1

Neuzen in

ledeberg

2 kleur in de edward Blaesstraat... een huwelijk

“neuzen in ledeBerg” is een uitgave van curieus ledeBerg en curieus OOst-vlaanderencurieus.ledeBerg@curieus.Be - infO.OOst-vlaanderen@curieus.Be

curieus is een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en de samenleving kijkt. we organiseren frisse, originele en gedurfde activiteiten die je goesting geven in cultuur.

3kleur in de edward Blaesstraat... een huwelijk

4

5

Beste lezer,Proficiat! in jouw handen rust een uniek curieusboekje dat je meeneemt op verrassende citytrip doorheen ledeberg. Ben je curieus naar enkele jeugdige tips, boeiende figuren, schalkse verhalen of groene plekjes? Blader dan vlug verder en laat je verrassen door de talloze verborgen pareltjes van deze gentse deelgemeente! Of je er nu woont of op bezoek bent, veel plezier met Neuzen in Ledeberg!

Bruisende groeten,

freya van den Bossche, voorzitter curieus Oost-vlaanderen

Neuzen in

ledeberg

6

Wat schuilt er achter de gevel? dwalend door de ledebergse straten stootten we op het pand aan de lan-gestraat 134. nog niet zo lang geleden stond dit huis er verloederd bij, volge-stouwd met rommel. Maar enkele en-thousiaste buurtbewoners zagen hierin de toekomst voor een creatief huis. nadat de stad haar zegen gaf, werkten ze met man en macht om het huis om te vormen tot een propere en gezellige ontmoetingsplek.

Op een mooie vrijdagavond neemt curieus een kijkje achter de gevel. we botsen meteen op enkele buren die hier

hun duurzaam geteelde biogroenten van het voedselteam ledebrugge afha-len. het afhaalmoment op vrijdagavond is een ideaal bijpraat- en speelmoment voor de jonge gezinnen uit de buurt.

de levendige gitaar- en balalaikatonen komen ons tegemoet. enkele kinderen toveren, na amper enkele workshops, de mooiste klanken uit hun instrument. de allerkleinsten tronen ons mee naar de balafoons en tonen vol enthousiasme wat je met die kleurrijke boomwhackers kan doen. een muziekschool met noten-leer en strakke lessen is dit bewust niet.

7

de workshops richten zich in de eerste plaats op kinderen uit de buurt, en ook hun ouders zijn welkom. die helpen een workshop begeleiden of nemen deel aan een andere activiteit in het huis.

Op maandag kan je even binnenwippen bij de open repetities van het buurtor-kest de ledebirds. zowel professionele muzikanten als mensen die maar af en toe willen meespelen met het kleurrijke repertoire zijn welkom. het plezier om samen te spelen staat voorop. de ledebirds kan je soms op buurtfeesten aan het werk zien, maar ze beklommen ook al het podium van de centrale en de handelsbeurs. spring gerust even bin-nen als ook in jouw aderen het muzikale bloed stroomt.

8

ann, Milka en danny

9

een klein meisje troont ons mee naar boven, waar haar mama druk in de weer is met het kookcafé. vanavond coördi-neert emilia - Milka - Pohlodkova de kookactiviteiten. ze legt het recept uit, zet iedereen aan het werk en even later staat een dampende pot overheerlijke goulash voor onze neus. in ledeberg geniet Milka vooral bekendheid als de blonde zangeres van Mec yek, de groep die vaak optreedt met de Brusselse band jaune toujours. ze zingt net zo enthousiast zigeunerliedjes op televisie als jazz en soul op een klein podium. Maar vanavond is ze vooral de ster van het kookcafé.

Ook danny wauters voelt zich hier prima. “ik ben dol op de aanstekelijke muziek en de positieve energie die hier in de lucht hangt. de bonte mensenmix maakt me helemaal blij.” zij is een er-varen globetrotter, maar komt altijd weer

graag thuis in ledeberg. “hier vind je de hele wereld op een klein lapje grond en dat werkt bijzonder inspirerend voor een sociale en creatieve ziel als ik.” al mag het van haar ook allemaal nog net iets meer zijn: “ik mis soms een goede fuif, een creatief project voor kunstmin-nende mensen, een plek voor toneel...”

Ook buurvrouw ann derieuw zocht een uitlaatklep voor haar creatieve uitspat-tingen. ze stampte samen met enkele vriendinnen naaicafé café retouché uit de grond. terwijl hun kroost speelt, naaien en stikken de vrouwen à volonté hun eigen kledij. Ondertussen tateren ze over het werk, het weer, de kindjes...

voelden wij ons welkom in het crea-tieve huis? jazeker! en we zijn er dan ook veel langer blijven plakken dan voorzien. Ledeberg Leeft... en zeker in de Langestraat!

10

ledeBergPlein Begin 19de eeuw

(BrOn: www.ledeBerg.Be)

Zoek de verschillen

ledeBergPlein annO 2012

11

wist je dat...

... ledebergplein pas sinds 1870 de functie van centraal plein opneemt?

... het huidige ledebergplein al heel wat namen heeft gehad? Ooit heette het vooruitgangsplaats, daarna kerkplein, en tijdens de duitse bezetting kreeg het de naam albrecht rodenbachplein. toen de fusie met gent in 1977 een feit was, kreeg het plein de huidige naam ledebergplein.

... het plein eigenlijk een klein stukje van de dries van ledeberg is? de dries strekte zich vroeger uit tot ver over de Brusselsesteenweg, richting gent-

brugge. een vijver, omringd met bomen, nam een groot stuk in. vandaar dat ledebergplein ook wel met de weinigflatterende naam “Poel van ledeberg” aangeduid werd. rond 1860 vulde men de waterplas met afbraakmateriaal van de blauwselfabriek verderop. nadien viel een poging om de boel op te fleuren met bomen, jammerlijk in het water. het gestorte afval had de grond te zwaar vervuild en de bomen groeiden niet...

... een kiosk ooit het ledebergplein sierde? voor harmonie concordia, die gevestigd was in wat later het dien-stencentrum zou worden, bleek het een ideale plek om op te treden. Ook kinde-ren speelden er graag.

Grote ledebergpleinquiz

12

Ledeberg op kindermaatEen leuke dag met je kroost in Lede-berg? Of zin om zelf nog even het kind in jou naar boven te halen? dit zijn onze tips.

Ontdek de vele groene parkjes in onze deelgemeente. trek in de winter zeker eens naar het Papeleupark. je kan er heerlijk naar beneden sleeën van de steile heuvel. Met wat geluk en enkele vriesnachten, kan je te voet de vijver oversteken naar het eilandje.

‘s zomers mag je het groene keizerpark niet missen, bijvoorbeeld voor een

gezellige gezinsbarbecue. Ook aan het centrumplein, het park bij de vijvers en de Bellevuewijk vind je kleurrijke speeltuigen. uittesten maar!

langs de Meierij kan je rustig wandelen en veilig fietsen. Plan een prettige picknick bij het water, in de buurt van het vissershuis. een gezellig plekje om op een zonnige dag samen even weg te glippen uit de drukte.

spring ook even binnen in de biblio-theek aan de langestraat. een heerlijke schatkamer vol boeken en media die

13

kleurrijk en kindvriendelijk ledeBerg(fOtO: lieven Blancke - aMuzelede 2011)

14

jouw kleine uk meenemen naar een andere wereld. Onder hetzelfde dak huist ook de spelotheek. je vindt er kasten vol spelletjes die je kunt ont-lenen en een leuke speelhoek voor de kleinste snotaapjes. Of neus eens in het mooie aanbod bij kinderboekenwinkel iBooks. af en toe duikt een kinderidool op achter de microfoon.

Muziekworkshops voor kinderen vind je bij de ledebirds. je kroost droppen en zelf een terrasje doen, is er hier niet bij. de begeleiders verwachten ook de ouders bij de workshops, benadrukt bezieler Mattias laga.

vzw jong heeft een levendige kinder-, tiener- en jongerenwer-king. een activiteit in ledeberg zoeken? Bekijk hun webstek op www.vzwjong.be.

Check zeker ook de vele zomerse straat- en buurtfeestjes, de speelstraten en de speelpleinwerking in de vakanties op uitin9050.be. kinderen vinden het heerlijk om met hun vriendjes buiten te kunnen spelen.

uitin9050.be

Je vindt hier niet alleen talloze uittips voor je

krasse kroost. De kalender wordt up to date ge-

houden dankzij zes enthousiaste vrijwilligers.

Zo kan je alle activiteiten en evenementen in je

buurt op de voet volgen. En hoef je jezelf nooit

meer voor het hoofd te slaan omdat je weer

eens een spetterend buurtfeestje gemist hebt...

TIP TIP TIP

15

Thuis in het KeizerparkKeizerpark... een ontmoetingspark

de stad onderwierp het keizerpark enkele jaren geleden aan een resolute facelift. wandelaars en zonnekloppers, picknickers en barbecuelovers, basket-ters en skaters... allemaal kregen ze voldoende ruimte in het park.

inmiddels is het uitgegroeid tot dé place to be voor jong en oud. ledeberg leeft gaf de plek nieuwe kansen... Maar hé, het zijn nog altijd de buurtbewoners zelf die er elke dag hun eigen levendige buurttuin van maken.

Keizerpark... een hiphoppark

Ook onze hippe hiphoppers voelen zich thuis in het keizerpark. elke vrijdag-avond kan je er jonge helden spotten die freestylen, battelen, breakdancen, beatboxen en andere duizelingwek-kende werkwoorden in daden omzetten. sterartiest letterfretter Mike is één van de trekkers, maar ook jonge helden als Midoe krijgen er de kans om te groeien. hier klinkt de stem van de straat, hier in het keizerpark klopt het hart van de gentse hiphopscene. de gentse taal-tovenaars van tegenwoordig laten zich trouwens niet afschrikken door een regenbuitje. Bij slecht weer vind je hen onder de fietsersbrug.

16

MidOe

17

de ster van de toekomstledeberg telt tal van jonge sterren aan het firmament. Maar eentje springt er toch bovenuit, één van de coolste hiphoppers van het moment. Midoe is amper 16 lentes jong, maar rapt als de beste. curieus zocht hem op in het kei-zerpark. waar het voor hem allemaal begon en waar hij ondertussen ook een lokale sterrenstatus heeft opgebouwd. “Midoe? natuurlijk kennen we hem!”, verzekert het aanwezige jonge volkje ons.

Midoe: hoe het allemaal begon? toen ik voor mijn vriend walid (aka de Lede-bergse Flower, red.) een refrein mocht rappen. amper vier zinnetjes waren het,

maar we zaten drie uur op te nemen tot het goed zat. nadien liet hij me eens freestylen. dat leek nergens naar, maar ja, zo is het wel begonnen (lacht). ik leerde hier in het park fatih, rens en froze van rauw en Onbesproken ken-nen... Ook raab, letterfretter Mike en nog vele anderen. ik heb van hen heel veel geleerd. ik leer nog elke dag bij, maar zij hebben mij toch al op de goede weg gezet.

curieus: is je muziek veel veranderd sinds je begon? Midoe: absoluut. in het begin was het altijd van “ik ben de beste” en veel die-per ging het niet. nu zijn mijn teksten

18

al een stuk persoonlijker. ik schrijf over wat ik heb meegemaakt, wat dat met mij doet en wat ik heb geleerd. heel openhartig en eerlijk allemaal, maar dat is voor alle rappers zo.

curieus: je hebt onlangs voor de eerste keer deelgenomen aan een grote battle?Midoe: ja, daar lag ik toch enkele nachten van wakker. ik had er hard voor gewerkt, want die battles zijn be-langrijk. Op youtube kijken duizenden mensen naar die opnames. als je het dan verprutst, klikken die niet meer verder naar je muziek. Maar doe je het wel goed, dan krijg je veel nieuwe fans.

curieus: is Midoe je artiestennaam?Midoe: ja, toen ik als kleine uk leerde praten, brabbelde ik iets dat op “midoe” leek. al gauw noemde iedereen mij Midoe, en dat is nog steeds zo. Mijn

echte naam is ahmed Ben abdallah. een tunesische naam. Mijn opa kwam ooit uit sousse naar België om te wer-ken, nadien kwam ook een deel van de familie over. ik ga graag naar tunesië op vakantie, maar ik voel me thuis hier in ledeberg. en mijn teksten schrijf ik altijd in het nederlands.

curieus: is ledeberg leuker dan andere plekken in gent?Midoe: voor mij wel. hier woont mijn familie en vele vrienden, ik voel mij hier goed. enkele jaren geleden brandde ons huis in ledeberg uit. toen woonden we een tijdje in nieuw gent tot we konden terugkeren. daar ga ik ook graag naartoe, net als naar het gentse centrum... overal waar er hiphop is eigenlijk (lacht). en ik ga naar school in sint-gregorius gentbrugge, waar ik een bakkersopleiding volg. Maar ledeberg,

19

dat is mijn thuis, en gentbrugge, dat is mijne koer, mijnen hof.

curieus: zou je graag altijd in ledeberg blijven wonen?Midoe: taarten bakken en verkopen hier in ledeberg: dat zie ik wel zitten. zolang ik daarnaast maar muziek kan maken. ik pingpong en voetbal ook graag, maar muziek is mijn leven.

curieus: je schrijft vooral persoonlijke nummers. Mogen we van jou ooit een anthem over ledeberg verwachten?Midoe: dat zou best kunnen, eigenlijk. ik heb er nog niet over nagedacht, maar het zou wel wijs zijn. wie weet, binnenkort!

curieus: dank je wel Midoe. wij kijken alvast uit naar jouw muzikale ode aan ledeberg!

20

karin teMMerMan in het achturenhuis, geflankeerd dOOr rOts in de Branding geert dutré en gastvrOuw rOsita

21

karin teMMerMan in het achturenhuis, geflankeerd dOOr rOts in de Branding geert dutré en gastvrOuw rOsita

de klok slaat 5 uurhet achturenhuis op het ledebergplein is het kloppende hart van al wie socia-lisme ademt. na een geanimeerde tocht langs de verschillende gentse wijk-clubs die de nacht van de arbeid vieren, drinkt elke rode ziel nog een laatste glas in het achturenhuis... en dan eventjes bijslapen natuurlijk. want de volgende morgen stapt iedereen weer fris en monter in de 1 meistoet doorheen de gentse binnenstad.

Ga beslist even langs in het Achturen-huis voor een fris pintje en een blik op het legendarische schilderij “De klok slaat 5 ure! Half slapend gaan zij naar ‘t fabriek”. het is van de hand van achille Bentos (een pseudoniem voor

achille de Martelaere), die het tafereel in 1905 afwerkte. arbeiders droegen het schilderij mee in optochten en betogingen tegen de onmenselijk lange werkdagen en kinderarbeid.

sla er zeker een babbeltje met de sym-pathieke rosita en - Piepke - freddy. je kan ze vinden... achter de tapkast.

curieus: wie aan het achturenhuis denkt, denkt aan jou. hoe lang sta jij hier al achter de toog, rosita?Rosita: daar moet ik niet lang over nadenken, want ik heb net mijn 25 jarig jubileum gevierd. in al die jaren kwa-men hier heel wat B.v.’s over de vloer. acteur daan hugaert, kunstpaus jan

22

hoet, bokser junior Bauwens, staatsse-cretaris john crombez en vice-premier johan vande lanotte kwamen dit jaar al langs voor een aperitiefbabbel over hun leven en carrière. die aperitiefge-sprekken zijn ondertussen een mooie traditie geworden.

curieus: je bent zelf ook al een beetje een ster, nu je in een boek vereeuwigd bent?Rosita: jo van damme schreef een boek dat ledeberg heet. een deel van het ver-haal speelt zich hier af, in ons café. we hebben het al ver gebracht, hé (lacht).

curieus: wat was voor jou het hoogte-punt in die 25 jaar achturenhuis?Rosita: zonder twijfel de openlucht-voorstelling van “aanrijding in Moscou” in 2008. een massa van 5.000 mensen verzamelde toen op het plein. er heerste een ongelooflijke sfeer. de mensen

stroomden hier toe vanuit heel gent met tram, bus, fiets en te voet. ze sleurden met klapstoelen, eten, drinken... het leek hier wel één groot festival. schitte-rend! Maar ook toen geboren en getogen ledebergenaar gilbert temmerman in 1989 burgemeester werd, was de sfeer hier hartverwarmend.

curieus: je hebt ledeberg ongetwijfeld ook enorm zien veranderen doorheen de jaren?Rosita: ze mogen zeggen wat ze willen, ik heb ledeberg vooral zien verbeteren. heel wat straten zijn vernieuwd, het plein is heraangelegd... Ook het jonge volkje vindt de weg naar ledeberg. je kan bij wijze van spreken geen straat inslaan, of je ziet er een container van mensen die aan het renoveren zijn. dat stemt mij hoopvol voor de toekomst.

curieus: Merci rosita!

23

de Bellevuewijk dOOr de lens van Pieter van den Berghe

groetjes uit ledeberg

24

postzegelaub

25

lied voor LedebergMargit sarbogardi is geen onbekende in de buurt. ze ontfermt zich, samen met haar man en dochter, al jarenlang over nieuwe inwoners in ledeberg. Omdat het belangrijk is dat iedereen zich hier thuis voelt, ook wie van heel ver en in moeilijke omstandigheden in ledeberg aanspoelt. ze figureert als een soort van sleutel- en brugfiguur in le-deberg, al van lang voordat sociologen met die term goochelden. zowel turkse vrouwen als roma, Oost-europese als

afrikaanse vrouwen nemen haar in ver-trouwen en vragen haar om goeie raad.

Met haar tekst “Ledeberg, mijn Ledeberg” won Margit de gedichten-wedstrijd van De Ledebirds. russische ledebergenaar roman kim en de lede-birds zetten haar tekst op muziek, fran-cis cromphout zong het nummer in.

zelf luisteren en meezingen? je kan het liedje terugvinden op youtube.

26

Ledeberg mijn Ledeberg

Ledeberg mijn LedebergLang geleden was ’t hier erg‘t Dagelijkse leven een gevechtKloppen, zuipen, slaan en vechtenOm ter ruigst, het was al echt

Ledeberg nu is ’t gekeerd’t Loopt hier redelijk gesmeerdHeel de wereld is hier thuisWit bruin zwart geelNiemand voelt zich een vreemde luis

Ledeberg ’t is nog niet allemaal goud wat blinkt

Soms is er weer een plekske dat stinktHier en daar is ’t nog armoe troefMaar er komt al welstand en gestoef

Groene sproeten komen op de hoekenWijk aan Zet doet ontmoetenMensen helpen er elkaarEn d’ stad staat ook voor ons klaar

Ledeberg mijn LedebergBen ik elders zeg ik ‘k ga naar huis

Ledeberg mijn LedebergHier bij u voel ik me thuis

27

Margit sarBOgardi

28

29

Nora’s kerkkasteelcurieus presenteert met gepaste trots het artistieke pareltje van nora (5 jaar).

volgens haar heeft ledeberg niet zomaar een kerk, nee nee. “ledeberg heeft een kerkkasteel”, legt ze uit. “zo met allemaal torentjes en venstertjes en een grote poort.” ze maakte er deze tekening bij.

in baksteenbruin of leisteengrijs had ze geen zin. “je mag dat eigenlijk inkleu-

ren zoals je dat denkt”, vindt ze. Prin-sessenfantasie doet de rest. En nu is het aan jullie! haal waskrijt, kleurpotloden en je fantasie naar boven en maak een tekening, collage, schilderijtje... van jouw ledeberg. waar voel jij je thuis? welk plekje vind jij bijzonder?

Breng je kunstwerkje binnen bij rosita in het achturenhuis (ledebergplein 39) of post het op de facebookpagina van curieus ledeberg.

30

de held van LedebergLedebergenaar in hart en nieren, geschiedschrijver, acteur, regisseur, man van het woord, organisator en voortrekker van ons lokale carnaval... uiteraard hebben we het over Patrick Van Damme. hij verdient volgens curieus de titel held van ledeberg. we vroegen hem naar “zijn” ledeberg. 

curieus: Patrick, je kent ledeberg als je broekzak. wat is jouw favoriete plek? Patrick: ik kom tot rust in onze tuin en in mijn ouderlijk huis. de vroegere kruidenierswinkel van mijn ouders was op de hoek van de langestraat en de van den heckestraat, waar mijn moeder

nu nog woont. dikwijls was het er een zoete inval van buren, vrienden en ken-nissen. de sociale functie van de buurt-winkel werd daar perfect geïllustreerd zonder dat we het zelf wisten.

curieus: ledeberg is de laatste jaren erg veranderd. hoe kijk jij terug op die evolutie?Patrick: ledeberg was een proletari-sche gemeente, maar met een welva-rend karakter. ik herinner me dat ik als jong manneke terecht kon bij een sterk verenigingsleven. Pas in de jaren ’80 lieten vergrijzing, verkrotting en verloedering zich voelen. Buurtwinkels

31Patrick van daMMe Met een POrtret van zijn vader

32

verdwenen en de eerste groepen Oost-europeanen kwamen. huisjesmelkers gaven soms 25 mensen onderdak in één vervallen huisje. Op dat moment leefde hier al een vrij grote turkse ge-meenschap, waarmee we wel een goede relatie hadden. Met deze nieuwe mi-granten lag het iets moeilijker. heel wat autochtone inwoners zijn toen vertrok-ken en ledeberg kwam vooral negatief in de pers. we hebben zelfs een kleine actiegroep opgericht om ons recht van antwoord te eisen na een kwetsend artikel in de haagse Post.

curieus: heb je zelf ooit overwogen om ledeberg te verlaten?Patrick: door de achteruitgang van de buurt doekte mijn vrouw in 2003 haar cadeauwinkel op. toen hebben we ook even overwogen om te verhuizen. Maar de troeven van ledeberg hielden ons hier: sterk openbaar vervoer, nabij-

heid van autosnelwegen, winkels op wandelafstand... we hebben nog geen spijt gehad. Maar het waren zware jaren voor de buurt. ledeberg werd als min-derwaardig beschouwd. gelukkig is het tij gekeerd doordat de ledebergenaren zelf bleven geloven in de troeven van ledeberg. Ook de actie ledeberg leeft van de stad werpt haar vruchten af. veel jonge mensen vinden hier hun nieuwe stek. Maar we moeten ook oog blijven hebben voor de autochtone be-volking. alleen op die manier ontstaat een goede, evenwichtige multiculturele mix.

curieus: hoe zie jij zelf de toekomst van ons ledeberg?Patrick: als ik naar karnaval ledeberg kijk, dan is de aflossing van de wacht niet meteen een groot succes. in het najaar van 2011 verdween leute en Plezier, één van de oudste ledebergse

33

carnavalverenigingen. nochtans ko-men veel jonge gezinnen in ledeberg wonen. Maar zij binden zich minder aan een vereniging of engageren zich niet makkelijk voor sociale evenemen-ten die een langdurige inzet vragen. Maar wees gerust, wij gaan door (lacht). karnaval ledeberg blijft met al zijn activiteiten een belangrijke speler binnen het sociale leven in onze deel-gemeente. Plezier en gemeenschaps-vorming, dat is voor ons belangrijk. en we doen er alles aan om dat te bewaren.

curieus: Nie pleuje dus, zoals het echte gentenaars past. is een ledebergenaar eigenlijk een typische gentenaar? Of is er nog een speciaal hoekje af? Patrick: de ledebergenaar kijkt vrij kritisch naar de wereld en naar zijn onmiddellijke omgeving. veel ledeber-

genaren hebben het hart op de tong. dat heeft misschien te maken met het rode karakter van onze gemeente. wellicht is het daarom dat carnaval hier zo veel succes heeft, want al lachende zegt de zot zijn mening...

Allemaal naar Karnaval Ledeberg dus,

twee weken na het Aalsterse carnaval.

Alle info vind je op

www.karnavalledeberg.be en via

www.uitin9050.be.

TIP TIP TIP

34de naeyerdreef, een grOene Oase in ledeBerg

35

Slow motionje kan over ledeberg veel zeggen, maar alleszins ook dat het dichtbevolkt is. Op een oppervlakte van nauwelijks 1,53 km2 wonen volgens de officiële cijfers 9.361 mensen van meer dan 100 nationaliteiten bij elkaar... en in de praktijk zijn het er waarschijnlijk nog wat meer. gelukkig kunnen de inwoners tot rust komen in enkele bescheiden groene longetjes in deze deelgemeente. Omdat het niet altijd het zuiden van Frankrijk hoeft te zijn, wijst curieus je de weg naar enkele van die charmante stekjes.

groene plekjes waar de levenslustige ledebergenaren even in slow motion bewegen, waar de tijd een korte tel stil lijkt te staan, waar je je zintuigen scherp kan stellen. zoek jezelf een rustig plekje uit, neem een verse hap ledebergse adem en geniet...

... van het stille vijverpark. je kan tot rust komen in deze verborgen plek tus-sen de Brusselsesteenweg en de wal-straat. jouw vrolijk gelaarsde kroost kan er na een fikse regenbui volop in de plassen plenzen.

36

... van de romantische de naeyer-dreef. je vindt dit groene oord net naast het vijverpark. Met de zon op je bolletje en een heerlijk zenmu-ziekje in je oren vergeet je hele-maal dat je net naast de drukke autosnelweg slentert en waan je je even in het paradijs van 9050.

kom ook eens terug in de herfst, dan is deze dreef decor van een kleurrijk natuurlijk schouwspel. Of kom hier ‘s zomers de schattige kleuters aanschouwen die hun eerste trapjes wagen op de fiets. de euforische kreetjes van de trotse ouders of licht paniekerige gilletjes van de kleintjes krijg je er gratis bij.

... het gebouw van de jeugdbeweging KSJ in

de De Naeyerdreef het enige restant is van het

kasteel Claeys-Bouaert-Van Assche? Deze

plaats heeft trouwens een lange geschiedenis

als kasteelsite. Op een historische kaart uit

1560 stond hier reeds een kasteel aangeduid.

Wist je dat...

37

Ledeberg door de ogen van een 12-jarigeIn Ledeberg voelen jong en oud zich thuis, zoveel is zeker. Aan het woord is Xenia, een vrolijke twaalfjarige die ons vertelt over haar Ledeberg.

curieus: Xenia, vind je de ledeberg-straat een leuke plek om te wonen?Xenia: ja! het is een drukke straat en niet iedereen zou dat niet prettig vinden, maar zelf heb ik het graag zo. ik hou wel van wat beweging. de buren komen vaak buiten en praten met elkaar, dat vind ik leuk. hier verderop is het centrumplein. Bij mooi weer vind

je er de mensen uit de buurt die samen eten en drinken. de kinderen spelen, babbelen, dansen en zingen samen.

curieus: zijn er ook mindere kantjes aan je buurt?Xenia: er ligt vaak afval en hondenpoep op straat. soms zijn er ruzies of vechten mensen met riemen, soms lopen men-sen dronken op straat en doen ze rare dingen, zoals luid zingen... het is wel goed dat de politie er is om die mensen weg te halen uit de buurt.

38

curieus: ga je graag naar school?Xenia: ja, ik zit in het Onze lieve vrouwcollege, dicht bij huis. de school organiseert vaak toffe projecten. we deden mee aan de ketnet Move tegen Pesten, we bezochten de tropische plantentuin van de universiteit. we gingen ook al naar de Bourgoyen en een klimmuur. het is een leuke school en ik heb er veel vrienden.

curieus: weet je al wat voor werk je later graag zou doen?Xenia: ik zou wel graag in een winkel werken, of kapster worden. Of model. Of zangeres. Of danseres. Mijn vriendin Melissa en ik dansen heel graag samen. vooral slovaakse dansen kunnen we goed, maar we houden ook van

Xenia

39

Belgische muziek. als er maar een goeie beat in zit (lacht).

curieus: jij vertelde op ledeleute ook verhalen voor de buurt?Xenia: ja, het verhaal van de prinses op de erwt. dat was heel fijn. ledeleute is het feest van de jeugd in april. je kunt er ook allerlei spelletjes en sporten proberen. er is muziek en van alles om te eten en te drinken.

curieus: zou je later ook graag in lede-berg blijven wonen?Xenia: eigenlijk zou ik wel graag naar een warm land willen, zoals naar spanje. Maar ik ben ook graag bij mijn familie en vrienden hier. Misschien hou ik spanje maar voor de vakantie (lacht).

curieus: als jij burgemeester van gent zou zijn, wat zou je dan voor ledeberg doen?Xenia: ik zou de muren van de huizen allemaal in vrolijke kleurtjes schilde-ren en overal bloemen en versieringen hangen. de parkjes en pleintjes en stra-ten zou ik helemaal opruimen. en er zou altijd plaats zijn om te zingen, te dan-sen en om gelukkig te zijn. Mijn droom is dat er geen armoede, problemen en ruzies meer zijn. en dat iedereen vrolijk kan zijn en plezier kan maken. dat zou echt mooi zijn.

curieus: dankjewel, Xenia.

40

De zondagmarktrouteWe trokken naar de zondagmarkt en vroegen de Ledebergenaars naar hun favoriete kraam. Wandel je mee langs de populairste plekjes?

start- en eindpunt van deze route is de bushalte aan de sint-lievenskerk/hoveniersstraat. hier stopt en vertrekt ook de pendelbus naar de Park and Ride aan het viaduct van gentbrugge.

snuister even aan het kraam met vis- en fietsgerief, misschien scoor je een cadeautje voor je huisdier.

ken je alle vergeten groenten van biogroentenkraam Patiron? test ook je

kruidenkennis bij het plantenkraam in de hoek aan ramazan.

kies een broodje met een smake-lijke naam uit het weelderige aanbod van de west-vlaamse bakker aan de parochiezaal. Probeer vooral eens een diksmuidse boterkoek (maar laat er voor ons ook nog enkele over).

Proef lekkers aan de grote kaaswa-gen uit deinze.

hmm, waar zijn die heerlijke franse salamiworsten deze week te vinden? het kraam durft wel eens van plaats te wisselen, maar zoeken loont de moeite...

1

2

3

4

5

41

want de worsten gaan trouwens bij-zonder goed samen met de olijven van ali, even verderop in de richting van de ledebergstraat.

word instant verliefd op de geiten-kaaskunstwerkjes van bioboeren Bart en kathelijne uit sint-lievens-houtem.

struin verder langs de wenskaarten-, onderbroeken- en handtassenkramen. keer vervolgens terug naar de hoek zuidstraat/langestraat voor een goeie babbel met de tieltse dame aan het groentekraam. Over het weer, over het leven, over de aardappeloogst of de sap-pigheid van de appels en peren...

geniet van een aperitiefje en medi-terraan lekkers bij l’apéro d’Oc en blijf er plakken met vrienden die ook weten dat het hier goed toeven is.

kies om de hoek nog een groen plantje om je huis op te fleuren, of een bos bloemen om oma op zondag-middag mee te verrassen.

en nu echt naar huis... met een heerlijk gebraden kippetje aan het spit van het kiekenkraam aan de hoveniers-straat.

smakelijk!

6

7

8

9

10

42

Hij was de eerste gilbert temmerman, de eerste socia-listische burgemeester van gent. een bescheiden portret van een bescheiden man.

Op 19 januari 2012 viel de wereld in Ledeberg even stil. Papa gilbert was niet meer. geboren en getogen in lede-berg, dat mag je bij gilbert temmerman letterlijk nemen. hij groeide op in de steenhouwersstraat en werkte onder andere. als secretaris van het comité voor arbeidersopvoeding, de prilste voorloper van curieus.

zijn politieke carrière startte in 1958. hij zetelde onafgebroken in de gentse gemeenteraad tot 1994 en oogstte res-pect als volksvertegenwoordiger, maar we zullen hem vooral herinneren als de eerste socialistische burgemeester van gent (1989-1994). daniël termont, de huidige gentse burgemeester, zegt over zijn politieke vader: “temmerman was niet alleen een leermeester, ik had met hem ook een intense vriendschaps-relatie. zijn inspanningen op het vlak van cultuur en leefmilieu en zijn strijd tegen racisme en discriminatie zijn legendarisch.”

43

gilbert streed altijd voor de belangrijke rol van de overheid in de energiemarkt. het huidige succes van groeps-aankopen groene stroom en het maat-schappelijke debat rond energieprijzen, lijken hem ook vandaag een waarde-volle stem in het debat te geven...

gilBert teMMerMan dOOr de lens van dOMinique dierick (2010)

44

In mijn stroatsecliché, cliché. net als in elke vlaamse gemeente, verwijzen ook in ledeberg heel wat straten naar voormalige bur-gemeesters of notabelen. Maar toch vind je in Ledeberg ook enkele straat-namen met een bijzonder originele geschiedenis. deze bijvoorbeeld.

wie als vrome sterveling op bedevaart ging naar Onze-lieve-vrouw van halle in Brabant, passeerde langs de Doorgang der Hallegasten. in Brabant bouwden onze ledebergse pelgrims geen al te positieve reputatie op en de Brabanders klaagden over hun boertige gedrag. Bovendien durfden de godsvruchtige ledebergse zieltjes

onderweg wel al eens een diefstal te plegen... tja, dan wordt het natuurlijk geen gemakkelijke klus om een ietwat positieve naam op te bouwen...

de Binnenweg werd vroeger het Luizengevecht genoemd. Op die plek kruisten vier beluiken elkaar. de tal-rijke kinderen die er woonden, “kleine luizen”, rolden vaak al spelend over de straatstenen... Of heeft de bijnaam een negatieve bijklank? de hygiënische omstandigheden in beluiken, waar arbeidersfamilies heel dicht op elkaar woonden, lieten wel eens te wensen over. Ongedierte tierde er welig, ziektes konden flink broeien... en ook luizen

45café PiriBeyli OP de hOek van de MOriaanstraat en de langestraat

46

voelden er zich in hun nopjes. in de 19de eeuw kon je vanuit de Binnenweg trouwens helemaal tot aan de Brus-selsesteenweg kijken. er stonden toen nog geen huizen langs de huidige van lokerenstraat en van Bockstaelestraat.

de Moriaanstraat werd spottend ook wel eens aangeduid als de Snottemuile of de Snottebelle. dat de rietgracht, die eigenlijk een dikke afvalsoep was, daar uitmondde, verklaart veel. de straat dankt zijn officiële naam aan herberg de Moriaan (midden 18de eeuw). een Moriaan is iemand met een donkere huidskleur - denk maar aan het volksliedje. vermoedelijk verwijst de naam van de taveerne naar enkele

noord-afrikanen die zich in de buurt vestigden. vandaag vind je hier op exact dezelfde plek nog altijd een café.

aan de overkant vind je café Piribeyli. die naam verwijst naar het gelijkna-mige dorp in turkije, niet ver van de steden emirdağ en konya (in de pro-vincie konya). veel ledebergse turken hebben hun roots in dit dorp. de meeste turken van sint-amandsberg hebben hun wortels dan weer in de omgeving van de zwarte zee, terwijl veel turken uit de Brugse Poort hun origine hebben in istanbul en omgeving.

Et voilà, nog een weetje om mee uit te pakken op een ledebergs buurtfeestje.

47

Van appel tot kersBekend in ledeberg en tot ver daar-buiten. een pionier, één van de eerste turkse winkeliers in ledeberg. curieus zocht de man op achter de wereldbe-roemde slogan “Altijd vers, van appel tot kers”.

we schrijven 1980. ramazan nalli bezoekt zijn zus in antwerpen en zet daardoor voor het eerst een voet op Belgische bodem. amper een jaar later opent hij zijn eigen winkel in ledeberg.

zijn eerste kennismaking met de buurt was toch een beetje schrikken, zo ver-trouwt hij ons toe. “de huizen staan hier dicht op elkaar, de straten zijn smal. en de afgelopen 30 jaar is dat weinig

veranderd.” ja, de Bellevuewijk is helemaal vernieuwd. en ja, die kantoor-gebouwen hebben hem extra klanten opgeleverd. Maar het gebrek aan groen en open ruimte, dat blijft volgens ra-mazan toch een pijnpunt voor de buurt.

ramazan schat dat 90% van zijn klan-ten Belgisch is. het was ooit anders. toen zijn winkel uit de startblokken schoot, bereikte hij amper 10% niet-turkse klanten. Maar ramazan paste zijn aanbod snel aan de Belgische wensen aan. wanneer klanten hem om een groente vroegen die hij niet had, maakte hij daar notitie van. en bij een volgend bezoekje lag dat product wél in de rekken. Met succes. van ver buiten

48

de ledebergse grenzen komen mensen vandaag verse producten en typische specialiteiten kopen. en ramazan? die is trots. Op de kwaliteit van zijn waar en de wereldberoemde slagzin die hij zelf bedacht “altijd vers, van appel tot kers”.

Maar de Belgen springen natuurlijk ook binnen voor de traditionele producten die ze op hun turkse vakantie leerden kennen. zo zijn de zoete appelthee, de plakkerige baklava en de hemelse dadels populairder dan ooit. Maar de ayran, een verfrissende yoghurtdrank, blijkt voor de meeste Belgen nog een nobele onbekende. zonde, want na ons proevertje zijn wij alvast helemaal gewonnen voor dit verkwikkende brouwsel.

nermin, ramazans dochter, runt vandaag de winkel in ledeberg. Ook in gentbrugge en Melle vind je intussen

een winkel van de familie nalli. “van de vier kinderen hebben er drie een groen-te- en fruitwinkel, en ook de vierde wil graag zelfstandige worden”, vertelt een trotse ramazan. de appel valt duidelijk niet ver van de ramazanboom. en dat hoeft niet te verwonderen. sinds hun vijfde nam hij de kinderen steevast mee naar de veiling en vertoefden ze heel vaak in de winkel. en als we nermin en haar vader vragen naar de belangrijkste waarde die hij hen heeft meegegeven, dan zijn ze het roerend eens: “werklust natuurlijk, wilskracht, voor jezelf kunnen zorgen en vooruit willen gaan”. ramazan doet het even rustiger aan, nu de kinderen voor de winkels zorgen, maar op zijn lauweren rusten is er nog niet bij. want hij haalt nog bijzonder veel energie uit zijn werk en uit het contact met de klanten.

3.440 km scheiden ramazan van zijn

49

geboortestreek konya. hij bezoekt af en toe zijn vijf broers en vele andere familieleden die er wonen. Of hij ook reistips heeft voor zijn Belgische klanten die turkse oorden opzoeken? “natuurlijk, de stad konya en de draai-ende derwisjen zijn zeker de moeite”. dochter nermin heeft een boontje voor Marmaris. een mooie plek bij de zee, fijn om te winkelen, heerlijk om laat uit te gaan, authentieker dan antalya en minder druk dan Bodrum, zo weet ze ons te vertellen.

Meer tips voor een turks tripje, een koele ayran proeven of toch maar een blozende appel? spring dan even bin-nen bij de nalli’s op het ledebergplein.

raMazan en nerMin nalli

50 straatkunst aan het Begin van de Brusselsesteenweg

51

Kunst op straatwie denkt dat je kunst alleen in chique galerijen of bestofte musea kan vinden, vertellen wij maar wat graag het goede nieuws. In Ledeberg vind je steeds meer street art. Het woord zegt het zelf: kunst op straat.

je kan heel wat pareltjes spotten in onze gemeente. er zitten echte mees-terwerkjes tussen, die de straten kleur geven en opvrolijken. weet jij waar in ledeberg deze foto gemaakt is?

Meer zien? de recentste aanwinsten ontdek je op http://streetartbelgium.com. klik verder door naar “ghent”.

52

Wist je dat...... de naam Ledeberga (berg aan het water) voor het eerst opduikt in histo-rische bronnen rond 1267? ledeberg was tot 1801 een heerlijkheid van de gentse sint-Pietersabdij, daarna kreeg ledeberg onder napoleon het statuut van een zelfstandige gemeente. in 1977 werd het een gentse deelgemeente.

... Ledeberg een rijke industriële geschiedenis heeft? hier vond je ooit vlasspinnerijen, katoenfabrieken, een blauwselfabriek, vele constructiehui-zen en zelfs een scheepsbouwwerf.

... je in de vorige eeuw kon kiezen uit een overvloedig aanbod voor een avondje cinema in Ledeberg? een film-

pje meepikken kon in cinema colonia (later lido) aan de Brusselsesteenweg, de agora-bioscoop in de hundelgem-sesteenweg (met spiegels en kleurrijke muurtegeltjes), zaal roxy in de van den heckestraat, de valentino (later scala) en de fleur (later carlton) in de kerk-straat en cinema de werkman.

... de bonte avonden in de Parochiale Kring legendarisch waren? Onder meer will ferdy, die hier in ledebergzijn broek versleet als tiener, beklom hier meermaals het podium.

... je van 1872 tot 1985 de trein kon ne-men vanuit Station Ledeberg? aan het tunneltje in de frans de coninckstraat,

53

die vroeger de toepasselijke naam sta-tionsstraat droeg, vind je vandaag nog de historische sporen.

... er in Ledeberg 115 verschillende nationaliteiten leven? vrij indrukwek-kend, als je bedenkt dat er slechts 196 landen op deze wereldbol prijken.

... de Ledebergenaars in tijden voor watervervuiling wel eens een duik namen in het water aan de Meierij? daar was ooit een waterreservoir voor stoomlocomotieven en dit leende zich als ideale verkoeling op hete zomerda-gen. Op de plek waar nu het vissershuis is, was vroeger een zwembad.

... je aan de Frans de Mildreef een valk-

hof (valkerij is de kunst om valken af te richten, red.) kan vinden? wie droomt van een leven als valkenier, kan hier terecht.

... we in Ledeberg een dovenmuseum hebben? je kan het museum vinden in dovencentrum emmaüs in de van den heckestraat.

... de Sultan Selim moskee in de Lange-straat één van de eerste zes moskeeën was die door de Vlaamse regering werd erkend?

... je een wandeling kan maken langs al deze verrassende plekjes? de stads-wandelroute van robert declerck kan je gratis downloaden op reisroutes.be

54

Neuzen in Ledeberg werd bijeen geneusd door curieus ledeberg. Bijzondere dank gaat uit naar liesbeth Marckx, hugo velghe, Patrick van damme, stijn vercamer, robert declerck, anne lise rogier en rudy duprez.

redactie: liesbeth Marckx en an Pauwels

fotografie: wouter rawoens

vormgeving: rob Marcelis

lay out: cindy schuddings

krijg je het ook warm door zo veel leuke ideeën? voel je het tintelen om curieus te worden? aarzel dan niet om ons te contacteren! www.curieus.be/neuzenin. je vindt ons ook op facebook.

Colofon

Met de steun van Provincie Oost-vlaanderen

55

CURIEUS?curieus is een sociaal-culturele vereniging voor volwassenen die zich bezig- houdt met alles wat mensen kan boeien. je komt ons tegen op meer dan 300

plaatsen in vlaanderen en Brussel. je kan er komen proeven van de activiteiten die een kleine of grote groep vrijwilligers organiseren voor iedereen in hun gemeente of wijk: daguitstappen, info- en debatavonden, tentoonstellingen,

filmvoorstellingen, standupcomedy-avonden, internetklasje, quizzen, fiets- of wandeltochten… kortom: alles wat mensen “curieus” maakt.

curieus is er voor mensen die op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding. Mensen die andere mensen willen ontmoeten in een aangename en

vriendschappelijke sfeer. curieus is er ook voor mensen die graag iets opsteken, die steeds op de hoogte willen blijven en mee willen zijn in deze steeds

veranderende maatschappij.

curieus draagt waarden als respect, gelijkwaardigheid en solidariteit hoog in het vaandel. we kiezen voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien en de verantwoordelijkheid heeft om deze kansen

te benutten. curieus kiest voor ontmoeting. curieus wil mensen samenbrengen, banden smeden en netwerken bouwen.

www.curieus.Be infOrMatie@curieus.Be

56

v.u.: fons de geest, speldenstraat 1, 9000 gent. niet op de openbare weg gooien ajb.

www.zwartopwit.com

printed by