MTPT Chuong 3

8/8/2019 MTPT Chuong 3

http://slidepdf.com/reader/full/mtpt-chuong-3 1/206

Đại học Khoa học Tự nhiênĐại học Quố c gia Hà nội

Chương 3: Bảo vệ Môi tr ường và PTBV

.



Các công cụ BVMT3.2

Công cụ pháp lý BVMT3.2.1

Công cụ kinh tế BVMT3.2.2

Công cụ KHCN trong BVMT3.2.3

Công cụ quản lý môi tr ường3.2.4

2

Vai trò của cộng đồng trong BVMT. .



Các vấn đề về PTBV3.3

Tuyên bố Rio 92 về các nguyên tắc PTBV3.3.1

Khái niệm và thước đo PTBV kinh tế 3.3.2

Khái niệm và thước đo PTBV xã hội3.3.3

Khai thác, sử dụng tài nguyên, BVMT&PTBV3.3.4

3

Bài tập.



Hành trình về sự phát triển bền vững3.1

4



6-16/6/1972

Tu ên bố STOCKHOLM về môi tr ườ n con n ườ i

Đã xem xét nhu c u c n cómột quan đ i ểm chung và

nhữ ng nguyên t c chung

t ạo ra tình c ảm và hướ ng mọ n c r n g

trong quá trình gìn gi ữ và

m ẹ p ơ n mtr ườ ng c ủa con ng ườ i



-

Tu ên bố RIO về môi tr ườ n và hát triểnKhẳng đị nh l ại tuyên bố của Hội nghị Liên Hợp Quốc về Môi tr ường con người,được thông qua tại Stockholm ngày 16/06/1972, và tìm cách phát huy Tuyên bố ấy.

m p m sự c ung s c o n c u m v n ng ng qua v c ạo

dựng những cấp độ hợp tác mới giữa các quốc gia, những thành phần chính trongcác xã hội và nhân dân.

những hiệp định quốc tế tôn

tr ọng quyền lợi của mọi người

và bảo vệ sự toàn vẹn của hệ toàn cầu.

Công nhận bản chất toàn bộvà phụ thuộc lẫn nhau của trái

, .



26/8-4/9/2002Tuyên bố JOHANNESBURG về phát thiển bền vững

Hội nghị thể hiện tínhđồng thuận hành độngvà quá trình phát triển

n v ng c a n nloại



Các công cụ BVMT3.2.

Hoạt động

BVMT

8



Côn c há l BVMT3.2.1

Pháp lý

9

Các tiêu chuẩn MT và SK



Côn c há l BVMT3.2.1

Luật pháp Quốc tế

Hiệp ước

Thỏa ước

Nghị định thư

uy n c ung

10



Côn c há l BVMT3.2.1.

người (1972)

của Liên Hợp Quốc (1983)o c o ương a c ung c a c ng tađưa ra định ngh ĩ a rõ ràng và chính xác về

p r n n v ng

11



Sự kiện môi trường toàn cầu quan trọng1971 Công ướ c RAMSAR (Công ướ c v ề vùng đ ất ng ậ p n ướ c có t ầm quan tr ọng qu ốc t ế , đ ặc bi ệt nh ư n ơ i c ư trú c ủ a loài chim n ướ c)

ng t c m. n p

1973 Công ướ c HERITAGE, CITES (Convention on International Trade ,

International Convention for the Prevention of Marine Pollution from

Ships) . - United Nations Convention on the Law of the Sea). Công ướ cBONN (The Convention on the Conservation of Migratory Species

. .1983 1tr. dân Êtiôpia chết đói do hạn. Thành lậ p WCED (World Commission on Environment and Development)

12

1985 Sự c hóa ch t ở Bhopal, n Độ. Công ướ c VIEN (VIENNA

CONVENTION FOR THE PROTECTION OF THE OZONE LAYER). 1987 N hị định thư MONTREAL (về các chất làm suy giảm tầng ozon).



1989 Công ước BASEL (Công ướ c Basel về Kiểm soát vận chuyển

xuyên biên giới chất thải nguy hại và việc tiêu hủy chúng) . Sự cố tàuExxon Valdez ở Alaska đổ 50 tr. lít dầu thô vào môi

tr ường nguyên thủy Bắc cực1992 Thành lậ p Quỹ môi tr ườ ng toàn cầu GEF. Xuất bản “Cứu”. ,

Công ướ c khung của LHQ về biến đổi KH (United Nations

Framework Convention on Climate Change) .ng ư c v vũ a ọc. ng ư c c ng sa mạc a

UNCCD (United Nations Convention to Combat Desertification )

Xây dựng ISO 14000.

1997 Nghị định thư KYOTO

2002 H i n h Johannesbur – Tu ên bố Johannesbur về tbv

13

2007 Hội nghị thượ ng đỉnh về khí hậu tại Bali



Tuyên bố Stockholm

Con người là trungtâm của sự pháttriển

on ngư c quy nđược sống trong một

lành, hài hoà vớithiên nhiên và chophép cuộc sống cóphẩm giá.



Hội nghị Liên hợp quốc về môi trường và phát triểnnăm 1992 tại Rio de Janiero

“Vấn đề môi tr ường không thể tách r ời khỏi các, ,

r ộng rãi khái niệm phát triển bền vững”

Công ước bảo vệ đa dạng sinh họcuy nTuyên bố các nguyên tắc về r ừng

Chương trình nghị sự 21

15



Chương trình nghị sự 21Bảo tồn và phát triển các nguồn tài nguyên

Bảo tồn đa dạng sinh học

Quản lý tốt chất thải và hoá chất độc hại

•40 chương

Các vấn đề pháp lý và cơ chế pháp lý

•

16



Hội nghị thượng đỉ nh thế giới về PTBV,

,

192 quốc gia và tổ chức quốc tếng qua

Tuyên bố chính tr ị Kế hoạch thực hiện.

17



Hội nghị thượng đỉ nh về khí hậu, Bali 2007

190 quốc gia,

thỏa thuận chung cho

cuộc chiến chống lại

Giúp đỡ những quốc gia nghèo đương đầu

18

.



Luật và chính sách môi tr ường quốc gia

Nguyên tắc chủ đạo của việc ban hành, thực

1- Hợp hiến, hợp pháp, hệ thống và thống nhất;-

3- Phòng bệnh hơn chữa bệnh;

-

5- Sự tham gia của cộng đồng

19



Các văn bản luật môi tr ường của Việt nam

Hiến pháp : Hiến pháp 1992 có những quy,

ban hành các quy phạm pháp luật về môi.

nhiên thuộc sở hữu toàn dân, phải sử dụng

, ,vi làm suy kiệt tài nguyên và huỷ hoại môi

.

Luật bảo vệ môi tr ường của Việt Nam (2005)

20

.



Nhữ ng VB luật pháp Vi ệt Nam khác v ề MT

Luật bảo vệ sức khoẻ nhân dân (1989),

Luật bảo vệ và phát triển r ừng (1991),

Luật đất đai (1993), Luật dầu khí (1993),

Luật khoáng sản (1996),

Luật tài nguyên nước (1998),

,

Pháp lệnh bảo vệ đê điều (1989),

,

Pháp lệnh thú y (1993),

Pháp lệnh bảo vệ và kiểm dịch thực vật (1993)

21

Luật Đa dạng sinh học (2008).



Các tiêu chuẩn môi tr ường

Tiêu chuẩn chất lượng các thành phần

Tiêu chuẩn phát thải của các nguồn ô

Tiêu chuẩn khống chế kỹ thuật đối với cácv m y m c v m r ư ng

Tiêu chuẩn cảnh báo ô nhiễm và suy thoái

môi tr ường

22



Các tiêu chuẩn về sức khỏe

Mục đích: kiểm soát ảnh hưởng của các tácnhân và thành phần môi tr ường sao cho không

để xảy ra sự cố hoặc chỉ cho phép xảy ra nhữngsự cố ít tác hại đối với con người

ADI( Allowable Daily Intake) Mức hấp thụ hàng

ngày cho phép >> xác định nồng độ tiêu chuẩnADI (mg/cá th /ngày) = NOAEL

(mg/kg/ngày).X(kg/người)/yếu tố an toàn

: r ọng ượng rung n c a cơ NOAEL: mức tác động bất lợi ẩn

23

(No observable adverse effect level)



Công cụ kinh tế BVMT3.2.2.

PhíPhío ao a

ThuếThuế

Lệ phíLệ phí

24



Công cụ kinh tế BVMT3.2.2

Công cụ kt trong quản lý Mt có tác độngtr ực tiế tới thu nhậ hoặc hiệu uả kinh

tế của hoạt động sản xuất kinh doanh,nhằm ngăn ngừa các tác động tiêu cựcđ i với môi tr ường

Tác động tr ực tiếp vào các nhà sản xuất,v : Thuế MT

p x tNgười tiêu thụ, vd:

25

Phí sử dụng



Các điều kiện yêu cầu để phát huy tác dụng

Nền kt thị tr ường thực sự: hàng hóa tự do.

Chính sách và các qui định pháp luật chặt

Hiệu lực cao của các tổ chức quản lý môir ư ng n a p ương

Thu nhập bình quân (GDP) của quốc gia

cao

26



Công cụ kinh tế BVMT3.2.2.

3.1.3. C n c kinh tế bảo v m i trườnNguyên tắc người gây ô nhiễm phải tr ả tiền Polluter Pa s Princi le - PPP

Quyền sở hữu tài nguyên:

27



Thuế tài nguyên

Là loại thuế điều tiết thu nhập trong hoạt

Đối tượng tính thuế: giá tr ị tài nguyên khai

Giá tr ị tài nguyên = số lượng tài nguyên xg n u g n ực rung n xhệ số)

28



Thuế môi tr ường

Là khoản thu vào ngân sách nhà nước

tr ường quốc gia-

2- Thuế tr ực thu:

29



Phí môi tr ườnLà khoản thu của nhà nước nhằm bù đắp một

hần chi hí thườn xu ên và khôn thườn

xuyên về xây dựng, bảo dưỡng, tổ chức quảnlý hành chính của nhà nước đối với hoạt độngc a người nộp thu

Dựa vào: Lượng chất ô nhiễm thải ra môi tr ườngmức tiêu thụ n u ên, nhiên liệu â ô nhiễm tổng doanh thu hoặc tổng sản lượng hàng

hoá

30

lợi nhuận của doanh nghiệp.



Lệ phí môi tr ườnLệ phí môi tr ườ ng: là khoản thu có tổ chức,

,

hưởng một lợi ích hoặc sử dụng một dịch vụ ,

Ví d ụ: lệ phí vệ sinh môi tr ường, thu gom rác,,

môi tr ường...

31





Các công cụ tạo ra thị tr ường - Côta thải

Cô ta môi tr ườ ng :

Mức th i cho phép được chia thành cácđịnh mức (côta) và phân phối cho cáccơ s được quy n phát th i trong khu

vực xuất hiện các khả năng thừa hoặc thiếu

quyền phát xả theo định mức

hình thành thị tr ường mua bán quyềnđư c xả thải t o ra hi u uả kinh tế tối

33

ưu cho khu vực



Hệ thốn k ý qu và hoàn trảYêu cầu các doanh nghiệp sản xuất tr ước

,

khoản tiền để đảm bảo công tác BVMT.

kinh phí cần thiết để xử lý, khắc phục ô

Được tr ả lại khi nguy cơ ô nhiễm không

c n.

34



Nhãn sinh tháiDanh hiệu của các tổ chức môi tr ường

những công nghệ hoặc giải pháp thân

Cung cấp thông tin và khuyến cáo người

bảo vệ môi tr ường.

ục c : y mạn v c u ng v s nxuất nhiều sản phẩm phù hợp về mặt MT

35





Quỹ môi trườngLà khoản đóng góp của các cơ sở sản xuất

, ,

các công cụ kinh tế môi tr ườ ng khác, hỗ tr ợ

Dùng chi khuyến khích các hoạt động bảo vệ .

Các địa phươ ng, cơ sở sản xuất đượ c vay kinh

p u ư v su p

37



Bộ tiêu chuẩn của Tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ISO

Triết lý của ISO là: Một hệ thống đượ c xây, ,

yếu sẽ đem lại những k ết quả tốt.

giữa các cấ p, đồng lòng trong mọi thành viên.

ISO hiện có hai hệ thống là “Hệ thống quản lý

c ượ ng v ng qu nmôi tr ườ ng” ISO 14000;

38



ISO 9000

sản xuất chế tạo sản phẩm (hay cung ứng

ISO 9003 quy định về tiêu chuẩn tổ chức

ISO 9001 quy định về thiết kế và dịch vụ

sau n ng.

39



Iso 140001- Giúp tối ưu hoá hoạt động sản xuất, tăng hiệu

,

chi phí sản xuất-tín của doanh nghiệ p

- n m quan v c ng ng a p ươ ngvà các đối tác

4- Tăng khả năng đáp ứng các yêu c u luật pháp.

40



Khoa học Công nghệ trong BVMT3.2.3

41



Cơ sở khoa học của công tác BVMT

Cơ sở khai thác TNMT:

1- Hi u bi t và vận dụng các nguyên lý sinh thái, quyluật tự nhiên để khai thác tối ưu và bảo vệ tài nguyên2- Hiểu biết đầy đủ nguyên nhân gây nên các vấn đề

môi tr ườ ng để ứng xử hợ p lý phòng tránh, hạn chế r ủi ro, khắc phục hậu quả của tai biến thiên nhiên

3- Hiểu và v n d n m t cách khoa h c l thu ết h

thống.

42





1.2. Vai trò của KH-CN trong BVMTQuan điểm về vai trò của KH-CN vớ i PT và MT

xu

CN gây nhiều tác hại hơ n là ích lợ i cho nhân loại - cần phải

bị loại bỏ;

,những lợ i ích kinh tế rõ ràng. Nên sử dụng CN, nhưng phải

định ra những giớ i hạn đ loại tr ừ/ hoặc ít nh t là hạn chđượ c các tác hại, và phải tuân theo những k ế hoạch đã định

44

cho PTBV.



1.2. Vai trò của KH-CN trong BVMT

Đặc điểm của KH-CN

Khoa học công nghệ tạo cơ sở cho quá trình ra quy t định

Khoa h c n hiên cứu hát minh ra côn n h .

CN phát sinh và phát triển trên một nền tảng KH và tự nó

cũng m t n t c c a tr t c .

Công nghệ mở ra nhiều sự lựa chọn khác nhau: tùy thuộc

vào đi u kiện KT-VH, truy n th ng, nhu c u, k ỹ năng vàchất lượ ng lao động địa phươ ng

45



KH-CN: giải quyết các vấn đề MT bằng:

Công nghệ sạch,

Công nghệ xử lý chất ô nhiễm,

Công nghệ tiết kiệm,

Công nghệ thay thế: Công nghệ có thể t ạo

, .

46



Vai trò của KH-CN

1 - Công nghệ có thể gi ảm l ượ ng nguyên li ệu và

2 - Các "công nghệ sạch" mớ i đ ã và đ ang đượ c

phát tri ển, ng ăn chặn t ận g ốc ô nhi ễ m, thay vì c ố

ắ n làm i ảm h u uả c ủa nó

3 - Công nghệ x ử lý chấ t thải "cuối đườ ng

ng ng ng x c n m g p ạnchế tác hại c ủa chấ t thải phát sinh trong quá

47

trình sản xuấ t.



4 - Công nghệ giúp khai thác các nguồn tài

5 - Công nghệ giúp phát hi ện, t ạo ra các nguồn tài

nguyên, năng l ượ ng mớ i:

-

- Silicon và công nghệ điện tử

- Gốm, chất dẻo công nghiệp có sức chịu đựng cao,

48





Các côn n h thân thi n hơn với MT1 - Công nghệ sinh học trong nông nghi ệ p:

Góp phần: loại tr ừ nạn đóiBao g m:nhân giống,

ụ n rong p ng ng m n v ro ,bảo quản giống cây (phôi),

,nuôi cấy mô từ bao phấn,sinh sản vô tính,

Chọn lọc trong phòng thí nghiệm,biến đổi gen,

50

p n c r ng c c n .



2 - Công nghệ x ử lý khí ô nhi ễ m

X ử lý bụi:

Lọc cơ khí: bu ng l ng, Cyclon (lọc li tâm);

Lọc túi, màn lọc;Lọc t ĩ nh điện; Lọc ướt (lọc qua màn nước,

sục qua chất lỏng)

51



X ử lý hơ i và khí độc:

: c ợp v x c u cơ.

Hấ hụ vật l : dùn chất hấ hụ r ắn than hoạt

tính, silicagel, Zeolit, sét, bentonit, diatomit...) giữ

Hấp thụ: Hấp thụ vật lý: Khuyếch tán, hoà tan các

chất vào chất lỏng. Hấp thụ hoá học: Chất ô nhiễmphản ứng với chất hấp thụ tạo ra chất mới.

52



3 - Công nghệ x ử lý nướ c ô nhi ễ m

Nhằm tách các chất không tan ra khỏi nước, tạo điều

Điều hoà, pha loãng, trung hoà

c ơ :

Lưới lọc, song chắn: dùng tách các vật r ắn kích thước

lớnBể lắng: tách chất lơ lửng nhờ quá trình lắng tr ọng lực

53

hoặc nổi.



Lọc: Tách hạt r ắn bằng vật liệu lọc

Tu ển nổi: để lo i chất lơ lửn dầu mỡ. Thườn

dùng bọt khí để cuốn các hạt không thấm ướt (dầu,

Keo tụ: Dùng hoá chất tạo bông, hấp phụ các hạt

nhau để dễ lắng hơn.

eo ụ: p n, nư c v , so a ợp p n,

sắt sunphat, natrialuminat, sắt clorua, sắt sunphat

54

o c c c c t ữu cơ mạc



Thẩm thấu ngược:

qu r n c nư c qua m ng n m ư ng

bằng polyme) từ phía dung dịch đặc hơn sang phía

dung dịch loãng hơn khi áp suất tác dụng lên dung

dịch vượt quá áp suất thẩm thấu.Điện hoá học:

Phá huỷ các tạp chất độc hại bằng ôxy hoá điện hoátrên điện cực anốt, hoặc có thể dùng thu hồi các

55

chất quý hiếm.



X ử lý hoá học :

Ôx hoá: Hóa chất: Ôzôn, Peroxit H2O2 , thuốc

tím (KMnO4)Các chất đư c xử l : henol dầu H2S h chất

của Asen, Hợp chất bề mặt, Cyanua (CN), chất

, , , ,Lưu huỳnh và ion kim loại,

,

Trao đổi ion, kết tủa hoá học, bán thấm, điện

56

.



X ử lý bậc 2: X ử lý sinh học

- Bể lọc SH, hồ SH.

- Sinh vật hiếu khí phát triển, phân huỷ các chất

hữu cơ làm iảm BOD.- Điều kiện: ôxy được cung cấp liên tục và nồng độ

c u cơ rong nư c ng qu cao.- Các thiết bị xử l : có mặt thoán r ộn , hoặc có

57

thiết bị khuấy tr ộn, cấp không khí (ôxy)

Phương pháp yếm khí:



Phương pháp yếm khí:

- Hồ yếm khí, bể mêtan, hầm bioga- Làm sạch chất hữu cơ nhờ vi sinh phân huỷ yếm

khí.- ,

làm khí đốt.

- Khử các chất bẩn còn lại.

- Khử photpho: kết tủa bằng vôi, muối sắt, nhôm.- Khử nitơ: nitrat hoá, khử nitrat, trao đổi ion

58

- Triệt khuẩn





Công cụ quản lý trong BVMT3.2.4

60



3.2.4. Quản lí môi tr ường LMT là m t ho t đ n tron l ĩ nh v c uản l xã h icó tác động điều chỉ nh các hoạt động của con ngườidựa trên sự tiếp cận hệ thống và các kỹ năng điều phốithông tin, đ i với các v n đ MT có liên quan đ n conngười, xuất phát từ quan điểm định lượng, hướng tới

nhiên.

Luật pháp, chính sách, kinh tế, thanh tra, kiểm tra, giámsát. Các bi n há nà có th đan xen hối h tíchhợp với nhau.

Mục tiêu của QLMT là PTBV.







Sự tham gia của cộng đồng trong BVMT3.2.5

64



Nâng cao vai trò c ủa PN trong BVMT



g g

tr ở về mặt hiến pháp, luật pháp, hành chính, văn, ,

điều kiện tham gia đầy đủ vào công tác BVMT và

.Tăng cường thúc đẩy để phụ nữ tr ở thành những

n ra quy n , n p oạc , n oa

học, nhà cố vấn kỹ thuật, nhà quản lý và cán bộ

66

ph c p trong l ĩ nh vực môi tr ường và phát tri n.



Đảm bảo cho phụ nữ có vai trò trong quản lýcác hệ sinh thái qu c gia, qu c t và ki m soát

suy thoái MT. Đảm bảo cho phụ nữ có những điều kiện tốt

ơn vay c c c oạ n ụng, n rong

l ĩ nh vực không chính thống.

67



Đảm bảo cho phụ nữ có điều kiện nắm các quyền

Xây dựng nhận thức của người tiêu dùng là phụ ,

vững nhất là ở các nước CNHkhuyến khích các

thiên hơn về mặt MT & XH.

việc chưa được chi tr ả bao gồm cả các công việc" "

68

.



.

Thanh niên chiếm 1/3 dân số thế giớiTr ẻ em chiếm tới gần một nửa dân số ở nhiều nước

đang phát triển.

Có vai trò tích cực trong việc BVMT và tham gia

tron các u ết đ nh về MT và PT

69



Ở các nước đang phát triển và các nước công

nghiệp hoá tr ẻ em r ất dễ bị tổn thương do ảnh

hưởng của suy thoái môi tr ường.

Hành động hiện tại ảnh hưởng tr ực tiếp đến

tươn lai của h .Các kế hoạch phát triển phải đảm bảo cho lớp

mạnh, mức sống được cải thiện, giáo dục và việc

70

.





3. Vai trò của nhân dân bản xứ

Nhân dân bản xứ người đại diện cho một phần

quan tr ọng của dân số thế giới, chịu phụ thuộc vàocác nguồn tài nguyên tái sinh và các hệ sinh thái để

duy trì sự tồn tại của mình.Qua nhiều thế hệ, họ đã hình thành ra được một

về đất đai, tài nguyên thiên nhiên và môi tr ường

72

.



Khả năng của nhân dân bản xứ trong sự

nghiệp phát triển bền vững các nguồn đất đai

kinh tế, xã hội và lịch sử.

C n phải có các quy trình giải quy t tranh

chấ để ứn xử với các mối uan tâm về

phân bố đất đai và sử dụng tài nguyên

73



Nhân dân bản xứ có thể đòi hỏi đến sự

kiểm soát mạnh mẽ hơn nguồn đất đai của

mình và s t uản các n uồn tài n u ên

của mình.

ự am g a c a n n x v o n ngquyết định về phát triển có ảnh hưởng đến

họ, và tham gia vào việc tạo lập các khu bảo

74

.





Nhân dân bản xứ phải được phép tham gia tích

quốc tế về quản lý tài nguyên hoặc các quá trình phát.

Phải nhận thức được các giá tr ị, kiến thức truyền

th ng và các cách quản lý tài nguyên mà nhân dân

bản xứ sử dụng để quản lý môi tr ường của mình

Đảm bảo cung cấp cho nhân dân bản xứ nhữngcông nghệ thích hợp để làm tăng hiệu quả quản lý tài

76

nguy n.



4. Các tổ chức phi chính phủThiết lập và thực hiện nền dân chủ có sự tham gia của nhiều người.Sự độc lậ khỏi chính hủ và các l ĩ nh vựcxã hội khác là một trong những thuộc tính chủ

yếu của họ.Có kiến thức chuyên môn đa dạng và đượctạo dựng một cách chu đáo trong các l ĩ nh vực

cần thiết để thực hiện sự phát triển bền vữngđúng đắn về mặt môi tr ường và đầy đủ trách

77

nhiệm về mặt xã hội.



Các chính hủ hải lôi cuốn các tổ

chức phi chính phủ tham gia vào các kế oạc p r n n v ng, s ụng m

cách tốt nhất khả năn của h tronnhững l ĩ nh vực như giáo dục, xoá đói

g m ng o, o v v c tạo mtr ờn .

78



Những điều phát hiện của các nhóm phi

trong việc xây dựng các chính sách về sự bền vững.

cho các tổ chức phi chính phủ có quyền tiến

n c c n ng ợp p p o v ợ

ích của công chúng.

79







“,

triển bền vững” đã đượ c đặt ra một cách cấ p. bảo vệ môi tr ườ ng vớ i mục tiêu phát triển kinh

- ”. bền vững” làm mực tiêu của toàn nhân loại

hành động mang tên”Chươ ng trình Nghị sự”.



Nội dung

Tuyên bố Rio 92 như là một

"Hiến chươ ng địa cầu", nói lên

mọi ngườ i.

Tuyên bố gồm 27 nguyên tắc.

Nguyên tắc phát triển bền vững:



Tôn tr ọng và quan tâm đến đờ i sống cộng đồngCải thiện và nâng cao chất lượ ng cuộc sốngBảo vệ sức sống và tính đa dạng của trái đấtGiữ vững trong khả năng chịu đựng của trái đấtThay đổi thái độ, hành vi và xây dựng đạo đức vì sự

PTBV

Tạo u ện cộng ng tự QLMT của mìnTạo cơ cấu quốc gia thống nhất thuận lợ i cho việc PTBV

y ựng n m n an g v o v v p

triển





Các vấn đề môi tr ườ ng đượ c giải quyết tốt nhất vớ is tham ia của dân chún có liên uan và ở cấ đthích hợ p, mỗi cá nhân có quyền đượ c các nhà chức

trách cung cấ p các thông tin cần thiết liên quan đến.

vai trò quan tr ọng trong quản lý và phát triển môitr ườ n vớ i s hiểu biết và t t c tru ền thốn của

mình, họ có thể tham gia hiệu quả vào việc thựchiện sự phát triển bền vững



phátphát tritriểểnn bbềềnn vvữữngng vvềề kinhkinh ttếế

Khái niệm về Phát triển kinh tế bền vững

ể ế ồ ề



Phát triển kinh tế là tạo nên sự dồi dào về của.

Những bộ phận quan tr ọng của phát triển kinh,nghiệ p, thươ ng nghiệ p, xây dựng cơ sở hạ

, ..

ể



Trong quá trình phát triển, con ngườ i đã khai –

phát triển kinh tế xã hội, nhằm thỏa mãn nhu

Cũng chính trong quá trình đó con ngườ i đã

,quy luật vận động của tự nhiên trên toàn cầu

ể ế ổ



Đặc biệt là phát triển kinh tế đã gây tổn hại lớ n

Tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt , tr ữ lượ ng các

chóng, tài nguyên đa dạng sinh học bị cạn kiệt

n m m r ư ng o c rong qutrình sản xuất và tiêu dùng

MMộộtt ssốố chchỉỉ tiêutiêu phátphát tritriểểnn kinhkinh ttếế

GDP (G D ti P d t) tổ ả hẩ



•GDP (Gross Domestic Product): tổng sản phẩmtrong nước là chỉ tiêu ghi lại giao dịch thị tr ườngcủa tất cả các hàng hoá và dịch vụ dùng để sử

dụng được mà nền kinh tế sản xuất ra trong mộto ng g an c o ư ng n m

•GNP (Gross National Product): tổng sản phẩmquốc nội: là GDP cộng với thu nhập thực nhậnđược từ nước ngoài về lao động và đầu tư vốnr c p n ng o n an o n ương ự

cho những người ở nước ngoài.= - p n ng g p c a n cư ư ng r v

không thường trú vào GDP của các quốc gia khác





PTBV về kinh tế khi đạt được các yêu cầu:



Tăng trưởng GDP và GDP /người cao .Các nước có thu nh thấ hẩi có mứctăng trưởng GDP vào khoảng 5%. Nếu cótăng trưởng GDP cao nhưng mức GDP/ người t p t ì v n c ưa ạt mức nvững

Cơ c u GDP ợp ý m o c o t ngtrưởng GDP ổn định

ấ ằ



Cơ cấu GDP lành mạnh nhằm bảo đảm chotăng tr ư ng n n u . ụ t t

lệ đóng góp của công nghiệ p và dịch vụ trongDP p cao ơ n c a n ng ng p.

Trong phạm vi quốc gia, sự đánh giá tính bềnvững về kinh tế của một địa phươ ng cũng cóthể dựa vào các chỉ tiêu nói trên.

Ngoài ra các chỉ tiêu đánh giá sự phát



Ngoài ra các chỉ tiêu đánh giá sự phát,

dụng các chỉ só tích hợp khác như chỉ sốSustainable Economic Welfare) do Daly và

.không chỉ chứa đựng thông tin về tình tr ạng,

đựng thêm các giá tr ị XH và môi tr ường.

Đ t nh ISEW, người ta phải t nh thu nhập cnhân bằng tiền sau khi bổ sung các giá trị :



• Giá tr ị lao động tại gia đình

• Giá của các dịch vụ tập thể như đường giao, ,

• Các giá tr ị của suy thoái môi tr ường và suy

giảm tài nguyên thiên nhiên

•

của con người

ếế ầầ êê



NhNhữữngng l ĩ nhl ĩ nh vvựựcc kinhkinh ttếế ccầầnn ưưuu tiêntiênđđ phátphát tritri nn bb nn vvữữngng

1. Duy trì tăng tr ưởng kinh tế nhanh và bền vững.

. ay m n s n xu v u ng eohướng thân thiện với môi tr ường.

" ". .

4. Phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững.5. Phát triển bền vững các vùng và địa phương.



phátphát tritriểểnn bbềềnn vvữữngng vvềề xã xã hhộộii



Phát tri n xã hội ở đây chính là việc phát tri n

con người. Phát triển con người chính là, và, .sự phát triển vì con người, của con người và do

Năm đặc trưng của quan điểm phát triển con người là:



Năm đặc tr ưng của quan điểm phát triển con người là:1. Con người là trung tâm của sự phát triển.2. Người dân vừa là phương tiện vừa là mục tiêu

của phát triển..sự hưởng thụ và cống hiến).

4. Chú tr ọng việc tạo lập sự bình đẳng cho mọi

ngư n v mọ m : n g o, n c, g n , qu ctịch...

5. Tạo cơ hội lựa chọn tốt nhất cho người dân về:kinh tế, chính tr ị, xã hội, văn hóa...



Thông qua một loạt phép tính phức tạp người ta xácđị h đ HDI ỗi ă t kh ả từ 0 đế 1



Thông qua một loạt phép tính phức tạp, người ta xácđịnh được HDI mỗi năm trong khoảng từ 0 đến 1< , : p c m p r n

HDI từ 0,501 đến 0,799: Trung bình,

Chỉ số bất bình đẳn thu nh Gini nói lên tình tr nphân phối bất công, mức bất công càng lớn thị hệ số Gini càng lớn.Ch thị phát tri n có xét đ n v n đ giới GDI ( Gender

Development Indicator) : GDI phản ánh sự bình đẳng.

được xác định thông qua giá tr ị HDI của nữ và HDI của

Các chỉ số về giáo dục được thể hiện bằng tỷ lệ người biết chữ trong nhan dân ở một đọ tuổi nhất định tỷ lệ người đi học ở bậc



g ụ ợ ệ g ỷ ệ gtrong nhan dân ở một đọ tuổi nhất định, tỷ lệ người đi học ở bậc

, , ,sinh viên trên 10.000 dân, ngân sách nhà nước chi cho giáo

dụcbằng % tổng ngân sách hoặc % tổng GDPChỉ tiêu dịch vụ xã hội v y t thường được cụ th hóa b ng : str ẻ sơ sinh bị chết /1000 tr ẻ, tuổi thọ trung bình, số bác sỹ cho1000 dân t l dân đư c hưởn d ch v tế xã h i t l dânđược dùng nước sạch, tỷ lệ tr ẻ em dưới 12 tháng tuổi được tiêmchủng phòng dịch, ngân sách nhà nước chi cho dịch vụ y tế .

tờ báo, ấn phẩm thông tin được phát hành cho 1000 dân, số máythu thanh, thu hình, số thư viện/1000 dân.Xã hội b n vững v mặt Giáo dục, y t , văn hóa ph i có sự tăngtr ưởng của các chỉ số nói trên.



,0,900–0,949

0,850–0,8990,800–0,849

, – ,0,650–0,699

0,600–0,6490,550–0,599

, – ,0,400–0,449

0,350–0,399dướ i 0,350

, – , , – ,

Bản đồ thế giới theo chỉ số phát triển con người (2007)



Hệ số Gini dùng để biểu thị độ bất bình đẳng trong



ệ g ị ộ g ghân hối thu nh . Nó có iá tr từ 0 đến 1 và bằn t

số giữa phần diện tích nằm giữa đường cong Lorenz và

đường bình đẳng tuyệt đối với phần diện tích nằm dưới.bởi nhà thống kê học người Ý Corrado Gini và đượcchính thức công bố trong bài viết năm 1912 của ông

mang n ar a e mu a .

Chỉ số Gini (Gini Index) là h số Gini đư c thể hiện dưới dạng tỷ lệ phần tr ăm, được tính bằng hệ số Gini nhân với 100.

bất bình đẳng trong phân phối thu nhập giữa các tầng lớpcư dân Số 0 tượng trưng cho sự bình đẳng thu nhập tuyệt



cư dân. Số 0 tượng tr ưng cho sự bình đẳng thu nhập tuyệtmọ ngư u c c ng m m c u n p , s ượng

tr ưng cho sự bất bình đẳng thu nhập tuyệt đối (một ngườicó toàn bộ thu nhập, trong khi tất cả mọi người khác khôngcó thu nhập).

Hệ số Gini cũng được dùng để biểu thị mức độ chênhlệch về giàu nghèo. Khi sử dụng hệ số Gini trong tr ường

nhân nào có thu nhập ròng âm. Hệ số Gini còn được sử dụng để đo lường sự sai biệt của hệ thống xếp loại trong

.



< 0.250.25–0.29

0.30–0.340.35–0.390.40 0.44

0.45–0.490.50–0.540.55 0.59

N/A

≥ 0.60





,

dục là một trong ba chỉ số được dùng để xác định HDI.

Chỉ s giáo dục được xây dựng trên tỉ lệ bi t chữ của người lớn (từ 15 tuổi tr ở lên) và trên tỉ lệ ghi danhtheo h c các b c tiểu h c trun h c và đ i h c l i.

Nhưng tỉ lệ biết chữ chiếm 2/3 hệ số, trong khi tỉ lệ , .

Nói cách khác, căn bản quan tr ọng để tính toán chỉ số giáo dục giữa các quốc gia là tỉ lệ biết chữ.

Theo định ngh ĩ a khái niệm “kỹ năng biết chữ



” tr ạng biết chữ của người tr ưởng thành được thực

hiện từ 1994 - 1998 (IALS, International Adult Literacyurvey , n c ng a sự u v n ng sdụng thông tin để có thể vận dụng một cách hiệu quả các kiến thức đòi hỏi trong một xã hội tri thức của thế

kỷ 21”.

kỹ năng xử lý thông tin mà con người cần phải có khiđọc các tài liệu thường gặp hằng ngày trong công

, .







TÀI NGUYÊN R Ừ NG

1 Khái i à hâ l i ừ



1. Khái ni m và hân lo i r ừ n :- R ừng là hệ sinh thái tươ ng đối đa dạng và phong phú. Hệ sinhthái r ừng chiếm khoảng 40% mặt đất, tươ ng đươ ng vớ i 53 triệukm2 và là lá phổi của hành tinh.- Căn cứ vào mục đích sử dụng chủ yếu m à R ừng đượ c chia thành3 loại sau đây:1. ừ n hòn h : R ừn hòn h đầu n uồn R ừn hòn hchắn gió, chắn cát bay, R ừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển, R ừng phòng hộ bảo vệ môi tr ườ ng sinh thái.

2. R ừn đặc tr ưn : R ừn bảo tồn thiên nhiên, Vườ n uốc ia,R ừng văn hóa- xã hội, nghiên cứu- thí nghiệm.

3. R ừng sản xuất: R ừng đặc sản, R ừng giống, R ừng kinh doanhgỗ và các lâm sản khác.



2. Vai trò và giá tr ị của Rừ ng:



- Rừng cung cấp cho con người những vật liệu cần

thiết, tác động tr ực tiếp đến sự tồn tại và phát triểncủa các tài nguyên khác như đất, nước, và tạo ranhững điều kiện thuận lợi cho đời sống và hoạt động

s n xu c a con ngư .

- Rừng có giá tr ị du lịch, phong c nh, th thao, là nơi

tăng lưu tr ữ tài nguyên và sinh vật hoang dại.





Nguyên nhân:



- .

- Do cháy r ừng.- Do tậ p quán du canh du cư.

- o n ng c a n o.- Do chưa c ó lực lượ ng đủ mạnh để bảo vệ tài

nguyên R ừng. .

- Do việcx ây dựng các công trình giao thông…

4. Quản lý bền v ữ ng tài nguyên R ừ ng:a, Qu ền hạn, n hĩ a v ụ c ủ a các c ơ uan Nhà nướ c



a, Qu ề ạ , a ụ của các cơ ua à ước

trong vi ệc bảo v ệ R ừ ng:

o Nội dung quản lý Nhà nước về bảo vệ Rừng:- Giao và thu hồi R ừ ng, đất tr ồng R ừ ng. Đây là một

hoạt động khá quan tr ọng c ủ a các c ơ quan qu ản lý

Nhà nướ c nh m đảm bảo vi ệc sử d ụ ng, khai thác,bảo v ệ R ừ ng và đất tr ồng R ừ ng có hi ệu qu ả.

- oạ ng m ra, an ra, x v p ạm v g

quy ết các tranh chấ p v ề R ừ ng và đất tr ồng R ừ ng.,

qu ả đ i ều chỉ nh c ủ a các quy phạm pháp lu ật v ề bảo

v R ừ n .





4. Phòng Nông nghiệ p và phát triển Nông thôn: Là



cơ quan g p c p uy n t ực n c c

năng quản lýN hànướ c về R ừng.

5. Phòn địa chính là cơ uan iú UBND cấhuyện thực hiện chức năng quản lýN hànướ c vềđất l âmn hiệ .











• Đất hiểu theo ngh ĩ a thông thườ ng nhất là phầnmỏn nằm trên bề m t của Trái đất mà khôn b



nướ c bao phủ. Tuy nhiên, trong các ngành khoa học

có liên uan đến đất đai thì có nhữn khái ni m hathuật ngữ hoàn toàn khác nhau khi nói tớ i đất:

- ,có nguồn gốc tự nhiên, bao gồm cả đất bề mặt và

,

của khu vực đất đai... mà con ngườ i có thể khai thác.



2. Hi ện tr ạng và vai trò c ủa tài nguyên Đấ t -



phân bố nông nghiệp, là cơ sở đầu tiên, quan tr ọng nhất

và độ phì của đất có ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu,năng suất và sự phân bố cây tr ồng, vật nuôi.

-Tài nguyên Đất của thế giới hiện đang bị suy thoáinghiêm tr ọng do xói mòn, r ửa trôi, bạc mầu, nhiễm mặn,n m p n v n m , n u. n nay

10% Đất có tiềm năng nông nghiệp bị sa mạc hoá.



3 . Ô nhi ễ m và suy thoái Đấ t, H ệ quả của Môi tr ườ n :

Ô ấ ấ



o Ô nhiễm đất chính là việc đưa vào môi tr ườ ng đất

và hệ sinh vật. Trong đó, có hai nguồn gây ô nhiễm.

nhiễm tự nhiên đa số là do xâm nhậ p mặn chủ yếu từ

kéo các chất bẩn bề mặt thấm qua lớ p đất... Còn

con ngườ i đang là vấn đề đáng đượ c quan tâm.



- Do bụi và khí thải (bụi, CO, CO2, SO2, NO2…)đư c sinh ra từ uá trình đốt nhiên li u tron cônhiệ b t khô khí đó t à



nghiệ p, bay trong không khí sau đó ngưng tụ và

ua tr ở l i m t đất â ô nhiễm đất- Do nướ c thải các chất hữu cơ , các chất tẩy r ửa, nướ c

,… ,nguy hại, dầu mỡ …

- ,

r ỉ của các bãi rác.





3. Quản l ý bền v ữ ng nguồn tài nguyên Đấ t:

a, c c ơ quan qu n nư c v m so suy o



q q y

tài nguyên Đất:

o c cơ quan c m quy n c ung ao g m: nphủ và UBND các cấp

và kiểm soát suy thoái tài nguyên đất trong phạm vi cả

UBND các c ấ p chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước vềđất đai tron h m vi đ a hươn .



b, Bi ện pháp quản l ý bền v ữ ng đấ t đ ai:



1. Cần có u ho ch sử d n đất h l . N oàiquy hoạch tổng thể r ất cần quy hoạch chi tiếtcó iá tr th c tiễn cao đến cấ xã cần ắn

liền quy hoạch sử dụng đất với các ngànhcôn n hiệ và dịch vụ như du lịch, chế biếnnông sản, phát triển ngành nghề thủ công màthị tr ườn đòi hỏi.







5. Cần có các chương trình, dự án nghiên cứu vàtriển khai về uản l sử d n đất lâu dài ắnkết chặt chẽ với các chương trình phát triển



kết chặt chẽ với các chương trình phát triển

kinh tế - xã h i ở h m vi v ĩ mô toàn uốc vàvi mô (từng vùng đặc thù). Cần thiết cónhữngchươn trình n hiên cứu tổn h dài h n về

bảo vệ và nâng cao độ phì nhiêu đất, kết hợpiữa chu ển iao côn n h tiên tiến với các tri

thức bản địa, đảm bảo sử dụng đất bền vững,thích h cho từn vùn với điều ki n khai tháckhí hậu v à kỹ thuật canh tác khác nhau.

CÁC GiẢI PHÁP SỬ DỤNG HỢP LÝ



1. Cho một n n nông nghi ệ p b n v ữ ng trên đ t

d ốc:

- Tạo ranhững hệ thống thích hợp c h o từng loạiđất ở những điều kiện tự nhiên khác nhau: luâncanh, xen canh, đặc biệt chú ý đến tập đoàncây bộ đậu để chống xói mòn và cải thiện độphì nhiêu đất.

- Tr ồng cây ngắn ngày phối kết hợp với cây dài, ,nghiệp kết hợp



nghiệp kết hợp.

- ,phủ hoạt động tại Việt Nam đã và đang khuyến

vững trên đất dốc, gọi tắt là mô hình SALT, mà, ,

gồm:





- Phần cứng gồm lâm phần trên đỉ nh vớinhững cây r ừng, cây ăn quả hoặc các cây



tr ồng dài ngày khác và những băng kép câybộ đậu đa mục đích (cây keo đậu, cây đậucông, cây cốt khí,...) tr ồng theo đường đồng

mức đ làm phân xanh, thức ăn gia súc,chống xói mòn, giữ ẩm, tạo điều kiện sinh tháihài hoà và giảm sâu hại

- ,phẩm ngắn ngày khác nhau tuỳ theo sở thích của



phẩm ngắn ngày khác nhau, tuỳ theo sở thích của

,các băng kép cây bộ đậu (Hình I.10).

• Những loại hình này hiện đang đượ c phát triển mạnhmẽ ở nhi u vùng núi và trung du kh p trong cả nướ c

và hứa hẹn nhiều k ết quả tốt đẹ p

2. Quản lý đấ t đ ai vùng đồi núi:

Nông, lâm k ết hợ p: Các hệ thống sử dụng đất mà trong đó, việc gieo tr ồng vàquản lý có suy ngh ĩ và khôn khéo những cây tr ồng lâu năm (cây r ừng, cây côngnghiệ p dài ngày, cây ăn quả) trong sự phối hợ p hài hoà, hợ p lývớ i những câytr ồng nông nghiệ p ngắn ngày, vớ i gia súc, theo thờ i gian và không gian để tạo ra



g g g ệp g g y, g , g g g ạ

hệ thống bền vững về mặt tài nguyên - sinh thái; kinh tế - x ã hội và môi tr ườ ng







- Tính đa dạng của gen di truyền, kiểu gen và các bộ u v

trường ở mức phân tử, loài, quần thể và hệ sinh thái



tr ườ ng ở mức phân tử, loài, quần thể và hệ sinh thái,

- Tính đa dạng của sự sống ở mọi cấ p độ tổ chức, biểuhiện bở i số lượ ng và tần số xuất hiện tươ ng đối củacác đối tượ ng (gen, sinh vật, hệ sinh thái) (EPA,

1990)







Đa dạng về loàiĐa ạng o s ượ ng v sự a ạng c a c c ođược tìm thấy tại một khu vực nhất định tại một



đượ c tìm thấy tại một khu vực nhất định tại mộtv ng n o

Đa dạng loài là tất cả sự khác biệt trong một hay

nhiều quần thể của một loài cũng như đối vớ i quầnthể của các loài khác nhau

Ướ c tính đến thờ i điểm này đã có khoảng 1,7 triệu

loài đã đư c xác đ nh còn tổn số loài tồn t i trêntrái đất vào khoảng 5 triệu đến gần 100 triệu

Đa dạng về genĐa dạng di truyền là tất cả các gen di truyền khác nhau của

tất cả các cá thể thực vật, động vật, nấm, và vi sinh vật. Đa



ự ậ , ộ g ậ , , ậ

nhauĐa dạng di truyền là sự đa dạng về thành phần gen giữa các

c rong c ng m o v g a c c o c n au; sđa dạng về gen có thể di truyền đượ c trong một quần thể hoặc giữa các quần thể

Đa dạng di truy n là bi u hiện sự đa dạng của các bi n dị có

thể di truyền trong một loài, một quần xã hoặc giữa các loài,các uần xã

Đa dạng hệ sinh tháiĐa dạng hệ sinh thái là tất cả mọi sinh cảnh, mọi



quần xã sinh vật và mọi quá trình sinh thái khácn au, c ng n ư sự n trong t ng s n t

Đa dạng hệ sinh thái thườ ng đượ c đánh giá qua tínhđa dạng các loài thành viên. Nó có thể bao gồm việcn g p ong p tươ ng c a c c o c

nhau cũng như các kiểu dạng của loài

Mối đe dọa tớ i đa dạng sinh học

nhiều loài bị tuyệt chủng. K ể từ năm 1600 đến nay



khoản 21% các loài độn vật và 1,3% các loài chimtrên thế giớ i đã bị tuyệt chủng. Hơ n 99% những sự tuyệt chủng thờ i cận đại là do con ngườ i gây ra

Những hoạt động quy mô lớ n của công nghiệ p khaithác gỗ và nông nghiệ p thườ ng dẫn đến việc hủyoạ m tr ư ng tự n n ng c n t t, m n

hưở ng đến việc khai thác dài hạn các nguồn lợ i thiên



Mối đe dọa tớ i đa dạng sinh học

quần xã sinh học của chúng k ể cả ở những nơ i mà



cấu trúc uần xã khôn bị ảnh hưở n lớ nQuá trình toàn cầu hóa nền kinh tế đã thúc đẩy sự

khai thác uá mức đối vớ i r ất nhiều loài, đẩ chún

đến sự tuyệt chủng



Bảo tồn đa dạng sinh họcBảo tồn đa dạng sinh họcBảo tồn đa dạng sinh học là việc khoanh vùng

bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên quan tr ọng, nơ i



q gs n s ng ự n n ư ng xuy n o c eo m acủa các loài hoang dã, cảnh quan môi tr ườ ng, nétđ nét đ c đáo của t nhiên hát triển các cơ

sở bảo tồn đa dạng sinh học; lưu giữ và bảo quảnlâu dài các mẫu vật di truyền hoang dã

Bảo tồn đa dạng sinh học ở mọi mức độ về cơ bản là duytrì các quần thể loài đang tồn tại và phát triển

Có 2 hình thức bảo tồn:



- o n n s u o n ạ c : n c o n c csinh thái và những nơ i cư trú tự nhiên, duy trì và phục hồicác uần thể loài đan tồn t i tron điều ki n sốn t

nhiên của chúng- Bảo tồn Exsitu: là hình thức bảo tồn các thành phần của đa

ạng s n ọc n ngo n ững nơ cư tr tự n n c a

chúng



Tính đến tháng nay, ở Việt Nam đã hình thành một

ố ồ



h thốn các khu bảo tồn vớ i 128 khu tron đó có 30vườ n quốc gia, 11 khu bảo tồn loài/ sinh cảnh và 48khu d tr ữ thiên nhiên và 39 khu bảo v cảnh uan

đượ c phân bố đều trong cả nướ c vớ i tổng diện tíchhơ n 2 5 tri u ha chiếm khoản 6% lãnh thổ t nhiên

Ngoài việc thành lậ p các khu bảo tồn, Việt Namn n h hi n m n i n

cách khuyến khích nhân dân tham gia bảo vệ một số

ế



loài động vật quý, hiếm đang có nguy cơ bị tiêu diệt,như bảo vệ loài gà lam đuôi tr ắng ở vùng K ẻ Gỗ (HàT ĩ nh), loài voọc mông tr ắng ở Cúc Phươ ng (Ninh

n , o voọc m c a ang uy nQuang), loài hổ ở Thừa Thiên - Huế và Chư Mom,

Phòng)



Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng - Quảng Bình Vườn quốc gia Pù Mát – Quảng Bình

Khu bảo tồn Vân Long – Ninh Bình Khu bảo tồn Hòn Mun - Nha Trang



Trong những năm qua Việt Nam đã ký một số công ,như Công ướ c về buôn bán các loài động thực vật có



nguy cơ bị tiêu diệt (CITES), Công ướ c RAMSAR v qu n c c v ng t ng p nư c c t m quantr ọng quốc tế, đặc biệt đối vớ i chim di cư

Việt Nam đã phê chuẩn Công ướ c Đa dạng sinh học

Việt Nam đã có dự thảo luật Đa dạng sinh học



Các nơ i cư trú đặc biệt đang bị đe dọa hủy hoại,khô nhiệt đớ i, các vùng đất ngậ p nướ c, các vùng

đồ ỏ ô đới ừ à á dải hô



đồn cỏ ôn đớ i r ừn n m n và các dải san hôViệc nhậ p cư một số loài đã có tác động xấu đối vớ i

các loài bản đ a dẫn đến d ch b nh

Động vật sống ký sinh thườ ng gia tăng khi các loàiđ n v t b nuôi nhốt t i nhữn khu bảo tồn thiênnhiên và không thể di chuyển đi lại trong một địa

bàn r ộng lớ n



Giải pháp

Việt Nam cần thực hiện đồng bộ những giải pháp

quản lý của hệ thống này



Tăng cườ ng quyền và năng lực của các cộng đồng

t n v c ng g p c c n p p o v a

dạng sinh học vào khu vực phát triển kinh tế

Cần nghiên cứu k ỹ mối quan hệ giữa những ngườ i,khai thác các tài nguyên thiên nhiên để mưu cầu cuộc



khác có liên quan đến việc khai thác các dạng tàin u ên thiên nhiên

Nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, đặc biệt trongkiểm soát buôn bán hi há độn vật hoan dãTăng cườ ng quản lý hiệu quả việc cung cấ p tài chính

cho việc bảo tồn

Công nghệ gen

Công nghệ di truyền còn gọi là công nghệ gen,t u t t t ợ p recom nat on

thực hiện việc chuyển gen để tạo ra các tế bàot t



o c c t mang c c gen m n m tạo ranhững vật chất cần thiết cho con ngườ i

Công nghệ gen tạo cơ sở đi u tr ị các bệnh ditruyền mà tr ướ c đây hoàn toàn chịu bó tay: bệnhnhi m s c th thườ ng, bệnh NST giớ i tính, hội

chứng đa bội thể, bệnh đa gen, bệnh phân tử,một s bệnh ung thư...

Công nghệ gen hỗ tr ợ hữu hiệu cho việc chọn giốngcây tr ồng: chọn giống đơ n bội, chọn giống đa bội,tạo dưa h u không hạt, chọn gi ng có hiệu su tquang hợ p cao, chọn giống mang gen cố định đạm

ng c n p n ạm c ọn g ng mang gen



ng c n p n ạm , c ọn g ng mang gensâu hại ( hạn chế sử dụng thuốc tr ừ sâu), chọn giống

, ,

giống đề kháng thuốc tr ừ cỏ...

các cây tr ồng chuyển gen ( GMC= GeneticM ifi i n n inm n h M = n i ll Modified Organism)

Cây tr ồng chuyển gen

ợ c t m t ng v m trư ng:



ợ c t m t ng v m tr ư ng:- giúp bảo tồn các nguồn lợ i tự nhiên, sinh cảnh và

động thực vật bản địa- ó hần iảm sói mòn đất cải thiện chất lượ nnướ c, cải thiện r ừng và nơ i cư ngụ của động vật

hoan dại



Thực vật kháng thuốc diệt cỏ làm cho việcs dụng biện pháp không cày đ t - mộtyếu tố quan tr ọng trong việc bảo tồn đất



lượng thu hoạch, do vậy với diện tích đấtcanh tác ít hơn vẫn có thể thu được nhiềuương ực ơn





TÀI NGUYÊN NƯỚ C

LỜI NÓI ĐẦU

TÀI NGUYÊN NƯỚC B A O GỒM: NGUỒ N NƯỚC MẶT NGUỒ N NƯỚC MƯ A

NGUỒN NƯỚC BIỂN



NGUỒ N NƯỚC BIỂ N

Như các bạn đã biết nướ c chiếm ¾ bề mặt tráit v ngay trong cơ t con ngư nư c c m

đến 90% cơ thể. Nướ c cần cho sự sống, sự

trong những yếu tố quyết định sự phát triển

kinh tế xã hội của một vùng lãnh thổ hay mộtqu c g a. V v y nư c ngu n t nguy n qugiá và cần phải đượ c quản l ý v à bảo vệ.

CÁC BIỆN PHÁP BẢO V Ệ VÀ QUẢN LÝ TÀI

I. C ần sử d ụng hợ p lý, ti ế t ki ệ m và có hi ệ u quả nguồn

- Cần đổi mớ i nhận thức và tư duy về việc khai

thác sử dụn n uồn nước

Nguồn nước là hữu hạn và ngày càng đang cạn



thác sử dụn n uồn nướ c.- Nguồn nướ c là hữu hạn và ngày càng đang cạnkiệt nhanh chóng do tác động của biến đổi khí hậuv n u c u s ụng ng cao, o p ực nngay việc sử dụng nướ c theo phươ ng thức mớ i là

,và tiết kiệm. Đây phải là tư duy chiến lượ c trong

thờ i k ỳ mớ i

Tháng 5 - 2008 Tài Nguyên

-

nướ c của các cấ p, các ngành, tổ chức vàc ng ng, c n n, c cao r cnhiệm củacáccơ sở sản xuất v à dịch vụ.

Sử dụng hợp lý các hồ chứa nước thủy



- Sử dụng hợ p lý các hồ chứa nướ c thủy,

chống hạn, chống lụt, cung cấ p nướ c cho.

.














CÁC BIỆN PHÁP BẢO V Ệ VÀ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN NƯỚC

II. Bảo vệ môi tr ườ ng và hệ sinh thái trong các l ư u vự c sông và vùng ven bờ .

Ví dụ như trong tươ ng lai gần, khi hoàn thành các

, , ...sông Hương sẽ là dòng sông được điều tiết mạnh



, ,sông Hươ ng sẽ là dòng sông đượ c điều tiết mạnhmẽ. Các tác độn của việc tha đổi chế độ dòn

chảy sông Hươ ng đ i vớ i các hệ sinh thái thuỷ sinhlà không tránh khỏi nhưng chưa đượ c đánh giá cụ. ,

đượ c xem là cơ bản là thiết lậ p dòng chảy môi

tr ườ ng cho sông Hươ ng.




CÁC BIỆN PHÁP BẢO V Ệ VÀ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN NƯỚ

IV. Đố i vớ i n uồn nướ c bi ể n:- Quy hoạch và đánh giá ảnh hưở ng

việc nuôi tr ồng thuỷ hải sản tớ i

- Trong hoạt động kinh tế biển như



Trong hoạt động kinh tế biển nhưthăm dò, khai thác dầu khí, vận tải

n v n s n c n ạn

chế, khắc phục nhanh chóng nếu cócác sự cố như tràn dầu, chất thảichứa d u và ch t thải nguy hại.

- Đổi mớ i, phát triển công nghệ lọc


.



lí để tham mưu, đề xuất vớ i cơ quan có,môi tr ườ ng thuận lợ i cho việc đầu tư,

p t tr n n t - x .



p- Tăn cườ n côn tác kiểm tra thanh tra

k ị p thờ i xử lý các tổ chức, cá nhân có,những nhà máy có nguồn xả thải lớ n.



VI . Đầu t ư xây d ự ng các công trình tr ữ nướ c bằng n u n c v qu m :- Cần củng cố, bổ sung mạng lướ i điều tra quan tr ắc

.- Quy hoạch tổng thể sử dụng tài nguyên nước lấy



- Quy hoạch tổng thể sử dụng tài nguyên nướ c lấy

lượ c “an ninh về nướ c” nhằm phục vụ chất lượ ngcuộc sống,- Tậ p trung các ngu n lực đ xây dựng các côngtrình tr ữ nướ c như hồ chứa, đậ p dâng, các công trình


,nướ c. Tăng cườ ng khai thác, sử nguồn nướ c mưa,nướ c mặt


VII. Phát tri ể n nguồn nhânl ự c quản lý, khai thác sử d ụng nướ c

n x y ựng v ực nchương trình đào tạo đồng



chươ ng trình đào tạo đồng bộ từ cán bộ lãnh đạo- uản

lý, khoa học- k ỹ thuật, kinhtế-tài chính đến công nhân,

dưỡ ng các công trình thuỷ

lợ i, thuỷ điện, cấ p nướ c,...


CÁC BIỆ N PHÁP BẢO VỆ VÀ QUẢ N LÝ TÀI

. ,a Trách nhiệm của nhà nước và chính quyền



a. Trách nhiệm của nhà nướ c và chính quyền

- Xây dựng và phổ biến các văn bản Luật,,

nguyên nướ c.





- Hướ ng dẫn các hình thức khai thác và sử dụng

nguyên nướ c.

- ,kế họach phân vùng khai thác hợp lý Điều tra đánh



k ế họach phân vùng khai thác hợ p lý. Điều tra đánh

nướ c.-về ý thức sử dụng tiết kiệm và bảo vệ Tài nguyên


xã.



K ết luận Nướ c l à tư liệu thiết yếu trong sản xuất cũng như trong

đờ i sống sinh hoạt, song đáng tiếc hiện nay, quan niệm về

nguy n nư c v n u ngư v n c ưa r nhiện thực trong quá trình khai thác, sử dụng nói chung. Nướ c vẫn bị xem là của tr ờ i cho, bị sử dụng một cách tùyt n, t m c x a c t ra ngu n nư c. t ng nnướ c chỉ đượ c sử dụng hiệu quả khi coi nướ c l à t à i sản quốc

ề



g q qgia, các hoạt động sử dụng nướ c phải tr ả tiền. Tài nguyênnướ c khi đó ch ng những đem lại ngu n thu đáng k chođất nướ c mà quan tr ọng hơ n nó góp phần nâng cao ý thức bảo vệ tiết kiệm tron uá trình khai thác sử dụn nướ c.


Documents

MTPT Chuong 3