quai

xé": "De co, em hoc vé an toàn giao thông, khi co mot xe ch~y qua th!

em dLtng I~i, nhung chiéc xe tai d/,lng em, em bi nga âeu chân"; "ConhCtng ben di bô trên duong do không chu y nên bi té noëc bi xe âênî'.

H9C sinh trung h9C co sô nhân thïrc ra hon van dé tai nan: "An toàn

giao thông, di trên dUè1ng th! xe cQ ch~y rat là au, thanh niên thuongâénti vônq, nhiéu khi chùnç em bi nga xe do cac thanh niên tông xe

vào. Vi vây co nhiéu ben phai nno bo mf? cha dén truàng, bai vi giao

thông th! phuc tep, chUng em song a dia bàn nông thôn chue co âéngiao thông, hoëc nhCtng bién béo an toàn giao thông"; "Do diéu kiêr;duàng hot cnêt, môt lan em bi h6ng xe dLtng I~i nên da bi xe sau va

vào. Tay em da bi thiJCJng hét nùe nqon, céch dây nàa thang, hifjn gio

tay em da bot'; "Chinh ban thân em da bi tai nen trên duàng di hoc vé,

là do cac ben hÇJC sinh ùa ra không di trên lé duong mà di giaa dUàng,cho nên khi em xin qua duàng thi em bi xe may âèm vào",

Nhin chung, cha me h9C sinh khà 10 lang vé van dé an toàn giao thôngcha cac em. Luàt giao thông chira dLlç'cmoi ngLloi tuàn thù nghiêm tuc,Thêm vào dô con c6 rnôt yéu tô khàc, rnôt phu huynh n6i thêm: "Thuechi, con kno khan nûe cüng không phai 10 lang lam ntumç cüng là kno

khan do là thài tiét, khi h~u a dây râ't là khac nghifjt. Mùa mua tnt kéodài trién miên, mùa kia tb! gio cno nên con em di noe rat là kno khan.

Mùa gio hay mùa mua mà không co st! âue don cua cha mf? thi co thétre bi tai nen giao thông. Hoëc là duàng xa a âéy xe cô thanh niên ch~y

cüng rat nhanh nên cüng rat 10 nhâ't là con noe tiëu hoc". Môt phuhuynh hoc sinh tiéu h9C nhàn xét rang: "0 nông thôn may nam truôccac em nh6 cüng co thé tt! di xe âep dén truàng âuoc nhung mây nam

nay thi tinh tr~ng xe may nhiéu qua, van dé an toàn giao thông không

dUçJc bao dam. Khi hÇJc sinh tan hÇJc thi mây thàng xe may do cüng làm

69

Marie-France Lange, Nguyen Th! Viln

minh cüng sc'. Hoc sinh trung hoc cd sa than phién vi không co noi dé

xe dap : "Em mong mu6n truèJng xây dl/ng nhà xe cho hoc sinh , bai vi

khi df/ng xe trèJi nang thi banh xe c ùe tui em thuèJng xuyên bi lung và

tui em phai dat bô vé nhà, co nhiéu ben không dam ai xe mà phai aibô aê'n truèJng".

Hinh 10. Tan hoc: hoc sinh tiêu hQC Van Long di xe dapvé nhà, thang 3 - 2007

NhCmg âôi hoi vê" t;!Ji chinh

Vi chi phl cho di hoc cao nên truè1ng mau giâo kho phat trién . Ngànhhoc mau giâo không dUÇ1c nhiéu ch àu tham gia , trù' nhÜ'ng chau namtuai. Màc dù cac cha me dUÇ1c h ôi déu phan kh ôi vl tr é hoc mau giâongoan hon , nhanh nhen hon, le phép hon và biét viét, vë, mua hat,dUÇ1c làm quen véJi do chdi . NhLtng thire té, a Van Long, co rat ft châu4 tuai di hoc . Cac Iy do dUa ra là chi phi cao, không co ban tru, thoigian hoc không phù hop véJi công vièc c ùa cha me Bai vèJi giâo viên,con co thêm van dé "phu huynh nguèJi ta chue hiéu to! ich oua con vàonoe léJp mau giao", nhunq hinh nhu nguyên nhân chfnh van là hoc phi.Môt phu huynh hoc sinh rn àrn non nh àn xét: "Co nhiéu nguèJi muon âuecon ai hÇJC nhung không co tiên, nén aành aê? con a nhà thot'. Môt giâo

viên giai thfch: "M(Jt nam vào truinu; tui em phai aong 323.000 aông,

70

Nghiên cïru ve chat ILlang giào duc tinh Khành Hoà

tong cac khoan vùe hoc phi, vùe bac hiém. N6i chung a nông thôn thithu tiën dau nam râ't là kh6 khan, dén thoi diém bây gio léJp em cüngco nhiéu nquo! chue d6ng d6ng nào. TVi em cüng âên tùng nhà thunhung mà ho kho qua nên ho cüng chue co dé d6ng".

Bang 11. Chi phi và lo~i phiyêu cau cha m~ hçcslnh mau giâo d6ng g6p,Xâ V~n Long, 2006 • 2007

Leal tién cha m~ phâi d6ng chanhà tntè1ng mau giâo

HQc phiQuy hôi

Bào hiem

Mua do dùng hoc tàp

T6ng 50tiényêu cau cha m~ d6ng g6p

Ngu6n: UBND xâVan Long, Truonq mau giao dân I~p Van Long, 2007.

So tién hàng nam

180.000 d

20.000 d

30.000 d

93.000 d

323.000 d

NhL1 v~y;tong chi phi cho rnôt chau mau qiào là 323.000 dong. I\Igoàis6 tién này, con phâi thêm khoàn mrôc u6ng 2.000 dong do qlào viênthu (hlnh 7). Môt giao viên nhàn xét là rurôc binh dât, nhiéu khi phài batcac em tiét kièrn rnrôc.

Hièu trL1è1ng tnrônq tiéu hoc nôi dâu nam, cha me hoc sinh phài dong20.000 dong. Sô tién này dé bo sung quy Hôl nhàrn to chïrc cac hoatd9ng, mua phan thirônq cha qiào viên và hoc sinh gi6i. Co nhiéu chame không dong khoàn tién này. vé phan cha me, ho nôi dén s6 tién100.000 dong/ nam nhu là hoc phi và cha rang ho b! àp hrc dong tién:"Nhiéu Wc giao viên than van noe sinh không d6ng boe phi, âeu khotëm.Giéo viên không thu âuac hoc phi thi cap trên noî'.

Dù không nôi dén hoc phi è1 cap tiéu hoc, cha me van than phién yinhiéu khoàn mua sam và chi phi dành cho vlëc hoc qua cao: "Séch thi

tt! mua hoc. May nam truôc thi nhà truong câp cha nhung mây nam nay

thi cha me hoc sinh phai tt! mua"; "Minh tt! mua hét. Nhà truong khôngcan thi~p gi vé viêc mua séch va, but, mue. N6i chung gia dinh pMi tt!

mua hét."; "Khoêr: toi thiéu nhâ't là d6ng tién mua giây kiém tra, d6ng

71

Marie-France Lange, Nguyèn Th! Van

nam tram hay mot ngàn."; "Minh mua tâ't ca chu bây già nhà truàngkhông co bao cap gi ca, tù tà giây mot minh cüng ph ai dong tién vô, cél

phù hiêu cüng pMi mua".

M9t vài cha me 110C tfnh chi phi hàng nam cha rnôt hoc sinh tiéu hochem 700.000 dong. "Où bay già không co âuoc thi cüng ph ai chéflY vsyhay là vay muon làm thé nào do thôî'; "Nhilng gia dinh co con di hoc

thi toi thiéu nhat cüng pMi cha con môt bO dong phuc dén truàng.

Nhilng nhà kM gia thi nguài ta may nam bay bO cha no thay doi.Nhung co due hoc sinh kho IBm, co môt bO mëc suôt. Gia dinh nguài

ta nghèo nhung van phai co cho con di hoc. Co khi auën éo không coâëu nhunç nguài ta di xin xom làng quên éo cha con mëc di hoc".

Con d trung hoc cosô, toàn bô cha me hoc sinh dl1Çlc hôi déu cha rang

chi phi cao qua. M9t phu huynh tom tât yêu cau cùa nhôm phu huynh:

"Em co thêm y kién là muon dam bBo su hoc cùe con em thi cén bônghiên cOU co thé dé xuë: dé mién giam môt khoan tién nào do dé gia

dinh co thé on djnh trong dau nam hoc. vé sécti giao khoa co thé bat

hoëc pMt mién phi cha cac em. Céi khoan hoc phi thi co thé bat dé

nhilng gia dinh nghèo ntur gia dinh chj M. co thé yên tâm hon, và con

chj M. âuac di hoc. Hoàn cént: chj M. là chang không co, mf? thi mù,

chj M. uôc mo cha hai dua con dUçJc di hoc nhung noe phi dau nam vômôt âu« là nam tram nghin, hai âu« là mOt tnêu thi rat kho khan cho

chj M. Nhà nuee co thé là mién giam hay bo han tién hQC phi. Roi séctithi co thé âu« vé tùng âie phuong roi dja phuong xét tüng hoàn cènn.gia dinh nào kno khan thi phat mién phi sécti qtéo khoa cha cac em".

Dé két luàn, cac khoàn phi dâ han ché vièc theo hoc mau qiào và làrnôt khô khan cha vlèc phô càp tiéu hoc cünq nhu trung hoc co sô. No

làrn nan làng cac em cünq nhu cha me cac em khi ho luôn là nhÜ'llgnan nhân cùa àp hrc khi không d6ng dl1Çlc tién cha nhà tnrènq.

Diéu klên dê;lY và hçc

Dô' dùng d~y h{JC

Bay lôp cùa tnrènq mau qiào dêu c6 bon g6c hoc tàp (hinh 11). Diém

tnrônq chinh duoc trang bi tot hon cac diém phu: c6 do choi ngoài trài.

72

Nghiên cïru vé chat 111çlng giào duc tinh Khành Hoà

Hinh 11 . Gôchoc tâp c ûa diêm tnidng chinh, Mau qlào Van Long

Tnrènq ti èu hÇ)C c6 du dunq cu day hoc, chi tnr lôp 5 bi thiéu. Giao viêncüng tham gia larn d ô dùng giang day vi du nhir làm ban d ô. (; trunghÇ)C Cd sa , dunq cu giang day cüng gân nhu d ày du. Tuy nhiên, môtph àn dunq cu (compas hay thirôc ké) chat IL1Çlng không duoc tot. Tr àilai, cac dl,Jng Cl,J the duc không dat chuan và không dùng dUÇlc. Vàt li~u

phài tif mua lay de làm : nhiéu khi qiao viên phai tham gia làm dl,Jng cuday hoc. Tuy nhiên , c àl thi êu l ôn nh àt a tnrônq trung hoc Cdsa là không

c6 phàng thuc hành.

Dçji ngO giéio vi én

Phan nhiéu qi ào viên Van Long déu da c6 bang cap chuyên môn . (;tnronq Mau qi ào, 7 qi ào viên da dat chu an, cac qi ào viên tieu hÇ)C cüngnhu trung hoc Cd sa déu dat chuan .

Nhln chung , qi ào viên cho rang kh6 khan cùa ho là do hronq th ëp. Môtqi ào viên tieu hÇ)C n6i: "Bây già môt giao viên moi ra tnJàng luotu;

khoang 1 tri êu, mà ra ngoài này xe cQ tiên xang aéu, thuê nhà . VéJi gia

73

Marie-Fran ce Lange. Nguyen Th! Van

ca bây già giâo viên luong 1 triêu mà muôn nhà thi ... Hoëc nhu tôi bây

già, luong d mue trung binh nhung nuôi 2 con ai hÇJC âe! hoc cüng rfitcënç thlJng. No! chung là aôi hai qué Nhà nuôc cüng không âuoc,nhung làm sac cha nô hài hoà ag cha giâo viên côn nuôi con an boe",Giào viên trung h9C co sèl cüng c6 cùng y kién nhir trên: "Hlên nay tôilïnh 1.600.000 aong: không song nai, không theo kjp vôi mûe song.

Minh không co nhà riêng, không nuôl nai gia âinn, nhung phai co gang

theo nghé su pnerr".

Cha me y thïrc rang chat Ilfçng qiào duc cüng tuy thuôc vào diêu kièn

song cùa qiào viên, nhir c6 nglfèli da n6i: "Cé! ma hai là aé giâo viên

chu tâm ai sâu vào chuyên môn thi nhà nuôc cën co chinh sécn aétang tiën luong aé phù hçJp vôi tinh hinh truot giâ hifJn nay. VÙa roi co

nghe thông tin là tang luong cha giâo viên nhung ce! tang aô không coy nghïa gi vi trang tang ngoài tang thi cuôc song nô van nnu cû thôi cha

nên giâo viên không vui vè lam, nguèli ta phai làm thêm d ngoài, khôngco aiéu kiên âèo sâu chuyên môn. Do cüng là môt nguyên nhân dan

aén chfit IUçJng giâo duc yéu".

Viêc giàng day cùa qiào viên không tàch rôi diêu klên làm vièc và diéu

kièn song. cà hai Iiên két chat chê vôi nhau, nhu rnôt qiào viên tiéu hoc

da phàt biéu: "Noi tom I~i cuôc song thuàng nh~t hàng ngày vôi teicuôc song d trên truonç giong nnu là môt to gifiy 2 mët; më: này më:kia dinh lién vôi nhau, cha nên nhùng kno khan cua cuôc song gia âint:tfit nhiên nô co ént: hudng".

Theo y kién cùa nhiéu nglfèli, tién Ilfong chi du chi dùng cha rnôt nglfèlidôc thân, không c6 qành nànq gia dinh, và không nuôi dlfÇC gia dinh,nhir rnôt qiào viên tiéu h9C da n6i: "Da sa (giâo viên) dl/a vào luonq,ban thân minh thi au ntumq côn nuôi con an hoc nûe". Nhiéu qiào viêntiéu hoc công nhàn ho c6 nhiéu công viêc phu (trông rau, chan nuôihay nuôi tôm) thêm cho Ilfong. Giào viên trung h9C co sô n6i ho tangthêm thu nhàp nhè day thêm, nhunq kh6, vi sa tiét day nhiéu (21 tiéttuân thay vi chi 19 tiét nhir èl cap 3), hay nhè nhCtng công vièc khàc

(trông lùa châng han),

Ngoài chat Ilfçng co sô vàt chat, chat Ilfçng bàn ghé không tot và nhiéu

khi thiéu dô dùng d'ilY h9c, thi diéu ki~n làm vi~c cua giao viên khôngphài lûc nào cüng thu~n lçi.

74

Nghiên cCtu vé chat 111<;lng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Diéu kièn song cùa qi ào viên Ci nông thôn nhiéu khi rat kho khan , lL1dngkhông du, côn ph ài 10 nhà tro, d~c bièt là trong cac thôn nh ô c ô diemtrL1è1ng phu . Ba qiao viên diem phu cùa tnronq tieu h9C Van Long chico môt phông de Ci chung (xem hinh 12) . Van dé nhà tro nhiéu khi bu ôcqiào viên ph ài di lai khô khan và ton kém : "Em cà khà khan vé IUdngcon thâ'p, nhung mà kho khan nhâ't là ai xe, c écn 13 - 14 cây sO, nhâ'tlà mùa mua". (Giào viên tieu h9C)

Hinh 12. Phàng hoc dùng làm ndi d cho ba giâo viên tré

Van dé tr é em lao dc?ng sôm

Khi thire hièn nghiên cïru Ci cac truônq h9C, ch ùnq tôi da tiép xuc v ôimôt sa h9C sinh g~p nhiéu khô khan trong h9C tàp , hoàc VI két qua h9Ctàp không tot , hoac VI cac em thuènq xuyên yang và sap bô h9C. Caccuôc phônq van qiùp nhàn ra hâu hét cac em thuôc nhôm này thuônq

xuyên tham gia lao dônq hay buôn ban phu giup gia dinh .

75

Marie-Fran ce Lange, Nguyen Th! Vàn

Hinh nhu kh6 n6i dén vièc cài thlèn chat 111Ç1ng qiào duc néu không

quan tâm dén nhCtng kh6 khan cùa nhCtng hoc sinh bat buôc phàl lac

dçng dé c6 tién d6ng tién hoc và/hay dé phu giup gia dinh. Dé cac emdi hÇ>C chuyên cân hon và trành tlnh tranq dan dan bô hoc cOng nhugiam bôt nhCtng kh6 khan trang hoc tàp, cân phài quan tâm dén van dé

lac dçng trè em. Van dé này da không dl1Ç1c nhCtng ngl1è1i c6 tràchnhiêrn trang ngành giao duc dé càp. Cha me hoc sinh dôl luc cOng c6nhâc dén, nhir cha cùa rnôt hoc sinh tiéu hoc nhàn xét: "Minh thfiy

nhiéu em hoc sinh ctiue cnu tâm vào hoc do céi hoàn cént: gia dinhcùe no qua kho khan. No di hoc môt buoi, môt buoi phai di làm. Không

co diéu ki~n hoc thêm d tnlè1ng IfJi không co diéu ki~n hoc thêm d nhàthi thây cüng râ't là tôî'.

Ta c6 thé nhàn thay rang trè em lac dçng sôm dl1Ç1c chia làm hai loaichinh: loai thïr nhât gom nhCtng em xem công vièc là chinh và dànhnhiéu thè1i gian cha lac dçng kiém s6ng và loai thïr hai chl làrn viëc nùathè1i gian hay càch quànq. Nh6m thïr nhât, rnôt khi da di làm xem nhu

cac em da nqhl hoc vi di hoc thi phài hÇ>C ca ngày. l.oal thïr hai, cac emchl làrn nùa thè1i gian hay càch quànq c6 thé tiép tuc hoc nhunq gé)p rat

nhiéu kh6 khan và c6 thé chuyén sang hoc phÔ càp ban dêm.

Trang s6 cac em phài di làm, nhiéu khi cô em giau không cho gia dinhbiét, nhu rnôt em da cha chùnq tôi biét: "Ba ml? em không biët, bo embéo khi nào co tiën thi cha n(Jp nhLlng mà không co".

Môt s6 em tnrôc dây là hoc sinh giài, dù cha phài yang nhiéu ngày dédi làm, nhu em D. hoc èJ trl1è1ng cap hai n6i: "Gia dinh em kno khan,không co tién hoc thi em pMi nghi hoc dé làm vèi buoi sang" ... "Emtheo may ông cêu di bat con xup buoi sang dé lây tiên n(Jp noe",Nhunq, khi cac em da vfmg hÇ>C qua nhiéu lan, diém s6 cac em càngluc càng kém di.

Cac em lac dçng sôrn dl1Ç1c chia thành nhiéu loai: cac em c6 thé làmcông an 1110ng, lac dçng dôc lâp hay tham gia vào công viêc san xuâtcùa gia dinh. Môt cô bé ké: "Tnue cô sang em di hoc, vé ngu xong làdi làm bént: cam kiém tién, làm thuê cha ngt.lè1i ta. [. ..} Co khi di tLt Wc2 giè1 cha toi 7-8 giè1 vé, co khi vé som hon. [. ..} M(Jt tiéng ngàn rlldi [. ..]Ngày chu nh(lt thi em âuoc nghl lEm] co chi hQc lop 10 [. . .} làm lâu roi.[. ..] Do nhà em kho thi em cüng kho, m(Jt minh ông ba nuôi không hét5 chi em, em van di làm". Mçt em khac n6i là em phai di ganh nl1élc và

76

Nghiên cûu vé chat Il1çlng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

dén toi moi vé. Em làm bài, hoc bài vào luc 20 gièf hay 21 gièf.

Thirônq thi cac em n6i rang cac em không hiéu bài, không c6 thèi gianlàm bài tàp và không muon di hoc nïra: "Thày cô cu mang chlli cac em,chl1ng em không muon h9C"; "Ky 1em bi du6i ra ngoài, thày IIIC va emkhông co làm bài tnt bi du6i ra ngoàf'.

Rat ft em trong 50 này theo hoc lôp phu dao trong hè, vi tién h9C cao,nhung cüng vi cac em bàn làm viêc trong hè: "Thè! gian nghi hè làmkiém tién, làm gt;lch"; "Hè em di bién phil ông ngot;lf'; "Em git1p cha medi bién"; "Hè em git1p gia dinh buôn ban, con môt phan di h9C thêm";"Nghi hè em phil me cét tae".

Tre em bo hçc và thal dé? cûa cha mE;!

NhCtng cha me c6 con trong de? tuôi di h9C nhung không cha con déntrl1èfng dl1gc, c6 con bô hoc hoac sap bô h9C déu nêu kh6 khan IOnnhêt là chi phi cha con di h9C qua cao 50 vôl khà nang kinh té cùa gia

dinh. C6 gia dinh c6 toi 6 ngl1èfi con không ai dl1gc dén trl1èfng: "Giadinh tôi hoàn cént: qua kh6, không co du kha nang làm dé kiém chacon sinn song hàng ngày, to cha do không co kha nang cha con déntruonç h9C và mua sam sécti va và éo quën cha con di h9C"; "vi khôngco tién dong tién trLlàng, mua va mua sécn cha chéu no h9C, xong roixin nghi. Nhung mà cô cüng viét giay âem xuong, nhung không co tiénthi già sao" (Nhôrn cha me h9C sinh bô h9C thôn Ninh Th9).

Mi1lc dù chfnh sàch cùa xâ và cac tnrènq c6 mien qiàm cac khoàn chi

phi cha cac gia dinh nghèa, nhLmg cha me van không du tién dê mua

sam sàch va, quân ào cha con dén trl1èfng: "nhà ttuonç cüng giam vi

em làm don âem lên hi~u trLlang, hi~u trLlang âem xuong cho cô thi cô

cüng nh~n. Nhung em không co tién mua va cha cnéu no h9C". Nhiéu

gia âlnh c6 2-3 con trong de? tuôi di h9C, vi thiéu thon nên phài cha môtcon nghl hoc dé cha môt hoac hai con h9C tiép "nhung vi hoàn cénnkhông co tién do chi tnt môt cha chéu no nghi, cho con co tién tnt cüng

cha chéu no h9C toi no! tat cnôn. Cha thi mat, con hai dtJa em di h9C

nü«, làm sac 10 cha du, vi cha do mà no phai nghi dé cha em no h9C

tai dâu tai do, chCtng không co tién em cüng cha no nghi luôn". Me?t

nguyên nhân sâu xa han là cac cha me, do hoàn cành kh6 khan và

trinh de? hoc van thl1èfng không cao, nên châp nhân néu con cal bô hoc

77

Marie-France Lange, Nguyèn Th! Van

dé Cl nhà phu qiùp gia dinh: "Cüng là cél hoén céan gia ainh, chéu no

aang hoc nhu v~Y nht.hJg mà no nghï bây gièJ cha me rat là kho, mà ai

hÇ>C mai thi không co tién aong gop cha nhà truonç. aoi thé cha nên no

môi muon nghi aé pht,J git1p cha me co aong tién aé mà nuôi em. Sau

ao tôi méJi tré lèJi là con phai ai hoc ai, không nên nghl: dù co kho han

nf/a thi ba ma cüng chÇlY la cha con ai hÇ>C. Roi noi ai noi îei, nô nô! ba

già roi, cüng yéu roi, thôi aé con xin nghi hoc. Tù do no lên nhà twèJng

no xin nghi hÇ>C". Dai vôi cac gia dinh nghèa nhât, do suc ép cùa vlèc

kiém song và chira nhàn thïrc diroc târn quan tronq cùa hoc van, viêc

tim hiéu thù tuc mien giam chi phl hoc tàp cha con cài co thé là rnôt thù

thàch không thé vuot qua dl1Ç1c: "No! at1ng ra gia âint: làm hàng ngày

không co aù aé con an th! không co d;p néo ranh tot aé g~p ông ay(Trl1ong thôn) hai. No! at1ng ra ông ay kêu toi 2 tan, tôi cûnq toi, nht.hJg

roi chà aé va céi 111éJi này vi no rach, néu không va tnt không co tiën

sam 1110i khéc".

Vièc cài thiên chînh sàch ho tro mien qiàrn dong gap chi phî hoc tàp cha

cac hô nghèo và thiét làp cac ca ché tài tro dàc bièt nhàrn giam chi phi

cha qiào duc cùa cac gia dinh (nhu tro cap do dùng hoc tàp), cüng rat

quan tronq làm cha ngl1èJi dân co diéu kiên xin ho tro de han. Dé vièc

xôa bô hoc co hièu qua nên quan tàrn trurc sudén cac gia dinh co hoàn

cành nghèo cùng eue, làm cha cha me nghèo nhàn thïrc dl1Ç1c rang

vièc hoc hành cùa con minh không phài là rnôt diéu không thé dat tai.

78Nghiên cùu ve chat 111c;1ng qiào duc tinh Khành Hoà

KM luen và kiên nghi

Can càl tbiên diéu kiën dë;lY và hoc

nit cà nhÜ'llg nglloi dllçc hôi déu than phién vé chat 11Içng ca sô v~t

chat và cà bàn ghé noe sinh. Cac công trinh xây dlfll9 thllong cü ky vàkhông phù hop, sô phèng h9C không du, tinh tranq nhà v~ sinh dànq10 ng~i, rurôc uong khan hiém.

NhÜ'llg kh6 khan này nhiéu khi ành hlldng xàu dén viêc day h9C. Châclà vlêc di chuyén trllong tiéu h9C và tnronq trung hoc ca sô Van Longda càn trô vlêc bào dllông do dac và thiét bi cùa nhà trllèlng.

Hô tro cac giadinh khé khan chua day du

Màc dù da c6 nhiéu biên phàp ho tro cha cac hô c6 kh6 khan vé tài

chfnh (gia dinh ngll dân, gia dinh dông con, me goa nuôi con côi, chame tàn tàt, v.v ... ) nhunq van chira dap Ctng du nhu cau toi thiêu nhât.M~t khàc, su ho tro cOng không dong bô, không Iiên tuc, làm cha hoàncành cac gia dinh bâp bênh, con cal song trong 10 âu nhët là khi hièutnrônq hay qiào viên nhâc nhô vôi cac em yêu cau cha me d6ng tién.

Theo chùnq tôi, viêc ho tro nên té chire hàng nam và sô tién së nhàndiroc nên thông bac cha gia dinh biét vào dâu nam, qua lèli n6i cùa chame thi diêu này hinh dllong nhu chira dllçc thire hièn.

Quan tâm toi trè em lao dé)ng som

Chùnq tôi c6 thé nhàn thây phan dông nhÜ'llg h9C sinh c6 kh6 khantrong h9C tàp là nhÜ'llg em dang thU'èlng xuyên tham gia lac dÇ>ng haybuôn ban. Tuy nhiên, van dé tre em lao dÇ>ng sôrn không dllçc nhÜ'llgngllèli c6 tràch nhièrn trong ngành qiào duc dé càp dén và chi dllçcphfa gia dinh dé càp rnôt cach qua loa. à Vlêt Nam cOng nhu nhiéururôc khàc, van dé tre em lac dÇ>ng sôrn chira duoc nhin nhàn day du,mac dù diéu kiên song cùa cac em rat dàc thù và nhu cau giao duccOng rat khàc bièt.

79

Marie-France Lange, Nguyèn Th! Van

Nên 1RI tiên cho vlèc hoc phôthông

C6 thé nhàn thây rang, cac biên phàp khàc nhau cùa xâ hôl dâ khôngthé giCt ÔLtÇlc con em cac gia âinh nghèo nhât hay kh6 khan nhât a laitrLtèlng. Nhiêu hoc sinh, tuy chi là rnôt thiéu 56, phài bô hoc sam a tiéuhoc hay trung hQC Cd sa. Cac em khàc thi thLtèlng xuyên hoàc dôl khivang mat vi cac em phài làm vlêc ôé trà tién hoc hay phu giûp gia dinh.

Néu ta cha rang vièc cài thlên chat ILtÇlng giao duc chi c6 y nghïa khivlêc cài thiên này ÔLtÇlC thire hlën trong vien cành giûp cac em Ô9t ÔLtÇlcrnôt nén qiào duc Cd ban, thi hinh nhLt cân xem xét 19i cac hinh thïrc hotro cho cac em c6 nguy Cd bô hoc ôang ÔLtÇlc ap dunq, Bai vi cacphLtdng thïrc ho tro hlên nay xem ra chira tro giûp ÔLtÇlc rnôt càch hCtuhlèu và thLtèlng xuyên và viêc hQC bat buôc và mien phi hoàn toàn hâunhLt chLta ÔLtÇlc ngành giao duc chàp nhàn, cha nên cân phài cài thlênvà nhât là "hop thïrc h6a" hè th6ng hoc bông dành cha hoc sinh nghèo.

80

Nghiên cÛ'U vé chal 111gng giâo duc tinh Khânh Hoà

s:~Ciï-TIii1::::loCDrIII::::lcc.CD

zccc:'<CD·,::::l

-f.2:<Ill' CD::::l ...

PHV LVC

Ph!;J luc 1. Xi Véiln Long. T6ng kê ph6 câp giâo duc Trung hçc CCI ses -Diéu tra ngày 5 thâng 9 nam 2006

Nam sinh Tong Nu Chu TOng Tot nghijp Dang hx cap hai hayœ xong cap ha; Dang n;.c. hQCxong THeS bô tue Bô hoc Tong 50 déiso déi yén. sô trè TH baog6m soHS nronqtvqng *. (an

à à cac 1ép THeslop9 11-14

trong ché! pro TNTH TNTH Làp6 l.ép 7 l.op B Lop9 TN THes Làp6 l.op ? l.op S Làp9 TN THes (2 hè) l'langdô câp nàm cac Baog6m Baog6m Baog6m Bao qôrn Ti eu nam hoc

tooi vùa nam hQC hoc tiéuqua truéc TNTH TNTH Nam Cac TNTH TNTH Nam Cac Làp L6p t.op Làp qua hoc

nam cac vùa nàm nàm cac vùa nàm 6 7 8 9qua nam qua tnroc qua nam qua tnroc

tnroc tnroc2000 162 79 162

1995 211 94 10 201 174 173 1 271 1-··· 1 \ ........

1994 245 97 6 239 32 205 32 193 6 6 21-·········

1993 233 107 5 228 9 218 9 40 159 1 6 9 41-· C . 1 .... . 1·· ..........

1992 209 109 7 202 202 1 27 152 8 13 1

Cônq 11-14 898 407 28 870 215 625 214 0 234 186 152 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 13 23 17 1 0 29

1991 193 81 9 184 184 8 31 119 1 3 7 15 119.._- 1-· .... \ ......... ..... C··__· 1-· 1·············

1990 213 101 3 210 210 2 32 94 66 4 12 32\.... ....... 1· i···· ····1······

1989 170 78 6 164 164 4 128 23 9 4... 1······· 1···_· 1· - 1·_·

1988 164 74 5 159 159 1 140 16 1 1 1

Cônq 15-18 740 334 23 717 0 717 0 0 0 8 33 156 362 0 0 0 0 0 0 106 0 0 3 12 37 156 0

Tong c(ing 1638 741 51 1587 215 1342 214 0 234 194 185 156 362 106 1 13 26 29 38 156 29

Nguon: UBND xa Van Long, Ban chidao phÔ càp cap xà, "Bac cao tÔng két vàphôang hMng nhiëm VI,! phÔ càp 2006 và cac nam sau", Van Long, Thang 9 nam

z cocc N=rii);:::3o2'<m·,o=r~,

·6:::3

ccccDi:0c,

·Cog..=rA=rDl-:::3=rI0Dl·

Phl;l luc 2. Xâ V~n Long. Biêu t6ng hqp tiêu chuân ph6 câp THeS Tinh dén ngày 5 thâng 9 nam 2006

Tên dctl vi HUY El()NG HI~U OU A El~l hay

Trè6 tucSi S6HS S6 HS TNTH nam lY;lc vira qua vào Trè 11-14tu6i Ty lê HS Tong sô S6 nguàl d9tuOi 15-18 co bang THeschoad~

TNTH IOp 6 nam lY;lc rnét IOp9 dô PCGD

Tong TYlênam

TOng sil Ty lê Tong sô TYlêTN tuçnq

BTVH TOng Tylê THeSHçc lép qua PT BTVH eô THeS 15-18 PTsô 1 œng (2 hêl c9n9

TH nam lY;lcqua(%)

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 •

Long Hoa 55 55 100,0 88 88 88 100,0 300 286 95,3 100,0 270 213 22 235 87,0.. ,---, ... .. ...

LÇ>cThQ 26 26 100,0 91 90 90 98,9 208 197 94,7 100,0 172 130 24 154 89,S-~--'"'-

..._-- ---- _..~..._"~ .,.'_. ..

NinhThQ 30 30 100,0 21 21 21 100,0 129 126 97,7 100,0 77 52 10 62 80,5.-_.. ---- .. .- -,-...-....~--_ ..- ... .._-- .... ,

HâiTriéu 51 51 100,0 15 15 15 100,0 233 231 99,1 100,0 198 123 50 173 87,4-- -_..._-- - .~-_....

Ch ua i

TOnge<>ng 162 162 100,0 215 214 0 214 99,5 870 840 96,6 100,0 717 518 106 624 87,0

Nguon: UBND xâ Van Long, Ban chi d90 phÔ càp cap xâ, "Bào cao tÔng kêt và ph elng h élng nhlêrn v", phô càp

2006 và cac nam sau", V9n Long, Thang 9 nam 2006

NGHIÊN CUU CHÂT LUONG.GIÂo DUC CÛAXÂ SUDI TÂN,

HU\i:N DIÊN KHÂNH

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

/

DJ.E. JlTAN

1_, suot TIEr.

L ...-.j

Ban do huyên Diên Khành

83

Nolwen Henaff, Dinh Thi Bich Loan

Th6ng tin chung vêdia bàn nghiên cOU

Dë)c diêm kinh té - xà hôl

Diên Khành nam d phfa Tây Nha Trang, cùng vôi hai nuyèn mién nui kécàn, Khành Sdn và Khành Vinh, dây là rnôt trong ba huyên cùa tlnhKhành Hoà không c6 bd biên. Tuy nhiên, huyên lai nam sàt vôi th, xâmién biên Cam Ranh, và chay d9C theo quôc 1(> 1 - con dLidng huyétmach noi rniên Bac và mién Nam. V, tri d,a Iy thuàn lÇ1i này da giup d!aphLidng phàt triên công nqhiêp, chu yéu là công nqhiêp ché bién hài sàn.

Nam d phfa Nam cùa huyên, Suai Tân là rnôt trong 21 xâ cùa huyên

Diên Khành. Xâ c6 bon thôn: Cây Xoài, Dâu Sdn, Dong Cau, và VinhPhu. Phan Ion dân CLi, cüng nhu cac cd quan cùa xâ nhir tru sô Uy bannhân dân, trung tâm y té, khu công nqhièp và cac tnrènq h9C nam bêntruc quôc 1(>. Da sa dân là ngLidi Kinh, chi c6 120 hô Raglai (7,6% dânsa cùa xà) - nh6m dân tôc thiêu sa chfnh cùa hai huyèn ké càn: KhànhVinh và Khành Sdn, và rnôt vài hô dân tôc Tày.

Dân sa cùa xâ da tang rnanh tù' nhùng nam qua, dù ty suât sinh thôcùa xâ trong nam 2006 không cao: 17,4%, bang ty suât trung blnh cùatoàn quôc (Tong eue thônq kê 2006), vôi 10% phu nü sinh con thïr 3.Khi thành làp vào nam 1981, xâ chi c6 1.500 dân khâu, dën nam 2006,dân sa cùa xâ là 7.107 ngLidi (1.582 hô (UBND xâ Suai Tân 2006)tang 14%. Vièc tang Cd h9C này là do dân cac tlnh khac dën làm nôngnqhiêp và d khu công nqhiêp, Nhùng ngLidi này thirônq hru tru trongcac nhà tro mai hlnh thành.

Cüng nhu cac d!a phironq khac d Vièt Nam, rmrc song cùa ngLidi dânda dLiÇ1C cài thièn trong nhùng nam gan dây. Theo tiêu chf ap dl,lng chogiai dean 2001 - 2005 1

, xâ c6 252 hô nghèo vào dâu nam 2006 và dêncuôi nam chi con 178 hô. Tuy nhiên, su cach bièt giàu nghèo duônqnhu lal tang lên. Da c6 311 hô kh6 khan nhân dLiÇ1C nhùng khoàn vaytÙ' Ngân hàng Chfnh sach Xâ hôl (Ngân hàng cha ngLidi nghèo),khoàng 50 hô khàc dLiÇ1C vay von nhô tù'Ngân hàng Nông nqhiêp thôngqua cac to chïrc quân chunq nhu Hôi Nông dân, Hôi Phu nü, Hôi Cuu

chién binh. Nam 2006, trung tâm y té xâ da tién hành khào sàt tlnh hlnh

1. Nguang nghèo là SO.OOO VND/thâng/nguài cha vùng nùi, hài dào, 100.000 VND cha vùng dong bang,và150.000 VND cho vùng dôthi trang giai dean 2001/05 (Ouyèt dinh no1143/2000/00·LElTBXH ngày01/01/2000 cùa Bi? Truong bi? Lao di?ng • Thuong binh vàXâ hôi). Trang giai doan 2006/10, nguang daduoc nang lèn 200.000 VND cha vùng nông thôn, và260.000 VND vùng thành pho (Quyét dinh sano170/2005/00·TI9 ngày OS/07/2005 cùa Thu Tuàng).

84

Nghiên cïru vé chat IUÇlng giilO duc tinh Khành Hoà

suy dinh dirônq cha t ât ca tre em dLfoi 36 thang tuai , két qua co 19%tré bi suy dinh duônq . Sa v ôi ty 1$ chung c ùa ca rurôc (hon 20%), tinhtranq tr é suy dinh duônq d xà không ph ài là van dé qua la nqai . Tre emdirôi sau tuai duoc cap the Bao hiêrn y té mien phi. ' Xâ cüng co QuyBao tro tre ern' duoc s ùdyng de ho tro nhûnq tr é em c ô hoàn c ành khôkhan . Gan d ày x à da ho tro cha môt s ô h ô gia dinh Raglai nhirnq di êu

kièn dé xây nhà . NhÜ'ng ngLfèli tlnh khac dèn làm vi èc thLfdng ILIU trutrong 98 khu nhà tro mai hlnh thành ô xà, q ôrn 651 phàng. Theo côngan xà, dây cüng là khu vue xày ra nhiéu van dé ành hLfdng toi an ninhc ùa d!a phuonq . Trang nam 2006 , toàn xà xay ra 75 vu vi èc vé tr àt tuan toàn xâ h ôi (tang 3 vu sa v ôi nam 2005) . (UBND X à Suôi Tân, Bao

cao tang két tinh hinh hoat o(>ng nam 2006 : 13-14) .

Hinh 1. Xii Suoi Tân

2. Theo luât Luât bào vê, châm soc vàgiào duc Ire em (1991, sùa doi nam 2003).

3. Nam 2006, quy này co hon 12triêu dong vàda sùdunggan mQt nua

85

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

70% nhân dân c ùa xâ song bang nqh ê nông nqhi èp, chu yéu là tronglùa, ngô , mia dL1èJng, vuon cây an tr ài nhu xoài, nh àn, và chan nuôiheo , bo, gia cam . Nhirnq hi èn nay, nghe nông dang g~p nhièu khôkhan, thu hoach bâp bênh, thu nhàp phu thuôc vào giâ ca th! tnronq.Ngoài nhCtng khô khan thL1èJng gé'ilP do thôi tièt nhu thiên tai, sâu bènh,con thêm cac van de rnôi nhu: cac dich bènh môl ph àt triên (curn giacam, dich Id rnôrn long mông); nquôn ruroc sach dùng cha sinh hoatkhông dam b ào, dàc bièt là cha khu dong bào dân tôc thi êu sa do ànhhL1dng cùa nuée th ài tù khu công nqhièp; .... Xà da xây dlfng hè thongtL1éli tiêu cha nhCtng vùng d xa nqu ôn nuée. Tlnh ding vùa rn ôi d àu tL1xây dl!ng h è th ônq rurôc sach , nhLing do thi êu von , dL1èJng ong da dL1Ç1ctâp dàt nhLing chua sù dl,lng dL1Ç1c. H$ th6ng rurôc sach lay tu ho ThuyOau này se cung cap cho 300 h ô dân thôn Cây Xoài.

Hinh 2, Phât triên chan nuôi trong xâ

86

Ngh iên ciru vé chat IUÇlng qi ào duc tÎnh Kh ành Hoa

SI! xuàt hiên cùa khu công nqhièp Suôi Dâu vào dâu nam 2000 khôngnhÜ'ng gây ành hl1ang toi nquôn rurôc a rnôt 50 khu vl!c trong xâ rnàcon làm không khi a dây ô nhiêrn nghiêm tronq, Diéu này c6 thê dedàng nhàn thay vào cuôl buôl chiéu, toàn bô xung quanh khu công

nqhlêp, trong dô c6 cac tnronq hQC b[ bac trùm bai nhÜ'ng mùi rat kh6chiu do vlêc san xuàt a khu công nqhlêp gây nên. Tuy nhiên, bên canhrnôt 50 ành hl1ang tiêu eue này, khu công nqhiêp cüng c6 nhÜ'ng tacdÇ>ng it nhiéu toi 51! phàt triên kinh té, san xuàt cùa xâ Suoi Tân. NhÜ'nghÇ> dân phài di dèl, không con dat san xuât do a trong khu vl!c quyhoach xây dl/ng khu công nqhiêp dl1gc nhàn tién dén bù và trô thànhcông nhân, ngl1è1i buôn ban nhô hay nuôi trônq thuy san. San xuât, ché

bién và dich vu da phàt triên và da d~ng hoa trong nhÜ'ng nam gan dâya trong và ngoài khu công nqhiêp. Ngoài cac ngành nghé co khi truyénth6ng nhu hàn tièn, làm bun, xay xat, san xuàt rurôc uong tinh khiét vàcung ((ng suât an công nqhiêp, tà nam 2005 con c6 thêm nhÜ'ng ngànhnghé moi nhu buôn ban di~n thoal, xe may. Nghé thù công cüng phâttriên rat rnanh, chu yéu là mây tre dan và gia công cho cac xi nqhlêp.Trong khu công nqhiêp, ché bién hài san là hoat dÇ>ng chinh. Ngoài racüng c6 cac xi nqhiêp san xuàt do may rnàc, giày da. Cac xi nqhiêpnày rat cuon hùt gioi trè, MÇ>t trong nhÜ'ng tiêu chi tuyën dl,lng lac dÇ>ngcûa cac xi nqhiêp è1 khu công nqhiêp là dÇ> tuôl, thl1è1ng là dl10i 30 tu5i. 4

Cac XI nqhiêp trong khu công nqhiêp, nhât là cac xi nqhiêp ché biénhàl san, tuyên dunq rat nhiéu nhân công. MÇ>t dal diên cônq dong cho

biét: "Khu công nghi~p co 14 công ty, vôt nhu cau công nhân là trên 10nghin, mà dën 50 vùng co 8 nghin. Do ao hÇJ LIU tiên dén lac dQng cùeX8 chi trù thanh niên gây roi, âént: nhau, mat an ninh tr?t tl! thi hÇJ maikh6ng nnên". Công viêc a nhÜ'ng XI nqhlêp này nhiéu nhung thàtthl1è1ng vi san xuât cüng mang tïnh thôi vu. Do dô, néu nhu thu nhâpcùa ho c6 thé cao hon làm nông nqhiêp thi công vlëc lal không 5n dinh.Ll10ng co ban trung binh là 750.000 dong, và thu nhàp binh quân, kéca cac loal tién thl1ang c6 thê lên dén 1.000.000 dong/thang. Vôl laodÇ>ng không c6 tay nghé - hrc ll1gng chiém da 50 lac dÇ>ng trong khucông nqhiêp - ho chi c6 hop dong c6 thèli han,

4.flày không phài làvan dériêng cùa xâ. Tuai tâc vàsüc khoè lànhùng tiêu chi chinh cho vi~c tuyén d~ng

công nhàn không co chuyên môn (xem Henaff N., 2006, "flau tu tn,fc tiép nuoc ngoài, toàn cau hoâ vàtuyén d~ng t~i Viêt-nam" hay xem, n' 37, Henaff N. (dir.), Didàn tim vi~c làm vào mién Nam: 73-92).

87

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

Nhln chung, su ra dài cùa khu công nqhiêp da cô nhLtng tac dçmg tfch

eue, tao thêm vlêc làm cha ngLlài dân dia phuonq, nhLtng cüng gây ànhhLlong không nhô toi môi tnrônq xâ hôi và môi trLlàng tu nhiên dàc biêtlà nguôn rurôc và không khf trong xii.

TInh hinh giào duc cùa xà Suoi Tân

Xà Su6i Tân c6 rnôt tnrônq mau qlào dân làp, rnôt tnrônq rnârn non tu

thuc (trLlàng Sao Mai), rnôt nh6m trè gia âlnh; rnôt trLlàng tiéu hoc cônglàp và rnôt tnronq trung hoc ca 50 công làp. HQc sinh trong xâ c6 thé

hQC acac trLlàng acac xâ bên canh hoàc a th! trân, tuy nhiên phai dikhà xa, ft nhât là 4km. Tlnh hlnh giao duc Cl,J thé cùa xâ Su6i Tân théhlèn qua két qua acac bàc hoc nhu sau:

vé giao duc mâm non

Ty lÉ[! huy dÇ>ng trè ra lôp dat dLlÇC két qua dang khfch lÉ[! qua cac nam.Nam hoc 2004 - 2005, c6 61% tre adô tuai nr 3-5 tuai di hoc mau qiào- rnârn non, trong dô 94% tre 5 tuai ra IOp. Dén nam 2005-2006, c675% trè em tÙ' 3 - 5 tuai di hoc mau qiào - rnârn non, tat ca trè em 5

tuai déu ra IOp, chi tnr rnôt em b] câm diêc,

vé giao duc tiêu hçc

Ty I~ huy d(>ng ra lôp và t6t nqhièp tiéu hoc tang cao. 100% tre 6 tuaivào lôp 1. Nam hoc 2005 - 2006, 98% trè em 11 tuai và 98,9% tre 14tuai da t6t nqhiêp tiéu hoc. Ty lÉ[! IlAI ban da giam dan qua cac nam kétïr dâu thàp niên này (Xem bang 1). Theo 56 liêu th6ng kê, tù nam hoc2003 - 2004, xâ không con hoc sinh tiéu hoc bô hoc, trong khi ty lÉ[! nàyacùng nam hoc cùa toàn huyên là 0,16% và cùa toàn t1nh là 0,2%. Hâuhét cac em bô hoc nhanh ch6ng dLlÇC huy dÇ>rig trô lal trong chLlangtrlnh pha càp giao duc. Tuy nhiên, qua tlm hiéu thljc té van con rnôt 56

trLlàng hop bo hoc mà không tham gia hoc pha càp giao duc, C6 thé VIcon 56 này qua nhô nên không dLlÇC thé hiên trên 56 liêu bac cao.

Ty lÉ[! hoc sinh hoc tiép lên trung hoc ca 50 cô xu hLlong tang và ty lÉ[!bô hoc giÜ'a chltng acap hQC này da qiàrn rnanh. Ty lÉ[! hoc sinh t6tnqhièp tiéu hoc vào lôp 6 tang tù 78% nam 2001 lên 98,8% vào nam2006. Ty lÉ[! bô hoc trung hoc ca 50 qiàrn dan tù 6% nam hQC 2001 ­

2002 xu6ng 2,4% nam hoc 2005 - 2006; nhLtng van con hol cao 50 vôi

88Nghiên cùu vé chal lL1çlng giao duc tlnn Khành Hoà

ty I~ chung cûa toàn huyên Diên Khânh (2,12%) và cùa toàn tlnh (2%).Ty I~ luu ban 0 cap hÇ>C này lal cô xu hlfong tang nhe trong nhG'ng namgan dây, tà 1,5% nam hoc 2002 - 2003 lên 2,4% vào nam hoc 2005 ­2006. Tuy nhiên, ty I~ tôt nqhiêp trung hoc ca 50 cùa xâ dlfÇ1C duy tri

khà ôn d!nh 0 cac nam hÇ>C 2002 - 2003, 2003 - 2004, 2004 - 2005 (trên96%); riêng nam hoc 2005 - 2006, ty I~ này qlàm rnanh (93,1 %) do sôIlfÇ1ng cac em thi tnrçt d ky thi tôt nqhiêp trung hoc ca 50 chfnh khôacao (65 em). I\IhG'ng hoc sinh này dlfÇ1C chfnh quyén xâ và Phèng Giâoduc dau tlf, bôi dlfâng dé dlfÇ1C tôt nqhiêp trung hoc ca 50 cùng 15 hocviên phô càp 0 xà vào cùng nam. Công tac phô càp 0 cap hÇ>C này cùaxâ cüng dat diroc két qua dang khfch I~: 85,6% hoc sinh trong d(> tuôitÙ' 15-18 tuôi tôt nqhlêp trung hoc ca 50.

Bang 1. HQc sinh tiêuhçcvà trung hçc cet sa- Cac chi sa chinh cûa xâ,2000 - 2001 12005 • 2006

Chis6 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06

56tré em vào lôp 1 (%) 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

56trèem ralop 78,9 90,4 90,1 90,7 93,2 96,7

u56luu ban (%) 2,0 1,7 1,5 0,8 0,7 0,7

Q .x: 56bôhoc (%) 0,5 0,4 0,2 0,0 0,0 0,0:::1-œi= Ti létré 11 tuai t6tnqhiép lieuhçc(%) 79,8 90,4 90,1 90,6 93,2 98,0

Ti léfré14tuai t6tnghiép trung hoc ca so(%) 93,9 99,4 97,9 98,8 100,0 98,0

Hoc sinh lop pha câp' 15 3 7 10 5 4

Ti 1$ tuyén sinh vào lôp 6 (%) 97,0 98,0 98,0 98,0 95,0 98,8

Tré TNTH vào lop 6 (%) 78,0 85,0 99,4 100,0 96,0 98,8

Ti 1$ luu ban (%) 3,0 2,5 1,5 1,0 1,5 2,4

,0 Ti lébôhoc (%) 5,5 6,0 6,0 3,0 3,0 2,4(f)

0 56 hoc sinh phài huy dçng 99 45 62 28 12uuQ.

50 hoc sinh pha càp'x: 83 42 61 15 90>c::::1

50 hoc xong rnôt lop 42 15 23 8t=

50 iàp pha cap 5 2 2 2

Ti léhoc sinh totnghi$p trung hoc ca sô(%) 82,2 92,0 96,0 97,0 98,1 93,1

TIlé fré 15-18 tuôi t6t nghiép trung hoc cosa (%) 48,8 60,2 66,9 80,4 83,3 85,6

Nguon: UBND Xà Suôi Tan· Ban Chi dao PCGDTHCS; So li$u lhong kê cac lop phô càp lruàng THHanh Thang; Sô li$u lhong kê cac lép phô câp THCS xà Suoi Tân; • So li$u do Ban Giarn hiëu lruànglieu hoc cung cap.

89

Nolwen Henaff, Dinh Th! Sfch Loan

Xâ không cô tnrènq trung hoc ph6 thông. Dé hoc tiép lên cap hoc này,

nhÜ'l1g hoc sinh cô du diêu kiên hoc I,!c, tài chfnh và cô nquyên vonq

cùa xâ phàl dang ky hoc tai tnrônq trung hoc phô thông Hoàng Hoa

Thàrn d th! xâ - céch xâ Suéi Tân khoànq 10km, hoàc tnrènq trung hoc

phô thông d xâ khàc. Tlurc té, sô Iltç1ng cac em da tôt nqhiêp trung hÇ>C

Cd sô d xâ hoc tiép lên trung hoc phô thông rat thâp. Phan lôn hoc sinh

da tôt nqhiêp trung hÇ>C Cd sô di làm thuê, theo hÇ>C cac lôp day nghé

hoac di làm vlêc d khu công nqhiêp: cüng cô nhÜ'l1g em vé Nha Trang

làm vlêc trong cac nhà hàng, khàch san, MQt trong nhÜ'l1g Iy do chfnh

cùa tinh tranq này là diêu kiên kinh té cùa gia dinh han ché, không dam

bac cho chi phf nhà tro và an uéng dé hoc tàp: dong thôi vlèc phài di

lai xa ànn hltdng tôi sïrc khôe cüng nhu s'! an toàn cùa cac em, dàc

biêt khi di trên dltè1ng quéc IQ. Chfnh vi thé, trong cac cuôc phônq van,

nhiéu phu huynh da cho rang viêc không cô truônq trung hoc ph6

thông tai xà thire s'! là rnôt van dé dang quan tâm. Ngoài ra, nhàn thïrc

cùa cha me hoc sinh và cac em cüng là Iy do quan tronq dan té1i ty I~

hÇ>C sinh hoc trung hoc phô thông thàp. Qua tim hiêu cho thay, nhiéu

gia dlnh và hoc sinh không muén hoc tiép lên trung hoc phô thông VIsau khi tôt nqhiêp trung hoc Cd sô cac em cüng da cô thé tlrn dltÇ1c vièc

làm tal khu công nqhiêp d dia phironq. Cé thé thây, vlêc hoc tiép lên

lôp 10 chi dành cho cac em cô hoc luc tôt và gia dinh cô diéu klên cho

cac em hÇ>C lên cao.

Nhln chung, so vé1i tinh hinh qlao duc trong huyèn Diên Khành và tlnhKhanh Hàa, qlao duc cùa xë Suéi Tân, thé hiên qua cac chi s6 vé giao

duc d ca ba cap hÇ>C, da dat dVÇ1c nhÜ'l1g két qua tïch circ, Viêc huy d(>ng

hoc sinh ra lôp d mârn non, tiéu hoc dat ty I~ rât cao; ty I~ hoc sinh bô

hoc, luu ban dltÇ1c han ché. Nhè1 dé, ty I~ phô càp dûng dQ tuôi da gia

tang trong rrurèi nam trô lal dây. Xâ cüng da dat dltÇ1c cac mue tiêu vé

phô càp tiéu hoc nhè vlêc tiêp nhàn cô hè théng cac hoc sinh bo hÇ>C.

Tuy nhiên, néu không tiép tl,lc giam dltÇ1c sé hÇ>c sinh bo hÇ>c trung hÇ>c

cd sd se gây khê khan cho vi~c phô c~p trung hÇ>c cd sd sau này.

.go

Nghiên cCtu vé chât ILfÇlng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Kit quà nghitn c(Ju vê chit IUOnl giao duc xi Su6i TAn

Gi6i thiêu vé cac tnrongduvc nghiên cüu

TrLfèmg Mau giao dân I~p SuOi Tân

Tnrèng dl1Ç1c thành tàp vào nam 1992, cùng vôl thài gian thành lâptrl1àng tiêu hoc. Tr110c dây, tnrônq cô ba lôp, hiên nay cô 7 IOp, dônnhàn 204 tré tai trl1~1ng chmh và hai diém tr110ng phu, trong 50 dô cô

18 tre là ngl1ài dân tôc thiéu 50. Diém tr110ng chfnh d~t tai thôn DongCau, càch truc quôc IÇ> khoàng 600m, dang sau trl1àng là dl10ng tàu

hôa, vOi 1 IOp dành cho tre 4 tuai, hai IOp cha tre 5 tuai. Hai diém phutai thôn Cây Xoài và oélu Son, moi nol cô hai IOp cha tre 4 tuai và 5tuai, tuy nhiên 0 thôn Dâu SOn do diéu kiên 2 IOp hoc 0 xa nhau nênkhông phân lôp theo lûa tuai rnà phân lop theo vi trl di lal thuàn lÇ1i chocac em. Hàng tuân, hiêu tnrônq phâi chia thài gian dé di thàrn cac diémphu, ft nhât rnôt lan rnôt tuân.

Tre 0 trl1àng hai buôi: buai sang cac em hQC tù 7 già den 10 già 30,buôi chiéu tù 14 gio den 16 già 30. Cac em an tnra tai gia dînh vi tnrônqkhông phuc vu an tnra cho hoc sinh.

Trl1àng cô rnôt hièu tr110ng và 7 giao viên, trong dô chi cô hiêu tr110ng

thuôc biên che nhà n110c, cac giao viên déu là giao viên hop dong. Moigiao viên phu trach rnôt IOp, trong trl10ng hop cô qiao viên Yang, hiêutr110ng sê phài day thay.

vé tài chfnh, cac khoàn thu hoc phi và quy xày dlfJlg tù phu huynh dl1Ç1cnhà trl1àng nôp lên Uy ban Nhân dân xâ. Hàng nam, xâ cap cha tnrènqrnôt khoàn tién dé mua sam trang thiêt b! phuc V':J day hoc, Voi tât càcac khoàn chi, hlêu tr110ng phài I~p ke hoach xin kinh phf và dl1Ç1C 51!nhêt trf cùa Uy ban Nhân dân xâ. Do không cô ke toàn nên hièu tr110ngphài làm viêc tnrc tiêp véfi ke toàn xâ vé cac thù tuc tài chfnh. Dôi khi,vlêc này làm giàm v! the cùa ngl1ài hlêu tr110ng vi phài chô dÇ1i ke toanxâ dé giai quyêt nhltng khoàn chi không danq ké.

TrLfèmg tiéu hçc SuôÎ Tân

Tr110c dây von là trl1àng cap l, Il và chi cô rnôtban giam hiêu. Den cuôlnam 1995, tàch ra thành trl1àng tiéu hQC Suai Tân và Trung hoc co 50

. Phan Dinh Phùng, tuy the, hai trl1àng van chung cang vào và sân choi.

91

Nolwen Henaff, Dinh Th! Blch Loan

Cong chïnh cùa ca hai tnrônq nam d rnàt dl1è1ng quôc IÇ> và cong sau

cùa hai tnrènq này cüng chung nhau. Tnrônq cô rnôt diém tnrènq phu

duoc xây dvng nam 1996 càch diém trl1è1ng chinh khoànq 3 km dénhàn cac em d thôn Cây Xoài và khu v"!c ké càn, Diên tfch diém tnrônqphu là 1ha, vôi cành quan rat dep, nhiéu cây xanh. Viêc diéu hành,

quàn Iy moi hoat dçmg và tài chïnh d hai diém tnrônq này duoc thire

hièn chung và thônq nhat nhu nhau trên nguyên tac dam bac tfnh côngbang. Ban qiàrn hlêu gom hièu trl1dng và rnôt hiêu phô luân phiên tnrc

hàng ngày tai haï diém tnrènq. Cac hoat dÇ>ng chuyên môn cùa tnrènq

cüng dl1Ç1c luân phiên to chïrc d hai dia diém. Qua trao doi cho thayviêc cô hai diém tnronq không gây kh6 khan gi cho công tac quàn Iyvà to chue giang day cùa tnrônq.

Nam hoc 2005 - 2006, tnronq c6 23 IOp: 13 IOp d diém chfnh và 10 IOpd diém phu ô ca 5 khôl IOp, vôi tong s6 hoc sinh toàn tnronq là 729 em.So vôl nhÙl1g nam hoc tnrôc, s6 hoc sinh nhâp hoc qiàrn dan, rnôttrong nhünq nguyên nhân cùa hiên tl1Ç1ng này là do ty lE%! sinh qiàm(xem bang 2). Hoc sinh dl1Ç1c xép IOp d diém chfnh hay diém phu cancïr vào d!a bàn cac em ô.

Gan 8% hoc sinh cùa trl1è1ng là ngl1è1i dân tôc thiêu sô, da s6 là dân tôcRaglai. Thire té, Su6i Tân là rnôt trong nam X8 cùa huyên cô hoc sinh

là ngl1è1i dân tôc thiéu s6 và là X8 c6 s6 h9C sinh tiéu hoc ngl1è1i dân tôcthiéu s6 dông thïr hai cùa huyën (58 em trong nam h9C 2005 - 2006),sau X8 Su6i Càt (335 em).

Do không du phàng h9C, tnronq to chïrc day rnôt buôi/nqày, theo haica: sang và chiéu. Tuy nhiên tù khoi IOp môtdén khô] IOp bon, moi kh6i

c6 rnôt lôp hoc hai buoi/ngày. Ngoài ra con c6 nhÙl1g IOp phu dao batbUÇ>C dl1Ç1c to chïrc cha hoc sinh yéu, vào ngày thïr bay.

Nam hoc 2006 - 2007, tnronq c6 34 càn bô công nhân viên trong dôcô 26 qiào viên thuôc biên ché Nhà mrôc, b6n ngl1è1i phu tràch hành

chinh, trong dé rnôt ngl1è1i là nhân viên hop dong, và haî nhân viên hop

dong làm tap vu.

vé kinh phi hoat dÇ>ng, hàng nam truônq tiéu h9C lên ké hoach chi tiêu

trinh Phàng Giao dt,Jc hUYE%!n. Trên Cd sd làm viE%!c voi Phàng Giao dt,Jc

huyE%!n, Phàng Tài chinh cua huyE%!n se duYE%!t và cap kînh phi hang nam

92

Nghiên cÛ'u vé chat IUÇJng giao dl,]c tinh Khanh Hoà

cha tnJèlng và tnJèlng sê lay tnrc tiép kinh phi này 0 Kho bac, néu c6khoàn chi nào ngoài dl! trù, nhà tnJèlng phài xin phép cac cap. TnJèlngc6 rnôt ké toàn trong biên ché nhà rurôc dam nhiêrn cac công vlèc vé

tài chfnh cùa tnJèlng.

TrLfèmg Trung bçc ca sO' Phan Dinh Phùng

TnJèlng nam trong khuôn viên r(>ng khoànq 8.000m2, chung vôl TnJèlng

Tiéu hoc Suoi Tân. Hoc sinh cac lôp cùa trung hoc Cd sô Phan Dinh

Phùng thay phiên nhau tnrc 0 công ra vào dé trành tlnh tranq hoc sinhtl! y ra ngoài công tnJèlng trong gièl hoc hoac ngl1èli I~ vào trong tnrènq.

TCt 521 hoc sinh nhàp hoc vào nam hoc 1996 - 1997, trl1èlng da cô 719hoc sinh 0 nam hoc 2005 - 2006, trong dô 99% là hoc sinh dën terTrl1èlng Tiéu hoc Suoi Tân. Sô hoc sinh trung hoc tang liên tuc, dù sôhoc sinh tiéu hoc không tango Trong dô, gan 7% là cac em hoc sinhdân tôc thiéu sô (tl1dng dl1dng 45 em trong nam hoc 2006 - 2007). Diéunày cô dl1Çlc môt phan nhèl chfnh sàch phô càp qiào duc (xem bang 3).

93

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

Hinh 3. Tntè1ng Trung hoc cd sb Phan Dinh Phùng

Tnrônq to chïrc day hai ca rnôt ngày: IOp 8 và IOp 9 hoc buôi sang , lôp6 và lôp 7 hoc buoi chiéu . Nam hoc 2005 - 2006, trLtèlng co 18 lôp : bonIOp 6, nam tôp 7, bon lôp 8 và nam lôp 9. Ngoài ra, con to emre cac iôp

phu 690 cha hoc sinh yéu kém. Cac lôp phô càp cüng hQC acac phàng

hQC này vào buoi toi.

94

Nghiên cïru vé chat lugng giao duc tlnh Khành Hoà

TnJàng c6 38 can b9 công nhân viên, trong dô c6 rnôt hiêu tnrônq, rnôthiêu ph6, 33 qiào viên và ba nhân viên hành chînh. Hai giao viên vàrnôt nhân viên hành chînh là nhân viên hgp dong. Tnrènq c6 gan 1/3qiào viên c6 thâm niên dl1ai nam nam.

Ll1angqiào viên tnrôc dây do Sc,Giào duc chuyën qua Phèng Giào ducdé chuyén vé cho tnrônq, nhLfllg hlên nay Phèng Tài chînh huyënchuyén truc tiép cha tnJàng và trl1àng phàt cha giao viên. Kinh phî hoatd9n9, phl1ang thïrc quàn Iy tài chînh cùa trl1àng trung hoc ca sc, gi6ngnhu trl1àng tiéu hoc,

Bang 2. 50 h9C sinh tnJàng mau giao 5uoi Tân

Diém tnfàng

Dong Cau

S61ap

310p

HS//ap (4 tu6i)

30

HS//ap (5 tu6i)

30

32

T6ng 56

92

Dâu Son

CâyXoâi

,!

Tang 50 hQC sinh

210p

210p

18 30

30(4tuai + 5 tuai) 34(4tuai + 5 tuai)

48

64

204

Ngu6n: 86 li$u doBan Giarn hi$u truàng mau giao cung cap.

Bang 3. 50 h9C sinh Tiêu h9C qua tù'ng nam 1996 ·1997 dén 2005 - 2006

1 1

1996/9711997/98 1998199! 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06t-

Nam 450 1 478 504 521 491 470 447 422 378 368

! Nù 446 476 467 475 445 458 410 416 376 361

! Cqng 896 954 971 996 936 928 857 838 754 729

Ngu6n: 86li$u doBan Giarn hi~u truàng tiéu hoc cung cap.

95

Nolwen Henaff, Dinh Thl Sfch Loan

Bang 4.50 hçc sinhtrunghçc ca sa qua tlmQ nam 1996· 1997dén 2005·2006

1996197 1997/98 1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06

Nam 263 270 276 301 304 321 280 316 327 343

Nü 258 283 291 281 299 328 375 351 356 376

CQng 521 553 567 582 603 649 655 667 683 719

Ngu6n: 86 li$u do Ban Giàm hièu truàng trung hoc cosôcung cap.

Dimh gia vé cac diéu kiên thuc hlën chat h.n;mg giao duc

Ca 50'V;1t chât và thiêt bj dô' dùng d~y nçc

Trl1èJng Mau giao Suai Tân~i'"

fJiéu ki~n trl1èJng, téJp: Cho dén nam 2005, cac diém tnlèlng déu chiraco tl1èlng rào bac quanh, và lai không co nhân viên bac v~ nên tnrônqtrô thành rnôt trong nhÛ'llg dia diém mà rnôt sa ngl1èli thiéu y thïrc dén

tiêm chfch hoac gây mat v~ sinh nhà trl1èlng, ành hl1dng rat nhiéu tôi

môi trl1èlng giao duc. Tuy nhiên, tlt rnôt nam nay, tnrônq da co tl1èlng

rào, tlnh hlnh da dl1Çlc cài thièn. M9t trong nhÛ'llg qiào viên tÙ' NhaTrang lên day d dây, vi không co nhà d nên d lai trl1èlng và kiêm luônvlêc bac v~ trl1èlng vào bu6i toi.

Khu vire tnrônq chfnh không qua gan quôc 19 nên ft b] ành hl1dng bôitiéng on do cac phironq tlèn giao thông gây ra, nhung phia sau tnrônqco dl1èlng tàu chay qua gây ành hl1dng không nhô téli gièl hoc,

Trl1èlng chira dat chuân quôc gia. Hiên trl1èlng co tarn phàng hQC cap 4

véli 5 phàng hoc kiên co, trong do co ba phàng dung quy càch chuânvïra rnôl diroc Dl! an ha tang ca sô nông thôn dâu tu xây dl,Jl1g dé tàptrung cac nhôrn tre vé tnronq chfnh VI diém tnrônq phu qua gan che vàkhu công nqhiêp, Cac phàng méli này r9ng rai, khang trang, thoànq

mat, day du ành sang, nén lat qach hoa. Trang trf trong cac phàng hoccüng da dl1Çlc Ban qiàrn hlêu và gi<':lo viên chu y dé dam bac môi tnrônq

giao duc phù hop vôi tre em ô lïra tu6i mau qiào. Tnrônq chira co phàng

chïrc nang, phàng thiét b],

96Nghiên cïru vé chat Iltçng giao duc tinh Khànn Hoà

Tai dïêm tniong chfnh, chi co phan sân tnrôc phèng hiêu tnrônq côtrang xi manq, cac nol khàc bang càt. Sân cô trang b! rnôt xfch du, du

quay cho tre do Uy ban Nhân dân xâ mua càch dày bon, nam nam.Cac diém tnrônq phu chi cô sân cat, không cô dé chai ngoài trôi, Bà

D., me cùa rnôt hoc sinh léJp mau qiào léJn qiài thfch rang dé là Iydo visac rnôt sô cha me hoc sinh thfch gU'i con dén tnrônq hi fhuc Sao Mai,hay tniong Hoa Phu'çJng du'éJi th! trân Diên Khành han là a dây dù "Cacem dl/çJC hoc day dù chl/ong trinh, nbunq viêc pné! triën nang khiéu thiben cnê, không so sent: âuoc".

v~ sinn: van dé v~ sinh a dày cân diroc quan tàrn. Néu a diém tnrènq

chfnh, nam 2006 da du'çJc dâu tu' xây dlJng nhà v~ sinh cho qlào viênvà hoc sinh (hai càt dành cho nam và ba cal dành cho na), thi a cacdiém phu không cô công trinh v~ sinh nào cho ca qlao viên và hoc sinh.Khi cân, qlào viên dan cac em qua nhà dân a gan tru'ong và cac emcon lal trong léJp h! trông nhau néu không nhè diroc ai trông qiùp. Dâylà diéu rât dànq 10 nqal bai không chi vân dé nhu cau toi thiéu cùa qiàoviên và hoc sinh không du'çJc dàp ltng mà con là vân dé vé an toàn cùatré em không dam bào.

Trl/àng tiéu hQC Suai Tân

Diéu kiêr: phàng hoc: Co 14 phèng hoc sù dunq cho 23 (op, trong dé4 phèng dành cho cac léJp hoc haï buoi ngày. Cac phèng hÇ>C déu làphèng câp 4, diéu kièn ành sang tu'ong doi dam bào do cô nhiéu cùasô; moi phèng cô hai quat trân, Tuy nhiên, rnôt sô phèng hoc da xuônqcâp. Bào cao cuôi nam cùa tnrènq ghi rô là kinh phi cùa tnrènq khôngdu dê sûa mai cûa bon phèng h9C da xuônq câp vi b] dôt, mira uôt, Vikhông du phèng h9C, nèn tru'è1ng không to chïrc day h9C hai buoilngàycho toàn tnrônq nhu rnôt sô tru'ong tiéu hoc khàc trên toàn quôc, nhu'ngtheo ké hoach tu'ong lai gan, tnrènq Trung h9C co sa Phan Dinh Phùngsë chuyén tôi co sa rnôi và tnrènq tiéu hoc së co thêm rnôt sô phèng

h9C dê trién khai day haî buôi/nqày.

Phèng hoc du'çJc trang bi bàn ghé bang go, moi bàn dành cho bon hocsinh. Nhu rnôt qiào viên tiéu h9C da giai thich, bàn ghé này không phù

hop véJi dÇ> tuoi hÇ>c sinh "và khi hQc sinh viét, cac em phai nàm lên bàn[. ..] hay phai dtJng." Ngoài vi~c không phù hçJp, so bàn ghé này cüngkhông ti~n dl,lng cho vi~c to chuc hÇ>c nhom.

97

Nolwen Henaff, Dinh Th! Sfch Loan

Phàng chue nang: van phonq ban qiàrn hlêu dong thôi là phàng hôldong chfnh là nol d~t bàn b6ng bàn nhLfng da dl1ç'c coi nôi btmg càch

xây thêm hai tl1àng tnrôc sau và lop tôn lên khoànq trong giÛ'a hai khu

phonq hoc dé sù dunq. Môt phonq hoc dl1ç'c chia làm dôi, dùng làm thuvièn và phonq thiét b]; muon vào dây bat buôc ph ai di qua phonq ban

qiàrn hlèu, Diéu này c6 thé làm hoc sinh e nqai khi muon sù dunq thuvièn và khôrtq khuyén khfch cac em dQC thêm sàch a tnrènq.

Truànç Trung hoc co sa Phan Dinh Phùng

Phàng boe - phàng chue nang: Tnrônq cüng qôrn hai day nhà cap 4

nhu tnrônq tiéu hQC Suai Tân vôi 9 phènq hoc cha 18 lôp. Thiét ké và

diéu kièn phonq hoc cüng giong a tnrènq tiéu hQC Suai Tân; và da

tl10ng doi cü. C6 hai phonq dành cha ban giam hlêu và hành chfnh,

ngoài ra c6 rnôt phonq dành cha thu viên và rnôt phènq dành làm

phonq Hôi dong. Thu vlên don qiàn chi là rnôt kho dé sàch, không côphènq doc, Bon phonq tnrôc dây là khu nôi tru cùa giao viên, hièn nay

duce dùng dé cât giÛ' do dùng day hoc cha cac bô môn: hoa - sinh,toàn - Iy, sù - d!a và nqoai ngÛ'. Dây cüng là day nhà cap 4, da khà cü,không dam bac diêu kièn bac quàn trang thiét b], Môt giao viên kiêm

nhlêrn công vlèc quàn Iy nhÛ'ng phonq chïra thiét b] day hoc này.

Tnrônq Phan Dinh Phùng không c6 phènq thire hành. Tinh tranq này

không chi a riêng tnrônq Phan Dinh Phùng mà a nhiéu tnrènq thuôc

huyèn Diên Khành.' Van dé này gây ra nhiéu kh6 khan cha giao viênvi dén nhÛ'ng tiét day c6 thire hành, giao viên phâl mang do dùng dayhoc lên lôp, diéu này làm mat rat nhiéu thôi gian cùa ca giao viên và

hoc sinh. Ngoài ra, cüng gây ra nguy hiém cha hoc sinh, không dambac v$ sinh dàc blêt là trong nhÛ'ng tiét hoa hoc hay khoa hoc t'! nhiên,hoc sinh thl1àng phài sù dunq cac dung dich héa hoc hoac nhÛ'ng mauvàt song.

Môi truanç hoc têp: Viêc hai tnrènq trung hoc co sa và tiéu hQC a chung

trong rnôt khuôn viên, chung cong di vào gây kh6 khan cha viêc day hQC

a ca hai truènq, vi hai bâc hoc không c6 chung thôi gian biéu, rnôt sa

lôp c6 thé dang già ra choi trong luc rnôt sa lôp knac dang hoc, do dô

5.Nam h9C 2003/04, chi coduy nhât 9 phông thuc hành càmôn khoa h9C tunhiên trên toàn tinh, trong 48truàng cap 2 [3. p. 17].

98

Nghiên c(JU vé chat 111<;1ng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

giè1 hoc cùa nhùng IOp không ra cho: b] ành hU'ong, dôi khi b] ngâtquânq boi tiéng on tlt sân choi. Ngoài ra, do nam ngay bên dU'è1ng quôc19 nên cac lôp hoc con b! ành hU'ong nhiéu boi nhùng tiéng on tlt cacphU'ong tlên giao thông trên dU'è1ng quôc 19 và tiéng on do cac lôp hockhông dU'Ç1c càch âm, d:{lc bièt khi lop bên canh c6 tiét hat nhac,

à cà hai trU'è1ng tiêu hoc và trU'è1ng trung hoc co sô déu không c6 nhàtàp thé cho giao viên. Do dô giao viên cüng than phién là nhùng ngU'è1itlt xa dén day 0 trU'è1ng không c6 nol nào dé nghÎ nqol. ThlfC té, dây làtinh hlnh chung trên cà rurôc, không phài tnrônq nào cüng c6 diéu klënc6 khu nhà 0 cha giao viên 0 xa.

Nhà v~ sinh: TrU'è1ng tiéu hoc và trU'è1ng trU'è1ng trung hoc co sô déu c6nhà v~ sinh cha giao viên và hoc sinh, nam riêng na riêng, nhU'ng sô1U'Ç1ng chira dû: rnôt phènq cha khoàng 150 hoc sinh. Tuy nhiên 0 diémtrU'è1ng chfnh cùa trU'è1ng tiéu hoc, giao viên phàl dùng chung vôi hocsinh, giao viên nam voi hoc sinh nam, giao viên na vôi hoc sinh na;diéu này gây bat tièn cha cà qiào viên và hoc sinh.

Diën, nt/oc: Cà ba tnrônq déu c6 diên và ft khi b] mat di~n, nhU'ng buôichiéu thU'è1ng di~n rat yéu, do d6 ành sang trong lôp hoc nhiéu khikhông dàrn bào cha viêc day và hoc cùa giao viên và hoc sinh vào buc5ichiéu.

NU'oc uônq không hop v~ sinh, do dô hoc sinh và giao viên déu dùngrurôc binh mua 0 bên ngoài. Hàng thang, hoc sinh n9P tién mua rurôcu6ng. Riêng 0 nhùng diém phu cùa trU'è1ng Mam non, hoc sinh tlf mangrnrôc u6ng.

Cà trU'è1ng tiéu hoc và trU'è1ng trung hoc co sô déu không c6 canq tinphuc vu an tnra: nhùng hoc sinh hoc lôp 2 buôi/ngày phài vé nhà antnra hay mua do an cùa nhùng ngU'è1i ban rong quanh tnrônq.

NhU' v~y, diéu kièn co sô vàt chat cùa cac trU'è1ng 0 xâ Suoi Tân con ratkhiêm ton, khà nang tài chfnh chi trà cha viêc duy tu, bào dU'ông co sôvât chat 0 trU'è1ng con han ché. Tü nam hoc 2006 - 2007, vôi qui dinhmoi x6a bô thu quy xây dlfng thi vlèc chù d9n9 dau ur, càl thièn co sôvàt chat cûa cac tnrônq dU'è1ng nhir kh6 khan hon. Boi vl.vlêc dau nr càlthlên co so v~t chat cüng phài dU'Ç1c cO quan c6 th§m quyén nhU' phonggiao dl,lc, phong tài chfnh huy~n duy~t. Trên thlfc té, m9t phan nhÜ'ng

99

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

khô khan vé cd sa vât chat cùa cac tnlèlng se dLlÇlC xoà bô khi nhàprnôt sô lôp cùa mau giao a diém tnrônq phu vé diém tnrènq chfnh và

xây dlfng xong cd sa moi dat chuan qu6c gia cha tnrènq trung hoc cdsa Phan DInh Phùng. Tuy nhiên, van dé v$ sinh, nhàt là cho qlào viênmau giao và trang b] cd sa vât chat cha cac phèng hQC cùa tiéu hoccân dLlÇlC giai quyét som.

Diê'u ki~n di nçc

DLlèlng dén trLlèlng

Dai vot trllèlng mau qiéo, hièn nay, cac em diroc hoc tai tnrônq a trongthôn và khoànq càch xa nhât mà cha me phai di dé dira con em déntnrènq là khoànq 1,5 cây s6. Dl! dinh nhàp cac lôp hoc a diém tnrônq

phu vé diém trLlèlng chfnh se làm tang thêm khoàng càch di lal cha chame cac thôn Cây Xoài và Dau Sdn. Theo cô hièu tnrônq, khi dô phàitfnh toi viêc ta chïrc hoc ban tru. Thire té, viêc không cô lôp ban tru gâykhô khan Ion cho cha me tre VI thèli gian làm vlèc cùa ho không trùngvôi thèli gian biéu cùa cac em; hon nüa vièc dira dôn con em di hoc

nhiéu lan trong ngày gây khô khan vé thèli gian cho phu huynh. Do dô,rnôt sô phu huynh thfch gai con dén trLlèlng tu thuc Sao Mai, VI a dô côban tru và ho cô thé dira chàu dén som và dôn chau rnuôn hon,

Dai vô! trLlèlng tiéu hoc và trung hoc co sa, dé toi tnrènq, da s6 hoc sinhphài di ft nhât ba cây 50. Cac em thLtèlng di bô hoac di xe dap hay chame dira dén. Cha me không dLlÇlC phép vào trong sân tnrônq. Van déà dây không nhLmg là khoàng cach, mà là an toàn, nhât là vôi cac emphài bang qua qu6c 19 dén trLlèlng. Da cô nhLmg tai nan xày ra vôingLlèli dân và hoc sinh à dây. Mac dù, da cô dLlèlng kè dành dâu 16isang dLlèlng dành cho ngLlèli di bô tnrôc cong tnrônq tiéu hoc, nhLtngcüng nhu nhiéu Mi à Viêt Nam, nô dLlèlng nhu chi cô y nghTa tLlÇlng

tnmq, cac phironq tiên giao thông thLlèlng không di chàrn lai khi quakhu vl!C tnrônq hoc, Dàc blêt giao thông a dây nguy hiêrn cho nhLmgem hoc lôp pho càp và lôp phu dao vào buai t6i VI diéu kiên chiéu sangtnrôc cong tnrônq không cô, Tnrôc dây rnôt vài nam, trLlèlng tiéu hoc da

dl ngLlèli ta chïrc sang dLlèlng cha cac em moi ngày, nhLtng cüng chiduy trl diroc trong thèli gian nqân, hiên nay cac em déu tl! 10. Tat cà cacbên Iiên quan tham gia phônq van trong dô cô cà dai diên chfnh quyén

dia phLldng déu không dLla ra dLlÇlC giài phap cha van dé này. Cha m~

hay d~i di$n h(>i cha m~ hQc sinh cha rang dây là van dé thu(>c tham

100Nghiên cCtu ve chat 111çng giào dl,lc tÎnh Khành Hoà

quyén cùa xâ, trong khi chinh quyén xâ giai thïch rang dLtong quôc 19do tlnh quàn Iy, hon nüa VI dây là quôc 19 nên con thuôc pham vi quàn

Iy cùa ca ngành giao thông. Do dô, ho không thé can thièp diroc gl,

không thé tl,l' cha d~t biên bac giam toc dô hay làm doan dLtong giam

toc d9 a khu vl,l'cnày, và cüng không thé dé nghi xây cau virot hay hamngam néu không c6 su nhat tri và kinh phi cùa tlnh. Xâ cüng không c6

diéu kiên dé tÔ chïrc xe dtra don hoc sinh, ké ca cac hÇ>C sinh cap baphài di 10 cây sa moi toi tnrônq. Do dô, chi con càch duy nhât là tuyên

truyén cha cac em vé an toàn giao thông ngay tù' lôp mau qiào dé cacem tl,l' y thïrc bào vlf! minh, và khuyén khich cac em mua bào hiém tainan - rnôt loai bào hiém không bat buôc,

Chi phi cha vi~ h{JC

Bau nam hoc, Sa giao duc gÙ'i công van trong dô quy dinh cac khoànhoc sinh phài d6ng g6p dén tât ca cac tnrônq, Cac trLtong thông baccha tât ca cac hÇ>C sinh vé cac khoàn bat bU9C và không bat bU9C phàln9P. Cac khoàn d6ng g6p này cüng se dLtÇlC thông bac trong buôl hopcha me hoc sinh dâu nam hoc và ban dal diên cha me hoc sinh se chiutràch nhiêrn giam sàt vièc thu cùa tnrènq cha dung vôl qui d!nh trong

van ban. Tnrènq Mau giao thu hoc phi nr cha me hoc sinh và d6ng I~i

cha ké toàn xâ - Cd quan ch[u trach nhiêrn diéu phôl khoàn thu này. Bai

vôi cac trLtong tiéu hoc và trung hoc Cd sa, cac khoàn thu tù' hoc sinhse dLtÇlC chuyén lên huyèn.

101

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

z ....<0 0:::T NCD;::;]

o<:;.,c<(O,,

o:::T~,

·6::;]

<0<0Di:0a.·co

s·:::T

;:>;:::T00-::;]

:::T

I000'

Bàng 5.Chi phi h9C t~p èJ mau giâo, tiêu h9C và trung h9C cd sèJ nam 2006 • 2007

Mâu qiâo Tiêu hoc Trung hoc ca sô

sé tien Thài gian sé tien Thài gian sé tien Thèri gian

HQe phi 10000 HQe kv - - 72 000 Nam

buy hQi cha me;hQCsinh 10000 Nam 20000 Nam 20000 Nam

Khoàn buy dQi/QuY léIP - 5000 Nlim 1000 Tuân

d6ngg6pIHQeba, giây thi - - 15000 Nam - -ait buQc

Phi thi - - - 21000 Nam

ihQc phi bLÔi tm hai - - 35000 Thang - -

iNuoc 4000 Thang 25000 Nam 20000 Nam

Lop plv dao (ait buôc dÔi véi hoc sinh yêu) - - 10000 Thang 4000 Thang'

lBâo hiêrn y tê Miênphi - 40000 Nam 40000 Nam

lBào hiêrn tai nan 30000 Nam 30000 Nam 30000 Nam

ông 30000 Nam 70000 Nam 30000 Nam

Irota1(hors assurances) 760002 Nam 55000/41500 Nlim 148000/209 Nam0 3 000"

H IIc sinh trung binh - - 169000 Namt.ëp 9 /QjOi

H IIc sinh hçc phI} d..,.o - - - - 489000 Nam

Chi tiêt: ôp hai bull; H IIC sinh trung - - 380000 Nam - -

ingày blnh/aiOiHIIC sinh hçc phu d..,.o - - 460000 Nam - -

hllC sinh trung - - 65000 Nàm 148000 Nlimk:ae 16"p kh ole binh/aiôi

H IIC sinh hçc phI} d..,.o - - 145'000 Nam - -

• TCtng giadinh. •• Ol,!ng CI,! hoc tàp, dong phuc, sàch vb...

1 Tfnh trên 177 ngày thire hoc trang nam.

2 Trën tàm thang vi caclôp phu dao bat dâu tv thang 10.

3 Tlnh trën 177 ngày thire hoctrang nam, và1.000 d6ng/tuân. Hinh nhôs6liêndong thay d5ituytheo lep, giao dOng tLr 2.000 dén 4.000 d6ng/thang.

Chi phi hoc tàp, tù màu giao dén trung hoc co 50 déu dU'Ç1c ghi trênbang 504 trên dây. Chi phi cha rnôt nam hoc doi vôi moi hoc sinh màugiao trung binh là 367.000 dông/nam dén 377.000 dông/nam; tïr 65.000dông/nam dén 380.000 dông/nam cho rnôt hoc sinh ti~u hoc và tù 158.000dông/nam dén 819.000 dông/nam cha rnôt hoc sinh trung hoc CO 50.C6 th~ tfnh thêm bào hi~m: 30.000 dông cha cac em màu giao và70.000 dông/hÇlc sinh 0 cac bàc hoc khàc,

Thêm vào d6, phài tfnh thêm nhùng khoàn chi khàc Iiên quan dén vlêchoc tàp (dunq cu hoc tàp, dông phuc, sàch vo, an uônq, di lal), Cactnrônq thu tién cùa hoc sinh và chiu trach nhiêrn mua. Dunq cu hoc tàpton khoànq 51.000 dông cha lôp 4 tuôi và 61.000 dông cha lôp 5 tuôi,trong d6 10.000 dông d~ mua dô choi và dông phuc 25.000 dông. àti~u hoc và trung hoc co 50, tién mua sàch, tàp viét, dông phuc giaodÇ>ng tù 100.000 dông dén 200.000 dông/hÇlc sinh cha rnôt nam hoc,Doi vôl cac khu vue ft kh6 khan hay thành thl, nhùng d6ng g6p này c6th~ không là van dé lôn nhU'ng doi vôl nhiéu gia dinh 0 xâ là VU'Ç1t quakhà nang cûa ho.

Hoc bông rat ft, chu yéu dành cha hoc sinh gioi; hoc sinh con nhànghèo hiém khi c6 dU'Ç1c nhùng thành tfch hoc tàp tot d~ dU'Ç1c nhàn hocbông. à bac trung hoc co 50, gan 0,05% hoc sinh dU'Ç1c nhàn hoc bông.Vi$c mièn giam cac khoàn d6ng g6p rnôt phan hay toàn phan phàidU'Ç1C thào luàn vôi dai diên hôl cha me hoc sinh theo dûng nhùng quid!nh trong van ban. Cac hô nghèo theo chuân quôc gia (c6 sô hônghèo) c6 th~ dU'Ç1c nhàn rnôt khoàn ho tro, Cac em 0 nhùng gia dinhnghèo dU'Ç1c nhàn tro cap 150.000 dông/nam d~ di hoc, Ngoài ra cacem con dU'Ç1c oào hiêm y té mièn phl."

Dê khuyén khich cac em dân toc thiêu 50 di hoc, tlnh da cap cha moiem dân tôc hoc màu qlào 15.000 dông/thang, cac em tiêu hoc 45.000dông/thang, và 120.000 dông/thang cha hoc sinh trung hoc co 50, tnrnhùng thang nqhl hè. Tién này dùng dê trà hoc phl và do nhà tnrônqphàt cho phu huynh. Khi cha me không d6ng tién, nhà tnrônq khâu trùvào khoàn tién này cac khoàn phàl d6ng. Theo nhàn xét cûa cac hlêutnrônq, chfnh sach ho trç này cûa tlnh da g6p phan tfch circ trong vlëcgiam ty 1$ hÇlc sinh dân tÇ>c bo hÇlc. Khoan ho trÇ1 này cÇ>ng thêm cacho trÇ1 khac tà chU'ong trinh 135 nhU'phat g~o cha gia dinh dân tÇ>c thiêu50 da làm mÇ>t 50 hÇ> ngU'èfi Kinh nghèo không nh~n dU'Ç1C bat ca sv ho

6.Quyét dinh cua Thu tu6ng Chfnh phu s6143/2DD1/Qfl-TIG.

103

Nalwen Henaff. Dinh Th! Bfch Laan

tro nào không dông tinh. NhO'ng hô này thLtàng là nhO'ng hô không dLtÇ1ccông nhàn là h9 nghèo, do không co hô khau thLtàng tru trong xâ. HQdiflt van dé vi sac nhO'ng hô dân tôc thiéu sa không quan tâm nhiéu denvlëc hoc cùa con em lal dLtÇ1c ho tro, trong luc ho - nhO'ng ngLtài ratquan tâm den viêc hoc cùa con em minh I~i không dLtÇ1c trç qiùp gi ca.Diéu này d;)t ra van dé cân nâng cao nhàn thïrc cho moi ngLtài dân véqiào duc cüng nhLt ca hôl tiêp càn qiào duc cùa trè.

Cô thé thày, vièc xoà ba phf xây dl,lt1g da giam chi phf xuônq rnïrc chame hoc sinh cô thé châp nhàn diroc. HQc phf da diroc giam di mot nùaèJ mau qlào và mien hoàn toàn èJ tiéu hoc, qiàrn xuônq càn 8.000dông/thang ô trung hoc ca sô, tuy nhiên, hQC phf phu dao da tang tïr30.000 dông den 40.000 dông thang/môn èJ trung hoc ca sô. Cactnronq da co gang thu diroc du cac khoàn hoc sinh phàl déng gép. TyI~ thu du èJ tiéu hQC là 95%, nhunq trong bac cao nam hQC, nhà tnrènqda nhân rnanh là kinh phf thu dLtÇ1C van qua ft vi nhiéu gia dinh nghèodLtÇ1c mien qlàrn. Chfnh qiào viên là ngLtài thu tién và nhâc cac em phàin9P tién. Khi dLtÇ1C hôl, rnôt sa hQC sinh da néi vôi chùnq tôi là dôl khihoac thLtàng xuyên cac em không cô gi an. atnrènq trung hoc ca sô,neu chàrn déng tién ba thang, hoc sinh phài dltng tnrôc toàn tnrènqtrong buôi chào cà dâu tuân. Dé con minh khèt phài bi hinh phat này,

phu huynh thLtàng co gang dé déng tién hoc cho con minh, nhiéu khiho phài ban lùa dtr trCt hay gà vit, hoac cô ngLtài phài di vay rmron dédéng. Môt vài cha me thi chap nhàn cho con nqhl hQC de khôl bi hinhphat này. athôn Cây Xoài cô 300 hô nhunq cô den 50 hô nghèo và 30hô dang nÇ1 cac khoàn déng gép vôi nhà trLtàng. Khà nang không déngdLtÇ1c tién càng tang cao khi rnôt gia dinh cô nhiéu con cùng di hoc,Diéu này cô thé dan den vlèc nqhl hoc, nhât là khi kët qua hQC tâp cùa

hoc sinh không tot hoac khi hoc sinh không con thfch di hoc.

Diéu ki~n giàng d~y và hçc t~p

Do dùng dé?Y hÇ)C

atnrônq Mam non, nhè diroc chon là rnôt trong rmrèi tnrènq tham giathù nqhlêrn chironq trinh mdi cùa B9 Giao duc và Dào téilo nam 2006,

trLtàng dLtÇ1c nh~n trang thiet bi cho m9t phàng hQc và m9t b9 dô dùngd~y hQc tuy nhO'ng trang thiet bi này dLtÇ1c nh~n kM mU9n, vào thang11, khi da vào nam hQc vài thang. Hi~n trLtè1ng càn thieu rat nhiéu trangthiet bi phl,lc Vl,l hQc t~p nhLt dài, tivi phl,lc Vl,l giang déilY; tranh anh cac

104

Nghiên cÛ'U vé chat luçfng giao dl,lc tinh Khânh Hoà

dunq cu phuc vu cho hoc tàp chù yéu do giao viên tl! làm và hllong danhoc sinh cùng làm. Dù trong khoàn dong qôp mua hoc phârn 51.000

dong/ hoc sinh/ nam d6i voi hoc sinh d lôp mau giao nhô và 61.000dong/ hoc sinh/ nam d6i vôi hoc sinh ô lôp mau qiào Ion co trfch 10.000

dong/ hoc sinh dành d~ mua do chol nhunq van rat thiéu do choi chocac em. HlIdng ûng chi dao dôi rnôi phllong phàp giang day, qiào viênrat tïch eue tl! làm và dôl khi tô chïrc d~ cac em tham gia cùng làm dochoi phuc vu cho cac buôi hoc. Nhung cac cô cho rang nhO'ng do choitl! làm này chi sù dunq diroc trong thài gian nqân vi chônq h6ng, ngayca nhO'ng do chol mua cüng cân bô xung thllàng xuyên vi trè dùngthllàng xuyên và cüng không biét bào quàn. Bà H., me cùa rnôt em lôpmau qiào IOn cünq dong tinh vôl y kién này: "vi du nhu tat ca cac topdéu co dl.)ng cu âm nhec, nnunç hàng nam, môt phan d6 dùng së bfhu', nhu v~y sê cân dau tu d~ bô sung, nhimq vôi ngân sach hiên nay,van de này không de dàp ûng. Xà không co nquôn kinh phi dù d~ trangbi thêm cho tnronq mau qiào và néu rnôt s6 phu huynh san long chithêm tien cho nhà tnrônq, thi rnôt sô gia dinh nghèo cüng không théhlldng ûng vi không co khà nang, vi ngay d nhà con cài ho cüng hiémkhi co do chol. Cac cha me co hoc thïrc hon cho rang s6 do chci ngoàitrôi không dù dé dàp ûng nhu cau phàt tri~n cùa chàu, nhimq cüng nhunhO'ng cha me khac, ho cüng công nhàn rang tnrènq và xâ không codù dieu kiên d~ trang bi thêm cho tnrônq.

ati~u hoc, rnôt qiào viên giai thfch: "Nôi chung thi chung tôi co it d6dùng d~y hoc và da phan chat /L/çJng không bao dam". y kién này dllÇ1cda sô qiào viên nhât tri nhât là cac giao viên tré, trong khi, rnôt qiào

viên da co nhiêu nam thâm niên co suy nghT lac quan hon: "Nhinchung, néu so sént; thi giao viên ngày nay da co qua nhiéu thuên /çJihon ngày xue khi chung tôi moi vào nghé. Hiën nay, nhin chung séct:them khao, tranh và nhùng dl.)ng cu giang d~y âéu tôt hon ngày xuenhiéu". Theo danh gia tông quan cùa hièu trlldng, trllàng nam nàocüng thiéu do dùng day hoc vi thllàng dén cu6i nam mOi nh~n dllÇ1c tüSd hoé)c Phong; riêng IOp 5 nam nay mOi thay sach thi van chlla co;chat IlIç'ng cùa cac thiét bL do dùng d~y h<;>c nhieu cai không d~t.

Ngoài ra nguon tài Ii$u, sach tham khao cùa trllàng không dllç'c trangbi day dù, rat nghèo nàn. Trllàng cüng da khuyén khfch và ho trç' tiendé giao viên tl! làm do dùng d~y h<;>c, tuy nhiên cüng không cai thi$ndllÇ1c tinh hinh bac nhiêu vi giao viên cüng không co nhieu thài giandau tll cho vi$c này.

105

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

à trung hoc co sô, tinh hinh cüng tl10ng tll do dùng day hoc 6 da sômôn thiéu vé sô 111Ç1ng, rnôt sô lal thïra: chat 111Ç1ng và d(> chfnh xàc laikhông dàrn bào rnôt phan do chat 111Ç1ng sàn xuat rnôt phan do diéukiên bào quàn thiét bi cùa tnrènq không dàp ûng; không cô phèng maytfnh, may nghe. M(>t sô cha me hoc sinh cüng da so sành diéu klên nàyvôi trl1è1ng 6 th! trân và phàn nàn vé van dé này không dàrn bào chocon ho diroc hoc vi tfnh và tiéng Anh.

Nhin chung, qua cac y kién thu dl1Ç1c và qua thire té quan sàt cho thày,cà 3 trl1è1ng diroc nghiên CÛIJ déu g~p khô khan vé do dùng, trang thiétbi day hoc, Trên thire té cân cô du cac diéu kiên ho tro, dl1Ç1C dâu tudong bô thi vlëc thire hiên d6i moi trong giàng day rnôi thành côngdl1Ç1c, dé cüng là y kién cùa qiào viên vé van dé này: "Khi chLlong trinhdoi moi hoàntoàn, dLlong nhiên là phai thiéu dc dùng d<i/Y boe,vi vi ountiu môt b(J dc dùng d<i/Y boe dùng chung cho nam lop thi không th€nào du âuoc".

Si salop: Trong cac lôp màu qiào, si sô hoc sinh trung binh là 30 em,dung qui dinh cùa nqành.' Nhunq qiào viên cho rang nhu thé là quanhiéu, nhât là vôl viêc d6i rnôi phl10ng phàp sir pham và diéu kiên thireté cùa nhà trl1è1ng là moi lôp chi cô 1 qiao viên, nhât là 6 cac diém phudiéu kiên vÉfl sinh con han ché nhir da nôi 6 trên.

à tiéu hoc, moi IOp trung binh cô 32 hoc sinh, tuy nhiên si s6 trong cacIOp giao dçmg ter 25 dén 34 em. Ty IÉfl qiào vlên/hoc sinh là 1/30, thâphon con sô quy d!nh trong tuàt qiào duc (moi IOp 35 hoc sinh, vôi rnïrcgiao d(>ng + 10%). Vlêc xép IOp dira trên co sô xép IOp cùa tnrônq màuqiào tnrôc dây dua lên, Wc là chu yéu phân theo dia bàn dân cir. Vf dunhu lôp 1A nhàn cac chàu ter diém Vïnh Phu. Cac lôp 1B, 2B, 3B và 4Bhoc hai buôi ngày. LOp E nhàn cac chau tl! nquyèn ghi danh hay cacchàu không hoc à trl1è1ng màu qiào cùa xâ. Cu6i nam IOp 1, nhà trl1è1ngcô thé chuyén hoc sinh tCt lôp này sang IOp kia trên nguyên tac dàrnbào cân d6i vé sô 111Ç1ng và chat 111Ç1ng hÇ>C sinh dé cac qiào viên yêntâm giàng day,

7.Quyét dinh 27/2000/00-BGD&flT cùa b(> GD-flT ngày 20m 2000 védiéu I~ truàng mâm non nhân rnanhrang s6hoc sinh t6i datrong mot làp phài là30chau trong lép 4 tuai, và 35chàu cho lop 5 tuai [Quyétdinh s627/2000/00-BGD&flT Ngày 20Thâng 07 nâm 2000 Vé vi~c ban hành fliéu I~ Truàng mam non].

106

Nghiên c(fU vé chat ILt<;1ng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

atrung hoc cd sô, si sô hoc sinh trong rnôt lôp là 40 (cac van ban quidinh toi da là 45 hoc slnh/lôp), 0 lôp 6, hoc sinh dllÇ1c phân lôp theo két

qua hQC tàp 0 lôp 5. Lên IOp 7, co thé phân lai lôp theo hanh kiém và

hoc hIc.

Nhu v~y, co thé thây si sô hoc sinh trong rnôt lôp hiên nay déu dambào nhu qui dlnh và không phàl là van dé khô khan doi vôi giao viên 0trllàng tiéu hoc và trung hQC Cd sô dllÇ1c khào sàt, Hàng nam, nhà

trllàng co nhùng xem xét và diéu chlnh hoc sinh giÜ'a cac lôp cha phùhop, tao diéu klên thuàn lÇ1i cha viëc day và hoc.

EJào tso và lU'Cfng cûe gi80 viën'

aTnrônq Màu giao Suoi Tân, trong sô 7 giao viên hiên co, co 5 ngllàida dat chuân, 2 giao viên con lai dang hoc chlldng trlnh dào tao tü xadé dat chuân. Trù' rnôt qlào viên môl dllÇ1c nhàn vào tnrènq, cac giao

viên khàc déu dllÇ1c xép loai giao viên day tot hay rat tôt. Hai giao viêncùa trllàng da tham gia ky thi giao viên gioi cûa huyên và rnôt cô dadat danh hlêu giao viên day gioi cap huyèn.

a trllàng tiéu hoc Suoi Tân, tât ca qlào viên déu dat chuan: 18 ngllàida tot nqhiêp su pham, 8 ngllài tot nqhiêp cao dâng, và tat ca déuthuôc biên ché nhà rurôc. 11 qiâo viên dllÇ1c xép loal gioi, cac giao viênkhàc xép loai khà, Giào viên dllÇ1c phân loai co 4 cap: gioi, khà, trung

blnh, yéu. Nam hoc 2005 - 2006, co rnôtgiao viên dllÇ1c công nhân làgiao viên gioi cap huyên, và hai giao viên day gioi cap tlnh Glào viêndl,!Ç1c nhà tnrônq dành gia, phènq giao duc huyën kiém tra và néu dllÇ1ctrllàng xêp loal gioi, ho co thé thi dé nhàn danh hièu giao viên gioi caphuyên, ky thi này dllÇ1C ta chue hai nam rnôt lan. Ky thi giao viên qiôicap t1nh dllÇ1C sô Giao duc ta chïrc ba nam rnôt lan. B(> Giao duc tachïrc thi cap quôc gia nam nam rnôt lan theo dé nqh] cûa cac sô. Tuynhiên, dai diên Ban qiàrn hiêu cùa trllàng cüng cha biét co nhiéu giaoviên dllÇ1c dào tao, bôi dllông rôi chuyën di trllàng khàc. Diéu này ànhhllong toi vlëc an dinh và nâng cao chat IlIÇ1ng qiào viên.

atrllàng trung hoc cd sô Phan Dinh Phùng, tat ca giao viên déu da d~t

chuân. Nam hQc 2005 - 2006, 12/33 giao viên cùa trllàng dllÇ1c xép lo~i

gioi và cac giao viên khac xép lo~i khà Trllàng co m(>t giao viên gioicap t1nh và sau giao viên d~y gioi cap huy~n.

107

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

Viêc xép loai giao viên 0 cap tnlèlng dira trên dành gia qlào viên hàng

nam. Ngoài ra, theo quy dinh chung cùa ngành, moi qlào viên 0 xâdiroc thanh tra toàn diên trung binh 3 nam/lan. à tnronq tiéu hoc Su6iTân, qlào viên diroc càn bô phèng qlào duc huyèn thanh tra trung blnh

hai lan/nam. Thông thl1èlng, qlào viên dl1Çlc dành gia dua trên cac tiêuchi: chuyên cân, tuân thù I!ch và nôi dung giang day, phl1dng phàp 511

pham, 51,1' tham gia và két qua hÇ>C tàp cùa hoc sinh, bai dl1ông nângcao kién thïrc nqhiêp vu, cac hoat dÇ>ng liên quan dén công tac giangday, vl du nhu công tac chu nhiêm.... Tuy nhiên, rnôt 56 qlào viênkhông hài lèng vé viêc dl1a tiêu chi két qua hÇ>C tàp cùa hoc sinh (ty I~

hoc sinh khà và giài) vào danh gia qlào viên; ho cha rang nhu véflykhông chînh xàc vi nhiéu khi ho b] mat diém thi dua vi hoc sinh. Viêcdu gièl dành gia qlào viên diroc thl1èlng xuyên chu y: "Tiét dfilY c6 totrLlang và cac thành viên trong to dl./, qua tiét dfilY â6 [âanh gia] qiéoviên â6 co truyén âet âûng n(Ji dung a trang séch giao khoa không,' thü

hai là sa dl,mg âûng phLldng phBp âèc tnmç b(J môn hay không; thtl 3là chat ILlçJng bài làm hQC sinh c6 âfilt yêu cau hay không". Và viêc xéploai gièl day se dira trên rnïrc dÇ> dat dl1Çlc yêu cau 0 ba nôl dung trêncùa qlào viên. "N6i chung, môt hoc ky, binh quân moi ngLlài cOng âuoc[dt.! già] 2, 3 tiét. C6 nhiéu ngLlài âL1ÇJc du già Iiên tuc hon, nhat là giaoviên mot ra tn.lèJng thi [âL1ÇJc] dt.! già Iiên tI.)C". à trl1èlng tiéu hoc, viêc dl,l'gièl dl1Çlc thire hiên qua cac tiét day 0 ba môn: Toén, Tiéng Vlèt và rnôtmôn tl,l' chon trang nhùng môn con lai.

Trang ca ba trl1èlng, tlurènq cac giao viên tre là nhùng ngl1ài cô két quadành gia thâp hon, cô thé do con thiêu kinh nqhiêm nghé nqhlèp. Thireté, theo bào cao t6ng két nam hÇ>C 2005 - 2006 cùa trl1àng Trung hocCd 50 Phan Dinh Phùng, trlnh dÇ> giao viên cùa trl1àng không dong déuvi 56 giao viên tre mai vé tnrônq. Hon nüa, 0 tnronq này, 56 II1Çlng giaoviên chung là du nhunq lal cô tlnh tr~ng thù'a - thiéu qlào viên eue bô,vi dl,l nhl1 môn L'1 thi thiéu giao viên nhl1ng môn SLt, Giao dl,lc côngdân ... I~i thù'a giao viên. Do dé, mÇ>t 56 giao viên phai d~y chéo môn,hÇ> phai d~y nhùng môn không dung chuyên ngành dl1Çlc dào t~o nhl1Âm nh~c, Thé dl,lc. Thl,l'c té này tat nhiên se gây anh hl10ng tai chatII1Çlng giang d~y cua giao viên dù hàng nam hÇ> déu dl1Çlc dl,l' cac laptéflp huan, bai dl1ông chuyên môn do So và Phèng t6 chÛ'c.

Qua thl,l'c té trên cé thé thay, tinh hinh giao viên cua xâ nhin chung déudap Û'ng cac yêu cau vé trinh dÇ> nhl1qui dinh; chat II1Çlng cua giao viên,theo danh gia cua nhà trl1àng và qua tim hiéu hÇ>c sinh, là dam bao.

108

Nghiên cCtu ve chal hJçng giào dl,lc linh Khành Hoà

Tat nhiên, nhàn xét này chi c6 tfnh tl10ng d6i do mai dl/a vào cac con56 vé xép loal qiào viên và y kién cùa rnôt 56 bên Iiên quan. Dê c6 dànhgia chinh xàc hon cân c6 nhÜ'l1g hinh thïrc tiép cân khàc nhu dl/ gio,

tharn lôp...; nhLtng nghiên cÛ'U này chira c6 diéu klèn thire hlên, NhLtngqua tiép xùc và trao doi vôi qiâo viên và hoc sinh nhàn thây hâu hétgiao viên déu yêu nghé, c6 y thïrc vôi nghé nqhiêp, nhât là qlào viên

tiêu hoc, rat tâm huyét vôl nghé qiào, quan tâm tai hoc sinh. D6 cünglà rnôt 1'1 do khién cac hoc sinh dl1Ç1c hôi déu n6i thïch di hoc,

M9t sovân dê'liên quan t61 gi80 viên

Ve viêc di tel: Do yêu cau vé trinh dQ dào tao cùa qiào viên, do phl10ngthïrc tuyên dunq, c6 rat nhiéu qiào viên trung hoc co sa tù' cac huyênkhac dén. Ngoài mot 56 qiào viên dl1Ç1c xâ cap dat cho xây nhà và a taidia phl1ong, phan nhiéu qiào viên do diéu kiên gia dînh không a gantrl10ng và lai không c6 cha nôl tru nên phài di lai nhiéu, c6 ngl10i tù'thành phô Nha Trang càch dô 20km, diéu này gây rnèt moi và t6n kém.

Chi phi cha vlèc di lal là không nhô, nhiéu khi chiém tai 40% Il10ng coban cùa giao viên. D6 cüng là If do nhiéu qiào viên xin chuyén trl10ngvé gan nhà. Diéu này cüng gây ành hl10ng tai viêc 6n dinh dQi ngü qiàoviên, dam bào chat Il1Ç1ng qlào duc cùa tnrônq.

Ve thu nh(lp: MQt qiào viên Trung hoc Cd sa c6 thâm niên chùng rnuôinam c6 Il10ng Cd ban là 1,2 trlêu dông/thang. Giao viên c6 thé c6 thêmthu nhâp tù' vièc day phu dao hay day lôp pho càp. Trang luc qlào viênmau qlào c6 rnïrc Il1dng thëp nhât, nhLtng Ié;li c6 ve bang làng vôl rnïrc

Il10ng cùa minh vi cha rang tnrôc dây con kh6 khan hon, Giào viên tiéuhoc thi cho rang mac Il1dng cùa ho là phù hop, nhLtng không du. và hophài vay ngân hàng thêm dé chi trà cha nhÜ'l1g khoàn bat thirônq, vi dunhu mua xe dé di day, MÛ'c trân cha vay tuy thuôc vào rnïrc Il10ng, vàviêc hoàn v6n se dl1Ç1c khâu trù vào luonq. Giào viên trung hoc cd 50cüng cha rang Il1dng cùa ho không du s6ng. Trong khi dal diên Banqiàrn hlêu lal cha rang không c6 van dé gi vé thu nhàp cùa giao viên.

Ve thoi gian: Theo giao viên trl1èlng mam non, hÇl mat nhiéu thoi giancha cac hOé;lt dQng ngoài giang dé;ly nhl1 hÇlp t6 chuyên môn, hÇlpchuyên môn toàn trl1ong, sinh hO<;lt chuyên dé. Tll dau nam, trl10ng dat6 chÛ'c chuyên dé vé dé;ly toan, giao dl,lc hoà nh~p tre khuyét t~t, giaodl,lc thé chat, an toàn giao thông. Ngoài ra, trl10ng cüng tham gia vàocac hOé;lt d9n9 khac nhl1 ngày phàng ch6ng ma tu'1.... MQt giao viên

109

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

cho rang: "chllong trinh qua n~ng, co chllong trinh vé dinh dllBng,chl1CJng trinh v~ sinh rang mi~ng, chl1CJng trinh an toàn giao thông,chl1CJng trinh giao duc gia âinh, nhiéu qua, và roi con thêm chl1CJng trinhnoet â(Jng ngoài trôl, th~t n~ng". Do v~y, quy thài gian cùa giao viêncàng eo hep,

Giào viên tiéu h9C và ban giam hièu déu cho rang công vlêc cùa giao

viên qua nhiéu. Do dac diém cùa bàc h9C, moi qiào viên phài soan bàigiang cho 11 môn. Trung blnh dé chuân b] giao an cho rnôt tiét day,giao viên cân rnôt già, nhu' v~y ngoài day h9C trên lôp, moi ngày qiàoviên phài mat 5 già dé soan bài cho tiét sau. Giào an cân phài du'Ç1csoan tnrôc rnôt tuân: té tru'àng chuyên môn së kiém tra và ky duyètqlào an cùa giao viên té minh, hiêu ph6 kiém tra và ky duyêt giao ancùa té tnrônq. MÇ>t giao viên dâ n6i: "Con vé giao an n~ng vôcùng, néunhu âau tu thài gian cho giao an thi coi nnu không co thài gian âéhocthêm ho~c âoc thêm sécn. Mà cu âoi hai giao viên phai nâng cao trinhâ(J nâng cao tay nghé; néu nhu anh không co kiê'n thûc thi sac âôi maiphl1CJng phép âuçc?'. Ngoài ra, giao viên con phài tham gia h9P té

chuyên môn, h9P chung toàn tnrènq trung binh 2 lan/thang, hàng namphàl h9P chung do phonq giao duc té chïrc, và phàl tham dV cac khoàbôi du'ông chuyên môn ft nhât 1 lan/nam. Giao viên I~i con phài day

phu dao cho h9C sinh vào ngày nghl thïr bay, chu nhât; day bù chonhCh1g ngày nghlle. Giào viên cho rang chironq trinh mai rat n~ng và hokhông con thài gian dé quan tâm dén tCtng hoc sinh, dén hoàn cành giadînh cùa tCtng em. Ap IVc càng lôn hon cho giao viên VI chi day rnôtbuéilngày trong khi chu'ong trlnh h9C du'Ç1c xây dl,fl1g cho hai buôl ngày, màh9C sinh lal ft khi làm bài à nhà do cac em phài làm thêm giup bo me,

atnrènq trung h9C co sô, qiào viên cüng chiu àp IVc tu'ong tv vé quythài gian, mà nhiéu nhàt là dành cho viêc soan giao an. Theo qiào viêncho biét, trung blnh, ho mat haï dén ba già dé soan rnôtqiâo an, dù làviét tay hay dành may, VI con phài d9C và tlrn kiém tài Ilêu do sàch dành

cho qiào viên chi cung cap nhCh1g kién thïrc và ky nang thuc hành CO

ban. Chfnh VI thé, ft c6 qiào viên tham gia du'Ç1C cac kh6a bôl du'ông

chuyên môn; vf du: tnrèrtq dâ té chltc mÇ>t khoa h9C vi tfnh cho giaoviên, nhu'ng phai dCtng I~i VI giao viên không thé tham gia day du, dothiéu thèli gian..

vé nguon tài Ii~u: Giao viên tiéu h9C, cüng nhu' à tru'èlng màu giao cho

110

Nghiên cUu vé chat 111gng giao d~c tlnh Khanh Hoà

rang ho không c6 diéu kiên dê tiép càn véJi nhiéu tài liêu tham khào dêsoan giao an. Thu viên "không c6 céi gi, không dù, ch! co ba céi sachcùa hoc sinh thôi cnü con tài Ii~u tham khao bên ngoài dit it, mà conhCtng cuôn séch minh doc minh thay không co gi hét trotî. Do do,

qiào viên tl,l' hài long véJi sach giao viên dê phuc vu giàng day, vi hokhông c6 thèfi gian cüng nhu không co cach nào dê tiép càn véJi nhùngtài llêu dê nâng cao kién thïrc.

à trl1èfng trung h9C ca sô, giao viên co thê rruron èJ thu vièn sàch giaokhoa, sàch giao viên, và nhùng tài liëu nhu Ià sàch hl1éJng dan bài tàphoac sàch nâng cao dê phuc vu cha viêc chuân b] bài giàng. Theo qlàoviên thi thu vlên co nhiéu sàch, nhl1llg không phài luc nào cünq conhùng sàch dàp (mg dung nhu cau cùa ho, nhât là sàch dê nâng caocha nhùng hoc sinh gi6i. H9 cüng rat it khi mua sàch, vi sach dât,nhimq néu mua dl1Ç1c, ho c6 thê trao doi sàch véJi nhau.

Nhln chung giao viên déu cha rang ho không de tiép càn dl1Ç1c véJi cacthông tin và tài lièu tham khào: trl1èfng không c6 ti vi, không c6 két n6irnanq internet do d6 giao viên không xem dl1Ç1c chuonq trinh cùa VTV2hay là tim kiém tài liêu trên manq. Và cac giao viên cüng cha rang hokhông c6 nhiéu thôi gian dê d9C sàch.

vé diéu kiên cùa h9C sinh: hâu hét qiâo viên tiêu h9C và trung h9C casô dành gia là trlnh dÇ> h9C sinh èJ xë thâp, nhât là néu so vôi h9C sinh

khu vl,l'c thành thl. MÇ>t trong nhùng Iy do là do diéu klên kinh té gia dlnhcùa cac em: "Kho khan, do là cac hÇJC sinh yéu trang léJp tôi qua nghèo.Vi du nnu tôi déJy môtbài nào do và cac em không co dl,Jng CI,J boe tëo,két qua së thâp và khi vê nhà, cha me tranh thù d€ giao viëc cha cacem, do do viëc cbuén bj bài cûe cac em rfit hen ché. [. ..] HÇJc sinh trangvùng này rat nghèo và thiéu do dùng hoc tëo", M(>t giao viên khàc charang s6 hoc sinh mà gia dlnh c6 diéu klên kinh té kh6 khan "SalLlringcûnq chiém khoang cô tü 25-30% trang lôp. Diéu ki~n noe tëp cùecheu kno vi kinh té gia âinh kho khan cha nên không co diéu klén hoc,roi cha me vi céi diéu ki~n kinh té kho nên không co thài gian dé quantâm dén con em cùa minh".

PhLlong phap sLl phéJm và chLlong trinh hÇJc: Theo giao viên, phl10ngphap méJi là hay, trè rat thich nhllng nÇ>i dung chl10ng trlnh cua maugiao không phù hÇ1p lam véJi khà nâng cua cac em. "ChLlong trinh téJO

111

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

hinh cùe IOpnho, IOp bé thi due ra nô không co phù hçJp vo! cél kT nang,vi du nhudau nam chéu nô chue boe dén s61L1çJng nhtJng van âue vô,va dây là va teo hinh là minh chuyên sâu vé céi kT nang teo hinh nhtJngmà nam nay tui em thuc hi~n chu yéu là toén vo! môi trLlèJng chinh xéchon là teo hinh, nô không phù hçJp vôi cet hoàn cénn teo hinh". "ConhCJng céicheu cnue hoc dén a céimôn dô te! bat, céimôn knéc léfli batsa dl,lng. Thê' là toén tnt chue hoc s6 dtlng không, chue hoc âëm này,

nhtJng a môn khâc thi da bat dau sa dl,lng roi".

atiéu hoc, theo tlrn hiéu dUÇ1c biét 21 qlao viên dang àp dunq phunnqphàp giang day rnôi và tât ca da dUÇ1c tàp huân vé nôi dung này. Cacqlâo viên déu nhât tri rang phircnq phàp rnôi: "Râ't tôt cha hoc sinh,nhtJng giâo viên thi vâ't va". "HQC sinh lop 3 da Ion, co thé dé hon,nhtJng a lop 1, rat kno, lop hai cOng v~y. Gâi khô nhat là viêc cha hocsinh chuân b! bài, không co lop nào mà hoc sinh tl/ chuân b! bài a nhà".Theo thây hlêu tnrônq, vôi cac hQC sinh da qua mau qlào thl không côvan dé, nhirnq theo giao viên, hoc sinh van g~p khô khan. Thire té,chironq tr1nh rnôi dành nhiéu thèi gian cha cac hoat dÇ>ng nhàrn phàttrién tfnh nang dÇ>ng và sang tao, Tuy nhiên, do nôi dung giang day quanhiéu, phân bô rnôt sa bài không hop Iy, doi tUÇ1ng hoc sinh khàc nhau,trlnh dô hoc sinh chênh lèch, qlâo viên không cô du thôi gian, vàthuàng không cô du dé dùng day hoc phù hep vôi chuonq trlnh, VI duthiéu tranh ành minh hoa bài hoc, nên vlèc thire hlên dôi moi phuongphàp giang day con han ché. VOi doi tuçmg hoc sinh 0 dây, theo qiàoviên cho biét rnôt IOp chi cô toi da khoànq 5 hoc sinh gioi trên 40 em,hoc sinh yéu chiém It nhât 10%, thl dé truyén dat hét nôi dung cân daytrong môt tiét hQC 40 phùt toi tat ca doi tUÇ1ng hoc sinh giao viên phàino hrc rat nhiéu.

Nhln chung, qua tiép xùc vôi cac qlào viên, cô cam nhàn rang ho phàilàm vlêc qua vat va, tù' dâu tu so~n giao an chuan b! bài giang, toi vi~cgiang d~y trên lop.

ab~c trung hQc cO so, giao viên cha rang, hQ co gang hét sUc m1nhdé ap dl,!ng nhÜ'llg phuong phap su ph~m mOi, nhung cüng g~p mÇ>t sakhé khan, nhu bo tri phèng hQc và trang thiét b! không thu~n ti~n chavi~c hQc nhém: "ngoi theo thûtl/trên IOp thi hQc nhôm nô không cô hay,không khoa hQc". Giao viên cüng cha rang voi phuong phap giang d~y

moi, hQc sinh tham gia vào bài hQc nhiéu hon truoc kia, cac em chu

112

Nghiên cÛ'u vé chat 111c;lng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

dçmg hon, nhât là ô lôp nha, hoc sinh tl,l nhiên hein, tuy nhiên, nhiéu emkhông làm bài èJ nhà. TÙ' lôp 8 trô lên, rat khé dçmg viên cac em tham

gia vào gièf hoc, Theo qiào viên, "noe sinh à dây Ytnuc chue cao. HOÇ1td{)ng nhom là ca nhom phai cùng làm viêc, nhLlng co nniéu aue no âëuco chiu làm, chi co môt hai dûa kha tnôi". Qua phônq van cüng chothëy nhiéu hoc sinh lôp tarn không hôi qiào viên khi g~p khé khan, cac

em không thé cüng không muon giai thfch tai sao, phan Ion cac em haiban khi cô gl không hiéu.

Doi vôi qiào viên, viêc tham gia chua phài là bang chûng cùa chatILlçng. HÇ> ghi nhàn rang, hoc sinh cô thé trà lèfi nhÜ'llg câu hôi cô trongsàch qiào khoa, nhLlng khi hôi nhÜ'llg câu hôi tông hop vé nhÜ'llg kiénthïrc da hoc, cac em không trà lôi dLlÇC. Vôi thire té trlnh d<) hoc sinh

nhu v~y, giao viên cô khuynh hLlong sa dl,mg cùng luc ca phironq phàprnôi và cü dé bac dam cho hoc sinh nam bat dLlÇC nhÜ'llg kién thïrc toithiéu. HÇ> cho rang phironq phàp su pham moi yêu cau hÇ>C sinh hocbang càch tl,l mlnh khàrn phà, vôi cac em giai là rat thoài mai, nhimq

vôi cac em yéu lai rat khé khan. Hon nüa, nôl dung mot vài môn trongchironq trlnh cüng cô van dé, nhât là môn van; theo qiào viên thl rnôt50 nôi dung không phù hop vôi kién thïrc cüng nhu dàc diém phàt triéntâm sinh Iy cùa cac em, nhàt là èJ cac IOp nha.

Nhln chung, vlèc dôi mai chironq trlnh, phironq phàp giang day da giupchat ILlçng giao duc dLlÇC càl thlèn, tuy nhiên van con rat han ché docac diêu kièn thuc té vé nang hrc cùa giao viên, trlnh âÇi cùa hoc sinh ...

Dént: gia hoc sinh

amau qiao, két qua hÇ>C tàp cùa cac em dLlÇC danh gia theo nam tiêuchf phàt trién mà mue tiêu da dLlÇC xàc d!nh nr dâu nam hoc: thé chat,nhàn thïrc, ngôn ngÜ', thârn my, tlnh cam xâ hôi. Theo bào cao cùatrLlâng, nam hoc 2005 - 2006, chat ILlçng qlào duc cùa trLlâng rat khàquan: co 95% hoc sinh nhàn biét, sac chép và phàt âm dung 29 chûcài: 90% chau thuôc và hiéu nôl dung cac bài tho, ca dao, dong daovà rnôt 50 câu do theo chu diém, ty I~ chàu dLlÇC xép loai trung blnh trôlên chiém 97% trong do co 19,6% hoc sinh giai; két qua phat trién cacky nang, tham my cüng kha cao; tlnh hlnh dinh dLlë1ng, phat trién théchat cua cac em déu tîch cl,lc hon nam trLlOc.

113

Nolwen Henaff, Dinh Th! Sich Loan

à tiéu hoc, tnrôc dây, két qua hoc tàp d tiéu hoc dl1Çlc d'la trên diémtrung binh cùa ca nam, nhung hlên nay lal d'la vào diém thi. Vlêc xétlên lôp cüng d'la vào két qua cac ky thi. "HÇJC sinh ci I~i phai c6 tiëu chidàng hoàng ctiü không phai tl/ giao viên muôn cho ci I~i thi cho. Vf du,c6 4 dgt thi, 4 dgt thi em déu không d~t hét thi em phai môt là thi I~i,

hai là ci I~i lôp, tl/ qiéo viên chu nhi~m quyét d;nh là không phai. mànhClng dgt thi d6 hoàn toàn là ngLlài khac coi chtJ không phai qiéo viênchu nntëm cor. Giao viên cho rang cach dành gia này không chfnhxàc, không quan tâm dén cô gang và nhünq két qua cac em da datdl1Ç1c trong su6t nam hoc. Trên thire té, giao viên d'la trên trinh dô hocsinh thire té cùa lôp minh dé xây dlfng chi tiêu, trinh lên trl1àng, trl1àngtông hop d~t ra chi tiêu chung dang ky lên Phèng Giao duc, Theo càchnày, so vôi chi tiêu dé ra, sô luu ban cùa trl1àng da giam di rnôt nûa kétù' nam 2000.

. '

à trung hoc co sô, hoc sinh dl1Ç1c dành gia thông qua diém thi hoc kyvà diém kiém tra dinh ky, kiém tra rnlènq hay kiém tra viét và viëc xéploai dl1Ç1c thire hièn d'la vào sô diém dat dl1Ç1c. Trong nhÜ'l1g nam gandây, chu trl10ng qlàrn ty 1$ luu ban dl1àng nhu da dan dén hièn tl1Ç1ngrnôt s6 hoc sinh dl1Ç1c lên lôp trên dù không du trinh dÇ>, do dô, nhu rnôtgiao viên da giai thfch, "Tôi không noemà tôi cüng lên dLlgc thi tôt cëngi hoc? Giào viên cho rang diéu này không chi dan dén hâu qua hÇ>Csinh không dat trlnh dÇ>, ngôi nhârn lôp rnà vièc cac em này dl1Ç1C lênIOp trên cüng là diéu không công bang d6i vôl cac em c6 h9C lire trungbinh, và chfnh giao viên cüng thay kh6 chiu vé thire té này.Tù nam nay,cac tnrènq dl1Ç1c nhiéu quyén hon trong vlêc quyét dinh cho lên IOp vàty I~ luu ban c6 thé së lai cao. Trài vôi dành gia tiêu circ cùa giao viên,bào cao tông két nam h9C nhân rnanh rang trong nam hoc 2005-2006trl1àng c6 144 h9C sinh gi6i (khoànq 20,5%), trong d6 5 em dl1Ç1c datdanh hlêu hoc sinh qiôl cap huyên, 99,3% hoc sinh dat loai khà vé hocI,!c và dao duc, và "Da sô cac em c6 dQng cO hÇJc t?P dOng dan, hamhÇJc, thfch dén trLJàng, lé phép, ngoan". Nhln chung, néu nhl1vi$c cholên IOp d<;li trà da giup cai thi$n dl1Ç1c van dé si s6, n6 l<;li dl1a dén van n<;ln"h9C sinh ngôi nham IOp", nghia là cac em không c6 dl1Çlc trlnh dÇ> nhatd!nh dé theo hÇ>c mÇ>t IOp nào d6. Van dé là phai làm sac dé cho tât cacac h9C sinh c6 dl1Çlc trlnh dÇ> can thiét dé cac em c6 thé lên lop trên.

Theo y kién giao viên và hi$u trl1dng, h9C sinh dân tÇ>c thiéu s6 dl1àngnhl1 là nhÜ'l1g em c6 nhiéu kh6 khan nhat. Ngoài vi$c rat ft cac em da

114

Nghiên cCtu vé chât luc;mg giao dl,Jc tinh Khanh Hoà

hoc qua mau qiào, cac em con thl1è1ng s6ng trong nhCtng diéu kiên ratkh6 khan, cha me cac em thl1è1ng trlnh dÇ> thâp. Tuy nhiên, rnôt 56 chame hoc sinh ngl1è1i Kinh 1ai c6 y kién khàc, HÇ> cho rang nhCtng ngl1è1inày da "Kinh hoa" và ho cüng quan tâm dén viêc hoc cùa con em nhl1ngl1è1i Kinh. Cha me hoc sinh hlnh nhu không cho rang su hlên diêncùa cac em dân tôc trong IOp là rnôt tra nqal cho cac em khàc và hocho rang vôi cac ho tro nhàn dl1Ç1c, nhiéu em da là hoc sinh giDi. Tuynhiên, tién bô cùa cac em này cüng chi han ché trong viêc tù' tù' giamkhoànq càch gitîa hai nh6m, con nhiéu em bi luu ban là tre em dân tocthieu 50.

Duy tri si so và bo hçc

Vôi Luàt Pha càp giao duc tieu hÇ>C và gan dây là trung hoc co sa, nhàrurôc Viêt Nam tai cam két Giào duc cho MÇ>i ngl1è1i trong khuôn khaHÇ>i nghi Dakar, ty I~ huy dÇ>ng a tât ca moi cap hÇ>C déu tang cao.Viêctheo dôi sàt 56 tre moi sinh qiùp nam dl1Ç1c 56 tre trong dô tuai déntrl1è1ng làm tang 56 hÇ>C sinh vào hoc dâu cap, vièc duy tri sl 56 da làmqiàrn dang ke 56 luu ban, tang 56 hoc sinh lên lôp trên, vièc duy tri sî56 nhàrn tai huy dÇ>ng cac em da bô hoc vào cac lôp phô càp,

Huy d9ng ra Idp và bo nçc

amau giao, ty I~ huy dÇ>ng nam hoc 2005 - 2006 50 vôi chi tiêu dat102%; ty I~ tre di mau giao dat 75% trên tang 56 trè a dô tuai tù' 3 dén5 tuai trên dia bàn. Cac thông tin vé 56 tre trong dÇ> tuai dl1Ç1C cac giaoviên và Uy ban xâ thu thàp, càp nhàt thl1è1ng xuyên de kip thè1i huydÇ>ng tre trong dÇ> tuai di hÇ>C. HÇ>c phf mau giao cao dl1Ç1c cho là rnôtnguyên nhân chfnh khién bô me tre không cho con di hoc mau giao.

atieu hÇ>C, ty I~ chuyên cân dat 98-99%, không c6 trl1è1ng hop bô hocgitîa giè1.

atrung hoc co sa, ty I~ oô hÇ>C tl10ng d6i cao (Xem Phu luc 3): namhoc 2005 - 2006 c6 16 em bô hoc, và thang 3 nam 2007, da c6 8 emda bô hoc, NhCtng kh6 khan vé phfa gia dlnh là nguyên nhân chfnh cùahlën tl1Ç1ng này. Thuc té, vlëc bô hoc gitîa chù'ng thl1è1ng rOi vào cac d6itl1Ç1ng thuôc diên gia dinh kh6 khan hay c6 dông con. Vf du nhir trong9 hoc sinh cùa cac iôp pha càp tieu hÇ>C và trung hoc co sa, chi c6 baem là con nhCtng gia dinh c6 haï hay ba con, cac em khac déu là con

115

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

cùa nhùng gia dinh c6 tù'bon dén tarn ngl1ài con. Tuy nhiên, dl1àng nhuvan dé giai hay thû tl! trong gia dinh không c6 ành h110ng nào dénquyét dinh thôi hoc, Hinh nhu em nào c6 khà nang và uôc muon dirocdi hoc, thi cha me co gang hét sûc dé cho cac em di hQC. Và nhiéu luc,cha me ép con phài di hoc dù cac em không muon. Van dé hoc hànhcùa cac em tuy thuôc vào thay doi cùa hoàn cành gia dinh, và cüng tuythuôc vào khà nang và nquyên vonq cùa tÙ'llg em; co thé là do gia dinhnghèo hay lâm vào cành nghèo VI c6 thêm rnôt em bé, VI thiên tai dlchbènh, VI mat vlëc làm, cha me c6 thé không con, hay không thé c6 khànang tài chfnh, nhât là khi gia dinh c6 nhiéu em cùng di hoc mà khôngnhàn dl1<;jc bat cïr khoàn ho tro nào. Giào viên chuyên trach pho càpcûa xâ phàt biéu, "trang lop này toàn là nhùng em râ't ham hoc, nnunqâiéu kiën gia âinh qua kh6 kh8n".vi~c giao viên nhâc di nhàc 1<;li viêcd6ng tién và nhàt là hinh phat dành cho nhùng em chàrn nôp nhiéukhoàn tién hlnh nhu da dây nhanh quyét dinh thôi hoc, T110ng tl! nhuv~y, vlêc công bô kêt qua hQC tàp cùa tLtng em trong buoi hop cha mehoc sinh c6 thé làm cha cha me mat rnàt và hoi thuc ho cha con nghThoc, tuy mue dfch cuà viêc công bô này là dÇ>ng viên cha me quan tâmhon dén 51! chuyên cân và hoc hrc cùa con cài. Cac cha me c6 trlnh dôhoc van thâp bi trlnh dÇ> con cài nhanh ch6ng viret qua và ho không thégiup gl diroc cha con minh. Trài lal, rnôt gia dlnh c6 thé co thu nhàptang lên khi trong gia dinh c6 nhiéu ngl1ài làm vlêc an 1110ng, d~c blètlà khi nhùng anh chi Ion trong nhà da di làm, thl së c6 diéu kiên dédong tién trl1àng cho cac em nhô. Vièc hoc hành cùa cac em trongcùng mot gia dinh co thé khàc nhau, co em hoc lên cao, co em lal bôhoc sam.

Duy tri sï sô'

Duy tri si 50 là rnôt thành phân co ban cùa chu trl10ng "Xâ hôl hoa giaoduc", thl1àng dl1<;jc hiêu nhâm nhir là chu trl10ng cha me phàl d6ng tiéncha viêc qiào duc con em. Thire té, toàn thé cônq dông c6 trach nhiêrnvàn dÇ>ng cha me dira con em dén tnrènq theo dô tuoi và trlnh dô cûacac em. Trong moi xâ, giao viên chuyên trach phô càp phài quan tâmdé tât ca cac em trong dô tuôi dén trl1àng ra lôp. à Suai Tân, cüng nhutrong nhiéu xâ, phironq khàc, chuyên tràch pho càp là rnôt giao viên

tiéu hoc, Can bÇ> này c6 50 c~p nh~t dé theo dôi tat ca trè em trong dÇ>tuoi trong tLtng gia dlnh, m<;lng 1liai pho c~p rat ch~t chë và kh6 c6 thédé s6t nhùng em không di hQc. Dl1àng nhl1ap Il!c xa hÇ>i, nhiéu khi dandén ép bUÇ>c di hQc. Nhà trl1àng c6 vai trà chu yéu trong hO<;lt dÇ>ng này

116

Nghiên cÛ'U vé chat ILiÇlng giâo dl,lc tinh Khânh Hoà

bang vlèc theo dôl chuyên cân cùa cac em. Day là viëc làm diroc danh

gia là rat quan tronq dé c6 thé can thlèp kip thèl, qiàrn nguy cd bô h9C

vi thl1àng nhûnq em không di hoc chuyên cân là nhÜ'ng em dè bô hoc.

Khi c6 rnôt em vâng, qiào viên chu nhièm Iiên h~ vôl gia dinh, dén giflptnrc tlëp hay bang diên fhoai, và thirônq là bang rnôt giay bào, giao cha

rnôt h9C sinh gan nhà em bô h9C. Giào viên n6i rang nhiêu khi giflpdiroc cha me không phài là chuyèn dè vi ho di làm ve muon. Néu vângmat nhlëu lan, cha me dl1Çlc rnôi dén trl1àng. Trang tnrènq hop bô hoc,cônq dong dl1Çlc huy dônq dé dén nhà d(>ng viên. Thông thirônq se c6rnôt thành viên cùa hôi cha me h9C sinh, môt dai diên cùa xâ và thôntnrônq dén thërn gia dinh. Néu nhir viêc bô hoc dl1Çlc xàc nhàn, chuyêntràch phô càp se dên vàn d(>ng cha me ghi tên cha em ra IOp phô càp.H9c phô càp không phài d6ng h9C phi và hoc sinh con dl1ÇlC cap nhÜ'ngdo dùnq hoc tàp càn thiét. Cac doàn thé quân chunq phan công tràchnhiêrn phu tràch moi vùng. aSuai Tan, Hôi phu ml phu tràch vàn d(>ng

thôn Vinh Phu, Hôi Thanh niên thôn Dong Cau, Hôi nông dan thôn DâuSdn, và hôi Cl,JU chién binh thôn Cày Xoài. Toàn bô công viêc do Banchi dao phô câp thire hièn và dieu phôi, theo chi th! cùa tlnh, cùa huyênvà cùa xâ. B(> may do xâ dieu hành ta ra hoat d(>ng rat hièu qua, ft nhât

là ve sa 111Çlng. atiéu h9C hâu nhu không con tnrônq hop bô h9C và tyI~ ra lôp hlën nay dat gan 96%, và 99% trè em hoc xong tiéu hoc, h9Ctiép len lôp 6. atrung hoc cd sô, ty I~ bô hoc dâ qiàm tù'5,5 xuônq con2,4% trang sàu nam, và sï sa cac em trang lôp phô càp qlàm tù'con sa

83 em trong nam 2001 - 2002 xuônq con 9 em trong nam hoc 2005 ­2006. VI sa 111Çlng h9C sinh phô càp tiéu h9C con qua ft nên không rnôdiroc IOp. Nam h9C 2006 - 2007, c6 bon h9C sinh phô càp tiéu hoc, tâtca déu h9C IOp 5, trong dô c6 ba em h9C buôi toi tal nhà cô giao, conrnôt em h9C cùng IOp chfnh quy èJ tnrônq. Cac em h9C phô càp trungh9C cd sô h9C buôi toi tal tnrènq trung h9C cd sô .

Viêc theo d6i si sa diroc thire hlën ca èJ ca tnrônq phô thông lan lôp phôcàp, khuynh hirônq vâng hoc ô phô càp thi cao hon. Phan nhlêu cac

em phài làm vièc tarn tiéng moi ngày. Cac em di h9C sau khi làm vi~c

do d6 thl1àng m~t moi. Trang trl1àng hÇlp này, giao vien b(> môn baocha giao vien chu nhi~m hay thôn trl1èJng.

Vi~c df!Y h{'c pho c~p

Vi~c giang d~y trang lop phô c~p là m(>tnhi~m vl,l xem ra niflng né doivoi m(>t sa giao vien, trang luc m(>t sa khâc th] khâ nh~y cam voi nhÜ'ng

117

Nolwen Henaff, Dinh Th! Sfch Loan

kh6 khan cùa cac em h9C sinh. Nh6m thïr nhât, c6 rnôt cài nhin rat tiêu

circ vé trlnh dô, tfnh hiéu h9C, trinh âÇ> cùa hoc sinh, trong luc nh6m thïr

hai thl vi y thïrc diroc nhÙJlg kh6 khan mà h9C sinh phài âoi mat nên c6cal nhin rat tfch eue, dù ho cüng công nhàn rang trinh âÇ> hoc sinh n6ichung là kém, tuy nhiên cac em rat co gang hoc tàp. Giào viên day phôcàp chinh là qiào viên day d chironq trinh chinh quy do ban qlàrn hlêuquyét âinh. Trên nguyên tac, nhà tnrènq trành giao cac lôp phô càp chonhùng qiào viên c6 kh6 khan, nhir qiào viên d xa. Trên thire té, côngviêc giang day diroc phân chia cha cac qiào viên, vi ho phà: 10 day ô

lôp cùa minh, IOp phu dao, roi IOp phô càp, và vôl qiào viên tiéu h9C,con phài thêm lôp xoà mù rnà hiên nay phài day cha âén lôp 5. Thù lao

cha qiào viên âl1çc tfnh theo sô gid âa day và dl/a trên bâc lironq cdban âang diroc hl1dng. Giào viên nhân phu cap day phô càp rnôt lan,

trên nguyên tac là vào cuôi nam. Ngoài tién hronq, nhùng qiào viên ô

xa con c6 thêm tién âi lai và néu day vào thôi gian hè thl khoàn phucap này âl1çc tfnh hê sô 1,5.

Hlnh thïrc h9C phô càp tiéu h9C mém déo hon d trung hoc cd sô, trongsô 4 em hlèn âang h9C phô càp, c6 ba em h9C buôi toi tal nhà cô qiào,con rnôt em hoc cùng lôp chinh quy d tnrènq. Cac em h9C phô càp

trung hoc cd sô hoc buôi toi tal tnrônq trung h9C cd sô, tù 18h00 âén20h00, tù thïr hai âén thïr sàu.

Chironq trinh h9C pho càp cüng giong nhl1 chironq trlnh pho thông,nhunq dl1dng nhl1 âl1çc giao viên làm nhe âi. à tiéu h9C, rnôt giao viêndâ cha rang "Chl1dng trinh chfnh quy và cnuonq trinh phô c~p thi tuonqal1dng nhau. Tl1dng alldng 7:1O. [. ..} nhtlng mà khéc nhau là d su tfépthu cùe hoc sinh, hoàn toàn knéc nhau". MÇ>t giao viên khàc giai thich:"CIj thé là cûnq déjJY môt chlldng trinh lop 5 do nhunq gii!mg trên top,aoi tl1Ç1ng binh thl1dng nhat cùe chf, tfép thu trong vàng 5 phot thi aoivô! cac em phô cëo phai khoang 10-15 phût, 20 phot em mai hiéu âuocmôt van aé, môt nô! dung âo, nên thdf gian dành cha cac em nhiéuhorï'. MÇ>t qiâo viên khàc cho rang h9C sinh phô c;flp nam bat không qua

40% chl1dng trinh. à trung h9c cd sd h9c sinh chi h9C bay môn thay viml1di môn nhl1 chinh quy, cac em không h9C Thé dl,Jc, Vë và Anh van.

Theo cac giao viên, h9C sinh phô c;flp c6 thé hiéu âl1çc nhùng âiéu cdban nhat. H9C sinh cüng cha rang, khi bài kh6 thêm mÇ>t chut, thi cacem không hiéu gi ca. Giao viên so~n giao an dl/a trên giao an dành

118

Nghiên cÛ'U vé chat 111çng giâo dl,lc tlnh Khânh Hoà

cho cac em phô thông - không cô sach qiào khoa riêng cho phô càpvà giao viên co gang diéu chinh cho phù hop vôi trinh dÇ> hoc sinh, vàvà ho xem tot nhàt là can cïr vào trinh dÇ> trung binh cùa cùa cac IOpphô thông. Trong rnànq này, không cô dôi rnôi chl1emg trinh và qlàoviên tiép tuc sa dl,Jng sàch giao khoa cü. Nhl1v~y cac bài giang thl1èJngrat Iy thuyét.

Van dé vé trinh dÇ> cùa hoc sinh phô càp dl1Ç1c giai thfch là do diéu klènhoc tâp cùa cac em khô khan, hem nüa thèJi gian hoc trên IOp han ché.

Hâu hét cac em toi di hoc nhimq ban ngày déu phàl lac dÇ>ng kiémsong. à tiéu hoc, cac em nhô thl1èJng chan bo, và cô thé kiém chût thunhàp, cac em IOn hon di t110i cây, phu hé hay làm vlêc C1 nhà may trongkhu công nqhièp. Theo luât dlnh, tuôi toi thiéu dé lac dÇ>ng là 15 tuôl,hoc nghê, nhimq theo giao viên và càn bô lânhdao tal d!a phuonq, cô

nhiéu em miron khai sinh cùa ban bè IOn tuôi hon dé di làm. Chfnh viphài di làm ban ngày và toi vé, an corn xong là phài di hoc Iién, nênhâu hét hoc sinh không hoc bài dl1Ç1c vi rnêt và không cô dû quyét tâmdé hoc, Chi cô rnôt sô em hoc bài vào ban ngày, khi cô chût thèJi gian

ranh roi.

Theo giao viên, nhLtng em b] cha me ép di hoc nhimq không thfch hoclà cac em khô vàn dÇ>ng nhât, gây nhiéu khé khan nhât. Dé thl1èJng IOntuôi hon cac em khâc và thiéu co gang trong hoc tàp.

MÇ>t giao viên cho biét "Co gia dinh kh6 khan thi con em phai di làm.Mayem ao nghi thi buoi sau không hiéu, minh phai dt:mg l<;ii giang chomêy em'. Khi bat bUÇ>C phàl nghi hoc, hoc sinh thl1èJng bac cho giaoviên và xln phép nghi, nhimq nhiéu khi cha me cOng không biét cac emdi dâu. COng nhu trong cac IOp phô thông, chuyên cân là rnôt tiêu chfdành gia hoc sinh và giao viên.

Dsnh gis IOp phô'c~p

Viêc dành gia hoc sinh cOng t110ng tl,l nhu C1 chironq trinh chfnh quy phôthông, thire hièn dành gia hoc sinh qua kiém tra viét, kiém tra rniênq,và kiém tra hoc ky, theo lich da dinh san theo chironq trinh hoc: "Moibuoi déu co kiém tra mi~ng lue dau gièJ. C6 ca so dau bàl'. Cac ky thihoc ky dl1Ç1c tô chue C1 tnrônq, ké ca cac hoc sinh hoc C1 nhà riêng giaoviên, tuy nhiên vlêc cho diém dành gia dl1Ç1c l1U ai hon nhàrn dÇ>ng viên

119

Nalwen Henaff, E>inh Th! Blch Laan

khuyén khfch cac em di hoc. vé van dé van bang, thi lên trung hoc pho

thông hay dai hQC, cac em déu thi chung nhir nhau. Trên thire té, bangcap cha hoc sinh phô càp không co gia tri nhir bang cap cho hoc sinhpho thông, nhlfng nhu can bÇl chuyên trach phô càp xâ giai thfch, diêunày không co ành hlfong lam vi cac công vièc làm tal d!a phironqkhông dol hôi trinh dô chuyên môn cao và tât ca nhCtng gi nhà tuyén

dl:mg yêu cau là co cài bang.

Chat IlfÇ1ng là van dé cân xem xét boi két qua qiào duc phô câp thuôctràch nhiêrn cùa ngành giao duc, nhlfng rnôt phan thuôc trach nhiêrncùa chfnh quyén dia phuonq, Tuy nhiên, su phân công giÜ'a Cd 50 qiàoduc và chfnh quyén không dong bô, Dôi khi cd 50 qiào duc chtu àp lucvé chi tiêu cùa chfnh quyén dia phironq, mà chi tiêu qiào duc 1al ànhhlfong toi tiêu chf thi dua cùa dia phlfdng. Do do, doi vôi rnôt 50 doitlfÇ1ng pho càp qiào duc phài ruronq nhe dé dat diroc chi tiêu, phàt trién

phong trào: "Khi dEi/Y minh thay no không hiéu cha bài dé nht.Jng âént:gia van nhu binh thl1àng cha" (qiao viên phô càp) "No! chung dé chacac em tiép thu tot hon thi trang qua trinh d<ilY minh d9ng viên cac em.Không bao già chê cac em là hoc thé này hoc thé kia. Co luc cac emlàm bài chue dl1çJc thi cac cô cOng noi nht.Jng no! kiéu khac. Noi chunglà khi cac em chue hiéu thi minh noi nhimq không noi céi gi dé cac emno mëc cam cel van dé no hoc. Céi thü hai là trang qua trinh cha diémthi cOng céi bài do thi minh cha trung binh thôi nnimç doi vot cac em thiminh cho cao hon kM dé d(Jng viên cac em". Hay nhir mot giao viêncha biét: "mac d9 doi gioi thi không co, nên cac diém gioi cua em do(phêl cëp) chl tuoru; dl1dng voi trung binh hoëc trung binh kM cua cacem kia (cac em hQC chinh quy ban ngày)". Diéu này ành hlfong toi tfnhchfnh xàc cùa ty I~ tot nqhlëp thire té 0 cac cap hQC cùa chlfdng trinhPho càp giao duc - mot trong nhCtng chi tiêu phan ành chat IlfÇ1ng giaoduc pho câp,

Nhin chung, nglfbi ta co thé cha rang, trên Cd 50 dang hoàn thiên bâchoc tiêu hoc, tinh tranq hlên nay chi là tarn thôi và cac lôp hoc này sëdan dan bién mat khi diéu kiên hoc tàp dune càl thiên.

Cha me và nhà truimg

Ban dai diên cha me hoc sinh co rnôt vai trè> rô ràng. Do là tham giaqlàm sàt rnôt 50 hoat dÇlng cûa nhà trlfbng và huy dÇlng sl,1 tham gia

120

Nghiên cUu vé chat 111çng giào dl,lc tinh Khành Hoà

cûa cac cha me khàc, Quan h~ giÜ'a cha me và nhà tnrônq khà phïrc

tap, tuy thuôc nhiéu vào trlnh dô nhàn thïrc cünq nhLt hoc van, mïrc

song và nol cu tru cùa cha me, Nhin chung, chién ILtÇ1c cùa cha metrong vlêc cha con di hoc phu thuôc vào dành gia cùa ho vé nhà trLtàngvà târn quan tronq cùa qiào duc.

Ban dl.Ji di~n cha me nçc sinh và gi80 d'lc

Hàng nam, ngày chù nhàt dâu tiên sau khai giang diroc dành dé t6chïrc buôl h9P toàn thé cha me h9C sinh và trang cuôc h9P dô së bauBan d~i diên cha me h9C sinh cûa tLtng lop và cûa ca trLtàng.

Không c6 van ban nào qui dinh cu thé vé thành phan và nôi qui hoatdÇ>ng cùa ban d~i diên cha me h9C sinh, và diéu này làm cha viëc àpdunq luât chira ra ràng. Trang nÇli quy trLtàng trung hoc cd sô, diéu 44,qui dinh ban d~i diên cha me h9C sinh è1 moi IOp c6 tù' ba dén namngLtài do cha me bau lên. Ban d~i diên cha me h9C sinh cûa trLtàng c6tù'5 dén 9 thành viên, trang dô c6 môt trLtè1ng ban do ban d~i diên caclôp bau lên. 8 Tturc té, ông ph6 trLtè1ng ban dai diên cha me h9C sinhtrLtàng Trung hoc cd sô Phan Dinh Phùng, cOng là thôn trLtè1ng thônCây Xoài giai thfch rang ban dal diên c6 13 ngLtài. Trang ca ba tnrènq,ban dai diên cha me hoc sinh c6 môt dal diên cùa UBND xâ, thLtàng làph6 chù tich phu tràch van xâ, hièu trLtè1ng và bon ông thôn trLtè1ng dé

c6 thé giai quyét dLtÇ1c cac kh6 khan. Theo d6, ông dal diên cha UBNDxâ là thành viên chù yéu giai quyét nhlmg van dé liên quan dén diéukièn giang day, ông hlèu trLtè1ng là thành viên thLtàng truc và luôn luôn

nam bat nhlmg van dé Iiên quan dén nhà trLtàng, cac ông thôn trLtè1nglà nhlmg ngLtài biét ra hoàn cành cùa cac gia dlnh và dÇlng viên cacdoàn thé xâ hôi tham gia can thlëp khi c6 trLtàng hop c6 khô khan trangh9C tàp hay bô h9C. à trung h9C cd sô, c6 6 thành viên cùa Uy banNhân dân xâ trang ban d~i diên cha me h9C sinh. Ban dai dlên chi dinhra môt bô phàn thLtàng tnrc gom ba ngLtài trang do ph6 ban là hlëutnrônq và trLtè1ng ban do Uy ban Nhân dân xâ bau.

Dal hôl cha me h9C sinh dâu nam h9C c6 môi tât ca cac phu huynh débau cac ban dai diên cha me h9C sinh, và dé thông qua cac khoàn cha

8. "Moi lop co mot Ban d9-i dièn cha me h9C sinh gom tù 3 dén 5 thành viên, trang docomot truâng ban,docha me, nguài giam hôhoc sinh cù ra(...] Moi truàng comqt Ban d9-i di~n cha m~ h9c sinh gom tù 5dén 9 thành viên, trong doco1 truâng ban, docac Ban d9-i diên cha m~ h9C sinh lop cùra[...]" fliéu 44,fliéu I~ truàng trung h9c (Ban hành kèm theo Quyét d!nh s6:23/2000/00·BGD&flT ngày 11 thang 7 nam2000 cùa Bô truâng Bô Giào d~c vàflào tao).

121

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bich Loan

me phài d6ng cha nhà trLtèlng. Ngoài hôi nqh] toàn thé vào dâu nam,

ban dal diên cha me h9C sinh cac lélp con h9P vôl qlào viên và banqiàrn hiêu vào cuôi hoc ky rnôt và cuôi nam. Vào cuôi nam, cha me lal

diroc triêu tâp dé nghe công bô két qua h9C tàp, vé dao dltc cùa h9C

sinh và vlêc lên lélp. ThLtèlng thl cha me tham gia day du cac buôi h9P,trïr rnôt sa cha me c6 con em c6 van dé vé h9C tàp hay d<;lo dltc (ké cachuyên cân), do dô ho không muon dên dé nghe phê blnh tnrôc mat

moi ngLtèli. Cac ban dai diên h9P hàng thâng dé dành gia tlnh hlnh.

Cac ban dal diên cha rne h9C sinh, do co cau tô chïrc cüng nhu dophLtClng thïrc hoat dÇ>ng rat phù hop dé dÇ>ng viên toàn thé cônq dôngvà nhÜ'J1g ngLtèli bào hô dé giai quyét nhÜ'llg van dé mà cac trLtèlng phàldoi mat, Cac ban d<;li diên chu yéu dLtÇlc xem nhu nhÜ'llg ban diéu hànhcùa cac trLtèlng. Do dô, ngoài viêc vàn dÇ>ng cho cac trLtèlng, ho c6 vaitrè quan trong trong viêc theo dôi vlëc tuân thù phàp luàt cûa cac

trLtèlng nhu vièc thu h9C phf cüng nhu viêc thu cac khoàn cha me phàid6ng g6p. Chfnh ban dai diên tham gia quyét dinh mien giam rnôt phanhay toàn phan trên CCl sô cac van ban cùa nhà rurôc (dân tôc thiéu sa,tre em khuyét tàt, v.v ... ), và vlêc xàc minh tlnh hlnh hô nghèo thông

qua nhÜ'J1g thông tin do cac thôn tnrônq cung cap. Viêc này mang laiquyén hành cha cac thôn tnrônq, viêc xàc dinh hÇ> giàu nghèo cùa cacthôn tnrônq nhiéu khi không dông nhat véli nhàn dinh cùa cha me hocsinh, nhât là cac hô c6 con em phàl bô hoc VI không c6 tiên d6ng tién

trLtèlng.

Nhln chung, c6 thé thay, can thlêp cûa chfnh quyén vào vlêc h!a chonthành phan ban dal diên cha me h9C sinh là rat léln. Dây nhu là rnôt bôphàn chu chat cûa bô may cûa xâ tham gia vào công tac giao duc trongdô c6 huy dÇ>ng h9C sinh vào lôp phô càp, Nhu thé, vai trè cùa n6 vuçtqua chïrc nang dal diên cha me h9C sinh dé vàn dÇ>ng cha me. à dày,ban dai diên c6 vai tro thông tin và tuyên truyén cha cha me hoc sinh;ho vù'a giai thfch cha cha me tâm quan tronq cùa qiào duc, dông thèlivù'a ILfU y vé târn quan tronq cûa vièc d6ng g6p cha cac hO<;lt dÇ>ng cua

nhà trLtèlng. NhLt vé\'ly, d6 là chiéc cau noi gilia nhà trLtèlng véli cha m~,

và h9 cha rang d6 là nhili!m vl,l cua mlnh. H<;> giai thfch, nhiéu khi phaidén g~p ban giam hili!u khi cha m~ yêu cau dé xac minh xem nhàtrLtèlng c6 vLtÇlt qua nhÜ'J1g gl lué\'lt cha phép. T6m l<;li, chltc nang chu yéucua cac ban d<;li dili!n cha m~ là dé bao vli! quyén IÇli cua té\'lp thé: cham~ không dLtÇlc gây can trèl cha nhÜ'llg thành tfch cua nhà trLtèlng VI

122

Nghiên cCtu vé chat Iltçlng giâo dl,lc tinh Khânh Hoà

không déng tién và hon nûa không ành hl1àng dén két qua chung cùa

trl1àng (két qua h9C têp cüng nhu d90 dïrc) vi không kiém soàt dl1Ç1ccon cài và vi thiéu quan tâm dén giao duc; vé phan nhà tnrônq, nhàtnrônq phâi àp dunq chat chë cac qui dinh phàp luàt hlën hành.

Nh~n thLic và hành vi cû« cha ml! dôÎ vO'i giBo duc

Suôi Tân, cüng tl1dng tl,l' nhu cac xâ nông thôn khàc, khu công nqhlèpdâ mang 19i công an vlêc làm cha nhLtng ngl1ài dân nhàp cu tCt cac tlnhkhàc dén và ca rnôt phan nhân dân trong xâ.

Theo dai diên cha me hoc sinh, nhLtng công nhân an ll1dng trong khucông nqhiêp theo d6i sàt con em minh và phan ltng ngay néu nhàtnrènq thông bào là con em ho cô van dé, trong luc dé, vôi cac hôthuân nông, van dé xem ra khé khan hon nhiéu. Giào viên, ban qlàrnhiêu, dal diên cùa xâ déu cha rang nhLtng doi tl1Ç1ng cha me này ît haykhông quan tâm dén viëc hoc cùa cac em vi ho phà! lao d(>ng kiém

song. "[. ..] bo mf? di làm ca, moi viéc hoc càe con déu giao cha tui emca. T(Ji em phai tt! buon chai, tt! chèo chong dd âu« cac em hÇJC thôi,chu con cac em hÇJC yéu, hoc sinh ca biê: tui em g~p piu) huynh tnt ptu)huynh cnl cuot boëc not là cô giup giùm". Môt qlào viên con nôi thêm"co nhùng pnu huynh chfJng phai ngLlài ta kiïo khan âéu nhL1f7g ngLlàita lao vào di làm kinh té không co quan tâm dén con em minh nûe"."Not chung tnt già cha mf? la làm an, la kinh té, mà con céi thi cu nô!cha di hoc internet là tot, di hoc vi tinh là tot, thé nhL1f7g mà không hidudi ra ngoài do no làm gi cha mf? dëu quan l'y, ra ngoài do là tha ho nochdi, mà no choi là no anh hLlong". Theo cac qiào viên, môi tnrônq xâh(>i dang làm cha cac em Ion tnrôc tuôl. H9 cha rang, h9C sinh tiéu h9Ccon sÇ1 qlào viên, nhunq lên trung h9C, cac em xem nhu mlnh dâ làngl1è1i Ion, và trong nhiéu trl1è1ng hop do cha me không cô nhà hayquarnèt moi khônq quan tâm nhiéu toi cac em dl1Ç1C, rnôt 50 em rat hiéud(>ng, nôi chuyèn trong lôp và nhiéu khi không tôn tronq qiào viên.Theo ho, cha me không kiém soàt viêc hoc cùa con mà yên tâm gLticon di h9C thêm hoac glti con ra th! tràn h9C, néu ho cô tién. Doi voiviêc h9C cûa con em, ho "tram su nhà cô". Cô qiào viên nôi rang "phuhuynh t{Ji là bidu cu danh di, cu âéntï di, âént: cha chay mau cüngâuoc, âénn cha què chân què tay cüng dl1çJc, mà dâu co làm thê' âuoc.Mà ph(J huynh hay danh noe tro qua nên no li, no li dàn roI". Th~t ra,cüng cé m(>t 50 cha m~ hoàn toàn y thltc vé diéu này và la cha con caL

123

Nolwen Henaff, Dinh Th! Sfch Loan

VI thé, van cô nhùng phu huynh hoc sinh tieu hoc san sàng trà tién hoc

buôi thïr hai cha con và cha me hoc sinh trung hoc Cd SO thl trà tién caclôp phu d'il0 , de châc chan rang, con ho nhàt là con trai, diroc hoc thêmkién thire hon là la cà ngoài dLtong. Do dé, néu nhLt cac lôp phu dao làbat bUÇ>C doi vôi hoc sinh yéu, rnôt sô hoc sinh cô két qua hoc khôngphài là yéu cüng theo hÇ>C cac lôp này. Cac cha me không nhàt trf vôinhau vé van dé này, rnôt ông bo da hoc dal hoc, cùa rnôt em hoc sinh

tieu hÇ>C néi: "Theo tôi là thé này, tot nhat là nên dÇlY ci trtJàng th~t totcha hoc sinh. Giéo viên dÇlY th~t tot, chat ItJçng th~t tot trang già dÇlYcùe minh và thài gian côn IÇli cac chéu tt.! hoc, gia dinh kèm cëo cac

cnéu, côn không nên hoc thêm, dÇlY thêm néu co ta cnuc tnt ta cnucnhu tôi nol thôi giai âoen thi hoc ky cuôt khoé", NhLtng cô cha me néi

rang, nr lôp 1, phài cha hoc thêm VI cha me không the kèm cha cac emcach hw hièu dLtc;1c. HÇ> dàc biêt nhàn rnanh dén giÇ>ng doc dia phironqcùa cac em, và cac em vàp nhiéu loi chfnh ta: "Minh kèm cha nô thôichu noi chung tnt cüng tniëu chinh xéc, phat âm thi cüng không chinhxéc bàng thay cô nên dÇlY nô nniéu luc nô cüng cël leî'. "NhtJ tiéng

trong này kêu uôc tJéJt nô viét là uoc, viét cha c dàng sau côn dung th~t

ra là cha t dàng sau, rat nniéu tù né sai". Van dé này lal càng tramtrang hon khi trinh dô hÇ>C van cùa cha me thàp. atrung hoc Cd SO, chame cha rang minh không kiërn soât dLtc;1c bài làm cùa con VI chuonqtrlnh hlèn nay khéc vôi luc ho di hoc rat nhiéu. Trang nhùng cuôcphônq van cha me hoc sinh, chi cô nhùng ngLtOi cô trinh dÇ> hoc vancao rnôi néi rang cân thiét phàt quan tâm dén vlèc làm bài tàp và hocbài cùa trè. Cac cha me déu nhât trf là con ho phài cô rnôt doi songkhà hon ho và nhLt v~y ho cüng mong muon cha con hoc dén rnôt lôpnào dé bôl VI cac công vlëc tal d!a phLtdng da phan chi giéli han 0 nhùngcông viêc không dol hai chuyên môn cao, và thLtOng chi yêu cau trlnhdô lôp 9. Mue tiêu cùa cha me là, néu dLtc;1C, cha cac em hÇ>C dén héttrung hoc Cd SO.

De qlào duc hoc sinh dat két qua tot can két hc;1P ca gia dlnh và nhàtrLtong. MÇ>t giao viên cüng chia xe y kién này: "muon hQc sinh nô hQcgioi thi thu nhat là y thuc cua hQc sinh, bên cÇlnh y thuc cua hQc sinhthi phI.} huynh hQc sinh ph ai cô y thuc naa. PhI.} huynh hQc sinh quantâm dén con em minh giup da con em minh thi hQc sinh méJi hQc tiénb9". Cha m~ cac em thl xac nh~n là cac em tién bÇ> hdn khi hÇ> quantâm dén cac em, nhLtng hÇ> không cé nhiéu thoi gian cüng nhLt nang hIcvà kha nang.

124

Nghiên CLtu vé chal IU<;lng giào dl,Jc linh Khanh Hoà

Môt vài cha me muon con minh bô hoc dé di làrn, nhimq trong nhiéu

tnrènq hop khàc, phu huynh mong muon con tiép tuc hoc do nhàn thïrcrang hoc hét trung hoc ca sô, cac em së cô khà nang cô rnôt công viècvà rnôt dông ILlang cao han.

Néu vé phfa nhà tnronq, hiêu tnrônq và giao viên cha rang, trong xâ

nông thôn nghèo, cha me không quan tâm dén con cal và trinh dô cacem thàp, ành hLlàng tiêu clic lên chat ILI<;1ng giao duc thi nhiéu cha mel<;li nôi rang ho sê cha con ho lên phô hoc (nghïa là lên th! trân DiênKhành) néu ho cô diéu kiên, Môt 50 khàc l<;li thfch con hoc à gan nhà

cha dù moi ngLlài déu nhât tri là chat ILI<;1ng giao duc trong rnôt trLlàngnông thôn, nhu Suai Tân không thé 50 sành diroc vé1i nhùng tnrènq àthành phô. SlI 50 sanh vôi cac trLlàng thành phô duoc làp di lap 19inhiéu lan và kèm theo rnôt chût cam chiu: vùng nghèo, thu nhàp thâp,tnronq nghèo không du sïrc giiJ nhùng giao viên gioi, cha me nghèo,không cô diêu klên thài gian cüng nhu tién bac cho con hoc tàp tot.

Xét trên diéu kiên cùa d!a phironq, moi ngLlài dêu dành gia chat ILI<;1ngqiào duc à xâ là tot. Tuy nhiên, doi vôi rnôt 50 cha me, nhât là nhùng

ngLlài tù mién Bac vào, cha rang chat ILI<;1ng trLlàng à dày kém han 50

vôi cac trLlàng nông thôn mién Bac. Môt 50 con cha rang, chat ILI<;1nggiao viên chira dat và rnôt giao viên dat chuân cüng không phâi là rnôtgiao viên gioi. Két qua thi tuyén vào trung hoc phô thông làm chachûng ta phàl d~t lal van dé chat ILI<;1ng qiào duc cùa tnrènq trung hoc

ca sô. Hinh nhu rnôt 50 phu huynh không hài làng lam vôi két qua thivào trung hoc phô thông và cac v! cô thârn quyén à xâ xem ra bai roitnrôc thuc té này.

Khi quyét djnh gai con di hQC rnôt trLlàng nào dé, chat ILlÇlng giao duckhông phàl là yéu tô quyét dinh và duy nhàt. Tnrônq mau qiao Sao Maicô nhiéu hoc sinh vi à dé cô ban tru, dôn chàu sôrn han tnronq dân lâpvà giiJ chàu rnuôn han. Ban tru và khà nang tiép nhân cùa trLlàng cünglà rnôt moi quan tâm cùa cha me cac em hQC sinh tiéu hoc và trung hocca sô. Cha me mong muon con minh dLl<;1c hoc hai buôi ngày, nhl1llgvièc day 2 buÔilngày chi cô à tiéu hoc, và moi khôi lôp, chi cô rnôt lôpdiroc hoc hai buÔi ngày. MÇ'lt bà m~ nông dân giai thfch: "0 nông thônnày hQc hai buôi thi nhiéu nhà không co aiéu ki~n dlla con di hQc, néuco nQi tru thi cOng không co diéu ki~n dong tién dong gop". MÇ'lt dÇ'lngca khac cua vi$c chQn trLlàng là gan nhà ông bà hay mÇ'lt ngLlài bà con

125

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

nào dô trong gia dlnh dé cô ai dô trông coi chàu luc cha me chau dangbàn công vlêc hay di công tac xa, hay là cac em cô thé qiùp da ho

dLlÇ!C. Rat ft cha me gai con lên th! trân hoc mau qiào, tiêu hoc haytrung hoc ca sa vi xa và chi phf cao. NhLl v~y, nguyên nhân hoc tràituyén khà da danq và chat ILlÇ!ng giao duc không phàt là dçmg ca chfnh.Néu cô ai dô gai con di hoc tnrônq khàc, thi rnôt 56 cha me cac xâ lân

càn lal gai con dén hQC a Su6i Tân. TrLlèlng trung hoc ca sa cô ba emhoc trài tuyén, cac em mu6n hoc tai dày vi a dày cô hoc tiéng Anh.

vé chat ILlÇ!ng cac trLlèlng, da 56 phu huynh hoc sinh dira trên 56 ILlÇ!ngvà chat ILlÇ!ng ca sa vàt chat cüng nhir trang thiét bi. do dùng giang day,chat ILlÇ!ng qiào viên và két qua hQC tàp dé dua ra cac binh luàn, dànhgia vé trLlèlng con minh theo hoc, HQ 50 sanh vôl nhÜ'ng tnrônq ho biéthay nghe nôi, và chu y dên nhÜ'ng gi qiûp cho ho 50 sành dLlÇ!C giCtatnrènq này vôi trLlèlng khàc, Do dô ho rat quan tàrn dén cac cuôc thi

qiào viên day gioi cap huyën, cap tlnh, dén cac ky thi cùa hoc sinh, dénkét qua thi tuyën vào trung hoc phô thông dé dành gia vé chat ILlÇ!ngcac giao viên và cac tnrônq. HQ cüng 50 sành trinh dô nhân thïrc cùacon ho vôi cac em khàc trong thôn xôrn hay cac em hQC trLlèlng khàc,NhLtng dù dành gia thé nào, da 56 déu cho rang ho chi cô khà nang

cho con hoc a cac tnrènq trong xâ, và ho hài long vé chat ILlÇ!ng cactnrônq a dày vi y thïrc dLlÇ!C nhÜ'ng han ché cùa chfnh minh trong viêc

kèm càp, ho tro con em minh trong vlêc hoc, và trà thêm chi phf chogiao duc cô chat ILlÇ!ng han. Nôi chung, da 56 phu huynh hài long vôinhÜ'ng gi con ho dang dLlÇ!C hLlang, nhLtng dong thèli cüng yêu cautnrènq hQC cân nâng cao chat ILlÇ!ng qiào duc han nüa. Phu huynh cacgia dinh khà gia glti con di hoc nol khàc, trong khi cac cha me cô trlnhd<) nhàn thïrc cao rat phàn nàn vé chat ILlÇ!ng hlën nay.

Két luàn và kién nghi

l'JhLl da ghi trong cac bào cao chfnh thïrc (bào cao cùa cac trLlèlng, cùaban chi dao phô câp qiào duc cùa Uy ban Nhàn dân xâ, .v.v...), trong

nhÜ'ng nam qua, qiào duc tai d!a phironq con g~p nhiéu van dé dù dathu dLlÇ!C rnôt 56 thành qua nhët dinh trong vièc tang 56 tré ra lôp, duytri si 56 và phô câp dung d<) tuai. Sô liêu pha càp giup theo dôi ch~t

chë tlnh hlnh giao dl,lc cua tre em trong d<) tuai dén trLlèlng và ngàycàng h~n ché vi~c cac em b! giao dl,lc "bo sôt". Diéu này cüng cô théhiéu ap Il,l'c xa h<)i tai cac hQC sinh kém cüng ngày càng lan.

126

Nghiên CU'u vé chat 111çlng giao dl,lc tlnh Khânh Hoà

SI! liên két giiia nhà tnrônq, cônq dông và chinh quyén trong công tac

này khà chinh quy, nhl1ng dl1èJng nhu c6 51! canq thêng giiia rnôt 56 chame hoc sinh và qiào viên, di;'tc biêt vé chi phi hoc. Trong hai nam trô laldây, èl rnôt rmrc dÇ> nào d6, rnôt 56 càl càch trong giao duc da giup lay

lal dl1çJc thlên cam cùa cha me hoc sinh d6i vôi hê th6ng giao duc, d~cbiêt là chi th] 56 33/2006/CT-TTg cûa Thù tl1èJng chinh phù ban hành

ngày 8 thang 9 nam 2006 vé Chang tiêu eue và khâc ptwc bênt: thànhtich trang giao duc, 9 và Quyét dinh cùe BQ TrLlong bô Giao duc và Dàoteo Qui dinh vé viêc dç1Y thêm, hoc thèm," và diéu 10S l.uât Giào duc

quy dinh "Ngoài hoc phi và I~ phi tuyén sinb, ngLlèJi hoc hoëc gia dinhngLlèJi hoc không phai dong gop knoén tién nào khéc", Quy dinh nàydông nghia vôl vlêc bô thu I~ phi xày dl!ng trl1èJng,- rnôt khoàn chi philôn trong kinh phi cùa gia dinh dành cha vlêc hoc hành cûa con em.

Néu nhir quyét dinh này dl1çJc cac gia dinh hoan nghênh thi quy dinhvé cac lôp day thêm hoc thêm không nhàn dl1çJc 51! dông thuàn, nhâtlà khi cac tnrènq crura thé ta chïrc hoc hai buôi ngày. vé phla nhàtrl1èJng, cac hièu tnrônq dl1èJng nhir déu tiéc nu6i vi phài bô thu phi xâydl!ng. Thire té, khoàn thu này da cha phép nhà tnrônq giii lal rnôt phandé sù dl,lng cha cac chi tiêu cùa minh và de dàng thire hlën duy tu bào

dl1àng trl1èJng lôp. Nguôn thu này mat nhl1ng kinh phi hoat dÇ>ng chatrl1èJng cüng không diroc tang lên dé bù tnr, D6i vôl chinh sàch bô daythêm hoc thêm, giao viên không n6i ho tiëc nu6i viêc bô cac buai daythêm, nhl1ng cüng c6 thé nghi rang vé rnàt thu nhàp ho chânq c6 Iy dogi dé hài long khi hoc phi lôp phu dao không cao. vé mât tang thé, c6thé n6i khoàn tién mà cha me thu lal diroc là 56 tién rnà nhà tnrènq và

giao viên bi thât thu vi Nhà rurôc và chinh quyén dia phl1dng không codiéu kièn dé bù dâp lai cho ho khoàn kinh phi này. Trl1èJng it diroc l1Udai nhât cùa xâ van là trl1èJng mau giao dân làp, bai vi vièc cap kinh phicho trl1èJng cüng nhl1 111dng giao viên tuy thuôc vào cac khoàn thu tÙ'

cha me và d!a phl1dng, mà nhiing nguôn thu này thl1èJng bi ht;ln ché.

Nhin chung, quyét dinh cùa cac cap chinh quyén Vi~t Nam phù hçJp vèJjnhiing cam két cùa Nhà nl1èJc trong khuôn kha chl1dng trinh "Giao dl,lccha mÇli ngl1èJi" theo hl1èJng tt;lO diéu ki~n cha mÇli ngl1èJi dl1çJc tiép c;Itngiao dl,lc.

VèJi chù trl1dng tang cl1èJng huy d(>ng hÇlc sinh vào cac lèJp dau cap, duytri si 56, giang dt;ly và phl,l dt;lo hÇlc sinh yéu, vi~c huy dÇ>ng hÇlc sinh èlcac cap hÇlC déu tang cao, t11~ 1l1U ban và t11~ bo hÇlc giam dang ké,

9.Chi th! cùa Thù tuémg Chinh phù 86 33/2006/CT·TIg Ngày 08 Thàng 09 nàm.

10. Quyél dinh 03/2007/0f)·BGD·f>T ngày 31·01·2007.

127

Nolwen Henaff, Dinh Th! Sfch Loan

s6 hoc sinh chuyén cap và chuyén lên lôp cao hem ngày càng tangoGông tac theo dôi vlëc tang dân s60 d,a phuonq dL1Ç1c dàc bièt chu y,qiùp quàn Iy s6 1L1Ç1ng tre trang dô tuôi dén tnrènq, tù' luc cac em connhô và làm tang sô nhàp hoc dâu cap; chu tnronq duy tri si sô qiûp tai

huy d9n9 cac em da bô hoc vào cac IOp pho càp.

Giao duc phô càp dang ton tai song song vôi hE%! th6ng qiao duc chinhquy là rnôt phironq càch hÜ'U hiêu dé d6n nhàn nhùng hoc sinh khôngc6 diêu klên hoc chïnh quy trang dô c6 hoc sinh bô hoc, qiùp dam bàokha nang tiép càn qiào duc cha moi hoc sinh. Tuy nhiên, c6 thé nôi,trên co sô dang hoàn thiên bàc hoc tiéu hoc, tinh tranq hièn nay chi làtarn thèi và cac lôp hoc pho càp này sê dan dan bién mat khi diéu kiênhoc tàp chinh quy dL1Ç1c cài thièn, Ngay tù' bây giè1, cân c6 cac giai phàptïch eue hon dé giai quyét tinh tranq hoc sinh bô hoc mà van dam bàocha cac em co dL1Ç1C trinh dô cân thiêt dé lên IOp trên. Cac hè th6ng hotro và mièn qiàrn hièn nay cùa dia phuonq chira dàp ûng dL1Ç1c nhùng

hoc sinh nghèo. Van dé là néu càng mien qiàrn nhiéu, nçuôn kinh phicha trL1è1ng së giam. Tuy nhiên, trang bat cïr tnrènq hop nào cüng khôngnên dé tre bi loai bô khôl tnrônq hoc vi nhùng nguyên nhân kinh té.

Dê giém tV I~ bô hoc rnôt cach bén VÛTlg co thê thuc hiën cac giaiphap sau

TrÇ1 giup vé tài chïnh kip thol d6i vôi nhùng hoc sinh dang hoc chïnh quyc6 hoàn cành kinh té kh6 khan thi ngay khi cac em c6 nguy CO bô hoc,nên dùng rnôt phan kinh phi dành cha cac IOp pho càp dé tro qiüp. SOinéu s6 hoc sinh bô hoc trang tnrènq pho thông dL1Ç1c han ché thi s61L1Ç1ng hoc sinh hoc pho càp së qlàrn, kinh phi chi cha viêc pho càp qlàoduc së giam. Tlurc té, khoàn tién chi phi cha chironq trinh pho càp giaoduc là khà IOn. Trang thèi gian tù' nam 2002 dén 2006, s6 tién chi chacac IOp pho càp trung hoc co sô 0 xâ Su6i Tân là 107.517.180 dong,trang dô 80,7% dành chi hronq cha qlào viên, 8,9% cha diéu hành,8,2% cha hoc sinh (ho trç và mua dunq cu), và 2,1% cha bào vè. Dé

thire hièn dL1Ç1c giai phap này ngay không don qiàn, boi ngân sach chicha chL10ng trinh pho c~p giao dl,lc do xa quan Iy chU' không phaitrL1è1ng quan IY. ViE%!c chuyén doi ml,lc dich Slr dl,lng kinh phi này can c6m9t CO ché dL1Ç1c th6ng nhat 0 cap chinh quyén chU' không phai 0trL1è1ng hQc. Trang trL1è1ng hÇ1p này, m9t phan kinh phi pho c~p giao dl,lcco thé dL1Ç1c chuyén qua tài khoan cua trL1è1ng dé ho trÇ1 hQc sinh và nhàtrL1è1ng c6 thé giÜ' I~i phi diéu hành.

128

Nghiên cCtu vé chal hJÇ1ng giào dl,Jc linh Khành Hoà

Co hinh thlic trq giup trong hçc t~p cha nhÙl1g hoc sinh hoc yéuhem. Vf du t5 chïrc phu dao riênq cho hoc sinh yéu, thay vi t5 chïrc dayphu dao gan nhl1 dong loat cha tât ca cac hoc sinh nhir hièn nay dangàp dunq 0 cac nhà tnrônq.

Ngoài ra, cüng cân quan tâm và c6 nhÙl1g can thlèp phù hep, kip thôidoi vôl nhÙl1g tnrônq hep c6 nguy co bô hoc do cac nquyën nhân khacnhl1 cha me Iy hôn, bênh tàt..

Nhin chung, viêc phàt hlên và can thièp som dé nqan chàn tinh tranqbô hoc 0 chironq trinh chfnh quy là cân thiét. Dé thire hiên diroc cânnhà trl1è1ng và cônq dong c6 lien lac và phôi hop chàt che hon nüa vàcân phài xem xét 1<;li cach ho tro con em gia dinh kh6 khan và cach capkinh phi d~c blèt cha qiào duc phô càp.

goi vôl nhfmg IOp hçc ph6 câp, dé trành tinh tranq bô hoc nhiéu nhl1hi$n nay, cac qiào vien phài tàrn huyét, kiên tri và co gang hon nhiéuso vôi giang day 0 tnrônq chfnh quy. Chfnh vi thé phài c6 cac hinh thïrcd9n9 vien, khuyén khfch qiào vien day phô càp thfch hep.

M9t sa qiào vien và phu huynh c6 y kién d5 loi cha ben kia chira quantâm dung rnïrc dén hoc sinh. M9t vài qiào vien bat binh vi thành tfchcùa ho bi ành hl10ng hay ành hl10ng bôi két qua dành gia nhûnq hQC

sinh, mà theo ho thl1è1ng là hoc sinh yéu. Néu giao vien chi gioi han vaitrà cùa minh trang chuyên môn su pham thi hinh nhu cha me cac emchô dÇ1i nhiéu hon tù' qiào vien. Trang khi nqiroc lai, cac giao vien laimong muon phu huynh hoc sinh cân y thïrc hon trong viêc theo dôi vièch9C tàp cùa con em ho. Trang van dé này, mot trang nhÙl1g giai phapc6 thé diroc là t5 chïrc IOp ban tru, qiùp trè em c6 thé làm bài tal tnronqvà khi cân, con c6 ngl1è1i trông coi. D6 c6 thé là giao vien, tinh nquyênvien cùa xâ. Di nhiên, càch làm nhir thé chi c6 thé t5 chïrc 0 nhÙl1gtrLtè1ng mà phàng hoc không diroc sù dunq cha vlëc day ba ca, nghïalà khi tnrônq trung hoc co SO dâ chuyên di. Càch làm này cüng c6 théthire hlèn trên quy mô toàn xà hay tù'ng thôn, tranh thù co SO cùa diaphironq và nquôn nhân hrc cùa xâ. Chfnh quyén dia phironq cân dl,l'

kién nhiéu phironq an kha thi. Ben C9nh d6, vi$c t5 chuc hQc hai bu5ingày se cha phép giao vien dành nhiéu thè1i gian hOn cha hQc sinh. Tuynhien hQc phf cha bu5i thu hai càn cao và trl10c mat, nhÙl1g gia dinhnghèo chl1a kham n5i chi phf này, nen kh6 c6 thé n6i dén hQc ban tru.

129

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

Hè th6ng ho tro và mièn qiàrn hinh nhu chira dàp Ctng dl1Çlc véli nhùng

diéu kiên cu thé tai d!a phironq. Di nhiên, van dé là néu càng miènqiàrn nhiéu, nquôn kinh phi cha tnrènq se qiàrn. Nhà tnrônq thi mu6nhan ché cac mièn qlàrn. Cha me cac hÇ>C sinh co con da bô hoc vànhùng ngl1èli co con dang di hoc cüng phàn nàn vé cach dành gia mCtcdô nghèo, và van dé không diroc mièn qlàrn khi co nhiéu con cùng dihoc, MÇ>t trong nhùng nguyên nhân không dl1Çlc mièn qiàrn vi co nhiéucon di hoc là do chfnh sàch ké hoach hoa gia dinh mu6n han ché sinhcon thCt ba. Tuy nhiên, dù sao cüng phài dua trè ra lôp và cac cha menày g<)p rat nhiéu khô khan. Nhàrn mue dfch han ché bô hoc và không

loai bô tre vi nhùng nguyên nhân kinh té, hinh nhu quy dinh thu hoc phivà mièn qiàrn nhu hiên nay chira phàl là hlêu qua nhàt, nhimq cüng

nên luu y là vlèc giéli han cac khoàn thu co thé nâng cao khà nang

dong gap day du cùa cha me tïr nam nay.

Cüng trong chiéu hl1élng do, cac lôp phô càp qiùp "vélt vat" ngày càngnhiéu nhùng hoc sinh da bô hoc, Thât chfnh dang khi nghï rang sô kinhphi dành cha cac lôp phô càp co thé dl1Çlc sa dunq hiêu qua dé nqànchan tinh tranq hoc sinh bô hoc bang càch mièn qlàrn hoàn toàn chanhùng em co hoàn cành kinh té gia dinh khô khan.

Giào duc cha trè em ngl1èli dân tôc thiêu sô ~hin chung không co khôkhan gi dàc biêt, do co cac chfnh sàch ho tro cùa tlnh và d!a phuonq,cüng nhir su quan tâm cùa cônq dong, và ngl1èli dân d dây. Sl,f gan güitrong cuôc s6ng du de cha giao viên hay cha me hoc sinh co càl nhlndung dan hon vé nhôrn dân tôc thieu sô. Dù rnôt sô ngl1èli Kinh, nhàtlà nhùng ngl1èli da buôc phài cha con thôi hoc vi không co tién donggap, van con ft nhiéu dinh kién the hièn qua thaï dÇ> không bang làng,hay rnôt vài cha me không thfch cha con hoc trong cac lôp co hÇ>C sinhdân tôc vi cha rang cac em này hÇ>C yéu, ành hl1dng tôl con ho. VI théchu tnronq ho tro hoc sinh dân tôc, dam bào quyén binh dâng trongtiép càn giao duc cha d6i tl1Çlng này cân dl1Çlc tuyên truyén sâu rÇ>ngtrong cônq dong ngl1èli Kinh. Trong phan Iinh hoat cùa chl1dng trinh hocd mau qlào và tiêu hoc co thé dtra thêm nhùng thông tin vé cac dân tÇ>C

thieu s6 và giup cac em tCt bé làm quen véli Sl,f da d'ilng này.

Chfnh sach nham duy tri sï s6 trong nhà trl1èlng, ké ca cac lélp phô c~p

da chCtng minh tfnh hiÉflU qua. Tuy nhiên cüng càn mÇ>t h'iln ché làm chata không do 111èlng dl1Çlc két qua chfnh xac vi chi ghi nh~n dl1Çlc cac

trl1èlng hÇlp co hÇ> khâu t'ili d!a phl1dng. Cac em không co hÇ> khâu, néu

130

Nghiên cltu vé chat Iilçng giao dyc tinh Khânh Hoà

duqc phép theo hoc tal dia phironq, sê không duoc quàn Iy chat chë vàcünq không duqc theo dôi tai nguyên quàn. Trong rnôt vùng mà viêct~ng dân 50 co hQC cao và vlêc dang ky thuèfng tru không don giàn,vlèc huy dÇ>ng cac em không c6 dàng ky hÇ> khâu di hoc hoàn toàn tuythuôc vào y thïrc cùa cha me. C6 lê dây không phàl là rnôt van dé lôncùa dia phuonq vi 50 dân nhàp cu da phan là công nhân và nhu caucha con di hoc rat cao. Nhung van dé này cOng cha phép ta suy nghivé rnôt khia canh han ché trong vlèc thire hlèn cUë1ng bach giao duc,

Hiên nay, h(l thong qiào duc dang vàn hành rat nhanh theo hUéfngthuàn Iqi cho vièc dat duqc nhÜ'l1g mue tiêu Giao duc cha MQi nguèfi vànâng cao chat luqng qiào duc. Hoàn cành c6 thé thay dôi tÙ' dia phuonqnày qua dia phuong khàc tuy theo kinh phi mà huyên và xâ c6 thé dànhcha qiào duc, nghia là tuy theo cac khoàn thu théllng du dia phironq c6duqc, hay là tuy theo nhu cau cap kinh phi. Không phài là rnôt xë d~c

bièt kh6 khan, và vi c6 khu công nghi(lp trên dia bàn xâ, Suoi Tânkhông duqc huong Iqi tÙ' chironq trinh giàm nghèo nên tnrôc mat, vandé kinh phi xem ra kh6 giài quyét. Tuy nhiên, vé lâu dài, vien cành phàttrién cùa dia phuonq rat sang sua, 50 hÇ> nông dân và hô nghèo sêgiàm dan. Ta c6 thé cha rang, chu truong phô càp trung hoc co 50 dathire sl,tgiup hoàn thành phô càp cap tiéu hoc tal dia phironq. C61ë nênco gang tién hành phô càp trung hoc phô thông dé hoàn thành phô càptrung hoc co 50 và diéu này yêu cau phài c6 rnôt truèfng trung hoc phôthông 0 cu Iy mà cha me và hoc sinh châp nhàn duqc. Diéu này déllt ravan dé dau ra cho cac em da hoàn thành trung hoc co 50 hay da totnqhiêp trung hoc phô thông nhunq không vào dal hoc, huéfng cac emdén cac trung tâm day nghé, ky thuàt.

131

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

PHI) LI)C

PhI,! luc 1. Càn bQ công nhân viên cac truimg

Bang 1.Can b9 công nhân viên tru'àl1g mau giao, 2006 • 2007

Trinh dg Thâm niên Danh giagiaoviên 1

r' Biên Hqp Cao Daihoc Trung Trong tntàngong h~ d' . .c e ong ding slt slt capsu

pham pham phsm ' ,;5 >5 ,;5 >5Gi6i

nam nam nam nam------------

Hi$utru6ng

Giào 7 7 4 2 4 3 4 3 3 3viên

Bang 2. Can b9 công nhân viên tru'àng tiêu hçc, 2006 • 2007

Fonction T6ng ! Biên ché Hqp Na se h/qng cânbg So Iltqngcànbg theodong theotrinh dg thâm niêngiàng d~y 1

Trung-é~P! Cii-oding--<1 nam r~S-namT> Snam i

supham supham

Hiéu tru6ng, hièu pho 2 2 2 2

Giào viên 26 26 21 18 8 2 24i Nhân viên hânh chinh 4 3 2

, Nhân viên hàu cân 2 2

TÔng cgng 34 31 3 , 24 18 10 2 26

Bang 3. Can b9 công nhân viên tru'àng trung hçc ca sa, 2006 • 2007

Fonction T6ng, Biên che Hqpdong

Na i ss Iltqng càn bq ss Il1\1ng càn bqtheo. theotrinh dq thâm niên giang d~y

!TrungCâ'pCao d~ng'<1-nâmT~S namr-;5 namslt pham slt pham

Hiêu tru6ng, hiêu phé 2 2

Giào viên 26 26 21

Nhân viên hành chinh 4 3 2

Nhân viên hàu càn 2 2

T6ng c9n9 34 31 3 24 .

18

18

2

8

10

2

2

2

24

26

132

Nghiên cïru vé chat luçng giâo duc tlnh Khânh Hoà

Phu luc 2. Kêt quà cùa hoc sinh, nam 2005 - 2006

Bang 4. Két qua hQC hIc và dinh d1l6ng, nam hçc 2005 • 2006

HQc tuc

Dinh duong

se luc;/ng TiI~

Giài 40 19,6

Khà 106 51,9

Trung binh 52 25,5

Yéu 6 3,0

TangcQng 204 100,0

Kênh A 161 78,9

Kênh B 42 20,6

Kênh C 0,5

TangcQng 204 100,0

Bang 5. Két qua hQC hIc và hanh kiêm cûa hçcsinh, nam hçc 2005 • 2006

Lap1 Lap2 Lap3 Lâp4 LapS TangcQng

SI. % SI. % SI. % SI. % SI. % SI. %

HQcGiài Môn toan 88 62,0 66 55,0 97 57,7 28 20,0 74 46,5 353 48,4

lucMôn liéng Vi$1 95 66,9 81 67,5 107 63,7 29 20,7 52 32,7 364 49,9

Kélqua xép lo~i cuai nàm 77 48,4

Khà Môn toan 45 31,7~ 45 37,5 53 31,5 56 40,0 57 35,8 256 35,1

Môn liéng Vi~1 38 26,8 31 25,8 53 31,5 90 64,3 84 52,8 296 40,6

Kélqua xép loai cuai nam 51 32,1

TB Môn toan 8 5,6 ! 9 7,5 18 10,7 56 40,0. 28 17,6 119 16,3

Môn liéng Viêl 7 4,9 8 6,7 8 4,8 21 15,0 23 14,5 67 9,2

Kélqua xép la~i cuai nam • 31 19,5

Yéu Môn toan 0,7 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0,1

Môn liéng Vi$1 2 1,4 0 0,0 0 0,0 0 0,0 • 0 0,0 2 0,3

. Kélqua xép loai cuai nàm 0 . 0,0- ------- - -_ .._~--

ToI 100,0% ! 100,0% 100,0% 81,9% 87,4%

Khà 18,1% 12,6%

133

Nolwen Henaff, Dinh Th! Bfch Loan

Phu luc 3. Biêu tÔng hep tinh trang hoc, nam hoc 2005 - 2006

Bang 6. Biêu tÔng h!1p tinh tr~ng hçc tiêu hçc, nam hçc 2005 • 2006

Lélp 1 LéIp 2 Lélp 3 LéIp 4 LéIp 5 cQng

SI. % SI. % SI. % SI. % SI. % SI. : %

HQGGi6i Môn toan 88 62,0 66 55,0 97 57,7 28 20,0 74 46,5 353 48,4

II,IGMôn tiéng Vièt 95 66,9 81 67,5 107 63,7 29 20,7 52 32,7 364 49,9

Kélqua xép loç.i Guai nam 77 48,4

Kha Môn toan 45 31,7 45 37,5 53 31,5 56 40,0 57 35,8 256 35,1

Môn tiéng Viet 38 26,8 31 25,8 53 31,5 90 64,3 84 52,8 296 . 40,6

Kélqua xép loai Guai nam 51 32,1

TB Môn toàn 8 5,6 9 7,5 18 10,7 56 40,0 28 17,6 119 16,3

Môn tiéng Viet 7 4,9 8 6,7 8 4,8 21 15,0 23 14,5 67 9,2

Kélqua xép loai Guai nam 31 19,5

Yeu Môn toan 0,7 a 0,0 a 0,0 a 0,0 a 0,0 0,1

Môn tieng Viet 2 1,4 a 0,0 a 0,0 a 0,0 a 0,0 2 0,3

Kélqua xép loai Guai nam a 0,0

HanhTot 100,0% 100,0% 100,0% 81,9% 87,4%

kiémKha 18,1% 12,6%

Bang 7. Biêu tÔng h!1p tinh tr~ng hçc trung hçc cd sê, nam hçc 2005·2006

DQ Nam TÔng· 5050 doi TÔng 50doi tu~g dang hQC THC5 Tot nghi~p THC5tuÔi sinh·50doi khuyét· tUc;1ng. ~

tuc;1ng t~t, phâl Tong LéIp 6 Lélp 7'Lélp 8 Lélp 9 2004/05 TnJélc Trong

trong 'chuyên, phÔ 2004/05 do H5

dô chét cap TN TH TNTH Lélp phôcap

tu6i nam tnJé1c phÔ2004/05 2004/05 cap

11 1995 161 6 146 144 144

12 1994 170 11 156 ' 156 8 4 144

13 1993 205 7 197 188 2 23 162

14 1992 191 11 179 166 4 20 141

11·14 . 727 35 678 654 154 6 171 182 141

15 1991 212 11 201 16 3 8 4 161

16 1990 178 8 170 4 2 2 15 129 59

17 1989 203 14 189 167 42

18 1988 182 13 169 153 34

15·18 775 46 729 23 3 10 9 176 449 135t--

CQng 1502 81 1407 676 154 6 174 183 151 8 176 449 135

134

Nghiên cou vé chat Il/Çlng qiâo duc tlnh Khành Hoà

Bang 8. Thang kê bo hçc

8

5

7

3

23

23

2

4 4

246

8 6

385

9 4

742

5 6

18 22 17

2B 30 23

6 155 153 146 94,2

11 159 157 158 99,4

196 99,0

178 98,9

678 98,0

201 100,0

169 99,4,

14 189 188 99,5.

13 169 169 100,0

46 729 22 99,7

B1 1 421 690 1 405 9B,9

Dg Nam TÔng i 50 :50doiIDangi Totnghi,p 1 Totnghi,p IB6 hçc~ B6hçcil THCStuÔi sinh 50doi : khuy~t tuqng: hçc TH THCS itiêu hçc i

tu~ng 1 ~t. : phâi .. ; 1··trong :chuyên,1 phÔ 50 al. 50, % :Ldp&!Ldp 71 LâpBI Lâp

dg tuÔi 1 ch~t 1 cap 1U'~ng a lU'qng:

11 1995 161

12 1994 170

13

14

11·14'

15

16

17 1989 203

18 1998 182

15·18 775

iCgng 1 502

135

Trân Th! Kim Thuàn, Jean - Yres Martin

NGHIÊN CUU CHÂT LUONG.GIAo DUC CUA.

THÀNH PHO NHA TRANG

Trân Thi Kim Thuân, Jean - Yves Martin

Ban do thành phô Nha Trang

137

Tran Th! Kim Thu àn, Jean - Yves Martin

Th6ng tin chung vê dia bàn nghiên cüu

Tinh hinh kinh té - xii hé)i cùa thành pho NhaTrang

Thành phô Nha Trang là trung tarn hành chfnh, công nghEI! và thl1dngmal cùa Tlnh Khành Hèa. Nam 2005 dân sô là 358.175 ngl1èli, trong dôc6 80.193 ngl1èli d nông thôn, (chiém ty lEI! 22,4%) sinh song d 27phl1èlng, rnàt dô dân cu là 1.427 ngl1èli /km. Nhl1 v~y, gan 1/3 dân 50

trong tlnh sinh song tai Nha Trang', cuôc kiém kê dân 50 vào nam 1999cho thày nh6m dân cu dông nhët (99%) là ngl1èli Kinh. Trong 10 namtrô lai dây, dân 50 thành th! tang gap 2 lan 50 vôi dân 50 d nông thôn(126% 50 vôi 112%), dông thèli dat dai dành cho nông nqhiêp dang b]thu hep dan. à phla Bac, Nha Trang giap vôi huyên Ninh Hoa, phfa Tâygiap vôi huyën Diên Khành và d phfa Nam vôi huyên Cam Ranh. Nha

Trang nhin ra bién d phla Dônq, vi thé cac hoat dÇ>ng dành ca, nuôitrông thuy san và du ljch khà phàt trlên,

Công nqhiêp chu yéu là ché bién thire phârn nhl1 mrôc rnâm, thïrc andé nuôi tôrn, hài san dông lanh, dl1èlng, chë bién rurôc, soda, rurôckhoànq, rurôc da ... Ngoài ra, Nha Trang con san xuât thuôc la, sol,lua, giay, qach, ng6i. .. Cac von dau tu rurôc ngoài thl1èlng tàp trung vàosan xuât bia, 111di thé thao, bàn ghé mây, quân ào, xây dllng và sùa

chCta tàu và hoat dÇ>ng du lich. NhCtng nam gan dày du lich tai NhaTrang phàt trién khà rnanh, 111çJng khàch nôi d!a và rurôc ngoài dén khàdông. Nhin chung, sutanq trl1dng dâu nr tàp trung chu yéu vào cac lïnhvl,fc dành ca, xây dllng, thl1dng mai, khàch san - nhà hàng, bat dÇ>ngsan và qiào duc,

vé vlëc làm, nam 2004 c6 158.304 ngl1èli làm vlëc tal Nha Trang(Labour in economic industries"), khu vl,fc Nhà Nirôc (trung l1dng và d,aphuonq) gôm c6 53.026, trong dô c6 13.162 ngl1èli trong ngành giaoduc, 6.593 ngl1èli làm trong cac cd quan Dang, hành chfnh và quôcphènq, và 2.927 ngl1èli trong ngành y té.3

Thành phô Nha Trang c6 rnôt rnanq 111di cung cap rnrôc và diên rat tot

(ca hEI! thong chiéu sang công cônq), cOng nhl1 rnôt hEI! thong dl1èlngtrang nhira khà hoàn chlnh,

1.Ngu6n TCTK -2005: Dân s6Khanh Hoa là 1.122.500 nguài.

2. Ngu6n: Khanh Hoa Statistical Yearbook 2005, Khanh Hoa Statistics, Nha Trang, 5 -2006, 237p.

3.Ngu6n: Socio-economic Statistical Data of671 Districts, town and cities under the authority ofprovincesinVietnam. Statistical Publishing House, 2006, 2733p.

138

Nghiên cCtu vé chat luçng giao duc tÎnh Khành Hoà

Tinh hinh giao duc cùa Thành pho Nha Trang

C6 5 nguôn cung cap thông tin vé tinh hinh giao duc cùa thành ph6 NhaTrang. D6 là cuôc diéu tra nam 1999 (Tong eue th6ng kê), niên qiàrnth6ng kê cùa Tlnh Khành Hoa xuàt ban nam 2005, bào cao tong két namh9C 2006 - 2007 cùa sa Giao và duc và Dào tao Khành Hoà, Bào cao

50 két h9C ky 1nam hoc 2006 - 2007 cùa Phàng Giao duc Nha Trang,Bào cao tong két nam h9C cùa cac tnrènq h9C da dén nghiên cùu.

Cac dÜ' lièu cùa cuôc diéu tra nam 1999 cung cap thông tin vé chiéusâu cùa giao duc. Bang th6ng kê dlloi dày cha thây ty I~ di h9C rat cao(tnrôc dày cüng nhu hiên nay). Vào thel diêm này, trong thành phandàn 56 tù'5 tuai trô lên (chiém 93,06%) thi 41 ,23% c6 trinh dô trung h9Cphô thông và cao hon nïra. N6 cünq cha thây 51! càch biêt vé rnïrc dÇ>

di h9C giÜ'a dân chunq athành th! và nông thôn (44,74% athành th! và27,28% anông thôn).

Bang 1.Trinh d9 giâo dl,lc cûa dân cu Nha Trang vào nam 1999 (%)

'-~. '" -" di '" .. _,_

'"~-Chlfa di Tiêu Trung Trung Cao dâng Thac si Trên thac TÔng

hQc hQc hçc cd hçc phÔ haythap si cQngbaogièt sèl thông hdn

Nha Trang 6,94 30,93 20,90 33;69 1,61 5,78 0,15 100,00

Thành th! 6,41 28,69 20,16 36,07 1,59 6,90 0,18 100,00

Nông thon 9,04 39,87 23,82 24,24 1,69 1,30 0,05 100,00-'___ 4#1

Nguon: Niên qiam th6ng kê 1999. Tông CI,JC th6ng kê. Hà N(>i.

Phat trién méJng lurYi và nâng cao chât lLJf;1ng giBo d,!c

Theo bào cao cùa Phàng Giào duc Nha Trang, nhin chung mé;'lng 1liaigiao duc cùa thành ph6 Nha Trang phàt triên khà rnanh me, rÇ>ng khâpvôi nhiéu hinh thïrc khà phong phu khàc nhau, dàp Û'ng dllÇ1c phan Ionnhu cau di hoc cùa ngllè1i dàn. Kiên toàn rnanq 1liai tnrônq lôp chfnh là

diêm rnanh cùa thành ph6 Nha Trang trong giao duc.

GiBo d,!c mëm non

Nam h9C 2006-2007, thành ph6 Nha Trang c6 15 trllè1ng rnâm non qu6clàp, 30 trllè1ng dàn làp, 1 trllè1ng và 56 nh6m, lôp tu thuc vôi 188 nh6m

139

Trân Th! Kim Thuàn. Jean - Yves Martin

trè và 400 lôp mau giao.100% cac xâ, phLlèlng déu cô trLlèlng, lôp tuychua dong bô hoàn toàn. Cô 2/14 trLlèlng mârn non dat chuân quôc gia.

Nhà tre: Huy dÇ>ng dLlÇ1C 100,3% 50 véli ké hoach cùa SC! Giào duc vàDào tao giao. Cl,J thé:

Bang 2: Ty I~ tre di nhà tre cüa thành pho Nha Trang nam hçc 2006 • 2007

80 lrè di nhà lrè

Công I$p

Dân I$p

Tutbuc

Tutbuc tu phal

T6ng so3185

857

215

1 086

1 027

Nft

1 440

371

108

511

450

Ty I~ nft(%)

45,2

26,9

6,8

31,1

32

il'}t ty I~ tre trong de} tu6i (%)

21,9

Nguon: Bac cao nam hQC 2006 - 2007 cùa Phàng Giào duc lhành phô Nha Trang

NhLl v~y, nhu cau vé nhà tre cùa ngLlèli dân van con kha léln, rnàc dùcô nhiéu cac loai hinh nhà tre khàc nhau, nhLlng sa tre huy dÇ>ng dLlÇ1C

van con khiêm ton. Cung cha lïnh vire này con han ché, chfnh VI thécac lôp tl! phàt dang cô chiéu hLlélng phàt trlën.

Mau qlào: Huy dÇ>ng dLlÇ1C 112,9% 50 véli ké hoach cùa SC! Giao duc vàDào tao giao. Cl,J thé:

Bang 3: Ty I~ tre ra lop mau giâo tÙ' 3 • 5 tuÔi nam hçc 2006 • 2007

HQc sinh hoc mau giao

Công làp

Dân làp

Tuthuc

Tufhuc li,I phal

T6ng so11 022

2371

4552

3507

592

Nft

5163

1 239

2078

1 576

Ty I~ nft(%) il'}t tY I~ trè trong de} tu6i (%)...

46 73,1

21,5

41,3

31,8

Nguon: Bào cao nam hQC 2006 - 2007 cùa Phàng Giào duc lhành phô Nha Trang

140

Nghiên Cl!U vé chal ILfÇlng giao duc tinh Khành Hoa

Ty I~ tre 5 tuôl ra lôp màu giao dl1è1ng nhu giam di chira re nguyên

nhân, hoc ky 1nam 2006 - 2007 cô 4 259 em d'il! 87,3% 50 vôi tre emcùng de? tuôi (4.880 em) ra lôp, trong khi nam hoc 2005-2006 cô 98,1 %50 vôl tre cùng de? tuôi ra lôp.' Nhln chung à màu qlâo, 50 tre em gai ralôp cô ft hem 50 tre em trai, rnàc dù không nhiéu (nhà trè cô 45,2% chàugai, màu giao cô 46,8% chau gai), trong khi à tiéu hoc và trung hoc cdsô 50 tre em gai cao hon (47,9% và 49%). Cô thé do quan nièm cü nênà rnârn non, tre em trai luôn diroc cha me cho di hoc som hon, chu ydé phàt trién som hon.

Do cd sô vàt chat cùa h~ thong tnronq công luôn Vl1çt trôl 50 vôi tuthuc, nên nguén tuyén sinh cùa cac trl1è1ng này vàn rat dôt dào, luônviret ké hoach sô Giào duc và Dào tao giao. Tuy nhiên không thékhông ghi nhàn vai tro cùa hê thong rnâm non tl1 thuc khi né chiém toi70% dich vu nhà tre và 79% djch vu màu qiào. H~ thônq rnârn non tl!phàt, thire chat là nhÜ'J1g lôp chua cô giay phép, không dang ky, khôngcô 51! giam sàt cùa Sà Giào duc và Dào t<;10 do dé chat ll1çng và diéukièn nuôi day không dam bac dang cô chiéu hirônq gia tango Nam hoc2005-2006 cô 1.600 chau theo hoc cac lôp này. Hièn nay, chfnh quyénxâ, phl1è1ng dang rà soàt cac diéu kièn cùa cac nhôrn, lôp tl! phàt dé

tién toi cap phép hoàc giai tan.

Dé nâng cao chat ll1çng giao duc, nam hoc 2006-2007 Sb Giao duc vàDào t<;10 chi dao cac trl1è1ng xây dlJng môi trl1è1ng xanh, sach dep, thirehiên chuyên dé "Nâng cao chat ll1çng qiào duc dinh dl1ông và v~ sinhan toàn thuc phârn", cô 12.802 chàu dl1çc t6 chue an tal trl1è1ng. Dénâng cao chat ll1çng büa an, rnôt 50 tnrônq da tang rmrc déng gép tù6.0aad lên 7.0aOdl ngày; châp nhàn cho cha me glti thêm süa cho cacchàu bi suy dinh dl1ông; cac lôp hoc cô chl1dng trlnh: virôn rau sach,sang t<;10 büa an 1<;1 rniênq, giàu dinh dl1Ông. Ngoài ra, Nha Trang conphôl hop vôi Khoa dinh dl1ông Bênh viên t1nh tuyên truyén cho cac giadlnh vé cham sôc phèng chong suy dinh dl1ông và béo phi ô trè em.Phan Ion tre diroc kiém tra SUc khoè dinh ky, tiêm chùng day dù, theodei sïrc khoè bang biéu dé tang trl1àng, cham sôc rang miênq. Toànthành phô cac châu dat SUc khoe kênh A là 95,8% kênh B: 3,8%; kênh

C: 4%. Nha Trang dang tién hành d6i moi chl1dng trlnh giao dl,lc mam

4.Bao cao long kél nâm hÇlc 2005-2006, Phong Giao d~c thành ph6 Nha Trang vàBao cao 50 kélhÇlC kY1vàphuong hu6ng nhi$m v~ hÇlc kY 1/ nâm hÇlc 2006-2007, Phong giao d~c Ihành pM Nha Trang.

141

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

non, thire htên cac chuyên dé nâng cao chat ILlÇlng qiào duc nhu: chatre làm quen vôi van h9C, chü viét, qiào duc an toàn giao thông, le qiào,âm nhac, tao hlnh, làm quen vôi toàn ... và ta chue cho 43 giao viênh9C càch sù dunq con roi dé doi môi phLiong phàp day h9C. Trong dotthi giao viên day gioi cap thành phô, da co 44 don V! tham gia vôi 33qiào viên trong tong 50 58 giao viên di thi dat danh hièu này và chon

dLlÇlc 13 giao viên di thi cap tlnh.

Theo dành gia chung cùa giao viên, nhÜ'ng nam gan dây chLiong trlnhgiao duc rnâm non doi môi khà phong phu, nôi dung và cac hoat d(>ngda danq, phù hop hon vôi tâm sinh Iy trè, phàt huy diroc tfnh tfch circcùa h9C sinh. Cac chàu co nhiéu do choi, nhiéu do dùng h9C tàp honnên chat ILlÇlng nuôi, day déu tang lên ra rêt,

Giâo dl,lc phô' thông

Nha Trang co 70 tnronq phô thông, trong do co 38 trLlèlng tiéu hoc, co20 trLlèlng trung h9C co sô, co 11 tnrènq trung h9C pho thông. Tong 50lôp h9C 2 buoilngày là 619 lôp chiém 76% 50 vôi tong 50; lôp ban truco 338 lôp dat 41,5%. Dây là rnôt ty 1$ cao 50 vôi cac thành phô lôn vàmat bang chung trong ca rurôc,

Tiéu hoc: H9c sinh hoc lôp 1 dûng dô tuai khà cao, dat 98,4%. Tong 50tre tù'6 - 10 tuai ra lôp tiéu hoc dat 99,53%. Ty 1$ h9C sinh ILIU ban thàp,chi chiém 0,43% và hàu nhir không co noe sinh bô hoc, H9C sinh tiéuh9C qlàrn 84 em 50 vôi nam tnrôc, do ty 1É)l sinh dang co chiéu hLlôngsuy giàm. Hièn nay co 6/38 trLlèlng dat chuan quôc gia. 100% cac trLlèlngtiéu h9C do day du 9 môn, co giao viên day cac môn âm nhac, my thuàtriêng nên chat ILlÇlng day nhÜ'ng môn này dLlÇlc cài thiên. Da co 6 tnrènqxây dlftlg dimc phàng qiào duc nqhè thuàt riêng. Co 37/40 trLlèlng taemre day hoc 2 buoi/ngày, co 28/40 tnrônq ta chïrc ban tru. S6 ILlÇlnghoc sinh dircc h9C 2 buoilngày tang cao qua tÙ'llg nam, dây là diêukièn quan tronq dé nâng cao chat ILlÇlng qiào duc, Nha Trang khôngco tnrènq tiéu hoc tLi thuc, hiên nay thành phô co 3 tnrônq tiéu hocday tiéng Phàp song ngÜ', tuy nhiên 51! ton tat cùa nhÜ'ng tnrènq nàykhà mong manh VIso h9C sinh nhâp hoc dang giam di trông thây do

nhiéu 51! canh tranh khàc nhau. Riêng cac môn h9C tl! chen, môi co16 tnrènq day tiéng Anh, 3 tnrènq day Tin hoc: Thành phô co 10/11

giao viên di thi dat giai giao viên gioi cap tlnh, dLtng thïr nhât tlnhKhành Hoa vé sô hronq giao viên day gioi nam h9C 2006 - 2007.

142

Nghiên cûu vé chat IiJçmg giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Trung hoc ca sa:Bau nam h9C 2006 - 2007 c6 23.330 h9C sinh, trongdô c6 11.425 nCt (tY 1$ 49%), dat 96,8% ké hoach cùa Ses Glào duc và

Dào tao giao. GiCta nam hoc giam 160 hoc sinh, trong dô c6149 em bôhoc (0,63%, nam tnrôc là 0,84%), c6 20 em chuyén qua cac lôp h9C

pha càp trung hoc ca ses. Ty 1$ hoc sinh lvu ban là 1,7%, trong khi namtnrôc là 0,4% và chira ra nguyên nhân VI sac lai tang cao han. NhCtngtrLtàng nam h9C 2005 - 2006 c6 ty 1$ h9C sinh bô h9C cao là tnrônq

Trung h9C ca ses Bach Bang (6,2 %), trLtàng Trung hoc ca ses Lê ThanhLiêm (5,1%), tnrônq Trung h9C ca ses Nguyen Dinh Chiéu (1,85%) vàtrLtàng Trung h9C ca ses Nguyen Khuyén (1,7%). Theo Bào cao cùaPhàng Giéo duc Thành ph6 Nha Trang, hiën nay, tàt ca cac trLtàng daday du cac môn h9C, buôc dâu thire hièn dai méli phuonq phàp day h9C

và ta chïrc day cac môn hoc tl! chon, day nghé. Tuy nhiên, VI chira c6diéu klén dé day nhLt thiéu phàng h9C, thiéu giao viên nên nôl dung h9Cvà vlëc ta chïrc day h9C van con hlnh thïrc, gây lang phî thôi gian vàtién bac cùa nhiéu phîa. Nam 2006 - 2007 c6 18/25 thi dat giao viêngiDi cap tinh, doat giai nhat toàn tinh Khành Hoà. Cac trLtàng con tachïrc nhiéu hoat de?ng nqoai khoà, thu gom giay vun ung he? mua xu6ngmay cha be? dôi Tnrônq Sa, t~ng quà cho cac ban kh6 khan ...

Giao d,!c không chfnh quy

H$ th6ng giao duc không chînh quy c6 nhiéu chLtOng trinh h9C khàcnhau, nhiéu mïrc de? hoc khàc nhau, nhàrn giup nhCtng ngLtài không c6diéu klèn h9C chinh quy nâng cao kién thïrc và bang cap. Bén thang 1

nam 2007 c6 1.698 h9C viên hoc theo h9C cac chLtOng trlnh này:

Bang 4: H~ th6ng giâoducphi chînh quy nam hçc 2006 • 2007

Cac chuong trinh hoc

Xoa mû chû

Sau xoa mû chû

Pho cap tieu h9C

Pho càp trung h9C cosc

Thuc hièn duoc(h9C viên )

78

206

450

647

317

Tong 56 cân huyd(>ng (h9C viên)

100

150

400

600

TY 1$ datduoc theokéhoach (%)

78

137

112,5

107,8

Ngu6n: Bào cao nam h9C 2006-2007 cùa Phàng Giào ducThành phô Nha Trang

143

Trân Th! Kim Thuàn, Jean - Yves Martin

Vièc giang day cac chuonq trinh này do cac giao viên chfnh quy damnhân, giao viên phLldng nào phu trach phLldng dé. 80i vôi nhùng Mikhô khan, thành phô thire hiên chfnh sàch luân phiên giao viên cactrLldng tronq nôl thành ra giang day, nhu day cac lôp phô càp tai cacdao thuôc phLldng Vinh Nguyên. Ngoài ra, thành phô con tang cLldngcac biên phàp kiém tra và phôi hop cac hrc ILlÇ1ng xâ hôl trong vlèc huyd(>ng, duy tri 59 sa và nâng cao chat ILlÇ1ng day hQC cac lôp xoà mù chü,phô càp giao duc. Nha Trang da duy tri hoat d(>ng cùa 4 Trung tâm hoctàp cônq dong và dang tïch clic dé mô thêm cac trung tâm à cac xâ,phLldng con lai.

Vào thdi diém thang 2 nam 2007, tàt ca 27 xâ, phLldng cûa Nha Trangda dat phô càp giao duc tiéu hoc dûng dô tuôi và dat chuân quôc giavé phô càp giao duc trung hQC cd sô toàn thành phô, Nhùng nam gandây, khi giao duc tiéu hQC bat dâu qlàrn dan sa ILlÇ1ng hQC sinh do qiàrnty 1(3 sinh, thl sa hQC sinh trung hoc lal bat dau tang lên, tao sïrc ép khàIOn vé cd sô vàt chat cha cac trLldng, nhiéu Mi thiéu phèng hoc tramtronq.

Cac diéu ki~n thl!c hi~n chat h.tçsng giao duc

f)9i ngO gi80 vién

Bang 5: f)Çli ngügiaoviên cûa thành pho Nha Trang nam hçc 2006-2007

T6n9 so NU aé;ltchuân Tiêu chuân TY I~ GV/ldp

Giào viên mâm non 784 645 (82,4%)

Công I~p 222 99,5%

Ngoài công làp 562 75,4%

Giào viên tiéu hoc 1 013 897 565 (55,8%) 441 (43,5%) 1,24

Giào viên trung hoc cosô 1 052 845 611 (58,1%) 431 (41%) 1,24

Nguôn: Bào cào nam hQC 2006·2007 cùa Phàng Giào duc thànhph6 Nha Trang

Tai bàc hoc rnârn non, ty 1(3 giao viên dat chuân và trên chuân cùa hê

thong trLldng công làp cao hon hân hè thong trLldng tu thuc (99,5% và75,4%), dây cüng chfnh là diém hap dân cha me hoc sinh khi chontrLldng hoc cha con. Trong nhiéu nam tnrôc dây, do tlnh tranq thiéugiao viên nghiêm tronq nên Nhà rurôc cô chfnh sach dào tao giao viêncap toc, vôi cac hê thàp hon nhu 9 + 3; 10 + 2... , nay nhùng qiào viên

144

Nghiên cÛ'U vé chat II1<;lng giao duc tinh Khành Hoà

này phài b6 tuc thêm kién thïrc và ky nang su pham dé chuân hoa vé

bang cap, tuy nhiên solU'çmg này à Nha Trang không con nhiéu.

Néu tînh ty I~ qlào viênl hoc sinh theo quy dinh chung thl Nha Trang côdu qiào viên, nhunq Ié;)i thiéu giao viên eue bô nhu thiéu giao viên théduc à tiéu hoc và giao viên nqoai ngu, tin hoc à trung hoc cd sô... Dodé, té;)i nhiéu tnrônq giao viên phàl day kiêrnnhièrn nhu qiào viên daytiéng Nga nay chuyên sang day Ky thuàt, giao viên day Ly chuyênsang day Tin hoc, rnôt sô can b9 quàn Iy phài day thêm rnôt sô tiéthoc ... Hàng nam, sô giao viên dU'Ç1c dào tao lal và bôi dU'ông phironq

phàp giàng day tai cac Tnrènq Cao dâng, Dal hoc su pham déu tangcao. So vôi cac huyên khàc, qlào viên cùa Nha Trang cô lAI thé vé

bang cap cao hon.

Ca 56' vQt chat

Tnrônq hÇ>C: Cac tnrènq công I~p cùa Nha Trang cô 1.239 phènq hoc,tât cà cac phènq hoc này déu dat chuân cap 4 trô lên (theo t.uàt xây

dl,fng và và Ngh! d!nh 16/CP) trong dé cô 868 phènq xây dl,fng kiên co,chiém ty I~ 70,1 %.Tuy nhiên, cô toi 60% phènq hoc kiên co da xâydl,fng trên 30 nam, dang trong giai doan xuônq cap, phàl thU'dng xuyêntu b6 hàng nam. Ta cô thé chi tiét nhu sau:

Bang 6:Cdsd v~t chat tnti1ng hçc cûa Nha Trang nam hçc 2006 • 2007

Cosô rnârn non

Tieu noeTrung hoc cosc

TÔng so phOng hçc

111

834

294

SophOng cap 4

43(38,7%)

221 (26,6%)

21 (7,2%)

ssphong kiên co

68 (61,3%)

568 (68%)

233(79,5%)

Ngu6n: Bào cao nam hoc 2006 - 2007 cùa Phàng Giào dliC thành phô Nha Trang

Dé dàp Û'ng yêu cau day 2 bu6il ngày cùa tiéu hoc và chônq ca 3,xuônq cap, tïr dâu nam hoc 2006 - 2007, bang nhiéu nguôn von khàcnhau, ngành giao duc Nha Trang da xây môi 34 phènq hoc, sùa chüa

30 phènq và 14 công tr1nh phu (sân chol, nhà v~ sinh, bép an, nhàxe ... ) vôi t6ng kinh phi dau tu là 8,64 tI dông. Dang xây moi 2 tnrônqtrung hoc cd sô Âu Cd và Vïnh Thaï.

145

Trân Th! Kim Thuàn, Jean - Yves Martin

Trang thiét b]: Nam hoc 2006 - 2007, Phàng Giào duc Nha Trang chi 2ty dong dé mua do dùnq day hoc, sàch doc cha tât cà cac tnrônq. Dâylà con 50 qua khiêm ton trang khi toàn thành phô cô 52 tnrônq phôthông cô thu viên. Trang dô, cô 35 thu vlên tnrônq hoc dat chuân,

chiém 71% thu vlën hlèn cô, Nam hoc 2006 - 2007, Nha Trang dangky thêm 3 thu vièn dat chuân cùa 89 Giao duc và Dào tao, Tuy nhiên,"cac tn/àng chue co cén bô chuyên trécn thiét bi d9y hoc và thu viên,phan lan ôéu là qiéo viên kiêm nniêm, cnue co nghi~p vu, hi~u qua si'!dl)ng thiét bi và thu viên het: chê~'.5

Theo y kién cùa nhiéu giao viên vièc cung cap thiét b] day hQC di theornôt tuyén phân phôi khà phïrc tap và rat cham 50 vôi nhu cau cùa nam

hoc, solllc;1ng và chat Illc;1ng không dàrn bào, de hàng hôc, hlnh thïrc vàmàu sac chira hâp dan. Châng han nam hoc 2006 - 2007 d IOp 5, déncuôi hoc ky 1van chira cô thiêt b]." So vôi bào cao cùa tlnh Khành Hoà

"do dùng day hoc phong phu, dàp U'ng tot nhu cau day' và hQC"7 thl vancon rnôt khoàng càch khà xa.

Nha Trang dang quan tâm dén công tac xây dl!J1g trllàng chuân quôcgia. Dén nam 2006 - 2007 ty I~ tnrènq chuân quôc gia dat 20,3%, cl,! thé:

Bang 7: Tntètng chuân Quec giacûa thành pheNha Trang nam hçc 2006-2007

Cac b~c hçc

Mâm non

Tieu hQC

THesvà THPT

Tang s6 tru'àng

14

38

22

se tru'àng d~t chuân qu6c gia

2

6

7

Ty I~ (%)

14,3

15,8

31,8

Ngu6n: Bao cao nam hQC 2006-2007 cùa Ph6ng Giào duc thành ph6Nha Trang

Dl! kién dén cuôl nam hQC së cô thêm 3 - 5 trllàng cac cap dat chuânquôc gia. M9t trang nhCfng tiêu chf khô nhàt doi vôi cac trllàng trangthành phô dé dat trllàng chuân quôc gia là dàrn bào diên tfch dat cha

moi hoc sinh. Chfnh VI thé phan IOn tnrônq dat chuân quôc gia là trllàng

5.Bào cao két hoc ky1vaphuong hu6ng nhièm vu hoc kyIl nam hoc 2006-2007. Ph6ng GD Nha Trang

6. Bào cao két hoc ky1vaphuong hu6ng nhiêm vu hoc ky " nam hoc 2006 - 2007. Ph6ng Giao duc thànhph6 Nha Trang.

7. Bao cao sakét hoc ky 1nam hoc 2006-2007- SO Giao duc và Dào tao Khanh Hoà.

146

Nghiên cïru ve chat 111çlng giao duc tinh Khành Hoà

công lâp. Dây cüng là han ché chung cüa cac thành phô Ion trong càrurôc,

Nnu v~y, mëc dù rat cogang "ntnmq doi chiéu vôi yêu cau cd ban cuacnuonq trinh dôi moi giao duc hi~n nay thi con nhiéu bat cëc, van débuc xùc nhat co Iiên quan dén cd sa v~t chat và di~n tfch dat van làaiën tfch dat: Hi~n tÇii sa phàng hoc van chue du dap (fng nhu cau hÇJC2 buôil ngày doi vôi ti€u boe và nâng cao châ't ILlçJng giao duc toàn di~n

trên dia bàn; nëu hét cac trLlàng phô thông con thiéu cac phàng cnucnang (phàng b9 môn, kho tnië: bi, tnu viên) sën bai t~p th€ thao. Khuvue n9i thành và phia tây, phia nam thành pho con thiéu trLlàng trunghoc cd sa (con 7 xë, phLlàng chLla co tnlàng trung hoc Cd sa) dan dê'ntinh trÇing qua tai, quy mô lop và s9sa hoc sinhllop a nhiéu trLlàng quacao so vôi chuan cùe 89 Giéo aue và Dào teo. M9t sa truonç xuongcëo nghiêm tronq, môtsa trLlàng di~n tfch qua h(}p nhl1ng cnue th€ xâydl/flg hay cnuyën dôi cd sa khac".8

Kit qua nghiên cûu vê chÎt IUOng giâo d...c cùa thành ph6

Nha Trang

H~ thong giao duc Nha Trang rat Ion và phân cap theo prnrènq, xâ,HQc sinh a dia bàn nào thl hoc theo cac tnrônq a phl1àng, xâ dô tù' rnâmnon toi trung hoc Cd sa. Hai tnrônq phô thông tnrc thuôc sa Giao ducvà Dào tao quàn Iy thu nhàn hoc sinh toàn thành phô. Néu già thiét

rang chat 111çmg giao duc là dong déu trong khâp thành phô thl c6 thécoi viêc phân cap này là hop Iy và dân chù. Tuy nhiên cüng c6 rnôt 50trl1àng virot ra ngoài hê thônq này. NhÜ'l1g trl1àng, VI môt Iy do nào dômà trô thành "dàc bièt", châng han tnrc thuôc sa Giào duc và Dào taocha không tnrc thuôc phl1àng, cüng tao diéu kiên cha cha me c6 quyénhra chon cha hQC khàc cha con em minh. NhÜ'l1g trl1àng này thl1àng c6nquôn tuyén sinh dôl dào tCt khàp nol trong thành phô, 50 111Çlng hQCsinh muon hoc luôn cao hon khà nang tiép nhàn và bang càch này haycàch khàc, nhu thi tuyén dâu vào... cac trl1àng phài loai bat 50 111Çlng

hQC sinh muon nhàp hoc,

8.Bào cao so két hoc kY 1vaphuong huong nhi~m vu hQc ky Il nàm hQc 2006 . 2007, Phàng Giào dl,lcthành ph6 Nha Trang.

147

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

Do nhiéu Iy do khach quan nên nh6m nghiên cÛ'U không c6 co hôi ti êp

c àn dLiÇ1C môt mau dai diên ve mô hinh, chat ILiÇ1ng , hoat d(>ng nhàtnrônq cùa rnôt phu ônq diên hinh trong thành phô Nha Trang , mà chi

c6 co hôi làm viêc v ôi 3 tnronq truc thuôc Sd Gi ào duc và Dào t90 . Tuy

nhiên qua nghiên cÛ'U , ta c6 thê th ây dLiÇ1C suc hùt cao c ùa cac tnrônq

này doi v ôi rn ôtsa nh6m ngLiè1i vi chat ILiÇ1ng cao, hay vi c6 rnôt sac thalkh à dàc bi èt nào do . Nh6m nghiên cïru cüng không c6 co hôi làm vi èc

vé1i Phàng Gi ào duc Nha Trang, vé1i c àn bô phu tr àch van xà cùa cac

phuonq tai 3 tnronq dén nghiên cïru nên c6 nhCfng sô li èu con chua dàydu. Dù v~y, tinh hinh cl,J thé cùa 3 tnronq này cüng phan ành, minh h09nhi êu van de cùa qi ào duc Nha Trang hièn nay. Chûng tôi da xem xétnhCfng sac thai khac nhau cùa vièc cung qiào duc nhu co sô v àt chat,

qiao viên, n ôi dung và phironq phap giang day ... c ùa 3 tnronq này vàcach thïrc hoat d(>ng cùa n6, nhu rnôt co s ô dê so s ành vé chat ILiÇ1ng.

Chûng tôi cüng co gang danh gia chat ILiÇ1ng riêng bièt c ùa cac tnronqnày, dong thol dinh d9ng nhCfng màt t90 nên suc h âp dan dàc blèt c ùacac tnronq trong bai cành chung c ùa Nha Trang .

Cac truùng dune nghiên cuu

Trutmq mém non HLfCYng Sen

Hinh 1. Tntàng rnâm non Huang Sen

148

Nghiên dru ve chat ILlçlng qiào duc tlnh Kh ành Hoà

Tntàng Mam non HLtOng Sen là truàng công làp, tnrc thuôc Sè1 Gtàoduc và Dào tao Khành Hoà. Tnrôc kia con co rnôt sô trLtàng trung hocco sô và trLtàng tiéu hoc khàc tnrc thuôc Sè1 Giào duc và Dào tao, nhàrngiup Sè1 co nol thé nqhiêrn cac y tLtè1ng khoa hoc và chi dao chuyênmôn, nhLtng nay hê thong này chi con lai rnôt trLtàng. Trên toàn quôchiên cüng co nhiéu tinh co mô hinh này.

Tnrônq dLtÇ1c thành làp nam 1984, chi co môt co sô duy nhât è1 phLtàngLÇ>c ThQ. Trong pham vi 1km, con co cac trLtàng công làp và dân làpkhàc nhLt trLtàng Mau giao Ly Tl! Tronq, trLtàng Mau giao PhLtéJc Tién,trLtàng Mârn non 20-10, trLtàng Mam non Hoa Hong. Không nhÜ'J1g namè1 trung tâm, TrLtàng Mam non HLtOng Sen con toa lac trong khu trungtâm giao duc cùa thành phô Nha Trang, nol con co rat nhiéu trLtàng tiéuhoc, trung hoc. TrLtàng dat chuân quôc gia nam 2002-2003 véJi diêntfch 5.900m2, dLtÇ1c xây 2 tang, diên tfch trung binh là 15m2/chau. 50%diên tfch dat cùa nhà truàng là sân choi: virôn trLtàng dLtc;1C thiét ké vàbào dl1ông khà tot. Tnrônq co không gian thoànq mat và nqan nâp. Tuynhiên theo càn bô cùa Sè1 Giào duc và Dào tao thi trl1àng "co diên tichr(mg nhat Nha Trang, nhL.h1g CO sa v~t chat da xu6ng cap so vô! cactrl1àng khac mai xây. Hàng nam sa phai cap non 400 triêu d6duy tu,bao dl1Bng .. ."

Trl1àng co rnôt tram bién àp riêng, phàng khi mat di~n và sù dunqnquôn rurôc may cùa thành phô, co nuôc uong dun sôl cho giao viênvà hoc sinh. Khu v~ sinh cha giao viên và hoc sinh riêng bièt, hop v~

sinh co h~ thong rnrôc thài riêng. Cac léJp hQC dl1c;1C thiét ké khép kfn,cùng véJi 12 khu hoc là 12 khu v~ sinh cha cac chàu, co phonq v~ sinhcho nam và na riêng.

Mé)c dù dong ô phirônq LÇ>c ThQ nhLtng vi trl1àng do Sè1 Olào duc vàDào tao quàn ''l, nên vé nguyên tâc, mol gia âinh è1 Nha Trang déu coquyén gùl con em cùa minh hoc trong trl1àng này, không phu thuôc vàotinh tranq sïrc khoè, nol è1 cùa cac chàu, diéu kiên cùa b6 me... Trongthire té, hàng nam trl1àng chi tuyén thêm 100 hoc sinh rnôi, và 50%trong sô do là con, chàu diên l1U tiên nhu: con thl10ng binh liêt s9, conchàu giao viên trong trl1àng, con chau can bÇ> cùa cac cO quan co liênquan... NhÜ'J1g nam trl1éJc dây, vi~c tuyén sinh vào trl1àng rat phuc t~p,

vi co qua nhiéu can bÇ> cao cap muon gùl con chau hQc t~i dây, nhLtnggan dây do thành pho co thêm nhiéu truàng méJi nên da giàm ap Il!ctuyén sinh cha nhà trl1àng.

149

Tran Th! Kim Thu~n. Jean - Yves Martin

Thông thir ônq, muon cha con em nh àp hoc, cha me hoc sinh ph ài dànqky, nôp ho so tnr ôc 1 nam. vé nguyên tek hoc sinh vào tnrènq khôngphài mat tién, khi nào d èn ILJç1t, nhà trudng s ê co giay thông bào vé

nhà . T9i thdi diém dièu tra , co rnôt s ô chau là con can b ô cac huy ênKhành Vïnh , Diên An , Diên Kh ành dang hoc. Ba cén btj qu én Irtnrèfng aëu là nû, toàn trLJdng co 450 chau dLJ<;1c phân chia vào caclôp theo cac d ô tuôi khac nhau .

Tnrèfng Ph ô' thông Hermann Gmeiner

Hinh 17. Tn/èl'ng PhÔ thông Hermann Gmeiner

Truônq phô thông Hermann Gmeiner thành l àp thang 6 nam 2002,

nam a ng09Î ô cùa thành ph ô Nha Trang, tai phLJdng Vïnh l.uonq .

Truônq hoat d(>ng moi dLJ<;1c 5 nam, là rn ôt trong 10 trLJdng SOS trênkhàp Vi èt Nam do nhà tài tro rnrôc ngoài xây vôi mue dich nhân d90,cïru tro nhling tre em nghèo, b] bô roi, không Mi nLJdng tl/a . TrLJdngnam lién v ôi khu nhà a cùa 137 hoc sinh làng SOS, c àch do khoànq

500m.

150

Nghién cùu vé chal lL1çJng qi ào duc llnh Kh ành Hoà

Tnrônq do Sa Lao dç>ng - th110ng binh xâ hôi quàn Iy co sô vàt chat và1110ng bÔng cùa qlào viên, sô Giào duc và Dào tao quàn Iy, chi dao

chuyên môn cOng nhu ch110ng tr1nh hoc và dl1Ç1c coi là trl1ejng phÔthông dân làp. Dây là trl1ejng dàc biêt, co cà bàc tiéu hoc, trung hoc co

Sa, trung hoc phÔ thông. Trl1ejng toa trên rnôt khu dat rat rÇ>ng, co nhiéukhu nhà xây 2 tang kiên co, co tl1ejng bac quanh, co sân chci, co bâlthé thao, phèng tàp thé thao rÇ>ng, khu cây xanh, trl1ejng co 4 phèngthire hành Iy, hoa, sinh và phèng vi tïnh dù cho 2 hoc sinh dùng 1 may.Co 1 càn bÇ> chuyên tràch phèng thf nghi$m co tr1nh dÇ> d~i hoc, chiutràch nhièrn chuan b] dô dùng cho qlao viên và hoc sinh. Nhùng dôdùng day hoc hàng ngày khàc thl dé tai lôp hoc cho qiào viên thuàn

tiên khi sû dunq. Tnrônq không co phèng Lab riêng mà két hop voiphèng tin hoc, nhllng dl1ejng dây két nôl 2 phèng này chira tot nên chirathl1ejng xuyên sù dunq mà chi dùng khi thao giàng. Ngoài ra, con co 8ti vi d~t tai IOp tiéu hoc dùng dé hoc theo bang h1nh hay cho hoc sinhxem tnrôc khi ngù tnra, do cha me dong gop mua.

Cac phèng hoc chi sû dunq cho 1 IOp. Hièn nay co 25 phèng hoc,nhllng chi co 24 IOp. Tnrônq co 1 phèng hoc nhac, hoa chung và dangchuan b] xây phèng hoc nhac, hoa chuyên dl,lng riêng; co hê thong bépan hièn dai, co phèng an riêng cho hoc sinh. Tuy nhiên hoc sinh vanngù tnra tai lôp hoc cùa m1nh. H$ thônq diên tot và chua bac giej mat

di$n, tnronq sù dl,lng nguôn rnrôc may do thành phô cap và co nguônrurôc loc tinh khiét dé uônq. Tnrènq co phèng y té, co gil1ejng bënh chonhùng HS b] ôrn, co thuôc men cân thiét, co 1 ô tô 15 che ngôi co thécha hoc sinh di bênh vlên khi ôm hoac cho cac hoat dÇ>ng khàc. Khuv$ sinh nam tàch riêng, dàrn bào xa nguôn n110c, sach së nhimq giaoviên và hoc sinh dùng chung và do chat 111Ç1ng xây phèng v$ sinh chiratot nên b] ngam rurôc. Hiên nay trl1ejng dang dé nqh] xây thêm khu v$sinh moi, riêng blêt nhà v$ sinh cho giao viên và hoc sinh.

Nh1n chung, tnrènq co rnôt co sa vât chat hoàn thiên, Vl1Ç1t trôi, dàrn

bào cac diéu kiên hoc t;Ilp và nuôi dl1ông so voi cac trl1ejng khac cùaNha Trang và khap Vi$t Nam.

151

Tran Th! Kim Thu~n. Jean - Yves Martin

Bang 8. HQc sinh tnlàng PhÔ thông Hermann Gmeiner nam 2006 • 2007

HQc sinh se h/qng Nü' HQc sinh SOS

Tong 56 hoc sinh 840 382 713

Tiéu noe 343 148

Trung hoc co56 304 141

Trung hoc pho lhông 197 92

Nguon: Bào cao nam hoc 2006- 2007 Truàng Pho lhông Hermann Gmeiner

Ban dâu, dây là nol hoc t~p cha nhÜl1g hoc sinh trong làng SOS, vésau, chfnh sàch cùa h~ thong tnJàng này rnô rçmg hon nên c6 tuyénthêm hoc sinh cùa Nha Trang. Dé tuyén sinh, vào dau nam hoc, nhàtnJàng thông bào rÇ'>ng rai trên dài, bào d!a phl10ng cho tât cà mol ngl1àic6 nhu cau. se 111Ç1ng tuyén sinh do hlêu tnrônq dé ngh! lên Sà Giaoduc và Dào tao, dira trên khà nang cùa nhà tnrônq. Vi h~ thong làngSOS c6 quy dinh riêng, khong ché moi khôl lôp chi c6 2 IOp, moi IOpchi c6 toi da là 35 - 40 hoc sinh nên toàn tnrônq chi c6 24 lôp vôi rnôtkhôl 111Ç1ng hoc sinh không nhiéu.

Tnrôc dây, trl1àng tuyén sinh kh6 khan vi du luàn, ngl1ài dân con hiéuchira dûng vé mue tiêu dào tao, phl10ng thûc dào tao, nhimq hiên naynguôn tuyén sinh không con kh6 khan nüa. Hàng nam sô 111Ç1ng sinhmuon vào hoc cao hon sô mà trl1àng c6 thé nhân. Tuy nhiên, vi sô IOpkhông nhiéu, qtào viên moi khôi IOp chi c6 2 ngl1ài, do d6 giao viênkhông thfch thù lam vôi môi trl1àng su pham vi ho "cam thay le loi dokhông du giao viên déthành li[Jp t6 chuyên môn nhâm ho tro cha nhautrang gian(g df;lY".

TrLlèmg Trung hçc Phô' thông Nguyén Van Tra;

Tnrônq dl1Ç1c thành làp nam 1920, tù rnôt trl1àng tiéu hoc Phàp -Viêt,nay là trl1àng c6 chl10ng trinh day song ngCt Phàp - Viêt. Thành phôNha Trang c6 3 trl1àng tiéu hoc day song ngCt Phàp - Viêt, nhunq lêntrung hoc, tlt lôp 6 dén IOp 12 chi c6 Tnrônq Trung hoc phô thôngNguyen Van Troi tiép tuc day chironq trinh này và do Sà Giào duc vàDào tao truc tlëp quàn Iy, hiên nay Sô dang c6 ké hoach tàch trl1àng

thành hai trl1àng mai.

Nam à trung tâm cùa Nha Trang, tnrènq c6 dtên tfch khoàng 1 héc ta,hol chàt chôi so vôi sô 111çJng 2.149 hoc sinh nam 2007, không chi bé

152

Nghiên CVu vê chat IllÇJng giâo duc tinh Khânh Hoà

ngoài không dLfÇ1C sang sua vi da rmroi nam chira dLfÇ1C quét vôi I~i màtnronq ding ch; cô 1 sân xi rnanq, nol vïra là sân chci, vïra là Mi tàpthé duc, Chînh vi thé, vi èc trién khai cac môn hoc ngoài trèli nhu qi àoduc quôc phàng , thé duc rat kho khan khi hoat d(>ng cùa nhiéu lâpcùng dien ra rnôt luc , ành hLfdng dén chat ILfÇ1ng day hQC. Tnrènq côtLfèlng rào ch âc chan và hoc sinh không dLfÇ1C phép ra khoi tnronq tranggièl hoc. M(>t van dé kha lân là tnronq gan khu dot ràc cùa Vi èn Pasternên kh ôl r àc cùa Vi èn này thai sang , gây ô nhi èm không khf rat lân,

hièn thành ph ô van chira cô biên phap dé giài quyét. Truonq c ô phàng

thf nghiêm l.y, Hoa , Sinh dé thire hành theo chuonq trinh hoc nhtrnqcac phàng này nh ô, hep, vïra làm kho , vïra là phàng thî nqhi èrn. Co 3qi ào viên vïra giàng day v ùa phu trach phàng thî nqhièrn. Ngoài ra con

co phàng Lab dé hoc tiéng Anh , nhLfng do sù dunç không hi èu qua nên

da chuyén sang làm phàng hoc nhac. Trang gièl hoc nqoai ngCt, 100 %cac l ôp dùng cassette ho tro.

Hinh 2. Tnrènq Trung hoc PhÔ thông Nguyên Vàn Troi

Nam hoc 2006 - 2007 trLfèlng co 55 lôp hoc, nhLfng chi c ô40 phàng hoc

153

Tràn Th! Kim Thu àn. Jean - Yves Martin

trong dô c6 25 lôp song nglt Phàp - Vi~t hoc 2 buc5il ngày vôl thài 11Iç'ng6,5 tiéngl ngày; c6 30 lôp hoc 1 buôi vôl thôi 11Iç'ng 4 tiéng15/ngày.Dothiéu phènq hoc nën trllèlng da tàn dunq thêm 2 phènq thi nqhiêm, 1phènq doàn dQi dé làm phonq hoc, Do dô, trong thire té hoc sinh ftdllç'C sa dunq phonq thi nqhiêm dé hoc theo chuonq trinh. VI "mëc dùtniëu nhiéu phàng hoc, song tr/lèlng âa khac pnuc kh6 khan, tën dt,lngtoi âa céc phàng chee nang làm phàng hQC". 9

Trllèlng c62 khu v~ sinh riêng biêt cha qiào viên và cha hoc sinh nhllngdo bô tri chira hop Iy, nam sét vôi lôp hoc nên rat hôi, bân, ành hllàngdén lôp hoc, Hon nïra, vôl 2.149 hoc sinh mà chi c6 20 ô v~ sinh nênqua tai và không thé gilt sach dllç'c.

Trllèlng tuyén hoc sinh tïrtât ca cac phllàng khàc nhau trong thành phôNha Trang nên hàng nam, 50 don xin nhàp hQC qua nhiéu, nhà trllàngphàl tc5 chïrc thi tuyén. Nam hoc 2006 - 2007, khoi 10 c6 2.100 hoc sinhdl! thi, nhimq chi tuyén chen 665 em. Où v~y, theo cac giao viên tbi,"âi€m âau vào không cao lam, kém céc trtJàng khâc và hoc tuc cùehocsinh léJi không âëu. Nam boe 2006 - 2007 âi€m thi âau vào cua boesinh là 10 âiém/2 môn thi, trang khi trtJàng bên cenn lây 14 âiém". Bàocao cùa trllèlng cüng dành giâ: "Chat 11Iç'ng tuyén sinh cac lôp dau capcon thap". 1DTuy nhiên, theo trllàng ban d~i di~n cha me hoc sinh, "mëcdù âau vào cua trtJàng rat do, nhtlng âau ra léJi tot thé hi~n 0 âiém thitot nghi~p cuô! câp và sô 1/lÇ1ng hQC sinh vào âéJi hoc không kém ceetrtJàng knéc". Mlilc dù v~y, theo ông hlèu tnrônq hi "Suc ép tuyén sinhkhông phai do châ't lt1ÇJng déJy hoc cua nhà trtJàng, cüng không phai dochâ't lt1ÇJng déJy hoc cua nhà trtJàng, cüng không phai do CCl so v~t châ'ttot mà do 0 khu vt!C n9i thành thiéu céc tr/lèlng trung hoc".

Bang 9. HQc sinh tnlètng Trung hçc PhÔ thông Nguyen Vàn Troinam hçc 2006 • 2007

50 hçcsinh 50 lap hQcl song ngi1 50 lapl HS hçc binh thu'è1ng

Tong s6 2149 781 HS 713

Trung hoc cosô 521 16lopl 450 HS

Trung hoc pho thông 1 628 9 lopl 331 HS

Ngu6n: Bac cao nam h9C 2006 • 2007 cùa Truàng trung h9C pho thông Nguyèn Van Troi

9, la. Bao cao tong két nam h9c 2005·2006 Truàng Trung h9C Pho thông Nguyên Van Troi.

154

Nghiên cUu vé chat hlçng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Hiên nay, nguôn hoc sinh h~ song ngÜ'Phàp - Vlêt cùa tnrènq dang candan di VI thành phô chi con 3 tnrènq tiéu h9C day tiéng Phàp, và sô

111Ç1ng h9C sinh cùa cac trl1è1ng này cüng dang ft dan. Nam hoc 2006 ­2007chl cô 115 hoc sinh tiéu h9C song ngÜ' h9C xin nôp don vào trl1è1ngtrong khi cô gan 100 hoc sinh trung hoc dang xin ra khôl chtronq trlnhsong ngÜ' Phàp - Vi~t. Cô nhiéu Iy do dan dén tlnh tranq này, nhu: MÇ>tsô hoc sinh cam thay suc hoc yéu, càng lên cao h9C càng khô, khôngh9C dl1Ç1c; H9C ngày 2 buai/ngày vat va, không cô thè1i gian h9C thêmcac môn h9C khàc; Không cô tnrônq déili h9Cchuyên nôi tiéng Phàp nêncha me và hoc sinh không thay tl10ng lai; Th! trl1è1ng cho nhÜ'ng h9Csinh nôi tiéng Phàp không cô ...

Theo ông hiêu tnrônq thi "nhin chung 90% hoc sinh di hoc aëu, s010%con I~i hoc yéu, IUè1i, bô hoc, trôn hoc di chai. viêc tron tiét cùe noe sinhtrung boe phô thông là van dé nôi côm cùe nhà truè1ng hi~n nay. Ngoàira, nhifng van dé ky lu~t thuèJng gi)p là: gây gô âent: nhau giCla cac hQCsinh nam, trôn hoc nhiéu Mn, an cap tài san cùe ben, hot tnuôc la, ng6iquén cà phê ... Tuy it xay ra nhifng van dé nghiêm tronq, nhllng thangnào cüng co nhifng hoc sinh vi ph~m ky luét'.

Cüng theo hièu tnrônq, "nam hoc 2005 - 2006 co gân 30 hoc sinh khoi10 ILIU ban vi chat IUÇ1ng dâu vào kém, co thé do nôl dung và phuongphap d~y d cac lop duoi không dù cën ban dé tiëo tuc hoc lên lop trênvi (cac em hoc trung hoc co sd d truèJng khéc]", MÇ>t phan nüa là dotnrôc dây cac tnrônq dành gia thi dua giao viên phu thuôc vào s6111Ç1ngh9C sinh khà, gioi, trung blnh trong tùng lôp nên cac qlào viên thl1è1ngxép loai h9C sinh không dung nang hrc h9C thàt cùa cac ern, nay viècthi dua kiéu này da bô, qlào viên bat dâu xëp loal h9C sinh theo h9C urethât nên sô 111Ç1ng h9C sinh dùp lai cô chiéu hl1élng tang lên.

Danh gia cac diéu klên thuc hlên chat lU'qng giao duc

Cd siJ v;jt chât

Truè1ng Mam non Huang Sen cô 1 nhân viên y té (y sy), cô 1 phènq yté riêng, hiên nay trCtong dang cô chl10ng trlnh v~ sinh rang mi~ng chocac chàu, Tnrônq cô 1 phonq thir vièn nhô khoànq 25-30m2, vôi cac k~

dé sàch phù hep vôi lïra tuai. Trè 3 tuai bat dâu diroc hl1élng dan SLtdunq sàch, phènq thu vlên, làm quen vôi cac hoat dÇ>ng cùa thl1 vlèn

155

Tran Th! Kim Thu~n. Jean - Yves Martin

nhir nghe ké chuyèn theo tranh hay nghe cac con roi ké chuyên; moituân trè dl1çc dên thu vièn 2 lan, moi lan 30 phùt, Hàng ngày, thu vlêncon cha phép bô me cùa cac chàu dl1çc dén tlrn sach d9C cha connghe tù' 4g30- 5g00, cô khoànq 10-15% cha me h9C sinh sù dunq dichvu này. Nguôn sàch cùa trl1<Jng chu yéu do bô me h9C sinh déng gép,trl1àng cüng mua sàch thêm hàng nam, tuy không nhiéu. Viêc quàn Iythu vièn con thiéu chuyên môn, chi cô rnôt qlào viên kiêm nhiêrn, nênchua thl1àng xuyên; bô phân hành chinh cùa nhà tnrônq phài làm v~

sinh, thu don và quàn Iy sàch sau khi cac chàu sù dunq. Dây là rnôt cogang Ion dé nâng cao chat 111çng qlào duc, tuy nhiên, VI phèng thir vlênnhô nên nhà tnrènq khé cô thé trién khai thêm cac hoat d9n9 nhirmong muon cùa cac phu huynh.

Nhà tnronq cô khu bép riêng, xa phèng h9C, nhling moi lôp h9C dëu côkhu dé an riêng biêt vôi khu vue h9C tàp và vui choi, viêc bô tri cac khunày khà hop IY. 100% h9C sinh dl1çc an 4 bûa tai tnrônq. Thire dondl1çc lên hàng tuàn theo chironq trinh cùa phan mém diên tù Note kid,cô diêu chlnh dé dam bac dinh dl1ông, theo mùa vu và diêu kiên cùad!a ph110ng. Nhà tnrènq ky hop dông vôi co sa cung cap thire pham côdia chi, bac dam gia ca, chat 111çng an toàn và cô tfnh phàp IY. Tnrènqcô 11 cap dl1ông trong dé 1 ngl1ài phu tràch mua ban và 10 ngl1ài chébién. Cac qlào viên vùa là ngl1ài day vùa là ngl1ài nuôi an cha h9C sinhtai lôp. Cô rnôt hôi dông gôm hièu trl1ang, 1 hlêu phô phu tràch dinhdl1Bng, 1 hiêu ph6 phu trach chuyên môn, 1 càn bô y té và ban kiêrntra v$ sinh cùa nhà tnrônq giam sàt vlèc nâu an và thire pham hàngngày. H9i dông này cïr 2 tuân l'ili lay y kién cùa qlào viên vé chat 111çngvà cac m6n an dé cap dl1ông diêu chlnh môn an, phù hep vôl khâu V!cùa h9C sinh. Hànq ngày, môn an và tiêu chuan an cùa cac chau dl1çcthông bac a bang Ion, ngay cùa ra vào dé bô me cac chàu cô thé thamkhào và giam sét.

Nhà tnrônq cô chl10ng trinh cân do hàng thang doi vôl tre d110i 3 tuai.Tre trên 3 tuai dl1çc cân do hàng quy. Moi nam nhà tnrènq khàrn sïrckhoé cha tre 3 lan. Dâu nam h9C 2006 cô 4% tre b] suy dinh dl1ông,nhling cuôi nam sa tre này da dat chuan sïrc khoé. Ngày nay, cân n~ng

và chiéu cao cùa tre tang lên kha nhanh. HOn nÜ'a, do dài song dl1çccai thi~n nhanh chéng nên sa tre b! béo phI hi~n dang cé xu h110ngtang nên nhà trl1àng thl1àng xuyên ta chU'c néi chuy~n chuyên dé,tuyên truyén cha cha m~ h9C sinh vé an toàn thl,l'c pham, ché d9 dinh

156

Nghiên cÛ'U vé chat ILfÇlng giao d~c tinh Khanh Hoà

dl1ë1ng ... Trl1èfng diroc So Giao duc và Dào tao cung cap do dùng dayh9C trong nam h9C, theo tùng dot. Ngoài ra, thire hiên dôi moi phl1angphàp day h9C, chônq day chay nên giao viên phài tl! làm nhiêu do dùng

day h9C và dành nhiéu thèfi gian trang tri IOp h9C theo chù dé, cïr haituân qiào viên lai phài thay dôi chù dé rnôt lan. Quan sàt môi trl1èfng

trong và xung quanh trl1èfng, IOp co thé thay lôp h9C rat sinh dÇ>ng, dad<,lng và phù hop vôi iïra tuôi trè em. Cac bïrc tl1èfng bac quanh trl1èfngcüng diroc trang tri, vë nhiéu hlnh ành sinh dÇ>ng, co nhiéu do chaingoài trôi.

Tuy nhiên, theo giao viên, do dùng day h9C cung cap cho trl1èfng khôngklp thôi, thl1èfng chàrn tCt 6 thang cho dén 1 nam so vôi ké hoach, sô

111Ç1ng cüng it han so vôi yêu cau, chat 111Ç1ng chira cao hay hônq, chiraphù hop vOi trè, hlnh thÛ'c nghèo nàn, buôn tè ... trong khi do do dùng

day h9C ban bên ngoài lal dep han, bât mât han.

Tnrônq dl1Ç1c coi là nol ap dl,lng nhÜ'l1g y t110ng moi nhât, tiên tién nhêt(co Vl1èfn cô tfch, khu vui chai, virôn rau sach ... ) cùa thành phô, dây

cüng chinh là diém hap dan cha me h9C sinh. Theo phu huynh dànhgia "âây là trllèfng mëm non nuôi dllfJng và giflo duc tre tot nhât NhaTrang". MÇ>t mat, do trl1èfng co truyén th6ng, danh tiéng nên cac qiàoviên làm hét sïrc dé giCt gin danh tiéng do. M~t khàc, vi trl1èfng tnrcthuôc So nên dl1Ç1c dau tu nhiéu han vé cmronq trinh h9C và ca sô vàtchat. Cac cUÇ>C h9P cùa truèfng déu co càn bÇ> cùa So dên dl! nên cacyêu cau cùa trl1èfng nhanh dl1Ç1c giài quyét han.

Truonç Phô thông Hermann Gmeiner dl1Ç1c tô chïrc SOS trang bi nênkhà hiên dai, co phè>ng an rônq, mat, han hân cac tnrônq khac noi màh9C sinh thl1èfng an, ngû, hoc cùng rnôt che. H9C slnh tCt IOp 1 dén lôp6 dl1Ç1c an cam tnra tai tnrônq: sau khi ngù dày trè dl1Ç1c an xé(500d/chau). Thire dan do hôl phu huynh và tiéu ban ban tru xây dlfng,trlnh lên Ban giam hlêu xét duyèt. M6n an thl1èfng xuyên dl1Ç1c thay dôidé dàrn bào chat 111Ç1ng. Ngoài ra, tnrènq ky hop dong cung cap thirephâm vôl nhà thau vào dâu nam hoc, do do dàrn bào không bj thïrc an

hônq, ôi thiu ... Trl1èfng co 4 cap dl1ë1ng theo hop dong dé nâu cho 350chàu an tnra theo 2 ca, dàm bào sach së v('! sinh. Thinh thoàng phuhuynh cüng dén giam sàt büa an, ngoài ra nhà trl1èfng co rnôt hôp thulay y kién cùa hoc sinh vé cac bCta an. vé kinh phi cho bCta an, h9C sinhtiéu h9C dong 4.500d/ngày; h9C sinh trung h9C dong 5.500d/ngày và

157

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

không co ho tro nào tù' bên nqoài,

Tuy Cd Sa vàt chat day dù nhLtng bàn ghé nqôi h9C trong iôp là bàn dôlIién ghé, rat ni1lng né và chua thich hop khi t6 chïrc d6i rnôi phironqphàp day h9C dù cac phènq h9C co cac loai bàn ghé cao thâp, khàcnhau, phù hop vôi cac lïra tuôi,

Nhà trLtàng co thu vlèn và phènq d9C riêng cho hoc sinh. Ban dâu t6chïrc SOS cung cap rnôt khoàn tién là 30 triêu dé mua sàch. Sau do,hàng nam nhà trLtàng bô thêm 5 trlêu tlt quy trLtàng, mua sàch. Ngoàira, trLtàng con huy dÇ>ng su dong qôp cùa cha me h9C sjnh, nhLtng chiradLtÇ1c nhiéu vi dia phuonq con nghèo. TrLtàng co 1 nhân viên quàn Iythu viên kiêm thù quy nhLtng không co lich d9C sàch cha h9C sinh. H9csinh sù dunq thLt viên cüng không nhiéu và nhà tnrènq chira co càchdé khuyén khfch h9C sinh dén d9C, hay mLtÇ1n sàch athu viên, Nhinchung hê thong thir vièn cùa Nha Trang hoat dÇ>ng ft hiêu qua, viêc nàydo y thïrc cùa qlào viên và càn bô quàn Iy chua thây hét dl!dC târn quantronq cùa vlèc rèn luyèn thôi quen d9C sàch cha h9C sinh, do do cànbô thu viên phan lôn là kiêm nhièrn làm thêm, hoat dÇ>ng phu mà thôl,

Tnrônq Wmua dé dùng day h9C theo theo nhu cau và do SOS cungcap tài chfnh, vi thé nhin chung dé dùng day hoc co chat ILtÇ1ng tôt,Ngoài ra, sa Giào duc và Dào tao cüng cung cap thêm dé dùng theodanh mue thiét bi cùa chtronq trinh thay sàch. Ngoài ra qlào viên cüngtham gia vào làm dé dùng day h9C, tuy nhiên vièc làm này khôngthLtàng xuyên, rnôi chi mang tfnh tLtÇ1ng trLtng dé di thi chïr không phàido nhu cau cùa ban thân qiào viên. Nam 2005 - 2006 khi tham gia cuôcthi làm dé dùng day h9C, trLtàng doat 1 giai B, 2 giai C, toàn doàn dLtÇ1cgiai C cùa thành phô, diroc ti1lng bang khuyén khfch vé làm dé dùngday h9C. H9C sinh cüng co tham gia làm dé dùng day h9C, nhLtng ft.Hiên nay, nhà tnrènq khuyén khfch qiào viên sù dl,lng dé dùng day h9C,

coi dây là rnôt tiêu chf dé dành gia chat ILtÇ1ng giang day nên ty I~ cactiét h9C co sù dl,lng dé dùng day h9C tang lên nhiéu. NhLtng thire té,hièu qua cùa cac tiét h9C này nhLt thé nào thi nhôrn nghiên cÛ'U chiraco diéu kiên dé dành gia Cl,l thé.

TrLlàng Phô thông Nguyén Van Trai mac dù dang trién khai d6i rnôiphironq phàp day h9C, nhLtng tat ca bàn, ghé h9C sinh trong phènq h9Cdéu là bàn, ghé dài 4 chô, không thé di chuyén. Hon nüa, vi hoc sinh

158

Nghiên cCtu vé chat Iilc;lng giao duc tlnh Khanh Hoà

tù' lélp 6 dên lélp 12 h9C chung trang cùng rnôt kiéu phèng h9C nên kfchtrurôc bàn ghé không phù hop véli cac d(> tuôi khàc nhau. Tuy nhiên,

theo ông hlêu tru'ang th1 "nhà trLlèJng vàn chue co hLléJng khac phl,lc viphan lôn là bàn ghé dë cû, hLlhong nhiéu, nhiéu cé! dùng tù nëm 1992âën nay nhllng chLla âuoc cung câp thêm hay thay thê". Quan sàt cùa

nhôrn nghiên cÛ'U cüng cha thây cac phèng h9C không du'Ç1c bô tri theo

tinh thân dôi rnôi, lélp hoc rat don so, nghèo nàn; trong và ngoài tnrônqdang xây dl!f1g nên lôn xôn và không nqàn nâp.

Tru'èlng co 1 thu vièn nhimq kho sa ch chàt, ft sàch, phèng d9C nhô, laia trên tang cao, ft thuàn tièn cha viëc sù dunq, Véli 2.249 h9C sinh,nhirnq tnrènq chi cô 1 ngu'èJi quàn Iy thu viên. Theo dành gia cùa hièutnrônq thl "biëu qua sil dl,lng tnu viên cnue cao, dù thu viên ma hàngngày, thLlèJng xuyên, nhllng s6 hoc sinh vào mL1ÇJn séct: rat ft, hoetâÇ>ng cua thu viên hét suc âm tnënï: Hièn nay tru'èJng dâ yêu cau thuviên nhàp sàch và dua sàch bào xuônq phèng Giào viên dé giao viên

cô thé d9C thu'èlng xuyên và tlrn càch chuyén thu vlên xuong Mi thuàntlên hon, nhimq chira flrn du'Ç1C cha hop IY.

Trang nam h9C 2005 - 2006 sô sàch bô sung thêm cho thu' vlèn là rat

ft, chi cô 766 cuon, trang dé chu yéu là sàch qlào khoa (380 cuon),

sach nqhiêp vu giao viên (273 cuon), chi cô rnôt sô ft sàch tham khào

(113).

Tru'èlng cô 1 phèng tu' van hoc du'èJng do 1 nhân viên an Iu'Clng nhà

tnrônq phu tràch: cô 1 phèng y té véli 1 nhân viên. Où hoc sinh dén hoc

tù' rat nhiéu dia phironç khac nhau, cô em di h9C khà xa 10, 15 km, dàcblêt là khôl h9C sinh h9C song ngü' Phap - Viêt nhu'ng nhà tnronq không

cô cànq tin, không cung cap bü'a an tnra cha h9C sinh. Buôi tnra h9Csinh phài vé nhà dé an, nhü'ng h9C sinh axa thi phàl mua corn an tnraa ngoài phô dé h9C tiép buôi chiéu.

Ou'èlng nhu nhü'ng khô khan cùa tru'èlng déu Iiên quan dén CCl sa vàt

chat. Trang bào cao tông két nam hoc 2005 - 2006, van dé này dtroc

nhâc di nhâc lal a nhiéu doan khàc nhau: "CClsa v~t chat pnuc vu df;1yvà hoc con thiéu tnôn nhiéu, chue âL1ÇJc âau tu âOng mue", "Tru'èlng

THPT Nguyén Van Trai kfnh dé ngh! Uy ban Nhân dân Tlnh và Sa Giào

dl,lc Dào t<;lO Khanh Hoà cha tru'èJng m(>t lô dâ't dé làm khu giao dl,lc thé

chat, h9C thé dl,lc quoc phèng". Dé giài quyét van dé này, hi~n nay Sa

159

Trân Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

Giào duc và Dào tao dang cô ké hoach tàch tntàng Trung hoc Ph6

thông Nguyen van Trai thành 2 tntàng riêng bièt, tuy nhiên ké hoachtrién khai chira thây ra ràng và cu thé cac birôc di.

NhCtng nam gan dây tnronq duoc Sa Giào duc và Dào tao cung cap dodùng day hoc, dù chua du theo quy dinh và theo chuonq trinh hoc. Tuydo dùng day hoc van thiéu, nhLtng trltàng cüng không cô cha dé cat gilinhCtng do dùng này. Ngoài ra, giao viên cüng tham gia làm do dùng dayhoc, nhLtng ft, chu yéu là dé thi vi cïr 2 nam trltàng I~i t6 chïrc cho qlàoviên thi làm do dùng day hoc rnôt lan. Dôi khi ca hoc sinh cüng thamgia quyên gôp tranh ành dé làm do dùng day hoc, Tnrènq cô 1 phàng

may tfnh, du dé 3, 4 hoc sinh dùng 1 chiéc trong già hoc, nhLtng chatIltçng, không dam bac và sa hoc sinh duoc hoc adây cüng khôngnhiéu. Dai vôi chuonq trinh song ngli, viêc hoc sù dunq bang cassetterat nhiéu, trong khi dô bang lal qua cü, nghe không con ra, tài Ii~u thamkhào bang tiéng Phàp rat thiéu, rat khô tim. MÇ>t khô khan khàc doi vôi

giao viên song ngli khi dành gia chat Iltçng hoc sinh là, vi không dirochoc càch ra dé kiém tra hay ra dé thi nên qlào viên rat lùnq tùnq, horat mong muon cô nqàn hàng dé thi cac môn hoc bang tiéll9 PhàpnhLtng tnrènq chua cô càch giai quyét.

Diéu ki~n di hçc

Chi pn!cha vi~ an, nçc

Bang 10. Chi phî cho di hçc cûa Tnlèrng Mâm non HlI<1ng sen

Cac khoân donggop

lién an

Tién h9C

H9C mùa

H9C vè

Tién dodùng cà nhàn

~ -- ~

Nhà tre165.000d/thàng

52.000d/thàng

Mau giao176.000d/thàng

52.000d/thàng

30.000d/thàng

30.000d/thàng

~~- +--

Nguon: Bac cao nam h9C 2006 - 2007 cùa truàng Mâm non Huang Sen

Trllàng Mam non HlIdng Sen: Hàng thang, trung binh cac chàu maugiao dông 228.000d, nhà tre là 217.000d . Nhà rurôc cô ho tro cha tredirôl 3 tuôi 300d/ ngày x 22 ngày/ thànq dé an phu. Tién hoc mua và

160

Nghiên cüu vé chat 111Çlng giao duc tinh Khành Hoà

hoc vë do cac gia dlnh tI! nquyên dang ky và d6ng g6p. NhL1 v~y, sovôi tnronq dân làp (70.000dl thang) thl hoc phi công lâp rè hon, Trangs6 tién hoc phi, nhà tnrônq dL1çJc giu lai 36% dé tl,l chi dùng, 62% n9Pcho Sa qiào duc và Dào tao. Hàng nam, h9C sinh con d6ng tién dédùng ca nhân. Nam h9C 2006 - 2007, phu huynh d6ng g6p t6ng cônq70 trièu dé xây dl!'1g vL1èfn c6 tfch, theo y kién cha me ho c6 thé d6ngg6p nhiéu hon, nhL1ng tnrônq không nhàn và Sa Giào duc và Dào taocüng qiàm sàt chat vièc chi Mu, không cho phu huynh d6ng g6p nhiéu.

Ttuonç Pha thông Hermann Gmeiner

Bang 11: Chi phi chodi hçc cûa tntèSng phÔ thông Hermann Gmeiner

Cac khoàn d6ngg6p Tiêu hçc Trung hQC cd sd Trung hçc phÔ thông

H9C phi 65.000d 65.000d 90.000d

H9C phi buoi Ihû2 15.000d/môn 20.000d/môn

90ng gép hàng nam aO.OOOd/nam 100.000d/nam 120.000d/namBào hiérn xà hQi 40.000d/nam 40.000d/nam 40.000d/nàmBào hiërn y le 40.000d/nam 40.000d/nam 40.000d/nàm

Tién an Irua 99.000d/lhàng 121.000d/lhang

(4.500d/ngày) (5.500d/ngày)

Tién ncoc u6ng 1O.000d/nam 10.000d/rH3.m 10.000d/nam""""___.1'~''''

Ngu6n: Bao cao nam h9C 2006 . 2007 cùa Truéng Phô Ihông Hermann Gmeiner

TrtlèJng Pha thông Herman Gmeiner: Theo y kién chung cùa cha mehoc sinh, d6i véJi nhùng gia dînh trung blnh d6ng g6p nhL1 thé là châpnhàn dL1çJc VI cac trL1èfng khàc con lé3'y cao hon, (60.000 - 70.000 môtmôn). HOn nua, cüng theo ho "chat ItlÇJng giao duc truèJng này tot, môitruonç rat an toèn, không nàm gan âtlèJng quôc I{), treon nh'i~m cuagiao viên cao, thèJi gian hoc hop Iy, ta chue ban tru tôt'. Nhùng hoc sinhkh6 khan dL1çJc trL1èfng mien qiàrn rnôt s6 khoàn d6ng g6p. Ngoài ra,tnrônq con co h9C b6ng cho nhùng h9C sinh gi6i, h9C sinh nghèo VL1çJtkh6. Nam h9C 2005-2006 h9C b6ng cho h9C sinh lên téJi 114.000.000d,Cl,J thé nhL1 sau: C6 12 h9C sinh dL1çJc hoc b6ng Odon Vallet:2.300.000d/em; c6 35 hoc sinh dl,loc h9C b6ng Hermann Gmeiner (h9Csinh trung h9C dL1çJc 3.200.000d/em; tiéu hoc dL1çJc 1.500.000d/em); 1hoc sinh dl,loc h9C b6ng Lê Quy Dôn 500.000d/em; 3 h9C sinh nghèovirot kh6 dL1çJc 300.000d/em.

161

Tran Th! Kim Thuàn, Jean - Yves Martin

Nhà tnrènq ta chïrc cha hoc sinh trung hoc ca sa buôi thïr hai c6 théhoc thêm 4 môn, hoc sinh trung phô thông c6 thé hoc thêm 5 môn.Ngoài vlèc hoc buai thïr hai, tnrènq con ta chue phu dao cha hoc sinhgioi và hoc sinh kém vào chiéu thïr tir, không lay tién.

Trl10ng Trung hoc Phô thông Nguyén Van Trai: Hàng thang moi hocsinh phàl d6ng khoàn hoc phi 12.000 dong, moi nam d6ng gan200.000d cha quy khen thLiang, cha ban dai diên cha me hoc sinh,mua trang thiét b], bào hiém y té, v~ sinh ... I\lhin chung s6 tién nàykhônq nhiéu so vôi rnàt bang chung nhimq cac gia dinh nghèo cüngkh6 chi trà. Hiên nay, trLiong c6 khoànq 150 em thuôc diên này và c6ché d<) mien giam nhiéu khoàn d6ng g6p cho cac em. Tnronq c6 môtsô chironq trinh hoc bang tù' cac ta chïrc khac nhau, nhimq khôngnhiéu, nhir;

Hoc bang cha hoc sinh nghèo hiéu hoc cùa Sacombank:1.000.000d/xuat x 10 xuât

Hoc bang cùa Hôi khuyén hoc: tù' 500.000d dén 1.000.00d/xuat x5 xuât

Hoc bang cùa Câu lac bô nhûnq ngLioi n6i tiéng Phàp:1.000.000d/xuat x 1s6 xuàt

Hoc bang cùa Hôi M~t trôi Phap nqû: 2.000.000d/xuat x 10 xuât

Hoc bang hoc sinh LiU tu cùa Sa Giào duc và âào tao theo ty 1$0,5%: 50.000d/thang x 11 xuât

NhÜ'l1g xuât hoc bang này tuy nhô nhunq kha kfch thfch hoc sinh trongvièc ganh dua thành tfch h9C tàp, Tuy nhiên, rat ft hoc sinh nghèo nhàndLiÇ1C nhÜ'l1g xuât h9C bang này.

Sy 50 hçc sinh

Ttuonç mém non Hl1ang Sen hiên nay moi IOp c6 35 - 40 chau và do2 qiào viên phu tràch, dôi 9 - 10 chau/lôp so vôi quy dinh chung cùa8<) cha nên qlào viên không quàn Iy xué. Han nüa, chuonq trinh hochiên nay c6 nhiéu hoat d<)ng, cLiong dô làm vlèc cùa qlào viên quacànq thâng và ho phài chiu àp hrc nànq nang né tù' nhiéu phla. Môtqiào viên n6i: "Cnünq em âéu râ't mong chông âén tnü bay, chu nh~t vi

qua mêt, néu dÇ1Y theo quy âinh truoc âây thi vCta". Theo y kién cùa

162

Nghiên cïru vé chat 111Çlng giao duc tinh Khành Hoà

hiêu tnrônq, "viêc duy tri sï s6 tù 25 - 30 hoc sinh/lop moi dam bac châ't

ILlÇ1ng".

TrLlàng Ph6 thông Hermann Gmeiner quy d!nh nghiêm ng~t sô 111Ç1nghoc sinh trong rnôt lôp, tCJ 35 dén 37 hoc sinh. "Néu so vô! trLlàng binh

thLlàng thi s6 ILlÇ1ng này ft han, nhllng néu dé t6 chue d<;1y boe theophLlang phap moi, t6 cnac cac hoet dç>ng thi van kho t6 cbuc, giao viênkno quén 19 n6r, chïnh VI v~y ho mong qiàrn bôt sô 111Ç1ng h9C sinhtrong rnôt IOp.

TrLlàng trung hoc ph6 thông Nguyen Van Trôi: à cac lôp song ngÜ'Phàp - Viêt, s9 sô là 25 - 30 h9C sinh trong mot lôp, vïra du dé dam bàochat 111Ç1ng, con nhÜ'ng lôp khàc thirônq cô sô 111Ç1ng dông han, tCJ 40

dén 42 h9C sinh trong rnôt IOp, à bàc trung hoc pho thông cô gan 50hoc sinh trong rnôt lôp, cô nhiéu lôp con han nüa.

Theo qiàoviên, chU'c1ng trinh Toàn, Ly bang tiéng Phàpnhe han chironq trinhcac môn này bang tiéng Viêt, nhiéu thire nqhiêm han, hâp dan h9C sinhhan. Cac môn h9C bang Tiéng Phàp không giao bài tàp vé nhà, trongkhi dé cac môn hoc bang tiéng Vlèt ft thire hành nhimq lai rat nhiéu bàitàp, h9C sinh khà hoc dén 12g dêm cüng không hét bài tàp cùa ngày

hôm sau. Tuy làm nhiéu bài tàp nhllng h9C sinh không nhô và khôngIiên hè dl1Ç1c vièc sïr dunq trong thire té. VI cô ca h<)i tiép càn và so sànhhai chironq trlnh, nên giao viên dành gia sô 111Ç1ng hoc sinh trong rnôtlôp, thèi 111Ç1ng hoc, cach hoc cùa chironq trinh tiéng Phap "hop Iy han".Dây là diéu mol qiào viên déu tran trô, 10 lang.

Giâo viên

Truonq Mam non HLlang Sen cô 50 can bô qlào viên, tât ca thuôc biênché nhà rurôc, dl1çc phân công day h9C theo dung quy dinh hlên nay.Tuy nhiên, phan Ion giao viên trong tnrènq da trên 40 tuÔi, cô 32 ngl1àida trên 25 nam công tac trong ngành, ngl1ài tre nhât cüng da 27 tuoi.Tnrônq cô 80% qiào viên dat trlnh d<) cao dâng, d~i h9C, nhÜ'ng qiàoviên côn lal cüng dang phài nâng cap trinh dô bang nhiéu con dl1àngkhàc nhau.

Hiên nay, dài s6ng cûa qlào viên da dl1Ç1c càl thlèn nhiéu, nên khôngcô ai bô viêc. Cô 50% qiào viên nhàn 111ang trên 2.000.000d/thang,

163

Trân Th! Kim Thuân, Jean - Yves Martin

ngLtdi thâp nhât là 1.500.000d và cao nhât là 2.700.000d. Ngoài ILtdngra, qiào viên con dLtc;1C hLtOng phu cap dLtng lôp bang 35% ILtdng chïnhvà 100.000d/thang phuc vu cac chàu an sang, tién làm vlèc ngoài gid2 tiéng/ ngày, do trông cac chàu buôl trua. MÇ>t van dé bat càp là trLtdngnhiéu giao viên IOn tuôi, không con phù hop voi công vlêc, nhLtng hokhông co cd hôi chuyên di dàu. Do do, nhà tnrônq cüng không co cd hôllay thêm giao viên rnôi và tre hon. Thông trurènq, qiào viên già thi chàrnchap và không con mua hat dLtc;1C nüa, trong khi cac chàu mau qiào ratthich hat mua, rat thïch giao viên trè. Nhiéu qiào viên muon dLtc;1C véhuu luc 50 tuôi, trong khi tu6i vé hw doi vôi nÜ'hiên nay là 55 tuôl, NhLtv<%ly, co thê thây àp lire cùa công vlèc doi vôi qiào viên là khà Ion, nhLtng

hlèn chu co hLtOng giai quyét.

Ttuonç Phô thông Hermann Gmeiner: Hiên nay tnrônq co 67 càn bô,trong do co 48 qiào viên. Hon 30% là giao viên hep dong, day theo tiét.Hiêu trLtong co khà nhiéu quyén nhLt tuyên chon qiào viên, trà ILtdng

cha giao viên theo công viêc. Ngoài công viêc giang day qiào viên contham gia thê duc thê thao, van nghê, qiài tri, da nqoai, "So vol cactruèJng khéc, theo giao viên boo hành it, trung binh 2 lan/tuan". Viêcdành gia giao viên diroc cac tô chïrc, doàn thê làrn thLtdng xuyên: Giàoviên day gioi cap tnrènq, quàn, thành phô... Lao dÇ>ng qiôi, laD dÇ>ng

tiên tién, chién sy thi dua: giao viên viét chû dep cap tnrènq, thành phô,quôc gia; công doàn viên xuàt sac, doàn viên xuât sac, W tu ... phu nÜ'hai gioi. .. MQi danh hièu thi dua thLtdng kèm theo giay khen hoac rnôtkhoàn tién thirônq nhô dôi khi chi mang tïnh tLtc;1ng trLtng. Van dé 0 dàylà tac dÇ>ng cu thê cùa nhÜ'ng danh hlëu này dén chat ILtc;1ng day hQCtrong IOp chua ra ràng, và dôl khi cüng khà mat thi gid.

TruèJng trung hoc Phô thông Nguyén Van Trai co t6ng sa càn bô, giaoviên là 134 ngLtdi trong do co 86 nü: co 47 qiào viên trung hQC cd sô:

co 77 qiao viên trung hoc ph6 thông; Công nhân viên theo hop dong là7 ngLtdi. Ty I~ qiào viên dLtng lôp dam bào diroc sa 1Ltc;1ng chung, nhLtngthiéu eue bô, phài bô tri day chéo môn, ghép môn nên ành hLtOng dén

chat ILtc;1ng d'ilY hQC nhLt: 3 giao viên tiéng Nga phai bo tri d'ilY ky thu<%lt,quoc phàng, công dân, mÇ>t sa giao viên chu nhi~m phai d'ilY thêm môncông dân, công ngh~. Môn ky thu<%lt công nghi~p co 37 lop, nhLtng hi~n

chi co 1 giao viên d'ilY. Di{lc bi~t, trLtdng rat thiéu giao viên d'ilY cac mônkhoa hQC bang tiéng Phap, hi~n nay trLtdng phai ky 2 hc;1P dong ngoàivoi giao viên d'ilY cac môn này. Vi~c nâng cao bang cap, chuyên môn

164

Nghiên cÛll vé chat 111çng giéo dyc tinh Khénh Hoà

là nhiêrn vu và mong muon cùa moi giao viên, hlën nay cô 4 giao viên

trung h9C co sô dang h9C dal hoc: 16 giao viên trung h9C phô thôngdang h9C chuyên dé sau dai h9C.

vé van dé day thêm, hoc thêm, rnôt van nan cùa xâ hôi, theo hiêutnrônq da dl1Ç1c giai quyét tot. Tnrôc kia, qiào viên day hoc thêm trànlàn, nay tnrônq da quàn Iy viêc day thêm cùa giao viên theo quy dinhcùa sô. Sa qlào viên day thêm d tnronq da thu h9C phi, bô tri sa 1l1Ç1ng

h9C sinh trong 1 lap theo dung quy dinh cùa ngành, hoc sinh h9C nrnquyên, nhà trl1è1ng không bât buôc,

Liên quan dén dèli song cùa qiào viên, cân phài nôi dén nhU'ng buc xuc

cùa giao viên day chl10ng trinh song ngCt. Tnrôc dây, giao viên daysong ngCt Phàp - Vlêt cô su ho tro cùa AUF, thi thu nhàp du song, hièn

nay, không càn su ho tro này nCta, nên dèli song rat khô khan vi dong1l10ng qua thâp mà thôi gian và công sïrc giang day lai nhiéu hon qlàoviên binh thl1è1ng. Giào viên day song ngCt Phàp Viêt cô 1l10ng cao nhât

khoànq 2.000.000/thang (thâm niên 25 nam) néu giao viên mai ratrl1è1ng khoànq 8, 9 nam thi rnïrc ll10ng là 1.300.000d.

MÇ>t buc xûc khàc cùa nhà trl1è1ng hièn nay là vièc phân quyén quàn IY.Hlêu trl1è1ng là ngl1è1i chiu trach nhiêrn thire hiên cac chi th], cac chi tiêucùa cap trên, nhimq hlèu tnrônq không cô quyén hra chon qlào viên,càn bô, chuonq trinh hoc, nÇ>i dung h9C phù hop vôi cac diéu kièn hièncô, Ngl1Ç1C lai, hièu trl1dng I~i phài chju tràch nhièrn vé chat 1l1Ç1ng qlàoduc theo cac tiêu chi dành gia mà nhà rnrôc, 8Ç>, sô dé ra. Theo ônghlêu trl1dng thi: "trang gi80 duc, tint: duy y chi càn thé hién nniéu màkh6ng chu y âê'n âiéu ki~n tnuc hi~n và hiêu qua thuc té. Diéu này cünggây ra hinh thûc, bënb thành tien, d~y gi8, hoc gi8". Và thire té nàycüng gây ap hrc không tot doi vôi giao viên.

MÇ>t trong nhU'ng qành n~ng khàc cùa qiào viên Trl1è1ng Ph6 thôngNguyen Trâi là viêc day cac lôp ph6 câp giao duc, aNha Trang, dayh9C cha cac lôp phô càp là rnôt trong nhU'ng nhlêrn Vl;J bât buôc cùa

giao viên cac tnrônq công làp. Tai Tnrônq Ph6 thông Nguyen Trâl caclôp ph6 càp dl1Ç1c day ngay tai co sô nhà tnrônq vào buôi toi. Hàng tuành9C sinh h9C 5 toi, moi toi h9C 2 tiéng rl1ôi. H9c sinh ph6 c~p dl1Ç1c l1Utiên nhiéu khoan nhl1: không phai tra tién gLti xe, không phai dông tién

h9C phi, dl1Ç1c phat sach, Vd, but và cac ho trÇ1 khac; vào dau h9C ky l,

165

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

Il cac em dLlÇ1c phàt 10 kg qao, cap sàch, ào di mua, D~c diêm chfnh

cùa hoc sinh ph6 càp là phan IOn da tham gia lac dç>ng kiém tiên, làcon em cùa cac gia dlnh khô khan, co thu nhàp bâp bênh, nhà cùa tarn

bÇ1; bô me co van hoa thâp và không quan tâm dên con cài, Ban thân

cac em cOng da tù'ng hoc trong hê chfnh quy nhirnq ô Ial IOp nhiéu lan,roi ba hê chfnh quy và tiêp tuc hoc d cac lôp này.

Nam 2005 - 2006, hè ph6 càp chi co 26 hoc viên tù' lôp 7 dén lôp 9,

nhLfng tnrènq co toi 40 qiao viên tham gia giang day, moi qiào viên dayrnôt thôi gian nqân. Chironq trlnh phô càp là su rut qon cùa chironq

trinh chfnh quy, bac qôrn cac môn Toàn, Ly, Hoa, Van, Sinh, Sù, Dia,Tai tnrènq trung hoc Ph6 thông Nguyen Trài cac lôp phô càp duy tri

khà tot, cha dù dân cu d pluronq bién dônq VI md dLlàng nên dân phàlchuyén di cha khàc, Tuy nhiên, chat ILlÇ1ng hÇ>C thl chira bac dam vi hocsinh di hoc thàt thuènq, thirènq xuyên ba hoc, nqhl hoc, Thài dÇ> cùaqiao viên day trong vlèc day ph6 câp khà tfch eue, phan IOn ho thôngcam vôi hoàn cành cùa hoc sinh và muon qiùp cac em, nhunq cOng cornôt sa qiào viên ta ra moi rnêt và chan nan VI qua vat va. Phan Ion qiàoviên da day d tnrènq ca ngày, toi lai phài di day lôp phô càp, nhunq day

gan 2 nam mà chira diroc trà rnôt dong hronq nào, Theo quy dinh

chung cùa chironq trlnh phô càp, khi nào hoc sinh hoc xong, co két qua

qiào viên rnôi dLlÇ1c nhàn tién thù lao, và sa tién này dLlÇ1C chi trà dira

trên sa ILlÇ1ng, chat ILlÇ1ng hÇ>C sinh tot nqhiêp, Dé day doi tLlÇ1ng nàyqiào viên âUÇ1C bai duông vé nôi dung và phironq phàp 2 ngày, nhimqkhàc vôi vlêc day chfnh khoa, qiào viên day pho càp thLlàng không Iiênhè tnrc tiép vôi cha me hoc sinh khi vièc hoc tàp cùa cac em co van démà thông qua ngLlài quàn Iy d phirônq. Cac lôp này không co chi tiêulên lôp nhLfng hoc sinh cOng b] dùp lai, chu yéu VI ba hoc qua nhiéu,hay bô thi.

Theo dành gia cùa qiào viên, "h~ th6ng phô c~p này hoc không thuccnë; không chat IUçJng, lang phi tién cùe Nhà nuôc. Giéo viên teo moidiéu kiên dé hoc sinh co diém, lên léJp, dé co bang boi vi néu không dudiém thi hQcsinh bo hQc, giao viên không hoàn thành nhi~m Vl./, chfnh

VI v~y hÇ> vù'a phai d'ilY l'ili vù'a phai do hÇ>c sinh. MÇ>t sa giao viên khac

l'ili cha rang: "Nhà nUéJc dau tuvào h~ phô c~p là không colçJf', dù ml,lctiêu d~t ra rat hay là hy vÇ>ng dén mÇ>t luc nào do cac em co cO hÇ>i nh~p

vào dèng chfnh cua giao dl,lc, co dLlÇ1c mÇ>t nghé nghi$p phù hÇ1p dê co

cUÇ>c song tot d~p hOn và ILiong thi$n.

166

Nghiên Cltu vé chat 111çng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

Chuân b] chuyên môn

TruèJng Mâm non Hl1CJng Sen: Theo quy d!nh chung, moi tuân qiào viênday 5 ngày, moi ngày day 10 tiéng (qôrn ca 2 tiéng buai tnra), Ngoài

nhÜ'l1g hoat dç>ng thl1èJng xuyên, hàng nam nhà trl1èJng con ta chïrcnhiéu hoat dç>ng nqoai khoà cho qiào viên và h9C sinh nhir; Ky niêrnngày phu ml quôc té 8/3, Le hôi màng xuân, Ngày hién chtronq cacnhà giao 20-11, Ngày khai giang, Tét trung thu, Ngày quân dÇ>i 22thang 12, Ngày hôi cùa cac bà me HÇ>i thi bé khoè bé ngoan, Thi qlàoviên day gioi cap quàn, thành phô Phu huynh cüng thi Gia dlnh gioitheo cac chu dé : qlào duc công dân tf hon, bé tàp làm nôl tro, an toàngiao thông ...

Ngoài vièc day hoc, qlào viên con tham gia boi dl1ë1ng nqhiêp vuthl1èJng xuyên, theo chironq trinh cùa Vl;! Mârn non trong 2 nam; moithang giao viên phài tl! h9C 1 bài theo tài liêu, Ban qlàrn hiêu nhàtnrènq kiém tra, dành gia két qua viêc tl! bôi dl1ông này. Ngoài ra giaoviên phàl tl! h9C vi tfnh dé soan qlào an, làm do dùng day h9C, do chaicha h9C sinh theo 8 chu dé mà Phàng Giào duc da quy d!nh. Hàngnam giao viên cüng phài hoc bôl dirônq chuyên môn (1 tuàn trong

thang 8), 2 ngày hoc chfnh tri. MÇ>t sa qlao viên côn tham gia cac khoàboi dl1ë1ng chuyên môn do BÇ>, ngành ta chïrc, Nhl1 nam h9C 2006 ­2007 cô 5 ngl1èJi di hoc dai rnôi chironq trlnh rnârn non ô thành phô Ho

Chf Minh, 1 nguèJi di h9C vé qiào duc an toàn giao thông è1 Dà Nang...Cac qiào viên di tàp huân vé phàl ta chïrc tàp huân lal cha cac giao

viên khàc trong tnrônq, "NhCtng kh6a t~p nuën này rat hay, râ't thich vàbô ich", qiào viên dé ngh! dl1Ç1c dl! thêm nhiéu gièJ è1 cac tnrônq tlnhngoài dé h9C tâp làn nhau. Trong qua trinh day h9C, qlào viên dl1Ç1C hotro chuyên môn cùa nhiéu cap khàc nhau thông qua hôl thào, thào tuàntrong ta chuyên môn, Trl1èJng cüng thl1èJng xuyên ta chïrc chuyên dé vé:giao duc tre khuyét tât, giao duc thé chat, giao duc an toàn giao thông.Giào viên dl1Ç1c cung cap rnôt sa tài lièu hl1ë1ng dàn dai môl nôi dungvà phironq phàp day h9C nhllng ho chua hài làng vôi chat 111Ç1ng và nôldung cùa cac tài lièu này. Chu yéu VI qiào viên ft thi gièJ dé nghiên cau,do dé ho cân nhÜ'l1g tài lièu gan güi, cu thé trên kinh nqhièrn da cô chukhông xa vol, Iy thuyét. Giào viên cüng mong muon dl1Ç1c nô] rnanqIntenet dé truy càp nhÜ'l1g nôi dung rnôi han. Theo quy ché, moi thangqlào viên ta chïrc sinh hoat chuyên môn 1 lan. NhÜ'l1g buôi sinh hoatchuyên môn rat ba fch trong vièc qiùp ban và hoc tù ban.Tuy nhiên

167

Tran Th! Kim Thu~n. Jean - Yves Martin

giâo viên con thl1èlng xuyên trao dôi vôl nhau cac van dé vé chuyênmôn moi khi co dip g~p go ... Nhin chung, nhÜ'ng hoat dç>ng cùa giâoviên trong trl1èlng là rat nhiéu, rat da danq giâo viên phan ânh: "DÇiY thikhông vfit va nhung chuan bj qua nhiéu, cuèlng dQ làm viêc cua giaoviên qua cënç thfJng. Yêu cau vé s6 séch, doi hai giao viên sang teonhiéu thü lam".

Truèlng Ph6 thông Hermann Gmeiner: Hàng nam giâo viên déu phàisoan rnôi giâo an, nhunq tù' nam nay giâo viên dl1Ç1c soan giâo an trênmây vi tfnh. Trung binh moi tuân, rnôt giâo viên phài soan ft nhât 70trang giâo an cac loai, Tnrônq co rnôt hlèu phô phu trach chuyên môn

và thl1èlng kiem tra giâo an rat ky con hàng ngày tô tnrônq chuyên mônco nhiêm vu kiem tra giâo an, ngoài ra tnronq con tô chïrc kiem trachéo nhau giCia câc giâo viên, de dam bac ai lên lôp cüng phài chuânb! nôi dung và do dùng day hoc, Moi thâng giâo viên sinh hoat chuyênmôn 2 lan. NÇJi dung cùa sinh hoat chuyên môn này khà da danq, nhuthào luàn theo cac chuyên dé rnôl, nhÜ'ng nQi dung day hoc con gâytranh câl, co thé rnôt giâo viên day thire hành 1 tiét theo dôi rnôiphl1C1ng phâp day hoc, sau do moi ngl1èli qôp y và dành giâ và rut kinhnqhiêrn chung. Theo y kién chung cùa giâo viên, sinh hoat chuyên mônlà vlèc làm hét sïrc cân thiét, dàc blèt là doi vâi cac qiào viên trè vi qiùp

ho tang cl1èlng ky nang giang day, Ngoài ra giâo viên cüng nhân dl1Ç1cnhÜ'ng su ho tro vé chuyên môn tù Sô, nhllng nhin chung ft. So vôl cactnronq công làp, thi hê thônq tnrônq dân làp co va thiêt thol han vé môtsô mat nhu: câc chi dao tù' Sd dën rnuôn hon, không dl1Ç1c hl1dng câcché dQ bai dl10ng cùa nhà rurôc cha giâo viên; nên dôi khi ho cam thâybi doi xù phân bièt. Nhûnq nam gan dày giâo viên dl1Ç1C bai dl10ng môtsô nôi dung nhu: Thay sach giâo khoa môi, chfnh tri. bai dl10ng thirônqxuyên theo chuonq trlnh tl! hoc chu ky 3 cùa 8Q, tham gia hoc câcchuyên dé Toân, tiéng Viêt, .. Tuy nhiên theo giâo viên, "cac léJp t~p

huën chuyên môn do se t6 chue déu co trên 100 giao viên tham du,do do rfit hinh thuc vi qua dông qiéo viên tham gia, không co diéu ki~n

thuc hành hay trao d6i và âénn gia niëu qua nên khi vé ép dllng kho

khan, chua r6 bi~n phap ap dllng vào tàng bài."

TrLlè1ng trung hQc Ph6 thông Nguyen Van Trai: Câc giâo viên d~y songngCi Phâp - Vi$t co mQt co van sl1 ph~m ho trÇ1 vé chuyên môn. Hàngnam AUF cüng tô chUc t~p huan giâo viên song ngCt vé phl1C1ng phâpgiang d~y. Thông thl1èlng doi vé1i moi giâo viên, vi$c so~n giâo ân làcông vi$c rat vat va, chiém nhiéu thè1i gian nhat. Doi vâi giâo viên d~y

168

Nghiên cCtu vé chal 11Içng giào dl,lc linh Khành Hoà

song ngÜ', công vlëc này càng kh6 khan hem khi mà vièc scan giâo anchiém hét 3/4 thôi gian, vôi 17 giâo an song ngÜ'moi tuân,

NQi dung và phU'dng phâp déllY hçc

Ttuonç Mam non Huang Sen: Nhin chung, giâo viên danh giâ chironqtrinh day hoc mârn non hièn nay phù hop vôi trè em han, bai vi n6 kfchthïch hltng thu, tfnh dôc làp và tl! do hành d(>ng cüng nhu suy nghï cànhân cùa hoc sinh. Tuy nhiên, rnôt s6 nôl dung day hoc van con batcàp nhir: Môt s6 bài tâp không phù hop vôi lïra tuôi; loal va cùa B(> diravé hay c6 cac hinh mau, mang tfnh àp dàt, hoc sinh kh6 sang tao, khôgiay Ion không phù hop vôi hoc sinh nhô tuôi khi sa dunq: Nôi dunggiÜ'a cac môn con vênh, chira khôp nhau, chàng han a môn toàn chirahoc dém, s6 nhunq a cac môn hoc khâc da bat dùng dén khài nièrnd6 ... Ngoài ra theo qlào viên "toc âô dÇlY qua nhanh, chtlOng trinh hocqua nhiéu thü, co nhiéu noet dQng ngoÇli kno« trang 1 nam hQC nêngiao viên co ft thoi gian tâm SI./, noi chuy~n vot cac trè, không du thoigian chuân b! bài. Do do, nhiéu luc qiéo viên cOng phai doi pno dé dÇltâuac chi tiêu tiét hoc tôt, khi thanh tra toàn aiën vé an, u6ng, ngu, nghicùe cac cheu'.

Hiên nay, 100% giâo viên biét sa dunq mây vi tfnh, tnrônq cüng c6 4may tfnh dành cho qiào viên soan bài và cho phép giâo viên dllÇ1C sadunq I~i giâo an cü, Tuy nhiên, do chironq trinh thay dôi nhiéu quâ vàhàng nam giâo viên déu luân chuyén nên cac giâo an cü hâu nhukhông sa dunq dllÇ1C. Hlêu ph6 chuyên môn c6 tràch nhlêrn kiém tragiâo an hàng ngày, ft nhât moi ngày giâo viên phài soan 1 trang giâoan. Khi dllÇ1C hôl cân làm gi dé nâng cao chat 11IÇ1ng cùa nhà trllàngnhiéu giâo viên da không ngan nqal trà lôl: "giao viên cén âuoc nângcao bàng cap, tham quan hoc tijp tnJèJng ben, co cac chuyên dé toncua nhà nuoc dau tu, giam bot luçmg hoet dQng cua giao viên, giam bôtsasach quan IY too, giam bot viêc soen giao an".

Tuy trllong c6 nhiéu hoat d(>ng chuyên môn phong phu, nhunq cha mehoc sinh van yêu cau ma thêm câc lôp nang khiéu c6 giâo viên chuyêntrach riêng, thu vlên cân phài ma r(>ng hoat d(>ng han nüa, tang cllong

hrc 11IÇ1ng lac công dé trllàng s~ch d~p han, chllang trinh mau giâo vàlop 1 can c6 sI! Iiên thông vé n(>i dung, phllang phâp dam bac sI! th6ngnhat cùa ca h~ th6ng . Ngoài ra cha m~ cüng danh giâ rang "cac chauhQc à dây trông tuai tinh, à cha khac thi cac chau sç dén truong" , "à

169

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

dây cac cô d~y cha cnéu ment: d~n con a cha khac cac cnéu nhût

nhét, hay sÇ1 nguài I~".

Truonç Phô thông Hermann Gmeiner va Trung hoc phô thông NguyénVan Trai: Cac giao viên day tiéu h9Cvà trung hoc déu cha rang chironqtrlnh rnôi hay hon chlldng trlnh CÜ, nhung néu h9C sinh chi h9C 1 buôithl kh6 hoc nôi cac nôi dung day h9Cnày. Cho dù chironq trlnh da giamtai, nhunq thire té hoc van n~ng, nhât là khi thêm chironq trlnh tl,l chonthl qua tai ngay vôi ca h9C sinh h9C 2 buôilngày. Do dô, néu c6 hai bôsàch cho hoc sinh thành phô (hay h9C sinh khà gioi) và cha h9C sinhnông thôn (h9C sinh binh thllàng) thl phù hop hon, qiào viên trllàngHermann Gmeiner n6i: "Chudng trinh mot phù hÇ1p vol hoc sinh thànhpho cnü không phù hÇ1p vôl hoc sinh nông thôn", VI nhùng diêu kièn hotro nôi dung chlldng trlnh chira dong bô, do dô néu àp dunq dong loatthl rat kh6 khan. Càn giao viên tnrènq Phô thông Nguyen Van Troi charang: "9 tuang càe chudng trinh thi hay nhung bât cêp, IUÇ1ng kién tnucIY thuyét cùe môt sô môn hoc rât nniéu, cao xe, it gan vol thuc té, trang

khi IUYf!n t~p, tnuc hành if'. Hay" Trang khi n(Ji dung hoc co thé tich hopI~i th! chudng trinh I~i chia ra qua nhiéu môn hoc, do do viêc sap xépgiao viên dey không hÇ1p ty". Van dé èJ dây là làm thé nào cân banggiÜ'a nhu cau cùa ngllài dân, cung cùa nhà rurôc mà van dam bào sucân doi hài hoà giÜ'a thu nhàp, làm viêc và rnôt dài song tinh thân ôndinh cùa qiào viên. Trang trllàng hÇ1p này, ngllài ta thày nhùng quan hênày là chua hop IY. Ngoài ra, phân phôi chironq trlnh chira phù hop,chânq han ô rnôt sa phan bài ôn tàp lal tién hành sau kiém tra ... Cacyêu cau cûa BQ phi thire té, nhu bât buôc phài day nr chon trong khicac trllàng không c6 du phàng h9C, diéu kiên dé tô chïrc h9C cac mônh9C này. Do dô, nhiéu khi "trUàng làm cha dung vô! yêu cau cùe câptrên dù biét không chât IUÇ1ng, chi hinh tnuc, nhung van phai làm" hiêutnrônq trllàng Nguyen Van Troi. Bên canh rnôt sa môn c6 nôi dung quan~ng thl cüng c6, "co nniéu n(Ji dung (môn âm nbec) hoc theo kiéu cuôi

ngl/a xem hoa, xa vài qua, hoc không dé te! ân tUÇ1ng hay kién thuc givi hQC sinh không co kién tnuc nén tang dé hiéu nhClng vân dé do. Nhàtruàng cü d~y, hQc sinh cO hQc nhung không ai thu dUÇ1c lÇ1i ich nào"(Giao viên trllàng Hermann Gmeiner).

I\lgoài ra, cac giao viên trllàng Nguyen Van Troi càn cha rang, "hQc

sinh hQc nhiéu thO qua, nhung khB nang v~n dl.}ng I~i rât h~n ché vi chihQc suông mà không không làm, không ap dl.}ng gi vào thl/C tê~', th~m

170

Nghiên cÛ'U vé chal ILfÇlng giao dl,lc linh Khanh Hoà

chf "noe sinh viët dan xin nghi hoc, hay ban kiém diém là rat kho khan".Cac giao viên song nga Phàp - Viêt thl hay so sành: "thay sécn cua hÇJkién tnuc xë h{)i rat nhiéu, râ't r{)ng. HÇJ rat coi tronç nhùng van dé xëh{)i, trang khi do cnuonç trinh cùe minh dành cha khoa hoc tu riniênnhiéu qua, làm bài t~p qua nhiéu con kién thuc xâ hôt thi nghèo nàn".

Ngoài cac nôl dung day hoc chînh, cac tnrônq cüng c6 ta chïrc day cacnôi dung nqoai khoà nhu: Giào duc gioi tînh và t1nh duc: giao duc dânsô: Phàng ch6ng t$ nan xâ hôi: an toàn giao thông ... HQc sinh thîchhQC cac nôi dung này vi càch truyén dat mai me, vui, de hiéu, thiétthire, HQc sinh trLlèlng Hermann Gmeiner n6i: "Chùnq em thîch hocnh6m vi dLlÇ1C n6i và thào tuân vôi nhau". Tnrônq Hermann Gmeinercon ta chïrc hoc vë, nhac, b6ng chuyén, thé thao, va...nên hoc sinh vàcha me dêu rat thîch thù, C6 thé thày phironq phàp day hoc mai ratkîch thîch giao viên và hoc sinh nhunq xem ra rnïrc d9 ap dunq èJ cactnrônq khac nhau là rat khàc nhau.

M9t van dé dLlèlng nhu mau thuàn vôi nhàn xét trên là trong thire té hocsinh, ngay tlf IOp rnàrn non da di hoc thêm rat nhiéu. s6 hoc sinh hocthêm dàn, vë, mua, va... chi chiém ty 1$ ît, phan Ion hoc sinh hoc thêmèJ chînh nhÜ'l1g môn da hoc trong nhà tnrènq. acac IOp nha, nhu rnârnnon, hoc sinh di hoc thêm doc, viét; con èJ tiéu hoc phan Ion hoc sinhhoc thêm Toàn và Tiéng Vlêt, Tiéng Anh; èJ trung hoc hoc sinh hoc thêmcac môn dé chuân b] thi tôt nqhiêp hay thi dal hQC. Khi dLlÇ1C hai tai saocha me danh gia chat ILlÇ1ng day hQC, chat ILlÇ1ng giao viên, diéu kiènhoc èJ nhà tnrènq tôt và than phién rang chironq tr1nh n~ng, nhiéu bàitàp, trè con không c6 thèli gian dé s6ng mà van cha con di hoc thêm,rnôt sô cha me da trà lèli: "Không cha con di hoc thêm tnt không thé thidllçJc vào déjJi hoc, phai chuan bf to bây gièl". M9t sô phu huynh khàc 19icho rang: "gia dinh kyvÇJngacon em minh qua nniéu, trang khi do nhàtrllàng cüng co nhùng hinh thûc thi âue qua rêm rô, cac cheu cam thâykhông âuoc kém ben, phai âuoc diém cao dé lânh tht1dng, dé hënhdiên vot ben bè, ai cüng sçJ thua ngt.Jài khec", Ngoài ra rnôt s6 hoc sinhcon cha rang "di hoc thêm dé biét truôc cnuonç irinh, néu làm bài kiémtra aléJp se dllçJcdiém cao han cac br;m khac". M9t s6 cha mE;l n6i, "concai muon di hÇJc thêm, can cüng không dt1ÇJc". Dây thl,l'c sl,l' là m9tphong trào dang làm xau di h1nh anh cua nhà trLlèlng, làm giam nhÜ'l1ggia trî dîch thl,l'c cua nghé giao, làm anh hLlèJng tOi chat ILlÇ1ng giao dl,lcnéu n6i vé m9t di~n r9ng. NhLlng cüng khâng d!nh m9t diéu cung giao

171

Tran Th! Kim Thu<I!n, Jean - Yves Martin

duc hlên nay chua dàp Û'l1g dl1Ç1c ky vonq cùa cha me hoc sinh, hay vôi

nhùng thâch thïrc cùa ngl1ông cïra dai hoc, Chfnh vi thé mà dù cônhùng quy dinh nghiêm vôi qlào viên và hoc sinh, nhunq nhu cau này

chira hé suy giàm.

eanh gia hçc sinh

Nhin chung cac qlào viên tai cac trl1èlng déu nhân xét khà tot vé daoduc chung cùa hoc sinh Nha Trang, tuy nhiên theo nhàn xét cùa môthlëu tnrônq: "Bây gio hoc sinh sinh biét nhiéu thû hon cht1ng tôi, nhllngbén linh âôc I~p không bàng cht1ng tôi ngày xue, dûa nào âôc I~p thiâue do sê thành d~t tiarï'. Trong bac cao cùa Sa Giào duc, cüng nhàn

xét: "môt trang nhïlng kno khan khi tnuc hi~n chLlong trinh là khà nangtl/ hoc cùa hoc sinh con nhiéu tten cnë'. Tuy nhiên trong bac cao cüngchira thây Sa cô dinh hl1élng, hành dÇ>ng nào dé khâc phuc nhùng vandé trên. Dl1èlng nhl1 càch dành gia hoc sinh vé hoc luc và dao duc hiênnay chira nêu bât diroc nhùng khà nang và nang lire cân phào cô cùahoc sinh, và qua dé cüng chira thây diroc môt càch toàn diên chat111Ç1ng cùa qlào duc trong nhà tnrènq hiên nay.

Cha me và nhà tntàng

Ttuonç Mam non Huonç Sen: Vào dâu nam hoc, nhà tnrônq chu dÇ>nggiéli thlëu cac nôi dung day hoc, phl10ng phap day hQC, cac hoat dÇ>ngnqoai khôa, cac chuyên dé khoa hoc cha phu huynh. Hai tuân dâu namhoc, tnrônq to chïrc cha phu huynh dén tham quan cac lôp hQC, xemcac chàu an uônq, hoc cùng con. (to chïrc day hoc cha cha me xem 2lan/nam). Nhunq vào nam hoc, ai co nhu cau vào tham, qiàrn sàt thiphài bào tnrôc, và cô su cha phép cùa trl1èlng. Tnrônq cüng nhànnhùng cha me tinh nquyèn dén qiùp trl1èlng quàn Iy hoc sinh, cha an,nqù ... Nhin chung, cha me rat tha thiét vôi viêc hoc và cham nuôi cùa

cac chàu, Theo qiào viên, "vào buôi sang và buôi chiéu don ctiéu,100% cha me hoi cô vé suc khoe, sinh ho~t và an u6ng cùa con minh".Cha me hoc sinh rat chu dÇ>ng liên hê vôi nhà tnrènq vé nhùng diéu kiênan a: dèn quat chira du, sàch, dé dùng day hoc hay to chïrc cha qlàoviên di tham quan du lich ... Nhiéu qiào viên cha rànq: "Hi~n nay theotinh tnén dôi mai chLlong trinh d~y hQc, phv huynh dl/oc dân chù hon,hQ dài hoi agiao viên nhiéu hon; phV huynh quan tâm dén con hQ nhiéuhon nên d~y cüng kho hon. TrLlac kia hQ chù yéu quan tâm là trLlong

172

Nghiên cUu ve chat 111çmg gifla dyc tinh Khflnh Haà

cha con no an nhu thé nào, con bây già quan tâm ca dfilYnhu thé nàonCla, truoc âây phV huynh dé chju han, bây già ho kh6 tfnh han".

Ban dal diên cha me h9C sinh cùa tnJàng gôm 8 ngl1ài:1 hÇ>i trl1dng, 2 hôi

phô, 5 uy viên thl1àng truc, Ngoài ra con co ban thl1àng truc gôm 3 ngl1ài.Sl,J' phân công trong Ban dt;li diên là rat rô ràng. Moi lôp cüng co 1 Bandt;li diên gôm 3 ngl1ài: 1 hôl tnrônq, 1 hôi phô, 1 hôi viên, và ban thl1àng

tnrc, Moi nam Ban dt;li diên cha me h9C sinh trl1àng té cbïrc h9P toànthé 3lan. Con cac cuôc h9P cùa ban thl1àng tnrc thl thl1àng xuyên han.

H9 cüng co quan hE%! voi cônq dông d!a phuonq rat tot, rnôt mat dotrl1àng cùng sinh hOl!t chi b9 Dang vci'i phLfèmg nên thl1àng xuyên coquan hè làrn viêc, ngoài ra can bÇ> vEil sinh phènq djch, càn bÇ> phirônq

thl1àng xuyên dén kiém tra cac hoat dÇ>ng cûa nhà trl1àng, cùng phôlhop dé giLt xe cô, dam bào tràt tl,J' khi dua don cac chàu ...

Bên canh vlèc quan tâm vé co sô vàt chat, Ban dal diên cüng quan tâmdén nôl dung day hoc và chat 111Ç1ng qlào duc nhir thào luàn vé co nênday chü cha chàu dé vào lôp 1 hay chi day mua, hat, giao tiép ... MÇ>tsô phu huynh yêu cau qiào viên cân nâng cao rnôt sô ky nang nhu daycam but, day âm van vi hièn nay qlào viên rnârn non không du nhLtng

ky nang này... Ngoài ra, vi rnôt sô cha me muon con h9C toan và tâpd9C nhiéu và tot han nên da chuyén con di trl1àng khàc, Do do ban daldiên té chïrc nôi chuyên chuyên dé vé van dé này dé nâng cao nhàn

thïrc cho cha me. Co thé thay van dé day, d9C, viét, tînh toàn à IOp trênluôn là àp hrc Ion doi vôi phu huynh và h9C sinh màu qiào. Bài vi cornôt sô h9C sinh màu qiào da h9C thêm nên khi lên lôp 1 da biét d9C,viét... nên cha me cam thày không yên tâm khi con minh di hoc muahat.

TrLlàng Phô thông Hermann Gmeiner và Trung h9C phô thông NguyénVan Troi

Viêc té chïrc ban dt;li diên cha me h9C sinh cùa hai tnrènq này co hinhthïrc và nôi dung hoat dÇ>ng khà giong nhau. Moi lôp, co rnôt Ban daldiên cha me h9C sinh cùa IOp. Toàn tnrônq co rnôt Ban dal diên chung,co rnôt tnrônq ban hai hoàc ba phô trl1àng ban và rnôt ban thl1àng tnrc,Moi nam h9C, nhà trl1àng thl1àng té chïrc h9P cha me h9C sinh 3 lan débàn nhLtng chu trl1àng chung. Theo cac hlèu tnrônq thl ho chira hài

long voi quan hE%! này vi phan IOn ban dt;li diE%!n b! dÇ>ng theo cac hot;lt

173

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

dçmg cùa nhà tnJè1ng chïr chira chu dÇlng dé xuât nhùng viêc qiùp nhà

tnrônq. Càn theo theo hai tnrônq ban dai diên d cac tnrônq này thl chame h9C sinh d6ng g6p vôi nhà tnrènq rat nhiêt tlnh, vui ve thân thlèn,

Ngoài ra, qiào viên con liên hè tnrc tiép vôi cha me h9C sinh qua diênthoai, qua phiéu Iiên 19c. Tnrônq I\lguyen Trâi con c6 rnôt phàng tiép

dân, md cùa vào thïr 2 và thïr 7 hàng tuân do ban thanh tra nhân dântiép dé lang nghe cac y kién phan ành, thâc mac cùa cha me hoc sinh.

Ngày nay ngl1è1i dân cüng c6 nhiéu dân chu hon do dô nhiéu khi hoVl1Ç1t cap lên thâc mac vôi Sd vé nhùng van dé khàc nhau cùa nhà

tnrônq nhu cham diém không công bang, vé d6ng g6p ... bôi VI khôngphài luc nào ho cüng dong y vôi cac quyét dinh cùa nhà trl1è1ng.

Kinh phi d6ng g6p cùa cha me h9C sinh do ban dal diên thu và quàn1'1 chi tiêu vào nhùng vièc nhu: cac ngày le hôi cùa qiào viên nhu 20­

11, khen thl1dng h9C sinh gioi, Hôi khuyén h9C chi ho tro cha nhùng h9C

sinh nghèo virot kh6, doi vôi nhùng gia dlnh c6 kh6 khan thl không thutién. Tuy nhiên, quan h$ cùa ban dai diên cha me cùa hai trl1è1ng nàykhà hep, chi trong pham vi nhà tnrônq, ho không c6 quan hè vôi cônqdong, hay tô chïrc quân chunq nào cùa phl1è1ng. Theo ban dai diêncüng c6 khoànq 1% dên 2% cha me không quan tâm dên con cal, giaoph6 thâng cha tnrènq, sa con 19i thl rât quan tâm dên vièc h9C cùa con.

Nhl1 v~y, trong 3 tnrônq thl chi c6 ban qiàrn hièu tnrènq Màrn non

Hl1dng Sen là bang làng vôi ban dal diên, lành d90 cac tnrônq khacdéu mong cho ban d9i diên chu dÇlng và hô tro nhà trl1è1ng nhiéu honnüa. Tuy nhiên, Ban dal dlën cùa ca 3 tnronq déu bang làng vôl chat111Ç1ng day h9C và hoat dÇlng qiao duc cùa trl1è1ng mlnh.

Tim hiêu quan nlêrn vé Chat ILtc;mg giao duc

acac V! tri khàc nhau moi doi tl1Ç1ng dêu c6 nhùng quan nlèrn, càchdành gia và nhu cau khac nhau vé qiao duc n6i chung và vé chat 111Ç1ngqiào duc hiên nay n6i riêng. Nghiên cùu cùa chunq tôi con nhârn tirn

hiêu quan niêrn và nhàn thïrc vé chat 111Ç1ng giao duc cüng nhir cac yéu

ta tac dÇlng dên chat 111Ç1ng qiào duc cùa cac doi tl1Ç1ng ca phfa cung và

cau giao duc d mârn non, tiéu h9C và trung hoc cd sô. VI ca ba tnrônq

dl1Ç1C nghiên cùu nhàn h9C sinh cùa toàn thành phô Nha Trang nên rat

da danq vé nquôn tuyén sinh. Do d6, y kién cua cac doi tl1Ç1ng dl1Ç1cphong van déu da phan anh quan ni$m chung cua nhùng doi tl1Ç1ng

khac nhau. Nh6m nghiên cCiu da phong van sâu và thao lu~n vdi hdn

174

Nghiên cLtu vé chal luçmg giào dyc linh Khành Hoà

100 doi tllÇ1ng vé cac nôi dung: Theo anh (chi) chat 111ç1ng qiào duc làgi, thé nào là giao duc cô chat 111Ç1ng? Làm thé nào dé nâng cao chat111Ç1ng giao duc cùa lôp, trl1àng, thành phô anh (chi)? Anh (chi) muoncon (hoc sinh) cùa minh trô thành ngl1ài nhu thé nào? Néu câu hoi 1khà trùu tl1Ç1ng, thl câu hoi 2, 3 rat cu thé. Nhùng câu trà lôi da phànanh su quan tàrn, thal dô san sàng, rmrc dô l1U tiên cùa ngl1ài dirocphônq van.

Hi~u trL1O'ng

Truonç mém non HLlang Sen: Giào duc cô chat 111Ç1ng là dàrn bào dirocmue tiêu cùa qiào duc theo tüng cap hQC, tüng dÇ> tu6i; Là dat dl1Ç1C cacyêu cau vé thé Il,l'c, tri tu~ cùa lïra tuôi dé, nuôi tn3 khoè, ngoan, dàrnbào tre diroc an toàn; Phàt trién càn doi, hài hoà thé chat, tinh thân:Khé khan IOn nhât cùa nhà trl1àng dé nâng cao chat 111Ç1ng qlào duc làCd sa vàt chat, rnôt sa lôp hoc chira dl1Ç1c càl tao, h~ thônq cap thoàtrurôc chira tot; qiâo viên rnârn non nhiéu tuôl không cô Cd hôi chuyên

di dàu, do dé nhà tnrônq không cô Cd hôl lay thêm giao viên rnôl,

TrLlàng Pho thông Hermann Gmeiner: Chat 111Ç1ng giao duc là két quàcùa vièc day - hoc cùa giao viên và hoc sinh, là két quà trong và ngoàitnrônq hoc, là mue dlch cân dat dl1Ç1c. Dé cài thiên chat 111Ç1ng giao duc,nhà trl1àng da dâu nr dé cài thièn Cd sa vàt chat trl1àng hQC; Cùnq c6dôi ngü giao viên cô chat 111Ç1ng bang càch nâng cao bang cap, hQC Vitfnh, Anh van; Trà 111dng dûng cho giao viên, cài t6 cach quàn Iy theodûng ngl1ài, dûng viëc: GiÜ' sy sa cùa lôp tù' 25 dén 30 hoc sinh; Dàmbào diéu klên làm viêc cho giao viên và hoc sinh; Xâ hôl quan tàm dénqiào duc, ho tro qiào duc nhiéu hon nüa.

TrLlàng Trung hoc Pho thông Nguyén Van Troi: Chat 111Ç1ng nhà tnrènqtuy thuôc vào rnïrc dô phàt trién tri tuè cûa hoc sinh; Dé nâng cao chat111Ç1ng cân lay trinh dô dâu vào cùa hoc sinh dûng chuan, không chaytheo s6 111Ç1ng; Nâng cao trinh dÇ> qiào viên, dÔi rnôi phironq phàp, tangcl1àng chat 111Ç1ng già day: Can kiém tra, dành gia két quà hoc tàp cùa

hQc sinh th~t nghiêm; Phoi hÇ1p voi phl,l huynh; Khac phl,lC cac khékhan nhl1không cé sân chdi, bai t~p, bàn ghé cü kY...

GiBo viên

TrLlàng Mam non HLlang Sen: Ml,lc tiêu chinh cua giao dl,lc là giûp da

175

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

h9C sinh phàt trién nhân càch, cô nhÜ'l1g kién thïrc phù hop: trè tangcân, khoè rnanh, an toàn, le phép, cô hành vi van hoa. Dành gia chat111Ç1ng cùa nhà tnrènq thông qua két qua nuôi day h9C sinh. Do dé, dénâng cao chat 111Ç1ng, giao viên phài diroc nâng cao bang cap, thamquan h9C tàp tnrènq ban: Giàrn bot hoat dçmg phu tro cùa qlào viên,giam bot cac loai s6 sach hièn nay.

Tnlàng Pho thông Hermann Gmeiner: Ml,lc dïch cùa qiào duc là daotao ra nhÜ'llg con ngl1ài cô fch, cô tài và duc; Giào duc cô chat 111Ç1ngkhi dao tao ra nhÜ'l1g ngl1ài biét làm vlëc và phàt triën toi da nang h,tccùa h9C sinh; Dé là nhÜ'l1g con ngl1ài biét thl,fC hành chïr không phài chibiét Iy thuyét,và không nhât thiét trô thành bac sy, ky sir. Dé nâng caochat 111Ç1ng cân cô Cd sa vât chat tot hon nüa: Cân lua chon h9C sinhtot, du diém dé vào tnrènq: giao viên cân dl1Ç1c giao 1l1U vôi cac tinhban: nâng cao chat 111Ç1ng hoat dçmg nqoai khoa: Cân day ky nangsong cho hoc sinh.

Tnlàng Trung boe Pho thông Nguy{m Van Trai: Dành gia chat 111Ç1ngtheo két qua h9C tàp cùa h9C sinh, theo ty I~ do, ty I~ thành dat cùah9C sinh sau khi ra tnrènq (tY I~ vào dal h9C). Chat 111Ç1ng con dirocdành gia dua trên soll1Ç1ng xép loai dao duc cùa hoc sinh (ngoan, quàyphà, dành thày cô... ). Dé nâng cao chat 111Ç1ng giao duc cân nâng caochat 111Ç1ng giao viên, phài àp dunq ky luàt thép vôi h9C sinh, phâi tuyêndâu vào cao hon, trl1àng nào hiêu trl1ang nang dQng hon thi trl1àng déco nhiéu thuàn lol hon dé nâng cao chat 111Ç1ng, con giao viên chi quantâm dén h9C sinh là chu yéu.

TrLfimg Ban dl!i di~n cha me hoc sinh

Tnlàng mëm non Hlldng Sen: Dé nâng cao chat 111Ç1ng giao duc cânnâng cao cd sa vàt chat hon nüa. Hlên nay trl1àng xuônq cap, chi sùachüa nhô nên chira dông bô, cân ma thêm cac lôp nang khiéu, ma rônqthu vlën ...

Trllàng Trung hoc Pho thông Nguyén Van Trai: Néu ty I~ h9C sinh docao thi cô nghïa là tnrènq cô chat 111Ç1ng tôt, Dé nâng cao chat 111Ç1nggiao duc thi gia dinh cân quàn Iy con em minh trong thèi gian a nhà;Nhà tnrônq cân day do h9C sinh tot; HQi cha me hoc sinh cân Iiên h~

thl1àng xuyên vôi gia dinh, nhà tnrènq.

176

Nghiên cïru vé chât Iu'çmg giao duc tinh Khành Hoà

Tnlàng Ph6 th6ng Hermann Gmeiner: Dé nâng cao chat ll1qng nhàtnrènq cân tô chïrc bai dl1ë1ng rnül nhon cho hoc sinh gioi, tô chïrc ngo'ilikhoà.tànq cl1àng co sa v~t chat, tô chïrc cac lôp âm nhac, vë; tangcl1àng h9C bônq chuyén và thé thao; Nâng cao moi quan hè giÜ'a nhà

trl1àng - gia dînh.

Tù cac y kién khàc nhau co thé thây pham vi và rnïrc dô quan tâm cûacac doi tl1qng vé chat ll1qng qlào duc rat khàc nhau. Néu a rnârn non,chat ll1qng giao duc là nuôi cac chàu khoé rnanh, ngoan, an toàn th] atiéu h9C là dao tao nhCtng con ngl1ài "vùa hônq vïra chuyên", a trungh9C co sa là nhCtng ngl1ài biêt thire hành chu không chi 1'1 thuyét, dàp(mg nhu cau xâ hôl, HOn 85% ngl1ài dl1qc hoi cho chat ll1qng qiào duclà dào tao nhCtng con ngl1ài vùa co kién thïrc vïra co dao duc; 15%thêm cac y, do là nhCtng con ngl1èi biét làm vlêc, dàp (mg nhu cau xâhôi. Co dén 95% ngl1ài dl1qc hoi cho rang dé nâng cao chat ll1qng giaoduc cân tang cl1àng co sa vàt chat, khoànq 20% nôi cân dào tao giao

viên tot hon.

KM luen và khuyfn nghi

Chat ll1qng là rnôt khai nlêrn rat tông quàt và co nhiéu mat. Trang lïnhvl/c qiào duc no Iiên quan dén thire chat cùa chfnh vlêc day và hoc(hành vi day và h9C), cônq véfi tat ca nhCtng yéu tô co Iiên quan, dam

bac cho su thành công cùa hành vi day - h9C do nhu: Viêc dao tao giaoviên, chironq trlnh, tài liêu day h9C, nhCtng diéu kièn vàt chat dé thirehiên vlêc day và h9C, dÇ>ng Il/C cùa ngl1ài h9C, rnïrc dô tiép thu cùangl1ài h9C... Dé nâng cao chat ll1qng cân l1u tiên và nâng cao khà nangh9C tàp cùa chfnh hoc sinh, phàt trién tfnh sang tao, dôc tàp, biét cachcùng chung song cùa chunq. Chat ll1qng qlào duc së cau truc lal caugiao duc, tuy theo rnïrc dô mong âQi cùa xâ hÇ>i và co sa sù dunq nquônnhân lire co chat Il1Qng do. Chat ll1qng, vôi tât ca nhCtng biêu hlên và

dol hoi di kèm, luôn thu hùt và hap dan nhCtng ngl1ài dang tlrn kiém no.

Nhl1 thé, suc hùt cùa tnrônq mau giao Hl10ng Sen không nhCtng dl/avào cac diéu kiên vàt chat rat thuàn Iqi nhu; tiép nh~n h9C sinh, dam

bac an toàn, theo dei và cham soc h9C sinh, giup chung ma mang tri

thuc mà cèn dl/a vào vi tri tl10ng doi cao cua phan léfn cha mE;! h9C sinh.Danh tiéng cua nhà trl1àng dâ thu hut nhiéu ngl1ài, d~c bi~t là nhCtngcha mE;! h9C sinh co vi trf trong xâ hÇ>i. Suc hut cua trl1àng Nguyen Van

177

Tran Th! Kim Thu~n, Jean - Yves Martin

Troi là chircnq trinh Song ngG' Phàp - Vlèt khà d~c blèt và chat 1u'çmg,là cd hôl vào tnrènq công làp cha nhU'ng h9C sinh không co diêu klèna chînh Mi minh sinh song. Sïrc hùt cùa tnrènq Herman Gmeiner là cdsa vàt chat rat tot và lire Iu'çmg giao viên tré, cüng nhir chu'dng trinhnqoal khoà phong phu a dày ...

Khào sét quan diém và thire té cùa 3 tnrônq h9C a Nha Trang co théthày rang voi cac doi tu'Ç1ng du'Ç1c hôi khàc nhau, chat 1u'Ç1ng giao ducdôl khi du'Ç1c hiéu theo nhU'ng mue tiêu hét sïrc Cl,l thé, thông qua vlêcdat diroc cac chi tiêu trên giao, cac danh hièu a cac cUQC thi, a sô lironqh9C sinh do trung hoc hay dai h9C. Chat 1u'Ç1ng giao duc dôi khi con làvlêc thuc hièn diroc solu'Ç1ng cac môn h9C mà chira quan tâm xem cacdiêu kièn dé day môn h9C do, môn h9C do diroc day nhu thé nào, aidu'Ç1c lÇ1i gi trong vièc day và h9C nhu' v~y. Giào viên co chat 1u'Ç1ng du'Ç1Cthé hiên a chô là qiào viên co nhiéu danh hlèu, co nhiéu bang cap vàbang cap cao, qiào viên gu'dng mau và co nép song dao dïrc, Tnrônq

h9C co chat 1u'Ç1ng là tnrônq co nhiéu h9C sinh do d9i h9C, h9C sinh cochat 1u'Ç1ng là h9C sinh ngoan, vâng Idi, khoé rnanh, duoc xép thll nhât,nhi trong tnrônq, IOp. Du'dng nhu nhU'ng quan nlèrn này dang thong tritrong nhiéu tang lôp ngu'di dân. Hem nÛ3 dê' tiënn gia vê" chât lLfÇ1ngngLfèfi ta thLfè1ng hay sa sanh thành tich cua cac dÔI tLfÇ1ng hay casakhac vOi nhau han là sa sënt: vOi mue tiêu hay mong muôn d~t

tOi.

Trong cac y tu'ang vé chat 1u'Ç1ng qiào duc cùa cac do; tu'Ç1ng du'Ç1C hôi,không ai dé càp dén vai tro cùa nhà tnrènq, cùa qlào viên trong viêchinh thành nang II,I'C ca nhân nhu' tînh sang tao, dôc làp, co tu' duy phêphan, hay viêc xây dl,fng nhU'ng nang ll,J'c thîch U'ng và giai quyét vandé, biét càch song chung nhU'ng tînh càch, pham chat rnà nhU'ng conngu'di hiên dal cân phài co .

Chînh vi hiéu chat 1u'Ç1ng nhu v~y dan dén cac biên phàp thire hiên

nâng cao chat 1u'Ç1ng cüng con han ché. MÇ>t sa tru'dng giG' h9C sinhbang cach dong chat cïra tnrènq, nhu rnôt biên phàp dé nqan chan tênan xâ hôi: MÇ>t sa tnrènq nâng cao chat 1u'Ç1ng bang ky luàt thép. MÇ>tsa tnrènq chira sù dl,lng phàng d9C, thir viên hop Iy dé day hoc sinh biét

d9C, biét tl,J' tim kiém thông tin. NÇ>i dung day h9C van n~ng vé cung capkién thïrc trong khi ca hè thônq van chua dâu tu' dung rnïrc dé thay dôi

phironq phàp day h9C, nhu mÇ>t yéu ta quyét d!nh thay dôi cach tu' duy.

178

Nghiên cliu vé -chat Ilic;1ng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

H9C sinh ganh dua di h9C thêm tnrôc cac nôi dung së hoc 0 nhà tnJè1ngdé c6 diém sô cao hon chu không phài dé hoc dé thoà man tri thïrc,tfch luy tri thïrc, Cha rna cha con di h9C thêm nhimq ba qua nhCtng cohôi rèn luyên nr chat, nang hrc cûa nhCtng ngl1è1i chu dÇ>ng tao ra cuôcdôl minh...

Nhl1chunq ta da biét, san phârn cùa qlào duc là nhCtng con ngl1è1i, dodô khi n6i toi chat 111ç1ng qiào duc, là n6i toi chat 111ç1ng cùa nhCtng ngl1è1idl1Ç1c dao tao, chat 111Ç1ng nguôn nhân luc, là n6i dén mue tiêu cùa qiàoduc, Vài chue nam nay chunq ta da n6i mue tiêu giao duc là dào taonhCtng con ngl1è1i c6 kién thïrc và dao duc, là "vCJa hông, vïra chuyên",nhCtng quan niërn này rat truyén thônq. Nhu'ng ngày nay xâ hôl da thaydôi rat nhanh, ban thân giao duc Viêt Nam cüng thay dôi rat nhanh.HOn nïra, Nha Trang, rnôt trung tâm kinh té rnôi vôi nhiéu khu côngnqhiêp moi, trung tâm du lich cùa ca nuée dang công nqhiêp hoa, hlên

dal hoa tCJng ngày, nhimq nhCtng y t110ng vé nguôn nhân 11Ic moi, nhCtngsuc ép cùa kinh té th! tnrônq, vé toàn cau hoa... chua thé hièn trong ytl10ng cùa nhCtng ngl1è1i dl1Ç1c phônq van.

Ngày nay, nhà trl1è1ng c6 thé hièn dal hon, co SO vât chat day du hon,nhu'ng xâ hôi vàn chira thay dôi quan nièrn vé mue tiêu giao duc, véchat 111Ç1ng giao duc so vôi 20 - 30 nam tnrôc dày, và chira de gi thaydôi dl1Ç1c quan niêrn truyén thong này. Làm sang ta nhCtng quan nièrnvé chat 111Ç1ng giao duc, vé nhCtng phâm chat l1u tiên cùa h9C sinh mànhà trl1è1ng cân dào tao phâi chang là nhiêrn Vl,J cap thiét cùa tât ca xâhÇ>i.

Do do, nhCtng khuyén ngh! cùa chunq tôi, tnrôc hét, tàp trung vào vlèctang cl1è1ng nhàn thïrc cùa ngl1è1i dân và toàn xâ hôl vé nhCtng hiéu biétban chat hon vé chat 111Ç1ng giao duc, nhCtng phârn chat truc tiép tacdÇ>ng dén châ't /U9ng nguè1i dl1Ç1c dao tao, chat 111Ç1ng cùa nguôn nhân11Ic trong tl10ng lai, vé vai tro cùa nhà trl1è1ng và giao duc trong thôl dt;licanh tranh và toàn cau hoa hiên nay.

Chùnq tôi cüng muon dé câp toi vièc nâng cao cac diéu kiên vé CO sôvàt chat cùa 3 tnrènq. Boi vi, dù sô vàt chat cùa Trl1è1ng Phô thôngHermann Gmeiner rat tot, rat Iy t110ng nhu'ng hê thong nhà v~ sinhcüng can dl1Ç1c slÏa chlÎa, cha mE;! vàn c6 nguy~n v9n9 h9C sinh c6 chadé h9c và ngu riêng bi~t, bàn ghé cua trl1è1ng vàn chl1a phù hÇ1p dé tô

179

Tran Th! Kim Thu~n. Jean - Yves Martin

chue day hoc theo phl1dng phàp rnôi. Où tnrônq Mârn non Hl1dng Sencô diên tïch dât rônq nhât, nhl1l1g nhiéu phèng hoc dôt, thârn hàng namSa phài cap hon 460 triêu dong dé sùa chüa, Cd sa vàt chat cùa

Tnrènq Trung hoc Ph6 thông Nguyen Van Troi thiéu tram tronq vé moiphironq diên và dang trên dl1èlng tàch thành hai tnrènq khac nhau. Dothiéu phèng hoc, si sa hÇ>C sinh trong rnôt lôp hoc, trù' tnrônq Ph6 thông

Hermann Gmeiner, cüng déu dông hon so vôi quy dinh. H$ thong cacphèng chïrc nang cân cài thiên dan dan và sù d\,mg dung mue dfch, côhièu qua hon nïra. Vi thiéu phèng nên cac phèng chïrc nang cùa trl1èlng

Nguyen Van Troi bi bién thành phèng hoc, Cèn a trl1èlng HermannGmeiner hay ca a tnrônq Nguyen Van Troi phèng doc sàch, thu viènvan sù dl,lng chira hiêu qua, gây nên su lang phi to lôn, trong khi nhltngmue tiêu giao duc bién tre em thành nhltng ngl1èli doc, nhltng ngl1èli biéttu tim kiém tri thïrc lai b] bô qua. Cô nghia là hê thong cd sa vàt chatcùa cac trl1èlng déu chira dong bô và chira thoà man nhu cau hÇ>C tâpngày càng nâng cao cùa hoc sinh.

Ngoài ra, chunq tôi cüng khuyén nghi cac trl1èlng càn cô trang thiét b],dl,lng cu day, hoc phù hop vôi cac mue tiêu d6i rnôi phl1dng phàp dayhoc d~t ra. vé phl1dng diên này tnrènq Trung hoc phô thông NguyenVan Troi cân diroc cài tao toàn diên, tù' phèng hoc, phèng v$ sinh,trang thiét bi nghe - nhin cùa cac lôp hoc song nglt, cüng nhu cân côrnôt không gian giao duc cân thiét.

Chunq tôl cüng dé ngh! xây dl,l'ng trong cac tnrônq rnôt môi tnrènq hoctàp thân thlën véli tre em hon, nol mà tre em cam thay chùnq là chunhân, chünq cô quyén và cô thé tham gia rnôt cach toàn diên và sâusac hon dén moi mat hoat d<)ng cùa nhà tnrènq.

Nhltng nôi dung day hoc cüng cân dl1Çlc xem xét lai trong bai cànhtl1dng thïch vôi diéu kiên vât chat, tang cl1èlng tînh hành dl,lng và thire

tien, dam bac hoc dé làm, hÇ>C mà không danh mat di tu6i thd cua treem, d'ilY hÇ>c sinh cach hÇ>c chu không nhoi nhét kién thUc. Bàng mÇ>icach phai giam bélt sa hÇ>c sinh phai di hÇ>c thêm, hay cac môn can phaidi hÇ>c thêm.

Moi tl1dng quan gilta gia dlnh và nhà trl1èlng can ma hdn, dé cha cham~ hÇ>c sinh cê nhiéu quyén tham gia vào cac hO'ilt d<)ng cua nhàtrl1èlng hdn. Cha m~ hÇ>c sinh không chi là ngl1èli dêng tién cha nhà

180

Nghiên cÛ'U vé chat ILfÇlng giâo dyc tlnh Khânh Hoà

tnronq rnà con âl1<;1c giâm sàt chat 111<;1ng day hoc cùa cà giâo viên vàhoc sinh. Ngoài ra, moi quan h~ này cüng cân xây dl/l1g và cùnq co âoivôl hoc sinh hê phô càp,

Cân gia tang giâ tri nghé nqhiêp cùa giâo viên bang càch trà công hornôt càch xUng ââng và chfnh ââng chU' không phàl tl! giâo viên phàitang thu nhàp bang càch day thêm và nhân tién tù' cha me hoc sinh;Trân tronq và tôn vinh nhû'ng giâo viên day qlôl thuc su; dành giâ homôt càch công bang không chi bang vô 50 nhû'ng danh hièu thi dua.

M9t diê'u cân noi dên nua là vO'i nhûtlg kêt qua giao dl,lc rât tôt ifmôt sô' trLJ'àng, ntur if trLJ'àng mau giao Hurmg Sen, Phong Giaodl,lc cân khuyêch trurmg, phobiên và nhân r9ng két qua dên cactrLJ'àng khac.

181

Trân Th! Kim Thuân, Jean - Yves Martin

PHl) Ll)C

TnJàng Trung HQc Ph6 thông Nguyên Van TrÔi

Bang 1: 50 11Içmg hocsinh nam hçc 2005 • 2006

sn Khoi Solàp 50 hçcsinhdaunàm hçc 50 hçcsinhcuoinam hQC Soll1l!ng TYI,hçcsinh

T5 Nam Nu T5 Nam Nu giam

81 35 46 80 34-42,5% 46-57,5% 1%

128 48 80 126 55-43,7% 71-56,3% 0,8% : Xuat cành i

213 102 111 211 102-48,3% 109-51,7% 0,5%Chuyéntruàng

259 118 141 259 110-46,3% 139-53,7%

Cap 2 22 681 303 378 676 311·460/0 365·54% 0,4%

10 11 516 231 285 505 239-47,3% 266-52,7% 11 2,2% , Tunghi

11 11 481 193 288 474 200-42,2% 274-57,8% 1,5% Tunghi

12 10 456 190 266 452 192-42,5% 260-57,5% 0,9% Tunghi

Cap 3 32 1453 614 839 1431 631-44,1% 800·55,9% 18 1,3% T\I nghi

Tang cQng 54 2134 917 1217 2107 942·44,7% 1165·55,3% 21

Tnràng Ph6 thông Hermann Gmeiner

Bâng 1: se h9Csinh lôp 6 và sô h9Csinh toàn trllèmg

sa hçc sinh lÔ'p 6 50 hçc sinh toàntntàng

Nam hçc 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06

Nam 51 41 42 40 643 357 413 460

NCt 37 37 33 46 165 276 335 383

TÔng so 88 78 75 86 408 633 748 843

182

Nghiên cïru vé chat 111çmg giâo duc tlnh Khânh Hoà

Bang 2: se hoc sinh nam hoc 2005 - 2006

Lâp6

86 hoc sinh tu nol khàc chuyén dén trong nam hoc a86 hoc sinh chuyén di trong nam hoc a86 hoc sinh bôhoc trong nam hoc aT6ng sa hQC sinh cuai nam 40

86 hoc sinh moi dén hoc tai truong

86 hoc sinh luu ban nam truéc chuyên xu6ng

Tong s6hoc sinh dâu nam hoc

TY l, lên Ic~p

Nam

3

a40

39

98,8%

Nil

a

aaa30

30

Bang 3: Th6ng kê sô hoc sinh lôp 6 và lôp 9 theo tuôi

Lâp Glâitinhl Dân t9c <11 tu6i 11 tuÔi 12tutSi 13tuai 1 14tuai 15tuai 16tuÔi

Tong s6 71 9 4 2

Nam 34 5

Lâp6 Trang dédan toc 4 2

Nu 37 4 3 2

Trong dédan toc 2 a 3 2

TOng 56 64 3

Nam 34 3

Ld'p 9 Trong dédan toc a aNu 30 aTrong dédan toc a a

183

Trân Th! Kim Thuàn, Jean - Yves Martin

184

Nghiên cûu vé chat ILtçlng giflo duc tinh Khành Hoà

~ A

KETLUAN•

. 185

Trân Th! Kim Thuân

KÉTLU!NTran Th! Kim Thu~n

Là rurôc thïr hai trên thé giéli và là rurôc dau tiên èJ Châu Aky Công irôcquôc té vé Ouyén trè em, Viêt Nam công nhân và cam két dàrn bàonhùng quyén Cd bàn cùa trè, trong dô c6 quyén dl1Çlc h9C tàp trong môtnén qiào duc công bang và chat II1Çlng; dàrn bào cac quyén vé kinh té,xâ hôi và van hoa cùa cac em dtroc nâng cao dan dén rnïrc toi da theosu phàt trién kinh té cùa quôc gia.

Vlêc nghiên cÛ'U chat hlÇlng qiào duc cùa tlnh Khành Hoà, tai nhùng diaphironq d'ili diên cha nhùng vùng kh6 khan, vùng dang phàt trién vàvùng thuàn IÇli da giûp nhàn diên dl1Çlc nhùng kh6 khan khàc nhau hiênnay cûa Tinh trong vlêc phàt trién và hoàn thiên hê thônq giao duc,

Dong thèli, cOng cha thay su co gang không mët moi cùa Khành Hoàhl1élng tôi môt nén giao duc công bang và c6 chat II1Çlng; ghi nhànnhùng két quà ban dâu, dành dâu nhùng chuyén bién và dl! bào nhùng

bat trac c6 thé g~p trong qua trlnh phàt trién. Thire chat, là nghiên cÛ'Uvlèc vàn dunq và thire hiën cac chfnh sàch, cac cd ché dàrn bào Ouyén

trè em hiën nay.

Nghiên cÛ'U cùa chûng tôi da ghi nhân nhùng tién bÇ> dang ké, cà vémat cung và cau trong giao duc cùa Khành Hoà trong nhùng nam gandây.

vé cau

Nhu cau di h9C cùa ngl1èli dân tang lên ra rêt, sa II1Çlng h9C sinh ra lôp,d<llc biêt ô trung h9C cd sô và trung hoc phô thông da tang lên nhanhch6ng. M~c dù van con hlên tl1Çlng bô h9C nhLtng ngay cà èJ nhùng xânghèo (Van Long) soll1Çlng h9C sinh tiéu h9C dûng dÇ> tuôi dat 99,7%và c6 tôi 95,5% h9C sinh tot nqhièp tiéu h9C tiép tuc h9C lên trung h9Ccd sô ... Sa II1Çlng h9C sinh dân tôc thiéu sa nhàp hoc èJ cac cap déutang lên dÇ>t bién (Suai Tân) ... Tac dÇ>ng cùa chfnh sàch rnô cûa vàtang trl1èJng kinh té thé hiên ra qua cac sô lièu qiào duc, Tai thành phô

Nha Trang hay èJ cac vùng c6 khu ché xuât, nhu cau di hoc dé c6 viêc

186

Nghiên cïru vé chat 111c;1ng giflo duc tinh Khành Hoà

làm tot hon cùa thanh niên là rat ra ràng. Tuy nhiên, viêc cOng co rnôtsa nhà may d nông thôn chi cân tuyên nhân công là hoc sinh da totnqhiêp trung hoc co sô da ành hlidng không nhô toi quyét dinh hoc tiép

lên trung hoc phô thông cùa hoc sinh và gia dinh (Suai Tân). Dù v~y,

thire té cOng chi ra rnôt nhu cau co thàt và khà pho bién hiên nay làhoc nghé, di làrn som cùa rnôt bô phàn hoc sinh nông thôn rnà ngành

giao duc chua dàp Ctng dliÇ1C.

Nhu cau doi vôi giao duc t8ng cao và khà da danq phan anh ra nét suphân hoa rat nhanh cùa nhCtng tang 10p dân cu. T<;Ii Nha Trang, cûngnhu nhiéu thành phô IOn khac cùa Viêt Nam, rnàt bang dân trf cao hon

khu vl,l'c nông thôn, sa IliÇ1ng nhCtng gia dinh giàu, thu nhàp cao t<1nglên, trong khi sa IliÇ1ng con cùa moi gia dinh lai bi han ché chi co haicon, ho muon dau nr nhiéu hon cha con cal, nhât là dâu tli vào giaoduc. Châng han, d tnrônq Mârn non Hironq Sen, cha me san sàng chinhiéu tién hon dé to chïrc nhiéu hoat dÇ>ng da danq hon cha tré, muado dùng day hoc, làm vuôn co tïch, bé bei ... Cha me san sàng donggap thêm cha nhà tnrônq, nhunq do bi Sd Giào duc và Dào tao khongché cac khoàn thu, nên nhà trliè1ng không dam nhàn nhCtng khoàndong gap ngoài quy dinh này. Nhllng ô nhCtng vùng nghèo, hay co rnïrcsong trung blnh, vièc dong du tién cha con di nhà trè, mau giao là rnôtkhoàn tién Ion, chînh vi thé ngoài lôp mau qiao 5 tuôi, gan nhu là batbUÇ>C, thi sa IliÇ1ng tre 3, 4 tuôi d nông thôn di hoc mau giao con rat ît,cha dù ho nhân thïrc dliÇ1C loi îch khi con di hoc trliè1ng rnâm non.

Tuy nhiên, dliè1ng nhu giao duc Khành Hoà van chua chuân bi dé dàp

Ctng nhCtng nhu cau rat da danq cùa nhCtng doi fl1ÇJng co rnïrc song khacnhau này. Cac tnrônq tu thuc chat Ilic;1ng cao chua thay nhiéu, hoatdÇ>ng chira hlëu qua. Cac trliè1ng noi tiéng nhât, cac trliè1ng co nhiéucon em ngliè1i giàu vào hoc nhàt van là nhCtng trliè1ng công làp, Diéunày dliè1ng nhu nqiroc vôi tlnh hinh chung cùa cac thành phô IOn và cacmrôc trong khu vue. Noi mà tnrônq ur mue ra dè1i chu yéu nhàrn dàpCtng nquyèn vonq cùa nhCtng gia d1nh giàu, con hë thong công I~p dap

Ctng nhu cau cua phan IOn ngliè1i dân.

Co thé co nhiéu Iy do, Ilhling mÇ>t trong nhCtng Iy do chu yéu là cactrliè1ng công I~p dliÇ1C nhà nlioc dau tlilon, co trliè1ng 10p khang trang,d~p dë, d trên nhÜllg khu dat d~p, giao thông thu~n lÇ1i con trliè1ng tlithl,lc thliè1ng chlia du sUc dé co dliÇ1C co sd v~t chat nhli v~y. Nên dùnhCtng diéu ki$n d<;ly h9C khac cua hç hon hân th1 cûng chlia hap dan

187

Tran Th! Kim Thu$n

dl1Çlc cha me hoc sinh. vé lâu dài ngành qiào duc cân diéu chlnh 1aiquan hê này hop Iy han.

Ngoài ra tinh tranq thàt hoc, bô hoc, lao dc?ng sam cùa tré trong nhùnggia dinh nghèo cüng là môt van dé dang quan tâm. Môt bô phân hoc

sinh, thl1èlng da IOn tuai, không co diéu ki$n di hoc trong hê thong chfnhquy, da dl1Çlc huy dc?ng vào cac lôp phi chfnh quy trong cac chironqtrinh xoà mù chu, pha càp, Nhu cau hoc tâp cùa bô phân này càn khàIon, nhunq là nhu cau hoc dé làm, hoc dé co công vlèc han là mongmuon nâng cao kién thïrc. Dây là rnôt trong nhùng Iy do cùa vlèc hêthong pha càp chua hâp dan hoc sinh lârn, dl1èlng nhl1 cac em b] cl1angép di hoc, con dl1èlng nghé nqhièp cha doi tl1Çlng này chira thây rô ràng,nhât là khi cac công ty, xl nqhiêp và cac tnrônq a bàc cao han chira

man mà vôi bang cap cùa nhùng doi tl1Çlng này. RD ràng su két hopgiua hoc kién thïrc và hoc nghé, su Iiên thônq giua cac chl1ang trinhhoc: su chàp nhàn bang cap, rnà thire chat là công nhàn chat Il1Çlngcùa cac hê thong tnrènq lôp khàc nhau dang co van dé và cân dl1Çlc

làm rành mach, Han nua, cân dam bào cha moi hoc sinh diroc hoctrong hê thong chfnh quy rnôt thèi gian du dài dé co du kién thïrc cânthiét, giup cac em ton t<;li dl1Çlc trong rnôt thé gioi dang dai thay nhanhchang.

Qua nghiên cûu, co thé nhàn thay nhu cau hoc tàp và nhàn thïrc ngàycàng tang cao trong nhiéu bô phàn ngl1èli dân, và nhùng ngl1èli dân codiéu kièn han trong cac vùng nghèo cüng bât dâu chon trl1èlng tot chacon em minh. Nhiéu gia dinh dira con di hoc xa nhà 10 - 15km, mongcon dl1Çlc hl1ang giao duc co chat Il1Çlng tot han. SI! dua tranh này taonên SUc ép tràl tuyén cha nhùng trl1èlng danh tiéng. Càn a thành phô,cac IOp hoc thêm tot luôn là dia chi hâp dan cha me, Diéu này n6i lênchat Il1Çlng, là diéu hâp dan tât ca moi ngl1èli không ké giàu nghèo, vàmoi ngl1èli dân déu mong con em ho diroc hl1ang rnôt nén qiào duc cochat Il1Çlng - rnôt khài nièrn hiéu theo nhùng nghïa da d<;lng khàc nhau,cùa nhùng doi tl1Çlng khàc nhau.

vé cung

Nghiên cùu cùa chunq tôi cüng chi ra nhùng tién bô và bat câp trongviêc cung Ltng giao duc, tuy nhiên không thé không nhàn thây KhànhHoà da co rnôt hè thong giao dl,lc dl!ac ki$n toàn, kha hoàn chlnh,

188

Nghiên cltu ve chat II1Çlng giao dl,lc tlnh Khanh Hoà

rnanh me và hoat d9n9 tl10ng doi hiêu qua tlt tlnh dén dia phironq.

NhCtng nàrn gan dây, Khành Hoà da dau tu khà Ion cha giao duc, Nhiéu

trl1àng rnârn non, tiêu h9C hay trung hoc co 50 dang dl1Ç1C xây dvng(Van Long), nhiéu trl1è1ng dang dl1Ç1c chuyên d6; sang nhùng CO 50 moikhang trang hon. Tuy nhiên, nhùng cung ltng này van chuyën biénchàrn hon thire tien, chua dàp ltng kip thài nhu cau h9C tap cüng nhuviëc làm ngày càng cao và phàt triên nhanh ch6ng cùa ngl1ài tiêu dùng;cung van di chàrn 50 vôl cau, cung chua dàp Ctng dl1Ç1c cau.

vé cd sd v~t chat

Nhin vào cac trl1àng mârn non, tiêu h9C hay trung h9C co 50 0 nhùngxë nghèo nhl1 Van Long, c6 rnïrc trung binh nhu Suoi Tân hay ngay talthành phô Nha Trang, ta cüng thày hinh ành chfnh, n6i bàt là nhùng

trl1è1ng "nghèo", dù không con tranh tre, nïra la. H9C sinh dl1Ç1c h9Ctrong nhà xây, nhà cap 4, nhung thiéu phènq h9C, thiéu sân chol, thiéubàn ghé phù hop cha lûa tuôi, cha cac hoat d9n9 cùa h9C sinh; thiéunhà v~ sinh, thiéu rurôc sach ... Néu 0 dàu dô c6 nhùng diéu kiên thuàn

lÇ1i hon, nhl1 trl1àng Mam non Hl10ng Sen, thi co 50 vàt chat nhiéuphènq h9C cüng da xuônq cap, âm rnôc cân phàl sùa chûa và dang

thiéu kinh phï, Ngo~i trù rnôt trl1àng d~c biêt là Hermann Gmeiner, cactrl1àng h9C van chi c6 "phènq hoc". Phènq h9C là trung tâm cùa moihoat d9n9 trong tnrènq, h~ thônq cac phonq chïrc nàng nhu phonq thêthao, thu vlën, phènq thf nqhiêrn, thire hành, phènq ngo~i nglt... nhir làrnôt thïr xa xl. Trong phonq h9C, cac bàn ghé cü dài cha 4, 5 h9C sinh,bàn gan Iién vôi ghé van là trang b] chfnh. Ngoài tnrônq rnârn non dl1Ç1ctrang tri, môi trl1è1ng trong và ngoài lôp h9C chira dl1Ç1c slt dunq, van lànhùng bïrc vàch vô cam, lang phf và chua co dâu tu sang tao cùa giaoviên và h9C sinh. Ngoài ra, vlëc Khành Hoà van con nhiéu trl1àng"nghèo", nhung phan Ion nhùng trl1àng "rat nghèo" lai thuôc vùng nôngthôn và nông thôn co nhiéu trl1àng "nghèo" hon thành phô cüng là vlêccân xem xét dê dam bào su công bang trong giao duc,

Do chua d,! bào tot su phàt trlên dôt bién vé 50 1l1Ç1ng cûa h9C sinh

trung h9C co 50, hay su tàng dân 50 CO h9C, nên nhiéu nol thiéu phonqh9C tram tronq, Ngoài ra, vlëc triên khai không dông b9 cac chl10ngtrinh h9C cüng làm dia phl10ng lung tung và t~o nên nhùng s,! bat binhdângVf dy, chl10ng trinh tiêu h9C moi doi hoi h9C sinh phai h9c 2 bu6i/

189

Tran Th! Kim Thu~n

ngày, nhunq phan lôn cac trLtàng dêu không du phèng hoc de trien khaidong bô, nên hàu hét phài cam chùnq, chi co rnôt sô bô phàn dLtÇ1c hoc

2 buôi/ngày, nhO'ng hoc sinh khac thi không, diêu này tao nên su khôngthe ngang bàng vé chat ILtÇ1ng giua cac lôp, cac tnrônq, cac khu vire,

Tai Khành Hoà, cOng nhLt nhiéu nol khàc cùa Viêt Nam vièc trien khaidôi rnôi mue tiêu qiào duc và nôi dung chironp trinh day hoc méli khànhanh, nhunq cd sa vàt chat và cac diêu kièn khàc dam bac cha muetiêu này thành công I~i chua dong bô và kip thèi. Chfnh vi v~y, tinhtranq day nôi dung rnôi dùng phLtdng phap cü khà phô bién và khô dat

dLtÇ1c ky vonq cùa cac nhà thiét ké.

NhLt nhiéu nghiên cïru da khânq dinh, cd sa vàt chat là rnôt trongnhO'ng yéu to ành hLtang tnrc tiêp tôl chat ILtÇ1ng giao duc. Vôi rnôt sôILtÇ1ng léln cac tnrônq "nghèo" và "rat nghèo", Khành Hoà cân dâu tu cochon loc và viêc xây dlJng nhO'ng trLtàng dat chuan quôc gia cân phàitriên khai ca a nhO'ngxâ nghèo nhât.Nqoài ra, cân dam bào rnôtchuan

toi thieu chung và dù là trLtàng nghèo nhàt cOng phal co cd sa vàt chatdam bào, dûng vôi nghïa là môi trLtàng qiào duc, ft nhât phài dam bàonhu cau v~ sinh, an toàn và rurôc sach cha hoc sinh và qiào viên.

Cac nçji dung déjy hoc

Phan lôn giao viên tù' mau giao dén trung hoc cd sa dëu thùa nhànchironq trinh giao duc rnôi c6 nhiéu Lfu diem hon chironq trinh tnrôc kia,

nhl1llg cOng càn nhiéu bat càp, Vôi tham vonq triên khai chironq trinhqlào duc toàn diên cha moi hoc sinh, cOng nhu nhiéu tlnh thành khàc,Khành Hoà da triên khai day dong thôi tât ca cac nôi dung day hoc dù

chua chuan b] du d(Ji ngO giao viên hay diéu kièn vàt chat tLtcmg ûng

do dô nhiéu nol c6 "hoc" mà chira c6 két qua. MÇ>t sô qiào viên phàlday chéo môn, day nhO'ng môn mà minh chira duoc dào tao, chua biét

dên bao già nhu nhac, hoa, the duc, tin hoc... (Suôi Tân). Hon nua,

chironq trinh tieu hoc trien khai cha cac lôp 2 buôl ngày trong khi, phanlôn cac tnrônq nông thôn rnôi co diéu kiên hoc 1 buôi/nqày, nhimq van

phài dam bac chLtdng trinh. Dong thài vi~c chia tach qua nhiéu môn

hÇ>c a tieu hÇ>c và trung hÇ>c cd sa hay dong thài trien khai qua nhiéu

chLtdng trinh khac nhau (an toàn giao thông, serc khoe sinh san vi

thành niên ... ) làm cha nÇ>i dung hçc vÙ'a n~ng, vLta ILtélt nhanh, gây

nhiéu ap IlIc cha giao viên và hçc sinh. Vi~c liên thông cac nÇ>i dung

190

Nghiên cÛ'u vé chat 111Çlng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

day hoc cùa cac bâc hoc con thieu thong nhât, do do hoc sinh a mauqiào dâ phài di hoc thêm dé biet d9C, viët tnrôc, hay càch day cam but,

nhàn blêt chû cal a mau giao và tiéu hoc không dong nhât, gây bat binh

trong cha me hoc sinh. Vièc day cac môn tl,t chon con hinh thïrc vàchira hlêu qua, trién khai con tràn lan làm mol ngl1ài tham gia và liên

doi déu cam thay không an tâm và ban khoàn. Cac qlào viên và cha

me con 10 lang vi nôi dung day h9C qua nhiéu, nhunq nhLtng ky nangsong cân thlët, nhLtng gia tri truyén thong cùa gia dinh và xà hôl, nhLtng

nang hrc thire hành cùa h9C sinh chira dl1çc quan tâm quan tâm nênnhiéu nang luc, gia tri bl sut giam trong rnôt bô phân h9C sinh. Rê ràngcac nôi dung day h9C, cac diêu kiên ho tro dé trién khai nôi dung nàycân phài co sl,t tl10ng thfch rnôi dat dl1çc hièu qua cao.

Giao viên

Dày là yeu to co tfnh quyët dinh toi chat ll1çng day h9C. Trong nhLtngnam qua tinh hinh giao viên a Khành Hoà dâ co nhLtng cài thlên dang

ké. Không côn tinh tranq thieu qiào viên a nhLtng noi dl1çc khào sat, trùqiào viên day nhLtng môn h9C moi triên khai. Tai nhLtng tnrônq nghèonhàt, a cac bàc h9C thâp nhët ta cOng nhân thay phan Ion qiâo viên co

tâm huyët vôl nghé, quan tâm den viêc day h9C, den chat ll1çng h9Ctàp cûa h9C sinh. Da 50 giaa viên co nep song lành rnanh và dl1çc xâhôi kfnh tronq, vé 50 Ij~u, viêc thire hlèn chuân hoa giaa viên dl1àng

nhl1 khà thành công. Tuy nhiên, nhu rnôt qiào viên dâ nôi, "cuôc song

và công viêc giang d,?y cùe giao viên nhu mot tà giây co 2 mët, không

thé ëol Mi châ't Il1Ç1ng d,?y hoc cao khi âèJi song cua giao viên khôngâLlÇJc dam bao". Hon nua, qiào viên tlt rnârn non den trung h9C co sadêu cam thây ho bi sïrc ép cûa công vlëc qua nhiéu, bi dol hôi qua

nhiéu khi trién khai cac chl10ng trinh day hoc moi, nhllng dâi nqô thicon rat han che. Où công nhàn diéu kièn hlèn nay da dl1çc cài thièn,nhunq 1l10ng và nhà a cùa qlào viên van chira dam bào. Sl,t chira dongbô giLta Iy thuyêt và thire hành; yêu cau và nang luc khi trién khai cac

chl10ng trinh moi, cac phironq phap day h9C rnôi cOng là diéu qiào viên

tran tra và chl1a thoa mân.

Ngaài ra, cOng can t<;lO m9i cO hÇ>i cha nhLtng giao viên IOn tUQi co khanang chuyén dai nghé nghi~p phù hçp. Vi nhl1 trl1àng mam non Hl10ng

Sen, nhiéu giaa viên mong dl1çc nghl hw som (50 tuai) vi không cèn

191

Tran Th! Kim Thu~n

khà nang dàp U'ng nhu cau công viêc.

Quan h~ giCfa gia dinh và nhà trU'èlng và e9ng dông

Ol1àng nhir Khành Hoà phàt huy dl1ç'c l1U diém hiéu hoc cûa cac giadlnh Viêt Nam, phan lan cha me hoc sinh rat quan tarn tai vlêc hoc cùacon cài nên cüng tïch eue tham gia cac hoat dÇ>ng ho tro nhà trl1àng.Tuy nhiên, cô thé do nhà trl1àllg Vlèt Nam qua déng cùa, cac nôi dungday hoc dl1ç'c ban hành tù' trên xuônq, nên su tham gia cûa cha me hocsinh hay cùa ban dai diên cha me hoc sinh, mai dÜl1g lal 0 rnïrc dô nhât

dinh, déng khung trong vlèc quyên gép tién cho nhà trl1àng sùa sangco sô vàt chat, khen thl10ng cho hoc sinh gioi, ho tro hoc sinh nghèo...Quan hê này nhiéu khi chi mai nam rnôt phia là cha me, cônq dongd6ng g6p cho nhà trl1àllg, con nhà trl1àllg d6ng g6p gl, cô trach nhiêmgl vôi cônq dong thl chira ra ràng; nhà trl1àng dèi hôi 0 cônq dong,nhunq vlèc cônq dong dl1ç'c qlàrn sàt vlëc day và hQC, chat 1l1ç'ng qlàoduc nhu thé nào cüng chira thày, Trong tl10ng lai, dây phài là quan h~

hai chiéu, coi mo hon nua cho cha me hoc sinh và cônq dong thire sutham gia vào cùng xây dl,fng nÇ>i dung day hoc và danh gia chat 1l1ç'ngnhà trl1àng.

Phân eâp quan Ir giao d'le

Ra ràng bûc xïrc cùa hlëu trl10ng trl1àllg Trung hoc Ph6 thông NguyènVan Troi cüng là bïrc xuc cùa nhiéu hlêu trl10ng 0 Khành Hoà hièn nay.Vièc phân cap su quàn Iynhân su, tài chînh, chl10ng trlnh hoc chira hopIy da han ché su sang tao, qiàm bat vai tro ca nhân, suy yéu tràchnhlërn cùa ngl1ài hiêu trl10ng trong quàn Iy giao duc và truc tiëp ânhhl10ng dén chat 1l1ç'ng giao duc cùa tÜl1g trl1àng rnàc dù BÇ> Giào ducvà Dào tao khâng d!nh quàn Iy qiào duc phài dl1ç'c coi là khâu dÇ>t phàtrong biên phàp nâng cao chat 1l1ç'ng giao duc, nhllng trong thire té, cactrl1àng hoc 0 Khành Hoà vàn không cô gl thay d6i và dây là khâu thenchôt néu thire su muon thay d6i chat 1l1ç'ng giao duc 0 Khành Hoà hiênnay.

Chi phi eho giao d'le và ehinh séct: ho trt;1

Tinh Khành Hoà da cô nhiéu sang kién và chinh sach riêng ho trç' cho

trè em nghèo, trè em dân tÇ>c, trè em trong nhCtng vùng kh6 khan, cho

192

Nghiên cLtU vé chat ILfÇlng giao dl,lc tinh Khanh Hoà

cac lôp h9C phô càp nhàrn qiùp cac em dat diroc ngllông qiào duc Cdban. t\lhÜ'ng chfnh sàch này da ta ra c6 hlêu qua, giup nhiéu h9C sinhdtroc di h9C. Tuy nhiên cân xem xét cac rmrc trç cap cha nhÜ'ng trenghèo, rat nghèo và nghèo cùng eue, Cân c6 nhÜ'ng chfnh sach ho trodi;lc biêt cho nhÜ'ng gia dinh cùng c,!c dé dam bac tre em không VI lacdÇ>ng som mà bô h9C. Dông thài cân xem lai cac chfnh sàch cha qiàoviên day phô càp và hiêu qua dau tu cha qlào duc phô càp hlên nay.Boi VI doi vôi cac gia â1nh cô rnïrc song tù' trung blnh trô lên, nhÜ'ngd6ng g6p cha nhà tnrènq, so vôl chi phf di h9C thêm là không dang ké,nhltng doi vôi nhÜ'ng hô nghèo 0 Van Long hay Suai Tân lal là rnôt trônqal chfnh cho vlêc tiép càn hay duy tri trong h$ thong giao duc, M~cdù diroc mien giam nhiéu khoàn d6ng g6p, nhltng cha me và chfnh h9Csinh cüng không nhàn dllÇ1C niém vui khi toi tnronq khi van con nhÜ'ngkhoàn d6ng g6p này. Vôl sa hÇ> nghèo ngày càng giam di, phài changKhành Hoà nên mo rÇ>ng hê thong ho trç ngllài nghèo trlêt dé, giongnhir cac hô gia dinh ngllài dân tôc trong tinh, dé giam rnïrc chênh lêchhièn nay.

Tài lieu tham khao

Barro, Robert J & Lee, Jong Wha, 1996. "International Measures ofSchooling Years and Schooling Quality", American Economie Review,vol. 86(2), tr. 218-23, May.

Becker Gary S., 1964, Human Capital: A Theoretical and EmpiricalAnalysis with Special Reference to Education, NBDER, ColumbiaUniversity Press: New York.

Birdsall, N., Ross D., Sabot R., 1995, "Inequality and GrowthReconsidered: Lessons from East Asia", World Bank EconomieReview, Oxford University Press, Vol. 9(3): tr. 477-508.

Bourdieu Pierre, Passeron J.-C., 1964, Les héritiers. Les étudiants etla culture, Paris: Editions de Minuit: 179 tr.

Bourdieu Pierre, Passeron J.-C., 1970, La Reproduction: élémentsd'une théorie du système d'enseignement, Paris, éditions de Minuit:284 tr.

193

Bray Mark. 2004. "Sharing The Burden of Financing: Government andHousehold Partnerships For Basic education". Economie Affairs, Vol.242 n4: tr. 22-26.

Carnoy Martin, 2004, "Education for Ali and the quality of education: areanalysis" Paper commissioned for the EFA Global Monitoring Report2005, The Qua/ity Imperative 2005/ED/EFA/MRT/PI/10.

De Vienne Marie-Sybille. 1994. L'économie du Viêt-nam (1955-1995),bilan et prospective, Notes Africaines, asiatiques et caraïbes, Paris,CHEAM, 223tr.

Do Dinh Hoan. 2004. National Curriculum for Basic Education inVietnam, Situation Analyses, Asia Pacific Network of CurriculumDevelopers, Unesco Asia Pacific Regional Bureau of Education inBangkok and the International Bureau of Education.

Faure Edgar, Herrera F., Kaddoura A-R., Lopes H., Petrovski A. V.,Rahnema M., Champion Ward F., 1972, "Apprendre à être", Rapportde la Commission internationale sur le développement de l'éducation,Paris, Unesco-Fayard, 345 tr.

General Statistical Office. 2004. Result of the survey on Householdsliving standards 2002. Hanoi, Statistical Publishing House, 228 tr.

Henaff Nolwen, Lange Marie-France et Martin Jean-Yves, 2001.Stratégies et capacités de financement de l'éducation de base par lesagents privés, Rapport provisoire, Mission des appuis financiers et desétudes économiques (DCT/F), Ministère des affaires étrangères, Paris

Ky yéu HÇ>i thào qu6c gia Chat II1Ç1ng giao duc và Giéo duc ky nangsong, 2003, Hà NÇ>i. Vièn Chién 111Ç1c và Chl1dng trlnh qiào duc,UNESCO Vi~t Nam

Ky yéu HÇ>i thào qu6c gia Dént: Gia chat II1Ç1ng giao duc, Iy ïuën và thuctien, 2005, Hà NÇ>i. Viên Chién 111Ç1c và Chuonq trlnh giâo duc,UNESCO.

Lange Marie-France et Paillet Graciela, 2006. "Quel droit à l'éducationpour les enfants et les jeunes travailleurs?", in Enfants travailleurs,Repenser l'enfance, BONNET Michel et al., éditions Page Deux,

194

Nghiên C(fU vé chat 111çlng giao duc tlnh Khanh Hoà

Lange Marie-France, 2003. "L'effectivité du droit à lécole en Afrique:les lieux du non-droit", in Henaff Gaël et Merle Pierre, Le droit et lécole.De la règle aux pratiques, Presses universitaires de Rennes, Rennes,pp. 201-213.

Lange Marie-France et Martin Jean-Yves (éditeurs scientifiques),1995. "Les stratégies éducatives en Afrique subsaharienne", Cahiersdes sciences humaines, vol. 31, n 3, 563-737.

Lucas, Robert, 1988, "On the mechanisms of economic development",Journal of Monetary Economies N22: tr. 13-42.

Martin Jean-Yves. 2000. "Le différentiel éducatif Nord-Sud" in GubryPatrick (ed) Population et développement au Viêt-Nam. Paris,Karthala-CEPED: tr. 351-368.

Mincer J., 1958, "Investment in Human Capital and Personal IncomeDistribution", Journal of Po/itical Economy, Vol. 66 n4, tr. 281-302.

Nghiên cÛ'U dânh giâ thire tranq dÇ>i ngü nhà giâo Viêt Nam, 2007, ViênChién IÙÇ1c và ChùC1ng trlnh giâo duc,

Nghiên cÛ'U dành Gia chat IÙÇ1ng, nlèu qua trién khai d~i trà chtronqtrlnh sàch giâo khoa môi cùa rnôt s6 môn hoc a tiéu hoc và trung hocCC1 sa. 2007, Viên Chién IÙÇ1c và Chuonq trinh giâo duc,

Office of Civil Operations. 1967. A Summary of Vietnam's NewConstitution, United States Mission to Vietnam, OCO Notice n° 67-92.Saigon, 2 May, 12tr.

Pritchett, Lant, 1996. "Where has ail the education goneT PolicyResearch Working Paper Series 1581, The World Bank, revised, 48 tr.

Republic of Vietnam, Ministry of Education, s.d., Statistical Year Bookof Education 1957-58, Bureau of Statistics. Saigon, 78 tr.

Romer, Paul M, 1986. "Increasing Returns and Long-run Growth"Journal of Po/itical Economy, University of Chicago Press, vol. 94(5):tr. 1002-37

195

Schultz Théodore W., 1963, The Economic Value of Education,Columbia University Press, New York.

Secretariat of State for Information. 1956. The Constitution of theRepublic of Vietnam. Saigon: 40 tr.

Sen Amartya., 1999, Development as freedom. Oxford. OxfordUniversity Press, Paperback edition, 2001: 366 tr.

SC! Giào duc và UBND tlnh Khânh Hèa. 2004. Béo cao t6ng két namhÇJC 2003/2004, Nha Trang.

Socialist Republic of Vietnam. 2003. Approving the National TargetProgram on éducation and Training Till 2005.

Socialist Republic of Vietnam. 2003b. National Education for Ali (EFA)Action Plan 2003-201'5, Approved by the Prime Minister in GovernmentDocument n° 872/CO-KG dated 02/07/2003.

Soo-Hyang Choi, 2006 "L'éducation préprimaire, un choix valable pourla réalisation de IEPT", Note de l'Unesco sur la Politique de la PetiteEnfance, N31/mars-avril 2006: 2 tr.

The World Bank, 2004, Vietnam - Reading and MathematicsAssessment Study, Volume 2, Report N 29787 - VN (V2), HumanDevelopment Sector Reports, East Asia and the Pacifie Region, Hanoi:308 tr.

Tông eue Thang kê. 1985. Niên giam Thang kê,1984. Hà NÇ)i: 425 tr.

Tc5ng eue Thang kê. 1993. Niên giam Thang kê,1992. Hà NÇ)i : I\IhàXuat bàn Thang kê, 267 tr.

Tc5ng eue Thang kê/GSO, 1996, Niên giam Thang kê 1995/Statisticalyearbook 1995, Statistical Publishing House, Hanoi: 432 tr.

Tc5ng eue Thang kê/GSO. 1999. ouo tra mue sang dân cu Vii# Nam1997-1998Niet Nam Living Standards Survey 1997-98, VIE/95/043,I\lhà Xuât Bàn Thang kê, Hà NÇ)i, 2000: 448 tr.

Tc5ng eue Thang kê/GSO. 2006. Niên giam Thang kê 2005/Statisticalyearbook 2005. Hanoi, Statistical Publishing House, 738 tr.

196

Nghiên cüu vé chat 111<;lng giao duc tinh Khânh Hoà

Unesco, 1998a, World Conference on Higher éducation for the twentyfirst century: Vision and Action, Commission 1/: Qua/ity of HigherÉducation, Final Report, Paris: Unesco, 34 tr.

Unesco, 2004, Rapport mondial de suivi sur IEPT 2005: éducationPour Tous: L'exigence de qualité, Paris: éditions de IUnesco: 461 tr.

Unesco. 1961. Unesco Study of Vietnamese Education System.(http://www.virtualarchive.vietnam.ttu.edu).

Unesco. 2003. The EFA 2000 Assessment: Country Reports - Vietnam

Van Arkadie, Brian & Raymond Mallon. 2003. Viet Nam: a transitiontiger? Canberra, ANLIE Press

Bao cao cùa cac dja phuong

Huy,n V~n Ninh

UBND Huyèn Van Ninh, PhOng Giao duc, 2007. "Béo cao So két HÇ)cky 1- Nam noe2006 - 2007', 13 tr.

UBND xâ Van Long, TnJàng Mau qiào dân làp Van Long, 2007. "Beocao So két noe ky " Nam hoc 2006 - 2007', 5 tr.

Phbng Giào duc Van Ninh, TnJàng tiéu hoc Van Long, 2006. "Béo caotong két nam noe 2005 - 2006", 7 tr.

Phbng Giào duc Van Ninh, TnJàng trung hoc co sc, Trân Qu6c Tuân,"Béo cao tong két nam hoc 2005 -2006',7 tr.

Phbng Oiao duc Van Ninh 2006a, "Biéu th6ng kê tong hgp s611.1gng treem trong dt) tuô! di hoc và két qua pho c(lp giao duc tiëu hoc tinh dénngày 30 thang 9 nam 2006".

Phbng Giao duc Van Ninh 2006b. "Biéu tong hgp tiêu chuan pho c(lpGDTHCS. Tinh dén ngày 30 thang 9 nam 2006'.

L1BND Xâ Van Long, 2006. "Béo cao tinh hinh tnuc hi~n kinh té xa ht)inam 2006 và ké noecn phat trién kinh té -xê ht)i nam 2007, Xa V~n

Long" 14 tr.

197

UBND xâ Van Long, Ban Chi dao Pho càp xà, 2006. "Béo cao t6ng kétvà Phuong hUéJng nniëm VI,J ph6 cëp 2006 và cac nam sau", 7 tr.

Huy~n Diên Khanh

Cuc Thang kê tlnh Khành Hoa, Niên giam thang kê Khanh Hoa 2005,Nha Trang, 5-2006, 237 tr.

Phàng Giào duc Huyên Diên Khành, Chi tiêu Ké hoech phé: trién giaoduc nam hoc 2005-2006,8 tr.

UBND tinh Khành Hoa, SO Giâo duc - Elào tao, Béo cao tang két namhoc 2005 -2006 và hUéJng dàn ruüêm VI,J nam hoc 2004 -2005, NhaTrang 812004, 29 tr.

UBND tlnh Khành Hoa, So Giao duc - Elào tao, T6ng noo két qua hfilnhkiém, hQC II/C ca nam, Cap Trung hoc co so - nam hoc 2003-2004(Màu 1-2).

UBND tinh Khành Hoa, So Giào duc - Elào tao, Tong hop két qua hfilnhkiém, hQC II/C ca nam - LéJp 6, Nam noe 2003-2004 (Màu 5).

UBND tinh Khành Hoa, sô Giào duc - Dào tao, T6ng hçJp két qua hent:kiém, hQC II/C ca nam - LéJp 7, Nam hoc 2003 -2004 (Màu 6).

UBND xe Suai Tân, Ban ChI dao PCGDTHCS, Bao cao tnuc hiëncông tac PCTHCS nam 2006, Xa Suai Tân (9 tr. + phu II,lC).

UBND Xâ Suai Tân, Bào cao tong két tlnh hinh hoat dQng nam 2006,phLtOng hLtOng, nniêrn vu nam 2007, Sa: 33/BC-UBND, nam 2006,21 tr.

UBND, Phàng Oiào duc Huyên Diên Khành, tnrènq THCS Phan Dinh

Phùng, Ké hoecn nam hoc 2005 -2006,5 tr.

UBND, Phàng Giào duc Huyên Diên Khành, Thang kê s6 li~u truàng,too, noe sinh co ta cnuc noe 2 bu6ilngày, nam hoc 200512006 (Màu S2).

UBND, Phàng Giào duc Huyên Diên Khành, Th6ng kê s6 fi~u truonç,léJp, noe sinh co ta chue Mn tru, nam boe 200512006 (Màu S3).

UBND, Phàng Giao duc Huyên Diên Khành, Th6ng kê s6 li~u truàng,léJp, hoc sinh Dân tôc thiéu sO, nam hoc 200512006 (Màu S4).

198

Nghiên cùu vé chat II1Çlng giào duc tinh Khành Hoà

UBND, Phèng Oiào duc Hayën Diên Khânh, Thang kê sali~u tn..làng,top, hoc sinh Dën tôc thi€u sO, nam hoc 200512006 (Mau 85).

UBND, Phèng Glào duc Huyên Diên Khành, Thang kê trl1àng - léJp ­hoc sinh tidu hoc nam hoc 2005 -2006 (Mau 81).

UBND, Phèng Giào duc Huyën Diên Khành, TnJàng Màu giao SuéiTân, Béo cao tông két nam hoc 2005 -2006,8 tr.

UBND, Phèng Giào duc Huyên Diên Khành, Tnrônq Ti~u hoc Suéi Tân,Béo cao tông két nam noe 2005 -2006,4 tr.

UBND, Phèng Giào duc Huyèn Diên Khành, Tnrônq THeS Phan DinhPhùng, Béo cao tông két nam hoc 2005 -2006,7 tr.

Thành phô'Nha Trang

UBND, Phèng Giào duc Nha Trang, TnJàng Mam non Huang Sen, Béocao tông két nam noe 2005 -2006.

UBND, Phèng Giao duc Nha Trang, Tnrènq Mam non Huang Sen, Béocao sa két noe ky 1nam ttoc 2006 -2007.

UBND, Phèng Giào duc Nha Trang, Tnrônq Pho thông HermannGmeiner, Bao cao tông két nam hoc 2005 -2006.

UBND, Phèng Giâo duc Nha Trang, Tnrônq Trung h9C phô thông

Nguyèn Van Trôi, Bao cao nam hÇJC 2005 -2006.

UBND Tinh khânh Hoà, sa Giào duc và Dào tao, Công van hl.1éJng danchi kinh phi Phô c~p giao duc.

UBND, Phèng Giào duc Nha Trang, Béo cao tông két nam hÇJc 2005 ­2006.

UBND, Phèng Glào duc Nha Trang, Béo cao sa két hoc ky 1và phl1anghl1éJng nhiëm vu hoc ky Il nam hoc 2006 -2007.

UBND Tinh khành Hoà, sa Giao duc và Dào tao, Béo cao sa két noeky 1vé thl/c hi~n nhi~m vu giao duc trung noe nam hoc 2006 -2007.

199

Cac cuëc phong yIn, thào luan t,i xli V,n Long

Tnlèlng Mâu giâo VflIn LongPhônq van hlêu tnrônq tnrènq màu giao

Thào luàn vôl cac giao viên màu giao

Thào luân vôi cha me hoc sinh màu giao

Tnlèlng tiêu hçc VflIn LongPhong van hièu tnrônq tn/àng tiéu hoc Van Long

Thào luân voi qlào viên tn/àng tiéu hoc Van Long

Thào luân vôi hoc sinh diém tn/àng chfnh Van Long

Thào luân vôi cha me hoc sinh da nqhl hoc

Thào luàn vôl cha me hoc sinh tiéu hoc

Thào luàn vôi cha me hoc sinh trài tuyén

Tnlàng trung hçc Cd sc, Tran Quoc Tuân

Phong van hlèu tn/c,ng tnrônq THCS

Thào luàn vôl giâo viên tn/àng THCS

Thào luàn voi hoc sinh THCS

Thào luàn voi hoc sinh co hoc hIc trung binh và yéu tn/àng THCS

Thào lu~n vôi rnôt hoc sinh dang muon bô hoc

Thào luân vôi cha me hoc sinh THCS

Ldp phÔ câp tiê'u hçc, THCSPhong van chuyên tràch phô càp

Thào luàn vôi giao viên day lop phô câp

Thào luân voi hoc sinh lôp phô càp

Chinh quyén, cQng dông, doàn thêThào luàn vôi 2 d~i diên tn/àng màu giao, tiéu hoc và trung hoc ca sc,

Thào luàn vôi D~i diên cÇ>ng dong

Thào luàn vôl càn bô Phèng giao duc huyên Van Ninh

Thào luàn vôi càn bô UBND xâ Suoi Tân

200Nghiên cou vé chat Ivçmg giflo duc tinh Khành Hoà

caccuOc phong v4n thao IUên ~i xA su6i Tin

TnlèSng Mâu giâo Suai TânPhong van hlêu tnJàng

Phong van trltdng ban d~i diên cha me hoc sinh

Phônq van nh6m giao viên màu giao

Phong van nh6m cha me hoc sinh màu giao

TrltèSng tiêu hQC Suai TânPhong van hiêu trltàng

Phong van ph6 chu tich hÇJi cha me hoc sinh

Phong van nh6m giao viên tiêu hoc

Phong van nh6m cha me hoc sinh tiêu hoc

Phong van nh6m hQC sinh lôp 4

Phong van cha me c6 con hoc tiêu hoc tràl tuyén

Phong van cha me cûa cac em da bô hoc

TntèSng trung hQC cd sc, Phan Dinh PhùngPhong van hiêu trltdng

Phong van chu tich hÇJi cha me hoc sinh

Phong van nh6m giao viên cap 2

Phong van nh6m cha me hoc sinh THeS

Phong van nh6m hoc sinh THCS

Phong van cha me c6 con hoc trung hoc Cd sô trai tuyén

, ".? ..

Lop pho capPhong van chuyên tràch phÔ càp xâ Su6i Tân

Phong van nh6m giao viên phÔ càp tiêu hoc và THCS

Phong van hQC sinh lôp phÔ càp,

Cac cuOc phong v4n thao luen ~i thành ph6 Nha Trang

TrltèSng M'm non HLldng SenPhong van ban lânh dao gom niêu trltàng và hai hlêu ph6

201

Thào luàn vôi nh6m cha me hoc sinh c6 con di hoc rnàu giâo

Thào luàn vôi tnlong ban d;;li diên cha me hoc sinh

Thao lu~n vôi giâo viên tnlè1ng rnâm non Hl1ang Sen

Thào luàn vôi nh6m cha me hoc sinh

Thào luân vôi can b9 SO Giâo duc và dào tao vé giâo duc mâm non

TrltOng THPT Nguyên Van TrÔi

Phèmg van hièu trl10ng

Phong van hiêu ph6 phu tràch phô càp

Thào luàn vôl Giâo viên trl1è1ng hoc sinh

Thao luàn voi Giâo viên day phô càp

Thào lu~n voi trl10ng ban d;;li diên cha me hoc sinh

Thao luàn vôl cha me hoc sinh trung hoc co 50

Thào luàn vôl nh6m hoc sinh

Thao luàn vôi nh6m hoc sinh phô càp

TrltOng phÔ thông Hermann Gmeiner

Thào luàn vôl hiêu trl10ng

Thao luàn vôi giâo viên tiéu hoc

Thao lu~n vôl giâo viên THCS

Thào luàn vôl ph6 trl10ng ban d;;li diên cha me

Thào luàn voi cha me hoc sinh co con hoc tiéu hoc

Thào luân voi hoc sinh tiéu hoc

Thào luàn voi hoc sinh THCS

ln 500 cuôn. kh6 16 x 24 cm

TQI công ty TNHH Con Dvàng MOI,Tel: 04.537 6833

GIOy xôc nhQn dong I<Y KHXB sÔ 173-2008/CXB/21-40fTHG

cap ngày 4 - 3 - 2008

ln xong và nôp Iw chiêu: Quy Il nom 2008.

Biên t~p nQi dung

Tran Th! Kim Thu~n

Biên t~p My thuât

Công ty TNHH Con DLtè1ng Mai

Biên t~p Ky thuât

Nguyèn Van Düng

Trinh bày Bia

Nolwen Henaff